Fræðsluefni KFUM og KFUK sumar 2016

Skoða þú verk Guðs Fræðsluefni fyrir sumarbúðir KFUM og KFUK 2016

Vatnaskógur

Vindáshlíð

Ölver

Kaldársel

Hólavatn

1

Inngangur Fræðsluefni sumarbúðanna að þessu sinni er endurútgáfa efnis sem upphaflega kom út fyrir sumarið 2003.

Nefnd sem í sátu fulltrúar frá öllum sumarbúðunum auk æskulýðsfulltrúa fór yfir efnið og gerði lítilsháttar breytingar á því. Nefndina skipuðu: Arnór Bjarki Blomsterberg frá Kaldárseli, Áslaug Haraldsdóttir og Hanna Lára Baldvinsdóttir frá Vindáshlíð, Ársæll Aðalbergsson frá Vatnaskógi, Jón Ómar Gunnarsson frá Hólavatni, Þóra Björg Sigurðardóttir frá Ölveri og Guðrún Hrönn Jónsdóttir æskulýðsfulltrúi. Í fræðsluheftinu eru tillögur að sex biblíulestrum og sjö hugleiðingum fyrir viku dvalarflokk. Flokkar sumarbúðanna eru samt sem áður styttri og því nauðsynlegt að sleppa einhverju. Ákvörðun okkar sem komu að endurútgáfu efnisins var samt að hafa alla biblíulestrana og hugleiðingarnar í heftinu og því er það í höndum starfsfólks sumarbúðanna að ákveða hverju er sleppt.

Eitt af aðalmarkmiðum KFUM og KFUK á Íslandi er að vekja trú á Jesú Krist. Fræðsluefnið er ætlað til að styðja starfsfólk sumarbúðanna í að fylgja því markmiði. Meginþema efnisins er Skoða þú verk Guðs: Í sjálfum þér, í umhverfinu, í náttúrunni, í Jesú. Með fræðslunni viljum við að krakkarnir finni útrétta hönd Guðs og uppgötvi þá staðreynd að Guð ER og að það er gott að eiga Guð sem lífsförunaut og vin í lífinu. Það er óþarfi að lifa í tómarúmi og tilgangsleysi af því að höfundurinn á bak við allt sem lifir, höfundurinn á bak við mig, hefur áhuga á mér og elskar mig óendanlega mikið. Guð varðar um mig og það hvernig ég lifi og hefur gefið með vegvísi um hvernig er best að lifa. Í fræðsluheftinu eru biblíutextar til að vinna út frá þessum þemum og hugmyndir og hugsanir sem hægt er að styðjast við. Þemasöngur vikunnar er „Þakkir fyrir hvern fagran morgun“ og er gert ráð fyrir að hann sé sunginn á hverjum morgni þannig að börnin læri hann utanað og kunni þegar þau fara heim.

Kristnihátíðarsjóður var styrktaraðili þessa fræðsluefnis þegar það kom fyrst út árið 2003. Verkefnisstjóri þá var Gyða Karlsdóttir. Samning efnis var í höndum Gyðu og Sigríðar Schram kennara, sem einnig sá um myndavinnu og glærugerð. Að samningu efnis komu einnig Bjarni Guðleifsson náttúrufræðingur, Halla Jónsdóttir kennari og Ragnar Snær Karlsson æskulýðsfulltrúi KFUM og KFUK. Það er von okkar sem komu að útgáfu þessa efnis að það megi nýtast vel í sumarbúðunum og að efni þess megi verða börnunum til blessunar og leiða til þess að þau kynnist Guði á nýjan hátt.

Með ósk um góðar stundir í sumarbúðunum í sumar, Guðrún Hrönn Jónsdóttir, æskulýðsfulltrúi KFUM og KFUK á Íslandi

Skoða þú verk Guðs

Fræðsluefni KFUM og KFUK sumarið 2016 Endurútgáfa frá 2003 Útgefandi:

KFUM og KFUK

Holtavegi 28, 104 Reykjavík

Höfundur efnis:

2

Sigríður Schram, Gyða Karlsdótir, Bjarni Guðleyfsson,

Halla Jónsdóttir og Ragnar Snær Karlsson

Ritstjóri útgáfunnar 2003:

Gyða Karlsdóttir

Umsjón endurútgáfu:

Guðrún Hrönn Jónsdóttir

Efnisyfirlit Biblíulestrar 1 Biblíulestur – dagur 2 Handbragð skaparans..............................................................................

4

2 Biblíulestur – dagur 3 Orð Guðs – vegvísir.................................................................................. 6 3 Biblíulestur – dagur 4 Náungi minn . ...........................................................................................

8

4 Biblíulestur – dagur 5 Guð er styrkur minn ................................................................................. 11 5 Biblíulestur – dagur 6 Kærleiki Guðs...........................................................................................

13

6 Biblíulestur – dagur 7 Þakklæti ...................................................................................................

15

7 Biblíulestur – lokadagur Heimferðardagur.......................................................................................

17

Hugleiðingar 1 Hugleiðing – dagur 1 Meistarinn er hér og vill finna þig..............................................................

18

2 Hugleiðing – dagur 2 Skrautskrift skaparans .............................................................................

20

3 Hugleiðing – dagur 3 Miskunna þú mér......................................................................................

23

4 Hugleiðing – dagur 4 Guð elskar sérhvern mann.......................................................................

25

5 Hugleiðing – dagur 5 Eigi þreytast að biðja ............................................................................... 29 6 Hugleiðing – dagur 6 Trú og efi...................................................................................................

31

7 Hugleiðing – dagur 7 Fylg þú mér...............................................................................................

33

Ritningartextar..........................................................................................

35

3

Biblíulestur 1

Skoða þú verk Guðs - í umhverfinu

Handbragð skaparans Biblíulestur dagur 2

Þakkir fyrir hvern fagran morgun Þakkir fyrir hvern nýjan dag Hversu mörg eru verk þín, Drottinn? Þú vannst þau öll af speki.

Jörðin er full af því sem þú hefur skapað. Þar er hafið, mikið og vítt á alla vegu. Þar er óteljandi grúi, smá dýr og stór. (Sálm 104:24-25)

Biblíutexti

Sálm 104:24-25

Áhersluatriði:

Náttúran er eins og bók sem Guð hefur ritað með mismunandi letri. Það er hægt að fá löngun til þess að kynnast skaparanum með því að lesa bók náttúrunnar. Við getum kynnst skaparanum persónulega með því að lesa Biblíuna og biðja.

Umfjöllun

Við getum séð handbragð skaparans í náttúrunni.

Náttúrunni má líkja við bók og höfundurinn er Guð, sá sem skapaði allt úr engu. Höfundurinn hefur ritað bókina bæði með stóru letri sem við greinum auðveldlega til dæmis þegar við horfum á stjörnuhimininn, fjöllin og steinana.

En svo skrifar hann sumt með venjulegri leturstærð sem stundum vill fara fram hjá okkur og við tökum ekki eftir nema við staðnæmumst og skoðum náttúruna betur. Þá getum við til dæmis greint lítil sandkorn, litlar köngulær og flugur. Þetta er heimur sem mörgum er hulinn. Og í þriðja lagi er bók náttúrunnar skrifuð með örsmáu letri sem ekki er sýnilegt nema sérfræðingum sem nota smásjár eða aðrar óbeinar aðferðir til að skoða og lesa þetta örletur. Sérfræðingarnir geta svo teiknað þetta örletur í sýnilegri stærð þannig að við getum sér hvernig fruma í mannslíkamanum lítur út og hvernig hún starfar. Nú er jafnvel verið að skrá erfðamengi mannsins og staðsetja eiginleika á litningunum. Sem sagt stórt letur, venjulegt letur og örletur. [Glæra 1] Fyrst er það stóra letrið: Allir sjá stóra letrið sem blasir við okkur í daglega lífinu; landið, fjöllin, hafið, gróðurinn, dýrin, fuglana. En það er ekki víst að allir taki eftir því og enn

4

færri tengja þessi náttúrufyrirbæri skaparanum. Þeim finnst þetta bara hafa verið þarna og þeir velta því ekki fyrir sér hvernig þetta hefur orðið til. Og það truflar suma að vita ekki hvort jörðin varð til á einum degi eða þúsundum ára.

En þetta á ekkert að trufla trúaðan mann. Guð, skaparinn, er almáttugur og getur gert hvað sem honum þóknast á skömmum eða löngum tíma. Stóra letrið á að vera okkur til gleði. [Glærur 2,3] Þá er það venjulega letrið: Í venjulega letrinu eru til dæmis blómin, fuglarnir, köngulærnar, flugurnar, sandkornin. Því miður eru það allt of fáir sem lesa venjulega letrið.

Annaðhvort eru þeir svo fjarlægir náttúrunni, svo umluktir steinveggjum og malbiki að þeir komast ekki í snertingu við þessar gersemar, eða þeir eru hreinlega blindir eða ólæsir á letur skaparans í náttúrunni. Þegar náttúran lýkst upp fyrir manni og ólæs maður verður skyndilega sjáandi þá fyllist hann gleði og fögnuði og þakkar þeim sem bjó til þessa fegurð, þakkar þeim sem opnaði fyrir honum nýjan heim, gerði hann sjáandi, og ekki bara sjáandi heldur læsan á bók náttúrunnar. Og sá sem rannsakar þessar litlu lífverur, sem sumum finnast ógeðslegar, sér að þær eru í raun fallegar og ótrúlega vel gerðar. Ekki er síður merkilegt að kynna sér lífshætti þeirra, sjá hvernig háfjallaplönturnar draga fram lífið við erfiðar aðstæður, skilja hvernig farfuglarnir rata heimshorna á milli, sjá hvernig köngulóin spinnur sinn undurfagra veiðivef og sjá hve litfögur smádýrin geta verið. Jafnvel sandkornin eru falleg þegar betur er að gáð. Í Nýja testamentinu er saga af blindum manni sem fékk aftur sjónina þegar Jesús læknaði hann.

Maðurinn féll að fótum Jesú og sagði: „Ég trúi herra.“ Gleði þess sem uppgötvar stórkostlegu náttúruna og dýrin sem Guð skapar er sú sama og hjá blinda manninum sem Jesús læknaði. Þegar þú ert orðinn læs á venjulega letrið í bók náttúrunnar, þá ættir þú að lofa skaparann, Drottin Guð. [Glærur 4,5,6] Þá er það örletrið, sem sést ekki með berum augum.

Hafið þið prófað að kíkja í smásjá? Vísindamenn skoða til dæmis frumurnar í lifandi verum, erfðaefnið og starfsemi einstakrar frumu. Það er ótrúlegt starf sem fram fer í hverri einustu frumu líkama hvers manns. Það getur verið að okkur finnist ekki allt sérlega fagurt í þessum smásæja heimi. [Glæra 7]

Skoða þú verk Guðs - í umhverfinu

Bæn

Góði Guð, þakka þér fyr ir yndislega sköpun þína. Hjálpa þú mér að taka eftir fegurðinni í hinu stó ra og smáa sem þú hefur skapað. Þakka þér fyrir að ég fæ að sjá ha ndbragð þitt í sköpuninni, kynnast þé r í Biblíunni og tala við þig sem besta vin.

Ritningarvers tengd efninu 1. Ef Guð er upphaf alls hins skapaða – hvenær varð Guð til? Sálm 90:1-2

Drottinn, þú hefur verið oss athvarf frá kyni til kyns. Áður en fjöllin fæddust og jörðin og heimurinn urðu til, frá eilífð til eilífðar ert þú, ó Guð.

2. Hvað finnst Guði um mig sem manneskju?

Sálm 139:14

Þegar steinvala er slípuð í þunna flögu og ljós látið skína í gegnum hana koma í ljós alls konar litbrigði. Í venjulegum steini felst fegurð, svo mikil að skáld yrkja um þessa fegurð steinvölunnar. Og hver sem kynnist þessum smásæja heimi steinsins eða lífveranna fyllist lotningu og hlýtur að sannfærast um það að á bak við þetta stendur almáttugur skapari. Í Danmörku er fallegur grasagarður. Yfir dyrum hans er skilti með latnesku orðunum „Deo maximus in minimum“ Það merkir: „Í Hinu smáa sést hve Guð er mikill.“ Guð sem skapaði himin og jörð og allt sem á henni er skapaði að lokum manninn. Og hann hefur auga með öllu, sandkornum á sjávarströndu, fuglum himins og hárunum á höfði okkar. Þetta er sá Guð sem ekki aðeins gaf þetta líf sem við lifum nú, heldur gaf hann okkur eilíft líf ef við gerumst lærisveinar Jesú.

Að lokum þetta: Við getum hrifist af fegurð sköpunarverksins og okkur finnst við jafnvel kynnast skaparanum við það að skoða verk hans. En það eru yfirborðsleg kynni. Skaparinn er jafn fjarlægur og kynnin jafn yfirborðsleg og kynni þín af höfundi bókar sem þú hefur lesið eða kynni þín af málara málverks sem þú hefur skoðað. Þú ert í engu sambandi við höfundinn eða málarann. En skaparanum þurfum við að kynnast persónulega og það gerum við með því að lesa hans orð og biðja til hans, komast í beint samband. (Ath. Biblíulesturinn á morgun fjallar um Biblíuna – og það hvernig við kynnumst Guði með því að lesa hana.)

Ég lofa þig fyrir það að ég er undursamlega skapaður, undursamleg eru verk þín, það veit ég næsta vel.

3. Hvernig getur það haft áhrif á hvað mér finnst um aðra og hvernig ég umgengst þá? Matt 7:12

Allt sem þér viljið að aðrir menn geri yður, það skuluð þér og þeim gera. Því að þetta er lögmálið og spámennirnir.

4. Hvaða verkefni hefur Guð falið mér í sköpun sinni?

Ef 2:10

Við erum smíð Guðs, sköpuð í Kristi Jesú til góðra verka sem hann hefur áður fyrirbúið til þess að við skyldum leggja stund á þau.

5. Um hvað er Davíð að biðja í Sálm 51:12? Hvað merkja þessi orð?

Skapa í mér hreint hjarta, ó Guð, og veit mér nýjan, stöðugan anda.

Hugmyndir tengdar efninu Náttúruskoðun Leyfið börnunum að skoða smáa hluti í náttúrunni með stækkunargleri (eða víðsjá). Það má hvort sem er senda þau út með stækkunargler til að skoða smáa hluti í náttúrunni eða taka laufblöð, skordýr, blóm og annað inn til skoðunar.

Einnig er hægt að útbúa spæjarabók (nokkur lítil blöð heftuð saman) til að senda börnin með út. Þá teikna þau í bókina það sem þau sjá í gegnum stækkunarglerið.

5

Biblíulestur 2

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Orð Guðs – vegvísir Biblíulestur – dagur 3

Þakkir þú vilt mér lýsa, leiða lífs um æviveg

Hver sem heyrir þessi orð mín og breytir eftir þeim, sá er líkur hyggnum manni er byggði hús sitt á bjargi. Nú skall á steypiregn, vatnið flæddi, stormar blésu og buldu á því húsi en það féll eigi því það var grundvallað á bjargi. En hver sem heyrir þessi orð mín og breytir ekki eftir þeim, sá er líkur heimskum manni er byggði hús sitt á sandi. Steypiregn skall á, vatnið flæddi, stormar blésu og buldu á því húsi. Það féll og fall þess var mikið. (Matt 7:24-27) Með hverju getur ungur maður haldið vegi sínum hreinum? Með því að gefa gaum að orði þínu.

(Sálm 119:9) Ég geymi orð þín í hjarta mínu svo að ég syndgi ekki gegn þér. (Sálm 119:11) Þitt orð er lampi fóta minna og ljós á vegum mínum.

(Sálm 119:105)

Biblíutexti

Matt 7:24-27, Sálm 119:9, 11, 105

Áhersluatriði

Í Biblíunni kynnumst við Guði. Biblían vísar okkur veginn og hjálpar okkar að taka skynsamlegar ákvarðanir. Hún er leiðarvísir og handbók fyrir lífið.

Umfjöllun

Jesús talaði oft í dæmisögum þegar honum lá mikið á að útskýra fyrir fólki það sem hann vildi segja. Í Matteusarguðspjalli er fræg ræða sem hann flutti uppi á fjalli fyrir framan mikinn mannfjölda. Þessi ræða er kölluð Fjallræðan. Í lok ræðunnar segir hann dæmisögu til að brýna fyrir fólkinu að orð hans séu gagnslaus ef aðeins er hlustað á þau en ekki tekið mark á þeim og breytt eftir þeim.

Líkingin sem Jesús tekur er af tveimur mönnum sem báðir byggja sér hús. Annar hugar vel að undirstöðunni sem húsið á að standa á og byggir hús sitt á bjargi. [Glærur 1,2,3] Þegar óveður geisar, rigningin beljar og vindur 6

gnauðar á húsinu hefur það engin áhrif, húsið stendur stöðugt af því að það er byggt á traustum grunni. [Glærur 4,5,6] Hinn maðurinn hefur aldrei verið þekktur fyrir að eyða of miklum tíma í eitthvað sem honum finnst ekki skipta máli.

