Наврўзи байналмилалї муборак!
ХАТЛОН
БАНЇ ОДАМ АЪЗОИ ЯКДИГАРАНД
Нашрияи маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилояти Хатлон Соли 90-уми нашр
№13 (3302)
ЉУМЪА, 19 марти соли 2021
www.khatlon-ruznoma.tj
E-mail: khatlon.tj@mail.ru
Тољикон яке аз миллатњои ќадимаи дунё ва дорои таърихи беш аз 6000 – сола буда, њанўз аз даврањои бостонї соњиби саводу ќалам, девону дафтар, илмдўсту адабпарвар, давлатсозу давлатдор, меъмору шањрсоз, шањрдору шањрнишин, яъне фарњангиву тамаддунсоз ва ободкору созанда ба шумор мераванд. Мо ифтихор дорем, ки Тољикистон, барњаќ, ватани Наврўз, Сада, Тиргон ва Мењргон аст. Њар кадоме аз ин љашнњо таърихи беш аз 6000 - сола дорад. Ва ин далел низ боиси ифтихори мост, ки Наврўзи бостонї имрўз љашни љањонї гардидааст. (Аз Паёми Президенти Љумњурии Тољикистон, Пешвои миллат муњтарам Эмомалї Рањмон ба Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон, 26 январи соли 2021)
ТОЉИКИСТОН ВАТАНИ НАВРЎЗ АСТ ПАЁМИ ТАБРИКИИ РАИСИ ВИЛОЯТИ ХАТЛОН ЌУРБОН ЊАКИМЗОДА БА МУНОСИБАТИ ЉАШНИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ НАВРЎЗ
Њамдиёрони азиз! Наврўз бо накњату нафосат, паёми рангин ва љилваи нотакрораш ба диёри куњанбунёди мо сафою нусрат оварда, аз фарорасии соли пурфайзу бобаракат, бунёдкорию созандагї дарак медињад. Наврўз љашни эњёи табиат буда, фаротар аз дину фарњангњост ва њамин хусусияти волояш боис гаштааст, ки манзалати худро то замони мо аз даст надод, баръакс, дар замони соњибистиќлолии кишвар дар заминаи сиёсати хирадмандона ва фарњангпарваронаи Пешвои муаззами миллат муњтарам Эмомалї Рањмон шукўњу љалоли хоса касб карда, маќоми байналмилалї гирифт. Пешвои муаззами миллат зимни ироаи Паёми навбатии худ ба Маљлиси Олии мамлакат бо њисси ифтихор таъкид намуданд, ки Наврўз вожаи байналмилалї буда, дар тамоми љањон бе тарљума бо номи Наврўз истифода мешавад. Дар масири таърихи беш аз 6000-солаи худ миллати тољик доимо соњиби саводу ќалам, девону дафтар, илмдўсту адабпарвар, давлатсозу давлатдор, меъмору шањрсоз, шањрдору шањрнишин, яъне фарњангиву тамаддунсоз ва ободкору созанда буда, ин рисолати бузургро имрўз низ сарбаландона идома медињад. Мо ифтихор дорем, ки Тољикистон, барњаќ, ватани Наврўз аст ва боиси ифтихори мост, ки Наврўзи бостонї имрўз љашни љањонї гардидааст ва онро тољикона таљлил мекунанд. Ин иди зебои ниёгони мо, ки дар њама
давру замонњо аз љумлаи бузургтарин љашнњои муќаддаси миллї ва оини зиндагисози мардум ба њисоб меравад, њамчун рамзи корњои бањорї ва файзу баракати сол, пеш аз њама, ба кишоварзон неруву илњоми тоза ато мекунад. Њанўз њазорњо сол ќабл ниёгони фарњангдўсту тамаддунофари мо дар натиљаи мушоњидањои даќиќи нуљумї ба љашни Наврўз асос гузоштанд. Мањз бо шарофати Истиќлолияти комили сиёсї ва иќдомњои пайвастаи Асосгузори сулњу вањдати миллїПешвои миллат, Президенти Љумњурии Тољикистон муњтарам Эмомалї Рањмон тамоми анъана ва суннатњои ниёгони мо дубора эњё гардида, миллати куњанбунёди тољик аз њастї ва маќоми волои хеш дар арсаи байналмилалї ба оламиён бори дигар мужда расонд. Наврўз дар фарњанги мо - тољикон рўзи нав, зиндагии нав, ба вањдат омадани инсонњоро талќин менамояд ва ин рукни муњим то кунун пос дошта мешавад. Агарчї борњо Наврўз аз љониби аљнабиён мавриди тањољум ќарор