Ballonstof winter 2002

iq.,-l

lr

l

lJ"J

IJ

dit rg{sffiffier; ffiall*nkunst van ear*er * Bailonaan haRqervoorscn riften e *ali*nd*g*r: * Transponder s *alloor"r li6sta Albuqunque o I,Euiaties Ball*nrcgtster c GevLucht *aar: Frankrijk x KnelpuntenR*Ea e Bali.*neiag*n

Em

Ka n derst**g,

Zw{ts*rla

ca

d w *oq,k$*sryrek'i

n

g

l:11,P-.

]: :i:l;i,'i.:;.r:r::i=,::

..'::;i.':i',:-'i:i:r ::

t^!-

o a C

: (tr

_o

INHOUD

2

Afdelingszaken

4

The art of Cartier

Hans van Hoeset

je in Nederland op een mooie zomeravond naar de lucht

6

BallOnaanhangers

Ron Fidder (met dank aan'Thermiek')

kijkt, zie je bilna altijd wel een aantal ballonnen. 's Winters zie

9

Ballondag 2003

je zelden een ballon, al is het weer nog zo mooi. Waar zijn al

9

Ballonvaardersdag St. Niklaas

die ballonnen, waar zijn die ballonvoerders en hun crews?

10

Transponders: nog steeds veel vragefl

af naar warmer oorden, als trekvogels

L2

Albuquerque International Balloon Fiesta

Er zijn er die,

L7

Mutaties Ballon Register

rohan Hetebrij

als ouderwetse varieteartiesten de wi.jde wereld intrekken om

1B

Gevlucht naar Frankrijk

rrant< schweppe

een vaartje te maken in Zuid Afrika of Australie of zo.

22

Nota Knelpunten

Maar er zullen er meer zijn die gewoon thuis blijven, erwten-

25

Nieuws

of hutspot eten en gezellig bij de openhaard cocoonen.

26

Ballonweken Kanderst€Q

Speciaal voor die laatste categorie is hier het winternummer

29

Boekbespreking

van Ballonstof, boordevol informatie, verhalen en ook nog

30

Foto impressie WK 2OO2 san en rohan

foto's om bij weg te mijmeren ... tot het voorjaar.

32

Nederlandse Ballonmeetings

WINTERSLAAP? Als

Reizen ze

of houden ze een winterslaap? lk denk beiden.

soep

nans van Hoeser

rrir. Jan Doornewaard Erik Jan Doornewaard Hans van Hoeser

Hans van Hoeser

Redactie

Ben Btdss

Rutser coucke Hetebrij

Ben Brass

Ben Brdss

AFDELI NGSZAKEN VEILIGHEID EN BEWIJSLAST

o

Begin november hebben we op

+)

tv beelden van een crashende ballon kunnen zien. Het gebeurde tijdens het ballon-

je

de weinig verheffende beelden maar liefst 6 keer voorbij zien

a

evenement in Saga, Japan. In een uur tijd kon

E

komen. Wat er allemaal verkeerd ging en hoe het precies in elkaar zat, dat is nog steeds in onderzoek. Stel, zo'n ongeval doet zich voor in Nederland (laten we echt hopen dat dat niet gebeurt), hoe zou het er dan aan toe gaan?

De Luchtvaartpolitie komt ten tonele, de Luchtvaartkamer van de Raad voor de Transportveiligheid (RVTV) gaat aan

:

de slag en natuurlijk kun

o

je dan ook zeker minstens 6 keer per uur de beelden op de televisie bekijken.

En vergeet

vooral niet dat je op feesten en partijen door iedereen wordt aangesproken. maar dat

-o

terzijde.

De bij het ongeval betrokken ballonvaarder wordt ondervraagd om zo de toedracht van het ongeval te achterhalen.

Als ie tenminste net zoveel mazzel heeft als de betrokken ballonvaarder in Japan, en het dus kan navertellen. Zijn medewerking aan het onderzoek en zijn informatie is daarbij van cruciaal belang, want wellicht dat we lering kunnen

trekken uit het gebeurde.

Als het onderzoek is voltooid, analyses zijn gemaakt, de nodige rapporten samengesteld en aanbevelingen zijn gedaan, dan wacht deze ballonvaarder mogelijk ook nog een vervolging door het Openbaar Ministerie (OM)!

Recentelijk, 11 septemberjl., werd een helikoptervlieger vervolgd op grond van haar verklaringen over de toedracht van een dodelijk ongeval, waarbij zij als pilote betrokken was. Haar door de RVTV in een rapport opgeno-

BESTUUR VOORiZITTER: Den Bosch,

flF

men verklaringen, werden door het OIY voor de recht-

bank gebruikt in de zaak waarbij zij verdachte was

Hans van Hoesel, Leonardus van Veghelstraat 36, 5212

AF

O73 6L4 26 84, M 06 54 79 35 10, hans@balloonteam.nl SECRETARIS

+secretariaat: Rutger Coucke, Spechtstraat f6, 1223 NZ Hilvereum, T 035 647 80 F O35 647 80 06, M 06 24 50 14 50,

rutger@coucke.nl PENNINGMEESTER:

05,

Henk Kort,

Robijnlaan 12,9646 BH Veendam, T 0598 63 36 63, F 0598 63 31 07, M 06 51 12 53 31,

h.kort@castel.nl BESTUURSLID: T 0513 41 32 56, M 06 54 23 64

23

Roel Spoelstra, Okswei 69, 8501

van het veroorzaken van de dood door schuld.

Een

gang van zaken die nogal wat negatieve gevolgen kan hebben voor de vliegveiligheid in het algemeenl Heel

vaak zijn luchtvaartongevallen het gevolg van meerdere oorzaken. In een onderzoek naar vliegveiligheid

TV Joure,

krom@castel.nl PERSVOORLICHTER: Joop de Wilde,

Grifthorst 2, 3833 GC Leusden, T O33 494 27 26, M 06 53 26 40 63, idewilde@euronet.nl

komen de complexe factoren die geleid hebben tot het ongeval aan de orde. Een van die factoren is de 'human factor'. Een onderzoek van het ol4 daarente-

Kijk ook op: www.xs4all.nll-knwlbal/

gen is niet gericht op het achterhalen van de onge-

valsoorzaak. maar richt zich alleen maar op de 'human factor'. Daarop iemand veroordelen is wel erg kort door de bocht. De Vereniging van Verkeersvliegers (VNV) is het principieel oneens met het gebruik van het openbare vliegveiligheidsrapport van de RVTV in een strafzaak. Het vliegveiligheidsonderzoek wordt ingesteld met als enig doel in de toekomst ongevallen te voorkomen. Door het rap-

port voor vervolgingsdoeleinden te gebruiken zullen vliegers (lees: ook ballonvaarders) in het vervolg terughoudend

zijn met het verlenen van hun medewerking aan vliegveiligheidsonderzoeken. Zij lopen vanaf nu immers het risico zichzelf daarmee

te

belasten

in een

mogelijke strafzaak... De vliegveiligheid is daarmee beslist niet gediend.

LAN DINGSVERGOEDING De LTO heeft weer eens van zich doen spreken. En hoe! Een advies aan de boeren om 50 Euro van de gelande bal-

lonvaarder

af te troggelen, en dat zonder daarbij te refereren aan wat er allemaal reeds was af-

resp,

besproken tijdens het overleg dat enkele jaren duurde. De geschiedenis heeft ons geleerd dat de LTO het niet zo nauw

neemt met gemaakte afspraken, maar dit advies aan hun achterban maakt het wel erg bont. Zou het zijn omdat

LTO

afspraken toch niet kan garanderen? Bestaat er simpelweg onwil bij deze organisatie om een goede regeling tot stand

te brengen?

IYoest de LTO

bij hun leden (eindelijk) een succes boeken, omdat na de I\4Kz-affaire het draagvlak voor

deze club er niet groter op was geworden? De timing daarvoor was wel goed: tegen het eind van het jaar op een

moment waarop een hoop LTo-leden weer moet worden gewezen op de noodzaak van het betalen van de contributie voor het volgende jaar. We hebben er zo onze eigen gedachten over ... Wat de LTO de boeren heeft

voof Cor'nelis, G.

:V66:f,,',.l...51rrrrfuhi'Ua'iirper

e'mai|i6{iii{l6,plpy...,n'aar:

geadviseerd lijkt mij in elk geval ook geen gunstige bijdrage voor de beeldvorming bij het publiek. Dat ziet ook de kos-

ten van een ballonvaart excessief stijgen door wat de boeren willen. En dan het beeld om na de landing je portemonnee te moeten trekken, geld neer tellen, een vodje papier

tot kwitantie transformeren, en dat allemaal in het bijzijn

van je gasten. Dit ontluisterende beeld staat de LTO voor ogen. Simpel en knullig. Een LTO-er maakte op 28 mei

jl

in

o rLJ

a C

de NRC een niet onbelangrijke opmerking, ik citeer letterlijk: "De reden dat mensen met een ballon varen is onder meer het uitzicht over het mooie buitengebied. Dat wordt door ons verzorgd. Daarom moet ook de landing een leuke

o

dat, dat binnenkort ook de ballooncrew voor het uitzicht in de polder moet gaan betalen? En ook de fietser en de wan-

_o

delaar? Over schraperigheid en inhalige boeren gesproken!

WANNEER U EEN VLIEGPLAN (FPL) INDIENT Door Hans Zuidam, Systems Engineer bij Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) werden wij attent gemaakt op het feit dat de vliegplannen, die wij als ballonvaarders plegen in te dienen, Iang niet altijd geautomatiseerd verwerkt kunnen worden, Een vliegplan is een bron van informatie die LVNL ook graag automatisch verwerkt ziet worden. De indie-

ner daarvan dient zich dan te houden aan de standaarden die door de internationale civiele luchtvaartorganisatie (ICAO) zijn opgesteld, In de praktijk ziet LVNL veel vliegplannen van ballonvaarders voorbijkomen die niet voldoen aan de criteria om automatisch te worden verwerkt. Het punt waarvoor de aandacht wordt gevraagd, is de invulling van veld 9, de zogenaamde AircraftType Designator. Als voor een bepaald vliegtuigtype een designator door ]CAO nog niet is gegeven dan dient in het vliegplan daarvoor "ZZZZ" te worden ingevuld. Dit betekent voor het verkeersleidingsper-

soneel meteen al een handmatige verwerking. Veel ballonvaarders gebruiken in het veld vliegtuigtype ook"ZZZZ",

waarschijnlijk onwetend van het feit dat er voor luchtballonnen wel degelijk een designator door ICAO beschikbaar{s gesteld, namelijk "BALL". Deze informatie is te vinden in ICAO Document 8643 Aircraft Type Designators. Invulling van deze designator in veld 9 maakt de toevoeging van "ryP/HOT AIR BALLOON" in veld 18 overbodig. LVNL rekent op uw medewerking en voor vragen kunt u terecht op O2O 406 24 48.

SEIZOEN 2OO2 Met eind van het jaar 2002 in zlcht kornt ook de tijd van beschouwingen. Het ballonseizoen was nou niet echt gewel-

dig en veel ballonvaarders hebben dat

-

zo blijkt uit veel gesprekken

het weersfenomeen ons parten, maar ook het economisch

tal nieuw

-

ook behoorlijk gevoeld. Niet alleen speelde

tij bleek ons niet gunstig gezind.

ingeschreven ballons, doorgaans een aardige graadmeter, dit

De indruk is

dat het aan-

jaar beduidend minder groot is dan voor-

gaande jaren. In 2001 totaal 45 nieuw ingeschreven/ nur per half november,'slechts'28. Dat is maar liefst 35olo min-

der inschrijvingen! Wordt dan toch het laatste restje uit de luchtbel geknepen? Reclame- en sponsorbudgetten staan onder druk, de consument heeft meer en andere verlangens en behoeften en een ballonvaart wordt dan nogal eens makkelijk uitgesteld. Ook de ballonvaarder zelf moet steeds meer op zijo zaak letten: gestegen propaanprijzen, tot

in het absurde opgetrokken legeskosten, waarbij die van de Divisie Luchtvaart (DL) onder de categorie'onbeschoft hoog'gerangschikt kunnen worden (denk maar eens aan die welke met de VtV gemoeid zijn), hoge transportkosten van crew en materieel, noem zo maar op. Of het nieuwe jaar daarin verbetering zal brengen, dat is nog maar zeer de vraag. Makkelijker

lijkt het er voor ons niet op te worden, want ook de regelneven en -nichten hebben nog wat

achter de hand om ons het ballonvaren lastlg(er) te maken. In dat opzicht is onze hoop gevestigd op wat de KNVVL als koepelorganisatie weet te bereiken in de onderhandelingen met o.a. DL. Steeds vaker wordt daarbij een beroep gedaan op onze kennis van zaken en leveren we de benodigde input. Uw afdelingsbestuur zal daarbij de ontwikkelingen op de voet volgen en tijdig, daar waar wij het nodig achten, aan de bel trekken. Bespeurt u zaken die onze aan-

dacht verdienen, neem dan de moeite om het ons, of eventueel de werkcommissie die het aangaat, te informeren.

HANS VAN HOESEL,VOORZITTER.

Het afdelingsbestuur wenst u en de uwen fijne feestdagen, en voor het nieuwe jaar, alle goeds in een goede gezondheid en vooral veel genoegen aan uw ballonvaarten!

t

:

happening worden. Het economisch plaatje moet er voor zowel de ballonvaarder als voor ons aardig uitzien". Betekent

tl-

o )F)

a

c

: (o

_o

THE ART OF CARTIER, OFTEWEL:

"doe mtJ er

maar een

a a a"

De naam Cartier is synoniem voor prachtige objec-

ten, hoge kwaliteit, klasse en stijl. Cartier is vooral bekend om zijn juwelen en gesigneerde uurwerken en

horloges. Kostbaar ook, alhoewel een snelle blik bij enkele zoekmachines op internet ons leert, dat er vele

duizenden objecten van dit prestigieuze merk op allerIei veilingsites

worden aangeboden.

Minder bekend is dat Louis Cartier (1875-1942) ook voor de ballonvaart van enige betekenis is geweest.

Volgens het officidle archief van Cartier ontmoette Louis-Joseph Cartier (voor zijn maten: Louis) in 1896 de

befaamde Braziliaanse ballonvaarder en later luchtschippionier, Albert Santos-Dumont, die toen in Parijs

verbleef. Beide heren behoorden tot het gefortuneerde ras en deelden

hun belangstelling voor automobielen,

racing en ballonvaren. De gesprekken die zij daarover voerden vonden doorgaans plaats in Maxim's, u weet

wel: het fameuze Parijse etablissement met de damesmet-de-veren.

Gezegd moet worden dat beide heren erg perfec-

tionistisch waren ingesteld, vandaar dat zij ook elkaars

sigaarvormig luchtschip No.6 een half uur rond de

werk zeer wel waardeerden. Albert kocht wat uurwer-

Eiffeltoren en won daarmee de prestigieuze Deutsch Prix.

ken bij Louis en, jawel, Louis gaf Albert de nodige sup-

Voorwaar een hele prestatie, ruim een eeuw geleden.

port bij het uitvoeren van zijn ballonvaarten in Parijs en bij de ontwikkeling van luchtschepen.

