Ballonstof september 1997

r

IIT DI? HUKIilIEB O.A.: HOO6SPATUHilI6S.

LEIDIHGEH

ETE

BALtOilS

t T'AREIE

IH FBAHI(EIJX

o RA0l0's, I1'AT DOE

EBffiEE?

'E

o

WEDSTRI'DEH ZOHOER OB5ERVERS...

o IIT(IDEHTEHRUBRIEK

il

a

_q

Bf,LtOH BIEETIT{GS IH VAASsEfl, BBEDA, TWEH?E ET FRIESLAHD

a I(OE!EHBRAHEEHS

i,,i \rii

,.i. ir,,

EH EECIBELLEH

o

i.rr\.t.\i .

i:

., il..:al.ir!:I Lili'i'.

k,,,.

L

!.,

r.:n ::.fi ,lilr::ri;

\..ilrn

l1rr.t.iri;ltt::tr:lrl.i: :4r..: -i

i.:\.t:, lr.ritii.

,i...

1..

r::

E(TIOilIIIAH BALLOOH

a

..r .

.

..

EIERDOPJES IH

o

:

i

: i.]

I.1.

Een uitgave van de K.l{,\.1'.L, Afdeling Ballonsport &&}tFs 6&?,ffi,&{#9" .94i1tr FOI{?S.,FSFaI]'{?{Jffi

S&{i?,?# SgS

..'...1. ' .,

,,

l

i'..

.,..,, .,::...- .'- t.::

,. .. ,: .'

'OUBE

Sr,prcmBER 1997

... ..

.'

,-. .:.:-.

BALLON

N,Itr,DIL;N,I INTRODT,Ctr,tr,RT:

ef ORY

36y

BALLOCNS

BALLooNS 2AGoREs

Voor de beginnende bollonvoorders

Voor .l05 de professionele bollonvoorders

von

t/m 3]7

BALLON MEDIUM Nijkerkstroot 5 5045 MC Tilburg Tel. 0"l3-5713140 Fox.0l3-5713144

Redactioneel Er zrjn

cotoFoN Ballonstof september 1997 Een uitgave van de afdeling

nr ee nieus e zirken te melcien.

Ten cerste. een nieul' r'eclactielid. Ren6 Bastiaanssen, heeft zrch ailneemeld, zie ook zrjn stukje 'Er en r oorstellen '. Ten nr eede. \\'e st:lrten een nieuu-e rubriek. "Incidenten er-r

onqelukker.r'. een idee ran Hen \-ermeulen en cloor hem op papier gezet rnet de

Ballor-rsport van de

r o1

Bal1on-.toi, \1-c hebben

afdeling Ballonsport en

Shapes

andere belangstellenden.

ballonteesten en dat r-inclt naruurlijk zijn u-eerslag ir-r deze

erra

r-eel fbto's

bij de verhalen

K\\-vL

ballonpiloten, leden van de

achterLsgende scd'.1chte dat piloten L-unnen leren van elkaars fbuten.

Het rras een z.rnler

Kt\\tvl-.

Een informatief blad r.oor Nederlanclse

geplaatst, vooral cle Special

rielen op,

De redactie beslist or.er het al dan niet opnemen van artikelen. De veranr\.oor-

delijkheid voor de inhoud van

De redrcrre krijgt reeelmatrg lovende *-oorclen over uiterlijk en ook inhoud

van

de artikelen komt voor rekening van de betroklen schrijr er.

Balionstol. Dir laatste is mede dankzij urv inzendingen en reacties. Hoe rneer piloten en ;lnderc lezers reaqeren op onze artikelen hoe levendiger en interessanter ons blad

Eindredaaie: \\ orL1t.

Elise Hey,ligers St. Antoniesbreestraat J5 K,

INZENDINGEN VOOR HET DECEMBERNUMMER VAN BAttONSTOF, VOOR 3 NOVEMBER, ZENDEN AAN DE EINDREDACTIE, Z'E ADRES

1011 HB Arnsterdam

Tel/fax: U.0 620 91

IN COLOFON HIERNAAST.

Re&raie

INH()UD

Taeke \Vahle, Rutger Coucke, Hen Verrneulen en Ren6 Bastiaanssen

Ballonmeetings, er ziin et zal

Redactioneel Van de hoofdredakteur

17

En Ruud Tibber was erbij

Foto oruslag:

Bestuurszaken:

Terrv Duffel, met dank

Koeienbranders en d.ecibellen

Van het bestuur

Jammer, h66l jammer

19 Nog meer technische uiteenzetting van

Afscheid van de chief-observer,

Hen Vermeulen

Hen Vermeulen

Huiveren metJoop de Wilde

21

N{ice

& Men/Rutger Coucke

Postbus 23, 12+3 ZG's-Grar.eland

Een wedstrijd zonder

Tel: 015 656 17 34

observers

22

Opinie van Mathijs de Bruijn

Dntk:

Varen in Frankriik C-oupe du

Milns inziens

\londes des Dames,

Radio's, wat kan je ermee?

8

Hen \-ernre,.rlen

Balloon

11

150.000

Rend Bastilansser-r

Sky nu ook in

Hoe wenselijk is een wedstrijd 1

3

Opinie van Rutger Coucke

Homerus

Nederland

27

Introductie van een nieuwe dealer Peter Tilney/Rutger Coucke

Special Shapes 14

Incidenten rubriek van Hen Vermeulen

bij het hoofdkantoor: 070 324 51

57

16

Ah o nnetne nt B a llonstof

29

Verslag van Jan Vermeulen .,,t;

iet-lede

n:

f

3

a o

or

0,- per jao r.

;s1.),1

%:*T@ff

iil:al:irl'irri',r:r

sT

\Vilnra Barends, tel: 053 161 46 55.

ISSN: 1386 - 1700

Jacob Kurper

:9*

n

.16 55

Aanvraag abonnement bij

Gordon Bennett

*grie;

Ad1)er"tentieta.rieaen op aanaraag:

\\,'ihra Barends 053 461

28

Spannend als noort tevoren

Vaassen

KNYvL,

afdeling Ballonsport, kan zich melden

25

Foto's: Theo Helthuis

Quandoque bonus dormitat

Ballonfeest in

\trrie lid u.il rvorden van de

Bron: Leeuwarder Courant

Nieurr redrctielitl seintro.luceerd,

observers?

GK Enschede

Te1: 053 461 +6 55

S1.,rnes

bierdopjes

Postbus 6365, 7501

24

Jousters leggen ballon van

Even Voorstellen

zonder

The Actionman

De ballon op de omslag, Alan

Technisch c uiteenzctting r-an

Koen Barends

23

Tegendraadse rubriek, Rutger Coucke

Elise Her lir.ers

aan

Virg^in Airship and Balloon Company

Vonngeaing:

Regiocotirdinatoren

Ballons, hoogspanninsleidingen, aluminium/stalen tanks 4

62

0''f

Bestuurszaken in de voorjaarsvergadering

WOORD VAN DE VOORZIITER

mededeling

llet

opgeheven zijn, schriftelijk bedanken.

Bestuur is gelukkig weer voltallig: na

REGELING VTUCHIUITVOERING BALI.O N N E N :VAARTRE GI STRATI

E

uittreden van Ruud Tibbert, december j.l.

Er is voor het bestuur

zijn in de voorjaarsvergadering de aftreden-

behalve de CPL (omtrent het commercieel

In

de secretaris (Elise Heyligers) en penning-

brevet en de opleidingseisen worden de

van een luchtballon bericht gekregen over

meester (Lex Visser) door 66n persoon,

meningen van de examinatoren gepeild),

de nieuwe regelgeving. Als uiwloeisel hier-

Cees van Helden, verwangen. Rutger

zijn er onder meer de LTO-zaken en komt

van heeft het Bestuur het vaartregistratie-

Coucke vulde tijdens die vergadering de

er het BOM.

formulier laten aanpassen zodat KNVvL-

genoeg

te

doen:

EN VAARTHANDBOEK. de maand augustus heeft iedere houder

lid en vergunninghouder kan voldoen aan

vierde plaats op; en met Hans van Hoesel

OPROEP N.IEUWE BESIUURS-

de gestelde verplichting om, overeenkom-

LEDEN

stig de regelgeving, de vaart binnen 48 uur

Aangezien de laatste, ten gevolge van opko-

Daar Taeke Wahle, die zich naast de nieu-

bij de KNVvL te melden. De opdracht tot

mende griep, de voorjaarsvergadering niet

we regelgeving ook met laatst genoemde

het drukken van de formulieren is, nadat de

kon bijwonen is eerst nu een positief

taken bezig houdt, de volgende jaawerga-

gewijzigde inhoud om commentaar nog

bericht daarover vanuit het bestuur

te

dering bedankt en ondergetekende een jaar

eens aan de

geven. Tijdens de volgende vergadering zal

Iater volgens het Rooster van Aftreden

gegeven en waarschijnlijk

Hans van Hoesel, conform

daarvoor

was reeds voor die

tijd een gesprek geweest

om het besruur compleet te

maken.

het

in

aanmerking komt, dient de

RLD is voorgelegd,

inrussen

ligt het nieuwe

VRF op het moment dat u dit leest

a1

bij de KNVvL in Den Haag. Ieder

Afdelingsreglement artikel 6 punt 7, aftre-

oproep uit Ballonstofvan juni j.1. herhaald

den en zich onmiddellijk

te worden: vooral leden, die door hun KNVvL-lid en vergunninghouder

verkiesbaar

klaar

kan,

beroep of op andere wijze kennis van zaken

voorlopigvoor dezelfde prijs van.1t2,50, op

hebben - bijvoorbeeld wegens een bepaalde

het KNVvL kantoor een bestelling plaat-

Rutger Coucke zal naast de opmaak van

achtergrond of gewoon door bovenmatige

sen.

Ballonstof - een taak die hij al sinds enige

interesse

iaren op zich heeft genomen - zich tevens

noemde onderwerpen zijn of haar krachten

grondeigenaar waar u bent geland, deel

bezighouden met voorstellen om de PR van

beschikbaar wil stellen, worden gewaagd te

sfuurt u op via hetzelfde antwoordnummer

de afdeling wat meer stnrctuur te geven en

reageren.

in een blanco enveloppe en deel

Gezien de taken die de nieuwe bestuursle-

u minimaal 2 jaren.

miteiten.

den op zich genomen hebben, zoals hierbo-

Verder moet een jaar na de invoering van

Ilans van Hoesel bracht reeds enkele ambi-

ven weergegeven en analoog met

de regelgeving iedere vergunniaghouder

tieuze ideedn schriftelijk onder de aandacht

Hoofdbesruur van de KNVvL met porte-

een vaarthandboek hebben en

van het Bestuur, lichtte deze op de laatste

feuillehouders voor speciale zaken naast de

keuring aan de RLD hebben gezonden. Op

bestuursvergadering toe en zal ze ook zelf

functies van voorzifter, secretaris en pen-

de voorjaarsvergadering

in de volgenden ledenvergadering kenbaar

ningmeester, zou het "Bestuur nieuwe stil'I"

Bauke Zonneveid en Marcel Pijnappel toe-

maken. Verder gaat Hans van Hoesel -

hier wellicht vanzelf uit voorkomen. EIet gezegd een concept hiervan te maken. Het

mede gezien zijn contacten met Meteo

afdelingsreglement dient dan wel aangepast

ligt in de bedoeling dat dit dan weer eerst

Consuit - het meteo-overleg van Lex Visser

te worden; maar dat dient naar de laatste

aan de

overnemen en de perscontacten, met zijn

aan'mlling van april '92 (Rooster van vraag of hiermee in grote lijnen wordt

media-kennis als achtergrond, uitbreiden.

Aftreden) ook op andere punten herzien te

stellen.

meer inzicht te krijgen

Dit

in optredende cala-

laatste vooral i.v.m. uidatingen van

-

en ten gunste van

bovenge-

het

l{et formulier is in A4

bestaat ook

formaat en

uit 3 de1en. Deel 3 is voor

2

1 bewaart

dit ter goed-

van dit jaar hebben

RLD zal worden voorgelegd met

daan aan de

de

in artikel 10 en

de

vo1-

11 gestelde

of worden. Overigens is het belang van dat voorwaarden. Daarna zal het raamplan van

namens de PBN in de media, en gelet op

Rooster van Afrreden ook nu weer van toe-

het vluchthandboek op schijf aan de leden

recentelijk gebeurde incidenten door of passing: binnen ruim eenjaar kan het hele

tegen kostprijs ter beschikking worden

namens hun leden.

Besruur vervangen ziin.

zijn eigen specifieke gegevens daarin kan

Cees van Helden gaat de leden van de

voormalige commissies, die conform de

gesteld, zodat iedere vergunninghouder

Hans de Vos

verwerken

Taehe Wable.

VAREN IN MITITAIRE CTR'S;

tET OP UW ZAAK. Vlak voor het ter perse gaan r-an

cleze

Ballonstof is het besnrur van de Aldeline gealarmeerd door een aantal ballonr aarders

inzake het beleid lan de Koninklijke Lucl-rtrnacht bij het uinoeren r-an ballon-

vaarten in militaire controlzones. .\anlejcLnq toor aanscherpinq' r-an dit ALTERNATE

DELEGATE

Onze deiegate

ballor-rlaarder. clie zich onqeautoriseerd

Bruijn, wordt met ingang van heden bijge-

ophield in een militaire CTR. Gevolg r.an

staan door Hen Vermeulen als alternate

deze reci-rtzark is. clat de

KIU zich strikt delegate, zo. is in

qer

bestuursvergadering

besloten. Gezamelijk zullen

nloet houden aan de naler.ing r.an cle regel-

Nederlandse belangen binaen

ins. Die regels xror vaarten in de CTR

tern u .r.rn in Je \ FR-Gidr.

3

bij de CIA, Mathijs de

beleid is kennelijk de strafzaak teqen een

ze

de

de CIA

behartigen.

\aar de rnening van het besnrur zijn

cle

Cees

oan Held.en

reeels op z'n zachts gezegd niet erq q'erk-

baar en qeven aanleiding tot heroverr-e-

OPROE

ging. Inmicldels is overles gaancle met de

Om een beter inzicht te krijgen in wat

bevoegde instanties, echter tot nader order

pers schrijft over ballonsport, roept het

client u u\\. vaarten

in militaire CTR's

reqelen conform het gestelde

in

P

de

te

bestuur haar leden op, stukies van dien aard

de \lFR-

naar de redactie van Ballonstof te sturen.

Het postadres voor deze "knipseldienst" is:

Gidsl

El u.ordt op gelet en overtreders

u.orden

R. Coucke

strafrechtelijk ven olg^d. Bovendien b1ijken

Postbus 23

overtreders door hun gedrag; een onge\{en-

1243 ZG's-Graveland.

se siruatie te crdeeren voor ballonvarend

Uw bijdrage wordt

\ederland.

belangstell i ng tegemoet gezien.

Hans aan Hoesel

id6 fi 6fi :.,ffi Op .i .tuzurrus lAql heeft Nini Boesman aan de

vt

26,6,r

gewardeerd en met

6;,:.:.l,:,,,,:;'l::

r3!'rgxl?,1i?jl*lillYil::$l991l3li:

hrer Berendse van Festo. De Boe:

-Jurs tloor de r-oor de

L\\'L

als elkenning

voor ,gl.di:c.1.".dj. diegenen die bijzoncler veel sedaan

onniikleiine van de ballonvaart

zow.el op het gebied van heteluchtballons en i.l:al:i

gasballon, alr op

h.r eebied r Jn tmnsatlrrnLische \ aarten.

de .'k;.;l3e1,,..

i:.r,;;r.iJ;ru,r

te houden. l'$iiillrti

ph!rs:,'

4

, l.e$;,,ti,t

t

i

llllfe:,q: t*qf

,.e*, *rq

s,e--,.

--

:;::9:ir

ry*wffiw&rro

5:1?

4

Dat zegt weinig over het geluk of ongeluk

van Nederlandse piloten in vergelijking

Geert

Pah

pa,t zo

on/ortuinlijk

verwondingen enin2\Yo van de ongevallen la

veel minder over het verschil in kwaliteit.

hoogspanningsleidingen onder de grond

zitten. Alleen de "grote jongens" hangen aan masten. De rest is begraven.

