Ballonstof december 1998

I

T F IIE DIT ITUIET{IEf, O.A,I GBACIEUS LAAIDEE

a STEVE FOSSET:

"l'm Gotuc To DtE"

o VROEGE YOGELS

Iil

DE PAUW

o OF FEACE

'PIRIT

o

AEROiIAUTISCHE STIIE?SE*

o 'f,tn

llE

[ts'

o AFGELASTI]IIG

GOBDOX BEITIIETT

O HOG EVEIT TIIEUEC

a IE

BALTOHVAARDERSDAG

It

5T. IUt(LAAS

e MEER WEEB VOOR BALLOTVAARDERS

a FOTO's VAil FIESTA'S

O TRAilSPOIIDER

!il A HUTSHEII

a AGEiIIlA

a /en urtgaYe Yan de K.N.V.v,L.

Afdeling Ballonsport

Dscnesnx 1998

BALLON MEDIUM

| 8r{o Deale, J

... L..-

BALLooNs

_-. ei:E:=.. .l- -.'" ::ri :+i +

: j.

t

'e'.* "*"" .

".-T,]:T*#=,,P.f-

::", .:"*.....

* Hoge introductie korting.

Ontwikkelingen BALLON MEDIUM

:

* Realisatie nieuwbouw. * BALLON MEDIUM volgt erkennings procedure voor alle ballonmerken.

BALLON Medium Nijkerkstraat 5 5045 MC Tilburg Te!.013-5713140 Fax.013-5713144

Redactioneel Dit jaar was, behalve het natste jaar van

c

Ballonstof december 1998 Een uitgave van de afdeling

de eeuw, ook een jaar var, komen en gaan

Ballonsport van de KNV-",L.

van redactieleden. Wegens drukke werkzaamheden konden IIen Vermeulen en Theke Whhle niet langer hun bijdragen leveren aan Ballonstof.

veel dank voor hun medewerkiag

h

o r.oFo N

In ieder geval heel

Een informatief blad voor Nederlandse ballonpiloten, leden van de

de afgelopen rijd.

Kl\VvL

afdeling Ballonsport en

\fier

maal per jaar een blad uitbrengen dat er goed verzorgd

andere belangstellenden.

uitziet en qua inhoud

interessant is, is geen geringe opgave. Gelukkig meldden zich al snel rwee nieuwe

De redactie beslist over het al dan niet

redactieleden aan: Ren6 Bastiaanssen en MarlEne Cornelis. En als derde nieuwe-

opnemen van artikelen. De verantwoor-

ling mogen we nu Ben

Bldss verwelkomen

in de redactie. De taken binnen de

delijkheid voor de inhoud van

redactie zijn als volgt verdeeld:

de artikelen komt voor rekening van

Elise: ilterviews, artikelen over ballonevenementen en van alles rondom de ballon-

de betrokl<en :chri jver.

vaart (musea, airships). Verzamelen en redigeren van kopij en eindredactie.

Marldne: artikelen over wedsrijden. Eindcorrecties.

Foto omslag:

Rutger: artikelen over wedstrijden en afdelingszaken. Vormgeving.

Ren6: DBCC-nieuws, evenementen en berichten van internet.

Edu in

.\ I

uller

(met dank aan Harry de Greeft)

Ben: dia's en achtergrondinformatie.

Verder is het belangrijk dat de voorzirrer van her afdelingsbesruur regelmatig zijn stem laat horen en streven we er naar dat RLD, KNMI, LTO en andere organisa-

Eindredaaie:

ties hun bijdragen leveren. En last but not least moeten de stukken en reacties van

tr{arldne Cornelis en Elise Hevligers St. Antoniesbreestraat 35 K,

piloten en observers Ballonstof verlevendigen.

Dat Ballonstofgedrukt wordt en bij u in de bus valt is al vele jaren te danken Koen en Wilma Barends.

1011 HB

aan

Amsterdam

Tellfax: 020 620 91

i

62

Redaaie

DE REDACIIE WENST U HEEL PR.ETTIGE KERSTDAGEN EN EEN GOED (EN DROOG) r 999

IIarldne Cornelis, Elise Heyligers, Rutger Coucke, Ren6 Bastiaanssen

TNHOUD 'Air in air'

Redactioneel

14

Van de hoofdredacteur

Gerjan Crebolder

Afdelingszaken

Gordon Bennett en het weer 16

Korte berichten van de afdeling

Jacob Kuiper

Vormgeaing:

Mice & Men/Rutger Coucke Postbus 145,1243 ZJ 's-Graveland

Regio

cotirdinatoren

3

Nog even Tilburg

Tel:035 656 17 34

Dt'uk:

18

Koen Barends

Cees geeft commentaar

lnternet fun

Postbus 6365,7 503

1e Ballonvaardersdag in St.Niklaas

gevonden op het net

GK Enschede

Tel:053 461 46 55

19

Elise Heyligers

Gracieus Landen Ballonvaart en het weer (vervolg deel 2)

Erwin Muller denkt met ons mee

"l'm going to die"

6

lVie lid 20

afdeling Ballonsport, kan zich melden

Ada

Wat was er te zien in'98

Pauw I

24

Foto compilatie

11

\\'iLna Barends 053 461 46 5,5 a o

or

niet-leden:

Cees geeft commentaar

Aanvraag abonnement bij

Agenda

28

19

f

30,- per

ii'''T

jaar

Wilma Barends, tel: 053 16i 46 55.

ISSN: 1386

Bauke Zonneveld graaft in het verleden

57

nenti euri ea en op aanaruta g:

Transponder in a nut-sheli 27 Spirit of peace around the world

Aeronautische schetsen

e

Ab o nn ement B a llonstof

Elise Heyligers

Twinkling, twinkling star

KNVvL,

bii het hoofdkantoor: 070 321 51

Adrie Huiskamp gaat door

Greg Roberts

'Vroege Vogels' in de

wi1 u.orden van de

-

1700

AFDELINGSZAKEN KNVVL.ERKENNING DBCC-NTEUWS 2

Nu we ballon-

THE GREAT DBCC/AD BALTON

vaartseizoen

LONG

1998 erop hebben zitten is het

De sluitingsdatum van de The Long Jump is verzet naar 24 december, ook a1 door het slechte weer. Tot

plezierig vast te

nu toe hebben zich de volgende ballonvaarders aan-

stellen dat ruim 50 piloten zich voor de KNVvLErkenning hebben aangemeld. Dat wil zeggen dat er

gemeld: Jan Smijk, Pieter Kooistra, Henk Lubbers, Ren6 Elgersma, Ronnie Kleinsmit, Dook Weidema

nog teveel zijn die die stap nog niet hebben gezet. De

en Henny ten Dam en als enige en eerste deelne-

verwachting is dan ook dat tijdens de rustige winter-

mende wouw Patricia l{oogendoorn.

THE GREAT tONG JUMP TWENTE CUP 1999

JUi P r998

maanden een aantal piloten zich zal melden. Neem daarvoor contact op met een van de besruursleden en

UITNODIGING TWENTE.CUP'99

de procedure gaat van start.

Op 8, 9 en 10 januari vindt de'Iivente-Cup piaats op

Steeds meer daartoe gerechtigde piloten gebruiken

Erve Het Hulsbeek in Oldenzaal. Meenemen: meet-

het beeldmerk in hun communicatie. In het voorko-

lint, GPS, voldoende gas voor 4 uur.

Inschrijfgeld: DBCC lederf420,-, niet DBCC leden f 550,-. Max. 4 personen (incl. 2 maal 4 ontbiit, 4

mende geval wordt toegezien dat dat op de juiste

wijze gebeurt (uitgebreide informatie in Ballonstof maart 1998). HeIaas zijn daarbij in een paar gevallen de regeis niet goed toegepast en betrokkenen zijn daar op aangesproken. Je moet kennelijk even tijd hebben om gewend te raken met de nieuwigheid.

Aanvankelijk dachten we aan een permanente

Minimum kosten bij niet doorgaan-;[150,, Vrijdag 8 januari: Check in van 18.00 tot 19.00 uur.

General briefing 19.10 uur.

na gesprekken met

een

Gezamenli;'ke maaltijd 21.00 uur.

het

Zaterdagg januari eerste vaart om 8.10 uur. tweede

I(E ,V . bestuur ervoor gekozen om een L,o Sanctiecie ad hne in

6 Y

a-oL -{ is

Overnachting Erve Het Hulsbeek: 4 personen.i[l80,-

aartal ballonpiloten heeft

Sanctiecommissie, echter

- -

maal buffet, 1 set kaarten, 250 1 gas).

hrt

leven te roepen.

Jt H., atgelopen seizoen is --o twee maal geinformeerd op - welke, wiize

om 14.00 uur Zond,ag 9 janttari: derde vaart om 8.30 uur.

Prijsuitreiking 1 5.00 uur.

Beslissing weVniet doorgaan: wijdag 14.00 uur.

Yaart

Opgave: Koen Barends,053 4614655.

o ar ngttr ! 11"::"maar .1":llll hierop moest worden gemeld,

GROTE PRIJS DER LAGE LANDEN Het Belgisch, Nederlands en Brits Kampioenschap

geen vervolg gev/eest. Een maal betrof het een

Heteluchtballons, gecombineerd met de Grote Prijs

Erkende Ballonvaarder, in het andere geval was het een

piloot die geen Erkenning heeft en wel lid

is van

der Lage landen wordt

in

1999 in

Ny (Belgi6) gehou-

den. Aan de Low Countries Championship kunnen

PBN.

piloten deelnemen uit Nederland, Belgi6

Op dit moment werken we aan enkele faciliteiten die

Engeiand.

exclusief voor Erkende Ballonvaarders gaan gelden.

De verwachting is dat we deze uitbreiding van facili-

teiten tijdens de voorjaarsvergadering van 1999 kunnen presenteren.

Belangstellende piloten worden uitgenodigd om zich te melden.

Hans

zsan Hoesel.

DBCC NIEUWS Bosrand Cup - Vaassen (31l10 en 1/11) De najaarswedstrijd om de Bosrand Cup in Vaassen is

niet doorgegaan, het was te nat. Piloten die betaald hadden kregen het inschrijfgeld volledig gerestitueerd.

Y "

'BA'{'li*li

-{^"

S

SJ tt

1

en

HET VOLGENDE BERICHIJE CIRCULEERT OP INTERNET:

Regio coiirdinatoren Noordelijke LTO (Groningen, Drente)

KNVvL

PBN

Jan Fokken

Marinus Hulsbergen 0522- 442921

0516-520226

3

LTO C. Udding

0592-305666

Friese LTO (Friesland, Flevopolder)

KNVvL

PBN

Jan Jonkman

Pier Haven

0566-689267

0513-432746

LTO J. Riedstra

-

058- 2133441

Gewestel ij ke LTO (Overijssel, Gelderland, Utrecht, Zeeland, N. Brabant)

KNVvL

PBN

Haarhuis

Eep van Harten

031 8-461 786

Ad

Frank Schweppe

0346-261 466

RuudTibbert

Lex Visser

035-6936949

076-5145372 0181-311597

A rnan is flying in a hot air tailoorr ahd realises ire js

T. Elzinga

0570-662884

Mw. C. Miechielsen 0113-247700

1ost. He reduces height and

W. Waalderbos

0317-466244

J.

spots a rnah dowrr teIow. He lower,r the balloon further arrd shoutsl 'txcuse rre, cah

G. v/d Wolfshaar

030-221 9600

you teil rne whefe I arn?'

The Inah teiow says: 'fes you are in a hot air balloo1, fiovef ir.g 10 9""! alove this fjeld.'

'You rnust worh itr jtrforrnatiorr techrrolo!/'r says the tailoorrist.

'I do, repiies the trah. 'How

LTO

LTO

KNVvL HenryVermeulen 075-6313669 H.Gijssels

'I

PBN

(wij zoeken nog een kandidaat)

Ton

0318-461786

Kurvers

045-5742440

0475-381777

BESIUUR VOORZITTER:

Nlathis

de

Brufin, Am Hasenberg

8A" D-65719,

Hoflreim Lorsbach,OO 49 6192901273

'fou

do', replies the tallooirist, 'but how did you ftnow?' 'we77't says the hah, 'you doa't hrrow where the hell you'ef Soihfr but you expect tne to te atie 1o he1p. You're irr the sarne positiorr /ou wefe Eefofe we rnet, but rrow it's rny fault.'

