Journeeetudepro jus concept note nl

Studiedag over de procedurele rechten van minderjarigen in België Context en doelstellingen Deze studiedag wordt georganiseerd in samenwerking met de Nationale Commissie voor de Rechten van het Kind1 (NCRK), het Centre interdisciplinaire des droits de l’enfant2 (CIDE) en het Kenniscentrum Kinderrechten3 (KEKI).

DEI-Belgique maakt zich reeds een aantal jaren zorgen over de wijze waarop het rechtssysteem werkt voor minderjarigen gezien het feit dat, ondanks enige vooruitgang, de procedures maar al te vaak niet aangepast zijn aan de specifieke situatie van minderjarigen (alle personen onder de 18 jaar).

DEI-Belgique sluit zich aan bij, en heeft actief bijgedragen tot de « Richtsnoeren van het Comité van Ministers van de Raad van Europa voor kindvriendelijke justitie»4, een referentiedocument om de werking van de justitie te analyseren en te proberen beter in te spelen op de behoeften en verwachtingen van kinderen.

In dit kader heeft DEI-Belgique zich aldus over de volgende aandachtspunten gebogen :    

de participatie van minderjarigen aan de jeugdbeschermingsprocedures (project « Twelve »5), de plaats van minderjarige vreemdelingen in het jeugdrecht (project « PRO-JUS »6), de rol van de jeugdadvocaten (project « My Lawyer, My Rights »7), de specifieke situatie van minderjarigen beroofd van hun vrijheid en de monitoring van de plaatsen waar minderjarigen verblijven tijdens hun vrijheidsbeneming (project « Children’s rights behind bars 1 en 2 »8).

De Europese Unie (EU) heeft een geheel van Richtlijnen uitgevaardigd als onderdeel van de ontwikkeling van een Europese Ruimte van Gemeenschappelijk Strafrecht die tot doel heeft de rechten van slachtoffers, verdachten en gedetineerden in de Europese Unie te waarborgen en te beschermen, zelfs wanneer zij de nationale grenzen overschrijden en om de justitiële samenwerking en wederzijds vertrouwen van de Lidstaten in elkaars recht te bevorderen.

In dit verband heeft de EU een aantal Richtlijnen aangenomen die van toepassing zijn op alle burgers, maar die moeten worden toegepast op kinderen rekening houdend met hun specifieke rechten, waaronder deze erkend door het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de Rechten van het Kind.

1

http://www.ncrk-cnde.be/ www.lecide.be/ 3 www.keki.be/ 4 Richtsnoeren van het Comité van Ministers van de Raad van Europa voor kindvriendelijke justitie (aangenomen door het Comité van Ministers op 17 november 2010, tijdens de 1098ste vergadering van de Afgevaardigden van de Ministers) CM/Del/Dec(2010)1098/10.2abc-app6 5 Zie : www.dei-belgique.be/fr/documentation/documents-rapports/article/projet-twelve-promotion-de-l-application-de-l-article-12-de-laconvention 6 www.dei-belgique.be/fr/documentation/documents-rapports/article/projet-pro-jus 7 www.dei-belgique.be/fr/nos-actions/nos-projets/ 8 www.dei-belgique.be/fr/documentation/documents-rapports/article/projet-children-s-rights-behind-bars 2

Wij verwijzen in het bijzonder naar de volgende Richtlijnen :   



Richtlijn 2013/48/EU betreffende het recht op toegang tot een advocaat ; Richtlijn 2010/54/EU betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures ; Richtlijn 2012/13/EU – legt voorschriften vast met betrekking tot het recht op informatie van verdachten of beklaagden over hun rechten in strafprocedures en over de tegen hen ingebrachte beschuldiging ; Richtlijn 2016/800 betreffende procedurele waarborgen voor kinderen die verdachte of beklaagde zijn in een strafprocedure.

De Richtlijnen betreffende het recht op toegang tot een advocaat en betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures werden omgezet in het Belgisch recht, maar zonder dat er (behoudens enkele uitzonderingen) bijzondere aandacht werd besteed aan de kwestie van minderjarigen. De twee andere Richtlijnen moeten nog omgezet worden.

Voor DEI is het essentieel om rekening te houden met de rechten van het kind wanneer deze Richtlijnen worden omgezet en uitgevoerd. Dit vormt dan ook het onderwerp van onze projecten.

Zo volgt DEI enerzijds de ontwikkeling van de communautaire decreten betreffende de jeugdbijstand en de jeugdbescherming en de behandeling van minderjarigen die verdacht worden van het plegen van een strafbaar feit; en anderzijds de lopende hervormingen op federaal niveau over rechtsbijstand en het recht op toegang tot een advocaat, en dit in alle stadia van de procedure, om ervoor te zorgen dat er ten volle rekening wordt gehouden met de procedurele rechten van kinderen in deze hervormingen.

Het is in deze context dat deze studiedag gezien dient te worden, met als doelstellingen : 1. De stand van zaken opmaken, in de context van het Europees recht, van de evolutie van de procedurele rechten van minderjarigen in België in het kader van jeugdbeschermingsprocedures; 2. De uitvoering van de Richtsnoeren van de Raad van Europa over kindvriendelijke justitie analyseren, in het bijzonder in het kader van de jeugdbeschermingsprocedures ; 3. De tekortkomingen vaststellen en onderzoeken welke verbeteringen kunnen worden aangebracht en ook de lopende voorbereidingen tot hervormingen van de jeugdhulp en jeugdbescherming op gemeenschaps- en federaal niveau bespreken (Salduz bis wet, rechtsbijstand, toegang tot en bijstand van een advocaat, het recht op informatie, het recht op vertolking).

Bovendien bieden de workshops tijdens de studiedag de kans om samen met praktijkdeskundigen gespecialiseerd in het jeugdrecht, aanbevelingen te formuleren voor opvolging.