Ballonstof najaar 2008

f] -\' f) c[,

J

\4.G

L, I

i

t i

i I

I,

i'

BALLONSTOF is een uitgave

van de K,N.V.v.L. Afdeling Ballonvaren ,,L'-.

---,

{-

reffi

. !-.n I r'e'

:H 3IT

HUMMER O.A.:

Hoogste restaurant - Onfortuinlijke landingen Helma Sjuts overleden - Barneveld in Beeld - Beleidsnota

Wedstrijdvaren

Losse nummers € 4,95

- in Frankrijk/het

moderne wedstrijdvaren Boekje open over'Barneveld'- Eigen special shape Nederland van boven - Onnodig laagvaren

IIilililIJlil|l[[uilII

Meer dan 20 jaar innoverende technologie.

SIHHOIIIH

{ tx"

BTo

= -:: =

I

3

:a::.-

J

.,,:, ..

..:

Et i,..,

.:

SCH ROED ER

fire balloons

-

voor wanneer het een l<eertje verder gaat!

Warmeluchtballons en meer ,,Made

Germany"

Theo SCHROEDER flre balloons GmbH Gewerbegebiet Am Bahnhof Fax

+49 6502 930-500

12

D-54338 Schweich Tel. +49 6502 930-4

mail4schroederballon.de . www.schroederballon.de

l-J

t-

: (E

.cr

INHOUD

4

Van de voorzitter

6

3000 ft, da's pas haute cuisine

B

25 jaar Barneveld in beeld Atex waaijenbers

,

,.:

I c : een wild idee, nu een exclusief restaurant, CuliAir"

: : .: - rgekeken

bent op Van der Valk is dit iets voor jou.

Dineren op tig-duizend voet.

I

:

:-

.::-: -.eft

l::

zich ontwikkeld met vallen en opstijgen.

^=: -iet altijd over rozen ging moge blijken uit

::n

- ::' - :-..: ::: , :::^

i::

e

q=,,

i3::: iJ,. ru

verslag van meer dan 200 jaar geleden.

o

Onfortuinlijke landing€o Concept beleidsnota

Rutser Coucke

Afdelinssbestuur

i"*

Het geheim van Barneveld

:,'",

Goed toeven in Vichy

dsnotitie zet het bestuur haar plannen

Rutser coucke

aen atass

Frank schweppe

Het moderne wedstrijdvaren

Frank schweppe

rord veilig ballonvaren en verzekering.

si'3c= ,oor Barneveld, een droom komt uit. .

Hans van Hoesel

tr L

me3r iu

Frankrijk b edt letterlijk en figuurlijk

mte

En is toegankelijk voor iedereen.

Ovenvegingen bil het GPS-gebruik in wedstrijden.

:'tr', Kwart eeuw gebakken lucht

:i;

Helma Sjuts overled€fl

3*

Over Amsterdam

Joop de witde

nien.:urs

vlartijn de vries

Een boekje open over Barneveld, en heel veel prachtige foto's.

Wil wensen u veel

k

jk- en leesplezier,

Onnodig laagvaren

Rutser coucke

A---.\ .9\

s

VAN DE VOORZITTER Het valt niet te ontkennen dat in ons land de ballonvaart in de loop van de jaren een forse groei heeft doorgemaakt. Zowel het aantal beoefenaren nam toe en als gevolg daarvan steeg ook het aantal ballons en ontstond er een heuse markt voor commerciele ballonvaart.

Waren dat aanvankelijk nog ballons in de orde van grootte van 56K, 65K en 77K cu

ft inhoud,

in

de loop van de tijd werden die vervangen door ballons met een inhoud van 100-, 200-, 300.000

cu ft en zelfs van 40O.OO0 cu ft. En als de voortekenen niet bedriegen, dan scheren ons bin-

nenkot de 500, 600 en 700 series Iangs de wenkbrauwen. Voor zover mij bekend is, heeft onze afdeling nooit een standpunt ingenomen bij de komst van steeds grotere ballons. Achteraf bezien, bleek dat ook niet nodig.

Thans zijn er signalen die erop duiden dat de Afdeling Ballonvaren er niet aan zal ontkomen om zich te beraden over de gevolgen van de komst van megaballons.

Veel leden maken zich namelijk zorgen over wat megaballons zu en gaan betekenen in de relatie met de landeigenaren als er

met regelmaat ballons met 20,30 of wel 40 personen in hun weiland terechtkomen.

Een 105 met vier personen op het gemaaide tarweveld is toch heel wat anders dan in een week weiland. Dan hebben er wel minstens 100 man

-

ongevraagd

-

over

tijd drle keer een 600 in je

je erf gebanjerd! Over je erf? Jawel, we hebben hier geen

grote, makkelijk toegankelijke vlaktes zoals, bijvoorbeeld, in Zweden of woestijnachtige gebleden zoals in [9VOte. fn bij een megaballon hoort ook een truck-met-oplegger, al dan niet mei bestuurbare achterassen. En al dat volk dat zo genoten heeft van dit soort massatoerisme moet ook worden vervoerd, dus dan ook maar een bus erbij.

Wie weleens bij Boer Spruit in Zegveld is geland weet hoe een berging van een ballon kan uitvallen.

Objectief gezien is er geen verschil tussen een ballon rnaatje 56.OOO cu

ft en eentje van 750.000 cu ft, de perceptie

is echter

wat anders. Je moet er niet aan denken dat de boeren uit protest tegen dit soort ballons, hun weiland op slot gooienl Een gechargeerde gedachte? Zeker, maar volledig uit te slulten valt het ook nietl

Ook de verzekeringsmaatschappij heeft zo haar bedenklngen, Groter dan de 400 serie valt al niet meer binnen het co ectieve contractl Ook kan/wil de verzekeringmaatschappij geen garan-

tiegeven:ditjaareenballonmetdubbeldeksmandindeverzekeringwl nognietzeggendatdatookhetvolgendejaarook nog mogelijk isl Misschien moet je er dan een verdiepinkie vanaf slopen

..,

Een ander scenario is dat vanuit de politlek, onder druk van de publieke opinie, aangestuurd zal worden op aanvullende

nationale regelgeving. Bijvoorbeeld, omdat men meent dat operaties met megaballons meeL of andere, risico's in zouden houden. (Een bewijs is daarvoor overigens niet geleverdl) Wellicht moeten we onder ogen zien dat het Nederlandse theater misschien toch niet zo geschikt is om megaballons te accommoderen. Daarin berusten is niet eenvoudlg, de euro's lonken.

Desalniettemin kan de scepsis maar eens worden uitgesproken.

Aan uw voorzitter die taak. Veel genoeglijke vaarten toegewenstl

BESTUUR VOORZITTER: Hans van rloesel, Leonardus van Veghelstra SECRETARIS: Huib PENNTNGMEESTERT

Holsteijn, l-lolterweg 98,7245

al

36, 5212 AF Den Bosch, T O73 614 26 84, M 06 54 79 35 10, vz@balloonteam.nl

SM Laren gld, M 06 50

om 677 L99, huibholsteijn@mac.com

Henk Kort, Robijnlaan 1?-,9646 BH Veendam, T 0598 63 36 63, F 0598 63 31 07, H 06 51 12 53 31, hendrik'kort@nlanet'nl

BESTUURSLEDEN:

Rutger Coucke, Spechtstraat L6, 1223 NZ Hilversum, T 035 647 80 05, secretariaat@knvvlballonvaren.info Chris Hartendorp, Terreplein 7A, 4931 DL, Geertruidenberq. M 06 53 74 01 38. Chris@Hartendoro.com Joop de Wilde, [tevens woordvoerderl Grifthorst 2, 3833 GC Leusden, T 033 494 21 26, M 06 53 26 40 63, jdcrui]-de@ClrQnctnl SECRETARIAAT: Spechtstraat 16, 1223 NZ Hilversum, tijdens kantooruren: 035 772 35 62, secretariaat@knvvlballonvaren.info

o U}

C

: (o

-o

3$$$ fe€t, da's pas hauie cuisine If

TOEN

M

EESTERKOK ANGELIQUE SCH MEINCK

OP EEN MOOIE ZOMERAVOND BIJ TOEVAL

GETUIGE WAS VAN EEN OPSTIJGENDE BALLON, REALISEERDE ZE ZICH ONMIDDELLIJK

,POTENTIEEL

HET

VAN DE WARMTE VAN DE

BALLON: VUUR OM OP TE KOKEN, MAAR HOE?

E lt::t,.: t::: : :

Angelique Schmeink was tijdens de eerste CuliAir flight in 2003

-

zie Ballonstof winter 2003

-

al een begrip in culinair

Nederland. Meesterkok, Michelinsterren, en inmiddels diverse kookboeken [die vooral opvallen door originaliteit] op haar naam. 'Een Mond vol Kunst' I/SBN 9021 59830211 heeft tijdens de 'Gourmand World Cookbook Awards' de prijs gewonnen voor Best Cookbook of the World 2002 in de categorie

innovatie. Met haar bedrijf 'Taste to taste' verzorgt ze workshops en presentaties die een onverwachte invalshoek naar smaak en voedsel hebben. Angelique is altijd op zoek naar het

onverwachte, niet verbazingwekkend dus dat juist zij de moeder is van het idee van een ballonrestaurant.

Nadat Angelique zich nader had geinformeerd over de techniek van de heteluchtballon begon haar hart sneller te klop-

pen. De temperatuur, die in een ballon tussen 70 en 100 graden Celsius varieert, is precies goed, om de eiwitten te

laten stollen, daar kun je mee koken. Een menu samenstelien

r..,as

voor Angelique geen probleem, maar hoe krijg je je

uitzicht dat geen ander

nt

eten boven in de ballon? Adrie Spierenburg, altijd in voor een

resta

stunt, ontl.,,rkkelde met haar een systeem met katrollen en organiseerde tevens de eerste CuliAir vaart.

je kan bieden, een

Dat ,.';as een spektakel met onderling verbonden ballonnen

meergangen diner, begeleid door uitgelezen wijnen. Na het

\eaar acrobaien langs touwen abseilden om de gerechten over

garen, worden kreeft, zeebaars of parelhoen naar de speciaal

en lveer te bezorgen. Mooi, spannend, maar niet iets wat je

ingerichte keuken getakeld en krijgen ze ter plekke een live

gemakkelijk herhaald.

cooking eindbereiding met knapperige groenten en een heer-

u ra

lijke saus.

UNIEK IN DE WERELD lnmiddels is CuliAir teruggebracht tot meer pragmatische pro-

BOEKINGEN

porties van 66n ballon en verhuisd van Harfsen naar Amersfoort.

CuliAir is beschikbaar voor individuele aanvragen en voor gezel-

kunt u nu met 1 2 andere passagiers

schappen. Er zijn ook boekingen mogelijk voor grotere groepen

- en de wereld,

om in een ballon te dineren. ln overleg kan CuliAir arrangemen-

Voor de som van € 485,-

p. p.

genieten van de hoogste cuisine in Nederland

want CuliAir is het enige ballonrestaurant in de wereld. Veel

ten op uw wensen afstemmen.

geld, maar niet duur, als je denkt aan de unieke ervaring: een

Meer informatie: www.culiair.nl

rt*

L

f1

3

t E

E

E

E E

E E E

E

!a

ILLUSTRATIES V.L.N.R.:

,

T

LAN DI NG

IN HET KANAAL VAN BRISTOL 1784 HERINNERINGSPLAQUETTE BIJ

*

CHRIST CHURCH MEADOW OXFORD

GRAVURE VAN EEN VAART VAN JAMES SADLER IN 1811 Na 24 jaar ballonstilte steeg James Sadler in

juli

van het jaar 1810 wederom op vanuit Oxford.