Ef maður ætlar að byggja sér hús þá er bara að drífa í því, finna sér fallegan stað þar sem þægilegt er að lifa og auðvelt að klambra kofanum saman. Hann byggir hús sitt á sandi. [Glærur 7,8,] Þegar óveður geisar og vindar blása hressilega, kemur í ljós að undirstöðurnar eru veikar, rigningin sópar þeim burtu, húsið riðar til falls og maðurinn situr eftir í rústum kofans. Þessu átti hann ekki von á.

[Glærur 9,10,11] „Sá sem heyrir það sem ég hef að segja og breytir eftir því er eins og vitur maður sem byggir hús sitt á bjargi“, segir Jesús. Auðvitað er Jesús ekki að tala um að byggja raunverulegt hús, hann talar í líkingu. Hann meinar að sá sem hlusti á orð sín og breyti eftir þeim, hafi sterka undirstöðu fyrir líf sitt. Það skiptir miklu máli þegar maður leggur grunn að lífi sínu að undirstaðan sé góð og grundvöllurinn sterkur. Grunnurinn þarf að standast lífið á enda. Þegar erfiðleikar koma upp og freistingar mæta, stenst sá sem hefur trygga undirstöðu. [Glæra 12] Fyrst orð Jesú eru svona mikilvæg, eins og hann heldur fram, hlýtur að skipta miklu máli að hlusta á þau. En hvernig getum við heyrt orð Jesú nú á dögum þegar við höfum Jesú ekki lengur hjá okkur eins og lærisveinarnir og fólkið sem hann talaði við. Til þess hefur Guð gefið okkur Biblíuna. Biblían er orð Guðs til okkar. Þegar við lesum hana, kynnumst við því hver Guð er og hvað hann vill með okkur mennina. Boðskapur hennar mótar breytni okkar, því hún segir frá kærleika Jesú. Þar fáum við leiðsögn um lífið og skiljum betur rétt og rangt. Orð Jesú eru þannig eins og ljós sem lýsa okkur réttan veg. [Glæra 13] Kristnir menn segja að Orð Guðs sé sannleikur. Það eru til mörg ritningarvers í Biblíunni sem segja að orð Guðs sé sannleikur og geti hjálpað okkur að vita hvað er rétt og velja það. Þess vegna getur Biblían forðað okkur frá mörgum mistökum. Í Biblíunni getum við líka kynnst því hver Guð er.

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Bæn

Góði Guð. Viltu hjálpa mér að leita leiðsagnar þinnar þega r ég þarf að taka erfiðar ákvarðanir.

Viltu hjálpa mér að skilja orðið þitt þegar ég les í Biblíunni og viltu hjálpa mér að gera það sem er rétt og gott.

Viltu líka hjálpa þeim sem eru yfir okkur settir að fara eftir þínu orði þe gar þeir taka ákvarðanir sem skipta máli.

Ritningarvers tengd efninu 1. Af hverju ætti ég að lesa Biblíuna? 2. Tím 3:16-17

2. Hvað á ég að gera ef ég er hræddur? Sálm 23:1-4

Um orð Guð stendur meðal annars: Þitt orð er lampi fóta minna og ljós á vegum mínum. (Sálm 119:105) [Glæra 14] Með hverju getur ungur maður haldið vegi sínum hreinum?

Með því að gefa gaum að orði þínu. (Sálm 119:9) [Glæra 15] Ég geymi orð þín í hjarta mínu svo að ég syndgi ekki gegn þér. (Sálm 119:11) [Glæra 16] Biblían er eins og bókasafn. Hún er 66 mismunandi bækur.

Hún er skrifuð af a.m.k. 39 mismunandi höfundum. Það tók um 1500 ár að skrifa hana. Samt passar allt saman og segir okkur svo margt um Guð. Í Gamla testamentinu eru sögurnar um allt sem gerðist áður en Jesús fæddist. Hafið þið heyrt sögurnar um Adam og Evu, örkina hans Nóa, Davíð og Golíat eða Rut? Allar þessar sögur eru í gamla testamentinu og margar fleiri allt fram að þeim tíma að Jesús fæddist. [Glæra 17] Í Nýja testamentinu eru sögurnar um Jesú, dæmisögurnar sem hann sagði, sögur um lærisveina hans og fullt af bréfum sem hinir fyrstu kristnu skrifuðu til annarra kristinna einstaklinga eða safnaða. [Glæra 18] Við kristnir menn trúum því að Biblían sé orð Guðs og að hún geti hjálpað okkur að vita hvað sé rétt að gera. Það er gott að byrja að lesa um Jesú og það sem hann segir við okkur. Við þurfum líka að læra boðorðin tíu og fara eftir þeim. Þannig getum við kynnst Guði og orði hans og leyft því að vísa okkur veginn og hjálpa okkur við að taka réttar ákvarðanir. Þá er líf okkar byggt á grunni sem stendur stöðugur þótt á móti blási og erfiðleikar steðji að.

Hugmyndir tengdar efninu Bókamerki Búa til bókamerki í Biblíuna. Það má gjarnan skrifa versin úr Sálmi 119 á það.

Sérhver ritning er innblásin af Guði og nytsöm til fræðslu, umvöndunar, leiðréttingar og menntunar í réttlæti til þess að sá sem trúir á Guð sé albúinn og hæfur ger til sérhvers góðs verks.

Drottinn er minn hirðir, mig mun ekkert bresta. Á grænum grundum lætur hann mig hvílast, leiðir mig að vötnum þar sem ég má næðis njóta. Hann hressir sál mína, leiðir mig um rétta vegu fyrir sakir nafns síns. Þótt ég fari um dimman dal óttast ég ekkert illt því að þú ert hjá mér, sproti þinn og stafur hugga mig.

3. Hvað á ég að gera ef mig langar í eitthvað sem einhver annar á? 5. Mós 5:21

Þú skalt ekki girnast konu náunga þíns. Þú skalt ekki girnast hús náunga þíns, akur hans, þræl hans eða ambátt, uxa hans eða asna, né neitt sem náungi þinn á.“

4. Hvað á ég að gera ef systir mín/bróðir minn er óþolandi? Matt 18:21b-22

„Drottinn, hve oft á ég að fyrirgefa bróður mínum ef hann misgerir við mig? Svo sem sjö sinnum?“ Jesús svaraði: „Ekki segi ég þér sjö sinnum heldur sjötíu sinnum sjö.“

5. Hvað á ég að gera í sambandi við námið og skólann? Orðskv. 4:7-9

„Viska er fyrir öllu, aflaðu þér visku, kostaðu öllu til að afla þér hygginda. Hafðu hana í hávegum og þá mun hún hefja þig, faðmaðu hana og hún mun verða þér til sæmdar. Hún mun setja unaðslegan sveig á höfuð þér og sæma þig glæstri kórónu.“

6. Hvað segir Sálmur 119 fleira um orð Guðs?

Sálm 119; Orð Guðs: Veitir blessun v.1, hreinsar v.9, er innblásið af Guði v.13, veitir ráð v.24, styrkir v.28, veitir huggun v.52, er dýrmætt v.72, fræðir v.102, gefur skynsemi v.104, er ljós v.105, veitir von v.114, kennir manni að hata hið illa v. 128, er hreint v.140, er eilíft v. 152, er trúfesti v. 160, veitir öryggi v. 165.

7

Biblíulestur 3

Skoða þú verk Guðs - í náunga þínum

Náungi minn Biblíulestur – dagur 4

Þakkir þú gefur góða vini, þakkir, Guð elskar sérhvern mann. Þakkir að ég get endurgoldið og elsku veitt í mót Lögvitringur nokkur sté fram, vildi freista Jesú og mælti: „Meistari, hvað á ég að gera til þess að öðlast eilíft líf?“ Jesús sagði við hann: „Hvað er ritað í lögmálinu? Hvernig lest þú?“ Hann svaraði: „Elska skalt þú Drottin, Guð þinn, af öllu hjarta þínu, allri sálu þinni, öllum mætti þínum og öllum huga þínum og náunga þinn eins og sjálfan þig.“ Jesús sagði við hann: „Þú svaraðir rétt. Ger þú þetta og þú munt lifa.“ En lögvitringurinn vildi réttlæta sjálfan sig og sagði við Jesú: „Hver er þá náungi minn?“ Því svaraði Jesús svo: „Maður nokkur fór frá Jerúsalem ofan til Jeríkó og féll í hendur ræningjum. Þeir flettu hann klæðum og börðu hann, hurfu brott síðan og létu hann eftir dauðvona. Svo vildi til að prestur nokkur fór ofan sama veg og sá manninn en sveigði fram hjá. Eins kom og Levíti þar að, sá hann og sveigði fram hjá.

En Samverji nokkur, er var á ferð, kom að honum og er hann sá hann kenndi hann í brjósti um hann, gekk til hans, batt um sár hans og hellti í þau viðsmjöri og víni. Og hann setti hann á sinn eigin eyk, flutti hann til gistihúss og lét sér annt um hann. Daginn eftir tók hann upp tvo denara, fékk gestgjafanum og mælti: Lát þér annt um hann og það sem þú kostar meira til skal ég borga þér þegar ég kem aftur. Hver þessara þriggja sýnist þér hafa reynst náungi þeim manni sem féll í hendur ræningjum?“ Hann mælti: „Sá sem miskunnarverkið gerði á honum.“ Jesús sagði þá við hann: „Far þú og ger hið sama.“ (Lúk 10:25-37)

Biblíutexti

Hann þurfti að fara um fjallaskarð sem var mjög hættulegt.

[Glæra 2 – útskýra kort: Borgin neðst til vinstri er höfuðborgin þar sem maðurinn bjó. Borgin þar fyrir norðan er í Samaríu, en þangað fóru menn helst ekki og vildu ekki eiga samskipti við Samverja. Jeríkó er borgin til hægri á kortinu.] Þar var mjög heitt, oft sandrok og þar gátu ræningjar verið á ferð. Í nánd við skarðið voru engin þorp því það var mjög erfitt að búa þar. Hins vegar var þar í nágrenninu gistiheimili fyrir þá sem voru þar á ferð og náðu ekki að komast leiðar sinnar fyrir myrkur. [Glæra 3]

Áhersluatriði

Ferðamaðurinn hafði ekki heppnina með sér, því án þess að hann gæti varist komu að honum ræningjar, börðu hann og hirtu af honum eigur hans og meira að segja fötin líka. [Glæra 4]

Umfjöllun

Svo skildu þeir hann eftir nær dauða en lífi við veginn.

Ferðamaðurinn gat ekki bjargað sér sjálfur, hann get ekki einu sinni staðið upp. [Glæra 5]

Lúk 10:25-37

Jesús bendir okkur á að allir sem við umgöngumst séu náungi okkar sem við eigum að koma vel fram við.

Einu sinni kom maður til Jesú og sagði: Þú segir að maður eigi að elska náungann eins mikið og sjálfan sig. En hver er þá náungi minn?

8

Þá sagði Jesús honum dæmisögu til að útskýra málið: Maður nokkur þurfti að fara frá Jerúsalem niður til Jeríkó.

[Glæra 1]

Svo vildi til að prestur nokkur var á sömu leið og sá ferðamanninn, en sveigði fram hjá. [Glæra 6]

Skoða þú verk Guðs - í náunga þínum

Bæn

Góði Guð, viltu hjálpa mér að elska náunga minn og koma fram við aðra af kærleika og miskun nsemi. Viltu hjálpa mér að sjá tækifæ rin til að blessa annað fólk.

Ritningarvers tengd efninu 1. Lesið saman Gullnu regluna í Matt 7:12. Hvernig væri að lifa ef allir færu eftir þessari reglu.

Allt sem þér viljið að aðrir menn geri yður, það skuluð þér og þeim gera. Því að þetta er lögmálið og spámennirnir.

2. Hvað segir Jesús um þá sem eru miskunnsamir?

Hvað merkir að miskunna? Matt 5:7

Síðan kom levíti (aðstoðarmaður prests) sömu leið, sá manninn, en hann gekk líka fram hjá. Þá var ferðamaðurinn trúlega búinn að missa alla von um að einhver kæmi honum til hjálpar. [Glæra 7] En stuttu seinna átti Samverji nokkur leið þar um. (Og þið vitið að Gyðingar vildu ekki umgangast Samverja, þeir vildu helst ekki tala við þá.) En Samverjinn sá manninn liggjandi á götunni og kenndi í brjósti um hann. [Glæra 8] Hann gekk til hans, batt um sár hans. [Glæra 9] Hann lyfti honum upp á asna sinn og fór með hann til gistihússins sem var þar næst. [Glæra 10] Þar hugsaði hann um hann og sá til þess að hann gæti hvílst, hann fengið að borða og honum myndi batna.

Daginn eftir þurfti Samverjinn að halda sína leið, en hann bað eiganda gistihússins að hugsa vel um manninn og sagðist sjálfur ætla að borga. [Glæra 11] Eftir að Jesús hafði sagt þessa sögu spurði hann manninn hver hefði reynst náungi þeim sem féll í hendur ræningjunum. Maðurinn svaraði að það hefði verið sá sem miskunnaði sig yfir hann og kom honum á gistihúsið. Þá sagði Jesús honum að fara og gera eins.

Sælir eru miskunnsamir því að þeim mun miskunnað verða.

3. Hvert segir Jesús að sé mikilvægasta boðorðið (tvöfalda kærleiksboðorðið)? Matt 22:34-40

Þegar farísear heyrðu að Jesús hafði gert saddúkea orðlausa komu þeir saman. Og einn þeirra, sem var lögvitringur, vildi reyna hann og spurði: „Meistari, hvert er hið æðsta boðorð í lögmálinu?“

Jesús svaraði honum: „Elska skalt þú Drottin, Guð þinn, af öllu hjarta þínu, allri sálu þinni og öllum huga þínum. Þetta er hið æðsta og fremsta boðorð. Annað er hliðstætt þessu: Þú skalt elska náunga þinn eins og sjálfan þig. Á þessum tveimur boðorðum hvílir allt lögmálið og spámennirnir.“

4. Hvernig kemur kærleikurinn fram við aðra? 1. Kor 13:4-7

Kærleikurinn er langlyndur, hann er góðviljaður.

Kærleikurinn öfundar ekki.

Kærleikurinn er ekki raupsamur, hreykir sér ekki upp.

Við ættum að sýna öllum kærleika og koma fram við alla eins og við vildum að væri gert við okkur. Þá þurfum við að sýna öllum kærleika og miskunnsemi, sama hverjir það eru.

Hann hegðar sér ekki ósæmilega, leitar ekki síns eigin, hann reiðist ekki, er ekki langrækinn.

Hann gleðst ekki yfir óréttvísinni en samgleðst sannleikanum.

Hvað gerðum við ef við sæjum Grétu Salóme grátandi og liggjandi í gangstéttinni á Ingólfstorgi?

Hvað gerðum við ef við hittum Gylfa Þór Sigurðsson úti á stoppistöð og hann ætti ekki pening í strætó?

Hvað gerðum við ef leiðinlegasti krakkinn í hinum bekknum lægi grátandi á gangstéttinni?

Hvað gerðum við ef útigangskona bæði okkur að lána sér fyrir strætómiða?

Hann breiðir yfir allt, trúir öllu, vonar allt, umber allt.

9

Skoða þú verk Guðs - í náunga þínum

Hvað myndum við vilja að ókunnugir gerðu ef við lægjum meidd á gangstéttinni og ættum ekki fyrir strætó?

Hver er náungi minn sem ég á að sýna kærleika?

Bróðir/systir, nágranni, krakkarnir í hverfinu, krakkarnir í skólanum, krakkarnir í hinu hverfinu, krakkarnir í næsta skóla, pólsku krakkarnir, asísku krakkarnir, krakkar í yngri bekkjum, krakkar í eldri bekkjum, ókunnugir krakkar, gamlar konur, gamlir menn, rónar, betlarar, villingarnir...?

Hvað myndum við vilja að væri gert fyrir okkur ef við værum fátæk, hötuð, hungruð, veik, fangar, rónar, einmana, heimilislaus, ný í hverfinu...?

Hvað getum við gert fyrir fátæka, hataða, hungraða, veika, fanga, róna, einmana, heimilislausa, nýja í hverfinu...?

Móðir Theresa er þekkt um allan heim fyrir starf sitt meðal fátækra á Indlandi.

Hún sagði við konurnar sem störfuðu með henni að þegar þær sæju illa haldið fólk úti á götu, veikt, fátækt eða deyjandi, ættu þær að koma fram við það eins og það væri Jesús í dulargervi.

Kannski er það einmitt slíkt hugarfar sem Jesús vill að við höfum. Við ættum að koma fram við alla sem þurfa hjálp eins og þeir væru Jesús í dulargervi.

