Ballonstof zomer 2009

*Et ,c

'

I

1.4.

i;i:

,-

, r.r-'lJfr..

,sB:'"d It i I

I

I

t i.,

{ 1

t

=,

*fAAff BALLONSTOF is een uitgave

van de K.N.V.v.L. Afdeling Ballonvaren

IN DIT

NUMMER O.A.:

Nederlands Kampioenschap Hetelucht - Veiligheid manden en pilotenharnas - Kwaliteitsprogramma KNVvL - Afscheid van Nini Boesman - Ballonverstoring plassengebied - Gehoorschade door branderlawaai? - Observers gezocht World Air Games

Losse nummers € 4,95

ilililililililruu][il

Meer dan 20 jaar innoverende technologie.

{rcr rb:*

*#l

,.&4

Eb,

SCH ROE D ER

fire balloons

-

Uw CAMO+ Part F en PartG! voor

Nederland

Heteluchtballons en meer ,,Made in Germany"

Theo SCHROEDER fire balioons GmbH Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 D-54338 Schweich Tel. +49 6502 930-4 Fax +49 6502 930-500 mail6rschroederballon.de .www.schroederballon.de'CAMO plus DE.MF/MG.0549

l-J

(n

C

L ftdrtufr 11

to

@*,, LE*g*

il%& ,ll

tr INHOUD

Vanwege de vakantres van verschillende schrijvers en mijzelf

is

4

Van de voorzitter

6

Het Nederlands Kampioenschap

Hans van Hoesel Rutser coucke

]-

1:

Cartoon

1

1

Advies aan de minister over pilotenharnas

Rutger coucke

Ballonstof een beetje laat. Maar de keus was of een mager nummer uitbrengen en bi.jvoorbeeld geen aandacht besteden aan

1=

Kwaliteitsprogramma KNVvL rm

Forrer

Nini Boesman, of een beetje later uitkomen met een interessant

Vaarwel, lieve Nini

gevulde en gevarieerde Ballonstof . Voor mij geen moeilijke keus en ik hoop dat u het met mij eens bent als u deze Ballonstof van kaft

tot kaft heeft doorgelezen.

ln dit nummer veel aandacht voor het wedstrijdvaren. Maar liefst vier NK gerelateerde artikelen en een verslag van de Nederlandse

1B =*

als het kwaliteitsprogramma van de KNVvL, een advies van ons

natuurgebieden door ballonvaarders of aandacht voor gehoor-

Ballonverstorlng, onze zaak Moet

je horen!?

=4 26

Modern times

Hans van Hoeser

nuiu Horsteijn

Wedstrijdvaren is topsport

deelname aan de World Air Games. Maar ook ernstige zaken

aan minister Eurlings inzake veiligheid, onnodige verstoring van

Dook weidema

Jean Louis Becker

Mathijs de Bruijn

De grote observer queste

sanne Haarhuis

schade door blootstelling aan branderlawaai.

Een mooi en persoonlijk afscheid van Nini door Dook Weidema.

28

World Air Games

Jan Fokken en Bert stuiver

Joop de wirde

_h

d,

VAN DE VOORZITTER

/-q.\

De moeder van de Nederlandse ballonvaart is niet meer onder ons. Op 2 juni

jl.

overleed Nini Boesman-Visscher op 91 jarige leeftijd. Niet alleen behoorde zij tot de luchtvaartpioniers van Nederland, bestuurder van de legendarische Haasche Ballon Club, en was ze een vertelster van prachtige verhalen over door haarzelf beleefde

avonturen, bovenal was Nini een zeer beminnelijk mens, die iedereen het gevoel gaf een belangrijke vriend te zijn.

Een ieder die haar gekend heeft, zal haar missen,

wij in ieder geval zeker.

Het kwaliteitshandboek vooT onze afdellng is in concept gereed, De samensteller vertelt er verderop in dit nummeT meeT over.

Waarom een kwaliteitshandboek? lvlet het verdwijnen van de Bas c Operat on [4anual (BOM) ontstond behoefte aan een referentiekadeL maar dan anders geformuleerd dan in de a oude BOM, Het resultaat is een minder lijvig

document. Uiteraard wordt de nadruk gelegd op de borging van de

ve

gheid in de ballonvaart, maar het is ook

een handig hulpmiddel voor de voor de ballonvaart vigerende wetgeving en praktlsche

aanwijzingen.

I

De naleving van het in het Kwaliteits Handboek IKHB] opgenomen k\valrte tsprograrnma zal gecontroleerd worden

door audits, uitgevoerd door gekwalificeerde auditoren.

Een ballonvaarder of ballonvaartonderneming die zich conformeert aan het KHB en het uiteraard ook naleeft, mag

het logo KNVvL Erkend Ballonvaartbedrijf voeren!

Zodra het kwaliteitshandboek ballonvaren definitief is, dan z jn wJ 0e derde uchtvaartorganlsatie in Nederland met een eigen kwaliteitsbeleld. De Historische Luchtvaart en Zweefv legen

z

jn ons daarin voorgegaan. Toch iets

om trots op te zijn.

Een goede reputatie komt te voet, maar gaat

te paard. Dat geidt ook voor de goede naam van de ballonvaar-

ders. Het merendeel van de ballonvaarders doet zijn best om de verstandhouding met derden zo goed mogelijk

te houden, door oog te hebben voor de belangen van anderen, Maar de opinie is wispelturig. Een enkele ballon in een natuurgebied kan de hele natuurbescherming in de gord jnenen jagen, en geloof me, daar wil je ze niet hebben. We willen ze aan tafel hebben, om

BESTUUR

mee te praten, te overleggen hoe natuur en ballonvaart vredig naast elkaar kunnen

VOORZITTER: hlans van Hoesel, Leonardus van Veghelstraat 36/ 5212 AF Den Bosch,

T

O73 614

26 84, M 06 54 79 35 10, vz@balloonteam.nl SECRETARIS: Huab

Holsteijn, Holterweg gA,7245

SM Laren gld, M 06 50

677

bestaan in een klein Iand als het onze. Zo'n

overleg wordt enorm gefrustreerd door deze of gene cowboy die, al dan niet opzet-

Lgg, huibholsteijn@mac.com

telijk, door delicate biotopen banjert met

PENNINGMEESTERi Henk Kort, Robijnlaan 12,9546 BH Veendam, T 0598 63 36 63.

zijn ballon. Beste ballonvaarders, ieder van

F 0598 63 31 07, M 06 51 12 53 31, hendrik.kort@olanet.nt BESTUURSLEDEN: Rutger

ons is ten alle tijden ambassadeur voor de

Coucke, Spechtstraat 76, 1223 NZ Hilversum, T 035 647 80 05, secretariaat@knvvlbal-

hele ballonvaart. vergeet dat niet.

lonvaren.info Chris Hartendorp, Terreplein 7O,4g3L DL, GeertrLridenberg, M 06 53 74 01

En na deze belerende woorden wil ik u een

38, ChrisHartendorp.com Joop de Witde, ltevens woordvoerderJ Grifthorst 2, 3833 GC

mooie zomer met veel stand up landingen

Leusden, T 033 494 27 26,14 06 53 26 40 63, idewilde@euronet.nl

SECRETARIAAT: Spechtstraar 16, f223 NZ Hilversum, werkdagen: O35 772 35 62, secretariaat@knvvlballonvaren.info www.knvvlballonvaren. info

toewensen.

HANS VAN HOESEL

tt-

o "LJ

m t-

: (E !

,,!!rrrr...--[tf[)

wE e€ ffi ;";,"

Walstraat 13 7631 ET OOTMARSUM T: 0541 - 293299 F: 0541- 292826 Postbus 76 7630 AB OOTMARSUM

+ffi=

==ffi+ aEi=ffi-*

{ a

a : t-'

'*,

- ,

:

i.s ':'+'

\^

.'=>===

P,..., =.',llll

KIIOMETTR SIIJR"PT NT OUDE CJTROEN BRAAF I-i-T ASFALT OP. iK PROBETR ECH-i..MI]I\ OGTN EPEI{ TT HOUDTI{, MAAR HTT LL}KT NIET. TELKEI..'JS GLi.] iK V'^JEG IN TTN WARME, ZACHTE Si.AAP EM STCENDEN LATTR. WTTR. WAKKER TE SCi-lRIKKEITI, KTLCMTTtrR

N,A,

TEKST: RUTGER COUCKE, FOTO'5: BERT KONING

Gelukkig rijdt Judith, mijn vrouw, anders was ik zeker de oorzaak van filevorming geworden. Volgens de Conventie van Gendve valt slaapdeprivatie onder martelen. Formeel gespro-

ken kunnen Sanne Haarhuis en ik, Mathijs de Bruijn dus voor

het gerechtshof in Den Haag slepen, want als iemand ons van onze slaap heeft afgehouden was het Mathijs wel. Drie uur 's nachts ging de wekker, een natte lap overje gezicht, even aan de tandenborstel proeven en aan de slag.

Van'meteo'tot

lichtje mee. Met trail and error is men uitgekomen op een tam-

pon [Tampax of ander merk] in drie6n geknipt, vastgemaakt aan een uiterst dun koperdraadje van + 40 cm, dat op zijn beurt rveer vastgemaakt is aan een katoenen draadje dat op zijn beurt weer vastgemaakt is aan de ballon. De 1/3 tampon wordt eerst enige t jd in de diesel gedoopt en dan even in de benzine. Dat laatste om het licht ontvlambaar te maken, de diese om langer te branden, prima recept.

'totaf score' zo'n 9 uur in touw. Tussendoor mag je slapen,

Feilloos is de windreader niet, dat bleek ook deze competitie.

maar dat zijn zulke rare tijden dat je lichaam er aan moet wen-

Bij de avondvaart van zaterdag, een

nen. ls je lichaam eenmaal gewend, is de competitie voorbij.

een pilot declearede'Pie' bleek achteraf de wind 30'te ver-

Prettig bijeffect is wel, dat je op een wolk van endorfine loopt.

schillen met de meting van de windreader. Daardoor misten

Daarom dagvaarden we Mathijs nog even niet.

veel piloten hun doel. Te begrijpen valt dat ze niet geluk-

pilot decleared goal en

kig waren met de windmeeting. Of nu de wind ineens 30'

WIE WEET WAAR DE WIND WAAIT? DE

EETSTC

het bedienen van de windreader, een apparaat dat naam al doet vermoeden

-

IAAK

-

WAS

zoals de

de wind 'leest'. Een kijker met een

horizontaal en een verticaal draaipunt wordt op het noorden

gedraaid was

-

meer geijkt was

niet waarschijnlijk

-

aannemelijk

-

- of dat

de windreader niet

zal nooit duidelijk worden.

