Riser 2015 (61) by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

Okt 2015

Reizen

Hike & Fly: te voet en vliegend over de Alpen Vliegsafari in ItaliĂŤ XC training in Annecy

Wedstrijdspecial

Dutch Open Chabre Open NK Precisielanden

riser To rise, rose, risen (Eng): Move upward! Riser is het officiële orgaan van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL. Riser is gratis voor KNVvL-leden die zijn aangesloten bij de Afdeling Schermvliegen. Hoofdredacteur Bastienne Wentzel Redactie-adres Eikenlaan 11, 3749 AE Lage Vuursche riser.schermvliegen@knvvl.nl. Redactie Peter Blokker, Karlien Engelen, Bastienne Wentzel, Maaike Zijderveld, Wouter Stigter. Vormgeving & DTP Leonard Bik en Jos Claassen. Medewerkers Tamara Blokker-Hondsmerk. Druk Drukkerij Hub Tonnaer bv. Advertenties Alle informatie, opgave en aflevering mail naar communicatie.schermvliegen@knvvl.nl Digitale foto’s en tekst Kunnen worden aangeleverd via: riser.schermvliegen@knvvl.nl of per cd-rom.

Bull’s eye - or not? Paragliden kan op alle niveaus. Aan de lier, met alle ruimte om je heen. Wat uitdagender: in de bergen in de bekende vlieggebieden. Keus genoeg aan plekken waar de startplek (zo goed als naast) de kabelbaan ligt en waar voldoende mogelijkheden zijn om jezelf weer netjes op de grond te zetten. Soms luistert het echter nauwer en vergt de landing wat meer van de capaciteiten van de piloot. Die ervaring had ik recent in Italië. Prachtige omgeving daar, met alle ingrediënten voor een onvergetelijke vlucht. Bergen met daaronder een helderblauw meer, zon, easy startplek en goede windcondities. Jaja, deze passagier doet en passant zowaar wat paraglidingkennis op ;-) Mijn piloot had het gebied eerder al solo verkend. So far so good dus. Kabelbaan omhoog, even genieten van het uitzicht terwijl we de spullen klaar leggen en voor ik het weet, zijn we weg. Woehoe! Wat een voorrecht om dit te mogen beleven. Ik geniet volop. Ik zie het water, de bergen, historische dorpjes en zelfs de landingsplek, direct aan de oever van het meer. Een lange, maar smalle grasstrook. De enige landingsmogelijkheid in de wijde omtrek. Die verliezen we dus niet uit het oog. Eerst vliegen we nog langs de berghelling. Beetje spelen in de lucht, wingovers maken. Dat levert altijd leuke foto’s op ;-) Maar al gauw hangen we boven het meer. Altijd een beetje spannend op de een of andere

De redactie is niet aansprakelijk voor schade, ontstaan door eventuele fouten in de berichtgeving. De redactie, noch het bestuur van de Afdeling Schermvliegen is verantwoordelijk voor de inhoud van door derden ingezonden stukken.

manier, maar ook erg mooi om volledig vrij zicht te hebben. Mijn piloot houdt nauwlettend de andere paragliders in de gaten en kijkt hoe zij landen, checkt de windvaan en trekt zijn plan. Maar hè wat is dat nou? Mijn piloot mompelt iets over tegenwind op het meewindbeen. Geen idee wat hij bedoelt, ik zie alleen maar dat we snel hoogte verliezen. Vallen onze plannen nu letterlijk in het water? De lokale bevolking lijkt te denken van wel, want in mijn ooghoeken zie ik de reddingsboot al in actie schieten. Interesting... Intussen zitten we op final en verliezen we in rap tempo hoogte. De stenen omlijsting van het veld is dichterbij dan me lief is. Ik knijp mijn ogen dicht...en voel het veilige gras onder me. Phew that was close. Bijna teleurgesteld maakt het bootje rechtsomkeert. Helaas voor hem geen inkomsten van ons. Maar het had weinig gescheeld. Dat de omstandigheden die dag raar waren, blijkt wel als zelfs de lokale tandempiloten mislandingen hebben. Een belandt in een boom, een ander in het water. Dan hebben wij het nog niet zo verkeerd gedaan. En ook gewoon wat mazzel gehad denk ik. Het was in ieder geval een vlucht die ik niet snel zal vergeten. Heb jij ook wel eens zo’n close call (of precisielanding, als je het zo wilt noemen ;-)) gehad?

Vouwkonijn

Foto: Ronald ten Berge

inditnummer

Coverfoto: Leonard Bik XC-training in Annecy

Vliegsafari in Friuli, ItaliĂŤ

Hike & Fly van Garmisch naar Garda

Test: Lichtgewicht harnassen

Ferdinand van Schelven blikt terug op de X-Alps 2015

Wedstrijdspecial: Dutch Open 2015

Wedstrijdspecial: Chabre Open 2015

Wedstrijdspecial: 40 jaar NK Precisie-klassiek

Uit het logboek van...Sebastiaan van Dijk

Bergstekken deel 7 - Sillian en Tenerife

XC TRAININGS Reizen

Van slechte voorspellingen

Tekst: Peter Koster Foto’s: Ronald ten Berge

De trainingsweek duurt dit jaar negen dagen (valt mooi van Hemelvaart tot Pinksteren) en de locatie is rond het meer van Annecy, aan de rand van de Franse Alpen. Zeer mooi en naar mijn mening niet de makkelijkste omgeving om snel kilometers te maken. Ten noorden van het meer ligt het Aravis massief, zuidelijk begint het Bauges massief. Beide richtingen bieden goede mogelijkheden voor XC. Doel is uiteraard liefst elke dag XC vliegen, maar het weer laat deze luxe nooit geheel toe, dus op overige dagen besteden we aandacht aan theorie (zoals bijvoorbeeld ‘speed to fly’), praktische zaken, elektronica enzovoort. Zo wordt er ter voorbereiding de GPS bij gepakt en kunnen de waypoints voor het gebied worden ingeladen. Voor de mannen met de kleine blaas wordt er een oplossing uitgelegd: het urinaalcondoom. Want als je moet in de lucht, dan is het vliegen afgelopen, zoveel is zeker. Ik kon zelf echter niet getuige kunnen zijn van wie het model gedemonstreerd heeft. Elke vliegdag beginnen we met een briefing waarin centraal

Je hebt de smaak goed te pakken in het parapenten. Het thermieken gaat steeds

natuurlijker en het lukt je om steeds langer de uiteindelijk onvermijdelijke landing op moeder aarde uit te stellen. De volgende stap lonkt: Cross Country gaan. Afstanden maken. Lokaal bellen draaien wordt uitgebreid met een extra dimensie, nieuwe gebieden verkennen, een uitdagend spel-element erbij en uiteindelijk landen op onbekende plekken. De vlucht krijgt een echt verhaal. Super natuurlijk, maar zo’n afstandsvlucht vergt wel inzicht; de goede keuzes maken om in de lucht te blijven en en een stap verder: juist snelheid en daarmee een afstand afleggen. Ook is een goede vluchtvoorbereiding het halve werk en het kunnen inschatten van de mogelijke gevaren is nog wel het allerbelangrijkste. Action Air Sports heeft er een trainingsweek voor, waarin je in theorie en met name in praktijk de handgrepen krijgt toegeworpen. Peter Koster was erbij.

staat: de meteo. Als XC vlieger wil je dus bekend zijn met wat het weer je de dag te bieden heeft. Hierop zal je je keuze maken of je kan vliegen en waar en waarop je dan moet letten: hoe hard waait het op welke hoogte? Uit welke richting? Kans op onweer? Frontale activiteiten? Van iedereen wordt wel verwacht dat de meteo dagelijks bekeken wordt. Iedere dag zijn er dan twee man die tijdens de briefing het weerpraatje gaan houden. De

meteo kan eigenlijk deze week snel samengevat worden: het is niet bar slecht, maar iets meer thermiek had toch óók wel op de menukaart mogen zitten... en soms wat minder wind daarbij. Pittige noordenwind Zo zijn er van die dagen met harde noord(oosten) wind. Rond Lac d’Annecy mag het nog wel eens flink noord worden. De boosdoener is een lagedrukgebied net ten zuiden van de

Alpen. Het bleek gewoon geen optie om bij het meer te vliegen. Een goed alternatief is dan Mont Lambert, een uurtje rijden zui-

en succesvolle overlandvluchten

WEEK ANNECY

delijker; goed afgeschermd van noord door het Bauges massief. Een aantal dagen wijken we hier naar uit. Zo doen we dat op de eerste vliegbare dag, zaterdag. XCâ&#x20AC;&#x2122;en of duurvliegen is het helaas niet deze dag. Op Lambert kunnen we nog niet echt de vlucht verlengen, maar â&#x20AC;&#x2DC;s avonds bij Chamoux, aan de overkant van het dal, kunnen we dat wel, waarbij we toch mooi kunnen oefenen met een kilometer hoogteverschil in het omgaan met boterzachte avondthermiek langs de noordwest hellingen. Een goede oefening en om

de week mee af te trappen, toch niet onaardig. Een leuk begin! En zachte bellen zijn ook zo relaxed.. Er zitten voor het midden van de volgende week een paar echte regendagen in de voorspelling, zonder vliegen dus....maar dat blijkt helemaal mee te vallen. Zo is dat het geval voor dinsdag: re-

gen, nou dat valt mee... We vullen het programma in met een trip naar de Semnoz, de noord-zuidkam bij de stad Annecy, de eerste berg vanuit het vlakland. Het is overbewolkt, maar geen regen! Thermiek zit er echter niet in, dus het idee is een top to bottom waarin onder leiding van Ronald

ten Berge diverse oefeningen worden gedaan: altijd goed om te investeren in je vliegvaardigheden en je zelfvertrouwen. Op de start zijn de temperaturen meer zoals je je die voorstelt op de Spitsbergen of iets dergelijks, maar dat maakt niet uit. Het is even met zijn allen wachten op

een gat. Een gat in de wolkenbedekking welteverstaan. Wij op de start, Ronald beneden. R: Ja ik zie dat het hier vrij is! wij: nou hier zitten we er weer in. R: nou ik zou maar inpakken want er zit een regengebied aan te komen. Inpakken weer... R: ja straks komt er een opklaring vanuit het zuiden! Het is een leuk spelletje, je blijft er tenminste warm van. Er zijn een paar die denken: wij gaan wel koffie drinken, maar dat had geen zin: de koffietent was echt dicht. De skipistes ook trouwens. Maar het klaart op! Nou, uitpakken dus.. en ja het klopt: Han staat al startklaar en kan een uniek vluchtje tussen de resterende wolkenflarden maken. Vervolgens start de rest van de kudde en doet wat het plan is: glijen en oefenen... Na weer geland te zijn is ter plekke nog een optie bedacht: de kam afscheren

en alvorens CTR Annecy binnen te vallen daar gelieve te landen. Leuk idee; pakt slecht uit: wolken basis definitief gezakt, best mistig, einde verhaal. Leuke dag. De dag erna zou het er niet beter op worden. Juist meer regen. Blijkt alweer niet te kloppen (wie deed hier de meteo??). We kunnen de ganse dag glijden vanaf Montmin naar Doussard waarin we talloze oefeningen kunnen doen. Er uit halen wat er in zit. Zeer nuttig. Sommigen hebben dan ondertussen wel zin in koffie. XC dan! Maar dan zijn er toch twee dagen bij die ons wat van het echte werk konden bieden: kans op XC in de arena! Zondag is de eerste. Welke omstandigheden wil je hebben voor het gebied eigenlijk? Het liefst west tot noord, noordwest is uitstekend. Niet te hard uiteraard: 20 km/u op 2000 meter hoogte is wel een beetje het maximale. Deze dag leek noord te bieden met 20 km/u, wel wat bewolking. Geen onaardige dag. Gaan! We briefen â&#x20AC;&#x2122;s ochtends op de camping Lac Blue aan het meertje, kijken op de kaart en Ronald legt de mogelijkheden in de vliegroute voor. Voor degenen die de eerste stappen XC zetten. En ook voor degene die verder willen. Aansluitend pakken we er nog Google Earth bij, erg behulpzaam, opdat het 3D plaatje goed in ieders hoofd zal zitten. Klokslag 12 uur omhoog en dan de geestelijke warming up op de start; we

kijken met zâ&#x20AC;&#x2122;n allen de kat uit de boom omdat niemand in 15 minuten weer in Doussard wil staan. Vliegen ze al bij de kiezen (Dents de

6 6

Lanfon, red.)??? Zou het dragen? De startplaats Montmin ligt zuidwest en is daarom laat thermisch actief. Dan blijkt het moment daar te zijn en pakken we de boel uit. Stuk voor stuk starten we weg en vervolgens helpen Ronald en Jan al vliegend eenieder op bepaalde momenten in de vlucht. Herwich krijgt een heuze een op een instructievlucht van Ronald, waarbij ze een rondje meer (Petit Tour du Lac) maken met 20 km afstand. Rodeo Uiteindelijk heeft ieder zo zijn eigen vlucht en eigen verhaal. Een aantal landen bij Perroix (landing bij Planfait), voor sommigen is

het moeizaam, de ander heeft weer een persoonlijk succesje. Maandag volgt dag twee van de XC. De voorspelling is weer goed, eigenlijk nog beter, met de wind meer uit west. Het blijkt toch een opletdagje: vooraf op de startplek kijken Ronald en Jan al wat zenuwachtig vooruit en Ronald vindt de wolkenontwikkeling maar vreemd boven de bergen: zou er niet teveel zuidenwind inzitten? Zuid, dat willen we niet in Annecy. We gaan wel de lucht in en het voorgevoel komt wel wat uit: wat is het zenuwachtig vliegen. Jan moet nog escapen bij de Mont Parmelan (achteruit met speed is iets teveel van het goede) en ook ondergetekende

komt twee keer terug met staart tussen benen van de kiezen: rodeo! Als dan ondergetekende wil gaan landen, snapt hij er niets meer van en landt zo turbulent, nog nooit meegemaakt. Er bleek dus toch wel wat wind uit zuid te komen. De zon zakt en we debriefen deze dag met een frietje op Doussard. Ieder doet op eigen bevlogen wijze zijn vliegverhaal en we besluiten: het kan dus ook anders uitpakken: opletten! Toch een dagje om niet te vergeten.

Terugkijkend Je doet het met het weer. Dat is wel duidelijk. Negen dagen super XC weer had ons vast meer geleerd. Maar het werden wel acht dagen met vliegen. Gezien wat ons door de goden geboden werd, is er het maximale uitgehaald, theorie of werken aan schermbeheersing op de minder goede dagen. En dan wel voor de afstand gaan op de goede dagen. Het lijkt me de juiste indeling. Een leerzame en daarnaast ook een gezellige week!

Reizen

Vliegsafari in Italie

Volo libero in Friuli Voor een vliegsafari, georganiseerd door de André Manuel van Touch The Sky, strijken we half mei neer in het uiterste noordoosten van Italië, de streek Friuli. Tekst: Henk Voormolen

Friuli is niet zo’n heel bekend vlieggebied, hoewel ingeklemd tussen erkende hotspots als Greifenburg in Oostenrijk en Tolmin in Slovenië. Onze uitvalsbasis is Gemona del Friuli, een vriendelijk stadje met iets meer dan 10.000 inwoners, wellicht nog het meest bekend van de zware aardbeving die er in 1976 aan bijna duizend mensen het leven kostte. Het museumpje in het oude centrum toont de schokkende beelden. De niet zo hoge bergen rond Friuli zijn de laatste uitlopers van de Alpen voordat verder naar het zuiden het vlakland richting Venetië zich uitstrekt. Vanuit de bergen meandert de Tagliamento naar zee, met zijn rotsige bedding van soms honderden meters breed een niet te missen oriëntatiepunt en, in de drogere tijden, een welkome plek voor wie de officiële landing niet haalt. Vliegen in Friuli is prettig: ruime starten

Italiaanse romantiek tijdens avondvlucht. Foto: Ewald Kaltenhofer

landingsplekken, mooie omgeving, lekker Italiaans eten, regelmatig meer gieren dan schermen in de lucht en vriendelijke lokale piloten, die direct vanuit het werk - in garageoverall compleet met smeervlekken - nog een mooie avondvlucht komen maken. Door de zuidelijke ligging die slecht weer uit

Zicht op Gemona vanaf San Simeone. Foto: Agnes Wiegand

het noorden weghoudt, de nagenoeg altijd aanwezige wind vanaf de Adriatische zee en voldoende hoogteverschil (tot zo’n 1.000 meter) kan er goed gesoard, gethermiekt en overland gevlogen worden. Dat blijkt meteen al aan het begin van de week, als de ook daar aangewaaide Nederlands kampioen Jaap

Crezee en Iwan van Staveren beiden meer dan 130 km op de teller vliegen tijdens hun internationale uitstapje richting Tolmin en weer terug. Naast de twee startbergen in de directe omgeving van Gemona, de Cuarnan en de San Simeone, is ook een uitstapje naar Monte Valinis bij Meduno een aanrader. De lange kam biedt goede mogelijkheden voor uitgebreid soaren. De ruime top boven de start is ideaal voor eindeloos toplanden, groundhandlen en weer starten. Het is leuk om na een toplanding in je logboek bij het hoogteverschil start-landing ‘minus 130 meter’ in te kunnen vullen. Friuli is een prachtig, maar vrij dunbevolkt en weinig toeristisch gebied. Dat ondervinden ook mede-Topgunners Sean Willemse en Jos van der Meer, wanneer ze na een vroegtijdig gestrande overland van 18 km vanuit Meduno vervolgens 100 km aan liften, bussen

en treinen nodig hebben om ons hotel in Gemona te bereiken. Zo zie je nog eens wat! De week is achteraf bezien goed voor meerdere persoonlijke records zowel qua afstand, vluchtduur, vliegduur, aantal toplandingen en starts, als de kortste FAI-driehoek (0,52 km). Paul van Empelen bijvoorbeeld vliegt met 16 uur vliegtijd in 5 dagen een brevetverlenging bij elkaar! Dat ons materiaal deze week intensief is gebruikt, wordt treffend geïllustreerd door mijn speedsysteem, waarvan tijdens de final richting de laatste landing op donderdagmiddag de linkerlijn brak. Finaal doorgesleten! Op vrijdag weer in de auto voor de ruim 1200 km richting Nederland, vanwege een aanhoudende wolkbreuk. Neerslag kennen ze in Friuli namelijk ook, die rivierbedding is niet voor niets zo breed en het landschap niet voor niets zo groen…

Meer info: www.touch-the-sky.at of mail André Manuel op fly@touch-the-sky.at 99

Reizen

Tekst: Peter Blokker Foto’s: Peter Blokker, Joran Dekker

Onder bergwandelaars geldt de Alpenoversteek, officieel van München naar het Gardameer, als één van de grootste en indrukwekkendste trektochten van Europa. Voor mij, als vliegend bergbeklimmer, stond een hike & fly over het machtige massief al een tijd op de planning. Informatie van gelijkgezinden die deze tocht eerder hebben gedaan was niet voorhanden. De uitdaging begon dus al met het uitzetten van een – voor klimmers en paragliders – interessante route door Duitsland, Oostenrijk en Italië. De route is zo gekozen dat er een paar fraaie bergen beklommen moeten worden, prachtige vliegstekken worden aangedaan, en niet (gepland) gebivakkeerd hoeft te worden.