Zijn volgende vaart was in september dat jaar,

toen hij met zijn vriend William Clayfield opsteeg in Bristol. Bij dit avontuur ontdekten zij dat ballonvaart en water niet zo goed samengaan. Ze landden in zee, een kilometer of 6 uit de kust van Somerset nabij het plaatsje Combe Martin Izie afbeelding]. Er stond weinig wind en de

ballon werkte als een zeil. Na een uur werden

DE EERSTE ENGELSE BALLONVAARDER IS

de onfortuinlijke aeronauten opgepikt door een

WAARSCHIJNLIJK ]AMES SADLER, DIE OP

bootje uit Lymouth.

OKTOBER 1784 OPSTEEG VAN CHRIST CHURCH MEADOW OXFORD. MET EEN HOOGTE VAN 3600 VOET EN EEN AFSTAND VAN BIJNA

10 KM EEN INDRUKWEKKENDE VAART.

De pech en natte voeten maakte Stadler helemaal goed met de snelheid van zijn volgende

vaart, die van 7 oktober van dat jaar. Met zijn metgezel Mr. Burcham vestigde Sadler een record toen een stormwind hun ballon met een

; ii :

i i

j

gedreven. Spalding lag aan hun rechterhand, en Bourn aan snelheid van 1 35 km per uur langs de hemel joeg. Het hieron-

hun linker, toen ze ballast uituvrerpen.

der volgende verslag komt uit 'The Gentlemen Magazine'.

Hun voeftuig raakte de aarde het eerst in Boston, ten zuiden van Hecktngton, met extreem geweld, terwijl de ankers

- zonder effect werden uitgegooid.

De heer Sadler, vergezeld van de heer John Bircham uit East Dereham, maakte

Bij een tweede schok

werd de heer Sadler, die de ventiellijn vasthield, uit de mand

zijn hemelvaart in Vauxhall, nabij

Birmingham, temidden van een enorme menigte toeschou-

geworpen, omdat 46n van de ankers plotseling voor enige tijd

wers. Het vullen van de ballon, die 40 voet hoog en 50 voet in

greep kreeg op de grond. Hij moest daarbij de nodige klappen

doorsnee was, duurde tot 2 uur. Toen de ballon na 20 minu-

incaseren, maar had de tegenwoordigheid van geest tegen de

te roepen zijn zitplaats niet te verlaten.

ten opsteeg koos hij de richting noord-oost ten oosten. Na

heer Burcham

ongeveer drie minuten verdwenen ze in de wolken, waar ze

De ballon steeg onmiddellijk 100 yards, met grote snelheid

spoedig daarna weer uitraakten en de adronauten voldoende

en met groot gevaar voor de heer die nog in de ballon zat.

hoogte hadden om van het prachtige uitzicht te genieten:

Uiteindelijk slaagde hij erin gas te laten ontsnappen met het

L;chtfield, Coventry, Tamworth en Atherstone verschenen

gevolg dat de ballon weer daalde. Hij gooide het anker uit

cnCer hen. Om twintig voor drie namen ze in oostelijke rich-

in de parochie van Asgarb. Ongeveer anderhalve mijl van de

: ^c Leicester waar. De thermometer stond op

plaats waar de heer Sadler uit de mand geworpen was, bleef

..'.meier

50"F en de

het anker achter een boom haken, wat de beweging van de

op 24 mm kwikdruk. Om kwart over drie was de

:.-c.rjiuur

gezakt naar 38 graden terwijl de barometer 1B

ballon stopte. De heer Burcham was zo gelukkigerwijs beviljd

.'an Leicester draaide de wind naar het oosten, de

lichte kneuzingen. De luchtreis eindigde om twintig voor vier,

uit zijn delicate positie en belandde op terra firma met slechts

,'

ce

!!-r:

r,'cni ng ,'te ar,n ztj vervolgden was richting Market Deeping,

wat tot een vaaft van 66n uur en twintig minuten leidt. ln die

Lincoinshire. De adronauten waren toen op hun grootste

tijd werd een afstand van ruim 100 mile afgelegd. Ruim 160

hoagte, onget,eer twee

e,

een halve mile. Zodoende zagen

zij

km in 01:20 uur

=

!

120 km per uur.

de steden Petersborough, Stamford, Widbaca en Crowland.

Mr Sadler, die een stroming naar het noorden waarnam, acht-

De beide adronauten waren ervan overtuigd dat de ander

te het gewenst voorzichtig te dalen om zo te vermijden, dat ze

dood was, en ze waren verrukt elkaar levend aan te treffen in

richting zee werden gedragen. Het was noodzakelijk om gas

Heckington, koft na hun tegenslag. James Sadler leek voor-

te /aten ontsnappen, hetgeen met intervallen werd gedaan,

bestemd om om te komen tijdens de ballonvaart, maar hij

om de ballon te laten zakken naar de eerder waargenomen

beuzees de taaiste ballonvaarder van zijn

stroom. De avonturiers werden dadelijk naar het noorden

wel van altijd

-

te zijn.

tijd - en misschien

I+

o .t) a

iesta Ba rn eve ld gezi e n door de lens van Alex Waaijenberg 25 jaar

Ba llo nf

C

PTru VAru ONZE VERDIENSTELI]KSTE BALLON-

:

FOTOGRAFEN

IS ALEX WAAI]ENBERG. ALEX

HEEFT NIET ALLEEN OOG VOOR DE KLEU-

ft

RIGE BALLONS ZELF, MAAR OOK VOOR DE

_o

MENSEN ER OMHEEN, ZEG MAAR U EN IK.

10

DAT LEVERT SOMS HILARISCHE, SOMS ONTROERENDE BEELDEN OP, EN SOMS GEWOON

PRACHTIGE FOTO'S ...

rN BARNEVELD LOPEN LEVENDE FOSIELEN BOND

EEN BALLON LAAT ZIJN SPOREN NA

DE WEERSVERWACHTING VAN DE TRIBUNE

VOOR BALLONCREWS IS HET ALTIJD DE HAIUDEN UIT DE MOUWEN STEKEN

... TOCH?

EVEN EEN PAAR COLLEGA'S OP DE PLAAT GEZET

\ IN DE

HECTIEK VAN TAKE-OFF IS IEDEREEN TE DRUK OM DE VERTWIJFELING VAN DEZE JONGE PASSAGIER OP TE

MERKEN. ZO NIET ONZE FOTOGRAAF ALEX WAAIJENBERG.

MET DEZE MEER ARTISTIEKE FOTO'S LAAT ALEX ZIEN DAT HIJ OOK OOG HEEFT VOOR DE SCHOONHEID VAN DE BALLONS

:

Tijdens een dagje op de hei heeft het bestuur van de KNVvL,

Afdeling Ballonvaren zich beraden op een aantal ontwikkelingen die zich voordoen en op welke wijze wij als brancheorganisatie daarmee zouden moeten omgaan. Er zijn een aantal ontwikkelingen die in de ogen van het bestuur een bedreiging vormen of kunnen gaan vormen voor de beroepstak of hobbypiloot. De KNVvL is ooit opgericht voor het behartigen van de belangen van de recreatieve luchtvaart. De Afdeling Ballonvaren heeft binnen de KNVvL een bijzondere positie omdat al vele jaren lang ballonvaren vrijwel uitsluitend beroepsmatig wordt uitgevoerd. Het is ook niet voor niets dat

wij, in tegenstelling tot de meeste andere leden van de KNVvL over een Commercial Pilot Licence (CPL) moeten beschikken De eisen die aan ons gesteld

worden nemen steeds verder

toe. Deze verdere professionalisering van de bedrijfstak en de beroepsgroep brengt veranderingen met zich mee waar wij ons niet aan kunnen en willen onttrekken. ln deze beleidsnota

maakt het bestuur haar visie bekend ten aanzien van een aantal zaken en geeft het bestuur aan welke nlaatregelen en besluiten noodzakelijk zijn om een goede toekomst voor het (professionele) ballonvaren mogelijk te maken' Daarbij staan

drie zaken centraal: regulering, veiligheid en het imago van het ballonvaren in Nederland.

De overheid past in toenemende mate het instrument van de

deregulering toe. De terugtredende overheid legt de verantwoordelijkheden bij de uitvoerenden en de bedrijfstak of organisaties. Door de deregulatie van de overheid verdwijnen een aantal voorschriften, verplichtingen en geboden. Daar komt helaas geen vrijheid/blijheid voor in de plaats. De luchtvarenden zullen zelf via regulering en veiligheidsprogramma's zorg

moeten dragen voor een veilige luchtvaart. Bij onvoldoende invulling van deze nieuwe taken dreigt een ingrijpen van de overheid. Een verbod, ernstige beperkingen of dwingende maatregelen kunnen dan ons deel worden. lnspelend op deze ontwikkelingen heeft de KNVvL, Afdeling Ballonvaren na het vervallen van een brevetverplichting voor het recreatieve bal-

lonvaren het Balloon Pilot Licence (BPL) ontwikkeld. lnmiddels is

dit

BPL

door de overheid en internationaal erkend als een

document waarmee de graad van bekwaamheid van een Nederlandse ballonpiloot wordt gegarandeerd. Er zijn meer zaken waarvoor zelfregulering wenselijk of noodzakelijk

is.

Er

kunnen een aantal trends worden waargenomen:

.

Er heeft zich een zekere stabilisatie voorgedaan in de groei

van het aantal vaarten dat jaarlijks wordt gemaakt. Dat wil niet zeggen dat er minder passagiers worden vervoerd.

worden namelijk meer passagiers per vaart vervoerd.

Er

.

tot de zondvloed ons bereikt of wij kun-

Het klimaat verandert. Het lijkt er op dat het gemiddelde

gaan zitten wachten

weer in Nederland wat onstuimiger wordt. Het aantal dagen

nen er op inspelen en daarmee onze toekomst in positieve

met een onstabiele atmosfeer lijkt te groeien en het aantal

zin beinvloeden. Het bestuur kiest uiteraard voor het laatste

dagen met een mooie rustige stabiele atmosfeer waarin er

en hoopt op voldoende begrip bij de leden. Gezamenlijk

ideaal ballongevaren kan worden, neemt wat af. Om een-

- bestuur en leden - moeten we komen tot

zelfde aantal vluchten te kunnen maken moet er daardoor

gelen om adequaat op de ontwikkelingen die ons bedreigen,

passende maatre-

meer dan in het verleden onder mindere weersomstandig-

in te spelen. Ook als deze maatregelen de smaak van een zure

heden gevaren worden. Om toch evenveel passagiers te

appel hebben. Een zure appel is een betere oplossing dan de

kunnen vervoeren is men geneigd om grotere ballonnen

kont tegen de krib.

in te zetten om meer passagiers per vaart mee te kunnen nemen.

.

Er is een duidelijke verzadiging merkbaar van bedrijven

Onder ongevallen verstaan wij ballonvaarten waarbij de vei-

die een ballon als een bijzonder promotiemiddel zien. Het

iigheid van de passagiers en/of het luchtvaartuig in gevaar

vinden van sponsors wordt steeds moeilijker. Door deze ont-

zijn gekomen. Vaarten dus waarbij passagiers gewond zijn

wikkelingen dreigt de spoeling voor aile deelnemers in de

geraakt (of erger) of waarbij aanzienlijke schade aan het

markt van het ballonvaren steeds dunner te worden terwijl

Iuchtvaartuig is ontstaan. Onder incidenten verstaan wij bal-

het aantal ballonbedrijven en beroepsp loten aanmerkelijk

lonvaarten waar technische problemen zijn ontstaan aan het

is

.

toegenomen. De druk wordt daardoor steeds groter om

vaart of de landing problemen zijn ontstaan. Voorbeelden

vervoeren, onder slechtere weersomstandigheden te blijven

hiervan zijn: gezondheidsproblemen bij de levende haven van

varen en via het instrument van lagere taneven passagiers

boerderijen of particulieren ten gevolge van de uitvoering van

bij de concurrent weg te kapen,

een ballonvaart, landingen in gewas, verstoringen in natuur-

Een aantal van de genoemde

gebieden, landingen in verboden gebied, bewust zeer laagva-

ontlvikkerngen ieiden er toe

dat er een trend is om naar nog grote!'e bailonnen te gaan.