In de

ons

o

og t p a n n

ingt

le i2

ing.

ze,l?zaa m h e i3

in

nxe

t

l?

o

sterk magnetisch veld aarwezig dat ook

)aar ongelukken met

ballonl ?ie in aant,aring og r p a n

ning

/e i?

ven van de hoogspanningsleidingen niet goed genoeg is. Rond de leidingen is zo'n

.l[eer)ere keren per jaar

van tijd tot tijd met zijn ballon bijv.

Duitse grens over gaat weet dat je onmid-

moet zich ook realiseren dat juist wij blij-

In Amerika it ?at wel an?er,t.

omringende landen is dat wel anders. Wie

de

beslissing branden of rippen komt te staan

Ne?e r la n?.

gebeuren

de

tot dodelijke slachtoffers. Wie voor

Gelukkig een grote

de

uiterst gelukkige situatie dat de meeste

blijkt dat branden

rn 40Y" van de ongevallen ieidt tot ernstige

kenni,t te maken met een

met Amerikaanse ballonvaarders en nog In Nederland hebben we te maken met

Amerikaanse staristieken

lcomen

vonkoverslag over vele meters kan plaats-

vinden.

Uit de literatuur blijkt dat mini-

maal een afstand van zeven meter

ing e n.

dellijk het Duitse landschap kunt herken-

in

acht

genomen moet worden om enigszins veilig

nen aan de vele bovengronds hoogspan-

met ballons die in de hoogspanning ver-

te zijr.

ningsleidingen die naar de verschillende

zeild raken. In de media gaat het dan con-

Er ziln nog een aantal factoren die een rol

dorpen en boerderijen lopen. Vaak zijn

stant over de vraag: "Hoe heeft dat kunnen

spelen

deze leidingen, die het beste te vergelijken

gebeuren?". Onder bailonpiloten komt

punt v/aar de vonloverslag plaatsvindt, of

zijn met onze telefoonleidingen van net na vaker de vraag aan de orde: "Wat doe je

de oorlog, verborgen achter bomen of je plotseling ziet

da;t

a1s

je in een hoogspan-

struiken. Het blijft daarom akijd raadzaam ning verzeild raakt?"

De cruciale

waag

bij de veiligheid. O.a. ziyr dat: het

er sprake is van geieide leidingen naar de top van de ballon en het soort flessen dat er aan boord staat.

l{et is

meerdere malen

niet de allerlaatste boomtoppen als rem te daarbij is rippen of branden? Omdat er in

gebeurd dat er vonkoverslag plaats vond

gebruiken als je 4iet zeker weet of er pal Amerika veel meer van dit soort ongevallen

russen de hoogspanningsleidingen en de

achter de bomen geen palen met leidingen

hebben plaatsgevonden heeft er ook veel

staaldraden die van het branderframe onder

staan.

beter statistisch onderzoek kunnen plaats-

de mand doorlopen. Als daarbij deze staal-

Zoals eerder opgemerkt gebeuren er jaar- vinden. Daar-uit kan maar 66n conclusie

draden doorsmelten, valt de mand onder de

Iijks in Amerika regelmatig ongelukken worden getrokken: RIPPEN!

Uit

de

ballon vandaan. Ook als de flying wires

qerairkt'*'orLlen is de kans groot dat de bal-

rloeibaal qas bevrndt. zal veel rninder snel

lon r-irn de nancl

ontplotTen

gescheiclcn r.r-olclt. Een

of

srnelten tloor cle koelende

Ze scoren laae in de ouqcr.allenstttistieken,

hoewel je nanrurlijk

in

aanrnerkinq' moet

Pl

ander groot risico is de rranuezigheid van

u-erLinq r-an het r,loeibare ges. Ileestal zal

ncmen cl:rt iemantl dje

een draarl die r,rrnuit rle ballonrnalicl naar rie

op zo'n moment de druk snel stijgeil $'aarna

zijn ntr:rrn lreeft nog u'einiq kanscn heefl

koepcl loopt r-oor cle rerbindir-rs nlet

de r-eiliehciclsentiel qeactiveerd r'r-ordt en

eehad op het rnaken van fouten. Prloten dic

lles zrl giriln irfblazel'r (nret alle tisico's r-an

100 tot 200 urir per jaar maken lopen de

\\,:urmtesel.rsor.

een

Orerslaq tussen hoogspan-

cle

Het risico op

ningsleidrnqen cn cleze draecl leidt onher-

brancl uiter;rard).

roepelijk tot en inslas in de mtrnd. Tenslotte

cn/of cintplotlen wordt veel groter als cle t'les

c1e t'lessen.

\-oorzorer ik op internet

kunnen nagl.in is er noq nooit ge\\'eesr

\;11.'r

heb

sprake

ontplotfende stalen flcssen. N1e

q-eraakt

smelten

wordt op eer nivcau u'arr

zich

dampr,orrniq ges ber-inclt. Er is geen koeling en het

snelt- of ontploffinqsproccs vcr'loopt

ollgc\ irllL'n tlie gefire1cl u'orclen over o]ft-

zo snel dat het r-ciliehcidsr.entiel niet op tijd

plottlr-ide tlessen (zou-eJ iloor inslag tegerr

qcactivcerd \\'ordt.

,ie grond

a1s

rlool vonkor.ersleg)

cle r-r:aaq

op of het op termijn niet r.erstandig

zol zijn. uit hct oogpunt

van r.erligheid, af te

Nu u.e het toch

r.rver statistieken hebben.

Arnerikaanse st:rtistieken u'ijzen

krnsen

c.,p

uit dat

cle

een onqev,rl stijeen met het arrn-

tal uren en.arinq viln een piloot. Piloten met

o\-er te stxppen op stalen tanks. LTit onder-

r'r.einig err-aling

zoek blijkt overigens dat cle plaats \\iairl'eell

rolqens de statistieken u.eini-g risrco.

or-erslag naar irlurniniunr tanks plaatsr.indt

len

vrij

clen giran \.arelr en

verhit u.ordt op een nir-eau u.a:rr zich nog

op

De our./rlLer'r /iir'r:

- hoe groter het 'aantal vluchten, hoe qroter

rls k.trrs,,p e(n

unqr'\tl trtic ttiel

rrt,tt'l

loopt gcen risico) hoe nreer vailrten nren rn:rakt hoe vaker er oncler m,rrgin:rle conclities g'evrrren

r'l

ordt

roel<eloosheid of r.crslapping r-an aandacht

steppen r':rn rlurnir.riurn itlessen eti \.erplicht

essentieel is. Een aluminium tank clie

'.

vaarten als

- hoe vaker nren v:l:lrt hoe groter de kans op

haclden

betrekkrnq op alumrniun flessen. Dat roept

gr'(,ut\tc ririr'o

.10

r,a'.rk

(rinder dan ,3[) uur)

cn r.eiligheidsrnartregelen of checkproceclures

'\ls

in een statistiek het a:rntal ongcr-allen rn

Anrerika

r.r

ordt uitgezet tegen het

:r:rntrrl

lopen

uren en".iring blijkt drt er bencden 60 uur

t.d-

u.einig oneer-:rllen roorkomen en clat er een

alleen onder rdeele ornstandighe-

duidelijk piek ligt rond de i00 uur els Pl.

zijn noq uitcrst u-arrkzaam

Daarna loopt het arrntll onger.rllen in relatic

in het uin-oeren van alle

2,11

checkprocedures.

tot het a:rnt:rl ulen en,arinq

weer: terug.

5

Fe 1 g

Varen m 6

e

/e ;o

rt n e b /o e rtte

rt, q loe

qroen( rt,iJ'nIel)ert k/ett,'t,t Cho.rertte

il

ie n

c)e

)

rrt

:e

rtta l,r lt

/tt

ittte

n en

/

ic /t te tt

hr'urelt ronr)rrrrt tlloin.f'ott).t in

. llon i I jtt/i tot I

tttttTtt,rttt,r ,,tri1'r)en ltie

111,r171.4pf.liit.t,,,,ttt 1)r'(',t11yr',)' [111'1rpr't'tl,

Frankrijk, om ?e Coupe )u lf,on?ed

)

t)e

r :o'rt

t'ttr]l't)t't't't',,1r'lt'ii,'ttt 7et Damel

Frank COUPE DU MONDES DES DAMES

IIet

was de Japanner Masashi Kakuda die

in 1990 de World Ladies Cup introduceerde. Sindsdien is deze wedstriid voor pilotes

ieder jaar inJapan, gehouden; tot Frankrijk

dit jaar de Coupe du Monde des

Dames

naar de Charente wist te halen. Twaalf pilotes staan op de lijst van deelname, uit

Frankrijk, Japan, Polen,

Hongarije,

Engeland, Amerika en Braziiid.

We zitten aan de welkomslunch op de binnenplaats van een oude boerderij

in

de

schaduw van bomen. Het is warm, de lange

tafels staan vol plastic dozen waarin het

eten

is

rondgedeeld,

gesmaakt. Naast

het heeft

goed

mij zit een Franse pilote,

Anouck el Andalousi. Ik kan me haar naam niet herinneren van de deelnemerslijst. Dat

klopt, Anouck heeft haar ballon uitgeleend aan een Japanse pilote, Matsuko Seo, die zo

de hoge kosten van het verwoer van de bal-

De groene olag

ion kan uitsparen. "Waarom een ballon-

varen kan hij meestal rekenen op de steun

Dat geeft ons de

wedstrijd speciaal voor wouwen?" waag ik

van zijn wouw: ze helpt bij de voorberei-

landschap te toeren, langs slingerende weg-

aan mijn Franse tafelgenote. "Is de ballon-

drng, ze volgt de bailon of past op de kin-

getjes, boerderijen, dorpjes, wijnhuizen

sport niet een van de weinigen sporten

deren. Omgekeerd komt dat weinig voor.

met hun poorten en in de bossen verscho-

waar mannen en wouwen strijden onder de

Zo'nLadies World Cup heeft een zekere

1en kasteeltjes. Je vergeet even

zelfde condities, met het zelfde materiaal,

status en is bedoeld als extra stimulans

zonder een enkel onderscheid?" Anouck

pilotes om mee te doen aan wedstrijden op

voor

vindt dat het onderscheid er wel is. Om internationaal niveau. Anouck zal mij bij

gelegenheid door het

het geden-

der van de RN10 die 20 minuten verderop de verbinding

vormt tussen Angoul6me en

Bordeaux.

goed te kunnen wedstrijdvaren moet je het

gelegenheid aan de Japanse pilote voorstel-

Deze ochtend, de nevels hangen nog in de

veel doen, ervaring is belangrijk. Het is

len.

dalen, begint

de wedsrijd bii

La

Rochandry, een middeleeuws fort dat in de

voor wouwen gewoon moeili.l'ker om veel ervaring op te doen. Vooral als ze eenmtal

WISSEIENDE LAUNCHFIELDS

negentiende eeuw is gerenoveerd. Na de

getrouwd zijn en er kinderen komen. Als

Tlpisch voor

deze wedstrijd is dat de start

briefing wordt op het grasveld aan de voet

een piloot ambitie heeft om wedstriid te

steeds op een andere plaats

wordt gepland.

van het sprookjes kasteel het doel neerge-

"d:

"t". .*"i *,

B ,t-g l,',1 T :i'T

fi*r{!!

e+*i:

i'-:i

(i

f

lcqd, hct rocle kruis. De nrontgoltidres

hebben rle toeschourvers r.'.rnaf het hoogste

filoeten daer hun t*-eede marker nee::gooi-

,:leel r'an A.nqoul6me, \\'t-rrr

st,rd

purlt \-:in l-ret rode kruis. De vorige ar"ond

en. De eerste moet) nilill' keuze, zo dicht

liq't. Tegen het licht r':rn de ontletsrrande

hebben ze niet alle rnarkers kunnen rueten.

niogelijk bij 66n lilrl cle nvee

-[uclqc

zon! stilqerl clc montqoliidres op \.oor een

ornclat hct tc donker ri,erd. De markers dic

Declaired Goals r-erclelop. terecht kornen.

"Chasse au Renalcl" en r,erduijnen als kleu-

het ver:st s.eg lagen, bleven op het veld ach-

Dc Iil,,ten /\\L-nrcn .ril ,,nr ecn qrrrt.tigc

riee stippcn in de vertc, achtcr clc \bs aln.

tcr. Du .jrrn lrcsli.t .lat zq nicl tttcrt'

de oucle

cclr straal van 1-50 meter roncl het midclel-

g. itt. -

startplir;rts te zoeken. De zon

ten rlorden en beschouu,t

rerclrilft ilc nercls uit

'.rls

den en cle lucht b1'.rus.

c1e

cle r-el-

tordt

ze

"out of borinds". l{arlEne

l-reeft l-rier haar tu,ijf-els over,

azuur

de rneeste

temperirtuur zal tot

7

lchtergebleven

nreel'(liln 30 graden stijqen.

markers zouden u.aarschijn-

L)r rc-.tr l,rtllurr rcr'chijrtt

lijk toch qeen punten

achter de bomcn cn r.aart

rcn, IritaI hclcrrrrrl zckcr i.

precies tusserr de torens r,:rn

clat niet.,\Iaar er is qeen

i-ret

klsteel cloor,

cle

co-piioot

opleve-

piloot die protesteert.

in dc briefing-

kan het niet l'.rten even het

Dc

kruis op

top r.'.rn het toren-

tent op het l,runchlicld

bi

tje iren te raken. -\1 q'auri' hrrrct Ll. lrr.lrt r ul klcurigc

llainds. Hongeriu zitten

cle

piloten r-net hun crel\' te cten

(lebruik

nrr de ochtenduedstrijd. De

t1e

rnontgolfidres. rnakend

zijkrrrrcrr \ in (lc rcnt

de r.erscl-rrllende

r-er-r

bruncl-r is

j

zijrr

u,inclrichtinqe

ottthooq gqrlrectt. Irct ir

Ien,le

n op verschilh.ogte. - er is ucirtig

zrnders

s ind

- probr'rerr Jc pilotcu in

te u.arrn. De

pilote r\{atsuko is

Jepanse

tevreclen

de buurt vrrn het cloel te

met h:lar score van \.i1nmor-

komen. Sommige beginnen

qen. Ze is rnet hirar ec|rtge-

piar kecr opnieuv.. Daar

noot en f$.ee co-pilotes naar

r-erschijnt de gele ballon van

l:rankrijk q'ekornen. Zlj heeft

een

de .lap'trts.

\llt*trko

fir.ee keer cleelgenornen aan

Sco. zij

heeft nurnnrer 7. trIct ecn sierlijke boog cirat

zij

Jc

\\ orl,l LrJiu.

( .rrp irr Jrpan

en het rs een g'er.r,eldige kans

eerst

hoos tle lucl-rt in en komt d:rn

clat

r:ij .1.1

,loen. lk \ r,l:lg haJr sirt

r"q-

haar

rLrar beneden. pre-

j'. -:

':.1

nrirkii

1 ..

.

, ''[

linclt

'

:,ri:. Dr: .ntlokt

rs

..r

,/i.i

r-;rn eer-r rvedstrijd zon-

der obsen-ers. llaar irntq.oord

Jlntsuko Seo itt tttattd bij start

Jacques Bernlrclin. dirccir,r

kreet:

zij nu in Frenkrijk nree kan

diplomatrek. "Een rvedstrijd

WEDSTRIJD ZONDER OBSERVERS.

rnet goecle obsen-ers kan van betere ku,ali-

:rnuit

Dc (-or:pe d Europe l'ordt zonder obser-

teit zijn.

Angoul6rne een keer qestart. r'anai het lle

vers ge\jren. De tasksetting ber-at dan ook

en tasksetter, de

C-.r. c

scrir,rl.

Zo'als ieder jaar \1'ordt ook

in de rivier de

\

"

rrll.sn doelen die door hrt rttea.rrrirtq tennt

WEDSTRIJDVAREN

een kronkel maakt door de starl. De lucht-

qemeten kunnen l.'orden.

ALS GROOTSTE HOBBY

havens r-an Bordeaux en Cognac hebben

CorneLs en Rutger Coucke, de nvee

De laatste dag, zondag, Ioopt de tempera-

het groene licht gegeven voor deze avond.

