Ballonstof winter 2007

Er eaLLoNMAGAZTNE vAN

NEDERLAND

#-

BALLONSTOF is een uitgave

van de K.N.V.v.L. Afdeling Ballonvaren

II$ PIT NUMMER O.A,;

Losse nummers € 4,95

Lezenswaardig - Noodzaak veiligheid in de luchtvaart - Eilanden van stilte - Winterfoto's Als dank ... - Verplicht melden Dutch Balloon Competition Club opleidingsplan

ilililillililtl[[l][tl

,i;;64'rt?le=i€t'-

Uw wensen zijn voor ons een uitdaging probeert u het maar uit!

-

Theo SCHROEDER fire bal[oons GmbH Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 D-54338 Schweich

Tet. 0049 Fax 0049

I 6502 I 930-4 I 6502 I 930-500

mai[@schroederba[[on.de www.schroederbalton.de

L

e..B+

r

tLl\'

t BALLONSTOF KAN NIET LANGER SOLO VAREN ...

HET BEStUUR ZOEI(T IEMAND DIE PE ADMINISTRATIEVE KANT VAN BALLOHSTOF

oP zrcH wlL

rqEMEtu.

INHOUD

4

Van de voorzitter

*

Lezenswaardig

r':

Noodzaak veiligheid in de luchtVo0Ft

Hans van Hoesel

Werkzaamheden bestaan uit: - Abonnementen. lnnen van abonnementsgeld en

verzorgen van verzending. Up to date houden van database; - Advertenties. Facturering en inning van advertentie-

nans van Hoeset

Eilanden van stilte

Frits Paymans

geld. Bijhouden wie wat wil adverteren. Eventueel acqu isitie;

:*

- Financi6le administratie.

Belangstelling? Mail naar:

Winterimpressie in beeld Als dank ...

Ben Brass

Hans van Hoeset

23 Verplicht melden

Hans van Hoeset

secretariaat@knwl ballonva ren. info

25

DBCC opleidingsplan

serend ran Froor

roop de wirde

L

VAN DE VOORZITTER

G .t-,}

an

Alle voortekenen duiden erop dat 2008 voor de ballonvaarder een duurder jaar zal worden. ,B\

Duurder omdat de kosten voor bestaande producten en diensten hoger worden en dat we er per

saldo niks meer voor terug krijgen. De leden van PBN werden al geconfronteerd met een aan-

{E

€

zegging dat zij een hogere verzekeringspremie zullen moeten ophoesten; er gaan geluiden van een premiestijging van maar liefst 30o/o! Ongetwijfeld zal ons collectieve contract niet gespaard

blijven. Ook binnen het KNVvl-contract zijn een paar klappers geweest die de verzekeraar tot fikse uitkeringen dwong. En er zitten nog een paar claims in de pijplijn.

Niet alleen deze gang van zaken, maar ook naar aanleiding van het recent gehouden vliegveiligheidsseminar van de KNVVL, leiden ertoe dat het afdelingsbestuur nog dit jaar met concrete plannen zal komen om de veiligheid in de ballonvaart te verbeteren' Minder brokken, minder claims, maar wel plezieriger ballonvaren, dat is het uitgangspunt.

Waar we ons ook zorgen over maken zijn de tarieven die de overheid, in dit geval IVW de ballonvaarder

in rekening

brengt. Op dit moment bedragen de kosten voor de afgifte van een ARC (Airworthiness Review Certificate, het document dat we vanwege EASA naast het BvL kregen) minimaal EUR 68. En er gaan geruchten dat het hier niet bij blijft.

Nu hebben we ruim 450 ballons in Nederland ingeschreven en als we ervan uit gaan dat ze allemaal zo'n ARC moeten hebben,

dan wordt aan ballonvarend Nederland elk jaar ruim

EUR 30.000 onttrokken! Voor de afgifte van een ordinair

papiertje nota bene!

Helemaal treurig is dat in het licht van de verrekt weinige aandacht die IVW schenkt aan de ballonvaart in NL. (Behalve dan wanneer er een calamiteit is; dan zijn de handhavers er als de kippen bij.)

Over deze geringe prioriteit die aan ons wordt toegekend zijn we dan ook helemaal niet te spreken! Enfin, hierover zijn de laatste woorden nog lang niFt gesproken.

Tijdens de najaarsvergadering werd de afdeling met het nieuws geconfronteerd: KNVVL voert voortaan mede namens PBN het woord

in het overleg met de overheid, via het Stuurgroepoverleg General Aviation (SGA). Of dat nou destijds

het toekomstbeeld was van de oprichters van PBN weet ik niet. Een cynicus zou zich nu dan ook kunnen afuragen: wat is, na ruim een decenniumlange existentie/ nu nog de meerwaarde van deze club? We zullen er ons maar niet al teveel in verdiepen.

BESTUUR VOORZITTER: Hans van Hoesel, Leonardus van Veghelstraat 36, 52t2 AF Den Bosch,

T

O73 674 26 84, M 06 54 79 35 10, vz@balloonteam.nl

SECRETARIS+secretariaat: Rutger Coucke, Spechtstraat 16, 7223 NZ Hilversum,

T A35 647 80 05, M

A6 24 50 14 50, secretariaat@KNvvlballonvaren.info

PENNINGMEESTER: Henk

Kort, Robijnlaan 12,9646

BH Veendam,

T 0598 63 36 63, F 0598 63 31 07. M 06 51 12 53 31, hendrik.kort@olanet.nl BESTUURSLEDEN: Chris

Hartendorp, M 06 5374 0138 Chris@Hartendorp.com

Joop de Wilde, [tevens woordvoerder] Grifthorst 2, 3833 GC Leusden, T A33 494 21 26, M 06 53 26 40 53, jdclvilde@euronet-nj

r .

"d*

o *, th

tEen andere prangende vraag

is: wat heeft PBN zoal gedaan om

:

de ballonvaart veilig(er) te maken?

Was het misschien de aanwezigheid van een tweede piloot bij

o

een ballon met aan boord meer dan 20 personen? Gelukkig is

-o

deze bepaling, waarmee we ons

tot ver over de grenzen bela-

chelijk maakten, inmiddels uit de Regeling verdwenen (ooit een Flight Manual van een ballonfabrikant gezien die de taak van

P2

omschreef?) Het was toch PBN die dapper aan de totstandkoming ervan meewerkte. Onder het motto dat de commercidle ballonvaart tot het exclusieve domein van PBN behoort

...

Wellicht begint men langzaam te beseffen dat commercidle ballonvaart toch niet zoveel verschilt van de'gewone'ballonvaart.

Laat dat

beffidan de

\ samenwerkrng.

basis zijn voor een wat meer structurele

Het met KNWL afgesloten convenant biedt daartoe zeker de mogelijkheden.

Wat niet in het convenant geregeld is, is de financiele paragraaf inzake de belangenbehartiging van PBN in het SGA. Het KNVVL Algemeen Secretariaat verricht er werk voor, de SGA-

vertegenwoordiger declareert zijn onkosten, koftom: er worden nogal wat faciliteiten verleend.

Met onze contributie draaien wij op voor de kosten van deze dienstverlening. Het zou dan ook logisch zijn als PBN aan KNVVL

voor de verrichte werkzaamheden, bijvoorbeeld, een lumpsum zou afdragen.

We moeten het er maar eens over hebben,

HANS VAN HOESEL, VOORZITTER

r+.

o

tt

UI

E

:

SoFT LANDINGS IN

o

2OOB

-+

dI

BAL,ro,Nl&$N

re

Le zensuraa rd ig

rll

I n Enqeland ziin ze zeer geliefde verzarpelobjecten: oude T" I zijden boekenleggers uit het Victoriaanse tijdperk.

I Orrtr""k, 1840 veranderde de mode in Engeland, het

volgende informatie op:

dragen van zuiver zijden sierlinten op gewaden raakte uit de

'G': de maand februari;

gratie en als gevolg hiervan moesten de weverijen omzien

'U': het jaar 1 874;

naar andere producten. Thomas Stevens van Coventry bedacht

'1': hiermee wordt het pakketnummer aangeduid,

een rage: het weven van zuiver zijden boekenleggers. Stevens

dit geval betekent het dat het hier gaat om de eerste

liet zijn naam registreren en al snel werd er gesproken over

productieserie.