Een 400

of een 500 serie? Ballonnen en de oaarbi; beho-

rende manden worden steeds groter. Ooit y",as een '0

.

.

.

j

ren boven bebouwing, schendrngen van verboden luchtruim, aanvaringen met boeren.

een

flinke ballon maar in rap tempo verschoof de maai naar

Ongevallen hebben er in een aantal gevallen toe geleid dat

120, 180,320, ... En het ernde in nog niet in zicht. De vraag

het Openbaar Ministerie een strafzaak begon tegen piloten

is gerechtvaardigd hoe wenselijk deze ontwrkkeling

en

rs.

Het aantal ongevallen en incidenten met ballonnen

ci

luchtr,,aartondernemingen.

Daarnaast zijn er onderzoe-

KE. oe\..'eest r,'an de Onderzoeksraad voor Veiligheid en een

neemt toe. Rechtszaken in gang gezet door het Openbaar

aar:a

Ministerie, onderzoeken van de Onderzoeksraad voor

A'ce ng

Veiligheid en publicitaire aandacht dreigen het imago van

!a

ballonvaren aan te tasten.

genomen cnr

De afgelopen jaren hebben een aantal ongevallen plaatsge-

dit moment zllr e6," aantal zsken reeds in onderzoek. Op

c:i ieie procedures. Het is voor de leden van de KNVvL,

3ation,,'aren van het grootste belang van deze onge-

e^ ie,e'e^. He: bestuur heeft daarom de plicht op zich

::

<omen

tot een veil gherdsprogramma, Op

vonden bij bedrijfsuitjes waarbij slachtoffers zijn gevallen.

iast \,an oe Oncezoe<sraad voor Veiiigheid moeten KNVvL

Het ging veelal om bedrijfsuitjes met een enigszins avon-

en PB\ crderzceK ccen om de minister binnen een jaar

tuurlijk karakter. ln de rij van ongevallen komen ook enige

anti.,,ocrcj te ge\ren op de vraag: "Bieden de huidige ballon-

ballonvaarten voor. Als gevolg van deze ongevallen zijn ver-

manden ',oldoende bescherming aan passagiers bij een harde

zekeraars, Openbaar Ministerie, ARBO diensten en de media

landrng en moeten pilotenharnassen dwingend worden voor-

alerter geworden op de mogelijke negatieve gevolgen van

geschreven?" Beide onderzoeken worden in samenwerking

bedrijfsuitjes met een zeker risico. De eisen die gesteld wor-

met PBN uitgevoerd. Een ander onderzoek dat door de KNVvL,

den aan de ondernemers die dit soort uitjes verzorgen zijn

Afdeling Ballonvaren in samenwerking met het KNMI wordt

aa

.

luchtvaartuig en ballonvaarten waarbij tijdens de start, de

tegen lagere kosten meer passagiers per !'aart te kunnen

nzienlijk verscherpt.

gedaan is de invloed van de wind en weersverwachtingen

De invoering van steeds strengere milieuwetgeving en de

op lage hoogte (250 voet) bij een aantal ongevallen. Dit

invloed van milieuactiegroepen vormt een steeds grotere

onderzoek zou kunnen leiden tot aanpassingen van de bal-

bedreiging voor de ballonvaart.

lonvaartverwachting en mogelijk tot adviezen of dwingende

Het inkrimpen van het vrije luchtruim ten behoeve van

voorschriften aan piloten" Tot op heden is de sterkte van de

defensie en de beroepsluchtvaart dreigt een belemmering te

grondwind het enige criterium voor het afgeven van een

worden voor de recreatieve luchtvaart en de beroepsmatige

negatief vaaradvies. Het is in het belang van de veiligheid niet

general aviation activiteiten zoals ballonvaren.

uitgesloten dat het bestuur ook andere criteria definieert voor

Wij kunnen al deze trends negeren en onder het motto "Laat

het afgeven van een negatief vaaradvies.

Gods water maar over Gods akker topen" en stil rn een hoekje

Bij een aantal ongevallen

blijkt dat er door piloten

onzorgvuldig is omgegaan met wetgeving, voorschriften,

kend is op een juiste manier te handelen door de betrokken

de Regeling Vluchtuitvoering Ballon en de Gedragscode

ballonvaarder te traceren en te bemiddelen bij een correcte

Ballonvaren. Verkeerde of geen ladingsberekening, varen op

afhandeling van de schade of een klacht. De ervaring leert

een ballon waarvoor geen categorieaantekening op het brevet

helaas dat het daar nog wel eens aan schort. Om beter in

verkregen, inschattingsfouten bij een nadering voor de lan-

staat te zijn con{licten of klachten op te lossen zal het bestuur

ding, de controle over de daalsnelheid van de ballon verliezen,

niet langer accepteren dat vaarten niet binnen 48 uur na een

passagiers onvoldoende briefen voor de landing, bedienings-

vaart in het vaartregistratiesysteem zijn aangemeld. Tot op

fouten van parachute en/of smart vent, geen of onvoldoende

heden ontbraken er sanctiemogelijkheden waardoor de ver-

controle op gewichten van passagiers en kleding, het verkeerd

plichte vaartregistratie niet kon worden afgedwongen. Een

interpreteren van de ballonvaartverwachting, vertrekken op

samenloop van omstandigheden brengt deze sanctiemogelijk-

basis van een verouderde ballonvaartverwachting, varen onder

heden nu binnen bereik.

marginale weerscondities, inschattingsfouten tijdens de start

Bij de besprekingen over de premies met de verzekeraar, De

door b.v. onvoldoende te anticiperen op een sterke wind op

Keizer Assuranti6n, bleek dat ook de verzekeraar van een bal-

lage hoogte of valse lift; het komt allemaal voor. ln het kader

lonvaarder, die een aanspraak op de verzekering doet, eist

van het invoeren dan wel aanscherpen van het veiligheidsbe-

dat bij het schaderapport een vaartregistratieformulier wordt

leid zal het bestuur van de KNVvL, Afdeling Ballonvaren komen

ingediend. Dit formulier wordt bij PBN of KNVvL vergeleken

met een revisie en uitbreiding van de BOM (Basic Operation

met de vaartregistratie die binnen 48 uur na devaart in het

Manual). Een kwaliteitshandboek en een veiligheidshandboek

vaartregistratiesysteem van 66n van de twee organisaties

zullen deel uit gaan maken van de BOM. Deze BOM zal voor

aanwezig moet zijn. Op die manier wordt antidatering voor-

iedereen bindend zijn. Dus zowel voor luchtvaartondernemers

komen, lndien de vaart niet tijdig is geregistreerd bij PBN of

als piloten. Deze BOM zal dezelfde status hebben als het Flight

KNVvL

Manual van de fabrikant van de ballon.

rekening gebracht aan de verzekerde. lndien qpnieuw sprake

is

is van

of onvolledig is ingevuld, wordt een eigen risico in overtredingen tegen de registratieplicht dan zal de

De KNVvL, Afdeling Ballonvaren, heeft met een aantal instan-

betrokken piloot of luchtvaartondernemer worden uitge-

ties reeds afspraken gemaakt over de uitwisseling van gege-

sloten van het collectieve contract van de KNVvL, Afdeling

vens over ongevallen en incidenten. Een zo volledig mogelijk

Ballonvaren en zelfstandig een verzekeringscontract af moe-

inzicht in de aard van de ongevallen en incidenten levert een

ten sluiten. De premies daarvoor zullen aanzienlijk hoger zijn

belangrijke bijdrage aan voorstellen voor de verbetering van de

dan binnen het collectieve contract.

veilig heid.

.i_.

r.:::":

Eerder in deze beleidsnota is aangegeven dat er een trend

il::

Waar gehakt wordt vallen spaanders. Dat zal iedereen begrijpen. Bij acht

tot negen duizend ballonvaarten per jaar zal

er

is

om naar steeds grotere ballonnen te gaan. Op grond van

een aantal redenen is het bestuur van de KNVvL, Afdeling

heus wel eens in gewas worden geland, een paard of koe over

Ballonvaren van mening dat een ongeremde groei van de

het hoofd worden gezien of een afscheidingsdraad worden

omvang van ballonnen niet wenselijk is. Dat heeft te maken

geraakt. Wat het bestuur van de KNVvL, Afdeling Ballonvaren

met de landschapsstructuur in Nederland, de overlast voor

zorgen baart is een toename van incidenten die niet opgelost

boeren en de overlast voor mensen aan de grond. Boeren

kunnen worden omdat niet vastgesteld kan worden welke

worden geconfronteerd met de onverwachte komst van I8

ballon er bij betrokken was. Geen vaartregistratie, onvolledig

passagiers of meer in hun weiland, met tientallen volgende

ingediende vaartregistratie, piloten die met de noorderzon ver-

familieleden langs de kant, bussen op het erf om de passa-

trekken en de schade niet melden bij de eigenaar, piloten die

giers op te halen, steeds grotere en zwaardere volgwagens en

zonder toestemming weilanden in rijden, hekken open laten

aanhangers die de wei in moeten. Om maar niet te spreken

staan of ruzie maken met de eigenaar ... Het zijn geen uitzon-

over de

deringen. Dit soort incidenten berokkenen het ballonvaren in

ling van de berging van de ballon.

Nederland grote schade.

Het Nederlandse landschap kent vele gebieden waar sprake

Het gaat niet om de vraag hoe vaak zoiets gebeurt, het gaat

van kleine velden, lang gerekte weilanden die vaak dwars op

tijd die een boer kwijt

is

voor een correcte afhande-

is

vooral om de zeer negatieve gevolgen van dergelijke inci-

de vaarrichtrng liggen, om maar niet te spreken over bossen

denten. Boeren uit de wijde omgeving van de plek van het

waarbinnen slechts kleine velden of open plekken liggen om

incident die uit solidariteit met de boer die het slachtoffer is

een ballon te kunnen landen. Hoe groter de ballon en dus

geworden of ter bescherming van eigen eigendommen, zich

ook hoe groter de massa hoe lastiger het is om een ballon bij

anders op gaan stellen ten opzichte van ballonvaarders. Er

hogere windsnelheden op een postzegel te landen. Anders

is

het bestuur van de KNVvL, Afdeling Ballonvaren dan ook alles

dan door de ballon met grote verticale snelheid tegen de

aan gelegen om elk incident waarbij de ballonvaarder onbe-

grond te smakken.