Nc,lerlan.lers in hct uit res lllen\en

tuur op tot 36 graden celsius. Toch hebben

De ballons staan nogal dicht op elkaar, ach-

bestaancle rneetteaffr, hebben het l..arrn. Ze

die middag al duizenden mensen een plek-

ter de hekken dromrnen de mensen. llet

zijn tot in het heetst van de dag bezig nret

je gezocht op het uitgestrekte starweld bij

publiek zit overal, op het gras,

meten van marker tot doel en weer terug.

Maindfield. De spectaculaire vliegshow is

Ze moeten zo'n 50 mlrkers

adembenemend en oorverdovend.

aux \raches

Charente. die

ir-r de

bomen

en op de brug. r\Iaar het mooiste uitzicht

Nlarldne

a1r'r'-erken

+. * ,*1r, *_r n 1

in

Tot slot

obbr', het u'eclstrj jtlr-aren. Harri

van clit volksluchtf'eest zullcn, noq 6in keer,

g'rootstc

de nronqolfiires opstijf{en. De l,ratste r.aart

hcett nrec ballor-rs

r-lrr de

dstrijd. Het gccluld r-an het

u.e

publiek u-ordt op de proef gesteld. Ilen kan

h

er-r

e

66n ntancl. C)p de

,tndcr< l,,tllorr rlrrrtt dc Itilillll

\illl

zijrr r'ar-l-

van-beclrijf met de rlinder, s\-mbool r-:rn het

Radio's,wal l/e

it

rntoer)cli1'k ranrerJe het.{e

cht ik ltat troe.qer met rtt)io'.r )ee), krijo ik rtotJnl

t,rdq(n o.f ik er tJo(()kloP dtttt

8

ktrt

korttert (rrie ttect), en

tk iet., tc

rc rt7

tt'eel oltl

c)e

tttr'.tt'er.t

lte,r trttt rt ot'er

Hany ilc

GreeJf

nog niet starten,

e

bij briefing ale

temper:rtuur lnoet eerst

orltpoppen en hct trekken

litlt .le

n

L'

\\'at zakken. De ballor-rs liglger-r klaar op het

rnooie plek naar i1e :rnc1ere. Helrie

r-eld. \Ietsuko en Anouck sta:ru nirast elkatr

GreefT I-rralde rn 1993 ziin brevet en is l-rier

rnet sombere gezichten. \\rat is er aan cle

voor:nameliik om en\-irring op te cloen bii

hand? De r,rakt bij

nrrket

cle

van I'Iatsuko is kwi.jtgc-

vorig'e task. ze x.cet z.eker rlat zij

l-ret

u erlstri

jclvrlren. Net

Bastilanssen, ook

als

I

l, / i1'ke

n

tttni)en te

)e

(

ort- )

rt. l)tt ut'o n

h ie

r

n rd () to - t, e r b tt tt /,

de

Rcnd

hij u'rl s.eclstrijden'aring

henr r-1ak bij het iloel heefi lrten vallen.

op doen ir deze, voor Nederlanclers,

Later bliikt clat de het nummer van halr

irndere situ:rtie. Cees r-an Heldelr, al jarer-r

ttt.trkcr. ccn zc\ crr rnet c(n \lt'cepic. i\ ilill'l-

endlousiast deeltrer-ner r-an de (ioupe

qezien voor een vier. Ruteer heeft dat

d'Eurc4re, heeft

r.i-el

o q c 1 i./ kltct)e

eltc

of

reikwi')te

rota n. D/to rb iJ'

/totlttI trdt

...

een.,

1-ren

ztr

op het idee gebracht.

vaker rneegemaakt biir'. lnet het op num-

trIen kan zicl-r hier Ineten lret piloten op

mer lcggen r.ln de markers, de omgedraai-

intelnationa'.rl nir,eau, it't een ontspannelt

Jc zerett krn rrr,rllelijl \ool'(ctt rier urtr-

sfeer en toch serieus.

den aansezien. Later besluit de

De rrontqolfldres \.erd\\'ijnen langz,ram in

De

het gouclen ayondlicht achter de heuvels.

compacte portofoons voor de communi-

lengte v:rn cle een arrn van het rode kruis.

Het is al clonker als ze terug komen op het

catie met de grondploeg en in voorko-

Eindelijk wordt de eroene vlag gehesen

feestterrein \\.arr,

jury-

-Xlatsuko Seo -{ metel toe te kennen,

cle

meeste ballonvaarders gebruiken

l-ret FOte

mende gevallen met de verkeersleiding.

het inflaten begint. De ballon nret de r'lin-

r\rienne, een gcu'eldiq-e openlr-rchtschrtns-

De bekendste zijn de gele DITTEL's en

cler r.an Harrie cle Greefl, (zie inzet

partij ian

de groene

en

tot slot van

cle gar-rg is.

ICOM's, maar ook vinden we

ornslag), sta:rt ;rls een yan de eersten over-

een enkeling met een AOR of Bendix

eind. Hij gebruikt deze bullit, een zeskirnti-

King. Daarnaast worden hier en daar de

qe bellon, (enig-e irr Nederland) r'oor zijn

Rutger, Aru4lie en Marline meten market:

"sterkere" Dittels (er ztjr,tv',ee verschillende fabrikaten DITTELI) die het formaat van een kleine koffer hebben gesig-

naleerd. Om maar gelijk een misverstand

uit de weg te helpen die "sterkere" DIT-

TELS komen niet per definitie verder.

Dat het soms toch zo lijkt is het onderwerp van dit verhaal.

In principe zijn alle radio's opgebouwd volgens het zelfde principe. .1:

"'Ps --,..i--.

'fl- A.:[, sprxs k$$

ffi

.;i.-';

:{.ilI o f dis:

In

r-ust, mits

kan je er mee. ingcschakcld uitcr'.r,rrrl, zijrr het ont\'-rlrgers en door een druk

op de knop r.r.olden het zendels. \.ia een miclofoon pratcn \\re vill1 ons

afen door ecn luidsprckcrtjc horen

rve cle ancle-

rcn. I)at luidsprckcrtjc is door cle eeringe afiretingen nau-

9

ri.elijks in stiat om eniq volurne te produceren en claardoor t,i ,.

I tillllriiii lrn::L,tl!::, f.r.t \b/

sta:lt de volumc knr4r op onze ballon-radio's r.eehl volujt

open. l)ir'.rrdoor vervor]I]rt l'ret geluid nogal en det ,,p zijn beurt r.elminclert de verstaanbearheicl. De keus is dus zecl-rt

,1

I

ml:ir verstlanbler of herd en ven ormd. \Iercler onderscheiden u.e

eer-r

'.lntenne

ian ons irplllrart. Bij

cle meesten

rMond

is dat

/q i

een rubberstaale van ca. 15 cm. Op cle anto r-aste- of mdgncct\roct-\-crsic aan, die bcide

60 cm lang zijn. De illte1lne

tleflcn n'e ccn

in de

\J

re-eel zo'n

is een crucirel onderdccl ven dc

instalhtic cn claar bestcclcn u,c vcrdcrop cxtra l'.rnclrrclrt airn.

In de tliscussie rnet ler-eranciers of reparateuls is het bel,rnq-

rijk om een qoetle

cliagnose van cle ploblemen tc fbrmulcrcn.

l)oor al hct jarqon dlt daar

gcbruikc'1i1k is

uordt

eenvoucliqer op. Belanqrljk is rlirt rl-e qoed scl-reiclcn

(l1rt

er'niet

Ltnnen

oncler'-

of het plobleem bij het zenden of

optreedt. Controlc met cerl andcrc ballor-r

of

ont\-angcrl i'olqploeq'

(evenrueel een resen-e radio) is daan-oor een goed middel.

Meestal vinden rr.e het zendvernogen de belangrijkste eigenschap van de radio. Daar zal

ik het dus eerst eens over heb-

ben. Het is juist dat de grootte van het zendvennogen, uir-

gedrukt in $.att, een maat is voor de uitgezonder-r encrgie.

Hoe qroter het aantal r'att hoe rneer energie u,ordt opger.r'ekt

in

cle zender.

i\{aar kom jc d'.rar r.crdcr mcc, rvordt dc

reiku.ijdte groter? De reiku.ijdte rvorclt door een aantrrl factoren bepaalcl. Ein daan an is het zenclvermogen. De bel:inq-

Het komple"

rijkste factor voor cle reiku,i.jdte is echter de antenne 1-rooqtel Op de frequenties die u,ij gebruiken, tussen 108 en

1-16 N,{liz

t.',#;HTi:r"

tot speciole Bollontroiler.

(of ,\lcgaHcrz), is het noodzekelijk dat de antenne's r.an de

zentler en ontvrlrg-cr clkaar kunncn "zien". Nle obstakels r

Notuurliik

eu-nindclen het zicht en dus cle reil.rvijdte. Gelukkig is een

r'.rLliocoli niet zo sncl gcblokkeerd

a1s

een lichtstraal. Dat de

ilntcnne s elkirirr rnoeten zicn moct dus niet a1 te letterlijk

s'ortlen opse\'.1t. De errde is echter een obstakel dat ook

rcor lrrdiogoh'en ondoorzichtig is. Daarin zit

de verklaring

drt dc rerkrijdte vin onze radio beperkt blijtt tot zon, ongeacht of jc nu beschikbaar hebt.

l.

10

ln theoric.

oi

Tel.

100 rratt zencl r.ernroqen

uitgrande \-an een roldoende

BAI, I,d.'tSTOT

'; i'

I . D-54338 Schweich (Trier) 0049-65 02 10 14. Fox 0049-65 02-1016

Am Bohnhof

de hori-

-:t'

':

10

hoge antenne zou je met 6 watt zenderver-

een geschikte luidspreker op je portofoon

Deze eigenschap heet selectiviteit. Hoe

mogen een 1400 km reikwijdte hebben.

aan. Een wereld van verschill De volgende

meer frequenties naast elkaar worden

Maar de kromming van de aarde verhindert

reden is wat moeili;'ker te verklaren. Onze

gebruikt hoe moeilijker het wordt ze te

dat. In principe is meer dan 6 Watt in een

ontvangers staan allemaal op dezelfde fre-

scheiden. Zrt

ba1lon dus overtollige energie die alleen je

quentie (122.25 Mhz) zijn er meerdere bal-

tion vlak naast het zwakke signaal van je

batteriien eerder uitput. Daardoor hebben

lonnen in de lucht, dan kunnen die elkaar

eigen volgploeg (of ballon) dan

die sterkere radio's ook zulke grote afrne-

onderling uitstekend bereiken

(grote

gevoeligheid van je onwanger minder en

tingen, wil je een beetje levensduur van je

antennehoogte)

de volgploegen

echter

dus de reikwijdte ook.

accu's dan moeten die ook groter (en dus

horen alleen de ballonnen binnen in hun

aantal radio zenders, omroep, brandweer

zwaarder) zijn, het worden dan al gauvr' van

eigen horizon.

Ziln er meerdere ballonnen

en politie en meer van dergeliike diensten,

die koffertjes. Het omgekeerde is ook heel

binnen die horizon en wordt er per ongeluk

mobile telefoons (ook de GSM'$ maar ook

teg'elijkertijd uitgezonden

interessant. Omdat er een vierdemachtsrelatie bestaat tussen reikwijdte en vermo-

gen haal je de theoretisch helft van

de

.*1 I

clan

er

een ongewenst

sterk sta-

lijkt

de

Door het toenemend

ongev/enste zendertjes, bijvoorbeeld de storingen die elektronische hoogtemeters

treed er

uitstraien wordt dit effect versterkt. Een sterkere (koffer)zender

afstand (dus 700 km) met iets meer dan 1,5

lijkt dan in eer-

watt. Valt u ook op dat de meeste handheld

ste instantie een verbetering maar in

radio's zo'n 2 watt zijnl Meer is ook niet

het totaal maakt deze voor die :rndere diensten het probleem

nodigl

\r

e(r' rlrut(r'. L)p die

rlr'.rrrrcr'

geldt alleen het recht van

Ja maar, hoor ik u denken, die

de

.rcrL.le, drrt i. Jrr. slc, hts een rij-

koffertjes komen

delijke oplossing.

Soms wel, maar meestal lijkt dat maar zo. De reikwijdte wordt

\\-elke oplossing is er dan lveli Het

bepaald door meer dan alleen het zendver'-

is

mogen en de antenne hoogte. De

zelclen een probleern om te conlmuniceren

gevoeligheid van de onwanger speelt

nrssen r o1qpkreg en ballon, pas tiidens laag-

ook een ro1. Hoe gevoeliger de ontvan-

\

ger hoe groter de reikwijdte. Dat bete-

l,c|erkt. \'oor Jie tirultie zitrr urrze een-

kend dat je reikwijdte dramatisch afneemt

het r-erscl-rijr-r-

irr'(r'r

(rr rrr de l,rndirrg is cotlttttttnir'lric

r-oucLqe portolbons

net zo nrin als de

als de gevoeligheid van de ontvanger ver-

sel van interferentie op.

Het is alsof je in

koflertles echt geschikt. Dat het toch som-

slechterd. En wat is het geval. Omdat pro-

gezelschap allemaal tegelijk gaat praten.

nriqen n,el lukt en anderen niet heeft,

fessionele luchwaart communicatie zich nu

Ook dan wint de hardste schreeuwer. 26 behoudens

in de regel op grote hoogte afspeelt, en dus

winnen de koffertjes van de portofoontl'es.

oorzrrken. De belangrijkste is radio disci-

de reikwijdte enorm is wordt de reikwijdte

Dan wordt al gauw de conclusie getrokken

p)ine. Bij zendamateurs, een endere hobb1,,

moedwillig beperkt door de ontvanger

dat de koffers beter z1jn. It de

is het een lornst om met zo gering

gevoeligheid te verminderen. Eigenlijk zijn

gevallen

onze radio's (als onwangers) de beperkende

Radiotelefonist gewoon slechter, hij drukt

tal collega's (en lief'st zo ver mogeli.jk)

in de communicatie keten.

de anderen wegl Als d6t je doel is? Koop

bereiken.

dan een kofferrje!

zol Hoe ze dat doen? Ze noemen

schakel

meeste

is het gedrag van

de

clet-ecten, een

aentil mogelijke

rnogeljk

zendvermogen een zo liroot mogelijk aan-

I{et

2-5

te

watt naar Zu'itserland of het

"R,\DIO PRAC'IICE" en het is disci-

Waarom doen die koffertjes het dan beter?

Ze doen het beter om een aantal redenen.

Een ingewikkeid bijkomend probleem is p1ine. Als er vecl columunicatie-

Een reden is dat ze meestal een betere

dat onze onwangers, door hun eenvoudige

mers zijn die om de beurt kunnen

zo'nltnge platte metalen

opzet, al de grootste moeite hebben om de

mogen zenden, dan is het v:rn groot belang

op

verschillende fiequenties te scheiden. Als je

de communicatie zo

temg. De tweede reden is de veel betere

op 722.25 Mhz luistert, wil je niet gestoord

den en je beurt af te u-achten. De hele

geluidskwaliteit van de grotere iuidspreker.

worden door een van de frequenties van

rcgclqering ran tlc

Daar is een oplossing voor sluit maar eens

Schiphol op bijvoorbeeld 121.20 Mhz. Radio Telefonie is daar op gericht, korte

antenne hebben,

spriet bijvoorbeeld, daar kom

ik nog

cleelneen

kort mogelijk te hou-

IC\() len artnzirn

tatt

Even voorstellen: Ren6 Bastiaanssen Vanaf 1986 ben ik actief met ballonvaren bezig, en sinds januari 1 991 ben ik freelance piloot voor

Ad Ballon in Breda. lk vaar wedstriiden zoals de Coupe d'Europe in Frankriik (zie

foto).

Binnenkort krijg ik extra vrije tijd. Die wil ik graag aan miln hobby besteden, maar dan door er over te schrijven. Als redactielid hoop ik een positieve bijdrage te leveren aan Ballonstof. ln okto-

ber van dit jaar neem ik deel aan Challenge '97, een vriendschappelijke wedstrild bij onze zuiderburen, georganiseerd door Luc Herdewijn. Een verslagje hiervan mag le dan ook met foto's van mij verwachten. Naast deze introductie wil ik de lezers ook oproepen tips, ideeen en suggestisch naar mil op te sturen. Wellicht levert dit stof voor een artikel op.