Harten

023-5162200

KNVvL

J.Tobben

Eusiness.'

Eep van

Limburgse LTO (Limburg)

taliooaistr 'everythirr! you have told rne is t,echnically correct, tut it's no Eloody use to

hust worh in

PBN

LTO

LTO

ahyohe.'

The harr below says:

013-5ffid259

Westelijke LTO (Noord- en Zuid Holland)

did

yo:u krrow?' 'we77't says the

Elshof

fbl

SECRETARIS:

070 -350

Cees ztan

3478,fax:070 - 150 80 15.

Helden, Torteldreef 8, 8-2360, Oud

Tirnhout

Tel.: 0032-14 45 24 64, fax 0032 14 +52311

BESTUURSLEDEN: Rutger

Coucke, Erfgooiersstraat 427

1222 AP

,

Hilversum

Tel.: 035 772 12 59, fax035 656 17 94 Hans oan Hoesel, Bloemkamp 60, 521 1 XK 'Den Bosch

Tel/tux:073- 6142684, mobile 06 54793510 Hans dc Zos, Stevinstraat 441, 2587

fbl

EK

Scheveningen

070 -3503+78,fax: 070 - 350 80 15.

PERSVOORLICHTER: loop d" Wil.dc,Tel:033-494

21 26

/

035-67178 85

fax 033 432 I 1 64, mobile 06 53264063

^:-"" ,B "*t.,'i.4 ,\-..."-

5r'.'

.t'[, tr,Fo lf S T"O I s::'* t5* wi

Graciead lan?en In 4

ltet,teptentbernuntnter ?an Ballontto.f beeft Elite

Heyliqer.r al een tipje vttrt )e.,luier opoelicht otn Lt s,arnt te

maken roor mijn a.fttu)eerproject aantThe Detiqn Aca)enty' in Ein)hopen:"'Zweeen on)er een lucbtltrtllon'.

DE MAND Bij de conceptkeuze voor een nieuwe mand karam ik er achter dat het

'dun-en' mee omhoog te gaan omdat

ten bewezen heeft in het ruimtevaart-

het gevaarlijk lijkt. Uiterlijk speelt dus

ti

publiek het kantelen van de rnand (bij

een belangrijke

grotere manden) een groot bezwaar

van passagiers

rol bij het aantrekken

vindt om mee te gaan. Het is daarom

jdperk? Prijs, g;ewicht, I-.1V.-besten-

digheid en flexibiliteit ziin een paar factoren waarin riet overal bovenuit

springt. Daarnaast dragen aspecten als

niet verw()nderlijk dat het nieuwe ont-

ZITTEN

romantisch, nostalgisch, en de typi-

werp gebaseerd is op het comfort tij-

Een uur tot anderhall uur staan is ver-

sche rietgeur

dens het opstijgen en landen.

moeiend voor deze doelgroep.

het ballonvaren.

LEEFTIJD

Daarom geef ik de EJelegenheid om te kunnen zitten tiidens het varen zonder

TECHNIEK

Een leeftijdsonderzoek onder de toe-

dat het uitzicht belemmerd wordt.

De enveloppe isbevestigd aan een

gafaan dat de 55+ers, -een grote

RI ET

frrme met branders. Aan dit frame zitten vier wielen die over twee rails rol-

groep mogelijke ballonpassagiersl-,

Toch weer riet! Waarorn niet een

len. Bij het opstijgen trekt de.ballon

wel 'willen' en 'kunnen' maar niet

moderner materiaal dat ziin kwalitei-

aan het branderframe, deze

schouwers van diverse ballonfestivals

r&w$s5$Fr

bij aan de ervaring van

rolt over

5

E?win lltlullcr lleer infornntie: 0186 1J1919

de rails naar boven en zorgt er voor

dat de mand rechtop blijft staan. Bij het landen gebeurt het omgekeerde, zodra de mand de grond raakt trekt de

ballon het branderframe omlaag en voorkornt dat de mand kantelt. De mand blijft ook rechtop staan als de enveloppe nog niet leeg is en de mand

blijft

slepen.

TOT STOT Na een veilige en comfortabele mand ontworpen te hebben voor de 55+ers,

blijkt het ook aantrekkelijk te zijn voor alle andere leeftijden.

&s&Wrr

T'NIT

GOIAIG TO DIE!

(OVERGENOMEN UIT THE SYDNEY MORNING HERALD VAN 19 AUGUSTUS I998) Greg Rohens

,:::::,,:,,,,.:,Etilni,:,,F:b:iiii:ii:'.ihb,af,b&,,,.t.'.',,',',,:',,','

"['m .qoin.q lo )ie" at /ei., rupt ured balbon pl unge) 800 netred a minule /rom :.miilt.ittu,:,,.'eiffi7:"6;;;*,a./:i.i,a',, ,,inti,,t,,.,'.,' '..,:.:',.,.: :.:.b.ii 4i';';,,,i i.$,i

:'diryr:tlrdeiltfrigni:Bg4ryiilcieeLr,,r..ii

r

r:r::i:,i:i,r: :l.

Colorado. was picked up iust before

;10,

],tii*'1a,e4i&ai,:ip,a!:#rcr€,u!,1,r:]

$a[;On.;;tix dtraro. ,850:k

,,nolin.,, east o[Brisbane by the ALstra]ian 20-

metres ketch Atlanta.

Steve Fossett said he expected

to

f1y

over the storm but was "pulled down'

into it after the balloon was cooled by The American advenrurer Steve Fossett may

uJ for the fith time to

A lrH!,,tufnaa.,On.r*e.Uryit:,itul1iir,i,i blast to slow the descent. "As I was

become the first person to circumnavi-

going tlrough tlre tlunderstorm the

gate tlre globe non-srcp in a balloon

balloon was being

after narrowly escaping death.

side to another", Fossett said.

Fossett's balloon, Solo Spirit, was tra-

visibly tearing, and uemendous

crossed the southern Atlantic and

velJing at an estimated I l0

amourts ol hail would just come in

Indian oceans bv balloon for the first

kn/h

about 2 am yesterday when a thunder-

tlrown from one "It was

huge sheers ard cover me. I looked

storm over the Coral Sea ended his

around and looked again at the baro-

dream after flying more than 24.000

meter and saw I was stil descending in

kilometres in l0 days.

excess

of 2,500 feet a minute and I

said out loud,

The

54-yea

r-old millionaire coffuro-

'l'm going to die',''.

When it hit tlre capsule rurned upside

-q

'B,rtt;6isro1 u-!--

''

E!?

}ir$

Fossett u'as proud he had set a new record (about 25,000 kilomeffes) and

7

S.t!?9:, F.o. s sot,,

Jirta'BiL

AP

SKY PROMOTIONS B.V. VIRGIN BENELUX zoekt een

BALLONIIAARDER mtv

voor het seizoen 1999

Aangezien wij voornamelijk voor relatiemanagement van bedrijven varen, zijn communicatieve en sociale vaardigheden zeer belangrijk.

De overeenkomst kan worden gesloten

voor de gehele of een gedeeltelijke periode of voor enkele weekenden.

INFO: Henny of Daan van Loosbroek Sky Promotions b.v.

Pb. 1454,5004 BL Tilburg Tel.:

0l3 - 463 21

16, 013 - 467 16 48

013 - 590 06 92 Fax: 013

- 463 11 67

E-mail: daan@virgin.nl

X,t

f h0 i S r o I

,*%

PAUW, GINGEIU OP

{6 APRTL VAN DIT

,AAR SAMEIU DE LUCHT Inl.

BALLONS

DE

SYMBOLISEERDEIU

HET THE|UIA VAIU HET KENNIS.

FESTIVAL Til

WAGENINGETU:

VOEDSEL EN GBOEITE RUTMTE. IEDEREEIII WAS WELKOM OP

DE WAGETIIIGSE KENIIIIS. DAGEN Olvt IUIEUWE IDEEEil OP

TE

MET ELKAAR VAITI GEDACHTEIU TE WISSELEN OF DOENT,

:,L:::,]yll::;llll:l;;1,1;

'.,

GEWOOil DEEL TE NEMEil AAIII

DE VELE /IG?IYITEITEil.

'\a:,::rl

OOX '1.:

.'VROEGE VOGELS' WAS ER tUlET

HAAR OPITAMEAPPARATUUB. DE VERSLAGGEEFS?ER PRAAT.

TE MET EEil. UI'AGEilTIG5E OYER 'GROEilE HUIMTE' TIJDEilS EEIII BAL. LOlllyA/tR?. KOEit BAnElIDS IE'AM. HEfl ilTEE OtctHOOG IIITET zi.lr sprcrnl. sHAPE DE PAUW;

wat anders kunlen ordenen. Dan

Langzaam komt de Pauw overeind.

eens

Eerst de staart, de kop hangt nog te knikken. "De poot is eigenlijk een

zort)e geer. duizend van die dingen tegelijk neer moeten zettet, maar

eendenpoot", vertelt Koen Barends als

meer kleine eenheden zoals b.v. ook

de reuzenvogel rechtop staat, "maar

Brinkdorp. Dat moet het verstedelij-

pauwenpoten zijr, zo lelijk" . Hij laat

kingspatroon van de toekomst zijn, in

de brander loeien en de Pauw komt

plaats van de aaneengesloten huizen-

los van de grond. Lrnks zien ze

zeedn die we de afgelopen 100 jaar

Wageningen liggen en daar helemaal

hebben doen ontstaan. Daar is nie-

achter de Grebbenberg.

mand gelukkig mee. Dat we zoveel

De architect wijst: "Daar is de stuwwal

nieuw bouwen is niet vanwege het feit

in Elten in Duitsland en in het zuid-

dat er een soort absolute woningbe-

oosten de stuwwal bij Niymegen".

hoefte is, maar vanwege het feit dat we

'Vroege Vogels' genlet van het serene

stukje Wageningen, hoe mensen wil-

bouwen voor de woningmark. De

gevoel zo zwevend boven het land en

len wonen. Als we naar de toekomst

mensen willen betere woningen, gro-

houdt de microfoon uitnodigend

kijken, naar wat mensen willen, dan

tere woningen. Het gevolg is dat in de

omhoog. De architect geeft college: "Hier zie je de stad en daar het lande-

wordt het een ramp". De brander

binnensteden opeens gaten getrokken

loeit; de architect wacht even voor hij

worden waar in de woege 20ste eeuw

lijk

gedeelte met veel groen tussen

verder gaat. "We leven met 15 miljoen

en vlak na de oorlog gebouwd is. De

rode daken, en verderop zo nu en dan

mensen in Nederland en we weten dat

stad is bezig uiteen te vallen."

een rood dak tussen het groen.

dat er in de toekomst meer zullen zijn,

Vroege Vogels aarzelt, "Maar dat is

Ik

toch in tegenstelling tot de uitkomst

Bebouwing en groen gaan als het ware

op een betrekkelijk klein oppervlak.

in elkaar over. Dat is het beeld van de toekomst in de stedebouw. Geen

denk dat hier geillustreerd wordt wat

van de discussie over hoe het land er

we op landelijk gebied 'ruimtelijke

in het jaar 2030 uit moet zien? Dat

compacte stad met hele grote eenhe-

ordening' noemen. Het land moet een

beeld lijkt meer op stedenverdichting

den van duizenden huizen bij elkaar,

onderdeel van de stad worden. En als

en grenzen tussen stad en land." De

maar klein bouwen met veel groen

je van daaruit vertrekt dan zou je de

architect: "Ik denk dat we zeker in

toekomstige bebouwing misschien wel

staatzijn om tegen de grote steden

ertussen. Je ziet het aan

dit kleine

ffia@ffiSresv-1,

nog meer grote wooilvijken aan te

Ik

plakken. Maar of we daarmee de ver-

den, even voorbii Henk met zijn

We zullen toch eerst even de boom

stedelijking stoppen is de waag. Het

Kikkeq daarna is er echt te veel bos,

over moeten". De brander loeit. Koen

beeld van de stad, een compact ding,

dat halen we niet meer. Ik denk dat u

waarschuwt: "we gaal iets harder dan

naar binnen gerichr, bestaat niet meer.

de apparatuur beter even op kunt

rui-

u denk". De mand raakt de grond en

Met het slopen van de stadswallen is

men, het zou kunnen zijn dat het

ga proberen om toch daar te lan-

de knie€n gaan.

