ΔIANEMETAI ΔΩPEAN ΣTA MEΛH TOY ΞENOΔOXEIAKOY EΠIMEΛHTHPIOY
ΚΑΠΑ ΣΙΓΜΑ ΔΕΛΤΑ Α.Ε. ΣΗΤΕΙΑΣ 8 & ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ - 144 51 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ
MHNIAIO TOYPIΣTIKO OIKONOMIKO KAI EΠIXEIPHMATIKO ΠEPIOΔIKO - TEYXOΣ 250 - ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2018 - 6,00 €
Αφιέρωμα Δωδεκάνησα ΘΕΜΑ: «Έκρηξη» των αφίξεων
στην Ελλάδα το 2018 GBR: «Μαγνήτης» για τους τουρίστες το κλεινόν άστυ
ΕΛΣΤΑΤ: Ξεκίνησαν να ξανά-
ταξιδεύουν οι Έλληνες
Nana Princess
Σημείο αναφοράς στον Τουρισμό πολυτελείας
THE KRESTEN ROYAL VILLAS & SPA
KRESTEN PALACE HOTEL
6th klm Kallithea Avenue, GR 85100 Rhodes - Greece Tel: +30 22410 03650, Fax: +30 22410 03651 Email: info@thekrestenroyal.gr
6th klm Kallithea Avenue, GR 85100 Rhodes - Greece Τel.: +30 22410 62714, Fax: +30 22410 65976 Email: info@krestenpalace.gr
www.krestenhotels.gr
www.krestenhotels.gr
30
34
48
26. ΕΛΣΤΑΤ: Ξεκίνησαν να ξανά-ταξιδεύουν οι Έλληνες Περισσότεροι από 4,5 εκατοµµύρια Έλληνες ταξίδεψαν το 2017, πραγµατοποιώντας πάνω από 7,5 εκατ. ταξίδια
Mηνιαίο Tουριστικό Eπιχειρηµατικό και Oικονοµικό Περιοδικό Tεύχος 250 - Ιούλιος-Αύγουστος 2018
στο εσωτερικό της χώρας, επιλέγοντας εντούτοις για τη διαµονή τους τα εξοχικά ή τα στπίτια φίλων και συγγενών.
30. Nana Princess Suites Villas & Spa: Το νέο σηµείο αναφοράς στον πολυτελή Τουρισµό Με 112 υπερπολυτελείς σουίτες και βίλες, το Nana Princess Suites Villas & Spa, το νέο εξάστερο ξενοδοχείο της
Iδιοκτήτης: KAΠA ΣIΓMA ∆EΛTA A.E. Eκδότης-∆ιευθυντής: Kωνσταντίνος Στ. ∆εριζιώτης ∆ιεύθυνση Σύνταξης: Φλώρα Γιούπη Γραφεία Aθηνών: Σητείας 8 & Μεσολογγίου,
οικογένειας Καράτζη, αναµένεται να αποτελέσει τα επόµενα χρόνια σηµείο αναφοράς στον τουρισµό πολυτελείας, στην Κρήτη και γενικά στη χώρα.
34. GBR: «Μαγνήτης» για τους τουρίστες το κλεινόν άστυ
144 51 Μεταµόρφωση
Τον ισχυρότερο πόλο έλξης ξένων επισκεπτών στην Ελλάδα αποτελεί η Αθήνα, καταγράφοντας τη µεγαλύτερη
Tηλ. Κέντρο: 210 211 76 76, Fax: 210 211 76 77,
αύξηση ανάµεσα στους αλλοδαπούς ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν τη χώρα µας, κατά το β’ τρίµηνο του έτους, σε
www.money-tourism.gr, www.ksd.gr e-mail: sec@ksd.gr, info@ksd.gr Γραφεία Θεσσαλονίκης
σύγκριση µε το αντίστοιχο τρίµηνο το 2017, σύµφωνα µε την GBR Consulting.
38. «Έκρηξη» των αφίξεων στην Ελλάδα το 2018
Aλεξάνδρου Φλέµινγκ 36, 546 42
Αξιόλογη αύξηση 15% σηµείωσαν οι διεθνείς ταξιδιωτικές αφίξεις στη χώρα µας την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου
Tηλ-Fax.: 2310 83 35 18
2018, διαµορφούµενες σε 11,5 εκατοµµύρια, σύµφωνα µε τα στοιχεία που συνέλεξε και ανέλυσε το Ινστιτούτο του Συνδέσµου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.
ΜΕΛΟΣ
42. ∆ιίστανται οι απόψεις ΙΝΣΕΤΕ – ΕΣΕΕ για την τουριστική κίνηση και τις επιπτώσεις στο λιανεµπόριο Αντίθετο µε τα συµπεράσµατα της πρόσφατης µελέτης του ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ για τον αντίκτυπο του τουρισµού στο λιανεµπόριο, εµφανίζεται το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ (ΙΝΣΕΤΕ).
48. Αφιέρωµα ∆ωδεκάνησα: «Βούλιαξαν» από Τουρισµό Ρόδος και Κως ΣYN∆POMEΣ Eσωτερικού:................................................................80,00€ Φοιτητές-Σπουδαστές:...........................................40,00€ Eταιριών:................................................................... 100,00€ Kύπρου: .................................................................... 100,00€ Eξωτερικού*: .............................................................90,00€ * Για Ευρώπη η επιβάρυνση για ταχυδροµικά τέλη είναι € 6 ανά τεύχος. Για λοιπούς προορισµούς κατά περίπτωση.
4 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Σε υψηλούς ρυθµούς διαµορφώνεται η τουριστική κίνηση στη Ρόδο, την Κω, όπως και στο σύνολο των νησιών του Νοτίου Αιγαίου, προσθέτοντας σηµαντικά οφέλη στον ελληνικό Τουρισµό. Αυτό επιβεβαιώνουν, τόσο τα υφιστάµενα στατιστικά στοιχεία και δεδοµένα, όσο και οι ίδιοι οι επιχειρηµατίες και οι εκπρόσωποι τουριστικών φορέων, οι οποίοι µιλούν στο «Χ&Τ», στο πλαίσιο του αφιερώµατος του περιοδικού στα ∆ωδεκάνησα.
Mόνιµες Στήλες Eίπαν-έγραψαν, Τουριστικός Πράκτωρ, ∆ιεθνή Νέα, Κοσµικά, Eιδήσεις
6 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Atrium Prestige
Atrium Palace
Atrium Platinum
καρτολόγος
Χάρις Σιγανός - WYNDHAM - ZEUS Γιατί η επέκταση της αλυσίδας, η συνεχής ένταξη νέων ξενοδοχείων, η αναβάθμιση των υπηρεσιών, αλλά και τα αποτελέσματα, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, έχουν ξεπεράσει και τον πλέον αισιόδοξο παρατηρητή. Συγχαρητήρια και καλύτερα!!!
ΕΟΤ Ρωσίας - Πολύκαρπος Ευσταθίου Γιατί κάνει εξαιρετική δουλειά, τόσο ο διευθυντής, όσο και το προσωπικό του γραφείου, λειτουργώντας υποδειγματικά, σε δύσκολες συνθήκες και σε μια αχανή χώρα, δίνοντας το παρόν, παντού. Μπράβο!!!
GRIVALIA PROPERTIES - Γιώργος Χρυσικός Γιατί απέκτησε το τέταρτο κατά σειρά ξενοδοχειακό της ακίνητο. Ο Γιώργος Χρυσικός, επιβεβαιώνει ότι στόχος είναι να καταστεί η Grivalia Hospitality η νο1 πλατφόρμα επενδύσεων σε υψηλής ποιότητας τουριστικά ακίνητα στην Ελλάδα. Μπράβο!!!
• Και καθώς «βγαίνει» ο Αύγουστος, τα πρώτα ασφαλή συμπεράσματα για τη φετινή σεζόν, είναι «μπροστά» μας. Ναι είναι μια καλή χρονιά, ίσως όχι όσο θα θέλαμε, αλλά στο «sky is the limit», οι παλιοί έλεγαν «η κότα πίνει νερό, κοιτάει και τον Θεό»…
Αυτό δεν βγήκε όμως και αναγκάστηκαν να κάνουν προσφορές, με τις κρατήσεις να επανέρχονται σε υψηλά επίπεδα και τα κενά να μειώνονται δραστικά, αν όχι να εξαφανίζονται.
θηκε με πτώση 3% στις επισκέψεις Ρώσων ταξιδιωτών στην Ελλάδα και ο Ιούνιος με πτώση 5%.
• Με άλλα λόγια, εχθρός του καλού είναι το καλύτερο, αλλά µια ακόµη χρονιά ρεκόρ, «µιλάει» από µόνη της. Για το οικονομικό αποτύπωμα της χρονιάς, είναι μάλλον νωρίς, αν και τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, αναφορικά µε τη µέση κατά κεφαλή δαπάνη, εξελίσσονται έστω και οριακά θετικά. Για τα ξενοδοχεία τι να πει κανείς, αφού η υπερφορολόγηση, δηµιουργεί ασφυκτικές συνθήκες… Ανησυχία υπήρξε στα τέλη Ιουλίου, καθώς Αύγουστος και Σεπτέµβριος, εµφάνιζαν, σε όλες τις κατηγορίες ξενοδοχείων, σε ολόκληρη την Ελλάδα, σηµαντικά κενά, που οφείλονται στην τακτική αρκετών ξενοδόχων να προχωρήσουν πολύ νωρίς φέτος σε stop sales, έτσι ώστε να πουλήσουν ακριβά τα τελευταία δωµάτια.
8 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
• Η γερµανική αγορά, µάλλον θα σηµειώσει ιστορικό ρεκόρ όλων των εποχών στην Ελλάδα, ενώ Αγγλία και Γαλλία, εξελίσσονται εξαιρετικά θετικά. Στον αντίποδα η ρωσική αγορά, που να θυμίσουμε ότι όταν από τις αρχές του χρόνου γράφαμε ότι η χρονιά θα έχει προβλήματα, αρκετοί μας κουνούσαν το δάχτυλο. • Με τις διπλωματικές σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας να διέρχονται μία δύσκολη καμπή, οι τουριστικές ροές από τη Ρωσία προς τη χώρα µας συνεχίζουν ολοένα να µειώνονται, ενώ οι Ρώσοι δείχνουν τη σαφή προτίµησή τους στην Τουρκία. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι Ρώσοι τουρίστες που επισκέφθηκαν την Κρήτη, τον Ιούλιο, ήταν 12% λιγότεροι, σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Από την αρχή της θερινής περιόδου, η αρνητική δυναμική των ταξιδιών των Ρώσων στην Κρήτη έχει ενταθεί, καθώς ο Μάιος ολοκληρώ-
• Την ίδια στιγµή µειωµένοι κατά το ίδιο ποσοστό 12% είναι οι Ρώσοι και στην Χαλκιδική, όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύει ο αερολιμένας Θεσσαλονίκης. Από την αρχή της θερινής περιόδου, η αρνητική δυναμική έχει εντατικοποιηθεί. Έτσι, τον Μάιο, η μείωση της ροής τουριστών ήταν 3% και τον Ιούνιο 7%, σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μήνες του 2017. Η µείωση του ενδιαφέροντος των Ρώσων τουριστών για διακοπές στην Ελλάδα οφείλεται στον έντονο ανταγωνισµό από πιο προσιτά τουρκικά θέρετρα. Όπως λένε οι ειδικοί, ο συνολικός όγκος των αεροπορικών μεταφορών από τη Μόσχα στη Χαλκιδική αντιστοιχεί σήμερα σχεδόν στο επίπεδο του περασμένου έτους, αλλά λόγω της μικρότερης ζήτησης, υπάρχει πλεόνασμα αεροπορικών θέσεων και έτσι τα προγράμματα πτήσεων βελτιστοποιούνται σταδιακά. Στο πλαίσιο αυτό, το Mouzenidis Travel µείωσε κατά µία τη συχνότητα των πτήσεων της Ellinair από
Ρωσικός τουρισµός Κάτι το ρούβλι, κάτι η οικονομική κατάσταση στη Ρωσία, κάτι οι προσφορές των Τούρκων, οδήγησαν σε προβλήματα στην «έλευση» των Ρώσων στην Ελλάδα. Αν τελικά πιάσουµε τα περυσινά νούµερα, θα είναι εξαιρετικό επίτευγµα…
Υπουργείο Εργασίας Γιατί η διαφαινόμενη «πρεμούρα» για επέκταση των κλαδικών συμβάσεων, που έχει το υπουργείο Εργασίας, δεν προοιωνίζεται θετικών εξελίξεων. Ο γάιδαρος του Χότζα, όταν έµαθε να µην τρώει, ψόφησε…
ΟΛΠ Για τους διθύραμβους, επειδή οι υπηρεσίες του επέδειξαν «πλήρη ετοιμότητα» στην πυρκαγιά του πλοίου της ΑΝΕΚ. Δηλαδή αυτοσυγχαίρεται επειδή οι υπάλληλοί του έκαναν τη δουλειά τους!!! Για το αυτονόητο δηλαδή…
τη ρωσική πρωτεύουσα στη Θεσσαλονίκη, κάθε Τρίτη. Νωρίτερα, η συχνότητα των πτήσεων της αεροπορικής εταιρίας UTair µειώθηκε, ενώ και η Aeroflot δροµολόγησε µικρότερα αεροσκάφη.
χωρίς να σέβεται νόμους και κανόνες, ακόμα και να εκτοξεύει απειλές. Η ελληνορωσική φιλία επιτάσσει την εγκατάλειψη τέτοιων αντιλήψεων και όχι το αντίστροφο». Από την πλευρά του, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, απάντησε πως η αντίδραση της Μόσχας προκλήθηκε από την απέλαση δύο Ρώσων διπλωματών και την απαγόρευση εισόδου σε άλλους δύο, στις αρχές Ιουλίου. Όμως, σύµφωνα µε την Αθήνα, οι Ρώσοι διπλωµάτες επιχείρησαν να υπονοµεύσουν τη συµφωνία µεταξύ της ΠΓ∆Μ και της Ελλάδας, η οποία θα επιτρέψει στα Σκόπια να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ.
ων χρηματοδότησης. – Την κατάρτιση του οριστικού πίνακα με τα 1.699 επιχορηγούμενα/ενταγμένα επενδυτικά σχέδια της Δράσης, συνολικού επιχορηγούμενου προϋπολογισμού (δημόσια δαπάνη) 95.661.180,73 ευρώ. – Την απόρριψη ως μη επιλέξιμων/απορριφθέντων 854 επενδυτικών σχεδίων, με συνολικό αιτούμενο προϋπολογισμό 91.669.965,68 ευρώ. Στα αξιοσηµείωτα της απόφασης αυτής είναι το γεγονός ότι, ενώ ο αριθµός των επενδυτικών σχεδίων που εγκρίθηκαν, είναι περίπου διπλάσιος από αυτόν που απορρίφθηκαν, ο αιτούµενος προϋπολογισµός και των δύο είναι σχεδόν ίδιος, γεγονός που σηµαίνει την προώθηση «µικρών προτάσεων», με ότι αυτό σημαίνει για τη βιωσιμότητα και τη συνεισφορά τους στην Οικονομία. Η συγκεκριμένη απόφαση αφορά στην οριστική απόρριψη των επιχειρηματικών σχεδίων στη Δράση. Η προθεσμία δικαιώματος άσκησης/υποβολής ενστάσεων είναι από την ημερομηνία οριστικής απόφασης έως 20 Σεπτεμβρίου 2018.
• Υπενθυμίζεται ότι οι ελληνο-ρωσικές, διπλωµατικές σχέσεις διαταράχθηκαν όταν η ρωσική κυβέρνηση προχώρησε στην απέλαση δύο Ελλήνων διπλωµατών, ενός στελέχους του εμπορικού – οικονομικού τμήματος και του υπεύθυνου επικοινωνιών της ελληνικής πρεσβείας. Παράλληλα, απαγόρευσε στον διευθυντή του γραφείου του κ. Κοτζιά, την είσοδο στη Ρωσία. Σύμφωνα με το ρωσικό ΥΠΕΞ, o κ. Φρυγανάς εκλήθη επίσης προκειμένου να δώσει εξηγήσεις για τις «μη φιλικές ενέργειες της Αθήνας», κατά τη διάρκεια των προηγούμενων εβδομάδων. Τις ενέργειες αυτές ακολούθησε µπαράζ ανακοινώσεων και από τις δύο πλευρές, επιβεβαιώνοντας τις τεταµένες σχέσεις. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, με αιχμηρή ανακοίνωσή του, τονίζει, μεταξύ άλλων ότι «…Είναι φανερό ότι υπάρχει μια μερίδα Ρώσων, ευτυχώς μειοψηφική, που νομίζει ότι μπορεί να κινείται στην Ελλάδα
• Με συνολικό προϋπολογισµό 91.669.965,68 ευρώ 1.669 επενδυτικά σχέδια εγκρίθηκαν από το πρόγραµµα ενίσχυσης τουριστικών ΜΜΕ. Πρόκειται για αριθμό διπλάσιο, σε σχέση με αυτά που απορρίφθηκαν (854). Ο οριστικός κατάλογος επιχειρηματικών σχεδίων της Δράσης περιλαμβάνει: – Την οριστική βαθμολογική κατάταξη, μετά τη διαδικασία ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, των 2.553 υποβληθεισών αιτήσε-
• Με 10.000 επιπλέον αφίξεις τον Μάιο
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
9
και περίπου 40% αύξηση έναντι του ίδιου περυσινού µήνα, και µε πάνω από 7.000 τον Ιούνιο, έναντι του Ιουνίου 2017, η Τήνος κερδίζει το «στοίχηµα» της επέκτασης της τουριστικής περιόδου, που αποτελούσε βασικό στόχο της στρατηγικής της. Ταυτόχρονα, εισέρχεται δυναμικά στην περίοδο αιχμής, πράγμα που επίσης αποτελούσε στόχο για την τουριστική ανάπτυξη του νησιού και την πληρότητα των συνεχώς αυξανόμενων καταλυμάτων. Ήδη η τουριστική κίνηση συνεχίζει με ανοδικούς ρυθμούς και, σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις, η χρονιά θα κλείσει με εντυπωσιακά αποτελέσματα. «Οι αριθμοί επιβεβαιώνουν τη συστηματική προσπάθεια που καταβλήθηκε σε όλες τις αγορές ενδιαφέροντος και πιστώνεται σε όλους όσοι δούλεψαν για αυτό τον σκοπό, με πρώτη την αρμόδια αντιδήμαρχο, κα. Αναστασία Δεληγιάννη», επισημαίνει σε δηλώσεις του ο δήμαρχος του νησιού, κ. Γιάννης Σιώτος. • Προσελκύοντας 16 εκατοµµύρια τουρίστες, αριθµός αυξηµένος κατά περισ-
αγορά, µε περίπου 2,4 εκατοµµύρια αφίξεις στο εξάµηνο, καταγράφοντας αλµατώδη ανάπτυξη 40%. Μόνο τον Ιούνιο καταγράφηκαν σχεδόν 900.000 αφίξεις, αυξημένες κατά 29%. Αντίστοιχα, ο αριθµός των Γερµανών επισκεπτών αυξήθηκε κατά 25% σε 1,56 εκατοµµύρια το πρώτο εξάµηνο, ενώ τον Ιούνιο επισκέφθηκαν την Τουρκία 452.000 Γερμανοί, αριθμός αυξημένος κατά 18%. Η διψήφια αυτή αύξηση αντανακλά τις προβλέψεις των Γερμανών ταξιδιωτικών πρακτόρων για ισχυρές κρατήσεις για τον προορισμό αυτό το καλοκαίρι. Άλλες ακόμη αγορές οι οποίες παρουσίασαν, επίσης, δυναμική ανάπτυξη είναι η Βρετανία, µε τον αριθµό των Βρετανών επισκεπτών, για παράδειγµα, να «εκτοξεύεται» κατά 45%, σε πάνω από 306.000 τον Ιούνιο και κατά 41% σε 858.000 κατά το πρώτο εξάµηνο. Μεταξύ των μικρότερων αγορών, ο αριθμός των επισκεπτών από την Πολωνία τριπλασιάστηκε σε 105.000, ενώ εντυπωσιακή αύξηση κατά 42% παρουσίασε ο αριθμός των Ολλανδών επισκεπτών τον Ιούνιο.
• Πρόστιµα «φωτιά» που ξεπερνούν τα 2 εκατ. ευρώ, σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τουρισµό, επέφεραν οι έλεγχοι του Σώµατος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) σε τουριστικούς προορισμούς και νησιά. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, επιθεωρητές και ειδικοί επιθεωρητές του ΣΕΠΕ πραγματοποίησαν για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο 2.319 ελέγχους σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό. Επιβλήθηκαν 525 πρόστιμα συνολικού ύψους 2.282.312,61 ευρώ, ενώ σε άλλες 86 περιπτώσεις η διαδικασία επιβολής κυρώσεων βρίσκεται σε εξέλιξη. Παράλληλα, την Κυριακή 15.7.2018, ημέρα λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων, οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων του Σ.ΕΠ.Ε. διενήργησαν πανελλαδικά 510 ελέγχους, επιβάλλοντας 47 πρόστιμα για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, συνολικού ύψους 139.848,93 ευρώ. Το επιχειρησιακό σχέδιο του ΣΕΠΕ, θα συνεχιστεί σε όλη την διάρκεια της τουριστικής περιόδου για την αποτελεσµατική καταπολέµηση φαινοµένων αδή-
σότερο από 30%, στο πρώτο εξάµηνο, η Τουρκία έχει επανέλθει δυναµικά στην τουριστική αγορά της Μεσογείου. Αυτό πιστοποιούν τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Τουρισμού και Πολιτισμού της Τουρκίας, σύμφωνα με τα οποία, µόνο τον Ιούνιο, οι διεθνείς αφίξεις στη γείτονα χώρα ανήλθαν σε 4,5 εκατοµµύρια, σηµειώνοντας αύξηση 29%. Ένας συνδυασμός χαμηλών τιμών, υψηλού επιπέδου ξενοδοχειακών υπηρεσιών και επαναφορά της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στον προορισμό, οδήγησαν στην ισχυρή τουριστική ανάκαμψη της χώρας. Οι δύο μεγαλύτερες αγορές-πηγές τουρισμού, η Ρωσία και η Γερµανία, παρουσιάζουν υψηλή ανάπτυξη, µε την πρώτη να διατηρεί τη θέση της ως κορυφαία
Εν τω μεταξύ, η τουρκο-γερµανική αεροπορική εταιρία Sun Express παρουσίασε το πρόγραµµά της για τον χειµώνα 2018/19, στο οποίο προστίθενται επιπλέον πτήσεις από τη Γερµανία στην Αττάλεια και τη Σµύρνη. Συνολικά, η αεροπορική εταιρία θα προσφέρει περισσότερες από ένα εκατοµµύριο διαθέσιµες θέσεις από τη Γερµανία προς την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων των 400.000 προς τη Σμύρνη. Επιπλέον, η Sun Express Γερμανίας έχει αυξήσει τη χωρητικότητά της από τη Γερμανία στην Αίγυπτο κατά 15%, σε 300.000 θέσεις, για την επικείμενη χειμερινή περίοδο, ενώ, παράλληλα, θα εκτελεί εβδομαδιαίο δρομολόγιο από τη Φρανκφούρτη και τη Λειψία στη Φουερτεβεντούρα.
λωτης, υποδηλωµένης και απλήρωτης εργασίας, αξιοποιώντας τις δυνατότητες στόχευσης που δίνουν τα πληροφοριακά συστήματα του Υπουργείου Εργασίας, αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου. Επιπλέον, με ημερομηνία έναρξης την 1η Ιουλίου και ως τις 15 Σεπτέμβριου βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα στοχευμένων ελέγχων στην Περιφέρεια Κρήτης, με τη συμμετοχή του ΣΕΠΕ, των υπηρεσιών του ΕΦΚΑ, της Οικονομικής Αστυνομίας και του ΣΔΟΕ, ακολουθώντας τη μεθοδολογία και τις καλές πρακτικές του πιλοτικού προγράμματος που εφαρμόστηκε πέρυσι στην Αττική.
10 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Με τιµή Μάσκα
Suite Living Between Sea & Sky PaLace, Sea & Sky Suite Living RodoS Between QUITe SIMPLY, coNSTITUTeS THe FINeST deLUXe ReSoRT RodoS PaLace, oN THeBetween ISLaNd oF RHodeS. Suite Living Sea & Sky QUITe SIMPLY, coNSTITUTeS THe FINeST deLUXe ReSoRT oN a SUPeRB LocaTIoN 3 KM FRoM RHodeS & ToWN Suite Living Between Sea Sky RodoS PaLace, oN THe ISLaNd oF RHodeS. aNd THe MedIeVaL cITY, JUST 50 MeTReS FRoM THe BeacH, Suite Living Between Sky QUITe coNSTITUTeS THe FINeSTSea deLUXe & ReSoRT RodoS oN aSIMPLY, SUPeRB LocaTIoN 3PaLace, KM FRoM RHodeS ToWN RodoS PaLace INVITeS YoU To oN THe RHodeS. QUITe coNSTITUTeS THe FINeST deLUXeTHe ReSoRT aNd THe SIMPLY, MedIeVaL cITY,ISLaNd JUSTPaLace, 50oFMeTReS FRoM BeacH, eXPeRIeNce THeRodoS TRUe eSSeNce oF ReSoRT LIFe. oN a SUPeRB LocaTIoN 3 KM FRoM RHodeS ToWN oN THe ISLaNd oF RHodeS. RodoS PaLace INVITeS YoU To QUITe SIMPLY, coNSTITUTeS THe FINeST deLUXe ReSoRT aNdoN THe cITY, JUST FRoM THe BeacH, a MedIeVaL SUPeRB LocaTIoN 3 50 KM FRoM ToWN eXPeRIeNce THe TRUe eSSeNce oF RHodeS ReSoRT LIFe. oN THe ISLaNd oFMeTReS RHodeS. RodoS PaLace INVITeS YoU To aNdoN THea MedIeVaL cITY, JUST3 50 FRoM THe BeacH, SUPeRB LocaTIoN KM MeTReS FRoM RHodeS ToWN eXPeRIeNce THe TRUe eSSeNce oF ReSoRT LIFe. RodoS PaLace INVITeS YoU To aNd THe MedIeVaL cITY, JUST 50 MeTReS FRoM THe BeacH, eXPeRIeNce THePaLace TRUe eSSeNce LIFe. RodoS INVITeS oF YoUReSoRT To eXPeRIeNce THe TRUe eSSeNce oF ReSoRT LIFe.
Rodos Palace Resort, Iraklidon Avenue Ixia, Rhodes T: +30 22410 97222, F: +30 22410 25350, E: info@rodos-palace.gr Rodos Palace Resort, Iraklidon Avenue Ixia, Rhodes Facebook/rodospalace, Instagram/rodospalace T: +30 22410 97222, F: +30 22410 25350, E: info@rodos-palace.gr Facebook/rodospalace, Instagram/rodospalace Rodos Palacewww.rodos-palace.gr Resort, Iraklidon Avenue Ixia, Rhodes T: +30 Rodos 22410 97222, +30 22410 25350, E: info@rodos-palace.gr Palace F: Resort, Iraklidon Avenue Ixia, Rhodes www.rodos-palace.gr Facebook/rodospalace, Instagram/rodospalace T: +30 22410 97222, F: +30 22410 25350, E: info@rodos-palace.gr Rodos Palace Resort, Iraklidon Avenue Ixia, Rhodes Facebook/rodospalace, Instagram/rodospalace T: +30 22410 97222, F: +30 22410 25350, E: info@rodos-palace.gr www.rodos-palace.gr Facebook/rodospalace, Instagram/rodospalace
www.rodos-palace.gr www.rodos-palace.gr
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΑΚΤΟΡΑΣ Σ
ε φάση… απογείωσης βρίσκεται το φετινό καλοκαίρι ο
Tα αεροδρόμια Σητείας, Μήλου και Νάξου κατέγραψαν τη μεγα-
ελληνικός τουρισμός, όπως αποδεικνύουν τα μέχρι τώρα
λύτερη ποσοστιαία αύξηση επιβατών στο επτάμηνο. Ειδικότερα,
στοιχεία αφίξεων, της ΥΠΑ, της Fraport και του ΔΑΑ. Σύμ-
σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία για το διάστημα Ιανουαρί-
φωνα με αυτά, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 3 εκατ. επιπλέ-
ου-Ιουλίου ’18, ο αερολιμένας που είχε το μεγαλύτερο ποσοστό
ον επιβάτες εξωτερικού διακινήθηκαν φέτος στην Ελλάδα έως και
αύξησης διακίνησης επιβατών είναι αυτός της Σητείας, με άνοδο
το τέλος Ιουλίου, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι.
101,9% (διακίνησε 33.110 επιβάτες το επτάμηνο του ’18, έναντι
Έτσι, ο στόχος των 32 εκατ. τουριστών που είχε θέσει το υπουργείο
16.402 το αντίστοιχο διάστημα του ’17).
Τουρισμού δείχνει όχι μόνο να επιτυγχάνεται, αλλά να υπερκαλύ-
Αντίστοιχα, το αεροδρόμιο της Μήλου κατέγραψε άνοδο επιβατικής
πτεται και οι συνολικές αφίξεις να ξεπερνούν τα 33 εκατομμύρια.
κίνησης 74,4% (διακίνησε 43.914 επιβάτες, έναντι 25.176 το περσινό
Για να δούµε…
διάστημα), ενώ 60,1% αύξηση επιβατών κατέγραψε το αεροδρόμιο
Π
της Νάξου, καθώς διακίνησε 46.404 επιβάτες το επτάμηνο του 2018, αραμένοντας στα της κίνησης, αύξηση επιβατών 10,1%
έναντι 28.983 επιβατών που είχε διακινήσει το 2017.
και πτήσεων 8,3% σημείωσαν τα ελληνικά αεροδρόμια
Αντίστοιχα, ανοδικά κατά 8,9%, διαμορφώθηκε η κίνηση επιβα-
στο επτάμηνο.
τών τον Ιούλιο, οπότε διακινήθηκαν στα ελληνικά αεροδρόμια
Από τα στατιστικά στοιχεία της ΥΠΑ για την κίνηση των αεροδρο-
9.923.674 επιβάτες.
μίων, το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2018, προκύπτει ότι η
Αξίζει να αναφερθεί ότι οι αφίξεις επιβατών εξωτερικού έφτασαν
αεροπορική κίνηση της χώρας παρουσιάζει ανοδική πορεία σε
τα 4.049.160, παρουσιάζοντας επίσης άνοδο 8,9% σε σχέση με το
όλα τα αεροδρόμια.
2017 που είχαμε 3.718.805 αφίξεις.
Ο συνολικός αριθμός των διακινηθέντων επιβατών το συγκεκρι-
Συγκεκριμένα, οι διακινούμενοι επιβάτες ήταν αυτό το διάστημα
Σ
περισσότεροι κατά 3.147.314, σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό
Με βάση τα στοιχεία αυτά, ενισχυμένη κατά 10%, σε σύγκριση με πέ-
διάστημα.
ρυσι, είναι η ταξιδιωτική κίνηση των Ελλήνων σε δημοφιλείς προο-
Ο συνολικός αριθμός των πτήσεων στα ελληνικά αεροδρόμια
ρισμούς του εσωτερικού αυτό το καλοκαίρι (Ιούνιος-Ιούλιος-Αύγου-
ανήλθε στις 289.453 (από τις οποίες 113.694 εσωτερικού και
στος 2018), με τα ταξίδια στο εξωτερικό να παρουσιάζουν ιδιαίτερη
175.759 εξωτερικού), παρουσιάζοντας άνοδο 8,3%, σε σχέση με
δυναμική (αύξηση 20%), σε σύγκριση με το καλοκαίρι του 2017.
το αντίστοιχο διάστημα του 2017, όπου είχαν πραγματοποιηθεί
H άνοδος του 2018 έρχεται σε συνέχεια αυτής του 2017, οπότε και
267.253 πτήσεις.
πάλι η ταξιδιωτική κίνηση των Ελλήνων ήταν αυξημένη κατά 10,2%.
μένο διάστημα έφθασε τα 34.384.666, παρουσιάζοντας αύξηση 10,1%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017, όπου είχαν διακινηθεί 31.237.352 επιβάτες.
12 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
ημαντικό στοιχείο της φετινής τουριστικής σεζόν φαίνεται να είναι το… ξύπνημα του εσωτερικού τουρισμού, όπως αποδεικνύουν στοιχεία της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συν-
δέσμων Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων, FedHATTA.
Δημοφιλέστεροι προορισμοί για τους Έλληνες φέτος, στο εσωτε-
γραφείων Ε.Ο.Τ. εσωτερικού, σε όλη την Ελλάδα, ισχυροποιεί
ρικό της χώρας, είναι τα νησιά του νότιου και βόρειου Αιγαίου, τα
τον Ε.Ο.Τ. ως τον εθνικό φορέα της επικοινωνιακής στρατηγικής
Επτάνησα, η Κρήτη και η Πελοπόννησος. Κορυφαίοι προορισμοί
και του σχεδιασμού για την παγκόσμια προβολή και προώθη-
στο εξωτερικό είναι η Γαλλία, η Ιταλία, η Κεντρική και Βόρεια Ευρώ-
ση του ελληνικού τουρισμού και ενδυναμώνει τις υπηρεσίες του
πη καθώς και τα μακρινά ταξίδια σε προορισμούς όπως η ΝΑ Ασία,
Υπουργείου Τουρισμού και τις δεκατρείς Περιφέρειες της χώρας.
η Ιαπωνία, η Κούβα και η Ν. Αμερική.
Τ
Καλό αυτό…
Δ
ιαψεύδει τη μεταφορά της ΠΥΤ Ιονίων Νήσων στα Γιάν-
ην ικανοποίησή της εκφράζει η Συνομοσπονδία Επιχειρηματιών Τουριστικών Καταλυμάτων Ελλάδος για την νέα, αναβαθμισμένη κατάταξη σε κατηγορίες από 1 έως
νενα το υπουργείο Τουρισμού, το οποίο απαντώντας
5 κλειδιά για τα τουριστικά καταλύματα.
στις ανακοινώσεις και αναφορές στα τοπικά ΜΜΕ της
Η νέα κατηγοριοποίηση που διαμορφώθηκε από το αρμόδιο
Κέρκυρας ότι, η τοπική Περιφερειακή Υπηρεσία (ΠΥΤ) του υπουρ-
υπουργείο, σε συνέχεια των προτάσεων που είχε καταθέσει η ΣΕΤ-
γείου Τουρισμού δήθεν μεταφέρεται στα Ιωάννινα, διευκρινίζει: «Η
ΚΕ, αφορά μια ολοκληρωμένη κλίμακα, αφού η προηγούμενη πα-
Περιφέρεια Ιονίων Νήσων είναι ενισχυμένη με δύο Περιφερειακές
ρουσίαζε σημαντικές ελλείψεις.
Υπηρεσίες (ΠΥΤ) του υπουργείου Τουρισμού και ένα Γραφείο Υπο-
Η κατηγορία των 5 κλειδιών πληροί συγκεκριμένα ποιοτικά πρότυ-
στήριξης. Συγκεκριμένα, η Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού
πα και προδιαγραφές και θα εκπροσωπεί τα πολυτελή τουριστικά
(ΠΥΤ) της Κέρκυρας έχει στον τομέα ευθύνης της τα νησιά Κέρ-
καταλύματα, τα οποία θα προσφέρουν εξειδικευμένες και προσω-
κυρα, Λευκάδα και Παξούς. Η Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού
ποποιημένες υπηρεσίες προς τους επισκέπτες τους.
(ΠΥΤ) της Πάτρας έχει στον τομέα ευθύνης της τη Ζάκυνθο, την
Η ΣΕΤΚΕ χαιρετίζει τη θέσπιση της νέας, αναβαθμισμένης κατη-
Ιθάκη και την Κεφαλονιά. Επιπλέον, διαθέτει Γραφείο Υποστήριξης
γοριοποίησης, η οποία αποτυπώνει πληρέστερα την εικόνα του
και Πληροφόρησης στο Αργοστόλι της Κεφαλλονιάς. Καμία από
κλάδου και ευχαριστεί και δημόσια την υπουργό Τουρισμού, κα.
τις παραπάνω Υπηρεσίες δεν μεταφέρεται ή καταργείται. Ομοίως
Έλενα Κουντουρά, δίχως τη στήριξη της οποίας η νέα αυτή κατη-
και τα Γραφεία Υποστήριξης. Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ενισχύ-
γοριοποίηση θα είχε παραμείνει «κενό γράμμα», όπως αναφέρει
εται με ένα ακόμη επιπρόσθετο υποστηρικτικό γραφείο, το οποίο
σε σχετική ανακοίνωσή της η Συνομοσπονδία.
δημιουργείται με έδρα τα Ιωάννινα και έχει στον τομέα ευθύνης
Η ΣΕΤΚΕ διαβεβαιώνει πως θα συνεχίσει να αναλαμβάνει πρωτο-
του συνολικά την Ήπειρο και τα νησιά του Ιονίου, όπως προβλέπε-
βουλίες, να διαμορφώνει προτάσεις και να προωθεί με κάθε τρόπο
ται από το νέο οργανόγραμμα του Ε.Ο.Τ.».
την αναβάθμιση και τη βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχουν
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου, γίνεται αντιληπτό
τα τουριστικά καταλύματα, κάτι που αποτελεί μονόδρομο για την
ότι η Κέρκυρα και η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, ούτε υποβαθμί-
ποιοτική αναβάθμιση και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊό-
ζεται, ούτε αδικείται, αντιθέτως ενισχύεται. Η δημιουργία νέων
ντος της χώρας μας.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 13
Κοσμικά
Mε τα βραβεία «Best Airline in Europe» και «Best Western European Airline» βραβεύθηκε η Lufthansa από το ινστιτούτο έρευνας αγοράς Skytrax. «Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους επιβάτες για την ψήφο εμπιστοσύνης που μας έδωσαν και τους υπαλλήλους μας για τη δέσμευσή τους και τον προσανατολισμό τους στον πελάτη», σημείωσε ο Andreas Otto, Product Manager του Ομίλου Lufthansa για τις premium airlines και Chief Commercial Officer της Austrian Airlines. Την ίδια στιγμή, η Austrian Airlines τιμήθηκε με δύο βραβεία. Οι εργαζόμενοι έλαβαν το βραβείο «Best Airline Staff Service in Europe», ενώ η εταιρία κατέλαβε την πρώτη θέση στην κατηγορία «Best Business Class onboard Catering». Η τελετή απονομής των βραβείων πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο. Στη φωτογραφία, ο Andreas Otto, Product Manager του Οµίλου Lufthansa για τις premium airlines και Chief Commercial Officer της Austrian Airlines, περιστοιχισµένος από στελέχη των δύο εταιριών, µε τις βραβεύσεις ανά χείρας. Το βραβείο World’s Best Inflight Entertainment, για 14η συνεχόμενη χρονιά, στα επίσημα βραβεία Skytrax World Airline Awards 2018, κατέκτησε η Emirates. Επίσης, φέτος, η αεροπορική εταιρία εξασφάλισε βραβείο αριστείας για τις υπηρεσίες του πληρώματός της στη Μέση Ανατολή. Τα Skytrax World Airline Awards 2018 θεωρούνται παγκόσμιο σημείο αναφοράς για την αριστεία των αεροπορικών εταιριών. Τα φετινά αποτελέσματα αποφασίστηκαν από 20 εκατομμύρια πελάτες από 100 χώρες. «Είναι τιμή να αναγνωριζόμαστε από τη Skytrax για τη δέσμευσή μας στην καινοτομία και την τελειότητα των υπηρεσιών μας. Δουλεύουμε σκληρά για να παραμένουμε δημιουργικοί και να συνεχίζουμε να δημιουργούμε περιεχόμενο που απευθύνεται στoυς πολυεθνικούς και πολυπολιτισμικούς μας επιβάτες. Το γεγονός ότι αυτά τα βραβεία βασίζονται σε άμεσες απαντήσεις από επιβάτες είναι μία πολύ ευχάριστη και θαυμάσια αναγνώριση για όλη τη σκληρή δουλειά που έχει δοθεί για τη δημιουργία της εμπειρίας της Emirates», είπε ο Patrick Brannelly, divisional Αντιπρόεδρος της Emirates και υπεύθυνος για την Εμπειρία των Πελατών (IFEC). Στη φωτογραφία, ο κ. Patrick Brannelly, κρατώντας το βραβείο. Με ένα ακόμα διεθνές βραβείο, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, αυτή την φορά από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, αναγνωρίστηκαν οι προσπάθειες τουριστικής ανάπτυξης της Chnaris Hotel Management, Development & Consulting S.A.. Πρόκειται για το βραβείο Διακεκριμένης Επιχειρηματικής Αριστείας «Inspirational Company 2018» που απονεμήθηκε στην CHC Hotels από την Παγκόσμια Συνομοσπονδία Επιχειρήσεων (World Confederation of Business), σε ειδική εκδήλωση στο Μαϊάμι των Η.Π.Α.. Είναι ένα πολύ σημαντικό επιχειρηματικό βραβείο, το οποίο απονεμήθηκε σε μια λαμπερή τελετή, στην οποία βραβεύτηκαν κορυφαίες επιχειρήσεις απ’ όλο τον κόσμο για τις επιτυχημένες πρακτικές που ακολουθούν στους τομείς δράσης τους. 1
Μιλώντας για τη διάκριση, ο ιδρυτής και γεν. δ/ντης της Chnaris H.M.D.C., κ. Ζαχαρίας Α. Χνάρης, ανέφερε: «Όπως έχω δηλώσει και στο παρελθόν, κάθε βράβευση αποτελεί αναγνώριση των προσπαθειών και των αποτελεσμάτων που πετυχαίνει η μεγάλη ομάδα της Chnaris H.M.D.C.». Στη φωτογραφία 1, ο ιδρυτής και γεν. δ/ντης της Chnaris H.M.D.C., κ. Ζαχαρίας Α. Χνάρης, περιχαρής µε το βραβείο ανά χείρας. Στη φωτογραφία 2, µία αναµνηστική φωτογραφία µε κάποιους 2
14 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
από τους βραβευθέντες, ανάµεσά τους και ο κ. Χνάρης.
S
tunning views, impeccable service and otherworldly elegance create an ideal setting for complete rejuvenation. 70 guestrooms and villas with impressive views to the Aegean Sea, are deliberately designed to offer a unique holiday experience.
Lindos BLu Luxury HoteL & suites
85107 Vlicha Lindos, Rhodes, Greece, Tel.: +30 22440 32110, Fax: +30 22440 32111, Email: info@lindosblu.gr
www.lindosblu.gr
Νέα
Οι διευθυντές, οι τμηματάρχες και οι υπάλληλοι στις διευθύνσεις του Ε.Ο.Τ. Ολοκληρώθηκαν κατόπιν απόφασης του γενικού γραμματέα Ε.Ο.Τ., κ. Κ. Τσέγα, οι τοποθετήσεις Προϊσταμένων στις 5 Διευθύνσεις του Οργανισμού, τμηματαρχών, διευθυντών Εξωτερικού και υπαλλήλων στις οργανικές μονάδες της Κεντρικής Υπηρεσίας (Κ.Υ.) και τις Υπηρεσίες Εξωτερικού. Πιο αναλυτικά, διευθυντές ορίστηκαν οι εξής: – Στη Διεύθυνση Τουριστικής Προβολής ο κ. Πέτρος Σαγάνας. – Στη Διεύθυνση Δημοσίων Σχέσεων η κα. Ιουλία Κουρεμένου Σμυρλή. – Στη Διεύθυνση Υπηρεσιών Εσωτερικών και Εξωτερικών ο κ. Μι-
Επιπλέον πόρους €10 εκατ. ζητά ο Γιώργος Χατζημάρκος
χάλης Μιχαηλίδης. – Στη Διεύθυνση Διοικητικών Υπηρεσιών η κα. Βασιλική Δικάρου. – Στη Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών η κα. Ελένη Μπιλίση.
Την εκχώρηση στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, πόρων της τά-
Οι Προϊστάμενοι της Κεντρικής Υπηρεσίας και των Υπηρεσιών
ξης των €10 εκατ., από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ
Εξωτερικού ΕΟΤ, έχουν ως εξής:
(Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη),
• Διεύθυνση Τουριστικής Προβολής
για την προγραμματική περίοδο 2014 – 2020, προκειμένου να
– Στο Τμήμα Σχεδιασμού και Συντονισμού Τουριστικής Προβολής
καταστεί δυνατή η υλοποίηση ώριμων και αναγκαίων έργων δι-
η κα. Θέμις Παναγιωτοπούλου.
αχείρισης αποβλήτων στα νησιά, ζητά ο περιφερειάρχης Νοτίου
– Στο Τμήμα Διαφήμισης η κα. Αικατερίνη Τζανετοπούλου.
Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, με επιστολή του προς τον υφυ-
– Στο Τμήμα Οπτικοακουστικών Μέσων και Παραγωγών η κα.
πουργό Οικονομίας & Ανάπτυξης, Αλέξη Χαρίτση και τον γενικό
Ελευθερία Φίλη.
γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων – ΕΣΠΑ, Παναγιώτη Κορκολή.
– Στο Τμήμα Έρευνας Αγοράς ο κ. Αθανάσιος Σιγανός.
Στην επιστολή του, την οποία κοινοποιεί στα Υπουργεία Περιβάλ-
• Διεύθυνση Δημοσίων Σχέσεων
λοντος & Ενέργειας και Εσωτερικών, ο περιφερειάρχης σημειώνει
– Στο Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων η κα. Ελένη Γερολυμάτου.
ότι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι η μόνη ελληνική Περιφέ-
– Στο Τμήμα Προγραμματισμού και Υλοποίησης Ταξιδίων Εξοικεί-
ρεια, στην οποία δεν έχουν εκχωρηθεί πόροι του ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ
ωσης η κα. Παναγιώτα Χαρίτου.
για την υλοποίηση υποδομών διαχείρισης αποβλήτων του ΠΕΣ-
– Στο Τμήμα Εκθέσεων η κα. Αικατερίνη Μεϊμάρογλου.