Daarbij bleef het niet, want omstreeks oktober

Het huis Cartier heeft ook grote bekendheid gekregen

met haar objets d'art, kunstvoorwerpen en -objecten van grote klasse. Verschillende gerenommeerde musea maken

'1901, wederom tijdens een gezamenlijk bezoek aan

melding van stukken van Cartier die zij in hun collectie

Maxim's, beklaagde Santos-Dumont zich erover dat tij-

kunstvoorwerpen hebben.

dens zijn ballonvaarten en de vluchten die hij met zijn

luchtschepen maakte, de vestzakhorloges erg onhandi-

Een

zo'n stuk heeft betrekking op de ballonvaart. Het

ge.dingen bleken te zijn. Louis nam dit ter harte en

is een fraai gesmede, zilveren ballonsculptuur, 180 mm

kwam met een oplossing: het polshorloge! Hij ont-

hoog en vermoedelijk omstreeks 1950 voor een

wierp een creatie die hij de naam Santos gaf en als een

Amerikaanse opdrachtgever vervaardigd. Mocht u er

geschenk voor de gefortuneerde Braziliaan was

belangstelling voor hebben; ga niet zoeken, er is er slechts

bedoeld. Aanvankelijk had men nog geen idee van wat

66n van gemaakt en die is niet te koop. Wel kunt u op

het montre bracelet betekende in een wereld die tot

internet vele tientallen exemplaren tegenkomen van het

dan toe beheerst werd door het dragen van vestzak-

horloge Santos, zowel in een dames- als herenuitvoering.

horloges. Het model 'Santos' heeft mede geleid tot wat

En dat zijn

de naam Cartier nu is.

namaak!

toch ook leuke cadeautjes..... kijk uit voor

Ook met Albert Santos-Dumont kwam het wel goed, want op 19 oktober 1901 vloog hij met een

Hans van Hoesel.

(ts

o +)

a C

: o -o

H ROEDER ::fi:,9:',:',::::ll:l,g

.

g We g e n e fA t ie

-

Meer power en

t u een,,$e$ir:andeeld

"droge"

brander

tig condenswater aan de spiralen. g

*'

j,'tl:

e

b

ed ie n i n gi d

a,a,r,,:*.,?ter,,Ci a,a

! ve

De

rvaa r-

apparatuur, zorgt voor meer veitigheid. r het fascinerende programma van ER

fire balloons. Vobi uw veiligheid:

u onze ervaring en kwaliteit.

,

Voor meer informotie: E

R

,,,,,,ta**OrO

.l,...CleWel:bege b

i

fire balloons et a m

Bahnh

Tel. ooagll"l.65oz 'g3o

E.Mai!, firebattoons ,,,',,:h,t1,0:,t,,1.;l.,ww,.w.Sch

I

roe

4,

@

GmbH

of tz,

D-

5

4338

Fax oo49 - 65oz - 93o 5oo

t-ontine.de

d e r-

5 c hwe i c h

fire ba Ito

o n s. d e

o a C

: (] _o

Ballonaanhangers boven 750 kg: kentekenbe wijs verp li cht!

Dit aftikel werd begin 20O2 gepubliceerd in THERMIEK.

Wij mochten het in

BALLONSTOF

over-

nemen en zijn daarvoor de schrijvers zeer

erkentelijk! Mogelijk dat u in de tekst nog een enkele keer een verband ziet met een zweefuliegtuigaanhanger, lees daarvoor dan maar:

ballontrailer. Doe er uw voordeel mee.

Hans van Hoesel.

AAluHAIUGERS BEluEDElu 75O I(G. BALLONAANHANGERS

BOVEN 75O KG. KRIJGEN EEN

EIGEN KENTEKEN. VANAF 1 SEPTEMBER 2OO2 HEB JE EEN JAAR LANG DE TIJD OM HET HUIDIGE REGISTRA-

TIEBEWtrIS OM TE ZETTEN MISSCHIEN

IS

IN

EEN KENTEKENBEWIJS.

Aanhangers beneden de 750 kg. zijn niet keurings-

plichtig en worden dat ook niet. Deze aanhangers voeren de kentekenplaat van de auto die er voor staat. Na 1 febru-

ari 2003 is dat de witte kentekenplaat.

EEN KEURING NODIG. EN ALS JE TOCH

BEZIG BENT, KIJK DAN OOK EVEN NAAR DE VERZEKE-

(GEZC) ZEr ALLES OP EEN RrJ, SAMEN MET HAN

LEruGTE AAIUHANGER15 BEluEDEN 7 5 O KG . Aanhangers beneden 750 kg. mogen slechts

FRAIJMAN (ZC FLEVO) EN MET VERZEKERINGSINFO

8 m. lang zijn, gemeten tussen het voorste en het achterste

vAN FRED TEGELAAR ASSU RANTIEN. DIT ARTIKEL PRE-

punt, dus inclusief dissel en koppeling en achteruitstekende

RING, DE BELASTING EN HET RIJBEWIJS. RON FIDDER

TENDEERT GEEN VOLLEDIGHEID,

JE KUNT ER

GEEN

delen. ls een aanhanger langer, dan is een (lengte)ont-

heffing noodzakelijk om er mee op de openbare weg te

RECHTEN AAN ONTLENEN.

mogen. De Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW), die de Het is een wetstechnisch verhaal, een

aanhanger ook keurt (kijken of het geen wrak is en of de

beetje volgens het ambtelijke principe: 'We

verlichting etc. aan alle eisen voldoet), kan ontheffing verle-

hebben voor elke oplossing,een probleem.'

nen voor op de rijkwegen. Keuring kost EUR 31.75 en ont-

We beginnen met de indeling van de aanhan-

heffing EUR 40 voor drie jaar. Voor elke andere weg dan

gers. Een meevaller is dat we niet op het aan-

een rijksweg moet je in principe ontheffing vragen bij de

tal assen hoeven te letten. We gaan ervan uit

desbetreffende wegbeheerde4 de gemeente, provincie of

dat de as in het midden zit. Als het een tan-

het waterschap. Dat is onwerkbaar en in de praktijk is bij

dem-asser is, zien we het midden tussen de

(politie)controle de ontheffing voor rijkswegen voldoende.

twee assen als denkbeeldig midden van de

AAluHAIUGERls B(,!VEIu 75O I(G.

aanhanger.

Alle aanhangwagens met een TMM boven de 750 kg. en die beladen ook werkelijk gereden worden met een

IIIIDELI!UG ITIAAR GEl,UICHT

gewicht boven de 750 kg. moeten een apart kentekenbe-

ln Nederland onderscheiden we aanhan-

wijs en een bijbehorende kentekenplaat krijgen. De maxi-

gers met een eigen gewicht, vermeerderd met

male massa staat vermeld op het registratiebewijs van de

het laadvermogen (= Totale Maximum Massa

aanhangwagen. Als je geen registratiebewijs hebt en je

TMM) van minder dan 750 kg. en meer dan

twijfelt wat de maximale massa van je aanhangwagen

750 kg. Een aanhanger waarvan het eigen

dan is het raadzaam deze waarde te achterhalen via de

gewicht vermeerderd met het laadvermogen

importeur; fabrikant of leverancier. ln de RDW brochure

weliswaar meer is dan 750 kg, maar die met

wordt gemakshalve de term 'zwaarder dan 750 kg.'

belading niet zwaarder is dan 750 kg, mag

gebruikt.

is,

voor onder de 750 kg. doorgaan. Op de dissel van bijvoorbeeld de Schindelberger (Cobra) aanhangers staat: Geschikt voor 650

-

1300

LEIUGTE AAluHAIUGERS BOr'EIU 7 5 O l(c . Aanhangers boven 750 kg. mogen 12 meter

kg. (TMM). Van de belading zal het dus afhan-

lang zijn. Een (lengte)ontheffing is dan niet nodig

gen in welke categorie hij valt, d.w.z. leeg

Aanhangers boven 750 kg. moeten uiteraard beremd zijn.

gewicht en lading samen onder of boven de

Tip: registreer de aanhanger (indien geschikt) als boven de

750 kg.

750 kg en je mag een lantaarnpaal vervoeren!

I(E luTE I(E lu B EUI,T

J

ls AAIII'VRAG

E

dan meestal ook in 66n keer geregeld en je krijgt binnen

!U

Tussen 1 september 2002 en 31 augustus 2003 moet je

als eigenaar van een aanhangwagen boven 750 kg. het

vijftien werkdagen bericht van de RDW. ls geen registratie in het archief aanwezig, dan volgt keuring.

a

registratiebewijs omzetten in een kentekenbewijs. Daarna

c

op! De kentekenplaat voor aanhangwagens en caravans

TYPEI(EURIilG Eil I ITIDIl,IDU ELE I(EUBI

in deze categorie ziet er hetzelfde uit als die van auto's:

Om een registratiebewijs annex kentekenbewijs voor een

gele achtergrond, zwarte letters en aan de linkerkant een

aanhanger te verkrijgen, moet de aanhanger gekeurd

lichtblauwe zijbalk met de letters NL in het Europese

zijn. Daarin kan op twee manieren worden voorzien:

mag je er zonder kentekenbewijs niet meer mee de weg

IUG

embleem. De gegevens op het registratiebewijs worden Ty pe

keu ri ng

: h iervoor

is de levera ncier/f abri

ka

nt vera nt-

Een aanhanger wordt voor het totaalgewicht beoordeeld in de staat waarmee (met belading)

woordelijk. Alleen vanaf 1995 is een typekeuring geldig.

wordt gereden. Denk bij de belading niet alleen aan

de fabrikanVimporteur veel kost en het gezien het aantal

de enveloppe en de mand, maar ook aan wat er verder in de aanhanger meegaat: kampeerspullen,

mudzak aardappelen, kratten

bier etc. Als

het

nodig is het leeg gewicht van de aanhanger te weten, kan deze leeg gewogen worden, d.w.z. zon-

der reservewiel, krik en wat dies meer zii. Voor de belading, dus voor de categorie beneden 750 of boven 750 kg. tellen deze voorwerpen uiteraard wel mee.

De meeste aanhangers zijn niet typegekeurd, omdat dit

gebouwde aanhangers niet loont. Dan verval je in de individuele keuring.

lndividuele Keuring, z.g route A keuring: daarvoor vraag je een formulier aan bij de RDW (helaas nog niet

mogelijk via hun website): RDW afd. lKS, route A; Postbus 777; 2700 AT Zoetermeer. Kosten behandeling

aanvraag: EUR 142,90 (hier zit ook correspondentie, \

toelichting en hulp bij). Keuringskosten:

EUR 31,50.

Leges: EUR 31,75.

66n op 66n overgenomen op het nieuwe kentekenbewijs.

De huidige cijfer-lettercombinatie op het registratiebewijs

De aanhanger die je voor de keuring

wilt brengen

kan

zijn een:

wordt het kenteken op het kentekenbewijs. De eigenaar moet zelf voor de plaat zorgen (garagel).

Fabrieksaanhanger: zorg voor de papieren die de leve-

Het omzetten van het registratiebewijs is in de meeste

ra

gevallen eenvoudig. Ga met registratiebewijs en legitima-

tiebewijs naar het postkantoor. Daar nemen ze de gegevens van aanhangwagen en eigenaar op. Je houdt het

ncier/fa bri

ka

nt kan verstrekken. Benod gd zijn tekeni ni

gen van de constructie, sterkteberekeningen (dikte en lengte materiaal), remschema, koppeling en gegevens van de as (de laatste drie met RDW keur).

registratiebewijs en ontvangt een afschrift van de opgegeven gegevens. Na een administratieve controle krijg je

Eigenbouw: van een eigenbouw aanhanger boven 750 kg ben je zelf fabrikant, dus zelf verantwoordelijk

binnen vijftien werkdagen bericht van de RDW Je krijgt

voor de gegevens benodigd voor een individuele keu-

6f het kenteken toegestuurd, 6f een verzoek om aanvul-

ring, indien geen registratiebewijs aanwezig

is.

lende informatie 6f een bericht om de aanhangwagen te laten keuren bij de RDW. Een registratiebewijs

Tip: als bij de aanvraag voor een registratiebewijs de

uit het (EU) buitenland, b.v. een

Duitse 'Fahrzeugbrief', is ook geldig voor aanvraag van

En

gegevens van as, remsysteem en oplooprem met koppe-

ling niet aanwezig zijn, is een oplossing alles nieuw te

een Nederlands registratiebewijs.

monteren.

wat als je als eigenaar geen registratiebewijs (meer)

hebt? Dan kun je de omzetting met andere gegevens

v

toch in gang zetten. Daarvoor moet je het

ERzEKERI

t c

Verzekering van de ballon

betreft meestal cascoschade. Voor veroorzaakte vlieg-

VoertuigldentificatieNummer (VlN) en het merk van de

schade aan anderen ben je via de WA-verzekering bij je

aanhangwagen kennen. Het VIN-nummer, ofwel het chassisnummer, staat op de aanhangwagen. Het is ingeslagen

KNVvL lidmaatschap verzekerd. Bij WA-verzekeringen van

particulieren wordt meestal auto- en vliegschade uitge-

in het chassis en staat bovendien vermeld op het type-

zonderd. Voor aanhanger-cascoschade kun je de aanhan-

plaatje. Met die gegevens en een geldige legitimatie ga je

ger apart verzekeren. De aanhanger valt voor de WA ver-

naar het postkantoor. Kosten ca. EUR 1 5. De aanvraag

zekering (dus schade aan anderen) onder je autoverzeke-

is

o +)

: o _o

(^!-

ring als de aanhanger daaraan gekoppeld rijdt. Aan alle

o

wettelijke voorschriften, inclusief dekkend rijbewijs etc.

a

c

: (tr

ti-

_o

O Als het leeggewicht

+

laadvermogen van de aanhang-

wagen meer is dan het leeggewicht van het trekkend voertuig: altijd

moet dan zijn voldaan. Bij een ongeval met geringe schade zal de verzekeraar niet moeilijk doen. Maar bij b.v. let-

BE.

O Als het leeggewicht

+

laadvermogen van de aanhang-

selschade kan hij besluiten om bij overbelading of afwij-

wagen + het leeggewicht van het trekkend voertuig

king van de voorschriften niet uit te betalen. Dan loop je

samen meer is dan 3.500 kg: altijd

BE.

+ laadvermogen van de

grote kans dat je zelf voor de kosten opdraait. Als je

Bepaal zelf het leeggewicht

Andr6 Rieu torpedeert en hij kan een week niet spelen ben

hanger (soms staat op de dissel het 'Gesammtgewicht').

je gauw een miljoen florijnen kwijt. Hoest dat maar eens

Zoek het leeggewicht van je auto uit en wat hij mag trek-

opl Voorkom schade en zorg in elk geval dat verder alles

ken.

in orde is. Clubbestuurders neem je verantwoordelijkheid

sommetje en zie waar je uitkomt. Uiteraard mag je met de

wanneer je als eigenaar/houder clubleden met je aanhan-

aanhanger niet boven het gewicht gaan van wat de auto

aan-

(instructieboekje en/of kentekenbewijs). Maak het

mag trekken. Het is altijd veiliger wanneer de auto zwaar-

gers laat rijden, o.a. naar buitenlandkampen.

der is dan de aanhanger met lading.

rl,IloT(oRRIJTUTGEN BELASTI NG Dit artikel kan onmogelijk compleet zijn en voor elke

Formeel moet er sinds 1994 al motorrijtuigenbelasting

individuele situatie de passende informatie of wetgeving

worden betaald voor aanhangers. De kosten hiervoor

weergeven. Als eigenaar/houder van een aanhanger blijf

bedragen ongeveer EUR 41,- per aanhanger per jaar. Je

je zelf verantwoordelijk voor opvolging en eventuele

moet dit zelf aangeven bij de belastingdienst.

noodzakelijke juiste afhandeling van zaken.

RIJBEwTJS

Vooi het rijden met een auto tot 3.500

kg. (leeggewicht auto) is rijbewijs B vereist. Voor het rijden met een aanhanger in principe rijbewijs E (voor de kale

B

RON FIDDER (GEZC)

I.5,M. HAN FRAIJMAN (ZC FLEVO)

'ers: examen rijbewijs E is mogelijk). ln sommige gevallen

RIJKSDIENST VOOR HET WEGVERKEER (RDW)

volstaat rijbewijs B. Dat hangt af van het leeggewicht van

TEL.079 346 44 44

de personenauto, dat in het kentekenbewijs staat.

