Eλληνισμός 2022/03

MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATA 1054 Budapest, Vécsey u. 5.

Ελληνισμός Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας • Μάιος-Ιούνιος 2022/3

«ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ!…»

Επιτυχία σημείωσε η Συναυλία Ειρήνης

Τάκης Χριστοδουλάκης

Χαράλαμπος Βλάχος και Γιάννης Ράπτης παρουσιάζουν το βιβλίο

Δάφνη Νάγκι, Πολυξένη Νάγκι, Ελενα Πολύζος, Τούντε Πολύζος

Από αριστερά στην φωτογραφία: Τάκης Χριστοδουλάκης, Γιώργος Μαργαρίτης, Γιάννης Ράπτης και Χαράλαμπος Βλάχος Πλήθος συμπατριωτών μας στην Συναυλία Ειρήνης

2

Μεγάλο το ενδιαφέρον στον Οίκο του Ελληνισμού

«ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ!…» Η εξερεύνηση και σύνταξη του άφθονου βιογραφικού και πολύτιμου φωτογραφικού υλικού, ενδόξων μαχητών της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας είναι αποτέλεσμα μακρόχρονης έρευνας και αφιλοκερδούς εργασίας της τριμελούς συντακτικής επιτροπής, που απαρτίζεται από τους Χαράλαμπο Βλάχο, Τάκη Χριστοδουλάκη και Γιάννη Ράπτη με επικεφαλής και οικονομικό χορηγό τον τελευταίο. Και οι τρείς τους πολιτικοί πρόσφυγες, τέκνα αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ. Όπως εύστοχα τονίζει μεταξύ άλλων στον πρόλογο του βιβλίου ο εκ των συγγραφέων Τάκης Χριστοδουλάκης: «Στην αναγκαστική αυτή προσφυγιά με το αφτί κολλημένο στο ραδιόφωνο, περιμένουν μέρα με την μέρα, χρόνο με το χρόνο να σημάνει η καμπάνα της Ανάστασης, του πολυπόθητου επαναπαρτισμού πίσω στα σπίτια τους, στα χωριά τους,κοντά στα αγαπημένα τους πρόσωπα.Αυτός ο πόθος, η ελπίδα, η νοσταλγία της επιστροφής στην Πατρίδα τους έμεινε όνειρο για δεκαετίες. Σε αρκετές αιτήσεις επαναπατρισμού αγωνιστών της ΕΑ και του ΔΣΕ προς το Ελληνικό Προξενείο Βουδαπέστης η απάντηση ήταν συνήθως αρνητική : «Ο ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΣΑΣ ΔΕΝ ΕΝΕΚΡΙΘΗ». Αυτοί οι πιστοί, σεμνοί ήρωες, που θυσίασαν τα νιάτα τους και την υγεία τους στον ένδοξο αγώνα του Λαού μας, που πολέμησαν και πότισαν με το αίμα τους τις δοξασμένες βουνοπλαγές της μαχόμενης Ελλάδας για να φέρουν τον αέρα της λευτεριάς και της ανεξαρτησίας στην Πατρίδα μας, αυτοί οι παλαίμαχοι αγωνιστές, προπάντων η γενιά του 20 και 30, που δεν τους δόθηκε η ευκαρία ούτε καν να επισκεφθούν την γενέτειρα τους, αυτοί που με την δράση και τον αγώνα τους έγραψαν με λαμπρά γράμματα την νεοελληνική ιστορία του τόπου μας, ανεβάσανε το ηθικό και την αξία του Λαού μας, άφησαν τα κόκαλά τους στην ξενιτιά». Στον πρόλογο του βιβλίου επισημαίνονται μεταξύ άλλων οι κατά την γνώμη μας, ουσιαστικές διαπιστώσεις του κ.Γιώργου Μαργαρίτη Καθηγητή Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης σύμφωνα με τις οποίες: «Για τον μη ιστορικό που θα διατρέξει τις σελίδες ετούτου του βιβλίου η περιδιάβαση στις ζωές αυτών των ανθρώπων έχει πολλά να πεί. Δεν πρόκειται για παλιά συναξάρια αγίων όπου «αποκαθυλώνεται» η Θεία εύνοια και αναζητούνται «αποδείξεις» για την μετακένωση μιας όποιας «Θείας χάριτος» στους ευσεβείς.Εδώ πρόκειται για ανθρώπους που πήραν οι ίδιοι αποφάσεις για την ζωή, για τον δρόμο που θα ακολουθήσουν. Πήραν αποφάσεις προσωπικές και ταυτόχρονα αποφάσεις ιστορικές : Που αφορούσαν το μέλλον της πατρίδας, του λαού μας ολόκληρου, όπως και όλων των λαών του κόσμου. Στρατεύθηκαν όπως οι «πολίτες» στον Αρχαίο Κόσμο, στην πρώτη δειλή αυγή της δημοκρατίας.Στρατεύθηκαν «και μόνοι και κατά πολλών», πίστεψαν στη δύναμη των ανθρώπων, στις δυνατότητες του μόχθου τους, στην αξία της ελεύθερης ζωής του. Πίστεψαν στο καλύτερο αύριο. Πιστεύει κανείς σήμερα ότι ετούτα τα πρότυπα, ετούτες οι αξίες, ετούτες οι αποφάσεις και οι επιλογές δεν έχουν κάτι να πουν στο σημερινό και στον αυριανό κόσμο; Ετούτος ο κατάλογος, ετούτο το βιβλίο μας πιστοποιούν οτι έχουμε πράγματι πολλά να μάθουμε απο τις χθεσινές γενιές». Ευχαριστούμε το παράρτημα Βουδαπέστης της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης – ΔΣΕ (ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ), τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ελλήνων Ουγγαρίας, την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Szeged, του 14ου, 15ου, 17ου Δημοτικών Διαμερισμάτων Βουδαπέστης που συνέδραμαν στην έκδοση αυτού του βιβλίου. Σημειώνουμε επίσης ότι οι μεταφράσεις του ογκώδους αυτού υλικού, έγιναν από τους Τάκη Χριστοδουλάκη και Κώστα Χριστοδούλου , την γλωσσική επιμέλεια είχε η Σταυρούλα Αυγουροπούλου και τον σχεδιασμό του εξωφύλλου επιμελήθηκε η Φλώρα Φόγγαρασι (απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου) Ανδρέας Οικονόμου Από αριστερά στην φωτογραφία: Γιάννης Ράπτης, Χαράλαμπος Βλάχος και Τάκης Χριστοδουλάκης

3

ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΕΛΛΗΝΩΝΟΥΓΓΑΡΙΑΣ MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATA

KÖZLEMÉNY A görög parlament 1994. februárjában egyhangúlag döntött arról, hogy minden év május 19. napja legyen a Pondoszi Genocídium emléknapja.

A Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata a „Görögség Házában” az idei évben is megszervezte a Pondoszi Genocídiumról szóló megemlékezést, melyet jelenlétével megtisztelt Efthymios Pantzopoulos Görögország budapesti nagykövete, Paisios Larentzakis archiman‐ drita, érseki vikárius, Tsaroucha Christina a ciprusi nagykövetség képviselője, Koranisz Laokratisz görög nemzetiségi szószóló, valamint a magyarországi örmény közösség képviselői.

A megemlékezés rövid köszöntőkkel kezdődött. Elsőként a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnöke mondott beszédet, majd őt követte Efthymios Pantzopoulos Görögország budapesti nagykövete. A köszöntők végén a Kariatidák kórusa énekelt három pondoszi dalt, majd Fokasz Nikosz szociológus vázolta fel a pondoszi népírtás történelmi és társadalmi okait és hátterét. A kulturális program végén pondoszi táncokat mutattak be az Artistep táncosai.

A pondoszi genocídium emléktáblájánál koszorút helyeztek el a diplomáciai testületek képviselői Efthymios Pantzopoulos és Tsaroucha Christina, a görög szószólói kabinet tagjai Koranisz Laokratisz és Kollátosz Jorgosz, Bozonasz Irini, a Fővárosi Görög Önkormányzat elnökasszonya, Agárdi Bendegúz Szpírosz, a Görög Intézet vezetője, Kolea Nikoletta a Helidonaki képviseletében, Cukalasz Markosz, a Görög Ifjúsági Egyesület elnöke, a Syllogos nevében Gogu Perisztera, a Kariatidák egyesület kórusa, a XVIII. kerületet képviselő Akritidu Szófia és Tsaroucha Krisztina. Az emlékhelynél virágot helyezett el Szimeonidisz Angelosz.

A megemlékezésen számos honfitársunk vett részt, közülük sokan pondoszi származásúak.

A rendezvényhez a pénzügyi forrást a Bethlen Gábor Alapkezelő Zrt‐n keresztül Magyarország Kormánya biztosította.

Budapest, 2022. május 24.

Tisztelettel:

Hristodoulou Konstantinos elnök Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata

1054 Budapest, Vécsey u.5.

honlap: www.mgoo.hue-mail: titkarsag@mgoo.hu; grtitkar@t-online.hu, Tel: (+36 1) 302 72 75 Fax: (+36 1) 302 72 77

4

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ…

19 MΑΪΟΥ, ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου Την Πέμπτη το απόγευμα στις 19 Μαϊου βρεθήκαμε όλοι μαζί εκ νέου, στον Οίκο του Ελληνισμού για να αποδώσουμε φόρο τιμής στους Έλληνες του Πόντου. Ως γνωστόν η 19η Μαϊου αποτελεί ημέρα μνήμης των θυμάτων της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού. Ολόκληρος ο Ελληνισμός όπου γης με το βλέμμα στραμμένο στις σκληρές εκείνες σελίδες της ιστορίας, θρηνεί τους νεκρούς του και προσμένει δικαίωση. Δικαίωση για τις 353.000 ψυχές, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, θεματοφύλακες μιας πατρίδας που ακόμη και σήμερα ζει στην μνήμη των απογόνων του. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους, κατέθεσαν στεφάνια και απεύθυναν χαιρετισμούς εκτός από τον Πρόεδρο της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ. Κωνσταντίνο

Χριστοδούλου και τους συνεργάτες του, ο Έλληνας Πρέσβυς στη Βουδαπέστη κ. Ευθύμιος Παντζόπουλος, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Απαμείας κ. Παϊσιος, ο Εκπρόσωπος των Ελλήνων στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο κ. Κοράνης Λαοκράτης με τον συνεργάτη του Γιώργο Κολλάτο, η Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Βουδαπέστης κα Ειρήνη Μποζώνα, ο Διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου κ.Σπύρος Μπ.Αγκάρντι, ο Καθηγητής κ.Νίκος Φωκάς, ο Πρόεδρος της Ενωσης Νεολαίας κ.Μάρκος Τσουκαλάς, εκ μέρους του ¨Συλλόγου¨ η κα Γώγου Περιστέρα, οι εκπρόσωποι της Αρμενικής Κοινότητας στην Ουγγαρία. Την Πρεσβεία της Κύπρου εκπροσώπησε η κα Χριστίνα Τσαρούχα ενώ στην εκδήλωση ήταν παρόντες και αρκετοί εκπρόσωποι αυτοδιοικήσεων. (α.οικ)

Σε πρώτο πλάνο, ο Πρόεδρος της ΑΕΟΥ Κωνσταντίνος Χριστοδούλου

Νίκος Φωκάς

Χριστίνα Τσαρουχά, Σοφία Ακριτίδου

Ο Ελληνας Πρέσβυς με τους εκπροσώπους της αρμενικής κοινότητας τον Πρόεδρο της ΑΕΟΥ και τον Εκπρόσωπο στο Κοινοβούλιο

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση

Νίκος Νικολαϊδης, Ζωή Ράπτη

Καλλιόπη Μπακιρτζή

5

ΤΟ ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ Με την ανάμιξη της Ελλάδας στη ΄Ηταν επομένως αναμενόμενο, Μικρά Ασία η κυβέρνηση Βενιζέλου ως άριστος γνώστης των κανόνων μεταξύ των προβλημάτων που κλήτης διεθνούς διπλωματίας ο Βενιζέθηκε να αντιμετωπίσει ήταν και το λος, να αποφύγει, τόσο τη διεκδίκηποντιακό ζήτημα. Το ζήτημα αυτό ση των περιοχών του Πόντου, όπου πήρε μεγάλες διαστάσεις σε κάθε ζούσε το πιο απομονωμένο κομμάτι σημείο του ελληνικού χώρου , μετά του ελληνικού στοιχείου, όσο και τη την απόφαση του Βενιζέλου να μη δημιουργία αυτόνομης Δημοκρασυμπεριλάβει την περιοχή του Πότίας του Πόντου, συνδεόμενης με ντου στο υπόμνημα με τις ελληνικαθεστώς ειδικών σχέσεων με την κές διεκδικήσεις στη Μικρά Ασία, Ελλάδα. που υπέβαλλε προς τις Δυνάμεις Η απόσταση από τις υπόλοιπες της ΑΝΤΑΝΤ, στις 18/30 Δεκεμβρίου διεκδικούμενες περιοχές της Μι1918. κράς Ασίας και η αδυναμία της ΕλΣτο υπόμνημα αυτό ο Βενιζέλος, λάδας να υποστηρίξει στρατιωτικά ο οποίος ήταν εκφραστής μιας απότην περιοχή του Πόντου, απέναντι λυτα ρεαλιστικής πολιτικής, για τις σε μια καθημερινά διογκούμενη δυνατότητες της χώρας να επιτύχει τουρκική αντίδραση, επέβαλλε στο Ελευθέριος Παπακώστας την εθνική της ολοκλήρωση, αλλά Βενιζέλο την τήρηση μιας πιο ευέλικαι υπολογίζοντας τις διεθνείς αντικτης πολιτικής, της οποίας πρωταρδράσεις, οι οποίες αναμφίβολα θα προέκυπταν από μία κα- χικός στόχος ήταν η προστασία των ελληνικών πληθυσμών θολική ικανοποίηση των ελληνικών αιτημάτων, απέφυγε να της περιοχής και όχι η ενσωμάτωσή της στον εθνικό κορμό. θίξει το ζήτημα του Πόντου. Υπ’ αυτή την έννοια συμφωνούσε με τη δημιουργία ομοΤο γεγονός αυτό προκάλεσε πληθώρα αντιδράσεων, τόσο σπονδιακής ένωσης του Πόντου με την Αρμενία, με το σκεστην Ελλάδα, όπου οι διαμαρτυρίες των ποντιακών οργανώ- πτικό ότι: σεων ήταν καθημερινές, όσο και στη Μικρά Ασία, η οποία «Ο ελληνικός πληθυσμός του Πόντου, ο οποίος σύμφωνα με προσέβλεπε σε μία οριστική και δίκαιη ρύθμιση του θέματος στοιχεία του 1880 ανέρχονταν σε 330 χιλιάδες, αποτελούσε των ελληνικών πληθυσμών της περιοχής, συμπεριλαμβανο- σταθερά τη μειοψηφία μέσα σε ένα πλήθος αλλοθρήσκων και μένων και των ελληνικών πληθυσμών του Πόντου. αλλόγλωσσων λαών και με τις λιγότερες προσβάσεις, εξαιτίας Η θέση αυτή του Βενιζέλου έγινε αντικείμενο πολλών συ- της μακρινής απόστασης, προς τα δυτικοευρωπαϊκά κέντρα, ζητήσεων και αντιγνωμιών, διότι ο μεγάλος πολιτικός συ- από όπου ο υπόλοιπος ελληνικός κόσμος αντλούσε πολιτισμινειδητά, παρέβλεπε ένα σημαντικό μέρος μικρασιατικού κά, ιδεολογικά οικονομικά και κοινωνικά στοιχεία. ΄Ετσι όσο ελληνισμού, το οποίο είχε υποστεί πραγματική γενοκτονία κι αν είχε επιτύχει το τμήμα αυτό του ελληνισμού κυρίαρχη την τελευταία δεκαετία και προσδοκούσε, όπως και οι άλλες οικονομική θέση στα αστικά κέντρα του Πόντου και παρουπεριοχές, την προστασία της μητέρας πατρίδας. σίαζε έναν ιδιόμορφο δημογραφικό δυναμισμό και αξιοζήΣύμφωνα με το βιβλίο του Φάνη Κλεάνθη: «΄Ετσι χάσαμε λευτη πολιτισμική δραστηριότητα, ήταν απόλυτα φυσιολογικό τη Μικρά Ασία», σελ. 183-184, τρεις ήταν οι λόγοι, για τους οι προσπάθειες να ναυαγήσουν εξαιτίας των ανυπέρβλητων οποίους ο Βενιζέλος απέφυγε να θίξει το ποντιακό ζήτημα εγγενών αδυναμιών και της τροπής που πήραν τα πράγματα στη συνδιάσκεψη των Μεγάλων Δυνάμεων και στο υπόμνη- Ελλήνων και Αρμενίων». μα, με τις ελληνικές διεκδικήσεις στη Μικρά Ασία, που υπέΟδ. Λαμψίδη: Ποντιακές έρευνες βαλλε στις συμμαχικές κυβερνήσεις. Η συμφωνία για τη δημιουργία ομόσπονδου Ποντοαρμενι«Πρώτον γιατί ο Βενιζέλος απέβλεπε στο να φθάσει η Ελλά- κού κράτους υπογράφηκε ανάμεσα στον πρωθυπουργό της δα στα πρόθυρα της Κωνσταντινουπόλεως, να πατήσει στην Αρμενικής Δημοκρατίας Αλ. Χατισιάν και το Μητροπολίτη Ιωνία και να παγιώσει αυτή την επέκταση, για την οποία είχε Τραπεζούντας Χρύσανθο Φιλιππίδη, τον Ιανουάριο του 1920. συναντήσει ζωηρές αντιδράσεις που, με άπειρες δυσκολίες Η ομοσπονδιακή αυτή ένωση, αναγνωρίστηκε από τη Συνεξουδετέρωσε ή παρέκαμψε. Δεν ήθελε, λοιπόν, να φανεί ότι θήκη των Σεβρών με έκταση, που περιλαμβάνονταν ανάμεσα υποστηρίζει υπερφίαλες αξιώσεις. στην Τραπεζούντα, τη λίμνη Βαν και τα Αρμενικά σύνορα της Δεύτερον, γιατί λόγω της γεωγραφικής θέσης του Πόντου, Καυκασίας. θα ήταν ακατόρθωτο εγχείρημα η αποστολή στρατευμάτων Ωστόσο η επιφυλακτικότητα αυτή του Βενιζέλου δικαιώθηγια την απελευθέρωσή του. Και αν ακόμη η ΑΝΤΑΝΤ επιδίκαζε κε από τη στάση των Μεγάλων Δυνάμεων στο θέμα της διαστην Ελλάδα, με τη Συνθήκη των Σεβρών, και τον Πόντο, πάλι σφάλισης της βιωσιμότητας του νέου κράτους, διότι απαγόδε θα μπορούσαμε να τον κρατήσουμε, γιατί ήταν πολύ μα- ρευσαν τον εξοπλισμό του Πόντου, ώστε να διεκδικήσει ή να κριά από τις βάσεις ανεφοδιασμού. Και η διασπορά των στρα- διασφαλίσει με στρατιωτικά μέσα τις επιδιώξεις του. Φυσικό τιωτικών δυνάμεων θα ήταν εις βάρος μας. Αντίθετα ο Κεμάλ επόμενο ήταν να ηττηθούν από τους πανίσχυρους Τούρκους θα είχε την ευχέρεια να μετακινεί το στρατό του, άλλοτε κατά στο Ερζερούμ το Νοέμβριο του 1920 και να ζητήσουν την του βόρειου μετώπου και άλλοτε κατά του δυτικού. προστασία τους για μια ακόμη φορά στα βουνά ή τη φυγή Τρίτον, γιατί οι τουρκοσοβιετικές συνεννοήσεις και συμ- προς διάφορες κατευθύνσεις. φωνίες δημιούργησαν μια νέα τάξη πραγμάτων στην περιοχή Μετά την ήττα αυτή οι Τούρκοι και οι Σοβιετικοί, με τη ΣυνΑνατολικής Μικράς Ασίας, Πόντου, Καυκάσου, Περσίας και θήκη του Αλεξαντροπόλ στις 3 Δεκεμβρίου 1920, διένειμαν προξένησαν πολλές ανησυχίες στην Αγγλία και στις άλλες Δυ- μεταξύ τους την περιοχή. Οι Σοβιετικοί κατέλαβαν το Βατικές Δυνάμεις, που ενδιαφέρονταν για την εκμετάλλευση των τούμ, ενώ οι Τούρκοι το Καρς και το Αρδαχάν. πετρελαιοφόρων περιοχών».

