Go On #12

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

Περιεχόμενα

Διαβάστε σε αυτό το τεύχος:

ISSN: 2654-2463 Τεύχος 12ο Έκδοση Φθινόπωρο 2021 Εκδότης: «Εύφορη Γη» Free Press Υπεύθυνη έκδοσης Κέλλυ Δημητρούλια Ομάδα Σύνταξης Κέλλυ Δημητρούλια Μαρία Νίκα Επιμέλεια κειμένων Ντίντα Πλεμμένου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Graphic Designer Εβίτα Παπασιδέρη

02

5 4 6 8 10 12 22

Σχόλια Διαπρέπει διεθνώς ο Μεσσήνιος αρχιτέκτονας Κώστας Πουλόπουλος ΟΑΚ 4*4: Εθελοντισμός με ιππο...δύναμη και ψυχή Φοιτητική πόλη η Καλαμάτα Το πρώτο CD της Δημοτικής Φιλαρμονικής Καλαμάτας Αφιέρωμα στην υγεία Μας άρεσε και σας το λέμε… Η ώρα της μεγάλης οθόνης ήρθε ξανά

24 Διατροφή 28 Σελίδες Γαστρονομίας

Τμήμα Marketing Αγγελική Κανδηλιώτη Filmmaker Αντωνία Πτερνέα Digital & Social Media Ιφιγένεια Γκλάρα Copyright 2021 Εύφορη Γη Στοιχεία επικοινωνίας Website: www.eforigi.com (www.e-gi.gr) e-mail Συντακτικό τμήμα: info@ eforigi.gr Εμπορικό τμήμα: sales@ eforigi.gr mob: +30 6974600678 tel: +30 27210 93947 Πολυχάρους 9, Καλαμάτα T.K. 24133 Social Media Facebook: Go On / e-gi Instagram: go.on.magazine / efori_gi Twitter: e-gi.gr Γραμματοσειρά «Messiniaka» του χαράκτη - καλλιτέχνη Τάκη Κατσουλίδη (fonts.gr) Φωτογραφία εξώφυλλου Ευστράτιος Πανταζίδης

Το Go On τώρα δωρεάν στο σπίτι ή το γραφείο σας

ΓΊΝΕΤΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΈΣ

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

«Μνήμον φως» Αν βρεθείτε αυτές τις μέρες κοντά στο Μέγαρο Χορού Καλαμάτας, αξίζει να επισκεφθείτε την έκθεση του Χρήστου Μποκόρου «Μνήμον φως». Μια ρομαντική ματιά στο πατριωτικό αίσθημα, με αφορμή τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Διοργάνωση: Εικαστικός Τομέας «Φάρις» - Δήμος Καλαμάτας. Η έκθεση είναι ανοιχτή κάθε μέρα από 10 το πρωί έως 10 το βράδυ, μέχρι τις 31 Οκτωβρίου. Μ.Ν.

ΔΩΡΕΆΝ ΣΧΟΛΉ ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΊΑΣ ΚΑΙ ΕΚΤΆΚΤΩΝ ΑΝΑΓΚΏΝ Δωρεάν Σχολή Αυτοπροστασίας και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών διάρκειας ενός μήνα θα λειτουργήσει από την Ελληνική Ομάδα Διάσωσης για το παράρτημα Μεσσηνίας.

Όσοι επιθυμούν να γίνουν εθελοντές στην ΕΟΔ, μπορούν να συνεχίσουν την εκπαίδευση στην Σχολή Διασωστών.

Μάθετε περισσότερα στο inform@hrt.org.gr

SUCCESS STORY

«Απόλυτο success story» χαρακτήρισε αυτοδιοικητικά την Καλαμάτα ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, σε πρόσφατη επίσκεψή του στην πόλη. Μάλλον δεν εννοούσε τον ποδηλατόδρομο. Ειδικά στο κομμάτι της οδού Ναυαρίνου, πρέπει να είναι ο πιο επικίνδυνος της Ευρώπης! Μ.Ν.

ΣΧΟΛΙΑ

Η Σχολή απευθύνεται σε ευαισθητοποιημένους πολίτες, αλλά και σε όσους επιθυμούν να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες για την προσωπική τους ασφάλεια. Τα μαθήματα πραγματοποιούνται κάθε Δευτέρα και Τετάρτη, 20.00-22.00, μέσω της πλατφόρμας zoom.

03

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

O Μεσσήνιος αρχιτέκτονας

Κώστας Πουλόπουλος διαπρέπει διεθνώς «Τα κτήρια είναι ο φυσικός χώρος του ανθρώπου»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Αρχιτέκτονας με διεθνή αναγνώριση ο Μεσσήνιος Κώστας Πουλόπουλος τελείωσε το σχολείο στην Καλαμάτα. Σπούδασε στο ΕΜΠ, έμαθε ιαπωνικά, βρέθηκε για δεύτερο μάστερ, με υποτροφία, στο Πανεπιστήμιο του Τόκυο, δούλεψε με σημαντικούς ανθρώπους της αρχιτεκτονικής σε Ιαπωνία και Ευρώπη, απέσπασε βραβεία

04

Συνέντευξη στη Μαρία Νίκα

Η δουλειά του απλώνεται σ’ όλο τον κόσμο αλλά η έδρα του βρίσκεται στην Κοπεγχάγη, όπου ζει τα τελευταία χρόνια με την οικογένειά του. Εκεί είναι και το αρχιτεκτονικό του γραφείο, το «SquareOne».

Γιατί ονομάσατε το γραφείο σας SquareOne; Την εποχή που αποφάσισα να αρχίσω το δικό μου studio -αρχές του 2015- είχα μια έντονη επιθυμία ξεκινήματος από την αρχή, από το πρώτο τετραγωνάκι θα λέγαμε. Είχα εργαστεί ως lead architect σε μεγάλα στούντιο στη Δανία, την Ιαπωνία κ.λπ., και ένιωθα ότι κάτι έπρεπε να αλλάξει στην εργασιακή μου ζωή για να συνεχίσω να εξελίσσομαι, να πιάσω το νήμα από την αρχή, να το ξεμπερδέψω τρόπον τινά. Το όνομα αυτό, επίσης, εκφράζει την ισχυρή μου πεποίθηση πως πρέπει να ξεκινάμε μια διαδικασία σχεδιασμού «από την αρχή», θέτοντας υπό εξέταση ακόμα και αυτονόητες παραδοχές, επιθυμίες και ιδέες για το τι είναι δέον. Τώρα είμαστε σε μια εποχή επανεξέτασης του περιεχομένου της δουλειάς μας, σκεφτόμαστε αν χρειαζόμαστε ένα νέο όνομα που να μιλάει με περισσότερη ακρίβεια για το στόχο μας, παρά για τη μέθοδο, αλλά αυτό είναι ακόμα πολύ ανοιχτό και θα φανεί πού θα οδηγήσει.

Έχετε σχεδιάσει από πέτρινες κατοικίες στη Μάνη μέχρι γέφυρες και τεράστια κτήρια για εταιρείες, μουσεία, ξενοδοχειακές μονάδες σε διάφορες πόλεις του κόσμου. Ποιο είναι το αγαπημένο σας υλικό; Το αγαπημένο μου υλικό είναι το ξύλο, χωρίς δεύτερη σκέψη. Έχω βιωματική σχέση με αυτό από μικρός. Εκφράζει όλα όσα πιστεύω για το πώς θα ήθελα να σκεφτόμαστε, να εργαζόμαστε, να αισθανόμαστε σαν ανθρωπότητα. Καταρχήν το υλικό είναι ζωντανό. Αναπνέει κυριολεκτικά. Είναι εύχρηστο, «ανοιχτό»: μπορεί κανείς να φτιάξει και να ξαναφτιάξει αυτό που θέλει, να πλάσει το χώρο του και να τον επανερμηνεύσει. Είναι ζεστό και όμορφο, ιδίως αν δεν το πλακώσουμε σε γυαλιστερά βερνίκια. Αυτό το έμαθα στη Σκανδιναβία και την Ιαπωνία, την περιποίηση δηλαδή και σφράγιση του ξύλου με λάδι ή σαπούνι που το αφήνει πραγματικά άθικτο στη φυσική του μορφή. Το ξύλο είναι επίσης ανακυκλώσιμο, τόσο μια δοκός, αλλά κι ένα ολόκληρο δάσος, που μπορεί να μας δίνει ξυλεία για κατασκευές για όσο καιρό φροντίζουμε να το ξυλεύουμε μεθοδικά και με γνώμονα την κυκλική οικονομία. Επίσης, σκεφτείτε την ποικιλία: ελάτη, οξιά, σημύδα, κέδρος, βελανιδιά, ακακία, και βέβαια τροπική ξυλεία όπως bangkiray, teak, άπειρες ποικιλίες, που η κάθε μια είναι ιδανική για κάποιες χρήσεις κι όχι για άλλες. Κανείς μπορεί να περάσει τη ζωή του να σκέφτεται αυτή τη διαδρομή, από το ζωντανό δέντρο σε δοκό, σε μια στέγη στην ορεινή Σπάρτη. Χώρια

που το ξύλο μυρίζει τόσο όμορφα. Η μυρωδιά του ξύλου, όποια κι αν είναι, πραγματικά με συγκινεί. Και σκεφτείτε: μπορούμε να φτιάξουμε εργαλεία, έπιπλα, πλεούμενα, κτηριακά στοιχεία και πλέον, ακόμα και κτηριακούς σκελετούς μεγάλης κλίμακας, σε κλίμακα πολυώροφου κτηρίου- από ένα δεντράκι. Μου αρέσουν κι άλλα υλικά βέβαια, π.χ. το μπετόν, αν και πλέον κατηγορείται για το ρόλο του στην περιβαλλοντική κρίση, λόγω του υψηλού αποτυπώματος άνθρακα. Αλλά το μπετόν είναι κρίσιμο υλικό, ιδίως για υποδομές, γέφυρες, αυτοκινητόδρομους, λιμάνια, και φυσικά κτήρια – αν και πιστεύω ότι ως κατασκευαστικός κλάδος πρέπει να σκεφτούμε εναλλακτικές. Εδώ στη Δανία, ο διάλογος για χρήση δομικής ξυλείας αντί μπετόν στα κτήρια, είναι πραγματικά φλέγων.

Οι άλλες τέχνες τι ρόλο έχουν στη δουλειά ενός αρχιτέκτονα; «Δανείζεστε» συχνά λόγια του Πικάσο. Ο Πικάσο είναι ένας μεγάλος δημιουργός. Έχει κάνει και έχει πει πολλά ενδιαφέροντα, που θέτουν το μυαλό σε σκέψη, το μάτι σε εγρήγορση και το χέρι σε κίνηση. Όμως ο Πικάσο δεν είναι αρχιτέκτονας, αλλά ζωγράφος. Δηλαδή έχει στην τέχνη του πολλούς και πολύ ευρύτερους βαθμούς ελευθερίας. Κι έχει, χάρη σε αυτή την ελευθερία, τη δυνατότητα σε οξύ κοινωνικό σχολιασμό, αισθητική τόλμη. Με λίγα λόγια ο άνθρωπος έκανε ό,τι ήθελε. Η δουλειά του/της αρχιτέκτονα είναι πολύ πιο άχαρη. Υπάρχουν τόσοι περιορισμοί, που είναι σαν να προσπαθείς να καθαρίσεις φακές με γάντια του μποξ. Από τη μια ο φυσικός κόσμος: Στέκεται; Αντέχει τη φθορά; Μπάζει νερά; Προστατεύει; Από την άλλη η εξωγενής ανθρωπότητα: Κοστίζει ρεαλιστικά; Εμπίπτει στους πολεοδομικούς κανονισμούς; Είναι φτιαγμένο για το μέλλον; Από την άλλη, η «έσω» ανθρωπότητα: Τι μήνυμα φέρει; Είναι ηθικό έργο; Είναι όμορφο; Πώς διαπαιδαγωγεί; Και στο τέλος αυτών, η καθαρά προσωπική ερώτηση: Με εκφράζει; Η απάντηση πρέπει να είναι, ναι. Αλλά πώς φτάνει κανείς εκεί; Ιδού το ερώτημα. Όπως ο Πικάσο έλεγε «ζωγραφίζω για να καταλάβω γιατί ζωγραφίζω», ταυτίζομαι και λέω κι εγώ «χτίζω για να καταλάβω γιατί χτίζω». Σε αυτό τον πολύ στενό χώρο λειτουργούμε οι αρχιτέκτονες. Και βεβαίως αναζητούμε έμπνευση, όπου μπορεί και προτιμά ο καθένας. Με συγκινεί η μουσική του Morricone, το πιάνο του Jan Johansson, η γραμμή του Egon Schiele, η Αναγεννησιακή αρχιτεκτονική σε αντίστιξη με τη ρωμανική αρχιτεκτονική των ιταλικών πόλεων και χωριών που την περιβάλλει. Η έμπνευσή μας όμως πάντα φιλτράρεται από τις πολλές κρησάρες της μάκινας - κι ό,τι αντέξει!

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

Έχετε πει ότι από τις ελληνικές πόλεις λείπει ο πολίτης και οι δημόσιοι χώροι.

