Leidraad IE_0

Hoe beschermt u wat uw bedrijf uniek maakt?

Versie januari 2012

Leidraad Intellectuele Eigendom

Š 2012, Agentschap Ondernemen, Koning Albert II-laan, 35, bus 12, 1030 Brussel. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieÍn of enig andere manier, zonder de schriftelijke toestemming van het Agentschap Ondernemen.

Leidraad Intellectuele Eigendom

IE Leidraad is een uitgave van: Agentschap Ondernemen, Koning Albert II-laan, 35, bus 12, 1030 Brussel.

Tel. 0800 20 555 info@agentschapondernemen.be www.agentschapondernemen.be

2

D/2012/3241/017 Disclaimer: Deze uitgave kadert binnen het verlenen van eerstelijnsadvies aan kmo’s, dat behoort tot de opdracht van het Agentschap Ondernemen.

De verstrekte informatie is enkel bedoeld als een eerste algemene toelichting, die de behandelde materie enkel wil situeren in grote lijnen, zonder volledigheid noch juridische precisie na te streven. De voorbeelden en illustraties gebruikt in deze uitgave zijn fictief en enige gelijkenis met bestaande personen en bedrijven berust op louter toeval.

Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Het Agentschap Ondernemen streeft de grootst mogelijke zorg na bij het inwinnen en verspreiden van informatie. Het Agentschap Ondernemen kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor enige schade die rechtstreeks of onrechtstreeks zou voortvloeien uit de acties die op basis van de gegevens uit deze uitgave worden ondernomen.

Leidraad Intellectuele Eigendom

Leidraad Intellectuele Eigendom

Praktische IE inzichten en nuttige tips

3

Inhoud

Leidraad Intellectuele Eigendom

I. Inleiding - Opzet leidraad II. Aan de slag 1) Vijf redenen om IE niet aan uw aandacht te laten ontsnappen…

1. Zorg ervoor dat uw inspanningen kunnen renderen 2. Vermijd dat anderen met uw inspanningen gaan lopen 3. Geef uw onderneming voldoende groeikansen 4. Overtuig anderen van uw capaciteiten 5. Duidelijke afspraken, goede vrienden 2) WhoIsWho - Wie helpt u verder om het IE beheer binnen uw onderneming efficiënter te maken 1. Octrooigemachtigden 2. Merkengemachtigden 3. Gespecialiseerde juridische raadgevers 4. Gespecialiseerde advocaten 5. IP-Consultants 3) Financiële en fiscale stimuli - Hoe IE investeringen financieel aantrekkelijker maken voor uw onderneming…

1. IE-scan 2. Kmo-portefeuille 3. IWT: Extra subsidies IE voor kmo’s 4. Investeringsaftrek en belastingskrediet voor octrooien 5. Belastingvrijstelling voor octrooi-inkomsten 6. Fiscale regeling inzake auteursrechten en naburige rechten 4) Gezonde IE reflexen en handige IE weetjes 1. Niet-geregistreerde IE: Auteursrechten 2. Geregistreerde IE (Octrooien – Merken) III. Slotbeschouwingen - Lessen uit deze leidraad en negatieve checklist 1) IE misvattingen: “Een gewaarschuwde ondernemer, is er twee waard!”

2) IE valkuilen: “Laat u niet vangen!”

Contactgegevens

4

5 7 7 7 9 11 13 14 15 15 16 16 17 17 18 19 20 22 23 25 26 28 28 31 33 33 34 36

I. Inleiding - Opzet leidraad Als ondernemer bent u trots op wat uw kmo onderscheidt van andere binnen uw sector. En uiteraard wilt u dit zo goed mogelijk beschermen. Niet alleen omdat deze bijzonderheden uw visitekaartje zijn, maar ook omdat deze mee het succesverhaal van uw bedrijf vormen. Via een adequate bescherming van de intellectuele eigendomsrechten (“IE”)1 van uw onderneming en een efficiënt IE beheer kan u beveiligen wat uw onderneming zo uniek maakt.

Helaas lijkt voor velen deze IE wereld nog al te vaak op een doolhof waarin men moeilijk de weg vindt. Om aan dit euvel tegemoet te komen, biedt het Agentschap Ondernemen u bruikbare informatie over het bestaande IE instrumentarium en de meest geschikte IE dienstverleners.

Bij het Agentschap Ondernemen kunt u terecht voor een “IE starterskit”, waarmee u geïnformeerd aan de slag kan. Deze “IE starterskit” is geen juridisch/technisch handboek, maar bestaat wel uit praktische en toegankelijke basisinformatie, die modulair toegankelijk is: XX

Een IE wegwijzer, die het IE landschap in kaart brengt.

XX

Een Leidraad Intellectuele Eigendom, (kort: “IE leidraad”), die kmo’s wil aanzetten tot bewustwording dat een professioneel en doordacht beheer van IE ook binnen hun bedrijf belangrijk en haalbaar is.

XX

Een IE-scan met bijhorend rapport, waarbij met de ondernemer een situatieschets wordt gemaakt van waar de onderneming staat op het vlak van IE, met duiding van algemene IE aandachtspunten.

XX

Diverse, al dan niet gesubsidieerde, doorverwijzingstrajecten naar gespecialiseerde publieke en private dienstverleners.

1 “IE” omvat onder meer volgende rechten: recht op handelsnamen, software, databanken, merken, domeinnamen, tekeningen en modellen, octrooien,... De begripsomschrijving vindt u terug in de “IE wegwijzer”. Voorbeelden in voorliggende IE leidraad werden doorgaans beperkt tot auteursrechten, octrooien, domeinnamen en merken.

Leidraad Intellectuele Eigendom

Via de voorliggende “IE leidraad” wil het Agentschap Ondernemen kmo’s inspireren om het IE beheer binnen de eigen onderneming onder handen te nemen. In een 4-tal rubrieken wordt toegelicht wat IE voor uw onderneming kan betekenen en hoe goede strategische IE beslissingen binnen handbereik kunnen liggen.

5

3.

2.

4.

5.

1.

Leidraad Intellectuele Eigendom

5 redenen om IE niet aan uw aandacht te laten ontsnappen

6

1. Zorg ervoor dat uw inspanningen kunnen renderen 2. Vermijd dat anderen met uw inspanningen kunnen gaan lopen 3. Geef uw onderneming voldoende groeikansen 4. Overtuig anderen van uw capaciteiten 5. Duidelijke afspraken, goede vrienden

II. Aan de slag 1) Vijf redenen om IE niet aan uw aandacht te laten ontsnappen…

De bedrijfsvoering van een kmo vraagt veel energie, tijd en investeringen. Vaak lijkt het dat men als ondernemer wel op 100 plaatsen tegelijkertijd moet zijn en op alle fronten gelijktijdig zijn aandacht moet vestigen. Komt daar nog eens bij dat er steeds weer nieuwe investeringen op til staan en dat men ook hierin als ondernemer prioriteiten moet stellen.

Tijdsgebrek en het kostenargument wegen echter niet op tegen de baten van een doordacht IE beheer. Hieronder vindt u 5 goede redenen waarom IE relevant is in de verschillende levensfasen van uw bedrijf.

1. Zorg ervoor dat uw inspanningen kunnen renderen X (Het belang van rekening te houden met IE van derden)

Het behoeft wellicht geen betoog dat ondernemers er goed aan doen om zich via een grondig marktonderzoek te vergewissen of het commercieel gezien de moeite loont om tijd, geld en energie te investeren in de geplande activiteiten.

Naast het opstellen van een degelijk businessplan, is het echter ook belangrijk om na te gaan of de geplande activiteiten geen inbreuk maken op de eerdere rechten van derden.

De concurrentie een stap vóór zijn (of: “Bezint eer ge begint”) Bij de oprichting van een bedrijf is het van belang om strategisch na te denken rond welke producten en diensten de onderneming haar activiteiten wenst uit te bouwen, in welke domeinen zij wil investeren in O&O, op welke manier zij creatieve inspanningen wil inzetten, hoe zij haar diensten en producten wil kenbaar maken in de markt… Om inspanningen in een eigen zaak te laten renderen, dient u uiteraard te vermijden dat een derde zou gaan lopen met de vruchten van uw werk. (Door een registratie als merk kan u bv. vermijden dat een derde zou gaan lopen met het merk van een dienst of product dat u succesvol heeft gemaakt – zie punt 2 hieronder - Het belang van ‘snel’ te registreren.) Anderzijds, is het evenmin rendabel te investeren in activiteiten om ‘opnieuw het warm water uit te vinden’ of sterker nog, kan het erg kostelijk zijn om door uw activiteiten (onvrijwillig) de eerdere IE rechten van derden te schenden. Daarom is het steeds aanbevolen om rekening te houden met de eerdere IE rechten van derden.

XX

Merkenbescherming (beschikbaarheidsonderzoek): Vanuit het merkenrecht, wordt een vooronderzoek naar eerder geregistreerde merken aangeraden vooraleer u een naam of logo in de markt als onderscheidingsteken gaat gebruiken of als merk gaat deponeren.

Een logistiek bedrijf stelt een marketing- en communicatiebureau aan om een ronkende naam te bedenken voor een nieuwe dienst en ook de bijhorende marketing campagne te lanceren. Al snel blijkt de nieuwe dienst aan te slaan… Helaas komt het bedrijf voor de onaangename verrassing te staan dat een sectorgenoot al eerder dezelfde naam als merk geregistreerd had en het gebruikte voor nagenoeg dezelfde diensten… Daardoor was de sectorgenoot in staat om op basis van zijn eerder merkrecht te verbieden dat de naam nog verder gebruikt zou worden en vorderde deze zelfs een aanzienlijke schadevergoeding voor de rechtbank wegens merkinbreuk…Uit deze dure les moest

Leidraad Intellectuele Eigendom

Enkele illustraties om bovenstaande te verduidelijken:

7

het logistiek bedrijf leren dat het door een beschikbaarheidsonderzoek inzake merken deze problemen had kunnen voorkomen.