11

Je kunt mij op de volgende manier bereiken: Telefoon en fax:0161 49 60

11

Mobiele telefoon: 06 53 454 104 E-mail: rene.bastiaanssen pi.net postadres: Vianenstraat 8,4861 TJ

Chaam

Ren6 Bastiaanssen

vaste berichten met een eenduidige beteke-

Ilen r-aste ilntenne rnits juist gemonteerd is

zo'n stuk van een rolduimstok, maar het is

nis, geen geleuter. Zeker na de landing

bcter dr.n een mlrgneet\.oet en veel beter

het een of het ander. Een

a1s

beproefde

je de crew niet meer kan bereiken is her-

den een zoqenilrrmde glaslntenne. Zet methode is om

haald oproepen zinloos. Instrueer je crew

nooit je rrilqneertoet-i.rntenne op de raclio

en enkele meters kabel in de mand mee te

over de voorgenomen

zelf. Het sterke m,rqneetreld ruineert

voeren. Na de landing steek je zo je anter'-

landingspiaats

de

zolang je nog hoog genoeg zit. Zodra ze

ger-oeliqheid r-an

daar in de buurt zijn nemen zij met jou

antenne voor

contact op. Schakel de squelch of ruison-

gesc}rikt voor 122.25

derdrukking uit als je geland bent, zowel op

resultaat, probeer clan eens een 5/8 eolf

de ballon- als op de crew-radio, de ontvan-

antenne. Die is langer en heeft een speciale

gers

1e

radio r-oor eeusig. Een

l7 ,\Ihz

"baktries" is ecl-rt niet

Ilhz. \\'il

je het beste

een telescopische vishengel

ne meters hoger

in de lucht en glasheldere

communicatie met de volgploeg

is

het

resultaat.

Wil je echt het onderste uit

de kan, maak

zijn dan maximaal gevoelig. Zodra je r,eer (een spoel zegt de techneut) in het (of koop) eens een richtantenne, bijvoor-

de crew weer kan horen is stoppen en stil-

rnitlden of in de voet. Er is rnoeilijk aan te

beeld een HB9CV genoemd r

motor uit vanwege de storing

komen voor onze frequenties, maar het

"HB9CV" (zendamateurs hebben ook

ievert oprnerkeli.jke r.r-inst op. Hoe

dat

registratie of callsign) geeft direct resultaat.

Klim op ;'e mand, of op een brug

kornti Zendvermogen en onfi'anger qevoe-

Zet je die richtantenne op een hengel dan

ofdijk, hoe hoger hoe beter (antenne hoog-

ligheid bepalen de mogelijke reikri'ijdte, de

weet je niet wat je hoortl Maar het vergt

te). Strek je arm omhoog met de portofoon,

antenne moet echter de opgeu.ekte energie

enige handigheid en niet alle ballonvaar-

scheelt weer een halve meter. Laat de crew

uitzenden en de zeer kleine signalen bij

ders vinden radio een leuke hobby.

eventueel een viaduct opzoeken om hoogte

ontvangst uit de lucht plukken en aan de

te winnen.

onn-anger aanbieden.

staan, met de

van de dynamo, ontsteking etc., het meest succesvol.

De

antenne en tle

antenne-kabel, niet elk coax-snoer (zoals

Nu we toch over anteme's en de hoogte kabel-T\- spul) is geschikt als

antenne-

Zit er dan helemaal

ar

een

geen voordeel aan het

gebruik van die koffertjes

radio?

Natuurlijk wel . Ze zijn erg robuust, hebben

spreken. Antenne's hebben voor onze fre-

kabel, ruaken het verschil fussen u.el of een lange adem (dikke batterij), en uitste-

quenties bepaalde afinetingen. De gebrui-

geen communicatie. Ook een slechtgemon-

kende selectiviteit

en

geluidskwaliteit.

kelijke spriet op de auto moet ongeveer een

teerde connector is funest. Pruts er niet ze]f

Oorspronkelijk zijn de

in de koffertl'es

airn, tenzij je v.eet hoe het moet. Het

gebouwde inschuif modules bedoelt voor

kwart van de golflengte lang zijn.

In

de

praktijk betekend dat ca.62 cm. Op het dak

is

montage

geen schemerlampl

is beter dan op de kofferdeksel, ver van de

in het

dashboard van een luid-

ruchtig vliegtuig.

motor i.v.m. storing hou de kabel zo kort

Zet ook eens

mogeliik en zorg voor de iuiste montage.

beeld zoeen

op een koffertje op je por-

Als niets meer helpt kan je altijd nog mobi-

80% van de storingen bij taxi-radio's zit irr

tofoon in plaats van zo'r-r rubbertje. Scheelt

le telefoons gebruiken. Hoe deden die eer-

becluidend in

ste ballonvaarders dat eigenlijk, zonder

antenne's en

ik heb geen reden om te ver-

onderstellen dat het bij volgauto's anders is.

een langere spriet, bijr-oor-

a1s

de

"grensg;evallen".

Toegegeven, is niet zo handig in de mand, ;:.1:ffl

$'T

radio? Oh ja, toen was het nog sportl

Hoe wenselijk is een wedstrijd zzolader observers?

Een

)uur

en

arbeiltintentief on)erleel van een wdttril? zijn )e obterler,t. Een wil,ttrij) zon)er

obterveru zou )e ko,tten aanzienLijk verLagen en het organi,teren ('an meer Dat althans

zi1'n de

argumenten aangevoerd

opwegen tegen de voornoemde bezwaren

door diegene, die zich sterk maken voor tegen

ook een rol in deze bezuinigings behoefte speelt.

doelen gegeven, waaruit de piloten moeten

tegen een FIy

NIEUWE OFFICIAT

in

zonder contole op de

wil dat ondervangen door de z.g.n.'take off

piloot de obser-

een zeer interssant experiment van Mathijs

photo'. De piloot maakt een polaroid van

hij, door middel van z'n entree-

de Bruijn, georganiseerd door Cees van

z'n take off positie, (de zelfde

Helden: De Benelux Ctry '97. Het voert

wordt trouwens ook voor de landing en de

de

fee, voor betaalt.

oplossing

hier wat ver, om uitgebreid op de regels in

marker gebruikt). De piloten, die deelna-

TWEE XIAAL GEEN OBSERVERS

te gaan, maar voor de gernteresseerden zijn

men aan deze test wedstriid waren niet alle-

Ik

ze te vinden op de homepage van Mathijs

maal getalenteerde fotograven...

heb dit jaar de kans gekregen om twee

wedstrijden zonder observers bij te wonen

de Bruijn:

als official. De eerste was de

htrp://home.t-online.delhome/mathijs.db

FRAUDE GEVOELIG

d'Europe van Jacques Bernadin. Het prin-

Marhijs inrroduceen hier een nieuwe offi-

Systemen zonder observers

Coupe

zijn

fraude

uit-

cial, de scorer. De scorer is een combinatie

gevoeliger, is de conclusie van veel van de

sluitend targets uitgezet met scoring are-

van observer/debriefer/meassurer. De sco-

deelnemende piloten. Mathijs: "This com-

a's. Daarvoor heb je als officials de z.g.n.

rers bevinden zich in het veld, al dan niet

petition is about trust". En ik ga er per-

cipe is hier heel eenvoudig. Er worden

targetsetter/meassurer.

Deze

bij een doel. De piloten zijn verantwoord-

soonlijk ook het liefts vanuit dat piloten

geschikte lokaties voor targets en meten de

lijk voor het verkrijgen van de

score. Ze

sportmensen zijn, maar als je marker 10 cm

markers binnen de scoring area. Het is dui-

hebben het reportsheet en moeten daarmee

out of bound ligt en het verschil is wel of

delijk dat er een aantal tasks in dit concept

opzoek naar een scorer, die de meeting ver-

niet naar de WK in Japan, waagt het grote

niet uitgevoerd kan worden. Bijvoorbeeld

richt en het rapport inwlt. Piloten i.u.r.n

zelfbeheersing om je voet stil te houden...

of FON zijn al

dat rapport in bij de competition director,

Goed, met observers is een dergelijke exces

onmogelijk. Wel zette Jacques dit jaar een

die de resultaten meteen in kan voeren in

ook niet uitgesloten, maar de gelegenheid

een eenvoudige PDG

zoeken

Fly-in, maar Masashi Kakuda, president de computer. Dat levert een aanzienlijk doet zich minder

makkeli jk voor.

van de jury, noemde dat al geen serieuze

ti1'dwinst op. De laatste vaart bijvoorbeeld

De afgelopen maanden heb ik verschillen-

wedstrijd meer, omdat niemand de launch

bevatte 4 tasks en was

ruim optijd gepubi-

de mensen binnen de CIA om hun mening

coiirdinaten kon

ceerd. Of dat met observers/debriefers

gevraagd omtrent de levenskansen van de

Een ander bezwaar is, dat er veel meer no-

gelukt zou zi1'n is nog maar de vraag.

observerloze wedstrijd. In grote lijnen von-

results zi1'n dan gebruikelijk. Een aardig

Voorwaarde voor het snel verlopen van de

den de meeste de verschraling die dat ople-

voorbeeld van verleden jaar: Edn pilot

scoring is, dat de scorers mobiel en com-

vert, niet opwegen tegen de financiele

bereikte slechts het scorings gebied en

municabel zijn. Daarvoor moeten ze uitge-

voordelen. Jacques Bernadin wees erop, dat

kreeg 1000 punten, alle andere kregen een

rust zijn met een auto en een mobiele tele-

uit observers veel officials en piloten voort-

no-result van 9001 Het verschil in prestatie

foon of een radio. Ik weet niet of

komen en dat het zonde zou zijn als deze

wordt hier niet echt in punten uitgedrukt.

(huur)kosten daarvan op wegen tegen de

'opstap

Meneer Kakuda, (binnen de CIA lid Rules

kosten van een traditionele observer.

Ook is men van mening, dat de besluitvor-

subcommittee, scoring working group en

Ook hier is er weer sprake van verlies van

ming binnen de CIA nogal wat tijd neemt,

jurorboard, bovendien al jarenlang organis-

een aantal tasks. Mathijs zelf schrapt alleen

zodat er voorlopig wel observers bij wed-

tor van een wedstrijd met jaarlijls ruim 100

de min.- en max. distance, maar past ande-

strijden blijven rondhuppelen.

vindt, dat de beperkingen die

re tasks aan. Zo worden bijvoorbeeld voor

een wedstrijd zonder obserers heeft niet

de PDG en de FON een beperkt aantal

observers),

contolreren.

13

launch coordinaten geldt ook hier. Mathijs

Een ander wedstrijd zonder observers was

Niet altijd krijgt

vers, waar

mogeLtjk maken.

kiezen. Het bezwax van Masashi Kakuda

een wedstri.jd m6t observers.

wedstrijden zonder observers. lk denk dat de kwaliteit van (een deel van) de observers

wdttrij)en

&?SBFT

de

tot de ballonsport' zou verdwijnen.

CONCLUSIE (Ziepag15)

+

.

auandoque bonus dormitat llomerus*) (De beste smid slaat wel eens op ziin duim)

14

Over incidenten en ongelukken.is de ballonsport een zeer veilige sport. Toch wor-

tijd opgeschrikt door

den we de laatste

een

verschillende interpretaties:

" llet is maar

goed dat het zo'n belo,vame piloot was!

Anders was het heel anders afgelopefi","Zo fantastisch we gingen met 25 knopen naar

beneden, een sleep van weiland naar wei-

of "Ik deed

land! Slootje in slootje uit"

niks, ik begriip er niks van. maar ia ineens

hing ik in de bomen Het was niet miin schuld". Zelden

et

dan meestal alleen

onder goede wienden komt de werkelijkheid, de feitelijke oorzaakvan het incident, aan het

licht. Begrijp me niet verkeerd, ik

wil zeker niet iedereen over een kam scheren, maar wat is de reden dat we anderen niet van onze fouten willen laten leren?

Nanrurlijk zit een ongeluk

in

riplijn en de instructeur

in Brt//ort.ttof. Nou wtu r)at i)ee

niet:o

gekke is dat na afloop de meest bizarre ver-

over vertelt (en tegen wie) is er sprake van

ik

kreetT

(en i)ee (,o0r een nieus'e rubriek

aantal incidenten en soms accidenten. FIet

halen de ronde doen. Afhankelijk wie er

nt

Op een t/oc() nlonte

rubriek

be,rttrat I tt c b

mij

- t i1' ),t c

.tottltn iqe !/et'tt11en

/

ltue r) e r l rt n ),,

te blilven. De leerling trekt de ::ipliin strak

rnissen ze cle stad

1-ret

veld en het laatste veld yoor

ligt achter een bus-garage. Ze raken

b ri.f te n. I n

hard de dakrand en: (citaat) "so the basket

:elf,, rt/ ttcrt-

and I u.ent separate u.avs ".

ttr//e n J'o re n. Ntt r rtttt.q 1, i1' (t e n t (t

in de lucht

le lussen. Bij de eerste poging orn te landen

root' og(tt .rtort)

ttl irt )it,er,,e rtn)ere

tr 1t o rt

spoedig constant aan Inoest om

en op de bodem r-an de mand liqqen enke-

erq niettfi'tt'ltttt )e

c)ie

aan de brander, die

e

1,

en ec

rt

a IIo n p i Io

"I"

is de leerling

liij hangt ondersteboven met

de ripliin

om zijn enkel buiten de mand. I)e landing

-

loopt onlerr.r.acht goed af in het velcl achter

n /ere r)a .q(me ng)c r€ectie,l

de earege. Alleen rvat blauu,e plekken en

op. Sttnniqen wil/en ot'er t)tt

Lleuzingen. De nroraal ven het artikel:

ikl

\\-eather-check bij de meteo en betel spijt

te

()n()erfi,e .r t

rp

n

s'e

ru i,r t' tt q e 1,, ) ut,

o.

te rt, .rtto r-t

n)

e

re

rt :

t1' rt

op tle grond

dar-r

in de luchtl

C)rn het spits af te

e(n beetJ'e berreet) ttoor hct i.rttttqo rttn ()e btr/1ont1tort,

De nee,ttert:i1'n ec/tter ttte(r reali..r

tt'tch en zien )e zin er t'in

rprl iLt. Vrtttr ik bet orer /tel,?

een klein

bijten hier 66n r.an rnijn

eisen fbuten (ja,ja,

ik kan

zelf r-ullen). Ilet

gebeurde enkele .jaren

s'eleclen

cle rubriek ook

bij de Ballon-fiesta te Bleda. Ik qr

nrct een puachutist naar 6 d 7000 r'oet en qoor hen'r eruit. Dat is or.erigens een fantas-

ti.chc en lring. rnct zijn

r\\

ectn u cg

et'l

hoekje. Het kan ons allemaal gebeuren.

llleen temg. Ik ben heel terreden en qeniet

Niemand is onfeilbaar enzovoort. Wat mij

r-net r-olle teugen.

voor ogen staat is dat een gewaarschuwd

bet klaarmaken vrn cle ba1lon is echter

mens voor twee

In

zover nrks mis. Bij

oorzaak van mi.jn later:e schrik

telt en dat je nooit te oud

bent om te ieren.

Tot

al

de

inge-

bouu.d. De hoesles, die or-n de palen r-an

een exemplaar van

cle

Balloon Life van zo'n 10 jaar geleden trof

brander en cle slangen zitten, u.orden aan

ik

het brar-rderfr:rme bevestigd met een heakje

een voorbeeld van een incident dat ik

hier zeer kort zal herhalen om het idee van

met een verende "veiligheid". Die

r-ei1ig-

de rubriek aan te geven.

heid voorkonrt dat het oogje er

-"r.eer

uit kan

Een leerling piloot, hij heeft er al 12 van de

schieten.........

vereiste 16 uur (USA) op zirten. De datum van de checkout staat ai vast.

de lage stratus blijken embedded CB's zich

IIet weer "ziet te verschuilen en halverwege

de vaart gaan

er goed uit" dus hup trainen. Op het start-

ze alle kanten op maar niet de goede. Ze

veld is het weer "een beetje minder". Na

Net voor de landing, nota bene op

een

je tutten r an die qlazen krs.en

met

r eld

prrprika's,rf zo. riil ik ecn klcirr l,cetje dtrm-

besluiten als de "bliksem" (deze pijnlijke

perr.

overleg met de CREW (??? staat er echt!)