Etappe 1 Naar Duitslands hoogste Om vijf uur in de ochtend beginnen Joran en ik aan de beklimming van de Zugspitze door het Höllental. Woeste watervallen in de Höllentalklamm, spannende klettersteigpassages en zelfs een stuk gletsjer, dat alles staat ons te wachten in ruim tweeduizend hoogtemeters.

Voor mijn hike & fly maatje Joran is dit zijn eerste echte bergbeklimming. De ongeveer tien uur durende tocht naar Duitslands hoogste Biergarten maakt van een bergwandelaar een bergbeklimmer, de diversiteit van de beklimming zet de toon voor de Alpenoversteek! We hebben prachtig weer en grandioze uitzichten – als we genieten vergeten we even hoe de twintig kilo zware rugtas ons probeert de berg in te drukken. Op de top worden we onder de voet gelopen door kabelbaantoeristen die meer recht denken te hebben op een selfie bij het topkruis… de lucht is te ijl om ruzie te maken en we begeven ons naar de berghut op de top van de Zugspitze. Het liefst vliegen we na een dorstlessende Almdüdler direct van de technische startplaats naast het kabelbaanstation het dal in, maar dat zit er niet in. Er hangt een mistige sluier om de top en de wind is te sterk. Na het avondeten neemt de wind af tot een perfect westelijk startwindje en is het zicht een half uur goed. Tegen de tijd dat we startklaar staan is de kans verkeken. Jammer, want we weten al dat we morgen in de regen kunnen afdalen. Voldaan genieten we van een verdiende nachtrust in Duitslands hoogste slaapkamer, het Münchner Haus.

Hike & Fly Garmisch-to-Garda

Te voet en vliegend over de Alpen Op eigen kracht de Alpen oversteken – een avontuur dat jaarlijks veel bergwandelaars aantrekt – is ook voor paragliders een grote uitdaging. Van Garmisch-Partenkirchen naar het Gardameer, een afstand van driehonderd kilometer en genoeg hoogtemeters om drie maal de Everest te beklimmen... De tocht van Knödels naar Pasta Pesto stelt aan zowel conditie als vliegskills hoge eisen.

Startplaatsen, niet officieel: Zugspitze (2.965 m): Direct naast het (Oostenrijkse) kabelbaanstation ligt een klifstartplateau, alleen bij zuivere westenwind! ’s Avonds de beste startkansen. Landen in het vlakke Moos bij Ehrwald. Schneefernerkopf (2.875 m): Ongeveer 2,5 uur lopen van de Zugspitze, een perfecte riante startplek richting het zuidwesten. Veel vaker vliegbaar dan de Zugspitze zelf. Landen bij Ehrwald, de Ehrwalder Alm, of met een beetje thermische omstandigheden aan de oever van de Seebensee.

Etappe 2 Over de grens Het slechtweerfront komt zoals voorspeld en ijzige regen spoelt onze laatste hoop op vliegen weg. We weten hoe mooi het is om van de Zugspitze te vliegen, in het voorjaar hebben we dit al eens mogen ervaren. Die gedachte houden we vast terwijl we – schuilend onder onze capuchon voor de natte sneeuwstorm – afdalen naar de Knorhütte, door naar het Gatterl, de grensovergang naar Oostenrijk, het

land van sappige groene vliegbare almen. Terwijl het front passeert klimmen we naar de Seebensee, een prachtig bergmeer op 1.675 meter hoogte. Nog iets hoger ligt de fraai gelegen Coburger hütte, waar we zullen overnachten.

Etappe 3 Omhoog naar het startplaatsparadijs Puinhellingen… drie passen omhoog levert er netto hooguit twee op, maar ook zo komen we boven bij de Grünsteinscharte. Vanaf deze bergpas zien we in de verte het Inntal liggen, vlak voor ons een puinhelling steil omlaag. Van alle bergsportdisciplines word ik het minst enthousiast van puinhellingen afdalen – vooral als deze op de kaart staat aangeduid als Höllreise (hellenrit) – en mijn singleskin scherm moet nodig even ademen. De enkeldoeks AirDesign UFO is probleemloos te starten op het steile keienveld en bespaart me driehonderd hoogtemeters aan stoffige afdaling. Helaas is het te turbulent in de smalle vlak uitlopende vallei om het Inntal te bereiken. Omhoog dus weer, naar een hogere startplaats van waaruit we het Inntal kunnen

oversteken. De groene flanken van de Wankspitze zien eruit als een startplaatsparadijs! Het is een gok: Of we verspelen uren met de beklimming, of we besparen een dagetappe aan wandelafstand met een vlucht vanaf de Wankspitze. Auf geht’s! Badend in het zweet met nog een paar druppels watervoorraad, komen we aan op de enorm grote groene zuidflank van de Wankspitze. De wind is niet ideaal, meteo noord afgewisseld met thermisch zuid, maar – op het juiste moment – best startbaar. Joran start eerst met zijn gloednieuwe hike & fly scherm Icaro Sitta. Ik volg met mijn UFO en gezamenlijk hangen we hoog boven het Inntal, de beroemde racevallei voor xc-piloten. De vlucht naar Silz voelt als een beloning voor hard maar mooi werk… als een toetje na een smakelijk hoofdgerecht. Direct na de landing in Silz plunderen we een supermarkt om ons vochttekort aan te vullen. Nog nagenietend van de fraaie vlucht beginnen we alweer aan de klim naar Ochsengarten voor een verdiende nachtrust.

-20% op Carrera+ En ook nog een hoge inruilprijs!

De Carrera+ is een hoog EN|B scherm. Bovenop de korting komt ook nog een hoge inruilprijs. Maak gratis testvluchten met het scherm. Deze super aanbieding is geldig tot 30-11-2015. Aanbieding voor de Nederlandse markt.

Startplaatsen, niet officieel: Grünsteinscharte (2.272 m): Technische puinhellingstartplaats, zuid georiënteerd. Venturi en turbulentie garanderen een interessante vlucht. Landen voor of na de dichtbegroeide valleibodem. Wankspitze (2.209 m): Te bereiken over bergwandelpaden of een Klettersteigroute. Prachtige grashellingen op de zuidflank van de berg direct onder de top. Landen in het Inntal, of met thermische omstandigheden door naar het Ötztal. Lacke (1.704): Uitzichtpunt op de route naar de Wankspitze, met klifstart vanaf een grashelling. Windzak aanwezig maar niet meer onderhouden. Met oostenwind een prachtige startplek! Met andere windrichtingen niet startbaar. Landing als vanaf de Wankspitze.

Winkel en Webshop Winkel open op : Vrijdagavond en verder op afspraak Adres: Weesperstraat 118 U 1112 AC Diemen - Amsterdam Email: info@panchoamelia.nl

www.panchoamelia.nl

Etappe 4 Het oneindige Ötztal Voor het eerst zitten we op een burgerlijk uur te ontbijten en nemen we daar ook de tijd voor. De startplek Hochötz ligt driehonderd hoogtemeters boven ons en is hooguit een uur lopen. Het Ötztal is een lange vallei en hoe verder we vliegen des te minder ver is het lopen naar Sölden. Wat een luxe, om op een officiële startplaats de tandems

voor ons te zien starten. Überhaupt is dit de eerste keer dat we andere piloten zien. De temperatuurgradiënt, die nauwelijks afkoeling laat zien tussen het dal en de drieduizend meter hoge toppen, belooft opnieuw geen Hammertag. We nemen genoegen met de enigszins dragende lucht langs de zonnebadende rotswanden en vliegen tot halverwege het Ötztal. Vanuit de lucht een prachtig dal. Om doorheen te lopen wat minder fraai, aangezien het dal grotendeels wordt afgegraven voor de cementindustrie en plaatsnamen als Asbach niet voor niets zijn gekozen. Mijn maatje Joran zou mij alleen vergezellen bij de eerste dagen van de tocht en kan geen beter moment kiezen om me alleen te laten. Twintig kilo bagage over vijfentwintig kilometer in dertig graden Celsius voortslepen doet niet iedereen voor de lol, maar ik wel! Sölden is een gezellig bergdorp, in de zomer nog meer dan in de winter. Startplaatsen, officieel: Hochötz (2.025 m): Boven het kabelbaanstation, ter hoogte van de Bielefelder Hütte, eenvoudige startplaats bij zuidwestelijke tot noordwestelijke wind. Landen zover mogelijk richting Sölden.

Etappe 5 Op bezoek bij Ötzi De laatste etappe op Oostenrijks grondgebied, van Sölden naar de Similaunhütte, is met dertig kilometer qua afstand serieus te noemen. Over deze afstand moeten ‘slechts’ vijftienhonderd hoogtemeters overwonnen worden, zodat het hellingpercentage nergens belachelijk steil wordt. Verleidelijk is het om de eerste helft van de afstand met een busje te doen, van Sölden naar het bergdorp Vent, achter in het Venter Tal. Voor puristen als ik, die genieten van afzien, is het gewoon een kwestie van vroeg opstaan en doorstappen. Bovendien is het Venter Tal met haar lieflijke dorpjes, watervallen, rivieren en uitzicht op de besneeuwde bergen een verademing. Er zijn genoeg mogelijkheden om deze etappe op te delen, door te overnachten in het kleine gezellige dorpje Vent of in de goed uitgeruste en druk bezochte Martin Busch Hütte. Ik kies ervoor om in de Martin Busch Hütte te overnachten, uit ervaring weet ik dat er een groot verschil zit in kwaliteit van

de nachtrust op vijfentwintighonderd meter hoogte ten opzichte van drieduizend meter hoogte. Hoe geacclimatiseerd je zelf ook bent, die stevige bergwandelaar op het matras naast je is dat misschien niet en snurkt en draait de nacht door. Vanaf de Martin Busch Hütte is het nog een kleine 2,5 uur lopen naar de Similaunhütte op 3.017 meter. Het laatste stuk hiervan gaat over een spletenloze gletsjer, in de zomer meer blubber dan ijs. De top van de Similaun ligt nog vijfhonderd meter boven de hut en haar met ijs bedekte flanken glinsteren indrukwekkend en uitnodigend. Vlak bij de hut ligt de vindplaats van de in 1991 gevonden gletsjermummie Ötzi. De mooiste startplaats ligt niet direct naast de hut, want de kabel van een materiaalkabelbaan hangt hier nogal dreigend overheen. Een paar minuten lopen hogerop, richting de Similaun, ligt een mooi besneeuwd plateau. Hoe mooi dit startplateau ook is, met de huidige rugwind kan ik het scherm in tegenovergestelde richting achterwaarts opzetten en zal het een uitdaging zijn om hier weg te komen. Als ik hier net uit een busje of kabelbaan was gestapt, had ik mijn scherm onder deze omstandigheden niet eens uitgepakt. Maar dit landschap moet bevlogen worden, de enorme afdaling te voet zie ik niet zitten… Startkoorts is onlosmakelijk verbonden met hike & fly! Als een golfbeweging houdt de rugwind elke twee minuten voor twintig seconden haar adem in. Dat is mijn startmoment, vol gas! Waanzinnig of geniaal, maar de actie wordt beloond met een onvergetelijk mooie vlucht. Startplaatsen, niet officieel: Niederjoch (3.017 m): Op vijf minuten lopen vanaf de Similaunhütte

13 13

via het pad naar de Similaun. Een vrij vlak plateau eindigend in een steil klif, maar met voldoende afbreekmogelijkheden. Ideaal bij wind uit zuidelijke richtingen. Landen kan aan de oever van het Vernagt stuwmeer, op een weiland bij Karthaus, of met thermische omstandigheden zelfs bij Naturns. Wie start vanaf de top van de Similaun heeft meer keus aan startrichtingen en haalt Naturns bij normale omstandigheden op glijvlucht.

Etappe 6 Boomgaarden en spinnewebben “Buongorno”, groet ik de locals terwijl ik mijn scherm opvouw en mijn kleding aanpas aan de twintig graden hogere temperatuur in Karthaus. Mijn groet wordt beantwoord met “Gruβ Gott” en ik realiseer me dat hier in Südtirol nog volop Duits wordt gesproken. Verder doet alles Italiaans aan, de kerkjes, de huizen, pizzeria’s. Het is amper tien uur in de ochtend maar de thermometer wijst al dertig graden aan als ik mijn tocht omhoog vervolg naar Katharinaberg. Hier pak ik de Naturner Höhenweg op, een geliefde wandelroute met prachtige panorama’s. Ten opzichte van de route door de vallei snij ik zo een bocht af en kom bovendien uit op een prachtige (officiële) startplek naast het kabelbaanstation op de Sonnenberg. Starten is hier eenvoudig, maar ik ben beperkt in mijn landingsmogelijkheden. Het brede dal is tot in de uiterste hoeken bebouwd met fruitbomen en diverse bekabeling hangt als een spinnenweb over de spaarzame veldjes en smalle weggetjes. De lucht draagt slecht en meer dan een glijvlucht kan ik er niet uit persen. Bij Plaus vind ik een weggetje om te landen. Een beetje toevallig is dit een perfect uitgangpunt om het Vigiljoch (San Vigilio) te beklimmen, een vrij steile beklimming van ruim duizend hoogtemeters. Door deze beklimming bespaar ik de omweg door het dal via Merano en maak ik opnieuw kans op een fraaie vlucht. Na een lunch bestaande uit Italiaans ijs, genoten bij een berghut met prachtig uitzicht, hang ik te genieten onder mijn UFO met koers richting Bolzano. Boven me bereidt de cumulus zich langzaam voor op het onweer dat over een paar uur gaat losbarsten. Voorlopig betekent dit dat ik met stijgwaarden van gemiddeld 3 m/s nog even door kan vliegen. De beperkte landingsmogelijkheden bestaan opnieuw uit achtertuintjes, smalle weggetjes en voetbalveldjes. Startplaatsen, niet officieel: Sonnenhang (1.600 m): Officiële eenvoudige startplaats naast het Sonnenberg kabelbaanstation. Startrichting zuidoost tot zuidwest. Landingsmogelijkheden beperkt. Vigiljoch (1.436 m): Officiële startplaats met startrichtingen west, zuid en oost. Landen waar mogelijk, zover mogelijk richting Bolzano. Vigiljoch (1.800 m): Een lange startbaan van gras tussen het bos nabij de top. Hoger dan de officiële startplaats maar alleen met zuidwind bruikbaar. Efficiënt maar spannend.