Steeds grotere ballonnen met steeds meer passagiers aan

te kijken naar het instrument van de zelfregulering indien dit

boord leveren steeds meer overlast voor mensen op de grond.

noodzakelijk is. Het bestuur zal een mandaat van de leden

Een

piloot kan voldoende aandacht geven aan vier of vijf

moeten hebben om in het kader van de zelfregulering

passagiers om er voor te zorgen dat zij voor de Ianding goed

passende maatregelen te nemen indien dit wenselijk of nood-

gebrieft zijn en de passagiers niet al te luidruchtig zijn. Bij de

zakelijk is. Het gaat om de toekomst van ons allen en we kun-

grote aantallen passagiers die nu aan boord van zeer grote

nen niet accepteren dat het onwillig gedrag van een enkeling

ballons verwacht worden, is het de vraag of de piloot vol-

de belangen van de totale groep in gevaar brengt.

doende aandacht aan de passagiers kan blijven geven. Zeker bij een lastige landing, veel wind, turbulentie, kleine velden, etc. zal het een zware klus zijn om alle passagiers goed te

Met zijn allen beseffen we heel goed dat wij een stel

briefen en voldoende toezicht op de passagiers te houden.

kikkers zijn in een kruiwagen en dat we graag ieder onze

eigen kant op willen springen. Helaas is die tijd in ballonvaren Op grond van deze feiten acht het bestuur van de KNVvL,

in Nederland voor goed voorbij. Het dorp loopt allang niet

Afdeling Ballonvaren het wenselijk om een bovengrens vast te

meer leeg als er een ballon overkomt, half Nederland heeft al

stellen van ballons die varen onder het overkoepelende ver-

eens in een ballon gezeten. De eisen ten aanzien van kennis

zekeringscontract van de KNVvL. Luchtvaartondernemers die

en ervaring van piloten is sterk toegenomen. De aansprake-

dus toch met grotere ballons willen varen dan 310 kubieke

lijkheidseisen zijn toegenomen. De commerciele druk op de

voet

- in afwachting

van Europese regelgeving zullen dus een

eigen contract met de verzekeraar af moeten sluiten.

professionele ballonvaarder is toegenomen. Het is niet meer zo dat

wij kunnen volstaan met de kreet: 'De wet staat ons toe

om ballon te varen en dus ook om te landen waar wij vinden

:_:r::a: 1 .'. ,...:: :,-::

dat wij dat moeten'.

.:

Om beter in te kunnen spelen op discussies rond milieugebieden en gevoelige gebieden heeft het bestuur stappen

Kortom de regelgeving, de eisen t.a.v. de veiligheid en het

ondernomen om de informatie over deze gebieden verder

beroep op onze discipline is aanzienlijk verscherpt. En dat zal

te professionaliseren. Het bestuur is van mening dat jaarlijks

alleen maar erger worden. Het is een absolute noodzaak daar

een evaluatie moet plaatsvinden of gebieden of boerderijen

tijdig op in te spelen. Ook al vraagt dat om maatregelen die wij

nog langer in de lijst van gevoelige gebieden moeten blijven.

misschien liever niet zouden willen nemen.

Hetzelfde geldt voor natuurgebieden. Om dat te kunnen bereiken zal het instituut van de 'regiovertegenwoordigers'

Vanuit haar verantwoordelijkheid als bestuur van een

nieuw leven worden ingeblazen.

belangen- en beroepsgroep neemt het bestuur van de KNWL,

Er

wordt gezocht naar een software-ontwikkelaar die tegen

Afdeling Ballonvaren haar verantwoordelijkheid door een aan-

een redelijke prijs een databasesysteem kan opzetten met

tal ontwikkelingen en bedreigingen in kaart te brengen en pas-

toepassing van moderne middelen als Google Earth en

sende maatregelen te nemen.

GPS

technieken.

Natura 2000 hangt als een donkere onweerswolk over ballonvarend Nederland. Op dit moment is volstrekt onduidelijk wat de gevolgen voor ballonvaren zullen zijn. Wel

is

duidelijk dat steeds meer mensen of instanties (overheid, provincies, gemeenten, politie, jachtopzieners, beheerders, boa's,

landgoedeigenaren, milieugroeperingen) controlerechten hebben of krijgen. Zowel in de onderhandelingen die gaan komen als later in de toepassing van de regeling Natura 2000 is het imago dat de ballonvaart in Nederland heeft van uiter-

mate groot belang. Hebben wij de naam de natuur in acht te nemen en er alles aan te willen doen om schade of verstoring aan de natuur te voorkomen of hebben wij de naam maar een stel rauwdouwers te zijn die zich van god noch gebod iets aantrekken.

Voor een goed imago is absoluut onontbeerlijk dat wij ons houden aan de eigen gedragscodes en bereid zijn kritisch

n 6 HET GEHEIM VAN BARNEVELD HET VERHAAL BEGINT

iN 1992. OM HET TWEEDE

LUSTRUM VAN DE BALLONFIESTA EXTRA

LUISTER BI] TE ZETTEN LEEK HET ONS LEUK EEN SPECIAL SHAPE VAN EEN KIP TE REALISEREN. IK GING MET EEN ONTWERPTEKENING VAN EEN BARNEVELDER VAN 62

M

HOOG OP

SPONSORJACHT. NADAT TWEE SPONSORS EEN TOEZEGGING HADDEN GEDAAN, BENADERDE

IK WIM BEKEBREDE UIT DE PLUIMVEEBRANCHE,

"Gooi die Barnevelder maar aan de kant, want ik wil mijn eigen kip". Zijn logo dus. De visual heeft ruim een half jaar van tevoren i n o-a. plu imveegerelateerde

va

ktijdsch riften gestaan.

gaan worden voor vrijwilligers, mensen met een verstandelijke en lichamelijke beperking en minder bedeelden. Deze formule werd door het fonds toegejuicht en toen begon er een

De eerste special shape als kip in de wereld werd op de wei

lange weg van intensieve voorbereiding. lk noem u de keuze

hier voor het kasteel door oudburgemeester Hardonk ten

van de importeur (Wilco Air uit Ootmarsum met ir. Monique

doop gehouden.

Hoogeslag) en ballonleverancier Cameron Balloons uit Bristol,

Met het oog op het 25 jarig bestaan zat ik al een tijdje tever-

's werelds grootste ballonfabrikant, de keuze van de piloot

geefs te piekeren totdat ik mij iets herinnerde. Tijdens de

uit de gemeente Barneveld (Mees van Dijk van Ballonteam

Ballonfidsta twee jaar geleden steeg het enthousiasme van

Wessel

enkele leden van het Fortis Fonds

tot grote hoogte.

De

piloot

uit Kootwijkerbroek met Peter van Harten als reserve-

piloot). ln mei 2007 gaf het Fonds goedkeuring voor een zeer

rook lont en stuurde onmiddellijk een offerte voor een nieuwe

scherp bedrag. Na verstrekking van de opdracht in september

ballon naar het Fonds. Het bestuur heeft toen een beroep op

verleden jaar is er maandenlang gewerkt aan de optimali-

mijn expertise als ballondeskundige gedaan. lk zag al gauw,

sering van het uiteindelijke ontwerp. Pas in januari jl. werd

dat de ingediende constructie geen haalbare kaart was. Maar

de kleur van de stof (speciaal aangemaakte en unieke kleur)

de leden konden het idee niet loslaten. lk heb toen gesprek-

bepaald. ln tegenstelling tot de PH-KIP werd gekozen voor een

ken met o.a, les Bos als secretaris gevoerd, heb e.a. op me

geheim project. Zodoende is de registratie verleden jaar al bij

in laten werken en ben gaan broeden

de Nederlandse Luchtvaartautoriteiten ingediend en voor de

-

ik kom tenslotte uit

Barneveld. Het lag voor de hand, dat de special shape van het

buitenwacht afgeschermd. Bij de test inflation in Bristol waren

fonds, dat zich in de Barneveldse samenleving al sinds jaar en

geen spotters aanwezig en er verschenen dus geen foto's op

dag op het sociaal maatschappelijke vlak begeeft, ingezet zou

internet.

De deadline van het jubilel

umboek moest een halve dag worden overschreden, omdat de weersgesteldheid

\

I

de test inflation pas de och-

tend na de deadline mogelijk maakte. Daardoor kon de special op het nippertje

toch in het jubileumboek

t

,/Y

geplaatst worden. IBijzonder

)

1r

dank daarvoor aan Henk van Esch, directeur BDU Grafisch

Bedrijf.l De eerste

'i

uitnodiging vanuit

-.

-..,.

het buitenland is al binnen. De special is ongezien

gecontracteerd door de Ballonfeesten in SintNiklaas

in Belgi6, Europa's oudste ballonevenement in de eerste week van september.

Hopelijk zal wereldwijd veel

belangstelling getoond worden voor de special. Van de mogel

ij

ke meeropbrengst

zullen extra vaarten voor het Fortrs Fonds gerealiseerd worden. Een unieke formule, waar de doelgroep van

profiteert. De special is een cadeau van het Fortis Fonds FOTO: ALEX WAAIJENBERG

voor Barneveld, scoort in het

r'*-H=: $r

kader van de Barneveld promotie en zal vele passagiers van 1.-

96\

genoemde doelgroep in hogere sferen brengen.

TENSLOTTE NOG WAT TECHNISCHE INFORMATIE: Op de special staat geen reclame. Toch zijn er voorzieningen

aangebracht voor een relatief groot reclamedoek.

De special heeft een actief volume van 3400 m3, is 25,8 m

hoog en weegt 236 kg.

De special kan in de lucht draaien via rotation vents. De

Ballonfi€sta heeft er voor de jubileumviering een eyecatcher

bij. Als dat geen waardige aanwinst en publiekstrekker isl

BIJ DE FOTO'S, MET DE KLOK MEE: VAN EEN CALIMERO KUN JE NIET SPREKEN MET EEN BALLON VAN 34OO M3.

STATIG VAART'THE EGG-BOTTOMSIDE'.

FEESTELIJKE DOOP VOOR HET KASTEEL VAN BARNEVELD

i*-

* +J L*

!'!E? rft AXUS KAfrtFiSEruS{}l&P

Xrc

Yfchy

a

IS

het Ss*d

tCIeven

f

* tU

FiET FRANS NATIONAAL KAMPIOEFISCHAP BALLON-

VAREN 2OOB Z1T ER OP, MI]NI SCORT WAS NIET BESI MA,&R ALS TEAM AESTAAhIDE

UIT FAMILIE EN

Kuurstad Vichy, gelegen aan de rivier de Allier, beschikt over een enorm 'Centre Omnisports' waar je zo'n beetje alles kunt doen van tennis tot wildwaterkanoen. In dat sportcomplex

was het wedstrijdcentrum gevestigd; briefings, debriefings,

VRIEF,}}EN F}ESBEN WE ONS PRIMA VERMAAKT.

maaltijden, alles vond er plaats. Het gastankstation met twee

HET CDF 2008, ZOALS ZE HET HIER NOEMEN,

tankwagens plus een technisch servicevoertuig van Primagaz

VOND PLAATS IN DE OMGEVING VAN VICHY, IN DE

was naast de bewaakte parkeerplaats voor de ballonvoer-

AUVERGNE, iK BESLOOT I.4EE TE DOEN AAN DlT

tuigen gesitueerd, en de plaatselijke gendarmerie leidde het verkeer in goede banen zodat de teams na de briefings het

KAMPIOENSCHAq NA ZES ]AAR GEEN WEDSTRI]D TE HTBBEN GEVAREN. OMDAT VICHY MAAR ONGTVTTR

terrein konden verlaten met voorrang op het overige verkeer.

Pal naast het Centre Omnisports

ligt een van Frankrijks

FTN UUR RI]DEN VAN MI]N HI"}IDIGE FRANSF

mooiste paardenrenbanen, waar de 25 fiestaballons op

WOONPLAATS LIGT. BOVTNDIEN BTWONEN Mi]N

zaterdagavond een mooi spektakel verzorgden voor een

FRANSE 5C|*IOON}.IOFDER EN FIAAR PARTNIR EEN

vijftienduizendkoppig publiek, terwijl wij een eind westelijker

ROYAAL HUIS IN VICFIY OP ENKTLE MI$}UTTN RIJDEN

VAI'i },T-T WEDSTRI]DCENTRUM. WI] I{'AREN KORTOM,

'cHEA N0U5'.

bezig waren met een serie wedstrijdtasks ...