6

Η μετακίνηση των Ποντίων Με την κατάρρευση του μετώπου στο τέλος Αυγούστου του 1922 και την υπογραφή της συνθήκης των Μουδανιών άρχισαν με πρωτοβουλία των Μεγάλων Δυνάμεων, πλην της Ρωσίας οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, για την υπογραφή συνθήκης ειρήνης στη Λωζάννη της Ελβετίας. Οι διαπραγματεύσεις αυτές πήραν μεγάλη χρονική έκταση και κράτησαν μέχρι τις 24 Ιουλίου 1923, οπότε και υπογράφηκε η ομώνυμη Συνθήκη. Στο ενδιάμεσο των διαπραγματεύσεων αυτών υπογράφηκε μετά από μακρές συζητήσεις μεταξύ του διαπραγματευτή της Ελλάδας Ελευθερίου Βενιζέλου και του Τούρκου αντιπροσώπου Ισμέτ Ινονού η Σύμβαση της Λωζάννης στις 30-1-1923. Ένας από τους βασικούς όρους της Σύμβασης αυτής ήταν η υποχρεωτική μετακίνηση των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο αφενός και από την Ελλάδα αφετέρου για τους Έλληνες και Τούρκους αντίστοιχα. Εξαιρούνταν οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου για την Ελλάδα και οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Το θέμα της ανταλλαγής των περιουσιών αφήνονταν για αργότερα όταν θα είχαν λυθεί άλλα πιο επίμαχα ζητήματα. Η απόφαση αυτή γέννησε τεράστια προβλήματα στους ελληνικούς πληθυσμούς της Ανατολής, οι οποίοι υποχρεώνονταν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους μετά από χιλιάδες χρόνια και να εγκατασταθούν στην Ελλάδα, με την οποία είχαν μόνο συναισθηματικούς δεσμούς. Έτσι ακολούθησαν μεγάλες διαδηλώσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, καθώς και σε άλλες πόλεις για την απεχθή αυτή απόφαση, που συρρίκνωνε τον ελληνισμό και υποχρέωνε ένα μεγάλο μέρος του να ζήσει την τραγωδία της προσφυγιάς. Όποια μέτρα και αν επιδίωξαν να πάρουν δεν άλλαξε την κατάσταση και εντός ολίγου άρχισαν να καταφθάνουν από κάθε σημείο της Ανατολής χιλιάδες πρόσφυγες. Από τον Πόντο η άφιξη των Ελλήνων έγινε από πολλές κατευθύνσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μετά τη μικρασιατική καταστροφή οι κάτοικοι των ελληνικών πόλεων του Πόντου θέλοντας να αποφύγουν τη σφαγή, η οποία ήταν διαρκής, ζήτησαν άσυλο σε περιοχές που ελέγχονταν από τη Ρωσία και οι οποίες μετά τη ρωσική επανάσταση βρίσκονταν σε επαναστατικό οργασμό. Πολλοί από αυτούς θα καταφέρουν να βρουν καταφύγιο στην Ελλάδα, ενώ οι περισσότεροι ακολούθησαν την τύχη των Ελλήνων της μετεμφυλιοπολεμικής περιόδου, όπου μεταφέρθηκαν αγεληδόν στις μακρινές σοβιετικές δημοκρατίες της Ανατολής. Τα κύρια όμως ρεύματα μετακίνησης των Ποντίων προς την Ελλάδα ήταν τέσσερα.

Το πρώτο ρεύμα κινήθηκε με μεγάλη ταλαιπωρία και πάρα πολλά θύματα από τις διαρκείς επιθέσεις που δέχονταν από τους Τσέτες και φανατικούς μουσουλμάνους προς το εσωτερικό της Ανατολίας, στην Καισάρεια και ακολούθως στη Μερσίνα. Από εκεί με καράβια κινήθηκαν προς την Κύπρο και από εκεί στον Πειραιά. Το δεύτερο ρεύμα κινήθηκε με κατεύθυνση τη Σαφράμπολή προς το Παρθένιο και την Κωνσταντινούπολη, από όπου επιβιβάστηκαν σε πλοία με κατεύθυνση τον Πειραιά και εν συνεχεία την Αμφιλοχία και την Κέρκυρα. Το τρίτο και τέταρτο ρεύμα αφορούσε αυτούς που είχαν καταφύγει στη Ρωσία. Από το λιμάνι του Σοχούμι κινήθηκαν προς τον Πειραιά και εν συνεχεία διοχετεύτηκαν σε διάφορες περιοχές της χώρας, ενώ από το Κουμπάν μετά την αναζωπύρωση του μεταναστευτικού πυρετού κινήθηκαν προς το Νοβοροσίσκ και εν συνεχεία προς τον Πειραιά για να καταλήξει ένα μέρος από αυτούς στην Πρέβεζα και ακολούθως στην υπόλοιπη περιοχή της Ηπείρου. Οι συνθήκες όμως εκεί ήταν εξαιρετικά δυσμενείς γι’ αυτό ελάχιστοι αποφάσισαν να παραμείνουν στις περιοχές όπου τοποθετήθηκαν. Σύντομα αναζήτησαν νέους χώρους εγκατάστασης σε πιο κατάλληλα σημεία. Το σημαντικότερο όμως μέρος των Ποντίων εγκαταστάθηκε προς τις περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης όπου θα μπορούσαν να κάνουν μία νέα αρχή. Την απόφαση αυτή της ελληνικής κυβέρνησης ενίσχυε το γεγονός ότι υπήρχαν διαθέσιμες μεγάλες εκτάσεις που θα μπορούσαν να διατεθούν στους πρόσφυγες και χιλιάδες σπίτια σε περιοχές που κατοικούνταν από Τούρκους οι οποίοι είχαν αναγκαστεί να μετακινηθούν προς την Τουρκία, μετά τη Σύμβαση της Λωζάννης της 30-1-1923, μεταξύ Βενιζέλου και Ινονού. Η εγκατάσταση αυτή του Ποντιακού ελληνισμού άλλαξε την κατάσταση που επικρατούσε σε όλη τη χώρα. Παρά τις τεράστιες συμφορές που είχαν γνωρίσει τα προηγούμενα χρόνια έδειξαν μία απίστευτη δύναμη προσαρμογής στις νέες πατρίδες τους. Γρήγορα ξαναέστησαν το σπιτικό τους και με το φίλεργο πνεύμα που τους διέκρινε καλλιέργησαν τη γη με νέες μεθόδους, ασχολήθηκαν με το εμπόριο, την οικοτεχνία, δημιούργησαν μικρές βιοτεχνικές επιχειρήσεις και κυριάρχησαν. Το πιο σημαντικό όμως στοιχείο είναι ότι κατόρθωσαν να διατηρήσουν στις νέες πατρίδες τους τη γλώσσα, τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις, την πίστη, τους χορούς και τα τραγούδια τους. Μετά το πρώτο ξάφνιασμα που αισθάνθηκαν οι κάτοικοι της περιοχής όπου εγκαταστάθηκαν γρήγορα ήρθαν σε επαφή με τον ποντιακό ελληνισμό. Αναγνώρισαν το φίλεργο πνεύμα και την εργατικότητά τους και διδάχτηκαν πολλά από αυτούς, από την οργάνωση, καθαριότητα και πειθαρχία των χωριών τους, μέχρι τον τρόπο οργάνωσης της οικογενειακής ζωής, τη διατροφή, τις ανθρώπινες σχέσεις. Επιγραμματικά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι οι Πόντιοι, παρά τις σφαγές και τους διωγμούς που υπέστησαν κατόρθωσαν να διατηρήσουν τον χαρακτήρα τους και την ποιότητά τους και μετά τη μετακίνηση προς μία άγνωστη και στην αρχή αφιλόξενη πατρίδα έδειξαν τις αρετές τους και συνέβαλαν τα μέγιστα, με την προοδευτικότητα που τους διέκρινε, στη διαμόρφωση του νεότερου ελληνισμού. Καλλιέργησαν τα γράμματα και τις τέχνες, ενώ με τους συλλόγους που δημιούργησαν διατήρησαν τη ήθη και τα έθιμά τους, βοήθησαν νέους να μορφωθούν και να βρουν τον δρόμο τους και με τις προσφορές των ευπορότερων δημιουργήθηκαν φιλανθρωπικά ιδρύματα που βελτίωσαν το πνευματικό και πολιτιστικό επίπεδο της χώρας. Ήταν επομένως η μετακίνηση των Ποντίων από τις πατρίδες τους δυστυχία για τους ίδιους, που την υπέστησαν, αλλά ευτυχία για τη χώρα που τους δέχτηκε και τους απογόνους τους. Η προκοπή του ποντιακού ελληνισμού στις μέρες μας στον οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό τομέα το αποδεικνύει με τον ασφαλέστερο τρόπο. Ελευθέριος Παπακώστας ιστορικός -φιλόλογος

7

ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATA

KÖZLEMÉNY A Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata 2022. június 19‐20‐án a Győr közeli Achilles Parkban szervezte meg a Görög Kulturális és Gasztronómiai Napok rendezvényét.

Az esemény szervezett győri városnézéssel indult, onnan az Achilles Parkba vezetett utunk, ahol házi pogácsával és hideg limonádéval várt a házigazda Dimitriou család. A délután folyamán a pita eredetéről és készítésének sokszínűségéről tarott érdekes előadást Bakirtzi Kalliopi, majd a kulturális program részeként a Helidonaki fiataljai, az Ellinizmosz táncegyüttes, valamint az Artistep férfitáncosai kápráztatták el a vendégeket. A pitasütő versenyt is óriási érdeklődés kísérte, változatos ízvilágú, töltelékű, kilenc tepsi mennyiségben rekordidő alatt elfogyott. A parázs zenei hangulatról a Palio Buzuki zenekar és az Artistep művészei gondoskodtak.

A csodálatos környezetben fekvő Achilles parkba az ország különböző szegleteiből is ellátogattak honfitársaink. Megtiszteltek jelenlétükkel a soproni, a beloianniszi, a győri és a budapestiek mellett a pécsi és a debreceni görögök is, akik hosszú évtizedek elteltével találkoztak egymással, és emlékeztek az együtt eltöltött évekre, valamint szüleik szoros, baráti kapcsolataira. A kétnapos rendezvényen a görögség minden korosztálya képviselve volt.

A rendezvény pozitív visszhangja megerősíti bennünk azt, hogy fontos a Magyarországon élő görög közösséget összetartani, illetve azt, hogy a fiatalabb generációnak ne kelljen évtizedeket várni, hogy találkozhassanak kortársaikkal.

Megtisztelő és egyben megható volt a Dimitriou család vendégszeretete és professzionális vendéglátása, a remek házias ételek ízei minden vendég számára gasztronómiai élményt nyújtottak.

A győri programhoz anyagi támogatást biztosított a III., a VI., a IX., a XIV., a XV., a XVI. kerületi görög nemzetiségi önkormányzatok, a fővárosi görög önkormányzat, a Görög Ifjúsági Egyesület, a Nikosz Beloiannisz Művelődési Ház és Könyvtár, valamint a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata.

Külön köszönet az MGOÖ Kulturális és Sport Bizottság tagjainak, és Thomou Zoinak a szervezésért és a esemény zökkenőmentes lebonyolításához nyújtott segítségért.

Az esemény főtámogatója a Bethlen Gábor Alapkezelő Zrt‐n keresztül a Miniszterelnökség volt.

Budapest, 2022. június 23.