Etappe 7 Bloedheet bij de Kalterer See Vanaf Bolzano is het nog zo’n honderd kilometer lopen, vliegen of fietsen naar het Gardameer. Voor fietsers is deze route langs de Adige rivier populair, en niet voor niets. Er is langs de oever een prachtig fietspad aangelegd met elke vijf kilometer tappunten voor drinkwater en terrasjes. Het is helemaal geen gek idee om in Merano of Bolzano

op de fiets te stappen naar het Gardameer. De firma Veloce biedt uitgebreide mogelijkheden om een fiets te huren (www.rentalbikeitaly.com). Ik volg het vlakke tracé langs de Adige te voet, een beetje jaloers kijkend naar de voorbij rollende fietsers. Ik heb mijn zinnen gezet om een vlucht te maken bij de Kalterer See (Lago di Caldaro). Om bij de startplek Monte Lira (Lawinenspitz) te komen moet ik eerst de Mendola pas zien te bedwingen. Geen makkelijke opgave op het heetst van de dag met veertig graden… tenzij je het kabeltreintje gebruikt in plaats van drijfnat klimmend via de Felsensteig. De Mendola pas is enorm toeristisch, maar in ieder geval kan hier de (water) voorraad weer aangevuld worden en zijn er geschikte overnachtingsmogelijkheden. Op een uur lopen vanaf de pas ligt Monte Lira, een beetje verstopt maar fraai uitzichtpunt met een kleine startplaats. Het blijft wonderlijk, hoe ik met de slechts zestien vierkante meter grote enkeldoeks UFO al na drie passen los kom, zelfs bij nulwind zoals nu het geval is. De steilte van de startplaats helpt natuurlijk wel. Landen kan eigenlijk alleen op de officiële landingsplaats aan de zuidelijke oever van de Kalterer See. De rest van het dal is opnieuw volledig ingericht voor de teelt van appels en druiven, zover het oog reikt. Startplaats, officieel: Monte Lira/Lawinenspitz (1.617 m): Officiële kleine steile startplaats bij een picknickplaats, met zuidelijke wind vliegbaar. In de middag is – vooral zomers – de Ora vaak te sterk. De dag beginnen of eindigen met een vlucht boven de Kalterer See is geweldig.

Etappe 8 Magisch Molveno Na de kleine omweg langs de vliegstek bij de Kalterer See volg ik de Adige verder stroomafwaarts over het populaire fietspad. Pas bij het karakteristieke kerkje in Zambana Vecchia, achter het bekende wijndorpje Mezzocorona gaat mijn route (belachelijk) steil bergopwaarts tegen de flanken van de Paganella. Het bos ruikt naar een Finse sauna en knispert van de hitte – het is moeilijk om voor te stellen dat hier ’s winters wordt geskied. De Paganella is dankzij haar vrijstaande positie een prachtige uitzichtberg. Het Gardameer lijkt nu voor het grijpen. Op de Paganella ligt een ruime startplaats, maar midden op een zomerse dag waait gewoonlijk de Ora uit het zuiden en ligt deze noord georiënteerde start in lee. Als het niet lukt om ’s morgens vroeg op de top te staan, kan je je de klim naar de top besparen en vanaf de bergpas bij Santel meteen doorlopen naar de startplaatsen bij Molveno, waar ’s middags gesoard wordt op de Ora. Als de Paganella niet vliegbaar is, is de afdaling vanaf de top een flinke voetenbrander. Gelukkig is het dorp Molveno een heerlijk kuuroord om op adem te komen. De accommodaties in Pradel, bij het middenstation van de kabelbaan bieden de mooiste overnachtingsmogelijkheid. Het uitzicht op de scherpe rotspieken van de Brenta, roodgloeiend boven het schitterende bergmeer in de opkomende zon, is misschien wel de mooiste landschappelijke beleving van deze tocht. De vlucht vanaf de officiële startplaats – op een half uurtje lopen vanaf het middenstation – is in één woord magisch. Landen kan eigenlijk alleen op het grasveld langs de oever in Molveno. Bomen of water zijn de enige alternatieven. Startplaatsen, officieel: Cima Paganella (2.120 m): Officiële startplaatsen zijn er alleen richting het noorden en westen. Prima in de winter, maar in andere seizoenen gewoonlijk vanaf halverwege de ochtend niet meer startbaar vanwege de Ora. Landing in Molveno, op het grasveld aan de oever van het bergmeer. Molveno hoge start (1.490 m): Een half uur lopen vanaf het middenstation of drie minuten van het topstation van de kabelbaan. Ruime grasvelden, perfecte startplaats voor windrichtingen tussen zuidwest tot zuidoost. Landing als hierboven aangegeven. Molveno lage start (1.060 m): Ruime startplaats richting zuiden, een-

voudig te voet bereikbaar vanuit het dorp, voor soarvluchten op de Ora. Landing als hierboven aangegeven.

Etappe 9 De finale Met tegenzin laat ik Molveno na een mooie ochtendvlucht achter me, wat een prachtige stek! De wandeling langs de oever van het meer is een mooi begin van een lange dagetappe. De bijna vijftig kilometer lange finale kan over twee dagen worden verdeeld, maar na ruim een week lopen heb ik de smaak te pakken en mijn zinnen gezet op een duik in het Gardameer. Door de route vanaf Molveno uit te zetten door het middeleeuws ogende bergdorpje Ranzo en door naar Sarche, kan zonder hoogtemeters te stijgen de Valle del Sarca worden bereikt. Door deze vallei loopt weer een fraai fietstracé tot aan Riva Garda. Vliegmogelijkheden voor paragliders zijn schaars, de weinige die er zijn liggen niet efficiënt op de route. Nog even komt het plan bij mij op om vanuit Arco de imposante Monte Brento te beklimmen, waar ik eerder dit jaar BASE jumps heb gemaakt. Het blijft bij een plan, de Ora waait zo stormachtig dat het op de startplaats op de Brento niet startbaar zal zijn. Op mijn route door het historische centrum van Arco kan ik onmogelijk weerstand bieden aan het Italiaans ijs, dat hier elke tien meter door een ijssalon wordt aangeboden. De ruimte tussen de ijssalons is opgevuld met buitensportwinkels, waar alles te verkrijgen is om de steile rotswanden rondom het dorp te lijf te gaan

met klimsetjes en klettersteigmateriaal. Arco gaat naadloos over in Riva Garda, de poort naar het Gardameer. Het blauwe water glinstert me tegemoet alsof er een schatkist wordt geopend. Ik ben er, bijna vijf kilo lichter dan tien dagen terug, een tintje bruiner en rijk aan ervaringen! De afterparty in Malcesine Voor het eerst na mijn vertrek vanuit Garmisch-Partenkirchen maak ik gebruik van gemotoriseerd vervoer: De draagvleugelboot brengt me naar het meest romantische plaatsje rondom het Gardameer, Malcesine, aan de voet van de Monte Baldo. Hier ontmoet ik mijn vriendin Tamara, om samen te vieren dat mijn Garmisch-to-Garda project achter de rug is. Eindelijk echte Italiaanse Pasta Pesto, heerlijk met de kabelbaan omhoog naar de startplaats en samen tandemvluchten maken… Ja, na zo’n tocht kan ik ook genieten van ontspannen vakantie vieren! Startplaatsen, officieel: Monte Baldo (1.648 m): Officiële startplaatsen zijn er op de Monte Baldo in alle richtingen, behalve zuidoost. De kabelbaan vanuit Malcesine brengt je comfortabel naar de startplekken. Landen op het grasveld aan de oever bij de camping, een kilometer ten noorden van Malcesine. Zwemvesten verplicht!

Test

Licht klimmen en luchtig zitten

lichtgewicht Tekst: Peter Blokker Foto’s: Fabrikanten, Peter Blokker

Een geschikt harnas is misschien wel het moeilijkst te kiezen onderdeel van een lichtgewicht uitrusting. Welke mate van bescherming biedt een lichtgewicht harnas? Hoeveel ben ik bereid daarvan in te leveren om de tocht naar boven comfortabeler te maken? Of is juist comfort bij het vliegen belangrijker dan een paar honderd gram besparen? Wat je persoonlijke afwegingen ook zijn, inmiddels is er voor ieder wat wils. Tijd om deze harnassen eens op een rijtje te zetten en aan een test te onderwerpen!

harnassen

Nieuwe ontwikkelingen Een lichtgewicht harnas ontwikkelen is voor een fabrikant een grotere opgave dan een licht scherm. Simpel gezegd: Het best verkopende scherm uitvoeren in lichtgewicht doek, schoenveterrisers, softlinks, en voilà; Een hike & fly scherm is geboren. Voor het ontwerp van een lichtgewicht harnas is behoorlijk meer research nodig. Vanwege de kosten van lichtgewicht materialen en lagere marges kwam het aanbod van lichtgewicht harnassen traag op gang. Dat de hike & fly beweging niet een korte hype was, en de vraag naar lichtgewicht materialen duidelijk toeneemt, heeft de ontwikkelingen bevorderd. In enkele jaren tijd zijn er interessante lichtgewicht harnassen op de markt gebracht, die qua concept, comfort en passieve bescherming zeer divers zijn. Grofweg kunnen we alle lichtgewicht harnassen als volgt categoriseren: I. Ultralichte harnassen, de “hangmatjes” onder de gordels II. Omkeerharnassen, de rugtas/ harnas combinaties, met of zonder protectie III. Hybrides, lichte harnassen met losse modules

zone F*Lite (99 g)

I. De hangmatjes Testpiloot en voormalig Europees kampioen Kari Eisenhut zei ooit: “Een harnas is bedoeld om te vliegen en niet om ter aarde te storten!” Ben je het eens met deze uitspraak, is deze categorie geschikt voor jou. Een paar draagbanden met een lap stof ertussen is voldoende om de primaire taak van het “hangen onder het scherm” te vervullen. Sinds kort kan al aan deze wens worden voldaan met minder dan 100 gram aan materiaal! De Ozone F*Lite is speciaal ontworpen voor hike & Fly piloten en para-alpinisten en met 99 gram het lichtste harnas op de markt. De F*Lite is een uitermate fraai en doordacht ontwerp, ziet er erg futuristisch uit, past in je broekzak en zit net goed genoeg om een glijvlucht van een niet al te hoge berg te kunnen voltooien. Eerlijk is eerlijk, wie deze lichtgewicht recordhouder wil betaalt met inlevering aan comfort, en keiharde euro’s. Met ca. € 5,- per gram is dit het duurste harnas op de markt. Speciaal voor alpinisten ontworpen is de Kortel Kliff, die in combinatie met een klimgordel of lichtgewicht buikband gedragen kan worden. Dit harnas zit comfortabel, zolang je het schouderbandloze harnas maar met een rugtas op zijn plaats houdt bij de startfase. Wat bij de Kortel Karver II dankzij het stijver (maar zwaarder) uitgevoerde rugpand wel goed werkt, kont bij de lichte Kliff niet goed uit de verf. Veel Kliffpiloten knutselen nu met elastisch koord om een schouderband te maken. Het concept van een klimgordel/ harnas combinatie spreekt veel alpinisten aan, maar de uiteindelijke besparing van een paar gram op de lichte buikband van het harnas valt tegen. Toch een veelbelovend concept dat zeker nog verder uitgewerkt kan worden.

Wie niet wil knutselen aan het combineren van een harnas met een klimgordel, en vindt dat een harnas zichzelf bij de start overeind moet houden, kan kiezen voor de (circa vijftig gram zwaardere) Sup’Air Everest 2 of de Neo The String. Vergelijkbaar qua minimalistisch ontwerp en gelijke mate van comfort is de Chrigel Maurer Borat en de Kimfly Alp. De Everest 2, String, Borat en Alp bieden alle vier alles wat nodig is om naar beneden te vliegen met een gelijke mate van comfort en afstelmogelijkheden. Voor wie: Ervaren piloten en alpinisten die maximaal op het gewicht van hun uitrusting willen besparen. Tenzij je uit principe of door regelgeving niet voor deze groep harnassen zonder protectie kiest, is dit de meest efficiënte keuze als je wilt besparen op het gewicht van je uitrusting.

Kortel Kliff (250 g)

Neo The String (290 g)

Voordelen: - Lichtst verkrijgbare harnassen - Vrijheid voor keuze van de rugtas - Eenvoudig onder de rugtas te dragen - Voordeligste harnassen op de markt Sup’Air Everest 2 (310 g) Nadelen: - Geen protectie - Weinig comfort, geen of beperkte stelmogelijkheden - Kwetsbaar lichtgewicht materiaal Ultralight harnassen (tot 500 gram): Ozone F*Lite (99 g) Kortel Kliff (250 g) Neo The String (290 g) Sup’Air Everest 2 (310 g) Chrigel Maurer Borat (299 g) Skyman / Independence String (300 g)

Chrigel Maurer Borat (299 g)

II. De reversibles De omkeerharnassen zijn enorm in opmars. Eigenlijk is dat bijzonder, omdat er niet perse gewicht bespaard wordt door een rugtas en harnas ruggelings aan elkaar te naaien en als één geheel te verkopen. Bovendien beperkt een omkeerharnas, meestal net groot genoeg voor een lichtgewicht scherm met reserve, de keuze voor een rugtas. Een eendaagse hike & fly tocht op een dag met “dode lucht” zonder reserve, vereist een ander pakvolume van de rugtas dan een meerdaagse bivaktocht met proviand, kleding en technische uitrusting. Een wat robuuster uitgevoerde rugtas van een gespecialiseerd fabrikant levert een hoger draagcomfort en meer flexibiliteit op. Wie goed zoekt, vindt prachtige rugtassen met ritsen die (net als een traditionele pakzak) direct toegang geven tot de volledige inhoud. Mijn persoonlijke favoriet is de Lowe Alpine Alpamayo. De combinatie van een lichtgewicht scherm met een ultralicht harnas uit categorie I kan hier eenvoudig in worden opgeborgen, zonder de rest van de inhoud uit te tas te hoven verwijderen. Bij een omkeerbaar harnas dient de hele rugtas leeggehaald te worden bij het “reversen”, waarbij zowel tandenborstels als gopro’s eenvoudig de diepte in kunnen verdwijnen. Wel erg praktisch bij omkeerbare harnassen, is dat het draagsysteem van de rugtas door het omkeren in het harnas verdwijnt. Geen schouderbanden over schouderbanden dus, geen rugtasgespen waarachter lijntjes graag blijven hangen… de buitenzijde van een omkeerharnas is meestal gladjes uitgevoerd. Een omkeerharnas biedt in dezelfde (geringe) mate comfort en (geen) passieve bescherming als de ultralichte

harnassen uit de eerste categorie. De omkeerharnassen die zijn uitgevoerd met airbags bestaan allemaal uit losse onderdelen en vallen daarmee onder de categorie hybrides. Ozone biedt ook in deze categorie het lichtste harnas, de Ozone Ozo. Dit zeer spartaans uitgevoerde harnas is bedoeld voor hike & glijvluchten. Meer zit er niet in, vanwege de dunne polstering van de beendragers voel je het onderliggende bandmateriaal je bloedsomloop belemmeren. Wil je langer vliegen en toch met een functionerend landingsgestel op final gaan, is de Sky Skylight2 het enige alternatief onder één kilo. In vergelijking tot de Ozo biedt de Skylight2 aanzienlijk meer comfort, vooral door de diepere beendragers. De onderkant van de rugtas is ook verstevigd wat het geheel ook duurzamer maakt. Een halve kilo zwaarder is de Sky Skylight Tourist, zeer interessant omdat dit het enige harnas in deze klasse is waar een reservecontainer onder het zitvlak is geïntegreerd en dus geen frontcontainer nodig is. Bovendien heeft de Tourist gespen op de beenbanden zitten, wat het “instappen” met ski’s of stijgijzers een stuk makkelijker maakt. Grote favoriet onder de bergbeklimmers is de Gin Gliders Yeti Convertible. De Yeti biedt prima comfort en voldoende stelmogelijkheden. In rugzakmodus biedt de

Yeti alleen ruimte aan schermen met een kleine pakmaat. Voor wie: Voor hike & fly piloten die aan een “dagrugzak” genoeg hebben en nagenoeg altijd met dezelfde uitrusting onderweg zijn. Voordelen: - Kan lichter uitpakken dan een afzonderlijke rugtas/harnas combinatie - Ideaal om je scherm in mee te nemen als handbagage in het vliegtuig - Geen conflicterende draagsyste men van een rugtas over een harnas - Inmiddels een uitgebreide keus op de markt Nadelen: - Geen protectie - Weinig comfort, geen of beperkte stelmogelijkheden - Kwetsbaar lichtgewicht materiaal - Geen flexibiliteit in rugtaskeuze en pakvolume - Bij omkeren moet de hele inhoud eruit

Ozone OZO (530 g)

Sky Skylight 2 (950 g)

Omkeerharnassen, zonder airbag (tot 1.500 gram): Ozone OZO (530 g) Sky Skylight 2 (950 g) Gin Gliders Yeti Convertible (1.100 g) Sky Skylight Tourist (1.470 g)

Gin Gliders Yeti Convertible (1.100 g)

Sky Skylight Tourist (1.470 g)