XX

Bescherming domeinnamen (beschikbaarheidsonderzoek): Indien men overweegt om een bepaalde naam als merk of handelsnaam te gebruiken in de markt, is het voor de opbouw van een sterke IE portefeuille aan te raden dat men bij de afweging van de verschillende mogelijkheden evenzeer nagaat of de corresponderende domeinnaam nog beschikbaar is.

Een Belgisch voedingsbedrijf beslist om een bepaald product op de markt te brengen onder een welbepaalde naam. Het bedrijf laat de naam als merk registreren en na een succesvolle lancering van het nieuwe product in de Belgische markt wil het bedrijf ook de gelijknamige .be domeinnaam laten registreren. Op dat ogenblik blijkt helaas dat de corresponderende .be domeinnaam reeds geregistreerd werd door een een andere firma uit een geheel andere sector, die haar activiteiten voert onder de gelijknamige handelsnaam. Hierdoor zal het Belgische voedingsbedrijf noodgedwongen moeten uitkijken naar een andere domeinnaam of eventueel een andere domeinnaamextensie dan de .be domeinnaamextensie.

XX

Octrooibescherming (de stand van de techniek – eerdere octrooien van derden): Het is beslist belangrijk om inzicht te hebben in de stand van zaken binnen het relevante technologisch domein om uit te maken of het wel de moeite loont om te investeren in bv. (bepaalde onderzoeksactiviteiten m.b.t.) bepaalde producten. Vanuit het oogpunt van octrooien is het verder cruciaal dat u zich ervan vergewist of de technologie die u mogelijk wenst te commercialiseren geen inbreuk maakt op eerdere octrooien van derden. Door het raadplegen van octrooidatabanken, kan u onaangename (en zeer kostelijke) incidenten op dit vlak vermijden.

Leidraad Intellectuele Eigendom

Een producent van dakgoten schrok onlangs toen hij op een internationale beurs door een sectorgenoot werd aangesproken voor een inbreuk op diens octrooirechten. Er volgde een ingebrekestelling van de advocaat van de octrooihouder in kwestie, waarin van de aangemaande ondernemer geĂŤist werd onmiddellijk te stoppen met het aanbieden van de betrokken producten en waarin tevens met een fikse schadevergoeding gedreigd werd. De producent van dakgoten aarzelde niet om bij een octrooigemachtigde aan te kloppen voor advies over de geldigheid en beschermingsomvang van het ingeroepen octrooi en om uit te maken of er wel sprake was van een inbreuk. Niettemin had de in gebreke gestelde ondernemer zich veel kopzorgen kunnen besparen door in een vroeger stadium na te gaan of de betrokken technologie nog wel vrij door hem gebruikt kon worden...

8

2. Vermijd dat anderen met uw inspanningen gaan lopen (Het belang van snel te registreren)

“Wie eerst komt, eerst maalt”

XX

Principe 1: Vereiste van registratie Op enkele uitzonderingen na, kan enkel via registratie IE bescherming verkregen worden. Dit principe houdt in dat men de exclusieve IE rechten niet automatisch verwerft, maar wel pas na een inschrijvingsprocedure bij de bevoegde administratie. De IE rechten die men verwerft via registratie door de bevoegde administratie, kan men echter niet als “definitief verworven” bestempelen. Derden kunnen immers op grond van een ouder recht een latere conflicterende registratie aanvechten (zie ook hieronder ‘vereiste van nieuwheid’). Daarnaast geldt in het bijzonder t.a.v. merken een gebruiksverplichting binnen de 5 jaar.

De belangrijkste uitzonderingen op de vereiste van registratie zijn de bescherming voor een gebruikte handelsnaam, de bescherming via auteursrechten en de bescherming via het niet-geregistreerde gemeenschapsmodel.

XX

Principe 2: Vereiste van nieuwheid De “nieuwheidsvoorwaarde” geldt bij de meeste IE titels onder een of andere vorm.

De “nieuwheidsvoorwaarde” impliceert bv. concreet voor merken dat de houder van een eerder merkenrecht kan verbieden dat een derde een zelfde naam als merk voor dezelfde producten of diensten als merk zou registreren of in de markt gebruiken. Daarnaast kan de houder van een eerder merkenrecht bv. ook verbieden dat een derde een gelijkaardige naam als merk zou registreren of gebruiken voor dezelfde/gelijkaardige producten of diensten indien er gevaar op verwarring aangetoond kan worden.

Voor domeinnamen heeft dit basisbeginsel bv. concreet tot gevolg dat er geen twee dezelfde .be domeinnamen kunnen voorkomen.

XX

Principe 3: Beperking in ruimte (zie ook hieronder punt 3 - het belang van internationaal registreren) Met uitzondering van de IE rechten waarvoor geen registratie vereist wordt, is de beschermingsomvang van IE beperkt tot het rechtsgebied waar de IE werd ingeschreven.

XX

Principe 4: Beperking in tijd In principe is de IE beschermingsduur beperkt in tijd. In dit verband is het ook belangrijk om de termijnen voor mogelijke verlenging van de beschermingsduur niet uit het oog te verliezen. Voor merken kan de initiële beschermingsduur echter onbeperkt verlengd worden, waardoor de duur van merkbescherming feitelijk onbeperkt kan worden.

Leidraad Intellectuele Eigendom

Ondernemers moeten zich bewust zijn van het feit dat de IE regelgeving hen dwingt om vooruit te kijken en om reeds in een pril stadium te beslissen of IE registratie aangewezen is. Hieraan ten grondslag ligt het “first to file” principe, waardoor zo snel mogelijk registreren doorgaans de boodschap is. Een aantal andere daarmee verwante IE basisbeginselen houdt u daarbij ook best in uw achterhoofd (onderstaande opsomming is niet exhaustief), zoals:

9

Enkele voorbeelden om bovenstaande basisprincipes toe te lichten: XX

Bescherming via merken en domeinnamen (vereiste van registratie): Een bedrijf produceert en commercialiseert hef- en hijswerktuigen. Tot voor kort werkte het bedrijf met eerder banale codenamen, maar het bedrijf besefte dat het voor een succesvolle marketing belangrijk was om te werken met een sterke merknaam. Via een merk konden de eigen producten immers beter gepromoot worden. Bovendien creĂŤerde deze onderneming via een merkinschrijving een sterk recht, waardoor het derden kan verhinderen hetzelfde teken (of een gelijkaardig teken waarbij er verwarring bestaat met het eigen merk) te gebruiken voor dezelfde producten (of gelijkaardige producten waarbij er verwarring bestaat met het eigen merk). Het bedrijf ging tevens na of de gelijknamige domeinnaam nog beschikbaar was en verzekerde gelijktijdig met de registratie van de merknaam, de registratie van de corresponderende .be domeinnaam. Zo kon het bedrijf ook via het internet de nodige zichtbaarheid geven aan de onderscheiden producten die onder de merknaam aangeboden worden.

XX

Octrooibescherming (vereiste van nieuwheid – beperking in tijd):

Leidraad Intellectuele Eigendom

Een bedrijf ontwikkelt hoogtechnologisch bouwmateriaal. Bij een nieuwe vinding met een potentieel commercieel belang, doet het bedrijf er wellicht goed aan de intellectuele rechten te verzekeren door het aanvragen van octrooibescherming. Alleen zo beschikt de onderneming over een juridische exclusieve titel waarmee het anderen bv. kan verbieden de beschermde technologie te koop aan te bieden. Het bedrijf vernam uit een gesprek met het Agentschap Ondernemen dat het belangrijk is met de grootste omzichtigheid om te gaan met nieuwe ontwikkelingen. Het bedrijf beseft daardoor dat publicaties over (of het anders publiek maken van) een nieuwe uitvinding waarvoor geen octrooibescherming werd verzekerd, doorgaans verhinderen dat de uitvinding nog geoctrooieerd zou kunnen worden (omdat niet langer voldaan is aan de nieuwheidsvereiste). Verder ziet het bedrijf er ook op toe dat de nodige vertrouwelijkheidsverplichtingen contractueel vastgelegd worden, zowel met eigen werknemers als met derden met wie ze samenwerken.

10

3. Geef uw onderneming voldoende groeikansen (Het belang van internationaal te registreren)

Vermijd dat anderen met uw inspanningen over de grenzen gaan lopen U mag niet uit het oog verliezen dat de bescherming die u als houder van een geregistreerd recht kan inroepen essentieel beperkt is tot het land of de landen waar de IE geregistreerd is. Het is anderzijds ook mogelijk dat dezelfde of gelijkaardige merken in verschillende landen in hoofde van andere houders probleemloos naast elkaar bestaan, dus zonder met elkaar in conflict te komen.

Ook in het licht van de andere hierboven toegelichte basisprincipes, dient steeds de afweging gemaakt te worden in welke landen u bescherming wenst aan te vragen. Deze afweging maakt u best in een zo vroeg mogelijk stadium. Een weloverwogen keuze voor een bepaald registratiesysteem, d.i. nationale merkenbescherming via een nationaal merk of internationale merkenbescherming via een Gemeenschapsmerk (Community Trade Mark, “CTM”, één merk voor de hele EU) dan wel een internationaal merk, houdt rekening met verschillende factoren. Een belangrijke factor is bv. de markt waarbinnen u actief bent of gaat zijn. Elk registratiesysteem heeft zijn specifieke voor- en nadelen. Een adequate IE bescherming begint met de keuze van het systeem dat het beste past bij uw specifieke situatie en noden. Het is belangrijk u hierover te informeren.

Uit bovenstaande volgt bv. dat in landen waar uw naam of logo niet als merk werd ingeschreven, u niet kan terugvallen op merkenbescherming. Hierdoor zullen derden doorgaans vrij zijn om het merk te gebruiken. In afwezigheid van bv. octrooibescherming in een bepaald land kan u dus niet terugvallen op uw uitsluitende titel om derden te verbieden gebruik te maken van de vinding die u elders als octrooi hebt beschermd. U moet zich ook bewust zijn van het feit dat de registratie van een octrooi steeds voorafgegaan wordt door publicatie. Derden hebben daardoor dus de mogelijkheid om kennis te nemen van de vinding die u wenst te beschermen.

