7 minute read
Gramatyka: liczebniki główne; użycie rzeczownika z liczebnikiem w M. Im. w rodzaju męskoosobowym i niemęskoosobowym (funkcja podmiotu), w yrazy określające ilość
zmienia Młode dziewczyny często mają trudności z zaakceptowaniem tych zmian. Na dodatek media na ogół promują niemożliwe do osiągnięcia ideały urody Dla nastolatek jednak ten wzór staje się ważny i wiele dziewcząt zamartwia się, że ich ciało nie spełnia wyśrubowanych „norm’! Do tego ktoś, kto nie jest zadbany, nie ubiera się modnie, jest często traktowany gorzej przez otoczenie.
Leczenie depresji u dzieci i młodzieży zależy od stopnia zaawansowania dolegliwości. Często sama terapia nie wystarczy, dlatego że depresja mogła przyczynić się do zmian w funkcjonowaniu mózgu. Bardzo ważna w tym procesie jest także rola rówieśników, którzy muszą szczególnie mocno okazać dziecku wsparcie oraz zainteresowanie.
Na podstawie: http://www.edziecko.pl/
___________________ Gramatyka ___________________
Liczebniki główne
Liczebniki głów ne odpowiadają na pytanie ile? lub ilu? Liczebnik jeden występuje w trzech rodzajach i odmienia się przez przypadki według deklinacji przymiotnikowej: Ґ
rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki
1 jeden jedna jedno
Uwaga! Formy liczby mnogiej jedni, jedne pełnią funkcje przymiotników o znaczeniu pewni, pewne, np.: jedni panowie, jedne panie. Pozostałe liczebniki w ystępują w rodzaju męskoosobowym i niemęskoosobowym. Liczebnik dwa posiada także formę rodzaju żeńskiego: rodzaj m ęskoosobowy V2 dwaj, dwóch rodzaj żeński dwie rodzaj niemęskoosobowy i nijaki dwa Л
J
Liczebniki 2 -1 9 : r
rodzaj męskoosobowy
rodzaj niemęskoosobowy 3 trzej, trzech trzy 4 czterej, czterech cztery 5 pięciu pięć 6 sześciu sześć 7 siedmiu siedem 8 ośmiu osiem 9 dziewięciu dziewięć 10 dziesięciu dziesięć 11 jedenastu jedenaście 12 dwunastu dwanaście 13 trzynastu trzynaście 14 czternastu czternaście 15 piętnastu piętnaście 16 szesnastu szesnaście 17 siedemnastu siedemnaście 18 osiemnastu osiemnaście 19 dziewiętnastu dziewiętnaście Л Liczebniki 2 0 -9 0 :
r
rodzaj męskoosobowy 20 dwudziestu rodzaj niemęskoosobowy dwadzieścia
30 trzydziestu trzydzieści
40 czterdziestu czterdzieści 50 pięćdziesięciu pięćdziesiąt 60 sześćdziesięciu sześćdziesiąt 70 siedemdziesięciu siedemdziesiąt 80 osiemdziesięciu osiemdziesiąt V 90 dziewięćdziesięciu dziewięćdziesiąt
Л
Liczebniki 1 0 0 -9 0 0 : Ґ
rodzaj męskoosobowy 100 stu 200 dwustu rodzaj niemęskoosobowy sto dwieście
300 trzystu 4 00 czterystu 500 pięciuset 600 sześciuset trzysta czterysta pięćset sześćset
700 siedmiuset
siedemset 800 ośmiuset osiemset 900 dziew ięciuset dziewięćset
Liczebniki tysiąc, milion, miliard w Ip. odmieniają się ja k rzeczowniki rodzaju męskiego, w Im. - jak rzeczowniki rodzaju niemęskoosobowego.
ґ
Jeżeli mamy liczebnik 2, 3, 4; 22, 23, 24; 32, 33, 34; (...) 72, 73, 74; (...) 1 2 2 ,1 2 3 ,1 2 4 itd. Dwa Trzydzieści cztery samochody samochody jadą / je c h a ły / będą jechały, jadą / je c h a ły / będą jechały.
od 5 do 21, od 25 do 31 (...) od 65 do 71 (...) od 95 do 1 0 1 ... w dopełniaczu Im., np.: w 3. osobie Ip. czasu teraźniejszego, przeszłego, przyszłego, np.:
Pięć Sto dwadzieścia jeden samochodów samochodów jedzie / jechało / będzie jechało, jedzie / jechało / będzie jechało.
rzeczow nik stoi w mianowniku Im., np.: czasow nik stoi w 3. osobie Im. czasu teraźniejszego, przeszłego lub przyszłego, np.:
Uwaga! Liczebnik jeden znajdujący się na końcu liczby, niezależnie od rodzaju rzeczow nika, zaw sze stawiam y w rodzaju męskim, np.: dwadzieścia jeden okien, trzydzieści jeden kobiet, czterdzieści jeden stron.
0. 4 - okno: cztery okna 5. 13 - kredka: 0. 5 - ćwiczenie: pięć ćwiczeń 6. 15 _ tydzień: 1- 2 - ró ż a :........ 7. 31 _ le k c ja :..
2. 3 - p ie s :........ 3. 7 - k sią ż k a :.......... 4. 9 - list: 8. 42 - t y s ią c :.. 9. 128 - r o k :....