III. De hybrides De harnassen uit categorie I en II zijn ontwikkeld om de hike & fly markt te voorzien van lichtgewicht materiaal. Ze zijn bestemd voor ervaren piloten die het starten en landen tot in de puntjes beheersen en weloverwogen inleveren op passieve veiligheid. Meestal is het ultralichte of omkeerharnas een harnas voor erbij en hebben piloten een ander harnas voor als er niet geklommen hoeft te worden. Dit wisselen tussen harnassen heeft als nadeel dat het weer even kan duren voordat je gewend bent aan de instellingen, zitpositie, plaats van de reserve, speedsysteem en effect van gewichtsverplaatsing. Ideaal is het als er één harnasconcept is waarmee je voor de meeste disciplines aan je trekken komt. Een kaal harnas uit de eerste categorie, uit te breiden met een omkeerbare rugtas die ook als airbag dient, naar behoefte te voorzien extra protectie met foamvulling. Met een hybride kan je dus bergbeklimmen, thermiekvliegen, soaren, groundhandelen of ongelukkig landen – voor ieder avontuur kies je bewust voor de verhouding tussen gewicht, praktisch comfort, volume en protectie. De vliegeigenschappen van het harnas blijven daarbij gelijk. De afgelopen jaren zijn veel fabrikanten druk bezig geweest om deze concepten uit te werken en zijn er meerdere harnassen op de markt die met losse modules zijn uit te breiden. De laatste ontwikkelingen blinken daarbij uit in gebruiksgemak en comfort. De Kortel Kruyer II was tot vorig jaar het lichtst verkrijgbare harnas en is verrassend comfortabel. Door dit harnas uit te breiden met de rugzak/airbag (SAK II) van slechts 1 kg wordt lichtgewicht en veiligheid ideaal gecombineerd. De markante Oostenrijker Markus Grundhammer ontwerpt niets anders dan lichtgewicht uitrusting, ontstaan uit eigen behoefte voor inzet bij zijn eigen hike & fly avonturen. Zijn lichtgewicht harnas Skyman String (300 g) is vergelijkbaar met de ultralight harnassen als besproken in categorie 1. Dit harnas is ook als omkeerharnas verkrijgbaar, de Skyman Hike (1.400 g). Zowel de String als de Hike zijn uit te rusten met een LTF gecertificeerde airbag van 290 gram en vormen dan de lichtste LTF gecertificeerde harnassen op de markt. Qua comfort blijft het echter een String, wat deze combinaties in vergelijking met de andere hybrides minder geschikt maakt voor langere vluchten. Overigens

worden dezelfde String en Hike ook door fabrikant Independence aangeboden. Goed doordacht is de gloednieuwe Nova Montis+, een combinatie van het Nova Montis harnas (320 g) met de omkeerbare Inverto rugzak/airbag. De rugtas draagt bijzonder aangenaam en stabiel, en is bovendien goed te comprimeren. Ook het harnas vliegt comfortabel zonder drukpunten onder de benen. Het harnas dient aangetrokken te worden als een klimgordel, er zijn dus geen gespen bij de beenbanden. Instappen met stijgijzers of ski’s is daardoor wat complexer. De meest verrassende nieuwkomer in de categorie hybride harnassen is de Icaro Apus. Dit harnas is zowel “kaal” te vliegen als met de verschillende vormen van meegeleverde protectie. De dunne (verwijderbare) schuimvulling en “zandvriendelijke” gespen maakt dit harnas zeer geschikt voor soaren aan de duinen. Daarbij, of in plaats daarvan, kan met de EN/LTF gecertificeerde airbag aan de hoogste veiligheidsstandaard worden voldaan. Momenteel is de Apus het meest veelzijdige harnas onder twee kilo.

Kortel Kruyer II met SaK II (1.335 g)

Voor wie: Piloten die één harnas willen vliegen voor alle disciplines, en zelf een afweging maken hoeveel protectie ze willen toevoegen. Voordelen: - Eén harnas voor meerdere disciplines - Financieel aantrekkelijker dan afzonderlijke harnassen - Componenten zijn vervangbaar bij schade Nadelen: - Losse componenten kunnen verkeerd gemonteerd worden Onder deze categorie vallen (tot 1.500 gram): Kortel Kruyer II met SaK II (1.335 g) Nova Montis met Inverto (1.300 g) Skyman / Independence Hike met airbag (1.690 g) Icaro Apus met airbag en schuim (1.950 g)

Nova Montis met Inverto (1.300 g)

Skyman / Independence Hike met airbag (1.690 g)

Icaro Apus met airbag en schuim (1.950 g)

Interview

Ferdinand van Schelven blikt terug op de

Van 5 juli 2015 tot 17 juli 2015 streden 32 atleten om de overwinning in de Red Bull X-Alps. Ferdinand van Schelven deed mee namens Nederland. De atleten starten tege-

lijk in Salzburg en proberen via tien keerpunten Monaco te bereiken: een afstand van meer dan 1000 km. Ferdinand bereikt voor

de derde keer het vlot in Monaco

en eindigde als zevende in het klassement. Riser volgde hem tijdens

de voorbereidingen en vraagt hem nu hoe hij erop terugkijkt.

Gefeliciteerd met je geweldige prestatie! Als je nu op de race terugkijkt, wat is het eerste dat je te binnen schiet? Het was een mooie wedstrijd met goed weer. Het enige vervelende was de harde wind waardoor het turbulent was. Dat maakte de wedstrijd nogal spannend. De vorige keer dat we elkaar spraken, vertelde je dat je vooral veel zin had in het stuk van Zwitserland naar Monaco omdat de bergen daar zo hoog zijn. Was dat inderdaad het mooiste stuk van de route? Dat stuk ging heel goed dit keer! In drie of vier dagen tijd heb ik het overbrugd en ik koos andere routes dan de andere deelnemers. Net als twee jaar geleden was de wolkenbasis bij Zermatt heel hoog waardoor ik over de gletsjers heen kon vliegen. De deelnemers voor mij kozen niet

Tekst: Karlien Engelen, foto’s: Red Bull X-Alps

voor die optie, maar dat wist ik op dat moment niet. Ik zag alleen een Duitse deelnemer voor me omdraaien, die vond het zeker te spannend! Jammer genoeg deed mijn GoPro het op dat moment niet, dat zouden geweldig mooie opnames zijn geweest. Welk stuk van de race was het zwaarst? De laatste dag omdat ik de hele nacht heb doorgelopen. Ik koos toen voor mijn nightpass zodat ik Monaco zeker zou halen. Er liep een Amerikaan een eindje achter mij en ik had mij voorgenomen: ‘ zolang hij blijft lopen, blijf ik ook doorlopen’. Hij had zich hetzelfde voorgenomen dus we stopten geen van beiden haha. Ik ben werkelijk geen moment gestopt, alleen af en toe een kwartier om wat te eten. ’s Ochtends moest ik me af en toe in mijn gezicht slaan omdat ik anders al lopend in slaap zou vallen!

Werd je motivatie erg beïnvloed door de positie ten opzichte van andere piloten? Nee, niet echt. Ik zat in het begin van de race best wel achterin het deelnemersveld in de ranking, maar de afstand tussen de verschillende piloten was niet groot, soms maar 30 km. Daar heb ik me dus niet druk over gemaakt. Één foutje of een beetje vermoeidheid later in de race maakt zo’n paar km alweer goed. Wel zorgden de weersomstandigheden ervoor dat het heel spannend was. Op een gegeven moment dacht ik ‘jeetje waarom doe ik dit eigenlijk?’ Je vliegt continu aan de lijzijde van de berg terwijl de wind heel hard is. Je thermiekt eerst aan de lijzijde omhoog en vliegt dan over de rug heen naar de loefzijde om daar verder omhoog te soaren. Soms waait het zo hard dat je bijna stil hangt. Dat gaat in tegen alles wat je in de boeken en cur-

sussen leert, en toch doe je het omdat het blijkt te werken! In je vorige interview vertelde je dat het moeilijk was om de competitie in te schatten, omdat er dit jaar veel nieuwe deelnemers aan de X-Alps meededen. Wat of wie viel je het meest op? Er was dit jaar een heel groot verschil met vorige edities. Meestal is er op de eerste dag van de race al een grote variatie in het veld doordat sommige piloten vroegtijdig uitzakken. Dit keer zat bijna iedereen aan het eind van dag één nog bij elkaar in de buurt. Zo stond ik na de eerste dag opeens op de 25ste plaats! Na een hele goede vliegdag verwachtte ik dat ik wel een paar deelnemers achter me had gelaten, net als tijdens vorige edities, maar dat bleek dit keer veel moeilijker te zijn. Dat maakte de race erg spannend voor de volgers. Zelfs in de top drie was

Christian Maurer snelste tijd in 8 dagen 4 uur 37 minuten 0

500

1000

Ferdinand van schelven als 7de geëindigd in 9 dagen 22 uur

Lezing van Ferdinand en Thomas Op zaterdag 31 oktober zullen Ferdinand van Schelven en Thomas de Dorlodot een lezing geven in Nederland. Ferdinand zal vertellen over zijn deelname aan de Redbull X-Alps 2015, terwijl Thomas zal vertellen over een van zijn SEARCH projecten. Een zeer gevarieerde en boeiende lezing dus. Mis het vooral niet! Ga voor meer informatie of voor het reserveren van kaarten naar www.x-alps.nl. Er worden veel mensen verwacht, dus wacht niet te lang met reserveren.

het tot aan het einde spannend. Uiteindelijk ben ik als 7de geëindigd. Bij Chamonix vroegen de volgers zich misschien af waarom ik niet de berg op liep, er stonden al twee andere deelnemers op de berg klaar om een vlucht te maken. Ik ben door de vallei verder gelopen omdat ik de weersomstandigheden nogal spannend vond: er was harde oostwind voorspeld. Ik had geen zin om mezelf in gekke situaties te brengen. Een stuk verderop ben ik toch gestart en naar Annecy gevlogen. Bij Annecy waren er erg veel piloten in de lucht,

dus achteraf gezien bleek het niet zo heftig in de lucht. Zulke momenten horen er ook bij. Negentien piloten hebben het tot Monaco gebracht. Vind je dit uitzonderlijk veel of logisch gezien het niveau van de piloten en de weersomstandigheden? Het niveau van de deelnemers was hoog, en we hadden best veel tijd om de finish te halen want nadat Chrigel was geland, bleven de vliegcondities goed. Het was dus zeker te doen! Hoe was het om je familie en

totale afstand gevlogen: 1654 km

vrienden zo trots te zien? Mijn vriendin heeft me gevolgd vanaf Annecy tot aan Monaco. We hebben niet echt samen getraind maar ze heeft natuurlijk veel van de voorbereidingen meegemaakt, het was daarom erg leuk dat ze erbij was. Ook mijn broer kwam nog langs. Mijn vader vond het leuk om uitgebreide Facebookupdates te doen, dat doet hij volledig vanuit zijn eigen enthousiasme. Hij is het tegenovergestelde van mij. Voor mij gaf het soms een dubbel gevoel omdat hij wel eens kon overdrijven! Heel bijzonder was dat ik ook een paar Nederlanders tegenkwam op de route die me hard aanmoedigden en broodjes en flesjes water gaven. Het was leuk dat zij er waren. Ook iedereen die geholpen heeft in de crowdfunding zorgde ervoor dat het voor mij veel beter te doen was dit jaar. En tenslotte: hoe zit het met 2017?… Het kan nog veranderen, maar voor mij is het nu even genoeg. Ik eindig steeds rond dezelfde

totale afstand gelopen: 405 km

1500

totale afstand gevlogen: 1550 km

plaats en om dat te verbeteren zou ik echt in de Alpen moeten gaan wonen. Bijvoorbeeld om te leren zonder verbazing aan de lijzijde van de berg te vliegen. Er zijn ook andere mooie dingen in de wereld te doen. Ook ben ik me bewust van de risico’s die je loopt tijdens zo’n race. De kans dat je iets ernstigs overkomt is misschien wel 40%. Tot nu toe is er bij mij nog niets gebeurd gelukkig. Toen ik hoorde dat Tom de Dorlodot naar beneden was gevallen en ik hoorde in welk gebied het was gebeurd, had ik de tranen in de ogen staan en was ik bang dat het heel ernstig zou zijn. Gelukkig was het uiteindelijk alleen zijn enkel. Ik zou het leuk vinden om de volgende keer een andere Nederlander te volgen, ik weet dat er tijdens de vorige lezing wel een paar jonge gasten geïnteresseerd waren, maar ik weet niet of er serieuze kandidaten zijn. Als ik mij de volgende keer niet inschrijf, heeft een andere Nederlander misschien meer kans om toegelaten te worden.

totale afstand: 2059 KM gemiddelde snelheid: 31 km/u

2000

totale afstand gelopen: 497 km

totaal: 2047 km gemiddelde snelheid: 27 km/u

Veel Nederlandse deelnemers bij grensverleggend kampioenschap Wedstrijden

Dutch Open 2015

Ronny Geijsen heeft eind augustus in het Franse Saint André les Alpes de British Open Championships gewonnen. Hij eindigde voor de Britten Russell Ogden en Guy Anderson. Maar liefst negentien Nederlanders reisden af naar Zuid-Frankrijk voor deze wedstrijd. Het NK Bergvliegen is een onderdeel hiervan. Het is geen verrassing dat Ronny ook Nederlands Kampioen Bergvliegen is geworden. Hugo Robben werd tweede en Remko Bolt was derde Nederlander. Tekst en foto’s: Jeroen Buis en Iwan van Staveren

Adrian Thomas geeft uitleg over de taak.

Het Nederlands Kampioenschap Bergvliegen, ofwel de Dutch Open, werd dit jaar weer samen met de British Open gehouden. Dit betekent dat de Britten vrijwel alles organiseren en de Nederlanders een apart klassement bijhouden. Gezien de omvang van de organisatie is dit eigenlijk ook de enige optie. Bij de organisatie komt erg veel kijken, zoals het ophalen van de piloten die zijn buiten geland, de administratie, bijhouden van scores, GPS apparaten inlezen, live-tracking, taken uitzetten, overleg met de lokale autoriteiten, transport naar de startplek, enzovoort. De Britten hebben hier al veel ervaring mee en de organisatie verloopt dan ook soepel. Het kampioenschap is een FAI CAT2 evenement; daar zijn er ongeveer 140 van wereldwijd. De CAT1 is het wereldkampioenschap waaraan een select gezelschap mee mag doen. Er wordt elke dag een taak uitgezet waarbij het de bedoeling is om zo snel mogelijk het traject langs waypoints te vliegen en op goal te komen, de zogenaamde Race to Goal. Punten kun je scoren door zoveel mogelijk afstand af te leggen (distance points), door zo snel mogelijk te vliegen

(speed points) en door zo veel mogelijk initiatief te tonen (leadout points). Per race verdient de winnaar maximaal 1000 punten. De distance points zijn vaak het belangrijkste maar snelle piloten verdienen ook veel speed points. De snelsten van de dag verdienen zelfs meer speed points dan distance points. Als je goal niet haalt krijg je geen speed points. Roerige eerste dag De vrijdag en zaterdag voor de competitie waren mooie dagen en veel deelnemers hebben toen al lange vluchten gemaakt. Na de eerste briefing op zondagochtend was het al duidelijk dat zondag en maandag niet vliegbaar zouden zijn vanwege regen. Gelukkig in de omgeving van Saint André erg mooi zodat er werd gezeild, gewandeld, gefietst en de Gorges du Verdon werd bezocht. Dinsdag was twijfelachtig maar uiteindelijk niet “taskable” zodat de busjes alleen omhoog reden voor wat vrij vliegen. Allemaal niet zo erg want vanaf woensdag waren de vooruitzichten prima. De eerste taak op woensdag was direct 105 km maar vanwege een verlate start werd de taak ingekort naar 85km. De verwachting

Helaas vroegtijdig geland.

was een kalme zuidenwind maar dat kwam niet uit. Het eerste rak was windje mee en het eerste keerpunt was goed te halen. Daarna zei de gps: 35 km te gaan naar het volgende keerpunt en grondsnelheid 15 km/u. Het was turbulent en de snelheid liep op sommige plekken terug naar 2 km; en dat met speed... Goal halen lukte dan ook maar weinig piloten. De meesten stonden aan de grond voor het tweede keerpunt. Voor de Nederlanders was het roerige dag; een persoon in

Goalbiertje op het officiele landingsterrein bij Aerogliss.

het ziekenhuis na een ongelukkige landing, twee aan de reserve, Ronny als eerste gefinisht en Rick won de Sport class. Omdat de taak over een groot gebied was uitgezet werd de retrieve ook moeilijk. Veel piloten landden in de the middle of nowhere en moesten eerst een uur lopen naar een weg. Iwan was na een lange retrieve pas om half elf weer op de camping. Jeroen Buis had de dag van zijn leven; hij vloog verder dan Adrian Thomas. Dat voelt toch als een overwin-

Er waren dit jaar veel klassementen zoals: Overall, de Britten, Belgen en Nederlanders, de serial class (D schermen), de sport class (B en C schermen), de dames en de Reynolds class, vernoemd naar het Reynolds getal, voor de lichte piloten onder de 95 kg totaalgewicht. Van de 140 deelnemers vlogen er 40 op een Enzo2, Icepeak en Boom10, ook ongeveer 40 in de serial class (bv Mantra, Boom GTO2) en 60 in de sport class (veel op een Delta 2). De top-10 bestond alleen maar uit Enzo2 en Boom10 schermen. De top-6 alleen maar uit Enzo2.

ning op het Ferrari fabrieksteam terwijl je zelf in een Golfje diesel rijdt. Weer aan de reserve Op de tweede dag werd de taak wat dichter bij St. AndrĂŠ gehouden om de retrieve wat makkelijker te maken. We kregen weer een taak van rond de tachtig kilometer. De startcilinder was een cirkel van vijftig kilometer doorsnee rondom een punt dat 55 km ver weg lag. Dat geeft je de mogelijkheid om je startpositie te kiezen op verschillende ridges. Je zit vlak voor de start vaak met meer dan honderd schermen in een bel en iedereen blijft bovenin hangen. Dat wordt best wel druk en een beetje spreiding kan dan geen kwaad. Het is een waanzinnig mooi gezicht als je start; voor je zie je tientallen schermen op en neer in de lucht dansen terwijl iedereen zoveel mogelijk speed trapt

op weg naar het eerste keerpunt. Dan zie je ook heel mooi hoe de lucht beweegt. Na vijf uur vliegen hadden veel mensen zich vastgevlogen in een klein dal waar de wind 180 graden anders was dan verwacht. Met Frank, Rick, Remko, Iwan, Jeroen Buis en vele anderen werd het een gezellige boel. De boerin keek wel wat vreemd op toen er veertig mensen op haar veld landden terwijl ze aan het hooien was. Ook deze dag weer twee Nederlanders aan de reserve naar beneden en iemand had tijdens de landing zijn scherm in de boom gehangen. Op de derde dag kregen we een taak van 75 km. Ook deze taak was wat dichterbij St AndrĂŠ. Het gebied was intussen wat vertrouwder zodat je ook wat meer over de te volgen route kon gaan nadenken in plaats van achter de rest aanvliegen. De meeste piloten haalden doel maar helaas stonden we met zeven Nederlan-

ders 200 meter voor goal aan de grond. De groep van zeven had wel de ESS (end of speed section) gehaald. In het kader van de veiligheid was goal boven op de berg gelegd en het zou eenvoudig omhoog te soaren zijn. Ook deze voorspelling klopte niet. Iwan hing bijna in de boom bij het omlaag soaren maar dat ging gelukkig net goed. De vierde dag waren de weervoorspellingen niet goed. Er zou een harde oostenwind staan. Toch ging iedereen naar boven en begon het lange wachten. De wind leek toch wel mee te vallen en toen de thermiek loskwam ging het start window open. Eenmaal in de lucht ging het eigenlijk prima en zelfs de minder snelle B-schermen konden goed meekomen. Omdat de kopgroep een fout maakte schoof het veld in elkaar en kwamen veel piloten na 55 km vliegen dicht op elkaar op goal.