'Rd': geeft aan dat het hier gaat om een geregistreerd item;

'28': de 28e dag van de maand;

in

tijd

de Stevengraph bookmarks. Deze boekenleggers waren van

Deze Stevengraph is slechts gedurende een korte

uiterst fijne kwaliteit, met geweven portretten van personen,

geproduceerd, nl. om in 1 875 het eeuwfeest van Lunardi's

maar ook afbeeldingen van dieren, gebouwen, monumenten

ballonvaart te memoreren.

en andere van

-

toen

-

tot de verbeelding sprekende zaken.

Er is ook een boekenlegger bekend met een afbeelding van

een ballon, meer specifiek de gasballon van Vincenzo Lunardi

('the Daredevil Aeronaut') waarmee op 23 november 1785 de eerste vaart in Engeland werd gemaakt.

Hoogst zelden worden fraaie exemplaren zoals het getoonde, aangeboden.

Doorgaans ontbreekt het kwastje en zijn zowel het bovenste als het onderste deel van de boekenlegger smerig en door de

tijd aangetast en ernstig verkleurd.

Zoals toen gebruikelijk, werd de boekenlegger bij het Patent

Office geregistreerd. Deze informatie treffen we aan op de achterzijde van de Stevengraph, Decodering van de Patent Office's 'Diamond' Ievert verder de

HANS VAN HOESEL

balloons-

FdABdY

#tr r'li. .:r1

.:a

HAFPY

?'*€g a.!

:'.;)a

'or/rM

./-\

?--.3"

a-i ai;.' f r.iI't PiTLiFf+: &n ::{t *AY.. i*?:, i*.1.:;1

lj,r.FlY

:':. t. :

*i:.:ii{i

: :,

:'-:'.1

:'ti5

4::i '.

.

,r

+AY

:r:

:

i -{ilAll .iiF'aYg i4*:1 iAttuaSTL{ ;}qnY-

1a-r

Lt

i€.$.i;H

'rj&r.y C{T}*n!: *i

i:1...

Tr,l}.-*4E.

-.a -- t.-

r Theo SCH RO ED E R fire battoons Grr.rH Gewerbegebiet Am Bahnhof 72.D-54338 Schweich Tel. 0049 I 6502 lglO-t+. Fax 0049 I 6502 lglO-SOO

mai[@schroederba[[on.de' www.schroederba[[on.de

Een g rotere Y*i IIg heid I n de Iuchtva DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR DE LUCHTVAART VIERT HAAR HONDERDJARIG BESTAAN. HET JUBILEUM WORDT LUISTER BI]GEZET DOOR DE ORGANISATiE

VAN EEN AANTAL EVENEMENTEN. GEZIEN HET GROTE BELANG VAN DE VEILiGHEID IN DE LUCHTVAART ORGANISEERDE DE KNVVL EEN SYMPOSIUM ONDER HET MOTTO'HET GAAT NIET

SLECHI MAAR HET MOET BETER"

e sportieve en recreatieve luchtvaart, waarvan de

maatschappelijk draagvlak verspelen en daarmee het recht

KNVvL niet alleen de oudste, maar veruit ook de

op deelname van het luchtruim. Duidelilke redenen voor de

grootste vertegenwoordiger is, heeft net zoveel te

KNVvL voor het organiseren van het symposium over de veilig

maken met de veiligheid in de lucht als andere gebruikers.

Er is

wat dat betreft geen onderscheid tussen een beroeps-

verkeersvlieger, een

F-1

6 piloot of een recreatieve vlieger.

heid in de luchtvaart en duidelijke redenen voor de Afdeling Ballonvaren om naar aanleiding van dit symposium voortva-

rend programma's te ontwikkelen om zeker ook het 'veilig-

Het grote verschil zit hem in de wijze waarop organisaties in

heidsbewustzijn' en een veilige uitvoering van ballonvaarten

kunnen spelen op het thema 'Veiligheid in de luchtvaart'. Het

te bewerkstelligen.

zal duidelijk zijn dat grote luchtvaartmaatschappijen en de

Luchtmacht eenvoudiger veiligheidsprogramma's en toezicht op de veiligheidsaspecten uit kunnen voeren of afdwingen dan een organisatie als de KNVvL die uit vrijwilligers bestaat. Toch is het een absolute noodzaak voor de KNVvL en alle luchtva-

ln zijn inleiding voor de aanwezige gasten op het symposium

renden die er deel van uitmaken, om op een professionele

wees generaal majoor Franken op de langdurige vriendschaps-

wijze om te gaan met de veiligheid in de luchtvaart. Als dat

banden tussen de Luchtmacht en de KNVvL' De Koninklijke

niet of onvoldoende gebeurt zullen recreatieve luchtvarenden

Nederlandse Vereniging voor de Luchtvaart is drie jaar ouder

en beroepspiloten zoals velen ballonvaarders toch zijn, het

dan de Luchtmacht. Het waren de ballonvaarders die de

art' is ncod zakelijk orn

overleven

Bi

FOTO: iERRY PANK

vereniging oprichtten en deze ballonvaarders en de nieuwe

Zo'n mentaliteit zou ook onder recreatieve luchtvarenden en

vereniging speelden een belangrijke rol bij de eerste militaire

dus ook onder ballonvaarders algemeen erkend en toegepast

activiteiten boven Nederland. Er bestond en bestaat nog

moeten worden.

steeds een bijzondere band tussen de Luchtmacht en de

zwegen- Soms uit angst er op aangekeken te worden en soms

KNVvL. ln het bijzonder met de zweefvliegers. Veel zweef-

om mogelijke juridische stappen van derden te voorkomen.

vliegclubs opereren vanaf militaire velden en de jonge zweef-

Als ballonvaarders moeten wij echter goed beseffen dat wie

vliegers zijn altijd een belangrijke kweekvijver geweest voor

een ongeluk krijgt of te maken heeft met een ballonincident

militaire vliegers.

en dat zelf vrijwillig meldt bij de bevoegde instanties daar niet

Te

,

vaak worden incidenten of ongevallen ver-

voor vervolgd kan worden. Het tijdig melden van een ongeval Gen. Maj. Franken wees er op dat absolute veiligheid een

of incident kan dus geweldig in het voordeel zijn van de bal-

utopie is. Zowel technische en operationele oorzaken als

lonvaarder die het overkomt.

menselijke fouten leiden

tot onveilige situaties, Het doel van

de Luchtmacht is om deze fouten bespreekbaar te maken, beheersbaar te maken en herhaling te voorkomen. Dat

gebeurt o.a. via een Risicomanagement systeem waarin geke-

Het Directoraat-Generaal Transport en Luchtvaart (DGTL) heeft

ken wordt naar de verschillende scenario's die bij inzet van de

als taak het bevorderen van een efficienter, veiliger en duurza-

luchtmacht kunnen ontstaan (vooral 'worst case' scenario's),

mer goederenvervoer en luchtvaart ten behoeve van de econo-

het bepalen van het risiconiveau van de operatie, het identifi-

mische ontwikkeling van ons land. Tegelijkertijd bewaakt DGTL

ceren van beheersmaatregelen, het nemen van risicobesluiten,

de randvoorwaarden leefbaarheid, milieu en veiligheid. DGTL

het implementeren van beheersmaatregelen en evaluatie en

is

toezi cht.

leiden

vooral verantwoordelijk voor beleidsvoorstellen die moeten

tot een permanente verbetering van de luchtvaartveilig-

heid.

De Luchtmacht legt sterk de nadruk op de bereidheid onge-

lukken en incidenten te melden om van daar uit te kunnen

Evenals de andere sprekers op het symposium benadrukte de

leren. Als voorbeeld noemde Franken 2 squadrons: 66n waarin

heer Weehuizen het belang van de invoering en uitvoering van

alle ongevallen en incidenten worden gemeld en 66n waarin

'Veiligheidsmanagement'. Keuzes en prioriteiten afstemmen

de zaken zo veel mogelijk worden doodgezwegen. Op papier

op risicoafwegingen en die afstemmen op de luchtvaartsector

lijkt het squadron waar alles wordt doodgezwegen het veilig-

waar die betrekking op heeft. Op dat gebied is er de laatste

ste squadron want er gebeurt immers niets. De werkelijkheid

jaren al het een en ander gebeurt. Zelfs voor ballonvaren. Als

dat het andere squadron veel veiliger is omdat incidenten

voorbeelden noemde de heer Weehuizen: Het kwaliteitshand-

is

kunnen worden besproken en er van geleerd kan worden hoe

boek voor de historische luchtvaarU de convenanten voor

dergelijke incidenten voorkomen kunnen worden.