Maar het omgekeerde vond ook plaats. Twee of drie metingen geven hetzelfde resultaat als de voorspelling van het KNMI.

en waterpas geijkt. Dan wordt er een ballon losgelaten en met

Mathijs doet nog even een ballonnetje uit de hand en komt

de kijker gevolgd. De draaibewegingen die nodig zijn om de

tot een andere conclusie. Stante pede worden de tasks omge-

ballon in het vizier te houden worden geregistreerd en in een

gooid en aangepast, we komen er nog een kwartier voor te

klein computertje omgerekend naar hoogte, richting en snel-

laat in de briefing. Als we de morrende piloten de tasks voor-

heid van de wind. ln het donker geven we de proefballon een

leggen, zie je hier en daar verbazing in hun ogen. Dat had ons

moeten waarschuwen. Tijdens de vaart blijkt dat de KNMI en

liefde voor de loggertask, ook in Belgi6. Loggertasks waren

de windreader volkomen gelijk hadden en de doelen zijn niet

voor de toen zittende Belgische sportcommissie een stap te ver

of niet goed te halen.

in de richting van de vooruitgang

-

ondanks dat loggertasks

hun intrede in internationale wedstrijden hebben gedaan GPS-LOGGER VOOR

PZ BEWAKING Toen ik nog observer

was, heb ik eens melding gemaakt van een piloot die door

en

daar niet zullen verdwijnen. En dus verzocht de commissie de DBCC

te garanderen dat er geen loggertasks zouden worden

een PZ [prohibited zone] voer. en het was niet eens de piloot

gezet. Dat ging kandidaat wedstrijdleider De Bruijn weer te

waar ik aan toegewezen was. Dat heb ik geweten. Tot drie keer

ver, inmenging in de taskzetting. Voor de keus gesteld 'klassiek

toe werd ik aan een kruisverhoor onderworpen

-

een gewone

of modern' nam de

DBCC een moedig besluit en koos voor de

debriefing kon je het niet noemen - terwijl de andere observers gingen eten. De piloot hield bij hoog en bij laag vol dat ik het

toekomst: loggertasks. Wel maakte de DBCC een kantekening

nooit kon hebben waargenomen. Resultaat was dat hij wel

zouden spelen. Daarin kon Mathijs de Bruijn zich wdl vinden.

liswaar bestraft werd, maar veel minder dan mijn waarneming

Belgengrappen zijn een beetje flauw, maar eh ...

dat de observers een nuttige en serieuze rol in deze competitie

zou rechtvaardigen. Absoluut meetbaar was het immers niet en de wedstrijdleiding was als de dood een zaak bij de jury te

PUNTJES SPROKKELEN Het

is niet voor niks dat

Henk

verliezen. Motiverend voor mij als observer was het niet. maar

Broeders

ook niet voor de piloot, die er heilig van overtuigd was dat hij

van Henk vinden wat je wil, maar wat je hem niet kan ontzeg-

de PZ gemist had. Ook hier bieden GPS-Loggers een prachtige

gen is vasthoudendheid. Waar een gewoon mens het bijltje

uitkomst. Niet alleen meten ze hoelang en diep een piloot in

er bij neergooit, komt Broeders pas op gang. When the going

een PZ is geweest, maar geven ze meteen de hoeveelheid straf

gets toch, the tough gets going, zeg maar. Ook in een ogen-

die bij de overtreding past.

schijnlijk hopeloze situatie blijft hij puntje voor puntje bij elkaar

-

voor de 11e keer

-

kampioen is geworden. Je kan

sprokkelen. Natuurlijk kan hij ook uitstekend ballonvaren, want

lS DAT? Het is al jaren de gewoonte de natio-

met puntjes sprokkelen alleen krijg je niet zo'n grote voor.

nale kampioenschappen van Nederland en Belgi6 gezamelijk te

sprong, Maar toch, die zunnigheid op puntjes, daar kunnen

houden, zodat het totaal aantal deelnemers groter is, wat een

andere piloten wat van leren.

HOE SLIM

interessantere wedstrijd oplevert. Dit jaar echter moesten we

het helaas zonder deelname van de Belgische piloten stellen.

Reden is dat de organiserende DBCC Mathijs de Bruijn als wed-

strijdleider had uitgenodigd. Mathijs is notoir bekend om zijn

*ffi

#

# #

# ffi *

j8

i i: :i:5.3

-l

DE BR+!JN ZrJN NIET zEKER

HELE

:;1ft5i;;1;! :

l=

'::?.

I

=:-*;r :: : :i' jii

::: :i:::. ::i:j= ; :z:*-: :.,:r' .,r':.::'i' :ei+I

= :J:

rurc t'e1 gi. i. +'.i: rifi.:::...

. ,=Edl .::

I

€

rc # =*ffi

e :iiB

:.:.:e

'::* i:B

cOUDEN MARKER Organisator en deelnemer Bert Stuiver had ook een leuk nieuwigheidje. De winnaar van een task kreeg een

huisjes, naast een opstijgveld met briefingtent. Goeie catering

'gouden marker' uitgereikt, met vermelding van naam, datum

met enthousiast en zeer hulpvaardig personeel. Wat mij betreft

en task. Voor iedere briefing werd de uitreiking gedaan door

heeft de organisatie zelf ook een gouden marker verdient.

Erik Jan Doornewaard [duvels-toe-jager van Bert, mede orga-

nisator en rots in de branding tijdens het kampioenschap, spil

NIEUW ELAN Er is nog een punt waarop dit kampioenschap

in de organisatie. Of het nu om paperclips, meal tickets, extra

zich onderscheidde van alle wedstrijden waar ik eerder aan

slaapplaatsen ging, of een landing op de maan, Erik Jan zorgde

meewerkte [ik ben niet iemand van statistieken, dus ik weet

ervoor of had een antwoordl.

De organisatie was sowieso van grote klasse. De camping

niet aan hoeveel dat er waren, maar het is een aanzienlijk aantall: er waren geen protesten. En dat terwijl die goeie

'Kuierpadtien' is een uitmuntende locatie. Zeer comfortabele

brave Don Cameron helemaal

uit Bristol was

overgekomen

VAN JAN

L"*

E

R= I

*.. '*= -:

::..

i

i

E *

i

's-

I

i

iiF

I

l. ['':,'.:

&r

'', ''

€t

*

om het jurywerk in goede banen te leiden. Niet nodig

dus.

Maar ook de piloten zelf concentreren zich tegenwoordig meer

Wedstrijdleiders als Mathijs de Bruijn, maar ook David Levin

op hun eigen ballonvaren dan op de mazen van de regels.

[director WAG], die zelf jarenlang als piloot hebben deelgeno-

eer zit in het goed kunnen ballonvaren en niet meer in slim-

men hebben een andere benadering van een competitie dan

migheidjes. Dat komt allemaal meer in de buurt van wat Don

die jarenlang in zwang was.

'Good sports' noemt.

De

Het leek wel mode om de ander te slim af te zijn. En dan bedoel ik niet concurrent-piloten, maar piloten en competi-

tion direction. Piloten zochten de mazen in de regelgeving en takssetters maakten dubbele bodems in hun tasks en schreven die ook nog zo cryptisch mogelijk uit. Dat monde vaak uit in oeverloze discussies over interpretaties, manier van

uitleggen, 'zo niet begrepen' enz. Heerlijke kluiven voor een jury misschien, maar voor de onderlinge sfeer niet optimaal.

GelLikkig is

er een andere weg ingeslagen, waarvan Mathijs

Er

zijn een paar factoren die zorgdragen voor een geslaagde

wedstrijd, en al die factoren kwamen bij dit kampioenschap bij elkaar. Sommigen - zoals mooi weer

-

vallen buiten onze

invloed, maar daar waar mensen van belang waren

-

nisatie, wedstrijdleiding en zeker ook deelnemers

was alles

-

orga-

optimaal.

ledere keer als ik even wakker schud terwijl de auto voortraast

zijn.

komt dat heerlijke warme gevoel van een geslaagd kampioen-

Het gaat erom wie het beste ballon kan varen en de wedstrijd-

schap over me heen. lk kijk naar Judith, die me thuisbrengt en

leiding moet daarvoor een podium bieden. De westrijdleiding

vind het leven mooi.

en David

- en ik reken mijzelf

daar ook toe

- exponenten

zelf staat buiten de wedstrijd en kan dus ook niet winnen of verliezen van de piloten.

e

:€ =

l= ==

tt-

n

AL'

u

Ztrl trt dt h.lnst varl he t

ba11o

C

: {E *CI

f**

ry t,vaarheen hi.t gaat fui"1 r,.,ee

t he t riirlt

rrr&ot dat l.rtpaalt dt r.ri4d Nict dc nanhorqst

rlaar dt vaart iS r.rat hi.l

z,

heerl;.11i

Vrij naar Edward Monkton [www.edwardmonkton.com]

vi4{t

en een poster van St. lean sur Richelieu Balloonfestival

DYartrl

KNVVL EN PBN ADVISEREN MINISTERS PILOTENHARNAS VERPLICHT TE STELLEN

VEILIGHEID BALLONMANDEN EN PILOTENHARNASSEN OP 13 JUNI 2006 VOND ER EEN ONGEVAL PLAATS MET EEN BALLON IN DE BUURT VAN DEVENTER. DOOR EEN HARDE LANDING VIELEN ER ACHT GEWONDEN. NAAR AANLEIDING VAN HET ONGEVAL STELDE DE ONDERZOEKSRAAD VOOR VEILIGHEID VAN PIETER VAN VOLLENHOVEN EEN ONDERZOEK IN. IN DIT ONDERZOEK WERDEN OOK EEN AANTAL ANDERE ONGELUKKEN MET BALLONNEN ONDER DE LOEP GENOMEN. TEKST: JOOP DE WILDE Op 6 juni 2008 publiceerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid

sterk is aan te bevelen. Deze mening wordt door de KNVvL,

haar eindrapport. Daarin werd vastgesteld dat de gezagvoer-

Afdeling Ballonvaren en PBN gedeeld. T.a.v. het gebruik van

der, naar de mening van de Onderzoeksraad, de vluchtvoorbe-

een pilotenharnas in een kleine, niet gepartitioneerde mand,

reiding onzorgvuldig had verricht en dat deze ontoereikend

bij het gebruik van een ballon (envelop) zonder rotation

was geweest met betrekking

vents, is het verplicht voorschrijven van een pilotenharnas niet

tot het weer en de beladingsbe-

gewenst.

rekening.

Op grond van een analyse van die landingen, kwam de

OW

tot de conclusie dat een gemeenschappelijke oorzaak niet kon

HET VOORSTEL VAN DE COMMISSIE LUIDT:

worden gevonden. Wel komt de Raad tot de conclusie dat de

.

Alle ballonmanden die na 1 januari 2010 worden opgeno-

rieten ballonmanden onvoldoende bescherming bieden aan

men in het Nederlandse luchtvaartregister dienen te zijn

passagrers bij harde landingen. Ook stelt de Raad vast dat bij

voorzien van bevestigingspunten voor een pilotenharnas.

drie van de zes onderzochte ongevallen passagiers, na de lan-

.

Alle ballonmanden die thans in gebruik zijn in Nederland

ding uit de mand zijn gevallen en bij twee harde landingen

en niet van bevestigingspunten voor een pilotenharnas zijn

ook de piloten buiten de mand raakten.

voorzien, dienen voor 1 januari 2013, via een modificatie,

Op grond van haar bevindingen adviseerde de OVV de KNVvL,

voorzien te zijn van bevestigingspunten voor een piloten-

Afdeling Ballonvaren en PBN onderzoek te laten doen naar de veiligheid van ballonmanden bij harde landingen en te over-

ha rnas.

.