De wedstrijdvaarten speelden zich

af boven de brede vallei

van de Allier, net ten westen van Vichy op zo'n 250 meter boven zeeniveau. Dat is een glooiend landschap van vooral

TEKSTI FRANK SCHWEPPE FSTQ'5 TTAM FRANK SCHWEPPE: MAGALI FI5f,HER, CAMILLI FAIDIX, NATHALIT FISCHER IN F8.ANK SCHWIFPT

grote akkers. Het graan was al geoogst, wat ons meer dan genoeg start- en landingsmogelijkheden bood. Aan de hori-

zon naar het zuiden hielden de vulkanen van het Parc des Volcans d'Auvergne onder aanvoering van de 1465 meter

hoge Puy de D6me toezicht op onze capriolen.

NIET BOTSEN, S,V.P. Wedstrijdleider is dit jaar Michel Leblanc; vorig jaar assistent van onze bloedeigen Mathijs de Bruijn, die heel wat keren het Frans kampioenschap heeft geleid. Michel, een van Frankrijk's

toppiloten, heeft blijkbaar besloten zich niet meer zelf te wagen aan wedstrijdvaren nadat hij tijdens een WK rn japan twee jaar geleden een Koreaan met zijn mand de top van zijn ballon zag binnenkletteren en hij op een haar na crashte met een gescheurde top, zich het vege lilf reddend door in de laatste seconden alle gasflessen overboord te kieperen. Tijdens de

general briefing besteedt hij ongewoon veel aandacht aan he: botsingsrisico.

Y

;

'.

*v

? +

l',..

ry

t

De wedstrijd begint met een trainingsvaart op dinsdagavond

waar geen doorkomen aan is" Uiteindelijk telt mijn landings-

4 augustus vanaf het officidle startterrein, het vliegveld Vichy-

plek dus, want de observer zag me landen voor het einde

Charmeil. Een JDG om even in de stemming te komen. 51 wed-

van de scoringsperiode (en met GPS loggers is de landingstijd

strijdballons en twee dozijn fidstavaarders stijgen op van het

meestal ook te bepalen).

winderige vliegveld.

De trainingsvaart

loopt niet slecht. Tiende plek met een dikke

Op woensdagavond een Hesitation Waltz en een Fly On. We

dertig meter.

starten vanaf een 'point de d6collage individuel', ofwel met

Helaas gaat het de dagen daarna een stuk minder...

zijn allen vanaf een groot korenveld maar zonder signalering

Het totale programma van het kampioenschap zal uiteindelijk

of start-officials. lk scoor 61 meter op de HW, onder het

14 tasks omvatten, gevaren in vijf vaarten. De donderdag en

midden in dit gezelschap van overwegend ervaren en goed

vrijdag vallen uit door veel te harde wind en onweersbuien.

gedquipeerde deelnemers, en scoor weliswaar heel behoorlijk

op mijn Fly On, maar verzuim op de marker van het eerste DE TASKS De eerste echte competitievaart

doel een van de twee coordinaatgroepen door te schrappen.

vindt plaats op een grijze

woensdagochtend vanaf een alternatief startveld nabij het

Er is maar 6en doel

toegestaan, en ik krijg een No Result.

Stom. lk ben echt mijn oude wedstrijdreflexen kwijt. Gezien

stadje Ebreuil, in de benedenloop van het dal van de rivier de

het absolute resultaat zou ik er rond 800 punten moeten

Sioule. Een groot geschoren korenveld dat ietwat beschut ligt

hebben gescoord. Gelukkig vat het jonge team het goed op.

onderaan een heuvelhelling. Het spettert en vlaagt wat, de

Misschien is het de warmte: 32 graden bij een hoge voch-

lucht is dreigend. Op het task sheet twee opeenvolgende JDGs,

tigheidsgraad. Het zweet loopt me tappelings van het lijf

een Fly On en een Angle. De doelen liggen min of meer noor-

die middag en avond. Na de landing Iigt de ballon net in de

delijk, de bovenwind neigt naar zuidwest. Het is niet mijn soort

schaduw van een heuvelhelling, en rs het even een moment

weer, en als enige'lokale' piloot weet ik dat het weer in deze

voor een time-out terwijl we wachten op de volgauto.

omgeving heel snel kan omslaan tot venijnig slecht, dankzij de forcerende effecten van het hogere relief ten zuidwesten van

Als we na het avondeten in de kantine van het wedstrijd-

ons. Bij zuidwestenwind wil het in de vallei van de Allier, 66n

centrum naar huis rijden trekt de auto sterk naar rechts:

heuvel verderop, nogal eens flink blazen. Om die reden besluit

lekke band. Staan we tussen middernacht en 01:00 uur nog

ik mijn Fly On heel dichtbij te leggen en wil mijn markers dicht

het rechter voorwiel te wisselen van de volgeladen bus. Dat

buiten het startveld uitwerpen, om zodoende in het beschutte

wordt een korte nacht - maar de volgende ochtend om half

dal te kunnen blijven.

vijf piept de mobiele telefoon met een SMS'je van de wedstrijdleiding: "Le vol est annul6." We slapen dus juist lekker

Het weer knapt echter kortstondig voldoende op om toch een

uit en hebben daarna tijd de band te laten repareren.

serieuze poging te kunnen wagen naar de eerste doelen te

Ook de andere vaarten op donderdag en vrijdag vallen uit;

komen; maar de wind begint al snel te draaien naar zuid, zelfs

vrijdag opnieuw met een uitslaap-SMS. Geen grote slaapte-

licht zuidoost, en de lucht wordt weer donkerder. De derde en

korten tijdens dit kampioenschap.

vierde task worden over de radio door de wedstrijdleider gean-

nuleerd. lk haal task 2 niet meer, maar gooi toch mijn marker

Wel gaan we op vrijdagavond met zijn allen naar een alter-

er nog uit. Die vinden we later niet meer terug: opgeslokt door

natief startveld op een half uur rijden, om daar te constate-

een reusachtig veld vol distels en ander heuphoog prikspul

ren dat het nog te hard waait. Een anti-wind dans door de

.a:_:i iFEi@i4!::=

E *-=

+,#lB::-tf:-i

li:ii..i:'.ita:::::

verzamelde piloten mag niet helpen. Dan maar groepsfoto's

vel die nog even een beetje schaduw geeft. Met een doel ten

maken, Fly tn. FIy ln,

noordoosten van je en bovenwinden uit westnoordwest moet

FIY 1n.,.

je dan toch echt je best doen.

tot pal boven de grond voor een laatste poging om

nog

Alle drie de vaarten van het weekend beginnen vervolgens

lk zak

met een Fly In. Wie mil kent weet dat ik daar niet dol op

wat links te winnen als ik al bijna voorbij de heuvel gedreven

ben. lk heb er een broertje dood aan om op ongoddelijke

word. Er loopt een onbenullig klein beekje op het laagste pun:

ti.lden landeigenaren uit hun bed te moeten stampen en om

bijna pal van zuid naar noord. Kijken of ik oP,dat laagste punt

eindeloos door het land te rijden op zoek naar een startplek.

kan komen en of de stroming dan die beek volgt. En ja. Het

Bovendien vind ik dat veelvuldige Fly lns wijzen op een luie

kost me dik een uur op luttele meters boven de grond, soms

organisatie: als je voldoende alternatieve startvelden hebt kun

tussen de bomen door, maar ik kom toch twee kilometer naar'

je de kaart goed benutten zonder al dat gestress. Gelukkig zijn

links, en verschijn lang nadat de andere deelnemers verdwe-

er veel geschoren akkers met handzame paadjes ertussen waar

nen zijn toch nog boven dat vermaledijde Fly ln-doelkruis.

je een mand op kunt leggen, zodat je niet naar landeigenaren

Geen briljante score met 74 meter, maar wel op het doelter-

rein. Dat doet een mens goed. Vervolgens scoor ik 4,80 meter'

hoeft te zoeken.

op mijn PDG, een kilometer verderop. Goed voor een 13e We hebben zaterdagochtend vijf tasks, en weinig wind om ze

plaats op die task.

allemaal te halen. Wind die bovendien nog afneemt ook. Fly

ln, Pilot Declared Goal, Hesitation Waltz met twee doelen en

Daarna raakt mijn gas op en is er ook geen wind meer. Voor

twee keer een Fly On. Zelfs bij de minimale afstanden nog zo'n

alle tasks zijn er scoringsperiodes, voor de laatste drie elk

13 km varen, en naar zal blijken haalt niemand dat. Iedereen

10:00 uur. Om kwart voor tien laat ik de laatste drie markers

landt met zijn vier of zelfs vijf flessen totaal leeg zonder bij de

in chronologische volgorde vlak na elkaar vallen, pal voor de

laatste doelen in de buurt te komen.

voeten van onze observer langs een onverhard weggetje. De

lk kies mijn startplek op basis van een peilballon die wijst op

beide Fly Ons heb ik intussen aangepast en pal naast elkaar

een pal westelijke wind, en die draait natuurlijk meer naar

gelegd: het gaat tenslotte om de minimale afstand van mark

noordwest als we de ballon eenmaal aan het uitpakken zijn.

tot het aangegeven doel, dus

De snelle trailerboys met de ballons grotendeels startklaar op

legt kun je de doelen ook naast elkaar leggen - zelfs op het-

de aanhanger in plaats van achterin een busje hebben een

zelfde punt.

kwartier meer tijd om zich aan de veranderende wind aan

Daarna nog 300 meter doorknutselen en landen met een paar

te passen en kiezen meest het luchtruim op twee kilometer

procent gas in de laatste tanks.

noord (links) van ons. Bijna niemand die in onze buurt opstijgt

De tactiek klopt: op elke task een geldig resultaat, zelfs al is

komt ook maar nabij het Fly ln-doel. Een afgeplatte heuvel

het niet geweldig. Het voorkomen van een No Result op de

tussen ons en dat doel verstoort de boel extra:

zitje eenmaal

tot

als je je markers vlak bij elkaar

laatste Fly On levert nog een handvol punten

op. I7 piloten

wat te veel naar rechts, dan stroomt de lucht er omheen en

hebben een No Result op die laatste task, de beste score

duwt je nog verder weg.

bijna een kilometer.

is

Verloren zaak dus, zeker met de PDG achter de FlN, dus ook een eind naar links. Denk je dan even. Maar ik ben die ochtend

Die zaterdagavond opnieuw een Fly ln vanuit globaal

in de stemming om ervoor te vechten, en laag bij de grond is

startgebied. Veel tijdverlies als we bij een zeer bejaard echt-

er een strominkje uit zuidoost; koude uitstroom van die heu-

paar om toestemming vragen een terrein te mogen gebru

hetzelfc:

ke'

=:ffi*@agg

en de half dove mevrouw in slakkengang naar de telefoon

BUITENLANDSE WINNAARS

sloft om de feitelijke eigenaar te bellen en om toestemming te

De nieuwe Franse kampioen is een

vragen, waarbij natuurlijk eerst een gezellig kletspraatje over

Schwartz. De wedstrijd is feitelijk gewonnen door

de laatste dorpsroddels op luid slechthorenden-niveau moet

Luxemburger Nicolas Weber, een telg uit het geslacht van

plaatsvinden De

..

jonge piloot, Nicolas

papa Jean-Claude, organisator van de Mobilux Trophy/Honda

.

wind draait totaal, weinigen halen de doelvaarten (FlN en

Cup; op de tweede plaats de ltaliaan lgor Charbonnier, ook

JDG) met enige precisie. lk zie mezelf wegdrijven en besluit

weer nageslacht van ... Kortom, jongens die van kindsaf

alleen te gaan voor de laatste task, een Angle ten opzichte van

opgegroeid met ballons.

een zuidoostelijke richting van

I35' (min of

meer de richting

zijn

,

De grote afknapper is voor Frangois Messines, die tijdens de

tussen de twee doelen). Een hoek van 1 55,7" levert een vierde

General Briefing een berg lof kreeg toegezwaaid voor het

plaats op en 895 punten, maar we raken weer een marker kwijt

winnen van het EK vorig jaar, en die met enige arrogantie het

tijdens een zoektocht in het donker door een veld vol zonne-

gewone ballongepeupel toesprak en ze toewenste goed te

bloemen. lk had de observer in de mand en dus een resultaat;

scoren tijdens dit kampioenschap, al hadden ze weinig kans

maar rondzwiepende zonnebloemen zijn gevaarlijk in het

meer om zich te kwalificeren voor internationale deelname,

donker. Beng! Ai!