de ballonvaart en het zweefvliegen en de campagne 'Vlieg

als een vogel en denk als een mens'. De uitdagingen in het

te maken dat we vandaag de dag te maken hebben met 1 05

vergroten van de veiligheid in general aviation liggen vooral

ballonvaartbedrijven en meer dan 400 ballonnen. Als bedrij{s-

op het inspelen op nieuwe technische ontwikkelingen, het

tak steekt de ballonsector daardoor met kop en schouders

inspelen op nieuwe Europese en landelijke wet- en regelgeving

uit boven andere sectoren: 24 luchtvaartmaatschappijen, 32

en de juiste communicatiekanalen ontwikkelen om alle deelne-

rondvluchtbedrijven, 43 eigen vervoerders (bedrijven met een

mers aan de sector general aviation te kunnen bereiken.

eigen vliegtuig voor het vervoer van eigen personeel of gas-

ln de visie van het ministerie van V&W gebeuren er nog steeds

ten), 102 opleidingsinstellingen, 48 trainingshulpmiddelen en

te veel ongevallen met doden en gewonden. "De opdracht en de uitdaging aan alle luchtvarenden is om tot een grotere vei-

1

0 geneeskundige instanties en artsen. Totaal kent Nederland

12.682 luchtvarenden.

ligheid te komen. Zelf zal DGTL volgend jaar een 'Beleidsvisie General Aviation' presenteren die een bijdrage aan een

Daarnaast houdt IVW toezicht op exameninstanties en exa-

grotere veiligheid in de luchtvaart moet leveren", aldus de

rninatoren, de ongemotoriseerde recreatieve luchtvaart, lucht

heer Weehuizen.

reclamebedrijven, de historische luchtvaart, luchtvaartvertonin

gen, MLAs en andere vormen van gemotoriseerde recreatieve luchtvaart, luchtwaardigheid, onderhoud, luchtvaartterreinen en luchtverkeersbeveili

gi

ng.

IVW is de toezichthouder van de overheid als het-gaat om

Als we kijken naar het aantal ongevallen met ballonnen in

de luchtvaart en dus ook als het gaat om de veiligheid van

vergelijking met andere luchtvaartactiviteiten, dan komen we

de luchtvaart. Uit de toespraak van de heer Lieshout viel op

er redelijk vanaf. Maar het is onn-riskenbaar dat er sprake

is

van een stijging. Wij mogen ons niet verschuilen achter het

val of een incident: de geldende wet- en regelgeving (wat

argument dat het in de sectoren priv6/zaken luchtvaart, de

verplicht), vigerende normen en richtlijnen van de branche en

zweefvliegers en de MLA-vliegers aanzienlijk slechter gaat.

betrokken partijen (wat is afgesproken

Zowel bij IVW als de Onderzoeksraad Voor Veiligheid is zorg

convenant) en de eigen verantwoordelijkheid van de betrok-

over het toenemend aantal incidenten en een aantal ernstige

kenen (balloneigenaar, piloot, grondbemanning). Bekeken zal

ballonongevallen. Het zal er toe leiden dat het toezicht op

worden wat er van een betrokkene verwacht mag worden. ls

ballonvaren geintensiveerd zal worden en de Onderzoeksraad

het veilig en worden de risico's beheerst?

-

is

denk aan het ballon-

Voor Veiligheid ballonvaren mogelijk op redelijk korte termijn

ln zijn toespraak wees de heer Lieshout op de steeds verdere

beter bewust moeten zijn. Het ballonconvenant is bindend en

complexiteit van de luchtvaart. De ontwikkelingen in de tech-

dus niet vrijblijvend. Wie handelt in strijd met het balloncon-

niek, het steeds intensievere gebruik van het luchtruim, de

venant kan daarop door de toezichthouders (lVW

schaalvergroting (steeds grotere manden met meer passagiers)

politie, BOAs of justitie) worden aangesproken en door de

en de steeds toenemende eisen t.a.v. opleiding, ervaring en

rechter op worden veroordeeld. Dat geld ook voor punt drie:

veiligheid. Deze leggen een steeds grotere druk op piloten

de eigen verantwoordelijkheid. Je kunt bij een ongeval of een

en organisaties" Ook de discussies over milieubescherming in

incident niet volstaan met alleen te verwijzen naar de wet- en

relatre

I

Vooral van punt twee en drie zouden ballonvaarders zich

onder het vergrootglas zal leggen.

tot de Iuchtvaart worden steeds harder van toonzet-

-

luchtvaart-

regelgeving en te zeggen dat je.je daar aan hebt gehouden.

ting. "Men dient zich te realiseren dat wetten niet langer in

De eigen verantwoordelijkheid en de invulling daarvan van de

Nederland gemaakt worden", aldus Lieshout. "Wil men een

piloot is zwaarwegend in de beoordeling.

rol van betekenis kunnen spelen dan is het noodzakelijk internationale samenwerking te

Kijkend naar de ongevals- en incidentmeldingen voor ballon-

zoeken- Alleen dan kunnen de

nen merkte de heer Visser op dat het toenemend aantal per-

belangen van de recreatieve

sonen per mand, de lage meldingsbereidheid en de spagaat

luchtvaart in Nederland op

commerci6le belangen versus veiligheid, De Onderzoeksraad

een adequate wijze behartigd

zorg baart. Dat zal absoluut leiden tot een verscherpt toezicht.

,

worden".

"De vraag is ook op welke manier een grotere veiligheid in de (recreatieve) luchtvaart kan worden bereikt? Via zelfregulering

of door het 'dicht reguleren' door de overheid. Belangrijk is om vast te stellen binnen welke cultuur zelfregulering De Onderzoeksraad Voor

tot

stand zou kunnen komen", aldus de heer Visser. "Wat kunnen

Veiligheid (De commissie Van

overkoepelende organisaties zoals de KNVvL, de afdelingen of

Vollenhoven) doet bij ongeval-

verenigingen bijdragen aan het juiste klimaat voor een verbe-

len

of incidenten geen onder-

tering van de veiligheid?"

zoek naar de schuldvraag.

Verklaringen die door betrok-

L' :

j

kenen bij de Onderzoeksraad

Het zal absoluut noodzakelijk zijn dat er een sfeer, een cultuur

worden afgelegd kunnen dan

ontstaat waarbinnen men bereid is openheid van zaken te

ook niet door het openbaar

geven over ongevallen en incidenten. Dat alles met 66n oog-

ministerie bij een strafzaak

merk: Wat kunnen wij er van leren? Daarnaast speelt de invul-

worden gebruikt. Het gaat de

ling van de eigen verantwoordelijkheid van de piloot en alle

onderzoeksraad om het formu-

andere betrokkenen een belangrijke rol. Het ontwikkelen van

leren van veiligheidsaanbeve-

veiligheidssystemen, protocollen of disciplines zijn waardeloos

lingen, het monitoren van de

als er niet een cultuur aan ten grondslag ligt van openheid, de

opvolging van deze aanbeve-

bereidheid om de eigen verantwoordelijkheid optimaal in te

lingen en wat we kunnen leren

vullen en voortdurend na te denken over hoe het beter kan.

van de voorvallen.

Dat alles is treffend samengevat in de slogan van de KNVvL: :l€ 'al:':

ln zijn toespraak op het sym-

HET GAAT NIET SLECHI MAAR HET MOET BETER! Ook

posium wees de heer Visser op

Afdeling Ballonvaren zullen bestuur en leden meer initiatieven

het referentiekader waarbin-

moeten ontwikkelen om de veiligheid bij ballonvaren verder te

nen een piloot beoordeeld zal

ontwikkelen.

worden in geval van een onge-

bij de

_\,

'i

\'

$

STICHTING NATUUR EN MILIEU HEEFT OP KOSTEN VAN VERKEER & WATERSTAAT

EN NIET GEHINDERD DOOR ENIGE KENNIS

Onlangs heeft de sector kennis genomen van de resultaten

van het project 'Eilanden van Stilte', zoals aangeboden door de Stichting Natuur en Milieu aan de minister van Verkeer en

Waterstaat. Het project, dat mede gefinancierd is door het ministerie van V&W en ambtelijke ondersteuning heeft ont-

EEN PLAN BEDACHT OM ONS LAND OP TE DELEN IN EILANDEN VAN STILTE.

vangen van het ministerie, heeft tot doel te onderzoeken welke

mogelijkheden er zijn om stille gebieden op de grond ook te

vrijwaren van de verstoring door overvliegende vliegtuigen.

EEN NOBEL STREVEN NATUURLIJK,

MAAR NIET ERG REALISTISCH.