Enkele illustraties om bovenstaande te verduidelijken: Internationale merkenbescherming: Een Belgische producent van irrigatiesystemen is houder van een internationale merkenportefeuille met merkenbescherming in alle landen waar het actief is. Deze merkenportefeuille bestaat uit merken in de Benelux, Frankrijk, Italië en Spanje. Van een klant vernam de Belgische onderneming dat een Italiaanse producent op de Italiaanse markt zeer gelijkaardige systemen aanbood onder dezelfde merknaam. De Belgische onderneming was op de Italiaanse markt actief onder de geregistreerde merknaam. Mocht de Belgische irrigatiesystemenproducent nagelaten hebben zijn merknaam te registreren in Italië, zou hij wellicht grote moeilijkheden ondervinden om een concurrent die dezelfde/gelijkaardige naam gebruikt, een halt toe te roepen (en kan deze laatste zo gaan lopen met de vruchten van zijn inspanningen...). Voor de internationale merkenbescherming deed de Belgische irrigatiesystemenproducent een beroep op een merkengemachtigde om zich van in het begin te laten begeleiden, zodat o.m. het meest geschikte registratiesysteem gebruikt kon worden. Daarbij werd de registreerbaarheid en beschikbaarheid van de gekozen merknaam per betrokken land nagegaan. Er diende ook bekeken te worden of aan de soms verschillende voorwaarden per land voldaan was om het teken als merk te kunnen registreren. Op die manier werd rekening gehouden met de specifieke voorwaarden alsook met de eerdere rechten van derden en werd de kans op inciden-

Leidraad Intellectuele Eigendom

XX

11

tele kosten tot een minimum herleid. De mogelijkheid dat er bezwaren van de betrokken administraties zouden komen en de mogelijkheid dat er opposities zouden ingesteld worden door derden op basis van hun eerdere rechten (waardoor kosten maar al te gemakkelijk kunnen oplopen), werden zo sterk geminimaliseerd.

XX

Afwezigheid van internationale merkenbescherming in bepaalde landen (gemiste kansen): Een Belgische ontwerper en verdeler van een succesvolle kledinglijn heeft verschillende verkooppunten in de Benelux. Na verloop van tijd wil de Belgische ondernemer haar activiteiten verder uitbreiden naar de omliggende landen. De onderneming wenst nu via een internationaal franchisenetwerk haar producten over verschillende Europese landen te verdelen. In de opstartfase oordeelde het bedrijf dat een Beneluxmerk voldoende bescherming zou bieden. Het bedrijf ging dus niet na wat de verdere mogelijkheden voor internationale bescherming waren, zoals merkenbescherming via de registratie van een Gemeenschapsmerk of een internationaal merk. Nu moet de Belgische ondernemer helaas vaststellen dat het betreffende merk in verschillende EU landen niet meer beschikbaar is. Hierdoor staat de onderneming voor een moeilijke uitdaging met aanzienlijke meerkosten: een nieuwe weg inslaan via “re-branding� in alle landen (een nieuwe merknaam en nieuwe marketingcampagnes waarbij men eigenlijk van nul moet beginnen...) of toch registratie aanvragen voor de eerdere merknaam beperkt tot de landen waar het merk nog beschikbaar is.

Leidraad Intellectuele Eigendom

12

4. Overtuig anderen van uw capaciteiten (Het belang van een strategische IE portefeuille)

Een sterk financieringsdossier m.b.v. een strategische IE portefeuille - Een solide basis voor samenwerking met derden m.b.v. een strategische IE portefeuille Als onderneming zal men op sleutelmomenten vaak heil zien in extra financiële middelen van buiten de onderneming.

Voor het bekomen van financiering zal uw dossier bij financiële instellingen of investeerders sterker staan indien u bv. een sterk octrooi kan voorleggen om hen te overtuigen van de sterkte van uw business.

Samenwerking tussen bedrijven met verschillende expertises wint steeds meer aan belang. Ook in deze context kunnen merken, octrooien of andere IE titels handig worden ingezet als nuttige ‘indicatoren’ van uw potentieel om een mogelijke zakenpartner te overtuigen. Uiteraard kan ook u poolshoogte nemen van het potentieel van een mogelijke zakenpartner door o.m. diens IE portefeuille te evalueren.

Een illustratie:

Leidraad Intellectuele Eigendom

Een jonge wetenschapper heeft een nieuw type zonnepanelen bedacht dat op een milieuvriendelijke manier gerecycleerd kan worden. Met een aantal oud-medestudenten wil hij enthousiast een eigen bedrijf opstarten. Op aanraden van een accountmanager bij het Agentschap Ondernemen, stelde de ambitieuze ingenieur zijn beloftevolle uitvinding veilig door in eerste instantie een Belgisch octrooi aan te vragen, gevolgd door een internationale uitbreiding in de meest strategische landen. De groep vrienden legde al hun spaarcenten samen om van start te kunnen gaan. Enkelen van hen konden ook bij familieleden terecht voor een interessante lening (via de formule “Winwinlening”). Voor het opstarten van een eigen productielijn en het commercialiseren van een nieuw product, zijn echter veel financiële middelen nodig. Daarom gaat de groep verder op zoek naar extern kapitaal. Onderbouwd door een degelijk businessplan, maakt het dossier van deze vrienden kans op financiering. Met een goedgekeurd octrooi zal hun dossier echter nog een pak sterker staan.

13

5. Duidelijke afspraken, goede vrienden (Het belang van afspraken contractueel vast te leggen - arbeidsovereenkomsten en samenwerking met derden)

Maar al te vaak wordt vastgesteld dat kmo’s er verkeerdelijk van uitgaan dat de creaties van hun werknemers hen als werkgever automatisch zouden toekomen, dat ze voldoende houvast zouden hebben aan de mondelinge afspraken met partijen met wie ze samenwerken… Vaak verwijst men dan naar de bestaande vertrouwensrelatie of de jarenlange vriendschapsband… totdat de dag komt dat er iets schort in de samenwerking.

De argumenten die u ertoe zouden moeten aanzetten om in het zakelijk verkeer afspraken steeds contractueel vast te leggen, worden hieronder voor IE afspraken geïllustreerd.

XX

Argument 1 – afdwingbaarheid van afspraken, een bewijsmiddel: Een voorbeeld uit de materie van auteursrechten kan de noodzaak van een geschrift illustreren. Bij wet werd immers ter bescherming van de auteur bepaald dat de overdracht van auteursrechten uitdrukkelijk moet zijn en ten aanzien van de auteur enkel door middel van een geschrift bewezen kan worden. (Let wel, voor softwarebescherming en bescherming inzake databanken werd een andersluidende regeling voorzien).

Een bedrijf in de meubelsector heeft ontwerpers in dienst, maar doet soms ook beroep op externen uit de creatieve sector. Zo werkt het bedrijf regelmatig samen met gespecialiseerde communicatie-/ marketingbureaus aan wie o.m. de ontwikkeling van een website wordt uitbesteed. Ook spreekt het bedrijf vaak externe designers aan die in opdracht de vormgeving uitwerken van producten die achteraf gecommercialiseerd worden door de onderneming. Voor beide situaties heeft het meubelbedrijf er alle belang bij de IE afspraken met de ontwerpers op papier te zetten (zowel in de arbeidsovereenkomsten met de eigen werknemers als in de zgn. “overeenkomsten in opdracht” met de externe ontwerpers). Bij gebrek aan een schriftelijk uitgewerkte regeling kan de oorspronkelijke auteur van bv. een nieuw ontwerp voor een zetel hardmaken dat de auteursrechten niet werden overgedragen en bv. bijkomende vergoedingen vorderen bij elke productieronde, iedere verkoop, elke productfolder… ook al kaderde dit ontwerp binnen een uitdrukkelijke opdracht en werd reeds een vergoeding betaald.

Leidraad Intellectuele Eigendom

XX

14

Argument 2 – duidelijkheid inzake de draagwijdte van de toegekende rechten en van de eigen rechten: Een softwarebedrijf ontwikkelt softwarepakketten en schrijft programma’s op maat van de noden van haar klanten. In de overeenkomsten met haar klanten doet het bedrijf er goed aan om nauwkeurig vast te leggen wat de klanten precies kopen of nog: welke IE rechten er precies in licentie gegeven worden. Vaak zal het immers in het belang zijn voor het voortbestaan van de softwareonderneming om niet-exclusieve softwarelicenties aan klanten toe te kennen, zodat het softwarebedrijf ook nadien nog producten kan commercialiseren op basis van de eerder in licentie gegeven software. Voor de klant is het dan weer belangrijk te weten dat bv. alle nodige gebruiksrechten voor alle beoogde gebruikers begrepen zitten in de overeenkomst met het softwarebedrijf. Dit laatste impliceert o.m. dat in de overeenkomst duidelijke afspraken opgenomen moeten worden rond zgn. sublicentierechten. Op die manier kan door de klant bv. verzekerd worden dat ook de andere vestigingen binnen de onderneming van hetzelfde systeem gebruik kunnen maken.

2) WhoIsWho - Wie helpt u verder om het IE beheer binnen uw onderneming efficiënter te maken In de private dienstverlening is er een groeiend aanbod van diverse IE deskundigen die ondernemingen kunnen begeleiden op het vlak van IE. Afhankelijk van de concrete materie waarvoor u begeleiding zoekt, is het mogelijk dat u dient aan te kloppen bij een andere specialist. Hieronder wordt toegelicht voor welke expertise u een welbepaalde expert zou kunnen aanspreken. Alvorens met een of andere specialist in zee te gaan, doet u er goed aan te informeren naar het profiel van de deskundige in kwestie - op welke IE praktijkervaring (in welke concrete vakgebieden / binnen welke sectoren) deze kan terugvallen - en met de deskundige te bespreken welke adviesverlening u wenst te bekomen.