"gezien de voorsprong die hij en de rest van de nationale top

Zondagochtend opnieuw een Fly ln, gevolgd door een

zeggen dat ik ietwat verbaasd was over zoveel arrogantie.

Hesitation Waltz. De wind is, behalve op zeer grote hoogte,

Messines

overwegend zuid en de HW-doelen liggen oost van de FIN-

deden vijf buitenlanders mee (ik tel niet als zodanig, ik ben

al hadden opgebouwd op de nationale ranglijst"... lk moet

wordt vierde totaal en tweede van Frankrijk.

Er

Omdat het de laatste dag is zijn er scoringsgebieden geprojec-

'resident') en daarvan wisten er twee hem al te verslaan. Dat

teerd van 150 meter rond de doelen. Eigenlijk is het dus kiezen:

geeft te denken. Hij kijkt in elk geval wat zuur tijdens de prijs-

je doet de Fly ln of de HW. Op de FIN halen 21 van de 51 deel-

uitreiking. Nummer drie, titelverdediger Stephane Bolze, vat

nemers het doel, op de HW maar 12. En maar vier deelnemers

het een stuk sportiever op dat hij is'verslagen'door een jong

halen beiden. Mand op de entree van een geschoren korenveld,

knulletje. Maar hij liep dan ook een stuk minder hautain te

ietwat winderige start. ln de vaartrichting ligt wat we de hele

doen tijdens de wedstrijd.

week al de 'araignee' (de spin) noemen: een wirwar van grote

hoogspanningen die in een groot verdeelcentrum bijeenkomen.

TERU

Alweer zit ik meer rechts dan de meesten, die hoog binnenko-

ln veel opzichten was het goed georganiseerd: goed wedstrijd-

G

KIJ KEN D

men en zeer rappe dalingen moeten maken om het doel van

centrum, goede gasvoorziening, aardig landschap, gastvrije

de FIN te halen. lk blijf juist betrekkelijk laag en hoef geen hals-

ontvangst door de boeren, een goed georganiseerd fi6stage-

brekende toeren uit te halen. Krap 31 meter is goed voor een

deelte met zo'n 25 ballons die de wedstrijd niet in de weg

tiende plaats en 946 punten. Daarna is het welletjes: om het

zaten. Persoonlijk vond ik het een luxe dat we allemaal een

kleine scoringsgebied van de HW te halen zou ik onmiddellijk

speciaal uitgegeven en met PZs voorgedrukte wedstrijdkaart

naar meer dan 1000 meter moeten gaan, er zitten ballons te

kregen, zodat we geen kaarten hoefden te knippen en plak-

dicht rondom om snel te kunnen stijgen en dat haal ik dus niet

ken. Die kaart was ook door de wedstrijdleiding in samenwer-

meer. lk zoek een landingsplek ruim voor het spinnenweb van

king met lGN, het Frans topografisch instituut, professioneel

leidingen. We zijn snel terug om gas te tanken, en eten lekker

gedigitaliseerd en via de website van de Federation FranEaise

thuis bij de familie, voor de prijsuitreiking.

d'Adrostation (FFA) beschikbaar gemaakt, samen met calibra-

ffi

Anderzijds zijn er geen onnodige risico's genomen en heb-

tiegegevens voor OziExplorer.

De task setting daarentegen vond ik

wat weinig gevarieerd.

ben we geen vaarten gezien in zeer hoge windsnelheden of

Drie Fly lns, drie JDGs, drie Fly Ons en drie HWs uit totaal 14

anderszins slecht weer. Met de veiligheid is hier zeker geen

tasks, met als enige variatie een PDG en een Angle, is gewoon

loopje genomen. Dat is positief.

zonde in een landschap en weerscondities die erom schreeuwden om tasks te zetten als Minimum Distance, Minimum en

MEEDOEN?

Maximum Distance Double Drops, CRAT, Gordon Bennett

Er deden zoals gezegd

Memorials enzovoorts. Te veel doelen ook die alleen maar

qua omvang grote kampioenschap met totaal 51 deelnemers.

redelijk aan te varen waren voor diegenen die heel snel naar

Frankri.jk heeft een actieve 'commission sportive' en men doei

grote hoogte konden stijgen, omdat alles was geprojecteerd

zijn best om het wedstrijdvaren te promoten. Het niveau van

met de winden op 500 en 1000 meter.

de Franse wedstrijdpiloten is zeker niet kinderachtig. Ook was

HET LAND VAN PASCAL

geld bescheiden: 300 euro voor het hele pakket inclusief gas,

Dat laatste lag ook een beetje aan de kwaliteit van de weers-

onderdak en eten voor een team van vier personen.

voorspellingen. Uit gesprekken bleek dat de wedstrijdleiding

Het kan voor een Nederlander best interessant zijn om eens

vijf buitenlandse teamE mee aan dit

dit kampioenschap goed gesponsord en daardoor het entree-

(lees: de aanwezige meteorologe) zich niet echt bewust was

mee te doen aan een Frans kampioenschap. Het biedt in elk

van de specifieke meteo-omstandigheden in het gebied - en

geval een kans in een ander landschap te varen en je te meter

die zijn nogal speciaal dankzij de nabijheid van zoveel vreemd

met een gezelschap van gepassioneerde wedstrijdvaarders.

gevormd vulkanisch reli6f en heuvelachtige plateaus rondom.

Je moet er, uiteraard,

Een gebrek aan kennis van de lokale condities in de Auvergne

task sheets en briefings zijn Franstalig.

wel Frans voor spreken, want de regels,

is een structureel probleem bij de luchtvaartmeteorologische

dienst van Meteo France, waar we als lokale ballonvaarders

LIN K

dagelijks tegenaan lopen. Dat is beschamend als je bedenkt

Een serie

dat Blaise Pascal in 1648 in Clermont-Ferrand het bestaan van

is

foto's van team JOY tijdens het Frans kampioenschap

te vinden op

luchtdruk heeft bewezen en de drukhoogtemeter heeft uitge-

http://ba llon bleu.free.f r/Albu ms/CD

vonden door het verschil te meten in de hoogte van een kolom

Het volledige resultaat plus diverse fotoseries, task sheets etc.

kwik in de stad en op de top van de Puy de D6me. De fameuze

staan op de website van de FFA: http://www.ffaerostation.org

hectoPascal vindt zijn oorsprong in de Auvergne!

rere

F2

008i index. htm

I

BALLON-TOMTOMS

Het moderne wedstrijdvarene

o a

J-)

C

i

1000 fV

lk heb me tijdens het Franse kampioenschap verbaasd over

700 voet per minuut en dalingen van rond de 900

het grote aantal deelnemers dat zich de weg liet wijzen door

min. Het is ook duidelijk dat je met een normale ballon nooit

notebook- en tabletcomputers met 'moving map' en GPS-kop-

een botsing met een snel onder je omhoog komende racer

peling. Dat, en de proliferatie van 'racer'-ballons van diverse

zult kunnen vermijden.

23

WIE KAN NOG WII\I]tIEN? Toen ik kennismaakte met onze sport, in 1982, telde het NK

ln hoeverre die computers echt helpen weet ik niet. Ze zullen

14 deelnemers; dat waren alle ballonvaarders in Nederland. ln

zeker het snel invoeren van doelen vergemakkelijken: een weg-

die jaren deed je wedstrijden met de ballon waar je ook dage-

kruising aantikken op een touch screen is natuurlijk simpeler

lijks

dan het cijfer voor cijfer inprutten van een coordinaatgroep

mee maakte, want een 77 was toen zo'n beetje de norm. Af

in een zakformaat Garmin (en gezegd moet worden dat de

en toe een wedstrijd doen was een normaal onderdeel van je

nieuwere modellen GPS ook erg gericht zijn op gebruik met

ballonliefhebberij.

je kleinschalige plezier- , passagiers- en/of reclamevaarten

computers en te volgestampt met leukigheden die we niet nodig hebben - lijsten met de meest nabije McDonalds en zo).

Tegenwoordig staat wedstrijdvaren op nationaal-kampioen-

Maar ik heb ook piloten zich horen beklagen dat ze weer de

schapsniveau duidelijk een eind af van 'gewoon' ballonvaren.

papieren kaart erbij moesten halen om de laatste wijzigingen

Wie een kans wil maken om te winnen schaffe zich een spe-

op de offici6le wedstrijdkaart over te kunnen nemen: er waren

ciale racerballon aan, met een op bloedsnel uit- en inpakken

nogal wat veranderingen in de hoogspanningsleidingen sinds

aangepaste aanhanger getrokken door een luxe terreinauto

de uitgave van de 1:50.000 kaart. Een nieuwe hoogspanning

op steroiden die met een ton ballon erachter bergop noi in

intekenen doe je blijkbaar niet even op je computer.

staat is in tien seconden naar honderd te accelereren. Ballon

Wij gebruikten geen computer tijdens het varen en volgen.

en voertuig natuurlijk ge6quipeerd met GPS-aangedreven

Mijn jonge volgers hadden zich rap aangeleerd hoe ze een

bewegende kaarten op widescreen aanraakbare computer-

doel-of landingscoordinaat in een bejaarde Garmin 12XL kon-

schermen, als het kan met GPS'en die per radio tegen elkaar

den programmeren, en het kaartlezen ging de twee visueel

praten en de crew op de kaart meteen een pijltje laten zien

ingestelde grafisch ontwerpsters in mijn ploegje goed genoeg

met de actuele positie van de ballon. De mobiele telefoon-

af om vlot bij de ballon te komen. Wel heb ik de ingebouwde

verbinding tussen piloot en crew staat de hele vaart open,

kaart en routeringsfunctie in mijn Garmin 60 CSx dankbaar

aan weerszijden met een handsfree oortelefoon, stijl 'secret

gebruikt om over de weg terug te keren naar de plekken

service', in de oorschelpen geplugd.

waar ik markers had uitgeworpen. Maar zelfszo'n apparaat helpt je niet een marker terug te vinden die ergens in dichte begroeiing is geland na een worp vanaf 50

tot

100 meter

Wie met klassiek materieel vaart, 2al zich tevreden moeten stellen met gezellig meedoen en moel zrch niet veel illusies

zijn

hoogte. Je vindt het goede veld terug, loopt zuiver onder

maken over

het track van de ballon nabij het 'man overboord' waypoint,

kun je je afvra-

en die marker blijft koppig opgeslokt door de distels of de

zin heeft: een

zonnebloemen. Al die digitale techniek maakt het wat mak-

met de hulp van

kelijker, maar ik betwijfel of het groot verschil maakt - tenzij

teerde navigator

je als piloot een slecht kaartlezer bent en niet kunt scoren

de laatste tech-

zonder hulp van ofwel een briljant navigerende copiloot, ofwel

niek de tweede

een 'ballon-TomTom' die je precies laat zien waar je bent ten

plaats op het

opzichte van de doelen.

podium behaalt

of haar kans om hoog te eindigen. Nu gen wie het meer naar zijn Fran(ois Messines die

'qrn getalenen

en daar dan SNELLE BALLONS Het gebruik van een 'racer'-ballon die twee-

nog zuur staat te kilken,

tot driemaal zo

of een residente Hollander met een

opae 47e

snel kan dalen en, vooral, stijgen als een normaal model is

bejaarde Thunder die

daarentegen een enorm voordeel. Vooral als de tasks zijn

plaats eindigt en sche-eizeep-

gezet op basis van de winden op grote hoogte, zoals hier. Ooit

gevechten houdt met de

was miln twaalfbaans Thunder Series One een relatief 'snelle'

volgploeg ...

ballon, nu voelde ik me een slak met stijgsnelheden rond 600,

rI,

-o

fabrikaten, zijn de belangrijkste veranderingen in het materieel van de laatste jaren. Maakt het verschil?