Tisztelettel: Hristodoulou Konstantinos elnök Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata

1054 Budapest, Vécsey u.5.

honlap: www.mgoo.hu e-mail: titkarsag@mgoo.hu; grtitkar@t-online.hu, Tel: (+36 1) 302 72 75 Fax: (+36 1) 302 72 77

8

A Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata 2022. június 19-20-án a Győr közeli Achilles parkban szervezte meg a Görög Kulturális és Gasztronómiai Napok rendezvényét (képösszeállítás)

9

Ευαγγελία Τσαρούχα “Θα πεθάνω μιαν αυγούλα μελαγχολική του Απρίλη”

ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ (1902-1930) Η ποιήτρια της νεορομαντικής σχολής Μαρία Πολυδούρη γεννήθηκε στην Καλαμάτα την 1η Απριλίου 1902. Η Μαρία Πολυδούρη το 1915 σ΄έναν μικρό τόμο δημοσιεύει τα πρώτα της απλά, ρομαντικά ποιήματά της. Το 1920 αρχίζει τις σπουδές τηςι στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και σε συνέχεια εργάζεται ως υπάλληλος στη Νομαρχία Αττικής. Το 1922 γνωρίζεται με τον ποιητή Κώστα Καρυωτάκη ( 1896 – 1928) - κυρίαρχη μορφή της γενιάς του ΄20 -, ο οποίος είναι επίσης υπάλληλος της Νομαρχίας Αττικής, και θα αναπτυχθεί μεταξύ τους ένας σφοδρός έρωτας, που θα κρατήσει λίγο, αλλά θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη ζωή και το έργο της. Απόδειξη των αμοιβαίων συναισθημάτων τους αποτελούν τα ποιήματα και οι επιστολές που έχουν γράψει κατά την διάρκεια της σχέσης τους. Σε μία από αυτές ο Κώστας Καρυωτάκης γράφει στην Μαρία Πολυδούρη «Πονώ επειδή σ΄αγαπώ περισσότερο από όσο εφαντάστηκα ότι μπορούσα ποτέ να αγαπήσω.» Το 1923 αρρωσταίνει από αδενοπάθεια, και αρχίζει η σύγκρουσή της με τον Καρυωτάκη. Το 1924 παύεται από τη δουλειά και αρραβωνιάζεται με τον δικηγόρο Κ. Γεωργίου. Το 1925 φεύγει για το Παρίσι όπου το 1926 προσβλήθηκε από φυματίωση, επέστρεψε στην Ελλάδα και ο Καρυωτάκης την επισκέφτηκε στο νοσοκομείο Σωτηρία το 1928, πριν αυτοκτονήσει στην Πρέβεζα. Την χρονιά αυτή εκδίδονται τα ποιήματά της “Οι τρίλλιες που σβήνουν“ , για τα οποία έγραψε ενθουσιαστική κριτική ο ποιητής Γ. Χονδρογιάννης, ο οποίος ήταν ο τελευταίος ερωτικός δεσμός της Μαρίας Πολυδούρη. Τέλη του 1929 κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο της “ Ηχώ στο Χάος“. Η Μαρία Πολυδούρη πέθανε στις 30 Απρίλη του 1930 στην κλινική Καραμάνη. Για τα δύο βιβλία της Μαρίας Πολυδούρη ο ποιητής Κώστας Ουράνης γράφει, μεταξύ άλλων, “ ...Δύο βιβλία που περιέχουν περισσότερο θάνατο από σελίδες… Έτσι καθώς μας έρχονται από την ολοκληρωτική της νύχτα, έχουν την υποβλητικότητα ενός μεγάλου θρήνου… κι είναι αυτό ακριβώς που κάνει τα ποιήματα αυτά να είναι η ίδια η ποίηση σ΄ό,τι πλατύ και ανθρώπινο και αιώνιο...“, και ο κριτικός Αντρέας Καραντώνης: “... έχει κάτι από την αίγλη των τραγικών θρύλων των πλασμένων από ποίηση, έρωτα και θάνατο”. Μαρια Πολυδουρη

Πολλά ποιήματα της Μαρίας Πολυδούρη είναι γνωστά στο πλατύ ελληνικό κοινό γιατί έχουν μελοποιηθεί και ερμηνευθεί από διάσημους καλλιτέχνες, όπως για παράδειγμα το ποίημα: “Γιατί ΄μ΄αγάπησες”.

Maria Poliduri az első jelentős újgörög költőnő, aki tüdőbajban nagyon korán meghalt.

Legszebb verseit Kosztasz Kariotakisz költő – a 20-as nemzedék vezéralakja - iránt érzett szerelme ihlette. Verseit sokan megzenésítették, és nagy művészek előadásában lettek közismertek, mint például a „Mert szerettél” című verse.

ΓΙΑΤΙ Μ’ ΑΓΑΠΗΣΕΣ Δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες στα περασμένα χρόνια. Και σε ήλιο, σε καλοκαιριού προμάντεμα και σε βροχή, σε χιόνια, δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’αγάπησες. Μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου μια νύχτα και με φίλησες στο στόμα, μόνο γι΄ αυτό είμαι ωραία σαν κρίνο ολάνοιχτο κι έχω ένα ρίγος στην ψυχή μου ακόμα, μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου. Μόνο γιατί τα μάτια σου με κοίταξαν με την ψυχή στο βλέμμα, περήφανα στολίστηκα το υπέρτατο της ύπαρξης μου στέμμα, μόνο γιατί τα μάτια σου με κοίταξαν. Μόνο γιατί όπως πέρναα με καμάρωσες και στη ματιά σου να περνάει είδα τη λυγερή σκιά μου, ως όνειρο να παίζει, να πονάει, μόνο γιατί όπως πέρναα με καμάρωσες. Γιατί δισταχτικά σα να με φώναξες και μου άπλωσες τα χέρια κι είχες μέσα στα μάτια σου το θάμπωμα -μια αγάπη πλέρια γιατί δισταχτικά σα να με φώναξες. Γιατί μόνο γιατί σε σένα άρεσε γι΄αυτό έμεινεν ωραίο το πέρασμα μου. Σα να μ ‘ ακολουθούσες όπου πήγαινα, σα να περνούσες κάπου εκεί σιμά μου. Γιατί, μόνο γιατί σε σένα άρεσε. Μόνο γιατί μ΄αγάπησες γεννήθηκα, γι΄αυτό η ζωή μου εδόθη. Στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη μένα η ζωή πληρώθη. Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα.

10

Μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου μου χάρισε η αυγή ρόδα στα χέρια. Για να φωτίσω μια στιγμή το δρόμο σου μου γέμισε τα μάτια η νύχτα αστέρια, μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου. Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ’ αγάπησες έζησα, να πληθαίνω τα ονείρατά σου, ωραίε που βασίλεψες κι έτσι γλυκά πεθαίνω μονάχα γιατί τόσο ωραία μ΄αγάπησες.

MERT SZERETTÉL Csak azért dalolok, mert te szerettél, míg évek teltek – múltak.

Felragyoghat a nap, és üzenhet a nyár, eső eshet, hó hullhat, csak azért dalolok, mert te szerettél.

Csak azért, mert a két karodba zártál, és szájon csókoltál egy éjjel azért vagyok szép, mint nyíló liliomszál, s a borzongást szívemben most is érzem, csak azért, mert a szemed engem nézett.

Mert minden léptem gyöngéden kísérted, azért láttam szemedben karcsú árnyékomat, mintegy kacag, mely fáj, mely tovalebben, mert minden léptem gyöngéden kísérted,

mert, mintha hívtál volna, úgy követted, karod felém kitárva, és szemedben kigyúlt a tiszta szerelem vakító fényű lángja, mert mintha hívtál volna, úgy követted, mert gyönyörűség volt, hogy neked tetszik, ezért maradt meg szépnek minden léptem. Éreztem, bárhová megyek, ott vagy velem, valahol ott jössz mögöttem szerényen, mert gyönyörűség volt, hogy neked tetszik.

Csak azért születtem, mert te szerettél. Úgy éltem a világon, hogy a sivár mitbánomén világ előtt nincs okom semmit várnom.

Csak azért születtem, mert te szerettél.

Csak a te szerelmed kiváltságáért kellett a hajnal rózsáját viselnem.

Hogy egy pillanatra fényt hintsek utadra, csillagragyogás lobbant fel szemedben, csak a te szerelmed kiváltságáért.

Csak azért, mert olyan nagyon szerettél, azért éltem, mint álom álmaid közt, kedves, ki már megpihentél, s édes lesz halálom, csak azért, mert olyan nagyon szerettél.

Szabó Kálmán fordítása

Pro Cultura Minoritatum Hungariae Díjazottjaink A Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata nevében nagy örömmel és büszkeséggel tájékoztatom görög honfitársainkat és magyar barátainkat, hogy a 2022. évben Görög Athéna kiemelkedő kulturális tevékenységért, a Sirtos együttes pedig a görög népzene több, mint négy évtizedes népszerűsítéséért Pro Cultura Minoritatum Hungariae Díjban részesültek.

A díjat dr. Semjén Zsolt, a Miniszterelnök általános helyettese és dr. Fürjes Zoltán, az egyházi és nemzetiségi kapcsolatokért felelős helyettes államtitkára adták át.

A Díjazottaknak szívből gratulálok!

Hristodoulou Konstantinos elnök

Lehoudis Andreas, a Sirtos együttes vezetője és Görög Athéna, a Görög Intézet egykori vezetője díjazottak között

11

ÉDESAPJA NYOMDOKAIN – beszélgetés Chondromatidou Barbarával – Milyen jellemzői vannak a munkádnak, pontosan mivel foglalkozol?

– Az olajképeim dekoratívak és egyben expresszívek is. Festek figurális képeket, portrékat és csendéleteket is. Szinte keveretlen színeket használok, ezért élénk színűek a festményeim.

A benső konfliktusok harmóniáját szeretném kifejezni, vagyis a feszültség és a nyugalom harmóniáját megteremteni.

– Mennyire befolyásolta munkádat édesapád öröksége?

– Gyermekkoromban ösztönösen szerettem rajzolni. Mondhatnám, hogy nem is az örökségem – édesapám szobrai, grafikái és festményei – befolyásolták a munkámat, inkább az édesapám, akivel 18 évet éltem együtt haláláig. Magamba szívtam egész lényét. Ő inkább figyelt, de sosem korrigálta a gyermekkori rajzaimat, inkább a hátuljára írta a nevemet és egy dátumot.

De nem tagadhatom, hogy három szobrától kaptam ihletet, s ebből született három festmény.

Sokat gyönyörködöm a műveiben.

Egy számomra érdekes történetet mesélnék el, ami lehet, hogy ehhez kapcsolódik. Harminchét évesen elhatároztam, hogy festeni fogok, így elmentem egy könyvesboltba, ahol különböző festőktől származó albumokat nézegettem. Kiválasztottam Amedeo Modigliani világhíres festőnek az albumát, hazavittem és elkezdtem másolni a képeit. Ez 2015 végén volt, előtte még nem festettem. Harminchat Modigliani-utánérzést készítettem, utána már önállóan folytattam a festést. Az volt a megdöbbentő számomra, hogy a harminchat képből az egyiket felakasztottam arra a falra és pontra, ahol valamikor egy-két éves koromig az ágyam felett lógott ennek a képnek a reprodukciója. Ezt a nővérem fedezte fel, mikor meglátta. 2015-ig

ÖNARCKÉP SÁRGA SAPKÁBAN

12

A szobámban és egyben a műtermemben

ÁLOM című képem

A kiállításomból egy részlet

FESTÉKTARTÓ LÁDIKÁM édesapám GÖRÖG FÁJDALOM című szobrával

nem hallottam Modiglianiról, azt a reprodukciót pedig teljesen elfelejtettem.

Most is az ágyam felett lóg, csak immár a sajátom. Azt hiszem, édesapám ezzel egyfajta pecsétet nyomott rám.

– Debrecenben élsz. Talán kicsit távolinak érzed Budapest kulturális dolgaitól .

– Igen, Debrecenben élek, mondhatnám elég zárt körben. Budapesten sokkal nagyobb a kulturális élet, rengeteg a kiállítás, ami természetes. Ezért jó az internet, mert én szinte alig járok Budapestre.

– Melyek a jövőbeli terveid? Mikor lesz a következő kiállításod?

A MODIGLIANI UTÁNÉRZÉS festményem (fekete-fehér fénykép)

– Eddig két egyéni kiállításom volt, az utolsó 2021 novemberében. A Debreceni Akadémiai Bizottság székházának kulturális szervezője felajánlotta, hogy rendezne nekem egy kiállítást.

Ennek nagyon örülök, de szeretnék újabb képeket is bemutatni, ezért egy évet még várnék ezzel. Érkezett egy másik felkérés is: július 21-ére felkértek, hogy vegyek részt hat képemmel Vácott a Madách Imre Művelődési Központban a nemzetiségi csoportos kiállításon. Remélem, hogy a jövőben lehetőségem lesz Budapesten is kiállítani.

Andreas Oikonomou

Chondromatidou Barbara Chondromatidou Barbara apai és anyai ágon is görög származású. Debrecenben született 1978. március 30-án. Fazekasnak tanult, majd gimnáziumi érettségit tett. Édesapja, Hondromatidisz Rigasz szobrászművész volt, így gyermekkora óta a művészet bűvöletében élt. Magyarországot tekinti hazájának, de kisebb-nagyobb megszakításokkal Görögországban, Németországban és Angliában is élt. 2015 végén kezdett a festészet felé fordulni, bár rajzolni és festeni

soha nem tanult. Autodidakta festő. „A fény és árnyék annyira nem érdekel, inkább a dinamikus erős színekre koncentrálok” – vallja saját művészetéről.

Eddig két csoportos kiállításon vett részt - a debreceni Zeneművészeti Egyetemen és a váci Madách Imre Művelődési Központban -, valamint két egyéni kiállítása is volt Debrecenben, az Egri Borozó Borbarát Bár Galériában és a DEMKI Újkerti Közösségi Házban. (a.oik)

13

Brnói Görög Nap A Csehországi brnói görög közösség immár 10. alkalommal rendezi meg a Brnói Görög Napot a közeli veveri várban, ahol a csehországi görögök találkoznak. Erre az alkalomra kaptunk meghívást a közel 1000 fős görög közösségtől. A Fővárosi Görög Önkormányzat szervezésében 2022 május 27-29. között valósult meg az a három napos szakmai út, ahol a magyarországi kulturális egyesületek bemutatkozhattak a Görög Napon.

Antonopoulos Giorgos és Tzemis Alexis

Helidonaki táncegyüttes Egy 40 perces műsorral készültünk a Helidonaki és Ellinizmos táncegyüttesekkel, a Romiosyni és Karyatidák közös kórusával, az Artisstep férfi táncosaival, és az erre az alkalomra összeállt hat tagú népi zenekarral, akik a kórust és a táncosokat kísérték a műsorban. A brnói utat olyan nagy érdeklődés övezte, hogy a programjához további négy görög önkormányzat is csatlakozott, így a II., IV., XIV., XV, kerületi görög önkormányzatokkal együtt két busszal összesen 110 fővel utaztunk.

Alexanridu Afroditi és egyesülete nagy szeretettel várt minket.

Az első napon a csehországi görögök egy brnói városnézéssel kedveskedtek nekünk, amely során egy profi, magyarul beszélő idegenvezető vezetett bennünket a városban.

A rendezvény helyszíne a veveri vár volt. Az egész napos programban fellépett a brnói Promitheas görög egyesület gyerekcsoportja és felnőtt tánccsoportja, Csehország más területeiről érkezett csoportok műsora is látható volt, hallgathattuk Froso Tarasidou énekesnő koncertjét. Láthattuk a „Kiemelkedő görögök Morvaországban” című kiállítást, ahol megtudhattuk, hogy a veveri vár 1844–1886 között a Sina család tulajdona volt, és Sina Helene és férje Rehor Ypsilanti herceg pompás és nagyon

Ellinizmos táncegyüttes

14

Csoportkép a Brnoi kirándulásról táncházat is tartottunk. Örömteli találkozások, közös éneklés, beszélgetések zajlottak az ottani görögökkel. Új ismeretségek, barátságok kötődtek.

Találkoztunk a prágai görög és ciprusi nagykövettel is. Szeretnénk hagyományt teremteni és meghívni egymást felváltva valamelyik jeles ünnepünkre. Kezdetnek nagyon jó alkalom volt erre a Brnói Görög Napok fesztiválon való részvétel.