1. Octrooigemachtigden

WAT? Bij deze professionals kunt u o.m. terecht voor advies over de bescherming van technische vindingen via octrooien en voor het behartigen van uw belangen i.v.m. deze IE rechten voor administratieve instanties. Concreet kan u hen bv. ook consulteren voor advies inzake de stand van de technologie en de draagwijdte/de beschermingsomvang van octrooien van derden, om bv. de octrooieerbaarheid van uw eigen technologie te beoordelen of (met kennis van zaken) de koers van uw activiteiten/O&O inspanningen verder uit te stippelen.

WIE? Om de titel van octrooigemachtigde te kunnen dragen moet men erkend zijn door de bevoegde overheidsorganisaties die instaan voor de registratie van octrooien (erkenning na een minimaal aantal jaren beroepservaring en na een verplicht examen). Gezien de technisch-wetenschappelijke aard van de materie van octrooien, genoten octrooigemachtigden in principe een (academische) wetenschappelijke vorming vóór hun specifieke opleiding tot octrooigemachtigde.

CONTACT? Een officiële lijst van erkende octrooigemachtigden in België kunt u opvragen via de website van de Belgische Dienst voor Intellectuele Eigendom, waar de (maandelijks) aangepaste lijst met erkende octrooigemachtigden gepubliceerd wordt (zie: http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/Intellectuele_Eigendom/index.jsp). Een officiële lijst van erkende octrooigemachtigden voor het Europees Octrooibureau kan u consulteren op: www.epo.org/patents/Grant-procedure/representatives.html.

Leidraad Intellectuele Eigendom

WAAR? In de praktijk werken octrooigemachtigden vaak onder één dak samen met merkengemachtigden, waar u in een ‘one-stop shop’ terecht kunt voor o.m. registratie van IE in ruime zin (octrooien, kwekerscertificaten, merken, tekeningen en modellen en domeinnamen), opvolging van IE registraties en verdediging van belangen voor administratieve rechtbanken,… Anderzijds bieden ook sommige advocatenbureaus deze dienstverlening aan (hoewel dit thans een minderheid is) en werken octrooigemachtigden ook soms als “IP consultant” op zelfstandige basis. Volledigheidshalve kan hier ook nog gesignaleerd worden dat sommige octrooigemachtigden op werknemersbasis werken voor uitsluitend één bedrijf.

15

2. Merkengemachtigden

WAT? Bij deze professionals kunt u o.m. terecht voor de bescherming van eigen merken, tekeningen en modellen, doorgaans ook van domeinnamen, en ook voor het behartigen van uw belangen i.v.m. deze IE rechten voor administratieve instanties.

WIE? De titel van “merkengemachtigde” is niet strikt wettelijk gereglementeerd. Om anderen te kunnen vertegenwoordigen in een procedure voor administratieve rechtbanken, werden wel een aantal voorwaarden opgelegd. Meestal hebben merkengemachtigden een juridische (academische) opleiding genoten, maar dit is niet noodzakelijk het geval. In de praktijk vervullen vaak gespecialiseerde IE juristen in grotere merkengemachtigden kantoren of adviesbureaus een adviserende rol in deze materie. In de praktijk stellen we vast dat slechts een minderheid van gespecialiseerde IE advocaten zich toeleggen op deze dienstverlening.

WAAR? In de praktijk werken merkengemachtigden vaak onder een dak samen met octrooigemachtigden, waar u in een “one-stop shop” terecht kunt voor o.m. registratie van IE in ruime zin (octrooien, kwekerscertificaten, merken, tekeningen en modellen en domeinnamen), opvolging van IE registraties en verdediging van belangen voor administratieve rechtbanken,… Anderzijds bieden ook sommige gespecialiseerde advocatenbureaus deze dienstverlening aan (hoewel dit thans een minderheid is). Volledigheidshalve kan hier ook nog gesignaleerd worden dat sommige merkengemachtigden op werknemersbasis werken voor uitsluitend één bedrijf.

CONTACT? Er bestaat een beroepsorganisatie, m.n. de Benelux vereniging voor Merken- en Modellenrecht (“BMM”), waar u een lijst kan raadplegen van merkengemachtigden die lid zijn van BMM (zie: www.bmm.be/search/extra).

X

3. Gespecialiseerde juridische raadgevers

Leidraad Intellectuele Eigendom

WAT? Bij deze professionals kunt u in het algemeen terecht voor IE juridisch advies en in het bijzonder voor ondersteuning in het kader van contracten.

16

WIE? Gespecialiseerde juridische raadgevers kunnen minstens terugvallen op een masteropleiding in de rechten, en mogelijk op een verdere opleiding in intellectueel eigendomsrecht, dan wel op specifieke IE praktijkervaring. IE juridische adviseurs onderscheiden zich doorgaans van advocaten, doordat ze eerdere relevante bedrijfservaring hebben (als interne bedrijfsjuristen), daar waar advocaten (meestal) expertise hebben in het pleiten in geschillen voor rechtbanken (zie hieronder).

WAAR? Sommige gespecialiseerde raadgevers werken op zelfstandige basis, anderen werken dan weer samen binnen gespecialiseerde juridische adviesbureaus, m.i.v. merkengemachtigden organisaties (of soms advocatenbureaus).

CONTACT? Er bestaat geen “officiële” overkoepelende professionele organisatie waar u een exhaustieve lijst van deze professionals zou kunnen consulteren.

4. Gespecialiseerde advocaten

WAT? Bij deze professionals kunt u in principe terecht met dezelfde vragen als bij een gespecialiseerde juridische raadgever, alsook voor het behartigen van uw belangen voor de rechtbank n.a.v. een IE conflict met derden. Zoals hierboven aangestipt, bieden sommigen ook ondersteuning aan i.v.m. IE registratie en het behartigen van belangen voor administratieve rechtbanken.

WIE? IE advocaten kunnen minstens terugvallen op een masteropleiding in de rechten, en mogelijk op een verdere opleiding in intellectueel eigendomsrecht, dan wel op specifieke IE praktijkervaring. Advocaten onderscheiden zich in een aantal opzichten van juridische raadgevers en octrooigemachtigden. Advocaten staan op de eerste plaats gekend voor hun specialisatie in het behandelen van geschillen voor de rechtbank (m.i.v. het schrijven van zgn. “conclusies”, d.i. schriftelijke weergave van de argumentatie). Enkel advocaten zijn trouwens bij wet bevoegd om namens hun cliënt op te treden voor de rechtbank. Verder zijn er specifieke regels die het beroep van advocaat regelen, zoals o.m. het beroepsgeheim en de vertrouwelijkheid van de briefwisseling tussen advocaten. De genoemde beroepsregels betekenen o.m. dat de communicatie advocaat - cliënt principieel vertrouwelijk is en dat de informatie die werd uitgewisseld in het kader van onderhandelingen tussen partijen achteraf in een procedure niet tegen de andere partij kan worden gebruikt.

Een loopbaan als advocaat start met een verplichte stage en het afleggen van een examen aan de balie.

WAAR? Een advocaat werkt soms op zelfstandige basis, dan wel in associatieverband met andere advocaten in een ruimer advocatenkantoor.

CONTACT? De titel van advocaat impliceert dat men ingeschreven is op het tableau van de advocaten bij de balie waartoe men als advocaat is aangesloten. De contactgegevens van advocaten kan u opvragen via de organisatie van de onderscheiden balies. Ook op de website van de Orde van de Vlaamse Balies (“OVB”) (zie www.advocaat.be) en op de website van de Nederlandse Orde bij de Balie van Brussel (zie www.baliebrussel.be) kan u deze gegevens raadplegen. Op de genoemde websites is het vaak mogelijk om te zoeken naar advocaten via de voorkeursmateries, die werden opgegeven door de advocaten zelf.

WAT? / WIE? Gespecialiseerde raadgevers met uiteenlopende achtergronden bieden als “IP consultant” een brede waaier van IE adviesverlening aan (waarbij “IP” staat voor “Intellectual Property”, “IE” in het Engels). In deze groep zitten zowel (zelfstandige) octrooigemachtigden, gespecialiseerde juridische raadgevers, als adviseurs met een eerder economische of wetenschappelijke achtergrond. Vaak hebben deze professionals een professioneel traject in het bedrijfsleven achter de rug.

WAAR? Sommige “IP consultants” werken op zelfstandige basis, anderen werken dan weer samen binnen gespecialiseerde adviesbureaus, m.i.v. (grotere) merkengemachtigden organisaties, juridische adviesbureaus en advocatenbureaus.

CONTACT? Er bestaat geen “officiële” overkoepelende professionele organisatie waar u een exhaustieve lijst van deze professionals zou kunnen consulteren.

Leidraad Intellectuele Eigendom

5. IP consultants

17

18

Leidraad Intellectuele Eigendom

3) Financiële en fiscale stimuli - Hoe IE investeringen financieel aantrekkelijker maken voor uw onderneming…

Er bestaan diverse financiële en fiscale stimuli, die van overheidswege bedoeld zijn om IE inspanningen te vergemakkelijken. Hieronder worden ze voor u op een rijtje gezet.

1. IE-scan

Wat? Het Agentschap Ondernemen ontwikkelde de IE-scan om na te gaan waar bedrijven staan op het gebied van het beheer van hun intellectuele eigendom en hoe ze dit kunnen optimaliseren. Ook u kunt gratis een IE-scan van uw bedrijf laten afnemen. Indien meer gespecialiseerd advies gewenst is, wordt u die mogelijkheid geboden binnen het IE-scan project met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). In functie van de concrete vraag, kan het Agentschap Ondernemen voor uw bedrijf een aansluitend adviestraject organiseren ter waarde van maximaal € 1200 (incl. BTW).