HIER DRUKKEN WE ONVERKORT DE REACTIE VAN DE KNWL OP DIT PLAN, ZOALS GESCHREVEN DOOR FRITS PAYMANS,

De minister van V&W

wordt niet alleen geinformeerd over de

uitkomsten van het project, maar tevens op de hoogte gesteld van de voornemens van de Stichting en verzocht om de bijgevoegde aanbevelingen om te zetten in beleid.

Het verbaast de KNVvL, als een van de grootste actoren in de

luchtvaart boven Nederland, dat zij niet betrokken is geweest bij de gedane onderzoeken, niet op de hoogte is gesteld door het ministerie van dit gesubsidieerde onderzoek en niet geinformeerd is over de uitkomst van dit project.

ln deze notitie zal een eerste reactie worden gegeven op de

resultaten van het project met het oogmerk enig tegenwicht te geven aan mogelijke beleidsontwikkelingen. De onderbouwing van de voornemens en aanbevelingen zijn van een dermate eenzijdig karakter en getuigen op onderdelen van een hoge mate van ondeskundigheid en gebrek aan kennis

,t

.,,.

; .

I

,y

r{_-

o u /f ll dl -

,

/;,r /./J

,'',tr:

'.t, ,' ',1.'.''1r/ i,t:

van elementaire zaken de luchtvaart betreffende, dat wij ons

waardevolle landschappen. Wij zouden kennis willen nemen

genoodzaakt zien de minister daarvan op de hoogte te stellen.

van een studie terzake.

Het spreekt voor zich dat in de korte tijdsspanne die ons gegeven is de diepgang op vele punten zal ontbreken. Een vervolg-

HET VERZOEK

studie voor een nadere onderbouwing is daartoe noodzakelijk.

U, de minister, wordt door de Stichting Natuur en Milieu

Mogelijk is de minister bereid daartoe fondsen beschikbaar

verzocht beleidsuitgangspunten te formuleren voor de her-

te stellen. Om een aanvraag daartoe nader te onderbouwen

indeling van het luchtruim in overleg met de Ministeries van

zouden wij willen vernemen op welke gronden en condities de

VROM, LNV en Defensie, ten behoeve van enkele Eilanden van

Stichting subsidie en ambtelijke bijstand is verleend,

Stilte. Mocht u daartoe besluiten, dan verzoeken wij u de LVNL en de luchtvaartsector daar nauw bij te betrekken. Daarnaast

PROJECTOPZET

mogen wij u, hoogstwaarschijnlijk ten overvloede, wijzen op

Het is onduidelijk wat de opzet is van het project, aan welke

de Europese harmonisatie van de luchtruimindeling en toe-

criteria moet worden voldaan en welke de doelstellingen

komstige Europese ontwikkelingen op dit gebied.

zijn die worden nagestreefd. De indruk wordt gewekt dat

De KNVvL biedt u aan een haalbaarheidsonderzoek

in een

het project zich beperkt tot een onderzoek ter vrijwaring van

opdrachtgever-opdrachtnemer-rdlatie uit te voeren naar de

vliegtuiggeluid van nader aan te wijzen gebieden. De KNVvL

mogelijkheden van herindeling van het luchtruim, waarbij wel

acht een gedegen kennis van de indeling van het luchtruim en

alle mogelijke actoren en belanghebbenden worden betrok-

de overige luchtvaartwetgeving van belang om enige zinvolle

ken.

conclusie te verbinden aan het resultaat.

De suggestie die in de brief

wordt gewekt dat kan worden

Uit de omschrijving 'ook te vrijwaren' zou afgeleid kunnen

volstaan met een stapsgewijze invoering, getuigt niet alleen

worden dat stille gebieden op de grond reeds gevrijwaard zijn

van enige narviteit, doch bewijst in hoge mate de ondeskun-

van andere verstoringen. Zonder nadere onderbouwing wordt

digheid van de opstellers van de uitkomsten van het project

gesteld dat overvliegende vliegtuigen na het wegverkeer de

en de daarop gestoelde aanbevelingen.

belangrijkste bron van geluid zijn in natuurgebieden en

\

\

n.

N

i\

ilr\ F,...';,,

HEr

vERvoLG

\h

streven naar Stilte Eilanden zou op zijn minst een paragraaf

Nu het project is afgerond wordt contact gezocht met diversb

gewijd moeten zijn aan het nut en de noodzaak van deze

partijen over ondermeer de ontwikkelde aanbevelingen.

gebieden.

Onduidelijk is welke die diverse partijen zijn. Bij navraag is

Het vrijwaren van verstoring door de luchtvaart van deze

geen contact gezocht met de luchtruim beheerders KLu en

gebieden, door met name het verleggen van de vliegroutes

LVNL. Evenmin is voor zover ons bekend contact gezocht met

van en naar Schiphol lijkt een even eenvoudige als effectieve

de sectorpartijen in de luchtvaart.

oplossing voor het probleem. Blijkbaar heeft het ontbroken

Het lijkt ons dan ook prematuur om de aanbevelingen zonder

aan voldoende kennis van zaken over de complgxiteit van de

nader onderzoek om te zetten in beleid, laat staan enkele

indeling van het luchtrrlim. Daarmee kan de twijfel worden uit-

gebieden bij voorrang aan te wijzen als Eilanden van Stilte.

gesproken over de samenstelling, de kennis en de kwaliteiten

Wij zijn de stellige mening toegedaan dat deze ingrijpende

en daarmee de representativiteit van de klankbordgroep. ln

voorstellen niet zondermeer kunnen worden gerealiseerd

deze groep worden node de vertegenwoordigers gemist van

met een eenvoudige herschikking van vliegtuigstromen door

de luchtruimbeheerders KLu en LVNL en instellingen die exper-

herindeling van het luchtruim. Mocht tot ho4orering van de

tise bezitten op het gebied van luchtruimindeling en beheer,

aanbevelingen worden overgegaan dan zullen wij aandringen

alsmede van de grootste landelijke gebruikers, met name de

op een Milieueffectrapportage en het vastleggen van een en

kleine luchtvaart.

ander in een Planologische Kernbeslissing.

Vooralsnog gaan wij er van uit dat uw ministerie de lucht-

De resultaten van het proiect

vaartsector zal verzoeken om een reactie en een visie terzake.

Een landelijke overzichtskaart van 'zoekgebieden' met verschil-

lende categoriedn potentidle stilte-eilanden is een goed instruDE BI'LAGE

ment bij de toetsing van de herindeling van het luchtruim.

A<htergrond van het proiect

Wel bedenke men zich dat alle aankomst- en vertrekroutes

Net als het streven naar minder verlichte gebieden gedurende

waar mogelijk om bewoonde gebieden heen zijn gelegd ten

de nacht is bij bepaalde groeperingen ook de behoefte naar

einde de onderwonenden zo veel als mogelijk te vrijwaren van

minder geluid aanwezig. Het is daarbij wel noodzakelijk de

geluidshinder. lndien ook de open ruimte gevrijwaard dient te

maatschappelijke relevantie aan te tonen, de mate van versto-

worden, dan worden de mogelijkheden om te vliegen wellicht

ring te kwantificeren en niet te volstaan met een onbepaalde

zeer beperkt.

en ongekwantificeerde platitude van een vaker gestelde vraag.

het niet om geluid gaat, maar om de geluidsbron, waarbij

Product 2 Aanbevelingen voor het proces herindeling

het volume en.de frequentie gemakshalve worden veronacht-

luchtruim.

zaamd.

Het stelsel van luchtwegen boven Nederland is een niet op

Als onderbouwing wordt een eerder stilte project opgevoerd,

zichzelf staand geheel dai bij de grenzen ophoudt. Het is

waarbij de luchtvaart 66n van de grootste verstoorders zou

stand gekomen in overleg met de omliggende landen en met

zijn. Zonder literatuurverwijzing is de relevantie, noch de vali-

internationale luchtvaartorganisaties. Elke wijziging dient

datie te controleren.

gecoordineerd te worden met deze instanties.

Er zijn natuurgebieden waar de natuur de grootste verstoor-

Het criterium verstoring van overvliegende vliegtuigen is

der is met bronnen als wind, water en diergeluiden die alle

op heden slechts gehanteerd in de nadering- en vertrekzo-

omgevingsgeluid overtreffen (bijv. meeuwenkolonie). Bij het

nes rond luchthavens. De geluidscontouren

De

voorkeur geven aan natuurlijke geluiden geeft aan dat

uitgedrukt in

tot

tot

Kosteneenheden (Ke) zijn daartoe bepalend. Beneden een

qdaniO

vastgestelde waarde wordt aangenomen dat de verstoring

gespreide en uitgebreide dekking van het grond-

ofpervlak dat zonder nadere prioritering en zonder

zodanig laag was dat het geen invloed meer kan hebben op

aanvullende criteria deze niet zondermeer bruikbaar

de te vliegen routes. In het nieuwe Europese stelsel zullen de

Vrijwel alle bestaande vliegroutes worden met de zoekge-

geluidscriteria worden vastgesteld volgens de Lden normering. Er is geen stelsel bekend waarbij criteria als voorgesteld

is.

bieden geconf ronteerd.