1. Alexandrou Chora Resort I (Οφρύνιο Καβάλας) 2. Πρόταση, Πύργος Πειραιά 3. BSN, Vilnius (Λιθουανία)

2 3

05

Στο προφίλ σας στο Facebook, έχετε το σύνθημα «Η αρχιτεκτονική απελευθερώνει». Ένας φίλος έχει σχολιάσει από κάτω: «Σε απελευθερώνει να κλείνεις κόσμο σε κτήρια;». Θέλετε να κλείσετε κόσμο σε κτήρια; Το σύνθημα αυτό είναι ένα αστείο που απευθύνεται μάλλον σε συναδέλφους, συνταξιδιώτες σε αυτή την πολύ δημιουργικά «άχαρη» ζωή που έλεγα νωρίτερα. Ο δε αγαπητός εξάδελφός μου απλά με πειράζει με το σχόλιό του. Σοβαρά τώρα, τα κτήρια είναι ο φυσικός χώρος του ανθρώπου, το καταφύγιο, η στέγη, το σπίτι μας. Δεν αποκαλούμε σπίτι μας την εξοχή, την παραλία, το βουνό, την πλατεία. Αυτά είναι δημόσιοι χώροι που λέγαμε πριν. Αυτό έρχεται σε αντιδιαστολή με το ιδιωτικό. Επίσης, ενώ στο «έξω» τρόπον τινά περιφερόμεθα ή διασκεδάζουμε, στο «μέσα» λειτουργούμε, δηλαδή λειτουργούμε με σκοπό. Εργαζόμαστε, μαθαίνουμε, μαγειρεύουμε, ξεκουραζόμαστε, συζητάμε. Δηλαδή ζούμε ένα βίο δραστήριο. Τα περιβάλλοντα μας, τα κτήριά μας, πρέπει να μας κάνουν τη ζωή εύκολη, όμορφη, εμπνευσμένη. Οπότε, ναι, η καλή αρχιτεκτονική ίσως εν τέλει αυτό κάνει - απελευθερώνει το χρήστη του κτηρίου, καθιστώντας τον ικανό να επιτελέσει ιδανικά τη λειτουργία που ήρθε να εκτελέσει. Κι αν ακούγεται πολύ τεχνικό αυτό, σκεφτείτε να πάτε σε μια συναυλία του αγαπημένου σας συγκροτήματος στο Μέγαρο, όπου όμως η ακουστική του χώρου είναι τραγική. Δεν θα ήταν αυτό καταστροφικό για την εμπειρία που ελπίζατε να αποκομίσετε;

Ζείτε στην Κοπεγχάγη. Κάποτε ο Γιώργος Παπανδρέου είχε πει ότι ήθελε να κάνει την Ελλάδα Δανία του Νότου. Τι λέτε να είχε στο μυαλό του; Δεν ξέρω. Μπορώ μόνο να φανταστώ ότι θα εννοούσε μια χώρα που δίνει έμφαση στην πράσινη ανάπτυξη και στην ισχυρή, έμπρακτη κοινωνική συνοχή.

Στο γραφείο σας ανατέθηκε η αναβάθμιση του Αρχαιολογικού Μουσείου Χώρας Μεσσηνίας. Τι κάνετε εκεί; Πώς νιώθετε που ασχολείστε με έναν τόσο σημαντικό χώρο στον τόπο καταγωγής σας; Είναι χαρά μου που εργαζόμαστε σε ένα έργο της περιοχής μας. Το συγκεκριμένο μουσείο το θυμάμαι ως παιδί. Είχα προσέξει ότι πρόκειται για μια τυπολογία κτηρίου μάλλον ασυνήθιστη με βάση την ως τότε εμπειρία μου. Στο συγκεκριμένο έργο, βοηθήσαμε σε ένα βαθμό στις διαδικασίες εκσυγχρονισμού του κτηρίου και επίσης στην επανέκθεση του πολύ πλούσιου και πολυάριθμου αρχαιολογικού υλικού, σε συ-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Στην Ελλάδα έχουμε πολύ δημόσιο χώρο: βουνά, παραλίες, θάλασσα, δάση. Αν λείπει κάτι είναι αστικός δημόσιος χώρος ποιότητας, ανοιχτός χώρος πρασίνου και ελεύθερος χώρος κατάλληλα εξοπλισμένος για δραστηριότητες, αθλητισμό, εκπαίδευση κ.τ.λ. Επίσης λείπει ένα όραμα για την ελληνική πόλη σχετικά με το πώς κυκλοφορούμε. Ας είμαστε συγκεκριμένοι, για να μην καταλήξουμε να λέμε ότι είναι «θέμα παιδείας». Έχουμε έναν αστικό ιστό όχι πολύ διαφορετικό από άλλες πόλεις του κόσμου, αρκετά πυκνό δηλαδή, όμως έχουμε απλά ανταλλάξει το κάρο με το αυτοκίνητο και προσπαθούμε να χωρέσουμε, ενώ ταυτόχρονα ο πληθυσμός έχει αυξηθεί. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η παρακμή του ελληνικού δημόσιου χώρου είναι κατά την άποψή μου περισσότερο λειτουργική παρά ουσιαστική. Όταν κανείς τολμά να βάλει τον άνθρωπο στο κέντρο του σχεδιασμού (π.χ. οδός Αριστομένους, για να δούμε ένα γνωστό παράδειγμα) γίνεται αμέσως μια θαυματουργή αλλαγή: Μα πώς ζούσαμε έτσι; Οι πόλεις του κόσμου που συνέχισαν αυτό το δρόμο (ανάμεσά τους πάμπολλες ευρωπαϊκές!) δηλαδή της διπλής στρατηγικής αποεπένδυσης στο αυτοκίνητο και επένδυσης σε μαζικές μεταφορές και το ποδήλατο, έχουν σήμερα αυτό που ενδεχομένως θα αποκαλούσαμε αξιοζήλευτο δημόσιο χώρο και υψηλή ποιότητα ζωής. Κι αυτό εμείς βέβαια πρέπει απλώς να το κάνουμε με το δικό μας τρόπο, όχι να ξεσηκώσουμε συμπεράσματα άλλων. Αλλά πρέπει να το κάνουμε – να συζητήσουμε τι καλούμε ποιότητα ζωής και πώς θα την πετύχουμε.

νεργασία με τη διευθύντρια της Εφορείας κ. Μηλίτση, τη διευθύντρια της Τεχνικής Υπηρεσίας της Εφορείας κ. Πίκουλα και τους εξαιρετικούς αρχαιολόγους της Εφορείας υπό τον δρ. Φριτζήλα.

Ο τόπος επιδρά στον αρχιτέκτονα ή ο αρχιτέκτονας στον τόπο; Προφανώς και τα δυο, αν και για να φτάσει ένας/μια αρχιτέκτονας να επιδράσει σημαντικά στο περιβάλλον του/της θα πρέπει να έχει είτε χτίσει πολλά έργα στην ίδια περιοχή, είτε να έχει κάνει πολεοδομικές μελέτες που έχουν εφαρμοστεί. Φυσικά και επηρεάζει ένα μικρόκοσμο ο/η αρχιτέκτονας με τα κτήριά του. To ελπίζω! Αυτό είναι το νόημα της δουλειάς μας εντέλει, η θετική επιρροή! Νομίζω, αντίστροφα, ότι ο ίδιος ή η ίδια επηρεάζεται πολύ περισσότερο από το περιβάλλον. Από τη φύση, τη βλάστηση, το φως, το γεωγραφικό ανάγλυφο, τον προσανατολισμό, τα υλικά που υπάρχουν σε έναν τόπο. Αν μιλάμε δηλαδή για τη φύση. Αν μιλάμε για την πόλη μπορεί να επηρεαστεί κανείς από γειτονικά κτήρια, από το ρυθμό των παραθύρων ενός δρόμου, από την ησυχία ή τη βοή που επικρατεί. Από το αν ένα κτήριο είναι σε εύπορη περιοχή ή όχι, από το αν είναι κοντά σε δημόσιους χώρους ή κοντά σε σχολείο... από τόσα και τόσα πράγματα, παραστάσεις, σκέψεις και ιδέες. Η δουλειά μας είναι συναρπαστική. Όρεξη να έχει κανείς να σχεδιάζει και να χτίζει! Εμείς στο στούντιο έχουμε πολλή!

Kostas Poulopoulos is a Messinian world renowned architect that spent his school years in Kalamata. He studied on NTUA, learned Japanese, acquired a second Masters Degree, got a scholarship for Tokyo University and won many awards.

His work travels all over the world but his base is in Hopenhagen where he has been living with his family for many years. You can also find there his architectural office, “SquareOne”.

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Εθελοντισμός με ιππο...δύναμη και ψυχή Όσο δύσκολο ή απαιτητικό και να είναι, προσφέρουν ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, μέσα κι εξοπλισμούς, με στόχο να σωθούν ανθρώπινες ζωές και περιουσίες. Ρεπορτάζ: Κέλλυ Δημητρούλια Η Ομάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών (ΟΑΚ) 4*4 ιδρύθηκε το 2009 και σήμερα αποτελείται από 34 μέλη. Οικογενειάρχες, εργαζόμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες... οι οποίοι αφήνουν κάθε δουλειά, υποχρέωση ή διασκέδαση για να σπεύσουν σε κάθε συμβάν.

ΑΠΟ 4*4 ΚΑΙ DRONE ΜΕΧΡΙ ΣΚΑΦΟΣ ΚΑΙ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟ Τους συναντάμε με το γνωστό πλέον λογότυπο στα οχήματά τους, σε πεδιάδες, θάλασσες και βουνά, όπου υπάρχει ανάγκη. Οι εθελοντές της ΟΑΚ 4*4 συμμετέχουν ενεργά με τα 4*4 οχήματά τους, το πλωτό τους σκάφος, το νέο 5τονο πυροσβεστικό τους όχημα αλλά και drone, σε κάθε φυσική καταστροφή ή διάσωση. Όλα τα μέσα που διαθέτουν, είτε ανήκουν στα ίδια τα μέλη είτε αγοράστηκαν με έρανο μεταξύ των μελών, όπως έγινε με το πυ-

ροσβεστικό όχημα. Μια αγορά, η οποία αποδείχθηκε πραγματικά πολύ σημαντική για το κοινό καλό αυτό το καλοκαίρι, όταν -όπως μας περιγράφουν οι εθελοντές- το όχημα λόγω του μεγάλου όγκου νερού που κουβαλάει, τροφοδοτούσε διαρκώς πυροσβεστικά οχήματα στη φωτιά της Άνθειας, τα οποία με αυτό τον τρόπο δεν μετακινούνταν για ανεφοδιασμό και συνέχιζαν αδιάλειπτα την κατάσβεση.

ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ Σεισμοί, φωτιές, πλημμύρες, διασώσεις και αναζητήσεις σε θάλασσα και βουνό… Οι εθελοντές είναι πάντα εκεί. Όμως, περιμένουν κάποια στιγμή, εκτός από το μεγάλο «ευχαριστώ» των αξιωματικών και των πολιτών, να βοηθήσει και η Πολιτεία. Περιμένουν να

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021 επισημαίνοντας πως κι εκεί θα χρειαστεί η συμβολή της Πολιτείας, με εγκαταστάσεις και εκπαιδευτικούς. Οι καλοκαιρινές φωτιές μπορεί να έχουν σβήσει, αλλά η φλόγα παραμένει αναμμένη στους ανθρώπους αυτούς, που έχουν βαλθεί να βοηθάνε τον συνάνθρωπο, ενισχύοντας τις υπηρεσίες που παρέχουν οι δημόσιοι φορείς. Η ομάδα μεγάλωσε, μετεξελίχθηκε, απέκτησε πλωτό -πάλι με οικονομική συμβολή και χορηγία μελών- που παίζει καθοριστικό ρόλο σε περιπτώσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα, ενώ πρόσφατα αγόρασε και το πυροσβεστικό όχημα, ώστε η εμπλοκή της ομάδας να είναι πιο ουσιαστική και ως προς τη συνδρομή στο Πυροσβεστικό Σώμα, αλλά και με περιπολίες.

Ο Γιάννης Ίσσαρης, επίσης ελεύθερος επαγγελματίας «ζήλεψε» από την ιδέα να μπορεί να βοηθήσει στον ελεύθερό του χρόνο. Έτσι, όσο δύσκολο και αν είναι, βρίσκει τρόπο να υπάρξει απόφαση για βοήθεια σε μέσα, εξοπλισμό και καύσιμα, αφού μέχρι στιγμής τα καταφέρει, γιατί όπως λέει, διαφορετικά δεν θα υπήρχε ο εθελοντισμός. καλύπτουν όλα τα έξοδα από την τσέπη τους ή από χορηγίες επιχειρήσεων. Ακόμα και το Επίσης ελεύθερος επαγγελματίας ο Θανάσης Ντάκουρης, συμμετέχει από την επιθυμία drone που χρησιμοποιείται για έρευνα και διάσωση ή για επιτήρηση σε ημέρες υψηλού του να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο. Όπως εξηγεί: «Στόχος είναι να σταματήσει κινδύνου πυρκαγιάς, το έχουν αποκτήσει μέσω χορηγιών, ενώ η συμβολή της Πολιτείας κάποιος να είναι παρατηρητής και αυτόν τον ελάχιστο χρόνο -που όλοι νομίζουμε ότι ακόμα αναμένεται, καθώς οι διαδικασίες κυλούν πολύ αργά. Ελπίζουν όμως πως αυτό ούτε καν έχουμε- να αποφασίσει κάποια στιγμή να τον διαθέσει εκεί που θα χρειαστεί. θα γίνει σύντομα για να τους διατεθεί εξοπλισμός, όπως μάσκες, ασύρματοι, σωλήνες Μπαίνεις σε μια ομάδα που όλοι έχουν κοινό παρανομαστή την προσφορά. Έτσι θέλεις κ.λπ., καθώς είναι σε αναμονή η ολοκλήρωση της διαδικασίας μέσω της Περιφέρειας να γίνεις παραγωγικός, πιο χρήσιμος και αυτό είναι μεγάλο κίνητρο». Όπως περιγράφει, Πελοποννήσου. ένας εθελοντής αφήνει, οικογένεια, δουλειά, όποια υποχρέωση ή ακόμα και χόμπι για Άλλωστε, «η Πολιτεία θα πρέπει να κατανοήσει πως ο εθελοντισμός πρέπει να ενισχυθεί να εμπλακεί σε ένα συμβάν. Όταν όμως τελειώνει όλο αυτό, μένει η χαρά και η αισιοδομε εξοπλισμό και μέσα για να έχει αποτέλεσμα. Η διάθεση μπορεί να υπάρχει, αλλά οι ξία. Ακόμα και στην οικογένεια, που αγωνιά όσο διαρκεί το συμβάν. διαδικασίες κινούνται με πολύ αργούς ρυθμούς. Όλα αυτά την ώρα που οι φυσικές κα- Για να έχει επιτυχία όλο αυτό, όλα λειτουργούν ομαδικά. Υπάρχει κοινός στόχος που είναι ταστροφές είναι εδώ, είναι ραγδαίες. Γι’ αυτό ζητάμε από την Πολιτεία εξοπλισμό, μέσα η προσφορά στον συνάνθρωπο, αφιλοκερδώς, με ομαδικό πνεύμα. Διαφορετικά, όπως και την κάλυψη των καυσίμων των οχημάτων», εξηγεί ο πρόεδρος της ομάδας Κώστας επισημαίνει, αν δεν υπάρχει ομαδικότητα, μπορεί να μπουν σε κίνδυνο τα μέλη της. Βλαχονικολός, ελεύθερος επαγγελματίας. Ο Τάσος Κελέσης, και ο ίδιος ελεύθερος επαγγελματίας, συμφωνεί πως δεν είναι εύκολο καθώς πάντα πρέπει να αφήσεις κάτι για να σπεύσεις σε συμβάν, αλλά υπάρχει αγάπη ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΚΑΔΗΜΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟ για τον εθελοντισμό. Μιλώντας για έντονα περιστατικά στη διάρκεια αυτών των ετών, Επόμενο βήμα της ΟΑΚ είναι η δημιουργία ακαδημιών για την εκπαίδευση παιδιών στον χωρίς δεύτερη σκέψη αναφέρεται σε φετινό συμβάν στην ευρύτερη περιοχή της Καλαεθελοντισμό. «Θέλουμε να φτιάξουμε ένα καλύτερο αύριο στην έννοια του εθελοντι- μάτας, οπότε η φωτιά έφτασε μόλις 150 μέτρα πριν από το δικό του σπίτι! σμού. Και εθελοντής δεν είναι μόνο ο μάχιμος που θα ανέβει στο πυροσβεστικό. Είναι κι Ο Σταύρος Ξυνός είναι τεχνικός στην Πολεμική Αεροπορία. Όπως λέει, από τη μεριά εκείνος που θα πιάσει τον συνάνθρωπο να τον περάσει απέναντι» λέει ο κ. Βλαχονικολός, του εντάχθηκε στην ομάδα για να βοηθήσει τον συνάνθρωπο που χρειάζεται βοήθεια.

ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ

ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΖΩΗΣ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟ

07

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΦΟΙ ΤΗΤΟYΠΟΛΗ Η ΚΑΛΑΜΑΤΑ Νέοι και νέες μιλούν για τη φοιτητική τους ζωή Στα πανεπιστημιακά τμήματα της Καλαμάτας φοιτούν κάποιες χιλιάδες φοιτητών. Νέοι άνθρωποι που, οι περισσότεροι, ήρθαν από άλλα μέρη της Ελλάδας για σπουδές. Τι κάνουν αυτοί οι άνθρωποι όταν δεν βρίσκονται στις αίθουσες διδασκαλίας; Πώς περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους, ποια είναι τα ενδιαφέροντά τους, πώς βλέπουν την πόλη; Ρεπορτάζ: Μαρία Νίκα Από το 2014 ζει εδώ η Έλενα Τριανταφυλλίδη. Ήρθε από την Αμαλιάδα, τελείωσε το Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών, ολοκλήρωσε και το μεταπτυχιακό της και σήμερα συνεχίζει διδακτορικό με τον καθηγητή Νικόλαο Ζαχαριά στην Αρχαιομετρία, με ειδίκευση στις αναλυτικές τεχνικές στην κεραμική. Τη συναντήσαμε ένα μεσημέρι στη Φοιτητική Λέσχη του Πανεπιστημίου. «Η Καλαμάτα είναι πολύ όμορφη πόλη και διαθέτει αρκετά πράγματα. Έχει θέατρο, ΔΗΠΕΘΕ, φοιτητική ζωή. Εγώ πηγαίνω χορό στο Λύκειο των Ελληνίδων. Και μπάνια όλο το χρόνο» μας είπε. Όσο για διασκέδαση: «Έχει ωραία καφέ και πολλά μπαράκια στο Ιστορικό Κέντρο. Τον χειμώνα γίνονται και αρκετά live. Είναι επίσης ωραίο το Jazz Festival που οργανώνεται στην Καρδαμύλη. Κάποια συγκροτήματα από εκεί είχαν έρθει και στην Καλαμάτα για εμφανίσεις. Γενικά η μουσική και ο χορός υπάρχουν έντονα στην πόλη». Στα θετικά σημειώνει η Έλενα Τριανταφυλλίδη, το «όμορφο και προσεγμένο πάρκο του ΟΣΕ», τον ποδηλατόδρομο, που χρησιμοποιούν πολλοί φοιτητές με τα ποδήλατά τους, τις εκπτώσεις - μέσω φοιτητικού πάσο - στα μαγειρεία της πόλης. Τα καλύτερα έχει να πει και για τη Σχολή της: «Είμαι πολύ ικανοποιημένη από τις

σπουδές εδώ. Το Πανεπιστήμιο δίνει πολλές ευκαιρίες». «Μικρή αλλά ζωντανή» Διδακτορική φοιτήτρια του κ. Ζαχαριά και η Γαβριέλα Λογοθέτου, καινούργια στην πόλη, ήρθε από τη Θεσσαλονίκη. Απόφοιτη του Χημικού, κάνει το διδακτορικό της στην Ανάλυση Αρχαίων Μετάλλων. «Σαν πόλη είναι σχετικά μικρή αλλά αρκετά ζωντανή. Έχει Παραλία, Ιστορικό Κέντρο, μέρη να βγεις για ένα ποτό. Ίσως πάω και κολυμβητήριο» μας είπε για την Καλαμάτα. Διδακτορικός φοιτητής στην Αρχαιομετρία και ο Δημήτρης Μητσός από τη Χίο – οι φοιτητές του συγκεκριμένου τμήματος ήταν οι μόνοι που βρήκαμε μέσα Σεπτέμβρη στους χώρους του Πανεπιστημίου. Τα κτήρια ήταν σχεδόν άδεια, καθώς οι εγγραφές γίνονταν ηλεκτρονικά και η εξεταστική επίσης εξ αποστάσεως.

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

Για δεύτερη φορά φέτος στην Καλαμάτα ο Δημήτρη Μητσός – είχε πραγματοποιήσει εδώ το μεταπτυχιακό του, το 2015-16 – βρήκε αρκετές διαφορές, προς το καλύτερο. «Η πόλη έχει εκσυγχρονιστεί, τουλάχιστον στο κέντρο της, αλλά και το Πανεπιστήμιο έχει καλές υποδομές και συνεχώς βελτιώνεται» ανέφερε. Χαρακτήρισε, ωστόσο, ακριβά τα ενοίκια. Μεσημέρι στο κτήριο του πρώην ΤΕΙ Καλαμάτας (σήμερα οι σχολές του έχουν ενταχθεί στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου) συναντήσαμε μόνο μια παρέα νέων να γευματίζει. Ο χώρος, που άλλες χρονιές πλημμύριζε από νέους και νέες, είναι άδειος, με εγγραφές και εξεταστική εξ αποστάσεως. Τελειόφοιτος του Τμήματος Γεωπονίας ο Παναγιώτης Λεγάκης, μας είπε: «Ήρθα επιφυλακτικός από την Αθήνα, όταν όμως γνώρισα την πόλη άλλαξαν ριζικά τα πράγματα στο μυαλό μου. Και στον ελεύθερο χρόνο σας τι κάνετε, ρωτάμε. «Πολλοί από εμάς δουλεύουμε αλλά η διασκέδαση υπάρχει. Οι φοιτητές έχουν και αρκετά χόμπι. Χορό, ποδόσφαιρο, μπάσκετ, τα προσφέρει όλα η πόλη. Και μαγαζιά για ψώνια, η αγορά είναι καλή». Αν και ο ίδιος μένει στη φοιτητική εστία, παρατηρεί ότι τα ενοίκια είναι ακριβά, ιδίως τα τελευταία χρόνια, μετά την εμφάνιση του airbnb. «Θα την έβαζα στις 5 top φοιτητικές πόλεις!» Με καταγωγή από Κρήτη και Κυπαρισσία ο Βασίλης Γωνιωτάκης ήρθε στην Καλαμάτα από την Αθήνα, για σπουδές στο Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας. «Γνώριζα την πόλη, γιατί έχω συγγενείς εδώ. Η μητέρα μου είναι από την Κυπαρισσία. Βέβαια είναι αλλιώς να ζεις μόνιμα, κι εγώ ήρθα λίγο επιφυλακτικά. Το θετικό ήταν ότι πέρασα μαζί με τον κολλητό μου, οπότε είχα παρέα. Χρόνο με το χρόνο μάς άρεσε όλο και περισσότερο αυτό που βλέπαμε και είπαμε ότι είναι μια μικρή Αθήνα, αλλά με πιο ήρεμους ρυθμούς. Θα έβαζα την Καλαμάτα στις 5 top φοιτητικές πόλεις, μαζί με Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Γιάννενα».

Thousands of young people have chosen Kalamata for their studies. Coming from all over the country, this diverse population spends their free time in various activities around the city. We talked with different types of students, learning all about their favorite pastime away from the auditorium.

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ CD

«200 χρόνια από το 1821» ΜΟΥΣΙΚΗ

Ρεπορτάζ: Μαρία Νίκα

10

Παρασκευή απόγευμα, κτήριο Φιλαρμονικής. Μόλις έχει αρχίσει να σουρουπώνει και από τα παράθυρα του τρίτου ορόφου, μέσα στο μούχρωμα φαίνεται ο λόφος του Κάστρου. Στο γραφείο του διευθυντή, Κώστα Νικολέα, μιλάμε για την κυκλοφορία του πρώτου CD της Δημοτικής Φιλαρμονικής Καλαμάτας με αφορμή τα 200 χρόνια από την Επανάσταση. «Να σας βάλω ν’ ακούσετε λίγο από τη Μεσσηνιακή Γερουσία;» μου λέει. Και ξαφνικά η αίθουσα πλημμυρίζει από ήχους πνευστών και κρουστών. Του πήρε τουλάχιστον ένα εξάμηνο για να το μελοποιήσει. Είναι το κείμενο που διαβάζεται κάθε χρόνο στην Καλαμάτα, στην Αναπαράσταση της 23ης Μαρτίου 1821. «Προειδοποίησις εις τα Ευρωπαϊκάς Αυλάς», το πρώτο πολιτικό-διπλωματικό έγγραφο

των επαναστατημένων Ελλήνων προς τις Μεγάλες Δυνάμεις. Ακούω τη μουσική και σκέφτομαι ότι το κτήριο της Φιλαρμονικής βρίσκεται μόλις μερικά μέτρα απόσταση από την πλατεία 23ης Μαρτίου, το σημείο απ’ όπου ξεκίνησαν όλα. Ο χρόνος του συγκεκριμένου έργου είναι σχεδόν 20 λεπτά, αλλά το CD, συνολικής διάρκειας 50 λεπτών, περιλαμβάνει και άλλες συνθέσεις. Όπως ένα μέρος από την όπερα του μουσικολόγου Γιάννη Πλεμμένου «Καλαμάτα Λιμπεράτα», όπου ο ίδιος έχει γράψει το λιμπρέτο και ο Κώστας Νικολέας το έχει μελοποιήσει. Επίσης, έργα συνδεδεμένα με τοπικές και εθνικές γιορτές - 28η Οκτωβρίου, 25η Μαρτίου, Υπαπαντή του Σωτήρος – αλλά και ηχογραφημένες συναυλίες της δημοτικής μπάντας.

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

«Το «Καλαμάτα Λιμπεράτα», λέει ο Κώστας Νικολέας «θα ήταν ωραίο να παρουσιαστεί και σκηνικά. Αναφέρεται στο πώς οι Ευρωπαϊκές Αυλές έβλεπαν τον ελληνικό ξεσηκωμό. Η τρίτη πράξη διαδραματίζεται στην Καλαμάτα. Περιλαμβάνει στοιχεία από την Ελληνική Μασσαλιώτιδα του Ρήγα, δημοτικά τραγούδια, ποιήματα του Σούτσου. Θα είναι μεγάλο εγχείρημα, γιατί θέλει λυρικούς τραγουδιστές, φωτισμούς, σκηνικά. Όμως θα μπορούσε να παιχτεί και σε συναυλία αναλογίου». Όσο για την «Προειδοποίηση στις Ευρωπαϊκές Αυλές», αποδίδεται από τετράφωνη ανδρική χορωδία σε κλασικό κυρίως ύφος. «Μέσα μου άκουγα ότι ήθελε μόνο ανδρική χορωδία αυτό το έργο, έχει μια αυστηρότητα στο λόγο. Δεν ήταν εύκολο να μελοποιηθεί γιατί ο λόγος του δεν είναι μετρημένος». Είναι το πρώτο CD που κυκλοφορεί η Δημοτική Φιλαρμονική. Η παραγωγή έγινε στο στούντιο Mellotron στην Καλαμάτα, με τη συμμετοχή και μελών από τις χορωδίες της Λυρικής Σκηνής και της ΕΡΤ. «Ήταν σπουδαία εμπειρία για όλους μας η ηχογράφηση» σημειώνει ο κ. Νικολέας, επισημαίνοντας και τις δυσκολίες που προέκυψαν λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Το CD, που περιλαμβάνει και κείμενο του καθηγητή Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Αθανάσιου Χρήστου, αναμένεται να κυκλοφορήσει στα τέλη Νοεμβρίου σε 1.000 αντίτυπα, αλλά η δράση της Φιλαρμονικής δεν σταματά εδώ. «Εάν όλα πάνε καλά, τα Χριστούγεννα θα έχουμε ωραίες συναυλίες» υπόσχεται ο κ. Νικολέας. Δημοτική Φιλαρμονική Καλαμάτας Tο 1890 ιδρύεται η «Φιλαρμονική Εταιρεία Καλαμών» και το 1939 μετεξελίσσεται σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου υπό την άμεση εποπτεία του Δήμου Καλαμάτας και με τη σημερινή της ονομασία, ως «Δημοτική Φιλαρμονική». Έκτοτε έχουν φοιτήσει στις σχολές της μια πλειάδα μουσικών, πολλοί από τους οποίους έχουν σταδιοδρομήσει σε κρατικές συμφωνικές ορχήστρες και φιλαρμονικές. Η Δημοτική Φιλαρμονική Καλαμάτας έχει συμπράξει με εξαίρετους σολίστ, όπως το Ν. Μοσχονά, τον Παύλο Ράπτη, την Κλειώ Δενάρδου κ.ά. Επίσης, μια σειρά από ικανούς αρχιμουσικούς έχουν δώσει στην φιλαρμονική την κατά καιρούς καλλιτεχνική της ταυτότητα. Ανάμεσά τους, κατά χρονολογική σειρά, ο Ευγένιος Μάγγελ, ο Αρλάντο Πολιντόρι, ο Δημήτρης Αργυριάδης,