гирифта бошад њам, вале азбаски ба ягон дину мазњаб марбут набуд, боз аз нав дар љилои тоза зуњур кард. Яке аз суннатњои бисёр неку шоистаи Наврўз он аст, ки одамон ба истиќболи ин љашни фархунда макони зисту ашёи рўзгор ва сару либоси хешро нав ё тозаву озода мегардонанд, маданияти заминдориву зироаткорї ва боѓдориву ободгариро ривољ мебахшанд. Мутмаинам, ки дар соли таърихї, таљлили љашни умумимиллиамон, яъне 30-юмин солгарди Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон мардуми шарафманду зањматќарини вилояти Хатлон оинњои деринаи наврўзиро гиромї дошта, њар як оила дар ободониву хуррамгардонии мањал, бењдошти муњити зист, раванди созандагиву бунёдкорї, истифодаи оќилонаю самарабахши њар ќитъа замин сањми шоистаи худро мегузорад. Яъне, Наврўз барои мардуми мо натанњо хушнудиву шодмонї меорад, балки як восита ва айёми созандагиву ободкорї буда, ба пешрафту ободии њар як хонадон, кўчаю хиёбон ва шањру ноњия, дар маљмўъ, ба ободии вилоят мусоидат менамояд. Дўстию рафоќат, вањдату ягонагї, бохабар шудан аз њоли пирони рўзгордида, собиќадорони мењнат, ятимону бепарасто-
рон, кумак ба ниёзмандон аз љумлаи русуми неки наврўзист, ки, хушбахтона, дар вилояти Хатлон ин анъана то имрўз њифз шудааст. Дар пайравї ба сиёсати инсондўстона ва хайрхоњонаи Пешвои миллат шахсони саховатпеша ва эњсонкор, соњибкорони бонангу номуси вилоят имсол њам дар рўзњои таљлили Наврўзи байналмилалї ташаббусњои башардўстона нишон медињанд, ки ин њам далели сиёсати раъиятпарваронаи роњбарияти олии сиёсии кишвар ва дастгирии табаќаи хайрхоњ аз ин сиёсат аст. Дар доираи таљлили љашни 30-солагии Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон ќомат афрохтани дањњо иншооти таъйиноти гуногун, аз ќабили мактабу кўдакистонњо, муассисањои тиббї, толору майдонњои варзишї, инчунин, бунёди корхонањои нави саноатию истењсолї, боѓњои фарњангию фароѓатї, боѓњои интенсивї, биноњои маишиву хизматрасонї ва хонањои истиќоматии баландошёна натиљаи зањмати ањлонаи мардуми диёрамон мебошад. Ин њама нишонаи возењи ободї, рушд ва торафт бењтар шудани шароити зиндагии сокинони вилояти Хатлон ба њисоб меравад. Ободкорињои феълї бо њадафу ормонњои волои созандаи сокинони сарбаланди вилояти Хатлон, хусусан дар давраи омодагї ба љашни бузурги миллиамон – сисолагии Истиќлолияти давлатї њамоњангии комил доранд. Шодиовар аст, ки Наврўз чун мунодии сулњу оромї, пиндору гуфтору кирдори нек ва ободкорињо моро ба сўйи музаффарияти наву фатњи ќуллањои баланди саодат, рўзгори осоишта, сулњу субот ва зиндагии орому осуда роњнамої мекунад. Аз ин хотир, халќи тољик ин иди азизу муътабар ва муќаддаси ниёгонро бо хурсандиву арљгузории беандоза таљлил карда, бењтарин орзуву ормонњои худро бо Наврўзи хуљастапай пайванд медонад. Тамоми оинњои ибратомўзи наврўзї моњиятан сарчашмаи бузурги ахлоќиву тарбиявї ва бунёдкориву созандагї мебошанд. Барои њар фарди огоњу солимфикр ин оинњо чун манбаи умеду ормонњои наљибу созанда ва василаи хештандориву љањоншиносї хизмат мекунанд. Бо таманниёти нек ба мардуми шарифи Хатлонзамин Наврўзро муборакбод гуфта, ба њар як хонадони мардуми кишварамон сарсабзиву шодкомї, зиндагии ободу осуда ва ба Тољикистони мањбубамон пешрафту шукуфоии беш аз пешро таманно дорам. Наврўзатон хуљаста бод!