:

n ri

KS0TT

maild - ?008

PH,

2008

DAH

Rcb Wieger*s Bali"onv*art B.V"

tevert sinds 2001.: - Verkoop Kubicek Balloons - Ballononderhoud aan alte mer, BaLlananderhaud

Als grootste

en

onafhankelijke onderhoudsbe: -r van Nederland bieden wij BvL -

100

uurs/jaarlijkse insper:

batlononderhoud en reparaties =." voor de vo[gende,baltonmerken :

PH

ZAI{

PH-UNA - 2007

2$07

PH-{UB

-

2005

Cameron, Kavanagh, Kubic=' Lindstrand, Schroeder, S' Thunder & Cott en Ultra Magic

,

.

Hierbij worden gelijke tarie "." gehanteerd. ongeacht het m=' Uiteraard hebben wij ook : -., onderdelen ten behoeve ,:' reparaties in voorraad. Ne=voor meer informatie contact

-.

ons op.

PH-VB3 -2007

W Ea'ii'; n,.,ert<ot

PH_RKJ

PH-MKO

{t*tfii

{.u*t

"$

2006

frr,**e!

I ( " bi rti< Ea ilcr: n:

Kubicek is de grootste ballonfabrikant in Oost Europa en is gevestigd in het Hart van Europa, TsjechiE. De expertise van deze ballonfabrikant begon in 1983. Kubicek Batloons fabriceert zijn ballonnen van UV bestendige en

kleurvaste polyester ballonstof. Kubicek Balloons is a[s eerste ba[[onfabrikant door de EASA gecertificeerd wat een hoog niveau van ktantenbenadering garandeert. En dit atles tegen een zeer concurrerende prijs. Voor meer informatie of een vrijblijvende offerte, neem gerust contact met ons op.

Rob Wiegers Battonvaart

f

Breem.r*ql

Peter v/d

3768 mP Soq

r 035-60300d 035-602e4q M 06-48r065q E niets @ kubicekhaltoons.{ W www.kubicekbatloond F

*#s,+:+q_sF;

ffif:r:::'::

:j

l

ffi;:''

+:.'+r--,.i^.t:

:

":

ffi

OOITI

Gerjan Crebolder schreef over de historie van de Ballonfidsta

groeide ook de interesse van het bedrijfsleven. Voor weinig

Barneveld het zeer lezenswaardige boek Ruim een kwaft eeuw

geld was het beeldmerk van jouw bedrijf avond aan avond

'Gebakken Lucht'. Een boek dat zeker uitnodigt

in de lucht te zien. ledereen wist je feilloos te vertellen dat

tot

lezen

mede door de fraaie ballonfoto's van Ben Blass.

Bavaria o{ Boomsma over het dorp was gekomen. Een heel wat

De Ballonfi6sta Barneveld startte zoals gezegd als een vrien-

goedkopere manier van reclame maken dan een grote pagina

denfeestje voor ballonvaarders. Maar de echte geestelijke

in de Telegraaf. Om maar niet te spreken van de vele vip-vaar-

vaderwas Ben Bldss. Ben had eind zeventigerjaren nog nooit

ten waarbij belangrijke zakelijke relaties het avontuur van hun

iets te maken gehad met heteluchtballonnen. Dat veranderde

leven kregen aangeboden. De commerci6le invloeden op het

toen

hi.l

begin tachtiger jaren Hans Zoet ontmoette. Een van

ballonvaren in Nederland namen stormenderwijs toe.

de eerste Nederlanders die een brevet haalde als ballonpiloot

Gerlan Crebolder beschrijft in zrjn boek op een uitstekende

en naast Ad Haarhuis en de Engelse chirurg Simon Faithfull,

wijze deze ontwikkelingen en vooral ook de invloed die het in

die in Rotterdam werkte, tot de echte ballonpioniers van

de loop der jaren kreeg op de organrsatie van de Ballonfi6sta

Nederland gerekend moet worden.

Barneveld. ln de eerste hoofdstukken neemt hij de lezer nog

Ben Bldss was directeur van de Barneveldse Pluimvee Centrale

aan de hand op een ontdekkingsreis in de ballonwereld.

en ook voorzitter van een stichting die kleur moest geven

Wanneer is het ooit begonnen, hoe zit een heteluchtballon in

aan de herdenking van het feit dat Jan van Schaffelaar 500

elkaar, wat moet je weten en kunnen om zo'n ballon te mogen

jaar daarvoor van de toren van Barneveld zou zijn gespron-

varen, hoe wordt je ballonvaarder en wat beleef je als passa-

gen. "Jan van Schaffelaar van boven naar beneden en met

gier? Bijzondere kost voor iedereen die ooit een vaart gemaakt

een ballon van beneden naar boven", dacht Ben BlSss en de

heeft of met kriebels in zijn buik wacht op zijn of haar ballon-

Barneveldse Ballonfidsta was in embryonale vorm geboren.

doop.

Commercie bestond in die jaren nog niet echt in de bal-

Het verhaal loopt vloeiend over in het hoofdstuk over de orga-

lonsport. Het waren vooral individualisten met een hang naar

nisaties die in de loop van 27 jaar 25 keer een fidsta organi-

avontuur en belangstelling voor de luchtvaart die in een wijde

seerde. Een verhaal over de mannen en vrouwen die jaarlijks

zak vol hete lucht het luchtruim kozen. Dorpen liepen nog leeg

de kar van het evenement voortsleepte om het publiek toch

bij het overkomen van een ballon en van problemen met een

vooral een spectaculair evenement voor te zetten. Het boek

boer had niemand ooit gehoord. Behalve dat het ballonnen-

moest in zeer korte tijd geschreven worden. Het is Gerjan

feestje in Barneveld een leuke ontmoetingsplaats voor piloten

Crebolder dus vergeven dat het hoofdstuk'De geschiedenis

was, werd het ook een geweldige publiekstrekker.

van de Ballonfi6sta Barneveld' niet geheel overeen zal stemmen

Met alle aandacht die ballonnen trokken bij het grote publiek

met de herinneringen van alle bestuurders die er bij betrokken

I : :

1.

:

: .:

: :,

:i :!

j

.t

I :

waren. Voor alle lezers die er niet bij betrokken waren doet

het evenement gevolgd worden. leder hoofdstuk geeft een

dat verder niet terzake. Het hoofdstuk leest makkelijk weg en

goed overzicht van de ballonnen, de special shapes, de piloten

geeft in grote lijnen een goed en correct beeld van de historie.

en het aantal bezoekers dat de fiEsta trok. De opsomming van

ln Gerjan Crebolder huist de archivaris puur sang die hij ook

dit soort gegevens zou uiteraard snel leiden tot gort droog

altijd in zijn loopbaan bij de gemeente Barneveld is geweest.

leesvoer. Gelukkig heeft de schrijver er voor gekozen ieder

'!

Gerjan Crebolder zou Gerjan Crebolder niet zijn als hij niet in

hoofdstuk over elk afzonderlijk jaar aan te kleden met prach-

de archieven zou duiken om er met een verrassende vondst

tige anekdotes. Deze keus maakt het boek een document dat

weer uit te voorschijn te komen. Met ijverig speurwerk heeft

bijzonder plezierig leest. Niet alleen voor alle betrokkenen die

hij aan het licht gebracht dat de eerste Nederlandse ballon-

het zelf hebben meegemaakt maar ook voor iedereen die met

vaarder ooit, Abraham Hopman, vrijwel zeker eigenaar en

enig gevoel voor de magie van het ballonvaren het boek ter

bewoner is geweest van het Huis 'De Schaffelaar'. Hij was

hand zal nemen.

overigens geen al te goed voorbeeld voor de paar honderd

Het boek kan overigens niet zonder de rijke illustraties uit de

Nederlanders die de eeuwen er na het

tot ballonpiloot brach-

archieven van Ben Bl5ss. Ben was de initiator van het eerste

ten. Hij vergat nog al eens rekeningen te betalen en werd zelfs

ballonfeest in Barneveld. Hij was ook de voorzitter van de eer-

van oplichting verdacht door mensen geld uit de zak te trom-

ste stichting die jaarlijks het feest ging organiseren (1982-1992

melen voor een opstijging zonder daadwerkelijk het luchtruim

en 2003). Ben Bldss werd nooit piloot maar verwierf zich een

te kiezen. Niet voor niets werd Abraham Hopman ook wel

grote naam in de ballonwereld door zijn prestaties als ballonfo-

eens Abraham Fopman genoemd. Ook werd door hem nooit

tograaf. Zijn ballonfoto's vonden hun weg over de hele wereld.

een cent betaald aan de verkopers van 'De Schaffelaar'.

Veel schrijvers van ballonboeken, producenten van kalenders

U

begrijpt het: hij heeft er niet lang gewoond en werd het huis

en magazines maakten dankbaar gebruik van zijn ontroerende,

uitgejaagd. Het blijft zeer curieus dat de eerste ballonvaar-

sfeervolle en artistieke ballonfoto's. Slechts een paar van zijn

der van Nederland ooit woonde op de plek waar nu elk jaar

foto's uit deze categorie is meegnomen in dit boek. Het zijn

opnieuw het oudste ballonevenement van Nederland wordt

vooral de registrerende foto's van Ben Bldss die rijkelijk in dit

georganiseerd.

boek aanwezig zijn. Logisch want de foto's van Ben zijn een

Het boek vervolgd met 25 hoofdstukken waarin alle jaren van

visuele aanvulling op de teksten van Gerjan Crebolder en schri.jven op een visuele manier

DIT 15 DE KOEWEI ZOALS BALLONVAARDERS HEM AL HET LIEFST

de 25-jarige geschredenis

25 JAAR GRAAG ZITN

VAN BOVEI!AF.

van het ballonevenement

=€ffic

in Barneveld. Daarmee levert Ben Bldss eersteklas vakwerk en een onmisbare aanvulling aan het

* %

boek. Maar zijn grote vakmanschap als artis-

rE

tiek ballonfotograaf blijft daardoor toch enigszins onderbelicht. Het is te hopen dat er ooit nog

Btr

eens een boek verschijnt

waarin het beste materiaal van zijn hand wordt gepu bliceerd.