ο Μιχάλης Παπασταθόπουλος και ο Διονύσιος Βισβάρδης. Η Δημοτική Φιλαρμονική Καλαμάτας συμμετείχε σε Φεστιβάλ Φιλαρμονικών στην Ελλάδα (Νέας Φιλαδέλφειας, Λευκάδας, Κέρκυρας, Φιλιατρών, Λουτρακίου), και στο εξωτερικό, όπου το καλοκαίρι του 2007 συμμετείχε σε διεθνές φεστιβάλ φιλαρμονικών στο Camporgianno της Ιταλίας. Το Νοέμβριο του 2009 συμμετείχε σε εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στα πλαίσια φεστιβάλ χάλκινων και φιλαρμονικών από όλη την Ελλάδα, ενώ το 2011 η ορχήστρα Δωματίου της Φιλαρμονικής έδωσε συναυλία στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Το 1996 ήταν μία από τις τέσσερις φιλαρμονικές που συμμετείχαν στον επίσημο εορτασμό των «100 χρόνων Ολυμπιακών αγώνων» στο Παναθηναϊκό στάδιο, ενώ το 1997 συμμετείχε στον εορτασμό της Επετείου της «25ης Μαρτίου», που οργάνωσαν οι ομογενείς στη Βοστόνη με μια σειρά συναυλιών και αποκορύφωση την παρέλαση που πραγματοποιήθηκε σε κεντρικούς δρόμους. Στην Δημοτική Φιλαρμονική Καλαμάτας υπάρχουν εκπαιδευτικά προγράμματα δωρεάν για όλα τα όργανα της Φιλαρμονικής (πνευστά και κρουστά, προθεωρίας, μουσικοκινητικής, ενηλίκων, θεωρητικά).Ανάμεσα στο ρεπερτόριο της Φιλαρμονικής συγκαταλέγονται πληθώρα έργων για μεταφορά από ορχήστρα σε φιλαρμονική, πολλά από τα οποία έχουν παρουσιασθεί σε πρώτη πανελλήνια εκτέλεση για φιλαρμονική, (όπως η συμφωνία αρ.2 «Ελλάς» του Δανού συνθέτη Rudolph Simonsen, «Η εξέγερση των Ελλήνων» του Hector Berlioz, το “Άξιον Εστί” των Οδ. Ελύτη - Μ. Θεοδωράκη, “Η Συμφωνία της Λεβεντιάς” του Μαν. Καλομοίρη και «Ο θρίαμβος των Αργοναυτών» του Robert Sheldon, που παρουσιάστηκε σε πρώτη πανελλήνια εκτέλεση στον Βόλο, την 16-6-2018.

We talked with Kostas Nikoleas about the first release of the CD of the Philharmonic Band of Kalamata amidst the celebrations for the 200 anniversary of the Greek Revolution. Working with folklore, traditional marching band tunes was a challenge as he admits. The biggest challenge was making a part of the declaration of revolution text into a 20-minute song. We can’t wait to listen to this admirable piece of work.

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΜΠΡΟΣΤΆ ΣΤΙΣ ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΊΑ

ΕΔΏ ΚΑΙ 54 ΧΡΌΝΙΑ ΜΕ ΣΥΜΜΑΧΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΕΡΟΧΗ

F ALIREAS M EDICAL CENTRE ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Η αξιοποίηση της τεχνολογίας σε κάθε κλάδο αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα για κάθε επενδυτή. Πολύ περισσότερο δε όταν

12

πρόκειται για τον κλάδο της υγείας.

Το Διαγνωστικό Κέντρο Φαληρέας ιδρύθηκε στην Καλαμάτα το 1967 και είναι το μόνο που συνεχίζει την λειτουργία του μέχρι σήμερα, με διαρκώς αναπτυσσόμενη πορεία. Σύμφωνα με τον επιχειρησιακό διευθυντή Διονύσιο Φαληρέα, αποτελεί το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο διαγνωστικό κέντρο της Μεσσηνίας, με άριστα καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό και κορυφαίας τεχνολογίας εξοπλισμό. Η τελευταία επένδυση σε εξοπλισμό αφορά στο μοντέλο της Abbott, Alinity CΙ παραγωγής 2017, που δεν διαθέτει άλλο ιδιωτικό εργαστήριο στην Πελοπόννησο, ενώ στα μελλοντικά σχέδια της εταιρείας είναι ακόμα και η μεταφορά εξετάσεων από τα υποκαταστήματα στο κεντρικό με την χρήση ιατρικών drones! «Την περίοδο της πανδημίας, τα ιατρεία μας ξεπέρασαν τις 550 επισκέψεις ημερησίως μαζί με το υποκατάστημα, ενώ ειδικότερα το διαγνωστικό κέντρο της Καλαμάτας εξυπηρετεί καθημερινά περίπου 250 – 300 άτομα», επισημαίνει ο κ. Φαληρέας. Η εταιρεία απασχολεί 25 άτομα προσωπικό και μεταξύ των άλλων απασχολούνται δύο ιατροί μικροβιολόγοι / βιοπαθολόγοι, ένας ιατρός κυτταρολόγος, ένας επιστήμονας βιοϊατρικών εφαρμογών, δύο βιολόγοι, δύο μοριακοί βιολόγοι, ένας χημικός μηχανικός και επτά τεχνολόγοι ιατρικών εργαστηρίων.

Το Διαγνωστικό Κέντρο Φαληρέας στεγάζεται σε ένα πολυώροφο κτήριο, στο κέντρο της Καλαμάτας, ενώ λειτουργεί ακόμα υποκατάστημα στη Στούπα και σύντομα θα λειτουργήσει νέο στον Μελιγαλά. Επίσης, στον 1ο όροφο του Falireas Medical Centre λειτουργεί το τμήμα μεσοθεραπείας, από τον Ιανουάριο του 2020 αλλά και κυτταρολογικό τμήμα. Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Διονυσίου Φαληρέα έχει ως εξής:

To ιατρείο του κ. Παναγιώτη Φαληρέα μετρά πολλά χρόνια ζωής στην Καλαμάτα. Πώς ξεκίνησε; Το διαγνωστικό πολυιατρείο του ιατρού και πατέρα μου Παναγιώτη Φαληρέα, αριστούχου διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών ξεκίνησε την λειτουργία του το 1967. Πρωτύτερα ο πατέρας μου είχε ιδρύσει το Τμήμα Αιμοδοσίας στο Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας αλλά και το Τμήμα Μεσογειακής Αναιμίας Καλαμάτας, το οποίο και λειτούργησε για 5 έτη. Για την προσφορά του τιμήθηκε με το αργυρούν μετάλλιο που αφορούσε στην εργασία και προβολή του προγαμιαίου πιστοποιητικού υγείας. Χρημάτισε διευθυντής σε όλα τα τμήματα του Νοσοκομείου και έτυχε εύφημης μνείας από τους τότε διευθυντές του Νοσοκομείου, κ. Μπένο και κ. Καπετανάκη. Στην συνέχεια εργάστηκε ως ιδιώτης ιατρός στην Καλαμάτα με την μορφή του ιατρείου, όπως εξελίχθηκε μέχρι σήμερα.

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

Πάνω από μισό αιώνα η πορεία είναι διαρκής και εξελισσόμενη. Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της διαδρομής;

Το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα αλλά και ο οδηγός μας σε όλες μας τις αποφάσεις είναι το τρίπτυχο, αξιοπιστία – ταχύτητα – κόστος. Δεν πρόκειται ποτέ να κάνουμε οποιαδήποτε «έκπτωση» στην ποιότητα και αξιοπιστία των εξετάσεων που διενεργούμε, όσο υψηλότερο κόστος λειτουργίας και να συνεπάγεται αυτό για το ιατρείο. Επί παραδείγματι στο εργαστήριο υπάρχουν δύο αιματολογικοί αναλυτές, δύο βιοχημικοί και δύο ανοσολογικοί αναλυτές καθώς και δύο μηχανήματα PCR για Covid. Ο σκοπός είναι διττός. Αφενός η αδιάλειπτη λειτουργία του εργαστηρίου σε περίπτωση προβλήματος κάποιου μηχανήματος, αφετέρου η διασταύρωση των αποτελεσμάτων των πελατών μας στην περίπτωση που κρίνεται απαραίτητο από τους ιατρούς. Εφόσον εξασφαλίσουμε την ποιότητα, το δεύτερο πιο σημαντικό κριτήριο για εμάς είναι η ταχύτητα. Θέλουμε να διασφαλίζουμε ότι τα αποτελέσματα των πελατών μας βγαίνουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα είναι εφικτό. Το 90% των εξετάσεών μας βγαίνει ενώ ο πελάτης

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Πλέον -αν και πιστεύω ανέκαθεν- είμαστε το μεγαλύτερο, πιο σύγχρονο και αρτιότερο διαγνωστικό πολυιατρείο στη Μεσσηνία. Στεγαζόμαστε σε ιδιόκτητο πολυώροφο κτήριο. Έχουμε 25 άτομα προσωπικό πλήρους απασχόλησης, και τα πιο σύγχρονα μηχανήματα -όχι μόνο στον νομό Μεσσηνίας αλλά σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Καθημερινά μας εμπιστεύονται πάνω από 250 άτομα για τις εξετάσεις τους ενώ στην περίοδο της πανδημίας οι επισκέψεις προσέγγισαν τα 500 - 550 άτομα ημερησίως. Διαθέτουμε 2ο υποκατάστημα στην Στούπα και σύντομα ανοίγουμε το τρίτο υποκατάστημα μας στον Μελιγαλά Μεσσηνίας. Βέβαια, όπως μάλλον γνωρίζετε, πίσω από κάθε επιτυχημένη κίνηση συχνά υπάρχει μια γυναίκα. Φυσικά αναφέρομαι στην μητέρα μου Φωτεινή Φαληρέα, η οποία είναι ο στυλοβάτης της επιχείρησης και την στηρίζει με κάθε δυνατό τρόπο. Χωρίς την συμβολή της δεν θα είχαν επιτευχθεί πολλά από τα πράγματα που τώρα απολαμβάνει η επιχείρηση.

Για ποιους λόγους θεωρείτε πως ξεχωρίζετε στον τομέα σας;

13

περιμένει στην αναμονή. Θέλω να πιστεύω ότι είμαστε πλέον γνωστοί στους συμπολίτες μας για την ταχύτητα με την οποία παραδίδουμε τις εξετάσεις μας. Τρίτο κριτήριο αποτελεί για εμάς το κόστος. Προσπαθούμε να μειώσουμε τόσο τα λειτουργικά κόστη όσο και το κόστος εξετάσεων για τους πελάτες μας, έχοντας όμως πρώτα εξασφαλίσει την άριστη ποιότητα και την μέγιστη ταχύτητα των αποτελεσμάτων μας, όπως προανέφερα. Δεν έχουμε σκοπό να είμαστε οι φθηνότεροι -εφόσον δεν είναι εφικτό-, αλλά έχουμε σκοπό να δίνουμε τις πιο αξιόπιστες απαντήσεις στον πιο σύντομο δυνατό χρόνο. Ο τομέας της υγείας δεν είναι supermarket να αγοράσουμε το φθηνότερο χαρτί κουζίνας, και όσοι είναι πελάτες μας, πιστεύουμε ότι μας προτιμούν πρωτίστως για την άριστη ποιότητα των αποτελεσμάτων μας και την ταχύτητα. Γνωρίζουν επίσης ότι στο πλαίσιο αυτό προσφέρουμε όντως τις καλύτερες τιμές.

Πώς επιδιώκετε να εξασφαλίζετε την πρωτοπορία στα παραπάνω ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα; Η πρωτοπορία μας έρχεται μέσω των επενδύσεων. Το να εξασφαλίζουμε την μέγιστη ποιότητα και την ταχύτητα, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούμε να περιορίσουμε το κόστος, μπορεί να γίνει μόνο εφόσον τα έσοδα της επιχείρησης να επιστρέφουν πίσω σε αυτή με την μορφή επενδύσεων. Επενδύσεων τόσο στον ιατρικό εξοπλισμό (μηχανήματα), όσο και στο ανθρώπινο δυναμικό και

την εκπαίδευση. Για να έχεις το πιο γρήγορο και αξιόπιστο εξοπλισμό πρέπει να επενδύσεις στα τελειότερα και πιο σύγχρονα μηχανήματα. Για να έχεις τους πιο ικανούς συνεργάτες πρέπει να αμείβονται καλά αλλά και να εκπαιδεύονται συνεχώς. Με λίγα λόγια και εδώ ισχύει το ρητό, «ό,τι πληρώνεις, παίρνεις».

Δίνετε μεγάλη βαρύτητα στο αναπτυξιακό και επενδυτικό κομμάτι. Τι σημαίνει για εσάς; Αυτό πιστεύω ότι πρέπει να γίνεται όταν κάποιος αγαπά την δουλειά του. Να επιστρέφει το μεγαλύτερο ποσό πίσω στην εταιρεία του για επενδύσεις και ανάπτυξη. Και αυτό κάνουμε. Επενδύουμε συνεχώς σε νέα μηχανήματα και ανθρώπινο δυναμικό. Η αξιοπιστία σημαίνει να επενδύεις σε υπερσύγχρονο εξοπλισμό, την αιχμή της τεχνολογίας. Ταχύτητα δεν σημαίνει βιασύνη αλλά εξαρτάται πλέον στο μεγαλύτερο βαθμό από τον ιατρικό εξοπλισμό. Κάθε τι καινούργιο όμως κοστίζει. Άλλη τιμή στα αντιδραστήρια σου προσφέρει μια εταιρεία που σου παρέχει εξοπλισμό μιας δεκαετίας πριν, και άλλη στον πλέον υπερσύγχρονο αναλυτή. Για παράδειγμα, λάβετε υπόψη πως δεν υπάρχει άλλο ιδιωτικό εργαστήριο στην Πελοπόννησο που να έχει στην κατοχή του το κορυφαίο μηχάνημα στον κόσμο Alinity CI series της κορυφαίας Αμερικάνικης εταιρείας στον κόσμο της Abbott. Αυτός ο βιοχημικός και ανοσολογικός αναλυ-

.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

14 Το κορυφαίο μηχάνημα στον κόσμο Alinity CI series της κορυφαίας εταιρείας Abbott

Το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα αλλά και ο οδηγός μας σε όλες μας τις αποφάσεις είναι το τρίπτυχο, αξιοπιστία - ταχύτητα - κόστος! τής είναι το μοναδικό απ’ όλα τα ιατρικά μηχανήματα που βγήκε σε παραγωγή το 2017, είναι πλήρως ρομποτικός και δεν χρειάζεται καμία ανθρώπινη παρέμβαση. Αυτό με απλά λόγια για τους πελάτες μας, σημαίνει εξάλειψη των λαθών που οφείλονται σε ανθρώπινο παράγοντα αλλά και ασύλληπτη ταχύτητα στην επεξεργασία των δειγμάτων. Αυτό οφείλεται στο ότι δεν παρεμβαίνει ιατρικό προσωπικό ώστε να μεταφέρει τα δείγματα από ένα μηχάνημα σε άλλο, περιμένοντας την ολοκλήρωση των εξετάσεων. Κανένα άλλο ιατρείο δεν έχει να υποδείξει ένα τόσο σύγχρονο και άρτια τεχνολογικό βιοχημικό και ανοσολογικό αναλυτή. Επιλέξαμε να επενδύσουμε σε αυτό το μηχάνημα, διότι εκεί θέλουμε να γίνονται οι εξετάσεις των συμπολιτών μας που μας επιλέγουν.