Het gebruik van een pilotenharnas in een kleine, niet

wegen het gebruik van pilotenharnassen verplicht te stellen.

gepartitioneerde mand, waarbil gebruik wordt gemaakt

Een advies van de Onderzoeksraad dient opgevat te worden

van een envelop zonder rotation vents, is niet verplicht en

als een verplichte opdracht.

wordt overgelaten aan de beoordeling van de gezagvoer-

De KNVvL en PBN waren daardoor verplicht binnen een jaar een advies uit te brengen aan de minister van Verkeer en

der.

.

Het gebruik van een pilotenharnas is vanaf 1 januari 2010

Waterstaat, de minister van Binnenlandse Zaken en

verplicht in alle gepartitioneerde manden en rn manden

Koninkrijksrelaties en de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

waar een ballon boven hangt die voorzien is van rotation

Dit advies is op 16 juli jongstleden door KNVvL en PBN aan de

vents indien de mand voorzien is van bevestigingpunten

minister aangeboden.

voor het pilotenharnas. Voor manden die nog niet voorzien zijn van bevestigingspunten voor het pilotenharnas geldt

Het bestuur van de KNVvL heeft de PBN benaderd en bereid-

gevonden om hier gezamenlijk op te treden. Er werd een

deze verplichting vanaf

.

1

januari 201 3.

KNVvL en PBN adviseren tijdens de opleiding, examens en

commissie gevormd bestaande uit Joop de Wilde IKNVvL] en

profchecks extra aandacht te besteden aan landingconfigu-

Willem Hijink IPBN]. De commissie heeft vastgesteld dat het

raties. En met name aan het in de optimale positie brengen

laten uitvoeren van een eigen, wetenschappelijk verantwoord

van de mand bij snelle (harde) landingen en het gebruik

onderzoek, niet tot de financicile en organisatorische mogelijk-

van het pilotenharnas.

heden behoort van de betrokken organisaties. Op grond daarvan is besloten de vijf belangrijkste ballonfabrikanten te benaderen voor advies en op die wijze

tot een verantwoord

CONSTRUCTIE VAN DE MANDEN

Wetenschappelijk onderzoek aan de constructie van ballon-

voorstel aan de minister te komen. De keuze van de ballon-

manden wijst uit dat de constructie zoals die wordt toegepast

fabrikanten is bepaald door de ballonmerken die in Nederland

door de grote fabrikanten, de beste garantie geeft op een zo

in gebruik zijn.

groot mogelijke absorptie van krachten bij een harde landing.

De bevindingen van de commissie worden als

volgt samenge-

vat en zijn zo aan de minister geadviseerd:

Een bijdrage aan een grotere veiligheid kan gevonden worden

door de toepassing van aangepaste handgrepen voor de passagiers. Slechts 66n fabrikant

- Kubicek - adviseert

foam kus-

PILOTENHARNAS

sens om op te zitten tijdens de landing. Nieuwe, innovatieve

De ballonfabrikanten zijn unaniem van mening dat het gebruik

aanpassingen aan manden kunnen slechts komen van fabri-

van een pilotenharnas in grotere, gepartitioneerde manden

kanten en niet van afnemers. Aanpassingen, die de veiligheid

,

-:

*€

KW&Lg€ffi gYsffi&ru*ffi#ffi €

vergroten, zullen zeker in de besluitvorming van potentiele

y€

kopers een rol spelen. Het lijkt de KNVvL, Afdeling Ballonvaren

DE KNVVL IS BEZIG MET HET OPZETTEN

en PBN niet wenselijk een dwingend advies hierover uit te

VAN KWALITEITSPROGRAMMA'S VOOR DE

-,

brengen en het over te laten aan de marktwerking.

DIVERSE AFDELINGEN.

HET VOORSTEL VAN DECOMMISSIE LUIDT;

.

Vast te stellen dat de huidige constructie van ballonman-

.

TEKST: TIM FORRER, KNVVL OPERATIONS

den voldoet aan de eisen die gesteld mogen worden aan

Het afgelopen halfjaar is het kwaliteitsprogramma voor de

een constructie die bij harde landingen goede garanties

Afdeling Ballonvaren opgesteld. Het doel van dat kwaliteits-

biedt om destructieve krachten op te vangen.

programma is om de zelfregulering te realiseren en behou-

Dat goede handgrepen voor alle passagiers verplicht aan-

den.

wezig moeten zijn.

Dat zal gebeuren aan de hand van een kwaliteitshandboek en B,

PASSAGIERS BRIEFING

door veiligheidkritische activiteiten (VKA) te onderzoeken. Een

De commissie hecht bijzonder veel waarde aan een goede

kwaliteitsmanager zal worden aangesteld om het kwaliteits-

briefing van passagiers. Deze briefing dient verplicht gegeven

programma aan te sturen.

te worden door de piloot

ln het kwaliteitshandboek staan alle (kwaliteits)eisen. Daaraan

als het gaat om instructies aan pas-

sagiers over een veilige uitvoering van de start, de vlucht en

moeten bij de KNVvL aangesloten balloneigenaren, hierna

de landing van de ballon. Deze instructies dienen vooraf te

leden genoemd, voldoen. Een onderdeel van het kwaliteits-

worden gegeven op een rustig moment waarbij de garantie

handboek heeft betrekking op de naleving ervan.

aanwezig is dat alle aandacht van de passagiers is gericht op

I

activiteit die kan leiden tot een ongeval of

de briefing en zij niet worden afgeleid door andere voorberei-

Een VKA is een

dingen voor de vaart.

schade aan milieu wanneer die niet juist wordt uitgevoerd' Een voorbeeld is het gebruik van de quick release. Naar VKA's

Aan boord zullen de specifieke aanwijzingen voor de start en

en/of ongevallen zou de kwaliteitsmanager een onderzoek

de landing door de piloot herhaald moeten worden voor het

kunnen doen om ongewenste situaties te voorkomen' De

vertrek en de landing van de ballon.

conclusies van mogelijke onderzoeken kunnen als aanvullende (kwaliteits)eisen worden opgenomen in het kwaliteitshand-

E

g

HET VOORSTEL VAN DECOMMISS]E LUIDT:

boek- Dit maakt ballonvaren veiliger dan het al is, verhindert

.

Passagiers die deelnemen aan een ballonvaart dienen goed

mogelijk de overheid tot het invoeren van gedetailleerde wet-

geinformeerd te worden over de veiligheidsmaatregelen en

en regelgeving en versterkt de positie van de KNVvL Afdeling

de risico's die gelden tijdens de start, de vlucht en de lan-

Ballonvaren als spreekbuis.

I E

ding van een ballon.

. .

.

Deze briefing van de passagiers dient verplicht gegeven te

Om de naleving van het kwaliteitshandboek te controleren zal

worden door de gezagvoerder van de ballon.

bij elk varend lid om het jaar een audit plaatsvinden. Tijdens

De eerste briefing dient gegeven te worden op een plek en

een audit worden een aantal punten behandeld door 66n of

op een tijdstip waarop de volle aandacht van de passagiers

meer auditoren. De auditoren worden aangesteld door het

gericht kan zijn op de briefing en zij niet worden afgeleid

afdelingsbestuur en de kwaliteitsmanager. Elk punt dat niet

door andere gebeurtenissen.

als voldoende

Passagiers dienen verplicht aanwezig te zijn bij deze brie-

ding. Een bevinding moet binnen een bepaalde termijn wor-

fing

.

-

geen briefing/geen vaart.

wordt beoordeeld door de auditor is een bevin-

den gecorrigeerd. Als er geen bevindingen zijn of deze binnen

Voorafgaande aan de start en de landing dient de gezag-

de termijn zijn gecorrigeerd. dan mag een lid het logo Erkend

voerder de op de start en de landing gerichte instructies te

Ballonvaartbedrijf voeren. Dat zal het logo Erkend Ballonpiloot

herhalen voor de passagiers.

zijn, maar dan in een nieuw jasje. jaar zal de kwaliteitsmanager een 'State of the Quality'

Adviezen en rapporten waarop de commissie haar conclusies

Elk

heeft gebaseerd zijn o.a. inhoudelijke reacties van Lindstrand,

voordragen. Dat is een overzicht van de uitgevoerde audits

Schroeder, Cameron en Kubicek op vragen van de commissie

en de mate van het naleven van het kwaliteitshandboek. Het

over de onderwerpen, en een rapport van de TUV Rheinland in

dient om het afdelingsbestuur een beeld te geven van deze

opdracht van Luftfahrt Bundesambt.

zaken.

Deze bronnen zijn als bijlagen meegestuurd naar de minister.

KEHr U

TEIIilATIID

D'E },/ELEEIIIS

EEIU SALLOiIYAART

WIL frIAKEIII?

OEEF

E

*",f#f43e*,fl?

24 uar Fr =Jtr

:basr in heel fr sw',

Sei

?iW

doe' ie .heel eenYoudigt

www,nd

Ilonvg,o,rtb on.nl

informatie kunt u bellen: O73 614 26 84

*l

i i

I I

i I

I

,_iF

F

:B

M

l$ I1

Ii !

I t I II I I I t IT

"i,

I

**# -{::

r,1::

?!as-.

OP 2 JUNI J.L. OVERLEED CLASINA CATEAU

ELISABETH BOESMAN-VISSCHER, BETER BEKEND ALS NINI BOESMAN, ECHTGENOTE VAN JO BOESMAN. OP 11 MEI VIERDE ZE HAAR 91STE VER]AARDAG. EEN DAME VAN STAND.

Mijn eerste ontmoeting met Nini was op het strand van

vanuit een ballon en dan nog wel met 'Miss Nini', Jambo

Scheveningen ergens halverwege de jaren zeventig, ik was

Jambo! Ballonvaarten vanuit Kiruna ten Noorden van de pool-

toen nog een snotneus van een jaar of 20. Er stond een ste-

cirkel

vig briesje aan de kust en mevrouw Nini Boesman zag zich

ook de adembenemende momenten in de Alpen met opstij-

omringd door een groot aantal lakeien en ander Haagsche

gingen vanuit Murren. Doodse stilte op 16000 ft en even later

bluf met zandzakken sjouwen om die zwaaiende ballon aan

nog vanzelf wat hoger met een door de zon verwarmde bal-

de grond te houden. 'Nini' de rust zelve en alles onder con-

lon. Je heel klein voelen in het reusachtige decor van de Eiger,

trole. Achteraf niet zo verwonderlijk als je wist met wat voor

de Jungfrau en de Matterhorn, momenten waarop je ballast

ervaring zij daar aan het strand van Scheveningen stond, maar

als zakken goud aan je mand hangen en waarbij ieder vreemd

dat wist ik toen nog niet. Later die dag hoorde ik via een radio

geluid aanvoelt als een catastrofale bedreiging totdat je er

tot diep in Zuid Afrika over het'Drakengebergte' maar

interview waar die ballon was neergekomen en werd de vraag

achter komt waar het geluid vandaan kwam, brrrrrr. Ook zijn

gesteld wat er nu eigenlijk bedoeld wordt met die uitdrukking

het de natuurkrachten in de Alpen die je soms het gevoel kun-

'Ballonsport'waarop Nini ondermeer antwoordde dat het zo

nen geven alsofje in een haaienvijver aan het ballonvaren bent

aardig was voor die jongelui om met die zandzakken te sjou-

en dat alles onder het genot van wat gebraden haantjes en zo

wen. lk kan mij niet herinneren dat ik mij daartoe geroepen

nu en dan een roomsoesje uit 's-Gravenhage.'We gaan naar

voelde maar begreep toen wel waarom die ballonnen met

het oosten' is nog zo'n beetje de enige zinnige opmerking die

enige regelmaat vanaf het strand in Scheveningen opstegen:

je kunt maken in zo'n decor met die stilte en angstig diepe

ideale plek voor een gasballon en de ballonsport. Nini moet

ravijnen. Wanneer je er wat over leest dan valt op dat veel van

toen al in de vijftig geweest zijn.