.rul,

o-,

Houdt u even vast.

de Pauw zakt ruisend

in

dat eigenlijk verdwenen. De noodzaak

om zo dicht bij elkaar te zitten was uir veiligheidsoogpunt, uitwisselen van goederen, van ideedn. Maar de tech-

nologie maakt het mogelijk om met een e-mailtje met een collega, waar

dan ook, te corresponderen en dat is heel direct. Als de overheid dat toe-

t-

komstbeeld wil verwezenlijken moet er een zeer strak regime gevoerd worden en of dat zal lukken is de waag.

De lokale overheden willen het niet, die willen hun eigen gemeentes ont-

wikkelen en er is een grore calegorie mensen, degenen die het zich kunnen

permitteren, die andere wegen zoeken... We drijven nu over de A12. Dat

hoor je goed, het verkeer. Dat hoor je ontzectend goed..."

Koen laat de vlam hoog oplaaien: "Ik moet iets meer naar links, anders mis

ik dat punt en dan gaan we een heel eind de Veluwe over". Vroege Vogels is verbaasd: "F{oe kan het dat je ineens

zo rtaar beneden gaat, ik ben een hartstikke 1eek, ik zie opeens dat we

dalen". "Dat was even omdat ik meer op andere dingen lette en jullie niet

wilde storen met het lawaai van de vlam", zegt Koen, "even branden en dan gaan we zo weer naar boven".

Vroege Vogels is enthousiast over de

ballonvaart: "Ik r.ind het wel leuk zo vlak boven de beuken te gaan. Straks blijven we in een beuk hangen... kijk een heleboel kinderenl "

"Dit is boven

de rand van de Drentse

Ileuvelrug", vervolgt de architect, "je ziet dat er al een geweldige verstedelil'king is zo buiten de randstad. Het contrast: links de stad en kijk je rechts dar, zie je tot de einder de ene heuvelkam na de andere. Voor ons ligt de Ginkelse heide".

"EIoe stuur je daar nou op

af.)

", lraagt

Vroege Vogels, "ikvind het fantastisch

mandje omvalt. En de handen binnen

elkaar. "Ik lig lekker zacht", giechelt

kr"p."

boord houden en er in blijven zitten".

"Moeten we gaan zitten?", waagt

Vroege Vogels.

"Nou dit is stom toevallig hoor," zegt Koen eerlijk, "ik kan met deze ballon niet zo snel omhoog of naar beneden.

Vroege Vogels een beetle angstig.

"Nee, nee, nee, alleen maar iets door

Foto's: Ben Bliiss

EEN BALLOil

MEI EE Overtuig je nu zelf uon de kwslireil.

Wij hebben een demonslrqtor uoor

je kloqr slgqn... o

Verkoop

a

Leasing

o

Snelle levering volgens afspraak 0m ie een optimde seruice le lunnen bieden

a

BvL inspecties

a

Reparatie en 0nderhoud

a

Reclamebanners voor alle type ballons

GLOBUS BALLOONS

is ons Seruite Centet 6 dogen per weel

bereikbou Yon 9.00 tot 2.00 uur!

H@LLAND

MONTGOLFIERS HEIBLUFT BALLONS Heerenweg 5, 7955 PA lJhorst, telefoon 0522 - 44 29 21, tax 0522 ' 44 33 82

@ARANTI,E ElU 9,NELLE f,ERlr'CE ts,tll.,ri-iTr)I

'N

24

L4,NDEIT'

man 1vho,,tlulli,tller,syitemj

lteoplr d re

Iu

Chri,tl ma.,,

Balloon,t

rtt in.q I o,ttt r),,t

al

Cn

nteron

in Brtdtol mirtdt,tt'c

iiit:rr;;';

,,,t6i,,,,t

k;i,.t b,;e,'/i r,lq,j! ig /2 ;',1

,,;,m,a,;'

.

rnent,to Spain:,andr,,Switqefland;.,,.',i,.,

pressurised gondola hrs

firish silver. and r,hey happen to

to keep the

:i /, e

- l5

Ce]sirrs

- lor tlrree

..,,, ,.

,,.i:. .,

weeks.

loon to anothert'rcaril,.lrom

r-Lnexpected srar

trackjng across rhe

from West to Easr." says the company s rnanaging director. Don slq,

Carngion'ha1 ;lready delivead a,bal.,: ,Tbe shoft Seasonlwhen, thg,weather,is

be in

flight during Christmrs. Then on a moonlit night people may well see an

000 leet high where the thin air

.haqlra tgmpererure,,of.,mrnrr1:501

thC.,,USA,',..,

,

Carneron.

besr suited ro taking the gianr helium

filled brlloons and rheir intrepid crews. on a global circu:nnar igation is lrr-.,m late

November

Lo

February.

Camcron has built lour of rhe five balloons that will ,attempi th.q fllghl

tlis Winrer sh

i

and these are nou being

pped.

One of the first ro leave rvas SpiriL of Peace,

aballoonwiti

an Anglo-

American crew thar will larrnch lrorn AJhuquerque irr Ner,r Mexico. The

powetftrl burner that sits on top of the Kev1ar aod carbon fibre gondola is seen lrere on final lesr ourside the

Carnerorr lacrorl in Blistol. Checking rhe perlornrance of the burner is rhe

Als u ook Iater verzekerd wilt ziln van mooie vergezichten...

DE KEYZER ASSURANTIEN BV VERZEKERINGEN - HYPOTHEKEN - FINANCIERINGEN - PENSIOENEN Wilhelminastraat 31 , 4B1B SB Breda , lel. 076-5224250

/oKlrrrt,b

Ko/.//1fr e7 /o ,&7Zeu

B,tll,,r.iST(i1

:.,,:',

"The balloons are covered in mirror

crew alire at jer sffeam altitudes

iiit:ti

/6ai:i,

,and.,wi11i.ihoitly:,b,.9:.i6hippirrs.emp.:,,

r.Peteri,::i, r,,,i,,,i

o{r,hi!,,eo- lleages

were also keeping warm. The fully

,tel on t/se loal greal aero-

'-

loh-tr5oa(ientqg.,, :Iiiq,

11

Sinds de eerste bemande ballonopsrijging in 1783, is er veel veranderd in de ballonwereld. Vele van ons zien nu met arg"usogen de ontwikkeling van de zoge-

het professionalisme plaats moeten maken en slechts nu en dan brengt een sporadisch voorkomende ama-

naamde 'professionele'ballonvaart aan. Op vele borrelpraatjes komt het onderwerp ter sprake en meest-

sen nau\M-op-elkaar-volgende sujetten van professio-

teur-aeronaut een weldadige verademing in de reeknals.

al zijn de'niet commerciele' ballonvaarders het er

En hec allerergste is, dat deze ontaarding den voor-

wel over eens dat het ballonvaren door 'de grote jongens' kapot wordt gemaakt. Dit lijkt een probleem

uitgang der AEronautiek zoo onberekenbaar veel

van deze tijd, maar, als het al een probleem is, het is

er bij slot van rekening weinig op aankomen of een stuk of wat avonturiers den ballon exploiteerden als een groote kolossaal-rendeerende speculatie op den

heeft geschaad . la, ware dat niet het geval, dan zou 't

niet nieuw. In een boekje 'A6ronautische Schetsen' van Carl Corvey uit 1895 kwam ik een srukje tekst

zakvan t publiek; het zou ons al bitter weinig kunnen schelen of er een honderd van die grootste specialiteiten, die gewoonlijk volgens de affiches nog nooit in die mate van kranigheid zijn vertoond, rneer

tegen waaruit blijkt dat men meer dan honderd jaar geleden al met dezelfde zorgetr zat.

In dit boekje met de ondertitel 'aantekeningen over Luchtscheepvaart' schopt Corvey hard tegen de commerciEle luchwaart. Zo schrijk hij onder andere dat 'de belangen van den beroeps-luchtschipper lijn-

of minder op de wereld rondzwerven. Of we amateur zijn

of professional,

recht tegenover die van den amateur staan' en 'Den professional is het er om te doen anderen zoo min

kunnen toch geen van allen met

mogelijk op de hoogte van zljn beroep te brengen omdat veel varkens de spoeling dun maken'. Hierbij een gedeelte uit het genoemde boekrverk waaruit

verlaten en we zouden er ons in schikken, net als alle sport het heeft moeten aanzien, dat er naast

blijkt dat

haar eer-beoefenaars een

onzen ballon het ondermaansche

geschiedenis de neiging heeft zichzelf te

dan

we

Adronautiacbe Scbetden )oor Bouke Zonneoel?

klasse

herhalen.

van parasieten is ontstaan,

Uit Abionaatiche scbetsen door Carl Cor.uey:

sport gebruiken of liever misbruiken om de lading in dit geval den beroerden aard van hurr aan-den-

DE AERONAUTICA IN DE XIX EEUW. Het ergste is, dat wij bij al den vooruitgang 66rr zeer

kost-komen

-

die

te dekken.

Ik zeg: dan zouden we er tamelijk onverschillig onder zijt, maar nu alle ontwikkeling der luchtvaart door

bedroevenswaardigen achteruitgang moeren consta-

teeren, dien van her gehalte der Luchtschippers.

Waren het tot nu toe meerendeels mannen geweest, die wetenschappelijke proefnemingen beoogden en

hen wordt tegengehouden en benadeeld en hun optreden der zaak zooveel krvaad doet, nu laat ik de afkeurende woorden, die me op de lippen lagen, gerust uit mijn pen vloeien, niet omdat ik daardoor een directe verbetering voorzie, och neenl menschen- en zedencorrector te zijn, is een hoogst

daarom telkens meer en meer naar de grootste volmaaktheid van den ballon streefden, een enkele maal

ook wel sportwienden, die de Luchtscheepvaart uit het oogpunt r,an sport beschouwden en op die wijze

ondankbare taak en van de tien keer gaat het toch

van zelfde hoogste eischen aan hun adrostaat stelden,

negenmaal als met den snrmpert, die de galg met

tegen het einde der achttiende eeuw begonnen allerhande ,,specialiteiten' den ballon te exploiteeren; het

wil dan toch tenminste

boter besmeerde. Dat weet ik veel te goed, maar ik

bevredigen van een nieuwsgierig en kijk-graag publiek bracht voor hen zooveel bewediging in klin-

een woord van protest doen

opgaan om daarnaasr de blijde hoop te koesreren, dar

kende munt mede, dat toen reeds het beoefenen der

als later de luchtscheepvaart bij ons ook eens wat meer door amateurs wordt beoefend, de profession-

AEronautiek een echt ,,baantje' geworden was, niet beter en niet minder dan hul lucht-concurrenten aan de trapeze, aan de ringen, aan het rek en wat er van

net als een zeker konijnensoort, dat in Amerika uitsterft. Wat mij betreft: ik wensch het van ganscher

al-klasse misschien van zelf

dat cafd-chantant-gepeupel nog meer onder ,,Luchtspecialiteiten' mag worden gerekend. Allengs bleef er

harte.

In afivachting daarvan vouw ik mijn handen tor een stil gebed, alles daarin nog eens herhalende: dat de

van 'n Doel niets meer dan 'n Middel over.

Zoo

in omvang zal afnemen,

het einde der achttiende eeuw en gedurende ons verlichte honderd-tal jaren werd het er waarwas

uitbreiding van het beroepsluchtschipper-ras omgekeerd evenredig is met den vooruitgang van het

Iijk niet beter op. Evenals op zoo menig ander gebied

beroep, dat zij beoefenen en- dat het eenmaal anders

heeft ook bij het ballonwezen het amateurisme voor

moge worden.

::/

" !

--:

;"

"E

-

B_.t:"[lr:+i1-STOI ;l;E**i

SS

Sffi

13

14

,AIR IN AIR,I FEST(, IUIqAKT

'&&rS &-,k&S "9"ffi1&6td$P{3$A?*ffiXlWgtrr*Y e*c! &l#{}gT

ffi&f

IUI(,TT(,

l'AN

HlUlTR

BALL(DIU.PR(,.lECT

(,PIuIEUW

IUIEER

x#

$*{:}B*&,3&&}A1d ffie*

{3*d43*:xfx3&ffi

x}g fcl,*?*€x/€s* v&r*

w##'S&&4';

$axF:Bil J6"-$fa&, &ffi****a

ffirrd $}p*&ffi ]lwffia}ffvqr*ffiKrms xr&sq Fa;sY{3 x,i&, #mffifffi6sY

*&v* y$jmsrus g€{\q p&&K &r&trI|4Ygx-$iKg &{3r{}ffi&??€&,* $ag? fl{3$*erpY

&&g-*-{:}r\q$P{3$\r${}ffi'$:*SY*'X&& EdrY &*,"re?sm msst*{Fd&gp* *\3r&gw ?d&,&T *t$Je& 8I$& X€"$E\d;

"3"6&

DAN WA/[R

t1#*g?&:e*

8Wg&:ge S**qYYffi

$1S"

el#

$ru

&rffi

BALl,iil-STo?

