Jong010, dé Rotterdamse kinderkrant - januari 2020

JANUARI 2020

4

6

Een kunstwerk maken van hout

9

Hond Blitz werkt in de haven

11

Sjoerd zit op langebaanschaatsen

Een portretfoto in 5 stappen

De leerlingen worden met een busje van school naar de schooltandarts gebracht. Kinderen kunnen gratis naar de tandarts. FOTO'S: ARJEN JAN STADA

DELFSHAVEN – 1 op de 3 kinderen in Rotterdam gaat niet naar de tandarts.

Tandartsen vinden het belangrijk dat kinderen 2 keer per jaar hun tanden laten controleren.

Tandartsen kunnen erge ontstekingen en diepe gaatjes dan voorkomen. De leerlingen van de Valentijnschool gaan 2 keer per jaar naar de schooltandarts bij JTV Mondzorg voor kids.

Marouan (11), Jemairo (12), Liana (7) en Destiney (7) bezochten op 6 december de schooltandarts. TEKST: SUZANNE HUIG De leerlingen poetsen hun tanden voordat hun gebit door de tandarts wordt gecontroleerd.

‘De tandarts kijkt of we goed hebben gepoetst en geeft poetstips’, zegt Liana. ‘De tandarts

controleert ook of ons gebit gezond is.

Ze kijkt bijvoorbeeld of we gaatjes of ontstoken tandvlees hebben’, zegt Jemairo.

Poetstips

‘Het is belangrijk om ’s ochtend en ’s avonds je tanden 2 minuten te poetsen’, zegt Marouan. Tandarts Tsarah: ‘Ik zie bij veel mensen dat ze de randjes van hun tanden minder goed poetsen. Het is belangrijk om je tandenborstel schuin op je tanden te zetten.

Je moet de haartjes van je tandenborstel op je tandvlees voelen. Dan poets je goed.’

Destiney: ‘Er zitten veel bacteriën op je tong.

Het is daarom belangrijk om je tong ook te poetsen.’

Fijne tandarts

Marouan vindt de schooltandarts een fijne tandarts om naartoe te gaan. ‘De tandarts geeft mij altijd een handspiegel. Ik kan in die spiegel precies zien wat ze doet. Dat vind ik fijn’, zegt Marouan. Liana: ‘De schooltandarts is heel vriendelijk. Ze kletst en geeft complimenten. Ze zorgt er daardoor voor dat ik niet bang ben om naar de tandarts te gaan.’

Het blijvende gebit

De leerlingen hebben geen gaatjes of ontstekingen.

‘Jullie hebben jullie gebit heel goed gepoetst.

Jullie wisselen steeds meer melktanden voor jullie blijvende gebit. Je moet heel je leven met dat gebit doen. Het is daarom belangrijk dat jullie goed blijven poetsen’, zegt tandarts Tsarah.

JANUARI 2020

De kok van het restaurant zegt tegen zijn

baas: ‘Er is vannacht ingebroken!’ De baas vraagt: ‘En, is er wat gestolen?’ De kok

S C H

O C O M E

L

K

L

P

N O R

E

N O A

S

E

S U C

K

P

T

antwoordt: ‘Ja baas, een steelpan.’

O U

L W E

Levi (9)

O N

E

Er zit een man bij de barbier. De barbier

knipt zijn baard heel netjes. Zegt de man: ‘Dat doe je goed, meneer.’ De kapper reageert: ‘Oefening baard kunst.’