Ik lip een 'tukjc cn d:rarbij lra,rkr hct woordspeling is van mij, hv) te landen en rerlrindirrg-uogje rdar zir rLr\\(n hel l'rt(t

besluit de instructeur "er voor te gaan". In

doen dat gezamenlijk. De leerling aan de

nomex omklede staaldraad gedeelte en het

r 1",

-J-. -'-la r,,

H*l [' L'P r

j*ff

lffi

'"

"t:"

r I' (t'f

(/eruolgpag 13)

--+

coNcrusrE Ik heb mc berust beperkt tot heteluchtballonri'edstrijclen.

ornclrrt

de Nederlandse obsen'crs ilaar hct mccst mee te maken hebben.

Bovenclien ligeen de nrogelijkheden

bij

easballons g'ez.enlijk

anders. Ilijr-r loorlopiee conclusie is. dat cr heel goed lor'-budqet

l.edstliiden zijn te org'anrseren zonder obsen'ers. Als dat betekent, clat cr rleer l.edstrijden genrgrniseercl kunnen u'orclen, plin'ral

IIet zou een uitstekencle traininssmogelijkheid bieden,

voor pilotcn zor-el :rls r-oor officiirls, (r-oorheen obsen'ers). lla:rr l-retelucl-rtballon ri.eclstrijclen volgcns rle reqels zoAls u-e ze nu

kennen, behoren nog lanq niet tot het verleclen.

Tot tlan zullen u'c

dus djd en enerqie

in obsen'ers rroeten qran

steken, zoclat piloten u aar voor hun entree-f-ee tr;lijeen.

Rutger Cottcke

f,l$

nylon deel van de riplijn) precies het ophanghaakje van mijn }roesje. Door tle

ce

rder genoemcle "r'eiliehei.l" blokkeert de riplijn r-o1-

ledig. Nlet ornhoog en niet omhag, partchute niet open rlaar ook

uict meer dicl-rt. Ik mis de kasscn en maak een zachte nr'.rar dlrt \\-as meer eeluk dan

Janding,

uijsheid..\Iijn Ilarjan zeqt in zo'n

ger-rl "\iks eeluk. a1s je geluk hrtl u:rs lret l-relemael nict gebeulcll" Sii'rtlsdien controleer ik r oor ik opstijg die haakjes ven cle l-roesjes

sel nvcc keer. Of

ze nret cle trolle kant buitcn zitrcn.

zolls het hoort. Dan kan er niks tiln

Dit soort crr-arinq'en

h:1ken.

kan l-relpen om je r-oor te beleiden op l-ret

onr-envachte. (In r'lc Enqelse versie van de rubriek stilat xls subti-

tcl "Erpierience of othcrs c'rn help rnu fbr (e'ejette) idce is als

retlactje.

\\ij

tl-re une-rpectecl".)

Hct

volgt. Stuur je leerzame en.rrinq'en naar

rle

bel.crken je verhaal en zoeken aanrullcnde infor-

rndtie. Deamir l.orclt het geheel.

a1s

je rr'ilt tnonienr, gepubliceeril

ter Jering en...j nee. lollie zijn incidenten nooit. Het is dan ook absoluut niet de becloeling o1r er een leuke rubriekvan te nrrrken.

Henry Vennetrlen.

)

Ook gejat, z;an Hot'atius'Ars Poetica.

B.t[1.,,i1sTo? uiiait ,i*l{ti

rltii,

15

16

.fl&r,S Tekst

en

foto's: Jan Vet'meulen

m re rY-. :+l

F JSwlnnar

"Aviko" den met

len zeer

17

Elk

jaar

een

wor?en in Ne?erlan?

aantal ballo nmeetingt

gebou?en ge?uren)e het teizoen en ze hebben

allemaal een ?ing

gemeen, zo' n ballo nmeeting

valt o/ ttaat bij

?e

gratie

uan

goe? weer.

Dit

laar bezocht

ik drie van deze ballon-

meetings, te weten "de

Friese

voor de 12e keer gehouden van23 jt:Jit/m

reqclr.al en buiten de oer.ers tredenile rivie-

27 jrlt

ren g'eteisterde gebieder-r in Fiuropa. Dat

1997 en worden aangekondigd als

Nederlands grootste ballonevenement.

alleen deze gebicden du.ars

is naar pi1'n gevoel niet helemaalwaar, deze

zilt \\'as aan hct eind r.an cle meeting

feesten hebben het grootste bijprogramma,

dLridelijk, \'ier v:rn

of moet ik zeggen hoofdprogramma.

ten zijn uiteindeli.jk doorgegiran.

Er ziln zoveei dingen die

De klokken blever-r ir.r Friesland:

deze dagen tot

u.e1

cle neqen gepJande vaar-

een spektakel maken dat je beter kunt spre-

1. Pieter Kooistr:r

28I,{ punten

ken van "de Friese Feesten", waarvan de

2. Jan Bosma

2709 punten

ballons een onderdeel zijn. Optredens van

l.

2609 punten

artiesten, de paardendag, kindermiddag

Zel{k:reeg ik toch nog 1571 punten, waar-

Ballonfeesten, Breda Ballonfidsta en met een soort braderie, oude auto's Twente Baliooning". Toen Elise mij vroeg

Dit het s.eer niet

en

rond

Ronnie Kleinsmit

schijnlijk voor het angswallig bij me hou-

ballonvaartijd natuurlijk de ballons.

den van de marker zodat deze niet zoek kon

haar dit

In Joure wordt een zogenaamde "soft com-

raken.

beloofd, maar tegelijkertijd dacht ik, wat

petition'' gehouden met als hoofdprijs een

Iedereen heeft denk

vait er nu eigenlijk nog over een ballon-

prachtige klok. De leiding was zoals andere

mooie vaarten gemaakt en genoten van de

meeting te schrijven, iedereen weet onder-

jaren strak geregeld door Jan en Henk

strak georganiseerde geslaagde Friese (ba1-

hand wel wat er gebeurt. Juist ja, er stijgen

Haarhuis, de meteo werd gedaan door lon)feesten.

ballons op, maar misschien is het wel leuk

Jacob Kuiper, die tijdens deze meeting met

om deze drie meetings eens met elkaar te

gebruikvan een flipover e.e.a. toelichtte en

BREDA BALI.ONFIESTA

vergelijken.

meteen zijn kwaliteiten ais modern kunste-

Breda Ballonfidsta werd gehouden op 21,

naar toonde. Het idee werd geboren om

22 en 23 augustus met ter afsluiting nog

een stukje. te schrijven heb

DE

ik

FRIESE BATI.ONSFEESTEN

De Friese Ballonsfeesten werden dit jaar

deze lcunstwerken

bij opbod te verkopen en

de opbrengst ging naar de door hevige -

-

"*L{"*

'B'trt"*r-lsrof lSS :it#g:

ik toch een aantal

een ochtendvaart op de 24ste.

In het totaal

stonden 6 vaarten gepland.

Tu'ente s'ordt geen competltie gehouden

Breda is een meeting rraarbij ballons duide-

TWENTE BATLOONING

lijk

Twente Ballooning werd dit jaar van

de hoofdrol vervullen.

Er is wel het een

en ander te doen 's middags, zoals het optreden van een "ik

t/m 30 augusrus gehouden en is

een mee-

ting rnet een iets ander karak-

doe

ter. Er rvorclen eigen-

nfrr:rr $'at r,liegtuig",

lijk

de Tot,ota Xtra

a11een avond-

maar brl-

en gaat het puur onr het maken Yan mooic vaarten boven een plachtig landschap.

\4eer zat Rien dit jaar resulteercle

in

nvee,

riet

Het

mee, hetgleerl

vool sommige piloten

drie. korte.nellc rllrten

1nq1 sportiere

starts maar redelijk rustige landingerr.

\:aarten

Skvdancer,

1B

27

De

genraakt

ochtenclr.aart \\.erd (bijna traditiege-

lons

(Rien

trouu') 's avoncls al gecanceld \-irn\vege de

\-ornlen

Jurg pro-

u.eersr.ooruitzichten voor de vo1-qencle och-

toch

het

rneert elk

jaar

hootdprogram-

rna.

66n

vaart).

Ook

gevolq dnt er nielnand rroeg

naar: bed l-roefcle en de irvond lang en gezel-

1iq

l'as. De meetinq $-erd af-qesloten met

In

rnet ruLrrrr-erk en laser.

Trventc r.ormcle

een

sott competition sehourlen. De leidine

net

en de meteo

gedaan door Ab Maas.

in

a1s

Brecla de

ballons het hoofdpro-

\.r.as

handen van Johan ten

Br-ummelhuis

a1s

een schrttelende Nightglou. op rnuziek,

ochter-rd-

hier u-ordt

in

tencl met

qr:iltf -

Het

gramna cn r.ullen para's. helikopterrondvluchten

werd

keersveilieheids

meest

opvallende van deze meeting was dat er

en een

DOE

\-er-

nranifest;rtie

coNctusrE ,\1s je deze drie meetings

}roudt. hebben ze al1en een eiqen karakter rnet een aantal overeenkotlsten

-

het bijprograrmna.

at1-rar-rkelijlJ-reid van

In het totairl u-aren vijfr-aar-

- bii e,red ri-eer rnooie

Kuiper was er niet die kwam pas later) en

ten qepland. Bij het inchec-

-

ken kreert ik eerr.ing.tig

keer binnen een maand gedoopt werd.

Bij Breda Ballonfibsta

gaat

Jacob

de pijpenstelen de eerste :rvond.

-

goede organisatie

pesterijtjes rni.jr-rerzijds tesen Jacob,

-

leuk orn r-olgend jaar x.eer lraar toe

lijker Brabantse sfeer. Wie de competitie

altijd qoed verzorgd en qezellig is. In

het tijcl voor cle (apris)ballonparrv, clie

ge\r-onnen heeft u.eet ik eigenlijk

eiqen

is

task

tot rnijn

verbazing

heb ik zelf ook

nrijn marker

ge-

qooid. Al met

bij te praten

-

-"r.as

gezet en

eens te zien en

-

Friese Ballonfeesten, in een iets gemoede-

maar 66n

vililrten

leuk om je colleea ballonvaerders rveer

Kuiper en jar.cl hoor. het regen-

Na

niet meer, er

het u eer

gevoel, rv'.rnt daar liep _[acob

alles in vergelijking met bijvoorbeeld de

r.r.trt

tr.1:

ballons

vier van de zes vaarten doorgingen (facob

dat de Nostimos-ballon voor de tweede

n:rast elkaar

al

rvas Brede ballon-

lidsta een gernoedelijke en eezelli-

ge meeting ltlet een a:rntal mooie vaarten.

B",l'*,

15:*lll

ST o

1."-:9 -Y {g!! ;iiiiLt

I

ontzetten(l r-ecl publiek

I{u\rer

te gaan.

Een veel besproken

op een

fenomeen

::J;:,:I:,--.,HT:. \ Koeienbranders en

feestterrein die

maakt het meeste lawaai naar

voren. Een ballon brander die

koeien brander. Sonrrnigen qebrui-

decibellen.

ken hem ook bij andere dieren en dan

spreekt men u.el van de bonte-h.rng-

"omhoog straalt" (d.w.z. het geluid is naar boven harder dan naar bene-

buik-ever-zwijn-brander of kiezen voor

den) is vanzelfsprekend in het voordeel

een meer technische benaming en spreken

ten opzichte van een

over een Quiet-burner. Hoe quiet is quiet

brander.

"neer-stralende"

eigenlijk?

Geluid wordt gemeten

in

Duidelijk is dat een beoordeling op het

--- n, atut

decibellen.

gehoor

niet erg

betrouwbaar lijkt.

Een decibel is, net als in deci-meter, een

tl

Alhoewel het naruurlijk niet uitgesloten is

tiende van een bel. Genoemd

l\ll

dat (met uitzondering van honden) wij

naar

|l

Alexander Graham Beil de uitvinder van

meer horen dan a1le andere diersoorten.

de telefoon. Overigens de eerste per

Wat in eerste instantie een eenvoudige

telefoon overgebrachte tekst luidde:

opgave leek: "Hoe quiet is

"Als je mij kan horen kom dan naar me

quiet?" wordt stilletjes aan een serieuze

toe", kwam de bediende dan deed ie 't.

Waar had ik het ook al weer over? Juist, koeien branders. Zijn er ooit metingen gedaan aan koeien branders? Volgens

van me, Henry Venneulen, -E-r+r

:-

P.S. Dames en heren importeurs enfabri-

welke normen? Bestaan er eigenlijk normen en gekalibreerde meet-methodes? Er

kanten, u aoelde hern al aankomen d.enk ik,

illustr atie : Ph i l ip H opman

@at ueet

is een oud verhaal dat Schroeder, van Fire

uit

IJ hoort noE

zaak. Onderzoek is Eeboden.

a oan uu eigen branders? Is er

onderzoek gedaan? Hoe?

Zijn

dc resaltaten

Duitsland wetenschappelijke

spreken ze o.ver seriously Quiet, not quite

beschikbaar? Bel 075-6313669

metingen liet doen aan de universiteit. Het

quietl In feite vinden we onze eigen spullen

6120658 me!

lag dus voor de hand om daar te beginnen

natuurliik het mooist en dus het meest

met miin onderzoek hoe quiet. quiet nou

geruisloos. In werkelijkheid is ons gehoor

eigenlijk is. Dat leverde echter enkele prak-

niet voor alle frequencies of tonen

Ballons

ik

even

Schroeder jr.

gevoeiig. Daarbij bedoel ik niet de variatie

te spreken kreeg ging nogal wat tijd verlo-

tengevolge van slijtage of beschadigingen,

ren en toen moest ik hem nog van mijn

maar de normale "frequentie karakteris-

tische problemen op. Voor

goede bedoelingen overtuigen. Daarna tiek" (bel me gerust

als

je er meer van wil

bleek dat het onderzoek nogal gedateerd is,

wetenl). Hoe ziet die gehoorcurve voor

en niet aan een universiteit maar aan eerl

koeien er eigeniijk uit. Bedenk bijvoorbeeld

met

Fachhochshule, vergelijkbaar

Hogeschool (vroeger HTS), door

een

dat een hond geluiden kan waarnemen die

een

wij helemaal niet horen. Met andere woor-

Herrn (dat is Heer niet Herrie) Professor

den, de lawaai productie van een brander

Hallmann werd uitgevoerd en die was net

mag voor ons meer of minder lijken, voor

of

op vakantie. Dat leverde dus (nog) niks op,

een koeienoor

maar de pogingen worden voortgezet.

zwijntjes-oren kan dat wel eens heel anders

bonte-hang-buik-ever-

uitpakken. Een ander aspect is

Bij

de beoordeling van het lawaai van een

brander hoor je kwalificaties in de zin van

krachtig-tegenwoordig.

en Bij

richting maakt die brander het

welke

meeste

lawaai. Dat hoeft niet perse geli.fk te zijn

in

brul-

alle richtingen en bovendien verschiit dat

wat-zijn-ze-

per frequentie (toonhoogte). Vergelijk een

Lindsmand

dr-ukkamer luidspreker (zo'n toeter model)

grommend-maar-we1-lekker-stil

lend-maar-fluisterzacht,

tot

in

lffi

r:*r

{** r

,,guid

r*,,,*-

',J'i"

Y=f

*ft**tr

o

'

offax 075-

19

ItllEl EE Overtuig

ie nu zelf

usn de krruolireil.

Wij hehben een demonslrstor voor je kloor slgdn... o

Verkoop

a

Leasing

a

Snelle levering volgens afspraak 0m je een oplinole

a

BvL itrsp ecties

a

Reparatie en 0nderhoud

a

seruire le lunnen bieden

is ons Seruioe Genter 6 dogen per weelr bereikboor urn

Reclamebanners voor alle fipe ballons

9.00 tot 11.00 uur!

GLOBUS BALLOONS

H@LLAND

MONTGOLFIERS HEIBLUFT BALLONS

Heerenweg 5, 7955 PA lJhorst, telefoon 0522 - 44 29 21, fax 0522 - 44 33 82

G.AR,,^,i!7]E ETU

g/ER!,!CE

'NELLE

BALIiiisr0?

IN 24

LAIS,DEA'

REGIO.COORDINATOREN \iror

Nederlancl is in vijf rceio's r.crclcclcl.