B.

Het beleid op de grond is van cruciaal belang. Indien aan

voor het gehele land en het volledige luchtruim een extra

de Iuchtvaart geluidsbeperkingen worden opgelegd dan

beperking oplegt aan al het vliegverkeer.

dient een soortgelijk regime te gelden voor alle

Bij de toezegging van de ministeries van Verkeer & Waterstaat

mogelijke geluidsbronnen in hetzelfde gebied.

en van Defensie rekening te houden met de wens, waar

C.

mogelijk rekening te houden met het vrijwaren van verstoring

andere

Naar onze informatie zijn de provincies niet betrokken bij de herindeling van het luchtruim. Ook in de RBML is daar

door overvliegende vliegtuigen van natuur- en recreatiege-

geen sprake van. Over de mogelijke rol van VROM kunnen

bieden, kunnen wij ons niet voorstellen dat deze toezegging

wij ons weinig voorstellen.

ongeconditioneerd is gedaan, met name het ontbreken van

D.

Gegevens over vliegtuiggeluid op hoogte zijn van belang

enige verticale limiet aan die toezegging. Evenmin kan de toe-

om de geluidsbelasting te weten. Het bevreemd ons dat

zegging gedaan zijn zonder nadere defini6ring van de soort

bij dit onderzoek dergelijke gegevens niet zijn gehanteerd.

van natuur- en recreatiegebieden.

De mogelijkheid bestaat thans

Bij het verdelen van de geluidsbelasting boven Nederland

gewenste normwaarde niet overschrijdt.

zal een eerste vereiste zijn te definidren wat in deze onder

Wanneer een vliegtuig klimt gebruikt men klimvermogen,

geluidsbelasting wordt verstaan en boven welke drempel-

een vaste waarde afhankelijk van druk en temperatuur,

waarde er sprake is van geluidsbelasting.

dat het vliegtuiggeluid de

in kruisvlucht kruisvermogen, een waarde afhankelijk van druk, temperatuur en massa.

Zoals eerder opgemerkt is het herindelen van het luchtruim geen sinecure. De herindeling wordt ingegeven door de

E. F.

Geen commentaar.

Het is een utopie te denken dat in het complexe systeem

Europese harmonisatie van het luchtruim, de te verwachten

er even snel een wijziging kan worden aangebracht, zeker

nieuwe technieken van separatie tussen vliegtuigen, het opti-

in het huidige stelsel dat al te maken heeft met capaci-

maliseren van de capaciteit van het luchtruim en de behoefte

teitsgebrek.

aan uitbreiding van de naderingverkeersgebieden.

Het feno-

meen geluid is daarbij buiten de naderingverkeersgebieden geen factor. Het introduceren van deze factor is een extra

Het starten van een onderzoek of de zoekgebieden met de

complicerende factor voor het construeren van de luchtruim-

hoogste prioriteit geheel of gedeeltelijk gevrijwaard kunnen

indeling op basis van het accommoderen van het toene-

worden van stilteverstoring door geregeld overvliegend civiel

mende luchtverkeer. Een dergelijke exercitie is een eenmalig

of militair verkeer lijkt een zinvolle opgave. Hierbij dient gelijk-

megaproces waarin gelijktijdig alle factoren en criteria mee-

tijdig onderzocht te worden of verstoring door andere geluids-

genomen dienen te worden. Het stapsgewijs introduceren van

bronnen ook geminimaliseerd kan worden. Een integrale aan-

beoogde Stiltegebieden is een niet begaanbare weg.

pak is daarvoor vereist.

l) Een reactie op de Aanbevelingen

A.

(Zie rapport bijlage 2)

De kaart 'Zoekgebieden Eilanden van Stilte' geeft een

lndien er mogelijkheden zijn om Eilanden van Stilte'aan te wijzen dan zou het de voorkeur moeten hebben dit vast te

I

I

leggen in de bestaande regelgeving, boven het ontwerpen van

maar vliegt horizontaal. Met het geopperde zou het vlieg-

nieuwe regelgeving of het vastleggen in afzonderlijke beslui-

verkeer horizontaal vliegen en gemiddeld een aanmerkelijk

ten.

lagere gemiddelde vlieghoogte over het gehele gebied moe-

'q

Het formuleren van geluidsdoelstellingen

ten aanhouden. Het valt meer aan te raden te onderzoeken

lijkt een goede basis

voor het beoogde resultaat maar is onwerkbaar bij de herinde-

wat de nominale afname van het geluid is bij het reduceren

ling van het luchtruim. Zoals eerder opgemerkt is die indeling

van het vermogen versus de vermindering van geluid door

niet eenvoudig te wijzigen. Een eenmaal vastgestelde inde-

een grotere hoogte. Tijdens de start van een vliegveld in een

ling van het luchtruim, waarbij rekening gehouden is met de

geluidskritische omgeving wordt meestal geqn vermogens-

Eilanden van Stilte, zal voor jaren zijn vastgelegd. Harde gege-

reductie op basis vari performance toegepast vanwege het

vens en nuchtere criteria zijn vereist voor luchtruimindeling.

positieve effect op de geluidsbelasting op enige afstand van

Vooraf dient duidelijk te zijn dat de doelstellingen gehaald

het vliegveld.

worden, of de doelstellingen moeten achteraf worden bijge-

-

Gezien het relatief lage benodigde vermogen, door

steld.

gewichtsafname tijdens de vlucht, tijdens de kruisvlucht in

Enige kennis van de vrije ruimte die thans beFchikbaar is voor

de nabijheid van de bestemming en de verhouding tussen

de recreatieve en sportluchtvaart zal tot de conclusie leiden

het brongeluid van de motor en het overige vliegtuig, zullen

dat deze heden al zeer beperkt is.

metingen moeten aantonen welke configuratie gunstig is

Bij het streven naar geluidsreductie bij de recreatieve en sport-

voor de geluidsbelasting, de daling of de kruisvlucht? Ook de snelheid is hierbij een belangrijke geluidsfactor.

luchtvaart is het van belang zich te realiseren dat de binnen Nederland aan de luchtvaart gestelde geluidseisen aanmer-

-

Waar de aanbevelingen betrekking hebben op het vliegen

kelijk zwaarder zijn dan die worden voorgeschreven in de

moet geconstateerd worden dat het onderzoek hier heeft

Europese en internationale (ICAO) regelgeving.

gefaald. Het rapport getuigt van het ontbreken van elementaire kennis terzake.

VELUWE VLTEGVERKEER (Zie

Het gebruik van speciale vliegroutes, zoals hier genoemd,

draagt bij aan het voorkomen van milieuschade door

rapport bijlage 4)

De onder opties aangegeven alternatieven vragen om een

omvliegen. Het zijn geen speciale routes, maar het is vrij

nadere onderbouwing van de Stichting Natuur en Milieu.

luchtruim dat door de luchtruimbeheerder, bij het ontbreken

-

Wat is het verschil in geluidswaarneming op de grond van

van militaire operaties wordt vrijgegeven voor civiel gebruik.

een vliegtuig op 5 km hoogte, 5 kilometer ter weerszijden

In de toekomst zal internationaal het hele luchtruim vrijko-

van de geografische positie van het vliegtuig?

men voor de zogenoemde free flight, het niet meer vliegen

De lading is 66n van de factoren die de performance van een

in luchtwegen en voorgeschreven routes.

-

vliegtuig bepalen. Zo is de performance van een maximaal

-

beladen tweemotorig vliegtuig aanmerkelijk beter dan die

van het NLR. Wel zijn wij van mening dat geluidsmeting

van een maximaal beladen viermotorig vliegtuig. Maximaal

de enige juiste wijze is om vast te stellen of het geluid een

drempelwaarde overschrijdt.

beladen wil nog niet zeggen dat het vliegtuig aan zijn maximale gewicht zit. Bij een geplande korte vliegtijd kan een

-

Wij matigen ons geen oordeel aan over het rekenmodel

-

Bij het indiceren van de criteria voor stille gebieden worden

maximaal beladen vliegtuig nog als relatief licht worden

node de omstandigheden gemist waaronder deze criteria

aangemerkt.

gelden. De meteorologische condities zijn een belangrijke

lndien het klimvermogen van een vliegtuig wordt terugge-

factor bij de geluidsbeleving. Ook hier geld dat de natuur

bracht naar kruisvermogen dan klimt het vliegtuig niet meer,

onder bepaalde condities een grote verstoorder kan zijn.