WEBSITE: HTTP://WWW. RDW.NL

De zekerheid van de ba llonvaa rder Ballonvaarders laten niets aan het toeval over. Uiterst secuur gaan ze met het

materiaal om. Dat begint al bij de aanschaf van een ballon. Absolute zekerheid staat immers voorop. Vandaar ook dat ballonvaarders, als het om verzekeringen gaat, zich wenden

tot

De Keyzer Assurantien.

H6t kantoor met expertise op het gebied

van alle ballonrisico's. Een volstrekt onafhankelijke adviseuI die juist door die onaf-

hankelijkheid het meest optimale Verzekeringspakket kan aanbieden. Bij De Keyzer staan ze op de bres voor de ballonvaarder.

Een hele geruststelling.

DE KEYZER ASSURANTIEN BV

I

assurantidn

I

hypotheken

r

pensioenen

I

financiering

Voor meer informatie kunt u contact opne-

Wilhelminapark 25, Breda - Postbus 4670, 4803 ER Breda

men met dhr. A.Ripson.

Telefoon 076 - 533 35 55

/ Telefax 076-5145255

q-

o

Ballondag 2003

)F)

a C

Op 1 maart 2003 is er voor de derde keer een internationale ballondag. Deze dag, die volledig in het teken staat van het promoten van de ballonsport, zal van 10.00 uur tot

+

sGffi ffi ffi llllllffi

s€p?zitiiiiiixlllll

ffiEDER

fire balloonsffi(&lWs hebt u attiid d in de zeilen!

16.00 uur gehouden worden in 'dorps-

huis De Heerdt' in Oosterwolde (Gelderland!!!). Het programma zal ongeveer gelijk zijn aan de voorgaande jaren, maar we zouden er graag iets aan toevoegen, speciaal voor piloten. Hierbij denken wij o.a. aan een

$#f;lffin - een avontuur, een natuurbelesport. Bii ons l<unt u a[te benodigde ,.,

markt voor tweedehands ballonattributen zoals bran-

I::::]:]:];:]!]i]i]!]!]!ry:

ders, manden e.d. Dealers die interesse hebben om een

stand in te richten zijn van harte welkom, maar ook ver-

ikitii,pim.elnt l<rijgen. Uw voordee[: Wij ontwil<-

dere idee6n en suggesties stellen wij erg op prijs. Wij hopen weer velen te mogen begroeten op deze dag.

Fam. Doornewaard

liiL7;:Eli

Groote Woldweg 32

{Hffis$*

briel< - Enve[op,

,lr,:,

g

8097 R5 OOSTERWOLDE

0s2s 62 17

fabriceren arres in

$l$t$W

-

lslllg"sftesse n, ve n ti Iato r

it

0',1

mand, zel<erheids

ballondag@dutchballoonregister. nl

i.t

te vergeten de speaanhangers

%ffi,worpen * ba[tonvervoer.

B

allonvaardersdag

Sint Nik laas Op zaterdag 19 oktober zijn wij, de familie

or het fascinerende

,a

ryireons. t{:iiN

**

zijn dochter Hanneke afgereisd naar de ballonstad van

W,:|ll:|,

Ballonvaardersdag gehouden. Toen we om

1

voor uw veitig-

:i:;ffiffiruI:S*ruil<t u onze ervaring

Doornewaard, samen met ballonvaarder Aart Jan Troost en Belgi6, Sint Niklaas. Hier werd door de Belgische bond een

van SCHROEDER

eit.

,Wr-meer informatie:

1.30 uur aan-

kwamen bij de Stadszalen van Sint Niklaas, waren de voorbereidingen nog in volle gang. Er stond al een aantal verzameIaars met een stand, waaronder enkele Fransen en Duitsers.

Ook waren er dealers van de ballonfabrikanten Cameron,

SCllROIDER fire baltoons GmbH

rj...

1'3,

biet am Bahnrhof rz, D-Sqll8 Schiwej(h

ffiTefu@o49 - 65oz -

93o

4, t-o

Fax oo4g - 65oz - 93o 5oo n

Iine.d e

Kubigek, Ultra Magic, Schroeder, en Lindstrand aanwezig met

manden, branders, inflatables, kleding enzovoort. Verder was er een dealer van terreinwagens, en een dealer van Westfalia-trailers.

We hebben een hele leuke dag gehad en hebben veel

kunnen ruilen. Tegen een uur of zeven hebben we onze spullen weer ingepakt en zijn we terug gereden richting

Nederland. Het was een lange dag, maar zeker de moeite waard. We willen de Belgische organisatie dan ook bedanken. De volgende keer hopen wij zeker weer aanwezig te

zijn.

ERIK JAN DOORNEWAARD

U#,JH

: (] _o

T,f :..,.

.rrlr,rlllfii.

d'"'n S

po

tll,rd,

e',,f,$

;

i

llli.....r', rtrrutttt,'tl,illli$i'.'r,

::::::::.::.::'

:1::,lii,,i,,i:lt

..,11,,,,,',,,,,tB,,","t',

E''

lllt.tlll.,,t,....,,:t,,:]]l::,::

ttt'..lll ll..,.lll,,,,3

:.1:;;.;L::::1:.,..;..;:.::...:.'..:{4

:

::.::.:.a.::::.t,,.'

:.

LIEGEN: VERWACHTING CA. EUR 5OOO! HET IS DAN OOK ERG VERVELEND DAT DE TEN LOPEN; IN DUITSLAND REKENT MEN PAS IN 2OO8 OP

"':::

::.:':al::,9.-

rl,' _ , ...'r:

:

.-

:t.....

.t:t

. ..

,

.

,.lll:.1 .,,,,

lllll.l,... l ,

X.ef

...gCb,rgi(yrl].der tra

n

5

pond

e

r {xpB)'heell;:::*l

]d

en.i..i.derlaa

,*!ter@Dliiner$5de11ng,,,,oea:'',aru1711,::'4v6geA::apger, 1r(1n;{1

1,:e4ke.!C\i6

diett

sen,,:qn

de

i

t.

tra,nspondersignalen

va-nrrrrhet'

iuchwerkeer.

De, tran5por'!ddr,,lis

dutirnodi g vooi'een go€d'e wer.kino va,niiiih'etrubotsilng,svelnr,tl'

Iie1

dingssysteem van verkeersvliefliigen'.

antuooord:6,,rt::,daAra:p:t;:,,","

,,,iiillllil,l,,l

,,,r,: .,:.1]:.:.:.;:l:lllllW,:1qlAFli.:alrrvl .l!(rrl}ii.E?::,1

l(iiri: .::'i:::::

:l:t,r

r,t,:tttttr,rr,tt.,....

.rZ, HE:B

--:

B

EN M lLlTAtRrEr,rr.

VLlrEr'GTriU,lG,E,]N

1,.)t ,

,,,,rrrrrrr--[l[P

WITCO Type

Fabrikant Registratie Inhoud Piloot

Cameron Z-140 Cameron Balloons Ltd PH-RTF 140.000

fr'

Andr6 Henkemans, Hans van Hoesel

Wij leveren: O Cameron ballonnen en accessoires O lcom radio's en Garmin GPS-en O lnstrumenten van Flytec en Aircotec O Westfalia trailers O Theorie- en praktijk opleiding O Reclame- en passagiersvaarten en zijn een: O Rijksluchtvaartdienst erkend onderhoudsbedrijf RLD-31 7

Zojuist in productie

Wilco Air BV Walstraat 13 7631 ET OOTMARSUM Tel.: 0541- 293299 Fax: 0541 - 292826 Postbus 76 7630 AB OOTMARSUM

,:.::.:,:::.:::::.:

::::,:,:,::::::.:.:::::::.:..:::.:::.:.::::.:::.,,,::.:

'

.".::..::::

fli;,,,t,,;1,1fi";t/Qiri;';',',."::,',".,,',t:,

.

steeds veel

v

Ydi,,,t,',ttl$,y;,,;,:8;,,,11

]]]]]i]]iiiiiiiiililiiiillliiiiiilliliilillllillll.ll

vlieger. Ook transpondersignalen van vliegtuigen met een lage

lu(hiinirihiidi;'zoels.z#e.ervliegirrigen

8-

:

E,,!r,,E

E

Ko.I*.E.iiN:;,.::;,;11.|!!4,:,;,,::::a.;',1;a,l:1Kr:,,r,,;,G

E,N;,;w

A

R JE

z o,N.1

,l..l.lllllll.l.lllllllllllllllllllllW,

an,,.bal;lonil,::witden door

lii

ta;:,;,in delen

uchtvi(k*i

van het,,,,lushtru]i*i]]*elutrnul,]]rFR

liil:iililili

iiilllt,ilutlt,uu,ol

..r-i"."'-

zuften

{r):,

f

:geHlLeden wafde:nttttit;inSewezen

4. :.t:

;"K:,:At:I|{l:,,:::1::1'..K::1:,,;:[{;l;,Qg

WE

L

BALTL6::,N:,,V,A:,X,1EN.,,.,lXll6llntlllll1!1,1R:t,,,::::11::1:::::::l:

:::::EEN:.t'T:*',4'NtlS.*,O,,N.D.E

R

lllAi:,,;,1fan

A.A,N]...B-OIIO'RD?

wo,r,Uan

l

,;*eaeo,,,rnai

waar zonder transponder g€vl6:

,,,,llei..;iilnr&Uieh,.

ue,rfuvi

a,n

rn:

deze,,.uebleden u

noin:(eirirart,,owniie

^"a

nier aonflicteet! rmqt verkeer5lqchtvaa'rt en iiijilitai,le,:,,,1*;dllfu,i;*;aft:;;,;,;;;,,., Een voorbeeld van een dergelijk gebied kan zijn het luchtruim

a'n s"vsien

.i.;

llu.r',tr"i*l

:

arvrsL (above

tiiii).i,..',G:tkk;i111;11.,,,i1i;a,0.

''

''

,

lulhtvqtee1,,.]n,.l.Ueze geblLelL4ittt

boven een 'groen veld' {vliegveld):

s

geschikte bllikt dat ,seenii januari transponders beschikbaar zijn per 1 2003 zal de minister

lllZ;ffi::Jff

,H:;T::::Ti;::1"",,,*.',',,ii:,,,,,,1...,,,t,,,,,,,,.,,,.,.

ruime veilighe,idti,mA;l$b:.aad,.te,:houden

..

:..

: ....

.:.. ::, :.,:::t.

::

-

.:

:.:........a..

ondiide

,en,,,,h.et1,,lui:hiue1,ktde.l|ry:,,;de:,,TMA,

ZONDER TRANSPONDER?

Noordzee !1;,,,'.!;a.',,;;,,1ae.t:G,,tN2t,1|.jaur:.*nnltili

. , .r - r,i . ,,,,

vluchTiaj,olryml4rieeqntlumli]iiatnri.,i-*rot*, ujlr",,]l,urhlveikeer,,,een

met classificatie G, tot een hoogte van 1200' AMSL. Boven deze

tr

anoeie iii.iiiil?A11e:Aan cl mag

V€d,,,,,,,liucntverkeer-niet.m eer,:,za:od:eir.',:1i.a-'0

':'

..t."tt'"'0"',,,'itl,:l:tlvue

,

:Ai6a)r'i'is hetrraallreien,*An de

ae tlaniponde.r

.

blijft het mogelijk te vliegen in luchtruim

onder

4.N:

ondet dit oebl*t',"...tn,'',",,,tub cat es

5. KAN IK NOG WEL MOTORVLIEGEN ZONDER ' E e ru, ,,:rBA,N,rS ,P,p 31 p r,:1n1:,lttE.A1*1,.,,,,,,e,O O1,F..6:?,,,

,di"|;91fi;rtAiiiiaira

RooK

,E|wordt-hard:l'gewerkt aan een oploaiiingiiiitotur:d:ib,::fti:id',:rxaet:::de'::

wanneey:.79,nCt"i,,11q;11F6.^i........

:

::dai:,:gqtli,6b:4*.: aiden.

hol TMA,blijkt

NDE

i..lsebiru1ti''val in' de'pra krij k 6peratione!€,,,,lepeyki ng en op

te leyery1 v.ooi derverkeersleiding

ggvlogdlrtl',:.1'.,1:;1,',111:,1:111:l;:".:.:.:.

noa,$1a:::1L,i:,,,,ii.',,i.uihiruinr,meieen

ip

o

de trJniPondei,,voorlooyg niet

:,At:eartlveara'zryt:IViiNd Sch

Ja, zonder transponder

Nsp

Nee, ondei:de,,,,,'s,.h,|ph.oiliiTro,,,mq.$

iathtvl ie$iuir$en r,m:et hose .snelh e1 d Niet, *eraototi s€e rd VF R (Visual FIight Rules) -verkeer wordt daarom geadviseerd een

der.Wordt

-A

Mo:,r::E:r.:,,,,rll.llltlllll,l*.illii{iil"iiiil,t

ansOgfd

t

.,

ctlvee(dliilheblbsnll],'D.e GEN,0F|C aiea,r.is,.rh.e! enlSe'

luchtruim met classificatie G waar ook onder 1200'AMSL de transponder geactiveerd moet zijn. Dit geldt ook voor niet

n.........,....

de:S..SNiUha.t,l,.TluA,]]lfe{m1in;j,]ContfOlll..ii..ll.lll.l

transponder voorlopig niet loeger

,,, ,r

,

11. VOLGENS ICAO ZIJN

staan.

Boven I200|tAMrSL in lnlihiruim classificatie G vliegen militaire

TRANSPONDERS TOCH ALLEEN VERPLICHT VOOR MOTOR-

jachtvliegtuigen, met hogeiii.;|heid'' Hoq dai(sr, een ruime vei-

VLIEGTUIGEN?

ligheidsmarge aan wanneer zonder transponder wordt gevlogen

Ja, ICAO spreekt in Annex 6 van vliegtuigen en niet van lucht-

onder 1200'AMSL.

5. lK HEB NET EEN TRANSPONDER MET MODE A EN C AANGESCHAFT, MOff lK NU MODE s HEBBEN?

om de kans op botsingen in de luchtteverkleinen. De minister

heeftgekozenvooreenverplichtgebruikvantranspondersvoor Slle luchtverkeer. De gevolgen van een botsing tussen bijvoor-

n zweefuliegtuig en een

overgangsrege maart Noot: ln trut rtr"*n o, om voor een nieuwe installatie zo geval, een Uatton te

,"rt*rrrii.si;ig

zijn immers

schijnlijk per 1 maart 2005 gaan gelden, met een

.

ling voor het gebruik van mode A en C transponders tot 1 2008. Aangeraden wordt

""rO'"'*",

.,

r7r;,,r

..,.

11

.1.

KArN,rrltr,rf, v,,L,i,,,E:G

..M O.D.E r,A"'lr]s......1 NrGiE

ss;i 1h,et 1

?.

is 0 itdru kkel ij k niet,toeg esiai:nr,,ionO

,gEii,'HEtriiAC.AS sy_itqem

:::':t::t:.::.:,,,,,,,:onze

aldelin$1;.11""$14|,,Ag/11

.Xiiiiedewerki,ng te

EN A,Ls A]L.L]EIN

S C,.Hi,Ai.K,lE L D

.

......-r,i,.,..,...

ar:rr

moUe C te

v

l i

e-

krijgldiq,n geen'hrooOtesiOnalen;,,,,2o,Qt,,,

het :mogelijkr,is dqli11reen,,,verkeersvliegtuig

on,nod;g uitwijkt.

een botsing met, in ons

zou de minister ook kunnen

te verwachten zijn, op de vliegkaarten weer te geven.