die ballonvaarders toen een dag of twee nodig hadden om bij

te komen van zo'n tochtje. De landingen waren niet altijd even lk probeer me een voorstelling te maken van de gloriedagen

rustig en dan druk ik mij nog zachtjes uit. Crash landingen op

van Jo en Nini Boesman in de periode na de tweede wereld-

rotsachtige berghellingen ver weg van de bewoonde wereld.

oorlog en dan verplaats ik mij in een wereld van ontdekkings-

Met de opmerking 'Was ist los'!?... was je weer op aarde; de

reizigers en goudzoekers die spoorloos verdwenen in de groe-

vraag wordt gesteld door een van de vele grenswachters die

ne hel van de Amazone en die voor hun expedities alles aan

zich in dergelijke onherbergzame gebieden in Zwitserland

hun doel opofferden. Figuren als Thor Heyerdahl die met een

ophouden met hijgende herdershonden kort aan de Iijn en

lnkavlot de Stille Oceaan overstak in 1947 en later Edmund

dat terwijlje zelf nog ligt bil te komen tussen wat lege flessen

Hillary die samen met zijn sherpa Tenzing Norgay de Mount

op een ruige berghelling. Het enige wat er op zo'n moment

Everest voor het eerst beklom

in 1953. Van zijn metgezel John

,

van belang is dat er niemand gewond is en dat je ballon nog

Hunt is bekend dat hij als enige westerling een mogelijke ont-

heel is. Van een volgploeg was geen sprake, dat deugde niet,

moeting heeft gehad met de verschrikkelijke sneeuwman de

je keerde terug met de trein. Ook mooi, terug met de trein en

'Yeti'. Of wat te denken van Jacques Cousteau: meester van

zoek het zelf maar uit. Nini is 9 keer over de Alpen gevaren.

de peilloze diepte met zijn Calypso en de'The Silent World' in '1

955, kortom expedities met een verslindend karakter.

Nini Boesman stamt uit een generatie met legendarische

Maar ook werd er in die periode een eerste poging onderno-

namen uit de ballonvaart als Charles Dolfuss, Albert van den

men om met een ballon de Atlantische Oceaan over te steken

Bemden, Fred Dolder, Alfred Eckert, Anthony Smith, Helma

van Oost naar West. Het was Bushy Eiloart die samen met zijn

Sjuts, maar ook van jacques Demenint, Ben Steenman, Cees de

zoon Tim, Rosemary en Colin Mudie in 1958 opsteeg vanaf de

Vos Klootwijk en nog weer later de generatie van Frederique

Canarische eilanden en met zijn ballon 'The Small World' na

en Marian Demenint, Ger en Pamela Visscher en Hans de Vos

1200 mijl in zee stortte en na 90 dagen en 1500 zeemijlen met

Klootwijk om er maar een paar te noemen. Al deze mensen

een door hun zelfgemaakte ballonmand c.q. boot de haven

zijn er in hun enthousiasme, gedrevenheid en passie voor het

van Barbados binnenzeilde onder verwelkoming van een joe-

ballonvaren in geslaagd deze unieke geluksmomenten zelf

lende menigte.

te ervaren, uit te oefenen, te ontwikkelen, door te geven, te

Het is in deze periode waarin ook Jo en Nini Boesman geschie-

delen en anderen te inspireren. Een rijkdom die zijn oorsprong

denis schreven en zo'n beetje de hele wereld hebben gezien

vindt in de Haagsche Ballonclub (H.B.C) die in 1936 door

Jo

vanuit een ballon; daar staat menig artikel van het legenda-

Boesman werd opgericht binnen de Haagsche Kunstkring, een

rische echtpaar over volgeschreven. Het zijn ondernemingen

voortvloeisel uit de High Society van James Gordon Bennett.

geweest met eenzelfde soort inzet, passie en geloof, die van

Nini was de parel in die oester, waar je ook kwam bij een

hetzelfde soort waren als die van bovengenoemde pioniers.

van de vele ballonopstijgingen, het ging altijd over Nini of je

Stel je maar voor uitgezwaaid te worden

hoorde haar naam wel ergens roepen of ergens in een oor

door honderden

Afrikanen, 'The Natives' zoals ze toen nog genoemd werden

smoezelen. Zelfs nu nog tref je boeren bij een ballonlanding...

door de Britten, de geur en de rijkdom van Afrika te beleven

'Hoe heet ze ook al weer'l?.-.'Nini Boesnag'? en dan volgt er

.4++r:li5E.<j

t

{

r lt-r,il r. '\= *tit...t,

rlf-,

!," 1;*\. i ..7 ,_s .."-p.,

+,..1

'g-l'q. f*:

t

-Ii

t.=

!

'j

1

\

--

\ 4 b'4

een heel verhaal. Dat zegt natuurlijk wel iets, en ook hier weer

heel licht hapje geweest zijn. Het Menu opent dan ook met:

niet zo vreemd wanneer je bedenkt dat Jo en Nini binnen de

'Afwegen en Vulslurf Open'... in werkelijkheid betekent dat

Haagsche Ballon Club zeer actief waren in het organiseren van

natuurlijk het mooiste moment bij de start van een gas-

talrijke ballonevenementen, ballonwedstrijden of individuele

ballonvaart of zoals die Fransen dat zo mooi noemen een

opstijgingen in het land en ver daarbuiten die door duizenden

'D6collage'.

mensen werden gadegeslagen.

Veel van die ballonwedstrijden werden ook door Nini gewonnen en zij ging met enige regelmaat naar huis met de Coupe

Zo organiseerde Jo Boesman bijvoorbeeld de jaarlijkse

Andries Blitz of de fraaie Troph6e du Ballon Libre. Ook werden

lnternationale Ballonrace op 5 mei, bevrijdingsdag. ln i963

er verscheidene FAI awards door Nini in de wacht gesleept.

vanaf het Afrikaanderplein te Rotterdam alwaar de nieuwe

De H.B.C. deed mee aan tal van internationale wedstrijden en

ballon van Fred Dolder, de 'Albis'ten doop werd gehouden

wereldkampioenschappen rnclusief de Gordon Bennet in 1983.

door niemand minder dan Miss Joan Fontaine ofwel Mrs de

ln totaal werden er 3B internationale Holland ballonraces

Winter uit Alfred Hitchcock's Rebecca van Daphne du Maurier.

georganiseerd door de Haagsche Ballonclub waarvan 32 onder

Aanwezig een internationaal gezelschap van ballonvaarders uit

leiding van Jo Boesman die in 1976 overleed.

alle windstreken en gadegeslagen door duizenden toeschouwers waar ook Nini vaak in het middelpunt van de belang-

Nini kon goed vertellen over haar ballonavonturen en hield om

stelling stond als vrouwelijke piloot. Nini behaalde als eerste

die reden vaak lezingen over haar bijzondere leven wat ze met

vrouw in Nederland haar brevet als balloncommandante in

haar man Jo deelde. Zo is er een anekdote waarbij haar ballon in de vroege ochtend ergens stil hangt boven een mistbank

1946-

en er al geruime tijd voornemens zijn om te landen maar er

is

Zo werd in 1957 ook de 'Troph6e du Ballon Libre' georga-

geen zicht op de grond en het sleeptouw wordt uitgegooid,

niseerd in Bad Boekelo, Himmelreich Wasser Boekelo zoals

op hoop van zegen. Na verloop van tijd komt er beweging in

de Duitsers het noemen, met deelnemers als Flori Erminio of

de zaak wanneer er iemand aan dat touw trekt en Nini roept

Eskenazi

uit respectievelijk ltali6 en Turkije, ballonvaarders die

dat ze harder aan dat touw moeten trekken zonder dat die

ook nergens meer terug te vinden zijn, ook niet op Google.

betreffende persoon kan zien wat er aan dat touw vastzit. Je

Na afloop van de prijsuitreiking werd er uitgebreid gedineerd

kunt je voorstellen dat wanneer je als boer 's morgens vroeg

met als toetje een 'Gelati Di Stratosferico' dat moet wel een

door de wei loopt om je koeien te melken je heel vreemd

opkijkt tegen een dik touw dat vanuit de mist naar beneden hangt, nee niet'The Lord'-.. het was Nini! Een warme ontvangst was het gevolg, er was ooit sprake van dat de gehele beman-

ning na een landing bij een boer onder de douche ging terwijl de vrouw des huizes zich druk stond

..{

te maken in de keuken.

''*f '"++" -,Ji€

Balloncommandante Nini Boesman, een dame, een warme lieve vrouw, als ballonvaarder zuiver en echt en in mijn beleving

net zo stoer als Amelia Earhart.

I

t

t

Vaarwel lieve Nini.

DOOK WEIDEMA

JO BOESMAN, DIE HAAR LEVENSLOOP IN HOGE MATE HEEFT BEINVLOED

NINI BOESMAN.VISSCHER 1

1918

'l mei

Clasina lNini] Cateau Elisabeth Visscher

wordt geboren in Dedemsvaart 25 september

23

juli

Aeronautique lnternationale.

197 6

1937 Nini Visscher ziet voor het eerst een bal-

1938

het eerste Wereldkampioenschap

lonopstijging. Van het Malieveld stijgt Jo

Gasballonvaren. ln datzelfde jaar overlijdt

Boesman op met een Belgische ballon.

Jo onverwacht.

Nini Visscher maakt haar eerste ballon-

1977

vaart. Vanuit Kijkduin stijgt ze op met Jo Boesman en Charles Crombez [fr].

1946

het huwelijk. Uiteraard begint de huwe-

1978-1981

12 juni

1948

9BB

956

bij de KNVvL neer. Ze ontvangt de

'Balloncom ma nda nt'.

onderscheiding Dipl6me Paul Tissander.

Nini Boesman maakt haar eerste vaart als

Nini Boesman maakt een vaart met

1996

Nini Boesman wordt opgenomen in the Hall of Fame van het Balloon & Airshipmuseum.

1997

Nini Boesman reikt de 'Nini Boesman Onderscheiding uit aan de heer Berends,

Nini Boesman wint voor de 3e keer

sponsor van de Festo gasballon.

1

998

Nini Boesman ontvangt de gouden speld

Nederlandse gasballonwedstrijdl.

met diamant van de KNWL voor haar

Nini Boesman krijgt de Zilveren medaille

50 jarig brevet. Ze wordt erelid van de

van de KNVvL voor haar Alpenvaarten.

1964

FAI

Godfried Bomans en land in zee.

in successie de Andries Blitz Cup [een 1963

Nini Boesman legt haar bestuursfunctie

Nini Boesman haalt haar brevet als

het 40 jarig jubileum van de KNVvL

1

Nini Boesman maakt haar 500e ballonvaart.