ΔΑ, παρά το γεγονός ότι οι ανάγκες χρηματοδότησης έργων και
• Διεύθυνση Υπηρεσιών Εσωτερικού και Εξωτερικού
δράσεων για την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης
– Στο Τμήμα Συντονισμού και Υποστήριξης Υπηρεσιών Εσωτερι-
Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων, καθώς και του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), είναι ιδιαίτερα αυξημένες στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Δεδομένου ότι το ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ, λόγω του μεγαλύτερου αριθμού των προτάσεων που υποβλήθηκαν, δεν δύναται να καλύψει το σύνολο της ενίσχυσης των εν λόγω έργων, όπως αρχικά προβλεπόταν, προέκυψε η ανάγκη χρηματοδότησης μέρους των έργων αυτών από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου 2014 - 2020. Για τον λόγο αυτό, κατά την πρόσφατη αναθεώρηση του Προγράμματος, που έχει σταλεί στις Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχει συμπεριληφθεί και πρόταση για εισαγωγή νέας της Επενδυτικής Προτεραιότητας 6α, με συνολικούς πόρους 4,5 εκατ. ευρώ, στους Άξονες Προτεραιότητας 2 «Αειφορική Ανάπτυξη και Διαχείριση των Πόρων» και 5 «Ενίσχυση της Περιφερειακής Συνοχής», για επενδύσεις στον τομέα των αποβλήτων, ώστε να καλυφθούν οι επιπλέον ανάγκες που έχουν προσδιοριστεί από τα κράτη - μέλη.
16 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
κού η κα. Ανδριανή Κούγια. – Στο Τμήμα Συντονισμού και Υποστήριξης Υπηρεσιών Εξωτερικού η κα. Μαρία Ανδρίτσου.
Αντίστοιχα προϊστάμενοι του Ε.Ο.Τ. στα Γραφεία Εξωτερικού ορίστηκαν: – Στην Υπηρεσία ΕΟΤ Εξωτερικού Αμερικής η κα. Γρηγορία Καματερού. – Στην Υπηρεσία ΕΟΤ Εξωτερικού Αυστρίας η κα. Ελένη Μελίτα. – Στην Υπηρεσία ΕΟΤ Εξωτερικού Ιταλίας η κα. Κυριακή Μπουλασίδου.
Dometic drawer miniBar
– Στην Υπηρεσία ΕΟΤ Εξωτερικού Γαλλίας και.η Δήμητρα Βοζίκη. – Στην Υπηρεσία ΕΟΤ Εξωτερικού Ρωσίας ο κ. Πολύκαρπος Ευσταθίου. – Στην Υπηρεσία ΕΟΤ Κάτω Χωρών η κα. Ελένη Σκαρβέλη. – Στην Υπηρεσία ΕΟΤ Σερβίας η κα. Σοφία Λαζαρίδου. – Στην Υπηρεσία ΕΟΤ Τουρκίας η κα. Μαρία Ραχμανίδου. – Στην Υπηρεσία ΕΟΤ Κίνας ο κ. Ιωάννης Πλεξουσάκης. – Στην Υπηρεσία ΕΟΤ Πολωνίας η κα. Νικολέτα Νικολοπούλου. • Διεύθυνση Διοικητικών Υπηρεσιών – Στο Τμήμα Ανάπτυξης και Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού η κα. Ειρήνη Δανοπούλου. – Στο Τμήμα Γραμματείας και Διοικητικής Μέριμνας η κα. Ελένη Μητράκη.
HiPro 6000 HiPro vision
– Στο Τμήμα Πληροφορικής ο κ. Γεώργιος Παπαδόπουλος. – Στο Τμήμα Προμηθειών ο κ. Στέργιος Ζωγράφος • Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών – Στο Τμήμα Προϋπολογισμού και Δημοσιονομικών Αναφορών η κα. Παρασκευή Βαρλάμη. – Στο Τμήμα Εκκαθάρισης Δαπανών και Λογιστικής Παρακολούθησης ο κ. Απόστολος Χρονόπουλος. – Στο Τμήμα Εκκαθάρισης Αποδοχών η κα. Ελένη Βελισσάρη- Καρακίτσου.
RH 131
RH 449
– Στο Τμήμα Αποδόσεων Υπολόγων, Πληρωμών και Περιουσίας ο κ. Κώστας Κοτσαντώνης.
Eurostat: Έκτη η Ελλάδα στις τουριστικές κλίνες στην Ευρώπη
miniSafes
Την έκτη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε αριθμό τουριστικών κλινών καταλαμβάνει η Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Συγκεκριμένα, το 2016 ήταν διαθέσιμες στην Ελλάδα 1,2 εκατομμύρια κλίνες σε τουριστικά καταλύματα, ενώ σε μια δεκαετία, από το 2006 έως το 2016, τα διαθέσιμα τουριστικά καταλύματα στη χώρα αυξήθηκαν κατά 454.523, από 786.891 σε 1.241.414. Συνολικά στην ΕΕ, το 2016, ήταν διαθέσιμες 31,4 εκατ. κλίνες, με τη Γαλλία να έχει τον μεγαλύτερο αριθμό αυτών σε τουριστικά καταλύματα, με 5,1 εκατομμύρια. Ακολουθούν η Ιταλία με 4,9 εκατ., η Ισπανία με 3,5 εκατ., η Γερμανία 3,3 εκατ. και σε μεγαλύτερη από-
RΗ440NTE
σταση η Ολλανδία με 1,3 εκατ. και η Ελλάδα με 1,2 εκατ. κλίνες. Η Eurostat διευκρινίζει πως με τον όρο τουριστικά καταλύματα
Wine refrigerators
αναφέρονται ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα μικρής διάρκειας, χώροι κατασκήνωσης, τροχόσπιτα.
ΠΟΛΥΕΥΘΥΜΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ - ΑΦΟΙ ΣΑΜΑΡΑ ΟΕ Αναξιμάνδρου 73, 542 50 Θεσσαλονίκη ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | Τηλ.: 2310 321 091, Fax: 2310 321 090 e-mail.: polief96@otenet.gr, www.afoisamara.gr
17
Νέα
η Κύπρος, με την Τενερίφη, ωστόσο, να αποτελεί την κορυφαία επιλογή, συγκεντρώνοντας περισσότερους από δύο εκατ. Βρετανούς παραθεριστές κάθε χρόνο. Σύμφωνα με έρευνα της εταιρίας On The Beach, η Κύπρος βρίσκεται στην έκτη θέση στο Top 10 με τους οικογενειακούς τουριστικούς προορισμούς, που επιλέγουν οι Βρετανοί. Πρώτη επιλογή για τους Βρετανούς συνιστά η Τενερίφη, με σχεδόν έναν στους πέντε (19%) να ψηφίζουν το νησί ως τον αγαπημένο τους τουριστικό προορισμό. Με βάση την έρευνα, η Ισπανία κυριαρχεί στις προτιμήσεις των Βρετανών, αφού στη σχετική λίστα συναντώνται τρεις δημοφιλείς προορισμοί: Η Μαγιόρκα στη δεύτερη θέση, συγκεντρώνοντας ποσοστό 18% μεταξύ των βρετανικών οικογενειών, ακολουθούμενη από την Costa Del Sol στην τρίτη θέση με ποσοστό 13%, ενώ στην πέμπτη θέση βρίσκονται τα Γκραν
«Βούλιαξαν» από τουρίστες τα Ιόνια Νησιά
Κανάρια. Η σχετική λίστα της On The Beach διαμορφώνεται ως εξής:
Συνεχίζονται, με αυξητικούς ρυθμούς, οι αφίξεις τουριστών στα
Τενερίφη, Μαγιόρκα, Costa Del Sol, Αλγκάρβε, Γκραν Κανάρια,
Ιόνια Νησιά, με τα επίσημα στοιχεία της Fraport να καταγράφουν
Κύπρος, Λανθαρότε, Κόστα Μπλάνκα, Ίμπιζα, Τουρκία.
και τον Ιούλιο διψήφια άνοδο στις αφίξεις του εξωτερικού, σε σχέση με πέρυσι. Συγκεκριμένα, τον Ιούλιο 2018 αφίχθηκαν 675.392 άτομα, έναντι 612.758 τον περυσινό αντίστοιχο μήνα, σημειώνοντας δηλαδή αύξηση 10,20%. Αναλυτικά, στην Κέρκυρα αφίχθηκαν 331.126 άτομα, έναντι 298.691 πέρυσι, αύξηση κατά 10,90%. Στο Άκτιο αφίχθηκαν 71.384, έναντι 68.653 πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση 4%, στην Κεφαλονιά αφίχθηκαν 73.744, έναντι 62.132 πέρυσι (+18,70%), στη Ζάκυνθο αφίχθηκαν 199.138, έναντι 183.282 πέρυσι (+ 8,70%). Μετά τα παραπάνω στοιχεία, οι μέχρι τώρα συνολικές αφίξεις του εξωτερικού, στα Ιόνια νησιά, ανέρχονται στις 1.665.737 αφίξεις, έναντι 1.440.153 του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος, καταγράφοντας δηλαδή αύξηση 15,70%. και αναχωρήσεις), τον φετινό Ιούλιο, στην Κέρκυρα είχε άνο-
American Airlines: Απευθείας σύνδεση Αθήνας - Σικάγου
δο 14,70%, στο Άκτιο μείωση 21,20%, στην Κεφαλονιά άνοδο
Στο πλαίσιο της επέκτασης του ευρωπαϊκού δικτύου της και
17,20% και στη Ζάκυνθο άνοδο 11,70%.
ανταποκρινόμενη στην ισχυρή δυναμική της ελληνικής αγο-
«Η τουριστική κίνηση συνεχίζεται σε υψηλούς ρυθμούς τόσο τον
ράς, η American Airlines, ανακοίνωσε την απευθείας σύνδεση
μήνα Αύγουστο, όσο και τον Σεπτέμβριο και σύμφωνα με τις προ-
Αθήνας – Σικάγου, με ισχύ από την ερχόμενη θερινή περίοδο
γραμματισμένες αεροπορικές θέσεις, οι αφίξεις του εξωτερικού,
(3 Μαΐου – 2 Οκτωβρίου 2019).
στο τέλος της τουριστικής περιόδου, προβλέπεται να ξεπερά-
Οι καθημερινές πτήσεις θα εκτελούνται με το υπερσύγχρονο
σουν τις 2.900.000», ανέφερε ο αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού
Boeing 787 Dreamliner και αναμένεται να προσφέρουν περί-
και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Σπύρος Γαλιατσάτος.
που 70.000 νέες αεροπορικές θέσεις. Αυτή θα είναι η δεύτερη
Επίσης, η αεροπορική κίνηση από το εσωτερικό (μικτή, αφίξεις
Η Κύπρος στο Top 10 με τους πιο αγαπημένους παραθαλάσσιους προορισμούς των Βρετανών
σύνδεση/δρομολόγιο της εταιρίας με την Ελλάδα/Αθήνα, μετά και το δρομολόγιο Φιλαδέλφεια – Αθήνα. Σημειώνεται ότι η αγορά της Β. Αμερικής καταγράφει σταθερά
Στους δέκα αγαπημένους, παραθαλάσσιους προορισμούς δια-
ανοδική πορεία με τους επιβάτες για αναψυχή ή επαγγελματι-
κοπών στην Ευρώπη για τις βρετανικές οικογένειες συναντάται
κό ταξίδι στο +25% μέχρι και τον Ιούλιο 2018.
18 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
SWISS
MADE
FedHATTA: Ενισχυμένος ο εγχώριος τουρισμός εφέτος Αυξημένη κατά 10%, σε σχέση με πέρυσι, είναι η ταξιδιωτική κίνηση των Ελλήνων σε δημοφιλείς προορισμούς του εσωτερικού αυτό το καλοκαίρι (ΙούνιοςΙούλιος-Αύγουστος 2018), με τα ταξίδια στο εξωτερικό να παρουσιάζουν ιδιαίτερη δυναμική (αύξηση 20%), σε σύγκριση με το καλοκαίρι του 2017. Αυτό προκύπτει από στοιχεία κρατήσεων που συγκέντρωσε η Ομοσπονδία Ελληνικών Συνδέσμων Γραφείων Ταξιδίων & Τουρισμού, FedHATTA, από τα ελληνικά τουριστικά γραφεία-μέλη των Συνδέσμων της.
στεγνωτήρες μαλλιών
Δημοφιλέστεροι προορισμοί για τους Έλληνες φέτος, στο εσωτερικό της χώρας, είναι τα νησιά του νότιου και βόρειου Αιγαίου, τα Επτάνησα, η Κρήτη και η Πελοπόννησος. Αντίστοιχα, κορυφαίοι προορισμοί στο εξωτερικό είναι η Γαλλία, η Ιταλία, η κεντρική και βόρεια Ευρώπη καθώς και τα μακρινά ταξίδια σε εξωτικούς προορισμούς όπως η ΝΑ Ασία, η Ιαπωνία, η Κούβα και η Ν. Αμερική. Η αύξηση στα ταξίδια των Ελλήνων στο εξωτερικό αποδίδεται εν μέρει στις υψηλές πληρότητες που παρατηρούνται στα ελληνικά ξενοδοχεία, λόγω της αύξησης
Smart Socket
Executive
Action Shaver
Action
του εισερχόμενου τουρισμού στη χώρα. Επίσης, άλλοι παράγοντες φέτος, όπως οι υψηλές θερμοκρασίες στην κεντρική Ευρώπη καθώς και το Μουντιάλ, οι οποίοι έβαλαν «φρένο» στις κρατήσεις τελευταίας στιγμής από μεγάλες αγορές του εξωτερικού (Βρετανία, Γερμανία) σε δημοφιλείς Μεσογειακούς προορισμούς, όπως η Ελλάδα, ανάγκασαν τους μεγάλους Ευρωπαίους τουρ οπερέιτορ να προχωρήσουν σε ειδικές προσφορές. Το γεγονός αυτό αναμένεται να συρρικνώσει τη διαθεσιμότητα ξενοδοχειακών δωματίων για τους Έλληνες εκδρομείς την ερχόμενη περίοδο έως και τον Σεπτέμβριο, ενισχύοντας τον εξερχόμενο τουρισμό. Επιπλέον, μέχρι στιγμής, αυτό το καλοκαίρι, παρατηρείται αύξηση των Ελλήνων ταξιδιωτών που επιλέγουν κρουαζιέρα για διακοπές. Σχολιάζοντας τις εξελίξεις αυτές, ο πρόεδρος της FedHATTA, κ. Λύσανδρος Τσι-
new
λίδης, δήλωσε: «Η ζήτηση των Ελλήνων για ταξίδια φέτος είναι ικανοποιητική και αποτελεί σαφή ένδειξη ότι οι Έλληνες πλέον ταξιδεύουν περισσότερο. Η ζήτηση, για Ελλάδα και εξωτερικό, ανακτά τη δυναμική της, με προοδευτική αύξηση την τελευταία 4ετία, έπειτα από τις χαμηλές επιδόσεις την εποχή της
Hotello Shaver
Premium Drawer
Handy
Optima Bar
οικονομικής κρίσης και των μνημονίων». Τι πρέπει να προσέχουν φέτος οι Έλληνες ταξιδιώτες Σύμφωνα με το νέο προεδρικό διάταγμα για τα οργανωμένα ταξίδια, που ενσωματώνει στο ελληνικό Δίκαιο σχετική ευρωπαϊκή οδηγία και έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιουλίου 2018, οι ταξιδιώτες έχουν μεγαλύτερη προστασία στις διαδικτυακές καθώς και στις συνδυαστικές κρατήσεις σε τουριστικά γραφεία για ξεχωριστά ταξιδιωτικά προϊόντα, από διαφορετικούς παρόχους (όπως πτήσεις και ξενοδοχεία). Η FedHATTA εφιστά επίσης την προσοχή των καταναλωτών στα ακόλουθα: • Να εμπιστεύονται, για τα κάθε είδους ταξίδια, τις μετακινήσεις και τις online κρατήσεις τους, μόνο τουριστικά γραφεία (συμβατικά ή ηλεκτρονικά), που λει-
ΠΟΛΥΕΥΘΥΜΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΑΦΟΙ ΣΑΜΑΡΑ ΟΕ
Αναξιμάνδρου 73, 542 50 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 321 091, Fax: 2310 321 090 ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 19 e-mail.: polief96@otenet.gr www.afoisamara.gr
Νέα
τουργούν νόμιμα και διαθέτουν τη βεβαίωση συνδρομής των
Η κα. Κουντουρά ευχαρίστησε τον Ιάπωνα πρέσβη και δήλωσε
νομίμων προϋποθέσεων για τη λειτουργία τουριστικού γραφείου
την αμέριστη βοήθειά της στην επιτυχή διοργάνωση της «Ιαπω-
του υπουργείου Τουρισμού (σύμφωνα με τον Ν. 393/1976, όπως
νικής Εβδομάδας 2019». Υπενθυμίζεται πως η υπουργός Τουρι-
ισχύει).
σμού υποστήριξε την ελληνική υποψηφιότητα και τις προσπάθει-
• Να αναζητούν τον αριθμό ΜΗΤΕ των γραφείων αυτών.
ες της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Γραφείων Ταξιδίων &
• Πρόσθετη εγγύηση για τους ταξιδιώτες είναι το τουριστικό γρα-
Τουρισμού (FedHATTA) για τη διεκδίκησή της.
φείο που θα επιλέξουν -είτε συμβατικό είτε ηλεκτρονικό- να ανή-
Η «Ιαπωνική Εβδομάδα» (Japan Week) είναι θεσμός διεθνούς εμ-
κει σε κάποια από τις Ενώσεις Τουριστικών Γραφείων της χώρας.
βέλειας, που εγκαινιάστηκε το 1986 και έκτοτε πραγματοποιείται
Ακόμα, όταν ο καταναλωτής αγοράζει ένα οργανωμένο ταξίδι
κάθε χρόνο σε διαφορετική χώρα, από τον διεθνή οργανισμό
από τουριστικό γραφείο, πρέπει να έχει οπωσδήποτε υπόψη του
International Friendship Association, με την υποστήριξη της ια-
ότι:
πωνικής κυβέρνησης.
– Αφού διαβάσει τους όρους συμμετοχής, θα πρέπει να υπογρά-
Στη συνάντηση συμμετείχαν ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελλη-
ψει σχετική σύμβαση με το γραφείο, η οποία περιέχει τα στοιχεία
νικών Συνδέσμων Γραφείων Ταξιδίων & Τουρισμού (FedHATTA),
του ταξιδιού και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του ταξιδιώ-
κ. Λύσανδρος Τσιλίδης και ο πρόεδρος του Ελληνο-Ιαπωνικού
τη, καθώς και του τουριστικού γραφείου, κάτι που είναι υποχρεω-
Συνδέσμου, κ. Δήμος Βρατσάνος.
τικό από τη νομοθεσία. – Θα πρέπει να παραλάβει αντίγραφο της σύμβασης και την από-
Θεσπίζεται νέο σήμα επισκέψιμου οινοποιείου
δειξη παροχής υπηρεσιών.
Με κοινή απόφαση της υπουργού Τουρισμού, κας Έλενας Κου-
– Το ταξίδι του θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε ασφαλισμένο για
ντουρά, και του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, κ.
αστική επαγγελματική ευθύνη του τουριστικού γραφείου-διορ-
Ευάγγελου Αποστόλου, αναβαθμίζεται το πλαίσιο λειτουργίας
γανωτή, ενώ ο ίδιος ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει και πρό-
των οινοτουριστικών επιχειρήσεων.
σθετη, προαιρετική, ταξιδιωτική ασφάλιση.
Με την απόφαση, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (3233 /07-08-
Στην Αθήνα η «Ιαπωνική Εβδομάδα 2019»
2018), ορίστηκαν εκ νέου οι τεχνικές και οι ειδικές προδιαγραφές λειτουργίας των οινοτου-
Μεγάλη επιτυχία και σημαντική ευκαιρία για την προβολή της
ριστικών επιχειρήσεων και
Ελλάδας στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου και την προώθησή
θεσπίζεται νέο σήμα επι-
της στην ιαπωνική τουριστική αγορά ως παγκόσμιου ελκυστικού
σκέψιμου οινοποιείου.
προορισμού για τουρισμό 365 ημέρες τον χρόνο, χαρακτηρίζει
Μέσω της απόφασης, ανα-
το υπουργείο Τουρισμού τη διοργάνωση του διεθνούς φεστιβάλ
βαθμίζεται η ποιότητα των
«Ιαπωνικής Εβδομάδας» (Japan Week), στην Αθήνα, τον Νοέμ-
παρεχόμενων υπηρεσιών
βριο του 2019.
οινοτουρισμού στην Ελλά-
Την ανάληψη της σημαντικής αυτής διεθνούς εμβέλειας διοργάνω-
δα, με τις οποίες εμπλουτί-
σης ανακοίνωσε στην υπουργό Τουρισμού, κα. Έλενα Κουντουρά, ο
ζεται το τουριστικό προϊόν
πρέσβης της Ιαπωνίας στην Ελλάδα, κ. Yasu (Yasuhiro) Shimizu, σε
και οι οποίες αποτελούν από μόνες τους κίνητρο για επίσκεψη σε
συνάντησή τους που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο.
νέους προορισμούς, προσφέροντας στον επισκέπτη μία αυθεντική θεματική τουριστική εμπειρία. Πιο ειδικά, επανακαθορίζεται η διαδικασία χορήγησης του σήματος του επισκέψιμου οινοποιείου από την αρμόδια Περιφερειακή Υπηρεσία του υπουργείου Τουρισμού, με επικαιροποίηση των απαιτούμενων δικαιολογητικών. Το ΣΕΟ χορηγείται εντός 28 ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης και του συνόλου των δικαιολογητικών και ισχύει για 5 έτη από την έκδοσή του. Επίσης, προβλέπεται η τήρηση από το υπουργείο Τουρισμού ειδικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Οινοτουριστικών Επιχειρήσεων, όπου καταχωρούνται όλοι οι κάτοχοι ΣΕΟ. Τέλος, ορίζεται νέα μορφή και τύπος του Σήματος Επισκέψιμου Οινοποιείου (WINERY OPEN TO THE PUBLIC), που θα χορηγείται εφεξής στις οινοτουριστικές επιχειρήσεις.
20 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Διεθνή Nέα
Μειωμένες τιμές για το «ξύπνημα» της βρετανικής τουριστικής αγοράς
οποία είχε περιέλθει η χώρα έληξε, προειδοποιεί τους Βρετανούς με ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών της Μεγάλης Βρε-
Σε μια προσπάθεια να «αναζωπυρώσουν» το ενδιαφέρον των
τανίας.
Βρετανών ταξιδιωτών, ενισχύοντας τις κρατήσεις της τελευταίας
Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία βρέθηκε σε κατάσταση έκτακτης
στιγμής, οι οποίες εξαιτίας των ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρα-
ανάγκης, μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, τον
σιών στο Ηνωμένο Βασίλειο, σημειώνουν σημαντική υστέρηση,
Ιούλιο του 2016.
οι tour operators προσφέρουν πακέτα διακοπών σε δημοφιλείς
Το FCO συστήνει στους Βρετανούς ταξιδιώτες να αποφεύγουν
τουριστικούς προορισμούς, ανάμεσά τους και σε κάποιους ελ-
τις διαδηλώσεις και σε περίπτωση που αναπτυχθεί κάποια δια-
ληνικούς, σε χαμηλές τιμές, που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι
δήλωση στην περιοχή όπου διαμένουν να την εγκαταλείπουν το
μειωμένες περισσότερο από 50%.
ταχύτερο δυνατό. Επιπλέον, τους προειδοποιεί ότι η τουρκική
Οι χαμηλές αυτές τιμές αφορούν πακέτα διακοπών ακόμη και για
αστυνομία χρησιμοποιεί εκτενώς δακρυγόνα και αντλίες νερού
τον Αύγουστο, αλλά και τον Σεπτέμβριο. Έτσι, για παράδειγμα,
για να διαλύσει τις συγκεντρώσεις.
η TUI προσφέρει πακέτο διακοπών, το οποίο περιλαμβάνει μία
Υπενθυμίζεται ότι, η Τουρκία αποτελεί έναν από τους πιο δημο-
εβδομαδιαία διαμονή στο Ηράκλειο της Κρήτης, έναντι £204,
φιλείς προορισμούς για τους Βρετανούς εφέτος, γεγονός που
από £ 576 που ήταν η αρχική τιμή, ενώ ο Thomas Cook προσφέ-
οφείλεται εν μέρει στις υψηλές τιμές και το αυξημένο κόστος δι-
ρει εκπτώσεις £ 100 καθ’ όλη τη διάρκεια του Αυγούστου και του
ακοπών στην Ισπανία, μετά την πτώση της αξίας της στερλίνας
Σεπτέμβρη. Αντίστοιχα οι Sunvil και Olympic Holidays, έχουν μει-
έναντι του ευρώ, συνέπεια του δημοψηφίσματος του Brexit.
ώσει τις τιμές τους κατά περισσότερο από 50%. Όπως είπε ο διευθυντής του Sunvil, Chris Wright, στην αγορά προσφέρονται τιμές που δεν έχουν προηγούμενο. «Οι Βρετανοί ανέβαλλαν τις διακοπές τους φέτος, εκμεταλλευόμενοι τον καλό καιρό στη χώρα τους, όμως υπάρχει ισχυρή ζήτηση για κρατήσεις στα τέλη Αυγούστου και τον Σεπτέμβρη», διευκρίνισε. Με τη σειρά του, σε μείωση των τιμών στις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής προχώρησε ο Balkan Holidays, ενώ προκειμένου να προσελκύσει κρατήσεις, θα κληρώνει επιστροφή χρημάτων σε 4 κρατήσεις διακοπών για τη Βουλγαρία, τον Αύγουστο, πρωτοβουλία που αναλαμβάνει για πρώτη φορά στην ιστορία του. ριστικού πράκτορα, κ. Chris Rand, υπάρχουν πτήσεις τσάρτερ οι
Ζημιωμένος ο O’Leary από τις απεργίες των πιλότων της Ryanair
οποίες πρέπει να γεμίσουν για να υπάρξουν οφέλη. Ξεκαθάρισε
Περί το 1 εκατομμύριο ευρώ στοίχισαν στον διευθύνοντα σύμ-
δε πως η φετινή χρονιά είναι πολύ πιο δύσκολη από την περυ-
βουλο της Ryanair, Michael O’Leary, οι απεργίες των πιλότων του
σινή.
χαμηλού κόστους αερομεταφορέα και η αποτυχημένη διευθέτη-
Ωστόσο, η ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών Holiday Discount Centre,
ση της κρίσης που προέκυψε, οδηγώντας τον O’Leary σε παραί-
αναφέρει ότι οι τιμές δεν παρουσιάζουν μεγάλη μείωση, αφού
τηση από το μπόνους του.
κυμαίνονται σε επίπεδα 5%-10% χαμηλότερα, σε σύγκριση με
Η απόφαση ελήφθη παρά τα έσοδα ύψους € 7,15 δισ., και τα κέρ-
τον προηγούμενο μήνα.
δη ύψους € 1,45 δισ. της αεροπορικής εταιρίας, μεγέθη που ανα-
Όπως τονίζει ο διευθύνων σύμβουλός της, Steve Campion, οι τι-
φέρονται στην ετήσια έκθεσή της.
μές διαμορφώνονται περίπου στα ίδια επίπεδα με την αντίστοιχη
Τα συνολικά έσοδα, λοιπόν, του «αφεντικού» της Ryanair από
περυσινή περίοδο, όμως οι τιμές γενικά κατά το τρέχον έτος ήταν
τον αερομεταφορέα μειώθηκαν κατά 29%, από 3,25 εκατ. ευρώ
υψηλότερες από πέρυσι.
σε 2,30 εκατ. ευρώ πέρυσι. Το ποσό αυτό αποτελείται από 1,058
Όπως δήλωσε ο διευθυντής πωλήσεων και μάρκετινγκ του του-
SOS από το FCO για το περιβάλλον ασφάλειας στην Τουρκία
εκατ. ευρώ σε μετρητά -πρόκειται για τον βασικό μισθό του O’Leary- και 1,25 εκατ. ευρώ σε μετοχές. Το μπόνους του O’Leary ανήλθε σε € 950.000 για το διάστημα 2016-17.
Δυνητικά ασταθές παραμένει το περιβάλλον ασφάλειας στην
Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι Times, το μερίδιο του 3,9% του O’Leary
Τουρκία, αν και η διετής κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην
στην αεροπορική εταιρία «μεταφράζεται» σε 616 εκατ. ευρώ.
22 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ο ίδιος έχει υπογράψει σύμβαση τον Οκτώβριο του 2014, που
ο συνολικός αριθμός τουριστών από τη Ρωσία, ο οποίος επισκέ-
τον δεσμεύει να παραμείνει στην αεροπορική εταιρία μέχρι τον
φθηκε τη Γαλλία το 2017, αυξήθηκε κατά 33%.
Σεπτέμβριο του 2019, ενώ η Ryanair δεν είναι υπεύθυνη να καταΥπενθυμίζεται ότι η κρίση που προέκυψε πέρυσι, εξαιτίας της μη
Την απόλυτη επικράτησή της στην Ευρώπη δρομολογεί η Marriott International
ομαλής λειτουργίας των πτήσεων, οδήγησε στην ακύρωση 2.000
Την απόλυτη κυριαρχία της στην Ευρώπη δρομολογεί η Marriott
από τις 130.000 προγραμματισμένες πτήσεις τον Σεπτέμβριο και
International, κυρίως μέσω της εμπορικής επωνυμίας Moxy. Στη
τον Οκτώβριο.
διαδικασία αυτή, η ξενοδοχειακή αλυσίδα θα ενισχύσει το χαρτο-
βάλλει σύνταξη στον O’Leary, ούτε να του παρέχει άλλα οφέλη.
φυλάκιό της με νέα ξενοδοχεία, ενθαρρύνοντας, παράλληλα, την αλλαγή εμπορικού σήματος για κάποια από τα ξενοδοχεία που ανήκουν στο δυναμικό της. Ήδη, η Marriott International έκανε γνωστό το 2017 ότι έχει σαν στόχο να αναδειχθεί στην κορυφαία ξενοδοχειακή εταιρία, στην Ευρώπη, έως το 2020, καθώς ενισχύει το χαρτοφυλάκιό της σε περισσότερα από 190.000 δωμάτια, με την προσθήκη επιπλέον 58.000 δωματίων. Στο πλαίσιο αυτό, η Marriott σκοπεύει να ενισχύσει την παρουσία της στις μεγάλες ξενοδοχειακές αγορές της Ευρώπης, κυρίως της Γερμανίας, με επικεφαλής τη μεσαίας κατηγορίας ξενοδοχειακή επωνυμία Moxy και -σύμφωνα με την κατάταξη της Marriott- την
Ρωσική «απόβαση» στο Παρίσι το 2017
«αναβαθμισμένη» εμπορική επωνυμία Courtyard by Marriott. Σύμφωνα με τη Marriott, τα επόμενα τρία χρόνια, περισσότερα
Αυξημένα κατά 51% ήταν τα ταξίδια των Ρώσων τουριστών στο
από 50 νέα Moxy Hotels θα προστεθούν σε 40 προορισμούς,
εξωτερικό το 2017, σε σχέση με το 2016, και τα οποία ανήλθαν
ενισχύοντας την παρουσία της στις αγορές της Γερμανίας και
σε 230.000.
του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και σε άλλους βασικούς προο-
«Στο Παρίσι, το 2017, καταγράψαμε 230,1 χιλιάδες αφίξεις από
ρισμούς, όπως είναι οι Κάτω Χώρες, η Γαλλία, η Πορτογαλία, η
τη Ρωσία, αυξημένες κατά 51%, σε σχέση με το 2016. Αυξημένος
Πολωνία, η Ελλάδα και η Γεωργία.
κατά 51% ήταν, επίσης, ο αριθμός των διανυκτερεύσεων τουρι-
Στη Γερμανία, σχεδιάζεται ο τριπλασιασμός των ξενοδοχείων
στών από τη Ρωσία σε ξενοδοχεία της γαλλικής πρωτεύουσας,
της αλυσίδας που ανήκουν στην επωνυμία Moxy, από 10 που
οι οποίες ξεπέρασαν τις 627.000, κρατώντας την όγδοη θέση με-
είναι σήμερα στα 30, δήλωσε ο Tim Zeichhardt, διευθυντής της
ταξύ των διανυκτερεύσεων αλλοδαπών επισκεπτών», ανέφερε η
Marriott για τη διεθνή ανάπτυξη της ξενοδοχειακής αλυσίδας,
επικεφαλής του ρωσικού γραφείου αντιπροσωπείας του Οργανι-
για την περιοχή της Γερμανίας, της Ελβετίας και της Αυστρίας.
σμού Τουριστικής Ανάπτυξης στη Γαλλία «Atout France», Inessa
«Η Moxy είναι σίγουρα η πιο ισχυρή εμπορική μας επωνυμία στη
Korotkova.
Γερμανία, με περισσότερα από 70 ξενοδοχεία και σχεδόν 18.000
Το Cote d’Azur, σύμφωνα με την Ι. Korotkova, είναι στη δεύτερη
δωμάτια», δήλωσε ο Zeichhardt.
θέση μετά την περιοχή της πρωτεύουσας, φιλοξενώντας περίπου 220.000 Ρώσους τουρίστες, αριθμός αυξημένος κατά 19%, σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα. Κατακόρυφη αύξηση κατά σχεδόν 70% παρουσίασε ο αριθμός των ρωσικών ταξιδιών στην Αλσατία το 2017, σε σχέση με το 2016, φτάνοντας τις 38.000. Στην περιοχή της Auvergne-Rhône-Alpes, όπου βρίσκονται τα κύρια χιονοδρομικά κέντρα της χώρας, οι Ρώσοι τουρίστες κατέγραψαν άνοδο κατά 12% και ο αριθμός των διανυκτερεύσεών τους σε ξενοδοχεία της περιοχής έφτασε τις 150,1 χιλιάδες, σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Atout France. Σύμφωνα με την ίδια,
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
23
Statistics
Σε νέα άνοδο η ευρωπαϊκή, ξενοδοχειακή βιομηχανία τον Ιούλιο Νέα άνοδο και στους τρεις βασικούς δείκτες μέτρησης-απόδοσης της ξενοδοχειακής βιομηχανίας, κατέγραψαν τα ευρωπαϊκά ξενοδοχεία κατά τη διάρκεια του Ιουλίου 2018.
Ό
πως προκύπτει με βάση τα τελευταία στοιχεία του οί-
αντίστοιχα ο δείκτης RevPAR να διαμορφώνεται σε € 155,31,
κου τουριστικών μελετών STR, μπορεί η πληρότητα
σημειώνοντας άνοδο κατά 8,5%.
να εμφάνισε ασθενική αύξηση μόλις 0,8% και να διαμορφώ-
Τα απόλυτα επίπεδα που κινήθηκαν οι δείκτες ADR και RevPAR
θηκε σε 78,6%, εντούτοις η μέση ημερήσια τιμή (ADR) αυξή-
ήταν τα υψηλότερα που έχουν καταγραφεί για την εξεταζό-
θηκε κατά 6,2% στα € 123,11 και τα έσοδα ανά διαθέσιμο δω-
μενη περίοδο στη βάση δεδομένων της STR, για την πορεία
μάτιο (RevPAR) αυξήθηκε κατά 7% στα € 96,82.
της ξενοδοχειακής αγοράς του Λονδίνου. Οι αναλυτές της STR
Αυξητικά διαμορφώθηκαν και οι τρεις δείκτες στα λονδρέζικα
αποδίδουν την ισχυρή αυτή απόδοση στο θερμό καλοκαίρι,
ξενοδοχεία, με την πληρότητα να φθάνει στο 91%, αυξημένη
το οποίο ενίσχυσε τον λονδρέζικο τουρισμό καθώς τη διοργά-
κατά 4%, τον δείκτη ADR να διαμορφώνεται σε € 170,63 και
νωση εκδηλώσεων με μεγάλη επήχυση, όπως το Wimbledon
Η εξέλιξη της ευρωπαϊκής ξενοδοχειακής βιοµηχανίας τον Ιούλιο 2018 Μηνιαία µεταβολή Ιούλιος 2017 µε Ιούλιο 2018 (σε €) Πληρότητα
Μέση τιµή δωµατίου
Έσοδα ανά διαθέσιµο δωµάτιο
Μεταβολή % από ∆εκέµβριο 2016
2018
2017
2018
2017
2018
2017
Occ.
ADR
RevPAR
Europe
78.6
78.0
123.11
115.96
96.82
90.46
0.8
6.2
7.0
Eastern Europe
71.7
73.2
105.21
77.90
75.45
57.02
-2.0
35.1
32.3
Northern Europe
84.7
83.8
119.26
114.01
100.97
95.54
1.0
4.6
5.7
Southern Europe
78.2
78.4
144.18
137.93
112.80
108.09
-0.2
4.5
4.4
Western Europe
75.6
74.2
116.64
112.38
88.14
83.39
1.8
3.8
5.7
24 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
και το London Pride. Στη Μόσχα, ο δείκτης της πληρότητας διαμορφώθηκε στο 78%, αυξημένος κατά 3,6%. Την ίδια στιγμή εντυπωσιακή άνοδο σε τριψήφιο ποσοστό εμφάνισαν οι δείκτες ADR και RevPAR, με τον μεν πρώτο να «εκτοξεύεται» κατά 185,9% και να διαμορφώνεται σε 14.099,74 ρούβλια, και τον δεύτερο να ακολουθεί την ίδια πορεία, αυξημένο κατά 196,2% σε 11.001,70 ρούβλια. Οι αυξήσεις ήταν μειωμένες σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, όμως ήταν υψηλότερες από κάθε αντίστοιχο μήνα στο παρελθόν. Οι αναλυτές της STR αναφέρουν ότι η έλλειψη σημαντικής αύξησης της προσφοράς επέτρεψε την άνοδο των επιδόσεων της αγοράς.
Ετήσια µεταβολή Ιούλιος 2017 µε Ιούλιο 2018 (σε €) Πληρότητα
Μέση τιµή δωµατίου
Έσοδα ανά διαθέσιµο δωµάτιο
Μεταβολή % από ∆εκέµβριο 2016
2018
2017
2018
2017
2018
2017
Occ.
ADR
RevPAR
71.3
70.2
111.01
107.02
79.10
75.18
1.4
3.7
5.2
64.7
63.6
87.78
75.67
56.83
48.16
1.7
16.0
18.0
75.9
75.4
106.94
104.96
81.17
79.18
0.6
1.9
2.5
70.1
68.9
118.20
114.01
82.82
78.55
1.7
3.7
5.4
69.8
68.5
116.06
112.37
81.06
76.97
2.0
3.3
5.3
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
25
Θέμα
ΕΛΣΤΑΤ: Ξεκίνησαν να ξανά-ταξιδεύουν οι Έλληνες • Σε ιδιόκτητες ή κατοικίες φίλων η πλειοψηφία των διανυκτερεύσεων Σημαντική ανάκαμψη του εσωτερικού τουρισμού καταγράφηκε το 2017, καθώς σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΑΤ, πάνω από 4,5 εκατομμύρια Έλληνες πραγματοποίησαν 7,5 εκατομμύρια ταξίδια εντός της χώρας, σημειώνοντας αύξηση 10,2%, σε σύγκριση με το 2016. Ωστόσο, οι οκτώ στις δέκα διανυκτερεύσεις πραγματοποιήθηκαν, είτε σε ιδιόκτητα, είτε σε σπίτια φίλων και συγγενών (δωρεάν), ενώ μόλις δύο στις δέκα διανυκτερεύσεις πραγματοποιήθηκαν επί πληρωμή σε κάποιο κατάλυμα.
Σ
ύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Ποιοτικών Χαρακτη-
8,3% και 6,6%, αντίστοιχα, σε σχέση με το 2016.
ριστικών Ημεδαπών Τουριστών της Ελληνικής Στατιστικής
Ειδικότερα, τα άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω που ταξίδεψαν το
Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το 2017 τα άτομα όλων των ηλικιών που ταξί-
2017 ανήλθαν σε 3,7 εκατομμύρια και πραγματοποίησαν 6,2 εκα-
δεψαν ανήλθαν σε 4,5 εκατομμύρια και πραγματοποιήθηκαν 7,5
τομμύρια ταξίδια, σημειώνοντας αύξηση 9,8% και 11,7%, αντίστοι-
εκατομμύρια ταξίδια, σημειώνοντας αύξηση 10,2% και 12,6%,
χα, σε σύγκριση με το 2016. Το σύνολο των διανυκτερεύσεων των
αντίστοιχα, σε σύγκριση με τα στοιχεία του 2016. Το σύνολο των
ατόμων αυτών κατά το 2017 ανήλθε σε 61,5 εκατομμύρια και οι δα-
διανυκτερεύσεων κατά το 2017 ανήλθε σε 71,7 εκατομμύρια και
πάνες σε 1.916,7 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 9,2%
οι δαπάνες σε 2.077,2 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση
και 5,7%, αντίστοιχα, σε σύγκριση πάντα με το προηγούμενο έτος.
Ηµεδαποί ηλικίας 15 ετών και άνω που ταξίδεψαν για προσωπικούς λόγους, 2012 – 2017 Σε χιλιάδες Σύνολο
2012
2013
2014
2015
2016
2017
3.483
3.051
3.579
3.381
3.249
3.593
-12,4
17,3
-5,5
-3,9
10,6
2.590
3.062
2.878
2.747
3.074
-15,5
18,2
-6,0
-4,6
11,9
Ετήσια μεταβολή % Εκ των οποίων ταξίδεψαν αποκλειστικά στο εσωτερικό Ετήσια μεταβολή %
26 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
3.065
Ταξίδια ηµεδαπών ηλικίας 15 ετών και άνω και αντίστοιχες δαπάνες, 2012 – 2017 1.916.725
Χιλιάδες
2.000.000 1.800.000
7.000
1.600.000
6.000
1.400.000
6.210
5.000
1.200.000
4.000
Χιλιάδες ευρώ
8.000
1.000.000 800.000
3.000 2.000 1.000
Ταξίδια
600.000
Δαπάνες (δεξιός άξονας)
400.000 200.000
0
0 2012
2013
2014
2015
2016
2017
Προσωπικά ταξίδια ηµεδαπών ηλικίας 15 ετών και άνω, κατά προορισµό, 2012 – 2017 Χιλιάδες
8.000 6.778
7.000
5.972
6.000
5.453
5.163
5.917 5.192
Eσωτερικού
5.000 4.000
Eξωτερικού
3.000 Σύνολο
2.000 1.000 0 2012
2013
2014
2015
2016
2017
∆απάνες προσωπικών ταξιδιών ηµεδαπών ηλικίας 15 ετών και άνω, κατά προορισµό, 2012 – 2017 Χιλιάδες ευρώ
2.000.000
1.763.800
1.800.000
1.682.075
1.762.760 1.573.801
1.510.861
1.600.000
1.647.717
1.400.000 1.200.000
Eσωτερικού
1.000.000 800.000
Eξωτερικού
600.000 400.000
Σύνολο
200.000 0 2012
2013
2014
2015
2016
2017
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
27
Θέμα
Από τα παραπάνω ταξίδια των ατόμων ηλικίας 15 ετών και άνω, το 95,3% αφορούσε σε ταξίδια που πραγματοποιήθηκαν για προσωπικούς λόγους και το 4,7% σε ταξίδια που πραγματοποιήθηκαν για επαγγελματικούς λόγους. Από τη σύγκριση των στοιχείων των ταξιδιών που πραγματοποι-
Προσωπικά ταξίδια ηµεδαπών ηλικίας 15 ετών και άνω, κατά διάρκεια διαµονής και κύριο µέσο µεταφοράς, 2016 – 2017 Σε χιλιάδες
ήθηκαν για προσωπικούς λόγους κατά το έτος 2017 με τα αντίστοιχα του έτους 2016, παρατηρείται αύξηση 10,6% στα άτομα που ταξίδεψαν, 14,0% στον αριθμό των ταξιδιών, 11,9% στις διανυκτερεύσεις και 7,0% στις αντίστοιχες δαπάνες.
Σύνολο
2016
2017
Μεταβολή % 2017/2016
5.192
5.917
14,0
Η σημαντικότερη αύξηση του αριθμού των ατόμων που ταξίδε-
Διάρκεια διαμονής σε διανυκτερεύσεις
ψαν για προσωπικούς λόγους, καθώς και των προσωπικών τα-
1 έως 3
1.433
1.570
9,6
4 έως 7
1.728
2.314
33,9 8
έως 14
1.012
926
-8,4
15 και άνω
1.020
1.107
8,6
ξιδιών, σε απόλυτες τιμές, παρατηρείται στις ηλικίες από 45 έως 64 ετών, κατά 14,2% και 16,7%, αντίστοιχα. Στις ηλικίες αυτές η αύξηση των διανυκτερεύσεων ανήλθε σε 17,9% και των δαπανών σε 7,7%. Ως προς τη διάρκεια διαμονής παρατηρείται αύξηση στα προσωπικά ταξίδια με διανυκτερεύσεις από 1-3, 4-7 και 15 και άνω, με
Κύριο μέσο μεταφοράς
σημαντικότερη, σε απόλυτες τιμές, στα ταξίδια διάρκειας από 4-7
Εναέρια μέσα
656
798
21,6
Θαλάσσια μέσα
979
1.001
2,3
3.558
4.118
15,7
διανυκτερεύσεις, κατά 33,9% στα ταξίδια και 32,1% στις διανυκτερεύσεις. Αντίθετα, στα ταξίδια διάρκειας από 8-14 διανυκτερεύσεις παρουσιάζεται μείωση, κατά 8,4% στα ταξίδια και 7,5%
Χερσαία μέσα
στις διανυκτερεύσεις. Τα περισσότερα προσωπικά ταξίδια πραγματοποιήθηκαν με χερσαία μέσα μεταφοράς (4,1 εκατομμύρια ταξίδια) και, δευτερευόντως, με θαλάσσια μέσα (1,0 εκατομμύρια ταξίδια). Από τη σύγκριση των στοιχείων αυτών, σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία του 2016, παρατηρείται σημαντική αύξηση, σε απόλυτες τι-
Προσωπικά ταξίδια και αντίστοιχες διανυκτερεύσεις ηµεδαπών ηλικίας 15 ετών και άνω, κατά µήνα έναρξης του ταξιδιού, 2017 Σε χιλιάδες
μές, στα ταξίδια που πραγματοποιήθηκαν με χερσαία μέσα, κατά 15,7% και με εναέρια μέσα, κατά 21,6%. Το 65,8% των προσωπικών ταξιδιών πραγματοποιήθηκε σε μη ενοικιαζόμενα καταλύματα, κυρίως ιδιόκτητες εξοχικές κατοικίες
Σύνολο
Ταξίδια
Διανυκτερεύσεις
Ταξίδια %
Διανυκτερεύσεις %
5.917
59.368
100,0
100,0
και καταλύματα που παρέχονται δωρεάν από συγγενείς και φί-
Ιανουάριος
112
806
1,9
1,4
λους.
Φεβρουάριος
184
921
3,1
1,6
Μάρτιος
179
978
3,0
1,6
Την ίδια στιγμή, τα ταξίδια με διαμονή σε ιδιόκτητες εξοχικές
Απρίλιος
584
3.859
9,9
6,5
κατοικίες αυξήθηκαν κατά 15,2% το 2017, σε σχέση με το 2016.