$}& WgS?*&*Fd{s IiH

s"e&&}s" Fc6?

*ersltl-

qlp&&e8-&U€;* T*&SY&rd€3 $"?$ *W" Ld&$\{&&" &,&.&ru&

XB.8S* tr#?S.X*!Wda,&-r

Gerjan Crebolder

VWi&E g&e ffi&,

ffi* p&**t}ff?ta Yr&

*RX&& 6&! 3"3$ !W. **{}&K

ffiffiX**XKY w$ffiT 43,5 $3&&

ffir€*-

VW€#*Y *ru6*W€9ffi 3? K{3 €pd

5p;qN&lltu(i"

Rier-rJurg,

:r1

sinds vele jaren in het bezit van zorvel het

brcvet voor hetelucht- als voor gasballons, heeft cle afqelopen jaren niet redelijk succes rrret de Festo-gasballon deelgenomen ean internatiolrale ri,edstrijden zo:ris bijvoolbeelcl een ri.edstrijd

in

cle J.rnerikaanse stacl Albuqr.rerqtLc en

enkele rnalcn :rln cle Gordon Bennett-race. Tijclcns de start van cleze laatste racc, clie clit jaar op 12 septembel in Parijs pllats zou r.inden, u.ilde Rien, sarnen mer co-piloot Ron r.an llouten, dolgrarg

a1s

primeur de nieulr-e b:rllon-

tnand aan het publiek presenteren. Het mocht niet zo

zr

jn

$'ant de rece u.ercl at-q'elast. Desonclzrnks is het een rcvolu-

tionaire ontu.ikkeling die bij l'esto or-erigens voorafl.ercl qegaan door de constrtLctie

vin

een opblaasbare mrncl

roor ccn ltrtrlut'lrtbrll,rn.

De Fcsto-rinding bcr.at r.ele nor.iteiten. Nlast

cle toepris-

sing vln nieuli.e mateli:rlen, zoals de \.an een co:iting voorzicne Contifbcl-r-r,eze1s, rverd ook ecn nieug. ballast-clistributicsvsteem ing-er.oercl. Bover-rdien is de mand uitqerust

fflet een in hct materiaal

ge

integreelcl nefir'erk voor het

:rllsiJen \ an \t:rrii( lre elr:crncircir.

Een tl-cc laeen dikke s.aucl tussen de onderclelen r,:rn het

manclfrarle stelt dc balkrnvaarder in st:rlr tot 600 liter r'vater

in

de ri,tndcn mee te nemen. ri-rtt tle noodzaak

tot

het meenenren van zanrl als ballast aenzienlijk reduceert.

Om veiligl'reiclsredenen is het ri-ater or-er nreerdcre com-

plrtimenten verdeelcl, u,elkc afToncler'1ijk, of in geval

r':rr-r

een calanriteit teeelijkcrtijd, lcumen *.ordcn geloosd.

Bij het het v:lren lnet g:rsbalkrns zijn

r.e

iliqheiclsrnaatrese,

len r-an toenemcnd

bclrng, in het bijzonder daar \\.ear het de

r-rooclz:r:rk

afleiden van stxtische electriciteit betreft. ()rn l-reeft Festo dan

m:lteri2ral

van het

clie reclen

ook een nenyerk'r'an stroomgeleiclend

in het bescherrncnde materiaal van de ntirnd ianrr.i jkt af van de tot nu toe gehanteer-

getrracht. Dit st steern

de methode cim in rieten manden koperdraad in de n..rnden 'mee te \\.e\-en'. De goede stroomgeleiding varl her

nieurve materiaal geeft, sarnen met cle draagkabels die zijn bevestigd aan het rooster onder de rnandvloeq de n-rancl een ster.'ieheid die tienrnral hoger

ligt dan door de Duitse

Rijksluchn'aartdienst u.ordt vereisr.

Omdat llng;e afstar-rdsballonvaartcn vark dagen duren heefi Festo de mand uitgerust lnet een zonrle- en regenscherm.

(Jok is er een insebouu,de ligpla:rts, zodat bcide piloten beurtelir-rgs kunnen rusten. Instrurnentcn, zuurstofcvlinders en overi51e uitrusting

zijl

zo bevestigd dat er de

z$.'aarste landingen rnee kunnen \.\'orden uitgevoerd.

Tenslotte is het bij gebrrrik van deze mand niet langer

noodzakelijk om naast reddingsvesten ook nog eens een redding1sr,lot mee te nernen orndat het drijfi,ermogen r.an de mand uitstekend is.

Het teamJurg-Van F{outen is vol optimisme over het gebruik van de nieuwe mand. Het afgelasten van de Gordon Bennett-race was een enorme tegenvaller voor beide piloten en vol verlangen kijken ze dan ook uit naar de volgende mogelijkheid om mand en ballon tijdens een

echte wedstrijd uit te proberen. De gemaakte testvaarten waren in elk geval al

veelbelovend.

ir.13

CANCELLING VANWEG:

Drc,PRE,SSIE, DOE,T GORDON :,:|:,_ld,aijii.ia :;9:;i' ;|{9;96r;:N}i.:tili,,,iiita|i,:.u:,::br:r::wa:e&otuii,:uii* 16

o(g nafit'P,trija.

in rle)ereen al )a.qen in touw gewee,tt met het

Vo/ goede moed

pakkett ,,an alle opullett:

de

op

l,allon, )e mand en an)ere zaken )k t,ttot'een

*;;5;;,::Bii:n-i:ttt&ii*,ala.Anittnn';

,

6dCllen,:hail11ik.hci,toiE!ryjtC,r+.rrihCti:.:l:

)nie,niG,iirliii:eieq$hied,]teiibietifiik;ri: :l$Eil86f!knilgar.vln.,::4ai,:Ir194d:i,:.t.'i,. toonden donderdag aan dat het doelgebied waar de ballon naamoe zou

i8i4"rii ] lt

!r,s;i.,

Zowel de Balrische staten als de gebieden in de Balka,n behoorden tot de

In een bos

In ,de wagenl, 9..pe11onen1 .Rien Jurg,,,, .,, Ron van Houten en AJette, Arend Jan

de zware bui meegesleurd.

Delin

bij 66n persoon om het leven kuzm.

en lrgeborg. lrene Hohmann.

mogelijkheden.

buiten de stad strandde de vaart, uaarDe weersiruade werd grotendeels

Tr-uus de Vries. Koen Segerink en de

Rien beleefde angstige momenten

bepaald door een kneiter van een lage-

schnlver dezcs.

toen ook hij in grote prohlcmen

drukgebied. De hoofdkern lag in de

Het was voor mij de vierde keer dat ik

kuam. Ziin hallon knalr.le tegen ien

buurt van Schotland en kleine mini-

laan,de,noQ.rbele.f d!ng..enbe,Se1eidry€,,,,,:

van de grote wolkenkrabbers.

kernen liepen over West Europa naar

van een Cordon-Bennett meedeed en

Gelukkig bleef de enveloppe heel en

het oosten. Al met al een

de rweede keer dat

kon hil een veilige landing uinoeren.

le siruatie waarbij er veel hinder van

plaats her team van de meest actuele

De race u.erd vervolgens, te laat, door

meteorologische inlormatie zou voor-

de orEJanisatoren afgebroken.

.!ri:&i.'

iJ<

ook op cle srart-

Hopeliik

wii

onstabie-

..*o&.Yoid''n:rll:ll.....,.'...,.l,

zien. Vorig iaar vanuit \4rarstein ver-

zou de Franse organisatie dit keer een

Iiep de race uitermatc spannend waar-

professiongler besluit nemen als het

bij de finish, na

weer mochI tegenzitten.

Kl ,-d*;:.

in de laatste honderden meters uerd

Op weg naar de lichtstad lieten de

buurt van Pariis liggen en voor lorse

beslist.

weergoden ons in ietler geval niet mer

De Fransen. de gebroeders Leys, won-

rust. Mak ten zuiden van Lille kregen

,,nen

17J2 kilometer varen,

nfp! do.or,hurt,rballon

op,,heq,,

r,,,

,,,,

we een enorme wolkbreuk te verwer-

strand van de Zwane Zee te dumpen.

ken. Het zicht r,t'erd daarbij soms rot

Daardoor kreeg Parijs ditrnaal de kans

vriiwel nul gereduceerd. Een lijn met

r6rxr'op,lhiliug.ond,eeb1ed:,de,,bafu nrde,,,

zware cumuionimbi

race te organiseren. Vanuit het park

ten. Toen we in Parijs waren, hoorden

lridin

des

&iieries

z,ou, ratei.dqga1,.o&d,

,;i!, s:epie1Tibei,',eeq,1,5.1t61,lga5batfoni,;,,,,,

1,,

trok naar het oos-

line niet zonder gevolgen gebler.en

Nahij Deventer richtte ccn wintl-

was.

vele denduizenden Parijzenaars op tle

hoos grote schade aan.

i

ii:ii

;r

;!lir;x;it].t]il]ll:

-]b,g,i9.,hanen.zoigen,!,.r.T;jd,:e;r]]i*r.i1.i1,:.:llt,,lll

briefing kregen we van de Franse

.me$ir.,+eek!.:!,S1$!i!e1;.infeinrar!!iti1;.l

Dqiriie!e'oiokiogS1{i,a?niaestC'inje*iq

&i:l&i&i

3$1$;

ea

l

;:iwii,..io;t111;t1r1

teleurstelling van veel piloten het Engels niet machtig. l']:t,]]"r].::,.,i.]],:,r.,:]:i:,i:i:l:lititl

,Z;i!erda$o&te4&::een:af ti ;Utt*n,**] buien naderde over de Britse Eilanden.

jui-

ln

de middag en avond zou-

den die over Parijs trekl<en. Zware

chende menigten die de Place de la 'Coneoide,,o neionei,in

zaterdagavond nog niet gunstiger.

we dat ook in Nederland die squall-

onrhoog stijgen. Hoe zou dat zijn.... been? Totaal verstopte wegen.

Ook op vrijdag leken de kaarten voor

eenl,de'lnendqr,

menSenmassa- -:l rvd, wi.saen.r:hel.1iietf.ll:,l:t, :

VAN RIGA TOT ROEMENIi

windstoten en onweer behoorden tot

War de mcteo betreli waren de huip-

de

mid<ielen clie ik ditrnaal ter beschik-

besloot om een errra briefing te hou-

king had nog beter dan voriEJ jaar. Ik

den om I 6 uur. In een tent in het

beschikte nu over ecn supersnelle PC

beroemde park werd meegedeeld dat

*og.[ilkh"den en de organisatie

] t.

wC ,,konden ,.€i'.slech*,.

van',idroiii;1. ,,,,,.,,':..,,''l.,tl

',''''

,,

.'l . , '

ll,,11,11.,",,,-,.,,

DE RAMP IN '83

waarmee

De laatste keer dat de Gcrrt.lon-

inforrnade (o.a. via Internet) kon

1

Bennett in Fran-kriik werd georgani-

opwagen. Daarnaasr hielpen de colle-

wind en de regen over de stad. Veel

in i98J.

ik vanuit het hotel reel

de start met 48 uur werd uitgesteld.