1

balloncommandant ter gelegenheid van

1951

Nini Boesman werkt mee aan Radio Mi Amigo, een iliegale radiozender op zee.

1979

lijksreis met een ballonvaart van het Malieveld.

Nini Boesman neemt het voorzitterschap van de Haagsche Ballon Club op zich-

Jo Boesman en Nini Visscher treden in

1948

Nini en Jo Boesman nemen deel aan

Nini Boesman krijgt het Dipl6me Montgolfier van de Federation

KNVvL. 2

juni 2009

Nini Boesman-Visscher overlijdt-

Ll*

o .iJ UT

c : € -rJ

':

r:..r1-,-::-:,ra.'..:.: :::

:i..

..,

1 __l

-.

'

.;.. :a-..:'

--':

BALLONVERSTORIN ER VALT VEEL OVER TE VERTELLEN: DE NIEUWKOOPSE

sen gaten waarop uitgestoken

EN REEUIIITIJKSE PLASSEN Duizenden jaren geleden lag de

veel plaatsen zijn deze akkers weggeslagen door golven op de

Noordzeekust verder landinwaarts. In een brede strook langs

plassen. Dit was het begin van De Nieuwkoopse en Reeuwijke

de kustlijn van toen ontstonden grote moerassen. Ook waar De

Plassen. Naast de plassen zijn er ook rietlanden, sloten, gras-

Nieuwkoopse en Reeuwijkse Plassen nu liggen. Bomen en klei-

landen, veenheides, moerasbossen en hooilanden te vinden.

turf te drogen werd gelegd. Op

nere planten kwamen door de hoge waterstanden in de moerassen onder water

te liggen en stierven af. Hierdoor ontstond

een dikke laag modder met plantenresten op de bodem. Dit

NU EEN IIATURA2OOO GEBIED Het natuurgebied Nieuwkoopse

en

Reeuwijkse Plassen, inclusief De Haeck

en

de

of bagger. Hoe Ianger een laag veenmodder

Kamerike Nessen heeft tegenwoordig de hoogste status van

blijft liggen, hoe dikker de laag wordt. Het water wordt hier-

natuurbescherming. De reden hiervoor is dat in dit gebied tal

door uit het veenmodder gedrukt. Het veenmodder wordt hier-

van zeldzame vogelsoorten voorkomen (zowel broedend als

door steeds droger en vaster. Die vaste laag noem je veen.

wintergasten en doortrekkers), waarvoor dit gebied zelfs een

heet veenmodder

De

onderste laag van het veen wordt steeds donkerder van kleur.

Europese verantwoordelijkheid draagt

in het belang van het

voortbestaan van deze soorten (Natura2000), zoals de purper-

DE MENS In de regio van de Nieuwkoopse en Reeuwijkse Plassen

werd in de tiende eeuw begonnen met ontwateren.

reiger, de zwartkopmeeuw, de grote zilverreiger, de zwarte stern, de visarend etc.

Dit werd gedaan zodat er graan en andere Iandbouwgewassen

verbouwd konden worden. De akkers waar de landbouwgewassen op groeiden werden steeds natter omdat het veen eronder verteerde, de akkers kwamen hierdoor steeds lager te

liggen. Hierdoor werd het onmogelijk om nog landbouwge-

Volgens de heer D. Kunst, beheerder Natuurmonumenten

Nieuwkoop/Delfland, veroorzaakt een ballon die zich op geringe hoogte over het gebied begeeft, met name bij het branden, een enorme bedreiging voor de vogels. Waargenomen is het

wassen te verbouwen. Veel veengronden kwamen onder water

massaal opvliegen van vogels en zelfs het verdwijnen van soor-

te liggen. Veen kan bestaan uit resten van riet- en waterplanten

ten. Bij een incident met een heteluchtballon in augustus 2008

of veenmos. Die resten kun je nog duidelijk in het veen zien.

is geconstateerd dat een complete kolonie grote zilverreigers

die in het gebied huisde definitief niet is teruggekeerd. Van

TURFWINNINc Zo'n achthonderd jaar geleden ontdekten

het bewuste incident zijn tal van opnamen voorhanden, zowel

mensen dat gedroogd veen een prima brandstof was. Turf

van het opvliegen van deze soort als van de betrokken ballon.

werd die brandstof genoemd. Je kon er de kachel en de oven mee branden. Overal werd veen uit de grond gehaald. Dit heet

DRINGEND AANBEVOLEN Afgezien van de ernst van de

vervening. Nadat er veel turf gewonnen was, bleven er lange

schade aan het natuurgebied. betreft het ook eenvoudig een

smalle legakkers over. Legakkers zijn smalle stroken land tus-

overtreding van de wet.

Het betreft hier overtredingen van:

-

Artikel 45 lid 1 van het Luchtverkeersreglement (minimale

o

hoogte)

(,l

Artikel 10 van de Flora & Fauna wet (verstoring bescherm-

C

de soorten)

-

Artikel 19D van de Natuurbeschermingswet (bescherming habitat)

Bij brief van 2 juli 2009 is door de beheerder Nieuwkoop/ Delfland aan de KNVvL Afdeling Ballonvaren duidelijk gemaakt

dat 'wij zeer strak zullen gaan letten op overtredingen van deze aard en zonder meer vervolging zullen instellen'.

Ballonvaarders die in dit gebied actief zijn, bevelen wij aan

om de natuurgebieden op grote hoogte (minimaal 1000ft) te overvaren. Daarmee draagt u bij aan de natuurbescherming,

vermijdt u dat u zich schuldig maakt aan een delict en voorkomt u vervolging. Bovenal kunt u in alle rust uw gasten in de ballonmand vertellen over de bijzonderheden van dit unieke en fraaie gebied.

De bij

dit artikel geplaatste foto's zijn afkomstig uit een

bestand van Natuurmonumenten van incidenten op 1 en 31 augustus en 1 september 2008 en 30 juni 2009.

HANS VAN HOESEL

zekerheid va n ballonvaarder Ballonvaarders laten niets aan het toeval

over. Uiterst secuur gaan ze met het materiaal om. Eat begint al bij de aanschaf van een ballon. Absolute zekerheid staat immers voorop. Vandaar ook dat ballonvaarders. als het om verzekeringen gaat.

zich wenden tot De Keyzer Assurantien.

Het kantoor met expertise op het gebied van alle ballonrisico's. Een volstrekt

onafhankelijke adviseur, die juist door die onafhankelijkheid het meest optimale verzekeringspakket kan aanbieden.

*

Bij De Keyzer staan ze op de bres voor de

L

DE KEYaER ASSURANTIEN

ballonvaarder. Een hele geruststelling.

I

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met dhr. A.Ripson.

Telefoon 076- 533 35 55 / Telefax 076 - 514 52 55

assurantien

a hypotheken

r

pensioenen

I

financiering

Wilhelminapark 25, Breda - Postbus 4670, 4803 ER Breda

: f(I _(f

(F

{l}

C

: .(}

trl\ l-'{ET NIEt-.,WS: DE l-'lAtr\GiCNGTRTN FN ErN POGIr{G \iAN Dr GfMTTNTE OM ,-{rN TE VrRJAG=N DCOR MIDDE L VAN DE'MOSQUiTO'. BEN

iK OOK f fN 'FIANG.IONGERI:'WANNEER IK

lk stel de vraag aan mijn vrouw en kinderen wanneer we aan

Geadviseerd wordt om bij een dagelijkse blootstelling vanaf 85

de maaltijd aan tafel zitten. "Huhu mmmmmpfffffff, daar ben

dB altijd geluidsbeschermers te dragen. Nogmaals: gehoorbe-

je met je 49 jaar wel wat oud voor paps", zegt de jongste grin-

schadiging is meestal cumulatief, dus ieder beetje telt op bij

nikend.

een vorige beschadiging.

Het systeem van de mosquito werkt door middel van een hoge toon die alleen jongeren horen omdat hun

gehtor nog

Branderfabrikanten werken natuurlijk aan de ontwikkeling van

jong en onbeschadigd is. Dat klopt met mijn eigen ervaringen.

stillere branders. Dat zou perfect zijn, een brander die geen

Wanneer bij ons thuis een van de katten een nog levende muis

lawaai maakt! Fijn voor boer, burger en ballonvaarder toch?

het huis inbrengt die in doodsangst piept, zijn het bij ons de

Verwacht daar echter niet te veel van, de ontwikkeling van

kinderen die opspringen en boven op de tafel klimmen om de

aanmerkelijk stillere straalmotoren kostte tientallen jaren en

kat met muis te laten passeren. Mijn vrouw en ik horen abso-

vele miljoenen euro's. Je kan niet verwachten dat een relatief

luut niets! Moraal van dit verhaal, geen, ... of toch?

kleine branche als de ballonwereld die ontwikkelkosten voor haar rekening zal kunnen nemen.

Sinds ik de 'ballonwereld' ben ingestapt viel mij op dat een

hardhorend zijn. Soms had ik zelf na een lange vaart een

Om het gehoor te beschermen is er echter wel Fen prima oplossing, namelijk ... bordoppenl KIeine plugjes die in het

onprettige druk en soms wat suizen in mijn oren.

oor gedragen worden en schadelijke frequenties en geluids-

Ik ben 10 jaar lang werkzaam geweest op Schiphol bij een van

nivo's uitsluiten of in ieder geval drastisch verminderen. Ze zijn

de grondafhandelingsbedrijven als Operations Duty Officer.

bijna niet zichtbaar en werken zo dat je de passagiers prima

aantal zeer ervaren collega ballonvaarders soms wel wat erg

Daar coordineerde ik alle handelingen tussen aankomst en

kan verstaan. lk gebruik ze al jaren bij elke vaart. De plugjes

vertrek van een vliegtuig, naast 'flightcrew' briefing (naviga-

vallen nauwelijks op en het is goed uit te leggen dat jij de

tie, weight and balance, etc.) behoorde het tot mijn taken

filters vanwege de langdurige geluidsbelasting nodig hebt.

om aanwezig te zijn bij de gate en een rondje platform te

Overigens heb ik in de drie jaar dat ik vaar slechts 1 x een vraag

lopen om te zien of de belading correct werd uitgevoerd.

gehad van een passagier over mijn oordoppen.

Een ongelooflijke herrie heerst er in de nabijheid van een

vliegtuig dat wacht om 'omgedraaid' te worden. De APU die

Loop dus eens binnen bij een 'gehoorwinkel' en laat je advis+'

het vliegtuig van stroom voorzien, maar ook de koeling van

ren. De filters kosten natuurlijk wel wat, maar is dat belangrijk

de schijfremmen maken dat het geluidsnivo zo rond de 90

als het om je gezondheid gaat?

decibel en hoger ligt. Om gehoorbeschadiging te voorkomen

wordt iedereen op het platform uitgerust met oordoppen om

TEKST: HUIB HOLSTEIJN

zo het gehoor te beschermen. De mensen die al jaren in de herrie werkten hadden opvallend vaak geen oordoppen op. Ze gaven aan geen last te hebben van het lawaai, wat denk ik wel

klopte, vermoedelijk waren deze mensen al behoorlijk doof en hadden inderdaad minder last van de herriel

Onderzoek heeft aangetoond dat het geluid van de moderne heteluchtballonbrander tussen de 88 (passeren van een vrachttrein) en de 107 decibel ligt (geluid van een cirkelzaag), Een beetje ventilator zal op volgas liggen rond de 100 decibel en meer. De ventilator en branders geven een hoge geluidsbelasting, vooral

omdat de belasting Iangdurig

is

voor de beroepsballonvaarder.