Προφανώς έχετε ήδη σχεδιάσει τα επόμενα βήματά σας. Εδώ και αρκετά χρόνια έχουμε επιλέξει τον δρόμο των επενδύσεων και της συνεχούς εξέλιξης. Το 2014 μεταφερθήκαμε στο υπερσύγχρονο κτήριο που μας βρίσκετε τώρα. Το 2015 προσθέσαμε το κυτταρολογικό τμήμα στις υπηρεσίες μας. Το 2016 προμηθευτήκαμε τους δύο πιο σύγχρονους ιατρικούς αναλυτές της αγοράς. Το 2017 ανοίξαμε το πρώτο υποκατάστημα στην Στούπα Μεσσηνίας. Το 2020 προμηθευτήκαμε το πραγματικά κορυφαίο μηχάνημα Alinity CI series της Abbott, αλλά αποκτήσαμε και την αποκλειστική αντιπροσωπία των μηχανημάτων PCR για τον Sars-CoV-2 της Αυστριακής εταιρίας MSE, για όλη

την Ελλάδα. To 2021 ήταν η χρονιά των προσλήψεων για εμάς, αφού στο ανθρώπινο δυναμικό μας προστέθηκαν 10 νέοι συνεργάτες μας. Το 2022 -και ίσως νωρίτερα- θα ανοίξουμε το νέο υποκατάστημά μας στον Μελιγαλά. Πρώτα ο Θεός, θα συνεχίσουμε όσο πιο δυνατά μπορούμε και τα επόμενα χρόνια. Πιστεύω ότι είμαστε το πιο σύγχρονο ιατρείο σε όλους τους τομείς.

Νέες επενδύσεις δεν σημαίνουν και μεγαλύτερο κόστος για τον εξεταζόμενο; Όχι απαραίτητα. Προσπαθούμε να έχουμε τις καλύτερες τιμές που μας επιτρέπουν τα κορυφαίας ποιότητας μηχανήματα που διαθέτουμε. Όταν επιλέγεις να κάνεις τις εξετάσεις σου στο καλύτερο και γρηγορότερο και πιο σύγχρονο αναλυτή που υπάρχει αυτή την στιγμή στην αγορά, τότε είναι λογικό ότι το κόστος λειτουργίας του είναι μεγαλύτερο από ένα μοντέλο παραγωγής του 1990. Ένα άλλο πολύ πρόσφατο παράδειγμα είναι τα rapid test. Υπάρχουν rapid test που θεωρούμε πως είναι αμφιβόλου ποιότητας και προέλευσης με κόστος 30 – 40% κάτω, σε σχέση με πολύ αξιόπιστες εταιρείες. Εμείς θα κοιτάξουμε να διασφαλίσουμε πρώτα την ποιότητα του τεστ και με δεδομένο αυτό θα προσπαθήσουμε να παρέχουμε την χαμηλότερη δυνατή τιμή. Αν κρίνουμε ότι ένα τεστ είναι περισσότερο αξιόπιστο από ένα άλλο που είναι φθηνότερο, η αξιοπιστία είναι για εμάς η πρώτη επιλογή.

.

ΤΗ GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021 Αναφέρετε κατ’ επανάληψη ότι είστε το πιο σύγχρονο ιατρείο. Πώς το αιτιολογείτε; Γνωρίζετε ότι όλα τα ιατρικά μηχανήματα εκτός από 1-2, υπάρχουν εδώ και πάρα πολλά χρόνια χωρίς καμία εξέλιξη; Για παράδειγμα, όλοι οι μεγάλοι βιοχημικοί και ανοσολογικοί αναλυτές είναι μηχανήματα της δεκαετίας του 1990 στην καλύτερη περίπτωση, τα οποία διαφημίζονται ως σύγχρονος ιατρικός εξοπλισμός. Μόνη εξαίρεση είναι το Alinity CI της Abbot το οποίο είναι μοντέλο του 2017. Γενικότερα, δεν εμπιστευόμαστε ούτε αυτοκίνητο αυτής της δεκαετίας, γιατί πρέπει να εμπιστευτούμε την υγεία μας; Γι’ αυτό εμείς και το 2016 προχωρήσαμε στην προμήθεια 2 νέων ιατρικών αναλυτών, τους οποίους και αντικαταστήσαμε το 2020 με την εγκατάσταση του κορυφαίου ενοποιημένου συστήματος - βιοχημικό και ανοσολογικό αναλυτήAlinity CI της Abbott.

Επένδυση όπως προείπατε δεν είναι μόνο τα σύγχρονα μηχανήματα.

Ο στόχος μας για τους συνεργάτες μας είναι συνεχής εκπαίδευση, ώστε να παρέχουμε και να εφαρμόζουμε υπηρεσίες βασισμένες στα νεότερα ιατρικά δεδομένα.

Κι ένα… «ανέκδοτο» σχετικά με αυτό, για να αντιληφθούμε τη σημασία της διαρκούς εκπαίδευσης: «Δύο αδέρφια, ιδιοκτήτες ενός εργοστασίου συζητούν. Βρε, λες να στείλουμε το προσωπικό μας για εκπαίδευση και να γίνουν καλύτεροι και να μας φύγουν; Και ο άλλος του απαντά. Φαντάζεσαι να μην τους στείλουμε για εκπαίδευση και να καταλήξουν να είναι οι χειρότεροι και να μας μείνουν;».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Θέλω επίσης να πιστεύω ότι διαθέτουμε ένα πολύ αξιόλογο περιβάλλον εργασίας. Ακόμα, γνωρίζουμε ότι ανταμείβουμε το προσωπικό μας πολύ καλά, και αυτό μας το επιβεβαιώνουν πολλοί υποψήφιοι στις συνεντεύξεις τους, οι οποίοι ανταποκρίνονται στις αγγελίες μας όταν χρειαζόμαστε επιπλέον συνεργάτες. Και αυτό προσωπικά, με κάνει υπερήφανο. Στα σχέδια μας όμως είναι και ένα ολοκληρωμένο πλάνο διαρκούς εκπαίδευσης του προσωπικού μας στις ιατρικές εξελίξεις.

Ο στόχος μας για τους συνεργάτες μας είναι συνεχής εκπαίδευση, ώστε να παρέχουμε και να εφαρμόζουμε υπηρεσίες βασισμένες στα νεότερα ιατρικά δεδομένα. Επίσης στις μελλοντικές μας κινήσεις, στόχος είναι να προσφέρουμε ένα ομαδικό πρόγραμμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τους εργαζόμενους μας. Θέλουμε οι άνθρωποι που συνεργάζονται μαζί μας, να είναι οι καλύτεροι και να μην αισθάνονται την ανάγκη να φύγουν από κοντά μας!

15

Τι ακόμα περιλαμβάνουν τα μελλοντικά σας σχέδια; Όπως σας προανέφερα, το άνοιγμα του νέου υποκαταστήματος μας στο κέντρο του Μελιγαλά το οποίο έχει σκοπό να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Είναι συγκινητικό πόσοι κάτοικοι εκεί μας ρωτούν πότε θα ξεκινήσουμε. Πολύ σύντομα θα είμαστε κοντά τους! Επίσης διερευνούμε μια εντυπωσιακή καινοτομία στην Ελλάδα μέσω μια αμερικάνικης εταιρείας για την μεταφορά των εξετάσεών μας από τα υποκαταστήματα στο κεντρικό μας κατάστημα μέσω ιατρικών drone. Αν τελικά υλοποιηθεί πρόκειται για ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο μοναδικό στην Ελλάδα. Είναι όμως πολύ νωρίς για να πούμε κάτι περισσότερο.

F ALIREAS M EDICAL C ENTRE Χρυσάνθου Παγώνη & Μητροπέτροβα 9 T. 27210 25211 - e-mail: info@falireasmedical.gr

www.falireasmedical.gr

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Μάθετε τα ευεργετικά αποτελέσματα της yoga σε έγκυες, νέες μαμάδες και παιδιά Σε ιδιαίτερα δημοφιλή εξελίσσονται τα προγράμματα prenatal και postnatal yoga, αντίστοιχα για πριν και μετά τον τοκετό, καθώς και kids yoga για παιδιά, που υλοποιούνται στο Πρότυπο Κέντρο «Μητέρα – Παιδί» και για τα

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΓΟΝΕΙΣ

οποία μας μιλά η εμβρυολόγος, δασκάλα yoga, Αιμιλία Αφεντάκη. εγκυμοσύνης και να συνεχίσει έως τον τοκετό και η λεχωίδα λίγο μετά το πέρας των πρώτων 40 ημερών σε περίπτωση φυσιολογικού τοκετού και μετά από 3 μήνες σε περίπτωση κασαιρικής. Η συναίνεση του γυναικολόγου είναι απαραίτητη. Αξίζει να τονιστεί ότι τα εξειδικευμένα αυτά προγράμματα δεν περιλαμβάνουν έντονες ή επικίνδυνες κινήσεις, αλλά έχουν ως άξονα την αναπνοή, τη διάταση και τη συγκέντρωση.

κογένειας προκειμένου να δώσει όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται. Τα προγράμματα διεξάγονται τηρώντας τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας για την ιδιαίτερη αυτή περίοδο που διανύουμε.

Ποια είναι τα οφέλη της yoga στα παιδιά;

16 Γιατί yoga σε έγκυες, λεχωίδες και παιδιά; Η γιόγκα είναι ένα είδος άσκησης που εμπιστεύονται ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι παγκοσμίως και έχει αποδειχθεί ότι έχει ιδιαίτερα ευεργετικά αποτελέσματα στις εγκυμονούσες, τις λεχωίδες, αλλά και στα παιδιά. Βασικό στοιχείο της είναι η σύνδεση της αναπνοής και της κίνησης και ωφελεί τόσο το σώμα, το πνεύμα όσο και την ψυχολογία.

Ποια είναι τα οφέλη για τις υποψήφιες και νέες μητέρες; Η εγκυμονούσα και η λεχωίδα συγκεντρώνονται στο σώμα τους, μπορούν να καταλάβουν τις αλλαγές του και να εξοικειωθούν με αυτές, ενώ διαχειρίζονται αποτελεσματικά τις ψυχολογικές αλλαγές. Ασκούνται ήπια όλοι οι μύες του σώματος, βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος, τονώνονται το καρδιαγγειακό, το αναπνευστικό και το ορμονικό σύστημα, ενώ βελτιώνεται η ποιότητα του ύπνου. Έτσι, νιώθουν άμεσα ηρεμία και ευεξία, ανακουφίζονται γρήγορα από δυσάρεστα συμπτώματα, όπως πρησμένα πόδια και πόνοι στην πλάτη, και εφόσον εκείνες νιώθουν καλύτερα, αυτόματα αισθάνονται καλύτερα και τα μωράκια τους. Μακροπρόθεσμα, όλη αυτή η ψυχική και σωματική τόνωση οδηγεί σε έναν ευκολότερο τοκετό και σε μια ήρεμη επιλόχεια περίοδο, καθώς η γιόγκα, όπως και η άσκηση γενικότερα, μπορεί να εμποδίσει την επιλόχειο κατάθλιψη.

Πότε μπορεί να ξεκινήσει yoga η εγκυμονούσα και πότε η λεχωίδα; Η έγκυος μπορεί να ξεκινήσει γιόγκα με την 13η εβδομάδα

Τους δίνει τη δυνατότητα να ασκηθούν και να ψυχαγωγηθούν ταυτόχρονα. Έχει αποδειχτεί ότι δρα ευεργετικά και στο σώμα και το πνεύμα τους και τα βοηθά να αποκτήσουν ισορροπία, όχι μόνο στην κίνηση, αλλά και στη σκέψη και τη συμπεριφορά τους. Η φυσική τους κατάσταση βελτιώνεται, οι μύες δυναμώνουν, η ευλυγισία τους αυξάνεται και μπορούν να ξεπεράσουν προβλήματα όπως η σκολίωση και η κύφωση, καθώς γυμνάζουν τη σπονδυλική τους στήλη. Παράλληλα, τα παιδιά μαθαίνουν να «καθαρίζουν» τη σκέψη και να εστιάζουν το μυαλό τους, και έτσι συγκεντρώνονται πιο εύκολα στο διάβασμα ή οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Δεν είναι τυχαίο που σε κάποια σχολεία του εξωτερικού, τα παιδιά που φέρονται επιθετικά δεν ‘μπαίνουν τιμωρία’, αλλά κάνουν γιόγκα. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να καταλάβουν τον εαυτό τους, το λόγο του θυμού ή της έντασής τους, με αποτέλεσμα λειτουργούν πιο συγκροτημένα και χωρίς εκρήξεις. Όπως κάθε μορφή άσκησης, η γιόγκα βοηθά τα παιδιά στην υγιή εκτόνωση της ενέργειας. Με τη σύνδεση σώματος – νου, αποβάλλουν το στρες και ηρεμούν. Έχει αποδειχτεί μάλιστα ότι τα παιδιά που κάνουν γιόγκα τείνουν να έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση.

Σε ποια ηλικία μπορεί να ξεκινήσει ένα παιδί; Πώς γίνεται η άσκηση για να έχει ενδιαφέρον; Η συνήθης ηλικία που ένα παιδί μπορεί να ξεκινήσει γιόγκα είναι περίπου στα 4 έτη του. Η άσκηση γίνεται μέσα από ομαδικό παιχνίδι, με κέφι και φαντασία, με ιστορίες, μιμήσεις και άλλες παρόμοιες δραστηριότητες.

Υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί; Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η άσκηση να γίνεται υπό την επίβλεψη εξειδικευμένης εκπαιδεύτριας, η οποία βοηθά την κάθε γυναίκα ανάλογα με τη φυσική της κατάσταση, την ηλικία και τη φάση στην οποία βρίσκεται (π.χ. την εβδομάδα κύησης), ενώ το πρόγραμμα για τα παιδιά καταρτίζεται ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα. Να σημειωθεί πως το προσωπικό του κέντρου είναι στη διάθεση κάθε οι-

Η Αιμιλία Αφεντάκη είναι εμβρυολόγος, δασκάλα Yoga. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καλαμάτα, είναι απόφοιτη του τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κι έχει μεταπτυχιακό στις τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής-εξωσωματικής γονιμοποίησης από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Nottingham της Αγγλίας. Για πολλά χρόνια εργάστηκε ως εμβρυολόγος σε κλινικές εξωσωματικής γονιμοποίησης στην Αθήνα. Το 2005 ήταν ένα έτος ορόσημο, καθώς γνώρισε για πρώτη φορά τη γιόγκα και έκτοτε εντρύφησε σε αυτή. Έχει ταξιδέψει 8 φορές στην Ινδία για να εκπαιδευτεί, κυρίως στο σύστημα της Ashtanga Yoga, και είναι πιστοποιημένη ως επίσημη δασκάλα γιόγκα από το ινστιτούτο KPJAYI στο Mysore της Ινδίας. Διδάσκει από το 2010 και έχει εκπαιδευτεί σε πολυάριθμα σεμινάρια Ελλάδας και εξωτερικού από τους πλέον καταξιωμένους σε παγκόσμιο επίπεδο δάσκαλους. Από το 2019 διδάσκει στο Πρότυπο Κέντρο «Μητέρα-Παιδί», σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό, αλλά και σε παιδιά, βοηθώντας τους να ενσωματώσουν τα πλούσια οφέλη της γιόγκα στη ζωή τους.

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑ Η αναισθησιολόγος Κατερίνα Λαμπροπούλου ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΈΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΊΑΣ

ΚΑΤΕΡΊΝΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΎΛΟΥ

YΓΕΙΑ

ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΌΓΟΣ

18

Ιατρείο Πόνου θα λειτουργήσει σύντομα στην Καλαμάτα, στην κλινική City Hospital, με στόχο να δοθεί λύση σε πλήθος συμπολιτών μας, που εκδηλώνουν χρόνιο πόνο.

Για το Ιατρείο Πόνου αλλά και για την ειδικότητα της αναισθησιολογίας, που βοηθά στο να πραγματοποιούνται σήμερα, από απλές έως σοβαρές χειρουργικές επεμβάσεις, μιλά η αναισθησιολόγος Κατερίνα Λαμπροπούλου.

που στηρίζονται σε επικαιροποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες. Οι αναισθησιολόγοι έχουμε καταφέρει να περιορίσουμε τη θνησιμότητα, διεγχειρητικά σε υγιείς, νέους ασθενείς, ώστε να είναι μόλις 1/500.000 περιστατικά.

Γιατί την επιλέξατε την αναισθησιολογία;

Όλα αυτά πώς εφαρμόζονται στην καθημερινότητά σας;

Είναι μια μάχιμη ειδικότητα, η οποία έχει πολυπλοκότητα, με θεωρητικό και παρεμβατικό κομμάτι. Συνδυάζει πολλές γνώσεις από πολλές ειδικότητες, έχει μεγάλη επικινδυνότητα και ευθύνη, αλλά ταυτόχρονα είναι πολύ ενδιαφέρουσα καθώς αντιμετωπίζει τον ασθενή σφαιρικά.

Αυτό προσπαθούμε να εφαρμόζουμε και στο δικό μας νοσοκομείο, City Hospital. Στόχος μας είναι να χορηγούμε την πιο ασφαλή αναισθησία, με σωστή εκπαίδευση όλου του προσωπικού, που ασχολείται με την περιεγχειρητική φροντίδα, χρησιμοποιώντας τις πλέον σύγχρονες μεθόδους παρακολούθησης, τις ασφαλέστερες τεχνικές αναισθησίας και αντιμετώπισης προβλημάτων καθ΄ όλη τη διάρκεια νοσηλείας του ασθενούς. Ακολουθούμε πρωτόκολλα γρήγορης διαχείρισης και ταχείας ανάρρωσης (fast-track, ERAS), τα οποία έχουν εισαχθεί την τελευταία δεκαετία. Έχουν ως στόχο τη συντονισμένη περιεγχειρητική προσέγγιση η οποία οδηγεί στη μείωση του χρόνου παραμονής στο νοσοκομείο, την ταχύτερη ανάρρωση και λειτουργική αποκατάσταση του ασθενούς. Αυτό επιτυγχάνεται με προσεκτική προεγχειρητική αξιολόγηση, μείωση του χειρουργικού χρόνου, εφαρμογή των ασφαλέστερων τεχνικών αναισθησίας, γρήγορη σίτιση, ταχεία κινητοποίηση, συνδυαζόμενα με στοχευμένη αναλγητική, αντιεμετική και αντιμικροβιακή αγωγή.

Η 16η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Αναισθησιολογίας Καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας των Εταιρειών αναισθησιολογίας (WFSA). Τιμάται η πρώτη εγχείρηση με γενική αναισθησία, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1846, στο Γενικό Νοσοκομείο Μασαχουσέτης, για εγχείρηση αφαίρεσης όγκου, με χορήγηση αιθέρα, από τον οδοντίατρο Γουίλιαμ Μόρτον, διότι τότε δεν υπήρχαν αναισθησιολόγοι. Έτσι γεννήθηκε η ειδικότητα της αναισθησιολογίας, όχι μόνο για να αντιμετωπίσει τον ανυπόφορο πόνο και το στρες που προκαλεί μια χειρουργική επέμβαση, αλλά και για να δώσει τη δυνατότητα πραγματοποίησης δύσκολων, πολύπλοκων, πολύωρων επεμβάσεων, που χωρίς τη συμβολή του αναισθησιολόγου δεν θα ήταν ποτέ εφικτές.

Γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη έλλειψη αναισθησιολόγων στην Ελλάδα; Ενώ σε όλο τον κόσμο η αναισθησιολογία θεωρείται η κορωνίς των ειδικοτήτων, ο αναισθησιολόγος καθημερινά αισθάνεται ο «εστεμμένος του παρασκηνίου». Είναι πραγματικά φλέγον ζήτημα η έλλειψη αναισθησιολόγων σε όλη την ελληνική επικράτεια, ειδικά στην covid εποχή, αν και για πρώτη φορά γίνεται προσπάθεια διερεύνησης των αιτιών που την προκαλούν. Πάντως, σύμφωνα με την Ελληνική Αναισθησιολογική Εταιρεία, μόνο 14% των θέσεων αναισθησιολογίας είναι καλυμμένες στην Ελλάδα.

Πώς θα περιγράφατε τη σύγχρονη αναισθησιολογία; Στόχος της είναι η βελτίωση της ασφάλειας συνολικά κατά την περιεγχειρητική περίοδο. Ο αναισθησιολόγος καλύπτει και παρεμβαίνει σε όλο το φάσμα της ιατρικής περίθαλψης, καθώς εκτιμά προεγχειρητικά τον άρρωστο, βελτιώνει τις παραμέτρους που θα τον οδηγήσουν με ασφάλεια στο χειρουργείο, επαγρυπνεί και υποστηρίζει τις ζωτικές λειτουργίες του ασθενούς κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, αλλά και δίνει οδηγίες, βελτιστοποιεί την μετεγχειρητική του πορεία γενικότερα, ακολουθώντας πρωτόκολλα ασφάλειας και χρήση κριτηρίων,

Όσον αφορά στο Ιατρείο Πόνου; Οι άνθρωποι με χρόνιο πόνο (πόνος που διαρκεί πάνω από 3 μήνες) αποτελούν το 1/5 του πληθυσμού της Ευρώπης, ενώ στην Αμερική 116 εκ. άνθρωποι πάσχουν από κάποιο σύνδρομο χρόνιου πόνου. Κι ενώ είναι τόσο μεγάλο το ποσοστό, έρευνα στην Ελλάδα έδειξε, ότι το 67,7 % των ασθενών, δεν γνώριζαν την ύπαρξη των ιατρείων πόνου. Ο χρόνιος πόνος επηρεάζει όλα τα επίπεδα της ζωής των ασθενών και σχετίζεται ισχυρά με άλλες παθολογίες, όπως κατάθλιψη, στεφανιαία νόσο, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, τροχαία ατυχήματα, υπερκατανάλωση οπιούχων αναλγητικών. Είναι θέμα πολιτισμού να μην υπάρχουν άνθρωποι που να αισθάνονται αβοήθητοι σε μια τέτοια κατάσταση και είναι υποχρέωσή μας να οργανώσουμε και να λειτουργήσουμε δομές που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τον χρόνιο πόνο. Το City Hospital έχοντας ως επίκεντρο τη βελτίωση των παροχών υγείας, ξεκινά τη λειτουργία του κέντρου πόνου και παρηγορητικής φροντίδας, που θα λειτουργεί σε εβδομαδιαία βάση. Στόχος μας είναι η ολιστική, διεπιστημονική αντιμετώπιση των συνδρόμων του χρόνιου πόνου, όπως κεφαλαλγία, οσφυαλγία, ισχιαλγία, νευραλγίες, μυϊκός πόνος, καρκινικός πόνος και γενικότερα κάθε είδους πόνου που εμφανίζει χρονιότητα και δυσκολία στην αντιμετώπισή του.

Πινδάρου 5, Καλαµάτα / Τηλ: 2721080150 / Email: info@cityhospital.com.gr

www.cityhospital.com.gr

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

ΕΜΒΡΥΟΜΗΤΡΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ Η μεγάλη σημασία των εξειδικευμένων εξετάσεων ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΝΟΥΣΑΣ

Ο κ. Κόμης είναι επιστημονικά υπεύθυνος του Τμήματος Εμβρυομητρικής Ιατρικής του City Hospital και διευθυντής του Τμήματος Εμβρυομητρικής Ιατρικής (Εμβρυομητρικού Τμήματος) της κλινικής «Μητέρα» του Ομίλου «Υγεία». Στην συνέντευξή του αναφέρεται επίσης στα αυξημένα ποσοστά προεκλαμψίας που παρουσιάζονται σε έγκυες αλλά και χρωμοσωματικών ή γονιδιακών ανωμαλιών σε έμβρυα, με μητέρες ακόμα και κάτω των 30 ετών.

Πόσο αναγκαία είναι σήμερα εμβρυομητρική ιατρική; Η εμβρυομητρική ιατρική στοχεύει στην έγκαιρη διάγνωση παθήσεων και συνδρόμων μητέρας και εμβρύου, με σκοπό να εξασφαλίσει την καλή τους υγεία, αλλά επίσης και όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες στους γονείς, σχετικά με την ύπαρξη κάποιας νόσου, την πρόγνωσή της και τις πιθανές επιπτώσεις στο έμβρυο. Είναι η υποειδικότητα της μαιευτικής που ελέγχει λεπτομερειακά το έμβρυο και όλες τις ανατομικές δομές του αν αναπτύσσονται σωστά. Η παρέμβαση γίνεται είτε για να διαγνώσει κάποια σύνδρομα στο έμβρυο, είτε για να θεραπεύσει με επεμβατικό τρόπο. Δηλαδή, αν για παράδειγμα το έμβρυο έχει υγρό στους πνεύμονες, οι οποίοι δεν αναπτύσσονται σωστά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τοποθετούμε ένα «σωληνάκι» στον θώρακα του εμβρύου, το οποίο αδειάζει αυτό το υγρό με αποτέλεσμα οι πνεύμονες να εκπτυχθούν και να συνεχιστεί φυσιολογικά η ανάπτυξή του.

Υπάρχουν συμπτώματα γι΄ αυτά που μας ανησυχούν; Αυτές κυρίως είναι περιπτώσεις που διαγιγνώσκονται υπερηχογραφικά στο υπερηχογράφημα β’ Επιπέδου, μεταξύ 20ής- 24ης εβδομάδας.

Ποιες είναι οι εξειδικευμένες υπερηχογραφικές εξετάσεις που γίνονται στην εγκυμοσύνη; Οι 3 εξειδικευμένες εξετάσεις γίνονται μία περίπου ανά τρίμηνο και είναι η Αυχενική διαφάνεια, το Β΄Επιπέδου και το έγχρωμο Doppler. Η πρώτη γίνεται από την 11η έως τη 14η εβδομάδα, και είναι η Αυχενική διαφάνεια, ο έλεγχος του PAPP A και της ορμόνης PLGF. Τα δύο πρώτα μας δίνουν τις πιθανότητες για το σύνδρομο Down (τρισωμία 21), το σύνδρομο Edwards (τρισωμία 18) και το σύνδρομο Patau (τρισωμία 13). Είναι απαραίτητες αυτές οι εξετάσεις καθώς από το αποτέλεσμα κρίνεται αν η έγκυος θα πρέπει να προχωρήσει σε περαιτέρω έλεγχο με αμνιοπαρακέντηση (ή τροφοβλάστη) ή όχι. Επίσης σε αυτό το υπερηχογράφημα με την ορμόνη PLGF και κάποιες άλλες παραμέτρους, ελέγχουμε την πιθανότητα για προεκλαμψία, εξέταση που δεν την γνωρίζουν ακόμα πολλοί. Η εξέταση είναι σχετικά πρόσφατη. Γίνεται εδώ και 4- 5 χρόνια, άρα αρκετοί ακόμα είναι οι γυναικολόγοι που δεν την συστήνουν και ενημερώνουμε εμείς οι ειδικοί τις έγκυες. Η προεκλαμψία είναι η πιο συνηθισμένη επιπλοκή της εγκυμοσύνης. Εκδηλώνεται με υπέρταση στη γυναίκα στο 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης συνήθως. Το αποτέλεσμα είναι το έμβρυο να μην αναπτύσσεται φυσιολογικά και σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται να παρέμβουμε, να «πάρουμε» το έμβρυο με καισαρική τομή πρόωρα, αφού δεν τρέφεται σωστά και κινδυνεύει αλλά και για να μπορέσουμε να θεραπεύσουμε την έγκυο που είναι σε κίνδυνο. Πρόκειται για μια σοβαρή κατάσταση, η οποία έχει βέβαια σαν επιπλοκή στο έμβρυο όλα εκείνα τα συμπτώματα που μπορεί να έχει η προωρότητα και τους κινδύνους που μπορεί να έχει η γέννηση ενός προώρου παιδιού. Mε αυτή την εξέταση (PLGF), μπορούμε να προβλέψουμε την εμφάνιση της και με φάρμακα να μειώσουμε μέχρι και 90% την πιθανότητα εκδήλωσης της. Επίσης στην αυχενική διαφάνεια κάνουμε βασικό έλεγχο ανατομίας του εμβρύου, και ελέγχουμε την πιθανότητα για πρόωρο τοκετό, με κάποιες παραμέτρους που μετράμε. Το υπερηχογράφημα Β’ Επιπέδου γίνεται μεταξύ 20ης και 24ης εβδομάδας (2ο

τρίμηνο). Ελέγχεται λεπτομερειακά η ανατομία του εμβρύου, η ανάπτυξη του και επανελέγχεται η πιθανότητα για σύνδρομο Down και πρόωρο τοκετό. Το υπερηχογράφημα έγχρωμο Doppler γίνεται στις 28-32 εβδομάδες περίπου, στο 3ο τρίμηνο. Ελέγχει την καλή ανάπτυξη του εμβρύου. Και πάλι γίνεται αδρός έλεγχος της ανατομίας του εμβρύου, γιατί υπάρχουν προβλήματα που εκδηλώνονται μετά το 2ο τρίμηνο. Επίσης ελέγχει την αιμάτωση του εμβρύου και του πλακούντα, με αποτέλεσμα να μπορεί να προβλέψει καταστάσεις, οι οποίες μπορούν να βάλουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη του εμβρύου ή και να αποβούν μοιραίες για το έμβρυο ή να προκαλέσουν ακόμα και εμβρυικό θάνατο.