MolrD,,E c ..viAN M lJ N.,.TXAN S POrNrrrDrErR l5

KApr6,a--

d" krnr op

BRON: DIVISIE LUCHTVAART, ..,,-,- -.

BEWERKING IIANS VA{\ HOESEL -,.,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,tt,,:illttl:t,,,t

verlenen

.,,,.,,1.1,,11,,...,,,,i@

iiiiilitilillilillllillliillililii:ia

mean sea level) en in eventueel speciaal aan te wijzen geNeden.

'Di,t,rqetdt dus ook vosr-balfons. Als

,:Q):

, .r'

haafd. janruarir-|003 mag, io,nd..eyli,ahlpondEr a|Ieen nog wor-

'

ii,tAtll?,t;";,',:,.t:::,;.,,,

V,aami;.tii..!|,.*e1Aai het vrn

t

,,.,:2.,

elbeu,rL,,.;aa

gen, ballonnen, schermvliegtuigen en zeilvliegtuigen gehand-

Vanaf

-{,

,t*

m

.+J

:,:

:o

,i

,(,

i;;i ?,

il :'

i

;,i

ilr

$*

B

,'J {f It

f

,l

$t

.C

erque In te r h""'',.ati onbl F esta Ba o

::

A b

(()

.-o

F

\":t

::r:

lil

JJ ,.'

j'

i:

1

1

.'li! |

I

1

i-&:

I .: ii

*,

1

1

I

\

1

l

'a..:i.

1i 1t

:.

\1

)j:j

1

g!

&1

Teamwork

b

j

de opbouw van een gasbalion

DE AMERIKAAN SID CUTTER. INWONER VAN DE STAD ALBUQUEROUE

MOEDER

IN 1971

IN

NEW MEXICO, LUISTERT HET VERJAARDAGSPARTIJTJE VAN ZIJN

MET EEN HETELUCHTBALLON OP. DIT LEIDTTOT DE OPRICHTING VAN EEN BALLONCLUB, DE'ALBUQUEROUE

AEROSTAT

ASCENSION ASSOCIATION" EEN JAAR LATER NODIGT DE AMBMEUZE RADIO-PROGRAMMAMAKER TOM RUTH ERFORD SID CUTTER UIT OM ZIJN JUBILEUM MET EEN AAN-

TAL BALLONS EXTRA GLANS TE GEVEN. DE PLAATSELIJKE RADIO.OMROEP BESTAAT 50 JAAR. VOOR EEN MENIGTE VAN 2O.OOO ENTHOUSIAS-

TE BEZOEKERS, WAARONDER ONZE LEVENDE LEGENDE NINI BOESMAN ALS GAST, STIJGEN IN TOTAAL 13 HETELUCHTBALLONS OP. DE ALBUOUEROU

E

INTERNATIONAL BALLOON FIESTA IS GEBOREN.

I(AIUIPTOElu!iCHAPPElu

Ballonfi6sta om, mede door de aanleg van een golfbaan.

o

ste wereldkampioenschap heteluchtballons georganiseerd,

Op de plaats van de tijdelijke behuizing voor

-L)

in 1975 gevolgd door de tweede editie. ln 1981, het jaar

de sponsors en de organisatie zelf is een

Het jaar daarna, 1 973, wordt in Albuquerque het eer-

waarin ook voor de eerste keer gasballons opstijgen, loopt

definitief restaurant met alle horecafaciliteiten

het aantal ballons tijdens de Ballonfidsta op tot 492. ln

verrezen, dat het hele jaar geopend is.

1

a C

:

992 wordt Kodak hoofdsponsor met naar verluidt een

bijdrage van 5 3 miljoen gedurende de eerste drie jaar. ln dat jaar wordt het nieuwe opstijgterrein in het noorden van de stad Albuquerque in gebruik genomen. In 1993

aan ballonartikelen in alle winkelcentra, het

pioenschappen voor gasballons.

langs de weg werden verkocht, concentreert

Weer een jaar later wordt de gasballonwedstrijd

de verkoop zich nu helemaal op de ballon-

America's Challenge' aan het jaarlijkse programma toege-

boulevard van het gigantische terrein.

voegd. De 43e Gordon Bennett Race wordt in het jaar

De organisatie biedt een ongelooflijk geva-

1999 tijdens de Ballonfiesta georganiseerd.

rieerde keus aan ballonkleding en een prachti-

oude stadscentrum Old Town en soms ook

ln het millenniumjaar wordt het recordaantal van 1017

ge pincollectie van elk programmaonderdeel

ballons geregistreerd. De piloten komen uit 25 verschillen-

aan. Een lust voor iedere ballonfreak en verza-

de landen en 41 verschillende Staten van Amerika.

melaar. ledere discipline van de organisatie

Na afloop van de Ballonfidsta in 2001 neemt Kodak

beschikt bovendien jaarlijks over een andere

afscheid als hoofdsponsor. Het aantal ballons wordt geli-

pin, soms voorzien van naam en functie. Het

miteerd tot 750.

ruilen viert dan ook hoogtijl

Het evenement is het grootste in haar soort in de

wereld en behoort tevens tot het meest gefotografeerde

_o

Terwijl in vroeger jaren een ruime variatie

vindt de 37e editie van de Gordon Bennett Gasballonrace er plaats, een jaar later gevolgd door de 8e wereldkam-

|sPECTACULATRE CIJFERS

(]

MET(T(A !V(,(,R !UE RZAM E LAAR!s

Wat het verkeer betreft zijn er speciale routes voor piloten, crery sponsors, pers en gehandicapten. Bussen uit alle delen van de stad rijden af en aan om het verkeer te ontlasten.

met meer dan 30 miljoen foto's in 9 dagen. Door de zeer gevarieerde en attractieve programmaonderdelen en het

gunstige klimaat komen jaarlijk meer dan 1 miljoen bezoekers naar het evenement. Binnen- en buiten[andse bezoekers besteden

jaarlijk ruim

g 75 miljoen. Dat levert

de stad Albuquerque ca. 5 5,5 miljoen aan belasting op.

Bijna 60% van alle bezoekers komt uit het buitenland. de

overige 40o/o zijn inwoners uit Albuquerque en omgeving.

Ruim

1

50 sponsors, exposanten en verkoopstands zor-

gen voor extra inkomsten. De kassa's gaan elke morgen om 4"30 uur open. Gedurende het weekend staan er om 5.00 uur al zo'n 100.000 mensen op het terrein, dat dit jaar helemaal van een sterke grasmat is voorzien. AIle wegen op het immens grote opstijgterrein zijn inmiddels geasfalteerd.

Het hoofdbestuur bestaat uit 23 onbetaalde krachten

(op de voorzitter na). Voor de sponsoracquisitie en prSplash and dash

activiteiten worden professionele krachten ingehuurd. Op

op de Rio Grande

het kantoor van de organisatie zijn 10 betaalde employees het hele jaar werkzaam. De organisatie beschikt over ruim 1000 vrijwilligers en 3500 crewleden. leder jaar slaagt de organisatie er weer in, de attractiviteit

van de afzonderlijke programmaonderdelen zowel voor het publiek als voor de participerende piloten te optimaliseren.

Het terrein heeft een multifunctioneel karakter gekregen

door het houden van allerlei activiteiten buiten de

Wie toch met de auto komt, loopt zeker gedurende het eerste en tweede weekend

grote kans in de ochtendspits terecht te komen. De parkeerterreinen bieden echter plaats aan duizenden auto's. Campers uit alle

delen van Amerika en Canada worden op het voormalige f idstaterrein gestald.

q-

o J-)

a E

:

mass

(o

_o

TIEN DAGEN FEEST De Albuquerque International Balloon Fiesta

Launchdirector

wordt jaarlijks in de eerste week van

openlucht de briefing voor de 750 piloten plaats.

Om 6.45 uur staan de Amerikanen bij het zingen van hun volkslied in de houding en bij het vertrek van de eerste

oktober gehouden. Het ballonmekka presen-

ballon, voorzien van de Amerikaanse vlag, kent het

teert zich dit jaar in optima forma, bok al

enthousiasme geen grenzen.

omdat het weer zich van haar opperbeste

De zebra's fungeren als launchmaster en zijn voor een vei-

kant laat zien.

lig vertrek van de opstijgende ballons verantwoordelijk.

Op de eerste zaterdagmorgen stroomt het

Het gaat slag op slag. ln twee golven vertrekken de bal-

publiek al om 5.00 uur massaal toe.

lons en special shapes en vullen het luchtruim met een

Gedurende de weekends zijn 100.000 toe-

ongekende variatie aan kleuren en composities. De piloten

schouwers per programmaonderdeel beslist

zorgen voor een ongekende euforie bij het massaal toege-

geen uitzondering.

stroomde publiek. Het enthousiasme kent geen grenzen,

Voor de verkoopstands staat een lange en

wanneer de ballons op hoogte naar het terrein terugko-

geduldig wachtende rij mensen voor het ont-

men. De Albuquerque box, uniek in de wereld, voegt aan

bijt of warme chocolademelk, want zo vroeg

het festival een nieuyve en ongekende dimenlie toe. op

in de ochtend is het bitter koud. Pas in de

geringe hoogte varen

loop van de morgen wordt het met toe-

het zuiden, om na het doorstijgen tot grotere hoogte

nemende kracht van de zonnestralen warmer

door de bergwind terug te varen naar de plek van vertrek.

en aangenamer. Tegen een uur of tien kan de

Voor de piloten staat gedurende de hele Fi6sta een Fly

de

ballons door de grondwind naar

winterkleding plaats maken voor een korte

On op het programma, waaraan prachtige prijzen verbon-

broek en een t-shirt.

den zijn.

Opmerkelijk is de ongelooflijke discipline van de Amerikanen, want er staan geen drang-

s P E K TA I(

E

L

ln de lucht is het genieten geblazen

hekken op het terrein ... Niemand trapt op de

van het ongekend grote aantal ballons. Zodra het tijdstip

uitgelegde ballons...

voor de landing nadert, vaart de ballon over de box en

Het programma begint met de Dawn Petrol

over de rivier de Rio Grande, om bij het dalen terug te

Show ooit 25 jaar geleden heel kleinschalig

keren

begonnen. Het is een prachtig gezicht, wan-

raakt: splash and dashl Een heel bijzondere belevenisl

neer een handvol ballons in het donker van

tot de Rio Grande zelf, waar de mand het water

Na de landing en het tanken (heel grootschalig en

de nacht opstijgt en met de koeienbranders

professioneel opgezet) komen de teams terug naar het

als lampions verlicht wordt. Dan worden in

opstijgterrein, om de passagiers op z'n Amerikaans te

het ochtendgloren de contouren van de

dopen en met z'n allen uitgebreid te ontbijten, feest te

Sandia Peak met een hoogte van 3100 m.

gaan vieren en vriendschapsbanden aan te knopen.

zichtbaar.

Ondertussen vindt op het terrein en in de

ln de namiddag worden de voorbereidingen voor de traditionele gasballonwedstrijd getroffen, de America's ascens on

*vl

N

Challenge. Een deel van de 16 piloten kiest voor helium,

vLAGG

een ander deel voor waterstofgas. Het terrein voor de vul-

ditiegetrouw de Flight of the Nations plaats.

E

Lr

Woensdagmorgen vindt tra-

ling van waterstofgas wordt voor het publiek hermetisch

Eerst stijgen de buitenlandse piloten op (voor-

afgesloten. De publieke belangstelling is in de loop der

zien van de vlag van het land van herkomst)

jaren groeiende, ondanks het soms urenlange geduldige

en daarna volgt de rest van de meute.

wachten totdat alle ballons de vulprocedure achter de rug

's Middags ontmoeten piloten en crew elkaar

hebben.

in het dierenpark bij een gezellige barbecue.

ln het donker van de nacht vertrekken de teams onder

Het is een ontmoetingsplek bij uitstek. De

begeleiding van de desbetreffende volksliederen.

avond wordt afgesloten met een party voor

De latere winnaars Richard Abruzzo en co-piloot Gary

alle deelnemende special shape teams in een

Johnson, gouverneur van New Mexico, leggen verreweg

grote, feestelijk versierde tent op het fi6sta-

de langste afstand af (2797,08 km) en landen op nog

terrein.

geen 30 km van de Oostkust van Amerika in de buurt van

Op donderdagmorgen volgt in het zachte

Washington D.C. Dat is op een na de langste afstand ooit

zonlicht een massale opstijging, voorafgegaan

o P

a C

: (tr

-o

Ka

tijdens de America's Challenge afgelegd. De eerste drie

door ca. B0 prachtige special shapes in het

teams, allen Amerikanen, kwalificeren zich voor de

ochtendgloren. Door de matige wind blijven

Gordon Bennett Race volgend jaar in Frankrijk.

de bizarre vormen een poosje boven het terrein hangen. Het zijn voor Europese begrip-

Op zondagmorgen vindt wederom een massale opstij-

ging plaats. Wat een ongekend spektakel! Zondagavond worden voor de 9e keer in successie bijna 500 ballons en special shapes in het donker prachtig verlicht. Ter afslui-

ting wordt een uitermate spectaculair vuurwerk afgestoken, dat ruim anderhalf uur duurt.

Op de maandag- en dinsdagmorgen stijgt de helft van de ballons buiten het terrein voor een Fly ln op, terwijl de andere helft van het terrein zelf opstijgt voor een FIy On. Dinsdagavond krijgen de buitenlandse piloten in een chi-

pen ongekende beelden en taferelen en voer voor fotografen... Je komt ogen en films

tekort ... 's Avonds is er een publiekstrekker van de

bovenste plank, nl. de special shape rodeo-

show

De special shapes worden op comman-

do van het publiek verlicht. Een uitermate sfeervolle show die jong en oud in extase

brengt. Ter afsluiting volgt wederom een ongedvenaarde vuu rwerkshow.

que hotel een wervelende show aangeboden.

Er vergaat trouwens geen enkele dag zonder een gezellige

party.

Box oPEN

Vrijdagmorgenzal de

geschiedenis ingaan als de mooiste dag in

I

eid scoop

31 jaar. Het is praktisch windstil. De box

o JF)

a E

:

is

open. Na het vertrek van de special shapes

met applaus en gejuich te honoreren. Mijn piloot uit

wordt een deel van het terrein voor de Key

Engeland koerst op het kruis af en komt precies boven het

Grab afgezet. Op verschillende plekken wordt

kruis uit, maar komt ontgoocheld

een kruis voor de Fly ln - wedstrijd neerge-

de marker abusievelijk in de volgauto is blijven liggen...

legd, terwijl op andere plekken palen staan

De dag

met een envelop met inhoud. Soms is het een

van uitsluitend special shapes en een grootse vuurwerk-

geldprijs, maar in een van de enveloppen zit

show.

een sleutel voor een Amerikaanse slee. Ten

Op de tweede zaterdag ontbreekt voor het eerst de zon.

zuiden en ten noorden van het opstijgterrein

De lucht is bedekt, maar prachtig gekleurd, Na de och-

C)

-o

- de keuze is geheel

Special shapes

publiek leeft intens mee en weet iedere geslaagde poging

aan de piloten zelf

-

tot de ontdekking, dat

wordt wederom afgesloten met een nightglow

tendopstijging vindt een sfeervolle afscheidsparty voor de

komen zij met de wind op verschillende

teams en de prijsuitreiking plaats. Met weemoed wordt er

hoogte op het terrein af, om een m4rker te

afscheid genomen. Je bent ontzettend dankbaar, om deel

werpen voor de Fly ln of om een envelop,

uit te mogen maken van de internationale ballonfamilie!

liefst met een sleutel als inhoud, te pakken

Zondag regent het, maar het zijn voornamelijk afscheids-

voor de Key Grab. ln slakkentempo komen de

tranen.