Μάιος
185
1.732
3,1
2,9
Ιούνιος
425
8.744
7,2
14,7
αυξήθηκαν κατά 13,4%. Αντίστοιχα, οι διανυκτερεύσεις αυξήθη-
Ιούλιος
1.072
15.451
18,1
26,0
καν κατά 20,1% και 7,0%.
Αύγουστος
1.867
18.912
31,6
31,9
Σεπτέμβριος
325
1.770
5,5
3,0
Οκτώβριος
307
1.731
5,2
2,9
Νοέμβριος
220
1.379
3,7
2,3
Δεκέμβριος
456
3.086
7,7
5,2
Τα ταξίδια με διαμονή σε μη ενοικιαζόμενα καταλύματα αντιστοιχούν στο 81,4% του συνολικού αριθμού των διανυκτερεύσεων.
Ομοίως τα ταξίδια σε καταλύματα που παρέχονται δωρεάν από συγγενείς και φίλους και λοιπά μη ενοικιαζόμενα καταλύματα,
Για τα προσωπικά ταξίδια με διαμονή σε ενοικιαζόμενα καταλύματα (34,2% των προσωπικών ταξιδιών), κύριος τύπος καταλύματος, σε ποσοστό 68,4%, ήταν τα ξενοδοχεία και παρόμοια καταλύματα. Τα ταξίδια με διαμονή σε ξενοδοχεία και παρόμοια καταλύματα παρουσίασαν αύξηση κατά 20,9% και οι αντίστοιχες διανυκτερεύσεις κατά 16,2%, το 2017, σε σχέση με το 2016.
28 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Μέση συνολική δαπάνη ανά διανυκτέρευση (ευρώ), κατά προορισµό και διάρκεια ταξιδιού των προσωπικών ταξιδιών ηµεδαπών ηλικίας 15 ετών και άνω, 2017 Μέση συνολική δαπάνη ανά διανυκτέρευση
140 €
120 €
100 €
80 €
60 €
40 €
20 €
0€
1-3
4-7
8-14
15-28
≥ 29
1-3
4-7
8-14
15-28
≥ 29
Διάρκεια σε διανυκτερεύσεις ταξιδιών
Διάρκεια σε διανυκτερεύσεις ταξιδιών εσωτερικού
εξωτερικού
Σημείωση: Το μέγεθος κάθε φυσαλίδας αποτυπώνει το ποσοστό % επί του συνόλου των προσωπικών ταξιδιών. Στις ετικέτες αναγράφονται η μέση συνολική δαπάνη ανά διανυκτέρευση και το ποσοστό % επί του συνόλου των προσωπικών ταξιδιών.
Προσωπικά ταξίδια και αντίστοιχες διανυκτερεύσεις ηµεδαπών ηλικίας 15 ετών και άνω, και κατά τύπο καταλύµατος, 2017 Ταξίδια
Σε χιλιάδες
Διανυκτερεύσεις
2016
2017
Μεταβολή % 2017/2016
2016
2017
Μεταβολή % 2017/2016
5.192
5.917
14,0
53.047
59.368
11,9
1.778
2.025
13,9
10.614
11.019
3,8
Ξενοδοχεία και παρόμοια καταλύματα
1.146
1.386
20,9
5.837
6.783
16,2
Ενοικιαζόμενα δωμάτια και κατοικίες, ενοικιαζόμενα κάμπινγκ, λοιπά ενοικιαζόμενα καταλύματα
632
639
1,2
4.777
4.235
-11,3
3.414
3.892
14,0
42.433
48.349
13,9
Ιδιόκτητες εξοχικές κατοικίες
1.186
1.366
15,2
22.587
27.120
20,1
Καταλύματα που παρέχονται δωρεάν από συγγενείς και φίλους, λοιπά μη ενοικιαζόμενα καταλύματα
2.228
2.527
13,4
19.846
21.229
7,0
Σύνολο Ενοικιαζόμενα καταλύματα
Μη ενοικιαζόμενα καταλύματα
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
29
Παρουσίαση
Nana Princess Suites Villas & Spa Το νέο σημείο αναφοράς στον πολυτελή Τουρισμό Μια νέα, ξεχωριστή σελίδα στον ελληνικό Τουρισμό φιλοδοξεί να προσθέσει η οικογένεια Καράτζη, με το υπερπολυτελές Nana Princess Suites Villas & Spa, το νέο εξάστερο δημιούργημά της. Ένα πραγματικό κόσμημα, το οποίο προσθέτει στο δυναμικό του νησιού της Κρήτης και εν γένει στο ξενοδοχειακό δυναμικό της χώρας, 112 σουίτες και βίλες, μοναδικά σχεδιασμένες, σε απόλυτη αρμονία με το φυσικό περιβάλλον, που ικανοποιούν τις υψηλές προσδοκίες του σημερινού σύγχρονου ταξιδιώτη.
H
οικογένεια Καράτζη, που πρώτη εφάρμοσε το μοντέλο διακοπών all inclusive στην Ελλάδα, στο πολυβρα-
βευμένο ξενοδοχείο της Nana Beach, αυτή τη φορά, με το Nana Princess, ξεπέρασε πραγματικά τον εαυτό της. Τα λόγια φτωχά, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να περιγράψουν αυτό που τα μάτια αντικρύζουν… Διακριτική πολυτέλεια, φινέτσα και ένα περιβάλλον εκλεπτυσμένης αισθητικής κερδίζουν τον φιλοξενούμενο από την πρώτη κιόλας ματιά. Η κρητική μαύρη πέτρα, κυριαρχεί παντού, ενώ η αρχιτεκτονική σχεδίαση του ξενοδοχείου είναι τέτοια, που οι βίλες, έχοντας ενσωματωθεί πλήρως στο περιβάλλον, «χάνονται» από το οπτικό πεδίο. Για τη διαμονή των πελατών του, το πολυτελές θέρετρο, που
30 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
εκτείνεται μπροστά από μια ιδιωτική παραλία στη Χερσόνησο του Ηρακλείου της Κρήτης, διαθέτει πολυτελείς σουίτες και βίλες, που προσφέρουν ευρεία ποικιλία προτάσεων διαμονής, ικανών όχι μόνο να καλύψουν τις ανάγκες, αλλά και να ξεπεράσουν τις προσδοκίες και του πιο απαιτητικού ταξιδιώτη. Από τη σουίτα Aqua Marine, η οποία βρίσκεται μπροστά στη θάλασσα, διαθέτει ιδιωτικό, εξωτερικό, θερμαινόμενο υδρομασάζ, καθώς και ιδιωτικό γυμναστήριο και αποτελεί το ιδανικό «καταφύγιο» για ζευγάρια, μέχρι και την Presidential Villa, η οποία εκτείνεται σε δύο ορόφους, αποτελείται από τρία δίκλινα υπνοδωμάτια, διαθέτει καμπίνα SweetSauna και προσφέρει exclusive παροχές, όπως ιδιωτικούς chefs και υπηρεσίες μπάτλερ, κατόπιν αιτήματος, οι φιλοξενούμενοι μπορούν να βιώσουν μια πραγματικά VIP εμπειρία διαμονής.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
31
Παρουσίαση
Για εκείνους πάλι οι οποίοι αναζητούν την απόλυτη απόδρα-
σουν τη γύρω περιοχή, κάνοντας ιππασία ή ποδήλατο, αλλά και
ση, δεν χρειάζεται να ψάχνουν άλλο, καθώς η Grand Royal
να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στις καταδύσεις ή το paddle. Ο
Villa έχει σχεδιαστεί για να προσφέρει τη μέγιστη πολυτέλεια.
καθένας θα βρει εδώ αυτό που του ταιριάζει.
Μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και έξι ενήλικες και ένα παιδί, σε
Όσοι προτιμούν τις εμπειρίες αναζωογόνησης δεν έχουν παρά
τρία δίκλινα υπνοδωμάτια, εκτείνεται σε 360 τ.μ. και διαθέτει
να επισκεφθούν το Nana Princess Health Club & Spa και να ζή-
εντυπωσιακή ιδιωτική πισίνα, ευρύχωρα μπαλκόνια και χώρο
σουν ασυναγώνιστες στιγμές ευεξίας. Εκεί, μπορούν να απολαύ-
ψυχαγωγίας με home cinema, μπιλιάρδο, ηλεκτρονικά παιχνί-
σουν το χαμάμ καθώς και να επιλέξουν μεταξύ των εξαιρετικών
δια και ένα ρετρό juke box του 1950. Στα δυνατά της «χαρτιά»
θεραπειών Spa που παρέχονται.
συγκαταλέγονται επίσης το υπερσύγχρονο SweetSpa, που δί-
Ένα γαστριμαργικό «ταξίδι» υπόσχεται στους φιλοξενούμε-
νει στους επισκέπτες τη δυνατότητα να απολαύσουν μια ιδιω-
νους του Nana Princess η επίσκεψή τους σε ένα από τα εστια-
τική εμπειρία spa, χωρίς να χρειάζεται να αφήσουν στιγμή την
τόρια του ξενοδοχείου. Από τοπικά κρητικά και διεθνή πιάτα,
άνεση της βίλας τους, αλλά και οι εξατομικευμένες υπηρεσίες
μέχρι à la carte επιλογές με φρέσκο ψάρι και sushi ή κρέας και
μπάτλερ, εφόσον το θελήσουν.
ζυμαρικά, ο κάθε επισκέπτης θα ανακαλύψει την επιλογή που
Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο νησί, οι επισκέπτες
του ταιριάζει. Την ίδια στιγμή, οι λάτρεις του κρασιού θα εν-
μπορούν να απολαύσουν πλήθος δραστηριοτήτων, από το να
θουσιαστούν από τις προτάσεις του sommelier, ο οποίος θα
χαλαρώσουν δίπλα σε μια από τις πισίνες υπερχείλισης με θα-
βοηθήσει τους καλεσμένους να επιλέξουν τον ιδανικό συνδυ-
λασσινό νερό ή στην εκπληκτική παραλία, μέχρι να εξερευνή-
ασμό για το γεύμα τους.
32 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Σημείο αναφοράς για τους καπνιστές πούρων συνιστά το πλήρως «ενημερωμένο» και με εξαιρετικές επιλογές για τους λάτρεις του πούρου, humidor room, στο κεντρικό μπαρ, δίπλα στο πιάνο. Εξίσου μοναδικά όμως με τους μεγάλους περνούν και οι μικροί επισκέπτες του συγκροτήματος, συμμετέχοντας σε αγώνες μίνι ποδοσφαίρου, beach volleyball, μαθήματα τέχνης και παιδικά shows. Η εξατομικευμένη εξυπηρέτηση σε συνδυασμό με το σύνολο των παροχών, ανέσεων, υπηρεσιών και εγκαταστάσεων του πολυ-αναμενόμενου ξενοδοχείου, υπόσχονται στους επισκέπτες μια πραγματικά VIP διαμονή, διασφαλίζοντας ότι το Nana Princess θα είναι το σημείο αναφοράς για τον πολυτελή τουρισμό στην Κρήτη και εν γένει στη χώρα, τα επόμενα χρόνια.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
33
Θέμα
GBR: «Μαγνήτης» για τους τουρίστες το κλεινόν άστυ Σε πόλο έλξης τουριστών αναδεικνύεται η ελληνική πρωτεύουσα, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη αύξηση (21,8%) ανάμεσα στους ταξιδιώτες που επισκέπτονται τη χώρα μας από το εξωτερικό, κατά το β’ τρίμηνο του έτους, σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο το 2017. Αυτό προκύπτει από στοιχεία της εξειδικευμένης εταιρίας συμβούλων GBR Consulting, τα οποία αναφέρονται στις επιδόσεις των ελληνικών ξενοδοχείων κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2018.
E
σης των εσόδων τους, έναντι των ξενοδοχείων που βρίσκονται
Επενδύσεις σε ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα, ενώ τα «γκρίζα» σπίτια κατακλύζουν την αγορά
σε τουριστικές περιοχές. Ειδικότερα, τα ξενοδοχεία της πρω-
Εκατοντάδες καινούργια δωμάτια, είτε πρόκειται για ξενοδοχεία,
τεύουσας σημείωσαν αύξηση του δείκτη των εσόδων τους ανά
είτε για ενοικιαζόμενα διαμερίσματα έχουν προστεθεί στο ξενο-
διαθέσιμο δωμάτιο (RevPAR) κατά 12,4% στο β’ τρίμηνο και
δοχειακό δυναμικό της Αθήνας, ενώ ραγδαία ανάπτυξη γνωρίζει
13,2% στο πρώτο εξάμηνο, ενώ τα resorts κατέγραψαν αύξη-
και ο τομέας των «γκρίζων» μισθώσεων.
ση εσόδων 17,3% στο β’ τρίμηνο και 9,2% στο πρώτο εξάμηνο.
Ειδικότερα, τα τελευταία δυόμιση χρόνια περίπου 1.000 καινού-
Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι υπάρχει «διασπορά» πελατών
ρια δωμάτια ξενοδοχείων έχουν προστεθεί στο κέντρο της πό-
από τα ξενοδοχεία προς τα καταλύματα τύπου Airbnb.
λης, συμπεριλαμβανομένου του 5άστερου Εlectra Metropolis και
Όσον αφορά στην ξενοδοχειακή αγορά της Θεσσαλονίκης,
του 4άστερου Athens Avenue το 2016, το 4άστερο Athenaeum
οι ξένοι επισκέπτες στην πόλη αυξήθηκαν κατά 13,6% στο β’
Grand Hotel το 2017 και πιο πρόσφατα το 4άστερο Athenaeum
τρίμηνο και 12,4% στο εξάμηνο και τα έσοδα ανά διαθέσιμο
Palace & Luxury suites, Wyndham Grand Residences & Suites και
δωμάτιο αυξήθηκαν κατά 15% στο β’ τρίμηνο και 9% στο εξά-
το 4άστερο Breeze Boutique Hotel.
μηνο.
Επιπλέον, 750 δωμάτια ξενοδοχείων επαναλειτούργησαν αυτή
Από τις επιδόσεις των ξενοδοχείων ανταγωνιστικών πόλεων
την περίοδο, τα οποία είχαν κλείσει κατά τη διάρκεια της κρίσης,
ξεχωρίζουν αυτές του Καΐρου, καταγράφοντας σημαντική αύ-
συμπεριλαμβανομένου του 4άστερου Athens Tiare, του 5άστε-
ξηση στον δείκτη RevPAR, ο οποίος στο β’ τρίμηνο ανήλθε σε
ρου Wyndham Grand και του επίσης 5 αστέρων Athens Grand
18,9% και στο εξάμηνο σε 19,8%. Η εξέλιξη αυτή αποδεικνύει
Hyatt, το οποίο λειτουργεί ξανά από φέτος τον Αύγουστο.
τη δυναμική επάνοδο της Αιγύπτου στον τουρισμό.
Ακόμη 400 νέα δωμάτια βρίσκονται αυτή τη στιγμή υπό κατα-
ντούτοις, παρότι η Αθήνα φαίνεται να αποτελεί τον ισχυρότερο πόλο έλξης ξένων επισκεπτών στην Ελλά-
δα, τα ξενοδοχεία της κατέγραψαν μικρότερο ποσοστό αύξη-
34 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Διεθνείς αφίξεις στα ελληνικά αεροδρόμια το 2018, σε σύγκριση με το 2017 Region
% Change in International arrivals – Q2
% Change in International Arrivals – ytd Q2
21,8%
Athens
23,1%
13,6%
Thessaloniki
12,4%
15,1%
Rest of Greece
16,6%
Source: SETE, processed by GBR Consulting
RevPAR στα ελληνικά ξενοδοχεία το 2018, σε σύγκριση με το 2017 Region
% Change in RevPAR of Greek hotels – Q2
Athens
% Change in RevPAR of Greek hotels ytd Q2
12,4%
13,2% 15,0%
Thessaloniki
9,0%
17,3%
Resorts
19,2%
Source: GBR Consulting
RevPAR σε ανταγωνιστικούς προορισμούς το 2018, σε σύγκριση με το 2017 Region
in RevPAR of Comp. Destinations – Q2
1,4%
S. Europe Rome
Madrid
in RevPAR of Comp. Destinations ytd Q2
3,5%
3,7%
4,8%
-4,6%
Cairo
1,9% 18,9%
19,8%
Source: STR Global, processed by GBR Consulting σκευή στο κέντρο της Αθήνας, ανάμεσά τους το πεντάστερο
Αθήνας, όπως επισημαίνει η GBR Consulting, καταγράφεται κατα-
Academia of Athens (Autograph), το Coco Mat Acropolis, το
κόρυφη αύξηση 239% σε επίπεδο ακινήτων και 157% σε επίπεδο
νέο ξενοδοχείο της ΛΑΜΨΑ στα πρώην γραφεία της Αγροτικής
δωματίων, κατά τα τελευταία τρία χρόνια. Από τα δωμάτια αυτά
Τράπεζας, λανσάροντας, κατά πάσα πιθανότητα, την αλυσίδα
ένα ποσοστό περίπου 72% ανήκουν στην κατηγορία των «τεσσά-
MGallery της Accor στην αθηναϊκή αγορά.
ρων κλειδιών», όμως, πολλά από αυτά εμφανίζονται ως δωμάτια
Επιπλέον, υπολογίζεται ότι 400 νέα δωμάτια, τα οποία έχουν ήδη
(πολυτελών) ξενοδοχείων.
ανακοινωθεί ή βρίσκονται υπό σχεδιασμό, προστίθενται στα πα-
Τέλος, ραγδαία άνοδο παρουσιάζει ο αριθμός των ακινήτων που
ραπάνω, ενώ 720 δωμάτια βρίσκονται αυτή τη στιγμή εκτός της
διατίθενται μέσα από τις πλατφόρμες τύπου Airbnb και τα οποία
αγοράς, συμπεριλαμβανομένων αυτών του πρώην ξενοδοχείου
θα καταμετρηθούν εφόσον ξεκινήσει η δήλωσή τους στο καινού-
Acropol και των La Mirage και Esperia Palace στη Σταδίου. Για το
ριο ηλεκτρονικό Μητρώο, το οποίο εκπονεί η Ανεξάρτητη Αρχή
τελευταίο, ιδιοκτησίας του ΕΦΚΑ, ο φορέας εκκινεί τις διαδικα-
Δημοσίων Εσόδων.
σίες για την εκμίσθωση του 185 δωματίων ξενοδοχείου, για 30
Όπως σημειώνει η GBR, στα παραπάνω στοιχεία δεν περιλαμβά-
χρόνια, έναντι, τουλάχιστον, 10,5 εκατ. ευρώ.
νονται τα νέα μεγάλα καταλύματα εκτός του κέντρου της Αθήνας,
Στον τομέα των ενοικιαζομένων διαμερισμάτων, στο κέντρο της
όπως στον Πειραιά και στην Αθηναϊκή Ριβιέρα.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
35
Παρουσίαση
BAKLATSIDIS BROS
Ο αξιόπιστος συνεργάτης Εκλεκτές συνεργασίες με ξενοδοχεία πολλών αστέρων σε Δωδεκάνησα και Κρήτη, φιλοξενεί το portfolio της εταιρίας BAKLATSIDIS. Το διακεκριμένο όνομα που κατέχει επί πέντε δεκαετίες η εταιρία έχει κερδίσει τους επαγγελματίες της φιλοξενίας που αναζητούν όχι μόνο αξιόπιστα προϊόντα αλλά και αξιόπιστους προμηθευτές.
Σ
τη λίστα των γνωστότερων ξενοδοχείων
AEGIALIS HOTEL & SPA (Αµοργός)
SUNSHINE RODOS HOTEL (Ρόδος)
της Δωδεκανήσου που επέλεξαν την εταιρία
BAKLATSIDIS BROS για τον εξοπλισμό των μπάνιων, βρίσκονται ξενοδοχεία, τεσσάρων και πέντε αστέρων με ολοκαίνουριες υποδομές υψηλών προδιαγραφών, όπως: • ALIMOUNDA HOTEL (Κάρπαθος) • NIKOS TAKIS FASHION HOTEL (Ρόδος) • ELYSIUM RESORT & SPA (Ρόδος) • SUNSHINE RODOS HOTEL (Ρόδος) • AQUA MARE BEACH HOTEL & SPA (Ρόδος) • LAMARQUISE LUXURY RESORT COMPLEX (Ρόδος)
νια και σκληρή χρήση.
• CARAVIA BEACH HOTEL (Κως)
Δυο εντυπωσιακά showrooms, σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα με
• KOS BAY (Κως)
ειδικά μελετημένες σειρές ειδών υγιεινής προσφέρονται στους
• SOVEREIGN (Κως)
δυνητικούς πελάτες της εταιρίας ώστε να επιλέξουν τα προϊόντα
• ASTYPALAIA PALACE HOTEL (Αστυπάλαια)
που ταιριάζουν στο χώρο τους και στη συνέχεια να απευθυνθούν
• AEGIALIS HOTEL & SPA (Αμοργός)
σε συνεργαζόμενα καταστήματα λιανικής απ΄όπου θα τα προμη-
Η εταιρία BAKLATSIDIS BROS, με εξαιρετικά επιτυχημένη πο-
θευτούν.
ρεία στο χώρο της χονδρικής πώλησης ειδών υγιεινής, εισά-
Το έμπειρο τμήμα “Έργων και Προδιαγραφών” λειτουργεί
γει κατ’ αποκλειστικότητα επώνυμα προϊόντα κορυφαίων ευρω-
αποκλειστικά για τη διαχείριση επαγγελματικών projects, προ-
παϊκών οίκων όπως: La Torre (μπαταρίες), Carron Bathrooms
τείνοντας κατάλληλες και αξιόπιστες λύσεις για την κατασκευή
(μπανιέρες), GSI (είδη υγιεινής), Devon (καμπίνες), Geesa (αξε-
ή την ανακαίνιση ξενοδοχειακών μονάδων και ιδιωτικών έργων
σουάρ μπάνιου), κ.ά., καλύπτοντας τόσο μια σύγχρονη σχεδια-
ενώ η ενεργή υποστήριξη της εταιρείας προς τους επαγγελματίες
στική φιλοσοφία όσο και τις λειτουργικές ανάγκες για μακροχρό-
της φιλοξενίας ολοκληρώνεται με άψογο after sales service.
36 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
projects
Θέμα
«Έκρηξη» των αφίξεων στην Ελλάδα το 2018 Χαμόγελα μοιράζει η εξέλιξη της ταξιδιωτικής κίνησης στη χώρα μας τη φετινή τουριστική σεζόν, με την αύξηση των διεθνών αφίξεων τον Ιούλιο να αγγίζει σχεδόν το 10%, ενώ στο επτάμηνο φτάνει στο 15%.
Σ
ύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξε και ανέλυσε το Ιν-
Η Θεσσαλονίκη εμφάνισε μείωση 8,3%, η οποία οφείλεται και
στιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχει-
στο γεγονός, ότι ένα μεγάλο μέρος των πτήσεων του αεροδρο-
ρήσεων, την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2018, καταγράφηκαν
μίου της Θεσσαλονίκης κατευθύνθηκε στο αεροδρόμιο της Κα-
11,5 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, παρουσιάζοντας αύ-
βάλας, λόγω των έργων ανακατασκευής στο αεροδρόμιο Μα-
ξηση 15,1%. Τα περιφερειακά αεροδρόμια είχαν αύξηση 12,8%
κεδονία.
(945 χιλ. επιπλέον επιβάτες) και η Αθήνα αντίστοιχα 21,8% (571
Σε επίπεδο προορισμών, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου του
χιλ. επιπλέον επιβάτες). Μεγάλη αύξηση σε επίπεδο διαφορών
2018, αύξηση εμφάνισαν τα Δωδεκάνησα κατά 1,5%, το Ιόνιο
σημείωσαν τα αεροδρόμια τoυ Ηρακλείου (9,6%), της Κέρκυρας
κατά 12,4% και οι Κυκλάδες κατά 11,5%.
(18,4%) και της Ρόδου (10,2%).
Στον αντίποδα, μείωση καταγράφηκε στην Κρήτη κατά 3,0%,
Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σημειώθηκε στο αεροδρό-
που οφείλεται στην πτώση κατά 24,8% την οποία εμφάνισε το
μιο της Καβάλας (57,3%), καθώς για μεγάλο χρονικό διάστημα
αεροδρόμιο των Χανίων, σε αντίθεση με το αεροδρόμιο Ηρα-
εξυπηρέτησε πτήσεις του αεροδρομίου της Θεσσαλονίκης και
κλείου που παρουσίασε αύξηση 14,5%.
ακολούθησε το αεροδρόμιο της Μυτιλήνης, καταγράφοντας
Σε ό,τι αφορά τέλος της εισπράξεις, την περίοδο Ιανουαρίου-
αύξηση 40,4%.
Ιουνίου 2018, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν αύξηση
Σε επίπεδο προορισμών οι Κυκλάδες εμφάνισαν αύξηση 23,7%,
κατά 18,9%, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017
το Ιόνιο 15,6% και τα Δωδεκάνησα 12,7%. Τέλος, η Κρήτη πα-
και διαμορφώθηκαν στα 4,848 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφεί-
ρουσίασε αύξηση 9,2% και η Πελοπόννησος 12,8%.
λεται στην αύξηση κατά 29,6% των εισπράξεων από κατοίκους
Σε επίπεδο επταμήνου, η αεροπορική κίνηση του εσωτερικού
των χωρών της ΕΕ-28, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 3,422 δισ.
παρουσίασε αύξηση 2,1%, με το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών
ευρώ, καθώς οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών εκτός της
να καταγράφει άνοδο 4,1%, ενώ την ίδια στιγμή τα περιφερεια-
ΕΕ-28 παρουσίασαν μικρή μείωση κατά 0,2% και διαμορφώθη-
κά αεροδρόμια εμφάνισαν ασθενική αύξηση 0,4%.
καν στα 1,287 δισ. ευρώ.
ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ σε εκατ. € 2018 Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Tρέχον έτος
Χώρες Χώρες ΕΕ-28 Ζώνης Ευρώ 86 51 80 49 152 104 292 199 1.116 769 1.688 944 3.422 2.129
38 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
εκ των οποίων Χώρες εκτός εκ των οποίων Γαλλία Γερµανία Ζώνης Ευρώ Ην. Βασίλειο 3 19 35 11 5 15 31 10 9 37 48 21 42 76 93 46 95 411 347 205 122 407 744 414 276 972 1.293 707
Λοιπές χώρες 66 72 94 171 312 583 1.287
εκ των οποίων Σύνολο ΗΠΑ Ρωσία Έρ. Συνόρων Κρουαζιέρες 11 0 152 1 5 7 151 1 18 2 246 6 39 8 463 27 83 19 1.428 47 131 63 2.271 59 288 99 4.709 139
ΣΥΝΟΛΟ 153 152 252 490 1.475 2.330 4.848εκ
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΑΦΙΞΕΙΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΙΟΥΛΙΟΣ 2018 3.500.000
2017
3.000.000
2018
2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 Αθήνα
Θεσσαλονίκη ∆ωδεκάνησα
Κρήτη
Ιόνιο
Κυκλάδες
Πελοπόννησος
Λοιπά
Πηγή: Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) και ∆ιεθνής Αερολιµένας Αθηνών (∆ΑΑ) - Επεξεργασία: SETE Intelligence
ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΑΦΙΞΕΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΙΟΥΛΙΟΣ 2018 2.500.000 2017
2.000.000
2018
1.500.000 1.000.000 500.000 0 Αθήνα
Θεσσαλονίκη
∆ωδεκάνησα
Κρήτη
Ιόνιο
Κυκλάδες
Λοιπά
Πηγή: Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) και ∆ιεθνής Αερολιµένας Αθηνών (∆ΑΑ) - Επεξεργασία: SETE Intelligence
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
39
Παρουσίαση
ΠΟΛΥΕΥΘΥΜΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ – ΑΦΟΙ ΣΑΜΑΡΑ
Κορυφαία προϊόντα εξοπλισμού στα καλύτερα ξενοδοχεία της Ελλάδας Και αυτή τη χρονιά, χρονιά με εντυπωσιακές, νέες παρουσίες πολυτελών ξενοδοχείων σε Ρόδο, Κω, Αττική, Κέρκυρα και Χαλκιδική, η εταιρία ΠΟΛΥΕΥΘΥΜΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ – ΑΦΟΙ ΣΑΜΑΡΑ ΙΚΕ κρατά τα «σκήπτρα» στον εξοπλισμό ξενοδοχειακών δωματίων, με προϊόντα αξεπέραστης ποιότητας, αισθητικής και καινοτομίας.
Ν
έες συνεργασίες με ολοκαίνουρια, αλλά και άρτι ανα-
τικό RODOS PALACE δε θα μπορούσε παρά να συμπεριλάβει στον
καινισμένα ξενοδοχειακά συγκροτήματα προστέθηκαν
εξοπλισμό του ό,τι πιο πρωτοποριακό τεχνολογικά και αισθητικά
στη μακρά λίστα όσων επιλέγουν σταθερά την καταξιωμένη
κυκλοφορεί στην αγορά και να το εντάξει αρμονικά στα φινετσάτα
εταιρία ΠΟΛΥΕΥΘΥΜΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ – ΑΦΟΙ ΣΑΜΑΡΑ ΙΚΕ, για τον
δωμάτια με την εκπληκτική θέα, καθώς και στα μοντέρνα μπάνια
εξοπλισμό των δωματίων τους, με καινοτόμα προϊόντα απαρά-
του, όπου όλα λειτουργούν με φωτοκύτταρα.
μιλλης ποιότητας, επιβεβαιώνοντας περίτρανα πως ακόμα και
Παράλληλα, σταθερή είναι η συνεργασία της εταιρίας με τους
σε καιρούς κρίσης το «value for money» καθορίζει τις τάσεις.
ομίλους ATLANTICA, ΒΑΣΙΛΑΚΗ, ΜΗΤΣΗ, ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ,
Το ολοκαίνουριο MAYIA Exclusive Resort & Spa, για Adults Only,
ATRIUM HOTELS, ΣΑΜΑΤΙΑ∆Η, ΚΑΤΡΗ και πολλές αυτόνομες
στη Ρόδο, το έκτο κατά σειρά ξενοδοχείο του ομίλου Χατζηλαζά-
ξενοδοχειακές μονάδες, όπως:
ρου, επέλεξε να εγκαταστήσει στα υπέρκομψα, πολυτελή δωμά-
• AQUA MARE
• GRAND RODOS
τιά του κάποια από τα τελευταία μοντέλα minibars DOMETIC, κα-
• ATRIUM PRESTIGE
• IBISCUS
θώς και στεγνωτήρες VALERA, τελευταίας τεχνολογίας, δίσκους
• BELAIR BEACH
• KOLOSSOS
καλωσορίσματος και άλλα επώνυμα είδη εξοπλισμού.
• BLUE SKY
• LA MARQUISE
Στη Ρόδο επίσης, το νέο εντυπωσιακό resort της TUI, το TUI
• BLUE SEA
• LYDIAN VILLAGE
SENSATORI RESORT ATLANTICA RHODES, εξόπλισε τα μοντέρνα
• CACTUS
• OLYMPIC PALACE
δωμάτιά του με πρωτοποριακά προϊόντα από τις πλούσιες συλλογές
• CALYPSO
• RODOS PRINCESS
της εταιρίας ΠΟΛΥΕΥΘΥΜΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ - ΑΦΟΙ ΣΑΜΑΡΑ ΙΚΕ.
• D’ ANDREA MARE
• THE IXIAN GRAND
Επίσης, στην πρόσφατη ανακαίνιση των δωματίων του, το εμβλημα-
• ELYSIUM RESORT
• SEMIRAMIS
40 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Στη γειτονική Κω, από τα κορυφαία ονόματα που ξεχώρισαν
γελματικά, ασφαλή και αξιόπιστα προϊόντα.
φέτος στη λίστα των πρόσφατων συνεργασιών της ΠΟΛΥ-
Το διεθνές πελατολόγιό της περιλαμβάνει
ΕΥΘΥΜΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ – ΑΦΟΙ ΣΑΜΑΡΑ ΙΚΕ είναι αυτά των
πλήθος ξενοδοχείων, βραβευμένων με τις
άρτι ανακαινισμένων BLUE LAGOON CITY HOTEL, SANDY
διακρίσεις «International Hotel Awards» και
BEACH HOTEL KOS, και ATLANTIS, καθώς και των αλυσίδων
«World Luxury Hotel Awards», καθώς και εκα-
KIPRIOTIS HOTELS, ATLANTICA, ΜΗΤΣΗΣ, ΚΟΥΛΙΑΣ και άλ-
τοντάδες ξενοδοχείων σε όλη την Ελλάδα.
λων ξενοδοχείων, όπως:
• Μια από τις πλέον καταξιωμένες, διεθνώς,
• AEOLOS BEACH
• MASTIHARI BAY
• ASTIR ODYSSEUS
• MIKRI POLI
• BLUE LAGOON
• NEPTUNE
νοδοχείων, η γαλλική JVD, συνδυάζει
• HELONA
• PLATANISTA
οικονομία, κομψότητα και λειτουργι-
• HORIZON
• PRINCESS OF KOS
κότητα στα εξαιρετικά ανθεκτικά είδη
• KOS PALACE
• SAINT CRISTOPHER
που διαθέτει, όπως σετ δίσκων καλωσο-
• LAKITIRA
• TIGAKI BEACH
ρίσματος με βραστήρα, στεγνωτήρες
ευρωπαϊκές
εταιρίες
εξοπλισμού δωματίων ξε-
μαλλιών και χεριών, βάσεις αποσκευών, Την ψήφο εμπιστοσύνης τους στην εταιρία και τα προϊόντα της,
πρακτικά αξεσουάρ
έδωσαν, ακόμη μια φορά, τα IKOS RESORTS, σε Χαλκιδική,
μπάνιου και άλλες
Κέρκυρα και Ισπανία, ενώ στην ηλιόλουστη Αττική, τρία κορυ-
μικροσυσκευές.
φαία ονόματα: ΑΣΤΕΡΑΣ, GRAND HAYATT και ACADEMIA OF
• Ο Ολλανδικός
ATHENS και ακολούθησαν τη νέα τάση που θέλει τα σύγχρονα
οίκος BENTLEY δια-
αθόρυβα minibars των δωματίων να «κρύβονται» χαριτωμένα,
θέτει αξιόπιστα, «έξυπνα» και εξειδικευμένα προϊόντα, που δη-
κυλώντας σε ράγες και να «εμφανίζονται» μέσα από φωτεινά
μιουργούν μια απόλυτα σπιτική άνεση, σε ένα δωμάτιο ξενοδο-
συρτάρια, κερδίζοντας τις εντυπώσεις.
χείου. Χαρακτηριστικά προϊόντα της είναι τα εργονομικά συστήματα σιδερώματος με αυτόματο σίδερο
Ταυτότητα προϊόντων • Η πρωτοπόρος DOMETIC, με
ασφαλείας, τα κομψά σετ δίσκων καλωσορίσματος, τα μοναδικά σε ασφάλεια,
χώρα καταγωγής της τη Σουηδία,
βρεφικά
γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα
κρεβατάκια και οι γυά-
τα μυστικά κατασκευής miniBars με
λινες, πανέμορφες ζυγα-
τεχνολογία αιχμής, ώστε τα αθόρυ-
πτυσσόμενα
ριές ακριβείας μπάνιου.
βα και οικονομικά minibars της να
Όλα τα προϊόντα που εισάγει η εται-
πετυχαίνουν τη χαμηλότερη κατα-
ρία είναι υψηλής τεχνολογίας, προέρ-
νάλωση ενέργειας έναντι όλων των
χονται από εξέχοντες ευρωπαϊκούς
άλλων και τα έχει εγκατα-
οίκους και φέρουν πιστοποιητικά
στήσει στο 90% των ξενο-
ποιότητας ISO 9001 και ISO 14001.
δοχείων 4 και 5 αστέρων,
Η καινοτομία της κατα-
παγκοσμίως. Τα νέα επα-
σκευής τους, η ανθεκτι-
ναστατικά της μοντέλα
κότητα των υλικών και
είναι τα κομψά και εύχρη-
ο αυστηρός έλεγχος κατά την
στα συρταρωτά minibars.
κατασκευή όλων των προϊόντων
Αλλά και στον τομέα των
που διαθέτει η εταιρεία ΠΟΛΥΕΥΘΥΜΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ – ΑΦΟΙ ΣΑ-
miniSafes,
DOMETIC
ΜΑΡΑ ΙΚΕ, εγγυώνται την ασφαλή, αξιόπιστη και μακρόχρονη
καινοτομεί, με την κομψή σειρά proSafe, ειδικά σχεδιασμένη
λειτουργία τους και την απόλυτη ικανοποίηση των πελατών των
για μέγιστη ασφάλεια.
ξενοδοχείων. Η πολιτική της εταιρίας, πιστή στη φιλοσοφία της
• Η Ελβετική VALERA, κορυφαίος κατασκευαστής στεγνωτήρων
εδώ και σαράντα χρόνια, βασίζεται στη συνέπεια, το άψογο after
μαλλιών, διαθέτει ειδική ξενοδοχειακή σειρά με ποιοτικά, επαγ-
sales service και την τεχνογνωσία των έμπειρων στελεχών της.
η
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
41
Θέμα
Διίστανται οι απόψεις ΙΝΣΕΤΕ – ΕΣΕΕ για τον τουρισμό και τις επιπτώσεις στο λιανεμπόριο Ενστάσεις στα συμπεράσματα της πρόσφατης μελέτης του ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ για τον αντίκτυπο του τουρισμού στο λιανεμπόριο εκφράζει το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ (ΙΝΣΕΤΕ). Όπως αναφέρει σε εκτενές κείμενο, που εξέδωσε το ΙΝΣΕΤΕ, αρκετά από τα σημεία που αναφέρονται στο σημείωμα της ΕΣΕΕ «έχουν παρερμηνευθεί ή δεν αποτυπώνουν επακριβώς την πραγματικότητα».
42 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Τ
ο ΙΝΣΕΤΕ έχει ενστάσεις για το all inclusive, τον εγχώριο τουρισμό, αλλά και το προφίλ των τουριστών που επισκέ-
πτονται την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, το ΙΝΣΕΤΕ επισημαίνει: 1. «… το λιανικό εμπόριο αποτελεί έναν από τους κλάδους που αναπτύσσει ιστορικά οργανική σύνδεση με την τουριστική δραστηριότητα. Όμως, τα τελευταία χρόνια, για μια σειρά από λόγους (περιορισμένο τουριστικό εισόδημα, κατίσχυση υποδείγματος all inclusive, κ.ά.), η σύνδεση αυτή παρουσιάζει σημαντικές υστερήσεις, που σε μεγάλο βαθμό θολώνουν την άκρως θετική πορεία της τουριστικής δραστηριότητας». Ο ισχυρισμός ότι το υπόδειγμα all inclusive «θολώνει» τη θετική πορεία και τα γενικότερα οφέλη της τουριστικής δραστηριότητας
∆απάνες (€) σε Αγορές και Εστίαση στη Ρόδο
δεν ευσταθεί. Δύο πρόσφατες μελέτες -η μια του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ-
Τύπος Πακέτου
δείχνουν ότι οι πελάτες All Inclusive δαπανούν στο λιανεμπόριο
Διαμονή και Πρωϊνό
€ 441
παρόμοια ή και υψηλότερα ποσά από αυτά που δαπανούν οι άλ-
Διαμονή με Ημιδιατροφή
€ 440
λοι πελάτες, ενώ δαπανούν λιγότερα χρήματα για εστίαση εκτός
All Inclusive
€ 435
Μέσος Όρος
€ 438
ξενοδοχείου, λόγω του γεγονότος ότι η σίτιση καλύπτεται μέσω του τουριστικού πακέτου. Σύμφωνα με την έρευνα «Εμπόριο και Τουρισμός στην Κρήτη», που εκπόνησε το ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, το 2014, σε δείγμα 1.300 τουρι-
Πηγή: Έρευνα Ικανοποίησης Τουριστών Ρόδου, American College of Thessaloniki
στών, με στρωματοποίηση κατά αεροδρόμιο άφιξης και κατά
2. «Βέβαια, η υστέρηση αυτή δεν είναι οριζόντια καθώς σε κά-
χώρα προέλευσης, η δαπάνη των τουριστών στα εμπορικά κατα-
ποιους επιμέρους υποκλάδους του λιανικού εμπορίου, όπως τα
στήματα και στα εστιατόρια/μπαρ, ανάλογα με τον τύπο καταλύ-
μεγάλα καταστήματα τροφίμων (super markets), τα καύσιμα και
ματος που διέμειναν, είναι η ακόλουθη:
τα έπιπλα-ηλεκτρικά είδη-οικιακός εξοπλισμός, καταγράφεται σημαντική (ποσοστιαία) αύξηση του κύκλου εργασιών, η οποία αναπόδραστα τροφοδοτείται από τη μεγέθυνση της τουριστι-
∆απάνες (€) σε Αγορές και Εστίαση στην Κρήτη Τύπος καταλύµατος
Αγορές
Εστίαση
Ξενοδοχείο 5*
177
205
Ξενοδοχείο 4*
132
236
Ξενοδοχείο All Inclusive
144
97
Ενοικιαζόμενα
112
218
Πηγή: Εµπόριο και Τουρισµός στην Κρήτη, ΙΝΕΜΥ - ΕΣΕΕ
κής δραστηριότητας, αλλά και από την «επέλαση» του μοντέλου βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb)... Στον αντίποδα, το καλύτερο τουριστικό δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου και μάλιστα σε περίοδο εκπτώσεων, ο συνολικός τζίρος του λιανικού εμπορίου μετά βίας ξεπερνά τα 6 δισ. ευρώ τα τελευταία τρία χρόνια, παρά την κατακόρυφη αύξηση των τουριστικών μεγεθών». Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που επεξεργάστηκε το ΙΝΕΜΥ- ΕΣΕΕ, ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών (ΔΚΕ) του τουρισμού μετά
Στην Κρήτη, όπου και πραγματοποιήθηκε η έρευνα, δαπανάται
το 2013 καταγράφει θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης, ενώ ο ΔΚΕ
περισσότερο από το 20% του ποσού που δαπανούν οι εισερχόμε-
του λιανικού εμπορίου οριακά θετικές μεταβολές. Στο σημείο
νοι τουρίστες στην Ελλάδα και άρα τα στοιχεία αυτά μπορούν να
αυτό είναι απαραίτητο να υπενθυμίσουμε ότι ο ΔΚΕ υπολογίζεται
θεωρηθούν ως αρκετά αντιπροσωπευτικά για όλη τη χώρα.
από την ΕΛΣΤΑΤ με βάση τα συνολικά ποσά που έχουν τιμολο-
Σε παρόμοια συμπεράσματα κατέληξε και πρόσφατη μελέτη του
γήσει οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στη σχετική δειγματολη-
Αμερικανικού Κολλεγίου της Θεσσαλονίκης, για τον τουρισμό
πτική έρευνα και παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της
στη Ρόδο το 2017, σε δείγμα περισσότερων των 3.000 ερωτημα-
στατιστικής εκτίμησης για την ιδιωτική κατανάλωση στη χώρα. Οι
τολογίων. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, που παρουσιάστηκε στο
εισπράξεις από τον εισερχόμενο τουρισμό, αντίθετα, βασίζονται
ετήσιο συνέδριο των Διευθυντών των Ξενοδοχείων της Ρόδου,
σε δειγματοληπτική έρευνα της ΤτΕ, που απευθύνεται στους ει-
τον περασμένο Απρίλιο, η δαπάνη των τουριστών στα εμπορικά
σερχόμενους τουρίστες και αφορά το μέγεθος και τις κατηγορίες
καταστήματα και στα εστιατόρια/μπαρ, ανάλογα με τον τύπο πα-
της τουριστικής δαπάνης. Οι αιτίες της αναντιστοιχίας μεταξύ των
κέτου, είναι η ακόλουθη:
μεγεθών αυτών γίνονται ιδιαίτερα ευκρινείς όταν εξετάσουμε και
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
43
Θέμα
τις εισαγωγές καταναλωτικών αγαθών, ένα μέγεθος το οποίο επί-
Όσον αφορά στην επίπτωση του μοντέλου της βραχυχρόνιας
σης προσμετράται, σε μεγάλο βαθμό, με πραγματικά -όχι δηλω-
μίσθωσης σε υποκλάδους του λιανικού εμπορίου, πέρα από τα
θέντα- στοιχεία.
οικονομικά κόστη για τον επιχειρηματικό τομέα των καταλυμάτων και τα διαφυγόντα δημοσιονομικά έσοδα που συνεπάγεται η
Ετήσιες µεταβολές
μη-ολοκλήρωση της ρύθμισης της δραστηριότητας αυτής μέχρι
2016/15
2017/16
Εισπράξεις από εισερχόμενο Τουρισμό
-6,4%
+10,5%
σήμερα, πρέπει να σημειωθεί και η σημασία της εσωτερικής χρη-
Εισαγωγές καταναλωτικών αγαθών
+6,3%
+7,4%
γκέντρωσης σε κάθε επιμέρους υποκλάδο για την εκτίμηση των
-2%
+1,7%
ΔΚΕ λιανικό εμπόριο
ματοοικονομικής οργάνωσης των επιχειρήσεων και ο βαθμός συαντίστοιχων ΔΚΕ. 3. «οι περισσότεροι τουρίστες που επισκέπτονται τη Χώρα μας
Όπως φαίνεται στον παραπάνω πίνακα, ενώ το 2016 οι εισαγω-
είναι μέσου και χαμηλού εισοδήματος…».
γές καταναλωτικών αγαθών αυξήθηκαν κατά 6,3%, ο ΔΚΕ στο
Σύμφωνα με τα στοιχεία παγκόσμιας έρευνας σε δείγμα μισού
λιανικό εμπόριο μειώθηκε κατά 2%, ενώ το 2017 η αύξηση των
εκατομμυρίου ανθρώπων, σχεδόν το 60% των εισερχόμενων του-
εισαγωγών καταναλωτικών αγαθών κατά 7,4% -και των τουριστι-
ριστών στην Ελλάδα προέρχεται από τις ανώτερες εισοδηματικές
κών εισπράξεων κατά 10,5%- συνοδεύτηκε από μια αύξηση του
τάξεις (βλ. σελ. 5 μελέτης για το Προφίλ εισερχόμενου τουρισμού
ΔΚΕ στο λιανικό εμπόριο μόλις κατά 1,7%. Η αναντιστοιχία αυτή
για διακοπές στην Ελλάδα, ΙΝΣΕΤΕ, Φεβ 2018). Επίσης, είναι αξιο-
οφείλεται -αυτονόητα- στην έξαρση των μη καταγεγραμμένων
σημείωτο ότι σύμφωνα με έρευνα της TUI, του μεγαλύτερου tour
συναλλαγών, που φυσικά δεν περιορίζονται στον κλάδο του λια-
operator παγκοσμίως, που επίσης παρουσιάστηκε στο προανα-
νικού εμπορίου.