Volgens gezondheidsnormen tellen gehoorbeschadigingen bij elkaar op. Reden dat een langdurige blootstelling (ballonvaarder)

meer schade kan oplopen dan dezelfde geluidsbelasting bij een korte blootstelling (passagiers).

T

ffi t

H t

tl

a

;

,lly E U'EDSTRIJDVA DEGELIJK TOPSPORT

VEEL ONWETENDHEID OVER HET WEDSTRI]DVAREN IS ER VOLGENS

MI] WEL, ALS IK KIJK

NAAR MIJN EIGEN BEELD WAT IK TOT VOOR KORT OVER DEZE TAK VAN BALLONVAREN HAD.

IK WAS ABSOLUUT NiET OP DE HOOGTE VAN DE ENORME VOORBEREIDiNG EN KENNIS VAN ZAKEN DIE JE MOET HEBBEN OM EEN BEETJE SERIEUS MEE TE KUNNEN DOEN. Buiten het feit dat je echt wel moet kun-

kan je enorm veel punten kosten. Daarbij

nen ballonvaren staat of valt je eindpres-

denk je soms wel eens dat de regels wat ver

tatie met enorm veel randvoorwaarden.

gezocht zijn, maar je weet dat deze regels

Als ik kijk naar mijn voorbereiding voor

zijn gemaakt om een wedstrijd zo eerlijk

het NK, heb ik mijzelf zeker twee maan-

mogelijk te laten verlopen.

den intensief voorbereid op een voor mij

lk merk bij mezelf dat het NK mijn kennis en

nieuwe tak van topsport. Ja, ik noem dit

ervaring over ballonvaren op een veel hoger

topsport want als je kijkt hoeveel kennis

niveau hebben getild en ben enorm dank-

van zaken en voorbereiding je voor een NK als

baar, dat A3 ballon en Cameron het vertrou-

dit moet hebben, dan valt dit zeker

wen in mij hadden om mij aan dit NK mee

onder de noemer topsport. De concentratie

te laten doen. Tijdens de NK heb ik gevlogen

die je als piloot tijdens een wedstrijdvaart ervaart is compleet

met een Cameron TR 70 racer die ik van Alan Noble (Cameron

anders dan bij een reguliere passagiersvaart. Letterlijk sta je

UK) mocht gebruiken. Toen ik ook nog Don Cameron mocht

op de punten van je tenen en krijg je een droge mond van de

ontmoeten en ik met hun racer mocht starten was ik enorm

concentratie als je 3 km lang een meter boven de grond vaart

trots. Bij een bedankje aan Cameron kreeg ik het volgende

om de beste koers te vinden. De spanning die je in je lichaam

compliment terug'. "l'm so p/eased we could help and that you

voelt bij het maken van tactische beslissingen tijdens je vaart,

enjoyed the Racer. Don says he thinks you have the ability and

om zodoende je concurrenten te slim af te zijn. De adrenaline

dedication to become a serious championship contender!

die je door je lijf voelt stromen, als je ziet dat je goed bij je

doel uitkomt en het kruis een meter onder de mand ziet door-

lk loop niet vaak te koop met dit soort dingen maar gezien

gaan. Het gevoel van euforie als je ziet dat je marker op of in

mijn enorme voorbereiding is dit compliment ook bedoeld

de buurt van het kruis beland, is onbeschrijfelijk. Ja, topsport

voor mijn team en alle mensen bij 43 ballon, die op de achter-

is het zeker!

grond hard hebben meegewerkt om dit resultaat te bereiken. lk wil ook de andere deelnemers bedanken voor de gezellig-

Wedstrijdvaren is ook een teamsport. Je kunt nog zo'n goede

heid en deze ongelofelijke leerzame ervaring. Natuurlijk de

ballonvaarder zijn, maar zonder een goed team achter je ben

organisatie en alle observers die zo enorm hun best hebben

je helemaal niets. Zeker als dit team in de volgauto volledig

gedaan om van dit NK een succes te maken. lk kan een ieder

zelfstandig kan werken en ook tactisch vooruit denkt is dit

aanraden om je eens te verdiepen in de wedstrijdsport, op de

voor een piloot van enorm belang. Kennis van de nieuwste

site van de DBCC kun je heel veel informatie vinden.

technologie, GPS, laptops, meteo en wedstrijdtasks is niet

www.dbcc.nl

alleen voor de piloot maar ook voor zijn team/crew noodzakelijk.

Als tip aan de organisatie wil ik nog meegeven dat een NK bal-

Het NK 2009 in Wezuperbrug bracht mij veel meer dan ik ooit

gekregen. lk weet zeker dat de commerciele TV zenders en

lonvaren veel meer publiciteit had verdiend dan deze nu heeft

had durven hopen, niet eerder had ik een dergelijke uitdaging

schrijvende pers hadden gesmuld bij het zien van de beelden

voor mij staan. Al bij aankomst was het duidelijk dat de orga-

en gezien de huidige economie was het een enorm goed tijd-

nisatie het goed voor elkaar had. Strakke planning en duide-

stip geweest om (wedstrijd)ballonvaren in Nederland positief

lijke regels en er werd niets aan het toeval overgelaten. Zelfs

te belichten. Kijk maar eens naar de schitterende foto's van

met de weergoden waren er goede afspraken gemaakt, want

Bert Koning op de site van het NK2009: http://www.nkballon-

laten we eerlijk zijn zo'n kampioenschap staat of valt met het

varen.nll? p=f61s5

weer. Je maakt lange dagen en voelt ook aan je lijf dat het vroege opstaan en weer laat naar bed gaan zijn

tol begint te

Het NK 20'10 staat al in mijn agenda en ik zal nog beter

eisen, maar wat was dit een fantastische ervaring. Ondanks

voorbereid terugkomen. lk ga volgend jaar zeker voor een

alle voorbereiding maak je vanuit onwetendheid toch kleine

podiumplaats.

foutjes en zoals mij al door Jan Fokken was ingefluisterd: "MAAK ZO WEINIG MOGELIJK FOUTEN". Van het niet goed

TEKST: JEAN LOUIS BECKER

lezen van je tasksheet

FOTO'S: BERT KONING.NL

tot het verkeerd droppen van.ie marker,

M#ffiffiK.'N -rK

M ms*

**' r€

{ 'i;l:'

'lr'

E

H

iK IN MI]N

TOEN

JONGE JAREN MET MIJN OUDERS NAAR DE FILM GING,

IN HET'VOOR-DE-TV-

TIJDPERK" ZAG IK FILMS ZOALS'MODERN TIMES'VAN CHARLY CHAPLIN EN 'MONSIEUR HULOT' MET JACQUES TATI, WAARBi] DE GARAGEDEUR VANZELF OPEN GING ALS DE AUTO ER AAN KWAM. Nu zit ik 10 km hoog boven Feodosia in de Oekraine op weg

6n GPS en als logische consequentie de GPS-logger. Waarom

naar Australid om daar onze kleinkinderen te bezoeken en het

de logger zo goed? Omdat hij meer, preciezere en objectievere

is

Australische Nationale Kampioenschap te leiden. ln Feodosia

gegevens levert,

zijn Rutger en ik wedstrijdleider geweest. lk herinner me nog

Meer: omdat hij op iedere seconde opschrijft waar hij is en

goed de verhalen van Rutger in Ballonstof over Feodosia waar

hoe hoog. Precies: omdat de nauwkeurigheid op het ogenblik

we ondergebracht waren in een vakantiehuis voor bejaarde

bij de 5 meter ligt (hoogte 10m). Obl'ectrever: omdat de logger

kader-communisten, zo'n typische Sovjet flat waarvan de

niet hoeft uit te slapen en niet beinvloed wordt door de (on)

lift misschien ging en misschien ook niet, waar warm water

sympathie van de piloot.

alleen tussen 11 en 12's ochtends beschikbaar was en je het

Afgezien van deze voordelen heeft de logger natuurlijk ook

eten ook zonder je gebit kon consumeren, net als de demente

nadelen, hij is niet attractief, soms minder precies dan een

ijzervreters. ln de B-747 gaat het warm water altijd, de kleine

meetlint, kan gestoord worden of geheel falen.

lift in de gally ook en het eten smaakt prima en dat op 10 km

Maar wat we wel kunnen doen met een logger is nieuwe tasks

hoogte

zetten, het wedstrijdverloop versnellen en objectiever maken.

!

Maar ter zake: 'Modern Times' in wedstrijdballonvaren

De nieuwe task zoals de 3DT (3D Shape Task, zie afbeelding

[waarom het in het Nederlands wedstrijd heet weet ik niet, ik

hiernaast) is een goed voorbeeld. ln deze task gaat het erom

heb het altijd gedaan vanwege het plezier en niet vanwege

zo'n groot mogelijke afstand af te leggen in een ruimtelijke

de'strijd'. ln het Duits zeggen ze ook'Wettbewerb', klinkt mij

figuur- ln ons geval was dat figuur een taart met drie schiiven

een beetje sympathieker in de orenl. Nog een keer: 'Modern

boven elkaar. De clou is, in de topschijf te zitten omdat daar

Times' in wedstrijdballonvaren dat wil zeggen: moderne hulp-

de afstand driedubbel telt. ln het midden telt de afstand dub-

middelen gebruiken, laptops, digitale hoogtemeters, radio's

bel. Deze tasks vereist veel tac

tiek, goede omgang met de ballon om de juiste hoogte te houden en een nauwkeurige navigatie. Om te verhinderen dat de ballonnen elkaar in de weg zitten wordt deze task soms zo

I-t

gezet de piloot voor de start zelf het middelpunt van de taart

BSiri't€-

a*

moet bepalen. Dan lijkt het een beetje op bridge; eerst bieden en dan uitspelen om te kijken of je bod juist was.

-E

f

-

"#d. . :,$

.a.

<4F;-

'.#

+= .,- j,

WAT lS EEN LOGGER? Een logger is een GPS ontvanger die

il

de gemeten posities opschrijft in zijn geheugen. De kwaliteit van een logger wordt voornamelijk bepaald door de GPS ontvanger met bijbehorende chipset. Deze GPS-chips hebben een enorme vlucht genomen door het veelvuldig gebruik in Tom Toms en mobiele telefoons. Ze zijn daardoor v66l beter, kleiner

en goedkoper [voor de pri.js van mijn eerste GPS, een ProNav 100, koopt men nu 25 loggersl.