Werkwijze? In een eerste fase zal een accountmanager van het Agentschap Ondernemen in een gesprek samen met u nagaan waar u staat op het gebied van het beheer van uw intellectuele eigendom en in hoeverre u optimaal gebruik maakt van intellectuele eigendomsrechten. Dit gebeurt aan de hand van de “IE-scan” (scan intellectuele eigendom), een uitgebreide doorlichting van de intellectuele eigendom in uw onderneming. De IE-scan laat zien op welke punten uw onderneming stappen kan nemen op het vlak van IE bescherming en het beheer ervan. Op basis van de resultaten van de IE-scan beslist u in overleg met het Agentschap Ondernemen of extern deskundig advies aangewezen is.

Binnen het IE-scan project, wordt u de mogelijkheid geboden om gespecialiseerd advies te krijgen van een IE deskundige, die specifiek voor het IE-scan project werden aangesteld. In functie van de concrete vraag, kan het Agentschap Ondernemen voor uw bedrijf een aansluitend adviestraject organiseren ter waarde van maximaal € 1200 (incl. BTW). Let wel, het effectief aanvragen van intellectuele eigendomsrechten en het opstellen van conclusies m.b.t. lopende geschillenprocedures vallen buiten het opzet van het IE-scan project en komen dus niet in aanmerking.

Het advies van de externe deskundige kan eerder generiek van aard zijn, zoals de uitwerking van een globale strategie/ portfolio betreffende intellectuele eigendom. Daarbij worden de voor- en nadelen van de verschillende mogelijke pistes afgewogen, een stappenplan opgesteld en prioriteiten gesteld over te nemen acties.

Daarnaast kan het advies ook meer specifiek van aard zijn en onder meer volgende topics kunnen hierbij aan bod komen: • auteursrechten met bijzondere aandacht voor de creatieve sectoren en naburige rechten • databankrechten en bescherming van computerprogramma’s • bescherming via merken, tekeningen, modellen en octrooien • bescherming van handels- en domeinnamen • proactief/defensief beheer van intellectuele eigendom, o.a. problematiek inbreuk op intellectuele eigendomsrechten (namaak, look-alikes) • aspecten betreffende intellectuele eigendom in arbeidscontracten en overeenkomsten inzake geheimhouding, licenties en overdracht van intellectuele eigendom • bewijsproblematiek intellectuele eigendom, o.a. geheimhouding, i-depot, escrow Contact? Contacteer uw accountmanager bij het Agentschap Ondernemen voor een gratis IE-scan in uw kmo.

Leidraad Intellectuele Eigendom

Wie? Vlaamse kmo’s met rechtspersoonlijkheid.

19

2. Kmo-portefeuille

Wat? De kmo-portefeuille is een laagdrempelige en interactieve webtoepassing waarlangs ondernemers jaarlijks tot €15.000 subsidies kunnen bekomen voor ondersteuning in hun processen van ondernemen, innoveren en internationaliseren. Dit subsidie-instrument vervangt sinds januari 2009 de subsidiemaatregel BEA (Budget voor Economisch Advies).

De steun kan verkregen worden voor de dienstverlening door erkende dienstverleners.

De in aanmerking komende diensten werden onderverdeeld in vijf pijlers: opleiding, advies, technologieverkenning, advies voor internationalisering en strategisch advies. Juridisch advies m.b.t. IE wordt in principe ondergebracht onder de pijler “advies”.

Wie? De kmo-portefeuille richt zich tot vrije beroepen, kleine en middelgrote ondernemingen met een exploitatiezetel in het Vlaamse Gewest, op voorwaarde dat zij cumulatief aan volgende voorwaarden voldoen: minder dan 250 personeelsleden, een jaaromzet van maximum € 50 miljoen of een balanstotaal van maximum € 43 miljoen.2 Enkel ondernemingen die een aanvaardbare hoofdactiviteit uitoefenen, kunnen steun aanvragen. Een lijst van de Nacecodes van deze sectoren kan u raadplegen op de website www.kmo-portefeuille.be. Bepaalde sectoren zijn uitgesloten van deze steun ingevolge bijzondere EU-reglementeringen. (In tegenstelling tot de vorige maatregel (BEA) worden deze keer wel een aantal subsectoren uit de voedingssector aanvaard.) VZW’s zijn geen aanvaardbare juridische vorm.

Leidraad Intellectuele Eigendom

Welke diensten komen in aanmerking onder de pijler “advies”? Schriftelijke, specifieke, waardevolle raadgevingen en aanbevelingen, verleend door een erkende dienstverlener, die bestaan uit het in kaart brengen en onderzoeken van problemen (een analyse van de probleemstelling), een eigenlijk advies (oplossingen en waardevolle raadgevingen), en een implementatieplan, en die uitsluitend of hoofdzakelijk gericht zijn op het verbeteren van het huidige of het toekomstige bedrijfsfunctioneren van de onderneming.

Het implementatieplan staat voor een soort conceptueel draaiboek voor wanneer het advies zou uitgevoerd worden. Het is niet de werkelijke realisatie of uitvoering van het advies zoals bv. het indienen en opmaken van vergunningen of het opmaken van contracten/overeenkomsten.

Wettelijk verplichte adviezen (alle adviezen geregeld binnen een wettelijk kader bv. inzake milieu, energie, kwaliteit), adviezen van permanente of periodieke aard (diensten zoals routinematig belastingsadvies, regelmatige dienstverlening op juridisch gebied, routinematig advies inzake selectie-, aanwervings- of personeelsbeleid of reclame) en adviezen die tot de gewone bedrijfsuitgaven horen (bv. site-onderzoek inzake bodemsanering en bodembescherming) zijn uitgesloten van steun. Ook diensten met betrekking tot subsidies komen niet in aanmerking. Een advies is steeds schriftelijk en op maat van de onderneming.

20

Omvang steun? De subsidie wordt berekend als een percentage van de in aanmerking komende kosten van de dienstverlening. Voor “advies” kan in principe 50% van de kostprijs betoelaagd worden tot een maximum van € 2500 per kalenderjaar. Bij de berekening worden volgende kosten aanvaard: de kosten voor het advies, exclusief BTW, en de bedragen van de voorschotfacturen, die gefactureerd worden door een dienstverlener erkend in de pijler advies.

Welke dienstverleners? Een overzicht van de erkende dienstverleners vindt u op de website www.kmo-portefeuille. be terug. Hier kan u per pijler zoeken welke dienstverleners erkend zijn.

2 Om de jaaromzet, het balanstotaal en tewerkstelling van de steunaanvragende onderneming te berekenen worden de cijfers van de onderneming samengeteld met de cijfers van alle partner- en verbonden ondernemingen, conform de nieuwe Europese kmo-definitie die sinds 2005 van toepassing is.

Aanvraagprocedure? Vooraleer u een subsidie kunt aanvragen, moet u zich registreren op de website aan de hand van uw federaal token of uw e-id (elektronische identiteitskaart). Een federaal token is een kaartje (met de afmetingen van een bankkaart) met codes dat het mogelijk maakt u te identificeren en dat u kan aanvragen via de federale overheid. Voor het gebruik van de elektronische identiteitskaart heeft u een kaartlezer nodig.

Vooraleer u uw aanvraag indient, moet u al een overeenkomst afgesloten hebben met een erkende dienstverlener. Best vraagt u dan zo snel mogelijk de subsidie aan. In principe moet dit gebeuren voor de aanvang van de prestaties. Hiervan kan worden afgeweken tot ten laatste 14 kalenderdagen na aanvang van de prestaties. De eigenlijke aanvraagprocedure verloopt via de instructies vermeld op de website.

Leidraad Intellectuele Eigendom

Contact? Voor informatie kunt u terecht bij : Vlaamse overheid Agentschap Ondernemen Afdeling Economisch Ondersteuningsbeleid - cel kmo-portefeuille Koning Albert II-laan 35 bus 12 1030 BRUSSEL Bel gratis 1700 Fax 02 553 37 88 www.kmo-portefeuille.be

21

3. IWT: Extra subsidies IE voor kmo’s

Wat? Vanaf 1 mei 2009 komen de kosten, verbonden aan het nemen van bescherming van de resultaten van een IWTproject door middel van intellectuele eigendomsrechten in aanmerking voor subsidies. De kosten hiervoor zijn aanvaardbaar vanaf de startdatum van het project tot 2 jaar na het projecteinde.

Wie? Enkel kmo’s die een door IWT gesteunde studie of project uitvoeren of uitgevoerd hebben, kunnen genieten van deze bijkomende IE-subsidie.

Omvang steun? De subsidie van IWT voor deze maatregel wordt berekend volgens het steunpercentage van het oorspronkelijk project. De kosten zijn externe kosten en betreffen de voorbereidingskosten en de indieningskosten en taksen in het kader van de te voeren procedure. Het totaalbedrag van de aanvaardbare kosten bedraagt € 20.000.

Aanvraagprocedure? Deze subsidiemaatregel kan aangevraagd worden tijdens en (binnen de 6 maanden) na afloop van het betreffende IWT-project. De procedure omvat het invullen van een aanvraagdocument waarin twee zaken inhoudelijk gestaafd moeten worden: 1. in geval van een octrooiaanvraag: een rapport met een bespreking van de resultaten van een octrooiliteratuurstudie of in geval van een aanvraag voor merk- of modelbescherming: een studie van de reeds geregistreerde rechten in handen van derden.

2. een argumentatie dat de keuze voor het betrokken type intellectueel eigendomsrecht het meest aangewezen is rekening houdend met de betrokken technologie, het bedrijfsprofiel van de aanvrager en de marktomstandigheden.

Leidraad Intellectuele Eigendom

Contact? IWT Vlaanderen Koning Albert II-laan 35 bus 16 1030 Brussel Tel. 02 432 42 00 Fax 02 432 43 99 www.iwt.be

22

4. Investeringsaftrek en belastingskrediet voor octrooien

Investeringsaftrek Wat? Een onderneming, die bij de oprichting of uitbreiding een investering uitvoert, kan onder bepaalde voorwaarden een investeringsaftrek verkrijgen. Dit is een fiscaal voordeel waarbij men een bepaald percentage van de aanschaffingsof beleggingswaarde van de investeringen uitgevoerd tijdens het belastbaar tijdperk, mag aftrekken van de belastbare winst. Het percentage past men éénmalig toe op de aanschaffings-of beleggingswaarde van de goederen.