A harmadik napon a visszaúton megálltunk Lednicénél, ahol megtekintettük a gyönyörű kastélyt és sétálhattunk a hatalmas parkjában, majd egy pozsonyi belvárosi séta, sörözés is belefért a hazafelé úton.

Köszönjük a Bethlen Gábor Alapkezelőnek a támogatást, amely nélkül ez a program nehezen jött volna létre.

Romiosyni és Karyatidák közös kórusa

Szöveg: Fővárosi Görög Önkormányzat Fotó: Szianosz Artemisz

drága udvart tartott a várban. Láthattuk a „Két élet, két kultúra, két hazában” című filmet a csehországi görögökről. A gyerekek görögországi ismeretekről kvízjátékban vehettek részt.

A magyarországi görögök bemutatkozása nagy sikert aratott.

Az előadás után Antonopoulos Georgios vezetésével rögtönzött

Helidonaki táncegyüttes

15

Παρουσίαση της Ελλάδας Το Σάββατο, 18 Ιουνίου τρχ. έλαβε χώρα εκδήλωση τουριστικής και πολιτιστικής προβολής της Ελλάδος με τίτλο «Παρουσίαση της Ελλάδας», στον υπαίθριο χώρο της πλατείας Hunyádi του 6ου Δημοτικού Διαμερίσματος Βουδαπέστης. Η επιλογή της χώρας μας έγινε από το Πολιτιστικό Οίκο Eötvös10 σε συνεργασία με την Δημοτική Αρχή Terézváros, στα πλαίσιο του θεσμού «Φεστιβάλ των Εθνών». Η εκδήλωση αυτή συνδιοργανώθηκε από την Πρεσβεία της Ελλάδος στη Βουδαπέστη και την Υπηρεσία ΕΟΤ Εξωτερικού Αυστρίας με έδρα τη Βιέννη. Σύμφωνα με το πρόγραμμα της εκδήλωσης, το πρωϊ της 18ης Ιουνίου, ο Πρέσβης της Ελλάδος κ. Ευθύμιος Παντζόπουλος, εκφώνησε σύντομη ομιλία, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, τις ευοίωνες προοπτικές περαιτέρω συνεργασίας σε διάφορους τομείς του τουρισμού, τόνισε τους στενούς θερμούς δεσμούς φιλίας των δύο λαών, απευθύνοντας πρόσκληση στους επίσημους προσκεκλημένους και στο κοινό να επισκεφθούν τη χώρα μας, να γίνουν κοινωνοί της πασίγνωστης ελληνικής φιλοξενίας και να απολαύσουν μοναδικές βιωματικές εμπειρίες. Μετά την ομιλία του, ακολούθησαν, οι ομιλίες του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου της εκλογικής περιφέρειας Dr. Lájos Oláh και του Δημάρχου της Terézváros, κ. Tamás Soproni, οι οποίοι με την σειρά τους ευχαρίστησαν την Πρεσβεία της Ελλάδος για την ανταπόκριση στο κάλεσμά τους.

Με την ολοκλήρωση των ομιλιών, ο Έλληνας Πρέσβης εγκαινίασε την υπαίθρια έκθεση φωτογραφίας, την οποία είχε επιμεληθεί το Γραφείο Ε.Ο.Τ. Βιέννης. Το απόγευμα του Σαββάτου, υπήρξε μεγάλη προσέλευση ούγγρων πολιτών, μαρτυρώντας το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν για την χώρα μας, καθιστώντας την ως τον 2ο τουριστικό προορισμό στις επιλογές τους. Στο πρόγραμμα συμμετείχε μουσικο/χορευτικό συγκρότημα το οποίο παρουσίασε ελαφρά λαϊκή μουσική και τραγούδια, ενώ ακολούθησαν παραδοσιακοί χοροί και χοροδιδασκαλία στους παρευρισκομένους. Κατά την διάρκεια της απογευματινής εκδήλωσης, το Γραφείο ΕΟΤ Βιέννης διέθετε ειδικά διαμορφωμένο stand για την διανομή τουριστικών του φυλλαδίων και την πληροφόρηση των ενδιαφερομένων, ενώ υπήρξε και παιχνιδούπολη με ελληνικά θέματα, για την ενασχόληση παιδιών Τέλος, το πρόγραμμα έκλεισε με την προβολή της κινηματογραφικής ταινίας Mamma Mia 1 (συνημμένη φωτογραφία από τον υπαίθριο κινηνατογράφο). Σύμφωνα με τις προβλέψεις ειδικών η φετινή καλοκαιρινή χρονιά αναμένεται να είναι ιδιαίτερα ενισχυμένη με την Ελλάδα να πρωτοστατεί ως τουριστικός προορισμός στις προτιμήσεις των Ούγγρων τουριστών. (α.οικ)

«Παρουσίαση της Ελλάδας», στον υπαίθριο χώρο της πλατείας Hunyádi του 6ου Δημοτικού Διαμερίσματος Βουδαπέστης.

16

Megújult Manno Miltiades síremléke Ünnepélyes keretek között avatták fel június 23-án Manno Miltiades, az első és a második magyar labdarúgó-bajnokság gólkirályának, valamint Jász Géza, a Magyar Labdarúgó Szövetség első elnökének megújult síremlékét.

Manno Miltiades eredményeit szinte lehetetlen összefoglalni. Nemcsak labdarúgásban, de evezésben, kerékpározásban és gyorskorcsolyázásban is kiváló eredményeket ért el. Gyorskorcsolyázásban többszörös magyar bajnok, Európa-bajnoki ezüst- és bronzérmes. Részt vett az 1912-es stockholmi olimpián a magyar evezős nyolcas tagjaként, míg az 1932-es Los Angeles-i olimpián szellemi kategóriában ezüstérmet szerzett a Birkózók című szobrával. Az I. világháborúban önkéntesként harcolt. Magyar hazafi volt, Trianon után ezt művészetében is kifejezte. Grafikusként, plakáttervezőként is európai hírnévre tett szert. Az FTC labdarúgó-szakosztályának sasos címerét is Manno Miltiades tervezte.

Testvére, Manno Leonidas tagja volt az első újkori olimpián részt vett magyar csapatnak, Athénban a magyar csapat tolmácsa is volt. Szintén több sportágban kipróbálta magát, de legemlékezetesebb „sporttevékenysége” az újpesti Népszigetre tervezett sportkomplexum, melyet az 1928-as olimpia pályázatára készített Budapest számára. Az ő sírját a II. világháború után felszámolták, de emlékét immár méltó módon őrzik Manno Miltiades síremlékén.

A testvérpár emlékére Paisziosz Larentzakisz, a Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchátus Magyarországi Exarchátusának segédpüspöke mondott triszágiont (görögkeleti liturgikus ének a halottak emlékére), hiszen mindketten a Petőfi téri görög ortodox egyházközség aktív tagjai voltak.

Koranisz Laokratisz, dr. Sipos Jenő, Rancz Károly, Andrejevits Iván és Móczár Gábor (a képen balról)

Hristodoulou Konstantinos, Koranisz Laokratisz, Agardi Spyros (a képen balról) Móczár Gábor, a Nemzeti Örökségvédelmi Intézet (NÖRI) főigazgatójának ünnepi beszédét követően a megújult síremléket Koranisz Laokratisz, az Országgyűlés görög nemzetiségi szószólója, dr. Sipos Jenő, a Magyar Labdarúgó Szövetség szóvivője, Móczár Gábor, a NÖRI főigazgatója, valamint Rancz Károly, a pancsovai (a Manno-fivérek szülővárosa) Petőfi Sándor Magyar Művelődési Egyesület elnöke és Andrejevits Iván, Pancsova alpolgármestere leplezték le.

Jász Géza, az MLSZ első elnöke síremléke is megújult. Dr. Sipos Jenő, az MLSZ szóvivője mondott ünnepi beszédet a sírnál, hangsúlyozván, hogy Jász Géza érdeme volt, hogy az addigi rendszer nélküli magyar labdarúgásnak lefektették a keretszabályait. A megújult síremléket dr. Sipos Jenő MLSZ-szóvivő, Gellei Imre korábbi szövetségi kapitány és Móczár Gábor közösen leplezték le.

A két síremlék megújulása egy ritka összefogás eredménye, ami többek között Manno Miltiades sokoldalúságának is köszönhető. A Görög Intézet koordinálásával a felújítást támogatta a Magyar Labdarúgó Szövetség, a Ferencvárosi Torna Club, a Nemzeti Örökségvédelmi Intézet, az Evezős Szövetség, a Gyorskorcsolyázók Szövetsége és számos más szervezet. Jász Géza sírjának megújulásához szülőtelepülése, a Nógrád megyei Jobbágyi község önkormányzata is hozzájárult. A síremlékek felújításában főszerepet játszott Joó Alfréd sportújságíró, aki a magyar labdarúgók sírhelyeinek ápolásában is aktívan tevékenykedik. Mindkét sír felújítását a piliscsabai székhelyű Pellerkő Kft. végezte professzionális színvonalon.

A síravatást követően dr. Diószegi György Antal művelődéskutató tartott tartalmas előadást a Magyar Bizantinológiai Társaság székhelyén a Manno-fivérekről és kortársaikról.

Szöveg: Görög Intézet Fotó: Karajorgis Mária

Csoportkép a Manno Miltiades megújult síremlékénél

17

Κοράνης : «Δύο οι βασικές προτεραιότητες: Εκπαίδευση και Οίκος του Ελληνισμού» Με την ευκαιρία της ορκωμοσίας στο αξίωμα του Εκπροσώπου της Ελληνικής Εθνικότητας στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο για την τετραετία (2022-2026) είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τον κ.Λαοκράτη Κοράνη για θέματα που αφορούν στο μέλλον του Ελληνισμού στην Ουγγαρία. Η συζήτηση ήταν φιλική και εποικοδομητική και έγινε σε ένα από τα τρία καταστήματα εστίασης, Βlue Agori, που διατηρεί στο κέντρο της Βουδαπέστης. Για το ιστορικό της πορείας του θα πρέπει να αναφέρουμε ότι εδώ και πολλά χρόνια ο κ. Κοράνης ασχολείται με τον τουρισμό, είναι ειδικός σε θέματα τουρισμού και έχει σπουδάσει στη Βουλγαρία όπου απέκτησε δίπλωμα Κοινωνιολογίας και Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Kliment Ohridszki. Ο ίδιος από το 2007 έως το 2014 διετέλεσε Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, ενώ το 2003 είχε εκλέγει Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Βουδαπέστης. Ήταν ο πρώτος Εκπρόσωπος της Ελληνικής Εθνικότητας στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο για την περίοδο (2014 -2018). Φέτος εκλέχθηκε για δεύτερη τετραετία και με την ευκαιρία αυτή το Περιοδικό μας, ο «Ελληνισμός» του εύχεται καλή και επιτυχή πορεία. Ο ίδιος στην συζήτηση που είχαμε αναφέρθηκε στις προτεραιότητες και στα σχέδια ενόψει της νέας θητείας του 2022-2026,τονίζοντας ότι θα ήθελε πριν την εκλογή του να έχει την δυνατότητα να εκφρασθεί μέσω του Περιοδικού κάτι που δυστυχώς δεν πραγματοποιήθηκε, δεν ήταν εφικτό. Ωστόσο τώρα βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να αναπτύξει μέρος του προγράμματος του και των στόχων του, που κατά την γνώμη του, πρέπει να κινηθεί ως Εκπρόσωπος ώστε να υλοποιηθούν τα σχέδια του. Οσον αφορά στην διαδικασία της εκλογής τόνισε ότι παρά τις δυσκολίες που παρουσιάσθηκαν στην πορεία και τις διάφορες «μηχανοραφίες», και ανακατατάξεις που υπήρξαν η εκλογή του ήταν δημοκρατική σύμφωνα με τα όσα προβλέπουν οι κανονισμοί και το καταστατικό της Αυτοδιοίκησης. Όπως χαρακτηριστικά μου ανέφερε «προς μεγάλη έκπληξη την τελευταία στιγμή η 7η λίστα που επικράτησε ήταν αυτή που ο ίδιος ήταν επικεφαλής». Δεν θεωρεί τυχαίο το γεγονός ο κ.Κοράνης ότι και το Χωριό Μπελογιάννης τον υποστήριξε από την πρώτη στιγμή και στάθηκε δίπλα του, αφού τρείς οργανώσεις και η Αυτοδιοίκηση του Μπελογιάννης σύσσωμα τον ενθάρρυναν προτείνοντας τον να ξεκινήσει για την θέση του Εκπροσώπου. Όλα αυτά τον χαροποιούν και του δίνουν δύναμη να συνεχίσει. «Μετά την ορκωμοσία μου και από την πρώτη Συνεδρίαση της Επιτροπής Μειονοτήτων στο Κοινοβούλιο προσπαθώ να βρίσκομαι κοντά στα προβλήματα που μας απασχολούν ώστε να τα προωθήσω όσο το δυνατό πιο αποφασιστικά. Τα σχέδια μου και το σκεπτικό μου είναι αυτά που μου δίνουν δύναμη να συνεχίσω απτόητος το έργο μου», τόνισε. «Αυτό που κατά την γνώμη μου έχει πρωταρχική σημασία και στο οποίο πρέπει να επικεντρώσουμε, από κοινού τις δυνάμεις μας είναι η αποπεράτωση των έργων για την υλοποίηση της διαδικασίας ολοκλήρωσης του οικοδομήματος, του Οίκου του Ελληνισμού, η αγορά του κτιρίου έγινε επί δικής μου προεδρίας στην ΑΕΟΥ το 2008. Με την λήξη της θητείας μου το 2014, κατά την γνώμη μου έγιναν ορισμένες κακοτεχνίες στο οικοδόμημα που «περισσότερο ζημίωσαν το έργο παρά το προχώρησαν», υπογράμμισε μεταξύ άλλων. Συνεχίζοντας επισήμανε ότι :«Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ωστόσο ότι η αξία του κτιρίου του Οίκου του Ελληνισμού ξεπερνά σήμερα τα 1,5 δισεκατομμύρια φιορίνια, ενώ η αγορά που έγινε με την σύμφωνη γνώμη του τότε ΔΣ της ΑΕΟΥ όταν εγώ ήμουν πρόεδρος ανέρχονταν σε 85 εκατομμύρια φιορίνια. Εχοντας την πίστη ότι θα υπάρξει αίσιο τέλος προωθώ

18

Λαοκράτης Κοράνης - τελετή ορκωμοσίας το εν λόγω θέμα και στις ακροάσεις στους αρμοδίους υπουργούς σε ανώτατο επίπεδο και υπάρχουν οι διαβεβαιώσεις ότι τα έργα θα προχωρήσουν. Πρέπει να σας πω όμως ότι η προηγούμενη τετραετία ήταν η πιο κατάλληλη για την υλοποίηση του στόχου αυτού όταν το ουγγρικό κράτος στήριξε πολλά τέτοιου είδους αναπτυξιακά έργα. Από την πλευρά μου, πάντως σας διαβεβαιώνω ότι θα το παλέψω…όσο μπορώ». «Το δεύτερο ουσιώδες θέμα για το οποίο εργάζομαι και προσπαθώ να το λύσω είναι το γνωστό εδώ και χρόνια ζήτημα των πτυχίων που αποκτούν οι τελειόφοιτοι του κλάδου νεοελληνικών σπουδών του Πανεπιστημίου Eötvös Loránd αφού δεν τους παρέχεται η δυνατότητα να διδάσκουν την ελληνική γλώσσα ως κανονικοί καθηγητές, στο πλαίσιο του ισχύοντος ουγγρικού εκπαιδευτικού συστήματος. Ήδη έχουν γίνει από την πλευρά μας οι σωστές κινήσεις σε υπουργικό επίπεδο, ενώ το φθινόπωρο εφόσον είναι κατάλληλες οι συνθήκες σχεδιάζουμε επίσκεψη και στην Αθήνα από κοινού με τον νεοεκλεγέντα διευθυντή του Ελληνικού Ινστιτούτου κ. Σπύρο Αγκάρντι –τον οποίο και συγχαίρω- ώστε να συναντηθούμε και με την ηγεσία του ελληνικού Υπουργείου Παιδείας για να επιλυθεί το ζήτημα. Μεγάλη είναι η βοήθεια και στο θέμα αυτό, και τον ευχαριστούμε, του Ελληνα Πρέσβυ στη Βουδαπέστη κ.Ευθύμιου Παντζόπουλου αλλά και του Ούγγρου Πρέσβυ στην Αθήνα κ.Έρικ Χάουπτ». Όπως ανέφερε: «Το τρίτο αρκετά σημαντικό θέμα που με απασχολεί είναι η σωστή και αποτελεσματική οργάνωση του Γραφείου του Εκπροσώπου ώστε να υπάρχει άμεση σχέση, ενημέρωση και επικοινωνία με τους συμπατριώτες μας σε ότι ζήτημα τους αφορά, δηλαδή να είμαστε σε θέση να δεχόμαστε τα μηνύματα τους αλλά και να τους βοηθάμε ανταποκρινόμενοι σε ότι μας ζητούν». Κλείνοντας, θα ήθελα επίσης να προσθέσω ότι έχουμε άριστες σχέσεις με τον Δήμαρχο του Χωριού Μπελογιάννης κ.Κώστα Παπαλέξη, εξάλλου και τά αναπτυξιακά έργα που έχουν γίνει στο χωριό, το νέο σύγχρονο ιατρικό κέντρο, η ανακαίνιση των δρόμων αποδεικνύουν την πολύ καλή συνεργασία.