750 ballons en special shapes op het terrein

ln Albuquerque gaat een droom in vervulling. Een

af. Heeft de piloot zijn doel gemist, dan kiest

lang gekoesterde droom. Je kunt de belevenissen, de sfeer

hij een andere hoogte en keert terug naar de

en de contacten op het intermenselijke vlak niet beschrij-

plek van opstijging, om een nieuwe poging te

ven. Je moet het eens in je leven BELEEFD hebben... Wat

wagen. Dit gebeurt soms tot drie keer toe. De

heet 66ns? New Mexico wordt vanwege het prachtige

zebra's steken net als bij een kunstschaats-

natuurschoon en de Mexicaanse sfeer niet ten onrechte

wedstrijd een bordje met hun waarderingscij-

het land van betovering genoemd en Amerika het land

fer omhoog ... Dit uiteraard voor de gein en

van de onbegrensde mogelijkheden. Er valt nog zoveel te

voor het vermaak van piloten en razend

ontdekken... Het maakt dan ook niet uit of de Ballonfidsta

enthousiast publiek.

aan het begin of aan het einde van de reis gepland staat.

De composities zijn,

wat variatie en kleur

betreft, met geen pen te beschrijven. Het

Als ie maar gepland staat...

TEKsT EN FOTOGRAFIE BEN BLASS

o JF)

a C

: -r(U

Ballonregister per

november 200 Z-o

.''

INSCHRIJVINGEN: rr,,,,,'-.

':""

PH-HUS

{:....$*.'*,,11

Sch.r-oeder

,,!

Fire Balloons

ri:lr'llillliliiiilliliiiiiiiiiiii:iiiiiiiiiiii::::::,:::::,::::,:aa:,::a:,::::aa:,,.4a

LtBla.::20a2

G

L4tABt20D2

!..N$i.try?'\\\

:

--

1.,:...,::lt::::::::::t::::t

tttt

t

:l:,,.:.:,.........'

:Y. Visseq Zorgvlied

: .'

pH:WWF,ir,N:di..tai:lWeenc.x:;wWl/:l

.4o.1r7

]]rrrrrr,]:rrr,

,Pli.lllB:0rLriirrrllllllliiiiiririirrrcarfietiifrr

PH-EUR

'N:;.1':2&ulrti*ii.i,:itli:

Schroeder Fire Edlloons

oB.:o:8:12002.

481r9

rrrOn.):ooz

3,7,22

1

:i3219

1-09:?002

J.E. Weidema, Amsterdam

::,1:9.rAB:.2:.lt*2 :.:-- . - -

-

:BVt-,:lan:QEi:rdan'rLrrriaai:rrrrv-eil0perni

ataataaaaa:a:aa::aa::a:

,46,,.08;2:AOz

G ...........l.6.E

rrrrltr?r68

],,,

::8Vr.::Y::::1|b|lliEiei:':da.i1,,,,,,L,,)1e!dT:;iddapey.;

BVL langer dan 1

11919,1,1,012SQ2

jaai verlopen.

::,,,::,.::::.:'::::::.

796:5

1g:r0rBir2002 ,t,..ttttttttttttttttt....

l$lt iiiiiirl:r:rr: m,e:rctt,,,g:nac.liCtirsl0..::il:ilil.lillllllr: ..,,,.,Pr*:2.,.,.1ffi,.',:i::fu;;;lffiz:1q,5......i.,.,tiriri.iiiiiiiirriii .. ...........ii.

478,9

oB-or8rrr)oo)

Bvl]iarn,gerd:en,;;:l:jaa!,,tq.0,Pe;h:;:

,z

25:LA:--.2002

BVL langer dan 1 jaar verlopen.

rr3r9-08-2lSO2

BVL langer dan 1 jaar verlopen.

,:,:2.5.83

2,5..10,:21002

BVL langer dan 1 jaar verlopen.

,,li,lRl{li.O.Atllllti,r,,,.,...CairgKirh,::N*6*,,'.'.'.1,::,,,1:a:..,,.

'Ptl

,,,;,,,,,',

M. Machielsen, Hengelo H.A.M. Achterberg, Haaksbergen

,.l.i...i..i.i..P!rtrtWAvt,ut:,,,,,,,,,,,,,,,,,Ca.m*,ron.1$!{&,

..,;,;;,1t

r.j:3]:trt

:rA:Fi:AiN

\lBP'i,,:111,,,,1:

. -,,rl llrlll

r...

H ETiETB Rl

carmqiQh,rrrcl.:ii$*io

- -,-,rrrrrtttttttttt,ti.ii

.

,rrr,,uurul

l,.]iriiiii::i]ri]::iuut,]]]]r]]l

r.'

--,:,:rr:::rr:rrr i

1-198,0,

I

:Brv,.lJran$erda,ry..,L.;,::j,a,a,:f.::::*.,e:.llli,a,g.,eh11;1

I,l-

o

Gevlucht naar Frankrijk

+J

a C

: (U

_o

JE WAAROM LAATJE ALS BALLONVAARDER JE HOLLANDSE HUIS EN HAARD IN DE STEEK EN VERHUIS OM ZIEN' NAAR HET LANDVAN ASTERIX EN OBELIX? DATWILDE DE REDACTIE GRAAG EENS UITGELEGD

MAAR MET DE DEUR rN HUIs rE vALLEN: KoM VooRAL NIET HrERHErrut rir.r HOLLANDSE BALLONZIJN VAARDER, VOORAL IEMAND MET EEN VAARTBEDRIJF OP ENIGE SCHAAL, VINDT HIER NIETS VAN OF HAAR GADING. VOORAL GEEN KLANTEN.

ls ballonvaren niet je broodwinnirlg maar

nog werkelijk een liefhebberij (Fransen bedoe-

-&

len met 'amateur' ook werkelijk 'liefhebber'), &

dan zit je hier goed. Als je op een andere manier je dagelijks brood weet te verdienen

tenminste. Dat ik halverwege de jaren '90 van

- "i:

loonslaaf was overgegaan naar het wankele bestaan van een kleine zelfstandige die zijn

werk ook grotendeels via het internet kan doen, speelde een grote rol bij onze beslissing om de drukke Randstad in te ruilen voor een bestaan op het Franse Platteland.

VLIEGENDE [T(,TART!s

TUSSCN

twee ballonwedstrijden door liepen we in de zomer van 2000 zonder afspraak het kantoor

binnen van de notaris in Saint-Gervais d'Auvergne, om ons te laten informeren over huizen (notarissen mogen in Frankrijk ook direct handelen in huizen). En omdat we

op ons logeeradres hadden vernomen dat de man aan ultralightvliegen deed, vroegen we ook maar meteen of-ie bijgeval a) een terrein wist waar we zouden kunnen opstijgen en b) of er, wellicht in zijn ultralight-clubje, mensen te vinden zouden zijn die voor ons konden

crewen - want we hadden wel onze Montgolfidre maar geen crew bij ons . .

.

Een paar uur later zweefden

we boven onze toekom-

stige woonomgeving met meneer de notaris achter het stuur van ons busje in de achtervolging, en zijn zoontje bij ons in de mand. Na de landing doopten we zijn tienjarig nageslacht tot'Chevalier Arthur du Ballon Ronde."' en sindsdien zijn we de beste vrienden' Net als de notaris gaf vrijwel iedereen die we hier zijn

tegengekomen ons het gevoel dat we bijzonder welkom waren. Velen staken ook meteen een handje toe bij onze vaarten.

LE BALLonr BLEU

We kochten uiteindelijkeen

woest stuk grond op een mooie plek naast een kleine herberg (onbeduidend om te zien, schatten van mensen,

Ons dorp, Sauret-Besserve, met de vulkanen aan de horizon. De hoogste is de Puy de D6me

o )F)

a E

: ro

-o

geweldige keuken), op 650 meter boven zeeniveau, en hebben daar een houten huis op laten zetten

-

feitelijk

allerlei mannetjes in groene jasjes met dubbelloops geweren door de velden struinen,

een casco dat van binnen nog bijna helemaal moet wor-

want de jachtlobby is machtig in Frankrijk.

den afgebouwd. Dat laatste doen we voor een belangrijk

Vreemden op het land zijn dus normaal.

deel zelf. We hebben het huis heel toepasselijk 'Le Ballon

Bovendien worden we op doordeweekse

Bleu'genoemd en dat is meteen ook het postadres, want

dagen qua lawaai grondig afgetroefd door de

een straatnaam of -nummer is er hier sowieso niet.

Franse luchtmacht, die hier af en

Over de bouwkundige details kan ik, als kersverse 'bri-

toe laag-

vliegoefeningen doet. Onderste limiet: nul

coleur', uren- of pagina's lang uitweiden. Zal ik niet doen.

voet AGL en dat brengen ze soms aardig in

Laat ik volstaan met te zeggen dat je voor een huis plus

de praktijk met die Mirages. Gelukkig niet

terrein als dit in de Randstad meerdere malen euromiljo-

meer dan een handvol passages p6r week

nair moet zijn maar dat het ons, dankzij goedkope grond

want een basis zit hier niet in de buurt.

Overigens kun je hier van dag

en veel zelfwerkzaamheid, niet meer kost dan een beschei-

tot dag

via

den Vinex-rijtjeshuis in diezelfde Randstad. Ons rijtjeshuis

het Minitel-systeem zien of je regio als oefen-

konden we snel en goed verkopen net voor de woning-

gebied actief is en zo ja, van hoe laat tot hoe

markt echt begon te stagneren. Daarom verhuisden wg

laat.

wat overhaast en bivakkeren we nu nog in wat later het

Die straaljagers komen hier omdat er

verhuurbaar 66nkamer gastenverblijf moet worden, boven

geen noemenswaardig burgerluchtverkeer

de garage ...

zodra Tanguy en Laverdure ophouden met

is:

oefenen kunnen we de hoogte in tot we

ST(,ERE K(,EIEN

Hoewel wedankzij alle

zuurstoftekort krijgen. En in het weekend

bouwperikelen nog niet veel aan varen zijn toegekomen,

voert de Franse luchtmacht geen oorlog.

hebben we toch een paar keer kunnen proeven van de

lnclusief vrijdagmiddag en maandagochtend.

mogelijkheden hier. Vooral 's ochtends is het landschap schitterend. Op wandelafstand ligt een steil, diep, kronke-

ZAI(F(,RMAAT l,FR-GTDS

Iend rivierdal, deels omgetoverd tot stuwmeer. Met flar-

Om je afdoende te informeren neem je hier

den ochtendnevel boven dat dal en de keten vulkanen aan

geen abonnement op zo'n malle VFR-ring-

de zuidoostelijke horizon is het uitzicht adembenemend.

band van twee kilo, maar je koopt een keer

Vlak langs het rivierdal is het dicht bebost, maar meestal

per jaar bij een pilotshop een VFR-kit bestaan-

vind je op hoogte wel een wind die je naar de heuvels

de uit een set kaarten en twee handzame

eromheen brengt, waar ruimschoots weilanden zijn om in

boekjes op A5-formaat: een met de belang-

te landen. Talloze hagen van eiken en beuken zorgen voor

rijkste regels en adressen die je als VFR-vlieger

windbeschutting en de koeien, als ze er staan, zijn van het

moet weten, en een met een complete lijst

bijzonder stoere soort vleesvee dat een stootje kan heb-

van alle luchtruimzones met gedetailleerde

ben

-

soms staat papa stier er ook nog tussen.

BOEREN Elu JAGERS

informatie. Dat alles in een plastic omslag met een plotter erbij, die in je boordtas past.

Problemen met boeren

Mijn topografische vaarkaarten, schaal

hebben we hier nog niet gehad en we verwachten ze ook

'I

niet echt. Toi nu zijn we aliijd zeer gastvrij ontvangen.

Franse topografische dienst; kaartbladen

Men is er hier aan gewend dat van september tot maart

1:25.000 met GPS-grid zijn gewoon te koop

:50.000, koop ik via het web direct bij de

q-

o +)

a

bij de plaatselijke Presse/l-abac. Gezien het vaak bijna wegvallen van de wind 's avonds zijn die in vele gevallen voldoende, want een grote afstand leg je meestal niet af'

C

:

Luchtvarenden met een toegangscode kunnen via het internet, Minitel of fax aan

(E

luchtvaartmeteogegevens van M6t6o France

-o

komen. Een ballonverwachting zoals in Nederland kent men hier niet, en in de bergen

wil het weer soms snel omslaan, dus in

de praktijk ga je hier gewoon op een heuveltop staan, kijk je 50 kilometer om je heen of er geen buien zijn en bepaal je zelf of je kunt gaan varen of niet. Twijfelachtig weer heb je hier zelden: het is goed ballonweer, of hele-

een dealers zitten ver weg, als je je niet hebt gevestigd in gebied met een (relatief) hoge concentratie ballonvaarders.

Het enige atelier waar je goed terecht kunt is dat van Ballons Chaize in Annonay, mekka van de ballonvaart'

waar de gebroeders Montgolfier in 1783 hun papierfabriek hadden (die nog steeds bestaat trouwens)' Dat is bij ons zo'n vier uur rijden vandaan, naar Franse begrippen redelijk dichtbij. Bij Chaize werkt nog een jonge nazaat balvan de broers Montgolfier. Ze hebben hun bedrijf als lonfabriek laten certificeren volgens JAR-21 en bouwen

(enveloppen en een stuk of acht, negen ballons per jaar manden; brander zelf meebrengen)' Daarnaast leven ze van reparatiewerk. Qua omvang is het bedrijf een beetje te vergelijken met Ad Ballon, maar dan zonder eigen vaar-

maal niet.

bedrijf. Na een bliksembezoek aldaar heb ik geconstateerd dat ik er voor reparatie van kleine schades goed terecht

LTE!uER GEETU !tCHEURTJEls

kan, maar dat ik gezien de noodzakelijke papierwinkel voor een grote ingreep de PHJOY voorlopig maar op

Wie een ballon heeft, moet zo'n ding ook laten onderhouden en af en toe laten repareren. ln dat opzicht is men in Frankrijk slechter af dan in Nederland. De vertegenwoordigers van de grote ballonmerken houden er doorgaans geen noemenswaardige ateliers op na, en sturen een ballon voor alle reparaties die meer werk vragen dan een plakkertje steevast

de plas over naar Engeland, of de Rijn over naar Duitsland (Schroeder). En zelfs die

laat Nederlands kenteken laat staan en jaarlijks in Breda keuren; een goed excuus om een paar dagen bij mijn ouders te gaan

vous

logeren.

sEREZ AUTORISES

t

Mijn startver-

gunning voor de gehele gemeente Saint Gervais en specifiek voor de gemeentelijke camping werd in enkele weken geregeld na enig voorwerk van een crewlid in de gemeenteraad. 'Si toutes les mesures de s6curit6 sont respect6es

t

!'

vous serez autoris6s.' Punt. Geen legeskosten, onbeperkte

onze eigen tuin, dat we gas kunnen tanken in

(.!-

geldigheid. Op vergelijkbare wijze kregen we een opstijg-

diezelfde tuin, dat de boeren hier meest

o

vergunning voor het gemeentelijke voetbalveld midden in

gewoon aardig zijn, het landschap tranentrek-

-l-)

ons dorp Sauret-Besserve: even vragen aan mevrouw de

kend mooi en het luchtruim (mits zonder

a

burgemeester en een borrel drinken bij de voorzitter van

buikschuivende Mirages) tot op grote hoogte

C

de voetbalclub.

en grote afstand vrij. Transponders hoeven we

:

hier ook nog niet te hebben en van vaartregitG

A

S

Het laatste probleem dat we hadden op te lossen

(tr

stratieformulieren of BOM's is geen sprake.

was dat van propaan. Talloze huishoudens buiten de grote

Ballonvaren is hier nog goeddeels de blijmoe-

steden in Frankrijk zijn voorzien van een eigen bulktank,

dige bezigheid die het in Nederland in het

en de meeste ballonvaarders hebben daar op een of ande-

begin van de jaren '80 ooit was.

re wijze natuurlijk een slangetje aan gehangen om gas

over te hevelen in hun flessen. lnderdaad bleek dat geen

_o

De keerzijde van die medaille is dat je in deze streek geen grootschalig ballonbedrijf

'ird

Voor de prijs van een V nex r ltjeshuis.

grote problemen op te leveren met autoriteiten. We zitten

moet willen beginnen. Er zijn toeristische

buiten de bebouwde kom, en zelfs de milieudienst wilde

regio's in Frankrijk waar voor passagiersver-

zich er (desgevraagd) niet eens mee bemoeien

dat we

voer een markt is, en in de Auvergne zijn een

het beleefdheidshalve meldden was al heel veel. De firma

of twee bedrijven die passagiers uit de grote

Butagaz leverde fluks een huurtank van 1 800 kilo capaci-

stad lokken voor vaarten boven de vulkanen

teit, voorzien van een extra kraan met diptube voor het

nabij Clermont-Ferrand, maar in ons gebied

aftappen van vloeistof; de slang moesten we zelf regelen,

komen gewoon te weinig mensen.

maar ons werd wel verteld dat de koppeling van staal

Ballonvaren doe je hier in de eerste dn tweede

diende te zijn. De vulslang heb ik niet, zoals onder Franse

plaats voor je plezier. Wie mij kent weet dat

-

piloten gewoonte is, door een lokaal mannetje in elkaar

het me daar altijd al om ging; ik ga via het

laten prutsen, maar netjes op maat laten maken door

web gewoon door met mijn werk als freelan-

Lindstrand, met een koppeling uit degelijk roestvrij staal.

ce tekstschrijver en geniet af en toe van een

De tank zelf staat

op 25 meter van het huis achter een

schitterende vaart met goede vrienden als

kunstmatige rotswal, waarschijnlijk de veiligste particu liere

crew en lekker eten na afloop. Want dat laat-

bulktank van heel Frankrijk.

ste is in Frankrijk ook heel belangrijk.