Indien de winst onvoldoende is, mogen de investeringsaftrekken die niet kunnen worden verricht, onder bepaalde voorwaarden overgedragen worden op de winsten van de volgende belastbare tijdperken.

In de algemene regel moet het gaan om materiële vaste activa die in nieuwe staat zijn verkregen of tot stand gebracht en om nieuwe immateriële vaste activa. Deze activabestanddelen moeten in België uitsluitend voor het uitoefenen van de beroepswerkzaamheid worden gebruikt en ze moeten ten minste over drie jaar afschrijfbaar zijn. ‘Leasing’ komt ook in aanmerking.

Voor de verwerving van octrooien in 2009 (aanslagjaar 2010) kan een verhoogde investeringsaftrek worden toegepast van 15,5%.

Contact? Bijkomende inlichtingen over de investeringsaftrek en het belastingskrediet kunt u verkrijgen bij: FOD Financiën - Administratie van de ondernemings- en inkomensfiscaliteit North Galaxy-bus 25, Koning Albert II-laan 33 1030 Brussel Tel. 02 57 257 57 E-mail: info.tax@minfin.fed.be www.fiscus.fgov.be

Leidraad Intellectuele Eigendom

Aanvraagprocedure? Formulier 275 U ingevuld, gedateerd en ondertekend bij de belastingsaangifte voegen. De belastingplichtige die geopteerd heeft voor de gespreide aftrek moet dit formulier elk jaar bij zijn aangifte voegen tot het volledig investeringsbedrag is afgetrokken.

Per categorie van vaste activa een opgave opstellen met volgende inlichtingen: • datum van aanschaffing of verwerving; • de juiste benaming; • de aanschaffings- of beleggingswaarde; • de normale gebruiksduur en de afschrijvingsduur.

De verwerving van de octrooien (d.i. door de aankoop van octrooien van derden; het verwerven van de volle eigendom; door het verwerven van gebruiksrechten op octrooien van derden; licenties en door het zelf indienen en verkrijgen van octrooien) moet gestaafd worden door: • indien het een overdracht van een octrooi betreft, een afschrift van het contract op grond waarvande onderneming het octrooi of het recht tot exploitatie heeft verworven; • het bewijs dat het octrooi of het recht tot exploitatie ervan nooit door een andere onderneming voor het uitoefenen van haar beroepswerkzaamheid in België is gebruikt.

23

Belastingskrediet Wat? Sinds het aanslagjaar 2007 kunnen vennootschappen opteren voor het belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling. Het fiscale voordeel wordt hierbij niet toegekend in de vorm van een aftrek van het fiscale resultaat, maar op de verschuldigde vennootschapsbelasting wordt er een belastingvermindering toegepast. Vennootschappen die kiezen voor dit belastingkrediet kunnen nooit meer de investeringsaftrek toepassen voor octrooien en milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling (zowel de éénmalige als de gespreide).

Leidraad Intellectuele Eigendom

Contact? Bijkomende inlichtingen over de investeringsaftrek en het belastingskrediet kunt u verkrijgen bij: FOD Financiën - Administratie van de ondernemings- en inkomensfiscaliteit North Galaxy-bus 25, Koning Albert II-laan 33 1030 Brussel Tel. 02 57 257 57 E-mail: info.tax@minfin.fed.be www.fiscus.fgov.be

24

5. Belastingvrijstelling voor octrooi-inkomsten

Wat? Vanaf aanslagjaar 2008 kan 80 procent van de inkomsten uit octrooien worden vrijgesteld van belasting. Twee categorieën van inkomsten uit octrooien komen in aanmerking voor vrijstelling: • Vergoedingen voor licenties • Vergoedingen begrepen in de verkoopprijs van goederen of diensten van de vennootschap Wie? Binnenlandse vennootschappen en de Belgische inrichtingen van buitenlandse vennootschappen kunnen van deze vrijstelling gebruik maken indien zij de volle eigendom, de mede-eigendom of het vruchtgebruik hebben van een toegekend octrooi of hierop een licentie hebben. Met betrekking tot octrooien die van derden werden verworven, wordt er vereist dat de geoctrooieerde producten of procédés werden verbeterd door de vennootschap. Om een beroep te kunnen doen op de aftrek voor octrooi-inkomsten moet de vennootschap beschikken over een onderzoekscentrum.

Aanvraagprocedure? De vennootschap kan de octrooiaftrek (80 % van de octrooi-inkomsten) aftrekken van de belastbare basis. Deze octrooiaftrek vindt plaats na de aftrek Definitief Belaste Inkomsten en voor de notionele interestaftrek, de aftrek van vorige verliezen en de investeringsaftrek.

De vennootschap moet de octrooiaftrek rechtvaardigen in een opgave die bij de aangifte moet worden gevoegd. Wanneer er onduidelijkheid bestaat rond het bedrag van de octrooi-inkomsten kan men een fiscale ruling aanvragen bij de “Dienst voorafgaande beslissingen in fiscale zaken”.

Contact?

FOD Financiën Administratie van de ondernemings- en inkomensfiscaliteit North Galaxy- bus 25, Koning Albert ll- laan 33 1030 Brussel Tel. 02 57 257 57 E-mail: info.tax@minfin.fed.be http://fiscus.fgov.be/interfaoifnl/vragen/deduction-pour-revenus-brevet/index.htm

Leidraad Intellectuele Eigendom

Dienst voorafgaande beslissingen in fiscale zaken Wetstraat 24 1000 Brussel Tel. 02 579 38 00 www.ruling.be

25

6. Fiscale regeling inzake auteursrechten en naburige rechten

Wat? Inkomsten uit auteursrechten voor zelfstandigen worden vanaf 1 januari 2008 beschouwd als een zogenaamd roerend inkomen en dit tot een (bruto) bedrag van maximaal € 53.020 (bedrag geldig voor inkomstenjaar 2011). Daarenboven kunnen auteurs genieten van een belangrijk kostenforfait op het ontvangen inkomen. Het saldo is onderworpen aan een bevrijdende roerende voorheffing van 15% die rechtstreeks wordt ingehouden door de schuldenaar van het auteursrecht (bijvoorbeeld de uitgeverij). De auteur zal dan het nettobedrag ontvangen en zal dit niet meer moeten opnemen in zijn aangifte.

Wie? Elke natuurlijke persoon, zowel de auteur als zijn rechthebbenden zoals zijn erfgenamen bijvoorbeeld, maar ook vzw’s en stichtingen.

Cijfermateriaal: Het belastingtarief op de inkomsten uit auteursrechten bedraagt 15% voor de inkomstenschijf van 0 tot € 37.500 (€ 51.920 geïndexeerd voor de inkomsten geïnd in 2010 en € 53.020 geïndexeerd voor de inkomsten geïnd in 2011). De schijf auteursrechten boven de € 37.500 (€ 51.920 geïndexeerd voor de inkomsten geïnd in 2010 en € 53.020 geïndexeerd voor de inkomsten van geïnd in 2011) wordt beschouwd als beroepsinkomsten. Dit deel wordt toegevoegd aan de andere beroepsinkomsten en is onderworpen aan een belastingtarief per schijf.

Volgens het bericht van de Minister van Financiën gepubliceerd in december 2008 voorziet de nieuwe regeling het volgende systeem van forfaitaire kosten:

Leidraad Intellectuele Eigendom

Voor de inkomsten geïnd in 2010: • 50% op de inkomstenschijf van € 0 tot € 13.850 • 25% op de inkomstenschijf van € 13.851 tot € 27.700 • boven de € 27.700 kunnen er geen forfaitaire beroepskosten meer worden afgetrokken Voor de inkomsten geïnd in 2011: • 50% op de inkomstenschijf van € 0 tot € 14.140 • 25% op de inkomstenschijf van € 14.141 tot € 28.280 • boven de € 28.280 kunnen er geen forfaitaire beroepskosten meer worden afgetrokken

26

Voorbeelden (voor inkomsten geïnd in het jaar 2011): 1. “Een auteur ontvangt € 14.000 auteursrechten” In dit geval bedragen de onkosten € 7.000 (14.000 x 50%).

Het netto belastbaar inkomen bedraagt dus € 7.000 (€ 14.000 - € 7.000 onkosten).

De auteur zal dus € 1.050 belasting betalen (€ 7.000 x 15%).

2. “Een auteur ontvangt € 25.000 auteursrechten” In dit geval bedragen de onkosten € volgens volgende berekening: • € 14.140 x 50% onkosten op de eerste schijf = € 7.070 • € 10.860 x 25% onkosten op de tweede schijf = € 2.715 Het netto belastbaar inkomen bedraagt dus € 15.215 (€ 25.000 bruto inkomsten - € 9.785 onkosten). De auteur zal dus € 2.282 belasting betalen (€ 15.215 x 15%).

3. “Een auteur ontvangt € 35.000 auteursrechten” In dit geval bedragen de onkosten € volgens de volgende berekening: • € 14.140 x 50% onkosten op de eerste schijf = € 7.070 • € 14.141 x 25% onkosten op de tweede schijf = € 3.535 • Geen aftrek op de schijf boven € 28.281 Het netto belastbaar inkomen bedraagt dus € 24.395 (€35.000 bruto inkomsten - € 10.605 onkosten). De auteur zal dus € 3.659,25 belasting betalen (€ 24.395 x 15%) Er moeten wel nog lokale belastingen (gemeentebelasting en/of agglomeratietaksen) worden toegevoegd aan dit tarief wanneer de auteur deze inkomsten aangeeft in zijn belastingaangifte.

Leidraad Intellectuele Eigendom

BELANGRIJK: Indien de auteur het wenst, kan hij voor zijn inkomsten van auteursrechten kiezen voor een aftrek van de reële kosten in plaats van de forfaitaire kosten.