Ruim een kwart eeuw 'gebakken lucht'is gepubliceerd door de Koninklijke BDU Uitgevers BV in Barneveld. Het ISBN

Hj {-.tl

,

nr is 978-90-8788-059-0

(t

o .,1-,

Helma Sjuts 1919

2008

m

C

OP 89.JARIGE LEEFTI.ID 15 HELUA s'UTS OVERLEDE'I. ZE TAA(TE OP HAAR

:

sOE LEVEiISJAAR PAS HAAR EERSTE BALLOiIVAART. DEZE EERSTE VAART VAIT

(o

HAAR VERA]IDENDE HAAR LEVETI TOTAAL WAITT HIERITIA HEEFT ZE HAAR LEVEIT

-o

T

VOLLEDTG GEWTJD AA]U HAAR PASSIE. DE GASBALLONVAART'

HELIIA WAS DE DRIJVENDE KRACHT ACHTER DE BALLONVERENIGING IN u0rsrrn. tN DE JAREN ZEVENTTG KWAM MEDE DooR HAAR ENoRME INZET DE GASBALLONVAART WEER GOED IN BELANGSTELLING TE STAAN. ZE WIST HAAR PASSIE VOOR DE GASBALLONVAART OP EEN FANTASTISCHE MANIER OVER TE BRENGEN. DIT HEEFT GELEID TOT EEN HELE NIEUWE GENERATIE

GASBALLONVAARDERS. ALs DIRECTRICE VAN DE'REALSCHULE' VERZORGDE ZE IN DE AVONDUREN GBAAG DE BALLON THEORIELESSEN EN ZE WAS ALTIJD BESCHIKBAAR VOOR LESVAARTEN. HAAR BALLONLEVEN MET TALRIJKE AVONTUREN HEEFT ZE PRACHTIG BESCHREVEN

lN HAAR BOEKr 'ElN LEBEN lM BALLON',

rsBN 3-402-0s461-2

OP 25 APRIL .lL. SPRAK ONLANGS ONTVTNG ZE NOG UtT HANDEN VAN NINI BOESMAN,'DE BOESMAN

HELMA SJUTS NOG EEN

AWARD'. HELMA WAS EEN ZEER MARKANTE PERSOONLIJKHEID DIE IN DE

GEESTIG DANKWOORD UIT

BALLONWERELD ONUITWISBARE HERINNERINGEN ACHTERLAAT.

NA HET OTVTVANGEN VAN

RIEN JURG

DE BOESMAN AWARD

De zekerheid van

Ballonvaarders laten niets aan het toeval

over. Uiterst secuur gaan ze met het materiaal om. Dat begint al bij de aanschaf van een ballon. Absolute zekerheid staat immers voorop. Vandaar ook dat ballonvaarders, als het om verzekeringen gaat, zich wenden

tot De Keyzer Assuranti€n.

H6t kantoor met expertise op het gebied van alle ballonrisico's. Een volstrekt

onafhankelijke adviseur, die juist door die onafhankelijkheid het meest optimale verzekeringspakket kan aanbieden.

*

Bij De Key:er staan ee op de bres voor de

KEYaER DE ASSURANTIEN

ballonvaarder. Een hele geruststelling.

!

Voqr meer inform*tie kunt u contact

Wilhelminapark 25, Breda - Postbus 4670, 4803 ER Breda

opnemen met dhr. A.Ripson.

Telefoon 076- 533 35 55 / Telefax 076 -514 5255

assurantien

I

hypotheken

f

pensioenen

;

financiering

:.--- .":, . al '

'.,..,

. '5i.

:

I

:s" i

r+1

il+

Met een ballon over Amsterdam Piloot Peter van Haften maakte deze uitzon-

,*'.*

derlijke vaart. En Martijn de Vries was met zijn camera aan boord. Op deze pagina van boven naar onder: Het voormalig stadhuis op de Dam, de Waag op de Nieuwmarkt en Artis van boven.

Op de pagina hiernaast: Smog boven het havengebied. 'China

town' op de Zeedijk.

'De dino', verbinding tussen lJburg en de stad.

Nemo, museum in de vorm van een schip.

Mauritskade met het Tropenilstituut

.

Oud en nieuw Amsterdam in 66n foto: de

Zuiderkerk met de Stopera op de achtergrond.

Het scheepvaartmuseum.

l-{eeft u ook mooie luchtfoto's van Nederland?

Ballonstof plaatst ze graag.

t B s-

:

I

r

':,. -'

..

'

=:'::*;1g'&trfE'.:; ,E

a

:& I

t.

E

r*

I$ tj

I

I

t: t.+

=l I

*-.

i

.(

&

.ar :tl

il ii

.tr I

+

rq! : .,

=

:: -:

.'_:

,''L*J

!'

;,j1r,-;#fi ,y;l!tt. ':i_ ]s8., {q'}*

I

{a

C

: ttr

.at

-r!*-

I

.. r. g&* 'i].-':*

$

i.:

j::

'.::Ll:a;:.

i*?.:.;j*s

r :-E'a:.=:=3:{ 'S : -.4!a

--=

\EE E!€.r=

,, €+

.1 e

<..:: Ie t,

o a

.:,:.-:

l=j:

!,

j ii:,;:, +. - :.: :,: :-

= =

;_ ==:=:

: ..: 1:

, l-..* iri [,, i: i.:i,! i:;= .'i ;ii:;:.

: -o

:

-..--.,

C

o

:

:

:'!:

=

.

,,

:

TEKST EN BEELD; RUTGER COUCKE

Daarin werd ruimte gegeven aan groepen die zich zorgen

berm. Als je foto's als bewijsmateriaal maakt moet je toch wel

maken over de onrust onder het wild, veroorzaakt door laag-

de positie waar vandaan je de

varende ballonnen. De Telegraaf schrijft daarover:' ... De die-

technische gegevens van de camera en de lens meeleveren.

ren steken

in paniek wegen over en worden daardoor regel'

matig aangereden of zorgen voor gevaarlijke verkeerssituaties

...'lArjen ten Cate,

5 augustus 2008]. Als je

dit leest zie je bij

foto hebt gemaakt alswel de

Het effect van een telelens bijvoorbeeld, kan zijn dat een hert

wat op 300 meter afstand staat te burlen beeldvullend wordt gefotografeerd. Wat doet zo'n lens dan met een ballon van 35 meter hoog?

wijze van spreken de hertenkadavers stuiptrekkend langs de weg liggen ter-

want onnodig laagvaren komt

wijl de ballons lachend het luchtruim

Nee,

kiezen. Er is echter nog nooit het ver-

helaas voor. Nederland is een klein, vol

band aangetoond tussen aangereden

land en men is terecht extra zuinig op

wild en een laagvarende ballon. Let

haar toch al beperkte natuurgebieden.

wel, ik zeg niet, dat het niet zou kun-

Verstoring van die gebieden moet voor-

nen gebeuren. Dat gevaar is wel dege-

komen worden en ballonvaarders dragen

lijk aanwezig en wij als ballonvaarders

daar in het algemeen gragg hun steentje

moeten ons daarvan terdege bewust

aan bij. Wat dat betreft zijn ballonvaar-

zijn.

ders soms net mensen. Je hoeft niet veel

Op TV Gelderland wordt bij dit onder-

fantasie te hebben om in te zien dat een

werp een groepje vluchtende herten

laagvarende ballon zeer storend voor

getoond. Er is echter geen ballon te

zo'n stukje natuur kan zijn. Daarom heb-

zien. Wel mogen we een cameraman veronderstellen die het

ben de natuurliefhebbers de ballonvaart in de kijker en men

filmpje heeft gemaakt. Zouden die herten daarvoor soms het

is extra

hazenpad kiezen? Als onze woordvoerder een kritisch geluid

inmiddels zo hoog opgelopen, dat er onmiddellijk aangifte

laat horen over de kwaliteit van de waarnemingen van de

wordt gedaan.

natuurvorsers, verkiest dezelfde omroep dat niet uit te zenden.

Maar het gaat niet om het vermijden van die bekeuring, het

Zo mogelijk nog bonter maakt De Stendor het door melding te

gaat om het ontzien van de natuur en het wegnemen van

maken van twee ballons die in een natuurgebied zouden heb-

die irritatie. ln naam van ballonvarend Nederland. Want de

ben laaggevaren. Bij nader onderzoek bleek er inderdaad 66n

ballonnatie wordt afgemeten naar de misdragingen van 66n

ballon ongeoorloofd te hebben gehandeld. Betreffende piloot

ballonvaarder die in de fout gaat. Zo is iedere piloot altijd een

is daarop aangesproken. De andere ballon bleek een keurige

ambassadeur van de ballonvaart. Dus vergewis u voor de vaart

landing in de berm van een drukke weg geen wild in de buurt was

- te hebben

-

waar dus echt

gemaakt. Wel wordt

alert op ballons die in de fout gaan. En de irritatie

is

of u mogelijk over natuurgebieden komt, ook als de wind onverwacht draait. Neem de nodige maatregelen, maar laten

in De Stendor even naam en toenaam van het ballonbedrijf

we met zijn allen de wind uit de zeilen nemen van de bezorg-

genoemd, dat nu bij de Stendorlezers ten onrechte als te

de natuurbetreders daar beneden.

kwader trouw bekend staat. Misschien even rectificeren?

Wat opvalt, is dat de media gemakkelijk en goedgelovig nega-

VEILIG

H EI D

tieve berichtgeving over ballonvaart overnemen, zonder al te

Het kan natuurlijk zo zijn dat u in een situatie terechtkomt

veel moeite te doen om de feiten boven tafel te krijgen.

waar het voor de veiligheid van de mensen aan boord noodzakelijk is om toch laag te varen in een natuurgebied. Een

AZIJNPISSER' EN ZEURPIETEN?

onvoorziene weersverandering bijvoorbeeld, dat kan de beste

Hebben die klagers ongelijk en zijn het alleen maar azijnpissers

nog overkomen. ln zo'n geval kan niemand het u kwalijk

en zeurpieten? Ja en nee.

nemen dat u het welzijn van de zwijnen even op de tweede

Ja,

want de waarnemingen zijn niet altijd correct. Van de bal-

plaats zet, dat hoort alleen maar bij goed airmanship. Maar

lon die op de weg geland is, was een foto gemaakt vanuit een

het uitgangspunt moet zijn, dat wij als ballonvaarders min-

positie waardoor het lijkt alsof of die ballon, in een ongerept

stens net zoveel hart voor de natuur hebben, als die mensen

natuurgebied vaart. Maar in werkelijkheid staat hij dus in de

die er met camera of jachtgeweer dwars doorheen struinen,

€ilry,lj=,

Hrd'eolland

ii*rllIr*

ffi I-'/

rc

,J

:':1 .-.

,,',,ff, €4 ii.lGffi="'* :,+

.t

'$*,,

.!: ,i g# -,rm :mir _rc' "^"" G

.

@4 :

=:==.:=r

'... :,::::;:r...:: *1d 9.

lLE; ;i x -

G -g

:---.

reG'','ire ry

EL

s:-ffi-ji.Esr w

=Try*W€ -re-€7ffiry --

--:-

tr

fit

L

G

ffi

.:,F€== }=i-l$',Fi@ rr,1,4*- = *-=ffi m+\ *f *4ffi @

"*Bi#fh

-I

*

-{!E ff'

*.

UI

?tr II I

I

3 3

=

#l'8.'

.€*s ,: : l=r';-' +

,,.-:r; ;;3;*6a. ::=g' € .-a-.

:

ffi

tsF{:g

@ ffi

CA]IEROI{

.ii5i:.:;:I:.. rll!::i: :

:

+!"r

::::j*S,11,,+:i:

'.+ =,,'. -.:

ir::1:j:::.:l.trai:::!i=:t::: 1 :ia: :.: :l l:::::r: lrl,,,r:: r::l:

:i

{r

"*{-I*iJ :i'1I IrIr

1

DSCONTRACTEN

I

REPARATIES

UIPEMENT EN TOEBEHOREN

transponders

%s* €ffi.:r'' -:;_e*rF

'i@!-.4= €+L"::':ffii

f**

:::

BALLOONS

I

BURNERS

I

BASKETS

I

CYLTNDERS

I

FANS I ACCESSORTES

Cameron Balloon Promotions BV Weijinksweg 26, 7558 PL Hengeto, The Nethertands, Postbus 8107, 7550 KC Hengelo

Tel: +31 Q)74 27611 11 Fax: +31 (0)74 276 11 60 E-mai[: info@cameronballoons. nl www. cameronballoons. nt Neem contact op met Rien Jurg, Jacqueline Leemreize of Remko Wigger.

Erkend baltonvaarttechnisch bedriif

q {h

T