Tempo de exilio G - Joseba Sarrionandia

FILLOS DA MADRUGADA

Somos filhos da madrugada.

Pelas praias do mar nos vamos‌ JOSE AFONSO

HEGAZTI ERRARIAK hegazti errariak pausatu dira leihoan argia eta itzala bereizten diren lekuan argia eta itzala leihoan pausatu dira hegazti errariak

8

AVES ERRANTES aves errantes pousaron na fiestra onde a luz e a sombra se separan a luz e a sombra na fiestra onde pousaron aves errantes

9

JOLASA Aurrera-dena doa branka itsaso barean, marinelak karelean.

Bat-batean, begiralearen oihua mastaren gainetik: «Uhin handiak datoz!».

Pilotuak nabigazio liburua izkiriatzea utzi eta lemari eutsi dio, olatu izugarria jadanik gainean dela. Alferrik, kroskoa ikaratzen, gila zartatzen eta ontzia ur-bagaren azpian alderatu eta iraultzen den artean.

Orduan, esku erraldoi batek hartu du barkua airean ura dariola altxatzeko...

«Galarrenak eskifaia akabatu du…» dio haurrak paperezko ontzi hondatua begietara jasoz. «Ea nabigazio liburua aurkitzen dudan», diot, neuk, antzina, hondartzan hareazko gaztelu eta paperezko ontzitara jolasten.

Nabigazio liburuaren eta hurrengo ontzia egiteko paperaren bila itsasertzean...

Marinelak, ontzia, uhina, haurra, jolasa? Oraina paper zuria tolesdurarik gabe, boligrafo urdina, norberaren eskua, tinta zirriborroak, itsasorik gabe, haurtzarorik gabe...

10

XOGO A proa avante toda nun mar de chumbo, os mariñeiros están na borda.

De súpeto, dende o alto do mastro, o berro do vixía: «Achéganse grandes ondas!».

O piloto deixa de escribir no caderno de bitácora e suxeita o leme, en van, cando unha enorme onda lle vén enriba, fai renxer o casco, fende a quilla e a nave, baixo a marusía, é zarandeada e envorca.

Nese intre unha man xigantesca recolle o barco e álzao no aire chorreando auga…

«A galerna aniquilou toda a tripulación», di un neno que alza o barco de papel enchoupado á altura dos seus ollos. «A ver se atopo o caderno de bitácora», di o neno, eu mesmo, noutrora, a xogar na praia con castelos de area e barcos de papel.

A procurar ao longo da beira do mar o caderno de bitácora e papel para construír un novo barco…

Mariñeiros, barcos, ondas, neno, xogo? O presente: un papel branco sen prego ningún, un bolígrafo azul, a miña propia man, borranchos de tinta, sen mar ningún e sen infancia…

11

SUSTRAIAK HAN DITUENAK Schwer verlasst was nahe dem ursprung wohnet, den ort.

FRIEDRICH HĂ–LDERLIN

Nekez uzten du bere sorterria sustraiak han dituenak.

Nekez uzten du bere lurra zuhaitzak ez bada abaildu eta oholetan.

Ez du niniak begia uzten ez bada erroi edo arrubioen mokoetan.

Nekez uzten du gesalak itsasoa ez harearriak basamortua.

Ez du liliak udaberria uzten ez elurrak zuritasuna.

Bere sorterria nekez uzten du sustraiak han dituenak.

12

QUEN TEN ALÍ AS SÚAS RAIGAÑAS Dificilmente deixa o seu lugar aquilo que vive preto da súa orixe.

FRIEDRICH HÖLDERLIN

Dificilmente deixa a súa terra natal quen ten alí as súas raigañas.

Dificilmente abandona a súa terra a árbore se non é derrubada e convertida en táboas.

Non deixa a meniña o ollo, senón no peteiro do corvo ou do alacrán.

O salitre non abandona os mariñeiros, nin o deserto os grans de area.

Non deixa a flor a primavera nin a neve o seu brancor.

Dificilmente abandona a súa terra nai quen ten alí as súas raigañas.

13

MARIONETEN AITZAKIAREKIN GOGOETA Hariren bati loturik gaude beti, bizkarretik lotzen gaituzten hariak, oinak erabiltzen dizkiguten hariak, burua eusten diguten hariak, oroimenaren hariak, errealitatearen hariak, desiren hariak, batzuetan eten egiten dira hariak, korapilatu eta lardaskatzen dira hariak, eta gu hari endredatuetan behaztopatzen gara.

Hala ere –serio paratzen eta filosofo frantsesa zitatzen uzten badidazue– arazoa ez da egiten digutena baizik eta egiten digutenaz egiten duguna.

14

MEDITACIÓN CO PRETEXTO DUNHAS MARIONETAS Sempre estamos atados a algún fío, fíos que nos suxeitan polas costas, fíos que moven os nosos pés, fíos que nos sosteñen a cabeza, fíos das lembranzas, fíos da realidade, fíos dos desexos, fíos que ás veces rompen, fíos que se anoan e que se enlean, fíos, e nós que tropezamos nos fíos enguedellados.

Porén, se me permitides poñerme serio e citar o filósofo francés, a cuestión non é o que nos fan, senón o que facemos con aquilo que nos fan.

15

IPUINA Behin munduan, asko legez, mutil bat harrapatu eta gaztelu handiko ziegarik ilunenean giltzapetu zuten.

Argi errainu mehe bat sartzen zen bakarrik, leiho estutik, batzuetan.

Ez didazue sinetsiko, baina iluna ilunen eta errainua nabarmen zegoen batean mutila argi errainuaren gainean paratu eta korrika abiatu zen kanporantz, eta alde egin zuen desiratzeak balio duen lurraldera.

Hura bere errainuarekin ondo bizi izan bazen, guk ere bila dezagun geurea.

16

CONTO Había unha vez un mozo a quen atraparon e fecharon no calabozo máis escuro do gran castelo.

Só ás veces entraba até alí, polo fachal, un delgado raio de luz.

Non me creredes, pero un día en que a escuridade era moi escura e a luz máis nítida, o mozo púxose a camiñar sobre o fío de luz e botou a correr fóra da fiestra para fuxir ao país onde desexar aínda ten sentido.

Se a el lle foi ben coa súa raiola, busquemos tamén nós a nosa luz.

17