Feitelijk drukt de ballon, via de volumekorting die we

Wie weet komt het er ooit nog eens van

als grootverbruikers krijgen, de energiekosten van het

om hier een vriendschappelijke kleine wed-

huis. En aftappen zonder pomp kost wel wat tijd (onge-

strijd te organiseren . . . maar eerst moet het

veer tien minuten per tank), maar het is toch een stuk

huis af!

makkelijker dan heen en weer rijden van Breukelen naar

TEKST EN FOTO,S: FRANK SCHWEPPE

Bunschoten

'Le Ballon Bleu'heeft een eigen website:

!

Het komt er dus op neer dat we kunnen opstijgen uit

http ://ballonbleu.free.fn

o

NOTA KNELPUNTEN EN BEDREIG ATIEVE EN SPORTL een summier.

JF)

a E

: () _o

Medio juni jl presenteerde het Hoofdbestuur bovengenoemde nota.

De samenstelling van deze nota

vindt zijn oorsprong in een drietal aanleidingen:

oDe dringende noodzaak binnen de Afdelingen van de KNVvL van het vastleggen en definitief legaliseren van alle beoefende luchtsporten en aanwezige recreatieve luchtvaart in Nederland, alsmede het faciliteren van deze. o Het verzoek

van het Directoraat Generaal Luchtvaart van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat tot een inventari-

satie van de wensen en behoeftes van de KNVvLjegens de regelgevende instanties. o

Het beleid van het Hoofdbestuur van de KNVvL om te komen tot: - Een beter gecoordineerde vertegenwoordiging richting overheid, teneinde de

continuiteit van recreatieve en sportluchtvaart te waarborgen; - Een duidelijk inzicht in de actuele status van de diverse luchtsporten; - Een overzicht van alle knelpunten; - Een hoge graad van zelfregulering.

li

ln haar bijna 95-jarig bestaan heeft de KNVvL

oplossingen voor deze problematiek elders zaken aan de

zich immer ingespannen voor de groei en

orde moet stellen, ligt het onmiskenbaar binnen de relatie

bloei van de luchtvaart.

KNVvL

Het valt niet te ontkennen dat in de loop der

regelgeving tot stand moet komen. Deze nota handelt

jaren er enige verschuivingen hebben plaats

met name over deze. problematiek.

gevonden in de activiteiten van de organisa-

De Nota omvat een groot aantal Knelpunten van

tie. Lag in het verleden het accent voorname-

Algemene aard en een overzicht van Afdelingsspecifieke

lijk op het uitdragen van de luchtvaarl als

aangelegenheden. Ook ten behoeve van de Afdeling

nieuwe vorm van vervoer voor mensen, post

Ballonsport is een inventarisatie gemaakt van een aantal

en goederen, heden ten dage ligt dat voorna-

prangende zaken.

it

melijk op het stimuleren en'faciliteren van

I

sport en recreatie in dq derde dimensie.

z

trI : H

B Ir t"

- DGL dat hier juiste, adequate en faciliterende

I ALGElurEElu Ons land telt +

Erzijn in Nederland ruim 300 bal-

+

Mede dankzij de KNVvL speelt Nederland een

lonnen.

vooraanstaande rol op luchtvaartgebied. Nut

houders (vergunninghouders in het kader van de regeling

en noodzaak van sport en recreatie, dus ook

vluchtuitvoering ballonnen). ln totaal zijn er vijf grote

voor deze activiteiten in de derde dimensie,

bedrijven die commercieel ballonvaren;

200 ballonvaarders en

100 VtV-

l_

i!

zijn immer integraal deel geweest van het

Naast een 20 tal kleine, meestal eenmans-, bedrijven met

t!i Iti

regeringsbeleid. ln deze nota wordt daarom

2

zonder nader commentaar van dit gegeven

die vooral uit liefhebberij, al dan niet semi-commercieel,

iil

uitgegaan in de veronderstelling dat op dit

varen.

lkl

punt toekomstig regeringsbeleid op hoofdlij-

l:

I

i

3 ballonnen zijn er nog zo'n 50 66n-ballon-bedrijven,

nen identiek zal zijn.

2 BREvET

t€t

De militaire en de burgerluchtvaart hebben

bewijs vervallen en vervangen door het brevetstelsel in de

txt

echter zo een vlucht genomen dat de ruimte

nieuwe regelgeving. Het RPL (FB) (Recreational Pilot

IT t-l t&t

benodigd voor het vrije gebruik van het lucht-

License) is thans het enige verkrijgbare brevet. ln overleg

ruim ernstig in de knel is gekomen. Mede als

met de overheid is toegezegd dat in afwachting van een

gevolg van onder meer de ontwikkelingen

CPL (Commercial

rond Schiphol, de laagvliegeisen van vliegtui-

dit gelijkwaardig was aan het

rret

ln fl

H

1tl ."t

*! *!

xat s

n tx "H

-x *

I

Op 1 oktober2001 is hetballonvaarders

J op het

RPL

vermeld zou worden dat CPL

in afwachting van een

gen van de Koninklijke Luchtmacht en vlieg-

officieel CPL. De Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB)

tuigen van NAVO-partners, de voortdurend

is

aangescherpte milieu-eisen welke resulteren

het moment van ingaan de bevoegdheid ballonvaren

in ongewenste en volstrekt onnodige limita-

hebben, in het kader van het nieuwe stelsel een RPL (FB)

ties voor het beoefenen van luchtsporten en

krijgen, waarin voor de periode tot 1-1-2003 de bevoegd-

luchtrecreatie, worden deze activiteiten ern-

heden van het CPL FB zijn inbegrepen. Deze kwalificatie is

stig bedreigd. Waar de KNWL voor adequate

noodzakelijk voor ballonvaarders die buiten de grenzen

vastgesteld. Hierin is opgenomen dat houders die op

NGEN ZELFREGULERING RECRE UCHTVAART KNVVL

samenvatting

tL

o P

a C

van het Nederlandse luchtruim varen. Een en ander tevens

de ballonvaart niet of nauwelijks te beargumen-

ter voorkoming van verlies van bestaande bevoegdheden

teren.

en ter vermijding van een potentieel conflict met de lokale

Het 'gezien worden' kan niet ter discussie staan!

autoriteiten en regelgeving (verzekering etc.). De toezeg-

Luchtballonnen varen vaak in groepen. Het voe-

(I]

ging van de vermelding op het

ren van een transponder in elke individuele bal-

_o

RPL

van de kwalificatie CPL

is niet gestand gedaan. De RPL brevetten die na

I

oktober

lon lijkt dan weinig zinvol. Een geschikte transponder en energiebron zijn nog niet op de

2001 zijn afgegeven missen de toegezegde vermelding.

markt.

3 (,PSTTJGvERGUluNIluG

Er is gebrekaan

eenduidigheid in het systeem van (incidentele) opstijgver-

De bijdrage aan het verhogen van de vliegveilig-

heid is niet onderzocht noch aangetoond.

gunningen. De systematiek verschilt van plaats tot plaats.

Er is ernstige behoefte aan 66n vaste procedure voor het

gehele land. Hierbij valt te denken aan een landelijke richt-

7 REGELIIuGElu ONDER DE A lul v B Onder de AMvB valt een aantal

lijn van bijvoorbeeld de VNG (Vereniging Nederlandse

ministeri6le regelingen, waarin de AMvB nader

Gemeenten) of een standaardmodel van de KNVvL.

dient te worden uitgewerkt. Het betreft hier de

Ook in de tarieven voor de landingsvergoeding zou meer

regeling bewijzen van bevoegdheid, het

eenheid dienen te komen, waarbij de sector zelf onder

examenreglement, de regeling examinatoren, de

auspicidn van de KNVvL een standaardmodel kan produce-

tarievenregeling en de regeling opleidingen.

ren. Het hanteren van een gedragscode die tussen

Onderwerpen die eveneens regelipg behoeven

LTO

Nederland en de KNVvL wordtovereengekomen kan daar-

zijn de eisen voor CPL, RFI, CPL-Fl,

toe uitkomst bieden.

examinatoren, verlenging van bevoegdheden

Het respecteren van restrictieve gebieden en het aanbie-

etc. Dat geldt zowel voor degenen die reeds een

den van een vergoeding (op basis van criteria) aan de

RPL(FB)

landeigenaren

/

beheerders, vergezeld van een attentie,

heid

tot 2003) hebben, als ook voor nieuwe

instroom.

kan ongenoegen en onzekerheden wegnemen.

De overheid

(incl. de daarin begrepen CPL bevoegd-

dient de KNVvL aan te wijzen zulks in zelfre-

De regel

i

n

g Toezicht

Vl uchtu

itvoeri ng (VtV-rege-

ling) dient eveneens afgestemd te worden en

gulering te realiseren.

aan te sluiten bij de nieuwe regelgeving.

4 rt,rAxTMERTruG

Ingevolge dewettelijke bepa-

lingen is het toegestaan met maximaal 30 ballonnen het

Van Frits Paymans, HB, en Vincent Smits,

luchtruim te kiezen. Bij kampioenschappen en enkele eve-

Operationele Zaken, vernemen we dat het over-

nementen wordt deze regel als te restrictief ervaren. Er

leg over de nota niet alleen in een goede sfeer

bestaat behoefte aan een ontheffingsmogelijkheid in voor-

verloopt, maar ook met voortvarendheid en op

komende gevallen. ln zelfregulering kunnen criteria ont-

constructieve wijze. Het drie maanden (langer is

wikkeld worden die het toestaan van een ontheffing voor

wettelijk niet toegestaan) verschuiven van de

bijzondere omstandigheden kunnen regelen.

ingangsdatum van de transponder voor nader

Een delegatie van deze bevoegdheid aan de KNVvL zou

beraad, moge hiervan een voorbeeld zijn" Gelet

op het grote belang voor onze Afdeling, zullen

daarbij passend zijn.

wij u via de ledenpagina op onze website infor-

5 l,AARTREGT STRATT E

meren over updates.

DC NCdCTIANdSC

wet schrijft vaartregistratie voor. Deze registratie kan op

3

Wilt u meer specifiek geinformeerd worden over

verschillende locaties ingediend worden.

de Nota, neem dan even contact op met een van

Er bestaat ernstige behoefte aan centralisatie i.v.m. o.a.

de leden van het Afdelingsbestuur. Zij beschik-

schademeldingen.

ken over de volledige Nota en sommigen kunnen

Opmerkelijk is dat controle op deze wettelijke maatregel

er zelfs's nachts uit citeren.... Ballonstof is een

naar onze waarneming geheel ontbreekt.

te mooi medium om 60 A-viertjes van de Nota integraal over te nemen!

5 TRAN SP(,luDER

Als uitgesproken VFR ver-

keer is de toegevoegde waarde van een transponder voor

HANS VAN HOESEL.

:

o

l

EEN BALLON

a

c

: (U

F

_o

Ovefiuig ie nu zelf uqn de krruoliteit.

Wij hebhen een demonslrulor uoor ie klggr slogn...

ij

a

Verkoop

a

Leasing

ri!

I E

I

a

I

il

i?

Snelle levering volgens afspraak 0n je een optinde

,t

il i!

a

BvL insp ecties

o

Reparatie en 0nderhoud

[:

seruire le kunnen bieden

F

L: tli

is ons Seruite Centet 6 dogen pet weelt

ll"' Ir i

bereilboc Yln 9.00 tot 11.00 uur!

j

i:r

flr l-.' t1 1f

a

Reclamebanners voor alle fipe ballons

tEi

I -;r tx1

lx li

IJ Ir: 'ill

H

r! ,j

GLOBUS BALLOONS

H@LLAND

MONTGOLFIERS HEIBLUFT BALLONS

tr!

s* x

il G * x * n

I

Heerenweg 5, 7955 PA lJhorst, telefoon 0522 ' 44 29 21, tax 0522 - 44 33 82

@AR,ANT'E EA' gl,ig,ELLE glERl',CE

IN 24 LANDEII'

o J-)

a C

: (] _o

Nie UW

onderhoudsbe d rijf Rob Wiegers van Rob Wiegers Ballonvaart en Marrnus

Hulsbergen, importeur van Ultra Magic ballons hebben de

handen ineengeslagen om een technisch onderhoudsbe-

drijf toe te voegen aan de vijf die al bestaan, Vanaf 'l 6 oktober j.l. staan zij rngeschreven onder nr. NL-335 vij de Divisie Luchtvaart,

Het nieuwe bedrijf, dat onder de naam van Rob Wiegers Ballonvaart B.V werkt, zal onderhoud en inspecties verrichten aan Ultra Magic, Cameron, Thunder & Colt, Sky Balloons, Lindstrand en Schroeder Fire Balloons. lnspecties aan Ultra Magic bal ons kunnen zowel in lJhorst als in Soest uitgevoerd worden. Alle rnspecties en repara-

ties aan overige merken worden in Soest uitgevoerd.

Voor meer informatie: Rob Wiegers Ballonvaart B.V.

Ultra Magic Holland

Peter van den Breemerweg 9

Heerenweg

5

3768 MP Soest

7955 PA l.Jhorst

Tel.: 035-603 00 28

0522-44 29

Fax 035-602 94 64

0522-44 33 82

info@luchtballonvaart.com

hullair@wxs.nl

21

Nog steed s

vrijwilligers gevraagd Een vereniging als de onze

drijft op de bijdragen die

leden als vrijwilliger leveren. Keer op keer doet het

bestuur tijdens vergaderingen een oproep aan leden om

zitting te nemen in 6en der commissies.