Ronny Geijsen (1e NL) en Remko Bolt (3de NL)

Mooie resultaten Zaterdag avond was de prijsuitreiking met band en BBQ. Nanda

was de beste Nederlandse dame en bij de heren was dat Ronny. Ronny won ook overal. Dat is een fantastische prestatie want de tegenstanders waren van hoog niveau. Zo was de Ozone test piloot Russell Ogden als tweede geëindigd. Vanwege zijn eerste plaats heeft Ronny nu gegarandeerd een plek in de Paragliding World Cup. Voor Iwan en Jeroen Buis was het de eerste keer dat ze meededen aan het NK. Allebei op een B-scherm en Jeroen zelfs als een van de weinigen zonder coconharnas vliegend. Wat opviel was dat zo’n week toch wel een slijtageslag is. Elke dag vijf uur vliegen is ontzettend vermoeiend. Je gaat om 9 uur naar de startplek, je bent de hele dag bezig met vliegen en je eet ‘s avonds vaak laat. Het is zaak om jezelf lichamelijk en geestelijk fris te houden en je materiaal heel. Als je kunt kiezen tussen twee kilometer verder vliegen maar landen in onherbergzaam gebied of landen bij een dorp dan is dat laatste vaak verstandiger omdat

de retrieve dan veel simpeler is. Verder was het grote aantal noodchutes bij de Nederlanders natuurlijk ook wel opvallend. Statistisch gezien zegt het niets maar het zet je wel aan tot nadenken. Als je 200 meter boven een berghelling vliegt en je D-scherm klapt asymmetrisch in dan is de reactie van je scherm vaak heftig en heb je maar heel weinig tijd om iets te doen. Vaak is een noodchute dan de beste optie. Erg leuk Iedere piloot moet zelf de afweging maken hoeveel risico die wil nemen. Feit is wel dat je tijdens wedstrijdvliegen je grenzen verlegt. Je vliegt sneller, je steekt eerder weg, je accepteert meer turbulentie, je vliegt vaak dicht bij de grond, instrumenten eisen veel aandacht op en je vliegt continu met andere piloten om je heen. Daar leer je heel veel van. De sfeer in de Nederlandse ploeg is geweldig, en het is mooi om piloten uit zo veel verschillende landen te ontmoeten. Dat alles maakt wedstrijdvliegen erg leuk.

Heeft nu!

Taakbriefing op de Zuidoost start van Saint André les Alpes

Lezing Flymaster

De belangrijkste uitslagen: 1. Ronny Geijsen 2. Russell Ogden 3. Guy Anderson 14. Yuki Sato, eerste vrouw 17. Alex Butler, winnaar Serial class 21. Hugo Robben 25. Roger Turner-Smith, winnaar Sport class 27. Remko Bolt 36. Ruud van der Heijden 46. Robert Smits 49. Rick van der Sloot 56. Nanda Walliser, eerste Nederlandse vrouw 65. Iwan van Staveren 66. Frank van Renesse 72. Max Stek 82. Wilco Lengkeek 86. Jeroen Buis 106. Sander de Lepper 107. Jan Dekker 113. Ruud Oudendijk 114. Karlien Engelen 115. Jeroen de Vos 128. Marjon Ackerman 139. Fred Bleijs

Op vrijdagavond 6 november komt de topman van Flymaster, Cristiano Pereira een lezing houden over navigatie en vario gebruik. Aanmeldingen voor deze éénmalige lezing in Diemen-Amsterdam, via de website www.panchoamelia.nl

Winkel en Webshop Winkel open op : Vrijdagavond en verder op afspraak Adres: Weesperstraat 118 U 1112 AC Diemen - Amsterdam Email: info@panchoamelia.nl

De volledige uitslag staat op http://www.fastretrieve.com/BOC/results/index.htm

www.panchoamelia.nl

Wedstrijden

Chabre Open 2015

Competitie voor rookies en cracks Tekst en foto’s: Matthijs Derks

Overland vliegen is al een tijdje mijn favoriete onderdeel van de paragliding sport. Competitie vliegen spreekt mij ook wel aan. Met een grote groep vliegen in dezelfde condities en met dezelfde opdracht lijkt me erg leuk. De Chabre Open is de competitie bij uitstek voor rookies zoals ik. De wedstrijd wordt jaarlijks gehouden bij Laragne in Zuid-Frankrijk en georganiseerd door onder andere Jocky Sanderson. Een verslag van een heel gezellige en leerzame wedstrijdweek.

In principe kan iedereen die zelfstandig kan vliegen en goed kan thermieken meedoen met de Chabre. Ook in een open harnas zonder het nieuwste hete scherm kun je je hier goed vermaken en veel leren. Jocky is een belangrijk onderdeel van het Chabre-recept. Tijdens de briefings weet hij al snel een huiskamersfeer te creëren waarbij iedereen zich op zijn gemak voelt en alles gevraagd kan worden. De soort piloten die mee doen aan de Chabre zijn behoorlijk uiteenlopend. Er zitten een aantal fanatiekelingen bij op hete schermen strijden voor de hoge posities in de ranglijst. Tot aan vrije vogels die de route vliegen als het hun uitkomt en landen wanneer ze daar zin in hebben. De rookies zijn piloten voor wie de Chabre de eerste kennismaking is met het competitievliegen. Meer dan een kwart van het deelnemersveld dit jaar is een rookie en bijna de helft van de piloten vliegt met een EN-B vleugel. De competitie is hier ook compleet op ingesteld. Zo begint de aankomst avond met een praatje over hoe het competitie vliegen in zijn werk gaat en hoe je je GPS in moet stellen. De meeste Chabre-

Italiaanse romantiek tijdens avondvlucht foto : Ewald Kaltenhofer

veteranen slaan dit over, dus dit is vooral een rookie briefing. Het lijkt allemaal bedrieglijk eenvoudig, maar dit valt in de praktijk tegen. Van tevoren een rondje door de wijk rennen met je cockpit kan ik sterk aanbevelen. Oefendag Vandaag staat een oefentaak op het programma. Helaas is de wind te hard en te noord om bij Chabre te kunnen vliegen, de rest van de week ziet er gelukkig perfect uit. Er gaan busjes richting St. Vincent-les-Forts om daar vrij te vliegen. Ik zit behoorlijk laag in het gewicht voor mijn scherm dus ik ga eens proberen met ballast te vliegen. Zeven liter water meenemen zou ik normaal niet zo snel doen, maar het wedstrijdelement heeft al effect op mij. We maken allemaal een klein rondje in zo’n twee uur. Het vliegt fijn, maar zeven kilo is op de grond toch teveel. Beslissingen nemen De wind is nog iets te sterk uit noord voor de Chabre start, dus vandaag start de taak vanuit Bergies. Goal is het landingsveld ten zuiden van Sisteron. Jocky legt uit welke tactieken er allemaal mogelijk zijn. Het blijkt al snel dat tactische beslissingen een belangrijke rol spelen bij het wedstrijdvliegen. Het begint al op de start. Het taaktype van vandaag is ‘Elapsed time’, wat betekent dat je zelf mag bepalen wanneer je aan de taak begint. Wanneer je vroeg vertrekt zal je omringd zijn door de snellere piloten en verdien je dan meer ‘Leading points’ wanneer je goal haalt. Wanneer je laat start is de thermiek beter ontwikkeld zijn, wolkenbasis hoger

en zijn er veel winddummies voor je uit. Sommige piloten starten laat, simpelweg omdat het dan lekker rustig is op de start. Maar de wind op de start kan draaien dus zul je later moeilijker wegkomen. Jocky legt uit dat de laatste keer over de startstreep telt, je kunt dus meerdere starts maken. De eerste keer vind ik dat ik te laag zit bij de startstreep (de start ligt net na een oversteek). Na op het parcours omhoog te zijn gethermiekt vlieg ik terug. Bij poging twee zie ik weinig winddummies in de lucht voor mij, dus pas bij poging drie ben ik tevreden. Achteraf was dit overdreven, de meesten piloten waren gewoon doorgevlogen en na enkele minuten in de race vloog er al niemand meer in mijn buurt. Bellen zijn goed te vinden door de cirkelende piloten, daar gebruik je de winddummies voor. Maar eenmaal bovenaan in de bel met je groepje begint het volgende dilemma. Als je nu vertrekt vlieg je alleen vooraan, maar als je nog een paar rondjes draait in de thermiek verspil je tijd. Bij de laatste bel voor goal is dit nog lastiger. Mijn vario geeft aan dat ik op 400 meter boven goal aan kom. Maar kan ik hem wel vertrouwen? Een slank EN-D scherm vertrekt al, maar Jocky had gewaarschuwd voor de tegenwind beneden in de vallei. Nu heb ik een glijhoek van 5,5 nodig volgens mijn vario, dat moet toch te doen zijn? Toch nog maar een paar rondjes extra. Uiteindelijk vertrekken

er meer uit mijn groepje en ga ik mee. Aankomst op 500 meter boven landing, heerlijk gevoel om het te hebben gehaald. Maar had het dus toch sneller gekund? Het leuke van wedstrijdvliegen is dat je er snel achter komt wanneer je een goede of slechte beslissing neemt. Kom je hoger en eerder aan na een oversteek, dan heb je dus een goede lijn gekozen. Zie je een ander je verderop voorbij stijgen in een bel, zit je dus niet in de beste thermiekbel of core. Verloop van een taakdag Het verloop van de taakdagen is iedere keer bijna hetzelfde. Zo beginnen we ook vandaag weer om half tien met de ochtendbriefing. De

winnaars van de dag ervoor worden genoemd. De ‘Goal virgins’ van de dag ervoor worden naar voren geroepen en krijgen een prijsje. De laatste windmetingen worden bekeken en er wordt besloten dat we vandaag starten vanaf de Chabre. Om half elf vertrekken we met busjes naar de start. Daar aangekomen worden de spullen klaargelegd in fieldpack. Terwijl de piloten van de tweede lading bussen boven komen heb je nog even tijd om te ontspannen. Opeens lijkt er wat beweging zichtbaar bij de whiteboards, Jocky en Dave zijn aan het discussiëren en beginnen een taak op het bord te schrijven. Een wijziging! De taak was toch te groot voor vandaag. De meeste waypoints worden verwijderd en er worden andere waypoints toegevoegd. Jocky en Dave leggen vervolgens uit wat de taak van vandaag wordt. We volgen eerst de ridge een klein stukje richting Col St. Ange, daar vlak bij begint het parcours in de richting van Beaumont. Vanuit Beaumont moet je terug over de start naar hetzelfde goalveld als gisteren, ten zuiden van Sisteron. Aan het eind van de briefing wordt er besloten dat er gestart mag worden tussen een en twee uur. Na deze briefing is er aan de andere kant van de start, met beter uitzicht op het parcours, een tactische uitleg door Jocky. Deze is bedoeld om de beginnende competitiepiloot de verschillende mogelijkheden qua routes en strategieën uit te leggen. Ik kom wederom (te) hoog boven goal uit. Er was vandaag een bonus goal, 25 km verderop, gewoon voor de fun, voor wie nog geen zin heeft te gaan landen. Mijn groepje vliegt mee over het vlakland richting het landingsveld. Op de bonus-landing zie ik tot mijn verbazing een bekend gezicht, Bruce Goldsmith en zijn zoon hebben vandaag de taak meegevlogen. Terug op de camping druppelen de piloten binnen. Eerst even je flightlog inleveren, daarna is er de onofficiële nabespreking. De Nederlandse piloten zoeken elkaar op. Hoe ver kwam jij? Wat was je tijd op goal? Waar ben je uitgezakt? Waarom? Hoe maakte jij die oversteek? Welke route heb je gepakt? Mocht je de goal niet hebben gehaald dan is de retrieve is erg eenvoudig, je switcht je radio van het competitiekanaal naar het retrievekanaal, noemt je pilootnummer en waar je ongeveer bent, vervolgens vertelt Louise je wanneer er een busje komt om je op te pikken. Vanaf goal wordt er gependeld. Rond zeven uur is er de officiele debrief. Er worden een aantal snelle tracklogs uitgezocht en geanalyseerd. Welke tactische beslissingen pakte vandaag goed uit? En welke wat minder? Waar ging het mis voor veel piloten? Hoe passeerde de piloten op goal deze critische punten? Race! Vandaag staat er een race op het programma, dit voegt wat extra spanning toe. Je mag starten wanneer je wil, maar de tijd begint te lopen om exact kwart voor twee. Dus iedereen probeer op die tijd ergens hoog en bij de startstreep van het parcours te zijn. We starten bij Chabre en we moeten eerst weer langs de ridge naar Col St. Ange. De startstreep ligt daar vlak bij in de vorm van een cirkel

Meer weten De Ozone Chabre Open wordt ieder jaar rond het begin van de zomer georganiseerd in Laragne, Zuid-Frankrijk door Jocky Sanderson en de lokale vliegclub Chabre Vol Libre. Op de website www. flylaragne.com staan alle details, evenals de uitslagen. Meer weten over beginnerscompetities? In Riser 48 van juni 2012 staat meer over de Chabre Open. In Riser 54 (januari 2014) plaatsten we een artikel over beginnerscompetities waar de Chabre ook onder valt. Chabre Open 2016 wordt gehouden van 2 tot 8 juli 2016.