Hugmyndir tengdar efninu Frásögn Unglingspiltur í Milwaukee í Wisconsinfylki Bandaríkjanna greindist með krabbamein. Hann dvaldi á sjúkrahúsi þar sem hann gekkst undir geisla- og lyfjameðferðir. Á þessu tímabili missti hann allt hár. Þegar kom að því að drengurinn mátti fara heim kom í ljós að hann var mjög áhyggjufullur. Áhyggjurnar voru þó ekki vegna sjúkdómsins, heldur vegna þess að hann þurfti að fara sköllóttur í skólann. Hann ákvað því að nota hárkollu eða húfu.

10

Þegar hann kom heim gekk hann inn í forstofuna og kveikti ljósið. Honum til mikillar undrunar sá hann um fimmtíu vini sína samankomna á heimilinu til að bjóða hann velkominn heim. Drengurinn leit yfir hópinn og ætlaði ekki að trúa sínum eigin augum – allir vinirnir höfðu rakað af sér hárið!

Nálgun: Vilja ekki allir eiga sanna vini sem eru tilbúnir að ganga langt, jafnvel fórna hárinu fyrir þá. Því miður eru slíkir vinir ekki á hverju strái. Þegar við ákveðum að fylgja Kristi erum við ættleidd í risastóra fjölskyldu þar sem kærleikur og vinátta ríkir. Þessi fjölskylda kallast kirkja, líkami Krists. Í fyrra Korintubréfi 12. kafla segir að þegar einn limur líkamans þjáist þá þjást allir limirnir með honum. Og ef einum lim gengur vel þá gleðjast allir limirnir með honum. Við þjáumst hvert með öðru og gleðjumst hvert með öðru. Um það snýst kirkjan.

Við erum samfélag, fjölskylda og sannir vinir. Þegar við högum okkur á þennan hátt erum við að gera það sama fyrir hvert annað og Jesús gerði fyrir okkur.

Jesús elskaði okkur svo mikið að hann var tilbúinn að ganga lengra en að raka hár sitt fyrir okkur. Hann þjáðist og dó á krossinum fyrir okkur. Hann gaf líf sitt svo við mættum lifa. „Enginn á meiri kærleik en þann að leggja líf sitt í sölurnar fyrir vini sína“ (Jóh 15:13).

(Af www.kirkjan.is, © Youth Specialities, Inc 1994)

Biblíulestur 4

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Guð er styrkur minn Biblíulestur – dagur 5

Þakkir, jafnt fyrir grát og gleði, þakkir, þú veitir styrk og þor, þakkir þú sorgir berð á burt og bætir angur allt.

Meðan Jesús mælti þetta við þá kom forstöðumaður einn, laut honum og sagði: „Dóttir mín var að skilja við, kom og legg hönd þína yfir hana, þá mun hún lifna.“ Jesús stóð upp og fór með honum og lærisveinar hans... Þegar Jesús kom að húsi forstöðumannsins og sá pípuleikara og fólkið í uppnámi sagði hann: „Farið burt! Stúlkan er ekki dáin, hún sefur.“ En þeir hlógu að honum. Þegar fólkið hafði verið látið fara gekk hann inn og tók hönd hennar og reis þá stúlkan upp.

(Matt 9:18-19, 23-25)

Bæn

Góði Guð, þakka þér fyr ir að þú ert með mér þegar ég á erfi tt. Viltu hjálpa mér að koma með erfi ðleikana mína og bera þá fram fyrir þig svo þú getir borið þá með mér.

Biblíutexti

yfir hana, þá mun hún lifna.“ – segir hann í örvæntingu sinni við Jesú. (v. 18)

Áhersluatriði

Jesús stendur strax upp og fer með honum ásamt lærisveinum sínum.

Umfjöllun

Jesús synjar engum hjálpar sem til hans leitar í neyð. Þegar einhver þarfnast hjálpar, kemur Jesús. Eitt sinn tók það hann þrjá daga að komast á leiðarenda til þess sem þurfti hjálp, en hann fór samt, sbr. Jóh 11:6-7. (v.19)

Matt 9:18-19 og 23-25

Jesús er með mér þegar erfiðleikar steðja að í lífi mínu.

Texti biblíulestrarins í dag er frásagan af dóttur Jaírusar sem Jesús reisti frá dauðum. Fyrir utan Matteusarguðspjall er þessa frásögu líka að finna í Mark 5:21-43 og Lúk 8:4056. Inni í henni er innskot um konuna sem snerti Jesú til þess að fá lækningu vegna sjúkdóms sem hún var með, en við tökum þá sögu ekki með hér.

Jaírus var forstöðumaður í samkunduhúsi Gyðinga í borginni Kapernaum í Ísrael. Hann var mikils metinn maður og hafði verið valinn af öldungum borgarinnar til þess að gegna þessu mikilvæga starfi. Það var í hans verkahring að velja þá sem lásu ritningarlestra og fluttu bænir og prédikanir í samkunduhúsinu. Vegna starfs síns í samkunduhúsinu hefur hann ef til vill þekkt til einhverra þeirra mörgu kraftaverka sem Jesús gerði. Kannski hafði hann orðið vitni að einhverju slíku í samkunduhúsinu.

Jaírus vissi greinilega af veru Jesú í Kapernaum því hann leitaði hann uppi og fann hann í samræðum við lærisveina Jóhannesar skírara. Hann vindur sér strax að honum og fellur að fótum hans um leið og hann biður hann að hjálpa sér. „Dóttir mín var að skilja við, kom og legg hönd þína

Þegar Jesús kemur að húsi forstöðumannsins sér hann að flautuleikararnir eru komnir (en það var siður í Ísrael að leigja flautuleikara og grátkonu í jarðarfarir) og fólkið er í uppnámi. Fólkið veit að stúlkan er dáin og það er þegar byrjað að undirbúa greftrun hennar. Á þessum tíma var fólk yfirleitt greftrað sama dag og það lést vegna þess að það var svo heitt og erfitt að geyma lík.

Jesús skipar fólkinu að fara úr húsinu. „Stúlkan er ekki dáin“ segir hann, „hún sefur“. En það var hlegið að honum. Þegar allir hafa yfirgefið húsið, nema foreldrar hennar og lærisveinar Jesú, tekur Jesús í hönd stúlkunnar og rís hún þá upp. [Glæra 1] Jesús vakti stúlkuna upp frá dauðum eins auðveldlega og ef hún hefði verið sofandi. Hann gaf hana foreldrum hennar aftur. Í Lúkasarguðspjalli er sagt að stúlkan hafi verið 12 ára og að hún hafi verið eina barn foreldra sinni.

Bæn föður fyrir dóttur sinni hafði Jesús nú svarað.

11

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Ritningarvers tengd efninu 1. Hvað er bæn? Matt 11:28

„Komið til mín, öll þér sem erfiðið og þunga eruð hlaðin, og ég mun veita yður hvíld.“

2. Lesið bæn Davíðs í þjáningu og erfiðleikum (Sálm 69:17) og um fullvissu hans í Sálm 145:18

Allar manneskjur lenda einhvern tíma í erfiðum aðstæðum sem þær megna ekki að kljást við einar. Erfiðleikarnir geta verið margs konar. Það sem einum finnst óyfirstíganlegt er ekki eins erfitt fyrir öðrum. Það er af því að við erum ólík og þolum mismikið. Jesús þekkir okkur eins og við erum og veit hvernig okkur líður hverju sinni. Þegar við leitum til hans með erfiðleika okkar og biðjum hann um hjálp, getum við treyst því að hann kemur. Hann kemur til að vera hjá okkur og hjálpa í neyðinni, eins og hann gerði þegar Jaírus, faðir veiku stúlkunnar, leitaði til hans. Guð hefur gefið okkur bænina til þess. Ábending til foringja/forstöðufólks: Hér er gott tækifæri til að leggja áherslu á bænina sem opnar Jesú leið inn í huga okkar og hjarta, svo hann geti borið byrðarnar með okkur. Það er svo þungt að bera þær einn. (Ath. að kvöldhugleiðingin fjallar einmitt um bænina.)

„Bænheyr mig, Drottinn, sakir gæsku náðar þinnar,snú þér að mér af mikilli miskunn þinni.“ (Sálm 69:17)

„Drottinn er nálægur öllum sem ákalla hann, öllum sem ákalla hann í einlægni.“ (Sálm 145:18)

3. Lesið Sálm 46:2

„Guð er oss hæli og styrkur, örugg hjálp í nauðum.“

4. Hversu oft eigum við að biðja til Guðs? Þess 5:17

„Biðjið án afláts.”

Hugmyndir tengdar efninu Sporin í sandinum Mann nokkurn dreymdi draum. Hann dreymdi að lífi hans væri lokið og hann sá það fyrir sér sem gönguferð með Jesú eftir sendinni strönd. Þegar hann virti líf sitt fyrir sér sá hann fótspor tveggja manna - Jesú og sín eigin.

Hann tók þó eftir því að á köflum voru aðeins ein spor í sandinum. Þetta voru einmitt þau tímabil í lífi hans þegar hann átti hvað erfiðast. Þetta olli manninum nokkru hugarangri og hann sagði við Drottin, „Drottinn, þú sagðir að þú myndir aldrei yfirgefa mig. Þú sagðir, þegar ég ákvað að fylgja þér, að þú myndir ganga með mér alla leið. En nú hef ég séð að þar sem ég átti hvað erfiðast í lífi mínu voru aðeins ein spor í sandinum. Hvernig gastu skilið mig eftir einan þegar ég þarfnaðist þín mest?“ Jesús svaraði: „Kæri sonur, þú mátt vita að ég elska þig og ég myndi aldrei yfirgefa þig. Skoðaðu þessi fótspor aðeins betur. Á meðan þessir erfiðu tímar lífs þíns liðu – þar sem þú sérð aðeins ein spor – var það ég sem bar þig.“

12

Biblíulestur 5

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Kærleiki Guðs Biblíulestur – dagur 6

Drottinn, náð þín er veitt án enda.

Drottinn, ég ávallt treysti þér. Því svo elskaði Guð heiminn að hann gaf einkason sinn til þess að hver sem á hann trúir glatist ekki heldur hafi eilíft líf. Guð sendi ekki soninn í heiminn til að dæma heiminn heldur til þess að frelsa hann.

(Jóh 3:16–17)

Biblíutexti Jóh 3:16–17

Áhersluatriði

Guð elskar okkur og vill eiga samfélag við okkur. Hann leyfði syndinni ekki að eyðileggja samband sitt við okkur.

Umfjöllun

Notið bókina án orða.

Margir hafa búið til sögur og myndir til að útskýra af hverju Jesús þurfti að koma á jörðina og deyja fyrir okkur. Maður nokkur bjó til bók um það. Það skrýtna við þessa bók er að í henni eru hvorki orð né myndir. Hafið þið nokkurn tíma séð bók án orða eða mynda? (Það er ekki hægt að kíkja á síðustu blaðsíðuna í þessari bók til að sjá hvernig hún endar.) Eins og þið sjáið er bókin með mismunandi litum blaðsíðum og hver litur á að minna okkur á hluta af sögunni.

GULUR Guli liturinn minnir okkur á Guð og himininn. Á himnum er Guð sem skapaði mig og þig. Þar var Jesús áður en hann kom til jarðar sem lítið barn og hann fór þangað aftur eftir að hann reis upp frá dauðum.

Guð er heilagur og góður. Hann vill ekki hafa neitt hjá sér sem er vont. Þess vegna er eitt sem getur alls ekki verið á himnum. Getið þið ímyndað ykkur hvað það er?

SVARTUR Það er allt það illa (syndin). Það er það sem þessi svarta blaðsíða minnir okkur á. Synd er allt sem fólk hugsar, segir eða gerir sem særir Guð, til dæmis að ljúga, svindla, vera eigingjarn eða meiða aðra. Í Biblíunni stendur að allir hafi gert eitthvað rangt. (Róm 3:23)

Það þýðir allir: Stórir og litlir, ungir og gamlir. Það er alveg sama hvar maður býr eða hver maður er, allir hafa syndgað. Allir gera einhvern tíma eitthvað sem Guði líkar ekki. Guð sagði að þeir sem syndguðu gætu ekki fengið að vera hjá honum. (Róm 6:23) Vegna þessa þá ættum við, ég og þú, ekki heldur að geta verið hjá honum ef við höfum einhvern tíma gert eitthvað rangt.

En Guð hefur frábæra áætlun til þess að við getum verið vinir hans og getum verið hjá honum.

Guð sendi Jesú, sinn fullkomna son, til þess að fæðast sem ungabarn. Jesús lifði fullkomnu lífi. Hann syndgaði ekki. Þegar hann varð fullorðinn tóku illir menn hann og negldu hann á kross.

RAUÐUR Rauða síðan minnir okkur á Jesú. Rauði liturinn minnir okkur á blóð hans og að hann dó fyrir okkur. Vegna þess að Jesús dó, getur Guð fyrirgefið okkur syndirnar ef við biðjum hann. Þá verðum við vinir Guðs og getum verið með honum.

Biblían segir: En öllum þeim sem tóku við honum [Jesú] gaf hann rétt til að verða Guðs börn, þeim sem trúa á nafn hans. (Jóh 1:12) HVÍTUR Hvíti liturinn minnir okkur á hreint hjarta. Hann er tákn um hreinleika. Hann táknar það að Guð hefur tekið þig í sátt, þú ert Guðs barn. Hvernig getum við öðlast hreint hjarta? Þú getur beðið Guð um að gefa þér áfram hreint hjarta. Þú skalt biðja hann að fyrirgefa þér það sem þú hefur gert rangt. Þá hefur hann lofað að hlusta á þig og fyrirgefa þér og gefa þér hreint hjarta á ný. Biddu Jesú um að vera vinur þinn. Þá verður þú barnið hans og hann mun aldrei yfirgefa þig. Þú getur gert það núna ef þú vilt. Við skulum biðja saman og þeir sem vilja geta sagt með mér (í hljóði eða upphátt).

Kæri Jesús, ég þakka þér fyrir að þú komst til að frelsa mig. Ég tek á móti þér. Vilt þú fyrirgefa mér allt það sem ég hef gert rangt. Með dauða þínum hreinsaðir þú mig frá allri synd og skapaðir í mér nýtt hjarta. Þakka þér fyrir að gera mig að barni Guðs. Amen.

13

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Bæn

Kæri Jesús, ég þakka þér fyrir að þú komst til að frelsa mig . Ég tek á móti þér. Vilt þú fyrirgefa mér allt það sem ég hef gert rangt.

Með dauða þínum hreinsaðir þú mig frá allri synd og skapaðir í mér nýtt hjarta. Þakka þér fyrir að gera mig að barni Guðs.

Amen.

GRÆNN Þá er bara einn litur eftir. Það er græni liturinn. Hann táknar vöxt. Allir lifandi hlutir vaxa og þroskast. Þegar maður biður Guð að fyrirgefa sér og frelsa sig þá verður maður barn hans. Þá þurfum við að vaxa eins og venjuleg börn og læra að þekkja Guð betur og verða alltaf betri og betri vinir hans og líkjast honum meira.

Maður getur gert ýmislegt til að vaxa í trúnni á Guð: 1. Lærðu að biðja til Guðs og tala við hann á hverjum degi.

2. Lærðu að hlusta á hann með því að lesa Biblíuna, orð Guðs, til að vita hvað hann segir.

3. Farðu í KFUM og KFUK/TTT/unglingastarf til að vera innan um annað fólk sem trúir á Jesú og til þess að læra enn meira um hann og hvernig við getum verið vinir hans.

4. Biddu Guð að hjálpa þér að lifa svo honum líki.

Svo getur þú sagt öðrum frá Jesú.

Hugmyndir tengdar efninu Sagan Vitlaust mark Þann 1. janúar 1929 léku háskólaliðin Georgia Tech og UCLA úrslitaleik um Rósabikarinn í ameríska fótboltanum.

Einn leikmanna UCLA, Roy Riegels, ruglaðist eitthvað í ríminu eftir að hafa lent í tæklingu og tók að hlaupa með boltann í átt að eigin marki. Hann hljóp heila sextíu og fimm metra áður en samherji hans, Benny Lom, náði að kasta sér á hann og fella hann við marklínuna. Að öðrum kosti hefði Roy skorað sjálfsmark. Leikmönnum UCLA tókst ekki að koma boltanum framar á völlinn í fyrri hálfleik. Þess í stað náðu leikmenn Georgia Tech boltanum og skoruðu. Í hálfleik spurðu áhorfendur sig: „Hvað mun þjálfari UCLA, Nibbs Price, gera við Roy Riegels í síðari hálfleik?“ Allir leikmennirnir gengu til búningsherbergja og settust á bekkina, nema Roy. Hann vafði teppi utan um sig, settist niður í einu horninu, faldi andlitið í lófum sér og grét eins og barn.

