Opiniestuk Knack online DATUM 13 oktober 2014
Vredesprijs voor Kinderrechten De Nobelprijs voor de Vrede is vaak goed voor een flinke portie controverse. Dit jaar is er minder deining, maar de onderscheiding voor Kailash Satyarthi en Malala Yousafzay is daarom niet minder belangrijk. De Nobelprijs brengt het belang van kinderrechten wereldwijd onder de aandacht en plaatst een flinke kroon op de 25e verjaardag van het VN-Kinderrechtenverdrag. Door de prijs toe te kennen aan een Indiër en een Pakistaanse plaatst het Nobelprijscomité de prijs in een breder vredeskader. Bij de selectie uit een recordaantal van 278 nominaties (van de Paus tot Putin) hield het Comité het hoofd koel en stuurt zo een doordachte en krachtige boodschap uit.
Prijs voor kinderrechten De symbolische kracht en dito promotiewaarde van de Nobelprijs voor de Vrede geeft de aandacht voor kinderrechten een flinke duw in de rug. Het Nobelprijscomité reikt dit jaar immers in belangrijke mate een Prijs voor Kinderrechten uit. De laureaten Kailash Satyarthi en Malala Yousafzay komen geweldloos op voor een fundamentele maatschappelijke verandering om recht op onderwijs als een evidentie en het uitbuiten van kinderen bij arbeid als een onrecht te zien. Dat dat in het geval van Malala in een oorlogssituatie gebeurt en met gevaar voor eigen leven, geeft de verdienste extra gewicht.
Vrije markt Het gaat niet enkel over een strijd aan de andere kant van de wereld. Het Nobelprijscomité had daarover in zijn motivatie explicieter mogen zijn. Zo lanceerde Kailash Satyarthi een label ‘vrij van kinderarbeid’ om Westerse tapijtproducenten te sensibiliseren . In 2012 formuleerde het VN Kinderrechtencomité een aanbeveling over children’s rights and business principles. Die aanbeveling stimuleert de industrie om haar werk meer vorm te geven vanuit een kinderrechtenperspectief. Unicef zorgde voor een interessante vertaling van deze principes. Het maakt een onderscheid tussen de werkomgeving, de vrije markt en de bredere samenleving. Voor kinderrechten in de vrije markt schuift Unicef twee principes naar voren: zorg ervoor dat producten en diensten voor kinderen veilig en kindvriendelijk zijn én gebruik marketing- en reclametechnieken die de rechten van kinderen respecteren. De Nobelprijs 2014 is dus ook voor onze maatschappij niet vrijblijvend.
Vrede als rechtvaardigheid Dat voorvechters van kinderrechten de Nobelprijs voor de Vrede krijgen is niet vanzelfsprekend. Daarom gaf het Nobelprijscomité een uitdrukkelijke vredestoets aan de onderscheiding . Op een moment dat er opnieuw doden vallen in Kasjmir, het grensgebied tussen Pakistan en India, is een prijs aan een Indiër en een Pakistaanse een belangrijk signaal. De prijs toont hoe fundamentele mensenrechten kunnen verenigen. Het Comité legde dan ook