НАВРЎЗ ШАЊСУТУНИ БИНОИ ХЕШТАНШИНОСИИ ТОЉИКОН АСТ Гулчини иќтибосњои наврўзї аз Паёму суханронињои Асосгузори сулњу вањдати миллї - Пешвои миллат, Президенти Љумњурии Тољикистон муњтарам Эмомалї Рањмон Наврўз сарчашмаи гаронбањои маънавї ва воситаи муњими сарљамъ намудани њамаи сокинони кишвари азизамон-Тољикистон мебошад. Наврўз рамзи рўзи нав, ибтидои соли нав, ќосиди бањор, сарчашмаи њаёт, эњёи табиат ва иќдому амалњои неку созанда мебошад. Ба ќавли донишмандон, дар байни љашнњо он, чи бештар мавриди ќабули ом аст, Наврўзи љањонафрўз мебошад. Мо аз он хушбахтем, ки тамоми халќњои Осиёи Миёна дар рўзи љашни фархунда њамдигарро бо ибораи тољикии «Наврўз муборак!» табрик мекунанд. Аз љониби СММ ба њайси љашни љањонї пазируфта шудани Наврўз гувоњи он аст, ки одамони сайёра ба ин оини инсонпарварона эњтиром доранд. Тољикистон ба хотири маќоми љањонї гирифтани Наврўз яке аз кишварњои ташаббускор буд. Љашни бостонии Наврўз дар ватани аслии худ – Тољикистон бо шукўњу шањомат таљлил мешавад. Наврўз бо њама сифатњои некбинонааш ба хонадони мардум ва ба њар як фард паёми хуррамиву шодмонї ва хушбахтиву хонаободї меорад. Дар айёми иди Наврўз мардуми мо ба тозаву озода намудани хонаву манзили худ машѓул шуда, гулгашту хиёбон, боѓу майдонњоро ободу хуррам мегардонанд. Наврўз дар вуљуди инсонњо эњсоси дўстиву бародарї, мењру шафќат, эњтирому садоќат ва њамёриву њамзистиро бештар менамояд. Хони њафтсину њафтшини наврўзї ба ин суру шодмонї љилои бештар бахшида, аз хайру баракат ва фаровонию хушбахтї башорат медињад.
Наврўз љашни хислату амалњои нек буда, муњтавои асосии онро пиндори нек, гуфтори нек ва рафтори нек ташкил медињад. Бузургдошти Наврўз бузургдошти таърих ва тамаддуни башарист. Бахти баланди миллати сарбаланди тољик аст, ки љашни бузурги байналмилалии Наврўзро дар фазои истиќлолияти комил истиќбол менамояд. Пос доштани Наврўз њамчун суннати аљдодї барои њар яки мо амри њаётї ва рисолати муњими миллї ба шумор меравад. Наврўзи љањонї имрўз низ метавонад дар њамкориву њамгирої, сулњу созиш ва дўстиву њамдигарфањмии мардуми сайёра наќши муассир дошта бошад. Љашни Наврўз, илова бар ин, яке аз арзишњои ќадимї будани миллати тољик буда, тобеи ягон мафкура ё љањонбинии динию мазњабї нест. Ниёгони мо суннату анъанањои неки Наврўзро аз даврони бостонї њифз намуданд ва онро чун машъали фурўзон аз насл ба насл расониданд. Бинои хештаншиносии тољикон дорои ду шањсутун аст: яке, забони модарї ва дигаре, љашни Наврўз мебошад. Моро лозим аст, ки суннатњои волои ба гўшаи фаромўшї рафтаи Наврўзро зина ба зина эњё намоем. Дар айёми Наврўз њаёт ба марг, нур бар зулмот, некї бар бадї ва гармї бар сардї ѓалаба мекунад. Ёдгорињои Тахти Љамшед маълум намуданд, ки Наврўз дар ќаламрави 23 кишвари онрўзаи љањон љашн гирифта мешудааст. Наврўз метавонад ба њайси барномаи дўстиву бањамоии мардумони љањон истифода шавад.
Аз миёни урфу одатњои наљиби наврўзї бахшидани гуноњон, некї ба инсонњо, кумак ба ниёзмандон асрњо боз идома доранд.
Наврўз њамчун љавњари тобнок ва нишонаи љовидонаи тамаддуни халќи тољик њамеша нигоњдорандаи мардуми мо будааст.
Бо омадани Наврўз табиат зинда гардида, гармї бар сардї, рўшної ба торикї, њаракат ба оромї ѓалаба мекунад.
Наврўз дар замони Пешдодиён, Каёниён, Сосониён ва Сомониён маќоми умумимиллї касб карда буд.
Дар айёми љашни Наврўз одамон аз хурд то бузург бо њамдигар муомилаи нек мекунанд, бо нармї сухан гуфта, ба њам созиш мекунанд.
Наврўз дар сиришти њар шахс ахлоќи њамидаву мењру садоќат ва покизагии рафтору кирдор мепарварад.
Љањонишавии Наврўз њаќиќати таърихии ба асолати худ баргаштану эътироф шудани ин суннати аљдодиро ба воќеият табдил дод.
Наврўз барои миллати тољик китоби сарнавишт аст. Тањияи Њангомаи ИСМАТ