Contact? FOD Financiën Administratie van de ondernemings- en inkomensfiscaliteit North Galaxy - bus 25, Koning Albert ll-laan 33 1030 Brussel Tel. 02 57 257 57 E-mail: info.tax@minfin.fed.be www.fiscus.fgov.be/interfaoifnl/DroitsAuteurRechten/inleiding.htm

27

4) Gezonde IE reflexen en handige IE weetjes Een goede IE huishouding begint bij een aantal IE reflexen waar u vandaag al meteen aan kan werken! Hieronder vindt u een aantal praktische wenken.

1. Niet-geregistreerde IE: Auteursrechten

Het auteursrecht ontstaat van rechtswege (d.i. automatisch) indien voldaan is aan de wettelijke voorwaarden (het moet gaan om een creatie die oorspronkelijk is, in de zin van een eigen schepping van de auteur). Er is dus geen aanvraagprocedure en bijgevolg geen document waaruit de verkregen rechten zouden blijken. Zoals hieronder toegelicht, kan het daarom interessant zijn om het ©-symbool te gebruiken. Verder is het ook raadzaam om te zorgen voor een bewijs van datum.

Het gebruik van het ©-symbool

Leidraad Intellectuele Eigendom

Door gebruik te maken van het ©-symbool kan de auteur (of diens rechtsopvolger) uitdrukkelijk aangeven dat er auteursrechten rusten op diens creatie. Het ©-symbool staat voor copyright. Het vermelden van een copyright notice op een auteursrechtelijk beschermd werk is niet verplicht, maar biedt wel enkele voordelen. Zo worden derden er op gewezen dat zij niet vrij gebruik kunnen maken van het betrokken werk. Ook creëert men een vermoeden van auteurschap, wat inhoudt dat diegene die dit auteurschap wil betwisten de bewijslast draagt.

28

Een copyright notice kan 4 claims bevatten: 1. dat er auteursrechten op het werk bestaan; 2. wie die auteursrechten heeft; 3. wat de creatiedatum is; 4. wat de gebruiksrechten zijn.

Hoe vermelden?

Bijvoorbeeld: © naam, jaartal, adres, “alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever”.

Het bewijs van datum

Zoals vermeld, bestaat er voor auteursrechten geen aanvraagprocedure en wordt er bijgevolg aan de houder van de rechten geen document verstrekt waaruit de verkregen rechten zouden blijken. Het is de rechter die n.a.v. een concreet geschil moet oordelen of een creatie “origineel” is. Deze originaliteit wordt steeds beoordeeld ten opzichte van de op dat ogenblik bestaande creaties. Creaties die later ontstaan, doen geen afbreuk aan de originaliteit van uw creatie. Daarom is het nuttig om bewarende maatregelen te treffen om een bewijs op te bouwen dat uw creatie bestond op een bepaalde dag.

Om voor een bewijs van datum te zorgen, kunnen onderstaande methoden worden aangewend. Belangrijk is te onderstrepen dat deze methoden geen intellectuele eigendomsrechten creëren, maar wel handig kunnen aangewend worden als bewijsmiddel.

XX

Notaris: U kan een beroep doen op een notaris om een authentieke akte op te stellen over het bestaan van uw vinding of creatie. Het origineel van deze akte, ook wel “de minuut” genoemd, zal de notaris samen met de nodige documenten en materialen bewaren. Het afschrift van de originele akte kan u gebruiken voor uw bewijsvoering. De kostprijs voor het opstellen van de minuut hangt af van de omvang van de minuut. Hier kunt u de contactgegevens van een notaris opzoeken: www.notaris.be.

XX

Gerechtsdeurwaarder: Een gerechtsdeurwaarder kan u inschakelen om van uw vinding of creatie een vaststelling te doen, waardoor deze vaste dagtekening verkrijgt. Van deze vaststelling zal de gerechtsdeurwaarder een proces-verbaal opmaken. De kostprijs hiervan bedraagt gemiddeld € 250. Ook voorwerpen kunnen verzegeld worden, bv. een cd-rom kan ook een vaste dagtekening krijgen door mee aan het PV gehecht te worden. Contactgegevens van een gerechtsdeurwaarder kunt u o.m. via volgende link opzoeken: www.gerechtsdeurwaarders.be/pages/Default.aspx.

XX

Registratiekantoor: U kan zich wenden tot het registratiekantoor van de Federale Overheidsdienst Financiën (Administratie van het Kadaster, de Registratie van Domeinen –AKRED) om uw documenten m.b.t. uw vinding of creatie te laten voorzien van een datum. Het registratiekantoor zal op dit document een stempel aanbrengen. Het document wordt echter niet bewaard op het registratiekantoor, maar u meteen teruggegeven. De kostprijs voor deze vaste dagtekening bedraagt ongeveer € 25 per document. Hier kunt u de contactgegevens van een registratiekantoor opzoeken: www.fiscus.fgov.be/interfakrednl/Taken/overzicht.htm.

Leidraad Intellectuele Eigendom

De meest krachtige bewijsvormen zijn deze die een “vaste datum” (of “vaste dagtekening“) opleveren. Naar gemeen recht kan een vaste datum verkregen worden via registratie of verlijden van een authentieke akte. Hieronder worden ook andere methoden opgesomd die het bewijs van een datum vergemakkelijken, maar die geen vaste dagtekening opleveren. Met uitzondering van de drie eerstgenoemde bewijsvormen gaat het dus niet om het verlenen van een "vaste datum" in de zin van de wet, maar om het verlenen van een middel om het bestaan van een datum aan te tonen, waarvan uiteindelijk de rechter de bewijskracht zal beoordelen n.a.v. een concreet geschil.

29

XX

i-DEPOT: Via i-DEPOT kan u aantonen dat er op een bepaalde datum een bepaalde inhoud (een creatie, muziekstuk, tekst, ontwerp, een format, een concept,…) bij het Benelux Bureau voor Intellectuele Eigendom (“BBIE”) werd gedeponeerd en dat deze inhoud op die bepaalde datum dus bestond. Het BBIE registreert uw naam en de datum waarop u uw i-DEPOT heeft ingediend. Het BBIE garandeert dat de inhoud geheim blijft. Het i-DEPOT wordt gedurende een verlengbare periode van 5 jaar door het BBIE bewaard. Het online i-DEPOT is snel, eenvoudig, goedkoop (€ 35) en betrouwbaar. Bovendien heeft u in één oogopslag al uw i-DEPOTs overzichtelijk gerangschikt. Als alternatief voor de online dienst bestaat de i-DEPOT envelop. De envelop bestaat uit twee compartimenten waarin identieke documenten gestoken worden. De envelop met de twee compartimenten krijgt bij ontvangst van het BBIE een datum toegekend. De i-DEPOT envelop kost € 45.

Op de site van het BBIE vindt u meer informatie over i-DEPOT: www.boip.int.

XX

Datumstempel bij het postkantoor of een aangetekende brief gericht aan de verzender zelf: Omzichtigheid is geboden bij deze methoden. In deze gevallen is het immers zeer belangrijk dat de datum rechtstreeks zichtbaar is op het betreffende document. In een rechtsgeding zou men anders gemakkelijk de datum kunnen betwisten. (Men zou bv. kunnen aanvoeren dat op een latere datum nieuw materiaal toegevoegd werd aan de verstuurde omslag. Een dergelijke aan zichzelf gerichte brief, zou dan alleen aantonen dat u op die dag een omslag heeft verstuurd, zonder bewijs te leveren over de inhoud ervan.)

XX

Intern dossier: Er wordt in ieder geval steeds aangeraden om in uw bedrijfsvoering systematisch op alle documenten (i.v.m. werken die mogelijk via het auteursrecht beschermd kunnen worden) een datum te vermelden. Zo bouwt men een intern dossier op (m.b.v. foto’s, productfolders, facturen, screenshots van websites, publicaties in tijdschriften,… ) dat de bewijsvoering vergemakkelijkt bij een eventueel later geschil.

2. Geregistreerde IE (Octrooien – Merken)

Leidraad Intellectuele Eigendom

Doordat IE bescherming in principe slechts ingeroepen kan worden op basis van een geregistreerd recht, is het zeker raadzaam om in een beginstadium discreet om te gaan met benamingen voor een nieuw merk, logo’s, ontwerpen, vindingen, … In de loop van de registratieprocedure worden aanvragen voor IE bescherming en de toegekende IE rechten gepubliceerd, waardoor derden op de hoogte gebracht worden. Hierna volgen een aantal algemene aanbevelingen, alsook enkele wenken toegespitst op octrooien en merken in het bijzonder.

30

M.b.t. uw onbeschermde vindingen, creaties, namen…: “spreken is zilver, zwijgen is goud”

Wat hiermee bedoeld wordt, is dat u maar beter discreet omspringt met uw vindingen, ontwerpen, nieuwe onderscheidingstekens,… totdat de nodige inschrijvingen hiervoor geformaliseerd werden. Soms doen zich echter situaties voor waarin het wenselijk is om toch reeds bepaalde informatie te delen met derden (bv. voor een mogelijke samenwerking met derden omdat men zelf niet over alle know-how beschikt om bv. de productie/ commercialisering te realiseren; bv. voor het bekomen van mogelijke financiering,…).

Als wachten (echt) geen optie is, treft u best een aantal voorzorgsmaatregelen: XX

Enerzijds, wordt in deze situaties in eerste instantie gedacht aan de hierboven toegelichte manieren om een bewijs van datum te verzekeren.

XX

Anderzijds is het een absolute “must” om in elk geval ook een vertrouwelijkheidsovereenkomst af te sluiten (een zgn. “Non-disclosure Agreement” of “NDA”), waarin nuttig een aantal zaken afgelijnd kunnen worden. Hier dient ook “de vereiste van nieuwheid” in geval van een octrooiregistratie in herinnering gebracht te worden. Zonder een vertrouwelijkheidsverklaring bestaat immers het risico dat het bewuste octrooi (op een in principe octrooieerbare vinding) wegens gebrek aan nieuwheid zou kunnen worden vernietigd.