0. W domu są okna. (4, 6) a) W domu są cztery okna. b) W domu jest sześć okien.
1. Pies leży na trawie. (3, 5) 2. Książka stoi na półce. (12, 21) 3. Kot śpi na kanapie. (2, 9) 4. W ogrodzie kwitną jabłonie. (4,1 7) 5. Dzisiaj mam ciekawe lekcje. (1, 6) 6. Ola zrobiła zdjęcie. (119, 24) 7. Autobusy jeżdżą po mieście. (2 1 ,1 3 3 ) 8. Obraz wisi na ścianie. (11, 3) 9. Dziew czynki idą do parku. (4,1 5) 10. Na łące rosną kwiaty. (13, 32)
Liczebniki 2 , 3 , 4 w mianowniku Im. występują w dwóch formach: dwaj - dwóch, trzej - trzech, czterej - czterech. Ґ
Jeżeli mamy liczebnik rzeczow nik stoi czasow nik stoi
dwaj, trzej lub czterej w mianowniku Im., np.: w 3. osobie Im. czasu teraźniejszego, przeszłego lub przyszłego, np.:
Dwaj robotnicy pracują / pracowali / będą pracowali
dwóch, trzech lub czterech w dopełniaczu Im., np.: w 3. osobie lp. czasu teraźniejszego, przeszłego, przyszłego, np.:
V Dwóch robotników pracuje / pracowało / będzie pracowało.
Liczebniki w iększe niż 4 łą czą się zaw sze z rzeczownikiem w dopełniaczu Im., a w zdaniach, w których liczebnik z rzeczownikiem pełni funkcję podmiotu, czasow nik (orzeczenie) stoi w 3. osobie lp., np.: Pięciu robotników pracuje / pracowało / będzie pracowało. Trzydziestu dwóch studentów zdaje / zdawało / będzie zdawało egzamin. Stu czterech sportowców pojedzie / pojechało na olimpiadę.
0. Lekarz operował pacjenta 2 godziny. (4, 5) a) Czterech lekarzy operowało pacjenta 2 godziny. b) Czterej lekarze operowali pacjenta 2 godziny. c) Pięciu lekarzy operowało pacjenta 2 godziny.
1. Pisarz napisał nową powieść. (2, 7) 2. Artysta zdobył nagrodę. (3 ,1 1 2 ) 3. Nastolatek powiedział wiersz. (4, 9) 4. Hejter obraża ludzi w Internecie. (2,1 1) 5. Zaw odnik wygra wyścig. (3, 21) 6. Piosenkarz będzie śpiewał podczas festiwalu. (2, 74) 7. Laureat konkursu zrezygnow ał z nagrody. (4,1 8) 8. Sportowiec biegnie po boisku. (3, 32) 9. Hydraulik będzie naprawiał kran. (2,1 4) 10. Uczeń nie przygotował się do sprawdzianu. (4,1 3)
Proszę uzupełnić tekst odpowiednią formą w yrazów podanych w nawiasach - liczebniki proszę napisać słowami.
Przykład: W naszej klasie jest ^Г2Упа^ и c^ ° P a^ w. (13 + chłopak) i j e^ena^c 'ie ^z,'ewczKn 0 (11 + d ziew czyn a). Postanowiliśmy przeprowadzić ankietę na temat tego, w jaki sposób korzystam y z telefonów komórkowych i uzyskaliśm y następujące wyniki. A ż ................................................... 1 ................................................... 2 (22 + osoba) codziennie.............................. (korzystać) z telefonów komórkowych. Poza ty m .............................. .............................. 5 (8 + uczennica) 5 o r a z.............................. 6.............................. (3 + u cze ń )1-7 przyznało, że w ich domach nie ma żadnych zasad korzystania z telefonów komórkowych. W naszej klasie znajduje się także ................................................... 8................................................... i (15 + osoba)3_!, które zaw sze w rócą po telefon, gdy go zapomną zabrać ze sobą. Na d o d a te k.............................. 10...............................11 (4 + nastolatek) ’ 11 (ujawnić - cz. przeszły) , że przyjmuje do grona znajomych na Facebooku osoby nieznane. Z kolei.............................. 13...............................14 (7 + dziewczyna) 314...............................15 (n a p isa ć)5 w ankiecie, że przynajmniej raz dziennie zamieszcza w Internecie swoje zdjęcie. O kazało się również, że .............................. 16...............................17 (6 + o s o b a )617 z naszej k la s y ...............................18 (otrzymywać cz. przeszły)18 obraźliwe wiadomości przez telefon. Poza t y m .............................. 19...............................20 (7 + uczeń) ' 20 uważa, że na SM S-a należy odpowiedzieć natychmiast, nawet na lekcji. W yn iki tej ankiety chyba nie spodobają się naszym nauczycielom i rodzicom.
W yrazy określające ilość
W yrazy określające ilość mogą być odmienne, np.: wielu / wiele, ilu / ile, paru / parę, kilku / kilka, kilkunastu / kilkanaście, kilkuset / kilkaset, lub nieodmienne, np.: dużo, mało, trochę, sporo, mnóstwo. W yrazy te zaw sze łączą się z rzeczownikiem w dopełniaczu I. mnogiej lub I. pojedynczej (dla rzeczowników niepoliczalnych typu czas, woda, cukier), np.: Na parkingu stało kilkanaście samochodów. W sali siedzi kilkunastu studentów. Tu jest dużo ludzi. Przeczytał mnóstwo książek. Zaprosił paru kolegów i parę koleżanek. Praca ta zajęła mu mało czasu. Dodałaś za dużo cukru.