Venjulega láta þjálfarar dæluna ganga og láta leikmenn heyra það í hálfleik ef illa gengur. En nú var Nibbs þjálfari orðlaus. Hann var sennilega að hugleiða hvað hann ætti 14

Ritningarvers tengd efninu 1. Getur einhver svarað í einni setningu um hvað Biblían er? Jóh 3:16

Því svo elskaði Guð heiminn að hann gaf einkason sinn til þess að hver sem á hann trúir glatist ekki heldur hafi eilíft líf.

2. Er ég barn Guðs? Jóh 1:12

Öllum þeim sem tóku við honum[Jesú] gaf hann rétt til að verða Guðs börn, þeim sem trúa á nafn hans.

að gera við Roy. Þá kom tímavörður og tilkynnti að síðari hálfleikur ætti að hefjast eftir þrjár mínútur. Þjálfarinn leit á leikmennina og sagði, „Við byrjum síðari hálfleik með óbreytt lið.“ Leikmennirnir stóðu á fætur og hlupu út, allir nema Roy. Hann sat grafkyrr. Þjálfarinn kallaði á hann og sagði honum að koma, en hann hreyfði sig ekki. Nibbs gekk þá að Roy og sagði: „Heyrðirðu ekki hvað ég sagði? Við ætlum að byrja síðari hálfleik með óbreytt lið.“ Roy Riegels leit nú upp og Nibbs sá að þessi sterkbyggði maður var útgrátinn. „Þjálfari, ég get ekki spilað síðari hálfleik,“ sagði Roy. „Ég hef eyðilagt allt fyrir þér og Kaliforníuháskóla. Ég hef líka eyðilagt allt fyrir sjálfum mér. Ég get ekki horfst í augu við áhorfendur til að bjarga eigin skinni.“ Þjálfarinn klappaði Roy á öxlina og sagði, „Drífðu þig nú á fætur. Leikurinn er bara rétt hálfnaður. “ Og Roy Riegels lék síðari hálfleikinn. Þú getur spurt leikmenn Georgia Tech ef þú trúir mér ekki, en þeir hafa aldrei séð leikmann leika eins vel og Roy gerði í síðari hálfleik. (Úr bókinni A Little Phrase for Loosers eftir Haddon Robinson. Birt í Christianity Today, 26. október, 1992.)

Nálgun Náð Guðs er eins og þjálfari Roys. Stundum finnst okkur við hafa klúðrað hlutunum svo illa að okkur langar mest til að hætta og fara heim. Guð gefur okkur þó ekki upp á bátinn.

Hann segir: „Drífðu þig nú á fætur. Leikurinn er bara hálfnaður.“ Fagnaðarerindið um náð Guðs er fagnaðarerindi nýrra tækifæra. Við ruglumst stöðugt í ríminu en Guð tekur okkur aldrei út af. Þess í stað hvetur hann okkur til dáða.

(Af kirkjuvefnum www.kirkjan.is, © Youth Specialties, Inc 1994)

Biblíulestur 6

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Þakklæti Biblíulestur – dagur 6

Drottinn, ó Drottinn, þér ég þakka að ég þakka kann.

Svo bar við á ferð Jesú til Jerúsalem að leið hans lá á mörkum Samaríu og Galíleu. Og er hann kom inn í þorp nokkurt mættu honum tíu líkþráir menn. Þeir stóðu álengdar, hófu upp raust sína og kölluðu: „Jesús, meistari, miskunna þú oss!“ Jesús sá þá og sagði við þá: „Farið og sýnið yður prestunum.“ Þeir héldu af stað og nú brá svo við að þeir urðu hreinir.

En einn þeirra sneri aftur er hann sá að hann var heill orðinn og lofaði Guð hárri raustu. Hann féll fram að fótum Jesú og þakkaði honum. En hann var Samverji.

Jesús sagði: „Urðu ekki allir tíu hreinir? Hvar eru hinir níu? Urðu engir til þess að snúa aftur að gefa Guði dýrðina nema þessi útlendingur?“ Síðan mælti Jesús við hann: „Statt upp og far leiðar þinnar. Trú þín hefur bjargað þér.“ (Lúk 17:11-19)

Áhersluatriði

Þakklæti til Guðs fyrir allt það góða sem við fáum að njóta í lífinu.

Umfjöllun

Enn er sagt frá því að Jesús hafi verið á ferð. Á leið sinni til Jerúsalem kom hann inn í þorp eitt. Þar mætir honum sérstakur hópur. Tíu menn sem voru allir með alvarlegan sjúkdóm sem hét holdsveiki komu til hans.

[Glæra 1] Þetta var sjúkdómur sem gerði það að verkum að fingur og tær og nef duttu af fólki og smá saman dó það. Það var vond lykt af fólki með þennan sjúkdóm og veikt fólk mátti bara vera með öðrum veikum. Þess vegna voru þessir menn í einum hópi. Þeir máttu ekki búa hjá fjölskyldu sinni og ekki umgangast neinn sem ekki var með sjúkdóminn. Þessi sjúkdómur er ekki til í okkar heimshluta í dag, og ef hann kæmi aftur væri hægt að lækna hann. En þannig var það ekki á tímum Jesú. Það voru engin lyf til og engin lækning.

Bæn

Kæri Jesús, þakka þé r fyrir allt það góða sem þú gefur okk ur. Þakka þér fyrir það að þú ert vinur okkar og frelsari.

þeir sjá hann fara þeir að kalla til hans, en þeir vissu að þeir mættu ekki fara til hans. Þeir kölluðu: „Jesús, meistari, miskunna þú oss“. (Nú vitið þið hvað það þýðir að miskunna – við ræddum um það í hugleiðingunni um Bartímeus blinda, það þýðir að hjálpa).

Jesús horfði á þá og vissi að líf þeirra hafði verið erfitt og sársaukafullt. Jesús horfði á þá og fór að þykja vænt um þá. Og hann segir við þá: „Farið á skrifstofuna til prestsins“, því að þar var ákveðið hvort fólk væri veikt eða frískt og hvort það mætti hitta aðra. Þegar þeir voru rétt lagðir af stað, fundu þeir hvernig þeir læknuðust. „Við erum heilbrigðir“, hrópuðu þeir. „Við skulum flýta okkur til

En þessir tíu menn, sem við vitum ekki hvað hétu og bjuggu í þorpi sem við vitum heldur ekki hvað hét, þeir höfðu heyrt um Jesú. Heyrt að hann gæti læknað. Þegar

15

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Ritningarvers tengd efninu 1. Lesið saman Fil 4:4–7. Hvað hvetur Páll Filippíbúa til að gera?

prestsins svo að við fáum að fara heim og hitta fjölskyldur okkar. Foreldra, konur og börnin okkar“.

Allt í einu segir einn þeirra: „Við verður að fara aftur til Jesú“. „Nei, við megum ekki vera að því, við höfum þegar misst svo mikið úr lífinu“. Svo að níu hlupu til prestsins.

Einn snéri við. [Glæra 2] Hann var útlendingur og sumir litu niður á hann. Hann hljóp til Jesú. Hann hló og grét af gleði og þakkaði Jesú fyrir að hafa læknað sig og sagðist alltaf mundi trúa á hann. Jesús varð glaður yfir því að hann skyldi snúa við og muna að þakka. Þá spurði Jesús eftir hinum níu, hvort þeir hefðu ekki líka orðið heilbrigðir og Jesús varð sorgmæddur yfir því að þeir skyldu gleyma að þakka fyrir það sem hann hafði gert fyrir þá. Það er stundum sögð stutt saga sem kennir okkur þetta sama. Guð hafði sent tvo engla sína til að safna saman öllum bænum fólks um alla jörðina. Annar engillinn kom klyfjaður bænum og var Guð glaður þegar hann tók við þeim og hlustaði á þær allar. Hinn engillinn kom heldur dapur til baka og það rétt sáust nokkrar bænir í körfunni hans. Hann átti að safna saman þakklæti fólksins. Guð var hryggur þegar hann tók við nærri tómri körfu. „Af hverju gleymir fólkið að þakka?“ spurði hann. Getið þið svarað þessari spurningu Guðs?

Höfum við eitthvað að þakka fyrir? Fyrir hvað getum við þakkað? Fáið börnin til að nefna hluti sem þeim finnst þau hafa fyrir að þakka (heilsu, foreldra, heimili, fæði, klæði, vini og besta vininn Jesú ...). Munum eftir að þakka á hverjum degi.

16

Verið ávallt glöð í Drottni. Ég segi aftur: Verið glöð. Ljúflyndi ykkar verði kunnugt öllum mönnum.

Drottinn er í nánd. Verið ekki hugsjúk um neitt heldur gerið í öllum hlutum óskir ykkar kunnar Guði með bæn og beiðni og þakkargjörð. Og friður Guðs, sem er æðri öllum skilningi, mun varðveita hjörtu ykkar og hugsanir ykkar í Kristi Jesú. Fyrir hvað getum við þakkað?

2. Fyrir hvað þakkaði höfundur Sálms 118 v. 5, 14, 21 og 28–29? Í þrengingunni ákallaði ég Drottin, hann bænheyrði mig og rýmkaði um mig.

5

14

21

28

29

Drottinn er styrkur minn og lofsöngur, hann varð mér til hjálpræðis. Ég þakka þér að þú bænheyrðir mig og komst mér til hjálpar. Þú ert Guð minn, ég þakka þér, Guð minn, ég vegsama þig. Þakkið Drottni því að hann er góður, því að miskunn hans varir að eilífu.

3. Hvað er höfundur fyrra Þessaloníkubréfs að hvetja lesendur bréfsins til að gera? 1. Þess 5:16–18

Verið ætíð glöð. Biðjið án afláts. Þakkið alla hluti því að það er vilji Guðs með ykkur í Kristi Jesú.

Biblíulestur 7

Skoða þú verk Guðs

Heimferðardagur Biblíulestur – Lokadagur

Þetta er dagurinn sem Drottinn gerði, fögnum og verum glaðir á honum.

Drottinn, hjálpa þú, Drottinn, gef þú gengi.

Blessaður sé sá sem kemur í nafni Drottins, frá húsi Drottins blessum vér yður. (Sálm 118:24-26)

Biblíutexti

Sálm 118:24–26

Bæn

Góði Guð. Þakka þér fyrir hvern morgun sem ég fæ að vakna og ver a til. Þakka þér fyrir alla r góðar gjafir þínar. Þakka þér fyrir að ég má vera barnið þitt og treyst a því að hvar sem ég er, ert þú hjá mér. Þú yfirgefur mig ekki þega r erfiðleikar steðja að. Þú ert með mér í gleði og sorg.Viltu vera með mér á leiðinni heim og hjálpa mér þegar heim kemur að halda áfram að eiga þig fyrir vin og biðja til þín.

Áhersluatriði

„Frá húsi Drottins blessum vér yður...“

Umfjöllun

Á heimferðardegi í sumarbúðum KFUM og KFUK er yfirleitt enginn tími fyrir venjulegan biblíulestur síðasta morguninn. Brottfarardagurinn einkennist af stressi við að troða ofan í töskur og koma öllum í rútu á tilsettum tíma.

Munum að þessi dagur er það síðasta sem börnin muna af okkur og sumarbúðunum. Gætum að því hvernig við komum fram við börnin í öllu stressinu. Látum þau ganga fyrir; hjálpum þeim að pakka ofan í töskur og reynum að gera þennan dag að ánægjulegum degi, eins og alla hina dagana, þótt það sé verið að kveðja eftir skemmtilega dvöl.

Hugmyndir tengdar efninu Þennan dag væri skemmtilegt að afhenda börnunum bókamerki með textanum í þakkarsálminum „Þakkir fyrir hvern fagran morgun“.

Ef tími gefst fyrir stutta helgistund, mætti nota tækifærið til að rifja upp sönginn sem við höfum verið að syngja á hverjum morgni; „Þakkir fyrir hvern fagran morgun ...“ og innihald hans. Í söngnum erum við minnt á að þakka Guði fyrir allt sem okkur er gefið. Við erum minnt á að Guð vísar okkur veginn (sbr. Biblían) svo okkur farnist vel. Guð veitir okkur styrk í erfiðleikum (sbr. Bartímeus og Jaírus) og lofar að vera með okkur þegar erfiðleikar steðja að. Við erum líka minnt á að þakka fyrir náð Guðs sem er takmarkalaus (hér mætti rifja upp Jóh 3:16, Litlu Biblíuna). Hvetjum börnin til að halda áfram að biðja og þakka Guði þegar þau koma heim.

17

Hugleiðing 1

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Meistarinn er hér og vill finna þig Hugleiðing dagur 1

Á ferð þeirra kom Jesús í þorp nokkurt og kona að nafni Marta bauð honum heim. Hún átti systur er María hét og settist hún við fætur Drottins og hlýddi á orð hans. En Marta lagði allan hug á að veita sem mesta þjónustu. Og hún gekk til hans og mælti: „Drottinn, hirðir þú eigi um það að systir mín lætur mig eina um að þjóna gestum? Seg þú henni að hjálpa mér.“ En Drottinn svaraði henni: „Marta, Marta, þú ert áhyggjufull og mæðist í mörgu en eitt er nauðsynlegt. María valdi góða hlutskiptið. Það verður ekki frá henni tekið.“ (Lúk 10:38-42)

Biblíutexti

Jóh 11:28 Meistarinn er hér og vill finna þig.

Lúk 10:38–42 Eitt er nauðsynlegt

Áhersluatriði

Það er mikilvægt að taka sér tíma og sitja við fætur Jesú.

Umfjöllun

Velkomin í sumarbúðirnar. Nú eruð þið komin á mjög góðan stað. Þið eruð vonandi öll búin að finna hvað það er friðsælt hér og fallegt umhverfi. Hafið þið heyrt í fuglunum, vindinn í trjánum, niðinn í læknum?

Hingað er allt starfsfólkið komið til að þið getið átt góða og skemmtilega dvöl í sumarbúðunum. Við erum búin að skipuleggja íþróttir og leiki, kvöldvökur og útivist, búa til girnilegan matseðil og dýrindis kökur, þrífa herbergin og laga til í leikdótinu/bátaskýlinu. Við erum búin að kaupa föndurefni, bolta og fleira dót. Þetta eiga að vera skemmtilegar sumarbúðir.

En það er eitt í viðbót mjög sérstakt við þennan stað. Þessi staður er helgaður Guði. Þetta eru kristilegar sumarbúðir.

Við sem vinnum hér erum öll sannfærð um að hér sé eitt sem er enn mikilvægara en allir leikirnir og skemmtunin og það er sérstök nærvera Guðs. Guð er hér.

18

Bæn

Góði Guð, ég þakka þé r fyrir þennan fallega stað og alla kra kkana sem eru komnir hingað í sumarb úðirnar. Viltu gefa okkur skemmtilega n og góðan tíma.

Viltu vera með okkur öllu m og gæta okkar. Viltu líka leyfa okk ur að kynnast þér betur og verða vin ir þínir.

Þess vegna fáið þið líka á hverjum degi að heyra eitthvað sem okkur finnst vera það mikilvægasta í lífinu: Að þessi friður og fegurð sem er hér allt í kringum okkur getur líka verið innra með okkur þannig að við eigum frið í hjarta og þekkjum Guð. Í sumum sumarbúðum KFUM og KFUK hanga þessi orði í ramma uppi á vegg: Meistarinn er hér og vill finna þig. Þessi orð eru úr einni sögu í Biblíunni um Jesú og vini hans. En þau gilda líka fyrir okkur foringjana og ykkur.

Jesús er hér og vill finna þig. [Glæra 1]

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Jesús er ekkert að njósna um þig eða fylgjast með þér til að skamma þig. Hann vill vera með þér. Hann vill vera vinur þinn og vera með þér í því sem þú ert að gera. Hann er eins og vinur sem kemur og spyr eftir þér. [Glæra 2] Hann treður sér ekki inn í líf þitt. Ef þú vilt bjóða honum að vera með þér skaltu opna fyrir honum og þá kemur hann til þín. Þú getur notað dagana í sumarbúðunum til þess að læra meira um hann og kynnast honum betur.

Orðin „Meistarinn er hér og vill finna þig“ eru sögð við Maríu vinkonu Jesú. En það er til önnur þekkt saga um Maríu.

Einu sinni var Jesús heima hjá vinum sínum, systkinunum Maríu, Mörtu og Lasarusi. Þar var margt fólk sem Jesús var að tala við. Þegar klukkan var orðin margt og fólkið orðið svangt, fór Marta að útbúa mat. Það þurfti að kveikja upp eld, finna hvað hún ætlaði að hafa í matinn, kannski þurfti hún að baka brauð, búa til salat og súpu. Svo þurfti að bera á borð og margt fleira. [Glæra 3]

Venjan var að konurnar á heimilinu sæju um eldhússtörfin. Þess vegna fannst Mörtu að María hefði átt að hjálpa sér.