– Σας ευχαριστώ για την συνέντευξη εκ μέρους του Περιοδικού «Ελληνισμός» και της Κοινότητας μας, σας ευχόμαστε καλή επιτυχία στο έργο σας.

Ανδρέας Οικονόμου

Σεμινάριο αγιογραφίας στην Αυτοδιοίκηση

Δημήτρης Συρέγγελας : «Γίνεται εδώ και αρκετά χρόνια μια σοβαρή δουλειά»

O Δημήτρης Συρέγγελας και η σύζυγος του Σοφία Το πρώτο 10ήμερο του Ιουλίου πραγματοποίηθηκε στο κτίριο της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας στην οδό Vécsey αρ.5 το καλοκαιρινό εργαστήρι αγιογραφίας με την συμμετοχή Ούγγρων και Ελλήνων ενδιαφερομένων του είδους.Τα μαθήματα, υπό μορφή σεμιναρίου σημείωσαν επιτυχία, ενώ οργανωτής και κύριος χορηγός της όλης πρωτοβουλίας ήταν η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης του 16ου Δημοτικού Διαμερίσματος. Το σεμινάριο διηύθυνε με επιτυχία ο γνωστός αγιογράφος Δημήτρης Συρέγγελας, ο οποίος διατηρεί εργαστήριο και γκαλερύ στα Κάτω Πατήσια της Αθήνας Οπως ο ίδιος μας εξήγησε στην συζήτηση που είχαμε μαζί του είχε συναντήσει στη Βουδαπέστη πριν από 16-17 χρόνια τον αείμνηστο κληρικό της Ιερού Ναού Κωνταντίνου και Ελένης στο χωριό Μπελογιάννης πάτερ Ιωσήφ Κάλοτα, ο οποίος ήταν κατά τον κ.Συρέγγελα εκτός από κληρικός και ένας άνθρωπος της τέχνης. Ο π.Ιωσήφ βοήθηκε τον έλληνα αγιογράφο εξασφαλίζοντας εκτός από τις επαφές του στη Βουδαπέστη με ανθρώπους της τέχνης και χώρο για το 1οκαλοκαιρινό του εργαστήρι αγιογραφίας που έγινε σε πειραματικό στάδιο το 2005.

Το «προσωρινό» εργαστήρι της Βουδαπέστης

«Γίνεται εδώ και αρκετά χρόνια μια σοβαρή δουλειά σχεδόν κάθε καλοκαίρι οργανώνονται τα μαθήματα με επιτυχία, το ενδιαφέρον είναι αρκετά μεγάλο. Οι μαθητές μαθαίνουν πως γίνεται μια εικόνα, διδάσκεται η φορητή εικόνα, τοιχογραφία και διάφορες άλλες τεχνοτροπίες», τόνισε ο δάσκαλος αγιογραφίας. Ωστόσο, ο κ.Συρέγγελας, μας ζήτησε συγγνώμη για την «επιμελημένη ακαταστασία» που υπάρχει στο «προσωρινό» εργαστήρι της Βουδαπέστης. Αλλά όπως είπε δεν μπορεί ποτέ να έχουμε ενα τακτοποιημένο εργαστήριο, την στιγμή που παράγεται εργασία. Τα τακτοποιημένα εργαστήρια είναι είτε κλειστά είτε άδεια... Τις εργασίες του σεμιναρίου επισκέφθηκε και ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Απαμείας κ.Παϊσιος Λαρετζάκης, ο οποίος επαίνεσε την πρωτοβουλία, και όπως μας ανέφερε τα μαθήματα αποσκοπούν να μυήσουν τους ενδιαφερόμενους στην υπέροχη και θαυμάσια τέχνη της αγιογραφίας. Το συγκεκριμένο αντικείμενο απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, συστηματική εργασία αλλά και έμπνευση που δεν αποκλείεται να δώσει έναν σωστό επαγγελματισμό σε όσους επιθυμούν να ασχοληθούν σοβαρά με την τέχνη της αγιογραφίας. Από την πλευρά μας ανανεώσαμε το ραντεβού μας με τον δάσκαλο αγιογραφίας Δημήτρη Συρέγγελα για το επόμενο

Μεράκι και ταλέντο καλοκαίρι, ενω οπώς μας είπε υπάρχει έντονο ενδιαφέρον και από την Πράγα να πραγματοποιηθούν και εκεί ανάλογα σεμινάρια. Του ευχόμαστε κάθε καλό, καλές επιτυχίες στην δουλειά του και καλή πρόοδο στους μαθητές του. (α.οικ)

Συστηματική εργασία και έμπνευση το μυστικό της επιτυχίας

19

ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ 2022

Τελετή λήξης σχολικής περιόδου 2021/2022 Την Τρίτη 14 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε στην αυλή του Οίκουτου Ελληνισμού η τελετή λήξης της φετινής σχολικής χρονιάς. Η εκδήλωση ξεκίνησε με διάφορα διασκεδαστικά ομαδικά παιχνίδια δεξιοτήτων που είχαν στηθεί στον προαύλιο χώρο, μαζί με έναν πανύψηλο τοίχο αναρρίχησης. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες και έπρεπε να συνεργαστούν για να καταφέρουν να ολοκληρώσουν την κάθε πίστα. Στη συνέχεια βραβεύτηκαν όλοι οι μαθητές που έλαβαν μέρος φέτος στους διαγωνισμούς γλώσσας, λαογνωσίας, ελληνομάθειας και ζωγραφικής, παίρνοντας δώρο ένα παιχνίδι με κάρτες με διάσημους Έλληνες και σημαντικά μνημεία της Ουγγαρίας ελληνικού ενδιαφέροντος, ευγενική χορηγία της Αυτοδιοίκησης Ελλήνωντου Budaörs.

Παιχνίδια δεξιοτήτων Πανύψηλος τοίχος αναρρίχησης

20

Ομαδικό παιχνίδι δεξιοτήτων

Από αριστερά :Χριστοδούλου Κωνσταντίνος, Σταυρούλα Αυγουροπούλου, Χριστίνα Πάρτιτς, Εντιτ Βένγκρινιακ

Βραβεύσαμε τους εκπαιδευτικούς της χρονιάς αλλά και αποχαιρετήσαμε εκείνους που φεύγουν, με τις χορηγίες των Αυτοδιοικήσεων Ελλήνων Βουδαπέστης 2ου και 4ου διαμερίσματος. Στη συνέχεια έγινε παρουσίαση του προγράμματος Εράσμους+ «Καινοτόμες τεχνολογίες μάθησης» από τους 20 μαθητές που πήραν μέροςστην επιμόρφωσητον περασμένο Απρίλιο στα Τρίκαλα. Όλα τα παιδιά μίλησαν για τις εμπειρίες τους, τις γνώσεις που απέκτησαν, τα μέρη που επισκέφτηκαν αλλά και όσα τους έκαναν εντύπωση στις 10 μέρες του προγράμματος, με παράλληλη προβολή εικόνων. Απολογισμός του προγράμματος Εράσμους+ Τέλος, έγινε η απονομή των ενδεικτικών και των λεκτικών αξιολογήσεων και η εκδήλωση έκλεισε με το νοστιμότατο φαγητό που μας ετοίμασε ο αγαπητός σε όλους μας κύριος Φίλιππας με την ομάδα του. Αποχαιρετιστήκαμε, αν και αρκετά παιδιά και εκπαιδευτικοί θα συναντηθούν σύντομα σε κάποια από τις δύο εκπαιδευτικές εκδρομές που οργανώνει το σχολείο μας, στην Κρήτη και στη Ρόδο σε λίγες μέρες. Καλό καλοκαίρι σε όλους, καλή ξεκούραση!

Ακροβατικά παιχνίδι δεξιοτήτων

TANÉVZÁRÓ 2022 2022. jún 21.

Június 14-én kedden zajlott le a Görögség Háza udvarán az idei tanév záróünnepsége. A rendezvény különféle szórakoztató ügyességi csapatjátékokkal kezdődött, melynek eszközeit az udvaron állították fel, egy magas mászófallal együtt.

A tanulók csapatokra oszlottak, és együtt kellett működniük egymással, hogy minden pályát teljesítsenek. Ezt követően minden tanuló díjazásban részesült, aki részt vett a nyelvi, a népismereti vagy a rajzversenyen, illetve a görög állami nyelvvizsgán. Egy híres görögöket és magyarországi görög emlékhelyeket ábrázoló kártyapaklit kaptak ajándékba a Budaörsi Görög Önkormányzat nagylelkű felajánlása révén.

Díjaztuk a tanév pedagógusait, és elbúcsúztunk azoktól a kollégáktól, akik távoznak iskolánkból. Ezután 20 tanulónk beszámolt az „Innovatív tanulási technológiák” c. Erasmus+

programról, melynek továbbképzésén áprilisban vettek részt Trikalában. Minden gyerek beszélt a tapasztalatairól, az ott szerzett ismeretekről, a helyekről, melyeket meglátogattak, és mindazokról, amik nagy benyomást tettek rájuk a tíz napos program során, az ott készült fotók vetítésével egybekötve.

Végül a bizonyítványokat és a szóbeli értékeléseket is kiosztottuk, és a rendezvény a finom vacsorával ért véget, melyet Filippasz készített nekünk. Elbúcsúztunk, még ha elég sok diákkal nemsokára találkozni fogunk valamelyik nyári tanulmányi kirándulásán iskolánknak, Krétán vagy Rodoszon, amelyek a Fővárosi Görög Önkormányzat, a II. és a IV. kerületi Görög Önkormányzat támogatásával valósulnak meg.

Mindenkinek jó nyarat és jó pihenést kívánunk!

21

Η σχολική χρονιά 2021-22 σε αριθμούς Σχολείο «Μανώλης Γλέζος» Θέμα / Δραστηριότητα

Αριθμός

Εγγεγραμμένοι μαθητές (χωρίς τα νήπια)

212

Εκπαιδευτικοί (δημόσιοι υπάλληλοι, αποσπασμένοι, ωρομίσθιοι)

16

Παραρτήματα του σχολείου

14

Μαθητές που συμμετείχαν σε διαγωνισμούς ελληνικής γλώσσας, λαογνωσίας, ζωγραφικής

89

Μαθητές που έδωσαν εξετάσεις Ελληνομάθειας

29

Μαθητές που έδωσαν απολυτήριες εξετάσεις στα Ελληνικά

10

Αποτέλεσμα της εσωτερικής μέτρησης των μαθητών

73,51%

Εξωσχολικά προγράμματα (πολιτιστικά, αθλητικά, καλλιτεχνικά)

22

Κοινές εκδηλώσεις με μαθητές και εκπαιδευτικούς του Σχολείου Νίκος Μπελογιάννης

3

Συμμετοχές σε κατασκηνώσεις και σε εκπαιδευτικές εκδρομές στο εξωτερικό

114

Επιμορφώσεις εκπαιδευτικών (επιμορφωτικά σεμινάρια, μεταπτυχιακές σπουδές)

πάνω από 1000 ώρες

Επιμορφώσεις από τους δικούς μας εκπαιδευτικούς σε συναδέλφους από άλλα σχολεία

3 μέρες

Ψηφιακές ασκήσεις φτιαγμένες από τους εκπαιδευτικούς μας

2416

Βιβλία στη σχολική βιβλιοθήκη

2200 τεμάχια

A 2021-22-es tanév számokban Manolisz Glezosz Görög Iskola Téma / Tevékenység

Szám

Beiratkozott tanulók (az óvodások nélkül)

212

Pedagógusok (közalkalmazottak, vendégtanárok, óraadók)

16

Telephelyek

14

A görög nyelvi, népismereti és rajzversenyeken résztvevő tanulók

89

Ellinomatheia nyelvvizsgát tett tanulók

29

Görög nyelvi érettségit tett tanulók

10

Tanulói belső nyelvi mérés eredménye

73,51%

Tanórán kívüli programjaink (kulturális, sport- és művészeti programok)

22

Közös programok a Nikosz Beloiannisz Ált. Iskola és Óvoda tanulóival és/vagy pedagógusaival

3

Külföldi tanulmányi kirándulásokon és táborokban részt vevő tanulók

114

Pedagógusaink ennyi továbbképzésen vettek részt

több, mint 1000 tanóra

Pedagógusaink ennyi továbbképzést tartottak más iskolák pedagógusainak

3 nap

A pedagógusaink által készített digitális feladatok száma

2416

Iskolai könyvtár könyvállománya

2200 kötet

22

A 4., A 7. ÉS A 8. OSZTÁLYOSΑK DÍJKIOSZTÓ ÜNNEPSÉGE Budapest Városházának épületében zajlott június 2-án a nyelvi és népismereti országos versenyek díjkiosztó ünnepsége minden nemzetiség számára a Nemzetiségi Pedagógiai Oktatási Központ szervezésében. A rendezvény a Városháza impozáns épületében zajlott, gazdag kulturális programjában különböző nemzetiségek népdalait és táncait hallhatták-láthatták a jelenlévők. A rendezvényen részt vett a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnöke, Hristodoulou Konstantinos is.

Iskolánk tanulói közül az alábbiak részesültek díjazásban:

Gouvalaris Filippos és Marx Amelie, Tori Ourania tanítványai

Marx Amelie

A 4. osztályosok online nyelvi versenyén: 1. helyezést nyert Gouvalaris Filippos (Tori Ourania tanítványa) és Nannou Nikoleta (Galidou Christina tanítványa) 2. helyezést nyert Kalatha Anna (Galidou Christina tanítványa) és Marx Amélie (Tori Ourania tanítványa) 3. helyezést nyert Mersinis Dimitris (Mokka Pinelopi tanítványa) A 7. és 8. osztályosok görög nyelvi és irodalmi versenyén: 1. helyezést nyert Szentes Julianna (Galidou Christina tanítványa)

2.

3.

Gouvalaris Filippos helyezést nyert Christoforatos Lazaros (Galidou Christina tanítványa) helyezést nyert Dercsényi Márk (Kakukné dr. Partics Krisztina tanítványa)

A 7. és 8. osztályosok népismereti versenyén: 1. helyezést nyert Szentes Julianna (Galidou Christina tanítványa) Gratulálunk minden diáknak és a tanáraiknak is a sikeres felkészítésért!

A díjazottak és tanáraik Hristodoulou Konstantinos Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnökével

23

Gyermeknap: Aesopus mítoszai – színházi előadás és játékos foglalkozás 2022. május 21-én, szombaton, gyermeknap alkalmából iskolánk biztosított helyszínt az Aranytíz Művelődési Központban az Amfitheatro Görög Nemzetiségi Színház gyermekcsoportja előadásának, amelyet négy Aesopus mítoszból állítottak össze.

Az előadásban tizenhat gyermek vett részt, többségük iskolánk diákja, akik Kollatos Fotios és Klitsa Paraskevi vezetésével vitték

színre a mítoszokat, görög nyelven, sok humort és vidámságot csempészve a darabba. Az előadást a mítoszokhoz kapcsolódó, ötletes, interaktív játékok követték, amelyeket a Manolisz Glezosz Iskola tanárai szerveztek a gyerekek számára.