φερθέν συνέδριο Διευθυντών Ξενοδοχείων στη Ρόδο, ο χαμηλό-
Αναμφισβήτητα, η βασική αιτία για την έξαρση αυτή είναι η υπέρ-
τερος βαθμός ικανοποίησης των πελατών της από τις παροχές
μετρη και αντιαναπτυξιακή υπερφορολόγηση που πλήττει συνο-
και ευκολίες, που χρησιμοποιούν στην Ελλάδα, είναι στον χώρο
λικά αλλά -με διαφορετικούς τρόπους- όλους τους κλάδους της
του shopping, με βαθμό ικανοποίησης 69,8%, έναντι 71,3% για
ελληνικής οικονομίας.
το περιβάλλον, 76,3% για τις πολιτιστικές δραστηριότητες, 83,4%
44 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Αν και η σημασία του εσωτερικού τουρισμού είναι αναμφισβήτητη, ιδιαίτερα για τις περιοχές στις οποίες αποτελεί τον κύριο πελάτη, σύμφωνα με την Έρευνα Διακοπών της ΕΛΣΤΑΤ, η δαπάνη των Ελλήνων για τουρισμό στην Ελλάδα το 2017 ανήλθε σε € 1,4 δισ., δηλαδή λιγότερο από 10% από τη δαπάνη του εισερχόμενου τουρισμού. Επίσης, η Μέση κατά Κεφαλή Δαπάνη του εσωτερικού τουρίστα ανέρχεται σε € 280 (ποσό στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και το αντίτιμο των εισιτηρίων μετάβασης στον προορισμό), έναντι € 520 του εισερχόμενου τουρίστα (ποσό που αφορά μόνο τη δαπάνη εντός της χώρας και δεν συμπεριλαμβάνει το αντίτιμο των εισιτηρίων μετάβασης εδώ). Τέλος, η δαπάνη του εσωτερικού τουρίστα αποτελεί μέρος των εγχώριων καταναλωτικών δαπανών, ενώ η δαπάνη των εισερχόμενων τουριστών αποτελεί μέρος των εξαγωγών της χώρας, αντιπροσωπεύοντας περίπου 25% του συνόλου και καλύπτοντας άνω του 80% του ελλείμματος Ισοζυγίου Αγαθών.
Αντί επιλόγου Με την ευκαιρία αυτή ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει και στην αναπτυξιακή διάσταση του τουρισμού για την ελληνική οικονομία. Κατ’ αρχάς, από το 2012 και έπειτα, η ανάκαμψη του τουρισμού βασίζεται σε ταχεία αλλαγή μοντέλου. Ενώ δηλαδή προ κρίσης η τουριστική δραστηριότητα στην Ελλάδα οφειλόταν κατά 70% στον εισερχόμενο τουρισμό και κατά 30% στον εγχώριο για τις παραλίες, 84,6% για τον προορισμό συνολικά και 90,9% για
τουρισμό, σήμερα περισσότερο από 90% της τουριστικής δρα-
τα ξενοδοχεία.
στηριότητας οφείλεται στον εισερχόμενο τουρισμό. Δηλαδή, εν
Σε παρόμοια συμπεράσματα καταλήγουν και οι ετήσιες έρευνες
μέσω της πρωτοφανούς κρίσης που έπληξε τη χώρα, ο τουρισμός
της GBR Consulting για λογαριασμό της Ένωσης Ξενοδόχων Αθή-
πέτυχε το ζητούμενο για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας: να
νας - Αττικής & Αργοσαρωνικού και της αντίστοιχης της Θεσσα-
γίνει απολύτως εξωστρεφής, ενώ, παράλληλα, αύξησε τα συνολι-
λονίκης. Αναμφισβήτητα, η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσι-
κά μεγέθη του, με αποτέλεσμα πλέον να συνεισφέρει το περισσό-
ών και προϊόντων από την αγορά θα οδηγήσει και σε αύξηση της
τερο από το 10% του ΑΕΠ άμεσα και άνω του 25% άμεσα και έμ-
καταναλωτικής δαπάνης των τουριστών.
μεσα (βλ. μελέτη για την Συμβολή του Τουρισμού στην ελληνική
«… ενώ η πλειοψηφία των επισκεπτών φαίνεται να επιλέγει την
οικονομία το 2017, σελ 13).
Ελλάδα ως “φθηνό” τουριστικό προορισμό».
Παράλληλα, όπως έδειξε μελέτη του ΚΕΠΕ, μόλις το 12,9% των
Η αντίληψη ότι η Ελλάδα είναι φθηνός προορισμός είναι εσφαλ-
εσόδων από τον εισερχόμενο τουρισμό επανεξάγεται, ενώ το
μένη. Μεταξύ άλλων, για τις περισσότερες βασικές αγορές εισερ-
υπόλοιπο 87,1% παραμένει στην ελληνική οικονομία. Για τον
χόμενου τουρισμού η πρόσβαση είναι αεροπορική και άρα ένα
λόγο αυτό εξάλλου, κάθε πρόσθετο € 1 από την τουριστική δρα-
ταξίδι στην Ελλάδα εξ’ αυτού και μόνο του γεγονότος δεν μπορεί
στηριότητα δημιουργεί πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα
να είναι φθηνό.
έως € 1,65 και άρα, συνολικά, το ΑΕΠ αυξάνει κατά €2,65 (βλ. με-
Η επιβολή υψηλής φορολογίας ευρύτερα στον κλάδο, αλλά και
λέτη για την Συμβολή του Τουρισμού στην ελληνική οικονομία το
ειδικότερα στις μεταφορές, καθιστούν την Ελλάδα ως προορισμό
2017, σελ 12).
συνολικά ακριβό και οριακά πλέον ανταγωνιστικό με τις γείτονες
Ακόμα, είναι αξιοπερίεργο πώς ο τουρισμός εξακολουθεί να αντι-
χώρες.
μετωπίζεται ως κάτι άλλο από «πραγματικές» εξαγωγές, ενώ ως «πραγματικές» εξαγωγές νοούνται μόνον οι εξαγωγές αγαθών.
4. «Παρά το γεγονός ότι τα ετήσια έσοδα από τον εσωτερικό του-
Και αυτό σε μια οικονομία που, εδώ και δεκαετίες, άνω του 50%
ρισμό από το 70% συρρικνώθηκαν στο 5% και οι διανυκτερεύ-
των εξαγωγών της προέρχεται από υπηρεσίες (τουρισμός και
σεις από 7,5 εκατ. σε 5 εκατ., οι Έλληνες είναι ο βασικός “αιμοδό-
ναυτιλία) και σε έναν κόσμο που βασίζεται όλο και περισσότερο
της” του τουρισμού όλο το έτος, με έσοδα 2 δισ. ευρώ».
σε εμπόριο υπηρεσιών.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
45
Παρουσίαση
Έργο της LANDSCAPE - ROIDIS το τοπίο του Astir Odysseus στην Κω Την αρχιτεκτονική μελέτη του συνολικού τοπίου του εμβληματικού ξενοδοχείου IBEROSTAR ASTIR ODYSEEUS εκπόνησε προ 6 περίπου ετών η γνωστή εταιρία LANDSCAPE - ΡΟΪΔΗΣ. Η πολυετής πείρα του γραφείου στον σχεδιασμό εξωτερικών χώρων πολυτελών ξενοδοχείων, αποτέλεσε την εγγύηση για την εξαιρετική επιτυχία αυτού του υψηλών απαιτήσεων έργου.
Σ
το Τιγκάκι της Κω, δίπλα στο κύμα, βρίσκεται τo εντυπω-
πανέμορφη «lagoon type» πισίνα, επιφάνειας 2.200τ.μ., με νησί-
σιακό, πεντάστερο ξενοδοχείο Astir Odysseus, δυναμικό-
δες και φοίνικες, υποστηριζόμενη από pool bar/sea bar και ένα a
τητας 600 κλινών, σε μια τοποθεσία 75.000τ.μ., εκ των οποίων τα
la carte εστιατόριο.
50.000τ.μ. αποτελούν τον περιβάλλοντα χώρο του. Το γραφείο
Η πλειονότητα των δωματίων και των σουιτών έχει θέα στη θά-
Landscape – Roidis επιμελήθηκε τη μελέτη και τη συνολική
λασσα, ενώ για τις σουίτες που είχαν χωροθετηθεί πίσω από την
διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του ξενοδοχείου (hard
πρώτη σειρά, προς τη θάλασσα, σχεδιάστηκε μία γοητευτική πι-
landscape and soft landscape), από το master-plan έως τα τελικά
σίνα, η «Βενετία», στην οποία υπάρχει άμεση πρόσβαση από τη
στάδια της μελέτης εφαρμογής και τις κατασκευαστικές λεπτο-
βεράντα τους.
μέρειες.
Το στοιχείο του νερού είναι «πανταχού παρόν» και συνοδεύεται
Η διαμόρφωση του τοπίου βασίστηκε σε ένα κύριο άξονα από
από καλόγουστες νησίδες πρασίνου, με γεφυράκια κι ακτές όπου
την κεντρική είσοδο, στο κυρίως κτίριο, μέχρι τη θάλασσα, από
απλώνονται ξαπλώστρες και ομπρέλες. Πλακόστρωτα, πέργκο-
τον οποίο άξονα ξεκινούν δευτερεύουσες διαδρομές, που συν-
λες σκίασης και χώροι στάθμευσης σχεδιάστηκαν επιμελώς από
δέουν τα διαφορετικά μέρη του ξενοδοχείου. Παράλληλα με την
τη Landscape – Roidis, με έμφαση στη λειτουργικότητα.
ακτή δημιουργήθηκε μια μεγάλη περιοχή, με μια τεράστια και
Τα φυτά, τα δέντρα και οι θάμνοι που φυτεύτηκαν, επιλέχθηκαν
46 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
προσεκτικά, ώστε να προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες οικολογικές και περιβαλλοντικές συνθήκες της περιοχής και να προσδίδουν χαρακτήρα μοναδικότητας και ισχυρή ταυτότητα στο ξενοδοχείο. Η παρουσία του κεντρικού διαδρόμου/άξονα τονίζεται ακόμη περισσότερο με τη γραμμική φύτευση κυπαρισσιών κατά μήκος του. Μια ιδιαίτερη μελέτη φωτισμού των εξωτερικών χώρων, ενίσχυσε την ασφάλεια, αλλά και τη νυχτερινή παρουσία του ξενοδοχείου, αναδεικνύοντάς το σε τοπίο υψηλής αισθητικής αξίας.
Η Landscape-Roidis δραστηριοποιείται στον χώρο του σχεδιασμού τοπίου από το 1980. Η πολυετής εμπειρία, το εξειδικευμένο προσωπικό, η βαθιά γνώση των απαιτήσεων των χρηστών και η διαρκής έρευνα επάνω στον σχεδιασμό και τα υλικά καθιστούν την εταιρία μια εκ των πρωτοπόρων στην Αρχιτεκτονική Τοπίου. Το επιστημονικό δυναμικό της αποτελείται από αρχιτέκτονες τοπίου, έμπειρους και εξειδικευμένους στον συνδυασμό καινοτομίας, λειτουργικότητας και αισθητικής των ανοικτών χώρων, σχεδιασμένους με γνώμονα τις ανάγκες και τις επιθυμίες του πελάτη. Εξάλλου, η δημιουργία θεαματικών τοπίων σε τουριστικά σύνολα υψηλών προδιαγραφών, προσελκύει ένα υψηλού επιπέδου τουριστικό κοινό και τους εξασφαλίζει αξέχαστες εμπειρίες διακοπών.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
47
σα η ν ά εκ δ ω Δ α μ ρω ιέ φ Α
«Βούλιαξαν» από Τουρισμό Ρόδος και Κως Mε τις διεθνείς τουριστικές αφίξεις να ξεπερνούν κάθε προηγούμενο, ξεπερνώντας, όπως καταδεικνύουν όλα τα δεδομένα, τα 32 εκατομμύρια, το 2018 αναδεικνύεται σε «χρυσή» χρονιά για τον ελληνικό Τουρισμό. H Ελλάδα, για μία ακόμη τουριστική σεζόν αποτέλεσε σημείο αναφοράς για εκατομμύρια ταξιδιώτες, από ολόκληρο τον πλανήτη, με τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου να συγκεντρώνουν τα πλέον κολακευτικά σχόλια. Ρόδος και Κως, καταγράφοντας νέες αυξήσεις στις τουριστικές ροές, «πρωταγωνιστούν» και πάλι στο τουριστικό γίγνεσθαι της χώρας, προσδίδοντας επιπλέον δυναμική στα μεγέθη του ελληνικού Τουρισμού.
Σ
ε υψηλούς ρυθμούς διαμορφώνεται η τουριστική κίνη-
Ομοίως δυσανάλογα είναι και τα έσοδα των ξενοδοχειακών επι-
ση στη Ρόδο, στην Κω, όπως και στο σύνολο σχεδόν των
χειρήσεων, με τους εκπροσώπους του κλάδου να επισημαίνουν
νησιών του Νότιου Αιγαίου, γεγονός που ενισχύει τις εκτιμήσεις
ως τροχοπέδη στη ρευστότητα και την ανταγωνιστικότητα των
ότι και η φετινή τουριστική σεζόν θα ολοκληρωθεί με νέες αυξή-
ξενοδοχείων την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ,
σεις-ρεκόρ, τουλάχιστον σε επίπεδο αφίξεων. Γιατί στο πεδίο των
τις αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών, την επιβολή του νέου
διανυκτερεύσεων και, κυρίως, των εσόδων, οι εξελίξεις δεν είναι
φόρου διανυκτέρευσης, κ.λπ..
ανάλογες.
Εάν στα παραπάνω προσθέσουμε και την ανάκαμψη των προ-
Έτσι, παρά την αυξημένη κίνηση, οι διανυκτερεύσεις δεν συμ-
ορισμών της Μεσογείου, με την Τουρκία να κάνει δυναμική επι-
βαδίζουν με τον μεγάλο αριθμό τουριστών που βρίσκονται στο
στροφή στον τουρισμό, στην ευρύτερη περιοχή, καταγράφοντας
νησί, φαινόμενο το οποίο οι ξενοδόχοι και οι ιδιοκτήτες τουρι-
αύξηση 33% από τις αρχές του έτους, με βασικό της «όπλο» το
στικών καταλυμάτων εξηγούν πως οφείλεται αποκλειστικά στην
ελκυστικό, από πλευράς τιμής, τουριστικό της προϊόν, τότε, δικαί-
έξαρση των πάσης φύσεως βραχυχρόνιων μισθώσεων, σε συν-
ως, οι ξενοδόχοι και οι επαγγελματίες του τουριστικού-ξενοδοχει-
δυασμό, βεβαίως, και με τη συνεχή αύξηση των ξενοδοχειακών
ακού κλάδου εμφανίζονται προβληματισμένοι για τη σεζόν του
κλινών.
2019.
48 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
«Πρωταθλήτρια» η Ρόδος Στο προσκήνιο ως ένας από τους «πρωταθλητές» της φετινής τουριστικής χρονιάς παραμένει η Ρόδος, όπως πιστοποιούν άλλωστε τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Fraport για την αεροπορική κίνηση του Ιουλίου, στο αεροδρόμιο Διαγόρας, σύμφωνα με τα οποία, καταγράφηκε διψήφια αύξηση συνολικά στο 7μηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2018, στις τουριστικές αφίξεις στο νησί. Πιο αναλυτικά, τον Ιούλιο, στο αεροδρόμιο της Ρόδου αφίχθησαν 961.698 αλλοδαποί τουρίστες, έναντι 918.562 του Ιουλίου 2017, σημειώθηκε δηλαδή αύξηση 4,7%. Συνολικά στο 7μηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2018 αφίχθησαν στο αεροδρόμιο Ρόδου, με πτήσεις τσάρτερ 2.455.482 αλλοδαποί τουρίστες, έναντι 2.227.451 το 7μηνο 2017, σημειώθηκε δηλαδή
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 49
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
∆ιεθνείς τουριστικές αφίξεις ανά χώρα στο αεροδρόµιο της Ρόδου «∆ιαγόρας» (Ιούλιος 2018) Αεροσκάφη Επιβάτες Χώρα Αφ. - Αν. Αφίξεις Αναχωρήσεις ∆ιαµετακόµιση Great Britain 842 78,092 73,920 Germany 940 75,598 72,282 237 Sweden 328 32,440 32,729 2 Poland 333 30,560 30,575 Italy 446 31,493 28,709 2,292 Israel 403 28,886 27,520 350 Russia 284 24,368 25,256 2 Norway 242 24,305 24,066 Denmark 287 23,994 24,009 Czech Republic 265 21,947 22,274 France 247 19,368 18,027 Netherlands 215 18,045 15,900 1,485 Finland 150 12,951 13,690 1 Belgium 183 12,848 11,780 3,784 Austria 149 10,770 10,620 Switzerland 116 8,459 7,627 Slovakia 88 7,686 7,508 Hungary 56 4,817 4,697 Serbia 53 3,786 3,653 Romania 49 2,573 2,704 402 Lithuania 25 2,076 2,296 Luxembourg 27 2,053 1,875 Cyprus 43 1,303 1,024 6 Latvia 16 1,087 1,217 Slovenia 16 1,032 935 Lebanon 33 822 847 17 Ireland 9 749 740 Estonia 8 669 687 Ukraine 8 640 640 Armenia 12 618 428 Belarus 6 354 361 Turkey 25 97 1 6 Chad 1 8 Croatia 4 5 2 Georgia 3 4 2 Spain 2 6 Egypt 1 3 Malta 2 1 Bulgaria 2 Kosovo 3 Saudi Arabia 1 Γενικό σύνολο 5,923 484,495 468,619 8,584 Source: FG Traffic Data Management Προσωρινά στοιχεία
50 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
∆ιεθνείς τουριστικές αφίξεις ανά χώρα στο αεροδρόµιο της Κω «Ιπποκράτης» (Ιούλιος 2018) Αεροσκάφη Χώρα
Αφ. - Αν.
Επιβάτες Αφίξεις Αναχωρήσεις ∆ιαµετακόµιση
Germany
844
66,068
62,045
664
Great Britain
489
45,604
43,622
-
Netherlands
295
24,348
20,842
44
Poland
220
20,278
20,436
-
Italy
197
13,284
12,272
2,808
Czech Republic
152
11,200
11,571
-
Belgium
155
10,434
8,893
3,723
Israel
132
8,437
7,849
-
Austria
118
7,731
7,347
-
Switzerland
107
7,737
6,680
-
Sweden
74
6,598
6,989
-
Russia
80
6,527
6,751
-
Denmark
66
5,758
5,571
-
Norway
50
4,322
4,289
-
France
47
3,171
2,955
-
Finland
24
2,172
2,225
-
Ireland
8
751
747
-
10
766
697
-
Slovakia
6
558
551
-
Slovenia
8
432
464
-
Cyprus
20
407
359
69
Serbia
6
383
356
-
Romania
8
243
286
-
Spain
4
-
15
-
Malta
2
4
-
1
Lebanon
3
1
2
-
FYROM
2
-
1
-
Croatia
1
-
-
-
Luxembourg
Turkey Γενικό σύνολο
2
-
-
-
3,130
247,214
233,815
7,309
Source: FG Traffic Data Management Προσωρινά στοιχεία
συνολική αύξηση 10,2%.
Ρόδο τον Ιούλιο να φθάνει σχεδόν τις 29.000.
Αντίθετα, πτωτικά διαμορφώθηκε η κίνηση από το εσωτερικό της χώρας, τόσο τον Ιούλιο, όσο και στο επτάμηνο, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία. Ειδικότερα τον Ιούλιο, με πτήσεις εσωτερι-
Ιστορικό ρεκόρ τουριστών στην Κω
κού διακινήθηκαν στη Ρόδο 91.162 ταξιδιώτες, έναντι 93.614 τον
Ιστορικό ρεκόρ σημειώνει εφέτος η Κως στον τουρισμό, με το
Ιούλιο του 2017, σημειώνοντας μείωση των αφίξεων 2,6%. Αντί-
νησί να έχει επανέλθει πλέον δυναμικά στον τουριστικό «στίβο».
στοιχα, στο 7μηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2018, αφίχθησαν 471.649
Η επιστροφή του τουριστικού ρεύματος στο νησί, μετά τις απώ-
ταξιδιώτες, έναντι 484.188 το 7μηνο του 2017.
λειες που καταγράφηκαν κατά το παρελθόν, εξαιτίας των μετα-
Στην πρώτη θέση των αφίξεων τον μήνα Ιούλιο 2018 βρίσκονται
ναστευτικών και προσφυγικών ορδών, είχε διαφανεί από πέρυσι
οι Άγγλοι (78.092) και ακολουθούν οι Γερμανοί (75.598), οι οποίοι
ακόμη, που ούτε ο φονικός σεισμός των 6,6 ρίχτερ, κατάφερε να
κατέγραψαν σημαντική αύξηση, σε σχέση με τον Ιούλιο του 2017.
πλήξει τον τουρισμό στην Κω. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει με
Την πεντάδα συμπληρώνουν οι Σουηδοί (32.440), με τους Ιταλούς
τον καλύτερο τρόπο ότι το νησί του Ιπποκράτη αποτελούσε και
να ακολουθούν στην τέταρτη θέση (31.493) και τους Πολωνούς
συνεχίζει να αποτελεί προσφιλή τουριστικό προορισμό για εκα-
στην πέμπτη (30.560).
τοντάδες χιλιάδες, κάθε χρόνο, ταξιδιώτες, ανάμεσά τους χιλιά-
Στα αξιοσημείωτα είναι η συνεχής αύξηση του τουριστικού ρεύ-
δες Άγγλοι, Γερμανοί, Ολλανδοί και Πολωνοί, οι οποίοι συνιστούν
ματος από την Πολωνία, η οποία τοποθετείται φέτος στην πρώτη
και τους πιο πιστούς «οπαδούς» του.
πεντάδα, ενώ πέρυσι ήταν εκτός των πέντε πρώτων χωρών από
Την ολική επαναφορά της Κω στη διεθνή τουριστική «σκακιέρα»
πλευράς αφίξεων, στην έβδομη θέση, στην οποία φέτος συνα-
πιστοποιούν και τα στοιχεία της Fraport, σύμφωνα με τα οποία,
ντώνται οι Ρώσοι τουρίστες, καθώς οι τουριστικές ροές από τη
στο αεροδρόμιο Ιπποκράτης, τον Ιούλιο, αφίχθησαν 522.992 του-
Ρωσία είναι μειωμένες.
ρίστες, έναντι 470.677 τον Ιούλιο του 2017, σημειώνοντας άνοδο
Εντυπωσιακή είναι η τουριστική κίνηση από το Ισραήλ, με τον
σε διψήφιο ποσοστό 11,1%.
αριθμός των Ισραηλινών τουριστών οι οποίοι αφίχθησαν στη
Οι διεθνείς ταξιδιώτες ανήλθαν σε 488.306, από 439.281 τον περυσινό Ιούλιο, σημειώνοντας αύξηση 11,2%. Εξίσου αυξημένη, σε διψήφιο ποσοστό 10,5%, ήταν η κίνηση και από το εσωτερικό της χώρας, φθάνοντας τους 34.686 επισκέπτες, από 31.396 τον αντίστοιχο μήνα του 2017. Συνολικά στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου, στην Κω, μέσω του αεροδρομίου της, αφίχθησαν περίπου 1,4 εκατ. ξένοι και εγχώριοι ταξιδιώτες. Η γερμανική είναι η πρώτη τουριστική αγορά στο νησί, με σημαντική άνοδο από πέρυσι και με σημαντική διαφορά από τη δεύτερη αγορά που είναι η αγγλική, ενώ στην τρίτη θέση παραμένει και φέτος η ολλανδική και στην τέταρτη συναντάται η πολωνική, με την πρώτη πεντάδα να συμπληρώνει η ιταλική αγορά.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 51
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
Γιώργοσ Χατζημάρκοσ Περιφερειάρχησ Νοτ
ίου Αιγ αίου
Η σύγχρονη δημόσια διοίκηση, προϋπόθεση για το «άλμα» στον τουρισμό Για τη συνεισφορά του Τουρισμού στις προσπάθειες ανάτασης της ελληνικής οικονομίας και την επίδραση της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στο συνολικό, ελληνικό, τουριστικό προϊόν, μιλάει σε άρθρο του στο «ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ» ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, κ. Γιώργος Χατζημάρκος.
Ο
πιο δραστήριος και τουριστικός περιφερειάρχης όλης της χώρας, έχοντας κερδίσει το «στοίχημα» το Νότιο Αιγαίο να
αναγορεύεται κάθε χρόνο σε εθνικό «πρωταθλητή» στον τουρισμό, υπογραμμίζει τις δυνατότητες και τις προοπτικές της περιφέρειας στο τουριστικό στερέωμα. Παράλληλα, επισημαίνει ως απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου η Ελλάδα να κάνει περαιτέρω «άλμα» στον τουρισμό, τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης. Γνωρίζοντας και μιλώντας μία μόνο γλώσσα, αυτή της αλήθειας, ο Γιώργος Χατζημάρκος λέει και πολλά και σημαντικά… «Στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, στα νησιά των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου, χτυπά η «καρδιά» του ελληνικού τουρισμού. Είναι η Περιφέρεια που κάθε χρόνο αναγορεύεται σε εθνικό «πρωταθλητή» στον τουρισμό, σε «στυλοβάτη» και «τροφοδότη» της ελληνι-
κής οικονομίας.
Η ανάγκη στήριξης του τουρισμού των νησιών μας συνέπεσε με
Συνεχίζοντας τις εντυπωσιακές επιδόσεις του 2016, στα νησιά της
μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο για τη χώρα και προσέδωσε στην
Περιφέρειάς μας πραγματοποιήθηκε το 2017 ο κύριος όγκος των
επιλογή μας τον χαρακτήρα της εθνικής προσπάθειας, όπως αρμό-
ταξιδιωτικών εισπράξεων, αλλά και το μεγαλύτερο ποσοστό διανυ-
ζει άλλωστε στην Περιφέρεια με τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς
κτερεύσεων στη χώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της
προορισμούς. Η απόλυτη συναίσθηση των χαρακτηριστικών, των
Ελλάδος. Η μέση δαπάνη ανά επισκέπτη, παρουσίασε αύξηση, σε
μεγεθών και των δυνατοτήτων του τουριστικού προϊόντος των νη-
σχέση με το 2016, μόνο στο Νότιο Αιγαίο. Την Περιφέρεια που δια-
σιών μας, διαμόρφωσαν το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης του Του-
θέτει τον μεγαλύτερο αριθμό ξενοδοχειακών κλινών, αλλά και τον
ρισμού του Νοτίου Αιγαίου, που εφαρμόζεται με εξαιρετική επιτυχία
μεγαλύτερο αριθμό ξενοδοχείων 5 αστέρων.
και εντυπωσιακές επιδόσεις.
Τα παραπάνω στοιχεία, που αποτυπώνουν την ισχυρή επίδραση
Με άξονα την εξωστρέφεια, η Περιφέρειά μας συνεργάστηκε με
του Νοτίου Αιγαίου στο συνολικό τουριστικό προϊόν της χώρας μας,
τους καλύτερους στον κόσμο στον τομέα του τουρισμού και της
αποτελούν τη μεγαλύτερη επιβράβευση της στρατηγικής επιλογής
επικοινωνίας, για να αναστρέψει το διεθνές κλίμα ενάντια στη χώρα
της Περιφέρειάς μας, να εργαστεί με προσήλωση πάνω στον τουρι-
μας, που στο 2015 λειτουργούσε, συνυπολογιζόμενου και του με-
σμό, με όρους που αρμόζουν σ’ έναν πρωταθλητή.
ταναστευτικού προβλήματος, ως τροχοπέδη. Ουσιαστικά ήταν ένα
52 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
εθνικό στοίχημα ανάσχεσης της αρνητικής εικόνας της Ελλάδας στο
με τη μοναδικότητα του κάθε νησιού ξεχωριστά, τις εμπειρίες που
εξωτερικό, παράλληλα με τον επαναπροσδιορισμό των σχέσεών
προσφέρει στον επισκέπτη, έχοντας ως κεντρικό μας σύνθημα το
της με παραδοσιακές και νέες αγορές.
Aegean Islands-Like No Other. Συνδέσαμε το τουριστικό προϊόν του
Η επιτυχία του Νοτίου Αιγαίου το 2016 στον τουρισμό, έχει την
Νοτίου Αιγαίου με τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, τη γαστρονομία.
ιδιαιτερότητα ότι ήρθε μετά από μια χρονιά, κατά την οποία το
Η προβολή μαζί με την αναβάθμιση των υποδομών και τη δημιουρ-
Αιγαίο συνολικά ήταν στο επίκεντρο αρνητικών ειδήσεων στα
γία νέων ταξιδιωτικών εμπειριών είναι τα τρία από τα βασικά προα-
ΜΜΕ όλου του κόσμου, λόγω ακριβώς των μεταναστευτικών και
παιτούμενα για να έχει μέλλον ο τουρισμός, για να προσφέρει αυτά
προσφυγικών ροών. Τον Οκτώβριο του 2015, η πλειοψηφία των
που μπορεί στην τοπική κοινωνία, αλλά και στην εθνική προσπά-
συμπατριωτών μας δήλωνε ότι η μονοψήφια πτώση κατά το 2016
θεια για έξοδο από την κρίση. Και πάνω σε αυτά εργαζόμαστε με
θα ήταν κατάκτηση. Αυτό που φαινόταν ακατόρθωτο, η αύξηση
σχέδιο, συνέπεια, επαγγελματισμό, επενδύοντας μεγάλο ποσοστό
δηλαδή του 2016, και μάλιστα σε ιστορικά για την εποχή επίπεδα,
πόρων, οικονομικών και ανθρώπινων, στον μοναδικό κλάδο της
ήρθε μόνο μετά από πολύ σκληρή, επαγγελματική, μεθοδική δου-
οικονομίας των νησιών, που δίνει ελπίδα, αισιοδοξία, εισόδημα και
λειά. Δουλειά που συνοδεύτηκε και με μεγάλο προϋπολογισμό που
θέσεις εργασίας.
η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου διέθεσε στο σχέδιο που εκπόνησε.
Στη γαστρονομία, ειδικότερα, επενδύσαμε, στοχεύοντας στο «κτί-
Πως άλλωστε θα μπορούσε να υλοποιηθεί ένα σχέδιο που στόχευε
σιμο» ενός brand αναγνωρίσιμου και πιστοποιημένου. Για τον
στην αντιστροφή κλίματος; Στη χώρα όπου όλοι έχουν μια φτηνή
σκοπό αυτό επιδιώξαμε με επιτυχία την κατάκτηση του τίτλου του
πρόταση σωτηρίας, το να «υπηρετήσεις» ένα σχέδιο μεσοπρόθε-
European Young Chef 2016, που κατακτήθηκε στο πρόσωπο του νε-
σμο με οικονομικές θυσίες, για την Περιφέρειά μας, απαιτούσε
αρού Ροδίτη chef, Σταμάτη Μισομικέ. Η συνέχεια ήταν η διεκδίκηση
και ισχυρή πολιτική βούληση, που θα αγνοούσε το περίφημο και
του τίτλου της Γαστρονομικής Περιφέρειας της Ευρώπης 2019, τίτ-
υπερτιμημένο «πολιτικό κόστος».
λου που επίσης κατακτήθηκε σε συνεργασία με 117 επαγγελματι-
Οι δυνατότητες των νησιών μας είναι ανεξάντλητες και αυτές ανα-
κούς φορείς, συλλόγους και κοινωνικούς εταίρους των Κυκλάδων
δείξαμε και συνεχίζουμε να αναδεικνύουμε με τις πιο προηγμένες
και της Δωδεκανήσου.
μεθόδους ψηφιακού marketing. Έχοντας ως στόχο να αφήσουμε
Ωστόσο, η συνεχής άνοδος του τουρισμού στα νησιά της Περιφέ-
δυνατό το στίγμα του Νοτίου Αιγαίου στις διεθνείς αγορές, δημι-
ρειας Νοτίου Αιγαίου, αναδεικνύει τις δομικές αδυναμίες, που η
ουργήσαμε, σε συνεργασία με το υπουργείο Τουρισμού, τον Ε.Ο.Τ.,
χώρα δεν κατόρθωσε να ξεπεράσει στα χρόνια της οικονομικής
τον Σ.Ε.Τ.Ε. και τη Marketing Greece, ένα πρωτοποριακό πλάνο
ευμάρειας. Αδυναμίες που αν δεν αντιμετωπιστούν, θα λειτουρ-
δράσεων τουριστικής προβολής με ορίζοντα τριετίας. Αναδείξα-
γήσουν ανασταλτικά για την περαιτέρω ενίσχυση του τουρισμού,
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 53
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
παρόλο που τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου δεν έχουν «ξεδιπλώσει» ακόμη ολόκληρο το φάσμα των δυνατοτήτων τους. Αν, λοιπόν, συμφωνούμε ότι η συμβολή του τουρισμού στην επίτευξη της πολυπόθητης κοινωνικής ευημερίας είναι κάτι παραπάνω από σημαντική για την Περιφέρειά μας, αλλά και για την ίδια την ελληνική οικονομία, οφείλουμε να περάσουμε στον σχεδιασμό και τη λήψη των μέτρων αυτών που θα του επιτρέψουν να κατακτήσει κορυφές ακόμη υψηλότερες, κορυφές εφικτές και προσιτές, αφού η δυναμική και η προοπτική των νησιών μας αξιοποιείται σήμερα σε ποσοστό χαμηλό. Μέτρα που έχουν να κάνουν με τη διοικητική και οικονομική θωράκιση των νησιών και ενίσχυση των υποδομών τους, που με δυσκολία σηκώνουν το βάρος της σημερινής ροής επι-
απολύτως απαραίτητες για να σταθεί ξανά στα πόδια της η χώρα
σκεπτών, πόσο μάλλον εμποδίζουν την αύξηση αυτής.
μας και η κοινωνία που έχει υποφέρει μια δεκαετία, τότε πρέπει, ξε-
Η συζήτηση στον δημόσιο διάλογο που άνοιξε για την πορεία του
περνώντας το αγαπημένο μας άθλημα του «εμφυλιακού διαλόγου»,
2018 στον Τουρισμό, θυμίζει, δυστυχώς, πολύ, την Ελλάδα που μας
να «κτίσουμε» άμεσα τη δημόσια διοίκηση, που θα μπορέσει να
πλήγωσε. Έχουμε όλοι διαβάσει, το τελευταίο διάστημα, εκατοντά-
ακολουθήσει, έστω από μικρή απόσταση, τον ιδιωτικό τομέα. Μια
δες άρθρα για το πόσο μικρό είναι το οικονομικό αποτέλεσμα, παρά
δημόσια διοίκηση με καθαρό σχέδιο και αντανακλαστικά.
τα ρεκόρ στις αφίξεις. Εύκολες και πρόχειρες αναλύσεις, συνθήματα
Στη νησιωτική Περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου, το ενδιαφέρον για
και καμία πρόταση -ή για να το πω καλύτερα- καμία πρόταση που να
επενδύσεις, ειδικά στον τουρισμό, είναι διεθνές και μεγάλο. Χρειά-
περιλαμβάνει και υποχρέωση που δεν αφορά μόνο τους «άλλους».
ζεται να κρατηθεί μια ιδιαίτερα λεπτή και δύσκολη ισορροπία ανά-
Το 2018, για τα νησιά μας έχει ήδη πιάσει επίπεδα που δύσκολα θα
μεσα στην αξιοποίηση αυτού του ενδιαφέροντος και την προστα-
μπορέσουμε να ξαναδούμε και πραγματικά περιμένω από όλους
σία των νησιών με όρους αειφορίας. Οποιαδήποτε προστασία όμως
αυτούς που υποβαθμίζουν σε κάθε ευκαιρία την ευημερία των αφί-
των νησιών μας, οφείλει να ξεκινά από τη θωράκιση τους. Θωράκι-
ξεων να είναι οι πρώτοι που θα κατακεραυνώνουν το 2019 σε μια πι-
ση οικονομική, θεσμική, διοικητική. Η προστασία μιας νησιωτικής
θανή μονοψήφια πτώση στις αφίξεις. Και ξέρουμε ότι θα το κάνουν,
Περιφέρειας, όπως είναι το Νότιο Αιγαίο, δεν είναι μόνο συνταγμα-
γιατί η κοινή γνώμη στη χώρα μας διαμορφώνεται από ημιμαθείς.
τική υποχρέωση, είναι ο τρόπος να ισχυροποιούμαστε εθνικά και
Εμείς, από το τουριστικό 2018 μάθαμε με έναν σκληρό τρόπο ότι
να αναπτυσσόμαστε οικονομικά. Σε αυτήν την επιλογή, η μεθοδική
οι δημόσιες επενδύσεις στις υποδομές που χρειαζόμαστε για να
ενασχόληση με τον τουρισμό, σε συνάρτηση με την αξιοποίηση των
διατηρήσουμε ή καλύτερα για να «υπηρετήσουμε» σωστά αυτό το
συγκριτικών πλεονεκτημάτων των νησιών μας, ήταν και είναι η απά-
επίπεδο των αφίξεων, είναι πολλαπλάσιες αυτών που έχουμε διαθέ-
ντηση στην πρόκληση για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
σιμες. Οι κορυφές που μπορούμε να κατακτήσουμε στον τουρισμό,
Σε αυτήν την προσπάθεια πρέπει να συμβάλουμε όλοι, με πρόταση
απαιτούν αλλαγή μοντέλου σε πολλά επίπεδα. Άλλη αυτοδιοίκηση,
και όχι με συνθήματα.
άλλο τρόπο κατανομής των πόρων, άλλες διαδικασίες αδειοδοτή-
Το Νότιο Αιγαίο έχει δυνατότητες και κρύβει μεγάλες, σημαντικές
σεων των έργων, άλλο μοντέλο διαχείρισης των υποδομών, άλλο
ευκαιρίες. Στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα, το στοίχημα της ανά-
μοντέλο χρηματοδότησης των μεγάλων έργων, άλλο εκπαιδευτικό
καμψης της οικονομίας και ανάτασης της χώρας, τουλάχιστον στον
σύστημα, κ.λπ.. Βλέπετε, στον τουρισμό καθρεπτίζεται το συνολικό
τομέα του τουρισμού, κερδίζεται σταθερά τα τρία τελευταία του-
οικονομικό, πολιτισμικό, κοινωνικό επίπεδο κάθε χώρας.
λάχιστον χρόνια. Το γεγονός ότι αυτό δεν αναγνωρίζεται με τρό-
Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε και είναι καιρός να «κτί-
πο που να πιστώνεται, θεσμικά, πολιτικά, αλλά και λογιστικά, στην
ζουμε» θετικά και δημιουργικά. Αγνοώντας πρακτικές του παρελ-
περιοχή και στους κατοίκους της, αποτελεί μια ακόμη παθογένεια
θόντος και εγκαθιστώντας το συντομότερο δυνατόν μια σύγχρονη
της χώρας μας.
δημόσια διοίκηση. Σύγχρονη στην οργάνωση, στην αντίληψη και
Οι επιδόσεις μας όμως στον «στίβο» της αξιοποίησης των ευκαιριών
στη στελέχωση. Από εκεί μόνο θα έρθει η σύγκλιση δημόσιων και
και των δυνατοτήτων μας θα καθορίσουν το μέλλον μας. Η πρόκλη-
ιδιωτικών επενδύσεων και θα μπορέσουν επιτέλους να συμβαδί-
ση για πρόοδο και ευημερία είναι μπροστά μας και το σερί των χα-
σουν. Σήμερα, η διαφορά στην ταχύτητα ανάμεσα στον δημόσιο και
μένων ευκαιριών πρέπει κάποτε επιτέλους να λάβει τέλος. Όχι μόνο
τον ιδιωτικό τομέα δημιουργεί περιβάλλον αφιλόξενο για επενδύ-
για το καλό των κοινωνιών των νησιών μας, αλλά και της χώρας ολό-
σεις. Αν συμφωνούμε, γιατί δεν είναι σίγουρο, ότι οι επενδύσεις είναι
κληρης».
54 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Looking forward to welcome you!
The balance of the very best family traditions and personal approach to customer care, combined with services of high value is the key to our Rhodian Hospitality.
Rhodes Island, Greece, www.hhotels.gr
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΜΑΡΙΕΤΑ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
«Πρωταθλητής» του ελληνικού τουρισμού το Νότιο Αιγαίο Έχοντας ρόλο-«κλειδί» στη διαμόρφωση της τουριστικής και επικοινωνιακής πολιτικής της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και αποτελώντας έναν από τους πιο σημαντικούς συνεργάτες του περιφερειάρχη, Γιώργου Χατζημάρκου, η Μαριέτα Παπαβασιλείου δεν μπορεί παρά να αποτελεί το πλέον κατάλληλο πρόσωπο για να μιλήσει για την εξέλιξη της φετινής τουριστικής σεζόν στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου.
Σ
ε συνέντευξή της στο «ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ», η αντιπε-
κλήρου στους tour operators, οι οποίοι ως γνωστόν, διοχετεύουν
ριφερειάρχης Τουρισμού, Αθλητισμού & Πολιτισμού της
το τουριστικό ρεύμα στους προορισμούς στους οποίους δίνουν
περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, αναλύει τα δεδομένα της φετινής
μεγάλη βαρύτητα.
τουριστικής περιόδου, σημειώνοντας πως οι αφίξεις ξεπερνούν
Το επίπεδο του ξενοδοχειακού «στόλου» της Ρόδου και της Κω
κάθε προηγούμενο ρεκόρ, ενώ αύξηση καταγράφεται και στα
είναι πολύ υψηλό. Οι Τ.Οs. και δη οι παραδοσιακοί, γνωρίζουν
έσοδα. Παράλληλα, αναλύει σε βάθος μια σειρά θεμάτων και
πολύ καλά ότι έχουν να κάνουν με ένα ποιοτικό και αξιόπιστο
απαντά, χωρίς περιστροφές, ακόμη και σε δύσκολες ερωτήσεις.
προϊόν και στις δύο περιπτώσεις, ενώ πρόκειται για δύο ασφαλείς προορισμούς. Επομένως, θεωρώ ότι είναι πολύ νωρίς να
Ευρισκόμενοι στην τελική ευθεία της φετινής καλοκαιρινής περιόδου, πως διαμορφώνεται η τουριστική κίνηση, τόσο στη Ρόδο, όσο και συνολικά στα νησιά του νοτίου Αιγαίου;
προβλέψουμε αν θα υπάρξει μείωση λόγω ανταγωνισμού και πι-
Οι επιδόσεις της Ρόδου και όλων των νησιών του Νοτίου Αιγαί-
Όσον αφορά τώρα τη Σαντορίνη και τη Μύκονο, δεν φαίνεται ότι
ου είναι εξαιρετικές. Σε επίπεδο αφίξεων θα καταρριφθεί κάθε
μπορούν να επηρεαστούν από το άνοιγμα των αγορών της Τουρ-
προηγούμενο ρεκόρ, γεγονός το οποίο μεταφράζεται και σε
κίας και της Βορείου Αφρικής. Είναι δύο τουριστικοί προορισμοί
αύξηση των εσόδων. Το Νότιο Αιγαίο με τα τέσσερα πιο ισχυρά
που έχουν απήχηση σε ένα κοινό, το οποίο τους επιλέγει συνει-
τουριστικά brand, τη Ρόδο, την Κω, τη Μύκονο και τη Σαντορίνη
δητά. Σε ότι αφορά τα μικρότερα νησιά, είναι δύσκολο να προβεί
και με άλλους 45 μοναδικούς τουριστικούς προορισμούς, ανα-
κανείς σε πρόβλεψη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η επισκεψι-
δεικνύεται, για μία ακόμη φορά, ο «πρωταθλητής» του ελληνικού
μότητα εξαρτάται περισσότερο από τις αεροπορικές-ακτοπλοϊ-
τουρισμού.
κές συνδέσεις και όχι απαραίτητα από τον ανταγωνισμό.
Πόσο κατά τη γνώμη σας έχουν επηρεάσει την πορεία του ροδιακού τουρισμού η ολική επαναφορά της Τουρκίας, η ανάκαμψη των προορισμών της Βόρειας Αφρικής, αλλά και το «πάγωμα» της ρωσικής, τουριστικής αγοράς;
Από την εμπειρία σας, τι θα λέγατε ότι λείπει από το τουριστικό προϊόν της Ρόδου προκειμένου το νησί να γνωρίσει μεγαλύτερη τουριστική ανάπτυξη;
Ας δούμε το θέμα συνολικά και ανά περίπτωση. Το τουριστικό
κτήσει αυτονομία σε επίπεδο αεροπορικών συνδέσεων. Δεν θα
προϊόν της Ρόδου, όπως επίσης της Κω, βασίζεται σχεδόν εξολο-
έπρεπε δηλαδή να στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις πτήσεις
56 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
στεύω ότι όλα θα εξαρτηθούν από τους ξενοδόχους στην έκθεση ΙΤΒ, στο Βερολίνο. Τότε θα έχουμε σαφή εικόνα.
Η Ρόδος αντιμετωπίζει μία μεγάλη πρόκληση. Πρέπει να απο-
τσάρτερ και στους Tour Operators. Είναι ανάγκη να αναπτυχθεί
προβολή των προορισμών του Νοτίου Αιγαίου από την Περιφέ-
ένα ευρύ δίκτυο προγραμματισμένων αεροπορικών συνδέσεων
ρεια (στα δίκτυα των αεροπορικών εταιριών και τουρ οπερέι-
με το εξωτερικό, αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα και γιατί όχι, …
τορς, σε μεγάλα ΜΜΕ, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα
καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Όσο δύσκολο και αν φαντά-
blogs) έχει συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση της φήμης των
ζει το εγχείρημα αυτό, δεν θα πρέπει να θεωρείται ανέφικτο. Και
προορισμών και, συνεπώς, στην αύξηση της ζήτησης.