De GPS instellen lijkt allemaal bedrieglijk eenvoudig, maar dit valt in de praktijk tegen. Van tevoren een rondje door de wijk rennen met je cockpit kan ik sterk aanbevelen. van tien kilometer om Beaumont heen. Daar moeten we over Beaumont naar het goalveld bij Gap. Dit zorgt voor wat extra drukte vlak onder cloudbase langs de rand van de startstreep. Niemand draait nette rondjes in de core. Het is nu de kunst om te nullen zodat je niet de wolk in vliegt of naar beneden zakt. Na het aftellen over de radio zijn we vertrokken. Een machtig gezicht om de zwerm gekleurde schermen ineens allemaal dezelfde kant op te zien staan. Aangekomen bij Orpierre, waar we wat hoogte moeten pakken, begint de chaos opnieuw. Gelukkig wordt naarmate er tijd verstrijkt en we hoger komen steeds gecoördineerder geklommen. Hierna is veld gelukkig genoeg uitgespreid dat drukte niet zo’n probleem meer is. Ondanks de taak van tegen de 50 km is het wederom goal frenzy met 56 piloten op goal. De race was bij veel piloten goed bevallen. Het is soms erg druk, maar iedereen is scherp en bij twijfel wordt er meteen uitgeweken. Daardoor voelt het ondanks de drukte toch veilig. Tricky condities Na een rustdag met te sterke wind zijn de condities van vandaag niet zo goed als voor de eerste drie taken. De wolkenbasis ligt lager en er is wat afscherming van hoge bewolking. Dit zou wel eens in mijn voordeel kunnen werken. Mijn tempo ligt wat lager dan dat van de

echte snelle jongens, maar ik heb me nog bijna geen zorgen gemaakt dat ik ergens uit zou zakken. We vliegen vandaag eerst richting Col St. Ange, daarna langs het meest oostelijke puntje van de vulkaan. Het laatste waypoint ligt bij de antenne van Aspres en goal is de landing bij Aspres. De taak begint goed, Col St. Ange ligt in de schaduw maar mijn groepje weet het waypoint te pakken en snel terug te vliegen richting de zon beschenen hellingen bij Chabre. Als eerste steek ik vanaf Chabre richting de vulkaan. Niemand voor mij, ik kijk nog even achterom, ik word achtervolgd, dus ik ga goed. De oversteek is erg lang en met de wind in de rug, dus ik besluit dit keer geen speedbar te gebruiken. Al snel vliegt er een groepje schermen onder mij door en tegen de tijd dat ik bij de vulkaan aankom steken ze alweer verder. Aan de oostzijde van de vulkaan vind ik gelukkig een mooie bel die mij weer terugbrengt bij het eerste groepje. Daarvandaan hebben we nog een moeilijke oversteek over het vlakland bij Aspres. Gelukkig weten we boven het vlakland nog een heel zacht belletje te vinden. Het draaien in die bel lijkt wel een eeuwigheid te duren. Na een paar honderd meter is de bel echt op, we weten de ridge bij

Aspres te halen. Daarvandaan is het eenvoudig. Zo snel mogelijk naar boven om het waypoint bij de antenne te pakken en dan vol gas naar goal. Daar kom ik als derde aan, geweldig! Na een high five met de eerste twee piloten snel inpakken, de bus wacht. Slotdag We gaan vandaag wel de berg op, maar er komen donkere wolken onze kant op. Geen taak dus, alleen een kort vluchtje richting de camping om de week mee af te sluiten. Het was voor mij een enorm leerzame week. Veel op speedbar gevlogen, mijn gevoel voor actief vliegen met de achterste risers is hierdoor veel intuïtiever geworden. Ook heb ik ontdekt dat ik niet zoveel op anderen hoef te letten en dat mijn eigen plan trekken vaak goed uitpakt. Daarnaast was het ook enorm gezellig. Op twee dagen wordt er eten georganiseerd door de organisatie, op de andere dagen zoeken we een restaurantje in het dorp of gaan wel lekker BBQ-en. De dag wordt afgesloten met een paar borrels op de camping. Maar iedereen zoekt ook op tijd zijn bed op. Zoals een andere piloot mooi verwoordde: “wat lekker om heel de week over vliegen te praten zonder dat iemand daar moe van wordt”. Ik heb genoten!

soaren & mini-wing vliegen roadtrips & adventure techniekverbetering & groundhandling instructie

www.paraworks.nl

Wedstrijden Dit jaar is het veertig jaar geleden dat in onze sport voor het eerst een NK Precisie werd gehouden, een wedstrijd in doellanden. In het weekend van 3 en 4 oktober gaan we dat vieren bij Falcon Air, in Horst/America met een jubileumeditie van het NK Precisieklassiek. Huub Coumans was er vanaf het begin bij en vertelt over de geschiedenis van het kampioenschap. Tekst en foto’s: Huub Coumans Het eerste kampioenschap Precisie werd gehouden in 1976 op de IJssel, bij Kampen. Optrekken achter een boot, en vliegen aan een ronde koepel. Bij de landing (in het water) moest men een grote bal, die op het water dreef, proberen aan te tikken. Die eerste kampioen was M. de Boer. In 1977, 1978, en 1979 werden die kampioenschappen ook op het water gehouden met dan in 1979 voor de laatste keer, en dat was op het meer, van de Beekse Bergen. In 1980 waren de kampioenschappen voor het eerst op het land in Ten Boer. Nog steeds met ronde koepels en optrekken achter een auto. In 1981 kwamen de eerste squares (afgeleid uit het parachutespringen) en dat werd op de NK Precisie gelijk een nieuwe categorie, naast de categorie ronde koepels. Lex van Die was de eerste winnaar in de categorie squares. De ronde koepels werden achterhaald door de squares, en in 1983 werden die koepels dan ook voor de laatste keer gebruikt op een NK Precisie. De laatste kampioen

40 Jaar NK Precisieaan een ronde koepel was Mike Schillemans. In 1983 werd er ook, voor het eerst, een NK Precisie voor teams ingevoerd. Deze driepersoons teams kwamen voort uit de toenmalige clubs. De eerste teamkampioen kwam uit Eurowing, een club welke toendertijd op de Maasvlakte vloog. Medailles en bekers Begin jaren tachtig werden ook de kampioensmedailles in het leven geroepen, door het toenmalige bestuur van de Afdeling Valschermzweven waar ik ook deel van uitmaakte. De organiserende clubs stelden bekers beschikbaar. De NK Precisie werd toen, bij toerbeurt, door de clubs georganiseerd onder meer in Almere, Drachten, Eemshaven, Nistelrode, Maasvlakte, en op de Brouwersdam. Halverwege de jaren tachtig kwamen ook de eerste lieren in beeld, terwijl alle clubs nog de schermen achter auto’s omhoog trokken. In 1990 kwam het idee, om net als bij diverse andere sporten, ook een NK Veteranen te houden, dus voor vliegers van

40 jaar en ouder. Ook hierbij een individueel en een teamkampioenschap. In de loop der jaren werden de regels bijgesteld en kwam er de elektronische pad, de doelschijf, waar de score elektrisch gemeten wordt. De DC (dead center, oftewel de middenstip) was toen vijf centimeter. Dat is inmiddels drie centimeter geworden, en op de Aziatische, Europese en Wereldkampioenschappen wordt er nou al gewerkt met een tweecentimeter-DC. Die pad heeft een doorsnede van 30 cm. Dus van 0 – 15 cm wordt elektrisch gemeten. Ook werden er dikke kussens verplicht gesteld voor de veiligheid van de piloten, omdat je bij een goede doelaanval ongeremd binnen komt en zeker met een square kom je dan met grote snelheid binnen. Immers, ga je uitremmen bij de landing, dan verander je jouw lijn van binnenkomen. En bij precisielandingen gaat het om centimeters. Wijzigingen In 1983 waren we met een

groepje Nederlanders naar Mieussy, in Frankrijk, geweest, om er te gaan kijken (en een ronde later later zelf meedoen), hoe een clubje Fransen met een spring-parachute van een berg af rende en het dal in zweefden. Wij gingen er met onze squares achteraan en dat ging wat beter dan die Franse spring-chutes. Bij dat hoogteverschil van 1200 meter in Mieussy, was je in vier minuten beneden op het landingsveld. Maar, dit was het begin van het bergvliegen. Tegenwoordig werkt de opleiding bergvliegen gelukkig toch iets anders. Vanuit de KNVvL werden deze nieuwe bergvliegers bij de Afdeling Delta’s gestopt, want de Delta’s vlogen ook in de bergen. Bovendien besliste de KNVvL ook, dat het lieren alleen door deze bergvliegers gedaan mocht worden, terwijl het Valschermzweven achter de auto moest plaatsvinden. De toenmalige Valschermzwevers die ook in de bergen vlogen, waren dus lid van twee Afdelingen bij de KNVvL: de Valschermzweven en Delta’s. Gelukkig heeft deze

Verschillende regels NK Precisie-klassiek 3-4 oktober 2015, bij Falcon Air te Horst/America. Wedstrijd in doellanden waarbij de deelnemers op een dikke mat landen zo dicht mogelijk bij de doelstip. Daarbij telt het eerste deel van de piloot of uitrusting die de grond raakt. De deelnemers hoeven dus niet te blijven staan bij de landing. NK Precisie-stand-up 10 oktober 2015, bij PTN in Nistelrode. Wedstrijd in doellanden waarbij de piloot zo dicht mogelijk bij het doel moet landen en daarbij op zijn voeten moet landen. Raakt een ander deel van de piloot of uitrusting eerst de grond, dan telt de poging niet.

-klassiek

Voor meer uitleg, zie Riser 58, januari 2015, pagina 26-27.

l oo ! ch lo op gs lme sh lie A e V - z - g 15 on e op w n h an s i aslesm ng P la

P om

www.paraglidingschool.nl 33

... Learn to fly

kromme situatie niet al te lang geduurd. In 1992 gingen de bergvliegers weg bij de Delta’s en werden samengevoegd met de Valschermzwevers. De nieuwe Afdeling Schermvliegen was geboren. De kampioensmedailles werden aangepast maar de NK Precisie ging elk jaar gewoon door. Er kwamen wel een paar nieuwe kampioenschappen bij, zoals de NK Berg en de NK Lierafstand, in Getelo (de voorloper van de overlandcompetitie). Begin jaren ’90 deden ook de hedendaagse paraglidingschermen hun intrede, die veel gevoeliger waren in hun doelaanval en bovendien een andere manier van binnenkomen hadden. Hierdoor werden ook weer de regels aangepast en vanaf 2002 waren er twee categorieën op de NK Precisie: voor squares en voor bergschermen. Op de NK Veteranen werd dit niet doorgevoerd en bleef het bij een categorie schermen. De klad erin Zo draaide de NK Precisie in die formule vlekkeloos, tot en met het jaar 2007. Toen ging Chris Borra weg als voorzitter van de Afdeling Schermvliegen en ging er een andere wind waaien in het bestuur. De wedstrijdcom-

missie werd opgeheven. De Stand Upwedstrijd zou de officiele NK Precisie worden (vanaf 2008). Het NK Precisie-klassiek zou niet meer onder de KNVvL-vlag vallen. Maar de NK Precisie-klassiek bleef gewoon doorgaan en wordt elk jaar bij Falcon Air in Horst/America gehouden. De organisatie van de NK Stand Up was bij PTN, Action Air Sports, Sky Rebels en enkele keren bij Falcon Air, maar daar kwam toen de klad in. Er werd aan het bestuur gevraagd om een andere formule en om de andere vliegscholen en clubs ook te betrekken bij de organisatie van deze NK Precisie. Immers, een beginnend vlieger moet voor zijn brevet 2 toch ook een serie doellandingen maken? Dus moet hij daar toch ook tijd in steken. Maar ook dat werkte niet echt. In januari van dit jaar was er een lang gesprek, met de portefeuillehouder wedstrijden en werden er nieuwe afspraken gemaakt

Iedere Precisie-vlieger is welkom, maar ook alle andere vliegers kunnen komen proberen om dat stipje te raken over het hele Precisie-vliegen, met als een van de belangrijkste, dat de NK’s Stand Up, en Klassiek weer gelijkwaardig en officieel zouden worden. 40ste NK Precisie-klassiek Maar dat neemt niet weg dat we er in het weekend van 3 en 4 oktober een feest van gaan maken, bij Falcon Air, in Horst/ America, bij het 40-jarig bestaan van de NK Precisie-klassiek. Iedere Precisie-vlieger is van harte welkom, maar ook alle andere vliegers kunnen komen proberen om dat stipje te raken op dat hele dikke kussen. De wedstrijd gaat over twee dagen. Volgens de NK Precisieregels moet deze wedstrijd over minimaal drie rondes gaan, om een geldige NK Precisie te heb-

ben, maar meestal zijn er dat vijf à zes rondes. En wil je weten, wie er in al die jaren Nederlands kampioen Precisie is geworden? Klik dan even op de site van Schermvliegen, op de Hall of Fame. Hierin staan alle individuele, en teamkampioenen vanaf 1976. Maar dit is ook de geschiedenis van onze Afdeling Schermvliegen. Die Hall of Fame hadden we in 2008 op poten gezet, met de wedstrijdcommissie, net voordat die commissie opgeheven werd. Voor mij was dat natuurlijk het hoofdstukje Precisie en vanaf 1983 had ik alle NK’s zelf meegedaan. De NK uitslagen van 1976 t/m 1982 haalde ik uit de nog oudere archieven. Tot 3-4 oktober!

HARNASSHOP P NL PARAGLIDING EQUIPMENT 34

Waar is de fotowedstrijd? Deze editie van Riser staat zo vol interessante artikels en mooie foto’s, dat er geen plaats meer is voor de fotowedstrijd. In nummer 62 komt de fotowedstrijd zeker terug. Reeds ingezonden foto’s doen automatisch mee voor de eerstvolgende jurering, en er is nog behoefte aan meer materiaal! Dus stuur maar op naar riser.schermvliegen@knvvl.nl. De winnende inzending wordt beloond met een prachtige Icaro vliegbril.

Vario’s en meer Nieuws van Flymaster, Syride en Skytraxx

Foutje In de vorige editie van de fotowedstrijd (Riser 60) hebben we een foutje gemaakt. De fotograaf van de foto op de tweede plaats was Ronald ten Berge. Sorry, Ronald, en alsnog gefeliciteerd!

Geslaagd! Op 9 september is Erwin Voogt geslaagd voor het afsluitende examen van zijn instructeursopleiding, de Proeve van Bekwaamheid (PvB). Erwin is daarmee de eerste nieuwe instructeur in bijna tweeënhalf jaar. Gefeliciteerd namens de Riser redactie!

Flymaster inclusief pocket met been- of borstband, vanaf nu met inleesbare kaarten. Syride, het nieuwe type V3 met een interne SD kaart. De prijs van de Syride V3 € 399,-. De Skytraxx 2.0 Plus, accessoires en beschermfolie voor €489,-

Erwin (links) tijdens zijn PvB

Laagste prijs garantie! Is ergens (ook in het buitenland) een aantoonbare lagere prijs aangeboden dan garanderen wij u ook die prijs.

35 11

Nieuws Aanvragen brevetten en aantekeningen Alle aanvragen voor brevetten en aantekening moet je doen via het KEI, te vinden via deze link: http://www.brevet.aero. Klik vervolgens links op Schermvliegen en daarna op Aanvraagformulieren. Je ziet dan het volgende scherm verschijnen met alle relevante formulieren. Het belangrijkste formulier is het Aanvraagformulier_Schermvliegen_Versie_2015. Daarmee kun je alle brevetten en aantekeningen aanvragen. Klik op het formulier en het opent zich in een nieuw venster. Lees eerst het formulier met de toelichting goed door en kruis daarna op pagina 1 aan welke van de opties A t/m F van toepassing is of zijn: A. Ik vraag voor het eerste een schermvliegbewijs-2 aan B. Ik heb al een schermvliegbewijs en wil dit verlengen C. Ik wil een 2e en/of 3e startmethode laten bijschrijven D. Ik wil mijn brevetniveau verhogen E. Ik wil een of meer aantekeningen laten bijschrijven F. Ik ben mijn brevet kwijt / mijn brevet is verlopen Op de laatste pagina van het Aanvraagformulier staat beschreven hoe je het formulier met bijlagen kunt insturen. Doe dat het liefst per e-mail (dat mag een scan zijn of goed leesbare foto’s van het formulier en de bijlagen), maar per post mag ook. Bij de opties C, D en E heb je de keus of je direct een nieuw brevet wilt (dat kost €17,50) of dat je de verandering alleen wil laten opnemen in de administratie (gratis) en wacht met aanvragen van een nieuw brevet tot het moment dat je dit sowieso moet verlengen. Bij de opties A, B en F krijg je altijd een nieuw brevet en moet je dus €17,50 aan

het KEI overmaken; het rekeningnummer staat in de toelichting op het aanvraagformulier. Pas nadat het geld ontvangen is handelt het KEI je aanvraag binnen 10 werkdagen af. Voor de toezending van je brevet is het heel belangrijk dat je gegevens in de ledenadministratie kloppen, want je brevet wordt naar het adres gestuurd dat daarin staat vermeld. Controleer daarom je adres (en andere gegevens) op http://mijn.knvvl.nl !

Eigen Medische Verklaring Tijdens het vliegen moet je behalve je brevet ook een zogenoemde Eigen Medische Verklaring bij je hebben. Met de ondertekening daarvan verklaar je dat j geestelijk en lichamelijk geschikt bent om te vliegen. Deze verklaring vind je op de site van het KEI en in de sectie documenten van onze eigen website: http://www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/documenten/ . De verklaring mag niet ouder zijn dan 24 maanden. Als je niet alle vragen van de verklaring met ‘Neen’ kunt beantwoorden, moet je een sport-medische keuring ondergaan als je toch wilt vliegen. Op de site van het KEI vind je een overzicht van instellingen waar je zo’n keuring kunt ondergaan. Daar vind je in het Reglement afgifte ook meer informatie over de verklaring en de medische keuring.

Alcohol en drugs Marga van Woensel

Nieuw bestuurslid Marga van Woensel komt het bestuur van de afdeling Schermvliegen versterken. Zij volgt Maurice Janssen op als penningmeester en portefeuillehouder wedstrijden. Tijdens de najaarsvergadering zal het bestuur de afgevaardigden vragen met haar benoeming in te stemmen. Marga vliegt al een jaar of twintig en heeft inmiddels vele mooie startplekken in haar logboek staan. Marga vliegt ook wedstrijden en heeft dit jaar voor het eerst aan het GIN-open meegedaan. “Daar heb ik veel van geleerd, waardoor ik een betere piloot ben geworden. Ik kan het iedereen aanraden die overland vliegt of zijn overland vaardigheden wil vergroten”.