En María sat hjá Jesú og hlustaði á hann og sýndi engan áhuga á að hjálpa Mörtu við eldhússtörfin. Henni fannst mikilvægara að hlusta á það sem Jesús hafði að segja. Þá fór Marta til Jesú og kvartaði undan Maríu og bað hann að segja henni að koma og hjálpa sér. En Jesús svaraði að eitt væri nauðsynlegt. María hefði valið góða hlutskiptið (valið vel), að hlusta á hann, og það ætti ekki að banna henni það.

Síðan þetta gerðist hafa kristnir menn um allan heim notað þessi orð til að minna sig á að það er mikilvægt að vera með Jesú og hlusta á hans orð. Ég hvet ykkur til að nota tækifærið hér í sumarbúðunum til að sitja við fætur Jesú og hlusta á það sem hann hefur að segja. Þá veljið þið vel.

19

Hugleiðing 2

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Skrautskrift skaparans Hugleiðing dagur 2

Þá sagði Guð: „Vér viljum gera manninn eftir vorri mynd, líkan oss. Hann skal drottna yfir fiskum sjávarins, fuglum loftsins, búfénu, villidýrunum og allri jörðinni og öllum skriðdýrum sem skríða á jörðinni.“ Og Guð skapaði manninn eftir sinni mynd. Hann skapaði hann eftir Guðs mynd. Hann skapaði þau karl og konu.

Guð blessaði þau. Og Guð sagði við þau: „Verið frjósöm, fjölgið ykkur og fyllið jörðina, gerið ykkur hana undirgefna og ríkið yfir fiskum sjávarins og fuglum himinsins og öllum dýrum sem hrærast á jörðinni.“ (1.Mós 1:26-28) Eru ekki fimm spörvar seldir fyrir tvo smápeninga?

Og þó gleymir Guð engum þeirra. Hárin á höfði yðar eru jafnvel öll talin. Óttist ekki, þér eruð meira verðir en margir spörvar. (Lúk 12:6-7)

Biblíutexti

I. Mós 1:26–28 og Lúk 12:7

Guð okkur betur en nokkur annar gerir. Það er erfitt að ímynda sér það, en meira að segja foreldrar okkar þekkja okkur ekki eins vel og Guð. Guð þekkir okkur svo vel að hann veit meira að segja hve hárin á höfði okkar eru mörg (sbr. Lúk 12:7). Það er gott að Guð þekkir okkur svona vel vegna þess að Guð elskar okkur óendanlega mikið og vill okkur allt hið besta.

Umfjöllun

Til þess að leggja áherslu á að við erum dýrmæt sköpun Guðs og óendanlega mikils virði, mætti segja eftirfarandi sögu af Stradivaríusarfiðlunni. Söguna er að finna í hugvekjubókinni Under Overfladen og hugvekjan í heild er í liðnum: Hugmyndir tengdar efninu hér á eftir. Mælt er með að sá sem sér um hugleiðinguna skoði vel hvort hann vilji frekar lesa söguna í heild sinni.

Guð er höfundurinn að okkur og handbragð Guðs sést á okkur. Við erum dýrmæt sköpun hans og höfum fengið margt að gjöf (hæfileika, eiginleika ...) sem Guð vill að við förum vel með og notum til að gleðja aðra og gera lífið á jörðinni betra. Af því að Guð hefur skapað okkur, þekkir

Segja söguna um strákinn og fiðluna Langt í fjarska er stór borg sem heitir London. Í borginni bjó drengur og honum þótti ákaflega gaman að spila á fiðlu. [Glæra 1] Í hverri viku ók hann með strætisvagninum til fiðlukennarans og spilaði á fiðluna sína. Dag einn stóð hann og beið eftir strætisvagninum. Hann hafði lagt fiðluna frá sér, – hún hallaði upp að biðskýlinu. Þá gerist það í einu vetfangi að einhver rekst í fiðluna og hún þeytist út á götu. Í sama mund kom strætisvagn akandi. Þegar vagninn var farinn fór strákurinn út á götuna og týndi saman fiðlubrotin. Þungum skrefum gekk hann til fiðlukennarans og sýndi honum mölbrotna fiðluna. Það yrði erfitt fyrir hann að æfa sig fyrir næsta fiðlutíma.

Fiðlukennarinn virti fyrir sér fiðlubrotin. Það var útilokað að gera við fiðluna. Hún var ónýt.

Áhersluatriði

Guð er höfundur að mér. Enginn má telja mér trú um að ég sé lítils virði og ómerkilegur, því Guð hefur gert mig eins og ég er. Ég er dýrmæt sköpun hans.

Á biblíulestrinum í morgun heyrðum við að náttúran væri eins og bók sem Guð hefði ritað með mismunandi letri.

Sumt er ritað með stóru letri (stjörnuhiminninn, fjöll ...), sumt er ritað með venjulegu letri (köngulær og flugur) og sumt með örsmáu letri sem ekki er hægt að sjá með berum augum. Í sköpunarsögu Biblíunnar er sagt að Guð hafi endað á því að skapa manninn; karl og konu. Þau voru eins konar hápunktur sköpunarverksins. Það má því segja að manneskjan sé eins konar skrautskrift skaparans í bók náttúrunnar.

20

Bæn

Góði Guð. Þakka þér fyrir að þú ert skapari minn og hefur gert mig eins og ég er. Þakka þér fyr ir að þú elskar mig eins og ég er, en ekki eins og ég ætti að vera. Viltu hjálpa mér að bera virðingu fyrir sjálfum mé r og öðrum og láttu hæfileikana sem þú hefur gefið mér verða mér og öðrum til blessunar.

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

– Hvar fékkstu þessa fiðlu? spurði kennarinn.

– Pabbi keypti hana á flóamarkaði. Ég held hún hafi kostað 30.000 kr.

– Ég er með nokkra fimmþúsundkalla sagði kennarinn.

Fyrir þessa upphæð ætti ég að geta fundið fyrir þig þokkalega fiðlu. Hann velti brotunum milli handanna. Þá tók hann allt í einu eftir áletrun á einu brotanna. Kennarinn þurrkaði rykið af henni og las áletrunina á ónýtri fiðlunni: „Stradivaríus“.

Enginn hafði gert sér grein fyrir þessu. Gamla fiðlan var ekta Stradivaríus, – hún var smíðuð af besta fiðlusmið veraldar. Stradivaríusarfiðla er margra milljóna króna virði.

Sem betur fer fékk strákurinn aðra fiðlu að æfa sig á, en aldrei nokkurn tíma í lífinu myndi hann fá að spila aftur á Stradivaríusarfiðlu.

––– Hafið þið heyrt um Stradivaríusarfiðlur? Þær eru nefndar eftir höfundi sínum, Stradivaríusi sem var uppi á 18. öld og var snillingur í fiðlusmíði. [Glæra 2] Einu sinni kom sovéskur fiðlusnillingur, Maxim Vengerov, til Íslands til þess að spila á tónleikum í Háskólabíói. Það var tekið viðtal við hann í Morgunblaðinu 26. maí 2002 og þar kom fram að fiðlan sem hann leikur á, er Stradivaríusarfiðla. Fiðlan hans er fræg fyrir það að árið 1998 var kaupandi á uppboði í London sem var tilbúinn að greiða fyrir hana því sem samsvarar 170 milljónum íslenskra króna. Það var japönsk efnakona sem kom því til leiðar að Vengrov fékk fiðluna. Fiðlan er svona dýr og eftirsótt af því að höfundurinn á bak við hana var snillingur.

Veist þú, að þú ert Stradivaríus. Þú ert einstök smíð og ótrúlega dýrmæt manneskja af því höfundurinn á bak við þig er Guð, skapari alls sem er. Guð hefur letrað nafn sitt á þig. Og ekki nóg með það. Þú ert letraður í lófa hans. Í einu ritinu í Biblíunni stendur að Guð hafi rist þig á lófa sér og að þótt kona gæti gleymt barni sem hún er með á brjósti, þá gleymi Guð þér samt aldrei. Það stendur orðrétt svona: „Hvort fær kona gleymt brjóstbarni sínu, að hún miskunni eigi lífsafkvæmi sínu? Og þó að þær gætu gleymt, þá gleymi ég þér samt ekki. Sjá, ég hefi rist þig á lófa mína.“(Jes 49:15–16b) Kannski líður þér eins og þú sért fiðla sem hefur verið keypt á flóamarkaði. Það hefur kannski enginn sagt þér að þú ert Stradivaríus. Guð hefur letrað nafn sitt á þig. Guð er höfundurinn að þér og það sem Guð gerir er einstakt. Þú ert ekta Stradivaríus, þú ert merktur Guði skapara þínum. Þess vegna skaltu ekki hlusta þegar einhver setur út á útlit þitt, eða gerir lítið úr hæfileikum þínum. Það er svo margt sem þú hefur til að bera sem Guð hefur gefið þér. Það er bara ekkert víst að allir sjái það. Og þú átt að fara vel með líkama þinn og sál og þjóna Guði með þeim hæfileikum sem þér hafa verið gefnir.

Hugmyndir tengdar efninu 1. Sagan – Þú getur líka orðið falleg/ur Mynd af leikkonunni Jennifer Lawrence birtist á forsíðu tímarits með fyrirsögninni, „Það sem Jennifer Lawrence skortir er...ekkert!“ Blaðamaður nokkur komst þó síðar að því að leikkonuna vantaði nokkuð þrátt fyrir allt. Myndin af henni var nefnilega lagfærð fyrir 350.000 kr áður en hún var birt. Á reikningi þess sem lagaði myndina má sjá lista yfir þau atriði sem hann þurfti að lagfæra til að fegra Jennifer Lawrence : Lagfæra húðlit, milda augnlínu, milda broslínu, skerpa varalit, skera af höku, fjarlægja hálslínur, milda línu undir eyrnasnepli, auka lýsingu á eyrnalokkum, bæta við kinnalit, hreinsa hálslínu, hreinsa hár sem stóð uppúr, fjarlægja hár af kjól, lagfæra háralit, bæta við hári ofan á höfði, bæta við hliðar kjóls til að fá fallegri línur, stækka ennið, bæta á öxlum á kjól, milda hálsvöðva, hreinsa og milda krumpur í kjól undir handlegg og bæta við saumi á merki á hægri hlið.

Samtals: 350.000 kr.

Nálgun: Allir geta orðið fallegir ef mynd þeirra er lagfærð fyrir 350.000 kr. Við megum ekki bera okkur saman við stjörnur hvíta tjaldsins og þá sem virðast hafa allt sem okkur dreymir um. Þetta fólk er rétt eins og þú og ég. Innst inni þráir það væntumþykju og tilgang. Sumir halda að þeir geti öðlast þessa hluti með frægðinni. Það er mesti misskilningur. „Mennirnir líta á útlitið, en Drottinn lítur á hjartað“ (1. Sam 16:7). (Af kirkjuvefnum www.kirkjan.is © Youth Specialties, Inc 1994) 2. Stradivarius – Frásaga úr hugvekjubókinni Under Overfladen eftir sænska skólaprestinn Torgny Wirén, gefin út í danskri þýðingu árið 2000. Í bókinni fléttar hann saman eigin reynslu sem starfandi prestur með ungu fólki og sögum sem sumar eru vel þekktar. Söguna þýddi Gyða Karlsdóttir. Þetta gerðist árið 1991, nokkrum mánuðum eftir að Eistland varð frjálst ríki. Ég fór með skólakór til litla landsins hinum megin við Eystrasaltið. Við bjuggum hjá fjölskyldum, héldum konserta og komum fram á hinum ýmsu stöðum. Eitt síðdegið heimsóttum við barnaheimili langt uppi í sveit. Mörg barnanna voru hreyfihömluð, önnur bjuggu þarna af því að foreldrar þeirra gátu ekki haft þau.

Hvert barn átti rúm og litla kommóðu fyrir fötin sín. Annað virtust þau ekki eiga. Það var erfitt að ganga um meðal barnanna, vitandi að

21

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

þau höfðu ekki brot af þeim þægindum sem við bjuggum við heima. Við gátum ekki einu sinni talað við þau. En við gátum sungið. Það var því frábært að hefja dagskrána og byrja að syngja, flytja tónlist og dans. Börnin á barnaheimilinu og starfsfólk þess sátu á gólfinu og horfðu á. Svona nokkuð höfðu þau aldrei séð. Fyrst voru augun full af undrun, en brátt kveiknaði neisti í augum þeirra. Ljós vonar og gleði vaknaði sem ekki hafði verið þar áður. Áður en síðasta lagið var sungið var komið að mér að taka til máls. Mig langaði svo að vekja með þeim von og trú á framtíðina. Mig langaði að fá þau til að skilja að þau væru mikils virði og dýrmæt. Starfsfólkið var þarna líka og margir sátu með lítið hreyfihamlað barn í fanginu. Börnin voru föl og mögur, fötin sem þau gengu í voru vafalítið fengin úr fatasöfnun og augun voru dauf og líflaus. Ég spurði börnin hvort þau vissu hvað fiðla væri. Túlkurinn þýddi fyrir mig. Þegar ég hafði fullvissað mig um að flestir hefðu skilið við hvað ég átti, byrjaði ég frásögn mína: Langt í fjarska er stór borg sem heitir London. Í borginni bjó drengur og honum þótti ákaflega gaman að spila á fiðlu. Í hverri viku ók hann með strætisvagninum til fiðlukennarans og spilaði á fiðluna sína. Dag einn stóð hann og beið eftir strætisvagninum. Hann hafði lagt fiðluna frá sér, – hún hallaði upp að biðskýlinu. Þá gerist það í einu vetfangi að einhver rekst í fiðluna og hún þeytist út á götuna. Í sama mund kom strætisvagn akandi. Þegar vagninn var farinn fór strákurinn út á götuna og týndi saman fiðlubrotin. Þungum skrefum gekk hann til fiðlukennarans og sýndi honum mölbrotna fiðluna. Það yrði erfitt fyrir hann að æfa sig fyrir næsta fiðlutíma.

Fiðlukennarinn virti fyrir sér fiðlubrotin. Það var útilokað að gera við fiðluna. Hún var mölbrotin.

– Hvar fékkstu þessa fiðlu? spurði kennarinn.

– Pabbi keypti hana á flóamarkaði. Ég held hún hafi kostað 30.000 kr.. – Ég er með nokkra fimmþúsundkalla, sagði kennarinn. Fyrir þessa upphæð ætti ég að geta fundið fyrir þig þokkalega fiðlu. Hann velti brotunum milli handanna. Þá tók hann allt í einu eftir áletrun á einu brotanna. Kennarinn þurrkaði rykið af henni og las áletrunina á ónýtri fiðlunni: „Stradivaríus“.

Enginn hafði gert sér grein fyrir þessu. Gamla fiðlan var ekta Stradivaríus, – hún var smíðuð af besta fiðlusmið veraldar. Stradivaríusarfiðla er margra milljóna króna virði.

Sem betur fer fékk strákurinn aðra fiðlu að æfa sig á, en aldrei nokkurn tíma í lífinu myndi hann fá að spila aftur á Stradivaríusarfiðlu.

22

Þegar ég hafði lokið frásögn minni sneri ég mér að börnunum.

– Kannski líður þér eins og þú sért fiðla sem hefur verið keypt á flóamarkaði. Það er enginn sem hefur sagt þér að þú sért Stradivaríus. Guð hefur letrað nafn sitt á þig.

Jafnvel þótt finna megi í veröldinni einhverja sem eru fallegri, duglegri eða smartari en þú, – og jafnvel þótt enginn í veröldinni hafi uppgötvað það, þá er merkið þarna samt. Þú ert ekta Stradivaríusarfiðla. Sjaldan hef ég fengið sterkari viðbrögð. Ekki frá börnunum, heldur starfsmönnunum. Ég sá augu þeirra fyllast tárum.

Forstöðukonan sat með lítinn fatlaðan dreng í fanginu.

Hún þrýsti honum fastar að sér en hún hafði nokkru sinni gert áður. Eldri kona sat ein á stól. Hún gekk að einu barnanna og knúsaði það. Meira að segja túlkurinn gat ekki annað en tárfellt. Á einhvern óskiljanlegan hátt var eins og þau hefðu uppgötvað Stradivaríusarmerkið hjá börnunum sem þau höfðu sinnt í öll þessi ár. Þau höfðu sjálfssagt séð það áður, en nú var það greinilegra. Ég held reyndar að þau hafi orðið vör við fótspor hans sem áletrunina gerði.