Mohammed (12)

A M L

L

E

E

S

D

T

T

S Z

R P

T A

L

E

N

I

I

ACTIEF

SCHAATSBAAN

S

T

I

M O S S

D

I

E

J

E

IJZERS

SCHAATSLES

P

I

E

E N

S Z

F

O

J

R N A O C H

T

F M E

K

C W T H

J

E M

CHOCOMELK KLAPSCHAATS KOUD

L

L

E

N A A R U

NOREN

T

T

H

S N

E

E

U W A S

T

PLEZIER

S

C H

A A

T

S

E

S

S C H

A A

T

S

B A A N S

N

L

T

SLEE

SNEEUW

MUTS

A

SJAAL

SLOOT

KUNSTIJS

R S V

SCHAATSEN

SPORT

TEMPO

OPWARMEN

VALLEN WIND

SAMEN

ANTWOORD (ÉÉN WOORD):

Jantje komt bij de patatboer. Hij bestelt een portie patat. De patatboer vraagt: ‘Van 2 of van 4 euro?’ Jantje vraagt: ‘Wat is het verschil?’ De patatboer reageert: ‘2 euro.’

REGELS: DE WOORDEN VIND JE HORIZONTAAL, VERTICAAL EN DIAGONAAL. JE MAG LETTERS

MEERDERE KEREN GEBRUIKEN. ALS JE DE OVERGEBLEVEN LETTERS IN DE JUISTE VOLGORDE

HET ANTWOORD VAN DE WOORDZOEKER VAN DECEMBER IS: VRIJWILLIGER. DE WINNAAR IS ROBIN (7).

GEFELICITEERD!

ZET, KRIJG JE HET ANTWOORD. MAIL DIT ANTWOORD SAMEN MET JE VOORNAAM, LEEFTIJD EN HET TELEFOONNUMMER VAN JE OUDER(S) OF VERZORGER(S) (ZODAT WE CONTACT MET JE KUNNEN OPNEMEN ALS JE HEBT GEWONNEN) NAAR ANTWOORD@JONG010.NL. ALLEEN DE

WINNAAR KRIJGT BERICHT.

Ezra (8)

PUZZELCORNER.NL

Ja, meneer!

Stopt u maar even!

Wie kan er hoger springen, de Eiffeltoren of een sprinkhaan?

De sprinkhaan, want de Eiffeltoren kan niet springen.

Frans (11)

Hoe noem je een

zwerm bijen ook wel?

Hoe noem je het

als er poep in een museum ligt?

Een bij-eenkomst.

Kunstmest.

Jonas (10)

Gea (12)

Meneer, weet u wat dat bord betekent?

Hier om de hoek zit een rijschool, agent.

Misschien kunt u het daar even vragen...

Sorry, ik heb geen idee wat u bedoelt.

Zoek de sneeuwvlokjes in de kinderkrant!

Kun jij ze allemaal vinden?

Vul hier het aantal in:

OPRICHTER: ANGELIQUE VAN TILBURG

JONG010 - JANUARI 2020 JAARGANG 10 - EDITIE 5 OPLAGE: 38.000 KRANTEN

HOOFDREDACTEUR: SUZANNE HUIG FOTOGRAFEN: PETER SNATERSE, ARJEN JAN STADA VORMGEVING: MARCEL VAN DEN ASSEM REDACTIEMEDEWERKER: SASJA HOF AAN DEZE EDITIE WERKTEN MEE: PUZZELCORNER, RICHARD VAN DER VEN

HEB JIJ EEN TIP VOOR JONG010?

REDACTIE@JONG010.NL

JANUARI 2020

Zou jij het leuk vinden om les te krijgen over kunstwerken?

‘Ik loop in de stad weleens langs musea.

Ik ga eigenlijk nooit een museum in. Ik ben wel benieuwd wat er allemaal te zien is in de musea in Rotterdam. Ik zou het leuk vinden als museumdocenten kunstwerken op school komen laten zien. Ik kan dan kunstwerken zien zonder musea te bezoeken.’

ROTTERDAM – Burgemeester Ahmed Aboutaleb hoort graag van de Rotterdammers wat zij van de stad vinden. Ook naar de mening en ervaring van basisschoolleerlingen is hij benieuwd. Kom jij weleens in een museum? TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG

‘Museum Boijmans Van Beuningen is 7 jaar dicht omdat het gebouw opgeknapt moet worden. Het museum wil graag dat de kunstcollectie te zien blijft. Het museum heeft daarom iets bijzonders bedacht.