Όλες αυτές οι εξετάσεις γίνονται στην κλινική City Hospital; Ναι, όλες οι παραπάνω εξετάσεις γίνονται στο City Hospital, όπως ακόμα αμνιοπαρακεντήσεις και λήψη τροφοβλάστης για να γίνει ο χρωμοσωματικός έλεγχος στο έμβρυο. Αν υπάρχει ένδειξη από την αυχενική διαφάνεια ή από το Β’ Επιπέδου, είτε ακόμα αν και οι δύο γονείς έχουν κάποιο κληρονομικό νόσημα όπως στίγμα μεσογειακής ή κυστικής ίνωσης και θέλουν να ελέγξουν αν το παιδί τους έχει και εκείνο στίγμα ή τη νόσο. Επίσης, για την κυστική ίνωση ελέγχει τη μητέρα ο μαιευτήρας και αν βρεθεί πως έχει το στίγμα της κυστικής, ελέγχεται και ο σύντροφος. Αν έχουν και οι δύο, τότε είτε με λήψη τροφοβλάστης, είτε με αμνιοπαρακέντηση, γίνεται ο έλεγχος παρουσίας της νόσου επεμβατικά στο έμβρυο.

Πώς αντιμετωπίζει το ζευγάρι αυτόν τον όγκο των εξετάσεων; Υπάρχουν περιπτώσεις που λένε πως δεν μας ενδιαφέρει, αφού αυτό μας έδωσε ο Θεός, ενώ σε άλλες περιπτώσεις, σπανιότερα, υπολογίζουν το κόστος των εξετάσεων μπροστά στην υγεία των παιδιού, τη δική τους υγεία και ίσως την ψυχολογική κατάσταση και ενδεχόμενη ταλαιπωρία ακόμα και όλης της οικογένειας και δεν προχωρούν στους ενδεικνυόμενους ελέγχους. Ευτυχώς όμως αυτό δεν είναι ο κανόνας. Οι περισσότερες γυναίκες θέλουν να είναι σίγουρες ότι το παιδί είναι υγιές και κάνουν όλους τους προτεινόμενους ελέγχους.

Σε τι ποσοστό εμφανίζονται προβλήματα; Η προεκλαμψία είναι η πιο συχνή επιπλοκή. Συμβαίνει σε 1-2 ανά 20 έγκυες. Προβλήματα τα οποία μπορεί να έχει το έμβρυο είτε χρωμοσωματικά είτε γονιδιακά και διαγιγνώσκονται μόνο με αμνιοπαρακέντρηση ή τροφοβλάστη, μπορεί να υπάρχουν σε 1 ανά 70 έμβρυα. Αυτό αποτελεί μεγάλο ποσοστό, αν σκεφτείτε ότι κάνουμε αμνιοπαρακέντηση όταν η πιθανότητα για σύνδρομο Down είναι 1 προς 300 και μεγαλύτερη. Υπάρχουν βέβαια και άλλα σύνδρομα, πέρα από το γνωστό σύνδρομο Down, που όμως διαγιγνώσκονται μόνο με αμνιοπαρακέντηση ή τροφοβλάστη και βέβαια δεν σχετίζονται με την ηλικία της γυναίκας.

Η ηλικία της εγκυμονούσας παίζει τελικά ρόλο; Οι έγκυες άνω των 40 ετών οφείλουν να κάνουν αμνιοπαρακέντηση. Οι έγκυες κάτω των 40 ετών, μόνο εφόσον υπάρχει κάποια ένδειξη υπερηχογραφική στην αυχενική διαφάνεια ή στο Β΄επιπέδου, και αυτά τα υπερηχογραφήματα, έχουν γίνει από εξειδικευμένο μαιευτήρα της εμβρυομητρικής ιατρικής ή αν υπάρχει ιστορικό στην οικογένεια ή αν το επιθυμεί η μητέρα. Δυστυχώς, πολλά παιδιά με προβλήματα, γεννιούνται από νέες γυναίκες, κάτω των 30 ετών και αυτό γιατί οι γονείς δεν δίνουν μεγάλη σημασία στον προγεννητικό έλεγχο, θεωρώντας ότι λόγω της μικρής ηλικίας της γυναίκας θα είναι όλα καλά. Όμως η νοοτροπία αυτή είναι λανθασμένη. Εμείς, οι εξειδικευμένοι ιατροί στον προγεννητικό έλεγχο, προσπαθούμε να προστατεύσουμε την υγεία της μητέρας και του εμβρύου από τα τυχόν προβλήματα που μπορούν να παρουσιαστούν σε μια εγκυμοσύνη, να βοηθήσουμε την ομαλή εξέλιξη της εγκυμοσύνης και να εξασφαλίσουμε την γέννηση υγιών μωρών.

Πινδάρου 5, Καλαµάτα / Τηλ: 2721080150

www.cityhospital.com.gr

YΓΕΙΑ

ΑΝΔΡΈΑΣ ΚΌΜΗΣ ΜΑΙΕΥΤΉΡΑΣ - ΓΥΝΑΙΚΟΛΌΓΟΣ

Την μεγάλη σημασία των εξειδικευμένων υπερηχογραφικών εξετάσεων σε όλες τις έγκυες, αλλά και την ανάγκη της αμνιοπαρακέντησης για τον έλεγχο γενετικών συνδρόμων, σε γυναίκες, ακόμα και κάτω των 30 ετών, όταν υπάρχει ένδειξη, επισημαίνει ο Ανδρέας Κόμης, μαιευτήρας - γυναικολόγος, εξειδικευμένος στον προγεννητικό έλεγχο.

19

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ Με συμμετοχές από Ελλάδα και εξωτερικό το 45ο Πανελλήνιο Παιδοδοντικό Συνέδριο στην Καλαμάτα

YΓΕΙΑ

Ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Μεσσηνίας διοργάνωσε με επιτυχία το 45ο Πανελλήνιο Παιδοδοντικό Συνέδριο σε συνεργασία με την Ελληνική Παιδοδοντική Εταιρεία, στις 17 με 19 Σεπτεμβρίου 2021, στο Μέγαρο Χορού Καλαμάτας.

20 Η επιστημονική αυτή εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Δήμου Καλαμάτας, ενώ συνδιοργανωτής ήταν η Περιφέρεια Πελοποννήσου. Να σημειωθεί πως πρόκειται για το μοναδικό μεγάλο συνέδριο στην Ελλάδα μέχρι το τέλος του 2021. Ο τελικός απολογισμός του συνεδρίου υπήρξε εξαιρετικά θετικός, αφήνοντας απόλυτα ικανοποιημένους συνέδρους, ομιλητές και εκθέτες, η συμμετοχή των οποίων ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις καθώς οι συμμετέχοντες και τα συνοδά μέλη πλησίασαν τα 400 άτομα. Εντυπωσιακή ήταν και η συμμετοχή ομιλητών και συνέδρων από όλα τα μέρη της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού (Αγγλία, Τουρκία, Ισραήλ). Είναι το μοναδικό τριήμερο οδοντιατρικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα και μάλιστα διά ζώσης, από την έναρξη της πανδημίας. Στο πλούσιο και πολύ ενδιαφέρον επιστημονικό πρόγραμμα, παρουσιάστηκαν και αναπτύχθηκαν θέματα που αφορούν την καινοτομία στην παιδοδοντική, τα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα κ.ά., κεντρίζοντας το ενδιαφέρον των συνέδρων. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε και η τελετή έναρξης του Συνεδρίου, η οποία ήταν αφιερωμένη στα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης (1821 – 2021) και συμπεριελάμβανε ομιλία από τον κ. Ιωάννη Πλεμμένο ερευνητή στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, σύμβουλο – καθηγητή του Ανοιχτού Πανεπιστημίου και δρώμενο από την ομάδα «Πράματα και Θάματα» ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Χαιρετισμό απεύθυναν ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ.κ. Χρυσό-

στομος, ο οποίος κήρυξε και την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου, ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Παναγιώτης Νίκας, ο δήμαρχος Καλαμάτας κ. Αθανάσιος Βασιλόπουλος και ο αντιπρόεδρος της Ε.Ο.Ο. κ. Νικόλαος Δέδες. Όλοι οι σύνεδροι έλαβαν το κείμενο «Προειδοποίησις εις τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς» της προκήρυξης της Μεσσηνιακής Συγκλήτου, σε μορφή παπύρου. Η Προκήρυξη αποτελεί ιστορικά το πρώτο πολιτικό και διπλωματικό κείμενο του Αγώνα. Μέσω αυτής, οι επαναστατημένοι Έλληνες γνωστοποιούν την απόφαση του έθνους να αποτινάξει τον ζυγό της οθωμανικής δουλείας, ζητώντας τη συνδρομή των χριστιανικών λαών. Μνημείο με το κείμενο της προκήρυξης υπάρχει στην πλατεία της 23ης Μαρτίου στην Καλαμάτα. Στους ομιλητές και σε όλους τους συμμετέχοντες δόθηκε, επίσης, οικολογική τσάντα με παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής μας από τις εταιρείες «ΣΥΚΙΚΗ», «ΑΦΟΙ ΛΑΜΠΟΥ», «ΑGROVIM», «ΚΑΦΕΚΟΠΤΕΙΟ ΣΠΙΝΟΣ», «ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Π. ΠΑΠΑΔΕΑΣ & ΣΙΑ Ε.Ε». Επίσης ο «Σύλλογος Μικρασιατών Καλαμάτας» και ο «Σύλλογος Επτανησίων Καλαμάτας» προσέφεραν παραδοσιακά γλυκίσματα τα οποία παρασκεύασαν αποκλειστικά για τους ομιλητές και τους συνέδρους του συνεδρίου. Οι επιχειρηματίες της πόλης μας συνέβαλαν στην πραγματοποίηση του Συνεδρίου διαφημίζοντας την επιχείρησή τους στο φυλλάδιο που εξέδωσε ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Μεσσηνίας. Καθ’ όλη τη διάρκεια του συνεδρίου τηρήθηκαν αυστηρά τα πρωτόκολλα αυξημένης επαγρύπνησης που ισχύουν για τον SARS-CoV-2.

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ (Ν.Π.Δ.Δ.) ΚΩΝ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ 8 – ΚΑΛΑΜΑΤΑ 24100 - Τ. 27210 22136 - F. 27210 22538 e-mail: osm@kal.forthnet.gr

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΕΣΕ Ρ Ά ΜΑΣ ΣΑΣ ΚΑΙ

! Ε Μ Έ Λ Ο Τ α τερνέ νία Π ω τ ν λεια Α Επιμέ

ΤΑΙΝΊΕΣ

Η ώρα της μεγάλης οθόνης ήρθε ξανά…

22

Οι χειμερινές κινηματογραφικές αίθουσες ανοίγουν και πάλι. Οι μεγαλύτερες παραγωγές έρχονται να μας θυμίσουν την μαγεία της κινηματογραφικής εμπειρίας στα… σκοτεινά. Τα blockbusters επιστρέφουν μετά από ένα μεγάλο διάστημα αποχής και δίνουν τη μάχη τους να κρατηθούν αποκλειστικά στις αίθουσες, κερδίζοντας το μεγάλο στοίχημα ενάντια στην ταυτόχρονη προβολή σε online πλατφόρμες. Επίσης επιστρέφουν τα μεγάλα φεστιβάλ με φυσική παρουσία, καθώς οι σινεφίλ περιμένουν αγωνιωδώς το 62ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το σινεμά επιτέλους γυρίζει στο σπίτι του, ας το στηρίξουμε όλοι.

1 «Το γεγονός» (L’Événement) της Audrey Diwan

H ταινία έναρξης του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στις 4 Νοεμβρίου. Βραβευμένη με Χρυσή Άρκτο στο 78ο Φεστιβάλ Βενετίας, είναι μια από τις πολυαναμενόμενες ταινίες του Φεστιβάλ. Η υπόθεση μιλάει για μια γυναίκα που αγωνίζεται να ορίσει τη μοίρα της και το σώμα της μέσα σε μια συγκινητική ιστορία που μας γεμίζει δύναμη και ελπίδα. Το «L’Événement» βασίζεται στο σχεδόν αυτοβιογραφικό βιβλίο της σπουδαίας Annie Ernaux, σε σενάριο Audrey Diwan και Marcia Romano.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

2 «Eternals»

της βραβευμένης με Όσκαρ σκηνοθεσίας Chloe Zao και των Marvel Studios

Μια νέα παρέα αθάνατων ηρώων κάνει την εμφάνισή της στο κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel φέρνοντας στη μεγάλη οθόνη τους “Eternals”. Μια μάχη που κρατάει χιλιάδες χρόνια αναγκάζει τα μέλη της ομάδας να προστατεύσουν τη γη για μια ακόμη φορά από τον παλιότερο και πιο επικίνδυνο εχθρό του σύμπαντος, τους “Deviants”.