επειδή ότι φαίνεται ακατόρθωτο δεν έχει πτοήσει ποτέ την περι-
Βασικό μας «όχημα» στην τουριστική προβολή είναι τα ειδικά
φερειακή μας αρχή, έχουμε μπει ήδη στη διαδικασία αυτή. Είμαι
τουριστικά προϊόντα, όπως οι αθλητικές και πολιτιστικές εκδη-
βέβαιη ότι η συνεργασία μας με τη Fraport και με αεροπορικές
λώσεις, αλλά και η γαστρονομία. Ξεκινήσαμε πιλοτικά από τη
εταιρίες όπως η Aegean και όχι μόνο, αλλά και η συνεχής και
Ρόδο, ήδη από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων μας,
εντατική προσπάθεια του Περιφερειάρχη μας, Γιώργου Χατζη-
διοργανώνοντας σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο του Απρίλη και
μάρκου, για τη λειτουργία των αεροδρομίων, παρά το αντίξοο
του Οκτώβρη μία μεγάλη αθλητική ή πολιτιστική εκδήλωση και
νομοθετικό πλαίσιο, θα φέρει πολύ καλά αποτελέσματα. Βρισκό-
βλέπουμε ότι αυτά τα events χαρίζουν προστιθέμενη αξία σε
μαστε δε στη διαδικασία εκπόνησης μελέτης, που θα βοηθήσει
κάθε προορισμό ξεχωριστά, αλλά και συνολικά στο Ν. Αιγαίο. Με
επίσης στην ανάπτυξη των αεροπορικών συνδέσεων.
χαρά βλέπουμε ότι αποδίδει αυτή η τακτική που ακολουθούμε.
Για να ολοκληρώσουμε όμως το θέμα της Ρόδου, πιστεύω ότι πρέπει να επαναπροσδιορίσει την εμπορική της ταυτότητα, το brand name της, επενδύοντας σε σύγχρονες μεθόδους προβολής. Όλα τα παραπάνω θα βοηθούσαν στην τουριστική ανάπτυξη του προορισμού.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης στον τουρισμό της Δωδεκανήσου; Ο τομέας του τουρισμού, ο μόνος τομέας που αντιστέκεται ακό-
Σε ποια επίπεδα αναμένεται να διαμορφωθεί η επισκεψιμότητα των νησιών του νοτίου Αιγαίου το δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου και ποιες είναι οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου για την επέκταση της τουριστικής σεζόν;
μη στο αντίξοο οικονομικό περιβάλλον, παρόλο που αποτελεί
Με τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας μέχρι σήμερα, δι-
ξηση του ΦΠΑ από το 13% στο 24%, αλλά οι ξενοδόχοι, για να
αφαίνεται ότι θα υπάρξει αξιοσημείωτη αύξηση. Η αυξημένη
παραμείνουν ανταγωνιστικοί, δεν μεταφέρουν στους πελάτες
ζήτηση οδήγησε σε αυξημένες αεροπορικές πτήσεις, σε όλα
αυτές ή άλλες αυξήσεις. Ο Έλληνας ξενοδόχος παίρνει στην πλά-
σχεδόν τα αεροδρόμια του Νοτίου Αιγαίου. Η σωστή και μεγάλη
τη του το βάρος της οικονομικής κρίσης. Αυτά τα βάρη πλήττουν
μοναδικό μοχλό ανάπτυξης, πλήττεται από τα μέτρα λιτότητας, τις αυξήσεις φόρων, τη μηδενική στήριξη από το τραπεζικό σύστημα. Για παράδειγμα, στον ξενοδοχειακό τομέα υπήρξε αύ-
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 57
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών ξενοδοχείων. Βλέπουμε,
χρονη και πρωτοποριακή στρατηγική τουριστικής προώθησης.
δυστυχώς, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να αλλάζουν χέρια ή να
Οργανώνουμε, σε συνεργασία με το περιφερειακό γραφείο του
χάνονται σε πλειστηριασμούς εν μία νυκτί. Δυστυχώς, λόγω της
Σ.Ε.Τ.Ε. στη Ρόδο, πολλά και εξειδικευμένα δημοσιογραφικά τα-
δυσβάστακτης φορολογίας και χωρίς τη στήριξη του τραπεζικού
ξίδια, ενώ φιλοξενούμε στα νησιά μας bloggers οι οποίοι έχουν
συστήματος ο Έλληνας ξενοδόχος είναι καταδικασμένος.
απήχηση σε ένα ευρύ κοινό ανά τον κόσμο. Τα δημοσιογραφικά
Στις πολιτισμένες χώρες ανταμείβεται όποιος στηρίζει τις εθνικές
ταξίδια και οι φιλοξενίες των bloggers, έχουν σαν αποτέλεσμα
οικονομίες, ενώ στην Ελλάδα τιμωρείται. Ο Έλληνας ξενοδόχος
ένα πλήθος δημοσιευμάτων και αναφορών για τα νησιά μας, σε
μοιραία δεν θα καταφέρει να αντισταθεί στους ξένους επενδυτές
ιδιαίτερα δημοφιλή έντυπα, blogs και sites και στα social media.
και, δυστυχώς, θα χαριστεί πολύ φθηνά, πράγμα το οποίο αποτε-
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η καμπάνια «Aegean Islands-Like No
λεί έγκλημα, έγκλημα για τον ελληνικό Τουρισμό εν γένει.
Other», που εκπονήσαμε και εφαρμόζουμε σε συνεργασία με
Εάν όντως περιμένουμε ανάκαμψη της εθνικής μας οικονομί-
τον Σ.Ε.Τ.Ε. και τη Marketing Greece ,προσφέρει για πρώτη φορά
ας, θα πρέπει επιτέλους να σοβαρευτούμε και να στηρίξουμε
τις ίδιες ευκαιρίες προβολής σε κάθε προορισμό του Νοτίου Αι-
και τον Έλληνα ξενοδόχο, ο οποίος χρειάζεται οξυγόνο για να
γαίου, από τον πιο μικρό μέχρι και τον πιο μεγάλο, αξιοποιώντας
επιβιώσει και να εξελιχθεί και όχι να δίνουμε προτεραιότητα σε
τις πλέον σύγχρονες μεθόδους τουριστικού μάρκετινγκ. Για πρώ-
ξένους επενδυτές. Με τον τρόπο αυτό, καλλιεργεί το Κράτος αθέ-
τη φορά δομήσαμε μια ενιαία επικοινωνιακή «ομπρέλα» για το
μιτο ανταγωνισμό, αφού οι Έλληνες ξενοδόχοι που καλούνται να
σύνολο των νησιών, παρέχοντας παράλληλα τη δυνατότητα σε
επιβιώσουν σε ένα καθ’ όλα αντίξοο οικονομικό περιβάλλον, δεν
καθένα από αυτά να δομήσει το δικό του ιδιαίτερο και προσαρ-
μπορούν να ανταγωνιστούν επί ίσοις όροις τους ξένους επεν-
μοσμένο στα μοναδικά χαρακτηριστικά του πλαίσιο δράσης.
δυτές σε όλα τα επίπεδα (τραπεζικό σύστημα, δανειοδοτήσεις,
Μεταφέραμε μεγάλο βάρος στη διαδικτυακή μας παρουσία, αξι-
κεφάλαια κίνησης…).
οποιώντας όλα τα σύγχρονα μέσα προβολής. Καταφέραμε να δημιουργήσουμε το «ψηφιακό άλμπουμ» του Νοτίου Αιγαίου, το
Που επικεντρώνεται η επικοινωνιακή πολιτική για την προβολή της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου;
οποίο έχει απήχηση σε ένα κοινό εκατομμυρίων ανά τον κόσμο
Στόχος μας είναι να καθιερώσουμε διεθνώς την ενιαία εμπορι-
τα και ο επαγγελματισμός με τον οποίο προβάλλουμε τον προ-
κή ταυτότητα «Aegean Islands-Cyclades.Dodecanese». Με την
ορισμό «Νότιο Αιγαίο», δημιούργησε εμπιστοσύνη στις διεθνείς
ταυτότητα αυτή αφήνουμε δυνατό το στίγμα μας στις εκθέσεις
αγορές.
και συνεχίζουμε με μεγαλύτερο δυναμισμό. Αυτή η σοβαρότη-
και ιδιαίτερα στις διεθνείς, με περίπτερα που ξεχωρίζουν και που Όπως ήδη ανέφερα, προβάλλουμε το προϊόν μας σε μεγάλα, διε-
Σε ποιους άξονες βασίζεται η τουριστική πολιτική της Περιφέρειας για το 2018 και τι προγραμματίζετε για το 2019;
θνή ΜΜΕ, αεροπορικές εταιρίες, Tour Operators, Blogs, στα μέσα
Η πρώτη φάση της καμπάνιας κατόρθωσε να κάνει ευρύτερα
κοινωνικής δικτύωσης, ακλουθώντας μία ολοκληρωμένη, σύγ-
γνωστό το νησιωτικό σύμπλεγμα του Νοτίου Αιγαίου, σαν ένα
(σχεδόν πάντα) βραβεύονται για τον ιδιαίτερο σχεδιασμό τους.
58 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
ενιαίο σύνολο ξεχωριστών και μοναδικών προορισμών, με ιδιαί-
ζήσει κανείς και τις ξεχωριστές ομορφιές του κάθε νησιού. Όλα
τερα χαρακτηριστικά που καθορίζουν την τουριστική ταυτότητα
αυτά προβάλλονται μέσα από τα ειδικά αφιερώματα που προκύ-
του καθενός. Οδεύοντας προς το 2019 στοχεύουμε στην ανάδει-
πτουν από τη φιλοξενία δημοσιογράφων και bloggers, μέσω των
ξη των μοναδικών εμπειριών που προσφέρουν τα νησιά, με το
αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τη συμμετοχή μας
κεντρικό σύνθημα «Aegean Islands-Like No Other»! Εξειδικεύ-
στις διεθνείς τουριστικές εκθέσεις, όπου δίνουμε τη δυνατότητα
ουμε ακόμη περισσότερο την ευρύτερη καμπάνια σε κάθε νησί
στους νησιωτικούς δήμους να πάρουν μέρος δωρεάν και να προ-
ξεχωριστά. Συνδέουμε το τουριστικό προϊόν του Νοτίου Αιγαίου
βάλλουν το τουριστικό τους προϊόν…
με τις λέξεις πολιτισμός, αθλητισμός, γαστρονομία και προχωράμε στο πλέγμα των δράσεων προβολής με νέο περιεχόμενο.
Ποιες είναι οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν στη Ρόδο, καθώς και στα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου και ποιες οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου προς αυτή την κατεύθυνση;
Μετά τη διοργάνωση του Μαραθωνίου, του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Taekwondo, τι έπεται, προκειμένου η Ρόδος να εξελιχθεί σε κορυφαίο αθλητικό προορισμό; Η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση στη Ρόδο και σε όλο το Νότιο Αιγαίο είναι ο Διεθνής Μαραθώνιος, που προσελκύει αθλητές από 30 και πλέον χώρες. Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Taekwondo, ο αγώνας τριάθλου Ocean Lava Rhodes, το Run Greece, το Rodos
Επικεντρωνόμαστε πλέον στην ανάδειξη των ξεχωριστών τουρι-
Cup, o μεγαλύτερος διεθνής ιστιοπλοϊκός αγώνας που διοργανώ-
στικών προϊόντων και εμπειριών των νησιών μας. Η Ρόδος προ-
νεται στον ελληνικό χώρο και που πληροί όλες τις απαιτούμενες
σφέρει μία ευρεία γκάμα τέτοιων εξειδικευμένων τουριστικών
προδιαγραφές των μεγάλων διεθνών αγώνων, οι ποδηλατικοί
προϊόντων, τα οποία μέχρι πρότινος χάνονταν μέσα στο μαζικό
αγώνες με τη σφραγίδα της UCI αποτελούν διοργανώσεις που
της χαρακτήρα που είχε επικρατήσει στη συνείδηση της πλειο-
έχουν εξελιχθεί σε θεσμό ή τουλάχιστον κινούνται προς αυτή την
ψηφίας. Αυτές τις ιδιαίτερες τουριστικές πτυχές της Ρόδου, τον
κατεύθυνση. Παραμένουμε πάντα ανοιχτοί στην προσέλκυση
αθλητισμό, τον πολιτισμό, τη γαστρονομία, κ.ο.κ., προβάλουμε
και διοργάνωση αντίστοιχων διοργανώσεων, αξιοποιώντας την
στοχευμένα, στο πλαίσιο της εφαρμογής του στρατηγικού μας
τεχνογνωσία και τα σύγχρονα μέσα προβολής που διαθέτουμε.
σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης.
Ο αθλητισμός αποτελεί μοναδικό «όχημα» στην προσπάθειά μας
Το ίδιο κάνουμε και για όλα τα άλλα νησιά. Καταγράψαμε όλες
να αναδείξουμε στις αγορές - στόχους το πολύπλευρο τουριστι-
τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού που προφέρουν οι προορι-
κό προϊόν που διαθέτει το νησί και να προσεγγίσουμε ένα κοινό
σμοί του Νοτίου Αιγαίου, τις ιδιαίτερες εμπειρίες που μπορεί να
με εξειδικευμένα ενδιαφέροντα.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
59
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΒΑΣΩΣ ΜΗΝΑΪΔΗΣ
ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ενωση σ ΞΕΝ ΟΔΟΧΩΝ ροδου
Μόνο με ευχολόγια επιμήκυνση δεν γίνεται… Κατέχει δικαίως, τους τίτλους του «πρωτεργάτη», του «στυλοβάτη», του «αγωνιστή», του «ειδήμονα», του…, του…, του…, του ελληνικού Τουρισμού. Βάσως Μηναΐδης. Ο επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, ο «σοφός» του ελληνικού Τουρισμού, μιλάει στο «ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ», με αφορμή το αφιέρωμα που πραγματοποιεί το περιοδικό στα Δωδεκάνησα.
M
ε μοναδικά του «όπλα» την αμεσότητα, την ειλικρίνεια,
ξεκινήσει οι κρατήσεις για το 2019, από τη γερμανική αγορά, η
την οξυδέρκεια και την ευθυκρισία, ο κ. Μηναΐδης, σε
οποία πιθανολογείται ότι θα κυμανθεί στα περυσινά, ίσως και σε
μια συνέντευξη που σίγουρα δεν θα μείνει ασχολίαστη, μιλάει για
υψηλότερα επίπεδα, κάτι το οποίο είναι πολύ νωρίς ακόμη για να
την εξέλιξη των τουριστικών ροών τη φετινή τουριστική περίοδο
πούμε με βεβαιότητα.
στη χώρα μας, την οποία χαρακτηρίζει ως «καλή» και απαντά σε ση, Αφάντου, Υπερφορολόγηση και Συλλογικές διαπραγματεύ-
Να υποθέσουμε από τα λεγόμενά σας ότι δεν συμφωνείτε με τον προβληματισμό που, ήδη, υπάρχει για το 2019;
σεις, είναι κάποια από τα θέματα που τέθηκαν «επί τάπητος» και
Πράγματι, υπάρχει έντονος προβληματισμός λόγω της επανά-
για τα οποία ο ίδιος παίρνει θέση.
καμψης της Τουρκίας, όμως, με βάση τις μέχρι στιγμής πωλήσεις,
μία σειρά θεμάτων, χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό: Επιμήκυν-
για τη Ρόδο μιλώντας, δεν επιβεβαιώνονται.
Κύριε πρόεδρε, ποια είναι η δική σας εκτίμηση για τη φετινή τουριστική σεζόν, μία σεζόν καλή στο σύνολό της για τον ελληνικό τουρισμό, χωρίς, ωστόσο, να λείπουν οι γκρίνιες;
Φέτος, θα υπάρξει επιμήκυνση της σεζόν;
Στο σύνολό της η φετινή τουριστική χρονιά είναι μια καλή χρο-
σεις, από πλευράς πολιτείας, είτε σε επίπεδο διαφήμισης με τους
νιά, με αύξηση στις αφίξεις και στις διανυκτερεύσεις και με μικρή
tour operators, είτε οτιδήποτε που θα μπορούσε να διασφαλίσει
μείωση στα έσοδα.
ότι οι πτήσεις charter δεν θα είναι ζημιογόνες, δεν μπορούμε να
Οι εκτιμήσεις για την πορεία του ελληνικού τουρισμού εφέτος
μιλάμε για επιμήκυνση της σεζόν. Μόνο με ευχολόγια επιμήκυνση
μέχρι τον Ιούνιο ήταν διθυραμβικές. Από τον Ιούνιο, όμως, οπότε
δεν γίνεται…
Σε καμία περίπτωση. Εάν δεν υπάρξουν ουσιαστικές παρεμβά-
και άρχισε να γίνεται ιδιαίτερα αισθητή η επανάκαμψη της Τουρ-
Έτσι, η φετινή τουριστική σεζόν, όπως όλα δείχνουν, θα ολοκλη-
Το «πείραμα» της Κρήτης, όπου κάποια ξενοδοχεία παρέμειναν ανοικτά το διάστημα Δεκέμβριος 2017-Φεβρουάριος 2018, θεωρείτε ότι είναι επιτυχημένο κι έχει προοπτική ή απλά κάποιο πρακτορείο που πουλάει ένα πολύ συγκεκριμένο προϊόν, για κάποιους λόγους, αποφάσισε να εφαρμόσει το πρόγραμμά του αυτό στο νησί;
ρωθεί στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, ενώ, ήδη, έχουν
Ακριβώς αυτό. Πρόκειται για συγκεκριμένο προϊόν, το οποίο
κίας στον τουριστικό «στίβο», στην ευρύτερη περιοχή, όπως και η επιστροφή της Αιγύπτου και της Τυνησίας, οι προηγούμενες εκτιμήσεις μετριάστηκαν. Δυσκολίες παρατηρήθηκαν στις πωλήσεις, κυρίως για τα ξενοδοχεία τα οποία δεν είχαν αυξημένο αριθμό early bookings, οι οποίες, ωστόσο, στην πορεία καλύφθηκαν.
60 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
πουλάει κάποιο πρακτορείο κι εδώ και χρόνια έβρισκε ως απο-
στη Ρόδο μεγάλες, ευρωπαϊκές, γερμανικές λόγου χάρη, ποδο-
δέκτη την Τουρκία, και πέρυσι, λόγω των προβλημάτων στη γεί-
σφαιρικές ομάδες, για την προετοιμασία τους. Αλλά όλα αυτά
τονα χώρα, το πρόγραμμα αυτό υλοποιήθηκε στην Κρήτη. Δεν
απαιτούν προγραμματισμό, σχεδιασμό και συντονισμό, που ση-
ξέρω εάν θα μπορούσε να έχει προοπτικές κάτι τέτοιο και, κατά
μαίνει ότι χρειάζεται μια ενεργή πολιτική ηγεσία. Και, δυστυχώς,
τη γνώμη μου, δεν είναι αυτό το ζητούμενο, ούτε ο τουρισμός
στη χώρα μας οι πολιτικές ηγεσίες και οι διοικήσεις αλλάζουν με
τον οποίο έχει ανάγκη η Κρήτη ή η Ρόδος. Αυτό που έχει ανάγκη
τέτοιους ρυθμούς, που όλα αυτά φαντάζουν απλά «ψιλά γράμ-
ο ελληνικός τουρισμός είναι η επιμήκυνση της σεζόν μέχρι τον
ματα».
Δεκέμβριο και η έναρξή της από τον Μάρτιο. Όσον αφορά στην υλοποίηση χειμερινού τουρισμού, καταρχάς θα πρέπει να γίνουν κατοικίες, οι οποίες θα καλύπτουν τις ανάγκες παρατεταμένης διαμονής των ξένων τουριστών και απευθείας αεροπορικές συνδέσεις.
Ο διαγωνισμός για το Αφάντου, τόσο για το γκολφ, όσο και για τα ξενοδοχεία προχωράει με τους γνωστούς, αργούς, ελληνικούς ρυθμούς. Πόσο αισιόδοξος είσαστε για το μέλλον της επένδυσης, θα προχωρήσει; Κάποια στιγμή, όταν ολοκληρωθούν οι έρευνες που διενεργού-
Τι είδους επενδύσεις έχει ανάγκη η Ρόδος προκειμένου να εξακολουθήσει να κατέχει τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στον ελληνικό τουρισμό;
νται από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες, πιστεύω ότι η επένδυση θα προχωρήσει. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, αφού το ζητούμενο δεν είναι να δεσμεύονται εκτάσεις…
Από πλευράς ξενοδοχειακής υποδομής, η Ρόδος διαθέτει ένα
ζεται το νησί είναι πολυτελείς βίλες και κατοικίες, οι οποίες θα
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, τόσο άμεσες, όσο και μακροπρόθεσμες από την υπερφορολόγηση του τουριστικούξενοδοχειακού κλάδου;
μπορούν να προσελκύσουν ένα άλλο είδος τουρισμού στο νησί,
Τα έσοδα του κλάδου τα τελευταία χρόνια επιβαρύνονται με
εξασφαλίζοντας μακράς διάρκειας διαμονές, εκτός τουριστικής
υπέρογκους φόρους, που μπορεί κάποια στιγμή να ήταν απα-
περιόδου.
ραίτητο να εφαρμοστούν, όμως θα πρέπει να υπάρξει αναθεώ-
Όσον αφορά σε επίπεδο άλλων επενδύσεων, στο νησί θα μπο-
ρησή τους και μια καινούρια δημοσιονομική πολιτική, με ανα-
ρούσαν να κατασκευαστούν για παράδειγμα γήπεδα ποδοσφαί-
πτυξιακά κριτήρια. Είναι γεγονός ότι, ο κλάδος δεν μπορεί να
ρου και αντίστοιχες υποδομές, προκειμένου να φιλοξενούνται
αντέξει για πολύ ακόμη καιρό αυτή τη «φοροκαταιγίδα».
υψηλής ποιότητας ξενοδοχειακό προϊόν και τις περισσότερες πολυτελείς ξενοδοχειακές κλίνες στη χώρα. Αυτό που χρειά-
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 61
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
Ποιο είναι το σχόλιό σας για την επαναφορά των Συλλογικών διαπραγματεύσεων, δεδομένου ότι έχετε ασχοληθεί αρκετά με τα εργασιακά θέματα;
στις οποίες θα πρέπει να προσανατολιστεί η χώρα μας;
Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι, το πρόβλημα δεν είναι η επέκταση
ντα αυτό και μόνο οφείλονται οι διακυμάνσεις που παρατηρού-
των Συλλογικών Συμβάσεων. Σαφώς και η Πανελλήνια Ομοσπον-
νται στην πορεία των ρωσικών αφίξεων στη χώρα μας. Οι Ρώσοι
δία Ξενοδόχων οφείλει να υπογράψει μία σύμβαση, την οποία να
αγαπούν την Ελλάδα και τους Έλληνες, με τους οποίους τους συν-
εφαρμόζουν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Αυτό είναι το έντιμο
δέει κάτι πολύ ιερό, η Ορθόδοξη πίστη.
του πράγματος από την πλευρά της ξενοδοχειακής αγοράς. Σε
Από την άλλη, η χώρα μας ολοένα και δείχνει να ισχυροποιεί τη
καμία, όμως, περίπτωση δεν μπορούμε να μιλάμε για αυξήσεις
θέση της ως κορυφαία τουριστική επιλογή για τους Γερμανούς
μισθών, όπως γινόταν την περίοδο από το 2000 μέχρι το ξέσπα-
τουρίστες, με την Τουρκία να χάνει διαρκώς μερίδιο από τη συ-
σμα της κρίσης. Τότε πράγματι δεν ξέρω τι να πω…
γκεκριμένη αγορά.
Οι αυξήσεις πρέπει να είναι λελογισμένες, προκειμένου οι επιχει-
Επίσης, μεγάλες, τουριστικές αγορές για την Ελλάδα εξακολου-
ρήσεις να μπορούν να εφαρμόζουν και τα επενδυτικά τους σχέ-
θούν να αποτελούν η βρετανική και η γαλλική, ενώ διευρύνεται
δια.
συνεχώς το μερίδιο των αφίξεων από τις αγορές της Πολωνίας,
Η υστέρηση της ρωσικής αγοράς είναι συνέπεια της πτώσης του ρουβλίου και της αδύναμης ρωσικής οικονομίας. Στον παράγο-
της Ουκρανίας κι άλλες χώρες της Βαλτικής. Σε όλες αυτές τις χώ-
Αυτή η επέκταση των Συλλογικών διαπραγματεύσεων δεν θεωρείτε πως θα επιβαρύνει επιπλέον τα οικονομικά των ξενοδοχείων;
ρες οφείλουμε να έχουμε στραμμένη την προσοχή μας.
Καταρχάς, οι όποιες διαπραγματεύσεις πρέπει να γίνονται με
Οι προσπάθειες που γίνονται να προσελκύσουμε τουρισμό από την Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία, πως σας φαίνονται;
ελεύθερα μέρη και διαιτησία. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήταν το λι-
Αυτός ο υπερπόντιος τουρισμός αφορά κυρίως την πρωτεύουσα,
γότερο καταδικαστέα πιθανή απόφαση της πολιτείας να επανα-
αφού οι ταξιδιώτες από την Ινδία, για παράδειγμα, που επισκέ-
φέρει τον προηγούμενο νόμο, σύμφωνα με τον οποίο μπορούσε
πτονται την Ευρώπη, δεν έχουν σαν στόχο τους να ταξιδέψουν σε
να υπάρξει απόφαση, εκτελεστέα, παρά τις διαφωνίες της μίας
μία χώρα, αλλά σε περισσότερες, επισκεπτόμενοι τις πρωτεύου-
πλευράς, κάτι που δεν συναντάται σε ελεύθερες αγορές. Αυτό θα
σές τους, με σκοπό να δουν από κοντά τα μεγαλύτερα πολιτισμι-
ήταν καταστροφή για τον κλάδο. Επιμένω ότι τα οικονομικά των
κά μνημεία και αξιοθέατα και να αποκτήσουν μία εικόνα για τη
ξενοδοχείων επιβαρύνονται από τις παράλογες αυξήσεις των μι-
χώρα επίσκεψής τους.
σθών, οπότε δεν μπορούμε να μιλάμε για αυξήσεις πάνω από 1%.
Ο τουρισμός από την Κίνα έχει μια άλλη δυναμική, αφού πλέον πολλά ζευγάρια Κινέζων τελούν τους γάμους τους στη χώρα μας.
Εφέτος καταγράφηκε υστέρηση των ρωσικών ροών προς τη χώρα μας. Ποιο είναι το σχόλιό σας και ποιες είναι οι αγορές εκείνες 62 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ωστόσο, οι αριθμοί είναι πολύ μικροί για να πούμε ότι προσβλέπουμε στον κινέζικο τουρισμό.
ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΞΕΝΟ∆ΟΧΕΙΑΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
Showroom Αττικής Ι Λεωφόρος Κηφισού 168, Γέφυρα Ροσινιόλ Αθήνα, 10443, Tηλ.: 2105130999 Showroom Θεσσαλονίκης Ι 12ο χλμ. Ε.Ο. Θεσσαλονίκης - Αθηνών, 57400, Tηλ.: 2311821071 Showroom Σερρών Ι 3ο χλμ. Ε.Ο. Σερρών - Δράμας, 62100, Τηλ.: 2321054113 www.karag.gr I info@karag.gr
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ & ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΟΜΙΛΟΥ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ
Πάθος για τη Φιλοξενία, το μυστικό μας Ανήσυχο πνεύμα, επιχειρηματικός νους, φύση και θέση αισιόδοξος. Γιάννης Χατζηλαζάρου, ένας από τους πλέον αξιόπιστους και δυναμικούς επιχειρηματίες του ξενοδοχειακού κλάδου στη χώρα μας. Για κάποιους ριψοκίνδυνος, ενώ για άλλους απλά τολμηρός. Άλλωστε ο τολμών νικά, κι αυτό στην περίπτωση του κ. Χατζηλαζάρου βρίσκει απόλυτη εφαρμογή, ο οποίος εγκαινίασε πριν από λίγες ημέρες ένα ακόμη ξενοδοχείο-«στολίδι»
Σ
ε συνέντευξή του στο «Χ&Τ», ο πρόεδρος και διευθύνων
προσκήνιο. Για ακόμα μια σεζόν, η προσπάθεια όλων των τουριστι-
σύμβουλος του ομίλου Η Ηotels, μιλάει για την τρέχουσα
κών φορέων απέδωσε σε μια ελαφρώς πιο πρόσφορη χρονιά, στο
τουριστική σεζόν και δίνει τα προγνωστικά του για την επόμενη,
κομμάτι των αφίξεων και των εσόδων.
λέγοντας με νόημα πως πρέπει να παραμένουμε σε συνεχή εγρή-
Ένα πρόβλημα της τρέχουσας σεζόν στο νησί ήταν η σημαντική
γορση και να μην «ποντάρουμε» πάντα στην αποτυχία ή στο πρό-
αύξηση των νυχτερινών αφίξεων στο αεροδρόμιο της Ρόδου μέσω
βλημα των ανταγωνιστικών αγορών. Εντούτοις, δηλώνει αισιόδο-
charter πτήσεων, η οποία προκαλεί δυσφορία και ταλαιπωρία
ξος για το 2019 από τουριστικής άποψης.
στους επισκέπτες του νησιού. Ένα ζήτημα που θα πρέπει να ληφθεί
Παράλληλα, ο ίδιος, αναφέρεται στη νέα, έκτη κατά σειρά, ξενο-
υπόψιν για τη βελτίωση της εμπειρίας διακοπών που προσφέρου-
δοχειακή μονάδα του ομίλου, η οποία άνοιξε τις πόρτες της μόλις
με σαν νησί.
τον Ιούλιο, μία πεντάστερη μονάδα πρότυπο, adults only, η οποία προσφέρει premium all inclusive πρόγραμμα διακοπών και εμμέσως πλην σαφώς λέει ότι, ήδη «τρέχουν» τα επόμενα επενδυτικά σχέδια, για τα οποία σύντομα θα υπάρξουν ανακοινώσεις. Εν αναμονή, λοιπόν…
Πόσο φαίνεται να επηρεάζει τον τουρισμό της Ρόδου, αλλά και συνολικά τον ελληνικό τουρισμό η ολική επαναφορά της Τουρκίας, καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία; Η ομορφιά του τόπου, αλλά και το αίσθημα ασφάλειας, είναι μερικά
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν στη Ρόδο, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το χαρακτηριστικό της;
βασικά κίνητρα, που κρατούν σταθερά υψηλά στις προτιμήσεις την
Η Ρόδος αποτελεί έναν διαχρονικά αγαπημένο και διάσημο προο-
μας κινήθηκαν ανοδικά. Παρά την επαναφορά λοιπόν της Τουρκίας
ρισμό διακοπών, με σταθερά δυναμική παρουσία στο τουριστικό
και των χωρών της Βόρειας Αφρικής δεν επηρεάστηκαν οι κρατή-
64 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ελλάδα και κατ’ επέκταση τη Ρόδο. Όσον αφορά το 2018 δεν είδαμε ιδιαίτερες αποκλίσεις και οι αφίξεις
«φάνηκε» μία μικρή πτώση, που παρατηρήθηκε στις κρατήσεις last
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators;
minute. Όμως, κάποιες συγκεκριμένες αγορές, όπως αυτή της Ρω-
Είμαστε αισιόδοξοι για το 2019, καθώς όλα δείχνουν ότι θα είναι
σίας, επηρεάστηκαν αρνητικά και καταγράφηκε πτώση.
μία καλή χρονιά, με λίγο πιο ισορροπημένες προκρατήσεις (early
Για το 2019 θα πρέπει να είμαστε υπομονετικοί, να στοχεύουμε
bookings).
στην καλή παροχή υπηρεσιών, αλλά και υποδομών και να αναδει-
Οι τιμές σύμφωνα πάντα με αυτά που έχουν συζητηθεί στην αγο-
κνύουμε την ασφάλεια του τόπου μας, για τον επισκέπτη.
ρά, κυμαίνονται σε ικανοποιητικά επίπεδα, με αυξήσεις μεταξύ
Πρέπει να παραμένουμε σε συνεχή εγρήγορση και να μην «ποντά-
2% και 4%.
σεις μας. Σε αυτό φυσικά συνέβαλε και το γεγονός ότι υπήρχαν αρκετές early booking κρατήσεις για τους μήνες αιχμής και έτσι δεν
ρουμε» πάντα στην αποτυχία ή στο πρόβλημα των ανταγωνιστικών αγορών. Όλοι γνωρίζαμε ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει ανάκαμψη των αγορών της Τουρκίας και της Αιγύπτου.
Με δεδομένο ότι η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού είναι η ακτοπλοΐα, και γενικότερα η πρόσβαση, ποιες είναι οι προτάσεις σας πάνω σ’ αυτό το θέμα;
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό τον ελληνικό τουρισμό;
Οι πολύωρες διαδρομές με τις συχνές στάσεις και καθυστερήσεις,
Η υπερφορολόγηση του τουριστικού κλάδου, δυστυχώς, επιφέρει
Το παράδειγμα της Κρήτης με τις απευθείας και γρήγορες ακτο-
ένα μεγάλο βάρος στις τουριστικές επιχειρήσεις. Ο υψηλός ΦΠΑ
πλοϊκές γραμμές ίσως θα έπρεπε να αποτελέσει παράδειγμα προς
έχει επιπτώσεις στις τιμές και κατ’ επέκταση δημιουργεί ένα πιο
μίμηση. Αντίστοιχα, για το νησί της Ρόδου, αλλά και της Κω, που
ακριβό προϊόν στην αγορά.
διαθέτουν έντονη τουριστική δραστηριότητα, θα μπορούσαν να
Σε αντίθεση με τις γειτονικές χώρες, που γίνονται ολοένα και πιο
προστεθούν απευθείας διαδρομές από τον Πειραιά, αλλά και από
ανταγωνιστικές, η Ελλάδα αυξάνει τις τιμές, δημιουργώντας ένα
τη Θεσσαλονίκη, που πλέον δεν διατίθεται.
δεν αποτελούν σίγουρα ένα ιδανικό περιβάλλον για τον επισκέπτη που επιθυμεί να εξερευνήσει τα ελληνικά νησιά μέσω των ακτοπλοϊκών γραμμών.
πιο πρόσφορο έδαφος στους ανταγωνιστές της. ρες τον εφαρμόζουν ήδη, χωρίς να παρατηρούνται έντονες αντι-
Πως καταφέρνετε να διατηρείτε ένα άριστο επίπεδο υπηρεσιών, άρα και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας;
δράσεις. Φυσικά, ένα σημαντικό θέμα είναι η συλλογή αυτού και η
Σημαντικό για εμάς είναι να προσφέρουμε στον επισκέπτη μια
αντιμετώπιση όσων δεν επιθυμούν να πληρώσουν, που δυστυχώς
μοναδική εμπειρία διακοπών. Όπως, άλλωστε, αναφέρει και το
δεν παύει να είναι ένα πρόβλημα.
σλόγκαν μας «Happiness starts with an H», να δημιουργούμε την
Σχετικά με τον νέο φόρο διανυκτέρευσης, πολλές Ευρωπαϊκές χώ-
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 65
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ευτυχία στις πιο ξέγνοιαστές τους στιγμές, προσφέροντας πάντα
μέγιστα. Ωστόσο, η Ρόδος είναι ο τόπος που αγαπάμε και εμπιστευ-
άριστη εξυπηρέτηση. Αυτό αποτελεί το κίνητρό μας.
όμαστε στα 25 χρόνια υγιούς πορείας του ομίλου μας. Για τον λόγο
Στόχος μας είναι να αναβαθμίζουμε κάθε χρόνο το επίπεδο των
αυτό, για ακόμα μια φορά, το επόμενό μας επενδυτικό πλάνο θα
υπηρεσιών μας, αναδεικνύοντας πάντα τη φιλοξενία του τόπου.
βρίσκεται στο νησί της Ρόδου.
Δεν υπάρχει κρυφή «συνταγή» σε αυτό, παρά μόνο η αγάπη μας
Σύντομα θα ανακοινώσουμε τα νέα μας επιχειρηματικά σχέδια.
για τη φιλοξενία και ένα ισχυρό ανθρώπινο δυναμικό με μεράκι.
Λειτουργήσατε φέτος ένα ακόμη εξαιρετικό ξενοδοχείο, σύμφωνα και με τα πρώτα σχόλια και αξιολογήσεις. Πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτό.
Είστε μία από τις πλέον επιτυχημένες και κερδοφόρες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Ποιο είναι το μυστικό; Ποια εκτιμάται ότι θα είναι η φετινή εικόνα του ομίλου από πλευράς εσόδων και κερδοφορίας;
Το Mayia Exclusive Resort & Spa, το έκτο κατά σειρά ξενοδοχείο του
Ο Όμιλός μας, από το 2012, όπου ολοκληρώθηκαν τα ξενοδοχεία
ομίλου μας, άνοιξε τις πύλες του τον Ιούλιο, στην περιοχή Κιοτάρι
Princess Andriana Resort & Spa και Boutique 5 Hotel & Spa και τέ-
της Νότιας Ρόδου, που εδώ και 25 χρόνια αποτελεί τη βάση μας.
θηκαν σε λειτουργία, έχει επιτύχει πολύ μεγάλη ανάπτυξη.
Πρόκειται για ένα επιβλητικό κτίριο με 250 δωμάτια, 5 εστιατόρια,
Τόσο ο τζίρος, όσο το EBITDA, αυξήθηκαν σημαντικά. Ανάλογη των
3 μπαρ, 4 food corners και μία disco. Το ξενοδοχείο έχει χτιστεί με
προηγούμενων χρόνων θα είναι και φέτος η ανάπτυξη στα έσοδα
τέτοιο τρόπο ώστε όλα τα δωμάτια να έχουν πανοραμική θέα στο
και αναλογικά και στην κερδοφορία.
Αιγαίο.
Σήμερα έχουμε υπό την «ομπρέλα» μας 2.150 δωμάτια και πάνω
Θέλαμε να αναδείξουμε ένα καινούργιο προϊόν στο νησί, δημιουρ-
από 1.300 εργαζόμενους. Όλες οι εταιρίες μας είναι κερδοφόρες
γώντας μια πολυτελή μονάδα πρότυπο, με πρόγραμμα premium
και καταβάλουμε περί τα 17 εκατ. ευρώ σε φόρους και ασφαλιστι-
all inclusive, όπως καμία άλλη, μόνο για ενήλικες και με άριστη
κές εισφορές στο Δημόσιο.
παροχή υπηρεσιών 5 αστέρων. Ένα δύσκολο εγχείρημα, το οποίο
Δεν υπάρχουν μυστικά για την κερδοφορία μας, που να μην είναι
χαιρόμαστε πολύ που βλέπουμε ήδη ότι χαίρει υψηλής εκτίμησης
γνωστά, στον επιχειρηματικό κόσμο.
από τους επισκέπτες μας. Όπως πάντα, προσφέρουμε στον επισκέ-
Είμαστε καθημερινά και για πολλές ώρες πάνω στη δουλειά, όλη
πτη μας ακριβώς την ποιότητα που υποσχόμαστε και δεν κάνουμε
η οικογένεια, επενδύουμε σε στελέχη και ανθρώπινο δυναμικό, σε
καμία έκπτωση στην ικανοποίησή του.
μία δύσκολη περιοχή. Επίσης, δημιουργούμε οικονομίες κλίμακος λόγω της συγκέντρωσης των μονάδων μας σε μία περιοχή, αλλά
Ποια είναι τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας; Θα σας δούμε και εκτός Ρόδου;
και των επιτυχημένων συμφωνιών που πραγματοποιούμε με τους
Όλα είναι πιθανά, αλλά και τίποτα δεν έχει αποκλειστεί. Αρκεί να
σεις, στα όποια προβλήματα και, κυρίως, έχουμε πάθος για τη φι-
είναι μία επένδυση που θα αξίζει και θα μπορέσει να αποδώσει τα
λοξενία.
66 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
συνεργάτες μας. Έχουμε ευελιξία, με γρήγορες αποφάσεις και λύ-
Five star experience above and beyond expectations
Princess Andriana Resort & Spa: Kiotari Rhodes, Greece l T.(+30) 22440 39000 Email: info@princessandriana.gr l www.princessandriana.com
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΜΠΑΜΠΗΣ ΓΑΡΕΦΑΛΑΚΗΣ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ RODOS PALLADIUM
Η πολιτεία έχει την τάση «να θερίζει χωρίς να σπέρνει...» Κατηγορεί την πολιτεία για την εφαρμογή εξοντωτικής φορολογικής πολιτικής, η οποία στερεί από την ξενοδοχειακή αγορά τις απαραίτητες επενδύσεις, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον Τουρισμό και την εθνική μας οικονομία. Μπάμπης Γαρεφαλάκης. Ο επί σειρά ετών «καπετάνιος» του Rodos Palladium, ο οποίος έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά του, τόσο σε ήσυχες, όσο και σε φουρτουνιασμένες θάλασσες.
σ
για τα «κακώς κείμενα» του ελληνικού Τουρισμού, ανάμεσά τους
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν στη Ρόδο, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το χαρακτηριστικό της;
και οι ακτοπλοϊκές συνδέσεις, τονίζοντας με νόημα ότι, πιο εύκο-
Είναι μια τουριστική χρονιά με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
λα και γρήγορα πηγαίνεις -ενίοτε και φτηνότερα- από τη Ρόδο
Υπολογίζεται να υπάρξει αύξηση σε αφίξεις, χωρίς όμως αντί-
στη Βιέννη, παρά από τη Ρόδο στην Κάρπαθο.
στοιχα την αναλογική οικονομική απόδοση γενικότερα. Θεωρώ,
Προτρέπει δε να μην περιμένουμε τις αστοχίες των άλλων, αλλά
όμως, ότι οι μεγάλες μονάδες -ξενοδοχεία πολυτελείας- δεν θα
να διαμορφώνουμε εμείς τις συνθήκες και το κατάλληλο κλίμα,
έχουν αρνητικά αποτελέσματα, συγκριτικά με αυτά των προηγού-
προβάλλοντας τα μέγιστα πλεονεκτήματα που διαθέτει αυτή η
μενων ετών.
χώρα, με «εργαλείο» την Τουριστική Πολιτική, τη Φιλοσοφία δρά-
Τα κύριο χαρακτηριστικό εφέτος -λόγω έλλειψης μεγάλου αριθ-
σης, τη Στρατηγική μας και το όραμά μας.
μού προκρατήσεων (Early Bookings)- ήταν το «θολό τοπίο» των
ε συνέντευξή του στο «ΧΡΗΜΑ & ΤΥΡΙΣΜΟΣ» ο κ. Γαρεφαλάκης, μιλάει για τη φετινή τουριστική σεζόν, αλλά και
68 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
επόμενων εβδομάδων ή και μηνών από πλευράς μειωμένων πληροτήτων, καθώς και η σημαντική καθίζηση της ρωσικής αγοράς. Όσοι αντιμετώπισαν ψύχραιμα την κατάσταση τελικά δεν έχασαν. Οι πολλές κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, σε αρκετό βαθμό, κάλυψαν τα όποια κενά.
Πόσο φαίνεται να επηρεάζει τον τουρισμό της Ρόδου, αλλά και συνολικά τον ελληνικό τουρισμό η ολική επαναφορά της Τουρκίας, καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία; Η χώρα επηρεάζεται άμεσα από τις τουριστικές ή οποιεσδήποτε άλλες εξελίξεις στις προαναφερόμενες χώρες. Όμως πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε, να επιχειρούμε, να πράττουμε και να δραστηριοποιούμαστε σε ένα ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον, ανταγωνιστικά. Να μην περιμένουμε τις αστοχίες των άλλων, αλλά να διαμορφώνουμε εμείς τις συνθήκες και το κατάλληλο κλίμα, προβάλλοντας τα μέγιστα πλεονεκτήματα που διαθέτει αυτή η χώρα, με «εργαλείο» την Τουριστική Πολιτική, τη Φιλοσοφία δράσης, τη Στρατηγική και το Όραμά μας, που δημιουργούμε για να παλέψουμε
ελληνικό τουρισμό;
με επιτυχία στον μεγάλο, τουριστικό, μεσογειακό ανταγωνιστικό
Η πολιτεία έχει την τάση, διαχρονικά, «να θερίζει χωρίς να σπέρ-
«στίβο».
νει». Η «αφαίμαξη» στερεί επενδύσεις με ότι αυτό συνεπάγεται. Το έχουμε πει και ξαναπεί τόσες φορές. Πρέπει, επιτέλους, να
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό τον
σταματήσει το εξοντωτικό «άρμεγμα» στον χώρο μας. Οι αντοχές έχουν εξαντληθεί. Με την πολιτική μόνο του «εισπράττειν» δεν λύνονται τα οικονομικά προβλήματα. Τουναντίον, πολλάκις συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 69
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators;
άρα και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας;
Τα χρόνια που ακολουθούν δεν θα είναι εύκολα. Ούτε όμως και
γαζόμενους, με παράλληλα την καλλιέργεια και διατήρηση του
δύσκολα, αν είμαστε έτοιμοι να αφουγκραζόμαστε τις συγκυρίες
ομαδικού πνεύματος, αποτελεί κυρίαρχο μέλημά μας, σημαντικό
των καιρών και να προσαρμοζόμαστε σε αυτές, με επίκεντρο πά-
συστατικό για υψηλού επιπέδου παροχής υπηρεσιών.
ντοτε την ποιότητα και, προπάντων, τη διαφορετικότητα σε όλα
Η διαρκής και μόνιμη εκπαίδευση, σε συνδυασμό με την ευχαρί-
τα επίπεδα.
στηση των εργαζομένων μας, συμβάλλει καθοριστικά στην ανα-
Η μόνιμη αγαστή σχέση ανάμεσα σε Ιδιοκτησία - Στελέχη και Ερ-
βάθμιση των υπηρεσιών μας.
Με δεδομένο ότι η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού είναι η ακτοπλοΐα, και γενικότερα η πρόσβαση, ποιες είναι οι προτάσεις σας πάνω σ’ αυτό το θέμα;
Δίνουμε έμφαση στη λεπτομέρεια, προσπαθώντας να βλέπουμε
Έχουμε το μεγαλύτερο φυσικό θαύμα που υπάρχει στον κό-
σκεπτών μας και η κάλυψη των όποιων σύγχρονων μεθόδων και
σμο, χωρίς να φαίνεται να το αντιλαμβανόμαστε και να το
συστημάτων, αναγνωρίζεται από τους συνεχείς αυξανόμενους
έχουμε ανάλογα εκτιμήσει και εκμεταλλευτεί. Δεν υπάρχει
αριθμούς επαναλαμβανόμενων πελατών μας.
άλλη πατρίδα με αυτό το πλήθος των νησιών, με τόσο πλούτο
Το όποιο επιπλέον κόστος προσαρμόζεται ανάλογα στις δικές
ιδιαιτεροτήτων και χαρακτηριστικών, ένας πραγματικά επίγει-
μας οικονομικές απαιτήσεις, πρεσβεύοντας το αυτονόητο, ότι ο
ος παράδεισος.
πελάτης είναι έτοιμος να καταβάλει το αντίτιμο ανάλογα με τις
Ειδικά το καλοκαίρι, το Αιγαίο, οι ελληνικές θάλασσες, έπρε-
παροχές που εισπράττει (value for money).