Museumdocenten gaan met speciale kunstwerken uit het museum langs op scholen. Kom jij weleens in een museum?

En zou je het leuk vinden om les te krijgen over kunstwerken?’

leonor (9)

Ahmed Aboutaleb.

FOTO: GEMEENTE ROTTERDAM / MARC NOLTE

‘Ik ben nog nooit in een museum geweest.

Het lijkt mij leuk als museumdocenten langskomen op school. Ik krijg dan de kans om kunstwerken in het echt te zien.

Ik zou het leuk vinden als de museumdocenten vertellen hoe de kunstwerken zijn gemaakt.’

‘Ik ga weleens naar een museum in het buitenland als ik op vakantie ben. Ik vind het zonde als kunstwerken 7 jaar niet gezien kunnen worden doordat een museum wordt verbouwd.

Ik vind het daarom een heel goed idee dat museumdocenten met de kunstwerken langs scholen gaan. Ik hoop dat ze bij mijn school langskomen.’

‘Mijn ouders kunnen de Nederlandse taal niet zo goed lezen en verstaan. Ik moet in een museum alles voor hen vertalen. Ik vind dat niet zo fijn. Ik ben daarom al heel lang niet naar een museum geweest. Het lijkt mij heel leuk als alle basisschoolleerlingen de kans krijgen om kunstwerken op school te zien.

Leerlingen hoeven dan niet met hun ouders naar een museum.’

maja (10) Zou jij het leuk vinden om les te krijgen over kunstwerken?

Waarom wel of niet?

anna (10) ‘Ik ga 2 keer per jaar naar een museum.

Ik vind de Nederlandse geschiedenis interessant. Ik ga daarom graag naar musea die gaan over de oorlog. Ik zou het heel leuk vinden om op school les over kunst te krijgen.

Ik zou het leuk vinden om zelf ook kunstwerken te leren maken.’

‘Ik ga maar 1 keer per jaar naar een museum. Ik vind het leuk om naar een museum te gaan dat gaat over een uitvinding. Ik vind het goed als museumdocenten naar scholen gaan om beelden en schilderijen te laten zien. Het zou zonde zijn als de beelden en schilderijen 7 jaar worden opgeborgen.’

klaudia (9)

cihan (10) ‘Ik ga bijna nooit naar een museum. Ik vind de meeste informatie in musea niet leuk voor kinderen.

Ik vind het heel goed als museumdocenten naar scholen gaan met kunstwerken.

Zij kunnen dan op een leuke manier iets over de kunstwerken vertellen.’

meryem (9)

‘Ik verveel me snel in een museum omdat je in een museum alleen om je heen mag kijken. Ik ga daarom bijna nooit naar een museum toe. Ik vind het leuk om lessen over kunst te krijgen als ik zelf iets mag maken.

Het lijkt mij niet leuk om lessen over kunst te krijgen als de museumdocenten alleen kunstwerken komen laten zien.’

esko (10)

Naam:

‘Ik ga ongeveer 6 keer per jaar naar een museum. Ik vind het leuk om in een museum nieuwe dingen te zien en te leren. Ik vind het leuk als museumdocenten langskomen op school. Ik zou het leuk vinden als ik tijdens de kunstlessen zelf portretten leer schilderen.’

laura (10)

JANUARI 2020

ROTTERDAM – Basisschoolleerlingen die eisvrij hebben, bezoeken bedrijven en organisaties. Pepijn (7), Bart (10) en Rafael (8) bezochten op maandag 23 december verzorgingshuis De Roo. Ze kletsten en speelden spelletjes met de bewoners van het verzorgingshuis.

TEKST: SUZANNE HUIG

‘Ik vind het heel leuk dat we met eisvrij op plekken komen waar we normaal niet komen. We ervaren vandaag hoe het is om in een verzorgingshuis te helpen’, zegt Bart.

Gezamenlijke woonkamer

‘In dit verzorgingshuis wonen mensen die niet meer alleen kunnen wonen.