Leden die zich geroepen voelen kunnen contact op-

nemen met de secretaris: Rutger Coucke, 035 647 B0 05, Rutger@Coucke.nl

4te Internationale Hoogalpine Ballonweken in

t^t-

o

Ka

a E

ndersteg (Zwitserla nd)

NA ExAcT 40 JAAR HEEFT DE INTERNAToNALE sPELTERINI vERENIGING IN HETAFGELOPEN JAAR METWEEMOED AFSCHEID GENOMEN VAN MORREN. OP ZOEK NAAR EEN NIEUWE LOCATIE HEEFT HETVERLEDEN EEN BELANGRIJKE ROL GESPEELD. 15O JAAR GELEDEN WERD EDUARD SCHWEIZER, BETER

: (t)

_o

BEKEND ALS EDOUARD SPELTERINI, IN ZWTTSERLAND GEBOREN. HIJ WAS DE EERSTE ZWITSERSE VLIEGPIONIER EN DE EERSTE PILOOT DIE TUSSEN

1A9A EN 1913 TIEN ZEER GEWAAGDE, AVONTUURLIJKE EN SUCCESVOLLE VAARTEN MET EEN GASBALLON OVER TrGDE HrJ DAARMEE DE AANDAcHT op zrcH. spELTERINT srEEG vooR

H ET

EERsr

DE

ALPEN MAAKTE. WERELDWI'D VES-

op 12 AUGUsrus rgro rn mUnnen oP. H ET vERTREK vooR zrJN

LAAT-

STE BALLONVAARTOVER DEALPEN VOND 1913 IN KANDERSTEG PLAATS...

Haller, lid van het parlement, en Hansruedi Kiinzi. De laat-

ln Kandersteg vertrok hij met de plaatselijke huisarts en alpinist Hans Biehly, die, zo blijkt uit een'onderzoek van

ste is verantwoordelijk voor de veiligheid van de nieuwe,

de lokale predikant en kroniekschrijvel met Victor de

37 km lange spoorwegtunnel.

Beauclair tussen 1 908 en

1

91

Een dag later vertrekken de gasballons Wega

3 aan de Gordon Bennett

ll

(HB-BKS)

Silvan Romer en Columbus lV (D-OOWE)

Race heeft deelgenomen. Het speurwerk leverde zelfs een

met als piloot

oude foto van de toenmalige opstijging in Kandersteg op.

met piloot Wilhelm Eimers. Beide piloten landen in de buurt van de Starnberger See ten zuiden van de

En zo was de link met dat lieflijke bergdorp

Beierse hoofdstad Mrinchen.

Kandersteg (1200 m.) gauw gelegd. De plaatselijke instanties,

Op de vroege morgen van B augustus stij-

VW en dorps-

.

bewoners reageerden enthousiast

gen eerst twee heteluchtballons van de Zwitserse piloten Patrik Schmidle en

op de plannen van de Spelterini

Walter Mattenbeger op en cirkelen

Vereniging, die dan ook met

vrij laag over Kandersteg. Door

open armen werd ontvan-

het geluid van de branders ont-

gen.

,,.,,',,,,,,,,

GAS EN HETE.

it,ttilii;' l:::,'

LUCHT

DeNiCUWC

dekken bevolking en toeristen een nieuwe attractie. Het nieuwe fenomeen 'Ballons

opstijglocatie, voor

boven Kandersteg' gaat over

iedereen gemakkelijk

ieders tong, verspreidt zich

bereikbaar, ligt midden

als een lopend vuurtje

in het centrum naast

buiten het dorp en lokt vele

een klein kerkje en

'

is

tot

ver

nieuwsgierige toeschouwers naar de opstijglocatie. Daar

uitermate geschikt om

worden vier ballons met

ook heteluchtballons te

waterstofgas gevuld. Achter

laten opstijgen. Nieuwe contacten en oude tradities

elkaar vertrekken Christian Stoll

blijken de componenten te

met de HB-QHP (Ajoie), Hans Jorg Frohlin met de HB-BZI (Citronli),

zijn die de continuiteit van de

Heinz Kroger met de D-OCKM (Marco

40 jaar oude meeting waarbor-

Polo) en Alfred Nater met de pas oP

gen. Maar er is meer. Tijdens het eerste evenement zal de Zwitserse netloze gasballon met de registratie D-OCFT

1 juni in Bazenheid (geboorteplaats van

De laatste

van de Ed. Spelterini

Spelterini) gedoopte HB-QHJ (Ed Spelterini) rich-

voortaan wereldwijd de naam Kandersteg als plaats van

ting oosten. De Spelterini ballon verongelukt bij de landing en verbrandt. De zeer ervaren piloot blijft ongedeerd,

de lnternationale Hoogalpine Ballonweken bekendheid te

terwijl de twee passagiers, sinds tientallen jaren oude

geven.

bekenden binnen de Spelterinikringen, zwaargewond naar

met de naam KANDERSTEG gedoopt worden, om

Op 4 'augustus

jl.

is het dan zover. Christian Stoll, gasbal-

een ziekenhuis worden afgevoerd. Gelukkig overleven ze

lonpiloot en winnaar van de Gordon Bennett Race in

het ongeval en zijn momenteel herstellende.

1994, heet als voorzitter van de Spelterini Vereniging en

De organisatie overweegt het evenement af te breken,

organisator van deze meeting piloten, crew, helpers, gas-

maar besluit na rijp beraad op gepaste wijze door te gaan.

ten en dorpsbewoners bijzonder hartelijk welkom. Onder de gasten bevinden zich oud- bondspresident en erebur-

DOoP oP HoOGTE

ger van Kandersteg, de heer Adolf Ogi, mevrouw Ursula

stelt het weer zich en kunnen op 1 3 augustus vier gasbal-

Na driedagen regen her-

l'

rL

lons met de piloten Max Krebs met de Citronli

altijd veilige landingen toe. Hij overhandigt de piloot van

(HB-BZl), Jonathan Harris uit Groot-Brittanni6

de ballon, Werner Najer, een bijzondere oorkonde, die o.a.

met de Ajoie (HB-QHP), Hans Jiirgen Frohlin

door een speciaal gevolmachtigde van de VN ondertekend

met de Eugen Dietschi (HB-BSL) en Silvan

is. Met talloze toeschouwers als getuige vindt de doopce-

Romer met de Wega ll (HB-BKS) vertrekken.

remonie met het edele vocht champagne plaats.

Ze varen in zuidelijke richting over de Alpen

De nieuw gedoopte ballon

tot de Povlakte in ltali6, terwijl de twee hete-

op het opstijgterrein naast het kleine kerkje staan, verlicht

luchtballons in de buurt van Zermatt landen.

door enkele schijnwerpers. Bij het aanbreken van de dag

(o

-o

blijft gedurende de hele nacht

Het adembenemende uitzicht en de beleving

vertrekt hij, begeleid door twee heteluchtballons, richting

van een hoogalpine ballonopstijging en vaaft

noorden, dus het Kanderdal uit, richting Berner Oberland.

over het centrale Alpenmassief laat een onuit-

Na anderhalf uur gaat de wind helemaal liggen, zodat

wisbare indruk achter.

piloot Christian Stoll zich genoodzaakt ziet, op een

Op 14 augustus vindt om 18.00 uur de

Alpenweide boven Frutigen te gaan landen.

wegens regen uitgestelde feestelijke doop van

De organisatie van de Spelterini Vereniging, onder de

de Kandersteg-ballon (D-OCFT) plaats. Het is

bezielende leiding van haar president Christian Stoll en

een historisch moment, want nooit tevoren in

aan zijn zijde het onvermoeibare medebestuurslid Werner

de geschiedenis van de ballonsport werd een

Najer, kunnen ondanks het zware ongeval en de overvloe-

ballon op een dergelijke hoogte

dige regen op een geslaagd evenement terugkijken. ln

(1

200 m.)

gedoopt.

totaal steeg er elf keer een gasballon en acht keer een

De entourage is overweldigend. De

heteluchtballon op met vaarten naar het oosten, zuiden

Alpentoppen zijn stille getuigen van een fees-

en noorden.

telijke ceremonie. Zwitserse musici in originele klederdracht zorgen voor sfeervolle muzikale

TUirilEL

Iil AAIUBloUtU

begeleiding. De ballonmand is met bloemen

het Lotschendal het einde van de wereld. Voordat de

versierd. Het feestvarken staat fier overeind.

Lotschberg bergspoorweg (omstreeks 1910) werd aange-

Hansruedi Kunzi van het Zwitserse Alptransit

legd, was Kandersteg moeilijk te bereiken. Nu is

Consortium wenst de dopeling als peetoom

Kandersteg en het Lotschendal door de internationale

en getuige vele onvergetelijke vaarten en

noord-zuid spoorwegverbinding ontsloten. Autotreinen rij-

Vroeger betekende

o +)

a C

:

ffi

I

l;

t^!-

o )F)

a

rtrd "'s-

sB BAqS;aeg.

C :a

:

Lqi

Y

ri[{*ffia$ gfll x€

\,gbEqALB&&X$C

ut,

. t,, l

F,

(u

'.L*se*'*--'^*

_o

den af en aan. Ter verlichting van het verkeer van en naar ltali6

wordt er aan een nieuwe, 37 km lange spoorwegtunnel gebouwd, die pas in 2007 in gebruik zal worden genomen.

Het idyllische dorp met zijn inwoners draagt echter nog steeds het kenmerk van eeuwenlange afzondering. Het is dan ook geen wonder dat hier nog een zelfstandige traditie leeft. De

ongerepte natuur, zo prachtig mooi in haar grote verscheidenheid, heeft alle deelnemers gefascineerd. De inheemse bevolking, bevoegde instanties, toeristen en teams dragen Kandersteg reeds na de eerste meeting een bijzonder warm

hart toe en kijken verlangend uit naar de tweede editie, die in 2003 van 3 tlm 17 augustus zal plaatsvinden. De ballonkoorts heeft ook in Kandersteg toegeslagen.

TEKST EN FOTOGRAFIE: BEN BLAS5

Sd

',rl

De immoraliteit van een vrouw in een ballon DEOPERAZANGERESELISABETHTIBLEMAGERAANSPRAAKOPMAKENDEEERSTEVROUWTERWERELDTEZIJN

M ET

ALS GEVOLG DAT DE PARIJSE POLMECHEF DIRECT EEN VERBOD UITVAARDIGT: EEN BALLONVAART MET TWEE MENSEN VAN EEN VERSCHILLEND ESLACHT

IS VERBODEN.

OM DAT H ET

DE TERE ORGANEN VAN EEN MEISJE

'Op

7

IMMOREEL IS. BOVEN DIEN IS

...

M

EN ER NIET ZEKER VAN OF DE LUCHTD RU K DAARBOVEN NIET GEVAARLIJ K IS VOOR

DIT SOORT CURIEUZE WETENSWAARDIGHEDEN IS TE VINDEN

januari 1785 starten Blanchard en Jefferies bij

IN

HET'COMPLEET HANDBOEK BALLONVAREN' .

bracht. Hier bevindt zich ook een promenadedek, het

goed weer en zwakke zuidoostenwind. Ze varen van

restaurant met 80 zitplaatsen en de cabines voor de pas-

Dover naar Calais, duur van de tocht twee en een half uur.

sagiers,

Tijdens de tocht werpen ze alle mogelijke ballast af, zelfs

dessen zorgen

met bad en leefruimte. De stewards en stewarvoor het wel en wee van de passagiers.'

hun kleding. Alleen de luchtpostbrieven blijven in de

gondel.'Twee blote piloten. Dat is ons met Willebrord Frequin gelukkig bespaard geblevenl Van de Montgolfiers en professor Charles

tot en met

SPEGIAL S}IAPES, BALL(,NFILATELr E, wEBsrrEs zijn rubrieken die aangestipt dan wel diepgaander besproken worden. Hierbij

recordvaarten in de stratosfeer of de oversteek van de

o.a. voor de Benelux nuttige adressen. Het hele boek

Atlantische oceaan wordt de geschiedenis van de ballon-

prachtig geillustreerd met zo'n 1 00 grote kleurenfoto's en

vaart uitgebreid behandeld. Maar ook de meer recente

historische gravures. Ook uit de foto's blijkt dat het een

noemenswaardige ballonvaarten zoals bijvoorbeeld een

vertaling is, de meeste ballons hebben een Oostenrijks call

overtocht van de Noordzee of een Alpenvaart worden

sign. Het Compleet Handboek Ballonvaren is met het for-

aanstekelijk beschreven.

is

maat van 25x33cm een echt fraai sallontafelboek dat ook veel kijkplezier zal geven.

wE

D

STR

rJD E

ru Het boek behandelt

het

wedstrijdvaren aan de hand van een aantal al dan niet

G(,lt,rPLEET ITAruDB(,El(

internationale wedstrijden. Historische oorsprong (Gordon

gedeelte waar de

Bennett) wordt afgewisseld met een deelnemersverslag

dan het boek waar kan maken is over de techniek.

(o.a. Uwe Schneider). Voor iemand die onbekend is met

'Compleet handboek' betekent toch dat alle andere

wedstrijdvaren wordt een duidelijk en overzichtelijk beeld

boeken overbodig zijn? Als je

geschetst.

kun je nog niet succesvol het

'... Ook voor het team uit Nederland wordt de

Trans-

dit boek uit je hoofd leert

theorie-examen afleggen. Maar voor leken en buitenstaanders

laatste dag verloopt alles prima. De piloten Evert Loumann

geeft het een zeer goed inzicht in

en Gerard Hoogeslag zijn terechtgekomen in een bijzon-

wat er nodig is om op een verant-

der snelle windstroming die hen, niet zoals gepland

woorde manier ballonvaart te

dichter

bij

het doel brengt, maar

in

een lagedrukgebied.

bedrijven. Ook het verloop van

blijft

een gewone (passagiers)vaart

een vergeefse

poging, uiteindelijk knalt de Rozidre in het ijskoude water van het Kanaal

...'

wordt helder beschreven. Mede hierdoor is het boek een leuk cadeau, voor bijvoorbeeld zeer

LU

C

HT!5 CHE PEtU

Twee hoofdstukken zijn er

trouwe crewleden, of om

een

gewijd aan het verleden en heden van het luchtschip (rigid

sponsor over de streep te trekken.

airships). Niet alleen de techniek van deze mastodonten

Al met al een aanrader die in

van de luchtvaart komt aan bod, maar ook de weelde van

geen verzameling mag ontbreken.

een Atlantische overtocht per zeppelin.

'Op het B-dek bevindt zich een bar en zelfs een rokers-

RUTGER COUCKE

salon, die voortdurend door een steward bewaakt wordt en met een speciale deur afgesloten is. Comfoft voor de passagiers mag

er

best zijn, maar niet

ten koste van de

Het enige

titel mijns inziens meer pretenties heeft

atlantische wedstrijd een gevaarlijk avontuur. Tot op de

ledere poging om te manoeuvreren

Compleet Handboek Ballonvaren Uitgegeven door: Deltas

veiligheid. Op het A-dek zijn een bibliotheek en een gezel-

rsBN 90243-82432

schapsruimte (met piano) en een schrijfvertrek onderge-

Winkelprijs € 49,90

a

c

GEWEESTDIEOPGESTEGENISMETEEN

LUCHTBALLON. OP 4 JUNI 17A4 ZWEEFT ZE ZINGEND BOVEN LYON. AL SNEL VERSPREIDT ZICH HET NIEUWS VAN DEZE GEBEURTENIS TOT IN PARIJS.

G

o

: (o

_o

o .lF)

a C

: (, _o

... ballon, ballon, ballon, ballon,

ballon, Ballon, ballon, ballon, ballon, ballon, Ballon, ballon, ballon, ballon, ballon, Ballon, ballon, ballon, ballon, ballon...

De stad Chatellerault

had haar eigen ballon

i I

Het

lijkt erger dan het

is,

door een onhandige manoeuvere

l:-

vatten de onderste panelen vlam.

Met lichte brandwonden

1

a

-

E

E q l

<i

I ']i

t E

kwamen passagier en piloot

veilig aan de grond.