1datae.l1ff!1,n1$m:Qni.bglde$.itdlr,r,1rtr,r,r;

ga-rneteorologen van de Luchrvaart

teleurgestelde gezichren maar gel ukki g

De foto's die ik van dat moment heb

Meteorologische Diensr

had wedstrijdleider, de Oostenrijker

$eeign ;rdedent,n:g,,hu{neren,,,In,,€en

volop mee.

seerd r'ras

tr,r't r :, :,,,,

Fa-x

t-rp

Schiphol

en telefoon u.'erden

Hele!!ic'ox-h,gi,9!+ire!!}is

.i1,141i*]

inktzwarte lrrcht en neerstorrende

daarbii veelvtldig gebr-uikt. Vanuit de

ilevefe1eai,bAv€ni.1,1iF,.an'S

regen stegen enkele ballonnen vanaf

Bilt had ik de hulp van enkele weten-

een

de Place de la Concorde op. Ook Rien

schappers die specifi eke computcrmo-

mereo-inflormarie bleef echter naar

Jufg,*a_q,,etr,!0,6nrbiiir,rln, de,:ruto,v€r:te[t,

dellen r.oor zogenaarnde trajectoridn,

ziin zeggen surrrnier. Toen hii had

hii me over de rampvlucht van toen.

banen van luchrdeeltjes, hadden ont-

ontdekt hoe professioneel Rien\ team

De'l,ecfi(4,.bellon',die ,otiteegl,weid in,ll

wik.keld. Met de output van die

op weerkundig gebied bezig was, nam

1,

'31'1 lrllgrit''0

?

qti,.e$il.di

rol konden spelen. De Franse

l

B ir',.,:l.r:

,1.'-',7,,,

Ook de obset'uers blrcen aerkloos

in Par"ijs...

,!,rrrrrrr--#tIL.[D..

wltc0

Cameron A-210 Cameron Balloons Ltd

Type Fabrikant

18

PH-OHE 210.000 ft'

Registratie

Inhoud Piloot

.

Jan Oudenampsen

Wij leveren: O Cameron ballonnen en accessoires O lcom radio's en Garmin GPS-en O lnstrumenten van Flytec en Aircotec O Westfalia trailers O Theorie- en praktiik oPleiding a Reclame- en Passagiersvaarten en zijn een: O Rijksluchtvaartdienst erkend

onderhoudsbedriif RLD-31 7 Wilco Air Walstraat 13 7631 ET OOTMAREUM Tel.:0541- 293299 Fax: 0541- 292826 Postbus

76

7630

AB OOTMARSUM

Commentaar op het ONGELUK te Tilburg. nden geleden deed zich in Belgid een

kelijk voorkomen kunnen worden. Als men de flessen

ALTIJD voor het urllen uit de mand haalt, kan er

soortgelijk ongeval voor, waarbij 2 zwaar verbranden vielen. Ook hier was de oorzaaklrrllen in de mand.

nauwelijks iets gebeuren.

Het is ;'ammer dat Henny van Loosbroek op dit voor de hand liggende feit niet gewezen heeft.

En voor wie het nog niet wist, propaan is zwaarder dan lucht en blijft zonder ventilatie lange tijd op de

llet

bodem'van de mand hangen.

Ns je de fles vult, laat je in het algemeen een overflowafsluiter open om de druk af te voeren en om

aarden van de flessen in de mand is een lachertje,

als dat al gebeurd

zor zijn. Ik heb heel wat propaan

r,rrlstations gezien, slechts weinigen hebben een aardingskabel beschikbaar.

Een vliegtuig staat op rubber banden en die

te controleren wanneer de fles gevuld is.

Hoeveel gas komt daarbij niet vrij?

MOET

je voor het vullen eerst aarden, en dan hebben we het

DAA RO M

slechts over AVGAS. De aardingskabel zit naast het

Voor de veiligheid van IJ en iedereen NOOIT de flessen in de mand l'ullen.

pompstation en kan nauwelijks vergeten worden.

Ik maak me sterk dat dit zelfs strafbaar Propaan in de mand l'ullen is vragen om moeilijk-

Cees

oan Held.en

heden.

B

;L'['l; 'i ii

S

T0

1

is!

Iec)e

r J'nttr, o1t hct

ee

rJte $'eeketn)e trtrt teptentber, ttii.qen rtlndl het rnttrktltltin

i.tt

Sint-Lrikl,ttt,r ttt/loze /aeteluc/tt- en grt,,ba//o,t,t crt,,peci.ttl ,tbnpc,r op. Deze trat)itit t,ttt

c)e

,tl neer )rtn. etn /talte teu.s .tttt.nt), tint)t 1917. Dit 1'nttr fi'e r() op 28 notentltet't,rtor het eerJt ()e B,t//rtrtt,tttr)ert),tq qeort\,ttti.reer), in een l,ijoel,ouu'r,ttn Cock',, V/eets,aratt.f,tbrt.ek in /tct lrt)ttttriepark-Noorr) te Sint ilriki,rtrt.t. Ik 1,en er op a.f.qe.q,t,t.rt. 'rrer)efee,tten' houc)t

19

EpRSTE Bnttorl*Y*ARBERS,DAG tF{ Sxrqr-}t{Ixt AAs LEVENDIGE RUITBEURS

Waaijenburg en de piloten Cees van Helden en Jan

De eerste Ballonvaardersdag in Sint-Niklaas was meteen al een succes. Zo'n f00 mensen kwamen

van Oranje.

opdagen: piloten, kandidaat ballonvaarders, crew,

teurs van ballons hun materialen tentoongesteld.

wienden en geinteresseerden. En niet te vergeten de

liep langs Cameron, Libert Kubick, Lindstrand,

Er ontstond een levendige ruiihandel tussen de verzamelaars. Aal de ene kant van de zaal

Schroeder, Sky, Ultra Magic en Aeronats, die broe-

Aan de andere kant van de zaal hadden de construc-

verzamelaars.

Ik

derlijk naast elkaar stonden met hun manden, braxders en accessoires. Ook de mand van Philip de Cock stond er, uitgerust voor lange afstand vaarten met de modernste apparatuur.en ligplaats.

Hij

gaat

rrllg".rd

jaar voor de eerste keer meedoen aan de Gordon Bennett race met de ballon Belgica II. Philip de Cock

is voorzitter van de Beigian Balloon Federation en organisator van de Ballonvaardersdag.

WORKSHOPS De ballonvaardersdag begon om 13.00 uur, maar

's

morgens konden belangstellenden al deelnemen aan een opleiding brandpreventie, o.a. 'omgaan met pro-

fivee verzekeringsmaatschappijen verzorgden workshops om piloten wegwijs te maken in het doolhof van regels en mogelijkheden. paan' werd behandeld.

De

Ballonvaardersdag was dus serieus aangepakt,

maar

in

de zaal heerste ook een gezellige en geani-

meerde sfeer. In het midden zaten de bezoekers aan lange tafels te praten bij een glas bier en een brood-

je. Op de muur werden continu video's over gas- en heteluchtballons geprojecteerd. Boven de hoofden zweefde afirisselend een zilveren Miegende Schotel

en een Zeppelin, bestuurd met afstandsbediening.

Tivee propellertjes konden omhoog en omlaag afgesteld worden. De luchtscheepjes komen uit Canada, hebben een doorsnee van ongeveer een meter en zijn gemaakt van een soort aluminiumfolie. Ze zijn met

stonden tafels vol met de meest uiteenlopende bal-

lonspullen: foto's, stickers, pins, boeken, oude

helium ger.r,rld en alleen binnen te gebruiken. De

krantenartikelen en prenten, bekers, pennen en tshirts. Flier werden de 'dubbelen' geruild of nieuwe

vliegende schotel kost 4995 BEE

schatten aangeschaft . Ook Nederlandse verzamelaars

uurtjes duurde, met feestelijke muziek en dans.

waren op de ruilbeurs afgekomen:

ik

F{et zou Belgi6 niet zijn als de dag niet tot in de late

zag Johan

Hetebrij, G6 Lazdrom, Jan Vermeulen, Nex

Elise Heyligers .

sY ry$ffm'fffrl {rr:: !;r,

ix

()rtt tc kunrte,t l,rrllonvrtrett i.,

)t actttale (tt rer-

,1oe)e ktttrti,, vrtn lt t a

tt, tt.c

cett

tr e e r.t o nt.t t tt n

()

i.q

) ett

1, e

o tt o

tt t -

Iecrlilk. Hel rlcer in /rte)er/art) tn ) i recte

o

m,r t re

kt n kc n nte rkt : it:/t

nttte t'tttt fi't'JJeltttl/i17hei). IIotl'c/ on.t ldn) mttttr klein i,', k,,ntt, rt tlrolt ter.rt-/til/.crt itt /tet ttee r binnttt t\ta)arlant) optrat)en. Itt ecn ,rerie trtn 7 rtrti/celcn tlltltl. A)ri.a Hu.r',,katttp rrtn )e /trt/tt' tt n /t e I t' a tt.r t nt e / o r o / o.q t., h t ) i t t.t t (t.tlrc(:/en /tet t'an )e K,t\i,rUI in op ,r'er,r )ic r()()r ()( /tete/uL:/tlballon' rttttrt t,(tn bcLtn.q:i1'n. In bel etr.tte t)oor eert grttta

c

e

p

t

t)i.ve

In

Bttllonttof .taptanlter e/t ()ccemher 1998) rrorr)t inlleqattn op )e intarn

n tc

t e o r t) I tt -tJ i,,

r:

/t

e

rr rt a

r-

vtrt,,tt/ttitt-qtn, In lret )err)e artikel .tt|/t,t r,,e c.n ttttttLdl

nemi.ntJen an

o

n t u' i k k

eI

i.n.q

e

n

ro n r)

)e in /t o u r),

tttterprettttie, )ittrilutia efi toril1.!et'ltl.tl rtl tl r'(lt',trll'ilaL'/,1

)e (B

b,t I /o n t, a d

a 1 lo n.t

to.f

t't

nT

tt

/t e

dr

ballonvaartwereld. De ballonvaarwer-

heidsduur. Deze beslaat altijd de

wachting en het weerbulletin voor de luchtvaart ('teletekst') zijn voor de bal-

2 uur voorafgaande aan zonson-

lonvaarder essentieel. Het weerbuile-

vooruitzichten voor de volgende

tin is de primaire verwachting voor de

dag. Ten rweede is de ballonvaart-

kleine luchtvaart, inclusief de ba1lon-

verwachtin g speci fi ek toegespi tst

vaarder. Het beschrijft de ontwikkelin-

op de elementen die in het weer-

gen van voor deze doelgroep belang-

bulletin niet met de vereiste

rijke weerselementen als significant

@wkeurigheid worden vermeld. ing bestaat daarom Dd

dergang, met 's middags korte

..:i.t.,

rvecr, lr,incl, beu.olking, zicht, ther-

miek, enz. tot en met FL100. In cle 2

op ,:.., r.,r.,,.rtgespitste winclveru'achting. Zicl-rt, . , , .,.bewqlking en thenniek kornen aan ..,

..

elementen

6 uur. nret in de ochtend en

r

vant

korte vooruitzichten lucl-rtvan veranderingen

in de elementen

wordt voorgesch reven door criteria.

Deze criteria zrjr' voor ballonvaarders vaak te weinig specifiek.

LMD heeft

vaartverwachti ngenmaar ze zijn slechts geldig voor de luchthaven

waarvoor ze gemaakt worden.

Ze worden ook weer gemaakt vol-

de ballonvaarrverwachting enkele

gens specifieke richdijnen Yoor de

i tt.qett t,t,tt'

jaren geleden ingevoerd om aan de

grote luchtvaart. Een hetelucht-

n

specifieke wensen en criteria van de

).

ballonvaartwereld te kunnen voldoen.

ballon heeft nogal andere eigenschappen dan een F16l Dit heeft

l ic h te

t

wachting. Ten eerste de geldig-

Belangrijk is de

(

p r t t a t i a I tt

gebruik van de ballonvaarwer-

op enverspreidtze.Zo ookvoor de

iecler moment u.orclen opgendnen.

arlikel

heL teeet)e

bij het

groepen toegespitste verwachtingen

nen belar-rgrijke r.erandelingen

r,,e

itetr.'clcntcnlen op i)a ridrl ter .,pra/ce.

ons achterhoofd houden

beschrijving van de weerssiruade

rtrLikel ( Bollott,,to.f 1'tuti 1998) kr,rtnt )e intloa) part t)e

Enkele zaken moeten we altijd in

tU C HTVAARTVE RWAC HTI NG E N Het KNMI stelt op een aantal doel-

I

9 99

{,+tFir,'rSToT

tot gevolg dat deze venvachtingen

tellieten en radars spelen eveneens een

minder bruikbaar zijn voor ballonvaar-

grote rol.

modellen goed worden voorspeld.