/t';

(Zie rapport bijlage 4)

2. NenM Aanbevelingen Eilanden van Stilte Herindeling Luchtruim:

De KNVvL constateert de volgende ontbrekende kennis:

htil,.i,',uww.sn m. rrli pdf/0500_070607_not_aa

-

luchtru im_def

Het niet gereguleerde luchtruim, Klasse G, heeft over het algemeen een bovengrens van 450 meter.

Het kleinere vliegverkeer vliegt niet volgens vliegroutes aangezien het niet gereguleerd

nbevelingen_herindeling_

pdf

3. NenM Aanbevelingen Eilanden van Stilte Veluwe: http://www.snm.nllpdf/0500_07051 5_not_aanbev_veluwe_def.pdf

4. NenM Criteria voor Stilte

is.

Een verdere inperking van de vliegmogelijkheden boven

Nederland lijdt

3.

tot ernstige schade aan sport- en recreatief

http://www.snm.nl/pdf/0500-0705'1 5_not_evs_criteria-voor_stilte_def.pdf 5. NenM zoekgebieden Eilanden van

http://www.

vliegen.

sn m. n

Stilte

t

l/pdf/0000_sbb_n m_zoekgebieden_evs-m rt_2006. pdf

Criteria voor stilte Provincies hanteren voor stilte een geluidsbelasting van min-

der dan 40 dB. Geluid is hier gedefinieerd als hoorbaar boven

Van ballonvaarders, voor ballonvaarders

de 30 dB. Niet onderbouwd wordt waarom het criterium voor

de'Eilanden van Stilte'op 35 dB wordt gesteld. Evenmin is duidelijk waar de overschrijdingen. de piekbelasting en percentages op gebaseerd zijn. Ook het aandeel van het vliegverkeer

wordt niet nader gemotiveerd.

De gepresenteerde maat voor stilte en de vorm van stiltecri-

teria zijn volgens de Stichting Natuur en Milieu gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Een verwijzing ontbreekt echter.

De soorten gebieden en de toegekende waarden berusten op keuzes die gemaakt zijn op inschatting en een eigen oordeel

wat goed zou zijn voor Nederland.

Enige indicatie voor een behoefte peiling ontbreekt, evenals een inschatting van de maatschappelijke behoefte.

.*#?lmtu ',+\'

-_@l rtffe Wffir .+.t# w '*l -'* "-; r ", v?y

4,** .'..,,:.:!.:& -& 3 g S v,!,rEEv ffi ffi +ffiF.' ffi uff /rtr s,l ffi'

,i,3*H$'3, ii

Jfr

i 1 ffi-! t-tffip t-

tr Conclusie

t I*

vrrt

1 i

f

-de

op de qd*.qaa.dea

-'

:l

S vrliblijvendoniwerp+off6rtobinnen48uur $ oesigna onb€p€rkt verenderbaat' naar uw wero rd Bezorsinsvi€THTExeress,totaanuy/voordeurl tlL Neoonandsurtgconuc(

- b*-.1 j-,t

De KNVvL zou graag de fondsen en de faciliteiten willen ver{#,!'ir

krijgen om op gedegen wijze onderzoek te kunnen doen ten einde de wensen van de Stichting Natuur en Milieu in de juiste

*.

<.. lg

maatschappelijke context te kunnen plaatsen.

Bijlager: 1. NenM brf Eurlings aanbieding Eilanden van Siilte.

http://wwwsnm.nVpdf/l 000_07

07 1 8.1 1 B_brf_eu rlings_

aan bied i ng_ei nd prod ucten-evs_dt_def. pdf

www.balloonpins.eu

"rry *L fE:

'==4: ..-.t

;

",:i

:"

*.= ,. *-''*;':.'.: - f, ,.]'

B.:l

?t

ry

... zijn een prima combinatie. Lang niet iedereen weet dat je ook bij koud winter-

weer prachtige vaarten kunt maken. Om dat nog eens beeldend duidelijk te maken hier een aantal prachtige foto's die Ben Blass rn Arosa, Zwrtserland, madkte.

il

*k

T. l

l'r o

' {.*#& ? **{*a '

-s€,

F

AIs dank

IIT

ln het tweede geval geef je een volstrekt verkeerd signaal afl De

volgende goedwillende ballonvaarder kan met de gevol-

gen worden geconfronteerd. Niet doen, dus!

Vandaar het dringende verzoek: gebruik het convenant waar-

voor het is bedoeld, geef er geen eigen uitleg aan en respec\a r! ,.:

teer de belangen van zowel de grondeigenaar als van andere ballonvaarders.

Ook de grondeigenaar kan verlangen om het convenant anders te interpreteren

of het zelfs naast zich neer te leggen.

Bijvoorbeeld: door een hogere vergoeding te verlangen en/of de bergingsmogelijkheden te laten afhangen van de gedwon'

gen betaling van een hogere vergoeding dan waarover in het convenant wordt gesproken.

Blijf echter aan de juiste uitleg vasthouden; een vergoeding (anders dan in geval

Over hoe er dan gehandeld dient te worden

daarvoor zijn adviezen opgenomen

van schade) is wettelijk onver-

in het convenant dat destijds met

plicht en berging van de ballon

het LTO, PBN en KNVvL Afdeling

mag niet worden verhinderd.

Ballonvaren is afgesproken.

En stel de kwaadwillende

grondeigenaar maar voor de Dit convenant is na lange tijd van (soms moeizame) besprekingen

totstandgekomen met, destijds, de g

rootste sectorvertegenwoordiger van FF'=

Nederland: LTO. Alledrie betrokken

:*=

organisaties hebben destijds de inten-

;:

+= s=

ffi

heldere keuze: jgiste naleving van het convenant of het

inroepen van interventie van de politie.

ffi.,'i'

Boek V van het Nieuw Burgerlijk

tie gehad om tot een bevredigende

recht, artikel 23:

gedragscode te komen. Met daarin

ls een voorwerp of een dier anders

dan door opzet of grove nalatigheid

duidelijke afspraken voor zowel ballon-

van de eigenaar op de grond van een

vaarders als de grondeigenaren.

De betekenis van

ander terecht gekomen, dan moet de

dit convenant moet

eigenaar van de grond hem op zijn verzoek

niet worden onderschaU het is richtinggevend

toestaan het voorwerp of het dier op te spo-

voor alle betrokkenen. Helder, duidelijk en zonder meer in de praktijk uitvoerbaal zoveel is de afgelopen jaren dat we

ren en weg te voeren.

met het convenant leven, wel gebleken.

De bi.l de opsporing en wegvoering aangerichte schade moet

door de eigenaar van het voorwerp of het dier aan de eigeEchter, met regelmaat duiken berrchten op (met name tijdens

naar van de grond worden vergoed. Voor deze vordering

de ledenvergaderingen) dat er nog steeds ballonvaarders zijn

heeft laatstgenoemde een retentierecht op het voorwerp of

die het convenant op een wijze interpreteren die niet overeen-

het dier.

komt met de bedoelingen ervan. Er zijn zgn.'collega's' die hun landing toch maar niet aan de grondeigenaar melden en de

Gelukkig zijn conf rontaties met onwillende lieden een uitster-

landingsplek gewoon verlaten zonder ook maar een fatsoenlijk

vend fenomeen. In toenemende mate zijn grondeigenaren op

woord met de grondeigenaar te hebben gewisseld.

de hoogte van (de werking van) het convenant.

ln het convenant wordt letterlijk gesproken over 'gastvrije

Een grondeigenaar die zich op het convenant beroept, mag

ontvangst'. Hoe kun je de grondeigenaar de kans geven om

verwachten dat het convenant op de juiste manier wordt

gastvrij te ontvangen als je na de landing als een blok hout in

nagel eefd.

het duister verdwijnt?

Doe dat als ballonvaarder dan ook en wees geen oncollegiale outcast.

Ook zijn er'collega's' die de financiele paragraaf van het con-

venant willens en wetens verkeerd uitleggen. Bijvoorbeeld, door bewust of te weinig of te veel te betalen. ln het eerste geval schoffeer je de grondeigenaar op een ergerlijke manier.