Gratulálunk az előadásban közreműködőknek és tanárainknak a figyelemre méltó munkájukhoz!

Aesopus mítoszai – színházi előadás

Különdíj az Országos Nemzetiségi Rajzversenyen Debreceni diákunk, Koulizakis Markos különdíjat nyert az Oktatási Hivatal Nemzetiségi Pedagógiai Oktatási Központ által megrendezett 2021/2022. tanévi Országos Nemzetiségi Rajzversenyen.

Gratulálunk!!!

Hristodoulou Konstantinos, az MGOÖ elnöke és Koulizakis Markos

24

Koulizakis Markos

Görög szalon Az anatóliai görögség tragédiájára emlékeztek június 9-én a Görög Szalonban. Az est folyamán a NATIONAL GEOGRAPHIC FÖLDÖNFUTÓK, 1922 című görög nyelvű dokumentumfilmjéből, továbbá a PONTUSZ PARTIZÁNJAI című kisjátékfilmből vetítettek részleteket. Dalokat és táncokat is láthattak az érdeklődők felvételről, illetve irodalmi részletek is elhangzottak. A tragikus eseményekről Szidiropulosz Archimédesz történész és Fokasz Nikosz szociológus beszélgettek, nem egyszer vitába keveredve.

A rendkívül magas színvonalú és érdekes beszélgetés teljes terjedelemben megtekinthető a Görög Intézet honlapján.

Szidiropulosz Archimédesz és Fokasz Nikosz

Agardi Spyros, Görög Athéna, Szidiropulosz Archimédesz, Fokasz Nikosz és Topouzidisz Dimitrisz (a képen balról)

Olimpiai nap Hegyvidéken Május 7-én olimpiai napot rendezett Hegyvidék Önkormányzata a kerületi oktatási intézmények 5. osztályos tanulói szá-

mára. Köszöntőt mondott Pokorni Zoltán polgármester, az olimpiai eskü szövegét görögül Achilleas Desypris olvasta fel.

Achilleas Desypris, Pokorni Zoltán és munkatársai, Agardi Spyros

25

Beloianniszi iskola hírei a 2021-2022-es tanévben Az új tanév jelenléti oktatással indult, aminek minden diák és pedagógus nagyon örült.

A munkatervben megfogalmazott programokat, célokat igyekeztünk megvalósítani a tanév során. Tanulóink több helyi, megyei és országos versenyen is részt vettek.

Szeptemberben, ünnepélyes átadás után a gyerekek birtokba vehették az újonnan épült, minden előírásnak megfelelő sportpályát. Megtörtént az első osztályos tanterem festése. Vetélkedőt szerveztünk az Európai Diáksport Napja alkalmából. A népmese napján papírszínházi előadást néztek meg a gyerekek, illetve mesés rejtvényeket, feladványokat oldottak meg minden osztályban.

Októberben, a Zene világnapján tánctanulással színesítettük a programot. Az állatok világnapja alkalmából gyűjtést rendeztünk a százhalombattai állatmenhelynek. A Fehér bot napja alkalmából érzékenyítő foglalkozásokon vettek részt a gyerekek.

A „Te Szedd!„ szemétszedő akcióhoz csatlakoztunk. Megemlékeztünk az aradi vértanúkról – a hatodik osztályos tanulók készültek műsorral. Takarékossági vetélkedőn a felső tagozatos gyerekek vettek részt. Megtartottuk nemzeti ünnepeinket. Minden tanuló nagyon ügyesen szerepelt.

Az egészséghéten előadások, játékok, jóga, kvíz, kreatív foglalkozás, sportverseny várta a gyerekeket. A Márton napot osztályszinten, kézműveskedéssel, népi hagyományok ismertetésével színesítettük. Kreatív foglalkozást szerveztünk a Hulla­ dékcsökkentési hét alkalmából.

Karácsonyi kézműves foglalkozáson az iskola valamennyi tanulója részt vett, majd elérkezett a várva várt téli szünet.

Beloianniszi iskola, tanévzáró

26

Januárban ismét gyűjtöttünk, most a paksi állatmenhelynek.

Szavaló-, mesemondó- és népdaléneklési versenyt szerveztünk a magyar kultúra napja alkalmából.

Medvenapot tartottak alsós kollégák osztályszinten. Farsangoltak gyerekeink.

Hód-projektet indítottunk: a túra a Váli-vízhez ment, amit görög szakos kollégánk szervezett. Nagyon jól sikerült. Füstös csütörtökön a budapesti Manolisz Glezosz Iskola tanulói, pedagógusai látogattak el hozzánk. Nagyon jó hangulatban telt a közös sütögetés, táncház.

Iskolahéten felavattuk elsős diákjainkat, megemlékeztünk névadónkról. Akadályversenyt, sportvetélkedőt, házi versenyeket szerveztünk.

A költészet napján, irodalmi teaházat tartottunk. A jelenlévők verseket szavaltak, zenét hallgattunk, közben teát iszogattak a gyerekek. Húsvéti kézműves foglalkozáson is sokan megjelentek. Nyílt napon az érdeklődő szülők betekintést nyerhettek gyermekük, illetve az osztály tanórai tevékenységébe. Föld napja alkalmából virágokat ültettek az osztályok, a virágládákat a tantermek ablakaiba helyeztük el. Nagyon szép lett az iskola külső képe is. Tudásmegosztó továbbképzésen vett részt a görög munkaközösség.

Anyák napján minden osztály egyéni felkészüléssel köszöntötte az édesanyákat, nagymamákat. A Madarak és fák napja alkalmából sétát szerveztünk a helyi „gyurgyalagoshoz”. Szerencsénkre, rengeteg gyönyörű madarat láttunk. Gyereknap alkalmából az egész iskola kirándulni ment Budapestre, a Fővárosi Állatkertbe.

Gyorsan eltelt a tanév, de még az utolsó hónapra is maradt feladat, program. Azok az osztályok, akik szerették volna, ellátogathattak a helyi varrodába. Élményekkel tele tértek vissza. Nagyon tetszett nekik. Ezúton is köszönjük a varroda vezetőjének ezt a színvonalas programot.

Az utolsó két hétben minden osztály tanulmányi osztálykiránduláson vett részt. Színesebbnél, színesebb helyeken jártak.

Megtartottuk a ballagást és az évzárót. Tizenhat nyolcadik osztályos diák vett búcsút általános iskolánktól. Az alsós gyerekek a helyi napközis táborban tölthetnek el egy színes, mozgalmas hetet. Június végén 30 gyerek indul nyári táborba a görögországi Krétára.

Nagyon tevékenyen telt el ez a tanév is. Igaz, hogy itt a nyári szünidő, de már gondolni kell az új tanévre is, ami új lehetőségeket, programokat, kihívásokat hoz majd.

Versenyeink:

Fejér megyei Óperenciás Mesemondó versenyen: Varga Linett 3. helyezést ért el Varga-Karner Kata területi matematika versenyen, Pázmánd, 6. helyezést ért el.

A Pagony Kiadó által rendezett kreatív íráspályázaton Coskun Mert Mehmet 9. helyezett lett a 40 indulóból.

Az oktatási hivatal által szervezett országos görög nemzetiségi versenyen Kolejanisz Árisz 3. helyezést ért el.

Vajdics Bendegúz 6. osztályos tanuló részt vett az Országos Honismereti Tanulmányi versenyen, ahol a megyei döntőben 10., országos döntőben pedig 12. helyezést ért el.

Kolejánisz Fédra és Zelenka Nikandrosz Filipposz görög nyelvből sikeres alapfokú nyelvvizsgát tett.

A Hétvezér Általános Iskola által megrendezett fejér megyei angol csapatversenyen a hetedik osztályosok 3. helyezést értek el – Papp Zsombor, Shönléber Zsombor, Vlahopulosz Dimitrisz, Vörös Kristóf Ugyanez a csapat a Hebe Kft. által megszervezett angol versenyen szintén 3. helyezést ért el.

Négy tanuló a 8. osztályból: Egervári Anesztisz, Molnár Alex, Sziderisz Panajotisz, Varga Levente részt vettet az „Iskola Határok nélkül” versenyen, ahol első helyezést értek el. Novák Natali, Takács Jázmin részt vett a X. Fejér Megyei Szépíró Versenyen; ahol Novák Natali 1., Takács Jázmin 3. helyezést ért el.

Gratulálunk nekik és felkészítő pedagógusaiknak: Szennyei Andreának, Debreczeni Szilviának, Kovácsné Németh Csillának, Kocolárisz Eftichiának, Giannaris Georgiosnak és Charcaridou Charikleianak. Büszkék vagyunk jól teljesítő diákjainkra. Tanulmányaikat illetően az iskolában idén 15 kitűnő és 7 jeles bizonyítvány született. Gratulálunk nekik!

Fejlesztéseink az idei tanévben:

Megtörtént az új sportpálya átadása, az udvar tereprendezése, a labdafogóháló megépült, korszerű sportolásra alkalmas udvart biztosítottunk tanulóink számára. Ehhez a Fenntartónk, Magyarország Minisztériuma, valamint a 12 Évfolyamos Manolisz Glezosz Iskola nyújtott anyagi támogatást.

Pályázat révén az iskola padlás hőszigetelése megtörtént, valamint az óvoda udvarát is gumiburkolattal borítottuk le, szintén pályázati forrásból. A gáztervek is elkészültek, felújítottuk az iskola konyhájának mellékhelyiségét.

Görög könyveket, év végi jutalomkönyveket, emlékplakettet, sapkákat ajándék legókat az óvodában, az iskolásoknak kézműves eszközöket, könyvjutalmat, új labdákat, sporteszközöket szereztünk be a tanév során.

Ezúton is köszönünk minden anyagi, emberi segítséget, amit a tanév során kaptunk: Magyarország Kormányától, Fenntartónktól: a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatától, a képviselőtestülettől, a 12. évfolyamos Manolisz Glezosz Kiegészítő Nyelviskolától, Beloiannisz község Önkormányzatától, a Szülői Munkaközösségtől, Beloianniszi háziorvostól, a II. kerületi Fővárosi Görög Önkormányzattól, Beloiannisz Közoktatásáért Közalapítványtól, valamint a Görög Intézettől.

Dimanovszka Mahi, intézményvezető

27

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΦΥΓΑΝ ΠΙΚΡΑΜΜΕΝΟΙ... ΜΕΡΟΣ 2 1.Λούλου Θεοδοτά από το αντάρτικο Φλωρίνης. «Αρχές Φεβρουαρίου του 1948 ήρθαν οι αντάρτες του ΔΣΕ στο χωριό μας και ενημέρωσαν τον πληθυσμό, ότι υπάρχει ευκαιρία να διασώσουν παιδιά από 3 έως 14 ετών, και μετην σύμφωνη γνώμη των γονέων τους μπορούν να γραφούν στον κατάλογο να πάνε στη ΓιουγκοΓράφει ο Τάκης Χριστοδουλάκης σλαβία για να γλυτώσουν από τον τρόμο και την φρίκη του εμφυλίου σπαραγμού. Ξεφύγαμε για 2-3 μήνες και μείναμε έξω για πάντα. Εμείς είμασταν που έγκαιρα εγκαταλήψαμε τα χωριά μας, γιατί αργότερα οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του κυβερνητικού στρατού όπου δεν έμεινε πέτρα πάνω στην πέτρα. Ο Πατέρας πήγε στον Καναδά για να μας συντηρήσει οικονομικά από εκεί. Ο αδελφός μου ο Χρήστος εντάχθηκε στα τμήματα του ΔΣΕ, πιάστηκε αιχμάλωτος, και αφού πέρασε στρατοδικείο στην Κοζάνη καταδικάσθηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε. Ο γιός του ο Αντωνάκης τότε ήταν 3 χρονών. 25 Μαρτίου του 1948 ξεκινήσαμε από το χωριό, όπου μας χωρί-

σανε σε 11 ομάδες – η κάθε μία από 25 παιδιά- και στην κάθε, μια επικεφαλής μια ομαδάρχισα. Εγώ ήμουν 15 χρονών με διορίσανε κι’ εμένα ομαδάρχισσα, αλλά έπρεπε να πάρω μαζί μου και τον αδελφό μου, τον Αντωνάκη. Οι γονείς, μας συνόδεψαν ως το Περιβόλι (σύνορα). Την άλλη μέρα φτάσαμε στο Λιουμπόϊνο Γιουγκοσλαβίας κι’ από εκείμε φορτηγά μας μετέφεραν Μπίοτολια (Μοναστήρι)». Λούλου Θεοδοτά «Από το Μοναστήρι μας μετέφεραν στο Χωριό Μπραϊλοβο σε έναν οικισμό, όπου μείναμε περίπου 1012 ημέρες. Τα παιδιά ηλικίας 7-11 χρονών τα πήγαν στην Μπέλα Τσάρκβα και από εκεί τα στείλανε σε διάφορες (ανατολικές) χώρες. Εμας μας πήγαν στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Μοναστηρίου, όπου μας τακτοποίησαν σε δύο βαγόνια.Τρείς ομά-

Ανήλικα παιδιά από το χωριό Αντάρτικο (1950)

Παιδιά από το Αντάρτικο Φλωρίνης στο παραδουνάβιο θέρετρο Nógrádverőce (1948)

28

δες από το χωριό μας με υπεύθυνες την Σέβντα Γιαγκούλα, την Ελένη Στεπάνη και εμένα: Θεοδότα Λούλου. Το πρωϊ στις 12 Απρίλη 1948 φτάσαμε στην Βουδαπέστη, όπου μετά από 18ήμερη ταλαιπωρία – βιώσαμε θερμή υποδοχή. Αμέσως μας απολύμαναν από τις ψείρες, μας κάνανε μπάνιο και μας δώσανε καινούργια ρούχα. Στη συνέχεια μας στείλανε στην πόλη Γιάσμπερινυ του Νομού Πέστης, όπου παραθερίσαμε λίγες εβδομάδες. Αργότερα μας πήγαν στο Νόγκραντβεροτσε (βόρεια της Βουδαπέστης στη παραλία του Δούναβη) και στην 1η Απριλίου 1949 μας μετέφεραν στη Βουδαπέστη, στην συνοικία Ουϊπεστ, στην οδό Λόριντς. Εκεί έπρεπε να χωρίσω από τον μικρό ανηψιό μου, τον Αντωνάκη γιατί τον πήραν στους παιδικούς σταθμούς ελληνοπούλων. Αυτό ήταν το μαγαλύτερο χτύπημα που ένιωσα στη ζωή μου. «Πού είναι η μαμά μου» έκραξε, φώναξε άξαφνα». Ήταν ένα δράμα ράγισε η καρδιά μου. Κλαίγαμε μαζί αρκετή ώρα – ως που ξανακοιμήθηκε το παιδί...Αυτή η περίπτωση άφησε μαύρο στίγμα στην ψυχή μου». (Πηγή : περιοδικό ΚΑΦΕΝΕΙΟ) 27 Μαϊου 2022 2.Νικολόφσκι Κρίστο από το χωριό Μικρολίμνη Πρέσπας (Ν.Φλωρίνης) Γεννήθηκε το 1935. Ήταν 7 αδέρφια. Από αυτά τρία πέθαναν από διάφορες

Σταθμό KELETI, όπουμας περίμεναν γιατροί και νοσοκόμες. Κατ’ ευθείαν μας πήγανε για απολύμανση και στην συνέχεια στο Στρατόπεδο Mátyás. Από εκεί μας μεταφέρανε στην παραδουνάβια πόσλη Visegrád σε εξοχικό χώρο φιλοξενίας, στο κέντρο GIZELLA, το οποίο διεύθυνε η σύζυγος του Γ.Γ. του Κ.Κ. Ουγγαρίας. Την υγεία των παιδιών την φρόντιζε ο υπέροχος αρχίατρος και επόπτης αυτού του υπέροχου Κέντρου ο Sándor Mészáros.Για την φροντίδα αυτή ακόμα -μετά από 74 χρόνια-είμαστε ευγνώμονες». Από εκεί τα παιδιά τα μεταφέρανε σε διάφορα κρατικά ιδρύματα, σε βρεφικούς ή σε ειδικούς παιδικούς σταθμούς για ελληνόπουλα. Με την μητέρα του αντάμωσε στο χωριό Μπελογιάννης το 1954. (πηγή : Kőbányai Görögok)