Bewolking bijvoorbeeld. Die heeft

clers. Dat betekent bijvoorbeelcl dat

weer invloed op de temperatuur, de

een taf voor Gilze-Rijen niet altijd

ATMOSFE.ERMODELTEN

stabiliteit en dus op de windsnelheid.

bruikbaar zal zi)n voor een vaart bii

Het gedrag van de atrnosfeer wordt

Het beperkte aantal lagen in de onder-

IJrecla.

beschreven door enkele natuurkundige

ste lagen van de atmosfeer speelt ons

wetten. Deze beschrijven bil'voorbeeld

eveneens parten. Tussen de grond en

OPERATIONETE

de invloed

MEIEOROTOGIE

verband tussen luchtdrukgradient en

komt het windma;rimum meestal niet

\\re kijken hier naar het 'prodtLktie-

wird, of het gedrag

duidelijk naar voren, de afstand tussen

proces' r,an luchtvaarlv enr.achtinqen.

Het is mogelijk om deze wetten zo te

de lagen is gewoon te groot. Een laat-

var de z;waartekracht, het

5000 voet zijnmaar vier lagen.

van waterdamp.

Zo

het ri-eerbulletin en de ballonr-a:rrn-er-

formuleren dat ze, ritgaande van een

ste probleem is dat formuies van stra-

\i.achting in het bijzor.rder. \\re nemen

beginsituatie het gedrag van de atmo-

ling van de luchtdeeltjes op de grond

daarbij een kijkje in cle keuken r-an de

sfeer

(lA-n-reteoroloog op .le LtrID-r'esti-

Met andere woorden: met behulp van

meest ingewikkeld zijn. Daarin moe-

ging Schiphol. De meteorolooq' heelr

deze formules zou je het weer kunnen

ten noodgedwongen vereenvoudigin-

een cliepgaand inzicht clie zich

in de processen

in de atmosfeel

afspeler.r.

interpreteert en beoordeelt

\1

Hij

ailrne-

in de tijd daarna beschrijven.

en

in de lucht direct daarboven het

voorspellen. Dit wordt gedaan met

gen worden aangebracht, die het

behulp van numerieke affnosfeermo-

resultaat negatief kunnen berhvioeden.

dellen. Kortweg modellen. Hierbij

De resultaten van de modelberekenin-

mingen en resultaten r an motlelbele-

wordt een denkbeeldig rekenrooster

gen worden op de beeldschermen van

keningen en kon-rt zocloencle r-ia cliter-

over de aarde gelegd in een groot aan-

het werkstation en op kaarten aan de

se begripsrnodcller-r

rlic

sirr-nen

her

meteoroloog gepresenteerd. Fliervoor

'x.eerbeeld' \-orrnen. tot een \\ ccrs\ er-

ze soms eerst nog bewerkt.

$'achting. Dc meteoroloog tlient een goed ir-rzicht te hebben in tle eisen r an de gebruikers rrrn zijn veni achtirLglen.

dit rooster kunnen we nu van de formules de

#

w

temperatuu! neerslag enz.

WAARNEMINGEN Er staan de meteoroloog een q-root

u.e analyse

aantal u'alrnerringen ter beschikking.

is afgeleid uit

Ieder uur komt er een groot aant:1l

stip hebben waa

YAN'ANALYSE

ruffin vERwAcHTrNc.

uitgaande van de begintoesdfia;:rAitr':.'.;:ti:i:ir:,:'tir':tiii,*at hierboven geschetst wordt,

meteoroloog over een lheid gegevens kan n om tot een vem.achting te

niet-luchn-aarru'aarnemingen en hJli-

wind,en vooral temperaiuur en

uurlijks ook }letars binnen. Uit

uit

Nederland, Europa en in nindere

Miegtuigen en satellieten leveren

bepaald door het weertype en de stro-

de radiosondewaarnemingen.

komen.'De meteoroloog maakt een selectie

uit

deze gegevens. Deze

wordt

mate uit de rest van de g'ereld. De

onmisbare waarnemingen van tempe-

mingsrichting. Bij een westelijke

u'aarnemingen $.orden rn kaart

ratuur en wind in de hoge lagen van

luchtstroming zullen we vooral naar

gebracht op grote papieren rreerkaar-

de atrnosfeer.

ten en kunnen op allerlei fltlnicrqfl

weinig waarnemingen hebben moeten

Atlantische Oceaan kijken, en minder naar Belgid en Duitsland. De informa-

In gebieden waar we

de Noordzee, de Britse Eilanden en de

gepresenteerd worden op beeldscher-

we het doen met de resultaten van de

rnen. \'an een aantal vliep-elden in

voorgaande, verwachtende

Nederland zijn in de r-eerdienst op

Die vormen dan weer het startpunt

ren, fronten en gebieden met bepaalde

Schiphol directe uitzendingen van de

voor nieuwe berekeningen en worden

weer- en bewolkingstypen ingetekend.

meetinstrumenten op beeldschermen

dus nauweliiks door waarnemingen

Dit gebeurt op weerkaarten

te zien.

gecorrigeerd. Dit is een belangrijke

stations en wordt analyse genoemd.

Bovenluchtwaarnemingen $.orden 6-

bron van fouten in de resultaten van

IJit

uurlijks verricht. Metingen met de

de modellen.

meteoroloog het verloop en de ont-

meetlnast in Cabauw, rnet profilers,

Bij het interpreteren van de resultaten

wikkeling van weersystemen afgelei-

sodars en vliegtuigen gebeuren veel

moeten we weer op een aantal zaken

den. Deze resultaten worden vervol-

\.aker.

letten. De dichtheid van het reken-

gens vergeleken

Ze worden in kaart gebracht en van

rooster geeft eigenlijk aan dat de

diverse modelberekeningen. Hetzelfde gebeurt met satelliet- en radarbeelden.

berekening.

tie wordt geordend: er worden isoba-

en werk-

de opeenvolgende analyses kan de

met resultaten van de

radiosonde waarnemingen ('temps')

resultaten een gemiddelde zijn voor

worden temperatuul vocht en u'ind

het vak van 50 bij 50

tegen de ho()gte uirgezer om een lerri-

ziet bijvoorbeeld het verschil tussen

ten is tegenwoordig cruciaal bij het

caal beeld van de atmosleer te krijgen voor een bepaalde plaats. Eerder

Joure en Stavoren niet, ze liggen immers in hetzelfde vak. Bovendien

opstellen van nauwkeurige verwach-

genoemde waarnemingen van weersa-

kunnen niet alle elementen door

kn. Het model

De vergelijking met de modelresulta-

tirgen. De vergeli;'king brengt subtiele afivijkingen in de modelresultaten aan

21

22

het licht. De meteoroloog kan vervol-

u'e r.neestal voldoende nauu'kcurig de

varen? De vem.achting kar-r zo het

gens de modelverwachtingen zo goed

onnr.ikkeling er1-xn aargcven. Voor

beclrijf.sproces r.an de ballonvaarcler

mogelijk corrigeren.

ons luchtl.aartmetcorologen is de

(,n(lcr\tcuncn. H ijlzij klrr (cll ol)tilna-

Modelberekeningen en waarnemingen

b,:perkinc \';ln

worden in het weerbeeld van de mete-

nerninsen de bclangrijkste bron v:rn

elernenten lvind en t-reerslagkans. Bij

oroloog ingepast. Nieuwe gegeYens en

onz.ekerhcid. Als lve van iedcr kubusje

bijvoorbeelcl 30% kans op neerslag

overleg met collega's kunnen de mete-

lr.rcht

\\

lt

\\ L \\

le afii.eging rnaken op groncl van de

ctcll ttil u a,tr-

clens de r-envachtingsperiocle kan

van I0 bij 10 bij 10 m in Europa

tij-

eer-r

oroloog op andere ideedn brengen.

Dit is een continu proces. Op vaste tii-

en ornstreken llles zouclen \\.eten, zou-

den stelt de meteoroloog vanuit het

r-ooruit perl'ecte'r'envachtin gen kun-

piloot hcrluiren gectt pas'lgrcrs r rrt r crrf tc lltett kottrcn. rttttr pJi:;tgicl'\ 'st:ttttlhr' tc lrtsn zitn totr arr Jiclrthij

weerbeeld verwachtingen op. Deze

nen rnakcn. X{aar u'e kumren eenvoll-

dat er rneer duidelijkheid is over jtrist

worden continu bewaakt, en indien noodzakelijk geamendeerd. Bij het

.[iqrreg niet

opstellen van de yerwachtingen houdt

rekenen.

den lr.c in theorie

tot circa 18-2:l uur

rllct Illclen. l:lil

clat ene \\iat $'e r'villen i,i'etcn:

st:]irll ill

dc CuttlIittcr \t"PpCn ()lll \"r,rttil

bui

te

komt clie

biimiji

De irrformatie in de eerste r.'envachtrng is gebaseercl op modelre-

de mcteoroloog zich zoveel

rnogelijk aan de richtlijnen, en

sultaten van de 00 utc analvs-

speciticke criteri:r voor

erij,l err lror cttluclttu :tlt-tte-

cle

gebruiker. Ook is de lcnqte

rnirrg-cn r

r.an de bericl-rten rneestal

Uttr.lctr

beperkt.

Hij

kan soms niet

rtt

0r',

ttlc. D. lllt ij-

rtt,lc rtro,lcll,erekcnrn-

gen tot ctrca 8 uur rvorclen zo

a1le

mogelijk gecorriq-ecrd.

infbrr-natie krvijt en lnoet dclen

q'oed

vereenvoudigen of cle minst

De correcties s'ordcn geertra-

belangri.jke zrken u'eglaten.

polee;:d

n:ur dc periode

aan

het eind r.en de claq. Het is

\\'e beschikken o\jer enorlne

lond clit tijdstip bij eelr onstebiele atnosfeer mees;l neLr-

hoeveelheden gegei,ens.'lbch

lr.eliiks aan te ge\-en t".rar tle

ONZEKERHElD

buien zullen ontstten. A1 lmnnen rve

kunnen meteorologen geen exacte ver-

in sonurigc siturties rvel duicleJijke

wachtingen uitspreken, zelfs niet voor

Alle r,enr.acirtingcn r'r-aan'ooL u'e

de korte termijn. Daar is een aantal

r.enr.achte rvaarcle van een elemcnt

tritspruken tloen. ISij een tanlaudiqe

uitsprcken zijn omgcven ntet een

strominq'rs meestal tot h:rlf

onzekerheicl. I)eze is klein of eroot.

ar.onds cen

strook. r'aridrentl r-:rn 20 tot 150 knr

circa 35 waarneemstations en dat is

Het is crg venelend, m:rar '.rls tr' eterr Schiphtil zeet: l0 laropcr.r, chn bete-

soms niet voldoende om te rreten \i/at

kent dat vaak 8-12

er tussenin gebeurt. De grofheid van

op

waarnemingen en modelroosters is

die op 8 of 12. Sorns tretekent het zelti

conrectie. Bij de rvind is 1-ret vooral moeihik om dc thennische cffecten in

niet de enige oorzaak. Zoals al eerder

6-15 knopen, nlaar soms ook u'e1 eens

te schatten. De tcrnperatuun'erschillen

,)-ll

tusscn het lancl en de omringende zec

oorzaken voor.

IJ zttlt

zegget: Ze

weten het gewoon niet. En dan heeft u vaak nog gelijk ook.

In Nederland zijn

gezegd veroorzaakt de onzekerheid in

lorollerr.

\\c

ir.r1i

's

min of mcer brede kust-

lanclinu-r:rrts, vrtj vau ri'incl. Het noq

relatici koude zee$'eter onderlmkt

De kans

tr<loper-r.

10 knopcn is dan rl.ei

cle

groter clln

pr,,Lrcrerr dc/e (rtt7.c-

cle

I

zijn r-an clucia:rl belang voor een go..1. venvachting van vooral cle snel-

situ

--

heid en richting \'rl.r de grond$'ind en

kent een chaotisch gedrag. Dit is 66n van de oorzaken van beperke voor-

aties bepaalclc tritspraken niet kunnen

,.,

in mindere mate vt)or tle lichting van

doen, zul1en u.e dat ook zo proberen.

.. , .de'wind op hoogte. Deze tempera-

spelbaarheid op de iange termiir,. Zo

aan te

de beginsituatie

bij de modelverwach-

tingen fouten. Tegenwoordig is een veel gehoorde uitspraak De atrnosfeer

kunnen we niet aangeven waar over

kerhci,l zor ccl rn,,gcliik ilt u rchtittgen n:rAr \ot'etl re larcn t

)nze \ er-

komcn. \\ranneer r.e in bepaalde

g(\cn.