Vliegen laat zich slecht combineren met alcohol en/of drugs. Elke verstandige piloot weet dat en laat alcohol en drugs in elk geval staan tot na het vliegen. Als vuistregel geldt dat er minimaat 10 uur moet zitten tussen het laatste gebruik en het vliegen. Doorzakken tot 4 uur ‘s nachts en dan om 11 uur weer klaar staan om te starten is dus geen goed idee. Niet voor iedereen is 10 uur voldoende om alle alcohol of andere verdovende middelen uit het lichaam te laten verdwijnen. Luister dus goed naar je lichaam en blijf bij twijfel met twee benen op de grond staan. Het is nooit een schande om als piloot te beslissen dat je niet start. Maar het is oliedom om te starten en daarna in het ziekenhuis te belanden, alleen omdat je teveel gedronken hebt. Instructeurs en hulpinstructeurs horen bij dit alles het goede voorbeeld te geven door matig met alcohol om te gaan tijdens cursusweken en cursisten aan te spreken op hun drinkgedrag.

NK Precisielanden Stand-up op 10 oktober Op zaterdag 10 oktober wordt het NK Precisielanden gehouden bij Parasailingteam Nistelrode (PTN). Het kampioenschap stond eerder gepland voor 4 juli, maar kon toen vanwege de weeromstandigheden niet doorgaan. Het kampioenschap is niet alleen leuk om aan deel te nemen, het is ook leuk (en gezellig!) om er naar te kijken. Als je nog mee wilt doen, informeer dan of er nog plaats is door een e-mail te sturen naar info@parasailingteam.nl

. De locatie is zweefvliegveld Nistelrode, gelegen aan de Vorstenboscheweg 10, 5388 TJ te Nistelrode. Informatie over de locatie, regels van de wedstrijd en opgeven voor deelname vind je op de website www.parasailingteam.nl als je links op hun homepage kiest voor NK Precisie 2015. Kijk daar ook op de dag zelf nog even of het definitief doorgaat, want de weersomstandigheden kunnen roet in het eten gooien.

Het programma ziet er als volgt uit: 08.00 uur: Binnenlopen 09.00 uur: Briefing 09.30 uur: Windvlucht 09.30 uur: Aanvang wedstrijd 18.00 uur: Einde wedstrijd 18.30 uur: Prijsuitreiking 18.30 uur: BBQ

www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen

Beenbanden vast! Het gevaar van losse beenbanden is bij iedere parapent piloot bekend en toch zijn er elk jaar weer incidenten waarbij piloten de banden vergeten vast te doen. Onlangs was er een incident op een lierterrein in Nederland waarbij een ervaren, gebrevetteerde piloot op de start verscheen met alle banden los. Gelukkig controleerde de startleider ook gebrevetteerde piloten en werd een ongeluk voorkomen. De piloot maakte gebruik van een frontcontainer. Enkele jaren geleden liep het in Bassano minder goed af met een Nederlandse pilote. Zij kwam om het leven nadat ze uit haar harnas viel doordat de beenbanden niet vast zaten. In de loop van de jaren zijn de harnassen door de fabrikanten zodanig verbeterd dat losse beenbanden steeds minder kunnen voorkomen. De belangrijkste aanpassing is de zogenaamde safe-T geweest; dit is de band die tussen een beenband en de buikband zit. Daarmee heb je altijd een beenband vast als je je buikband aan hebt. Als je helemaal geen banden vast hebt zul je dit direct merken bij

de start en zal het harnas over je hoofd worden getrokken zonder dat je wegkomt. Het gebruik van een frontcontainer heeft effecten van de verbeterde harnassen weer enigszins teniet gedaan. De frontcontainer geeft bij losse banden een beetje houvast tijdens de start en kan ervoor zorgen dat je toch kan starten. De veiligheidscommissie wil nogmaals benadrukken dat dit soort incidenten voorkomen kunnen worden als iedereen zich aan 2 regels houdt: 1. een harnas draag je los over 1 schouder of een harnas heb je aan met alle banden vast. Meer mogelijkheden zijn er niet. Het los dragen van een harnas over beide schouders moet niet toegestaan worden en we moeten elkaar erop aanspreken als dit wel gebeurt. 2. als je gebruik maakt van een frontcontainer voor je instrumenten dan maak je je container pas vast als al je banden vast zitten. Bij het uittrekken van je harnas maak je eerst je

De rode band die van een van de beenbanden naar de buikband loopt heet de Safe-T. De buikband kun je niet sluiten zonder de rode band zodat in ieder geval ĂŠĂŠn been vast zit, ook al heb je je beenbanden niet vast. container los aan 1 kant en dan pas je harnas. In opleidingssituaties moeten piloten zeer bewust worden gemaakt van de gevaren. Een volledige check, hardop uitgevoerd door de instructeur, is zeer aan te bevelen.

n lme ge - A zo lie 15 jv g za ri we V n r - ma v s s d u Ple en rs in - k Curre ee w

Li lo

www.paraglidingschool.nl 37

... Learn to fly

Speciale aanbieding

Paragliding Sport

More than just a school Veilig Vertrouwd en Professioneel sinds 1993

Omdat wij ieder jaar met nieuwe materialen willen werken tijdens de cursussen verkopen wij ons schoolmateriaal en ingeruilde materialen. Nog in prima staat en veelal van dit jaar. Je bespaard daarmee ca. 1000,- euro door te kiezen voor een jong gebruikte set. Heb je liever nieuw? Dat kan natuurlijk ook!

1290,017 Discus check tot 3-2 Scherm Swing 014, maten XS, L en XL, ,395 klasse A, bj. 2endence Logo Pro Harnas Indep tie Bj, 2015 445,Hybride protec dence Annular Evo 20 Reserve Indepen. 2015 2130,tot 100 kg, bj Totaal 17,en reserve 19dsysteem s a rn a h , m er op sch en spee Setprijs -10% reserve, binnenzak, pakzak en Incl. Inbouw 1690,017 s Discu L check tot 3-2 X g in en Sw L , m M er h S, Sc 395,015 maten XS, Klasse A, bj, 2 endence Logo Pro Harnas Indep tie Bj, 2015 495,Hybride protec dence Evo Cross 100 Reserve Indepen2015 2580,tot 100 kg Bj. Totaal 2322,as en reserve speedsysteem rn a h , m er h en op sc Setprijs -10% reserve1, binnenzak, pakzak en w Incl. Inbou 1690,-2017 s cu Dis XL check tot 3 Scherm Swing015 maten XS, S, M, L en 495,Klasse A, bj, 2 nce Axess 3 Air Harnas Adva tie Bj, 2015 545,Hybride protec dence Evo Cross 120 Reserve Indepen2015 2730,tot 120 kg Bj. Totaal 2457,as en reserve eedsysteem rn a h , m er h sp op sc Setprijs -10% reserve, binnenzak, pakzak en en w Incl. Inbou

Tijd voor een eigen set...

Demo’s Scherm Swing Mistral 7M, 80-105 kg, Bj 2013 check tot 4-2017, klasse B3, € 1090,Scherm Advance Epsilon 7.26, 75-95-110 kg, Bj 2013 check tot 4-2017, klasse B2, € 950,Graag helpen we je een voor jouw passende set samen te stellen. Losse artikelen zijn natuurlijk ook mogelijk. Maar OP=OP.

“

Je bent van harte welkom om langs te komen in onze winkel. Bel even van te voren of we niet ergens aan het vliegen zijn.

Air Time Paragliding Sport Lekbandijk 43 4119 RA Ravenswaaij 0345 - 558 881

Kijk voor meer artikelen en aanbiedingen op

parashop.nl

Volg ons!

In deze terugkerende rubriek nemen we een kijkje in een logboek van één van onze lezers en lichten we er een bijzondere vlucht uit. Misschien heb je ook wel een vlucht in je logboek staan met een

uit het

uitroepteken in de kantlijn. Een vlucht die

Logboek

bijzonder voor je is, vanwege de locatie, prestatie of om andere reden. Heb je er ook nog een fraaie foto bij en kan je in ongeveer driehonderd woorden vertellen waarom dit een vlucht is die je nooit meer vergeet? Stuur het verhaal met foto dan op naar riser.schermvliegen@knvvl.nl

van Sebastiaan van Dijk Startplaats: Bassano del Grappa: 45°49’25.0”N 11°46’07.7”E Scherm: Ozone Buzz Z4

Eind 2014 werd ik overgehaald door een collega om mee te gaan met een beginnerscursus paragliden in Noord-Italië. Tijdens zo’n week komt er natuurlijk veel op je af. Mijn ervaring neemt je mee naar de derde cursusdag in Bassano. De eerste dagen stonden in het teken van de basis. Grondtraining, theorie, vijf-punten-check, bergstarten, bochten maken en oortjes trekken. Op de derde dag van de cursus was het dan tijd voor wat spannendere oefeningen. Dolfijnen stond op het schema voor die dag. In de lucht onder de glider voelde ik mij weer als een kind op een schommel. Misschien had ik er wel iets te veel lol in. Ik denk dat dat moment voor mij een van de eerste vonken is geweest die het vuur voor paragliden in mij heeft aangewakkerd. Na de lunch kon ik nog een keer de lucht in en kreeg ik tijdens mijn vlucht wat meer vrijheid van de instructeur. “Daar rechts van je zit een leuke thermiekbel, ga daar maar eens in” klonk het over de portofoon. Zo kalm en rustig het tijdens de glijvluchten was, wat komt er als beginner veel op je af in een thermiekbel. Waar zit de stijgende lucht? Zitten er nog mensen om me heen die ook omhoog willen? Word ik ingehaald of stijg ik enorm hard? En dit alles terwijl je glider allemaal bewegingen en geluiden maakt die je nog niet hebt gehoord. Schuddend en rammelend baan ik me een pad in een opwaartse spiraal. Het lukt zelfs om tot boven de start te komen, wederom een nieuwe ervaring op zich. Tijdens dit alles zit ik constant op het snijvlak tussen ‘ wat is dit spannend’ en ‘ga ik hier nog mee door?’. Toen ik voor mezelf besloot dat het even genoeg opwinding was voor deze vlucht, besloot ik om koers te zetten naar het gebruikelijke afbouwgebied. Nadat ik ben geland, is één ding duidelijk: de vonk is definitief aangeslagen. Na deze week ga ik door met het behalen van mijn brevet! Hoewel de beslissing voor het investeren in uitrusting nog wel vooruitgeschoven blijft tot het moment van brevetteren daar is, ben ik voorlopig met regelmaat op het lierterrein te vinden.

Wat is dit spannend en ga ik hier nog mee door?

39 39

Bergvliegen

Bergstekken

We zijn vaak op zoek naar

verre, exotische vliegbestemmingen. Liefst zo bijzonder

Tenerife

mogelijk zodat jij de eerste bent die je vliegvrienden erover kunt vertellen. De

Nederlandse paragliding-

scholen die bergopleidingen verzorgen hebben ieder hun eigen, favoriete plek om de cursussen te geven. Die vliegstekken hebben ze niet voor niets uitgekozen: het zijn

stuk voor stuk fantastische

vlieggebieden, geschikt voor beginnende piloten zowel

als ver gevorderde. Vaak met een gunstig klimaat en veel vliegbare dagen per jaar.

In deze reeks Bergstekken

bekijken we van dichtbij de

mooie, bijzondere en uitda-

Tenerife, foto: Ibrafly.net

gende bergvlieggebieden

waar de paraglidingscholen huishouden.

De twee plekken in deze edi-

tie zijn het Canarische eiland

Tenerife waar ParaAdventure overwintert en het Oostenrijkse Sillian waar je kunt

werken aan je overland-skills.

De mooiste plekken in Europa, uitgezocht door paraglidingscholen, deel 7 Tekst: Karlien Engelen

Tenerife - ontsnapping aan de winter Het is voor families de ideale plek om in de winter naartoe te reizen: Tenerife. Terwijl wij, de piloten, boven het vulkanische eiland genieten van de winterthermiek vermaakt de familie zich op de uitgestrekte zandstranden of op de paden van het berglandschap. De periode van november tot februari is het meest ideaal, het is er dan ongeveer 24 graden terwijl Europa bibbert van de kou. Er zijn op het eiland ongeveer dertig startplekken en het vliegen varieert van rustig soaren tot flink thermische vluchten. De zuidkant van het eiland is het meest stabiel, daar vind je dan ook de meeste scholen en aanbieders van tandemvluchten. Aan de noordkant van het eiland zijn, bij de juiste windrichting, overlandmogelijkheden van zo’n 20 tot 50 km lang. Vanaf soarstek Taganana kun je vijftien kilometer lang langs de kust vliegen boven

de bergen die in zee verdwijnen. Ook is het mogelijk om te starten in het midden van het eiland vanaf de vulkanische berg Teide, de twee startplekken hier heten Izaña noord en Izaña zuid. De starts liggen op 2300 meter hoogte en vanuit daar vlieg je ’s ochtends of ’s avonds in een extreem lange glijvlucht helemaal tot op het strand. Vlak voor de landing bij Puerto de la Cruz kun je (oké, in de dierentuin van Tenerife) orka’s spotten. Vergeet je kompas niet, want het is geen uitzondering om vanaf deze plek door een laagje wolken heen te vliegen na de start. Landen op het strand na een mooie vlucht, nog even chillen en dan met het vliegtuig in een paar uurtjes tijd weer terug naar Nederlandse bodem? De vliegtickets schijnen niet duur te zijn in november…

Gebied: Tenerife, Spanje Start: Izaña, N 28°19’44”; W 16°29’29”, hoogte 2178 m. Landing: strand van Puerto de la Cruz, N 28°24’56”; W 16°33’29”, hoogte 4 m. School: Para Adventure Info: www.parapente.nl

Sillian - ideaal voor xc-cracks in spé Voor piloten met de ambitie om overland te vliegen is dit een fijne stek. Sillian ligt in het Pustertal in Tirol, Oostenrijk en het uitzicht vanaf de Thurntaler berg richting de Italiaanse Dolomieten is spectaculair. Als je het goed doet, vlieg je zo Italië in. In 1986 vond hier de eerste Oostenrijkse paraglidingcompetitie plaats. Er wordt van maart tot augustus overland gevlogen en je kunt alle richtingen op. Een bekende route is om richting het oosten te vliegen richting Lienz en de Emberger Alm. Of je vliegt naar het westen richting Brixen en weer terug. De hoge start, Alpeggle, geef een hoogteverschil van ongeveer 1200 m en is vanaf het eind van de ochtend lekker thermisch. Als het stevig waait in de vallei is het veiliger om te starten vanaf Stalpen (500 m hoogteverschil). Er is ook een start helemaal op de top van de Thurntaler maar die start is moeilijk en daardoor niet zo geschikt voor beginners. De plek is geschikt als er geen wind op hoogte is en alleen thermische activiteit. Het landingsterrein in Sillian is een groot weiland. Verderop ligt nog een mooie vallei: Obertillach. Deze ligt wat meer afgeschermd en je kunt vanuit hier weer terugvliegen naar Sillian. In de valleien zijn genoeg landingsmogelijkheden. Naast paragliden kun je in het Pustertal ook heel mooi ballonvaren. Wandelen kan natuurlijk ook en de infrastructuur zorgt ervoor dat je met kabelbanen en stoeltjesliften snel in prachtige wandelgebieden bent. Plaats: Sillian, Oostenrijk Startplaats: Alpeggle, N 46°46’3.20”; W 12°23’56.42”, hoogte 2260 m. Landing: Sillian, N 46°44’59.54”; W 12°25’52.72”, hoogte 1085 m. School: Paragliding Holland Info: www.paragliding.nl

Sillian

Sillian, foto: Rinse Wester

Contact

Lidmaatschap KNVvL Opgeven als lid van de afdeling Schermvliegen van de KNVvL doe je online via www.knvvl.nl/knvvl/lidmaatschap/lid-worden/ De kosten bedragen in 2015 €86,50, bestaande uit afdelingsbijdrage: €27,00 en KNVvL-bijdrage: €59,50.