Νικολόφσκι Κρίστο αρρώστιες. Ο πατέρας του μετανάσταψε στην Αμερική το 1929 για να μάσει λεφτά και να κάνει το νοικοκυριό του. Ο μεγαλύτερος αδελφός του από τους πρώτους εντάχθηκε στα τμήματα του ΔΣΕ της περιοχής, αλλά τον Ιούλη του 1947 σκοτώθηκε. «Αρχές Μαρτίου 1948 ήρθαν αρμόδιοι της Προσωρινής Κυβέρνησης του Βουνού και ανακοίνωσαν στους κατοίκους του χωριού μας, ότι πρόκειται να στείλουν αποστολή μικρών παιδιών στις Λαϊκές Δημοκρατίες, και ότι μπορούν να καταγραφούν σε ειδικές καταστάσεις». Εδώ θέλω να επισημάνω λέει ο Χρήστος, ότι «τα παιδιά δεν τα έσυραν με βία από τον τόπό τους». «Στην συνέλευση οι μάνες συμφώνησαν να φύγουν τα παιδιά γιατί, η βασιλική (κυβερνητική) αεροπορία βομβάρδιζε το χωριό μας συνεχώς. Τον Μάρτη του 1948 ομάδα 103 παιδιών ξεκίνησε από το χωριό και συνοδεύονταν από 4 μανάδες : 1) Λένα Λοτσόβκα, 2) Σοφία Τολέβσκα, 3) Στόινα Πετρόβσκα και 4) Σοφία Μπορόβσκα. Τα μικρά παιδιά τα ανεβάσανε στα κάρα. Από το χωριό Άγιος Γερμανός έπρεπε να συνεχίσουμε την πορεία 5-6 χιλιομέτρων μέχρι τα σύνορα της Βόρειας Μακεδονίας, ως το χωριό Λιούμποϊνο. Ήταν βράδυ, και έκανε πολύ κρύο. Γίναμε μούσκεμα ως το κόκκαλο. Εκεί μας φιλοξενήσανε και σύντομα μας περιποιήθηκαν. Μετά από δύο – τρείς μέρες μας μετέφεραν με φορτηγά στην πόλη Μοναστήρι (Μπίτολια). Όταν φτάσαμε στον Σιδηροδρομικό Σταθμό μας είπαν να ανεβούμε στο τρένο. Σαν είδαμε την μαύρη ατμομηχανή που έβγαζε μαύρη καπνίλα τρομάξαμε και αρνηθήκαμε να ανέβουμε απάνω στα βαγόνια.Μας άρπαξαν και μας πέταξαν επάνω...Στο Βελιγράδι, Σέρβοι γιατροί και νοσοκόμες ανέβηκαν πάνω στα βαγόνια και μας απολύμαναν με ψειρόσκονη.Στην συνέχεια φτάσαμε στην πόλη Νόβισαντ. Κατεβάσαμε τα παράθυρα και ζητιανεύαμε ψωμί. Υπήρχαν ορισμένοι καλοί άνθρωποι και μας έδωσαν ολόκληρο ψωμί (καρβέλι). Εως ότου ζω δεν θα ξεχάσω αυτή την καλωσύνη τους. Αργά το βράδυ το τρένο έφτασε στον Σιδηροδρομικό

12 Ιουνίου 2022 3.Θάνος Σαπανίδης από το χωριό Κορομηλιά Ν.Καστοριάς «Ήμασταν οχτώ αδέρφια. Τέσσερα αδέρφια και τέσσερα κορίτσια. Μετά την απελευθέρωση από την τριπλή κατοχή ο πατέρας μου και ο μεγαλύτερος αδερφός μου, ο Ηρακλής καταδιωκόμενοι από τα παρακρατικά όργανα ξεφεύγουν και συνδέονται με τα αντάρτικα τμήματα του ΔΣΕ. Το 1948 είμαι γύρω 6-7 χρονών. Το γεγονός, η ιδέα, ότι η Φρειδερίκη δεν δίσταζε να αρπάζει μικρά ορφανά παιδιά από εμπόλεμες περιοχές – όπως η αλεπού αρπάζει τα κοτόπουλα από το κουμάσιδιαδίδεται, κι’ ο κόσμος το έχει υπόψη του. «Η μεγαλύτερη αδερφή μου μαζί με άλλα παιδιά του χωριού μας έγινε θύμα αρπάγματος. Ευτυχώς αυτή η απόπειρα τους απέτυχε παταγωγδώς, διότι τα παιδιά κατώρθοσαν να δραπετεύσουν, να το σκάσουν, κι’ έτσι να γλυτώσουν από τα ¨γαμψα¨ νύχια της ¨βασίλισσας¨ μας. Μετά από αυτά τα τρομερά επεισόδια η δυστυχισμένη, απελπισμένη μητέρα μας απόφάσισε – εμάς τα πέντε παιδιά της να μας στείλει ¨έξω¨ στις Λαϊκές Δημοκρατίες. Η ίδια έμεινε στο σπίτι με το μικρό αδερφάκι μας, τον Ηλία και την μεγαλύτερη αδερφή μας. Την Άνοιξη του 1948, όταν φεύγαμε από τα σπίτια μας ήταν νύχτα. Εμάς τα μικρά παιδιά μας ανέβασαν στα κάρα. Χιόνιζε και εμείς κρυώναμε, γιαυτό μας κουκούλωσαν, και μας σκέπασαν με κάτι βελέντζες.Φτάνοντας στα γιουγκοσλαβικά σύνορα κατεβήκαμε από τα κάρα και συνεχίσαμε την πορεία πεζικώς. Εμείς τα μικρά ήμασταν εντελώς εξαντλημένα από την κούραση, γι’ αυτό τα μεγαλύτερα αγόρια, όπως ο αδερφός μου ο Μίμης κι’ ο Παράσχος μας πήραν αγκαλιά ή στην πλάτη, ώσπου μας πήραν αγκαλιά ή στην πλάτη ώσπου να φτάσουμε σε ένα χωριό (υποτίθεται στο Λιούμποϊνοφ). Εκεί μας περιποίηθηκαν και στη συνέχεια με κάτι φορτηγά μας μετέφεραν στα ΜΠΙΤΟΛΙΑ (Μοναστήρι) όπου μας φιλοξενήσανε για κανά δυό μέρες.Μετά μας πήγαν στον Σιδηροδρομικό Σταθμό μας πέταξαν πάνω στα βαγόνια και το τρένο ξεκίνησε. Εκεί δεν λογάριαζαν ποιος με ποιόν είναι και με ποίον θέλει να πάει, και πού ; Μέσα σε αυτή την αθλιότητα πολλά παιδιά χώρισαν από τα αδέρφια τους ή από τα αγαπητά τους πρόσωπα.

Χρυσαφίδης Ξενοφών, Φουλίδης Κώστας, Σαπανίδης Μίμης

29

1. Νικάκης Χρήστος, 2. Παρλάκογλου Κωστής, 3. Καντάρας Γιώργος, 4. Θάνος Σαπανίδης, 5. Αριβηματάς Γιώργος, 6. Μαυρίδης Θέμης, 7. Παπαδόπουλος Σταύρος, 8. Ζουμπούλης Σίμος, 9. Θεωδορίδης Χαράλαμπος, 10. Κεκρινιώτη (Κυριαζή) δασκάλα Μέσα στο βάθος ακούγονται φωνές, τσιρίγματα, ουρλιαχτά, κλάματα, παντού. Σιγά - σιγά όλοι τραγουδούν με καημό και δάκρια στα μάτι: φεύγουν τα αδέρφια μας από τα χωριά μας. Σημαία υψώνουμε και αναχωρούν...Όλοι κλαίνε και αυτοί που φεύγουν και αυτοί που μένουν...μικροί, μεγάλοι. Είναι δράμα η κατάσταση. Από εκεί κκαι πέρα άλλο δεν θυμάμαι τίποτε, μόνο ξέρω οτι στις 9 Απριλίου του 1948 φτάσαμε στην Βουδαπέστη. Θυμάμαι όμως ότι από τον στρατώνα ¨Μátyás¨ μας πήραν εμένα και τον Κώστα Φουλίδη και μας πήγαν σε ένα Νοσοκομείο που μας απομόνωσαν για 2-3 εβδομάδες. Εν τω μεταξύ έμαθα ότι η μητέρα μας άρπαξε τον μικρότερο αδερφό και μέσω Γιουγκοσλαβίας βρέθηκε στη Ρουμανία. Ο αδερφός μας ο Ηρακλής με τις τελευταίες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του κυβερνητικού στρατού στο Γράμμο –μήνας Αύγουστος 1949-υπέστη βαριά τραύματα στα πόδια και στο κεφάλι από ριπές βαρέως πυροβολικού. Μια σφαίρα σφηνώθηκε από τον κρόταφο του και βγήκε από την άλλη μεριά. Οι επιγονατίδες του καταστράφηκαν εντελώς. Σύντομα τον μετέφεραν στην Αλβανία για πρώτες βοήθειες. Από εκεί με ένα εμπορικό παλιοκάραβο τραβάνε για την Πολωνία. Το 1951 μετακομίζουν με τον πατέρα μας μαζί και ανταμώνουνε με την μητέρα μας στη Ρουμανία. Το 1953 χάσαμε τον πατέρα μας. Τελικά το 1954 η οικογένεια μας σμίγει στο χωριό Μπελογιάννης. Το 1957 φτάνει και η μεγάλη αδερφή τους από την Γιουγκοσλαβία και ολοκληρώνεται η οικογένεια Σαπανίδη» Ιούνης 2022 4.Eυσταθιάδου Σοφία από την Τραπεζούντα του Πόντου Γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου και το 1923 (έξι χρονών) μετανάστεψε με τους γονείς της στο χωριό Κορομηλιά Καστοριάς. Από τα νεανικά της χρόνια οργανώνεται στο συνδικαλιστικό κίνημα και το 1936 γίνεται μέλος του ΚΚΕ. Με την κατοχή αγωνίζεται μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ και είναι στέλεχος Αρχηγίας Συνδέσμων της περιοχής της. Μετά την απελευθέρωση καταδιώκεται από τα παρακρατικά αποσπάσματα και εντάσσεται στις καταδιωκόμενες ανταρτο-ομάδες της περιοχής της. Αρχές Απρίλη 1948 με εντολή της Κυβέρνησης του Βουνού συνοδεύει από τις εμπόλεμες,

30

Eυσταθιάδου Σοφία απειλούμενες περιοχές, όπως το χωριό του Κορομηλιά, και μέσω Γιουγκοσλαβίας –μαζί με τα δικά της παιδιά- Μάρθα και Γιάννη – φτάνουν στη Βουδαπέστη στο στρατόπεδο ¨Μátyás¨ όπου βρίσκουν θερμή αγκαλιά και περίθαλψη. Από τα τέλη του 1948 είναι παιδομάνα (μάνα) στον παιδικό σταθμό Csertő και στην συνέχεια δουλεύει ως νοσοκόμα στο σανατόριο Balatonfüred μέχρι το 1950 (πηγή: «Και του χρόνου στην Πατρίδα») Ιούνης 2022 Τάκης Χριστοδουλάκης

Η αυλαία έπεσε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα υγρού στίβου στη Βουδαπέστη Με τρία μετάλλια ολοκληρώθηκε η παρουσία της Ελλάδας στο 19ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα υγρού στίβου. Και τα τρία είναι χάλκινα, τα δυο τα κέρδισε η Ευαγγελία Πλατανιώτη στην συγχρονισμένη κολύμβηση, ενώ το τρίτο την τελευταία ημέρα της διοργάνωσης η Εθνική πόλο ανδρών που επικράτησε στον μικρό τελικό κόντρα στην Κροατία με 9-7 Εκπληκτική η Ευαγγελία Πλατανιώτη συνέχισε τις τρομερές εμφανίσεις της στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα καλλιτεχνικής κολύμβησης και μετά το χάλκινο μετάλλιο στο τεχνικό πρόγραμμα, κατέκτησε την τρίτη θέση και στο ελεύθερο, ανεβαίνοντας για δεύτερη φορά στο βάθρο. Η Ελληνίδα πρωταθλήτρια ήταν καλύτερη και από τα προκριματικά στον τελικό, καθώς βελτίωσε την επίδοσή της και με 91,7667 βαθμούς βρέθηκε στην τρίτη θέση του αγωνίσματός της, κατακτώντας το δεύτερο χάλκινο μετάλλιό της στη διοργάνωση της Βουδαπέστης. Τα νέα ωστόσο είναι αρκετά καλά και για την 15μελή αποστολή εθνικής ομάδας κολύμβησης. Αν και τα μετάλλια δεν ήρθαν, ωστόσο συνολικά επρόκειτο για μια πολύ καλή και αξιόλογη παρουσία των αθλητών και αθλητριών μας που συμμετείχαν στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Βουδαπέστης στο κολυμβητικό Duna Arena. Απόστολος Χρήστου (ΦΩΤΟ: protothema)

Ευαγγελία Πλατανιώτη (ΦΩΤΟ intime αρχείου)

«Η συμμετοχή σε τελικούς και η διεκδίκηση ενός μεταλλίου και η επίτευξη ατομικών ρεκόρ» ήταν το ζητούμενο για την εθνική ομάδα κολύμβησης στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Βουδαπέστης, σύμφωνα με τα όσα είχε δηλώσει πριν από τους αγώνες ο τεχνικός διευθυντής κολύμβησης της ΚΟΕ, Βαγγέλης Κοζομπόλης. Εν μέρει ο στόχος επετεύχθη η εθνική ομάδα, χάρη κυρίως στην παρουσία του Απόστολου Χρήστου και του Κριστιάν Γκολομέεβ, που έφεραν τρεις συνολικά τελικούς. Ο Χρήστου εξελίχθηκε στο μεγάλο πρωταγωνιστή για την 15μελή ελληνική ομάδα στην κλασική κολύμβηση. Το μετάλλιο μπορεί να μην ήρθε από τον αθλητή του Παναγιώτη Βελέντζα, όμως έδειξε πως παραμένει σταθερά ανάμεσα στους κορυφαίους του κόσμου στα 50μ και 100μ. ύπτιο. Στα 100μ. ύπτιο άφησε τους πάντες άφωνους με το ρεκόρ αγώνων στα 52.09, που σημείωσε στον ημιτελικό και διήρκησε για ένα 24ωρο, δίνοντας προσδοκίες για ένα μετάλλιο. (πηγή: πρώτο θέμα -α.οικ)

Η Εθνική πόλο ανδρών τρίτη στον Κόσμο (Φωτογραφία: Intime-ΜΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ)

31

Ράδης Θανάσης Ο Ράδης Θανάσης του Αποστόλη και της Σταυρούλας γεννήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 1925 στο Στενίμαχο (Ασενόβγκραντ στη Βουλγαρία),. Στις μαρτυρίες του τις οποίες μοιράζεται μαζί μας, αφηγείται,λεπ τομεράσ τα τα, όσα έχουν να κάνουν με τις δραστηριότητες του και γενικά την ζωή του. Πρόκειται για μαρτυρίες μέσα από την εμπειρία μιας ολόκληρης ζωής. Με τον τρόπο αυτό, κατά την διάρκεια της μακροσκελούς μας συνομιλίας στο σπίτι του στην πόλη της Τάταμπανια, άλλοτε μεγάλη εργατούπολη λόγω των ανθρακωρυχείων που λειτουργούσαν στην περιοχή. Από την διαδικασία της πολύ ενδιαφέρουσας συνομιλίας είχαμε λοιπόν την ευκαιρία να βγάλουμε σημαντικά διδάγματα από την δική του πορεία μέσα από τα προσωπικά του βιώματα. Μας ομιλεί για την περίοδο του ελληνικού εμφυλίου και της πολιτικής προσφυγιάς. Την σταδιοδρομία του όπως αυτός την βλέπει, την δεδομένη στιγμή της συνομιλίας, ενθυμούμενος εικόνες μνήμης από τον πόλεμο και τα ιστορικά γεγονότα σε συνδυασμό με τα όσα βίωσε. Πως δηλαδή ο απλός αυτός άνθρωπος έχει κατά νουν ζωντανές τις μνήμες από τον πόλεμο, την βία εξιστορώντας ποιες είναι οι εντυπώσεις του, οι πικρίες του και γενικά οι εμπειρίες μιας ζωής. Όπως μας είπε ο ίδιος η οικογένεια του με την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαθίσταται στο Νομό Ημαθίας όπου οι χωριανοί χτίζουν καινούργιο οικισμό και τον ονομάζουν Στενίμαχο. Ηταν επτά αδέρφια και ασχολούνταν με την αγρονομία. Το 1941 οργανώνεται στην ΕΠΟΝ και υπηρετεί στον εφεδρικό ΕΛΑΣ και στη συνέχεια στα ένοπλα τμήματα του 2ου Τάγματος Συντάγματος του Βερμίου – με καπετάνιο τον Κολοκοτρώνη (Κωνσταντίνο Κολίντζα) και τον Μάρκο Μαρινέλλη – και πολεμά τους ξένους κατακτητές. Μετά την Βάρκιζα, «το μεγάλο σφάλμα», όπως ο ίδιος αναφέρει χαρακτηριστικά, καταδιώκεται και κρύβεται στις βουνοπλαγιές όπου συγκροτούνται οι ανταρτοομάδες του ΔΣΕ και από το 1947 εντάσσεται στα τμήματα του Βερμίου με καπετάνιο τον Μάρκο Μαρινέλλη και στην συνέχεια