P*;;;;;

icrlcrc rcgiu i> ccn

orcoioa,

n#,4

W de P#ti

coorclinatol aangesteld, tlie de qer-oeliqe gebieilen tlient te vcrzrrrnclcn cn in Lear-t [1oct b]rclrgcn.

Bruhtnt, Zeehnden Linthurg:

Regio

(]T

,\d I Iearl.nLis,Ttrlpcnstlaat 75a, .1818

Breda, 0765 1.+t l7-l

Regio Gelderland en Oxerijssel :

(lclhard Hooqesla g, \\ralstrirat

1

.1,

7

(ri 1 11T' Ootintusurn,

0.5+r 99.r 299 Regio

Utrecht,'t (]ooi et Fletolsnd

lrank

Sc1-rri'cppc, Silr-ersteijn,1,1,

0.1-16

161

21 :

6

l611 PC Breukelen,

-16(r

Regio Noord- en Zuid-Holland : RLrud

'f iLrbcrt, \'locdlijn 17,

lll5

BX Heller-oetsluis,

0181 11159; Rcgio Lfatlden, ()roninget, Friesltnd eu Dt'enthe: -Jan

lroklen. L)orpsstraat l9b. 952; TB Broilreqer.

0.r9

9t.l

+.161

In verbanrl nrct dc leorglnisrtie r-,rn het Landhourrscl'rap zijn er

bij

voorrnalig

l-ret terperse ge:ln vtul dit nummer

\\'ij

q'66n ct.rnt'.rctpei-sonen bekenrl.

hopen

r-r

in het

volqend

numlner -"an Blrllonstof nader te kunnen infrrmreren.

BESf \IOORZIIIA,R Ifirns Schcvcningcrr. Tel;

SE,CRET.{RIS

0i0

--l-50 -l+ 78,

l+

R,

\trs, Ster-insrnet +1 , 2i8; EK fer:

Clees van T:Icldcn,

Tumhout. ']'el.: 00 l l \\'ah1e,

de

UU

+i l+

\\'estermrnlei'll.

8501

6.1

070

150 80 t-t.

Tortcklreef 8. B-2-160. Orirl

'l

BESTLTLTRSI-EDEN

TCJourc, Tel:

051.1 -+1 +0 -;9,

1l2l

far: 0511 +1 8-l 71. I{utser Coucke, \-inq-boonsstmat +1,

.lC Hih'ersurrr, Tcl.: Bkremkrrnp 60,

51

1

0-15 68 -l +1 89.

1

01.;-671

Hrns van Hocsci,

XK 'Den Bosch, 'I'el: 0 i I 61-l 26

PIIRSVOORLICHTER:

_loop

reke

de \\llde, 'l'el: 0l

I

-19-l

8-1.

I I l(r

/

i8 8i.

KORIE BER'C,ilIEN

tlitslag

-

De Bronder FB6 Kondensvrii, Stil en Sterk.

pruzzel mee

geluli!<ige, .,\4'ilrrl4ar,.,.rrmr, de woordpuzze] uit Ballons$f van juni:'97 is 'g,ewonnen door 'Fokkens

De

,

J,

uit,Ve$arnr

gcfelicltcerdl De eadeaubon is hem inrniddels toegesruild, Het goede anfivoord i11, KA\4 P I O E-NSCT{{P PE N E\,'E NEMENT. Er waral zes.goede irzendingen en II. Adams, de ont* werper van de puzzel heeft de, Ioting gedaan. De andere

viil

goede inzendingen waren van:

T.

Notuurliik

sM&JdJ;ilJn

Renrier

uit }tilversEmi H. yan Nirnmerdor uit l{leuteu; G: Kamphuis

uit

Bruinehaar:

A. Hetebrij-schure uir

Heerenveenl R.A. Westerveld uir Amsterdam.

Am Bohnhof I . D-51338 Schweich (Trier) Tel. 0049-65 02-1014 . Fox 0049-65 02-1016

Iedeteen bedal&tdie me€gedaan heeft aan de puzzel.

BAlt,,tirsTot

Een wedstrijd zonder observers Matbijs

22

de

Bruijn

INTEIDING

echter belangrijk de ene is natuurlijk dat

Om dit onderwerp te belichten lijkt mij een

een

terugblik in de korte geschiedenis van Hot

"onze" spolt. de :rndere is dat hij een leuke

Air Balloon wedstrijden noodzakelijk. In

tijd krijgt arngeboden rnet de rnoqelijkheid

het begin van de zeventiger jaren werden

op een qratis ballonr-:rrrt. De

obserr.er

"zijn" tijcl opoflert voor

m'.lte \-iln

in HLB's gehouden.

onclersteuninq hanqt daarom af r-an het

De wedstrijd regels zijn ontwikkeld door

gerricbt. clat op de ene of cle anclere ziens-

de Engelsman Nigel Tasker, die ook ver-

rvijze sordt gelegd. Deze afir'egir-ru' is r-rij

de eerste wedstrijden

NK heeft

geleid. Het

persoonlijk en moet ieder r.oor zich maken.

probleem datdeze sportvan andere onder-

-\iqezien drlatr-an is het een feit dat de kos-

scheid, is dat de prestatie niet op 66n plaats

tcn \r,r,r'olfici'.rls de groot.te |,,r1 Tiin op

wordt volbracht maar op verschillende

het buclget van an een meeting. Een npiscl-r

schillende malen

lokaties, (een wedstriidleider kan niet zoals

DE KWATITEIT

budqet (ca 30 3 0 cleelnerners,

bij een voetbalwedstrijd twee elftallen over-

Vooral bij kleinere wedstrijden is het pro-

clagen),

zien). Om de door hem uitgedachte (nogal

bleem goede observers te vinden aarzien-

Ges (ca 6000Ks^)

strenge) regels toch te kunnen controleren,

lijk. Wie wil graag in Idskahuizen in

een

Ka.rten piloten (30x60)

werd de z.g. "observer" ingevoerd. Aan dit

koude zeilschool slapen in April? Is er spra-

Kirerten offi cials(-10160)

principe is sindsdien niet veel veranderd.

ke van Japan of Turkijke inclusief ticket \-ergunninqen e.d.

-

Eten otficials (10r125)

DE BESCHIKBAARHEID

wel heen mag. Tot enige jaren geleden was

Or-ernacl-rtinqen officirls

Het systeem van de observer heeft tot nu

de kwaliteit van observers bij EK's

(-l0r.1tJr3)

toe bewedigend gewerkt. Maar ook kritiek

WK's ook zo, dat zij hun plaats verdienden.

is geuit, en wel voornamelijk over de orga-

Denk ik echter aan enige observers die ik

nistorische rompslomp die ermee gepaard

de laatste keren

gaat.

Wie vaker aan wedsuijden heeft deel-

r.aarten,

-3.5

zict cr bijr-oorbeclcl zo uit:

dan onstaan er gauw disputen wie daar dan

en

-5

Ondanks het

feit

f

5000,-

f

).400,-

.f

1000,-

/

1500,-

.f

3600,-

dat deze getallen

vrij grof

bij zulke evenmenten heb

zijn, valt op dat de post kaarten, eten en

mij duidelijk dat ik bij

overnachtingen voor officials minstens de

wil de zaakaardig had kunnen bela-

helft uitmaken van /an het budget. Bedenkt

gehad, dan was

genomen en mogelijk georganiseerd en

kwade

geleid heeft, kent enige van die problemen.

zeren, zonder dat het opgemerkt was.

O.a. moet ervoor gezorgd worden dat iede-

is de zin van een observer

re piloot een observer heeft, daarnaast nog

bezig ben hem uit te leggen hoe hij mij

a1s

enige reserves. Indien de piloot zelf ziln moet controleren. Nu wordt

ik

Wat men hierbij dat het het (tot nu toe gelukkig)

als piloot

mij

al jaren

meestal gelukt

is een

sponsor te vinden

voor het gas, dan valt de post officials nog zwtarder in het gewicht. Wil men de sport

observer moet benoemen, is de kwaliteit

door chief observers en anderen verzekerd

betaalbaar houden, dan moet

er

dus

van de observer moelijk te controleren.

dat aan de hraliteit van observers hard

gezocht worden naar methoden die de

uit-

Verder gebeurt het, dat in zo'n geval een

wordt gewerk, maar zichtbare resultaten

gaven beperken.

piloot een observer benoemt, die hij zelf

zijn mager. Bij de Franse kampioenschap-

helemaal niet mag, want door zo'n benoe-

pen van dit jaar werden ca. 10 van de

ming is het zeker dat hij deze observer niet

observers de avond tevoeren

krijgt. Op de laatste Belgische Kampioen-

cursus opgeleid.

vijftig

in een stoom-

hem

te

beperken tot het minimum. Een eenvoudi-

ge oplossing is b.v. de z.g. Pilot Elected

schappen b.v. werd een piloot van deelne-

ming uitgesloten omdat de door

Een methode is het aantal officials

Jury. Hierdoor vallen kosten voor een drie

DE KOgTEN

man Jury weg. Een ander is een wedsrijd

Ik

benoemde observer niet kwam opdagen.

Het is gewoonte

Het aantal deelnemers schrompelde toen

eten en logies vergoed krijgen bij evenmen-

geleid in de laatste 15 jaar en was vaak tot

van een magere negen naar acht deelne-

ten, en verder volledige of gedeeltelijke

diep in de nacht bezig uit te pluizen wat

mers!

reisvergoeding. Twee gezichtspunten zijn

sommige deelnemers hadden

-

l.ai

ge\Morden dat observers

'$+frr:'oirTo,

zonder observers.

heb vele wedstrijden

gedaan.

Kortgezeqd cle u'edstrijtllei.ling, (inclusief obsen-ers), besteedt clc meeste bepalen

tijd

aan het

r,ic laatste en voorhatste is

ir.r een

rvedstriid inplilats van u-je eerste of nr.eecle

is.

Dit konrt

omclat goede piloten r.einig

lbuten nraken, (geen rnarkers

r,erliezcn,

meetb:rre result:rten o1) \\-eqen etc.).

:;1:;;t::t:'::;:84:l

:'.,::a:,:':.,:a&:a,:\

:.:' :aa:::: ::.::::'

;6f3

:ttt:,:it:@ ::u:t:1.,t::,i'oln

om de regels

,,,,,::1.:.:.,::,:Aif,

q'oecle resultaten

:,',t1,;11.,',6;

gemeten x.olden, (zoals geschiedt Coupe d'l)urope

,ll.':l:,::l!lilri

is

clus misschien een goed idee

zo te rnirken, il',rt alleen

Het

,rtl:rl,i.:,::,ll:l].l

in

de

in Frankrijk). en slechte

23

',;;,1;1:,;':{9, ';',;,,;::;;:::.:;;1;

resultaten oncler de maat \-allen. Bii zulke

:,;;,.:);;,;::;::}$:l;l

regels zijn dan qeen obseners nodig, alleen

:t,t.t;:;,,,:*!

Al ileze lntlirtre-

,a,::)a:::,:.,:a':4,f:..b

,i,lti.lr,,t'l.l,litl:tt:t.r:

een bcperkt arrnt'.rl scorels.

geier-r, zoals r.erminclering ,,rrn

het

aantal

offiials, gebmilmakilrs van l-righ

tech

equipment als polaroidcamerit's en GPS's,

,:::::t...:,'.aa:.::

al aa :t a:::atl

.:. t:,:'

Wl

:,,:::.a,

::.,.

:,.t:.:,.,.:,W tt:]litl]:i{$0r ' :.4:'.).:,,.:.)taa::,,::1.): ::::,aa:

irllnpirssinq^

r'an rcgels l-aarbij het accent

liet op rnetcn van goede resultaten. klnnen leiden tot u'cc'lstrijclen die betaalbaar zijn en eenroudiq te orqirniseren.

Dit

at:,.a:a)V14.{)

.':t:',,::::a.:::'::a:.::,.1,::.,:'.ta:'.

,,llll,lld?ll:.

:tt:

wJv-, trlrtt:iir:irl:at'l

soort u.ed-

stnjden mocten hun plaats hebben n:rrsr de

oficiele grote rredstlijden rret

obsen'ers,

zoals nirtionale kampioenschrppen, EK's

en \\'I{'s. Bii de wedstrijd in

Oud i1riiiiiilliiS,rLi

Turnhout. qeorganiseerd cloor Cees r-ln Helden en door rnij gelcicl, zijr-r bor.en gen.reJde

"lfu

::::h,:a)

principes gerest. Ilierbij bleek dat

ttt tt. ::tt;(,.

de comrnunicltie ven scorers met deelne-

;strcw

lners en rvedstrijclleiding van groor belang

is. llobiele teletbons zijn meest ideale hulpn'riddel.

l-rien-oor het

\'elder bleek clat

de r-oorclelen r-alr u'edstrijden

zonder

obsen-ers rvat betreft cle kosten pas bij 2.5

of

meer tleelnemers beq'ir-rt te $'erkcn.

KOPIE BENIG,,IEN

*-'-

!:-i-*j

"v.'""""_ --^;n .Y S"-t o I fl#t L Lij) :!i;;

L

24

,,, !rrrr..---&Em

WITCO Verkoop Cameron ballonnen en accessoires n Radio's, lnstrumenten, GPS's, Westfalia trailers o Onderhoud, reparaties en (BVL-) inspecties ter plaatse o Opleiding theorie en praktijk n Reclame- en passagiersvaarten tr

"

Piloten tl

WILCOAIR

WALSTRAAT

AUTHORIZED

TELEFOON: 0541

CAMERON BALLOONS REPRESE

TIIIIITIIII 13

7531

-293299

)r'

--

--.

-tl:."

-B ,t'X L rr i1 S T o ./;iiri:, .qK *h

I

OOTMARSUM

TELEFAX: A541'292825

POSTBUSTS 7630

NTATIVE

ET

AB

OOTMARSUM

Goed

(Leeu.uardet'

2i.juli

Conrant, 1

stress ls.r,t

te

997)

Joure -

o1n

De

reitsjen."

Petr:r

llleest bijzonde-

Ecken-

re ballon r-an rle

hrusser-r (20)

.louster

uit Broek

Lrrrllcur-

elr

iccstcn

steeg

\\.eterier-rd

niet op.

maar

liqt op een rllrttras

laq slecht enliele Llren op tle

ir.r de

rlocr

\l.as \-an

schuunrub-

ber te l'er-

e\ ene-

menrer-rha1,

Hij

kerr.

"Dit

is

leuker: cirr

qernaakt 1

\'1r1

bolien

,5 0.000

pe1-

bierdopjes, r'er'-

len clrrt ik

r{aard

eerst hier in

door

Ronald de .long

de

(20) uitJoure

heb

zljn

er.r

lricnclen.

buurt qeclaan.

Dopjes heb-

Ronrrld cle .long

ben

licp al

nrooiere

Ianq-er

.,

cen

ror.rd nret het

kleur en

je

idee cle qrootste

krijg't

er

liquur te leqqen

rnintler zere

clie ooit

vinqers

met

tan."

do1-rpen

l_eggen

gemaakt. Om aan roldoende clop-

pcn te

konr"-r.i

riep hij de hulp in

van firaten) tamilie. sportclubs en bierbrouu,erij Hemeken. Zo beeq

hil er

150.000

bij elkaar. De bier-

brourverij schonk liefit

vrienden enkele

duizenden.

Ciisternrorgen acht uur treqon

alle dopjes zijn gebruikt. Ronald

balldn van 150.000

-i(1.00t)

.ruk'. Zelf ;paardc Ronald rrrct ,itr

Om half vijf is de ballon af. Bil'na

kijkt tevreden naar de

werden de dopjes van Heineken

groen. Dat kwam mooi uit.

bierdopjes

Konden we mooi de ballon opsieren met een ster van de oude rode."

De bonte verzameling

Ronalcl in de Jouster evenementen-

hij. "En elke ballon heeft nog

groen-

rode figuur. "Drie-.,jaar geleden

rondjes

hal met zijn poging van al die doppen een

\ L-rl.laart

heteluchtballon te leggen. Hij werd gehol-

drieletteriqe cocle.

pen door studiewienden en wijwilligers,

\a r-ier uur u'erken begint

vijftien in het totaal. Deze ploeg noemt

qestalte te krijgen. In kleerrn:rkerszit Ronald niet erg. Hij weet zeker dat er nog

zich het Bierdop Ballonteam. Met 150.000

z-uoeo.t l-rrj door. \ren-elend

dopjes is een ballon met mand mogelijk van

niet. "Het u-ordt juist steeds leuker

18 meter. Dat heeft Ronald,

m:lte het resultaat zichtbaarder worclt."