την ικανοποίηση στα πρόσωπα των ανθρώπων που φιλοξενούμε. Η προσαρμογή στις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των επι-
πε να είναι μια λίμνη με εκατοντάδες νησιωτικές διασυνδέσεις λιάδες επισκέψεις ανταλλαγής τουριστών από νησί σε νησί, με
Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες επενδυτικές σας κινήσεις και ποια τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας;
απεριόριστα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Απεναντίας, πιο
Έχει εκπονηθεί από το 2016 το πλάνο τετραετούς ριζικής ανακαί-
εύκολα και γρήγορα πηγαίνεις -ενίοτε και φτηνότερα- από τη
νισης του ξενοδοχείου και φέτος τον χειμώνα βρισκόμαστε στο
Ρόδο στη Βιέννη, παρά από τη Ρόδο στην Κάρπαθο.
τρίτο στάδιο, όπου θα ολοκληρωθεί η ολική ανανέωση 377 δω-
-ακτοπλοϊκές και αεροπορικές- με άμεσο επακόλουθο τις χι-
ματίων και σουιτών. Συνεχίζουμε με σκοπό να βρισκόμαστε στις
Πως καταφέρνετε να διατηρείτε ένα άριστο επίπεδο υπηρεσιών,
70 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
πρώτες θέσεις του «τουριστικού γίγνεσθαι», στο νησί μας.
«Ταξίδι» στις γεύσεις στο πρώτο Local Gourmet Festival
Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε το πρώτο Local Gourmet Festival, που διοργάνωσε το βραβευμένο με Χρυσό Σκούφο και βραβείο Ελληνικής Κουζίνας εστιατόριο Noble, του ξενοδοχείου Elysium Resort & Spa, το διάστημα από 26 έως 31 Ιουλίου. Μέσα από το φεστιβάλ αποδείχθηκε, για μία ακόμη φορά, ότι η ροδίτικη κουζίνα είναι παρούσα στην ελληνική fine dining σκηνή, μέσα από ροδίτικες συνταγές, που υλοποιούνται με σύγχρονη γαστρονομική προσέγγιση, αλλά με απόλυτο σεβασμό στην παράδοση.
Σ
κοπός του festival ήταν η ανάδειξη και προώθηση της τοπικής γαστρονομίας, ενώ τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν
στα πιάτα του κάθε μενού προήλθαν αποκλειστικά από την τοπική αγορά των τιμώμενων περιοχών, με στόχο την προώθηση μικρών παραγωγών και την προβολή των τοπικών προϊόντων. Το festival ξεκίνησε στις 26 Ιουλίου με ένα opening event όπου προσφέρθηκαν ροδίτικα καλέσματα, εμπνευσμένα από τοπικά προϊόντα. Τις επόμενες ημέρες, 4 από τους σημαντικότερους chef της ελληνικής κουζίνας, συνεργάστηκαν με τη γαστρονομική ομάδα του Noble, με επικεφαλής τους Σταμάτη Μισομικέ (Head chef του Noble Gourmet) και Γιώργο Τρουμούχη (Executive chef του Elysium Resort & Spa). Κάθε βράδυ, οι συμμετέχοντες στο φεστιβάλ είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν ένα μοναδικό μενού γευσιγνωσίας 7 πιάτων, στη λογική ενός 4-hands dinner, με τρία πιάτα να προέρχονται από την περιοχή
Ακολούθως, τη Δευτέρα 30 Ιουλίου, ο Δημήτρης Παμπόρης, από το
του προσκεκλημένου σεφ, τρία από τη Ρόδο και ένα πιάτο κοινών
βραβευμένο με Χρυσό Σκούφο Treehouse και με βραβείο Ελληνικής
σημείων γαστρονομικής αναφοράς. Στις 27 Ιουλίου η Σαντορίνη συ-
κουζίνας στο Bubo Fine Dining Restaurant, στη Χαλκιδική, δημιούρ-
νάντησε τη Ρόδο, μέσα από τα πιάτα του βραβευμένου με Χρυσό
γησε πιάτα εμπνευσμένα από τη Μακεδονία.
Σκούφο chef - ιδιοκτήτη του εστιατορίου CTC, Αλέξανδρου Τσιoτίνη.
To φεστιβάλ ολοκληρώθηκε στις 31 Ιουλίου με εκδήλωση γευσιγνω-
Το Σάββατο 28 Ιουλίου, ο chef Γιώργος Στυλιανουδάκης, βραβευμέ-
σίας, που συνδιοργάνωσε η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και η Λέ-
νος με βραβείο Ελληνικής Κουζίνας στο εστιατόριο Kenshō, δημι-
σχη Αρχιμαγείρων Δωδεκανήσου & Κυκλάδων, η οποία εντάσσεται
ούργησε ένα μενού βασισμένο σε γεύσεις της Κρήτης.
στα πλαίσια της δράσης «Be a local», του προγράμματος «Taste the
Μία ημέρα μετά, στις 29 Ιουλίου, ο Νίκος Μπίλλης, από το βραβευ-
Seasons», της Γαστρονομικής Περιφέρειας της Ευρώπης 2019. Στην
μένο με αστέρι Michelin εστιατόριο Botrini’s και με 2 Χρυσούς Σκού-
εκδήλωση προσφέρθηκε μενού γευσιγνωσίας 12 ροδίτικων πιάτων,
φους Etruscο της Κέρκυρας, μαγείρεψε συνταγές από το Ιόνιο.
που δημιούργησε η ομάδα των chefs του Noble.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 71
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΖΑΡΙΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ NEPTUNE HOTELS RESORT
Θετικές μεν, αλλά... οι προοπτικές για το 2019 Αποδίδει τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και θέτει την κυβέρνηση προ των ευθυνών της, ξεκαθαρίζοντας πως η «φορομπηχτική» και ευκαιριακή αντιμετώπιση του σημαντικότερου παραγωγικού κλάδου, θα έχει επιπτώσεις στο ελληνικό τουριστικό προϊόν. Ο λόγος για τον Κωνσταντίνο Ζαρίκο, που επί σειρά ετών κρατάει το «τιμόνι» του Neptune Hotels Resort, πάντα με την πολύτιμη βοήθεια του διευθύνοντος συμβούλου του συγκροτήματος, κ. Άγγελου Γκότση.
Ο
κ. Ζαρίκος μιλάει στο «Χ&Τ» για την εξέλιξη της φετι-
δυναμικά στην κανονικότητα και η φετινή σεζόν αναμένεται να
νής τουριστικής σεζόν στην Κω, λέγοντας πως αναμέ-
ολοκληρωθεί με σημαντική αύξηση, σε σχέση με τα τελευταία
νεται να ολοκληρωθεί με σημαντική αύξηση, σε σχέση
χρόνια.
με τα τελευταία χρόνια. Ενώ την ολική επαναφορά της τουρκικής τουριστικής αγοράς δεν την προσεγγίζει με καχυποψία, αλλά από μια θετική οπτική, αφού, όπως λέει, το μείζον είναι να επικρατεί ειρήνη και ασφάλεια στην περιοχή μας.
Πόσο φαίνεται να επηρεάζει τον τουρισμό της Κω, αλλά και συνολικά τον ελληνικό τουρισμό η ολική επαναφορά της Τουρκίας, καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία;
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν στην Κω, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το χαρακτηριστικό της;
Η επαναλειτουργία της τουρκικής τουριστικής αγοράς πιστεύω
Η Κως μετά από τρία χρόνια που αντιμετώπισε εξωγενή προ-
ότι το 2013 που ήταν πολύ καλή χρονιά για τον ελληνικό τουρι-
βλήματα που είχαν αντίκτυπο στη δημοφιλία της, επανήλθε
σμό, ο τουρκικός ήταν επίσης σε «άνθιση». Το σημαντικότερο
72 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
ότι είναι θετική και για εμάς, καθώς θα σηματοδοτήσει την ασφάλεια στην περιοχή όπου ανήκει και η Ελλάδα. Να θυμίσω
είναι να επικρατεί ειρήνη και ασφάλεια στην περιοχή μας, αφού μόνο τότε θα υπάρχει ανάπτυξη σε όλες τις αγορές, καθώς ο ταξιδιώτης δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην ασφάλεια του προορισμού.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό τον ελληνικό τουρισμό; Η «φορομπηχτική» και ευκαιριακή αντιμετώπιση του σημαντικότερου παραγωγικού κλάδου, αποδεικνύει αφενός την έλλειψη γνώσης του αντικειμένου από τους κυβερνώντες και
αύξηση του τουριστικού προϊόντος. Για την επόμενη χρονιά, τα
αφετέρου τις ευαίσθητες ισορροπίες που κινείται ο τουριστικός
συμβόλαια υπογράφονται με αυξήσεις γύρω στο 5%. Βεβαίως,
κλάδος παγκοσμίως. Οι επιπτώσεις δυστυχώς για εμάς θα εμ-
υπάρχουν διαφοροποιήσεις κατά περίσταση.
φανιστούν από την επόμενη χρονιά, όπου το ελληνικό προϊόν
γίας». Τα ίδια ισχύουν και για τον φόρο διανυκτέρευσης. Είναι
Πως καταφέρνετε να διατηρείτε ένα άριστο επίπεδο υπηρεσιών, άρα και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας;
κόμματι της υπερφορολόγησης, που δυστυχώς επηρεάζει το
Η φιλοσοφία του Neptune Hotels είναι ότι η ανάπτυξη έρχεται
ξενοδοχειακό προϊόν.
μέσω της ποιότητας και της συνέπειας. Όλοι όσοι εργάζονται σε
δεν θα έχει την ίδια ζήτηση με φέτος και τότε θα αρχίσουμε και πάλι να «επανεξετάζουμε τη σταδιακή μείωση της φορολο-
αυτό το ξενοδοχείο γνωρίζουν και εφαρμόζουν αυτή τη φιλο-
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators;
σοφία. Και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το επίπεδο των παρεχό-
Η τάση είναι θετική και για την επόμενη χρονιά. Το μεγάλο ερω-
έχει να κάνει με την ποιοτική αναβάθμιση, τότε είναι επένδυση
τηματικό είναι αν αυτή η τάση είναι αρκετή για να καλύψει την
που προσβλέπει στη βελτίωση του αποτελέσματος.
μενων υπηρεσιών να διατηρείται τα τελευταία αρκετά χρόνια σε υψηλό επίπεδο. Η έννοια του κόστους είναι σχετική. Αν αυτό
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 73
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες επενδυτικές σας κινήσεις και ποια τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας; Το ξενοδοχείο βρίσκεται σε στάδιο εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεών του. Έχουν, ήδη, ανακαινισθεί πλήρως 230 δωμάτια και σουίτες καθώς και άλλοι κοινόχρηστοι χώροι και χώροι εστίασης. Τον προσεχή χειμώνα θα συνεχίσουμε με τη ριζική αναμόρφωση και επέκταση του kids club, με σκοπό την επόμενη σεζόν να παραδώσουμε στους μικρούς μας φίλους έναν πρότυπο θεματικό παιδότοπο, που θα βασίζεται στη λογική του παίζω και μαθαίνω.
Έχει επηρεάσει τις κρατήσεις η υπερφορολόγηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος;
θούν επενδυτικά και να βοηθήσουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας.
Οι κρατήσεις για φέτος δεν επηρεάστηκαν από την υπερφορο-
«κοιλιά», που όμως δεν θα επηρεάσει αρνητικά την τελική εικόνα
Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα της χρηματοδότησης του κλάδου και των σχέσεων με τις τράπεζες; Πως πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα των κόκκινων δανείων;
της σεζόν.
Οι τράπεζες προσπαθούν σιγά-σιγά να επαναδραστηριοποιη-
λόγηση, γιατί όπως προ-είπα υπήρχε έντονη τάση υπέρ της Ελλάδας. Βεβαίως, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο παρουσιάσθηκε μια
θούν, επιλέγοντας με αυστηρά κριτήρια βιωσιμότητας, ξενοδο-
Ποια θα πρέπει να είναι κατά την άποψή σας η «χείρα βοηθείας» της Πολιτείας στους επιχειρηματίες που θέλουν να κάνουν επενδύσεις;
χεία με τα οποία θέλουν να συνεργασθούν. Δυστυχώς, το εύρος
Δεν θα συμφωνήσω με την έκφραση «χείρα βοηθείας». Το ζητού-
συνεχίζεται. Σχετικά με τα κόκκινα δάνεια, το ζήτημα δεν είναι
μενο είναι να αντιληφθεί η πολιτεία ότι, ο μοναδικός τρόπος ανά-
απλό. Από τη μία πρέπει να γίνει η κατάσταση ρεαλιστικά διαχει-
πτυξης της οικονομίας είναι η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας
ρίσιμη και από την άλλη να διατηρηθεί η σχέση ισονομίας μεταξύ
μέσω του υγιούς ανταγωνισμού, σε πλαίσια νομιμότητας και βα-
των συνεπών και συνετών δανειοληπτών και αυτών που διαχει-
τής και σταθερής φορολογίας. Όταν συμβούν τα παραπάνω, τότε
ρίστηκαν το ξένο χρήμα με αλαζονεία και ασυνέπεια και τώρα
θα μπορέσουν, Έλληνες και ξένοι επιχειρηματίες, να τοποθετη-
ζητάνε ευνοϊκή ρύθμιση.
74 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
αυτών των ξενοδοχείων είναι περιορισμένο, οπότε η «ασφυξία» εξαιτίας της ρευστότητας για τους περισσότερους ξενοδόχους
Mastichari, 85302 Kos, Greece • Tel: +30 22420 58900 • Fax: +30 22420 41574 E-mail: neptunehotels@neptune.gr Websites: www.neptune.gr • www.neptuneconference.gr • www.neptunewedding.gr
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ Δ. ΚΑΛΙΟΥΔΑΚΗΣ- Μ. ΡΟΔΙΤΗΣ Α.Ε.
Η υπερφορολόγηση δυσχεραίνει την αναπτυξιακή προοπτική των ξενοδοχείων Έχοντας, ήδη, πάρει το «βάπτισμα του πυρός», αφού η φετινή είναι η δεύτερη τουριστική σεζόν που βιώνει, από τότε που ανέλαβε το «τιμόνι» της εταιρίας Δ. ΚΑΛΙΟΥΔΑΚΗΣ-Μ. ΡΟΔΙΤΗΣ Α.Ε., στο δυναμικό της οποίας ανήκουν τα πολυτελή και πολυβραβευμένα ξενοδοχεία Lindos Mare & Lindos Blu, στη Ρόδο, ο Κώστας Καλιουδάκης, μιλάει στο «Χ&Τ», για μια σειρά σημαντικών θεμάτων, ενώ η εκλογή του στο Δ.Σ της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, ήρθε σαν επιστέγασμα της πορείας του αυτής
Α
πό την «ατζέντα» δεν λείπουν, φυσικά, η εξέλιξη της φετινής, τουριστικής σεζόν, με τον κ. Καλλιουδάκη να λέει
ότι, κύριο χαρακτηριστικό και αυτής της χρονιάς αποτελεί η «κεφαλαιοποίηση» της καλής εικόνας της Ρόδου στις κύριες αγορές. Αλλά και κρίσιμα ζητήματα, όπως είναι η υπερφορολόγηση του ξενοδοχειακού κλάδου, με τον ίδιο να τονίζει με νόημα ότι, ο κλάδος έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα, γεγονός το οποίο περιορίζει την αναπτυξιακή προοπτική του, ειδικότερα στη σημερινή συγκυρία, με την ανάκαμψη των υπόλοιπων αγορών της Μεσογείου.
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν στη Ρόδο, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το χαρακτηριστικό της; Το 2018, από πλευράς αφίξεων, εξελίσσεται θετικά για τη Ρόδο, με αύξηση της ροής των εισερχόμενων τουριστών, συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά. Καθοριστική εξέλιξη στη συνολική εικόνα των αφίξεων, ωστόσο, θα αποτελέσει η συνέχιση της αυ-
της, τόσο από πλευράς ζήτησης, όσο και τελικής επιλογής από
Πόσο φαίνεται να επηρεάζει τον τουρισμό της Ρόδου, αλλά και συνολικά τον ελληνικό τουρισμό η ολική επαναφορά της Τουρκίας, καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία;
τον πελάτη για να την επισκεφθεί. Στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
Αναμφίβολα, τα προηγούμενη έτη η πολιτική αβεβαιότητα και η
αυτής της χρονιάς συγκαταλέγονται, επίσης, και οι βραχυχρόνι-
διαφαινόμενη αστάθεια στις ανταγωνίστριες χώρες της Μεσογεί-
ες, αλλά έντονες διακυμάνσεις στις πληρότητες ορισμένων ξε-
ου, εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, λειτούργησε υποστηρικτικά προς
νοδοχείων, ακόμη και σε περιόδους υψηλής ζήτησης.
τον Ελληνικό Τουρισμό και τη Ρόδο.
ξητικής αυτής τάσης τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Κύριο χαρακτηριστικό και αυτής της χρονιάς αποτελεί η «κεφαλαιοποίηση» της καλής εικόνας της Ρόδου, στις κύριες αγορές
76 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Η Ελλάδα αποτελεί κατ’ εξοχήν ασφαλή χώρα, η οποία πληροί
των ασφαλιστικών εισφορών, η νέα επιβολή του φόρου διανυκτέ-
όλες τις προϋποθέσεις για την παροχή ενός ποιοτικού και αντα-
ρευσης, κ.λπ., αποτελούν συνεχή πλήγματα στη ρευστότητα και
γωνιστικού τουριστικού προϊόντος. Το Ελληνικό Τουριστικό προ-
την ανταγωνιστικότητα των ξενοδοχείων.
ϊόν, στηριζόμενο σε λιγότερο εύθραυστες ισορροπίες από τις
Ο τουριστικός και ο ξενοδοχειακός κλάδος λόγω του διεθνούς
ανταγωνίστριες χώρες, αποτέλεσε ασφαλές τουριστικό «καταφύ-
ανταγωνισμού θα έπρεπε να χαίρουν της μέγιστης δυνατής στή-
γιο» για τους επισκέπτες και τους tour operators. Η κατάσταση
ριξης και ευνοϊκής μεταχείρισης από το κράτος, με στόχο τη δι-
αυτή, ωστόσο, φαίνεται από φέτος να αλλάζει, καθώς οι προο-
ευκόλυνση για νέες και συνεχείς επενδύσεις ως τον μόνο υγιή και
ρισμοί της Μεσογείου επανέρχονται δυναμικά στο προσκήνιο. Η
βιώσιμο τρόπο αύξησης του ΑΕΠ και των δημοσίων εσόδων. Η
υποτίμηση των νομισμάτων τους έναντι του ευρώ, σε συνδυασμό
επιλογή της εφαρμογής δυσμενών μέτρων, τα οποία δεσμεύουν
με τη στασιμότητα της αγοραστικής δύναμης των πολιτών των
ολοένα και μεγαλύτερα μερίδια του κύκλου εργασιών των ξε-
κύριων ευρωπαϊκών αγορών, καθιστά τους προορισμούς αυτούς
νοδοχείων, πλήττει τελικά την οικονομία γιατί καθιστά το ρίσκο
περισσότερο ελκυστικούς, προσφέροντας υψηλότερα περιθώρια
για νέες επενδύσεις υψηλότερο, ενώ σε οριακές περιπτώσεις η
κέρδους και, επομένως, αυξάνουν τη διάθεση ανάληψης ρίσκου
υπερφορολόγηση μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε οικονομική
από τους tour operators.
«ασφυξία».
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό τον ελληνικό τουρισμό; Τα τελευταία χρόνια ο ξενοδοχειακός κλάδος και κυρίως τα νησιά του Αιγαίου, λόγω της κατάργησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, έχουν σωρευτικά δεχθεί τη μεγαλύτερη επιβάρυνση από πλευράς άμεσης και έμμεσης φορολόγησης. Η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, η μετάταξη του φόρου στη διανυκτέρευση από τον χαμηλό στο μεσαίο συντελεστή, οι αυξήσεις
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 77
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
νίζονται για να παραμένουν ανταγωνιστικά. Αντιθέτως, τα τελευ-
Πως καταφέρνετε να διατηρείτε ένα άριστο επίπεδο υπηρεσιών, άρα και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας;
ταία χρόνια ο ξενοδοχειακός κλάδος έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα
Όπως σε κάθε επιχειρηματικό σχέδιο, έτσι και στον τομέα των
στον τομέα αυτό, γεγονός το οποίο περιορίζει την αναπτυξιακή
ξενοδοχείων και του Τουρισμού, θα πρέπει να υπάρχει αρχικά
προοπτική του, ειδικότερα στη σημερινή συγκυρία με την ανά-
το όραμα και εν συνεχεία η στόχευση και η προσεκτική μελέτη
καμψη των υπόλοιπων αγορών της Μεσογείου.
για τη δημιουργία ανταγωνιστικών προϊόντων, τα οποία θα είναι
Τα ξενοδοχεία πρέπει να εξασφαλίζουν και να διατηρούν την αναγκαία ρευστότητα ώστε να συντηρούνται και να εκσυγχρο-
ελκυστικά προς τον πελάτη, προσδίδοντας την επιδιωκόμενη
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators;
υπεραξία στην επιχείρηση.
Η ανάκαμψη των προορισμών της Μεσογείου, η μετακύλιση ενός
τούνται, αποτελούν τις γενικές αρχές για ένα επιτυχημένο επι-
μέρους της υπερφορολόγησης των τελευταίων ετών στα συμβό-
χειρηματικό σχέδιο. Έχοντας τις ανωτέρω αρχές ως βασικούς
λαια και στον Πελάτη, η συνεχής αύξηση των ξενοδοχειακών κλι-
άξονες δράσης, προσπαθούμε να αφουγκραζόμαστε τις τάσεις
νών και ο αθέμιτος ανταγωνισμός των πάσης φύσεως βραχυχρόνι-
της αγοράς, τις αλλαγές στις προτιμήσεις των πελατών και ανα-
ων μισθώσεων, δημιουργούν ένα μίγμα αβεβαιότητας ως προς την
λόγως να προσαρμόζουμε το προϊόν και την επιχειρηματική
εξέλιξη της επόμενης χρονιάς. Εάν στα ανωτέρω προστεθούν και
κουλτούρα.
οι απρόβλεπτες διακυμάνσεις στη ζήτηση που βιώσαμε κατά περι-
Σε κάθε περίπτωση, λόγω της φύσης του ξενοδοχειακού προ-
όδους τα δύο τελευταία χρόνια, η οποιαδήποτε πρόβλεψη θα ήταν
ϊόντος, το προσωπικό αποτελεί τον βασικότερο και κρισιμότε-
εξαιρετικά δύσκολη, ειδικότερα στην τρέχουσα χρονική συγκυρία.
ρο παράγοντα διαφοροποίησης για τη δημιουργία ξεχωριστών
Αυτό στο οποίο πρέπει να επικεντρωθεί ο ξενοδοχειακός κλάδος
εμπειριών για τον πελάτη και συγκριτικών πλεονεκτημάτων για
για να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά του, είναι η διατήρηση
το κάθε ξενοδοχείο. Εκτός όμως από το έμψυχο δυναμικό, εξί-
και η αναβάθμιση του προσφερόμενου προϊόντος, ενσωματώνο-
σου βασικό παράγοντα διατήρησης της ανταγωνιστικότητας
ντας νέα στοιχεία διαφοροποίησης βάσει των σύγχρονων παγκό-
των ξενοδοχείων αποτελούν και οι στοχευμένες παρεμβάσεις
σμιων τάσεων, συμβάλλοντας έτσι στη βιώσιμη και μακροπρόθε-
για τη συνεχή βελτίωση των υποδομών και τον εκσυγχρονισμό
σμη ανάπτυξη του Ελληνικού Τουρισμού.
των εγκαταστάσεων.
78 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ο σωστός σχεδιασμός σε ρεαλιστικές βάσεις, ο έλεγχος της πορείας υλοποίησης και οι διορθωτικές κινήσεις, όπου απαι-
Πρώτοι,* γιατί εμείς κάνουμε
Ο No 1 ιστότοπος στον χώρο του τουρισμού
ρεπορτάζ,
όχι... "μεταφράσεις"
*Πρώτο στην κατάταξη των Ελληνικών τουριστικών ειδησεογραφικών ιστοτόπων (www.alexa.com)
Γιατί η Ποιότητα αποδεικνύεται
Πόσο αφοσιωμένοι είναι οι επισκέπτες μας; Ποσοστό εγκατάλειψης (%) (Bounce Rate)
Αντιπροσωπεύει το ποσοστό των επισκεπτών που εισέρχονται στον ιστότοπο, αλλά στη συνέχεια τον εγκαταλείπουν, αντί να συνεχίσουν να προβάλλουν και άλλες σελίδες.
30.00% 53.70%
Καθημερινές προβολές ανά επισκέπτη
Ημερήσια ώρα στον ιστότοπο
Εκτιμώμενες ημερήσιες μοναδικές προβολές σελίδων, ανά επισκέπτη, στον ιστότοπο.
Εκτιμώμενος ημερήσιος χρόνος (λλ:δδ) στον ιστότοπο ανά επισκέπτη.
(Daily Pageviews per Visitor)
19.00%
Ανταγωνισμός:
7.50 3.0050.00% Ανταγωνισμός:
(Daily Time on Site)
15:244:04 22.00% Ανταγωνισμός:
GOOGLE ANALYTICS (04/01/17 – 30/06/17) JANUARY
FEBRUARY
MARCH
APRIL
MAY
JUNE
TOTAL
PAGE VIEWS
95.200
129.201
140.602
223.834
289.572
369.541
1.247.950
UNIQUE USERS
17.151
22.314
25.813
65.192
68.549
92.000
291.019
Σητείας 8 & Μεσολογγίου, 144 51 Μεταμόρφωση Τ: 210 2117676 | F: 210 2117677 | Ε-mail: sec@ksd.gr www.ksd.gr | www.promitheytis.gr | money-tourism.gr | www.ksdamenities.gr
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΥΠΡΙΩΤΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ & ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ KIPRIOTIS HOTELS & KICC
Στα ύψη οι πληρότητες στην Κω Από τους «πρωτεργάτες» και, παράλληλα, βασικός «τροφοδότης» του τουρισμού στην Κω, ο Κωνσταντίνος Κυπριώτης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομώνυμου ξενοδοχειακού ομίλου, είναι από τους πλέον «ειδικούς» να μιλήσει για τη φετινή τουριστική περίοδο στην Κω, αλλά και για τις παθογένειες του ελληνικού τουρισμού.
Σ
κιαγραφώντας, λοιπόν, τη φετινή τουριστική σεζόν στο όμορφο νησί του Ιπποκράτη, ο κ. Κυπριώτης λέει ότι
χαρακτηριστικό της είναι το πολύ υψηλό ποσοστό πληρότητας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η επαναφορά της Τουρκίας, καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία, στον τουριστικό «στίβο», δεν φαίνεται να έχουν επηρεάσει ιδιαίτερα τον τουρισμό στο νησί της Κω, προτρέπει, ωστόσο, να υπάρξει μια πιο μακροπρόθεσμη προσέγγιση του θέματος.
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν στην Κω, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το χαρακτηριστικό της;
Τουρκίας, καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία;
Η φετινή σεζόν εξελίσσεται χωρίς ιδιαίτερα ζητήματα και χωρίς
Όσον αφορά τον τουρισμό της Κω, φέτος δεν φαίνεται να έχει
να υπάρχει μεγάλη απόκλιση από τις προβλέψεις που προηγήθη-
επηρεαστεί ιδιαίτερα. Θα πρέπει να δούμε τα αποτελέσματα μα-
καν. Οι κρατήσεις είναι αυξημένες σε σχέση με την περασμένη
κροπρόθεσμα και σε ένα πιο ευρύτερο πλαίσιο. Ο ισχυρός αντα-
σεζόν και γενικά η κατάσταση είναι καλύτερη, τόσο σε επίπεδο
γωνισμός στην παγκόσμια τουριστική αγορά είναι ένα βασικό
διανυκτερεύσεων, όσο και σε επίπεδο εσόδων.
χαρακτηριστικό του τουριστικού προϊόντος. Δεν είναι κάτι νέο ή
Το χαρακτηριστικό της φετινής τουριστικής περιόδου για την Κω
κάτι που θα πρέπει να μας φοβίζει. Οι τάσεις μόνο την τελευταία
είναι το πολύ υψηλό ποσοστό πληρότητας, το οποίο καταγρά-
εξαετία έχουν αλλάξει πάνω από πέντε φορές, επηρεάζοντας είτε
φεται, αλλά και η πρόκληση της ικανοποίησης των πελατών έτσι
σε τοπικό, είτε σε εθνικό επίπεδο. Το πιο σημαντικό είναι η δου-
ώστε να μετατραπούν σε επαναλαμβανόμενους, με σκοπό τη δι-
λειά που πρέπει να γίνει σε κάθε επίπεδο, με σκοπό να λυθούν
εύρυνση της πελατειακής βάσης του νησιού. Αυτό σταδιακά θα
προβλήματα και τόσο η χώρα, όσο και το νησί να διατηρήσουν τη
αποτελέσει το μεγαλύτερο κεφάλαιο για την Κω και το συγκριτικό
θέση που κατέχουν σήμερα στην παγκόσμια τουριστική αγορά.
πλεονέκτημα του τόπου.
Αν όλα τα συμβαλλόμενα μέρη του κλάδου (κράτος, φορείς, επιχειρήσεις) λειτουργήσουν όπως πρέπει, τότε μόνο θετικά πράγ-
Πόσο φαίνεται να επηρεάζει τον τουρισμό της Κω, αλλά και συνολικά τον ελληνικό τουρισμό η ολική επαναφορά της 80 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
ματα μπορούν να προκύψουν από τον ανταγωνισμό με τους γείτονες και με την εγγύς αγορά.
από την άποψη των διανυκτερεύσεων, όσο και από την άποψη των
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό τον ελληνικό τουρισμό;
εσόδων.
Η υπερφορολόγηση γενικά αποτελεί τροχοπέδη ανάπτυξης για
Ένα από τα βασικά στοιχεία, που συγκροτούν το τουριστικό προϊόν
όλη την ελληνική οικονομία. Είτε μιλάμε για φορολογία προσώπων,
ενός προορισμού, είναι η έννοια της προσβασιμότητας. Όντας σε
είτε επιχειρήσεων, η πολύ υψηλή φορολογία πλήττει το διαθέσιμο
ένα ακριτικό νησί η πρόσβαση είναι γενικά δύσκολη. Η ακτοπλοϊκή
εισόδημα, που στη συνέχεια λείπει από την αγορά. Είναι σαφές, λοι-
σύνδεση με την Αθήνα είναι αργή, λόγω παλαιότητας των πλοίων,
πόν, ότι αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες για την τεράστια ύφεση
άλλα και λόγω της απόστασης. Ακόμα, το κόστος της είναι αρκετά
που επικρατεί στον εσωτερικό τουρισμό, κυρίως γιατί έχει πλήξει
μεγάλο και ουσιαστικά δυσβάσταχτο για τη μέση ελληνική οικογέ-
τα μεσαία εισοδήματα και τους ελεύθερους επαγγελματίες, που
νεια. Το ζήτημα μεγαλώνει αν υπολογιστεί η δυσκολία του κόστους
αποτελούσαν τη βάση των Ελλήνων τουριστών, την περασμένη
της αεροπορικής σύνδεσης με το νησί. Μαγικές «συνταγές» δεν
δεκαετία.
υπάρχουν. Χρειάζεται ολιστική και αναλυτική προσέγγιση στο πρό-
Αντίστοιχα, οι επιχειρήσεις που υπερφορολογούνται δεν έχουν τη
βλημα για την Κω.
δυνατότητα να προβούν σε επενδύσεις, που να αφορούν τόσο την
Η παροχή κινήτρων για προσέλκυση low cost αεροπορικών εται-
αναβάθμιση των υπηρεσιών τους, όσο και τον ουσιαστικό εκσυγ-
ριών, η ανακαίνιση του αεροδρομίου του νησιού από τη νέα ιδι-
χρονισμό τους, με μεγαλύτερη εφαρμογή νέων τεχνολογιών. Απο-
οκτήτρια εταιρία, η σύνδεση με τις νέες, γρήγορες ακτοπλοϊκές
τέλεσμα αυτού είναι ο ελληνικός τουρισμός να παραμένει στάσιμος
εταιρίες και η συχνότερη περιφερειακή σύνδεση με τη Ρόδο και τα
σε κάθε επίπεδο και να μη μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες
αλλά νησιά των Δωδεκανήσων και, τέλος, η βελτίωση του λιμανιού
απαιτήσεις των επισκεπτών.
θα μπορούσαν να είναι προτάσεις για βάση συζήτησης πάνω στο
Με δεδομένο ότι η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού είναι η ακτοπλοΐα, και γενικότερα η πρόσβαση, ποιες είναι οι προτάσεις σας πάνω σ’ αυτό το θέμα;
ζήτημα, με γνώμονα το κοινό συμφέρον.
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators;
Πως καταφέρνετε να διατηρείτε ένα άριστο επίπεδο υπηρεσιών, άρα και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας;
Είναι ακόμα σχετικά νωρίς για να υπάρχει ακριβής πρόβλεψη. Γε-
Δεν υπάρχουν ιδιαίτερες «συνταγές» επιτυχίας. Η οργάνωση σε όλα
νικά υπάρχει αισιοδοξία και προβλέπεται μια καλή χρονιά, τόσο
τα επίπεδα είναι βασικό στοιχείο της διοίκησής μας στον όμιλο. Η
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 81
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
εκπαίδευση του προσωπικού αφορά, τόσο στην καθ’ αυτό θέση
πονα. Παρ’ όλα αυτά, το ζήτημα είναι πολύ σημαντικό και σίγουρα
εργασίας, όσο και στη γενικότερη ξενοδοχειακή παιδεία των εργα-
οι επιπτώσεις στο μέλλον θα είναι πολύ σοβαρές.
ζομένων. Η δέσμευση της διοίκησης για υψηλό επίπεδο υπηρεσιών συστήματα ποιότητας. Η εμπιστοσύνη, από την πλευρά των προμη-
Ποια θα πρέπει να είναι κατά την άποψή σας η «χείρα βοηθείας» της πολιτείας στους επιχειρηματίες που θέλουν να κάνουν επενδύσεις;
θευτών, με την οποία μας περιβάλουν είναι ακόμα ένα στοιχείο για
Η συνεργασία με τον Ε.Ο.Τ. θα πρέπει να παραμείνει απρόσκοπτη
τη λειτουργία του Ομίλου. Τέλος, η σχέση μεταξύ ποιότητας και τι-
σε όλα τα επίπεδα. Είναι βασικό να υπάρχει κεντρικός προγραμμα-
μής στην επιλογή υλικών και υπηρεσιών προς τον όμιλο είναι βασικό
τισμός, τόσο όσον αφορά την προώθηση των προορισμών, όσο
στοιχείο για την επιλογή των προμηθευτών και των συνεργατών μας.
και τον κεντρικό σχεδιασμό για τις επενδύσεις και την κατεύθυνση
πραγματώνεται και μέσα από τη λειτουργία με βάση αναγνωρισμένα
αυτών. Από την άλλη πλευρά η απλοποίηση των διαδικασιών που
Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες επενδυτικές σας κινήσεις και ποια τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας;
έχει επιτευχθεί μέσω των νέων διαδικασιών του Ε.Ο.Τ. για τις μεγά-
Για τα επόμενα χρόνια δεν έχει προγραμματιστεί κάποια επέκταση.
θυνση. Πρέπει, όμως, να διευρυνθούν, να συμπεριλάβουν και άλλες
Το επόμενο βήμα είναι να γίνει κάποια επένδυση. Το βασικό μας
επενδυτικές διαδικασίες και να βελτιωθούν.
σχέδιο αφορά την κατάταξη και λειτουργία του Kipriotis Village
Όσον αφορά την προώθηση της χώρας από τον Οργανισμό πρέπει
Resort σαν ξενοδοχείο πέντε αστέρων. Η συγκυρία δεν είναι πολύ
να δοθεί ιδιαίτερη φροντίδα στην ανάκαμψη της Ρωσικής αγοράς.
ευνοϊκή, καθώς υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες στον τραπεζικό το-
Το κράτος πρέπει να παραμένει αρωγός και ελεγκτής, τηρώντας
μέα για να μπορέσει να χρηματοδοτήσει επενδύσεις, λόγω της κρί-
τον θεσμικό του ρόλο απέναντι στον επιχειρηματικό κόσμο.
λες επενδύσεις και του notify business είναι προς τη σωστή κατεύ-
σης. Επιπλέον τα capital controls δεν βοηθούν στην αγορά εμπο-
Operators) και με την πολύτιμη βοήθειά τους προσπαθούμε να
Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα της χρηματοδότησης του κλάδου και των σχέσεων με τις τράπεζες; Πως πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα των κόκκινων δανείων;
αναβαθμίσουμε τις υποδομές και τις υπηρεσίες μας.
Η συγκυρία σίγουρα δεν είναι ευνοϊκή. Ο τραπεζικός τομέας έχει
ρευμάτων από το εξωτερικό, «δένοντάς» μας ακόμα περισσότερο τα χέρια. Ευτυχώς, υπάρχει στήριξη από τους συνεργάτες μας (Τour
υποστεί πολύ μεγάλα πλήγματα λόγω της κρίσης και ακόμα δεν έχει
Έχει επηρεάσει τις κρατήσεις η υπερφορολόγηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος;
καταφέρει να ανακάμψει. Υπάρχει μεγάλο έλλειμα στη χρηματοδό-
Ήδη έχει αναλυθεί αρκετά το συγκεκριμένο ζήτημα. Αυτήν τη στιγ-
για βελτίωση των ήδη υπαρχόντων.
μή στην Κω δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ
Τέλος, τα capital controls έχουν δημιουργήσει προσχόμματα στην
των δυο, καθώς οι πληρότητες είναι πολύ υψηλές για τη φετινή
αγορά εμπορευμάτων από το εξωτερικό, προσθέτοντάς μας ακό-
χρονιά. Σε άλλους προορισμούς έχω ενημερωθεί ότι υπάρχει μια
μα περισσότερα προβλήματα, κοστολογικά και ποιοτικά. Είναι ευ-
υστέρηση στις last minutes κρατήσεις και μια από τις βασικές αιτίες
τυχής συγκυρία ότι υπάρχει πολυεπίπεδη στήριξη από τους Τour
είναι το υψηλό κόστος των διακοπών στην Ελλάδα. Οι πελάτες μας
Operators, με τους οποίους συνεργαζόμαστε. Με τη συνεχή βοή-
είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό ενημερωμένοι από τα πρακτορεία
θειά τους προσπαθούμε να αναβαθμίσουμε το προϊόν, το οποίο
τους για το τέλος διανυκτέρευσης και δεν υπάρχουν μεγάλα παρά-
τελικά προσφέρουμε στους πελάτες μας.
82 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
τηση νέων επενδύσεων στη χώρα και στην επαναχρηματοδότηση
© χ ρηµα & τουρισµος
ΣΤΑΘΗΣ Κρεσταινίτης
ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ KRESTEN PALACE & KRESTEN ROYAL VILLAS - SPA
Νέες, 5άστερες κλίνες αναβαθμίζουν το τουριστικό μας προϊόν Γνωρίζοντας κι εφαρμόζοντας το «μυστικό» της επιτυχίας, που δεν είναι άλλο από τον σεβασμό στον πελάτη, ο Στάθης Κρεσταινίτης είναι από τους πλέον διακεκριμένους επιχειρηματίες στη ροδιακή και εν γένει στην ελληνική ξενοδοχειακή αγορά με μακρά επιτυχημένη παρουσία και εμπειρία στα τουριστικά δρώμενα και όχι μόνο..
Ο
διευθύνων σύμβουλος των ξενοδοχείων Kresten Palace και Kresten Royal & Spa, αναλύει στο «ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣ-
ΜΟΣ» τα δεδομένα της φετινής τουριστικής χρονιάς στο νησί της Ρόδου, την οποία, όπως λέει, χαρακτηρίζει η αύξηση σε κλίνες 5άστερων ξενοδοχειακών μονάδων. Ο ίδιος θεωρεί «βαρίδι» στην ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος την υπερφορολόγηση του κλάδου, η οποία δεν αφήνει στους επιχειρηματίες περιθώρια για επενδύσεις. Εντούτοις, ο ίδιος δηλώνει έτοιμος για την έναρξη των εργασιών της ανέγερσης της νέας ξενοδοχειακής μονάδας του ομίλου, της τρίτης κατά σειρά, που θα αφορά, κυρίως, τουρισμό πολυτελείας, «μόνο για ενήλικες».
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν στη Ρόδο, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το χαρακτηριστικό της; Είναι σαφές, ότι μιλάμε για ακόμα μία επιτυχημένη τουριστική
Πόσο φαίνεται να επηρεάζει τον τουρισμό της Ρόδου, αλλά και συνολικά τον ελληνικό τουρισμό η ολική επαναφορά της Τουρκίας, καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία;
περίοδο, για τον προορισμό μας. Τουλάχιστον με τα έως τώρα
Η αναμενόμενη ολική επαναφορά της Τουρκίας, του βασικού
στοιχεία, εξελίσσεται ικανοποιητικά σε επίπεδο αφίξεων, δεν θα
«παίχτη» και ανταγωνιστή μας, καθώς και η ανάκαμψη όλων των
λέγαμε το ίδιο όμως και σε επίπεδο εσόδων.
προορισμών της λεκάνης της Μεσογείου, επηρέασε κατά πολύ την
Η φετινή σεζόν χαρακτηρίζεται από την αύξηση των κλινών σε
εξέλιξη της φετινής τουριστικής περιόδου.
5άστερες ξενοδοχειακές μονάδες. Ενώ, λοιπόν, μοιράστηκε η
Τουρκία και λοιποί γειτονικοί προορισμοί, έδωσαν φέτος «γη και
«πίτα», πράγμα που φάνηκε από τις πληρότητες Ιουλίου - Αυγού-
ύδωρ» για να ανακτήσουν το «χαμένο έδαφος», την ανταγωνιστι-
στου, συνεχίστηκε ταυτόχρονα η στροφή του προορισμού στην
κότητα και το μερίδιο αγοράς τους και φαίνεται ότι το πέτυχαν.
ποιότητα και τη δημιουργία της βάσης, για την προσέλκυση πε-
Έχοντας, επίσης, «σύμμαχο» τον καλοκαιρινό καιρό της κεντρικής και
λατών υψηλού οικονομικού επιπέδου.
βόρειας Ευρώπης, αλλά και τη διεξαγωγή του Παγκόσμιου Κυπέλου
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 83
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
Ποδοσφαίρου στη Ρωσία, επηρεάστηκαν κατά πολύ οι κρατήσεις της τελευταίας στιγμής στη Ρόδο, αλλά και στην Ελλάδα γενικότερα.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό τον ελληνικό τουρισμό; Η αύξηση που παρατηρείται φέτος στις πληρότητες δεν ακολουθείται από μια ανάλογη οικονομική αύξηση - ανάκαμψη για τα ξενοδοχεία. Η υπερφορολόγηση του τουριστικού - ξενοδοχειακού κλάδου έχει περιορίσει σημαντικά το περιθώριο κέρδους των τουριστικών - ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Από τη μία έχει καταφέρει μεγάλο πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα, καθιστώντας το ελληνικό τουριστικό προϊόν κατά πολύ ακριβό-
φετινά πλαίσια. Υπάρχουν, όμως, πολλές μεταβλητές, που μπορεί
τερο από τους βασικούς ανταγωνιστές του και από την άλλη περι-
να την επηρεάσουν και θετικά και αρνητικά.
ορίζει κατά πολύ τα περιθώρια που υπάρχουν για τις απαραίτητες
Η περίοδος της υπογραφής των συμβολαίων για το 2019, έχει φτά-
αναβαθμίσεις και τις νέες επενδύσεις. Ενώ, λοιπόν, έχει αυξηθεί το
σει σχεδόν στο τέλος της. Οι αυξήσεις των τιμών των συμβολαίων
τουριστικό ρεύμα, δεν υπάρχει η ανάλογη αύξηση των εσόδων.
κυμαίνονται κατά μέσο όρο μεταξύ του 3% και 4%. Τις διαπραγματεύσεις επηρέασε αρνητικά η δυναμική «επιστρο-
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators;
φή» του ανταγωνισμού, κυρίως από την Τουρκία και την Αίγυπτο,
Κατά την άποψή μου, η επόμενη τουριστική σεζόν θα κινηθεί στα
ορισμούς.
84 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
με τις τιμές των πακέτων να διαμορφώνονται σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα, σε σύγκριση με τους ελληνικούς τουριστικούς προ-
Με δεδομένο ότι η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού είναι η ακτοπλοΐα, και γενικότερα η πρόσβαση, ποιες είναι οι προτάσεις σας πάνω σ’ αυτό το θέμα;
συνθήκες εργασίας, σε συνδυασμό με τη συνεχή εκπαίδευση και την
Η ακτοπλοΐα είναι ένα βασικό κομμάτι του Ελληνικού Τουρισμού και
δων της εταιρίας μας αναβαθμίζονται συνεχώς, με στόχο τα υψηλά
συνάμα ο αδύναμος κρίκος του.
επίπεδα ικανοποίησης της πελατείας μας.
Κάθε νησί είναι και ένας ξεχωριστός προορισμός και όλα μαζί συν-
Τέλος, επενδύουμε στην αειφορία και το περιβάλλον, μέσα από το
θέτουν το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.
διεθνές πρότυπο Travelife (Gold certification) και στα δύο ξενοδοχεία
Άρα θέματα όπως, η άμεση και σύντομη πρόσβαση παντού, οι ευέλι-
μας.
πελατοκεντρική μας προσέγγιση, φέρνουν το ανάλογο αποτέλεσμα. Επίσης, οι εγκαταστάσεις και ο εξοπλισμός των ξενοδοχειακών μονά-
κτες και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες για όλους (ΑΜΕΑ, κ.λπ.), σκάφη Fi κλπ), υγιές και ανταγωνιστικό νομικό και λειτουργικό πλαίσιο δρα-
Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες επενδυτικές σας κινήσεις και ποια τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας;
στηριοποίησης των επιχειρήσεων της ακτοπλοΐας, αλλά και πλήρως
Αν και στην εταιρία μας τηρούμε την πολιτική της συνεχούς ανα-
εξοπλισμένοι και προσβάσιμοι λιμένες, είναι κάποια από τα βασικά
βάθμισης εξοπλισμού και εγκαταστάσεων, σε ετήσια βάση, αυτή τη
στοιχεία που χρήζουν εξέτασης από τους ανάλογους φορείς.