HANS VAN HOESEL

uhhhhh

ooe

Jawel, u ziet het goed. Dankzij de jongens van www.balloonpins.euffifontwerp van de En ook daar zijn we blij mee. De rest ziet u later well Bedenk een passende registratie voor op deze ballon.

(De eerste twee letters zijn al bekend: PH-...)

Wordt je suggestie voor de registratie overgenomen, dan sturen we je een exemplaar van deze pin toe.

Alle deelnemers dingen bovendien mee naar een vaart met deze ballon.

Hoe meer suggesties je instuurt, hoe meer kansen je hebt op die vaart. lnzendingen moeten wel voor 1 maart a.s. bij de NATIONALE BALLONVAARTBON binnen zijn.

Want kort daarna willen we toch wel met de nieuwe ballon de lucht in.

En voor de organisatoren van evenementen:

als u de ballon ook op uw evenement

wilt hebben, laat dat dan even weten

N ati o nal e B all o nv o o rt

Bon

Leonardus van Veghelstraat 36

52L2 AE's-Hertogenbosch Telefoon 073 6142684

IOIN THE PROFESSIONAL NETWORK

Ba[[on

W

PH-IEJ

.

IN

PH-ROF

2OO3

-

?OA4

PH-GPS

-

Rob Wiegers Sal"i"onvaari 3.V.

2AA4

=-

levert sinds 2001: - Verkoop Kubicek Balloons - Battononderhoud aan atle mer Ba

lloncnderhcr.id

Ats grootste en onafhan

kelijke

m

onderhoudsbedri-

van Nederland bieden wij BvL -

100

uurs/jaarlijkse

inspecties"

ba[[ononderhoud en reparaties aa voor de volgende Qa[onmerken:

PH.GRN.2OO5

2005

PH-DZB

PH.KU B

-

2005

Cameron, Kavanagh, Kubi Lindstrand, Schroeder, Slc Thunder & CoLt en Ultra Magic

.

Hierbij worden gelijke tarievegehanteerd, ongeacht het meri Uiteraard hebben wij ook al[= onderdelen ten behoeve vareparaties in voorraad. Neer voor meer informatie contact me: ons 0p.

PH-REG

W

-

2046

PH-MKO

-

2006

PH-RKJ

{r**r{,t i,tr-,t "l

E

-

2005

^4"*sl

*all*nverkcop Huhii*k Ba|laons Kubicek is de grootste baLlonfabrikant in 0ost Europa en is gevestigd in het Hart van Europa, Tsjechid. De expertise van deze baltonfabrikant begon in 1983. Kubicek Bat[oons fabriceert zijn ba[onnen van UV bestendige en

kleurvaste po[yester batlonstof. Kubicek Batloons is als eerste baltonfabrikant door de EASA gecertificeerd wat een hoog niveau van klantenbenadering garandeert. En dit altes tegen een zeer concurrerende prijs. Voor meer informatie of een vrijbtijvende offerte, neem gerust contact met ons op.

BALT.aNUAABTEN

I

Rob Wiegers

Baltonvaar: B*J

i

Peter v/d Breem.t*.g 3768 MP Soest

035-603002{ 035-6029461 M 06-4810655( T

F

E

niets @ kubicekba ttoons.nl W www. ku

bicekbattoons.d

Verplicht melden

tf-

o rL' U)

OM DE VEiLIGHEiD IN DE BURGERLUCHTVAART TE VERBETEREN IS HET iN NEDERLAND SINDS 2OO7 VERPLICHT OM VOORVALLEN

IN DE

BURGERLUCHTVAART BIJ HET ANALYSEBUREAU

:

IS ONDERGEBRACHT BIJ DE INSPECTIE VERKEER EN WATERSTAAT. DE MELDPLICHT VLOEIT VOORT UIT EEN EUROPESE RICHTLI]N. LUCHTVAARTVOORVALLEN TE MELDEN. DIT BUREAU

e individuele meldplicht geldt voor mensen die in de

burgerluchtvaart werken zoals gezagvoerders (ook

c) een persoon die, onder toezicht van een lidstaat, een bewijs van onderhoudsinspectie (certificate of main-

.

van ballons l), vliegtuigontwerpers, Iuchtverkeers-

tenance review) of van vrijgave voor de dienst (cerlificate

leiders en vliegtuigmonteurs. Onder een luchtvaartvoorval

of release to service) ondertekent met betrekking tot een

wordt verstaan een operationele onderbreking, defect, fout of andere onregelmatigheid die de luchtvaartveiligheid kan

luchtvaartuig met straalaandrijving of een vliegtuig voor

ng1*

beinvloeden, zonder dat er daadwerkelijk sprake is van een

openbaar vervoer dan wel een onderdeel of uitrusting daarvan;

ongeval of ernstig incident.

d) een persoon die een functie vervult waarvoor een machti-

ging van een lidstaat als luchtverkeersleider of als vluchtOmdat het enige doel van de melding een verhoging van de

informatiefunctionaris vereist is;

vliegveiligheid is, zijn de gegevens van de melder beschermd.

e) een bedrijfsleider van een luchthaven als bedoeld in

De melding wordt dan ook niet gebruikt voor strafrechtelijke

Verordening (EEG) nr. 2408/92 van de Raad van 23

vervolging of bestuursrechtelijke handhaving, tenzij er sprake

juli 1992 betreffende de toegang

opzet, grove nalatigheid of een misdrijf.

is van

Van communautaire

luchtuaartmaatschappijen tot intracommunautaire lucht-

Het Analysebureau Luchtvaartvoorvallen verzamelt, beoordeelt

routes;

en verwerkt de meldingen. Op basis van meldingen stelt het

f) een persoon die een functie vervult die verband houdt

trend-, oorzaak- en gevolganalyses op. Vervolgens doet het

met installatie, modificatie, onderhoud, reparatie, revisie,

zowel overheid als luchtvaartsector aanbevelingen om de

vluchtverificatie of inspectie van luchtverkeersleidings-

luchtvaartveiligheid te verbeteren.

faciliteiten waarvoor een Iidstaat de verantwoordelijkheid draagt;

Meer

i

nf o

rmatie over het Ana lysebu rea u Luchtvaa rtvoorva len

g) een persoon die een functie vervult in verband met de

I

vindt u op:

afhandeling van het luchtvaartuig aan de grond, omvat-

http://www. ivw. n Tonderwerpen/l uchtvaa rVvoorva l_melden/

tende tanken, onderhoud opstelling van de vrachtbrie-

a

nalysebu reau_luchtvaa rtvoorva llen/verplichtmeld en. aspx

ven, laden, ijsvrij maken en slepen op een luchthaven als

bedoeld in Verordening (EEG) nr. 2408/92.

ARTIKEL 4 EU RICI{TLIJN 2OOI/42 Artikel 4 Verplichte melding 1. De lidstaten eisen dat voorvallen als bedoeld in artikel

3

door de hieronder opgesomde personen in het kader

.:'de u toefening van hun functies aan de in arti.= I C 1 bedoelde bevoegde instanties worden ;:-:

l

a c: .r3 c :ant of de gezagvoerder

van een lucht-

vaa.iL g me: srraa aandrrjving of een vliegtuig voor

Ook

openbaar \ e..,oer dai gebruikt wordt door exploitan-

de ballon-

ten bij wie een lidsraai toezicht op de veiligheid van de

vaart valt onder het

activiteiten uitoefeni; b) een persoon die zich, onder toezicht van een lidstaat,

regime van bovenvermelde richtlijn.

U

wordt dan ook dringend aanbevolen om in het voorko-

bezighoudt met het ontwerp, de fabricage, het onder-

mende geval melding te maken van voorvallen. Ook een korte

houd of de modificatie van een luchtvaartuig met straal-

omschrijving in het Vaartregistratieformulier kan daarbij zinvol

aandrijving of een vliegtuig voor openbaar vervoer dan

zijn.

wel de uitrusting of onderdelen daarvan;

C

(I]

_o

q-

o )F)

(, C

: (o

_o

Ballonvaarders laten niets aan het toeval over. Uiterst secuur gaan ze rnet het

materiaal om. Dat begint al bij de aanschaf van een ba$on. Absolute eekerheid staat immers vacrop. Vandaar ook dat ballonvaarders, als het orn verzekeringen gaat, zich we*den 1-l6t

tot De Keyzer Assuranti6,n.

kantoor met expertise op het gebied

van afie ballonrisico's. Een volstrekt- onafhankelijke adviseur, die juist door die

t

onafhankelijkheid het meest optimale verzekeringspakket kan aanbieden.