KNVvL Bestuur Afdeling Schermvliegen Voorzitter en belangenbehartiging: John Joosten a.i., voorzitter.schermvliegen@knvvl.nl; Secretaris en communicatie: Wouter Stigter, secretaris.schermvliegen@knvvl.nl, communicatie.schermvliegen@knvvl.nl; Penningmeester en wedstrijden: Marga van Woensel a.i. penningmeester.schermvliegen@knvvl.nl, wc.schermvliegen@knvvl.nl; Kwaliteitsmanagement en scholen: John Joosten, kwaliteitsmanagement.schermvliegen@knvvl.nl, scholen.schermvliegen@ knvvl.nl; Portefeuillehouder examens: Bas van Duijn, examens.schermvliegen@knvvl.nl, Portefeuillehouder brevettering en opleidingen: Sanne Both, opleiding.schermvliegen@knvvl.nl; Portefeuillehouder veiligheid en techniek: Henry Lemmen, vt.schermvliegen@knvvl.nl;

Ongevallen/Voorvallen Elk voorval bij het schermvliegen ten gevolge waarvan letsel van enig belang aan een persoon of schade aan enig goed is toegebracht, alsmede elk voorval dat afwijkt van de normale gang van zaken en waaruit lering kan worden getrokken, moet binnen 3 maal 24 uur door of namens de betrokkenen ter kennis van de Veiligheidscommissie van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL worden gebracht. In geval van een opleidingssituatie moet deze melding door de betrokken instructeur worden gedaan. Het voorval online melden via www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/veiligheid-envoorvalmeldingen/ Schademelding, verzekering en informatie Leden van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL zijn verzekerd voor wettelijke aansprakelijkheid in hun hoedanigheid van beoefenaar van de schermvliegsport. Voor meer informatie kijk op www.knvvl.nl/knvvl/lidmaatschap/verzekeringen/

Afgevaardigden individuele leden Bas Wassenaar, Bas@wassenaar.nu, Leontien Kragten, leontien@airtime.nl, Jan Sikking, jansikking@online.nl Paul Blok, paul.blok@xs4all.nl

Brevetten Schermvliegen De afdeling kent de brevetten 1 tot en met 3. Aan brevet 1 is tevens het aspirant-lidmaatschap van de afdeling gekoppeld. Aanvragen van brevet 1 gebeurt door het invullen van een formulier dat bij elke vliegschool verkrijgbaar is. De school moet het formulier van een stempel voorzien, als bewijs dat de aanvrager voldoet aan de voorwaarden voor het verkrijgen van brevet 1. De kosten zijn €30,-. Uitleg over de eisen voor het kunnen aanvragen van brevet 2 en 3 evenals voor het verkrijgen van een IPPI-kaart of sportlicentie vind je op www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/examens-brevetten-enippi-kaart/. De afgifte van brevet 2 en 3 gebeurt door het KNVvL Examineringsinstituut, kortweg KEI. Op www.brevet.aero/schermvliegen staat alle informatie voor het aanvragen of verlengen van een brevet. De kosten van aanvraag of verlenging zijn €17,50. Een IPPI-Card kost €12,50 en een FAI-sportlicentie €9,-. Logboekjes kosten €2,50 per stuk, te bestellen via de webshop van de KNVvL.

Agenda Zaterdag 3 oktober en zondag 4 oktober NK Precisie Klassiek Zaterdag 10 oktober NK Precisie Stand Up Zaterdag 10 oktober – zondag 11 oktober Precisie Klassiek, EPAC (reservedatum) Zaterdag 7 november Instructeursdag Vrijdag 20 november Afdelingsvergadering Vrijdag 20 november Theorie-examen

Theorie-examens 2015 Het eerstvolgende theorie-examen voor brevet 2 en 3 is op vrijdagavond 20 november 2015 in de Jaarbeurs in Utrecht. Je kunt je van 1 oktober tot en met 6 november inschrijven. Dat kan uitsluitend via de webshop van de KNVvL en de kosten zijn €35,50. Meer informatie over het theorie-examen vind je op http://www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/examens-brevetten-en-ippi-kaart. Voor vragen kun je contact opnemen met Bas van Duijn via examens. schermvliegen@KNVvL.nl.

Kijk voor actuele data en informatie op www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/agenda

42 42

KNVvL-erkende instructeurs

KNVvL-erkende Opleidingsinstanties Absolute Airadventure Paragliding Holland, Vincent Verbon & Henk Alberts, Turfschipper 96, 2292 JB Wateringen, 0174-290458 en 06-51278458, info@paragliding.nl, www.paragliding.nl Action Air Sports, Ronald ten Berge, Anemoonhof 20, 6002 WN Weert, 0495-548595, info@actionairsports.nl, www.actionairsports.nl Air Time Paragliding Sport, Ayke Jager & Barry Zeldenrust, Lekbandijk 43, KNVvL-erkende Opleidingsinstanties Absolute 4119 RA Ravenswaaij, Airadventure 034-5558881, Paraglidingmail@airtime.nl, Holland, Vincent www.airtime.nl Verbon & Henk Alberts,toTurfschipper Cloud Cloud, Hans96, ter2292 Maat,JBBoerskottenhoek Wateringen, 0174-290458 67, 7546 DC en Enschede, 06-51278458, info@paragliding.nl, 053-4776830 of 06-38737021, www.paragliding.nl hans@cloudtocloud.nl, www.cloudtocloud.nl Action Air Eurofly Paragliding, Sports, Ronald Lucasten tenBerge, Napel,Anemoonhof Moorblick 1, D-48599 20, 6002 WN Gronau, Weert, 0495-548595, info@actionairsports.nl, 0049(0)2562-710677 en 06-54663893, www.actionairsports.nl eurofly-paragliding@t-online.de, Air Time Paragliding Sport, Ayke Jager & Barry Zeldenrust, Lekbandijk 43, www.eurofly.nl 4119 RAAir, Falcon Ravenswaaij, Huub Coumans, 034-5558881, ‘t Schild mail@airtime.nl, 31, 5282 VJ Boxtel, www.airtime.nl 0411 - 673376, huub. Eurofly Paragliding,www.falcon-air-online.nl coumans@planet.nl, Lucas ten Napel, Moorblick 1, D-48599 Gronau, 0049(0)2562-710677 Maurik Paragliding,en István 06-54663893, Molnár, Stationsweg eurofly-paragliding@t-online.de, 416B 3925 CG Scherpenwww.eurofly.nl zeel, 06-16810988, info@maurikparagliding.nl, www.maurikparagliding.nl Falcon Para Adventure, Air, Huub Coumans, André Wierenga, ‘t SchildAmsterdamsestraatweg 31, 5282 VJ Boxtel, 0411400, - 673376, 3551 CW huub. coumans@planet.nl, Utrecht, 030-2434264, www.falcon-air-online.nl andre@parapente.nl, www.parapente.nl Maurik Paragliding,Inferno, Paraglidingschool István Molnár, Roland Aalsloot ter Harkel, 25,Kogellaan 3993 HA Houten, 10, 7602 JL Almelo, 06-16810988, info@paraglidingschool.nl, 0546-860662, info@maurikparagliding.nl, www.paraglidingschool.nl www.maurikparagliding.nl Para Adventure, Parapente Noord-Nederland, André Wierenga, Geert Amsterdamsestraatweg Mesander, Kromme Elleboog 400, 3551 40,CW 9751 Utrecht, RE Haren,030-2434264, 050-8501429andre@parapente.nl, en 06-13182565, www.parapentenoord.nl www.parapente.nl Paraglidingschool Parasailingteam Nistelrode, Inferno, Roland Rob van terde Harkel, Akker,Kogellaan Heufkens10, 526, 7602 5403 JLLV Almelo, 0546-860662, Uden, www.parasailingteam.nl, info@paraglidingschool.nl, info@parasailingteam.nl www.paraglidingschool.nl Parapente Noord-Nederland, Paraworks, Martijn Geurts, Haringvliet Geert Mesander, 44, 2134 XB Kromme Hoofddorp, Elleboog 06-22999034, 40, 9751 RE Haren, 050-5719934 info@paraworks.nl, www.paraworks.nl en 06-13182565, www.parapentenoord.nl Parasailingteam Pro Air Paragliding, Nistelrode, André Bizot, RobPrunusstraat van de Akker,49, Heufkens 7271 HP526, Borculo, 5403 LV Uden, www.parasailingteam.nl, 0545-273305, info@proair.nl, info@parasailingteam.nl www.proair.nl Pro Air Paragliding, Skygliders Paragliding, André Joost Bizot, Mineur, Prunusstraat Veursestraatweg 49, 7271 HP 98, Borculo, 2260 AG Leid0545-273305, schendam, 070-317 info@proair.nl, 82 16 / 06-245 www.proair.nl 320 26, info@skygliders.nl, Skygliders Paragliding, Joost Mineur, Veursestraatweg 98, 2260 AG www.skygliders.nl Leidschendam, 070-317 82 16 / 06-245 320 26, info@skygliders.nl, KNVvL-erkende Schermvliegverenigingen www.skygliders.nl

Berg Tandem Soaren Berg

Lier

instructeurnr instructeurnr

Naam Naam

Geldigheid aantekeningen per september 2015

Tandem verval datum

Geldigheid aantekeningen per 2 november 2012 KNVvL-erkende instructeurs

AA Paragliding Holland (7301), Vincent Verbon, Turfschipper 96, 2292 JB Wateringen, 0174-290458 Schermvliegverenigingen en 06-51278458, info@paragliding.nl, KNVvL-erkende www.paragliding.nl AA ParaglidingVliegers HollandXCC (7301), Vincent Verbon, Turfschipper 96, 2292 JB Achterhoekse (7201), J.M. van Steenderen, ZutphensestraatWateringen, 0174-290458 en 06-51278458, info@paragliding.nl, weg 49A, 6953 CJ Dieren, 0313-496940, secretariaat@achterhoeksevliegers.nl www.paragliding.nl Eerste Ned. Parapente Vereniging (Para Adventure) (7655), André Achterhoekse Vliegers XCC (7201),400, J.M.3551 van Steenderen, Wierenga, Amsterdamsestraatweg CW Utrecht, Zutphensestraatweg 030-2434264, 49A, 6953 CJ Dieren, 0313-496940, secretariaat@achterhoeksevliegers.nl andre@parapente.nl, www.parapente.nl Eerste Ned. Parapente (7655), 0411-673376, André Falcon Air (8503), HuubVereniging Coumans, ‘t (Para SchildAdventure) 31, 5282 VJ Boxtel, Wierenga, Amsterdamsestraatweg 400, 3551 CW Utrecht, 030-2434264, huub.coumans@planet.nl, www.falcon-air-online.nl andre@parapente.nl, www.parapente.nl Hoekse Vliegers (7302), Egbert Cijsouw, ecijsouw@gmail.com, Falcon Air (8503), Huub Coumans, Schild 31, 5282 VJ Boxtel, 0411-673376, www.dehoeksevliegers.nl (nog niet‘tonline) huub.coumans@planet.nl, www.falcon-air-online.nl Paraglidingclub Sky Rebels (7198), Aart de Harder, Bergse Linker Rottekade Paraglidingclub Sky Rebels (7198), Aartaart@raatsaam.nl, de Harder, Bergsewww.skyrebels.nl Linker Rottekade 221b, 3056 LG, Rotterdam, 06-54757845, 221b, 3056 LG, Rotterdam, 06-54757845, www.skyrebels.nl Parasailingteam Nistelrode (7289), Robaart@raatsaam.nl, van de Akker, Heufkens 526, 5403 Parasailingteam Nistelrode (7289), Rob van de Akker, Heufkens 526, 5403 LV LV Uden, www.parasailingteam.nl, info@parasailingteam.nl Uden,4 www.parasailingteam.nl, info@parasailingteam.nl Plus (715232), Platenkampsweg 7, 7495 RA Ambt Delden, www.plus-4.nl PlusAir 4 (715232), Dick(8502), ter Maat, Postbus 7500 AP Enschede, Pro Paragliding André Bizot,647, Prunusstraat 49, 7271 HP Borculo, dtermaat@t-online.de, www.plus-4.nl 0545-273305, info@proair.nl, www.proair.nl Pro Air Paragliding (8502), André Bizot,Meester Prunusstraat 49, 7271 HP7107 Borculo, Skyclub Holland (7297), Alex Schreurs, Meinenweg 9 te AN 0545-273305, info@proair.nl, www.proair.nl Winterswijk Kotten, 0543-563253, fwascheurs@telfort.nl Skyclub Holland Alex Schreurs, Meester Meinenweg 9 te 7107 AN Stichting Eurofly (7297), Paragliding (7292), Ton van Duuren, Moorblick 1, D-48599 Winterswijk Kotten, 0543-563253, fwa.schreurs@kpnmail.nl Gronau, 0049(0)2562-710677 en 06-54663893, vanduuren-t@versanet.de, Stichting Eurofly Paragliding (7292), Ton van Duuren, Moorblick 1, D-48599 www.eurofly.nl Gronau, 0049(0)2562-710677 en 06-54663893, vanduuren-t@versanet.de, Twentse Paragliding Club Skyline (7657), Maarten Swart, Middendorpswww.eurofly.nl traat 7, 7855 PR Meppen, 0591-377155, skyline.bruinehaar@gmail.com Twentse (7657), Maarten Swart, Cloud to Paragliding Cloud (7303),Club HansSkyline ter Maat, Boerskottenhoek 67,Middendorpstraat 7546 DC 7, 7855 PR +31 Meppen, 0591-377155, Enschede, (0)53-4776830 | +31skyline.bruinehaar@gmail.com (0)6-38737021 www.cloudtocloud.nl

Lier

A. J. Wierenga 9201 - IB TD 15-11-2014 E.J. Wierenga 9202 - IB TD 15-03-2015 A. J. Wierenga 9201 IL - IB IB x H.M.J. Coumans 9222 TD 15-11-2014 Wierenga 9226 9202 IL - IB IB x R. E.J. ter Harkel TD 23-04-2014 H.M.J.Jansen Coumans 9230 9222 - IL IB IB 10-06-2014 x F.G.M. R. ten ter Harkel 9226 IL IL IB IB x L.H. Napel 9405 TD 10-06-2014 F.G.M.Beekman Jansen 9501 9230 IL - IB IB E.C.M. TD 16-12-2013 L.H. ten Napel 9518 9405 IL IL IB IB x T.M.W. Kuper TD 10-08-2014 Beekman 9602 9501 - - IB IB TD 01-09-2012 IS A.E.C.M. Manuel A. Manuel 9602 IL - IB IB x A.G.H.M. Bizot 9606 TD 15-11-2014 9606 IL IL IB IB x J.P.A.G.H.M. Dekker Bizot 9701 TD 15-11-2014 J.P. Dekker 9701 - IL IB IB - IS x J.W.H. Omlo 9703 11-11-2014 Omlo 9703 IL - IB IB G.J.W.H. Mesander 9801 TD 11-01-2015 Mesander 9801 - IL IB IB x J. G. IJsselsteijn 9805 TD 31-08-2014 Montforts 9807 - - IB IB x L. L.Montforts 9807 TD 15-11-2014 Blonk 9905 IL - IB IB x C.CH. Snoey 9808 TD 12-09-2012 A. Blonk Jager 9907 - - IB IB x CH. 9905 TD 03-10-2015 9912 - IL IB - x A.M.F.J. Jager Schel 9907 TD 07-01-2015 M F Wout 0101 - - IB IB TD 14-08-2014 IS x W.G.van Brink 9908 R.E. ten Berge 9912 0201 IL IL - IB x M.F.J. Schel TD 13-07-2014 Mineur 0205 - IL IB IB TD 15-11-2014 IS x MJ.M. F Wout 0101 H.J. 0210 IL IL IB IB x R.E. tenAlberts Berge 0201 TD 03-05-2015 J.G.M. Sikking 0204 0214 - - IB IB TD 12-09-2013 IS x A.E. Meindertsma L.A.N.W. de Wit 0205 0215 IL IL IB - x J.M. Mineur TD 25-09-2013 P. Rehorst 0401 - IL IB IB x R.J.M. Kortink 0209 - 10-06-2014 P. JAlberts .A. Scheurink 0210 0502 - IL IB IB x H.J. TD 21-09-2014 I. Molnar 0505 - IL IB IB x J.G.M. Sikking 0214 TD 09-07-2014 H.J. terde Maat 0506 IL IL - IB x L.A.N.W. Wit 0215 TD 07-04-2014 P. M. Beukers 0216 0507 IL IL IB IB TD 01-07-2014 IS x T. R. Wolbert van Koutrik 0401 0509 IL - IB IB x P. R.C. Rehorst TD 26-06-2015 L. Kragten 0601 IL - - IB x G.J.J. van Helvoort 0501 TD 28-01-2014 vanScheurink der Haas 0502 0603 IL - IB IB x P. S. J .A. TD 08-07-2014 Borra 0702 IL IL IB - TD 10-06-2014 IS x I. C. Molnar 0505 G.A.N. van Rijn 0506 0703 IL IL IB IB x H.J. ter Maat TD 06-12-2014 0704 x R. M.W.J.Arends P. M. Beukers 0507 IL IL IB IB IS TD 12-06-2014 R.E.Wolff 0705 IL - x R.C. van Koutrik 0509 - IB TD 28-12-2014 0706 x L. V.Verbon Kragten 0601 - IL IB IB TD 06-03-2015 0801 IL - S. R.Dijk Haas 0603 - IB TD 22-05-2015 0802 x C.B.Zeldenrust Borra 0702 IL - - IB IS TD 17-02-2014 A.A.H.N. G.A.N. van van Rijn den Akker 0703 IL IB TD 06-02-2014 Arends 0901 IL - x M.W.J. 0704 IL IB TD 07-04-2014 S.R.Majoor 1001 x R.E. Wolff 0705 IL IL - IB TD 19-06-2014 1201 x V. P.J.Buis Verbon 0706 IL IL IB IB IS TD 01-10-2014 1301 x R. A.Lormans Dijk 0801 IL IL - IB TD 11-11-2014 Bos 1302 - - IB IB x B. Wycher Zeldenrust 0802 TD 27-12-2014 Nick tervan Harkel 1303 - IB x A.A.H.N. den Akker S.R. Majoor P.J. Buis

0901 IL - TD 12-09-2015 1001 IL IB TD 19-05-2015 1201 IL IB TD 04-01-2015

Vermelding in rood, betekent verlopen aantekening instructeur. Vermelding in rood, betekent verlopen aantekening instructeur.

43 43