.

tuurverschillen zijn sterk aftankelijk . r.,in de patronen van de beclekldngs-

5

gfaad. En piecieze beu'olkinqspatro-

het vaak wel mogelijk is om aan te

BATTONVAARTVE RWAC HTI NG. Dcze spct irle 1 sru n1'h1 i11g u or,lt .l rna,rl peI tlrg. in hct \ o' rr- clr nrlsei-

geven dat er buien gaan ontstaan.

zocn 2 naal per dag, opgestelcl. De

meen geldt: hoe zu'akker tle glacli6r'rt,

Maar waar precies wel en waar niet, kunnen we niet zeggen. Wel kunnen

eerste kornt aan het eind van dc och-

hoe rnoeilijkcr een u'inclricl-rtinqsvcr-

tencl, orn 10 uur. Dezel.em'achting is

lvacl-rting.

we voorkeurs gebieden aangeven.

r.ooral bedoeld our de ballonvaarcler te

llet bericht

Wanneer de depressie, bui of een

ondelsteunen bii

ander goed waarneembaar weersver-

beslissingen als: ea ik varen; u'aar ga ik

door de r.roege (iA-dienst gemaakt.

Hoervel de verlr'achting om 16 utc

schijnsel eenmaal gevormd is, kunnen

varen; rrlet u'e1ke passagiers ga ik

beschikbaar is, rvordt ze om praktische

dagen een depressie zal ontstaan. Veel lastiger voor de ballonvaarder is dat

Br.

[,:ri,

l;1

1-ret

nemen r-an

ttji'.n-_,,S.

f,'$'''?

nen ziin nu juist moeilijk [l-10 uur vzrn te voren te ven^.xchten.

In het elge-

van 16 uur u'ordt nog^

redenen reeds tussen 14 en 15 uur

verwachting op het 0900 ballovaart-

opgesteld, soms zelfs nog eerder. De

nufixner moet kunnen worden gepre-

verwachting is op dezelfde inzichten

senteerd.

Dit

0900 nummer maak

sprake. En nog steeds geldt: Lokale

effecten mogen voorkomen binnen de handbreedte van de verwachting.

gebaseerd als het bericht van 10 uur.

gebruik van een computerprogramma

Ervaren ballonvaarders kennen de

Deze inzichten zijn natuurlijk sinds de

waarbij standaard delen van zinnen in

lokale effecten en gebruiken ze bij het

vorige verwachting wel continu

de juiste volgorde achter elkaar wor-

completeren van hun weerbeeld.

getoetst en bijgesteld. Hoewel de

den gezet. Het is dus geen bandje dat

De ewaringen van ballonvaarders ten

modelberekeningen van analysetijd 06

iedere keer opnieuw wordt ingespro-

aatzien van de vefivachtingen worden

utc beschikbaar zijn, zijn er nog te

kenl Hoewel er enorm veel zinsdelen,

regelmatig in onderling overleg tussen

weinig waarnemingen beschikbaar om

woorden etc. beschikbaar zijn, wordt

deze resultaten voldoende te kunnen

de meteoroloog toch wel eens

beoordelen. Een meer uitgebreide

in zijn uitdrukkings-mogelijkheden.

worden aangemoedigd om hu:r erva-

beoordeling van de resultaten van de

Een veelgehoorde waag is: Waarom

ringen na de vaart met de meteoro-

00 utc berekening geeft vaak betere

loog te delen. We proberen de wensen

inzichten. De radiosonde waarnemin-

noemen jullie geen uitschieters? Er zijn 2 goed,e redenen om dat niet te

gen van 12 utc komen eigenlijk net te

doen. Ten eerste proberen we om zo

produkten. Dit zal er toe leiden dat de

laat binnen om ze nog te kunnen mee-

goed mogelijk de verwachte spreiding

ballonvaarn erwachting er volgend sei-

nemen in de verwachting.

in de windsnelheidsverwachting aan te

zoen anders zal ;Jtzien. Meer toege-

In

geven. Een grote spreiding

spitst op de individuele ballonvaarder.

onzekerheid en daarmee tevens

In het derde artikel gaan we hier

de periode met voldoende lange

dagen wordt

om

I8

uur een derde bal-

Ionverwachting gemaak. Deze is

kans op uitschieters rorrd

gebaseerd op een uitgebreid weer-

bovengrens. De kals

beeld, gevormd gedurende de gehele dag. De afia.ijkingen

in de diverse

modelberekenitgen zijn nu goed

organisaties van ballonvaarders en de

LMD uitgewisseld. Ballonvaarders

zo goed mogelijk te vertalen in nieuwe

r op in.

ke uitschieter te treffen is eclrier te

veel afhankelijkvan lokalq,br"$Aalgrttr:.,,:.;it, heden om daar zinvolle 1Iiuiitt'keii'l]li.:"'l:l"il:t'::r:"i::r:.:r[:lr E RAT U U R:

bekend, de optredende thermische

over te

effecten kunlen nauwkeurig worden

LMD

ingeschat en meestal kunnen we goed

ont-

aangeven waar nog buien zullen

beperk

, trij tbeor.etische tritleg Wieri'ngr en P.J. Rtjkoott,

er van

nabijheid

zun l{etlcrltrnd

wordtl

staan, of waar de inmiddels aarrwezige

buien al ofniet zullen verdwijnen. In

's-Gravenhage.

de huidige vorm r,an de ballonvaart-

TETEFONISCH OVERLEG Het persoonlijk contact dient vooral

Leet"boek meteorohgie aoor

verwachting proberen we gebieden

om de aanv,ullende informade te ver-

A.

met min of meer samenhangende ver-

schaffen die weerbulletin, ballonvaart-

ne lucbruaart,

wachte weersomstandigheden te kie-

verwachting en waarneming niet kun-

's-Gravenhage.

zen. Deze gebiedskeuze is altijd

min of

(klimatt

2), SDU uitgeverij,

WR-aliegers:

Steenhuisen, Meteorologie aoor de klei-

SDU uitgeverij,

nen geven. In gesprek moet blijkea of

meer te betwisten. De waag is dan

het weerbeeld van de meteoroloog en

altijd: Wat moet ik als ik precies op de

ballonvaarder overeenstemmen.

grens zit? Het is natuurlijk niet zo dat

uitgangspunt van de ballonvaarder is

tie.

daarbij belangrijk: waar sta ik, wat zie

http: / / www / meteo. gor,t.uk/see5/sec5p

Meestal is een gemiddelde van beide

ik; wat kan ik niet zien, en: hoe ervaar

95.hnnl

aangrenzende gebieden een goed uit-

ik het weer. Het nemen van beslissingen dienen we altijd over te laten aan

In het derde en laatste deel (Ballonstof

proberen het meeste aandacht te

de ballonvaardeq de meteoroloog

rrlaart.1999) wordt ingegaan op hulp-

geven aan gebieden waar veel gevaren

heeft een adviserende rol op meteoro-

middelen bij de distributie en inter-

wordt. Omdat we een beperke hoe-

logisch gebied. Tijdens het telefonisch

pretatie van de berichten. De ontwik-

veelheid ruimte (in principe I A4-tje)

overleg lijkt het soms alsof het vertel-

kelingen hierin volgen elkaar snel op:

hebben, worden gebieden, bijv.

de

Noord-Holland of de Zuidhollandse Eilanden of Ztttd-Limburg, wel eens

staat. Zeker waruleer de verwachting

de gebiedsgrenzen scherpe

lijnen zijn.

gangspunt als je op de rand zit.We

ten onrechte ingedeeld bij een groter

afirijkt van wat in

rlet

de verwachtingen

reeds enkele uren oud is, komt

dit

CWNDE

Earopese Profilers, o.a.

Cabauw. Beaat ook achtergrondinfornra-

Prometheus, Internet en mobiele telecommunicatie. Het zelf interpreteren van radarbeelden en waarnemingen

gebied, hoewel er toch duidelijk ver-

voor. De meteoroloog hanteert andere criteria voor de juistheid van een

schillen kunnen worden verwacht.

gebieds-gemiddelde verwachting dan

Met opmerkingen wordt hier soms in voorzien. lets anders dat we in ons

een individuele gebruiker voor

locatie. De vaak zeer specifieke afivij-

Adrie Huiskamp

achterhoofd moeten houden is dat de

kingen komen dan in het gesprek ter

Foto's: Theo Hehhuis, Ed.win

zijn

BII,LoSST(")t s*€ $sr

**1c:

komt uitgebreid ter sprake. De ballonvaartverwachting zal er volgend seizoen anders uitzien, en op een andere manier tot stand komen.

Muller

23

Ballonjaar'98 in beeld

Ballonzsaardersdttg St. Niklaas, (zie ook Foto's:

&8&ryFr

Jan Vennealen

blz. 19)

Tbente Ballooning Foto's:

&rfs5iw

Jan Vermealen

\ Terlet nationaal zweefvliegcentrum

Keuring van radio of hoogtemeter verlopen?

Wij kunnen deze voor u testen of kalibreren.

Het Service Center Terlet, onderdeel van het Nationaal Zweefvliegcentrum Terlet te Arnhem, is een door de Rijksluchtvaartdiensi erkend bedrijf.

Naast onderhoud, reparaties en revisies aan (motor)zweefuliegtuigen, zijn wij ook erkend voor het

kalibreren van hoogtemeters en barografen en het testen van radioapparatuur. ls uw apparatuur aan inspectie toe, stuur deze dan op of breng het bij ons langs.

Wij zullen uw apparatuur dan kalibreren of testen.

Bij eventuele defecten kunnen wij er op uw verzoek voor zorgen dat deze worden gerepareerd bij de daarvoor erkende bedrijven.

Bel voor informatie:

Service Center Terlet Apeldoornseweg203o6S|6SMArnhemo Tel:026 -443 12 51o Fax:026-433 1605o E-mail:sct@terlet.nl

B,.t,ri''li1r,6

--a

Korte beschrijving transponder problematiek

IE KOOP AANGEBODE, 1990 Thunder&Colt 77 Sll Nw. top+para Verkeert in goede staat zonder artwork

1993 Thunder&Colt 105 Sil Complete Ballon

ln nieuw staat, slechts 61Hrs incl HTN top+para, rotation vents en scoop, zonder artwork

',,

Stock Balloon Thunder&Colt 105 Sll Envelope

1:l';.;,$yl.l';',1,

;l;lj:rt';k27i;,,'1s:b},A:ii,::'n;nt: ::.bii,.'[ii,bii.it.;:..$iil):6;;661:,:21,,,:|;1:;:

beboefte )e be,ttaan?e

Nieuw! lncl. HTN top, Rotation Vents en Scoop

*1.7,:,:fu,,1:$:1

i/ii:r,:t$.rii,; i:biii:

'n)fiin':ri ::':iba ',&i;i ;, ,fu: ;i.bii,i?:,,,,a;[,iigi.iiki;ii,1ieh ,tia. a:@;A7i:1;;:

Stock Balloon Thunder&Colt 77 Sl Envelope Nieuw! lncl. HTN top (Tri-Vent)

27

,..6;$6;;1s;;:.:Q11.A6;,,

tia,a.:i',:,,,:,aLt,het

s,,:[o6.y,]:,:,:;1;

;6,,?;,,.'k;nil:l(&tfuM,bi:iiiil;;:,. 'aiiibt

en scoop Bel voor informatie 1tDreiliiir:oeri1.1 ,,!,q[,gqb.9rr!!ii1:,ir]rrfi

THUNDER & COLT

TELEFOON

0294-293826

ien;,i,i:r.,

l:{RL.-Djn::Ned€dilldiil}aq.{reniagtda,i,r,,' zij dat moeten uitbreiden tot niet

rr.0p,,getreldji.Edn.,falii rq]&sttl),:]h€€f

1ij

;:u1*a:lighti:l,tte;rba-Uoa;r,,r,,',,

liieiir,litrllwdtir€

s,

perirl,' jrn-irl:,

,:@,i,:: ao.ey.iiA,;'ii;;nu,,'to;:,;Ll ',:

!

ti.LLl);L;.:1.;.';,,;,:.,;::

::,

9r99.i.::r,,f

niet.'Flei'

ti

:r,: l'i i

te

r:-'",.'it1li,lr.r.r:l:,,.:i,:ri.,

},hlijkirrdeze,:rliihte.,,,.:,,

.rhasd&eld inieite,, dii(ecteteni eo.daai,''ii,l

n€( jui,i!,i,om:rib,€gcinn€ri:,i:,li,

;:rt,,r,r,ii]:::,'.:..:,t,l:r,,,tr-:::

:Dittitirraairhef r,ooii*aelir+ad,brllonya

Grutg zott ik de hele uitgtoe aan

ldalt:ltgen.lrnjl!.,.'I1-Uff lge,:maatiegeliu

i,,:ri

ri:.r,:,r:

::'

r:,

'..,:

,'D!'l.cqnal..1i,,5ie.,kantziin;l.1d4trrgelet;9pde.1.l

&orien;lm&.,,mediie ,iipeaf eqr,hei

:,ir]:ir..