Bij De Keyzer staan ze op de bres vr:or de ballonvaarder. Een hele geruststelling.

KEYaER DE ASSURANTIEN

assurantien hypotheken pensioenen financipring

Voor meer informatie kunt u contact

Wilhelminapark 25, B'reda - Postbus 4670, 4BO3 ER Breda

opnemen met dhr. A.Ripson.

Telefoon 076-533 35 55 / Telefax 076-5145255

w e€# IIITIII'TIIII

Type

AIR

Cameron O-105

Cameron Balloons Ltd

Fabrikant Registratie

PH-PTB

Inhoud

225.000 ft

Piloot

T. Brouwer, I. Reerink, B. Heeg

Wij leveren: , Cameron ballonnen en accessoires a lcom radio's a lnstrumenten van Flytec O Theorie- en praktiik opleiding O Heclamee en passaglersvaarteR en ziin een: O IVW Divisie Luchtvaart erkend onderhoudsbedrijf NL-31 7

Zojuist:gele$erd

Wilco Air BV Walstraat 13 7631 ET OOTMARSUM Tel.: 0541- 293299 Fax: 0541- 292826 Postbus 767630 AB OOTMARSUM

l]-

o

pl

(,

c : _.'

(t,

-o

!Q,

.**i**

l@i$!*!:i:'i:,....r.

j!

-"--eiffi

;

DE DBCC STELT Z1CH TEN DOEL NIEUWE OBSERVERS OP TE LEIDEN OM ZO HET

De geplande datum voor deze

training is 15 maart 2008 bij Ad

Ballon in Breda.

AANTAL NEDERLANDSE OBSERVERS GELIJK

TE KUNNEN STELLEN AAN HET AANTAL DEELNEMENDE NEDERLANDSE PILOTEN AAN HET NK BALLONVAREN. VOOR HET NK 2OOB

IS HET DOEL OM MET 10 NIEUWE DBCC. LID OBSERVERS DEEL TE NEMEN. NIEUWE LEDEN THEORETISCH SCHOLEN OP GEBIED

VAN WEDSTRIJDVAREN. VOOR HET NK 2OOB WORDEN ER 5 PILOTEN EN 5 OFFICIALS DOOR DE DBCC THEORETISCH GESCHOOLD T.

A.V. WEDSTRIJ DVAREN.

Y€ ii

f td g ii!

rjra,A

* ii ; * i{ i * t

l;

1.'rq;';

f il tn *.} 5 f

E :.j i: E

Het doel van deze dag is om de aspirant observers en officials te trainen met de materialen die benodigd zijn bij het observen. Een groot deel van de dag zal praktijkgericht zijn.

De locatie leent zich daarvoor. Tevens zullen die dag materiaal

en middelen beschikbaar moeten zijn.

Te

denken valt dan aan

oefenkaarten, gridjes, markers, spuitbussen etcOok het vertrouwd raken met een (wedstrijd)ballon zal hier deel van uit moeten maken. Dat betekent dat er een piloot

bereid gevonden moet worden om zijn ballon te demonstreren aan de groep (benoemen en vertrouwd maken met de materia len).

Deze

training wordt eveneens gepland op 15 maart 2008 bij

Ad Ballon te Breda.

TEKST

E:]

LJ

Ji]i= *tri{F E{=? ftULHE*CK t't**ilii

Als basis is een goede kennis van het rulebook vereist. Middels

HSle"E'itEIS$ Eli i:,Jrs{*tj #:sr

een seminat gepresenteerd door minimaal 2 ervaren wed-

Op deze aparte trainingsdag zijn oefenkaarten en de loggers

Eru *F:+

strijdpiloten wordt hoofdstuk voor hoofdstuk het meest actu-

noodzakelijk. Tekst en uitleg wordt gegeven over kaartlezen en

ele rulebook doorgenomen. Het is de bedoeling dat de ervaren

coordinaten. Vervolgens wordt iedereen vertrouwd gemaakt

piloten zoveel mogelijk praktijkvoorbeelden aanhalen bij de

met het meten middels een GPS en de werking van de GPS als

uitleg over de regels.

logger. Ook deze dag zal voor een groot deel uit praktijkoefe-

Een nadere specificatie van de invulling van de dagen zal in

ningen moeten bestaan.

overleg met de betrokken wedstrijdpiloten gemaakt moeten

Deze aparte trainingsdag is gepland op 23 februari 2008, ook

worden.

weer bij Ad Ballon in Breda.

**ew syseffi**e

e6&m $cwe$$€E**rcc=

*{:g irE*&sR?

F,*fr

Vele handen maken licht werk! Dit is het moment waar

Het bestuur van de DBCC werkt al enige

tijd aan een even-

bestaande leden zich in kunnen zetten voor hun vereniging

wichtiger systeem om tot kwalificatie te komen. Het huidige

om het voortbestaan positief te beinvloeden. Door zich bereid

systeem

te stellen kennis over te dragen zal de DBCC levensvatbaar blij-

aan de eisen die NOC*NSF stelt. Het DBCC-bestuur heeft rond-

ken voor de toekomst.

gekeken in de landen om ons heen en daaruit gedestilleerd

-

alleen het resultaat van het NK telt

-

voldoet niet

De laatste maanden van 2007 zal vanuit het DBCC bestuur

wat een rechtvaardig en werkbaar systeem voor Nederland zou

gezocht moeten worden naar leden die bereid zijn 66n of

zi1n.

meerdere delen van de training op zich te nemen en nader uit

Bij het ter perse gaan van Ballonstof heeft het bestuur het

te werken. Eind december zal de lesstof gereed moeten zijn en

kwalificatiesysteem min of meer afgerond. Op de ledenverga-

akkoord bevonden qua opzet en inhoud door het bestuur.

dering van de DBCC op 20 februari zullen de leden zich kunnen

ln {ebruari en maart 2008 kan dan de opleiding plaatsvinden.

urtspreken.

Een eerste praktijkoefening voor de nieuwe leden kan de DBCC One Day Fly

in het voorjaar zijn, alvorens deel te nemen

aan het NK 2008 rond de Hemelvaartsdagen in Belgi6.

De mate van succes van

dit opleidingsplan zal na het NK 2008

DBCC Wedstrijdagenda

door het bestuur van de DBCC getivalueerd moeten worden.

Aan de hand daarvan kan het opleidingsplan voor 2008-2009 herhaald of daar waar nodig aangepast worden.

EXCELCUP 2OO8 5-6 januari is niet doorgegaan

Uitgesteld naar 8-9 maart ,qAruP.tilL*ili1:

Organisatie: Hellen van Veen en Jan Oudenampsen

Ben je geinteresseerd in 66n

of meerdere trainingen, dan

Bouwhuisweg

11

kun je dit kenbaar maken bij het bestuur van de DBCC via

7245VL Exel [Gld]

bestuur@dbcc.nl. De kosten voor de trainingen voor niet

Tel. 0573 - 42 12 96

leden worden bekend gemaakt op de site www.dbcc.nl.

Fax

Voor DBCC leden zullen de trainingen gratis zijn.

lnfo en aanmeldingen: hellen@luchtballon.nl

0573 - 42 10 53

Uitnodigingen efi aanmelding te downloaden van de BI i:l i.i ;:] I /:ii.t i -ila

$

DBCC-site

ONE DAY FLV 29 maart Buren (Betuwe)

Organisatie: Bert Stuiver Dilweg

1

7873 BN Odoorn

tel.0591-513467 mob.06-46204401 e-mail: info@high5ballooning.nl www.high5ballooning.nl Voor deze wedstrijd worden nog observers gevraagcl: info@dbcc.nl

IUEDEHLAilDS. 8Et6I5CH KAMPIOG.TISCHAF 2O08 30 april - 4 mei 2008

29e Nederlands Kampioenschap en Belgisch Kampioenschap Ballonvaren 2008 Locatie nog te bepalen in Belgi6

Organisatie: Belgische Ballon Federatie Wedstrijdleiding: Nog te bepalen Voor deze wedstri.ld worden nog observers gevraagd:

info@dbcc.nl

Lindst €r

tr

G

L

lland

CAI'IEROI{

BV ONTRACTEN I REPARATIES MENT EN TOEBEHOREN :w'

oD, onze, lr

vernieuwde website

#iilnbatlooni.

1.=#], i.,,,--,..ff

nt

d*rre EfrT BALLOONS

I

BURNERS

I

BASKETS

I

CYLTNDERS

I FANS I ACCESSORTES