στιγμή διανύουμε την περίοδο της μερικής ανακαίνισης του Kresten
που να ενσωματώνουν τις τρέχουσες τουλάχιστον τεχνολογίες (Wi-
Palace, που ολοκληρώνεται σε δύο φάσεις.
Πως καταφέρνετε να διατηρείτε ένα άριστο επίπεδο υπηρεσιών, άρα και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας;
Επίσης, αναμένοντας τις διάφορες εξελίξεις, είμαστε έτοιμοι για την
Βασικός πυλώνας της στρατηγικής μας για παροχή υψηλού επιπέ-
μονάδας, που θα αφορά, κυρίως, τουρισμό πολυτελείας, «μόνο για
δου υπηρεσιών, είναι η επένδυση στο προσωπικό μας. Οι άριστες
ενήλικες».
έναρξη των εργασιών της ανέγερσης της νέας ξενοδοχειακής μας
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 85
σα
© χ ρηµα & τουρισµος
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ μελοσ διοικησησ
ATRIUM HOTELS
προβληματισμός για το 2019 Αποτελεί αυτό που λέμε «νέο αίμα» στην ελληνική τουριστική και ξενοδοχειακή βιομηχανία, αλλά με βαθιές «ρίζες», αφού γεννήθηκε και μεγάλωσε μέσα στον Τουρισμό. Αθηναγόρας Κωνσταντινίδης. Νέος σε ηλικία, με «φρέσκιες», καινοτόμες και, παράλληλα, τεκμηριωμένες και «θωρακισμένες» ιδέες και προτάσεις, ο κ. Κωνσταντινίδης των Atrium Hotels, έχει κάνει δυναμική είσοδο στα ξενοδοχειακά πράγματα της χώρας, αναλαμβάνοντας και συνδικαλιστική δράση, με την εκλογή του στο διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, μιας από τις πλέον σημαντικές συνδικαλιστικές ενώσεις της χώρας.
Μ
ιλώντας στο «Χ&Τ», ο κ. Κωνσταντινίδης αναφέρεται στην εξέλιξη του τουρισμού εφέτος στη Ρόδο, λέγο-
ντας ότι είναι αντίστοιχη με την περυσινή. Ωστόσο, «κρούει τον κώδωνα του κινδύνου» για το 2019. Παράλληλα, ασκεί δριμύ κατηγορώ για τη διαχρονική έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού και υποστηρίζει με πάθος πως το ανθρώπινο δυναμικό είναι το πολυτιμότερο κεφάλαιο μιας επιχείρησης. Προαναγγέλλει δε επενδύσεις ανακαίνισης, ύψους 10 εκατ. ευρώ από τον όμιλο, αλλά και νέα, πιθανόν, projects.
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν στη Ρόδο, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το χαρακτηριστικό της;
υποτίμηση της λίρας, καθώς και η αύξηση των διαθέσιμων κλινών
Η τουριστική σεζόν στη Ρόδο από πλευράς συνολικών αεροπο-
στη Ρόδο. Όσον αφορά στο τελευταίο, οφείλεται, αφενός στην
ρικών αφίξεων, εξελίσσεται καλά. Από την αρχή του έτους μέχρι
«επέλαση» της οικονομίας του διαμοιρασμού, τύπου Airbnb, και,
σήμερα, τα στοιχεία της Fraport δείχνουν μια αύξηση κοντά στο
αφετέρου στη δημιουργία νέων ξενοδοχειακών μονάδων.
8%. Παρατηρεί κανείς, όμως, μια μείωση του ρυθμού αύξησης
Τέλος, όσον αφορά τα έσοδα, υπάρχουν αμφιβολίες αν κάποιες
τους τελευταίους μήνες, καθώς τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Ιού-
επιχειρήσεις επιτύχουν τα περσινά αποτελέσματα.
λιο η άνοδος ήταν 19,7%, 8,1% και 4% αντίστοιχα, και με σχετικά
(με εξαίρεση τον Μάιο) κυμαίνονται στα περσινά επίπεδα.
Πόσο φαίνεται να επηρεάζει τον τουρισμό της Ρόδου, αλλά και συνολικά τον ελληνικό τουρισμό η ολική επαναφορά της Τουρκίας, καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία;
Βασικά αίτια της σχετικής μείωσης του ρυθμού των κρατήσεων
Δυστυχώς ή ευτυχώς, έχει παρατηρηθεί ιστορικά ότι το αίσθημα
ήταν η ομαλοποίηση της κατάστασης στην Τουρκία, η ραγδαία
ασφάλειας για έναν προορισμό ανακτάται σχετικά σύντομα μετά
μειωμένες προβλέψεις για Αύγουστο και Σεπτέμβρη. Αυτή η γενική τάση είχε μικρό αντίκρισμα στη μέση πληρότητα και στις διανυκτερεύσεις των περισσότερων ξενοδοχείων στο νησί, οι οποίες
86 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
από μια κρίση. Η επανάκαμψη κυρίως της Τουρκίας έχει προκα-
Ρόδου στις βασικές μας αγορές, εάν δεν ληφθούν πρωτοβουλίες
λέσει αρνητική επίπτωση στον τουρισμό της χώρας μας και της
για την ανάκαμψη του τουριστικού «ρεύματος» από τη ρωσική
Ρόδου, με δεδομένη την εκτίμηση ότι φέτος η Τουρκία θα ξεπε-
αγορά, και εάν δεν εξαγγελθεί έγκαιρα μια μείωση των φορολο-
ράσει τα 45 εκατ. αφίξεις.
γικών επιβαρύνσεων (ΦΠΑ, τέλος διανυκτέρευσης), τότε με το
Παρότι βρισκόμαστε μόλις 3 χρόνια από την πτώση του ρωσικού
δεδομένο των περαιτέρω «ανοιγμάτων» των αραβικών Μεσο-
αεροσκάφους, εκτιμάται ότι η Τουρκία θα έχει ρεκόρ εισερχόμε-
γειακών αγορών και της δυναμικής της Τουρκίας, θα πρέπει να
νου τουρισμού από τη Ρωσία (6 εκατ.) φέτος. Αντίθετα, ο εισερ-
υπολογίζουμε σε δύσκολη χρονιά.
χόμενος τουρισμός από αυτή την πρώην μεγάλη αγορά για την
ντελεί περαιτέρω στη μείωση της συγκριτικής ανταγωνιστικότη-
Ποιες πρέπει να είναι κατά την άποψή σας οι κατάλληλες νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου για την προσέλκυση νέων επενδύσεων στον Τουρισμό;
τάς μας. Παρότι τα πακέτα διακοπών της Τουρκίας υπογράφονται
Είναι κοινός τόπος να αναφέρω ότι η χώρα μας χρειάζεται ποιο-
σε ευρώ ή δολάρια, η κατανάλωση εκτός ξενοδοχείου καθίσταται
τικές νέες επενδύσεις, με στόχο την ανάπτυξη, την απασχόληση
αρκετά φτηνότερη και ελκυστική. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό
και την αναβάθμιση του προσφερόμενου τουριστικού προϊό-
με τα special offers από τα τουρκικά ξενοδοχεία, έπαιξαν δυστυ-
ντος. Το υπουργείο Τουρισμού δεν έχει τις απαραίτητες αρμο-
χώς ρόλο στην επιβράδυνση των κρατήσεων και για τη Ρόδο.
διότητες για τη χάραξη του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου
Ελλάδα είναι συνεχώς μειούμενος. Η πτώση της τουρκικής λίρας, που από την αρχή του έτους φτάνει το 40%, έναντι του ευρώ, συ-
για τη διαμόρφωση ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος. Τα
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators;
ζητήματα αυτά βρίσκονται στις αρμοδιότητες του υπουργείου
Οι αυξήσεις που υπογράφηκαν στη Ρόδο τον Ιούνιο κυμάνθηκαν
Η διαχρονική έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού και η κατά συ-
από 3% έως 5%, στηριζόμενες στη μέχρι τότε δυναμική της ζή-
νέπεια έλλειψη συγκεκριμένων χρήσεων γης έχει ως αποτέλε-
τησης. Όμως, με τα σημερινά δεδομένα, οι προβλέψεις για την
σμα τις γνωστές χρονοβόρες διαδικασίες χωροθετήσεων και
επόμενη σεζόν εστιάζουν, στην καλύτερη περίπτωση, στα φετινά
εγκρίσεων, από πάρα πολλές υπηρεσίες, οι οποίες πολλές φο-
επίπεδα, καθόσον κανένας Tour Operator μέχρι στιγμής δεν προ-
ρές αποδεικνύονται ατελέσφορες. Συγκεκριμένα, ο επενδυτής,
βλέπει αύξηση των αεροπορικών θέσεων για τη Ρόδο. Επομένως,
αφού αγοράσει τη γη, δεν γνωρίζει μετά από μακρά περίοδο
εάν δεν υπάρξει μια δυναμική παρουσία της χώρας μας και της
γραφειοκρατικών διαδικασιών αν τελικά θα προκύψει οποιο-
Περιβάλλοντος & Ενέργειας και του υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 87
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
δήποτε πρόβλημα προερχόμενο από προσφυγές φορέων, είτε
τητας και εμπλουτισμό των παρεχόμενων υπηρεσιών, προγραμ-
ατόμων στο ΣτΕ, που επικαλούνται συνήθως διάφορους «περι-
ματίζοντας αύξηση του προσωπικού μας, αναζητώντας τους κα-
βαλλοντικούς λόγους». Αλλά και το ίδιο το κράτος πολλές φορές
λύτερους, καθώς, επίσης, επενδύοντας σε καινούριες υποδομές,
αιφνιδιάζει με τη συνεχή αλλαγή της νομοθεσίας, με την επαλ-
παροχές και εταιρικές διαδικασίες.
ληλία των δεσμεύσεων και απαγορεύσεων που επιβάλλουν οι δασικοί χάρτες, οι περιοχές NATURA, οι περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, κ.λπ..
Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες επενδυτικές σας κινήσεις και ποια τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας; Στην επόμενη διετία, έχουμε προγραμματίσει ανακαινίσεις για
Πως καταφέρνετε να διατηρείτε ένα άριστο επίπεδο υπηρεσιών, άρα και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας;
όλα μας τα ξενοδοχεία, ύψους 10 εκατ. ευρώ, ενώ ταυτόχρονα
Όλα αρχίζουν από μια βασική αρχή στα ATRIUM HOTELS: το προ-
υφιστάμενα projects.
βρισκόμαστε σε αναζήτηση νέων ευκαιριών, είτε σε γη, είτε σε
σωπικό είναι το πολυτιμότερο κεφάλαιό μας. Πέρα από το ότι οι ρες από τις συμβάσεις εργασίας, δίνουμε μεγάλη βαρύτητα στην
Ως νεοεκλεγείς στο ΔΣ της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, ποιες είναι οι φιλοδοξίες και ποιες οι προτεραιότητές σας;
ποιότητα του περιβάλλοντος εργασίας, στη συνεχή εκπαίδευση
Η φιλοδοξία μου είναι να μπορέσω να ανταποκριθώ, στον μέγι-
και στις δυνατότητες εξέλιξης. Θέλουμε οι άνθρωποι που εργά-
στο βαθμό, στην ευθύνη που μου αποδόθηκε, συνδράμοντας
ζονται κοντά μας να είναι ευτυχισμένοι και να απολαμβάνουν την
στο έργο του προέδρου μας, κ. Αντώνη Καμπουράκη και των
δουλειά τους, κάτι που μεταδίδεται αυθόρμητα και στους πελά-
υπόλοιπων συναδέλφων, προσπαθώντας να συνεισφέρω σε ζη-
τες, οι οποίοι μπορούν να ξεχωρίσουν το αυθεντικό χαμόγελο και
τήματα στα οποία έχω εξειδικευτεί στις σπουδές μου, όπως οι
την προθυμία εξυπηρέτησης. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να
σύγχρονες μέθοδοι Marketing και να συμβάλω στην επαναδρα-
προσφέρει κανείς άριστες υπηρεσίες.
στηριοποίηση του ΠΡΟΤΟΥΡ, με σύγχρονες ιδέες και πρόγραμμα
Ειδικά για το 2019, στοχεύουμε σε περαιτέρω αύξηση της ποιό-
δράσεων για την προβολή και διαχείριση του προορισμού.
απολαβές του προσωπικού μας είναι σε μεγάλο βαθμό ψηλότε-
88 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
24 -25 -26 Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι ΟΥ
2 018 METROPOLITAN EXPO
The hospitality
perience
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: FORUM AE Λ. Βουλιαγμένης 328 • 173 42 Αγ. Δημήτριος • Τηλ.: +30 210 5242100 • www.xenia.gr • info@forumsa.gr
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΤΣΙΓΚΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΡΟΔΟΥ
Τα δύσκολα είναι μπροστά… Άνθρωπος των έργων με βαθιά γνώση του τομέα της Φιλοξενίας, και ευρύτερα του Τουρισμού, που προκύπτει από την πολύχρονη δραστηριοποίησή του, τόσο επαγγελματικά, όσο και συνδικαλιστικά με τον χώρο, ο Γιώργος Ματσίγκος δεν είναι ένας ακόμη γνώστης, αλλά η πλέον ουσιαστική «πηγή» πληροφόρησης για τα τεκταινόμενα, αλλά και τα μελλούμενα στον Τουρισμό.
Μ
ιλώντας στο αφιέρωμα του περιοδικού στα Δωδεκάνησα, ο κ. Ματσίγκος, αφού αναλύει μια σειρά παραμέτρων, όπως είναι η υπερφορολόγηση των ελληνικών
τουριστικών επιχειρήσεων, η επανάκαμψη της Τουρκίας, της Αιγύπτου και της Τυνησίας, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη του χρόνου ανάκαμψη και της Ισπανίας, λέει πως η Ελλάδα ως προορισμός έφθασε στην «κορυφή της καμπύλης» που ακολουθεί ο τουρισμός. Για να δούμε…
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν για τα ξενοδοχεία της Ρόδου, τόσο σε επίπεδο διανυκτερεύσεων, όσο και εσόδων και σε ποιο βαθμό φαίνεται να επηρεάζουν τον ροδιακό τουρισμό η ολική επαναφορά της Τουρκίας, η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, αλλά και το «πάγωμα» της ρωσικής, τουριστικής αγορά;
βρη του 2017, κάναμε λόγο για μικρή αύξηση των αφίξεων εφέτος
Νομίζω πως εξελίσσεται σύμφωνα με τις προβλέψεις. Από τον Νοέμ-
χεία, αφού η αύξηση είναι μικρότερη της προσδοκώμενης, ώστε η
στο νησί, αλλά λόγω της αύξησης των διαθέσιμων κλινών και ειδικά 5 αστέρων, παρατηρείται μείωση των διανυκτερεύσεων στα ξενοδοπληρότητα να είναι αντίστοιχη της πληρότητας το 2017. Επιπλέον, θα ήθελα να τονίσω ότι δεν υπάρχει δυνατότητα μεγάλης αύξησης, εάν δεν βελτιωθούν οι υποδομές στο αεροδρόμιο της Ρόδου, ώστε να μπορεί να εξυπηρετεί μεγαλύτερο αριθμό αεροσκαφών και όγκο αποσκευών και φυσικά εάν δεν υλοποιηθεί η περιβόητη επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Όσον αφορά τα έσοδα, παρά τις αυξήσεις των τιμών των συμβολαίων από το 2017-2018, είχαμε αύξηση πωλήσεων early booking, με αποτέλεσμα να μηδενισθεί οποιαδήποτε αύξηση τιμών στα συμβόλαια. Επιπλέον, η ανάκαμψη και επαναφορά των αγορών της Τουρκίας, της Τυνησίας και της Αιγύπτου, είχε σαν συνέπεια τη μείωση της ζήτησης προς τη Ρόδο, που σε συνδυασμό με την αύξηση των
90 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
κλινών, αναμένεται να επιφέρει μείωση των διανυκτερεύσεων στα
μορφώνονται σε υψηλό πο-σοστό από τη Γερμανία και την Πολωνία, η
ξενοδοχεία και, μάλλον, και μείωση των εσόδων.
οποία φέτος θα είναι η 4η «δύναμη» στο νησί, μετά τις παραδοσιακές
Σίγουρα τη διαμόρφωση του δείκτη της πληρότητας επηρέασε και
αγορές της Αγγλίας, της Γερμανίας και της Σουηδίας.
η μείωση της ρωσικής αγοράς, η οποία παρά την αύξηση των άλ-
την πληρότητα των ξενοδοχείων και η αύξηση κλινών στο AIRBNB.
Σε ποιο βαθμό επηρεάζει τα οικονομικά των ξενοδοχείων η δυναμική είσοδος στην αγορά της φιλοξενίας των καταλυμάτων τύπου Airbnb;
Στο πλαίσιο αυτό, πιστεύω ότι η απώλεια των διανυκτερεύσεων στα
Η δυναμική είσοδος της AIRBNB στην αγορά της φιλοξενίας έχει επη-
ξενοδοχεία θα είναι περίπου 3-5%, με ανάλογη μείωση των εσόδων.
ρεάσει πολύ τα οικονομικά των ξενοδοχείων, αφού υπάρχει αθέμιτος
Θα ήθελα δε να προσθέσω ότι υπήρχε και πρόβλημα διαθεσιμό-
ανταγωνισμός, αφορολόγητα έσοδα και απόκρυψη εσόδων. Επιπλέ-
τητας αεροσκαφών, αφού η πτώχευση της Air Berlin στη Γερμανία
ον, είναι αμφιβόλου ποιότητας η παροχή υπηρεσιών. Από πληροφο-
δεν μπόρεσε να αναπληρωθεί από τις άλλες εταιρίες charter & low
ρίες και έρευνες που έχουν γίνει αυτή την εποχή, η Ρόδος διαθέτει
cost, επομένως δεν είχαμε μεγάλη αύξηση από τη Γερμανία, όπως
περίπου 3.000 καταλύματα στην AIRBNB, περίπου 15.000 κλίνες, που
αναμενόταν.
αναλογικά σημαίνει ότι χρειάζεται η Ρόδος επιπλέον 300.000 αφίξεις
Όσον αφορά τη Ρωσική αγορά, οι μεγαλύτεροι tour operators είναι
για κάλυψη των κλινών της AIRBNB. Έτσι εξηγείται και το γεγονός
τουρκικών συμφερόντων, επομένως λογικό και αναμενόμενο να
ότι παρά την αύξηση των αφίξεων στο νησί, η πληρότητα στα ξενο-
στράφηκαν προς την Τουρκία, αφού έχουν περισσότερα οικονομικά
δοχεία είναι μειωμένη και ανάλογα και τα έσοδα σε συνδυασμό με
οφέλη, φθηνότερα πακέτα και χωρίς να είναι απαραίτητη προϋπόθε-
όλα τα ανωτέρω.
λων αγορών είχε σαν αποτέλεσμα να μην μπορέσει να καλυφθεί η αύξηση των διαθέσιμων, καινούριων δωματίων. Φυσικά επηρέασε
ση η έκδοση Visas προς Τουρκία - Αίγυπτο - Τυνησία.
Θα έλεγα ότι όλες οι αγορές κινούνται θετικά, εκτός της ρωσικής,
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό τον ελληνικό τουρισμό;
όπως και το περιμέναμε, λόγω, όπως είπα, των συμφερόντων των με-
Σίγουρα η υπερφορολόγηση των επιχειρήσεων έχει επηρεάσει τις
γαλύτερων tour operators της Ρωσίας και των ανταγωνιστικών τιμών,
τουριστικές επιχειρήσεις, αφού αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις
χωρίς την υποχρέωση έκδοσης Visas προς την Τουρκία. Αναφορικά με
υποχρεώσεις τους κι επιπλέον ο ανταγωνισμός είναι μεγαλύτερος.
τις υπόλοιπες αγορές, έχουμε αύξηση σχεδόν από όλες, οι οποίες δια-
Το πρόβλημα δε θα φανεί την επόμενη χρονιά, όταν θα ανακάμψει
Πως διαμορφώνονται αυτή τη στιγμή οι κρατήσεις ανά αγορά στο νησί;
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 91
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
και η Ισπανία, θα αυξηθούν οι αφίξεις για Τουρκία, Αίγυπτο και Τυνησία, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει «πόλεμος τιμών» και περαιτέρω μείωση των εσόδων, με υπέρογκη φορολόγηση, τη μεγαλύτερη της Ευρώπης στον τουριστικό κλάδο. Όσον αφορά τον φόρο διανυκτέρευσης γίνεται δυσφήμιση της χώρας, αφού εισπράττεται χωρίς ανταποδοτικό όφελος προς τον πελάτη, όπως συμβαίνει σε άλλα κράτη.
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators; Πολύ νωρίς να προβλέψει κανείς… Πιστεύω όμως με τα σημερινά δεδομένα, πως η Ρόδος, αλλά και η Ελλάδα έφθασαν στην «κορυφή της καμπύλης» που ακολουθεί ο τουρισμός. Τι σημαίνει αυτό; Η αύξηση αφίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο είναι κάθε χρόνο περίπου 3%. Αυτό κατανέμεται σε όλα τα κράτη. Από τη στιγμή που προβλέπεται αύξηση των αφίξεων στις αγορές όπως, η Τουρκία, η Τυνήσια, η Αίγυπτος, αλλά και η Ισπανία, εμείς δεν μπορούμε να πάρουμε τίποτε από το μερίδιο αύξησης, απεναντίας θα έχουμε ίσως και μείωση, αφού οι αριθμοί αύξησης των ανταγωνιστικών χωρών είναι μεγαλύτεροι από το ποσοστό που τους αναλογεί αριθμητικά στο 3%,
τίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, εντός και εκτός ξενοδοχείων.
επομένως ενδέχεται εμείς να έχουμε απώλειες. Αποτέλεσμα είναι
Γι’ αυτό διοργανώνει 24 ενημερωτικές ημερίδες και σεμινάρια τον
η μικρή αύξηση του 3% των τιμών των συμβολαίων να παραμεί-
χρόνο, δωρεάν για όλα τα μέλη του, με αξιόλογους ομιλητές από
νει στα συμβόλαια και όχι στην πραγματικότητα. Με λίγα λόγια, με
την Ελλάδα και το εξωτερικό. Πολλές από τις εκδηλώσεις μας είναι
τέτοια αυξημένη φορολογία, ο Ελληνικός τουρισμός θα πάρει την
ανοιχτές για το ευρύ κοινό κι, επίσης, τα τελευταία χρόνια διοργανώ-
κατιούσα.
νουμε τη διεθνή ημερίδα ποιότητας τουρισμού της Ρόδου. Σε αυτήν συμμετέχουν οι μεγαλύτεροι Τ.Ο’s της Ευρώπης, πανεπιστημιακοί και ειδικοί ομιλητές, στοχεύοντας και στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και εκτός των ξενοδοχείων, σε συνεργασία με τους φορείς και τις αρχές. Επίσης, από το 2017, σε συνεργασία με το ACT, διοργανώνουμε έρευνα ποιότητας του προορισμού της Ρόδου, ώστε να γνωρίζουμε τα προβλήματα, τις προτάσεις και ιδέες των επισκεπτών μας, με στόχο να βελτιωθούμε σε όλους τους τομείς και ειδικά εκτός των ξενοδοχείων. Φέτος τον χειμώνα προγραμματίζουμε και εκπαιδευτική εκδρομή των μελών μας σε τουριστική περιοχή, την οποία θα επιλέξουμε σύντομα. Νομίζω ότι ο ρόλος του Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων Ρόδου είναι πολύ σημαντικός στην αναβάθμιση και προβολή του Ροδιακού τουρισμού, αφού συμμετέχουμε
Ποιες είναι οι δράσεις και ο προγραμματισμός του Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων Ρόδου για την άνοδο του ροδιακού τουρισμού και ποιος ο ρόλος του;
ενεργά σ’ όλα τα τουριστικά δρώμενα του τόπου, τα δε ξενοδοχεία
Ο Σύλλογός μας έχει θέσει σαν στόχο τα τελευταία χρόνια τη βελ-
θυντών και Ξενοδόχων.
92 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
που διευθύνουμε βραβεύονται κάθε χρόνο από τους μεγαλύτερους tour operators της Ευρώπης, ανταμείβοντας τις προσπάθειες Διευ-
Γεώργιος Παπάζογλου Γενικός Διευθυντής Am
athus H otels Rhodes
Φιλόδοξα επενδυτικά σχέδια στο προσκήνιο Αισιόδοξος για την πορεία του ροδιακού τουρισμού εμφανίζεται σε συνέντευξή του στο «Χ&Τ» ο γενικός διευθυντής των Amathus Hotels Rhodes, ένας έμπειρος επαγγελματίας στην τουριστική-ξενοδοχειακή βιομηχανία και με άριστη γνώση του αντικειμένου. Αυτή η αισιοδοξία του προκύπτει, όπως λέει, από το γεγονός ότι η Ρόδος είναι αγαπημένος και Must-Go προορισμός και, μάλιστα, με μεγάλο αριθμό επαναλαμβανόμενων επισκεπτών.
Έ
χοντας κατασταλαγμένες απόψεις και μιλώντας με επιχειρή-
αύξησης των αφίξεων. Ίσως και καλύτερη απ’ ότι αρχικά περιμέναμε,
ματα ο κ. Παπάζογλου παίρνει θέση σε μια σειρά θεμάτων
αφού, καταφέραμε να διατηρήσουμε τα περσινά νούμερα σε αριθμό
για το τι πρέπει ουσιαστικά να γίνει προκειμένου, τόσο ο ροδιακός,
αφίξεων και όλες οι αγορές κινήθηκαν αρκετά καλά. Παρόλα αυτά
όσο εν γένει ο ελληνικός τουρισμός να συνεχίσουν να διαγράφουν
η αύξηση αυτή φαίνεται να είναι δυσανάλογη των αναμενόμενων
ανοδική πορεία. Παράλληλα, αναγγέλλει την ανακαίνιση του ξενο-
εσόδων και για κάποια ξενοδοχεία υπάρχει μικτή εικόνα κατά την
δοχείου, αφού στις προτεραιότητες της εταιρίας είναι η απόλυτη
υψηλή περίοδο.
ικανοποίηση του φιλοξενούμενου.
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν στη Ρόδο, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το χαρακτηριστικό της;
Πόσο φαίνεται να επηρεάζει τον Τουρισμό της Ρόδου, αλλά και συνολικά τον ελληνικό τουρισμό η ολική επαναφορά της Τουρκίας καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία;
Σε γενικές γραμμές η φετινή σεζόν θεωρείται αρκετά καλή, λόγω της
Είναι, ήδη, εμφανής η επίδραση από την ανάκαμψη των προορι-
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 93
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
σμών της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου, όπως η Τυνησία και η Αίγυπτος και, ειδικότερα, από την επαναφορά της Τουρκίας στην τουριστική αγορά. Ωστόσο, είμαστε αρκετά αισιόδοξοι, καθώς η Ρόδος συγκαταλέγεται ανάμεσα σε αγαπημένους και Must-Go προορισμούς και, μάλιστα, με μεγάλο αριθμό επαναλαμβανόμενων (repeaters) επισκεπτών, από χώρες όπως η Γερμανία, η Μεγάλη Βρετανία, η Ρωσία και το Ισραήλ, όπου είναι γνωστή για τις υποδομές, την παροχή υπηρεσιών υψηλών προδιαγραφών και τις γαστρονομικές της διαδρομές. Επίσης, το γεγονός ότι στην Ελλάδα και, ειδικότερα στη Ρόδο τα θέματα ασφάλειας που αντιμετωπίζουν οι άλλες χώρες της Μεσογείου είναι ανύπαρκτα, προσθέτουν έναν ακόμη λόγο υπέρ της μεγάλης ζήτησης προς τη χώρα μας και το νησί μας, αντίστοιχα.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ εαυτό τον ελληνικό τουρισμό; Σαφέστατα, κάθε φορά που επιβάλλεται αύξηση στους φόρους για επενδύσεις και τη λειτουργία των επιχειρήσεων η τιμή του προϊόντος επηρεάζεται δυσμενώς και ενέχει κινδύνους αρνητικών αποτελεσμάτων. Επίσης, ένα καθεστώς υπερφορολόγησης δια έμμεσων φόρων, όπως ο ΦΠΑ, επιβάλλει εκ των πραγμάτων χαμηλότερη ανταγωνιστικότητα στα ελληνικά ξενοδοχεία, σε σύγκριση με άλλους οικονομικούς προορισμούς. Όσο για τον φόρο διαμονής, η υιοθέτησή του, που παρατηρείται
94 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
στην Ευρώπη από τις αρχές του 20ου αιώνα, όπου και δημιουρ-
ρα ελληνικά λιμάνια εξακολουθούν να παρουσιάζουν προβλήματα
γήθηκε σχετική νομοθεσία για τις τουριστικές πόλεις της Γαλλίας
και είναι δυσανάλογες με την αυξανόμενη κίνηση του επιβατικού
κι επεκτάθηκε και υιοθετήθηκε από πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με
κοινού.
εφαρμογή σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές, καθιστά τον ειδικό
Η Ρόδος δεν φαίνεται να επηρεάζεται τόσο από την κατάσταση των
αυτό φόρο οικείο για όσους επιθυμούν να επισκεφθούν την Ελλάδα,
ακτοπλοϊκών γραμμών, καθώς ο μεγαλύτερος όγκος των τουριστών
χωρίς αρνητικές επιπτώσεις.
ταξιδεύει αεροπορικά.
Όμως, μια που η εφαρμογή του επιβλήθηκε πρόσφατα στην Ελ-
Κάποιες, όμως, διορθωτικές ενέργειες θα πρέπει να περιλαμβά-
λάδα, θα ήταν ωφέλιμο να γίνει διερεύνηση των επιδράσεων του
νουν την άμεση βελτίωση των υποδομών στα λιμάνια. Επίσης, η
φόρου διαμονής στη χώρα μας, καθώς και σε χώρες που είναι αντα-
αύξηση δρομολόγησης νέων, σύγχρονων πλοίων θα συμβάλλει
γωνιστικές της Ελλάδας, με σκοπό να εξεταστούν τρόποι βελτίωσης
στην απόκτηση εμπιστοσύνης του επιβατικού κοινού για ταξίδια
ως προς τον τρόπο που εφαρμόζεται και να γίνει πιο ανταγωνιστι-
δια θαλάσσης.
κός για την προσέλκυση τουριστών.
Ο προγραμματισμός περισσότερων δρομολογίων, ειδικά τους θερινούς μήνες, με την έγκαιρη ανακοίνωσή τους, θα έχει αποτέ-
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators;
λεσμα στην αύξηση προγραμματισμένων ταξιδιών, αρκετό καιρό
Όπως προαναφέρθηκε, η ανάκαμψη των προορισμών της Μεσο-
της Δωδεκανήσου.
πριν και σε προορισμούς που η πρόσβαση απαιτεί σύνδεση με μεγαλύτερα λιμάνια, όπως π.χ. η Ρόδος με τα μικρότερα νησιά
γείου και ειδικά η δυναμική επαναφορά της Τουρκίας στην αγορά, καθώς και η δημιουργία και λειτουργία νέων μεγάλων ξενοδοχεια-
Πως καταφέρνετε να διατηρείτε ένα άριστο επίπεδο υπηρεσιών, άρα και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας;
κών μονάδων μας καθιστά συγκρατημένα αισιόδοξους για το 2019.
Η σωστή επιλογή άξιων συνεργατών, η συνεχής εκπαίδευση και η
Παρόλα αυτά όμως, θα υπάρχει μια μικρή αύξηση στις τιμές των
εισαγωγή καινοτόμων υπηρεσιών στην παραγωγή προϊόντος υψη-
συμβολαίων για το 2019, που υπογράφονται με τους tour operators.
λής ποιότητας συντελούν στη μέχρι τώρα επιτυχία μας.
Με δεδομένο ότι η «Αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού είναι η ακτοπλοΐα, και γενικότερα η πρόσβαση, ποιες είναι οι προτάσεις σας πάνω σ’ αυτό το θέμα;
Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες επενδυτικές σας κινήσεις και ποια τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας;
Παρά τις μεγάλες επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα σε σύγχρονα
αφού μέλημά μας είναι η συνέπεια στην παροχή υπηρεσιών άριστης
ακτοπλοϊκά πλοία, τα τελευταία χρόνια οι υποδομές στα περισσότε-
ποιότητας.
η οικονομική κατάσταση των χωρών προέλευσης των επισκεπτών
η ανακαίνιση του ξενοδοχείου είναι στις άμεσες προτεραιότητες,
| ΧΡΗΜΑ ΧΡΗΜΑ&&ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 95 95
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΑΣ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ – SENTIDO APOLLO BLUE & ΑPOLLO BEACH
Διαρθρωτική χρονιά το 2019 Ρεαλιστής, ο οποίος ακολουθεί σαν φιλοσοφία ζωής το να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο, ο Νίκος Πορτοκαλάς, μιλώντας στο «ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ», με αφορμή το αφιέρωμα του περιοδικού στα Δωδεκάνησα, λέει ότι το 2019 μπορεί να είναι μία χρονιά επαναπροσδιορισμού κι όχι απαραίτητα μια δύσκολη χρονιά.
Π
ροτρέπει δε να δώσουμε ένα νέο νόημα στην έννοια «Διακοπές στην Ελλάδα» και να πάψουμε να προσπαθούμε
να αποκτήσουμε ποιοτικό συγκριτικό πλεονέκτημα, σε σχέση με τις ανταγωνιστικές ως προς την Ελλάδα χώρες στον τουρισμό. Άλλωστε, όπως λέει με νόημα, έχει αρκετούς «παίκτες», με τα ίδια χαρακτηριστικά, μα πιο φθηνούς…
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν στη Ρόδο, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το χαρακτηριστικό της; Η σεζόν άρχισε με τους καλύτερους οιωνούς, όπως είχε προαναγγελθεί και στην έκθεση του Βερολίνου. Όμως οι ανοδική τάση δεν συνεχίστηκε στου ιδίους ρυθμούς, γεγονός που δεν πρέπει να μας εκπλήσσει πλέον, αφού πρέπει να αναλογιστούμε ότι το Brand «Ήλιος και Θάλασσα» έχει αρκετούς «παίκτες», με τα ίδια χαρακτηριστικά, μα πιο φθηνούς. Στο τέλος σίγουρα θα υπάρχει μια αύξηση στις αφίξεις μεταξύ 6-10%, η οποία, όμως, δεν
και να δώσουμε ένα νέο νόημα στην έννοια «Διακοπές στην Ελλά-
θα επιφέρει ανάλογη αύξηση των εσοδών, που θα είναι αρκετά
δα», στους ήδη θαυμαστές της, αλλά και στους νέους που πρέπει
χαμηλότερη.
να δημιουργήσουμε.
Πόσο φαίνεται να επηρεάζει τον τουρισμό της Ρόδου, αλλά και συνολικά τον ελληνικό τουρισμό η ολική επαναφορά της Τουρκίας, καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία; Σίγουρα τον έχει επηρεάσει, όπως έχω, ήδη, πει. Το σημαντικό
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό τον ελληνικό τουρισμό;
είναι να καταλάβουμε ότι πρέπει να συνεχίζουμε να εργαζόμαστε
Ο φόρος διανυκτέρευσης υπάρχει ήδη σε αρκετές χώρες και
στο να αποκτήσουμε ποιοτικό συγκριτικό πλεονέκτημα, σε σχέση
προορισμούς για αυτό δεν παρατηρήθηκαν αντιδράσεις από τους
με τις ανταγωνιστικές ως προς την Ελλάδα χώρες στον τουρισμό
επισκέπτες στην απόδοσή του. Σίγουρα η υπερφορολογήση κάνει
96 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
ότι το 2019 θα είναι μια δύσκολη χρονιά, εξαιτίας του ανοίγματος των ανταγωνιστικών αγορών. Ίσως, όμως, να είναι και μια διορθωτική χρονιά, μετά τις τελευταίες καλές τουριστικές χρονιές.
Με δεδομένο ότι η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού είναι η ακτοπλοΐα, και γενικότερα η πρόσβαση, ποιες είναι οι προτάσεις σας πάνω σ’ αυτό το θέμα; Πρέπει να γίνει μια συλλογική προσπάθεια και επανασχεδιασμός, με ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες προτάσεις από τους εμπλεκόμενους.
σμα να αυξάνει της προσδοκίες των επισκεπτών μας σε επίπεδο
Πως καταφέρνετε να διατηρείτε ένα άριστο επίπεδο υπηρεσιών, άρα και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας;
υποδομών του τόπου, αλλά και σε επίπεδο προσφερόμενων υπη-
Δεν υπάρχει «συνταγή». Αρκεί να ακολουθήσει κανείς τα εξής:
ρεσιών και εξατομίκευση αυτών στο κατάλυμα.
Καλή αξιολόγηση αναγκών, έξυπνη διαχείριση πόρων, σωστή
το συνολικό πακέτο διακοπών στην Ελλάδα ακριβό, με αποτέλε-
ανάπτυξη του ανθρωπίνου συντελεστή καθώς και ευελιξία.
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators;
Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες επενδυτικές σας κινήσεις και ποια τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας;
Οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 είναι αυξημένες μεταξύ
Έχοντας σαν στόχο τη ρεαλιστική και βιώσιμη επέκταση της σε-
3-5%, αλλά χωρίς την απαραίτητη πρόβλεψη, εν τέλει θα είναι,
ζόν, επενδύουμε συνεχώς σε τεχνολογία διαχειρίσεις πόρων και
μάλλον, μειωμένες, λόγω των εκπτώσεων που θα δοθούν, όχι
προσφερόμενων υπηρεσιών. Επίσης, επενδύουμε στην εκπαίδευ-
απαραίτητα στις last minutes κρατήσεις. Ήδη, όλοι προεξοφλούν
ση του προσωπικού μας.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 97
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ΝΙΚΟΣ ΠΟΥΛΙΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ DIVINE HOTELS
Το κράτος πρέπει να «ξυπνήσει» Χωρίς μισόλογα και «στρογγυλέματα», αλλά με την αφοπλιστική ειλικρίνεια που τον διακρίνει και με το χέρι στην καρδιά, ο Νίκος Πουλιού βλέπει και σχολιάζει από τη δική του οπτική τη φετινή τουριστική σεζόν και τις εξελίξεις στον τουρισμό. Μια οπτική σφαιρική και πολυδιάστατη, όπως και ο χαρακτήρας του.
Ο
διευθύνων σύμβουλος της ξενοδοχειακής αλυσίδας
ξεις παρουσιάζουν αύξηση συγκριτικά με πέρσι, με κύριους πρω-
Divine Hotels, αναλύει στο «Χ&Τ» τα δεδομένα της φετι-
ταγωνιστές τους Άγγλους, τους Γερμανούς, τους Σκανδιναβούς και
νής τουριστικής χρονιάς για το νησί της Κω, τονίζοντας ότι κυρί-
τους Ολλανδούς. Εντούτοις, δεν υπάρχει η αντίστοιχη εξέλιξη στα
αρχο χαρακτηριστικό είναι η επιστροφή της εμπιστοσύνης των
έσοδα, τα οποία όμως, πρέπει να επισημάνουμε ότι κυμαίνονται
τουριστικών πρακτόρων, και κατ’ επέκταση των τουριστών, μετά
σε ικανοποιητικό επίπεδο, με δεδομένο ότι και η Ευρώπη αντιμε-
την τελευταία δύσκολη τριετία, όπου η Κως δοκιμάστηκε από το
τωπίζει οικονομικές δυσχέρειες.
προσφυγικό θέμα και τον ισχυρό σεισμό.
Γενικότερα, κυρίαρχο χαρακτηριστικό της φετινής σεζόν είναι η
Περιγράφοντας την επιτυχημένη πορεία των Divine Hotels, αφού
επιστροφή της εμπιστοσύνης των τουριστικών πρακτόρων, και
ξεκαθαρίζει ότι δεν υπάρχει κάποιο μυστικό, επιμένει ότι το αν-
κατ’ επέκταση των τουριστών, μετά την τελευταία δύσκολη τριετία,
θρώπινο δυναμικό αποτελεί το σημαντικότερο κεφάλαιο κάθε
όπου η Κως δοκιμάστηκε από το προσφυγικό θέμα και τον ισχυρό
επιχειρήσης και το κλειδί για την παροχή υψηλών υπηρεσιών.
σεισμό. Καταλυτικό ρόλο στην επούλωση των πληγών διαδραμάτισαν οι επιχειρηματίες, μαζί με τους κατοίκους και τους τοπικούς
Πως εξελίσσεται η φετινή τουριστική σεζόν στην Κω, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το χαρακτηριστικό της;
συλλόγους, όπου με αλληλέγγυα συνοχή και δραστική αντιμετώ-
Τα μηνύματα της φετινής τουριστικής σεζόν είναι θετικά. Οι αφί-
όμως, οι προσπάθειες της κοινωνίας δεν βρήκαν συμπαραστάτη
98 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
πιση των προβλημάτων πέτυχαν να δημιουργήσουν εκ νέου φυσιολογικούς ρυθμούς στην καθημερινότητα του νησιού. Δυστυχώς,
στο κράτος, με συνέπεια βασικά ζητήματα, όπως το οδικό δίκτυο και η διαχείριση των σκουπιδιών, να παραμένουν άλυτα.
και την εφαρμογή του νέου φόρου διανυκτέρευσης, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό τον ελληνικό τουρισμό;
Πόσο φαίνεται να επηρεάζει τον τουρισμό της Κω, αλλά και συνολικά τον ελληνικό τουρισμό η ολική επαναφορά της Τουρκίας, καθώς και η ανάκαμψη προορισμών της Βόρειας Αφρικής, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τυνησία;
Η άμεση επίπτωση ενός φόρου είναι στη διαμόρφωση σχέσης
Οι ανταγωνίστριες χώρες υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Το
μας περίπτωση να προτιμήσει για τόπο διακοπών του την Τουρκία
ζήτημα δεν είναι τι κάνουν αυτές, αλλά εμείς πως αξιοποιούμε τα
ή την Αίγυπτο.
συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας και τι σχέδιο δράσης έχου-
Τα έμμεσα επακόλουθα, που είναι και τα πιο καίρια, συσχετίζονται
με για τα επόμενα χρόνια. Δεν πρέπει να αποπροσανατολιστούμε
με τη βιωσιμότητα της ξενοδοχειακής μονάδας και γενικότερα με
από την άνοδο των γειτονικών χωρών, ούτε να παρασυρθούμε
το σύνολο της οικονομίας, δεδομένου ότι ο τουριστικός - ξενοδο-
σε έναν αδιέξοδο ανταγωνισμό φθηνών τιμών, διότι ελλοχεύει ο
χειακός κλάδος έχει μεγάλη συμβολή, τόσο στο ΑΕΠ της χώρας,
κίνδυνος να μην προχωρήσουμε στις απαραίτητες υποδομές και
όσο και στην απασχόληση.
ταυτόχρονα να υποβαθμίσουμε το προϊόν μας.
Έχει αποδειχθεί πολλές φορές στο παρελθόν ότι η υπερφορολό-
Οφείλουμε να αναπτύξουμε ένα ρεαλιστικό πλάνο για την επόμε-
γηση δεν οδηγεί πάντα στα αναμενόμενα έσοδα, γιατί η κατανα-
νη δεκαετία, το οποίο κυρίως θα βασιστεί στη στοχευμένη δημι-
λωτική ψυχολογία λειτουργεί αντίστροφα. Σε πολλές περιπτώσεις,
ουργία υποδομών, που λείπουν από την Κω και τα υπόλοιπα μέρη
ο φόρος διαμονής, αν απορροφηθεί από την ξενοδοχειακή μονά-
της Ελλάδας. Για παράδειγμα, πόσο ελκυστική θα συνεχίσει να
δα, θα μεγιστοποιήσει το ταμειακό άνοιγμά της, με αποτέλεσμα,
είναι η Κως με το υπάρχον οδικό δίκτυο, που ουσιαστικά απαγο-
είτε να υποχρεωθεί σε αναδιάρθρωση του δανεισμού της, είτε
ρεύει τις μετακινήσεις; Για πόσο καιρό ακόμη θα αφήνουμε στην
σε περιορισμό των επενδύσεών της. Συνεπώς θα συρρικνωθεί ο
τύχη τους τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς που έχουμε; Όταν
αναπτυξιακός χαρακτήρας του τουριστικού κλάδου και περαιτέ-
θα αρχίσουν να μειώνονται οι αφίξεις λόγω της στοιχειώδους έλ-
ρω της οικονομίας και θα χαθούν θέσεις εργασίας. Κι εδώ η στάση
λειψης υποδομών, σίγουρα δεν θα μας φταίνε η Τουρκία και η Αί-
του κράτους είναι καταλυτική. Οφείλει τα χρήματα αυτά να τα δι-
γυπτος.
οχετεύσει σε δημόσιες επενδύσεις, μεγιστοποιώντας με αυτό τον
ζήτησης - τιμής. Ο καταναλωτής αντιλαμβάνεται ότι για το ίδιο προϊόν οφείλει να καταβάλλει μεγαλύτερο αντίτιμο, δεδομένο που μπορεί να τον οδηγήσει σε μια εναλλακτική επιλογή. Στη δική
τρόπο την πολλαπλασιαστική επίδραση του εσόδου κι όχι να τα
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου
κατευθύνει σε δημόσια κατανάλωση ή σε άλλες δαπάνες (π.χ. πληρωμή χρεολυσίων, κ.λπ.).
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 99
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2019 που υπογράφονται με τους tour operators;
Ως εκ τούτου, χάνονται χρήματα, θέσεις εργασίας και κυρίως δίνε-
Μεσοπρόθεσμα υπάρχει αύξηση των τιμών για την τουριστική σεζόν του 2019, της τάξεως από 2% έως 5%, αναλόγως με τον
Πως καταφέρνετε να διατηρείτε ένα άριστο επίπεδο υπηρεσιών, άρα και ιδιαίτερα κοστοβόρο, ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας;
προορισμό. Μακροπρόθεσμα όμως πρόκειται μια ισοσκέλιση
Στις «συνταγές» επιτυχίας δεν υπάρχουν «μυστικά». Υπάρχει μόνο
των χαμηλών τιμών της προηγούμενης τριετίας, λόγω του μη
πολλή δουλειά. Καθημερινά δίνουμε ένα κομμάτι της ψυχής μας.
σωστού χειρισμού του προσφυγικού θέματος και του ισχυρού
Όραμα του ομίλου Divine Hotels είναι ο φιλοξενούμενός μας να
σεισμού που είχαμε στην Κω. Οι τουριστικοί πράκτορες, εκμεταλ-
μένει πάντα ικανοποιημένος. Και η στρατηγική για αυτό είναι η
λευόμενοι τις καταστάσεις, άσκησαν πιέσεις πετυχαίνοντας τη δι-
ποιότητα, η καινοτομία πάντα σε συνδυασμό με τον σεβασμό, την
ατήρηση χαμηλών τιμών. Τώρα με την ανάκαμψη κατορθώσαμε
ευγένεια και τη διακριτικότητα. Και πώς το πετυχαίνουμε αυτό; Μα
να ανεβάσουμε τον πήχη, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το
φυσικά μέσα από το άρτια εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο προ-
χάσμα της τριετίας.