32

με τον καπετάνιο Λευτεριά. Το 1949 λαμβάνει μέρος στις σφοδρές μάχες του Γράμμου όπου υπέστη βαρύ κοιλιακό τραύμα και χάνει τις αισθήσεις του για πολλές μέρες, ώσπου περνά ένα τμήμα ιππικού και τον μεταφέρει μέχρι τα αλβανικά σύνορα. Στην παραστατική αφήγηση του ο κύριος Θανάσης αναφέρεται λεπτομερώς στην «οδηγία» να μαζευτούν όλα τα τάγματα στο Γράμμο, στην εξουθενωτική πορεία των 15 ημερών από το Βέρμιο μέχρι τον Γράμμο -Γύφτισα -Οξά – ταμπούρ (υψώματα) δείχνοντας μας το σημείο του τραύματος του. Με μεγάλο σεβασμό επισημαίνει την βοήθεια που δέχθηκε στον άνθρωπο που τον παρέλαβε και τον έσωσε τον φημισμένο χειρούργο Πέτρο Κόκκαλη που έκανε το παν δυνατό για να τον γιατρέψει. Ξεχωρίζει στην αφήγηση του η περιγραφή της όλης κατάστασης και ειδικότερα το ζήτημα της Συμφωνίας της Βάρκιζας και γενικότερα το επακόλουθο κύμα βίας που επικρατεί στην χώρα από την Λευκή Τρομοκρατία η οποία και κατά τα λεγόμενα του προκάλεσε τις εμφύλιες συγκρούσεις. Στις αναμνήσεις του κυρ Θανάση είναι βαθιά χαραγμένα οι διώξεις των μελών της οικογένειας του και όλων εκείνων που ήταν μέλη του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ αγωνιζόμενοι για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Ράδης Θανάσης

Μετά την μερική αποκατάσταση της υγείας του μεταφέρθηκε στην Ουγγαρία, στο νοσοκομείο Πάγιορ, όπου εγχειρίζεται άμεσα. Μετά την ανάρρωση του εργάζεται στην μεγάλη βιομηχανική «Μπελογιάννης». Μετακομίζει στην πόλη Σόλνοκ και μετά και δυο χρόνια στην πόλη Ταταμπάνια. Αρχικά εργάζεται στα ορυχεία και στην συνέχεια στην βιομηχανική παραγωγή ως εφαρμοστής. Το 1960 παντρεύεται την Ελισάβετ Τσαλουχίδου και αποκτούν δυο παιδιά. Το 1980 βγήκε στην σύνταξη. Θα ήθελα να ευχαριστήσω για την σύνταξη του ανωτέρου την ερευνήτρια - κοινωνιολόγο κα Μαρία Κοκκίνου που είχε την ευκαιρία να συναντηθεί με τον κυρ Θανάση, η βοήθεια της ήταν σημαντική. (α.οικ)

Λαμπρινή Βέτσου - Ταχτσίδου Tην συναντήσαμε στο σπίτι της στη Βουδαπέστη στην οδό Μπέντσουρ, ακμαία, χαρούμενη και ευδιάθετη να μας διηγηθεί τις δικές της ιστορίες από την ζωή της παρά το προχωρημένο της ηλικίας της στην παρέα μας και οι δυό κόρες της η Κερασιά και η Ελένη. Η κα Λαμπρινή εκείνη την ημέρα είχε προετοιμάσει το έδαφος για να μας δεχθεί στο σπίτι της και είχε ετοιμάσει μια νόστιμη σπανακόπιτα. Κάθισε λοιπόν στην αναπαυτική πολυθρόνα της και άρχισε να μιλά δίχως σταματιμό...Γεννήθηκε το 1920 στην Πυρσόγιαννη Ιωαννίνων, η διαδρομή της μέχρι να φτάσει στην Ουγγαρία πέρασε από «χίλια μύρια κύματα» όπως λέει και το τραγούδι... Μέσω Γιβλαντάρ – Πολωνίας καταλήγει τελικά στην Ουγγαρία στον παιδικό σταθμό του Μπάλατονφούρεντ . «Η Πυρσόγιαννη Ιωαννίνων πρέπει να ξέρετε είναι ένα μικρό χωριό αρκετά ορεινό σε υψόμετρο 900 μέτρων στις πλαγές της κορυφής Στενό μιας οροσειράς του Γράμμου. Θα πρέπει να σου πω ότι αν και τα μέρη μας ήταν λίγο άγονα ωστόσο είναι πολύ όμορφα, υπάρχουν έλατα, πεύκα,οξυές στα πανύψηλα βουνά...». Τα μάτια της 102χρονης συνομίλητριας μου λάμπουν από χαρά και ευχαρίστηση... συμπληρώνει ότι το τοπίο σε εκείνα τα μέρη είναι πολύ ωραίο έχει ρυάκια και ποτάμια. Οι αναμνήσεις είναι έντονες και έρχονται στο μυαλό της σιγά-σιγά από την δική της αναλυτική περιγραφή, ο πλούσιος φυσικός πλούτος της περιοχής τα πολλά πουλιά και τα άγρια ζώα.Οπως μου λέει ο τόπος αυτός είναι πανέμορφος και την ανοιξη μοσχοβολάει από τα οπωροφόρα δένδρα. Χωρίς να ξεφεύγουμε από το κύριο θέμα μας, εξηγεί ότι στα χωριό της και στα γειτονικά με αυτό, πέρασαν πολλοί κατακτητές Τούρκοι, Ιταλοί, Γερμανοί, τονίζοντας ότι στις περιοχές αυτές έγινε ο πιό σκληρός πόλεμος και ένας αιματηρός εμφύλιος πόλεμος... Οργανανώθηκα πρώτα - πρώτα στην ΕΠΟΝ, εκτελώντας διάφορες αποστολές που μας έδιναν οι ανώτεροι μας.Όπως ξέρετε και θα έχετε ακούσει, όταν απελευθερώθηκε η πατρίδα μας από τους ξένους κατακτητές περιμέναμε την δίκαιη αναγνώριση των αγώνων μας. Αντί αυτού όμως είχαμε να αντιμετωπίσουμε την λυσαλαία τρομοκρατία των παρακρατικών συμμοριών που δρούσαν ανεξέλεχτες σε πολλές περιοχές της πατρίδας μας. Ετσι εξανάγκαζαν τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης να ξαναβγούνε στο βουνό..

Οπως μου αναφέρει η κα Λαμπρινή, «αυτός ο πόλεμος κατά της Ελλάδας με τους εισβολείς Ιταλούς άρχισε από την Ηπειρο από τα δικά μας χωριά όπου ο ελληνικός στρατός εκεί στα θρυλικά βουνά της Πίνδου έγραψε σελίδες δόξας και ηρωϊσμού. Δεν πρέπει όπως να ξεχνάμε και τις γυναίκες και εννοώ εδώ τις μανάδες μας που κουβαλούσαν στα στρατευμένα παιδιά του λαού μας,όχι μόνο τρόφιμα και ρουχισμό αλλά και πυρομαχικά». Με το ξέσπασμα του πολέμου με τους Ιταλούς το 1940, πολλοί κάτοικοι από το χωρίο μας αλλά και από τα γειτονικά χωριά βοηθούσαν συνεχώς τα στρατευμένα νιάτα, παιδιά που πολεμούσαν τον ιταλικό στρατό του Μουσολίνι.Oι κάτοικοι του χωριού μας, όπως μας εξηγεί η κα Λαμπρινή επειδή το χωριό της βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Αλβανία υπήρχε μεγάλη κνητοποίηση, ενώ το 1941 όταν η πατρίδα σκλαβώθηκε από τους Ιταλο-Γερμανούς το χωριό οργανώθηκε και αγωνίστηκε από τις γραμμές ΕΠΟΝ-ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Το 1949 παντρεύεται το παληκάρι της Εθνικής Αντίστασης, Νίκο Ταχτσίδη, που είχε καταγωγή από το χωριό Φάτσα του Πόντου και αποκτούν τρία παιδιά, τον Γιώργο, την Κερασιά και την Ελένη. Οπως μαθαίνουμε ο άντρας της είχε πολεμήσει σε μάχες, ενεργά τους Γερμανούς κατακτητές ενώ είχε λάβει μέρος και στο Αλβανικό Μέτωπο. Μεγάλος οργανωτής του Πεντηκοστού Τάγματος στον ΕΛΑΣ ο Νίκος Ταχτσίδης,με μεγάλη περηφάνια η κα Λαμπρινή μας διηγείται τις ιστορίες του άνδρα της που ήταν γνωστός με το ψευδώνυμο «Πετράς», και πολέμησε αδίστακτα τους κατακτητές. Το 1945 συνελήφθη και βασανίζεται απάνθρωπα από τα παρακρατικά όργανα. Ο ίδιος μετά από μια περιπετειώδη ζωή καταφεύγει στο Μπούλκες για αποθεραπεία και τελικά μέσω Βουλγαρίας έρχεται στην Ουγγαρία. Η κα Λαμπρινή ζεί σήμερα στη Βουδαπέστη μια ήσυχη ζωή μαζί με την τις κόρες της και ετοιμάζεται να γιορτάσει τα 102 γενέθλια της. Μοιράσθηκε μαζί μας κάμποσα από τα βιώματα της ζωής της. Είναι μια περίφανη Ηπειρώτισα μάνα και αισθάνομαι τυχερός είχα την τύχη να την γνωρίσω από κοντα. Ευχαριστώ τον αποσπασμένο δάσκαλο Αργύρη Ήργη για την βοήθεια στην σύνταξη του κεμένου. (α.οικ)

Λαμπρινή Βέτσου - Ταχτσίδου

33

Νέες αθλητικές δυνατότητες στο χωριό Μπελογιάννης

Τελετή εγκαινών : Κώστας Παπαλέξης και Σπύρος Αγκάρντι στο κέντρο της φωτογραφίας

Το κόψιμο της κορδέλας από την Μιράντα Κύπρου

ΑΕΚ Μπελογιάννης

34

Στο πλαίσιο του πρόγραμματος του Ελληνικού Ινστιτούτου Ουγγαρίας υπάρχουν και θέματα που έχουν ως στόχο την ανάδειξη των ευκαιριών στον τομέα του αθλητισμού και αφορούν συγκεκριμένα το χωριό Μπελογιάννης. Μετά από πρωτοβουλία του Ινστιτούτου το Χωριό απέκτησε ένα ολοκαινουργιο επιτραπέζιο teqball. Πρόκειται για την γνωστή ουγγρική πατέντα, που κάνει θραύση διεθνώς, και δίνει την ευκαιρία στους νέους να δοκιμάσουν αλλά και να βελτιώσουν τις ικανότητες τους στην τεχνική του ποδοσφαίρου. Ταυτόχρονα ιδρύθηκε κι΄ ένα νέο αθλητικό τμήμα teqball υπό την στέγη της ΑΕΚ Μπελογιάννης. Την Κυριακή 13 Ιουνίου, στο ημίχρονο του παιχνιδιού με το οποίο, η ΑΕΚ Μπελογιάννης κέρδισε το πρωτάθλημα, Γ’ ερασιτεχνικής κατηγορίας του Νομού Fejér, και αποκτήθηκε και το τραπέζι teqball που επίσημα εγκαινίασαν: ο Κώστας Παπαλέξης Δήμαρχος του χωριού Μπελογιάννης, ο Σπύρος Μπ. Αγκάρντι Διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Ουγγαρίας και η κα Μίραντα Κύπρου, Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του χωριού Μπελογιάννης. Το παρών στην τελετή εγκαινίων έδωσαν και δύο νεαροί ποδοσφαιριστές ελληνικής καταγωγής, ο Πάρις Λακάκης (ETO FC Győr) και ο Θεοφάνης Γκάκης (Iváncsa KSE). (α.οικ) Fotó/φωτογραφίες: Kiatipis Ioannis

Θεοφάνης Γκάκης, Πάρις Λακάκης

Görög Filmklub Májusban és júniusban is folytatódott a Görög Intézet filmklubja Május 20-án mélyen megrázó filmet vetítettek. A görög polgárháborúról nem lehet eleget beszélni, írni, hiszen évtizedek óta soha nem gyógyuló sebeket tép fel az emlékezés a görög menekültek leszármazottaiban. Sokan látták már az 1985-ben Nicholas Gage “Eleni” című életrajzi regénye nyomán készült filmet, de generációk nőttek fel, akik keveset tudnak a 20. század görög történelem egyik legfájdalmasabb korszakáról, szüleik, nagyszüleik tragikus történetéről. Ehhez a témához nyúlt az Eleni című film, amelyben párhuzamos történetekben

Görög Intézet első vidéki filmklubja látjuk a régmúlt borzalmait és a mai világot.

Július 17-én sikeresen lezajlott a Görög Intézet első vidéki filmklubja.

Együttműködésben a Miskolci Görög Nemzetiségi Önkormányzattal a 2015-ben készült „Határtalan szerelem” című film vetítésére került sor a II. Rákóczi Ferenc Megyei és Városi Könyvtárhoz tartozó Szabó Lőrinc Idegennyelvi Könyvtárban.

A közreműködő filmszakértő mindkét alkalommal Dudás Viktor volt.

Szöveg: Görög Intézet Fotó: Karajorgis Mária

Görög Athéna és Dudás Viktor elemeznek

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας Υπεύθυνος Έκδοσης: Χριστοδούλου Κωνσταντίνος Αρχισυντάκτης: Οικονόμου Ανδρέας Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Πήτερ Ολντερ Συντακτική Επιτροπή : Αυγουροπούλου Βούλα, Πάντσιου Αλεξάνδρα, Τσαρουχά Χριστίνα Ρεπορτάζ νεολαίας: Σπύρος Σ. Κλείτσας Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Pannonia Nyomda Kft. ISSN: 1786-0989 φωτογραφίες : Μαρία Καραγιώργη

ELLINIZMOSZ Az MGOÖ kiadványa Kiadó: az MGOÖ Testülete Felelős kiadó: Hristodoulou Konstantinos Főszerkesztő: Οikonomou Andreas Grafika: www.kornetas.hu Szerkesztőségi bizottság: Avgouropoulou Voula, Pancsosz Alexandra, Tsaroucha Christina Ifjúsági rovat: ifj. Klicasz Szpirosz 1054 Budapest, Vécsey u. 5.

Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Pannónia Nyomda Kft. ISSN: 1786-0989 Fotók: Karajorgis Maria

A lap megjelenését támogatta a:

35

TÁJÉKOZTATÁS Megkezdődtek a Munkácsy és Kossuth-díjas Makrisz Agamemnon szobrászművész domborművének eltávolító munkálatai a Szent István Király Zeneművészeti Szakgimnázium homlokzatáról, melyet Zugló Önkormányzata a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának adományozott. A páratlan dombormű a Görögség Házának falán lesz elhelyezve.