Verharen lisbeth kinderrechtencommissariaat vlaanderen 10 juni 2015

Vermaatschappelijking van de jeugdhulp in Nederland

Dr. Lisbeth Verharen Lector Jeugd, Gezin & Samenleving

Kenmerk:

Symposium Kinderrechtencommissariaat 10 juni 2015 19 december 2013

Why? • Te grote druk op gespecialiseerde zorg • Uitgaven blijven stijgen (www.voordejeugd.nl)

Kenmerk:

19 december 2013

Why? • Afwijkend gedrag te snel medicaliseren • Over- én onderbehandeling (www.voordejeugd.nl)

Kenmerk:

19 december 2013

Why? • Jeugdzorgstelsel te versnipperd • Tekortschietende samenwerking rond gezinnen (www.voordejeugd.nl)

Ideologisch Economisch Kenmerk:

19 december 2013

Transitie en transformatie

Doel: Kinderen zo goed mogelijk kunnen meedoen en met steun van ouders en medeopvoeders gezond en veilig opgroeien in hun eigen omgeving. 19 december 2013 Kenmerk:

Transformatie: kantelen • Normaliseren en ontzorgen • Benutten en versterken eigen kracht van jeugdigen en hun sociale omgeving • Andere verhoudingen (Verharen, 2013; RMO, 2012)

Kenmerk:

19 december 2013

Eigen kracht en het sociaal netwerk

Empowerment (Van Regenmortel, 2009) Kenmerk:

19 december 2013

Ervaringen van ouders en jeugdigen • Sociaal Netwerk bijv. Eigen Kracht-conferentie • Vrijwilligers • Professionals

Kenmerk:

19 december 2013

Vrijwilligers voor opvoedingsondersteuning?

Ouders verschillen (Claeijs, Hoegen & Hooghiemstra, 2015): • Behoefte aan herkenning • Behoefte aan deskundigheid • Behoefte aan leerkracht als partner in de opvoeding • Behoefte aan laagdrempelig dagelijks contact over opvoeding

Kenmerk:

19 december 2013

Professionals: Goed genoeg?

• Wat is goed genoeg ouderschap?

• Wat is een ondersteunend sociaal netwerk?

• Discrepantie tussen jeugdigen, opvoeders en professionals • Verschillende referentiekaders

Kenmerk:

19 december 2013

Ervaringen professionals

(Hooghiemstra & Verharen, 2013)

Kenmerk:

19 december 2013

Sterker door het perspectief van jeugdigen en ouders

• Wensen van opvoeders en jongeren. LOC/LCFJ (2013) • Jongeren denken mee. November 2013, Provincie Utrecht • Vragenlijsten, panelgesprekken = inventariseren

Kenmerk:

19 december 2013

Maar ook confronteren • Routine Outcome Monitoring • Spiegelgesprekken • Kenniswerkplaatsen

Kenmerk:

19 december 2013

Kracht van transformatie • Zelfregie: wat jeugdigen en gezin zelf willen, kunnen en mogen • Kijken naar wat er wel is, mogelijkheden • Daar waar professionele hulp nodig is: naar eigen maatstaven, in eigen leefomgeving • Professionele hulp additioneel, plooiend om wat er al is • Integraal, samenhang der dingen, wat er voor jeugdigen en gezinnen echt toe doet • Samenkracht, samenspel van informeel en formeel

Kenmerk:

19 december 2013

Valkuilen • Nieuwe uitgangspunten, oud gedrag • Invullingen eigen kracht en sociaal netwerk • Neveneffecten van het economische perspectief

Kenmerk:

19 december 2013

Nieuwe uitgangspunten, oud gedrag • Hulpverleningsplan en daarmee regie bij hulpverlener • Risicotaxatie • Gelijkheidsmoraal • Controle en beheersing • Procedures en organisaties centraal

Kenmerk:

19 december 2013

Invullingen eigen kracht en sociaal netwerk • • • • •

Eigen kracht ≠ eigen verantwoordelijkheid Vraagverlegenheid (Linders, 2010) Grenzen aan wederkerige zorg, sociaal kapitaal Overbelasting sociaal netwerk Rol van de school

Kenmerk:

19 december 2013

Neveneffecten van het economische perspectief • Van te vroeg naar te laat opschalen • Moeten i.p.v. Willen, Kunnen en Mogen • Onzichtbaren

Kenmerk:

19 december 2013

Anders werken vraagt ruimte, kost tijd en vraagt om investeringen in nieuwe professionaliteit (RMO, 2014).

Op alle niveaus spiegelen en reflecteren: Is dit transformatie?

Kenmerk:

19 december 2013

Together we can do it Kenmerk:

19 december 2013