De eesrte klas tribune

tts

o JF)

a

c

: (I,

-o

L

Na een paar dagen betalen sommige crewleden de prijs

voor extreem vroeg opstaan en

tot laat feesten...

Nog even een

foto-impressie van het afgelopen We re ld

Kampioenschap 2002 FOTO,S: JAN EN JOHAN HETEBRIJ

"Waar is die ballon nou?"

Sommige deelnemers

gaan wel h66l ver om hun ballon te besturen... i

: De nachtelijke start van , de Gordon Bennett

t!-

o

NEDERLANDSE BALLONMEETINGS- EN ACTIVITEITEN

IN

2OO3

)F)

q C

10, 11 en 12

januari

()

Cup

Koen Barends, barends@euronet.nl

Oosterwolde Fly, Erichem

maart 5 april

3e ballon(ruil)daq,

Fam. Doornewaard, tel. 0525 62 17 0L

DBCC One Day

Info: info@dbcc.nl

30 april

Ballonfestival Waddinxveen

1

:

Twente

Patricia Hoogendoorn

- Struijk,

tel. 0182-37 07 20

_o 30

april

17 mei

Ballonfestival Winterswijk

Herman Kleinsmit, tel. 0513 47 76 31

Texaco Elburg Ballooning

Jan van Loo, tel. 0525 68 43 40 i.s.m.

Rien Jurg,

tel. O74 276 17

O0

29,30,3L mei en l juni Nederlands kanipioenschap ln Wanrooij Info: info@dbcc.nl Salland Ballooning te Heeten

31 mei (Uitwijkdatum 14 11. 12 en 13

juni)

iuni

19,20 en 21 juni

Bouke Zonneveld, tel. 055 53 3B 949 Marcel Pijnappel, tel. 055 36 01 000

Warsteiner Ballonfidsta Zwolle

Geert Pals, tel. 0599 58 7B 78

Limburgse Ballondagen, Landgraaf

Hans Adolfsen, tel, 053 477 28 29,

mobiel:06 55 33 37 98 20, 27 en 22 21

iuni

iuni

Ballonfestijn

Mid Zomer Ballon Festival Hilversum

26,27 en 28 iuni 3, 4, 5 en 6

12e Gemerts

iuli

76.77. 18 en 19 iuli

Klepperstad

Ballonfestival Hardenberq

Zutphen

Ballooning

M.I. Jacobs, tel. 0492 36 59 69 Ton Rentier, tel. 035 623 22 12 Piet

Herman Kleinsmit, tel. 0513 47 76 34

Internationale Ballonfidsta Barneveld

Berend i

23

t/m 27 juli

6 augustus

Friese Ballonfeesten

Joure

50- jarig bestaan paardensport

in Buiteirpost ( Friesland

ter Veen, tel. 0523 26 14 01

lan Flool tel. 036 537 t7

nfo@ffballooning.

n

22

I

Daan Elfring, tel. 0513 41 10 73 Herman Kleinsmit, tel. 0513 4L 76 34

)

Geert Pals, tel. 0599 58 78 78 Ballonfestival Meerpaaldaqen Dronten auqustus J.M. Pater, tel. 030 656 20 29 15 auqustus Ballonfiesta Bunnik Achterhoek Maqazine Ballooninq, Zeddam Dirk Remmelink, tel. 06 54 70 88 55 15 en 16 aucustus lohn Schone, tel. 076 543 98 02 21, 22 en 23 auqustus Ballonfidsta Breda

7. B en 9

27, 28, 29, 30 augustus Twente Ballooning, Oldenzaal 31

auoustus

Twente Ballooninq, Oldenzaal

Rien Jurg,

tel. O74 276 1"t OO

Uitsluitend voor teamleden etc.

NEDERLANDSE BALLONMEETINGS IN 2OO4 26,27 en 28 auqustus Ballonfidsta Breda

John Schone, tel. 076 543 98 02

NEDERLANDSE BALLONMEETINGS IN 2OO5 11.12 en 13 auqustus

Ballonflesta Breda

Wijzigingen c.q. aanvullingen gaarne doorspelen aan Ben Bl5ss, e-mail: ben.blass@planet.nl

of onder nr.0342 492829 telefoon en fax

lohn Schone, tel. 076 543 98 02

i,ii::rii;:i::-.;.:::l:. :. -.iili:.1i li:::;::i;,,=;i :li:".r:.:+:::. :i-:i:;--:,'.i. :.:

::::i:l

: ::i

;::iti.:, r!i:!ii: !,tr

i:

:!=i1.ij11;;;;ffi

t:rii:!l::::!-l.aE:: rli::r+

ilffiiltrffifi ffi i;:i;-4,i.,J:::ii::::

:tir :i:::,-i:i1.j-:-::rjil :;i

ti...r!

:::ii::1.:::::!::i::::

+i+--EE-Ei+ltir--i,*

:E--#H

::!:i.'tirj4tl lii:i+jii:;!a:=ia:::S4r-

i;,?..:-.i.:!:t:,:.tEt

:r:::n:::11:::::n::-:.ii.nitjt-r;ij::L:a-r:::n :i:.I-ia:il:F: t:i !::iliE:!+r!r:

a-:ii:=r.:!

l:+ri.!i:l:':_:Lnli::-i::-::i':iia5I:i

=r

ii:,1 +:::!:-..tF.E1=:rii..r:i:::.

-rir::i;:::E4liEi:!i-:i:1i!j:!t:=+:-:-:ti:!.i:1:l:,1

:r:::r:-E:::j:::::

iiti+;ii="--!li i::i:: li:rii::if

ti.!r'-Iia!1*

=ii

: :::1:!i:1n-:iiiaj:riiai:;:=::r!!i:.1+

iii:i:i:irrin:at'-E;=: : -t: :: I l-:tr:i:: ii:i i:+i*::;t:-in-;jiEii; i=r==il:iiti:.!-i!t.l

ffi i:ii;-r=.1i.-"i.i-!ii!E!

:=+:lE:--P;-+.:-+i::*EF

ffi

-: 1a:::Fil.r:;:iEili:i:l i:;tn-1-+iEt= ;=iE+E=_EEr-!.E+

=]il:,€;ji!i+:-1.==j;S

ffi

ll.ii:!:lr.:rlili:,:.r.i

i -e=li: ::,::::ri:i: li:i :ll:,:j:E-!:li+r_!:-:.:,-'i :::il:l-i:: ::l-tr:ta::rrr-:n: Jn : j:rr:!!--1,!::+ ii-,i:.".1i'.=tEi+:!1..=i_l

Gi.E-#ffi

isE]l:::i.,i.*-rl;-'-=--i;

f..:t:.:...:t:

.'-:

-:l -: i;_it;t.t

;

:;

at.!

:il:riar:!!nilill:-if+! a,:i5Ei:.i:!si:r+

ll a:i;i :.:'i:,:i,::,-:i:;i.+1t

i-,:ai::=.:!.4 i:i+-=.F,E=-Elt*+ i:i;iitiar:iiii:li-itEi i :.ti:.!{i I :: rr::

=:=i:!:,i=:iEiiEi:

Fi

=!1=+Y::+.:::+!::r r!.,--li!-!!:;.!!*r!+!E :i-.1: :-!: l-:lli;!f-; _i-i:ii!!:!:ii:Etirs:reri:!

!,:3..:i

i;:i::.=,s;il:i'

-=:!.

*:1lti!l+::i:ii.::'$i-r-S:,:J*

=i+:::;r=l.rit!=],ji=

t-tttt=

t'ttt t" :i": l:ir:L':-l+ i:iiE:i1!riiEL::!r---aqE :r:.r;:i:+-r:rl.+r+:.1!iIri

F=:Effi

n: -ii:iiaEtEE.{+l .ija-rt:=+=!:Erjr:= .:i:iia:i'i:

!i::lE

;'-=;-:'-i+.+'-:.1.i j=j=

-=--i.r-+=

#

#H

:i:::i-i-].::i.+:.=E:l:::==.:.!i:-ri:r.-E:+

..r.lil::i.::il-:iii-r.-:'til,;rri:Iii..ir'::;

i-:!jii=

*,=l

l!.

ti:::-i:::::::r::rjir:i-i::r::;:t:

i::.::

:.ii=;:t=i I::-::i

.!=i]?=:r-L!:il:r:=

i::ii:=:i==:=;r.:;:.l;-:'.:=::lr:l.ii:-!ti=i:+i: :

:.ist:r:i

:t:ai.,:r.!:

F-ii

: . ,.: :,- -:, ,-:::

xlanfrtrs .i ::i

:rr:i:

!:a:

;::;:::

:::+:!::i::i;:::t:-:

: :

:tiii:i:i:aj::a !

tr:1..4]:t!:+:r.:::r:i:!.1:l::i1i ::r:ii,!-i:i ti.l .:* : ::l::: : r:jl:i::jia.::ali:rll::: ::.:: ::r::!+r;:: i::r!:ll:::r:!f:-i::r r':ri,::r.:i. :::' :;il- : i-:,a: ::r: ll:l:,::r: ::ri i:t= :::rr::+!: :: ::::rr:i:i:i1:1

rrffi L:i:r::::::

:

::i:

!i

:ir=! ::r

:

+r=jt:

:rirf r: all=lf

3+ffiFE::=j ;:.rl=:.1,,=.:.::..,=.,:,

r:l,i::: :r:,: ;l: i ii:::,.i.=:r::t:,::::it-i:::::::i::ij,i i'a:ri:'i

:

:ii: l:i; la

:: :::-: I

=:t:,:.:i:ir:l:,::l::-'

r= : :r:.

:::

i

l,:':: i i"i ii:,i ::r::l: ::' i ,.::l:::: ::.,.:..r:r:r:.+:

a;-i :iI :.1i:1i.r:.=i

:i:: a :

i..+$ IE].-,,..=

::

::::::::::=::=,::..:::,.::..

ii:

:

:-ilr

r::-: r.:..

r:,:.: :::::":,ir':

:::!...1:i.!:::i:::::ti:rl,:l

:li':

::::,:.r:

i:'::rar

:

!.:

:

+::l::' l:_:rli::j

':

:

::i:,:ll::

: :

i.jl: :::::.::-i:'- l::a

:::::::::r::

:: rr:-

'-

::.:: ::::l

Ei EI Ei 5t

LI

.Eil

i!::+ :::.',:liri::rri;:l+ i:i:::lr:!r'!-:-:l:!:+:::i:!

i::iii:':=i--:a=i+:i i.::i::il:r-r=,:r:irt!::+r:n t : iri::

Officlal

D€tsr

:t:'+i t:t;+.i

:::i=:::;i:i:i:i-:-= :::::::]:]:i:i:i::=

::::::

:

:::t:,ii:

,

* :+;*E$ffi B

i:::

t:!-:--i

+:ri: .iir:li:-1+:=:.: jrjl

.:i:a',::,:-:. a

-i:

::. :

:1:!::r:.rii.:s;

r,,'.i:l*:i],r::.rj ,:-:i ;t:::::: ::i'---iii ::: i.ttl::1::! !::r::t:l

1a;,'!,,=,,;.1.:,,,,i,:;.i-:i*.;l't,

l-,1

:::i:i :r:!:l:: l::!a:i

ali-a:::::::,: :!:...: ::!r_ i::ii:::i-i:r,:,::,:r:,r_:! :

:r

f;5.=r=;l.f:..,.-.iii:..

E.

:::t::+:i,iJ:-=ij :i

lia_!i.::'J: r:,::

:j:ii

-i

ii:.:i::-r.:,:r

r:.:

;ir::,!:!:

+n:.-: : ::!

:':!:: :r-..t]:

lii:i:.]

.+.i -+

i: :

l!-:}: :.]].: :]:;: ?i.:i:...i:.: : j: -ii.!.:::::.:-]::: :.:::::::

Nl.Aedrerd bedriif

:rE

=i:r:ai::1=i+

l

.-

-^aau

n

1;r.;1.u,

:iu,=':--Jr;,,=.1-.r,.:;i.u.i

,,...,..:-.,5

,:

|:

:=::: : i:.:

;;r1;.1:,,',t-.r4:::, :.:.,-: : :: :r:.

, :r

:

:::::'

*l:

.;:+ ,S :11..ij:=.,.;:.:;.1...,:i.:..,l

.-::

:::.:i: i]]ni::il]i :,i!: i:r!i :!:iii! :4=:

]:..:

:i:i:,::,

',:..ri::':,:',, ;: :-:I :.::,::i:'ir-::.:, :::.::::' .ri: .: :::i:.::- : it::li: tljii:::,

i-ll

,:::i lli

I

::i i::i:,::-': :t:::,:

*s$i=

ErE.ffi -:=i::1;::':=

::r:al--: :

::,:i.::in:i

+!:*+,i-, l:::i :;:

:

:-::.:i: ;i::r:,::-: :::'

:ii:ill,::i, ir:i::i-ii l':l :,! i: I :ai

:::

l!:::r-

:::,:,..:

ii=ifs.sffi 1.,-:

i::iiii:l::ia+=:i-!: =+++

r:,i.i1rri:lt!ii;i:i:i:.i::!nl:-:

:;:ii:!,i.;.iil::i:;::.lr:_,:r+ :i:l:rtr:r:::i=:::i.:.:i::: a:: j:!r:],:l;+: r.: ::t :l:t: t:,i =r :::!::i:!:,:,4::r'ili=::::::: jti::. :r!r:iitr.i::-::i: :r-!r,:t: :i.:rt!l;tatl:!:tl: .!r: .r:!:+: : ::!: i: ::: .::: ::::: i-:i:!l:: iir::::l!r: :.!:::- !l :,ilj:1:j::lil:!li::

:r.'t:,i.:::,i-:::i=al:i'r:-'ri,:a:-:=:ti'.-i:i

::::a:i-::::: :.i

,:i:i:rii:::r:iii!-:li:-rl= lrt:=.i:i:s::

i-

:.j:aa!i!,:

r:,ill==i*r:!-,:l

-;

:ii!:ii11i==:i:5+E

:::1r'-::r:-ri-=rt::ni:t!

[sEi;.i;.:l:::ili',":

=iii:rir.1:.:i!-:la.i::"

r= e:

r:i'r:ti-tErni:i,i-i+

.-i::...::niririri:jis.:ri :'l:r.;=1i:,iri,,':l

:r-!,:,-=.!,E.r,:,l,it,ii-,.1.

r:r:t;-:: r:l:,:

;i::i;i::i:=l.1Et'*,.'f;*

-::::-ii!i::!:!:1

ji

l:::.i:::

;r-;::iiii-5=5+:=.i+

-

::

: i.::

::,:1]:

:ii:]!

t*ffiffi

-;:g:59*:+Fi*FI+FffiG

=tr:1si:-:::r:+i

E+-

ii:i':i1iri5ri.:;;-il.i:lii

@ww

:-r:.r=i!+l::! :!r-::I:-1:-!::!:+::!=*:

1.

i::L:iaijiia=j,i::i-:j-i:!4j

.i:rn!.tEE!:a::r:::r:ir:+

.wffi

i=.:i:.::.ir:1.ii:nr::.

:

+iFlr+:::jfi!i43:t$!{+

,?*tr#

.:TN€'5qBEffi

l{rnoil Bnlro$il

rnor{oTrors Bv

Reparaties

tltr**tE*;

ffi

*rE

n x

,f s * r

C D J C

-

r

TT

CfiItfnOII;iB[t Weijinksweg 25, 7558 Pl- Hengele. The Netherlands, :r\ KC vr rl"{engelo r^^^^l^ Postbus 8107 7550 Teicfoon + 3t-{0}7a-276'!1 11 Telefax + 3i-(0)74-276 11 6A E-mail rienjurg@euronet.nl

.:.: