Zdrowe jedzenie z ekologicznego pieca opalanego drewnem

Okres pandemii wywołał zmianę zachowań społecznych. Wielokrotnie powtarzany lockdown i związane z tym zdalna praca, nauka oraz wielodniowe przebywanie całych rodzin pod jednym dachem, wpłynęło między innymi na sposób przygotowywania wspólnych posiłków. Zniknęły z lodówek odgrzewane szybkie dania, a utrudniony dostęp do ulubionych barów i restauracji wykreował nową modę na zdrowe, domowe, spożywane wspólnie posiłki. Nie bez znaczenia stał się sposób ich przygotowywania. Do łask wróciły naturalne metody, a co za tym idzie i urządzenia, dzięki którym można ugotować, upiec lub podgrzać własnoręcznie przygotowane dania.

Modne stały się piece kuchenne, piekarniki i domowe piece na pizzę. Jednak obecnie dostępne urządzenia zdecydowanie różnią się od pieców, jakie pamiętamy z pobytów u naszych dziadków. Dzisiejsze piece i kuchnie spełniają normy emisyjne i sprawnościowe, wymagane przez europejską normę Ekoprojekt. Pogarszająca się jakość powietrza sprawiła, że polskie miasta i województwa już wcześniej wprowadziły własne uchwały antysmogowe. W założeniach tych regulacji jest zgoda na instalowanie ekologicznych urządzeń i ich właściwą eksploatację. Nowoczesne piece kuchenne spełniają te kryteria i – zakładając wysoką kulturę obsługi – przyczyniają się do ograniczenia niskiej emisji.

Na ekologicznych paleniskach kuchennych można gotować, piec, można też przez moduł wodny zasilić na przykład bufor wodny. Nowoczesne kuchnie akumulacyjne, z automatyką procesów spalania i pełną płytą kuchenną, mogą również pełnić funkcję grzewczą. Wśród pieców kuchennych możemy wyszczególnić następujące urządzenia:

• „Westfalki” – czyli małe, lekkie, gotowe do montażu wolno stojące kuchenki. Nie wymagają zabudowy, a montaż polega wyłącznie na spięciu urządzenia pod kątem dymowym oraz podłączeniu czerpni powietrza, o ile urządzenie ma taką opcję. Westfalki mają zastosowanie, gdy jest mało miejsca lub nie można w sposób nadmierny obciążać stropu.

• Ciężkie piece kuchenne, które można zabudować kaflami, płytami szamotowymi, kamieniem czy cegłą. Urządzenia te występują w różnych wariantach:

- są wyposażone wyłącznie w płytę grzejną, na której można gotować,

- mają płytę grzejną i dodatkowe moduły, w których znajduje się piekarnik lub piec na pizzę,

- dodatkowo mogą być wyposażone w podkowę, która znajduje się w komorze paleniska lub moduł płomienicowego wymiennika wody. Takie wodne ogrzewacze mogą być spięte w układzie otwartym lub zamkniętym, współpracując z istniejącą w domu instalacją c.o.

Zakładając współistnienie kilku modułów, należy brać pod uwagę ilość i przekrój istniejących kanałów dymowych. Według istniejącego prawa, każde urządzenie powinno posiadać niezależny komin. Wszystkie nowoczesne piece kuchenne posiadają opcję przyłączenia do czerpni powietrza zewnętrznego, dzięki czemu nie zużywają ogrzanego powietrza z pomieszczenia, w którym stoją. Nie powodują również niepożądanego podciśnienia i mogą być montowane w domach posiadających rekuperację.

Wszystkie elementy składowe pieca kuchennego mogą być zastosowane w różnej konfiguracji i na różnych poziomach. Możemy więc dowolnie kształtować bryłę kuchni tak, aby w pełni zaspokajała potrzeby architektoniczne i estetyczne. Miejsce posadowienia w stosunku do komina jest podstawą projektowanej kuchni, w której zasadnicze znaczenie ma kierunek przepływu strumienia spalin. Zawsze bliżej komina będzie piekarnik, a samo palenisko i płyta grzewcza dalej. Suszarnia może znajdować się powyżej lub obok piekarnika, a na przykład wędzarnia „na zimno” – w ciągu kominowym. Aby wszystko sprawnie funkcjonowało, ważne jest prawidłowe zaprojektowanie poszczególnych elementów.

Kolejną grupą urządzeń są piece wolno stojące i wkłady akumulacyjne lub konwekcyjne, wyposażone w piekarnik. Zazwyczaj w górnej części podwyższonej komory spalania umieszczone są piekarniki, w których można upiec mięso, ciasto, pizzę albo suszyć w nich owoce lub grzyby:

• Piece wolno stojące zwykle są bardzo estetyczne i nie wymagają zabudowy. Niektóre urządzenia wyposażone są nie tylko w piekarniki, ale również posiadają płytki do gotowania na deklu swojego korpusu. Dla wybranych modeli producenci oferują specjalne nadstawki i przystawki do gotowania i odkładania garnków.

• Paleniska akumulacyjne i wkłady konwekcyjne z funkcją pieczenia można obudować w dowolny sposób, zarówno jeżeli chodzi o bryłę, jak również materiał użyty do zabudowy. Piekarnik nie musi być skierowany wyłącznie w kierunku okna paleniska. Może znajdować się w kuchni za ścianą lub z boku. Projektując zabudowę paleniska w sąsiedztwie piekarnika, możemy zaaranżować chociażby miejsce na rękawice kuchenne, łopatę na chleb, pizzę, ale także półkę na odstawienie blachy lub garnka. Jest kilka konfiguracji instalacji palenisk i wkładów z piekarnikiem:

- paleniska akumulacyjne, w których w górnej części komory spalania umieszczony jest piekarnik. W takich urządzeniach piekarnik może być skierowany w tę samą stronę co okno paleniska lub obrócone o 180 stopni;

- paleniska akumulacyjne, wkłady kominkowe – mogą być wyposażone w moduły piekarnikowe, które montuje się na rurach dymowych tuż nad paleniskiem. Wylatujący z paleniska dym przepływa w module, ogrzewając znajdujący się w środku piekarnik. Takie rozwiązanie pozwala skierować drzwi piekarnika w dowolnym kierunku;

- inną opcją jest wbudowanie w zamkniętą zabudowę kominka samego piekarnika, gdzie czynnikiem grzewczym jest ciepłe powietrze. W sklepach dostępne są gotowe piekarniki żeliwne, stalowe, jak również żeliwne drzwi o różnych wymiarach i różnym wzornictwie, które zawsze można zmontować ze stalowym lub ceramicznym korpusem piekarnika. W przypadku piekarników ogrzewanych ciepłym powietrzem możliwości używania ograniczają się do funkcji suszenia i utrzymania temperatury potrawy.

Do podłączenia powyższych urządzeń potrzebny jest komin o odpowiedniej średnicy, czerpnia powietrza zewnętrznego i – jeżeli palenisko jest wyposażone w automatykę procesów spalania – to również zasilanie elektryczne.

Urządzenia grzewcze z funkcją pieczenia łączą z sobą ogrzewanie, piękną wizję ognia, z możliwością przygotowania w naturalnych warunkach ulubionego posiłku.

Tematem już innego artykułu mogą być wędzarnie, piece do pizzy i chleba. Wypieki z ceramicznego pieca chlebowego opalanego drewnem cenione są za swój doskonały smak, a domowa pizza z indywidualnie dobranymi dodatkami jest ucztą dla smakoszy tego wypieku.

Należy zdawać sobie sprawę, że drzewa rosną dzięki energii słońca, która jest najbliższa człowiekowi. Przygotowując pożywienie na ogniu z drewna, część tej energii przekazywana jest potrawie. Walory smakowe i zdrowotne takiego jedzenia docenia każdy, kto miał możliwość spróbować tej metody kucharzenia.

mgr Lidia Kokoszka, Mistrzyni zduńska