Hugleiðing 3

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Miskunna þú mér Hugleiðing dagur 3

Þeir komu til Jeríkó. Og þegar Jesús fór út úr borginni ásamt lærisveinum sínum og miklum mannfjölda sat þar við veginn Bartímeus, sonur Tímeusar, blindur beiningamaður. Þegar hann heyrði að þar færi Jesús frá Nasaret tók hann að hrópa: „Sonur Davíðs, Jesús, miskunna þú mér!“ Margir höstuðu á hann að hann þegði en hann hrópaði því meir: „Sonur Davíðs, miskunna þú mér!“ Jesús nam staðar og sagði: „Kallið á hann.“ Þeir kalla á blinda manninn og segja við hann: „Vertu hughraustur, statt upp, hann kallar á þig.“ Blindi maðurinn kastaði frá sér yfirhöfn sinni, spratt á fætur og kom til Jesú.

Jesús spurði hann: „Hvað vilt þú að ég geri fyrir þig?“ Blindi maðurinn svaraði honum: „Rabbúní, [3] að ég fái aftur sjón.“ Jesús sagði við hann: „Far þú, trú þín hefur bjargað þér.“ Jafnskjótt fékk hann sjónina og fylgdi honum á ferðinni. (Mark 10:46-52)

Biblíutexti

Mark 10:46–52

Áhersluatriði

Jesús nam staðar hjá Bartímeusi og heyrði bæn hans um hjálp. Jesús vill hjálpa okkur. Við getum leitað til Jesú.

Umfjöllun

Eitt sinn var Jesús á gangi í borginni Jeríkó og hópur fólks fylgdi honum eftir. Þegar hann fór út úr borginni sátu betlarar við borgarhliðið. Þeir voru fátækir, höfðu enga vinnu og margir voru veikir. Þeir báðu fólk sem fór um borgarhliðið að gefa sér smápening fyrir mat. Bartímeus Tímeusarson var einn þeirra. [Glæra 1] Á hverjum degi settist hann við borgarhliðið og bað fólk um pening svo að hann gæti lifað fram á næsta dag. Bartímeus var blindur. Þennan dag heyrir hann að hópur fólks nálgast. Hann spyr þá sem hjá honum eru hvað um sé að vera. Honum

Bæn

Orðin sem Bartímeus kallaði til Jesú er bæn sem beðin er á hve rjum sunnudegi í kirkjunni. Þar biðjum við Jesú að hjálpa okkur. Þessi bæ n er líka stundum nefnd Jesúbænin og er þekktasta bænin í kirkjunni á eftir Faðir vorinu.

Förum saman með bæ n Bartímeusar, Jesúbænina: Jesús Kri stur, miskunna þú mér (x3).

Bæn

Kæri Guð. Opna augu okkar svo við sjáum ljósið þitt. Opna eyru okkar svo við heyrum orðið þitt.

Opna hjörtu okkar svo þaðan hverfi myrku r og inn flæði ljósið þitt. Opna varir okk ar svo við tölum fyrir þig. Láttu ljós þitt skína í gegnum okkur svo aðrir sjái bir tuna þína. Amen.

(Bæn úr bókinni – Rund t om kirkeåret, Unitas Forlag 1999)

er sagt að Jesús sé á ferð og fólk sem fylgi honum eftir.

Bartímeus hafði heyrt um Jesú. Heyrt að hann elskaði alla og gæti hjálpað fólki af því að hann væri sonur Guðs.

Bartímeus byrjar að kalla. „Jesús, miskunna þú mér“.

[Glæra 2] Fyrst kallar hann lágt. Smá saman kallar hann hærra og hærra þar til hann er farinn að hrópa. Og fólkið fer að þagga niður í honum. [Glæra 3] „Ekki hafa svona hátt.

Hvað heldur þú að Jesús vilji tala við þig, þú ert bæði fátækur og skítugur“. En Bartímeus kallar bara hærra.

Hann ætlar ekki að láta neinn hindra sig í að hitta Jesú. „Jesús Kristur miskunna þú mér“, hrópar Bartímeus fullum hálsi. Miskunna þýðir að hjálpa. [Glæra 4] Bartímeus var að biðja Jesú að hjálpa sér. Haldið þið að Jesús hafi hugsað eins og fólkið og gengið fram hjá honum?

23

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Nei, auðvitað ekki. Jesús fer aldrei fram hjá þeim sem kallar á hann. Jesús biður vini sína að sækja hann og Bartímeus sprettur á fætur og kastar yfirhöfn sinni á götuna. Jesús horfir á hann og fer að þykja vænt um hann. Síðan segir hann við hann: „Hvað viltu að ég geri fyrir þig?“ Bartímeus var ekki í neinum vafa um það. Hann vildi fá sjónina aftur. Og Jesús læknaði hann og sagði að hann hefði mikla trú. [Glæra 5] Hann lét ekkert stöðva sig í því að kalla á Jesú. Hann trúði því að Jesús gæti læknað sig. [Glæra 6] Við megum alltaf kalla á Jesú, við megum alltaf biðja til hans. Við skulum læra af Bartímeusi að láta aldrei neitt stöðva okkur í að tala við Jesú. Stundum er eitthvað inni í okkur sem vill stöðva okkur í að tala við Jesú. Kannski efumst við um að hann vilji eða geti hjálpað okkur.

Kannski gera aðrir grín að okkur fyrir að vera að biðja.

Jesús elskar okkur og kemur alltaf til okkar og hjálpar okkur þegar við biðjum hann.

24

Með eldri börnum er hægt að tengja hugleiðinguna við það sem Jesús sagði um sjálfan sig og það sem rætt var um á biblíulestrinum um morguninn, að orð Guðs sé lampi fóta okkar og ljós á vegum okkar. Það er erfitt að ferðast í niðamyrkri. Þá er mikilvægt að hafa ljós sem lýsir veginn sem við ferðumst um svo við sjáum hvert við erum að fara.

Annars er hætta á að við villumst. Jesús sagði um sjálfan sig að hann væri ljós heimsins (Jóh 8:12). Hann kom í þennan heim til þess að enginn manneskja lifði í myrkri heldur hefði ljós. Bartímeus lifði í myrkri en Jesús gaf honum sjónina aftur. Jesús vill gefa okkur sjónina þegar okkur líður eins og það sé ekki ljósglæta í tilverunni og við sjáum enga von. Þá skulum við ekki gefast upp á að kalla á Jesú, ekki einu sinni þótt einhver hasti á okkur og segi að það þýði ekkert að kalla – Jesús nemur staðar hjá okkur og hjálpar okkur.

Hugleiðing 4

Skoða þú verk Guðs - í náunga þínum

Guð elskar sérhvern mann Hugleiðing dagur 4

Farísear höfðu heyrt að Jesús fengi fleiri lærisveina og skírði fleiri en Jóhannes. Reyndar skírði Jesús ekki sjálfur heldur lærisveinar hans. Þegar Jesús varð þess vís hvarf hann brott úr Júdeu og hélt aftur til Galíleu.

Hann varð að fara um Samaríu.

Nú kemur hann til borgar í Samaríu er Síkar heitir, nálægt þeirri landspildu sem Jakob gaf Jósef syni sínum. Þar var Jakobsbrunnur. Jesús var vegmóður og settist þarna við brunninn. Þetta var um hádegisbil.

Samversk kona kemur að sækja vatn. Jesús segir við hana: „Gef mér að drekka.“ En lærisveinar hans höfðu farið inn í borgina að kaupa vistir. Þá segir samverska konan við hann: „Hverju sætir að þú, sem ert Gyðingur, biður mig um að drekka, samverska konu?“ [En Gyðingar hafa ekki samneyti við Samverja.]

Jesús svaraði henni: „Ef þú þekktir gjöf Guðs og vissir hver sá er sem segir við þig: Gef mér að drekka, þá mundir þú biðja hann og hann gæfi þér lifandi vatn.“ Hún segir við hann: „Herra, þú hefur enga skjólu að ausa með og brunnurinn er djúpur. Hvaðan hefur þú þetta lifandi vatn? Ertu meiri en Jakob forfaðir okkar sem gaf okkur brunninn og drakk sjálfur úr honum og synir hans og fénaður?“ Jesús svaraði: „Hvern sem drekkur af þessu vatni mun aftur þyrsta en hvern sem drekkur af vatninu er ég gef honum mun aldrei þyrsta að eilífu. Því vatnið, sem ég gef honum, verður í honum að lind sem streymir fram til eilífs lífs.“ Þá segir konan við hann: „Drottinn, gef mér þetta vatn svo að mig þyrsti ekki og ég þurfi ekki að fara hingað að ausa.“ Hann segir við hana: „Farðu, kallaðu á manninn þinn og komdu síðan hingað.“ Konan svaraði: „Ég á engan mann.“ Jesús segir við hana: „Rétt er það að þú eigir engan mann því þú hefur átt fimm menn og sá sem þú átt nú er ekki þinn maður. Þetta sagðir þú satt.“ Konan segir við hann: „Drottinn, nú sé ég að þú ert spámaður. Feður okkar hafa tilbeðið Guð á þessu fjalli en þið segið að í Jerúsalem sé sá staður þar sem tilbiðja skuli.“ Jesús segir við hana: „Trú þú mér, kona.

Sú stund kemur að þið munuð hvorki tilbiðja föðurinn á þessu fjalli né í Jerúsalem. Þið tilbiðjið

það sem þið þekkið ekki. Við tilbiðjum það sem við þekkjum því hjálpræðið kemur frá Gyðingum. En sú stund kemur, já, hún er nú komin, er hinir sönnu tilbiðjendur munu tilbiðja föðurinn í anda og sannleika.

Faðirinn leitar slíkra tilbiðjenda. Guð er andi og þeir sem tilbiðja hann eiga að tilbiðja í anda og sannleika.“ Konan segir við hann: „Ég veit að Messías kemur það er Kristur. Þegar hann kemur mun hann kunngjöra okkur allt.“ Jesús segir við hana: „Ég er hann, ég sem við þig tala.“ Í sama bili komu lærisveinar hans og furðuðu sig á því að hann var að tala við konu. Þó sagði enginn: „Hvað viltu?“ eða: „Hvað ertu að tala við hana?“ Nú skildi konan eftir skjólu sína, fór inn í borgina og sagði við menn: „Komið og sjáið mann er sagði mér allt sem ég hef gert. Skyldi hann vera Kristur?“ Þeir fóru úr borginni og komu til hans.

Meðan þessu fór fram báðu lærisveinarnir hann: „Rabbí, fá þér að eta.“ Hann svaraði þeim: „Ég hef mat að eta sem þið vitið ekki um.“ Þá sögðu lærisveinarnir sín á milli: „Skyldi einhver hafa fært honum að eta?“ Jesús sagði við þá: „Minn matur er að gera vilja þess sem sendi mig og fullna verk hans. Segið þið ekki: Enn eru fjórir mánuðir, þá kemur uppskeran?

En ég segi ykkur: Lítið upp og horfið á akrana, þeir eru fullþroskaðir til uppskeru. Sá sem upp sker tekur þegar laun og safnar ávexti til eilífs lífs. Þá getur sá sem sáir samfagnað þeim sem upp sker. Hér sannast orðtakið: Einn sáir og annar upp sker. Ég sendi ykkur að skera upp það sem þið hafið ekki unnið við. Aðrir hafa erfiðað en þið njótið erfiðis þeirra.“ Margir Samverjar úr þessari borg trúðu á hann vegna orða konunnar sem vitnaði um það að hann hefði sagt henni allt sem hún hafði gert. Þegar því Samverjarnir komu til hans báðu þeir hann að staldra við hjá sér.

Var hann þar um kyrrt tvo daga.

Og miklu fleiri tóku trú þegar þeir heyrðu hann sjálfan. Þeir sögðu við konuna: „Það er ekki lengur sakir orða þinna að við trúum því að við höfum sjálfir heyrt hann og vitum að hann er sannarlega frelsari heimsins.“ (Jóh 4:1-42)

25

Skoða þú verk Guðs - í náunga þínum

Biblíutexti

af Samverjum). Þetta var um hádegisbil, klukkan tólf, á heitasta tíma dagsins. (v. 5 og 6) [Glæra 2]

Áhersluatriði

3. Þá kemur samversk kona að brunninum með skjólu sína. Það kemur á óvart að konan skuli koma að þessum brunni á þessum tíma að sækja vatn. Inni í borginni er nefnilega brunnur sem hún getur sótt vatn í, en Jakobsbrunnur stendur nokkuð utan við borgina. Hádegið er líka sá tími þegar menn draga sig í skuggann til að forðast heita sólina, en konan kýs að leggja á sig langa leið í steikjandi sólarhitanum til þess að sækja vatn. Ástæðan er líklega sú að hana langar ekki að hitta neinn.

Hún veit að fólk lítur niður á hana fyrir það hvernig hún lifir. Það er auðveldara að þola sólarhitann en dæmandi augnaráð fólks. Í dag kemst hún ekki hjá því að hitta fólk.

Við brunninn situr maður, Gyðingur, og hann biður hana um að gefa sér að drekka. (v. 7 og 8) [Glæra 3]

Jóh 4:1–42

Allir menn eru jafnir fyrir Guði. Guð fer ekki í manngreinarálit.

Umfjöllun

Frásagan af samskiptum Jesú við samversku konuna lýsir betur en margar aðrar frásögur í Nýja–testamentinu hvernig Jesús var og hvaða augum hann leit manneskjur. Í augum hans voru engir múrar, hvorki kynjamúrar, þjóðernismúrar né stéttamúrar.

Umfjöllunin um textann er þríþætt. Það er ykkar að meta út frá þeim aldurshópi sem þið eruð að tala við, hvort þið takið alla þættina þrjá, eða látið nægja að taka fyrsta hlutann. Með yngstu börnunum er líklega nóg að taka fyrsta hlutann.

Hafið landakort af Ísrael á tímum Jesú á glæru eða stóru plakati. [Glæra 1] I. hluti – Í augum Jesú eru allir menn jafnir 1. Frásagan hefst á því að Jesús er að fara frá Júdeu (sem var syðsti hluti Ísraels) til Galíleu (sem var nyrðsti hlutinn). Á milli Júdeu og Galíleu var Samaría. Til þess að komast til Galíleu var styst að fara í gegnum Samaríu. Þó að svo væri kusu Gyðingar að fara leið sem tók helmingi lengri tíma. Þeir fóru yfir ána Jórdan, upp með austurhlið árinnar þar til þeir voru komnir fram hjá Samaríu. Þá fóru þeir aftur yfir ána Jórdan og inn í Galíleu. (Sýnið krökkunum þetta á korti). Það tók sex daga að fara þessa leið. En Gyðingar vildu heldur leggja á sig að fara svona langa leið, en að þurfa að eiga samneyti við Samverja. Ástæðan var aldagamall fjandskapur á milli þessara tveggja þjóða.

Jesús var Gyðingur. Þess vegna var eðlilegast að hann færi löngu leiðina, en í textanum okkar segir að hann hafi viljað fara í gegnum Samaríu. Það sýnir okkur að Jesús lét ekki aðra hafa áhrif á það hvaða augum hann leit fólk. Í hans huga voru Samverjar jafnmikilvægar manneskjur og Gyðingar eða hverjir aðrir. Allir menn voru jafnir. Þjóðerni breytti engu þar um. (v. 3 og 4) 2. Þegar Jesús er kominn inn í Samaríu með lærisveinum sínum, kemur hann að vegamótum og þar er brunnur sem heitir Jakobsbrunnur. Jesús er orðinn þreyttur eftir langt ferðalag og sest við brunninn, en lærisveinar hans fara inn í borgina Síkar til þess að kaupa mat og aðrar nauðsynjar. (Það er greinilegt að lærisveinarnir höfðu orðið fyrir áhrifum af því að fylgja Jesú, annars hefðu þeir aldrei farið inn í Samaríu með honum, hvað þá að kaupa mat

26

4. Konan er hissa þegar Jesús yrðir á hana. Hún á ekki von á þessu. „Hvernig stendur á því að þú sem ert Gyðingur, biður mig um að drekka, samverska konu?“ spyr hún. (v.9) 5. Hér erum við komin að atriði sem skiptir miklu máli í frásögninni. Það er sérstaða Jesú og viðhorf hans til manneskjunnar. Jesús var karlmaður og Gyðingur. Sá sem hann er að tala við á brunnbrúninni er ekki bara Samverji heldur samversk kona. Á þessum tíma höfðu konur ekki sömu stöðu og karlmenn. Samkvæmt ströngum siðum Gyðinga mátti rabbúní ekki heilsa konu á almannafæri.

Rabbúní mátti ekki einu sinni heilsa konu sinni, dóttur eða systur á almannafæri. Það var meira að segja til flokkur farísea á þessum tíma sem var kallaður „hinir blæðandi farísear“ vegna þess að þeir lokuðu augunum þegar þeir mættu konu á götu og gengu þess vegna á veggi og hús.

Jesús talaði við Samverja. Samverjinn var ekki bara kona, heldur kona sem samfélagið leit niður á vegna þess hvernig hún lifði. Ekkert af þessu breytti viðhorfi Jesú til konunnar. Jesús elskaði hana sem manneskju, sem Guðs barn. Þannig elskar hann okkur líka.