Na de vaart worden de opgeslagen trackpoints

nodig, hetgeen een moderne computer in 20 seconden doet-

uit het geheu-

Een van

de problemen van loggers was tot nu toe de gevoelig-

gen gehaald via een kabel of Blue Tooth verbinding. De Track

heid voor storingen

-

zo had ik een keer het probleem dat alle

tilt gingen toen de ballonnen aan een radarstation

Point (TP) informatie is opgeslagen volgens het NMEA 183

loggers op

protocol, een internationaal gebruikelijk protocol uit de zee-

voorbij vaarden, het zelfde gebeurde in Frankrijk toen ze alle-

vaartnavigatie, waaraan de hoogte wordt toegevoegd.

maal laag over de TGV vaarden. De nieuwe loggers die we bij

Omdat tegenwoordig de grootte van het geheugen geen

het NK gebruikt hebben zijn een stuk beter en hadden geen

thema meer is, kunnen in moderne loggers 100.000 punten

enkele keer last van

worden opgeslagen hetgeen bij een interval van 1 seconde,

De volgende stap is een directe verbiriding tussen de logger

circa 66n dag betekent. Deze punten worden nadat ze in een

en de wedstrijdleiding via sateliet of andere technieken. De

storingen.

r

computer zijn ingevoerd op allerlei manieren gebruikt. Het

wedstrijdleiding kan dan in 'real time' zien welke ballon wat

vaartverloop kan met grafische software (b.v. Oziexplorer)

doet en de uitslagen berekenen op het moment van varen.

worden bekeken en met andere software berekend. Die soft-

Met deze techniek heb ik gewerkt tijdens de World Air Games

ware om ballonwedstrijden te berekenen wordt o.a. door

(WAG) in Mondovi eerder dit jaar. De ltalianen gebruik-

mijzelf ontwikkeld en stelt de wedstrijdleiding in staat met

ten daarvoor geavanceerde programma's ontwikkeld voor

een druk op de knop binnen de kortste keren de uitslag van

gevechtssimulaties van de luchtmacht. De wedstrijden waren

de vaart te berekenen. De computer bepaalt niet alleen wie de

live te zien op het internet en ik was gevraagd om het com-

winnaar is, maar rekent ook automatisch de strafpunten uit

mentaar te leveren lindien iemand van u gekeken heeft, graag

voor het varen door PZ's (verboden gebieden).

feedback per email met eventuele suggestiesl. De techniek

Een onderdeel van het programma kan 'gevaarlijk vaartge-

werkte prima, maar de mediapresentaties moeten sterk verbe-

drag' vaststellen. Hieronder valt b.v. het met hoge daal- of

terd worden.

stijgsnelheden dicht aan elkaar voorbij schieten. De FAI/CIA heeft besloten dat scoringsoftware deze berekeningen moet

WAAROM DIT ALLES? Goede vraag! Waarom gebruiken we

kunnen maken. Voor een vaart van twee uur en 30 piloten

mobieltjes, wasmachines, Tom Toms en..? Voor de een is dit

zijn hiervoor 7.200x30x1 12(30-1) of 3x132.000 berekeningen

alles veel te veel, voor de ander een fantastische uitvinding.

Wat u ervan vindt is uw keuze, er zijn echter ook andere aspecten die meetellen. Willen wij voor de TV meedoen, moeten we

met de tijd meegaan? Wat op de TV komt, brengt sponsoren

en sponsoren brengen geld en ondersteuning uit

andere

bronnen dan de NOC*NSF of subsidie. Dus als we ons willen

verkopen, sponsoren vinden voor wedstrijden, dan moeten we Tv-attractief worden en dat betekend meedoen met live uitzendingen, snelle uitslagen enz.

Red Bull bepaalt

wat op de TV komt, wie niet meespeelt mist

de boot. Tegelijkertijd zijn het ook firma's als Red Bull die een belangrijke bijdrage aan de sport hebben en waardoor sommige sporters pas kunnen doen wat ze doenDe FAI heeft net een paar belangrijke sponsorcontracten geslo-

ten met o.a. Rolex (horloges) en Red Bull. Laten we hopen dat we daar binnenkort ook de vruchten van zien.

HET BEGIN ...

... dus ik Marldne toegezegd dat ik haar wel wilde helpen

bi.l

nooit een ballon dichterbij hebben gezien dan hoog in de

de observerscursus. Tot bleek dat Marldne niet mee kon helpen

lucht. Uiteindelijk komen er op een zaterdagochtend

en er ook bij het NK niet bij kon zijn. Ik had Bert Stuiver aan de

observers in oplerding naar Barneveld voor de cursus.

1B

telefoon en wierp mezelf op als Ad interim chief observer, nog niet wetende wat ik mezelf op de hals haalde.

Tijdens deze dag komen de regels van het wedstrijdvaren

voorbij, het bepalen van coordinaten op de kaart en met de dag wordt afgesloten met een examen. ledereen

DE ZOEKTOCHT ,..

GPS en de

Er doen 10 piloten mee met het NK en het eerste mailrondje

slaagt voor het examen. En er willen 12 kersverse observers

van Marldne heeft opgeleverd ... welgeteld 1 observer. Een

naar het Nederlands Kampioenschap komen om hun nieuw

tweede mailrondje levert nog 2 observers op.

geleerde kennis in de praktijk te brengen.

Er

ligt dus nogal wat druk op de observerscursus. Van Marldne

heb ik begrepen dat ze in Belgid een observerscursus hebben

ZOEKTOCHT GESLAAGD!

Met 12 nieuwe observers gaan we het NK aan.

gehad in het begin van het jaar en van Ann Herdewijn ontvang

Een zeer enthousiaste groep die in de week van het NK nog

ik alle materialen die ze daar gebruikt hebben. Een goede basis

verschrikkelijk veel geleerd hebben. Bijvoorbeeld:

voor een cursus in Nederland"

- Dat het belangrijk

is om de coordinaten meerdere keren

te noteren en dat1e ook het hele coordinaat op moet Maar geen cursus zonder deelnemers en waar haal je die van-

schrijven;

daan? Een bericht naar alle DBCC leden met een verzoek om

- Dat het belangrijk is om goede schetsen te maken.

crewleden te enthousiasmeren. Een mededeling op de DBCC en

- Dat je niet zomaar een marker mee moet nemen die

KNVvL-site- Maar ook de moderne communicatiemiddelen wor-

binnen een marker scoring area ligt zonder deze met een

den niet geschuwd. Dus op de luchtvaart hyves van de KNVvL

meetlint in te meten.

komt ook een oproep. Langzaamaan beginnen de aanmeldingen

- Dat je met elkaar ook een hoop plezier kunt beleven.

binnen te stromen. Wat crewleden, wat kennissen, wat piloten,

- Dat piloten met elkaar mogen overleggen over hun strate-

wat piloten in opleiding en gewoon geinteresseerden die nog

giedn.

- Dat je ook de GPS-coordinaten van het doel moet hebben als

je met

GPS

.

hebt ingemeten.

varen, samen met Folkert. Gewoon om dat ook eens te

- Dat.ie als observer toch wel echt een andere taak hebt dan

proeven.

.

als crewlid.

Lr zijn (heel prille) plannen om zelf eens een wedstrijd te

Wat ontzettend goed om te lezen dat iedereen een goede en leuke ervaring heeft met het afgelopen NK!

ledereen heeft genoten en er ontstond echt een team dat

.

gedurende de week steeds beter werd.

De week na het NK werd er

ledereen was fanatiek in het observeren, gaaf ! Zelfs al was

je nog niet in aanraking gekomen met het ballonvaren, ik

wat afgemaild:

weet zeker dat er nu een aantal mensen echt enthousiast geworden zijn door deze manier van ballonvaren.

.

.

lk wil jullie allemaal hartelijk bedanken voor dit geslaagde

.

kampioenschap! lk vond het enorm leuk. en ik heb erg

we contacten (want ook al ben je in Wezuperbrug, kan de

genoten van jullie gezelligheid, gedrevenheid en goede

wereld toch ontzettend klein zijn!), korte nachtjes, glazen

gevoel voor humor. Hopelijk zien we elkaar in de toekomst

wijn, chips, thee, goede gesprekken en al wat ik vergeten

nog eens terug!

ben

lk kan me hier alleen maar bij aansluiten. Heb er erg van

.

genoten, veel geleerd, veel lol gehad. Het was erg leuk om

crew.

I

Met veel plezier kijk ik terug op 5 hele erge mooie dagen die we eigenlijk allemaal samen hebben beleefd in en rond

een Kampioenschap nu eens zo mee te maken en niet als

.

Bedankt voor de gezelligheid, de leerzame ervaring en nieu-

om Wezuperbrug.

.

De stemming en sfeer waren super, en heb vele mensen

lk hoop ook dat dit niet mijn eerste en laatste observerac-

goed en beter leren kennen en zo bouw je toch gauw een

tiviteit was, ben nog gemotiveerder dan ik al was omdat

goede band met iedereen op.

je het nu echt hebt gedaan, hoop dat jullie daar allemaal hetzelfde over denken en dat we elkaar wellicht nog weer

Bl., DE FOTO'S: OBSERVERS AAN HET WERK

tegen zullen gaan komen ...

.

Ook ik heb genoten van een (vermoeiend maar voldaan)

TEKST: SANNE HAARHUIS

lang weekend met het NK.

FOTO'S: BERT KONING.NL

VAN 6 TIM 13 JUNI VONDEN IN, TURIJN EN OMGEVING DE WORLD AIR GAMES PLAATS. DE WORLD AIR GAMES WORDEN BESCHOUWD ALS DE OLYMPISCHE SPELEN VOOR DE LUCHTSPORTEN. NA SPANJE EN TURKIJE HAD ]TALIE DE TAAK OP ZICH GENOMEN DTZE SPELEN VOOR DE 3E KEER OP ZICH TE NEMEN. NAMENS DE KNVVL WERD NEDERLAND VERTEGEN-

WOORDIGD MET ZWEEFVLIEGEN, MODELVLIEGEN, SCHERMVLIEGEN EN BALLONVAREN. ln tegenstelling

tot eerdere WAG's werd dit keer door de FAI

De organisatie is duidelijk van ltaliaanse origine. Een hoop

ingezet op kwaliteit van de deelnemers. Kleiner aantal deelne-

woorden, maar weinig duidelijkheid. Dii bleek overigens al

mers met eigenlijk alleen de top van de wereld. Via een elfde

in de voorbereiding. Vele e-mails b.v. over de foto's voor de

plaats op het voorbije WK had Nederland een startplaats voor

accreditatie. En u raadt het al. We kregen de badges uitgereikt

dit topevenement in de wacht gesleept. ln een veld van in

bij de laatste briefing! Overigens werd al deze extra ballast

totaal 2B deelnemers werd Nederland vertegenwoordigd door

aan de plaatselijke ballonclub opgedrongen door het centrale

Jan Fokken.

comit6. Na de eerste chaos bleek de plaatselijke organisatie

toch redelijk goed voor elkaar. Bij het inchecken komen we Een beetje onwennig stond ondergetekende klaar voor de

een oude bekende tegen van het afgelopen NK. Mathijs de

heenreis. Normaal actief als wedstrijdpiloot heb je van alles

Bruijn is naast David Levin assistent wedstrijdleider en hiermee

te regelen en te organiseren om het team en het materiaal

is Nederland ook bij de officials op hoog niveau vertegenwoor-

zo optimaal mogelijk voor te bereiden. Nu was het enkel een

digd.

koffertje met spullen pakken en bij Jan Fokken instappen en af te reizen naar ltalid als crewlid. Het team bestond daarnaast

VOOR ZO'N KLEIN LANDJE DOEN WE HET NOG NIET ZO

uit Roelie Fokken en Henkvan Dijken. Na een nacht rijden met

SLEcHTI Zaterdagmiddag worden we verzocht in een bus te

slecht weer komen

we's morgens aan in ltalie. lnchecken

in

stappen en gaan we op weg naar Turijn voor de openings-

hotel en gelijk door naar de incheck in Mondovi. Dit lag zo'n

ceremonie. Ook hier weer lang wachten en veel onduidelijk-

70-80 km ten zuiden van Turijn. De plaatselijke ballonclub van

heid, maar op zich was het een leuke openingsceremonie met

John Aimo en Paolo Bonnano organiseert de balloncompetitie.

uiteraard parachutisten en een vlam van lcarus.