σωπικό μας. Όλα πηγάζουν από τους ανθρώπους και καταλήγουν
ται ο χρόνος σε ανταγωνίστριες χώρες να βελτιώνονται.
σε αυτούς, το σημαντικότερο κεφάλαιο μιας επιχείρησης. Δίνουμε
Με δεδομένο ότι η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού είναι η ακτοπλοΐα, και γενικότερα η πρόσβαση, ποιες είναι οι προτάσεις σας πάνω σ’ αυτό το θέμα;
μεγάλη βαρύτητα στην επιλογή του, αλλά δεν σταματάμε εκεί. Επιδιώκουμε μέσω των εσωτερικών εκπαιδευτικών μας προγραμμάτων τη συνεχή βελτίωση και κινητοποίηση του προσωπικού μας.
Η θάλασσα αποτελούσε και αποτελεί τον μοχλό ανάπτυξης της εκτιμηθεί θετικά. Για τον λόγο αυτό υπήρχαν θαλάσσιοι εμπορικοί
Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες επενδυτικές σας κινήσεις και ποια τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας;
δρόμοι, λιμάνια περισσότερα από ένα σε κάθε νησί και άνθιση
Στη σημερινή πραγματικότητα, που όλα εξελίσσονται με γρήγο-
του εμπορίου, των συναλλαγών και ανταλλαγών.
ρους ρυθμούς και η διάχυση της πληροφόρησης γίνεται αστραπι-
Σήμερα με τα τόσα μέσα δεν έχουμε πετύχει αυτό που οι αρχαίοι
αία ο καταναλωτής είναι πιο σκεπτόμενος και ενήμερος από ποτέ
κατέκτησαν, με κόπο, ως προτεραιότητα. Η πρόσβαση στα νησιά
άλλοτε. Με τη χρήση των νέων τεχνολογιών πραγματοποιεί έρευνα
παραμένει δυσχερής κι αρκετές φορές χρειάζεται να διασχίσει
αγοράς, μαθαίνει για νέα προϊόντα, συγκρίνει τιμές, παροχές, ποιό-
κανείς πολλά μίλια για να φτάσει στον προορισμό του. Η επιχει-
τητα σε παγκόσμιο επίπεδο.
ρούμενη εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου δεν γίνεται σε
Ο επιχειρηματίας οφείλει να παρακολουθεί τις εξελίξεις και να
σωστή βάση, ενώ η διασύνδεση των νησιών με υδροπλάνα καθυ-
προσαρμόζεται. Αυτό κάνουμε και εμείς. Σήμερα οι επενδυτικές
στερεί υπερβολικά.
κινήσεις δεν πρέπει να είναι μόνο εξωστρεφείς, αλλά κυρίως εσω-
Για ακόμη μια φορά η ελληνική διοίκηση με τη γραφειοκρατία
στρεφείς. Να σχετίζονται με επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο,
της κρατά ως βαρίδιο την επιχειρηματική ανάπτυξη, αφού ενώ ο
μια επένδυση που δεν έχει άμεσα αποτελέσματα, αλλά μακροπρό-
νόμος για τη διαχείριση των υδροπλάνων έχει κατατεθεί εδώ και
θεσμα δίνει προστιθέμενη αξία στο προϊόν σου.
δυο χρόνια στη βουλή, ακόμα δεν ψηφίστηκε για να εφαρμοστεί.
Στον όμιλο Divine Hotels επενδύουμε στις καινοτόμες ιδέες, στον
ελληνικής οικονομίας. Από τα αρχαία χρόνια είχε αξιολογηθεί και
100 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
εμπλουτισμό των παρεχόμενων υπηρεσιών και κυρίως στοχεύου-
ζοντας, τόσο το εξωτερικό, όσο και το εσωτερικό περιβάλλον της
με στην καθημερινή αναβάθμιση της ποιότητας. Η γαστρονομία
επιχείρησης, γιατί αλληλοεπιδρούν και αλληλοεπηρεάζονται για
και η ευεξία βρίσκονται αυτό το διάστημα στο επίκεντρο των προ-
το άρτιο αποτέλεσμα.
σπαθειών μας, χωρίς να σημαίνει ότι δεν προσβλέπουμε και σε άλ-
διακή αναγέννηση των κήπων του Ιπποκράτη, στον αύλειο χώρο
Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα της χρηματοδότησης του κλάδου και των σχέσεων με τις τράπεζες; Πως πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα των κόκκινων δανείων;
του Patmos Aktis.
Απαιτείται ριζική αλλαγή αντιμετώπισης των καταστάσεων, τόσο
Μετά από ιστορική έρευνα, εντοπίσαμε και καλλιεργήσαμε τα
από το κράτος, όσο και από τις τράπεζες. Μέχρι σήμερα, κάτω
βότανα που υπήρχαν στο Ασκληπιείο της Κω και χρησιμοποιού-
από ασφυκτικές δημοσιοοικονομικές πιέσεις, σύσσωμη η ελληνι-
νταν ως φαρμακευτικά σκευάσματα από τον Ιπποκράτη. Με την
κή κοινωνία «έβαλε πλάτη» για να μην κατατροπωθεί το τραπεζικό
κλασική έννοια της επένδυσης εξαγοράσαμε όμορο οικόπεδο
σύστημα. Η επιλογή αυτή είχε το τίμημά της. Τώρα, απαιτείται η
στο Patmos Aktis, προκειμένου σε μελλοντικό χρόνο να το αξιο-
γρήγορη αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς τις τράπεζες, για
ποιήσουμε, σεβόμενοι πάντα το περιβάλλον, τον πολιτισμό και την
να ομαλοποιηθεί η κατάσταση. Η ανεξέλεγκτη δημιουργία μεγά-
ιστορία του τόπου.
λου ύψους μη εξυπηρετούμενων δανείων πρέπει να αντιμετωπι-
λους τομείς ανάπτυξης. Ενδεικτικά θα αναφερθώ στη στρατηγική συνεργασία με την APIVITA, με την οποία εργαζόμαστε για τη στα-
στεί δυναμικά. Απαιτείται οι τράπεζες να προχωρήσουν γρήγορα
8. Ποια θα πρέπει να είναι κατά την άποψή σας η «χείρα βοηθείας» της Πολιτείας στους επιχειρηματίες που θέλουν να κάνουν επενδύσεις;
με δραστικά βήματα στην εξυγίανσή τους και οι εργασίες τους να
Η πολιτεία θα πρέπει να κάνει διαρθρωτικές κινήσεις προκειμένου
τηση της οικονομίας.
να βελτιωθεί το κλίμα της αγοράς. Βρισκόμαστε επτά συνεχόμε-
Για τα κόκκινα δάνεια απαιτείται η αξιοποίηση όλων των διαθέσι-
να χρόνια σε οικονομική κρίση και ο επιχειρηματικός κόσμος έχει
μων μέσων και η διαγραφή μέρους των οφειλών, η οποία θα επι-
δεχθεί πολλές βολές από υπερφορολόγηση, από το τραπεζικό σύ-
βαρύνει τις ίδιες τις τράπεζες. Οι λύσεις που θα δοθούν πρέπει να
στημα και γενικότερα από την ανασφάλεια που επικρατεί.
οδηγούν σε βιώσιμες επιλογές και όχι σε πρόσκαιρες καταστάσεις.
Αρχικά θα πρέπει να αλλάξει το φορολογικό σύστημα, να πάψει
Φυσικά, συνδεδεμένο με τα δάνεια και τις τράπεζες είναι και το δι-
να είναι εκδικητικό και τιμωρητικό απέναντι στους επιχειρημα-
καστικό σύστημα. Όσες υποθέσεις διακανονισμού έχουν φτάσει
τίες, ο αναπτυξιακός νόμος να στοχεύσει στην ουσιαστική και
στην πόρτα των δικαστηρίων βαλτώνουν σε λήθαργο, αφού το
εμπεριστατωμένη επενδυτική/επιχειρηματική αξιοποίηση και,
σύστημα είναι έτσι, που εξαιτίας της γραφειοκρατίας απαιτείται με-
τέλος, να υπάρξει ελάφρυνση στις εργοδοτικές/ασφαλιστικές ει-
γάλο χρονικό διάστημα για την αμετάκλητη απόφαση. Οι τράπεζες
σφορές. Μόνο αν δοθούν κίνητρα με ουσιαστικές παρεμβάσεις
οφείλουν να επισπεύσουν την επίλυση των δοσοληψιών με τους
θα μπορέσει να ομαλοποιηθεί και πάλι ο κύκλος της αγοράς. Οι
επιχειρηματίες μέσα στους κόλπους τους, για την αποκατάσταση
παρεμβάσεις οφείλουν να έχουν ολιστικό χαρακτήρα, προσεγγί-
της εμπιστοσύνης και την ομαλή λειτουργία της αγοράς.
επικεντρωθούν στην αναπτυξιακή προοπτική και στη χρηματοδό-
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 101
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ATRIUM HOTELS Μοναδική εμπειρία διαμονής Τρεις πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες, η κάθε μία με το δικό της ύφος, αρμονικά τοποθετημένες στο φυσικό περιβάλλον, αποτελούν τα Atrium Hotels, κορυφαία επιλογή για εκατοντάδες χιλιάδες, κάθε χρόνο, ταξιδιώτες.
Τ
ο Atrium Palace είναι μια όαση πολυτέλειας. Το Atrium Platinum είναι ένα ξενοδοχείο πόλης με τη γοητεία ενός
θέρετρου ενώ το Atrium Prestige είναι η απόλυτη «διαφυγή» στην πολυτέλεια.
ATRIUM PLATINUM: Ένα ξενοδοχείο πόλης με τη γοητεία θέρετρου Το Atrium Platinum Luxury Resort Hotel & Spa συγκεντρώνει την ουσία μιας premium παραθαλάσσιας διαμονής με τους γοητευτικά εξοπλισμένους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του, καλώντας τους ταξιδιώτες να γνωρίσουν έναν παράδεισο αναψυχής, ευεξίας και άριστης φιλοξενίας. Βάσει της εξαιρετικής τοποθεσίας στην παραλία της Ιξιάς, της εξαίσιας διακόσμησης και των άφθονων επιλογών για φαγητό, ψυχαγωγία και για προγραμματισμό εκδηλώσεων, το ξενοδοχείο Atrium Platinum, στη Ρόδο, δικαίως θεωρείται ένα ξενοδοχείο παγκόσμιας κλάσης, προσφέροντας μεγάλο εύρος αποκλειστικών και μοναδικών εμπειριών για να μοιραστεί κανείς με την οικογένειά του, τους αγαπημένους του φίλους ή και το άλλο του μισό.
102 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
ATRIUM PALACE: Μια όαση στη Ρόδο
ATRIUM PRESTIGE: Η υπέρτατη πολυτέλεια
Το Atrium Palace Thalasso Spa Resort & Villas είναι ένα παραμυθέ-
Το Atrium Prestige είναι ένα εκπληκτικής αρχιτεκτονικής πο-
νιο ξενοδοχείο 5 αστέρων στη Ρόδο, που υπόσχεται αξέχαστη δι-
λυτελές ξενοδοχείο 5 αστέρων στη Ρόδο. Η εντυπωσιακή αι-
αμονή στα δωμάτια, τις σουίτες και τις πολυτελείς βίλες του, πλάι
σθητική, τα σμαραγδένια νερά, το πολυτελές περιβάλλον και
στη θάλασσα. Οι αποκλειστικές παροχές και υπηρεσίες, οι εκπλη-
το υπερσύγχρονο AnaNeosis Thalasso Spa θα αποτελέσουν τη
κτικά διαμορφωμένοι εξωτερικοί χώροι, οι κήποι, οι πισίνες, τα
μαγική «συνταγή» των καλοκαιρινών διακοπών στο νησί των
πολυτελή εστιατόρια, τα bar, οι συνεδριακοί χώροι, καθώς και το
Ιπποτών.
υπερσύγχρονο Spa του μοναδικού αυτού resort θα εντυπωσιά-
Η υπέροχη, χαλαρωτική ατμόσφαιρα, η κομψή διακόσμηση,
σουν τους επισκέπτες, από το πρώτο κιόλας λεπτό.
τα ευρύχωρα, ηλιόλουστα δωμάτια και οι αποκλειστικές υπη-
Το πολυτελές resort, στο παραδοσιακό χωριό Κάλαθος, διαθέτει
ρεσίες είναι μόνο μερικά από τα πλεονεκτήματα του Atrium
δίκλινα δωμάτια, σουίτες και ιδιωτικές βίλες. Όλα μαζί συνθέτουν
Prestige Thalasso Spa Resort & Villas.
ένα πανέμορφο σύμπλεγμα μαζί με τις πισίνες, τα μονοπάτια και
Ενώ, σε συνδυασμό με την παρθένα παραλία της Λαχανιάς, θα
τους κήπους που τα συνδέουν, ενώ από κάθε σημείο τους η θέα
αποτελέσουν το κάδρο των πιο όμορφων διακοπών που έχει
στη Μεσόγειο είναι πραγματικά αφοπλιστική.
κανείς ζήσει.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 103
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
Atlantica Dreams Resort «αφύπνηση» και των πέντε αισθήσεων Υπόσχεται μία ξεχωριστή, πεντάστερη εμπειρία διαμονής, με επίκεντρο την «αφύπνηση» και των πέντε αισθήσεων. Ο λόγος για το νέο, πεντάστερο resort Atlantica Dreams, στη νότια Ρόδο, το οποίο θα λειτουργήσει ως TUI Sensatori Resort Atlantica Rhodes.
Σ
το Γενάδι, στα νότια του νησιού, σε μία εκπληκτικής
«απογειώνεται» ακόμα περισσότερο, μέσα από ένα καταπληκτικό
ομορφιάς περιοχή, το νέο πολυτελές συγκρότημα εγγυά-
«ταξίδι» γευστικών προκλήσεων. Εκεί οι πελάτες του ξενοδοχείου
ται υψηλής ποιότητας διαμονή, στα 304 δωμάτια και σουίτες του,
μπορούν να απολαύσουν την απόλυτη πολυτέλεια με αναβαθμι-
με ιδιωτική πισίνα και θέα στο απέραντο γαλάζιο της θάλασσας
σμένες ανέσεις, σε ένα υπέροχα διαμορφωμένο περιβάλλον.
ή στους κήπους. Τα δωμάτια διαθέτουν μοντέρνα αισθητική κι
στη ζεστή και φιλική ατμόσφαιρα του εστιατορίου Mesogios,
έχουν απαλά και γήινα χρώματα, που «δένουν» αρμονικά με τον
μπορεί να απολαύσει κανείς γεύσεις μοναδικές για τον ουρανί-
φυσικό περιβάλλοντα χώρο του ξενοδοχείου. Αξίζει να αναφερ-
σκο. Με απόλυτη θέα προς το Μεσογειακό μπλε και το φυσικό
θεί ότι κάποια από τα δωμάτια διαθέτουν ευρύχωρο υπνοδωμά-
φως της ημέρας, το εστιατόριο Caprice προσφέρει πλούσιες σα-
τιο καθώς και επιπλωμένη βεράντα, για να μπορούν να απολαμ-
λάτες, φρέσκες μακαρονάδες και άλλα παραδοσιακά πιάτα. Ενώ
βάνουν οι επισκέπτες τον ήλιο και να κάνουν τις βουτιές τους στα
στο εστιατόριο Gaia, προσφέρονται αγνά βιολογικά προϊόντα σε
κρυστάλλινα νερά της πισίνας τους.
παραδοσιακές συνταγές με υλικά τοπικών παραγωγών. Το εστι-
Στα φημισμένα έξι εστιατόρια του ξενοδοχείου, η γαστρονομία
ατόριο Kuzina συνδυάζει περίτεχνα γεύσεις από την ελληνική
104 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
κουζίνα. Αν πάλι προτιμάτε μια πιο ρομαντική ατμόσφαιρα, το
Στο Atlantica Dreams Resort, προτεραιότητα δίνεται και στην
εστιατόριο Citrus είναι εμπνευσμένο από τη διεθνή κουζίνα και
παιδική διασκέδαση. Πισίνες με νεροτσουλήθρες ειδικά δια-
απευθύνεται μόνο σε ενήλικες. Επίσης, δροσερά πιάτα και αμέ-
μορφωμένες για παιδιά και διάφορα παιχνίδια, όπως και πολλές
τρητες επιλογές συναντά κανείς στα πιάτα του σεφ στο εστιατό-
ευχάριστες δραστηριότητες προσφέρονται στον ειδικά διαμορ-
ριο Liberty.
φωμένο παιδότοπο και στις παιχνιδιάρικες γωνίες του Kids Club.
Το γαστρονομικό «ταξίδι» δεν τελειώνει εδώ, αφού το Bhodi
Επίσης, στο ξενοδοχείο προσφέρονται υπηρεσίες Spa σε ένα γα-
Beach Bar, με θέα το γαλάζιο του ουρανού και τα διάφορα άλλα
λήνιο και ήρεμο χώρο με σάουνα και δωμάτια θεραπειών για ένα
bars του ξενοδοχείου βρίσκονται εδώ για να δροσίσουν τους επι-
ή δύο άτομα. Οι Spa Experts υπόσχονται από την πλευρά τους
σκέπτες καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας. Η χαρα-
να αναδείξουν τη διαμονή στο resort σε μία αξέχαστη εμπειρία.
κτηριστική διαρρύθμιση των bars, κατά μήκος της ακτογραμμής,
μαγευτικά τοπία, υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, εξειδικευμένες
σε συνδυασμό με την τεράστια γκάμα δροσιστικών επίλογων,
ανέσεις και παροχές υπόσχονται να ικανοποιήσουν απόλυτα και
αποτελεί την ιδανική επιλογή.
τα πιο απαιτητικά γούστα.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
105
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
ELYSIUM RESORT & SPA Αυθεντική πολυτέλεια Στην προνομιακή ανατολική πλευρά της Ρόδου, μπροστά στη βραβευμένη με μπλε σημαία παραλία της Καλλιθέας και δίπλα στο ομώνυμο ιστορικό μνημείο, το πολυτελές Elysium Resort & Spa αποτελεί ορόσημο για το νησί.
Τ
ο ξενοδοχειακό συγκρότημα, μόλις 8 χλμ. από την πόλη της Ρόδου, διαθέτει 330 δωμάτια και suites, 4 εστιατόρια
και 4 bars, spa, 2 αίθουσες συναντήσεων συνολικής δυναμικότητας 360 ατόμων, ενώ μια εντυπωσιακή πισίνα 1.600 τ.μ. κυριαρχεί μέσα στους κομψά σχεδιασμένους κήπους του. Ανάμεσα στα ξεχωριστά χαρακτηριστικά του Elysium Resort & Spa περιλαμβάνονται το Elite Club, το a la carte εστιατόριο Noble και το Serenity Spa. To Elite Club περιλαμβάνει δύο ορόφους του ξενοδοχείου με δωμάτια και σουίτες υψηλής αισθητικής, οι φιλοξενούμενοι των οποίων απολαμβάνουν μια σειρά από προνομιακές υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων, ξεχωριστό lounge, αλλά και ιδιαίτερο χώρο
γευσιγνωσίας, βασισμένα αποκλειστικά σε ξεχασμένες ροδίτικες
για πρωινό, στον 8ο όροφο του ξενοδοχείου, με πανοραμική θέα.
συνταγές και τοπικά προϊόντα.
Το βραβευμένο με Χρυσό Σκούφο και βραβείο Ελληνικής κουζί-
Τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά του ξενοδοχείου συμπληρώνει τo
νας εστιατόριο Noble, προσφέρει ροδίτικη κουζίνα στη μοντέρνα
Serenity Spa, όπου σε ένα χώρο 800 τ.μ., με 14 δωμάτια θεραπεί-
εκδοχή της: Ο chef Σταμάτης Μισομικές μαζί με τον head chef του
ας καθώς και τη δική του θερμαινόμενη vitality pool, προσφέρο-
ξενοδοχείου, Γιώργο Τρουμούχη, προσφέρουν 6 μοναδικά μενού
νται θεραπείες της παγκοσμίου φήμης ESPA.
106 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Το Elysium Resort & Spa έχει αποσπάσει σημαντικές διακρίσεις, τόσο από tour operators, όσο και από ιστότοπους αξιολόγησης τουριστικών υπηρεσιών, όπως χρυσά βραβεία από την TUI Nordic, αργυρά βραβεία από το Kuoni Apollo, αλλά και το Hall of Fame του Trip Advisor. Οι διαδικασίες λειτουργίας του ξενοδοχείου είναι πιστοποιημένες με ISO 22000 και ISO 14001. To Elysium Resort & Spa συμμετέχει ενεργά στα προγράμματα της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης (Μπλε Σημαία και Green Key), ενώ για τις περιβαλλοντικές πολιτικές του έχει βραβευθεί στο παρελθόν με αργυρό βραβείο των Environmental Awards στην κατηγορία Hotel Energy Efficiency. To Elysium Resort & Spa ανήκει στη Ν.Η.ΚΑ. Α.Ε., ιδιοκτησίας των αδελφών Νίκου και Ηλία Κάτρη και λειτουργεί υπό τη γενική διεύθυνση του κ. Θανάση Τουγουνζόγλου.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 107
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
Rodos Palladium Leisure & Wellness 20 χρόνια στον πολυτελή, ροδιακό τουρισμό Έχοντας στο ενεργητικό του μια σειρά από πολυάριθμα βραβεία και διακρίσεις, που πιστοποιούν με τον καλύτερο τρόπο το υψηλό επίπεδο υπηρεσιών που παρέχει, το πεντάστερο Rodos Palladium Leisure & Wellness, ολοκληρώνει φέτος 20 χρόνια επιτυχημένης λειτουργίας στον πολυτελή, ροδιακό τουρισμό.
Τ
ο συγκρότημα, το οποίο λειτουργεί υπό την «ομπρέλα» της εταιρίας ΡΕ.ΞΕ.ΚΑ. Α.Ε., ιδιοκτησίας των αδελφών
Κάτρη και υπό τη γενική διεύθυνση του κ. Μπάμπη Γαρεφαλάκη, βρίσκεται σε πρόγραμμα τετραετούς ανακαίνισης, η ολοκλήρωση της οποίας θα προσδώσει στον «χαρακτήρα» του ξενοδοχείου έναν κοσμοπολίτικο «αέρα». Το πέντε αστέρων ξενοδοχείο Rodos Palladium Leisure & Wellness «απλώνεται» σε μια καταπράσινη έκταση 30 στρεμμάτων, στην Καλλιθέα της Ρόδου, πάνω στην παραλία, δίπλα στο μοναδικό μνημείο των Πηγών Καλλιθέας και μόλις 8 χλμ. από την πόλη της Ρόδου. Για τη διαμονή των πελατών του, το ξενοδοχείο, διαθέτει 377 δωμάτια και suites, ενώ στις εγκαταστάσεις του το πολυτελές spa με 10 αίθουσες θεραπείας και εσωτερική θερμαινόμενη πισίνα, προσφέρεται για στιγμές απόλυτης χαλάρωσης και αναζωογόνησης. Σημείο αναφοράς για τους απανταχού γευσιγνώστες αποτε-
108 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
λούν τα τρία εστιατόρια του Rodos Palladium, ενώ για εκείνους που επιθυμούν να απολαύσουν ένα δροσιστικό κοκτέιλ, κάποιον εξωτικό χυμό ή απλά ένα malt ουίσκι, όλοι οι δρόμοι οδηγούν σε κάποιο από τα τρία μπαρ του. Από τα αξιόλογα πλεονεκτήματα του ξενοδοχείου είναι οι άριστες συνεδριακές εγκαταστάσεις του, οι οποίες μπορούν να φιλοξενήσουν συνέδρια και εκδηλώσεις συνολικής δυναμικότητας 750 ατόμων. Το Rodos Palladium Leisure & Wellness έχει αποσπάσει πολυάριθμα βραβεία, μεταξύ των οποίων, το TUI Top Quality (2015-2018), TripAdvisor Hall of Fame (2015, 2018), ενώ στα Hospitality Awards 2015 κέρδισε το Χρυσό Βραβείο, στην κατηγορία Best Greek Hotel & Resort Dining Experience.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 109
σα
Αφιέρωμα Δωδεκάνη
Abav2 Suite Living Μία νέα ολιστική προσέγγιση της έννοιας «ΦILOΞENIA» από το Rodos Palace Διαθέτοντας 2.200 πολυτελείς κλίνες και μια σειρά από υψηλού επιπέδου και ολοκληρωμένες συνεδριακές υποδομές και εγκαταστάσεις, τo Rodos Palace κυριαρχεί εδώ και περίπου μισό αιώνα στον πολυτελή τουρισμό στη χώρα μας. Το 2018 αποτελεί μία από τις χρονιές-ορόσημο στην ιστορία του εμβληματικού συγκροτήματος, το οποίο εγκαινιάζει ένα νέο concept, που «ακούει» στο όνομα Abav2, μία νέα ολιστική προσέγγιση της έννοιας της Φιλοξενίας.
Τ
o Rodos Palace, ναυαρχίδα της ξενοδοχειακής αλυσίδας Cambourakis Group of Hotels, στη Ρόδο, η οποία ιδρύθηκε
το 1964 από τον πρωτοπόρο τουριστικό επιχειρηματία, Βασίλειο A. Καμπουράκη, διαθέτει συνολική δυναμικότητα 2.200 κλινών και προσφέρει μία από τις πιο άρτιες και ολοκληρωμένες συνεδριακές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα. Διαγράφοντας μία τροχιά 45 χρόνων λειτουργίας, μία σειρά καινοτομιών και ιστορικών στιγμών καθιέρωσαν το Rodos Palace ως το πλέον εμβληματικό ξενοδοχειακό συγκρότημα της Ρόδου. Το Rodos Palace ηγείται των εξελίξεων έχοντας ως κινητήρια δύναμη την ικανοποίηση ακόμα και των υψηλότερων απαιτήσεων των φιλοξενουμένων του. Συνεχιστές του οράματος του ιδρυτή του Ομίλου, είναι σήμερα τα δύο παιδιά του, Μαίρη και Αντώνης Καμπουράκης Το 2018, σε μία διασταύρωση της ιστορικότητας και του εκσυγχρο-
110 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
νισμού, το Rodos Palace εγκαινιάζει μία νέα εποχή με το Abav2, μία
«Πλημμυρισμένα» από το ελληνικό φως, στα χρώματα της γης, κατα-
νέα ολιστική προσέγγιση της έννοιας της Φιλοξενίας. Ένα «κύμα»
σκευασμένα από πολύτιμα υλικά, με έξυπνες υποδομές και τεχνολο-
ανανέωσης, η δυναμική του οποίου εξαπλώνεται, τόσο στις υποδο-
γικά προηγμένα προϊόντα, τα πλήρως ανακαινισμένα δωμάτια του
μές, όσο και στις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Rodos Palace συνδυάζουν αρμονικά τον κομψό σχεδιασμό σε σχέση
Ο ιστορικός Πύργος αλλάζει ριζικά υπό τον σχεδιασμό και την επί-
με τους φυσικούς πόρους μέσω της ενεργειακής απόδοσης και της
βλεψη της εταιρίας Hotel Concept & Interior Design - ΔΗΜΟΥ & ΣΥ-
τεχνολογικής εξέλιξης.
ΝΕΡΓΑΤΕΣ. Η πρώτη φάση της ανακαίνισής του περατώθηκε τον
Τη φιλοσοφία του Abav² συμπληρώνει μία σειρά αποκλειστικών
περασμένο Απρίλιο, με 250 δωμάτια, μεταξύ των οποίων 16 Sunset
προνομίων και υπηρεσιών απόλυτα προσαρμοσμένων στις ανά-
και Presidential Suites, για να ολοκληρωθεί τον Μάρτιο του 2019,
γκες του κάθε φιλοξενούμενου, δημιουργώντας μία ολοκληρωμένη
με το σύνολο των δωματίων και σουιτών του κεντρικού κτιρίου. Και
εμπειρία διαμονής.
φυσικά έπεται η συνέχεια…
Εδώ το πρωινό αποκτά ροδίτικη διάσταση, ενώ στο εστιατόριο του συγκροτήματος «12 Νησιά», ο Ροδίτης Εxecutive Chef, Νίκος Ζερβός, μαθητής του Ferran Adrià, συνδυάζει τα πιο εκλεκτά τοπικά προϊόντα και τις νέες τεχνικές, σε μια κουζίνα που στο τέλος σου αφήνει τη μνήμη της σπιτικής γεύσης. Πίσω από την τουριστική βιτρίνα, η Ελένη Ψυχούλη, έχει σχεδιάσει 12 ξεχωριστά πακέτα ανακάλυψης, για κάθε γούστο, για όσους θέλουν να ζήσουν πριβέ μια «άλλη Ρόδο», με τα άγνωστα φαράγγια, τα κάστρα, τις πιο παρθένες παραλίες, τα ερημονήσια, τα οινοποιεία, τους παραγωγούς, τα εστιατόρια που προσφέρουν τις πιο αυθεντικές, τοπικές σπεσιαλιτές.
ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ | 111
Επιχειρηματικά
Νέες συνεργασίες για τη SANITEC ΑΒΕΕ σε εξοπλισμό νιπτήρων μπάνιου Στο πολυάριθμο και σταθερό πελατολόγιο της SANITEC ABEE, μιας από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες κατασκευής και εμπορίας ειδών υγιεινής, προστέθηκαν, κατά την τελευταία σεζόν, πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες τεσσάρων και πέντε αστέρων, οι οποίες «έντυσαν» τα μπάνια τους με κομψά και πρωτοποριακά προϊόντα της εταιρίας όπως: νιπτήρες MONOBLOC, μπανιέρες, υδρομασάζ, ντουζιέρες, καμπίνες ντους, κ.ά.. Πρόκειται για τα ξενοδοχεία: HOTEL AKTI, HOTEL PRINCESS, AEOLOS BEACH, EVRIPIDES VILLAGE, HOLIDAY VILLAGE, στην Κω. Και τα ξενοδοχεία: TYLISSOS HOTEL, ELENI VILLAGE, PHILHARMONIE HOTEL, στην Κρήτη. Τα επαναστατικά μοντέλα νιπτήρων μπάνιου MONOBLOG, που κατασκευάζει η SANITEC ABEE, προορίζονται ειδικά για επαγγελματική χρήση σε ξενοδοχεία, συγκροτήματα καταλυμάτων, κοινόχρηστους χώρους υγιεινής, κ.ά.. Η στιβαρότητα της κατασκευής τους, η αντοχή τους στην πολυχρησία, η σύγχρονη αισθητική και η ποικιλία σχεδίων τους, τα καθιστά ιδανικά για κάθε χώρο. Κάθε μοντέλο σχεδιάζεται, παράγεται ξεχωριστά και κόβεται στη μοναδική διάσταση που ταιριάζει στον χώρο, ακόμη και σε «φάλτσο», με δυνατότητα «μετατόπισης» της γούρνας ή άλλες ιδιαιτερότητες, ενώ παράλληλα, μπορούν να συνδυαστούν με μονοκόμματους πάγκους/ράφια, καλύπτοντας έτσι κάθε χρηστική ανάγκη. Η τοποθέτησή τους είναι απλή και συνοδεύονται πάντα από σετ αποχέτευσης. Οι νιπτήρες διαθέτουν σκληρό, συμπαγές σώμα και λεία επιφάνεια. Τα ειδικά επιλεγμένα συστατικά της κατασκευής τους, προσδίδουν μεγάλες αντοχές σε αντίξοες συνθήκες, όπως στη χρήση χημικών απολυμαντικών ή στην καύση τσιγάρων, έχουν το πλεονέκτημα της δυνατότητας τοπικής επιδιόρθωσης σε περίπτωση μικροζημιών, χαράξεων, κ.λπ. και παράγονται σε πλειάδα μοντέρνων χρωμάτων, όπως λευκό, διάφορες αποχρώσεις γρανίτη & μεταλλικά ορυκτά χρώματα, τα οποία μένουν αμετάβλητα στον χρόνο.
Παρατείνει την προσφορά χαμηλών ναύλων για φοιτητές η Cobalt Λόγω της μεγάλης απήχησης που είχε η προσφορά της Cobalt Air για τα μειωμένα φοιτητικά ναύλα, η εταιρία αποφάσισε να την παρατείνει, δίνοντας την ευκαιρία και σε άλλους φοιτητές να την αξιοποιήσουν. Στο πλαίσιο αυτό, παρατείνεται η προσφορά της Cobalt με τη διάθεση στην αγορά και άλλων πολλών θέσεων για φοιτητές με μειωμένα ναύλα. Ως γνωστόν, η προσφορά αφορά τα φοιτητικά εισιτήρια που διατίθενται μόνο από τα τουριστικά γραφεία που συνδέονται με τα Global Distribution Systems (GDSc) καθώς και μέσω του τηλεφωνικού κέντρου της Cobalt, που λειτουργεί όλο το 24ωρο (77 00 00 01). Επίσης, όσοι φοιτητές δεν προλάβουν να αξιοποιήσουν την προσφορά για τα μειωμένα ναύλα, θα μπορούν με την επίδειξη της φοιτητικής τους ταυτότητας κατά το check in να μεταφέρουν μαζί τους δύο βαλίτσες, 20kg η κάθε μία, δωρεάν. H προσφορά ισχύει μέχρι τις 20 Ιανουαρίου 2019. Οι νέες προσφορές της Cobalt Air στοχεύουν στην περαιτέρω ικανοποίηση των αναγκών των ταξιδιωτών, με υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών. Η προσφορά για τα φοιτητικά ναύλα εντάσσεται στο πλαίσιο της συμφωνίας ένταξης της Cobalt Air στο πρόγραμμα BSP, που επιτρέπει σ’ όλους τους ταξιδιωτικούς πράκτορες της ΙΑΤΑ να εκδίδουν και να πωλούν εισιτήρια της Cobalt Air.
112 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ξενοδοχειακή Καινοτομία και International χαρακτήρας, στο επόμενο 100% Hotel Show Διεθνείς εταιρίες, διακεκριμένοι ομιλητές και νέες ξενοδοχειακές λύσεις, συνιστούν τα βασικά συστατικά του 100% Hotel Show, το οποίο θα διεξαχθεί από τις 16 έως τις 19 Νοεμβρίου 2018, στο MEC Παιανίας. Το 100% Hotel Show, αποτελεί αναμφισβήτητα την πιο Premium Έκθεση για ξενοδόχους, συγκεντρώνοντας περισσότερους από 25.000 επισκέπτες και σχεδόν 4.000 συμμετέχοντες στα δυναμικά Ξενοδοχειακά Workshops. Έχοντας, από την πρώτη του κιόλας διοργάνωση, στο επίκεντρο ξενοδόχους, αρχιτέκτονες και ιδιοκτήτες βιλών, το 100% Hotel Show περνάει στη νέα εποχή, παρουσιάζοντας ένα ανανεωμένο εκθεσιακό μείγμα που αφορά όλα τα ξενοδοχεία, μικρά και μεγαλύτερα, και ενισχύοντας την παρουσία της καινοτομίας αλλά και τον διεθνή χαρακτήρα της έκθεσης. Φτάνοντας στην 6η του διοργάνωση, και με αρκετές αναγνωρισμένες εταιρίες να έχουν ήδη λάβει μέρος στην έκθεση, βασικός στόχος του 100% Hotel Show είναι να αναδειχθούν οι νέες λύσεις που αφορούν τους ξενοδόχους αλλά και να ξεχωρίσουν οι καινοτόμες ιδέες. Οι εκθέτες, πλέον, προσανατολίζονται στην παρουσίαση των νέων προϊόντων και υπηρεσιών τους, ενώ οι εξειδικευμένες λύσεις για ξενοδόχους ενισχύονται από την ίδια τη διοργάνωση μέσω ειδικής προώθησης. Στο πλαίσιο της παρουσίασης ολοένα και μεγαλύτερης γκάμας προτάσεων, νέες εταιρίες, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, συμμετέχουν στην έκθεση, γεγονός που ενισχύει σημαντικά τον διεθνή χαρακτήρα της διοργάνωσης.
Στην Ελλάδα η ξενοδοχειακή αλυσίδα Selina Την είσοδό της στην ελληνική τουριστική αγορά σχεδιάζει η ταξιδιωτική κοινότητα boutique προορισμών Selina, με επίκεντρο πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, αλλά και η ηπειρωτική Ελλάδα, η Κρήτη, οι Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα και τα Ιόνια Νησιά. Όπως αναφέρεται στο σχετικό δελτίο τύπου, η εταιρία έχει ξεκινήσει συζητήσεις με ιδιοκτήτες ξενοδοχείων και ακινήτων, στοχεύοντας σε 2.000 κρεβάτια μέχρι το τέλος του 2018 και 10.000 κρεβάτια σε όλη την Ελλάδα μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, η Selina παρέχει πληθώρα επιλογών, από την άνεση και το στυλ ενός boutique ξενοδοχείου μέχρι και την εναλλακτική επιλογή ενός hostel. Η εταιρία έχει μέχρι στιγμής παρουσία σε οκτώ χώρες στην Κεντρική και Νότια Αμερική και πρόσφατα εξασφάλισε ακίνητα στην Πορτογαλία, την Ουγγαρία και την Πολωνία, στοχεύοντας να έχει παρουσία σε 40 χώρες στα επόμενα πέντε χρόνια. Ο κ. Rafael Museri, co-founder και CEO της Selina, επεσήμανε σχετικά: «Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι που φέρνουμε τη Selina στην Ελλάδα. Ο τουρισμός είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική δραστηριότητα της ελληνικής οικονομίας. Το 2018, αναμένεται να επισκεφθούν τη χώρα περίπου 30 εκατομμύρια τουρίστες, οι οποίοι θέλουν να γνωρίσουν μια πληθώρα γνωστών αλλά και εναλλακτικών προορισμών. Η δραστηριοποίηση της Selina στην Ελλάδα αποτελεί μια φυσική επιλογή. Μέσω της Selina καλωσορίσαμε περισσότερους από 150.000 επισκέπτες στα καταλύματά μας, πέρσι, και ανυπομονούμε να παρουσιάσουμε στο συνεχώς αυξανόμενο κοινό ταξιδιωτών τις καλύτερες τοποθεσίες και στιγμές της Ελλάδας». Από την πλευρά του ο κ. Σταύρος Τόλιας, Country Manager της Selina για την Ελλάδα, δήλωσε: «Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες που επέλεξε η Selina για την είσοδο της στην Ευρώπη και πιστεύουμε ότι η μοναδική μας ταξιδιωτική φιλοσοφία θα προσελκύσει εξίσου ξένους και τοπικούς ταξιδιώτες. …Στοχεύουμε σε πάνω από 10.000 κρεβάτια σε όλη την Ελλάδα, τα επόμενα πέντε χρόνια, και ελπίζουμε να δημιουργήσουμε μέχρι και 1.000 θέσεις εργασίας στις τοπικές κοινωνίες». ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
113
Συμβουλές Αγορών
KARAG: Νέες σειρές φίνων, ποιοτικών πλακιδίων Λανσάροντας μια μεγάλη συλλογή από μοναδικά, πανέμορφα, «επώνυμα» πλακίδια, ιδανικά για τοίχους, δάπεδα, πισίνες και διακοσμητικές επιφάνειες, σε εξαιρετικές τιμές και, προσφέροντας ποιοτικό και άμεσο after sales service, η KARAG, «πρωταγωνιστεί» στον εξοπλισμό μπάνιου και άλλων κοινόχρηστων χώρων, σε ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα. Η πισίνα, το μπάνιο του δωματίου, τα δάπεδα των σαλονιών, αλλά και οι διακοσμητικές, επίτοιχες λεπτομέρειες στους χώρους ενός ξενοδοχείου «μαγνητίζουν» το βλέμμα του πελάτη και προκαταβάλουν θετικά την κρίση του. Η KARAG εδώ και χρόνια έχει μια ιδιαίτερα αξιόλογη παρουσία στην εισαγωγή και χονδρική πώληση πλακιδίων στην Ελλάδα. Το τελευταίο διάστημα αποφάσισε τη στροφή της και στον χώρο της λιανικής διάθεσης «επώνυμων» πλακιδίων και έχει ενισχύσει την, ήδη, πλούσια ποιοτική συλλογή της σε πλακίδια τοίχου, δαπέδου και διακόσμησης, με μοναδικά κομμάτια σε μοντέρνα και πρωτότυπα σχέδια, σε μεγάλη ποικιλία σχημάτων και μεγεθών, με άριστη σχέση ποιότητας - τιμής, εισαγόμενα από ονομαστούς διεθνείς οίκους. Έτσι, η εταιρία αναβαθμίζεται σε έναν από τους πρώτους διανομείς πλακιδίων, δίνοντας την ευκαιρία στους επαγγελματίες της φιλοξενίας να προμηθευτούν μεγάλες ή μικρές ποσότητες κάθε τύπου πλακιδίων, σε εκπληκτικές τιμές. Η εταιρία διαθέτει, εξάλλου, μεγάλη ποικιλία από είδη υγιεινής, καμπίνες ντουζιέρας και μπάνιου, υδρομασάζ και ατμοκαμπίνες, μπάνια υδρομασάζ, mini-spa-Whirlpools, μπανιέρες, ντουζ, σάουνες, είδη υγιεινής Α.Μ.Ε.Α., αξεσουάρ, μπαταρίες, εντοιχισμένα καζανάκια και πολλά ακόμα καινοτόμα και τεχνολογικά προηγμένα προϊόντα, τα οποία έρχονται να δώσουν λύση σε κάθε πρόβλημα που μπορεί να απασχολεί τους ξενοδόχους. Τόσο οι συλλογές των πλακιδίων, όσο και τα υπόλοιπα, πολυάριθμα προϊόντα της εταιρίας μπορεί κανείς να δει από κοντά και να δοκιμάσει στα τρία Showroom της KARAG, συνολικής επιφάνειας 5.000 τ.μ., σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Σέρρες. Για περισσότερες πληροφορίες: www.karag.gr
ΑΦΟΙ ΣΑΜΑΡΑ: Στεγνωτήρες μαλλιών VALERA με πρίζα οικονομίας και ασφάλειας Είναι επίτοιχοι, κομψοί, ιδιαίτερα ανθεκτικοί και ειδικά φτιαγ-
• On/Off push button
μένοι για σκληρή ξενοδοχειακή χρήση. Είναι δυνατοί, εύχρη-
• 2 θέσεις παροχής αέρα, 3 θέσεις θερμοκρασίας
στοι, οικονομικοί, φιλικοί προς το περιβάλλον και απόλυτα
• Επιτοίχια βάση με On/Off κουμπί ασφάλειας
ασφαλείς κατά τη χρήση τους.
Για περισσότερο από μισό αιώνα, η VALERA εξοπλίζει επαγ-
Οι στεγνωτήρες μαλλιών ξενοδοχειακού τύπου με διακόπτη
γελματικούς χώρους και ξενοδοχεία, φτάνοντας, σήμερα να
Push, του ελβετικό οίκου VALERA, βελτιώνοντας
ξεπερνά τον αριθμό των 100.000 ξενοδοχείων - πελατών της.
ακόμη περισσότερο τις επιδόσεις τους, εισάγουν
Η VALERA κατασκευάζει όλους τους στεγνωτήρες μαλ-
μια νέα καινοτομία. Τα νέα μοντέλα με τη νέα υπο-
λιών και χεριών στην Ελβετία και αντιπροσω-
δοχή της ξυριστικής μηχανής, προσφέρουν περισ-
πεύεται στην ελληνική αγορά από την εταιρία
σότερη ασφάλεια και λιγότερη κατανάλωση ενέρ-
ΑΦΟΙ ΣΑΜΑΡΑ, πασίγνωστη στον χώρο της
γειας και διαθέτουν:
επαγγελματικής φιλοξενίας, η οποία, επί τρι-
• Μετασχηματιστή απομόνωσης ασφαλείας σύμ-
ανταπέντε συναπτά έτη, εξοπλίζει τα ελληνι-
φωνα με το IEC 61558-2-5.
κά ξενοδοχεία με προϊόντα υψηλής ποιότη-
• Pushbutton για παροχή ενέργειας μόνο όταν η
τας και αξιοπιστίας, κορυφαίων ευρωπαϊκών
ξυριστική μηχανή τοποθετείται στην πρίζα.
brands, ανανεώνει συνεχώς την πλούσια
• Όριο 20 VA για τις συσκευές που συνδέονται.
γκάμα των προϊόντων της και στηρίζει τους
• Προστατευτικά στις οπές υποδοχής 220-240V της πρίζας. Τα κύρια χαρακτηριστικά των στεγνωτήρων VALERA είναι: • Ισχύς 1200 - 1800 W • Πρίζα ξυριστικής μηχανής 110-220V
114 | ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
πελάτες της, παρέχοντάς τους διαρκή τεχνική υποστήριξη και συνεπές after sales service. Για περισσότερες πληροφορίες: www.afoisamara.gr
ΚΑΝΤΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΣΑΣ, με ένα μόνο κλικ, γρήγορα, εύκολα και με ασφάλεια!
eshop.ksdamenities.gr ΣΑΜΠΟΥΑΝ, ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ, BODY LOTION, ΣΑΠΟΥΝΙΑ, ΠΑΝΤΟΦΛΕΣ, ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΧΩΡΟΥ, ΣΕΤ ΟΜΟΡΦΙΑΣ, ΣΕΤ ΡΑΠΤΙΚΗΣ, κ.ά.
Άμεση αγορά Δωρεάν παράδοση Εκπτώσεις
ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ
ΣΤΟ ΜΙΛΑΝΟ
Με όλες τις ευρωπαϊκές πιστοποιήσεις για να είναι οι φιλοξενούμενοί σας, ευχαριστημένοι και να μην ρισκάρετε την φήμη του καταλύματός σας και πρόστιμα από τον ΕΟΤ και τις άλλες αρμόδιες αρχές
CERTIFICATIONS: PENDING APPROVALS:
ECOLABEL
ICEA
AIAB
ISO 9001
BIOORGANIC
ECOCERT
ISO 14001
Όλα τα προϊόντα είναι πλήρως εναρμονισμένα με το νέο Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα καλλυντικά προϊόντα.
Σητείας 8 & Μεσολογγίου, 144 51 Μεταμόρφωση Τ. 210 211 7676 | F. 210 211 7677 | Email: msales@ksd.gr www.ksd.gr | www.promitheytis.gr | www.money-tourism.gr
Like us on