3 «Encanto»

των Jared Bush, Byron Howard, Charise Castro Smith της Disney Η Mirabel ζει σε έναν κόσμο γεμάτο μαγεία. Η πόλη της, το σπίτι της και η οικογένειά της όλοι έχουν κάποιο μαγικό δώρο. Εκτός από την ίδια. Καθώς η μαγεία της οικογένειάς της κινδυνεύει να χαθεί για πάντα η Mirabel είναι η μόνη που μπορεί να τη σώσει, ανακαλύπτοντας πράγματα για τον εαυτό της.

4 «Dune»

του Denis Villeneuve

Η νέα πολυαναμενόμενη διασκευή του θρυλικού βιβλίου Dune του Frank Herbert του μακρινού 1965 έρχεται επιτέλους στους κινηματογράφους με τον σκηνοθέτη Denis Villeneuve να θέλει να κερδίσει ένα μεγάλο στοίχημα. Ο Paul Atreides καλείται σε ένα επικίνδυνο πεπρωμένο, καθώς είναι ο μόνος που μπορεί να σώσει τον κόσμο του και την οικογένειά του. Ενώ διάφορες δυνάμεις συγκρούονται, ο ίδιος θα πρέπει να επιβληθεί στο φόβο του και να προστατεύσει το πιο πολύτιμο φυσικό πόρο του σύμπαντος. Ένα επικό ταξίδι του ήρωα που επιτέλους έχουμε την κινηματογραφική τεχνολογία για να το απολαύσουμε.

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

5 «Συνέβη στο Σόχο»

του Edgar Wright Η πολυακουσμένη ταινία του Edgar Wright φτάνει επιτέλους στις ελληνικές οθόνες και δεν μπορούμε να περιμένουμε να την δούμε! Η υπόθεση μιλάει για την Eloise, που μεταφέρεται στην δεκαετία του ’60 στο σώμα της Sandie και καθώς απολαμβάνει αυτή την μαγική δεκαετία τόσο το παρόν όσο και το παρελθόν αρχίζουν να αλλάζουν με ολέθριες συνέπειες.

6 «Venom 2»

του Andy Serkins

Ο Eddie Brock και ο Venom επιστρέφουν στο κινηματογραφικό σύμπαν του Spiderman και της Marvel, καθώς το sequel της ταινίας «Venom» είναι γεγονός. Αυτή τη φορά το αχτύπητο δίδυμο πρέπει να αντιμετωπίσει τον Carnage ο οποίος κατοικεί στο σώμα ενός εξίσου επικινδύνου δολοφόνου του Cletus Kasady. Με περίσσιο χιούμορ και αίμα η ταινία με υπογραφή Andie Serkins είναι γεγονός.

Cinemas are opening up again in their usual form with the blockbusters making a comeback and trying really hard to hold on from the parallel streaming releases. Film festivals are also back with physical screenings! Cinephiles from all over the world are waiting for the 62nd Thessaloniki International Film Festival to start. Cinema is finally coming home and we really need right now to get back to the dark rooms and show our support to the 7th Art.

ΤΑΙΝΊΕΣ

Winter cinemas are open

23

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

OCTOBER 2021

Διατροφικές ανάγκες του ανθρώπου Για μια σωστή διατροφή - 5ο μέρος

Του Κ. Α. Δημόπουλου*

Μια σωστή διατροφή για έναν ενήλικα υγιή πρέπει να του παρέχει τις απαιτούμενες θρεπτικές ύλες, ώστε να συμβαίνουν και τα επόμενα δύο πράγματα: 1) Να γίνεται αναπλήρωση των συστατικών του σώματος και να διατηρείται η ομαλή λειτουργία του οργανισμού.

2) Να προσλάμβάνει ο οργανισμός την απαραίτητη ενέργεια. Για την πρώτη περίπτωση απαιτούνται: • Ποσότητα 1gr πρωτεΐνης/kg βάρους σώματος/ημέρα. Το μισό από την πρωτεΐνη αυτή πρέπει να είναι ζωικής προέλευσης, διαφορετικά απαιτείται περισσότερο από 1gr πρωτεΐνης.

• Όχι πλήρης αποκλεισμός των σακχάρων από τη διατροφή, αλλά λήψη τουλάχιστον 100mg υδατανθράκων/ kg βάρους σώματος/ημέρα.

• Όχι πλήρης αποκλεισμός των λιπαρών υλών από τη διατροφή, γιατί με τον τρόπο αυτό δεν θα λαμβάνονται τα απαραίτητα λιπαρά οξέα,

πιθανόν να μην παραλαμβάνονται και οι απαραίτητες λιποδιαλυτές βιταμίνες, καθώς οι λιπαρές ύλες βοηθούν (σαν λιπαντικό) στην ομαλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος.

• Λήψη φυτικών τροφίμων, για να καλυφθούν οι ανάγκες σε βιταμίνες, ανόργανα άλατα και κυτταρινούχων φυτικών ινών. Για την δεύτερη περίπτωση απαιτείται: • Η πρόσληψη των απαραίτητων ημερήσιων θερμίδων, που καθορίζονται από τον ακόλουθο τύπο: Απαραίτητο ημερήσιο ποσό θερμίδων = Βασικό ποσό θερμίδων (Βασικός μεταβολισμός) + Ποσό θερμίδων για φυσικές δραστηριότητες Το βασικό ποσό θερμίδων είναι η ενέργεια που καταναλώνει ο οργανισμός, όταν βρίσκεται σε ηρεμία. Δηλαδή βρίσκονται σε αδράνεια οι μύες, ο εγκέφαλος και τα όργανα της πέψης. Με άλλα λόγια αντιπροσωπεύει την ενέργεια που καταναλώνει ο οργανισμός για να επιτελεσθούν μέσα του οι διάφορες φυσιολογικές λειτουργίες. Ο βασικός μεταβολισμός εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως την ηλικία, το φύλο, το μέγεθος του σώματος, τη σύσταση του σώματος, την κατάσταση υγείας, την έκκριση των ενδοκρινών αδένων. Οι φυσικές δραστηριότητες αυξάνουν σημαντικά τις ανάγκες του οργανισμού σε ενέργεια. Επιπλέον όμως θα πρέπει να προστεθούν και τα ποσά ενέργειας που απαιτούνται για τη διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας στο σώμα αλλά και για τις διεργασίες της πέψης. Συμπερασματικά, θα πρέπει το 50% περίπου των θερμίδων από την τροφή να προέρχεται από τους υδατάνθρακες, το 40% περίπου από τις λιπαρές ύλες και το 10% περίπου από τις πρωτεΐνες. Αν δεν ικανοποιεί κανείς τις απαιτήσεις για την αναπλήρωση και ομαλή λειτουργία του οργανισμού, θα παρουσιάζονται προβλήματα, που αν είναι σχετικά μικρά μπορεί και τα «λύνει» ο οργανισμός. Αλλά αν είναι μεγαλύτερα θα εκδηλώνονται σαν ασθένειες. Αν δεν ικανοποιεί τις απαιτήσεις για ενέργεια, ανάλογη των φυσικών δραστηριοτήτων του, τότε ή θα παχαίνει ή θα χάνει βάρος. * Ο Κ. Α. Δημόπουλος είναι Ομότιμος Καθηγητής Βιοχημείας και Χημείας Τροφίμων Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

27

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Πώς οι σεφ «χωράνε» έναν ολόκληρο τόπο σ’ ένα πιάτο

Μυρίζει Μεσσηνία! Η Μεσσηνιακή Γαστρονομία δεν περιγράφεται με λέξεις, αλλά με το άρωμα, τη γεύση, τα χρώματα σε ένα πιάτο. Και δεν είναι μόνο ένα πιάτο. Είναι μια ολόκληρη ιστορία, η κουλτούρα αυτού του τόπου, ο τρόπος με τον οποίο ο κάθε σεφ «χωράει» σε ένα μόνο πιάτο όλον τούτο τον τόπο. Αλλά κυρίως τα προϊόντα που παράγουν οι άνθρωποι. Οι παραγωγοί που καλλιεργούν τη γη, όσοι κάνουν την ελιά ελαιόλαδο, το σταφύλι κρασί, την τομάτα σάλτσα, την αγκινάρα τουρσί, το σύκο μαρμελάδα, το χοιρινό παστό, την πατάτα πουρέ, το γάλα τυρί… Από αυτό το τεύχος ξεκινά ένα ταξίδι πραγματικά απολαυστικό.

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

Κέλλυ Δημητρούλια

28

Ζητήσαμε από τον σεφ Κωνσταντίνο Βασιλειάδη τον ορισμό της Μεσσηνιακής Γαστρονομίας. Και μας απάντησε: Είναι πολύ δύσκολο να ορίσεις τι εστί Μεσσηνιακή Γαστρονομία και είναι τιμή μου που συμμετέχω σε όλο αυτό. Μιλάμε για κάτι ιστορικό, έχει πολύ βάθος. Καθημερινά πολλοί παλεύουν για ό,τι σημαίνει μεσσηνιακή γαστρονομία. Από τον πρωτογενή τομέα, μέχρι τα μεσσηνιακά προϊόντα που μπαίνουν στο ράφι. Έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους που είναι αγρότες, εκείνους που δουλεύουν στην ελιά, που εκτρέφουν ζώα, που δημιουργούν τυροκομικά και γαλακτοκομικά, αλιεύουν ψάρια και θαλασσινά, μεταποιούν, δημιουργούν… Μια ολόκληρη κληρονομιά που φτάνει σε εμάς μέσα από κλασικές συνταγές. Μια κληρονομιά που αποτελεί πηγή έμπνευσης και δημιουργίας. Μεγαλώσαμε με ριγανάδα. Με ελαιόλαδο δηλαδή σε ψωμί, με φέτα ή σφέλα, τομάτα και ρίγανη. Τελικά για εμένα Μεσσηνιακή Γαστρονομία είναι κάτι πολύ παραπάνω απ’ ό,τι έχουμε δει μέχρι στιγμής και απ’ ό,τι έχω στο μυαλό μου προσωπικά. Είναι η τσιλαδιά, οι μανιάτικες πίτες και η τσουχτή μέχρι τις πέτουλες της Γιάλοβας. Είναι ακόμα οι πρώτες ύλες που παίρνουμε και δημιουργούμε νέα πιάτα. Προϊόντα με τα οποία σε καλωσορίζει η Καλαμάτα, η Μεσσηνία. Σύκο, σφέλα, ελιά, παστό, λαλλάγι…. Με τα 4 από αυτά τα προϊόντα δημιουργήσαμε ένα πιάτο εξαιρετικό, άκρως μεσσηνιακό!

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

Λαλαγγοπιτάκι με σφέλα, ελιά και παστό

Σερβίρεται μόνο του σε πιατάκι, μπαίνει σε πίτες, ζυμαρικά, παντού… Παστό: Είναι ένα αλλαντικό από διάφορα κομμάτια χοιρινού, με άρωμα πορτοκάλι, που μας αρέσει πολύ. Κάθε χωριό το παρασκευάζει λίγο διαφορετικά. Οι μερακλήδες ξέρουν πως τρώγεται ζεστό. Επίσης σερβίρεται μόνο του ή μπαίνει σε άλλες συνταγές. Ελιά: Ο καρπός -η καρδιά- της Μεσσηνίας. Αν ο ήλιος είχε γεύση θα είχε τη γεύση της ελιάς. Λαλάγγι: Ένα κριτσίνι λαδερό που στέκεται σε κάθε σπίτι. Το έχουμε συναντήσει σε πολλά καλωσορίσματα, παραδοσιακούς γάμους, εκδηλώσεις. Τρώγεται μόνο του ή με σφέλα, και αφήνει αυτό το άρωμα πορτοκάλι, το λάδι και το τραγανό στοιχείο που επιθυμούμε. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά λαλλάγια, καθώς σε κάθε χωριό το συναντάς με διαφορετική συνταγή. Τραγανό, μαλακό, λεπτό, χοντρό… αλλά όλοι ξέρουν ότι τηγανίζεται σε ελαιόλαδο.

Γιατί πιάτο με λαγγοπιτάκια; Πήραμε την κληρονομιά από τους προγόνους μας και τις αναμνήσεις μας και δημιουργήσαμε κάτι νέο, για να το κληροδοτήσουμε στους επόμενους. Σκεφτόμαστε δημιουργικά και με σεβασμό στην πρώτη ύλη. Είναι μια ιδέα που ξεκίνησε από το κλασικό πιάτο που σερβίρουμε στα καφενεία της πόλης και των χωριών, με το τσιπουράκι και ουζάκι, με λαλάγγι, ελιά, παστό σφέλα και τομάτα. Συμπληρώνουμε λίγο λάδι και ρίγανη… έτοιμο.

Πώς το κάναμε; Ανοίξαμε το λαλάγγι σε ζυμάρι και τα υπόλοιπα υλικά τα κάναμε γέμιση. Την τυλίξαμε με το λαλαγγοπιτάκι και το τηγανίσαμε όπως το λάγαγγι. Το αποτέλεσμα είναι τραγανό σαν λαλάγγι, με γέμιση που έχει γεύση και άρωμα Καλαμάτας! Και όλα αυτά χωρίς να ξεφύγουμε από την αισθητική της απλότητας, που μπορεί να σταθεί σε ένα πολύ καλό εστιατόριο.

Πού σερβίρεται; Πρωτοπαρουσιάστηκε στο «Μessinian Ιcon» και μετέπειτα στο «Μπλε Καναρίνι». Έχει παρουσιαστεί και σε event στο «Βlue Palace» στην Κρήτη, με διοργανωτή σεφ τον Αθηναγόρα Κωστάκο.

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

Σφέλα: Κατσικίσιο τυρί που περνάει αρκετά στάδια επεξεργασίας. Υπάρχει μαλακή ή σκληρή, καθώς το κάθε τυροκομείο το φτιάχνει με τον δικό του τρόπο. Αλλά η γεύση και η αίσθηση που σου δίνει είναι μία και μοναδική.

29

.

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

.

GO ON 12ΤΗ ΙSSUE

OCTOBER 2021

.

Αργύρης Μαυρέας

GO ON ΤΕΥΧΟΣ 12

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021