6. Er einhver í þínu umhverfi sem aðrir líta niður á?

Hvernig myndi Jesús koma fram við hann? Hvernig kemur þú fram við hann?

II. hluti – Jesús svalar þorstanum í sálinni 7. Þegar samverska konan verður hissa á að Jesús skuli biðja hana um að gefa sér vatn að drekka, segir Jesús að ef hún vissi hver hann væri, myndi hún biðja hann og hann myndi gefa henni lifandi vatn. Spyrjið krakkana hvort þau viti hvað Jesús eigi við með því. Konan tók

Skoða þú verk Guðs - í náunga þínum

orð hans bókstaflega og hélt að hann væri að tala um raunverulegt vatn. Á þessum tíma var stundum talað um lifandi vatn í þeirri merkingu að það væri rennandi vatn.

Hún hélt að Jesús væri að bjóða sér betra vatn en vatnið í Jakobsbrunni, því það var ekki uppsprettuvatn heldur vatn sem safnaðist í brunninn úr jarðveginum. Þess vegna spyr hún Jesú hvort hann sé meiri Jakobi forföður þeirra sem lét byggja brunninn. (v. 10–12) 8. Þá segir Jesús: „Hvern sem drekkur af þessu vatni mun aftur þyrsta, en hvern sem drekkur af vatninu, er ég gef honum, mun aldrei þyrsta að eilífu.“ Reynum að útskýra þessi orð Jesú fyrir börnunum. Jesús er ekki að tala um venjulegan þorsta sem við könnumst við, t.d. eftir að hafa keppt fótboltaleik eða labbað úti í miklum hita. Hann er að tala um þorsta í sálinni. Allir menn finna hjá sér þrá eftir einhverju sem þeir vita ekki almennilega hvað er. Sumir reyna að svala þessum þorsta með því að eignast hluti, verða ríkir og geta veitt sér allt sem þeir óska sér. Það er ekki hægt að svala þorstanum í sálinni með þeim hætti.

Sumir reyna að deyfa þorstann í sálinni með fíkniefnum.

Jesús segir að það sé aðeins með því að trúa á hann og hafa hann fyrir vin í lífinu sem við getum raunverulega svalað þorstanum í sálinni. (v. 13–14 ) [Glæra 4] 9. Konan finnur að Jesús hefur eitthvað mikilvægt að gefa henni, og þótt hún skilji ekki alveg hvað hann á við með þessu tali um lifandi vatn, biður hún hann um að gefa sér það. Jesús segir henni þá að fara og sækja manninn sinn.

Það er dálítið skrítið svar við beiðni um vatn, en Jesús veit að ef við ætlum að fylgja honum, þurfum við að horfast í augu við líf okkar og fá fyrirgefningu synda okkar. (v.

15–16) 10. Konan ætlaði ekki í fyrstu að ræða um líf sitt við Jesú og svaraði því: Ég á engan mann. En Jesús þekkti hana og vissi að það hafði gengið illa hjá henni í einkalífinu.

Hún hafði átt fimm menn og sá sem hún var með núna var ekki maðurinn hennar. Þegar konan sá að Jesús vissi allt um hana, skildi hún að hann var enginn venjulegur maður.

Hún fann þegar hún ræddi við Jesú að hún gat talað um allt við hann, líka það sem henni fannst erfitt að tala um.

Jesús var einhvern veginn allt öðruvísi en aðrir. Konan fann að hún þurfti á því að halda að tala við Guð um líf sitt.

Hún þurfti að biðja um fyrirgefningu synda sinna. (v.17–19) 11. En hvar átti að tilbiðja Guð? Hvort á að tilbiðja Guð á fjallinu í Samaríu eða í Jerúsalem? – Hvar get ég fundið Guð? Það er í rauninni það sem hún er að spyrja Jesú um. (Athugið hvað krökkunum finnst um það? Skiptir máli hvar maður biður til Guðs?) Jesús bendir konunni á að hún þurfi ekki að fara á einhvern sérstakan stað til þess að biðja Guð. Guð er að finna alls staðar. Aðalatriðið er að vera einlægur þegar maður talar við Guð. Hvetjum krakkana til að ræða við Guð um það sem þeim liggur á hjarta. Það þarf ekki að gera á ákveðnum stað eða tíma – það er hægt að gera bara þar sem maður er staddur hverju sinni. (v. 20–25)

27

Skoða þú verk Guðs - í náunga þínum

III. hluti – Það hefur afleiðingar að kynnast Jesú 12. Þá stendur konan allt í einu upp og flýtir sér í burtu. Þeir sjá hana storma inn í borgina. Hún flýtti sér svo mikið að hún skildi skjóluna sína eftir við brunninn. Hún var búin að gleyma upphaflega erindi sínu til brunnsins. Hún var líka búin að gleyma minnimáttarkenndinni og hræðslunni við annað fólk, því hún var að flýta sér inn í borgina til þess að segja öllum sem hún hitti frá samtali sínu við Jesú. „Komið og sjáið mann, er sagði mér allt, sem ég hef gjört.

Skyldi hann vera Kristur?“ sagði hún við þá sem hún hitti.

Fólk hlýtur að hafa verið forviða þegar það hitti hana. Hún var svo áköf og sannfærandi og svo breytt að það hlaut eitthvað mikið að hafa gerst í lífi hennar. (v. 28 – 30) 13. Samverjarnir sáu breytinguna sem var orðin á konunni og hlustuðu á vitnisburð hennar. Þeir tóku trú á Jesú fyrir orð konunnar. Margir vildu hitta Jesú sjálfan og fóru til hans og báðu hann að vera um kyrrt í Samaríu. Jesús var hjá þeim í tvo daga og miklu fleiri tóku nú trú af því að nú kynntust þeir honum af eigin raun. Þeir sögðu við konuna: „Það er ekki lengur sakir orða þinna, að vér trúum, því að vér höfum sjálfir heyrt og vitum, að hann er sannarlega frelsari heimsins.“ (v. 39–42) 14. „Lítið upp og horfið á akrana, þeir eru hvítir til uppskeru.“ – sagði Jesús við lærisveina sína. Við tölum oft um kristniboðsakurinn – og vísum til þeirra staða í heiminum þar sem kristniboð fer fram, t.d. Eþíópíu og Kenýu. Við sem erum kristin höfum tekið á móti svo miklum gleðifréttum að við getum ekki annað en sagt öðrum frá þeim. Gleðifréttirnar eru þær að Guð sendi Jesú í heiminn til að vera frelsari mannanna. Jesús er sá Kristur sem Guð lofaði að senda. Þessu kynntist samverska konan við brunninn og hún varð að segja öðrum frá. Það þarf alltaf einhvern til þess að segja frá Jesú, annars fær fólk ekki tækifæri til að kynnast honum. (v. 35)

28

Orðskýringar: Samverjar: Samverjar bjuggu í landinu á milli Júdeu og Galíleu. Þegar Ísrael (Norðurríkið) var hertekið af Assýringum voru Ísraelsmenn herleiddir og annað fólk settist að í landinu í þeirra stað. Þannig varð til mjög blönduð þjóð í Samaríu. Gyðingar álitu þá óhreina og litu niður á þá. Samverjar höfðu sína eigin Guðsdýrkun og viðurkenndu aðeins Mósebækurnar sem heilaga ritningu.

Rabbúní: Raunveruleg þýðing orðsins er: „Herra minn, yfirmaður eða meistari“. Nýja-testamentið hefur það um lögvitringa eða fræðimenn. (Biblíuhandbókin þín) Til umhugsunar: Ef Jesús hefði verið á Íslandi í dag – með hverjum hefði hann eytt tímanum? Er litið niður á einhverja á Íslandi, vegna þeirra starfa sem þeir sinna eða vegna þess hvaðan þeir eru? Lítum við niður á einhvern?

Hugleiðing 5

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

Eigi þreytast að biðja Hugleiðing dagur 5

Þá sagði Jesús þeim dæmisögu um það hvernig þeir skyldu stöðugt biðja og eigi þreytast: „Í borg einni var dómari sem hvorki óttaðist Guð né skeytti um nokkurn mann. Í sömu borg var ekkja sem kom einlægt til hans og sagði: Lát þú mig ná rétti á mótstöðumanni mínum. Það vildi hann ekki lengi vel.

En að lokum sagði hann við sjálfan sig: Ekki óttast ég Guð að sönnu né skeyti um nokkurn mann. En þessi ekkja lætur mig aldrei í friði. Því vil ég rétta hlut hennar áður en hún gerir út af við mig með nauði sínu.“ Og Drottinn mælti: „Heyrið hvað rangláti dómarinn segir. Mun Guð þá ekki rétta hlut sinna útvöldu sem hrópa til hans dag og nótt? Mun hann draga að hjálpa þeim? (Lúk 18:1-7)

Biblíutexti Lúk 18:1–7

Áhersluatriði

Jesús hefur sagt okkur að biðja Guð um allt sem við þörfnumst.

Umfjöllun

Eins og þið hafið tekið eftir er beðið oft á dag í sumarbúðunum. Það er beðið á morgnana og kvöldin, stundum um miðjan dag og stundum oftar.

Við gerum það af því að Jesús sagði okkur að biðja. Hann sagði að Guð á himnum vissi um allt sem við þörfnuðumst og hann vill gefa okkur það ef við biðjum hann.

Bæn er samtal okkar við Guð. Hún er eins og samtal við vin. Þegar ég tala við vini mína tala ég stundum og þá hlusta þeir á mig, en stundum tala þeir við mig og ég hlusta. Stundum hlæjum við og skemmtum okkur yfir einhverju skemmtilegu, stundum tölum við um sorglega hluti og stundum leitum við ráða hvort hjá öðru. En skemmtilegast finnst okkur að vera saman.

Guð vill að við tölum við hann.

Bæn

Góði Guð, ég þakka þé r fyrir allt það góða sem þú hefur gert fyrir mig. Þakka þér fyrir að þú vilt mér aðeins það besta. Hjá lpaðu mér að muna eftir þér og biðja til þín.

Það eru til margar góðar bænir sem hægt er að læra utanbókar, en stundum er nauðsynlegt að tala við Guð með sínum eigin orðum. Guð þekkir okkur og veit hvers við þörfnumst en hann vill samt að við biðjum hann um það. [Glærur 1,2] Hann segist vilja vera okkur svo góður og gefa okkur góðar gjafir. Hann sagði meira að segja að það myndi engum pabba detta í hug að gefa barninu sínu stein ef það væri svangt og bæði um brauð. Og þess vegna myndi Guði heldur aldrei detta í hug að gefa okkur vondar gjafir.

Hann vill að við höfum fæði og klæði, fjölskyldu og heimili, heilsu, framtíðarvon, gleði og frið og allt sem við þörfnumst. En Jesús vissi líka að stundum verðum við óþolinmóð þegar við biðjum. Þess vegna sagði hann einu sinni dæmisögu um að við skyldum stöðugt biðja og ekki þreytast. Í borg einni var dómari. Hann trúði ekki á Guð og var sama um flesta menn. Í sömu borg bjó ekkja sem kom oft til hans og bað hann að hjálpa sér að ná fram rétti sínum á manni sem hafði brotið á henni. Lengi vel vildi dómarinn ekki hjálpa henni. En að lokum sagði hann við sjálfan sig: „Ég trúi ekki á Guð og er sama um flesta menn, en þessi ekkja lætur mig aldrei í friði. Þess vegna vil ég hjálpa henni áður en hún gerir út af við mig með nauði sínu.“ Og Jesús sagði: „Heyrið hvað rangláti dómarinn segir.

Mun Guð ekki miklu frekar hjálpa þeim sem trúa á hann og

29

Skoða þú verk Guðs - í sjálfum þér

hrópa til hans dag og nótt?“ Guð svarar öllum bænum. [Glæra 3] Stundum segir hann „já” og við fáum strax bænasvar.

Stundum segir Guð: „Bíddu, ég vil gera þetta fyrir þig, en það er ekki tímabært ennþá.“ Stundum segir Guð: „Nei, þetta er ekki gott fyrir þig.“ Ef fjögurra ára barn bæði pabba sinn að lána sér stóra, beitta kjötsaxið myndi pabbinn auðvitað segja „nei“.

Ef barnið bæði hins vegar um stórt hjól, segði pabbinn kannski: „Já, ég er alveg til í að gefa þér stórt hjól þegar þú ert orðinn 7 ára“.

En ef barnið bæði um eitthvað sem það vantaði myndi pabbinn gera allt sem hann gæti til að barnið fengi það sem það vantaði. Þannig er Guð líka gangvart okkur því við erum börnin hans sem hann elskar.

Hér ætti sá sem sér um hugleiðinguna að gefa krökkunum sinn eigin vitnisburð um bænasvar eða segja frá áþreifanlegum bænasvörum sem aðstandendur sumarbúðanna hafa fengið varðandi sumarbúðirnar.

Hugmyndir tengdar efninu 1. Í Jesú nafni Jesús sagði að við ættum að biðja í hans nafni.

Ef ég bið eitthvert ykkar að fara inn í eldhús og biðja ráðskonuna um kökubita myndi hún örugglega neita því.

En ef þið segðuð henni að ég hefði beðið ykkur að sækja kökubita myndi hún rétta ykkur kökusneiðina af því að ég hef vald til að biðja um hana. Þess vegna segir Jesús okkur að biðja í hans nafni því að hann hefur vald til þess að veita okkur það sem við biðjum um.

2. Að heyra í Guði Stundum finnst okkur erfitt að heyra þegar Guð er að tala við okkur. Ef við erum dugleg að biðja og dugleg að æfa okkur að hlusta á Guð, munum við verða fljótari að skilja hvernig hann talar við okkur.

Sá sem lærir á hljóðfæri verður ekki snillingur á fyrsta árinu, en ef hann æfir sig reglulega og sinnir náminu vel verður hann betri og betri með tímanum. Þeir sem læra á hljóðfæri þurfa líka að læra tónheyrn. Þeir þurfa að þekkja tóna og tónbil með því að hlusta. Við þurfum líka að þjálfa okkar innri eyru svo við heyrum þegar Guð talar til okkar.

30

Hugleiðing 6

Skoða þú verk Guðs - í Jesú

Trú og efi Hugleiðing dagur 6

Um kvöldið þennan fyrsta dag vikunnar voru lærisveinarnir saman og höfðu læst dyrum af ótta við Gyðinga. Þá kom Jesús, stóð mitt á meðal þeirra og sagði við þá: „Friður sé með yður!“ Þegar hann hafði þetta mælt sýndi hann þeim hendur sínar og síðu.

Lærisveinarnir urðu glaðir er þeir sáu Drottin. Þá sagði Jesús aftur við þá: „Friður sé með yður. Eins og faðirinn hefur sent mig, eins sendi ég yður.“ Og er hann hafði sagt þetta andaði hann á þá og sagði: „Meðtakið heilagan anda. Ef þér fyrirgefið einhverjum syndirnar fyrirgefur Guð þær. Ef þér synjið einhverjum fyrirgefningar synjar Guð þeim.“ En einn af þeim tólf, Tómas, nefndur tvíburi, var ekki með þeim þegar Jesús kom. Hinir lærisveinarnir sögðu honum: „Við höfum séð Drottin.“ En hann svaraði: „Sjái ég ekki naglaförin í höndum hans og geti sett fingur minn í naglaförin og lagt hönd mína í síðu hans, mun ég alls ekki trúa.“ Að viku liðinni voru lærisveinar hans aftur saman inni og Tómas með þeim. Dyrnar voru læstar. Þá kemur Jesús, stendur mitt á meðal þeirra og segir: „Friður sé með yður!“ Síðan segir hann við Tómas: „Kom hingað með fingur þinn og sjá hendur mínar og kom með hönd þína og legg í síðu mína og vertu ekki vantrúaður, vertu trúaður.“ Tómas svaraði: „Drottinn minn og Guð minn!“ Jesús segir við hann: „Þú trúir af því þú hefur séð mig. Sælir eru þeir sem hafa ekki séð og trúa þó.“ Jesús gerði einnig mörg önnur tákn í augsýn lærisveina sinna sem eigi eru skráð á þessa bók.

En þetta er ritað til þess að þið trúið að Jesús sé Kristur, sonur Guðs, og að þið í trúnni eigið líf í hans nafni. (Jóh 20:19-31)

Bæn

Kæri Jesús, viltu hjálpa mér, þegar ég efast og finnst erfitt að trúa. Þakka þér fyrir að þú rei st upp frá dauðum og lifir enn. Þa kka þér fyrir að ég fæ að lifa alltaf með þér.

Biblíutexti Jóh 20:19–31

Áhersluatriði

Jesús gefur okkur kraftinn til að trúa.

Umfjöllun

Í hugleiðingunni í kvöld fáum við að kynnast Tómasi, lærisveininum sem tók ekki öllu sem gefnu og vildi sannanir þegar honum var sagt að Jesús væri upprisinn og hefði birst vinum hans.