Zie een NDA niet alleen als bewijsmiddel voor als het echt fout mocht lopen. Het is ook een middel om uw gesprekspartner uitdrukkelijk te wijzen op uw rechten alsook op het feit dat de verstrekte informatie vertrouwelijk is en slechts binnen het beperkte doel van de voorbereidende gesprekken mag gebruikt worden. Door een schriftelijke opsomming van de vertrouwelijkheidsverplichtingen waaraan deze derde gehouden is en een opgave van de mogelijke sancties bij niet-naleving, zal er bij de gesprekspartner in ieder geval geen onduidelijkheid bestaan over het feit of de informatie al dan niet vrij door hem zou mogen gebruikt worden (hetgeen mogelijks minder duidelijk zou zijn zonder NDA…)!

M.b.t. technische vindingen van een derde - het raadplegen van IE registers als bron van interessante IE informatie: ken uw buur (concurrent, markt)

Octrooidatabanken zijn een interessante bron van informatie, indien men ze weet te gebruiken. Ze vertellen u o.m. waar uw sectorgenoten mee bezig zijn. Op basis van de claims van octrooien van derden, kan een “ingewijde” u adviseren rond de beschermingsomvang ervan. Op die manier kan men u ook adviseren of u veilig gebruik kan maken van een bepaalde technologie, dan wel of u mogelijk een inbreuk begaat op een door derde beschermde technologie…

Basisreflexen vooraleer een merknaam te deponeren

Heel wat ondernemers lijken in hun enthousiasme al te overhaast te werk willen gaan bij het deponeren van een merknaam. Ook al lijkt de te volgen procedure inzake merken toegankelijker dan bv. een octrooiprocedure, toch verliest u onderstaande zaken best niet uit het oog.

Belangrijke stappen bij de beslissing m.b.t. het indienen van een merkaanvraag zijn o.m. volgende overwegingen: XX

Voldoet een bepaalde naam aan de wettelijke voorwaarden om als merknaam gedeponeerd te kunnen worden?

Niet alle tekens kunnen immers als merk ingeschreven worden. Zo mag het teken bv. niet beschrijvend zijn en moet het voldoende onderscheidingskracht hebben. Wanneer men niet met een “sterk” woordmerk voor de dag komt, zal men omwille van de hierboven genoemde redenen mogelijk genoodzaakt zijn om een (gecombineerd) beeldmerk aan te vragen (bv. een woord in bepaalde lay-out met een bijhorend logo).

Leidraad Intellectuele Eigendom

31

Leidraad Intellectuele Eigendom

32

XX

Is een bepaald merk nog “vrij” (dus niet gedeponeerd door een derde)?

Niet alleen identieke tekens voor identieke goederen of diensten dienen bij deze evaluatie betrokken te worden. Ook met gelijkaardige tekens en gelijkaardige goederen en diensten, waardoor er gevaar op verwarring zou bestaan tussen de verschillende tekens, moet men rekening houden. Verder kan het van belang zijn of men te maken heeft met zgn. “woordmerken” (d.i. merken bestaande uit een woord) dan wel zgn. “beeldmerken” (d.i. merken met een beeldelement of een logo). Op basis van een eerste snelle “screening” via een zoekopdracht in de publiek toegankelijke merkenregisters, zal u kunnen vernemen of een concrete merknaam al geregistreerd werd. Niettemin is het vaak raadzaam om via een merkengemachtigde een grondiger beschikbaarheidsonderzoek te laten uitvoeren alvorens een naam als merk te deponeren of in de markt te gebruiken. In het evalueren van de beschikbaarheid van een welbepaald merk, is het ook aangewezen om de beschikbaarheid van de gelijknamige handelsnamen en corresponderende domeinnamen na te gaan.

XX

Werd nagedacht over een (internationale) IE strategie? Kan een beroep gedaan worden op een vorm van “vereenvoudigd” internationaal registreren?

IE wetgeving is zoals gezegd niet universeel hetzelfde, al zijn er al heel wat inspanningen tot harmonisering gedaan. Er bestaan verschillende internationale procedures die de registratie op internationale schaal een stuk eenvoudiger en ook financieel aantrekkelijker maken, (in vergelijking met een merk telkens land per land apart te registreren). Alleen het Gemeenschapsmerk biedt via één merkinschrijving een bescherming voor de hele EU. Een internationaal merk moet in feite worden beschouwd als een bundel nationale merken die via een vereenvoudigde procedure wordt verkregen.

XX

Hoever reikt uw IE budget?

Financiële overwegingen spelen beslist mee in een doordachte opbouw van een (internationale) merkenportefeuille. Het is bv. zeker niet aan te raden om te “besparen” op de kosten van een vooronderzoek als men nadien mogelijke conflicten met eerdere rechten van derden riskeert, waardoor kosten zeer snel op kunnen lopen…

III. Slotbeschouwingen Lessen uit deze leidraad en negatieve checklist Het opzet van deze leidraad is ondernemers bewust te maken van het belang van IE. Tot besluit vindt u hierna een samenvattende “negatieve checklist”, als een verwijzing naar de IE basisinzichten die in deze IE leidraad toegelicht werden. Onderstaande “negatieve checklist” vat een aantal veel voorkomende misvattingen en valkuilen m.b.t. IE samen opdat u het IE beheer binnen uw onderneming vandaag nog onder handen zou nemen!

1. IE misvattingen: “Een gewaarschuwde ondernemer, is er twee waard!”

X IE bescherming ontstaat “automatisch”: NEE, met uitzondering van de bescherming voor een gebruikte handelsnaam, de bescherming via auteursrechten en het niet-geregistreerde gemeenschapsmodel, kan men slechts via registratie een beroep doen op IE bescherming!

IE bescherming is “absoluut”: NEE, de omvang van IE bescherming na registratie is essentieel beperkt, zowel in tijd, ruimte als met betrekking tot het voorwerp waarop het betrekking heeft!

• beperking in tijd: IE bescherming is doorgaans wettelijke begrensd tot een maximale duurtijd, hoewel merkbescherming de facto wel in tijd onbeperkt verlengbaar is; • beperking in ruimte: IE bescherming is doorgaans beperkt tot die landen waar de IE werd ingeschreven; • beperking m.b.t. het voorwerp waarop het betrekking heeft: IE bescherming is doorgaans beperkt tot welbepaalde producten of diensten (ingeval van een merk), tot de uitgeschreven claims (ingeval van octrooien)… Uiteindelijk zal het steeds een rechter zijn die een beoordeling maakt n.a.v. een concreet geschil of uw recht al dan niet geschonden is, (m.i.v. wat de concrete beschermingsomvang is in een concrete situatie in vergelijking tot een mogelijk ander recht van een derde), met inachtneming van de door de wet vooropgestelde criteria.

Leidraad Intellectuele Eigendom

IE wetgeving is universeel”: NEE, ook al werden in een internationale context reeds vele inspanningen tot uniformiteit geleverd, toch blijft IE regelgeving essentieel een materie met nationale eigenheden, onderscheiden nationale bevoegde instanties, apart verschuldigde nationale registratietaksen…

33

2. IE valkuilen: “Laat u niet vangen!”

Ervan uit gaan dat IE enkel grote ondernemingen aanbelangt (en dat IE interessant noch betaalbaar is voor kmo’s).

Geen IE strategie vooropstellen, “brandjes blussen waar nodig”.

Overhaast registreren, zonder rekening te houden met de wettelijke beperkingen/eerdere rechten van derden.

Geen rekening houden met de eerdere IE rechten van derden in uw bedrijfsvoering (en daardoor onbewust een inbreuk maken op de rechten van derden).

Geen moeite doen om IE afspraken (met werknemers – derden met wie men samenwerkt) op papier te zetten.

De toepasselijke strikte termijnen inzake IE bescherming uit het oog verliezen (internationale uitbreiding, verlenging edm.). Eenmaal de termijn verstreken is, zal de kans verkeken zijn, behoudens zeer strikt gedefinieerde gevallen van overmacht!

In een internationale context geen gebruik maken van de internationale beschermingsmechanismes.

Er blindelings op vertrouwen dat uw gesprekspartner uw vinding waarvoor nog geen octrooiaanvraag werd aangevraagd, vertrouwelijk zal behandelen zonder dat er een vertrouwelijkheidsovereenkomst werd ondertekend.

Leidraad Intellectuele Eigendom

Geen extern gespecialiseerd advies inwinnen “omdat u het te druk heeft” of “omdat het te duur zou zijn”.

34

IE verdient aandacht binnen uw bedrijf, niet alleen om het potentieel van uw bedrijf te beveiligen en te versterken, maar ook om IE risico’s en

Leidraad Intellectuele Eigendom

dreigende IE kosten te vermijden!

35

Intellectuele eigendomsrechten, IE-scan, ‌ een kolfje naar onze hand!

Contacteer de accountmanager van het Agentschap Ondernemen uit uw provincie: Antwerpen Lange Lozanastraat 223 bus 4 2018 Antwerpen T 03 260 87 13 I Fax 03 260 87 07 femke.mortier@agentschapondernemen.be Limburg Kempische Steenweg 305 bus 201 3500 Hasselt T 011 29 20 79 I Fax 011 29 20 01 jos.swinnen@agentschapondernemen.be Oost-Vlaanderen Seminariestraat 2 9000 Gent T 09 267 40 22 I Fax 09 267 40 60 annemie.hautekiet@agentschapondernemen.be Vlaams-Brabant VAC Dirk Bouts - Diestsepoort 6 bus 31 3000 Leuven T 016 31 10 59 I Fax 016 31 10 51 mieke.houben@agentschapondernemen.be

www.agentschapondernemen.be

West-Vlaanderen VAC Jocob Van Maerlantgebouw Koning Albert I-laan 1.2 bus 31 8200 Brugge T 050 32 50 29 I Fax 050 32 50 01 liesbet.depestel@agentschapondernemen.be