Btllonstof cornpleet bebben, oanaf het eer'-

jntQble-n:rv.'rn:,eenilttaniponddilir,ri

tte numnrer. Misschien befi u tijdens de

''Elei.ban'',boordi''hettLiffi,rtani

huge uintct'nuotilen tijd on in rru

r!-waretrtleri,me!:,!qa!sp0ndeq1!n

lnS€s&eiind

uih

CAsr,i'lj{iir'

l,Avoida4ge.i

rr,,r:,,',

i r,r.

eei.ir,:lodd:r"i:i:ri lean,,,:r,,,:,,

gr:rnend:,..:die,retnrksiie,r,i

li::,

,neiplichting jel*r'peil:,1,,

nfststn ben ik al blij met een kll)ie.

,:mediSdh.,niet,,Vafe1ififraooi.at,rr:r::'l

rHtiheeft

Euettttteel kuuten we ruilen, ik heb enke-

BFo::yer.ke6isli,ide{r:rdie.nliegyei]ie6i,::,:,,1,..,1,

ldet

le dubbele nunnnets asn

.$.ii.,'oddef-siheideri ft mr,,zi jn':,ith*t,u6,,:r11',,':

,p{iehtiqg,lla1f

jurgongen 1988 en 1989 h

de

unbie-

ding.

Iqfflhgid:insteJ1ln,:bii$i

::ilir,i':l:,:r,:.ii'lr':,,i'rrur,:i,'

r6,0rikti'i',:,:,ri

ri:,i l 'i::,lir,,:,

mij

ontbreken:

SEPTEMBER EN NOVEMBER/DECEMBER

JAARGANG I 99 JUNI EN NOVEMBER/DECEMBER JAARGANG 1 992 1

tllrnitof

ee4 nie.uwC:::rnodeli biikOriii: en,,wef

8,,

j1.4

Ik houd me aanbeactlen.

:lde:',itr

r:

r',,r,

n;,enke}e: j1aie+itullm,,einas,,ad*.,,,:,,r,: :tlr: :,lr,,;l :ll:.

r.

l::i:'r:..

dl

r,,,,

ee';iil::i,r:i,ri1:

--

ien;,,':',, ,,,,:.,,r,::rr,l

le .l uchrvaarruigen.

,O. na.i

igalls. iiinden:d€,,1b*llcirirren:

!iii. ,g

li&i.,e.en.q.ndre&n}, ,

_,,,,],.

r,,':']:,,l'

,,1xe|.,,:,,

1,::

nn;4.kiig911:,:,l:;,..,,

:.rr, l;l:r,:,ll.

belihjkbr,m,] zijol,,Eil:ii]no€,: geeo:anci]]:r,r:iiiii

B,tI,!i'ii-.sro1

:

r

fue!,: i,hiiiAlileie

i$1ate'.':hrnd!lld|if inl1pondeis

r

':d$dnga4;l:l:

transponder voor

:.,'

:...:::::t:,:: :..

SEPTEMBER

Elise Hel,ligers, tel/fox: 020 6209162

,

,.eiilndam;o<ili.inno9iinglvan,:der,:r:,:

imlOe&.4,r:woi.d€.4;,:reqldaare1:,rdaarr,,r:11r,r

tt:,|

:oir,k,g€en,,rlt:edo,,atsrCemr::,.::ii

gnleti,fu nctiO-neeii:rkr,eel1rner!.:,

0.P: :l:r jtenq45l,12&00':tege-n,irhoge

::,l;iir,l,,

':b.lalloriirt:.Qrctiger*,1iu11t,'16innea,,,,1,,,,,,,,'1,,1 'ddis:,ii'd;:rr,rl' enJ<ele: jardqlld,lQre ll:']:

l.1iiiLlg.r,,,:l'1,,1',.,]1.,.a',,:;.:,:.:::t:

nO

i

verplicht het ACAS moeten invoeren

.€,en,igtoie,:,':l,:i.ii,ll.l,ri

pef

rVangen

:

otdr#oiaen1,l,lL

mogQl{k|da,die,gtujgarggiraf

dnrfliGlciedeilaring,:ir'o,t,lir:f:.:r5:00-0.;-1:,

r,, .

Een,higie,int6,elia€,is,,inenweliiks:,.rr,,r,:,:

I r,

nen niet zichtbaar zullen ziln. rHpi:i!.:voOillba-llO,+,,pjlo,ien

ALtE .JAARGANGEN VAN VOOR 1988 JAARGANG 1 988 JUNI EN SEPTEMBER JAARGANG 1 989 IUNI EN SEPTEMBER JAARGANG 1 990

ri.eidili;,,'ir:,i,'

r:,i.ii,',r,1

wtldqo|ilriigtarm,be,*esendqr:bdbn:l:.'

Hierortder staan de ntntnrct: die bij

ai,

.$'aordlisii vooits,rrl::deriffi egyeilicheid:

: I .,,.,',r,i

'erlrn iweliiksi otrn&

de

:

.,,r :

:llr:i:l:ilii:liili

ja.nuaiil,2,00.Qrrr:

,nj,!1,1$!!,eih.wnafd!$':iiioti

::,,.:::,,

puls van wel 2000 Watt leverr is

Wnnneer u uw exemplaar niet

r

,lq:genlglpi0dgeeidi,mraidie,,v,oidbei

:2440:,:iiii.:,.,,,.:,',,:

Ballonstof/

arcbiefdozen of nmppen te kijken.

'.d€

specificaties daarvoor nog niet ziin

rtilie

Wie beeji nog oude nuorrrrrs oan

ir6mdat

,Dt:r,LYB.&uC-htYeikee$.lBet€i!!glndr,r,:,r,ir,r..

;;ggpqtqfisegfd..lvli0$elkeCi,,(rw..aef'':..iirirr,i.,r.,

Oproep

..wikkeli€'biii:&:,,ia6?i

itr,:,,.,

Cei S,,ii. An t*IiM ii:,,.rrrr:' .,,r::ur,ir'lil:,r:i,,,:l

:],:l ]:,:.,:r.,i

ittli11lii,liltlllt

lll.l.ltit

B.AltLlO:rN.lFf B]S,f A::

l1,l.r1.iU,e,,.,.C,t!Ai:r:n:B€:,c-lAr0'111,aA!!1a,Nl::irdXrG,':i,0M1irrr':rLANrG$;iB.r,:l1,

.r.

r: _ r

i::ti:r:i,ir.o5.:1i.3:iria:4ll]]3.]o36l::ar:l:i:r,:..]:rli

I,

r.

,

I I, it

-

I

:, I I

I

i

II

I

I I i.

I I I

r- r,r..r.;..rt.rrt- ..irnr^

i

i

,n,n,EtN,,,,,,n,ii,,i.,njj,il,...l.,,l',:,,,,..:,',

I 'i:i.,,t:il.i::lil.i.:i6[iiD,A.r,6.AttilON,,ijts,TA:,,:,o,p:s,TlJ,Gr,e ll.rr'l:':":lr.1;,,,,.,.'..l'..,.r,'..t.tti:$tAt!!6rN:ffg1f.i:\141:liE N'S,;e..Hre;0..E;:rVO,i(.$?AR:(irlilrEi'LNAME, ,i.rr,.ri:tll.:..it:r:i:r:,iB,REin:A.:i.lDIE:]EI,NA}r}1,B::r!:gr,r,rg]{:lLif.,.1lrlr,g.;ilr.:llN:F:.O::l1:]i.0l76:t.i5]4r3,r9:8:0'2:., ::trri,i'rlr:rr,,

I

ll,.lr"r

lr,..l

r.al

:r.rrrr

::

I,,::.rlr',,: l..l ar:l ir:.,::.l: al rtlir.':i:tr::t i :l:i irirrrl

ia

.rii. :,r:

t:i:tt:i:i'i:i::::

...,:'t,t,.:,:,,:,r,:,r.:ttr.At},if,O.:Nf.';El$fA1,,,,T,f::,,:2,E:,D:DtAM,.1'..:D,E.E|.N.1A,ME,,.,,l:,5:.,:8Af!O,N.'S...,..,..,,

2E HETETUCHTBALTON KAMPIOE NSCHAP DER LAGE LANDEN / LOW COUNTRIES CHAMPION / MONGOLFIADES DES ARDENNES . 1999 TE NY IN

25 tlM 28 AUG. IWENTE BALLOONING IN'HET HULSBEEK" OLDENZAAL. DEELNAME 3O BALtONS. OPGAVE INFO: RIEN )URG, 074 2770074.

:.:1:,:t-.:i:r:.:r,rrr,.:rr,,r:.,..,.,..-rr.i,.,,r.:..:t:,:j.:i.rr::,1rr,,:.:t..,.,.:.

BALLONFESTIVAL

EN

IN DE EFTELING. DATUM NOG ONBE.

KEND. INFO: HENNY vAN LOOSBROEK,0I3 4632116

l10,..'BIAILOX, S

r

8/ r 9/20 JUNr

GEMERTS BALLONFESTIJN. DEELNAME 2O

BALLONS.

VREDE FEESTEN SINT-NIKLAAS, BELGIE

PES. INFO: 0032 37650330

2412s/26 tUNt

:,,::.:.,:..::'.:::a,.:,::...t..:,:::,i1,|1.:l:Z:Ilf?1.6:!l!f!!:!1111.1;tt1t,:t::ttt:'i:.llt:,ltt,

BALLONFIESTA TE HARDENATRO. PTTLNAME 3O

BAL-

KING MET DE ROOIE PANNEN OP EEN NIEUWE LOCATIE MIDDEN IN TILBURG. DEETNAME 2O BALLONS. INFO: HENNY VAN LOOSBROEK, 013 46321 16.

2 I/M

I O OKT.

TEL:.020 62O9162; OF BIJ DE DBCC, TEL: 016l 4960IO. ,.

-

I ' r.:. r i.

r,

L I r .: I. ,r I .: I r

a, I r

.: t.:

,

r

i I i. r.

Lindstrand Leader in halloon technology "At Lindstrand Balloons we tahe very seriously fact that our

customers depend

on

Lts,

the

not only for reliable

delivery tirnes, but also to continuously test all elements of production and rnaterials enabling us to build exceptional products."

nr \ ,) \ )x"-s {*

\*

Per Lind.strand

Ad Ballon Full service balloon provider "Bij Ad Ballon Ballonaaarten

uij

beschouwen

het als

onze m'issie om indiaiduele ballonuaarders' en professionele ballonbedrijaen op elk moment d,at dat nodig is te adviseren, te ondersteunen en te servicen. Op deze wijze willen wie een

bijdrage leveren aan de kwaliteit en continut'teit van de ballonztaart in Nederland. Onze heuze ztoor Lindstrand heffi

daar dlles mee teT ahen."

Ad Haarhuis

l,lrl

lll'

AD

BAttoN BALLO NVAARTEN

RlD-erkend bedrijf Official dealer Lindstrand Balloons Tulpenstraat 75, 4818 GT Brecla Telefoon 076 - 511 53 72,Fax 076 - 514 11 90

,",,u u..1".'" f'ura - o* 0,, Ad Haarl'ruis 0653 - 488 439 Pieter Kooistra 0653 - 409 812

MURAU

17 tlm 2g Januari {999 info CAMERON BALLOON PROMOTIONS bv

iffiti

'i;?jtli::.{g;;P;:'.

'#/ll:,.'',$]i,i*,:

**

"

'*t$r

f,.:tatt:,t':',.1t"::

Ia 7;.,..)

.

.:.

::t\:,:......

::..

:.

; : :''":; :::,':' ::

-:.'...... .:...:.:)..,. t....:1

::.......:..

:. ..

...:'.

:...:...

:.': :r...

t-.

d?1. '"

.

4?

&i*i

r

ERKEND ONDERHOUDSBEDRIJF . KEURINGEN OP LOKATIE . REPARATIES (ooK BUTTEN KANTOORUREN). SNELLE SERVICE . i"

fl |15

@eu

''*or,

q'

t*r'