Daarna worden de bierdopjes op een hoop

milieukunde aan het Van Hall Instituut in

Op zijn ]criedn zit

-Jacques Westerlaken

geveegd,

Leeuwarden uitgerekend. De naam wordt

(,1-l) fanatiek dopjes

te schuiven. "Fouten

PH-DOP. "PH staat voor Nederland",

rneitsle is dreech. Dit is lekker dom rvurk.

student

a-an

-.,

een

,,-jrt-\

'#"4'r-t6tlf i{et!

haalt het Guiness Book of Records niet. De

tijd om de poging officieel

"

rrs

Ronalds idee

en te registreren bleek te kort. Dat vindt

r,indt hij het nooit zoveel bierdopjes aaneen zijn gelegd.

H,-.s

g"T o

r!*w

aan te melden

I

naar'-

Snel maakt

hij er foto's van. Als

bewijs.

want de zaal moet voor andere

doeleinden worden gebruikt. ze voor later.

Hij

bewaart

Voor een nog grotere ballon.

25

26

Als u ook later verzekerd wilt ziln van mooie vergezichten...

DE KEYZER ASSURANTIEN BV VERZEKERINGEN -.HYPOTHEKEN - FINANCIERINGEN - PENSIOENEN Wilhelminastraat 31 , 4B1B SB Breda, lel. 076-5224250

/oKlarrt

,b Kc/rt/1fr

..,1.

-

".

.v

e7 /o ,<yZou

r, *-*

^,.: s s:r tt ,ffi &*

B A'[ i.:ir is&1s

i:

i

Sky Balloons nu ook in Nederland Sky Bd/loott,t

t','

otllr/tttttl

detlijk in het Portr-rq'eese reqister

rti.t ten ttttrtt, t)rtt ot'erblte.l'

l.ertl opgenomen inpllrats r-ln

ttttr)dt T/tttrtler ett Colt

onder Britse reqistratie te moeten

B,t

1 1

-q

C

t

nt

r,

o rt., .t',t i I 1 i t

L

k o t /t

t

rLt

ta rh

o

t

/:

lrr lrrrrr I(r'l- Lrrrrrr,lc nirrrrr, ,\Iistral brander bescl-rikbaar.

r t

.l't I ritu.q

t /t di r

\-1ren.

n.q r: n

t

.q

t't' rt) t)oo

/t, t) /t lt rat'

t

h tt

Onnrikhcld van rlc oorspronkc-

n

lilke brander,

.l'abrfuk itt Zui) EtttTclttt).

ll/at ottrblet.l k

1e

i tt e

.q

ro e 1, t: tt I /t

t n f t't"n'|/t

ol 1a rt o 1, t 7'

tr(t,1 tr.,

o

cj(.- lrat))ert b c,, c /t i.k1,

.qe.:e I t

llistlal

clc

'squeeze-actior.r-valr-es' \'a1r de

.\Iark 1, milar voeg.le diar

i

tt., t e

nieuu-e pilotlight r-alr-e :ran toe als

ttli

ook een instelbale koeienblan-

claarcl

rt t' rt rt tt

q-czet t

ccn

clcr. l.aamree een nieuu'e stan-

it,, 1, t.i

t,r t'',',t rt

de

atlt

ttitl,t(n)

le tt te I 1t 0., i t

l-racl

t,

in de brllonraart uerd

. Het uiterlijk

v.:rn cle

bmn-

der is ook r-crbctcrd, zodat

'\listlal er urt ziet

de

dn p;cstcert rls

De eerste taak l,rs her rrlL.lcn

een brander van rl'eleld klasse.

\-rrn een tirbric'.rge ruimre, Dre

.lrtn ()t',trtle en Ron dc J,,n:.1 zii:r

ttct.l ..r..t',]qt

'c,

t --

de laatste aanlrinst r.an

--it-

Itrn een tlbrieksconLpic\ ()r{iite| rijtticn miji r-an de oude 'l'sC t.rbrLek. g.:irncerd

in

g.at nog steecls qczien

uoi'.t

r,.ls I-iet

eerste Skt balion de lucht in.

In novernber

gedachte achter het Sky team delen, om

de

Lf.K. en de prorluctie beg;on.

L-r

het

r-oorzien van alle onclersteunentle

t:cilirci-

de

oler

die

loor

Europr.

cle gehele u.ereld srLlurt, behLrett.

uit

wordt

rrn

ten \\::rar een bednjf, dat haar llr'r-)ductc11

Europese Sky team. Iedere Slqr dealer

1i)95 rvas de hele Skv range qecertiflceerd

eerste jarrr nanr Sh, 25% r.an cle r.erkoop

glootste bakstenen qebour,

het

U.K. r-oor haar

reker-ring,^,

mensen

de

in

ballonvaren betaalbaar te houden. Dit doel

(het enige lanil

wordt niet bereikt door de standaard te ver-

\\'ilir11'OOr VereUnninq r-ooI de r-crkoop u'as).

r:n Pilrten

geselecteerd

lagen of te bezuinigen op klantenservice,

cle

maar door een klein 'hands on' bedri.jf te

heeft.

kracht Ian cle lrrancler. Het on6r'erp uirs

voeren, waarin iedereen streeft naar de

Yanaf het begin beloofde rnen plechdq zich

opzertelijk eenr.or.ldig, zodat piloten hun

beste service

toe te leggen op 'het beta:rlbl:rr houden i an

branders zelf konclen onderhouden, omdat

zenlr,ggenvaak257" lager dan andere bal-

blllonr-'lren'. -\lalk Broome, met meer

.1e

l0

(1arl

jaar en arinq in de procluctie van ballons.

rlet onn\ er]len

prezen onmiddeilijk de rust en

reparatremogelijkheden in het begin nog-

voor de laagste prijs. Die prij-

lonfabrikanten.

omdat cle zou'el Jan en Ron zijn zakenprtners sinds 1980 '\Iede hoofd- en koeientrrander met met Ballon Medium, een ballon- en repara-

bcperkt zouden zijn.

van een ranqe ballons

pilodieht

'.rls

voor Sk-. Als eerste paste hij de vorrn vrn

hetzelicle

npe afsluiter zijn uitg'erust, is het tie bedrijf. 7e zijr' goed bekend in de bal-

de er-rvelop ilan tot een echte 'druppel-

,rntlqlhorr,l 7c(r een\ oudig.

lonwereld en uitstekend geschik om Sky

vorm', die in strjeen en dalen stabielel

is.

De Durtse lerzunnrng lnvam in april 1996

Balloons te vertegenwoordigen. In novem-

Een extra bonus ri'as de r-erbeterde lucht-

eevolqd door de Fr:rnse, de Zu.itserse en de

ber zullen zij hun eerste Sky ballon afleve-

stroorn door de enr-elop, $:at een snellere

Amerikaanilse vergunning

begon

deflatie nir de landng

tot

ger-olg heeft.

rn;randen

r':n

in de

eerste

1997-

ren. Het zal hun een genoegen zijn hem aan geihteresseerde te tonen.

Daardoor lr.orden allerlei extra deflatie srs-

In april 1997 bouu.de

temen overbodig bij ballons tot 200.000 cu.

cial shlpe, een gasfles voor Porrugal. De

013

ft. Ontu.erpen r.oor brander

en mand u'er-

ballon rvas onn\-orpen en gebourvd in krlp

Tekst: Peter Tilney, Sky Balloons

den afgerond en in september 199-i ging de

6 s.eken en vloog zo goed, dat hij onmid-

(t:ertaling Ratger Coacke)

S$.- haar eerste spe-

.-* '-",\l{ 'B,t'rL'olsrtl

,i:ir

.. "qi ,'" "-".

.gffi

trffi

Bel ze om de gehele Sky range te bekijken

-

57 1

31 40, fax 013 - 57 t 31 44.

27

28

Deze zomer was het voor liefhebbers van special shapes extra genieten...

Foto's Theo Hehhuis

*;.

Httl,trisr0r Bitt:a

tlitliai

"r i

29

ettrt trt.t/.t.tttlt //rt ,',trt krrtl,1,c1.,,

i!'t rrtrtcttrt

t')e ta.|e1.,

r'trrt

in /tet rt,,tttttrttttt:ittert,

Op Lcrt

te

r)er

rto.q

\t

otttTcbrttikl

)rcrtt) Jttrt :i1rt. Kotr,r I10*, 2() kn, 2it)().1't." Hel trartrt

,,trrtl :ie ik

t)e eer.,te .qt.qetert.,

ettt /.rt17'ttlt/'lt(t t)t',rttrt t'ttt /ttt )?)erlan).,t ballonttrtnt r)oorkrte.q.n tt,t'tt')oor.qrt.l',t,tu )t

Toth

u'i1

ik ltrol,eren (r

ZATERDAGOCHTEND

niveaus

t:el,t

in de

u,af ,,tte11e

)tc ik

lo/17p/oa.q,

rdn /titrntt op ltttlti;,' r't'L't'[t.L]tt'in.

atn-rosteer

l\'eer te

ge\-en.

aankom zijn Rien en Ron al naar een voor-

Drannee is nog meer inzicht te krijgcn in bereidende briefing. Ik neem even een kijk6 SEPTEMBER 9 UUR. ' t is nruoi t eer' .rl. il hct ti\-\ll-tcrrcin in de verplaatsing die de ballon van RienJurg je op het oplaatterrein in Warstein zelf.

Bilt oprijd. \-oon1;rt ik na \\'arsteir-r r.er-

en Ron r,an flouten uit kan voeren.

Tientallen heteluchtballonnen stiigen er

trek, probeer ik mc zo lecl moqelijk in te

\-oorlopig ligt het stert\-enster rlrssen zon-

op, vele identiek van uiterlijk. Het merk

de

ler.en rn het rveerbeeld

lan de kor-nende

\\it

is de hootilstro-

dasen bor.en Europ'.r.

rning in de hogere luchtlagenj \\-aar trek-

dagmicldag

J uur en nriddernacht. De tra- van de bekende Warsteinbierbrouwerij

jectorie-bereker-ring ler.ert

het

volgende

beeld. Een ballon die zond:rgmiddag vanuit

op

de gele enveloppe. Wat me verbaast is de losse manier van starten.

De thermiek

is

ken de regengebreden langsi Is er grote \\'arstein vertrekt en daarbij op een hoogte nog bij lange na niet gedoofd ter.wijl al vele kans op buier-r in sornurige streken, hoe r-erpl:ratsen zich de fronten?

1rJir1

Het zijn

r-ar-r

a1le-

ergens

\'rilqen clie orn een ant$.oord zitten te

.'-.:'::rgen als molqen

de -l1e

5000 voet r.ertoefi z.'il na 21

sr-rel

Gordon

tot l0 uur balions de lucht in

gaan. 7.elfs op de meest

in de buurt van Croatid terecht kun-

wije Nederlandse ballonfiesta's heb ik dit

nen Lomen. Zou hct ra'lrnireau colltstilrt

nog niet eerder gezien. 's Avonds is er een

op 10.000 voet zitten dan blijkt de afgeleg-

belangrijke bijeenkomst voor de piloten.

uit te komen en

Door loting wordt dan vastgelegd wie er

Llc:lrl:ii '..i.n st;rrl g,t.t. \et als Vorig jaar

de u'eg een stuk zuidelijker

.ius i .::,r:i :;: '.rhlt-sic \\-erstein in het

belanclen ue boven zuideliik Sen.ie.

morgen als eerste mag vertrekken en welke

:rLr.r,.ti"i. D.

,\Iet een dik pak l'eerkaarten en

landen zullen volgen.

.'.

:.h:-h.i.t

1rt

r,rnr

1;1jj g.11

r-nodelbe-

In

een stampvolle

berekening op ccn gr,r.r: conrputerrrloalel

rekeninqen r-erlaat ik tegen de middag de

zaal ffekt een ldein meisje,

ik vermoed

de

om de baan lar-i luchtrleeitjes op

t'eerkanrer. Op na,rr \\'arstein. Als ik daar

dochter van 66n van de organisatoren,

a1s

dir-erse

Hud{s+ffii'trffi tr-Y

eerste het bolletje met ....

Holland! Rien en

In

met gemak bereikt kunnen

worden.

de camper, het rijdend volg- en

Ondertussen wordt bekend dat ook het

mogen openen. Laatin de avond beginnen

communicatiecentrum tijdens de race, kij-

luchtrrrim van Bulgarije gesloten zal ztjn.

v/e nog aan het uitwerken van de strategie,

ken Ron en ik naar de luchwaartkaarten.

Vijfuur, opnieuw een briefing voor

de manier van contact houden

tussen

Die met de Noordkaap erop kan wei thuis-

ten. Het

grondploeg, bal1on en meteo, en het

blijven. AJle kaarten die ten oosten en zui-

iijn in de buurt van Dusseldorf ligt. Die

bespreken van de mogelijkheden die de

den van Warstein liggen, moeten mee

in de

neerslagzone passeert ons waarschijnlijk

stroming ons boven Europa biedt. Rond

mand. Ook alle hoge bergtoppen die de

rond half zeven. De organisatie besluit het

van

mannen onderweg kunnen passeren wor-

startmoment uit te stellen tot 20 uur. Op

het hotel. Vanaf Schiphol stuurt collega

den nauwleftend gecheckt op hoogte. De

het launchterrein worden de laatste ballons

Piet Cobussen wat nieuwe kaartjes. We

verwachte iuchtstroming voor de komende

gevuld. Ma grote "brandweerslangen" wor-

spreken af dat de computerrun later die

dagen levert goede mogelijkheden om ver

den vele duizende kubieke meters water-

nacht ook nog wordt gefaxt.

centraal- en oost Europa

Zondagochtend, 07.15 uur, met een slape-

Toch zijn er een paar lastige obstakels. Het

ballons eenmaal rechtop staan, wiegen ze in

rige kop struin ik eerst naar de hotelfa-t die

luchtruim van de Oekraihe, van Bosnid,

de vlagerige

staat. Vanaf de eerste

CroatiE en Servi€ zal gesloten zijn. Of het

langs de lucht trekken geven het geheel een

verdieping zrelkdat de rode eindstreep van

Bulgaarse luchtruim open is. is nog niet

sinister schouwspel.

de faxrol wel een halve meter lang is. Het

zeker,later op de dag zal dat bekend wor-

nog maar tegen half acht begint het ver in

blijkt dat ik niet

de enige ben die de fax van

den gemaakt. Door deze situatie wordt een

het westen wat heiderder te worden. Het

het hotei misbruik. Ook Lou Biiloonis, de

vaart over lange afstand sterk gebonden aan

front lijkt voorbij te zijn. En dan is het plot-

Ron zullen de 41e Gordon Bennett

30

het opzetten van de PH-KTS zijn begon-

middernacht test

beneden

ik de faxverbinding

in de hal

meteoroloog die ik

in '95 in

dus

Albequerque

nen.

in te komen.

stofgas

blijk

de

pilo-

dat er nog een kleine buien-

in de envelopes

gepompt. Als alle

wind. Donkere wolken die snel

Af en toe regent

DE POORT, de tamelijk smalle corridor seling zo ver. De Festo ballon-wordt

het

naar

aan het werk ztg, is weer van de partij.

die via Hongarije naar Roemeni6 voert.

het speciale podium getild. De launchmas-

Vanuit OMAFIA in de VS scuurt ook hij

Rien benadrukt het nog eens: "Wij moeten

ter geeft in rap tempo bevelen aan de men-

een massa weerfaxen naar zi)n Amerikaanse

door de poort, anders kunnen vre het ver-

sen die de mand aan de grond houden.

ballonteam. Ik kan het niet laten om toch

getenl, die poort

even te kijken hoe het Amerikaanse trajec-

Terwijl we buiten een lekkere bak koffie

Achrung, loslassen...., festhalten. Noch ein

toridnmodel heeft gerekend. Het blijkt

drilken komt een oude bekende ons goei-

Sack. Achtung alles loslassen, festhalten.

is heel belangrijk

I".

Achtung, festhalten

drei Sack

toch we1 wat andere mogelijkheden te endag zeggen... Pier Haven en de zijnen. Achtung .... alle LOSLASSENI En Hij

geven, we zulien zien.

is met

zl)n gele Warstein-heteluchtbal-

lon ook op de montgolfiade.