Een dag later wero ce

met een parade simpeler van

monie veie OP het

ccz:: J,:s

P'3i";

van Mondovi. Hoewel

D=ze parade met vlagvertoon en cere-

-: :- ?*(.:. oan de offici6le

^, )^ -^---o

D- c-iaa!'-rcompetitie formeel geopend

ic:- ^:: c.c: .entrum

openingsceremonie.

resultaten. Na de eerste vaarten schommelt het rond de 20e plaats. Met nog een paar inschattingsfouten en andere missers zakt hij halverwege naar een 24e plaats. Maar zoals zo vaak moet Jan even op gang komen en in de 2e helft van de week begint het een

s=

beetje te lopen.

^

+,- ,..:'3+- alle

Met een goede en degelijke eindspurt

cffc:a:s nartelijk

wordt hij uitein-

ienvelkomd door

delijk 14e. In een

de burgemeester

dergeli.lk veld een p

en werden alle

SVEZ,A

GERMAUA

goede uitslag. Het

SVIZZERA. -:i;

t

piloten aan het

bewijs wordt dan

publiek voorge-

nogmaals geleverd

steld. Hieruit bleek

dat bij een inter-

dat het plaatse-

nationale wed-

lijke comit6 de

strijd (en eigenlijk

zaken beter alleen

elke wedstrijd)

had kunnen rege-

de uitslag pas

len. Alhoewel het

definitief is na de

Ook

Italianen blijven

laatste vaart.

en de zuidelijke

de weersomstan-

gemoedelijkheid

digheden in dit

BIJ DE OPENING PRESENTEREN DE LANDEN ZICH MET HUN VLAG

soort wedstrijden

soms een beetje

grenst aan lichte chaos.

vergt het nodige geduld. ln een morgenvaart waarbij vlak na de start de vaart op een totale mislukking dreigt uit te lopen,

En dan de wedstrijd. Deze werd gevaren met loggers en zon-

draait de wind plots de goede kant op en een aantal ballon-

der observers. En zoals al eerder gememoreerd, met alleen de

nen komt alsnog recht over de doelen heen.

beste piloten ter wereld aan de start. Vele wereld- en Europese

kampioenen zoals bv. Uwe Schneider, Joe Heartsill, John

Dat de wind ons maar steeds bleef verrassen, hebben we ook

Petrehn en Francois Messines. Bovendien waren bijna alle deel-

gemerkt in de ochtendvaart van

nemers al eens Nationaal kampioen van hun eigen land.

waren uitgezet, zou

1 1

juni. Zoals de opdrachten

je de doelen met een wind vanuit een

zuidwestelijke richting moeten aanvaren. Omdat de eerste Het hoogstaande niveau van alle deelnemers blijkt ook al snel

opdracht moest worden aangevaren met een minimum

uit de uitslagen. Gelijk bij de start van de wedstrijd op maan-

afstand van 2 km stapten we na de briefing in de auto en

dagmorgen wordt er bij de eerste opdracht (Hare and Hounds)

reden weg in een zuidwestelijke richting op zoek naar een

dermate sterk gedropt dat een score net buiten het kruis al

geschikte opstijgplek. Halvenaege de rit stopten we om de

^

=r

meer goed genoeg is voor de bovenste helft van de rang-

,:-- -:r tr

'.',,as

:-c:- ::

maar goed dat de meeste opdrachten uitgevoerd

,'.orden met een Gravity drop. Anders zouden er

,le::-za c--

,.

windrichting te meten en hoe we de heliumballonnetjes ook volgden met onze kompassen, een windrichting uit het zuidwesten konden wij niet vinden. Wel maten we ilchtingen uit 070 tot 090 graden dus een oost, noord oost component. Wat

erschillen in de resultaten zijn.

nu, doorrijden naar het zuidwesten had geen zin. Dan maar

-.= Mathijs, iie z,' c. :., de'Blue Bell'had meegenomen, maakEr tverd e€.-

te

a.'t

Hounds uit de hoge hoed getoverd.

gretig',/.. .8 3- ?9..,.e;d gebruik om als vos

het prachtige

i. ;--{.".- f r zouden twee doelkruisen uitgelegd worcien. -.i' 2.c. cmstandigheden lukte het Mathijs niet na de e€b:. .-tr'),,,.er op te stijgen en zo verliep de eerste ochterd,..': -.: s.chts een opdracht. landschap

de auto gekeerd en naar het oosten gereden. Later bleek, dat teams zich een beetje hadden verdeelt tussen een startpositie

in

het zuidwesten en een deel

in het oosfen. Wij hadden voor

het oosten gekozen wat als extra handicap gaf dat we in de aanvaarrichting ook nog een PZ moesten omzeilen, maar als deze windrichting zich zou handhaven zouden we slechts 66n

doel van de vier opdrachten kunnen aanvaren. Dan was er ook nog de optie, om niet voor de MDD (de eerste opdracht) te

Jan begint een

i':.':fr oe rvedstrijd. Op zich geen -:: - :: lc+c genoeg voor aansprekende

b-:_:

slechte scores, maa'

gaan maar de volgende opdracht de JDG te doen. Je hoefde dan maar met 66n marker te scoren en dan was je ook nog

I

het dichtste bij de volgende opdrachten. Hoe dan ook, dit

diverse doelen om in te meten, geen problemen met observers

idee lieten we varen en probeerden met de door ons geme'

die bij wijze van spreken nog nooit een ballon hebben gezien.

ten winden naar het doel koos

ik

te komen. Om de

PZ

te omzeilen

eerst hoog te varen waardoor ik meer links van het

Eis is

wel dat de wedstrijdpiloten capabel moeten ziin, om op

deze wijze wedstrijd te varen.

doel uit zou komen en dan de onderwind richting het doel'

lre

Maar zoals David Levin al zei, als men met de onderwlnd

Conclusie is dat deze balloncompetitie van hoogstaand niveau

de wedstrijd wil winnen verliest men hem. Hii had gelijk. lk

was en zeker de vergelijking met de Olympische Spelen kan

verspeelde zoveel tijd om naar het eerste doel

te komen dat

de overige 3 doelen slechts nog konden worden benaderd mede doordat de

wind weer naar een zuidwesteliike rich'

doorstaan. In deze lijkt de aanpak van de FAI de juiste te zijn De organisatie van de WAG in het

totaal kon zoals gezegd

beter. Een hoop dingen waren vaak onduidelijk en rommelig' Dit hoort waarschijnlijk bij de ltaliaanse cultuur en zijn soms

ting was gedraaid.

voor nuchtere NoordVan de 10 geplande vaar-

Europeanen moeilijk

ten worden er uiteindelijk

te begrijpen. Maar

B gevaren

achteraf worden dit

met een totaal

van 24 tasks. De Duitsers

soort dingen vaak

bewijzen hun klasse op

vergeten en wat blijft

internationaal gebied.

zijn de dingen die het

Het goud is voor Sven

wedstrijdvaren zo leuk

Goehler. Het zilver voor

maken. De saamhorig-

Uwe Schneider en de

heid buiten de vaarten

bronzen plak is voor de

en de wqderom nieuwe

Amerikaan Joe Heartsill.

vriendschappen, leuke

Een imposant podium.

momenten en andere

Ronduit teleurstellend

bijzondere ervaringen.

eindigt Francois Messines

Persoonlijk vond ik het

de huidige Wereld- en

bovendien erg leerzaam

Europees kampioen op de

om als crewlid op dit

laatste plaats.

niveau weer eens mee

te lopen. Door goed Nieuw was ook de

te observeren en door

mogelijkheid om via

gesprekken met derge-

livestreaming op internet

lijke toppiloten pik je

de wedstrijden te volgen.

weer de nodige nuttige

Het systeem is overge-

dingen op om zelf weer

nomen uit de zeilsport

toe te passen als wed-

en aangepast voor het

strijdpiloot.

ballonvaren. De piloten moesten een speciale

VIVA OLANDA ITOCH EVEN: OI.f , OI.E, OLf , OLEl

Dergelijke topwedstrijden tonen ook aan dat

logger mee aan boord nemen. Dit leverde spectaculaire beelden op. Het mooiste

we als KNVvL en DBCC moeten trachten onze piloten naar dit

was echter dat Jarno Doornewaard in Nederland via SMS

soort wedstrijden te blijven afvaardigen. Met de uitslagen van

ondergetekende de actuele koers van Jan door kon geven

de laatste jaren in internationale wedstrijden van in het bijzon-

terwijl wij bij het doel stonden te wachten.

der Henk Broeders en ook met deze 14e plaats van Jan Fokken doet Nederland leuk mee. Het zal echter de komende jaren

De wedstrijd werd gevaren middels scoring met markers in

niet eenvoudig worden dit te handhaven. Dat heeft natuurlijk

opgegeven MSA's. Daarbuiten telde de loggerscore. Het

vooral met geld te maken wat tegenwoordig niet meer ruim

lijkt alsof mogelijkheden van verschillende opdrachten met

voorhanden is. Maar ook met opleidingen, voorlichting en het

deze methode beperkt worden, maar is het niet zo, dat de

enthousiasmeren van nieuwe piloten voor de wedstrijdsport.

meeste opdrachten terug te voeren ziin

tot

het aanvaren

van 66n punt. Alle markerscorings in de MSA betekent,

Want het blijft de moeite waard om de wedstrijdsport in Nederland in stand te houden en hierin te investeren.

geen eindeloos gezoek meer naar markeds), snel bekend

zijn van resultaten, niet moeten terug hoeven riiden langs

Voor de uitslagen zie de website: www.wag2009.com

F4 ;j# a.

Ea I

/a-

Een ball

voor

on

n ze

* B

Lindstrand Holland feliciteert Hans Zoet met deze fantastische Lindstrand, het eerste type 160-A door Lindstrand gebouwd. \s>-

-''-

:-

:<SS-ssq*

-sj.:;;;

';-*::::5:* ":Y;;{L€****

trouwens even belangrijk!

cAilEROil

tr*K..,1F,{,...}$$$.1..:EEHT

U BIJ ONS WELKOM VOOR

.,,,E}+,.,$HDERHOUD VAN EQUIPEMENT DE AFGIFTE EN VERLENGING VAN ARC'S.

e (E

EASA erkenningsnummers (CAMO): F,*rt*4:Subsart,6 :'.,NL. fi4G, 8A62 Partiffi$bpa-t F: N,L.IvtF. 3A67

ffi] BALLOON$

I

BURNERS

I

BASKETS

I

CYLTNDERS

I

.

FAN5 [ ACCESSORTES

I