Heimildin sem við höfum um þennan atburð er Jóhannesarguðspjall 20. kafli, vers 19–31. Kaflinn byrjar reyndar á að segja frá því sem gerðist á páskadagsmorguninn þegar Jesús birtist Maríu úti við gröfina eftir að hann var risinn upp. Pétur og Jóhannes, lærisveinar Jesú, höfðu líka farið að gröfinni og séð hana tóma, en Jesús hafði ekki birst þeim.

Um kvöldið, þennan undarlega páskadag, gerist það síðan að lærisveinarnir eru saman komnir allir inni, nema reyndar Tómas, og þeir hafa læst að sér af ótta við Gyðinga. Þeir voru hræddir af því að vinur þeirra, og sá sem þeir höfðu trúað að væri sonur Guðs, var nú dáinn og hafði verið tekinn af lífi með hræðilegum hætti eins og afbrotamaður. Það var búið að raska tilveru þeirra og taka frá þeim gleðina. Þá gerist það allt í einu að Jesús stendur mitt á meðal þeirra. Þeir vissu að hann gat ekki hafa komist inn um læstar dyrnar, en þeir vissu að þetta var

31

Skoða þú verk Guðs - í Jesú

hann. Hann heilsar þeim með kunnuglegum orðum: „Friður sé með ykkur.“ Síðan sýnir hann þeim hendur sínar og síðu. Hann vill að þeir viti að þetta er hann. Það er ástæðulaust að óttast lengur, þeir eru ekki einir. Jesús er með þeim. Jesús stendur við hlið þeirra sem eru hræddir og gefur þeim sinn frið. Þegar Jesús er búinn að fullvissa þá um að þetta sé hann og þeir þurfi ekki að óttast, segir hann við þá: „Eins og faðirinn hefur sent mig, eins sendi ég yður.“ Síðan andar hann á þá og segir: „Meðtakið heilagan anda.“ Þetta er ótrúlega falleg stund. Jesús hefði alveg haft ástæðu til að setja ofan í við lærisveinana. Þeir höfðu að vissu leyti brugðist honum. Hann var búinn að segja þeim að hann ætti að rísa upp, en þeir höfðu ekki skilið það. Þeir drógu sig afsíðis inn í lokað herbergi, voru hræddir við fólk og þorðu varla að láta sjá sig. Í stað þess að lýsa yfir vonbrigðum sínum með þá, gerir Jesús þvert á móti: Hann lýsir yfir trausti á þá. Hann sýnir þeim svo mikið traust að hann felur þeim gríðarstórt, mikilvægt verkefni: Eins og faðirinn hefur sent mig, eins sendi ég yður. Þeir áttu að sinna hlutverki Jesú hér á jörð; að taka að sér syndara, að sinna fólki og láta það vita að syndir þess væru fyrirgefnar.

Eins og áður kom fram, vantaði einn lærisveininn páskadagskvöldið þegar Jesús birtist lærisveinum sínum.

Lærisveinunum var mikið niðri fyrir þegar þeir fluttu Tómasi þessar stórkostlegu fréttir að Jesús hefði birst þeim um kvöldið og talað við þá með sérstökum hætti. En Tómas trúði þeim ekki. Hann vildi áþreifanlegar sannanir fyrir þessum orðum vina sinna og sagði að ef hann gæti ekki séð naglaförin í höndum hans og sett fingur sína í naglaförin og lagt hönd sína í síðu hans, þá gæti hann alls ekki trúað. (v. 24–25) Viku seinna, líka á sunnudagskvöldi, voru lærisveinarnir aftur saman komnir inni og Tómas með þeim. Þá gerist það aftur að Jesús stendur mitt á meðal þeirra og heilsar þeim með friðarkveðjunni: „Friður sé með ykkur.“ Síðan snýr hann sér beint að Tómasi, – það var greinilegt til hvers hann var kominn – og segir við hann: „Tómas, komdu hingað með fingur þinn og sjáðu hendur mínar og komdu með hönd þína og leggðu í síðu mína. Vertu ekki vantrúaður, heldur trúaður.“ (v.26–28) [Glæra 1] Það þekkja eflaust allir að hafa efast um ýmislegt sem sagt er í guðspjöllunum um Jesú, til dæmis það sem snertir upprisuna og kraftaverkin. Það er eðlilegt að efast.

Guð hefur gefið okkur gagnrýna hugsun og við eigum að nota hana til þess að leita svara og verða vís. Tómas átti erfitt með að meðtaka upplýsingarnar um að Jesús væri upprisinn og hefði birst vinum hans. Það er kannski ekkert svo erfitt að setja sig í hans spor. Við viljum líka gjarnan fá sannanir.

32

Það er bara þannig með margt sem snertir hluti sem skipta miklu máli, það getur verið erfitt að sanna þá vísindalega. Þannig er það til dæmis með kærleikann. Foreldrar sem elska barnið sitt af öllu hjarta eiga erfitt með að sanna það fyrir barninu, en þeir geta sýnt það með atferli sínu, í samveru með barninu og því hvernig þeir forgangsraða í lífi sínu. Barnið fær að upplifa og reyna kærleika foreldra sinna. Þegar Jesús var búinn að sýna Tómasi naglaförin og síðusárið, féll Tómas að fótum Jesú og sagði: „Drottinn minn og Guð minn.“ Honum varð allt í einu ljóst, hver Jesús raunverulega var. (v. 28) Flestir foreldrar elska börn sín mjög mikið og kunna að sýna þeim það. Ást þeirra er mikil, hvort sem börnin gera sér grein fyrir henni eða ekki. Jesús elskar alla menn mjög mikið (hér má vísa í það sem sagt var á biblíulestrinum um morguninn) og ást hans breytist ekki þótt mennirnir trúi ekki á hann eða þótt þeir efist. Tómas fékk sama hlutverk og hinir lærisveinarnir, að vera sendiboði Jesú, þótt hann ætti í erfiðleikum með að trúa. Hann fékk að reyna það sama og hinir lærisveinarnir, að Jesús kom til hans þegar hann var hræddur og niðurdreginn og veitti honum styrk. Á sama hátt stendur Jesús hjá þér mitt í erfiðleikum þínum til þess að veita þér styrk og sendir þér heilagan anda, huggarann, til þess að uppörva þig og styrkja og gefa þér þann kraft sem þú þarft til þess að lifa og vera sendiboði Jesú hér á jörð.

Hugleiðing 7

Skoða þú verk Guðs - í Jesú

Fylg þú mér Hugleiðing dagur 7

Jesús var á gangi með fram Galíleuvatni og sá Símon og Andrés, bróður Símonar, vera að kasta netum í vatnið en þeir voru fiskimenn. Jesús sagði við þá: „Komið og fylgið mér og mun ég láta ykkur menn veiða.“ Og þegar í stað létu þeir eftir netin og fylgdu honum.

Jesús gekk skammt þaðan og sá Jakob Sebedeusson og Jóhannes, bróður hans, og voru þeir einnig á báti að búa net. Jesús kallaði þá og þeir yfirgáfu Sebedeus föður sinn hjá daglaunamönnunum í bátnum og fylgdu honum. (Mark 1:16-20)

Biblíutexti Mark 1:16–20

Áhersluatriði

Jesús kallar okkur til fylgdar við sig til þess að við getum þekkt hann.

Umfjöllun

Nú skulum við ímynda okkur að við séum stödd við stórt vatn. Það eru bátar úti á vatninu og í þeim eru fiskimenn sem eru á veiðum. (Glæra 1) Sumir eru að kasta netum en aðrir eru að draga inn netin. Þá kemur maður gangandi niður hæðina í átt að vatninu. Sumir mannanna líta upp til að athuga hver þetta sé en aðrir halda áfram vinnu sinni. Þarna úti á vatninu rétt, við ströndina, eru bræður, Símon og Andrés, sem eru að kasta netum í vatnið. Jesús kallar til þeirra: „Komið og fylgið mér, og mun ég láta yður menn veiða“. Jesús er að segja þeim að hætta því sem þeir eru að gera og koma með sér. Hann segir þeim að hann ætli að kenna þeim að veiða menn. Haldið þið að Símon og Andrés hafi ekki hugsað um hvað hann hafi meint með því að veiða menn? – Þeir sem voru vanir að veiða fisk til matar, áttu þeir nú að fara að veiða menn? En hvað gerðu þeir? Þeir skildu eftir netin og fylgdu Jesú.

Jesús gekk aðeins lengra eftir ströndinni og sagði það sama við aðra bræður, þá Jakob og Jóhannes, sem voru að vinna við netin með pabba sínum. Þeir stóðu líka upp og fylgdu Jesú.

Bæn

Góði Jesús, þakka þé r fyrir dagana í sumarbúðunum. Þakka þér fyrir að þú ert alltaf með mér. Þakka þér fyrir að þér þykir vænt um mig . Ég vil fylgja þér og alltaf vera með þér. Komdu með frið þinn og kærle ika inn í hjarta mitt og hjálpa mér að vera lærisveinn þinn. Í Jesú nafni. Am en.

Þessir fyrstu lærisveinar Jesú voru ekki gamlir menn sem voru orðnir þreyttir á að vinna og vildu fara að gera eitthvað annað. Getið þið ímyndað ykkur hvað þeir voru gamlir (leyfið krökkunum að koma með uppástungur um aldur)? Þeir hafa ekki verið eldri en svona 16–17 ára gamlir. [Glæra 2] Jesús sagði við þessa ungu menn „Fylgið mér“. Með því var hann að segja við þá: „Komið og verið með mér, lærið af mér og ég skal kenna ykkur margt.“ Það voru fleiri en bara þessir lærisveinar sem fylgdu Jesú. Þeir sem fylgdu honum fengu að vera með honum, læra af honum og þekkja hann. Ætli allir sem Jesús bauð að fylgja sér hafi komið með honum? Nei, það gerðu ekki allir. Þeir sem ekki komu og fylgdu honum misstu líka af miklu. Þeir gátu t.d. ekki kynnst honum. Þeir gátu ekki verið vinir hans af því að þeir vildu ekki vera með honum. Þeir sáu hann ekki gera kraftaverk. Þeir misstu svo sannarlega af miklu. Það er erfitt að halda vináttu við vin eða vinkonu sem maður gefur sér aldrei tíma til að hitta eða vera með. Ef við viljum vera vinir Jesú verðum við að kynnast honum. Það gerum við með því að vera með honum.

Jesús kallar mig og þig til fylgdar við sig. En hvernig fylgjum við honum? Það gerum við með því að tala við hann, lesa um hann í Nýja testamentinu, hlusta á aðra segja frá honum og biðja til hans. Við getum talað við hann

33

Skoða þú verk Guðs - í Jesú

hvar sem er og hvenær sem er. Við getum farið á fundi í KFUM og KFUK og kirkjunni þar sem við fáum að fræðast um Jesú.

d) Að leiða blindan (traustleikur): Mjög góður leikur til að leggja áherslu á orð Jesú: „Fylg þú mér“

Í kvöld er síðasta kvöldið okkar saman hér í sumarbúðunum. Þegar þú heldur heim á morgun spyr Jesús þig sömu spurningarinnar og hann spurði lærisveinana við vatnið: „Vilt þú fylgja mér?“

Best er að útbúa smá hindrunarbraut áður en leikurinn hefst. Hún verður að vera örugg svo ekki sé hætta á slysi.

Tilgangur leiksins er að hafa gaman af og kenna um trú og traust en ekki að reyna á styrk og yfirburði. Þess vegna er gott að láta eitt til tvö pör fara saman í einu.

Hugmyndir tengdar efninu Leikir Leikir sem hægt er að nota í tengslum við hugvekju. Þessa leiki væri til dæmis hægt að nota á kvöldvöku og vísa síðan í þá í hugleiðingunni.

Að ýta lófa upp merkir að nú fari þeir upp, t.d. upp á stól.

a) Þrautakóngur Leiðtoginn er fyrstur og gerir ýmsar þrautir sem hinir herma eftir. Veljið léttar þrautir því markmiðið er að hafa það skemmtilegt en ekki að finna út hver er bestur í þrautunum. Í þessum leik erum við að „fylgja“ leiðtoganum, – gera eins og hann. Er það hluti af því að fylgja Jesú, að gera eins og hann og taka hann til fyrirmyndar?

Að lækka lófann þýðir að nú fari þeir niður, t.d. skríða.

b) Hvar ertu Jakob?

Blindingjaleikur. Tveir þátttakendur eru með bundið fyrir augun. Jakob er með lyklakippu eða eitthvað sem heyrist í. Þátttakendum er snúið í nokkra hringi og komið fyrir langt frá hvorum öðrum. Sá sem er ekki Jakob spyr: „Hvar ertu Jakob“ og reynir síðan að ganga á hljóðið. Jakob á að reyna að koma sér í burtu svo hinn finni hann ekki.

Leiknum er lokið þegar búið er að ná Jakobi.

Það getur verið nauðsynlegt að vera með eina sýnikennslu. Brýnið fyrir þátttakendum að fara varlega. Þennan leik má t.d. hafa rétt fyrir hugleiðingu því hann er tilvalinn í umræður um trúna á Guð, að treysta öðrum og það að leggja traust sitt á Jesú.

c) Jósef segir Þessi leikur er líkur þrautakóngi og er hægt að fara í hann með stórum hóp. Þennan leik er gott að hafa á kvöldvöku, t.d. rétt fyrir hugleiðingu. Stjórnandinn stendur fyrir framan hópinn og segir til dæmis: „Jósef segir, allir standi á vinstri fæti.“ Þá eiga allir í hópnum að fylgja fyrirmælum hans og standa á vinstri fæti. Hópurinn má ekki hætta að standa á vinstri fæti nema stjórnandinn segi: „Jósef segir hætta.“ Stjórnandinn heldur áfram að gefa ýmis fyrirmæli, en hópurinn má ekki fara eftir þeim nema í fyrirmælunum sé setningin „Jósef segir“ og stjórnandinn verður líka að gefa fyrirmæli um að hætta með því að segja „Jósef segir hætta“. Í hugleiðingunni er hægt að vísa í þennan leik og velta fyrir sér, hverjum við hlýðum, hvaða fyrirmælum við förum eftir, – hverjum við fylgjum.

34

Annar leikur blindan en hinn er blindrahundurinn. Það má ekki tala í leiknum. Einu samskiptin eru snerting lófa í lófa.

Sá sem leikur hinn blinda leggur lófa, t.d. hægri handar, ofan á hægri lófa blindrahundsins. Blindrahundurinn stjórnar ferðum þeirra með ákveðnum hreyfingum:

Að draga lófann að sér, þýðir að nú á að fara áfram.

Að ýta lófa frá sér merkir að fara aftur á bak.

Að draga lófann aftur þýðir að stoppa.

Markmiðið með öllum leikjum sem við notum er að hafa það skemmtilegt en ekki að vita hver sé bestur og flinkastur. Notum því alla leiki sem hjálpartæki í fræðslu og skemmtun en ekki til að niðurlægja og gera lítið úr einhverjum.

Ritningartextar Allar stundirnar í fræðsluefni sumarbúðanna byggja á ákveðnum ritningartextum eða frásögum úr Biblíunni. Hér fyrir neðan eru upplýsingar um þá texta sem notaðir voru og á hvaða samverum þeir voru notaðir.

Úr Gamla testamentinu I. Mósebók 1:26-28 . ...............................................................

Hugleiðing í viku B - dagur 2

Sálmur 104:24-25 ...................................................................

Biblíulestur í viku B - dagur 2

Sálmur 119:9, 11, 105 . ...........................................................

Biblíulestur í viku B - dagur 3

Sálmur 118:24-26 ...................................................................

Biblíulestur í viku B - dagur 8

Úr Nýja testamentinu Matteusarguðspjall 9:18-19 og 23-25 .....................................

Biblíulestur í viku B - dagur 5

Markúsarguðspjall 10:46-52 ...................................................

Hugleiðing í viku B - dagur 3

Markúsarguðspjall 1:16-20 .....................................................

Hugleiðing í viku B - dagur 7

Jóhannesarguðspjall 3:16-17 .................................................

Biblíulestur í viku B - dagur 6

Jóhannesarguðspjall 11:28 . ...................................................

Hugleiðing í viku B - dagur 1

Jóhannesarguðspjall 4:3-42 ...................................................

Hugleiðing í viku B - dagur 4

Jóhannesarguðspjall 20:19-31 ...............................................

Hugleiðing í viku B - dagur 6

Lúkasarguðspjall 10:25-37 .....................................................

Biblíulestur í viku B - dagur 4

Lúkasarguðspjall 17:11-19 .....................................................

Biblíulestur í viku B - dagur 7

Lúkasarguðspjall 10:38-42 .....................................................

Hugleiðing í viku B - dagur 1

Lúkasarguðspjall 12:7 ............................................................

Hugleiðing í viku B - dagur 2

Lúkasarguðspjall 18:1-7 .........................................................

Hugleiðing í viku B - dagur 5

35