NEGEN UUR, BRIEFING

IN

gaa.n

rausl

daar

ze, onder de klanken van

het

Wilhelmus stijgen Rien Jurg en Ron van

Houten op boven een enthousiaste men-

DE

MANEGE !N WARSTEIN.

BUTGARIJE CLOSED.

In

Zaterdagmiddag

senmassa. Onder de toeschouwers enkele

4

uur,

vindt een uitgebreide briefing plaats. Alle

door de collega's

van

piloten zijn er. In de grote zanderige

Meteorologische Dienst op Schiphol, krijg

pilotenkoppel

op een wagen een bordes met desk aange-

ik

een grote set nieuwe weerkaarten ter

schemering die steeds meer over de Duitse

bracht waarachter de olficials

beschikking. Vanavond zal eer. warmte-

heuvels valt, vertrekt iedere 4 minuten een

de overdeke ruiterhal van Warstein

plaatsgenomen. Vanaf

de

ha1 is

hebben

hooggelegen

publiekstribune kijken we naar de

in

de

geruegesteund

de

Lucl-rn'aart

tientallen wienden uit Twente die met een bus naar Warstein zijn gekomen om het

te

zien vertrekken.

In

de

front passeren en daarachter zal de wind nieuwe deelnemer. Steeds weer een volksflink

gaan

mimen vanWZW naar WNW.

diepte geposteerde heren. De briefing De eerste 24

ur zrl de wind geleidelijk in de hogere

lied, een juichende mensenmassa. Als het Franse team vertrekt klinkt de Marsaillaise.

gebeurt in Duits en Engels en een hoofd-

verder ruimen, met name

meteoroloog van de Deutsche Wetter-

luchtlagen. Het houdt

de strategie

volkslied gehoord als hier in Warstein... het

dienst zet een goed verhaal neer over de

voorlopig is om zo laag mogelijk te blijven

lijkt wel of de Franzosen haast hebben. Een

verwachte weersituatie. Voorlopige start-

varen. Daarmee voorkomen we dat de bal-

half uur na vertrek heb ik het eerste contact

tiid van de eerste ballon 19.00 uur. Na

lon de POORT te zuidelijk nadert en zich

met de ballon. Alles lijkt er prima uit

de

briefing begeven we ons naar het launch-

dus te dicht tegen

Croltie

field waar de eerste voorbereidingen voor Als alles meezit moet .ii*li&'i

.,*,

{ r.[

in dat

-,:ri-

t_:*

it

aan zal wringen.

24

i*,*'',, .Y

ur

Hongarije

ffii6*

s,T 0 r

Zeldenheb ik een zo snelle versie van dit

te

zien. Op een hoogte van 2600 voet blijkt de wolkenbasis nog ver boven de ballon te

zit-

ten. r\Iet een \\'ind uit 290 en 20 lir-ropen is

het ontbijt in het hotel komt een bediende

even later krijg

ik al bericht dat men

op

me een lange strook faxrol brengen. 8 100 voet een mooie noordwestelijke strode minimunrsnelheid die tleze nacht Vriendelijk waagt hij of dit wellicht voor ming te pakken heeft, even zelfs uit de dat s.erkelijk perfect. 20 trnopen is eigenlijk

Er is tlan ook qeen

mij is bestemd. Instemmend knik ik terwijl

aenleiding orn het r-aarplan te r.r.ijziqen. Onr

elders in de eetsalon een aantal buitenland-

elf uur 's ar.onds krijg ik door c'lat de ballon

se ballonvaarders (hetelucht-jongens) met

beg.aart moet u.orden.

richting 330 graden.

DOOR DE POORT EN DAN....

op 3000 voet x.el 20 knopen hourlt naar verbazing toekijken, waar is die nou in }{et zal geen groot probleem worden om een erg geruirnde 2.100 r-oet is

c1e

u

incl pakt. Laqer. op hemelsnaam mee

l ind rvel rnooi gekronpen Met

maar slechts 1-l klropen. \\-,rt is l-ret beste, laag blijven

oi toch mlrrr hoger om de snel-

heid last te houden. i)n(hnks de qeruimcle

Rien en Ron goed door de Poort te krijgen

bezig?l?

de balloncrew heb

ik afgesproken om maar het volgende probieem dient zich a1

nu zo snel mogelijk terug te keren Nederland. Vanuit het

KNMI

naar

heb ik ten-

slotte een erlorme hoeveelheid gegevens ter

weer aan. Een nieuw frontensysteem loopt

op dit

moment west-Europa binnen.

Dinsdagochtend ligt het nog wei redelijk

richtine: Dat is de lraas die ik via

r.er achter cle ballor-r. maar de stro-

de volgauto doorsespeeld krijg.

ming, r.ooral clie tussen -5000

Toch rnl:rr uat hoger lijkt voorlo-

10.000 voet zal

pig de bc>te kerr-. rrrrrt hij re uei-

den. Op het moment dat de ballon

niq

snelhercl krijgen u e morqen

or.er de Karpaten rnoet, zal mcn een

o\er,lJs lret l,r',l,lrcrrr dlt rrc nirt

aantal uren op 10.000 \-oet rnoeren

\-er genoeq r-an het

blijven. Daar

naderende

hogedrukqel)ied rer:u ijdercl bli j-

En

en

vrij snel sterker \\'or-

gtln ze dan met ten-

rninste -15 knopen near het zuidoos-

cl,rt zou als lesult:rat heb-

ten, misschien zelfs nog iets. sneller.

ben clat \\ e nog lneer snelheid r-er-

D:rtrrdoor rs er ir-r de ochtencl al zo'n

liezen. Tegen miclclerr-racht heb rk

groot deel vrn het Roemeense lucht-

\\'eel Contilct met de colleqa's op

ruim afgeleg'd dat de Zs.arte Zeekust

Schiphol. Dc strategie r.oor

rvellicht te \-roeg bereikt s.orclt. De

r.en.

cle

komende n:rcht u.orclt doorqesproken.

\og

rhemiek, die 's

enkele nieul.e conputer-

-i000

midtlaq.-s

nog ror zo'n

r 6000 r.oet reikt, ler.ert

clan een

berekeninqen uorden cloorgefrirt.

probleem op als het Jandingsgebied

Elke drre uur zullen de piloten of

in zicht komt. Orn te voorkomen

de qrondploeq de positie r-an

de PIf-KTS irl deze maanclaq-avoncl

de

ballon doorger.en. Pict Cobussen

het

neemt het conract rnet dc b.lllon

drijit, is het credo: r.aalt eruit

vannacht oyer zodlt

ik

even rr.at

d:rt

Roemeense luchtruim binr-renha1en.

Het enige terrein u'at daar 's nachts

kan slapen.

nog \:oor kan dienen is de Hongaarse beschikking die ik via GSM-verbinding kan

poesta.

MAANDAGOCHTEND, TJECHIE.

doorgeven aan volgauto en hopelijk ook

lijkse gang van stijgen en dalen van de bal-

Enkele n'rrnuten over acht heb ik Arend Jan

direct aan de ballon. Na drie uur Autobahn

lon nu goed gebruikt kan worden om

Hij lraaqt sat,:'le brllon moet

zit ik weer achter mijn werl<station in De

weinig mogelijk gaslballast te verspelen.

Bi1t. Nieuwe

Terwijl ik in De Bilt om 8 uur 's avonds

aan de CIS\1.

doen. ze zittcr.r

boren ,lc

r.ru

op zo'n 3 500 voet precies

trajectorie-berekeningen

Het komt mooi uit dat ook de dage-

t.,l"-ch-Dirrr.( s|clt\ r(.n worden uitgevoerd. Het blijkt dat de balnoord\i'esten lin Prirag. De r-rncl is 180 en lon bij een huidige koers en een gemiddel-

achter mijn werkstation

22 knopen, perfecte koers. Er is geen alrn-

andere kant,

leidir-rg

f

i.oorlopig rets te wrjzrgen. De pilo-

de hoogte van 5000 voet

in

de komende 24

uur toch teveel naar het

zit,

zo

gaat de tele-

foon. "Hallo met Ron... " ldinkt het aan de

"We zitten nu net ten noor-

Roemeens-

den van Boedapest, hoogte 2500 voet erl

Oekrains grensgebied wordt gedreven. Om

een vaart yan zo'n 20 knopen, wat denk ie

dat te voorkomen zal deze middag de ba1-

ervan?"

Schiphol zal noq nieu*. kaarrrnateriaal

lon toch naar een hoger niveau

knopen uit kunnen komen, maar dan zullen

taxen. De collega's zijn snel \1ianr tijdens

gaan.

ten hrnnen de dagelijkse q'ang

qebruiker-r

orn de ballon hoger te laten

komen.

Ma

de volgcrew geef

l(li

B A [- ;,",i &!&ei

moeten

ze ergens rond de

15

ik het door en ze nog wel lager moeten gaan zitten. Dat

-

."'"ra)

.i g'1 0 1

&ffi

Ik hoop dat

$ry

31

zou een aanmerkelijke rek in tijd geven, in gedachten ben ik hier niet. In gedachten

Bulgaria. Rien en Ron hebben de grens-

zodat ze zo laat mogelijk Roemeni6 bin-

zit ik bii die twee die meer dan 3000 meter

huisies van de Roemenen achter zich gela-

nenkomen. Anderhalf uur later heb ik Ron

hoog boven de Transylvanische AJpen drij-

ten en vlak voor ze ook de Bulgaarse zou-

het

ven. Onder hen de ruige pieken waartussen

den rammen, hebben ze de mand maar

KNMl-gebouw zit, ergens in een andere

twee anderen zich in een camper een weg

geparkeerd in niemandsland.

kamer, zo goed is de verbinding. Hij meldt

zoeken. Ploeterend door onherbergzame Maar nu komt het.. . op slechts enkele tien-

dat hii ,y op 1600 voet boven

oorden, gegeseld door de harde wind die

tallen meters van hun vandaan ligt er nog

over de passen staat te gieren.

een bai1on....M Die van de Amerikanen

\Meer aan

de lijn, alsof

hij direct in

de

Hongaarse vlakte zit en een wind van 280

32

Levin en Sullivan. Wie is er nou het verst

met 18 knopen heeft. 't Is nog wat aan de

Ik SPANNENDE STILTE

hoge kant, maar voorlopig gaat het wel.

gekomen, het zal een kwestie van meters

vertel hem het plan voor de volgende dag Nieuwe berekeningen leveren nog

steeds

zi)n. En nog sterker. . . op het suand van de

aangezien de

het beeld dat een ianding in het zuidoosten

Zwarte Zee heeft de Fransman zijn ballon

Roemenid waarschijnlijk

van Roemcnid goed mogelijk is. Het con-

weten te parkeren. Het

problematisch nJ'len zijn. De strategie is

tact met ballon en volgduto blijkt nu erg

die daardoor de onbetwiste winnaar

volgt: "Benut bij zonsopkomst de dage-

moeilijk. Toch krijg ik ArendJan te pakken

worden.

lijkse gang van de ballon optimaal en ga

om een uur of twee. Hij zit dan al ver ten

Reglementair is vastgesteld dat ballonnen

dan nog circa 4000 voet hoger ziften.

oosten van Boekarest maar heeft alleen

die binnen 100 meter van elkaar terecht

Probeer zo vroeg mogelijk op 10.000

a

telefonisch contact met de ballon. Op 4000

komen eenzellde klassementsplaats moeten

11.000 voet te komen. Alleen daar is de

voet blijven en zo lang mogelijk doorvaren

delen. De Nederlandse en de Amerikaanse

zo gedetailleerd mogelijk, verbindingen

als

in

wind ver genoeg geruimd om naar het richting

blijkt

al

wij

snel dat zal

ballon zouden dus op de tweede plaats

kust is het devies.

uiterste zuidoosten van Roemeni6 te varen.

Landingscondities worden nog doorgege-

terecht zijn gekomen. A1s zaterdagochtend

Probeer dan ten noorden van Boekarest in

ven en nu maar hopen dat ze het daarboven

de piloten de officidle huldiging bijwonen,

de middag weer naar 5000 voet te gaan.

ook doorkrijgen. Dan blijft het lange tijd

blijk

Uiteindelijk moet het dan mogelijk zijn om

stil. Spannende uren. Allerlei collega's op

a11een

tegen sunset

in

de buurt van Mangalia in

het

KNMI komen mijn werkkamer binnen. lange

het uiterste zuidoosten de Zwa*e ZeektJst

"En..... al nieuws ? ztln ze

te halen. Ook de collega's op

Hglaas alle GSM's zwijgen in

Schiphol

a1 geland?"

hun 2e positie verdienen. Na urendiscussies

half zeven probeer ik het weer eens. En

tweede nacht weer van me over.

dan:

wordt het klassement dan

vastgesteld. Uitslag Gordon-Bennett 7997

stilte. Iets na Frankrijk

breng ik op de hoogte en zij nemen het de

:

1, USA 2, Nederland 3. Allemaal

met een afstand van

173 2

kilometer. Pas als

eindelijk contact.

we de cijfers achter de komma gaan bekij-

We hebben wat problemen, kan ik je straks

ken dan zien we de verschillen. Voor het

"Met Ron,

ha Jacob

BOVEN HET LAND VAN

even terugbellen want de autoriteiten

DRACUTA

1en

Dinsdagochtend krijg ik thuis bericht uit de

ik, waarop Ron antwoordt "nee, maar we

volgauto. Irene meldt dat het verschrikke-

zijn misschien wat te ver, 10 meter of zo,

lijk waait. Ze rijden op dat moment in cen-

maar dat zoeken we nog

traal Roemenid, door de Karpaten. Ruige

wel zeer benieuwd door die laatste opmer-

bergen met toppen tot biina 2700 meter.

dat de Amerikanen toch vinden dat zij

wil-

wat weten". "Toch geen ongeluk" vraag

eerst

in de

geschiedenis

van de Gordon

Bennett een Nederlandse team bi.j de eerste drie.

uit". Hij maakt me ANDERS DAN ANDERS Voor mij was het begeleiden van deze ba1-

Ik king. We spreken af dat we een paar uur lonrace een prachtige ervaring. Heel inten-

vertel haar dat het iandingsgebied waar

sief met het ballonteam, de crew en alle

later opnieuw contact hebben.

Rien en Ron vanmiddag terecht zouden

collega's contact houden, proberen er alles

IN

kunnen komen gunstige landingscondities

GRENSGEBIED ERG

heeft, circa 10 knopen grondwind, voor een

Het blijkt tijdens dat nieuwe contact dat anders dan anders. Nu ... zonder IIarry

gasballon niet

te fors. Snel nu naar

KNMI. A1s ik op m'n fiets door

uit te halen wat ern zit. En toch was het nu

TREK.

het

het Roemeens Bulgaarse grensgebied wel

Eelman. Maar in onze gedachten was

de

erg in trek lijkt te zijn bij Gordon-Bennett

toch steeds bij. Ik hoop dat ook hij in stilte

in

Tuinstraat rijd is het anders dan anders.

racers.

Een wouw hangt uit een raam en klopt een

Nederlandse volgauto meereed meldt aan

zover ziln gekomen.

Warstein dat de Nederlandse ballon geland

de afgelopen jaren waren niet tevergeefs.

laken uit. Verderop

ligt een hond lui op de

stoep naast zijn baasje.

Ik zie het wel

maar

De

hij er

Zwitserse observer die

de

heeft zitten glunderen, nu we met het team

is in nobody's land between Romania and Jacob Kaiper -.;

!

r,tIl).4.1'jrQ? iffi*

Zijn inspanningen van

OFFICIALDEALER

AD

BALLON BALLONVAARTEN

Tulpenstraat 75, 4818 GT Breda, Telefoon: 076 - 514 53 72, Fax:076 - 514 '11 90.

GSM: Henk Broeders 0653 - 48 84 38, Ad Haarhuis 0653 - 48 84 39, Pieter Kooistra 0653 - 40 98 42.

"*"":t *

., .\

"*" .":"^. .1,.^ -,*"",'* .""-

_:""y""t?:T: $f\\q) w ::._" : .- j*, .":q-*.r.-. -,,:

M

E

:{o

:

I:\ I (.I.) i

E

rls&ff Hffi mmiltud

ffiuri-

t

:{o

\

\