De bewoners hebben allemaal een eigen slaapkamer’, vertelt Pepijn.

Rafael: ‘10 bewoners delen met elkaar een woonkamer. Ze eten met elkaar in de woonkamer. Iedere dag worden activiteiten voor de bewoners georganiseerd.’

Sjoelen met knikkers

Pepijn, Bart en Rafael spelen het spel Kallidrom met mevrouw Klein. ‘Het is een soort sjoelen met knikkers’, legt Pepijn uit. Bart: ‘Je kunt wel merken dat de bewoners dit spel vaak spelen. Mevrouw Klein is heel goed. Ze wint van ons allemaal.’ ‘Ik vind het hartstikke leuk dat de kinderen hier zijn. Ik vind het gezellig om met elkaar een spel te spelen’, zegt mevrouw Klein.

De jongens spelen het spel met mevrouw Klein.

Overgooien met een ballon

De jongens drinken iets met een groepje bewoners. Bart blaast een ballon op. ‘We gaan met de ballon overgooien. Iedereen moet goed opletten. Als je de bal vangt, moet je hem naar een ander gooien’, legt Pepijn uit aan de bewoners. Rafael: ‘De bewoners kunnen op deze manier een beetje sporten. Ze bewegen hun armen door over te gooien.’

Een leuke ochtend

‘Ik vind dat iedereen het recht heeft om leuke dingen te doen en lol te hebben. De ouderen lachen en hebben het naar hun zin. Ik vind het fijn dat de bewoners een leuke ochtend hebben dankzij ons’, zegt Bart. Rafael: ‘Ik vind het heel leuk om hier te zijn. De mensen zijn blij en lachen, dat maakt mij ook blij.’

‘Het busje van eisvrij brengt ons naar allerlei leuke plekken’, zegt Pepijn. FOTO’S: PETER SNATERSE

Basisschoolleerlingen kunnen eisvrij krijgen onder en na schooltijd. Lijkt het jouw school ook leuk om leerlingen eisvrij te geven? Kijk op WWW.EISVRIJ.NL voor meer informatie.

Eisvrij is onderdeel van Humankind.

Lijmen, schuren en verven

‘We zetten de gezaagde onderdelen zelf met lijm en spijkers in elkaar. De spijkers zorgen ervoor dat het hout niet gaat schuiven. We schuren ons werk daarna’, zegt Mees. ‘Het is heel belangrijk om goed te schuren. Je kunt anders splinters in je handen krijgen als je je kunstwerk aanraakt.

We mogen pas gaan verven als het hout glad is’, zegt Björn. Sverre verft zijn havik.

‘Ik heb van Albert-Jan geleerd om een kwast vast te houden zoals een potlood.

Je kunt dan netjes verven’, vertelt hij.

PRINS ALEXANDER – Iedere woensdagmiddag en zaterdagmiddag kunnen kinderen zelf aan de slag in Werkplaats Wijlande van houtsmid Albert-Jan. Björn (9), Mees (9) en Sverre (9) komen graag in de werkplaats om een kunstwerk te maken. TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG

Samenwerken

Mees: ‘Ik kom meestal samen met mijn moeder naar de werkplaats. Zij helpt mij als iets niet lukt.’ Sverre: ‘Ik vind het leuk als één van mijn ouders meegaat naar de werkplaats.

Ik vind het leuk om te laten zien wat ik kan.’ Björn werkt meestal samen met zijn vader. ‘Mijn vader laat vaak zien hoe ik iets moet doen. Hij doet bijvoorbeeld voor hoe ik het best een gat kan boren. Ik doe hem daarna na’, vertelt Björn.

Björn.

Sverre: ‘Ik vind het leuk dat ik hier mijn fantasie mag gebruiken.

Ik kan maken wat ik wil.’ ‘Je kunt een week voordat je naar de werkplaats komt aan Albert-Jan vertellen wat je wilt maken.

Albert-Jan bekijkt dan uit welke onderdelen je ontwerp bestaat.

Hij zaagt alle onderdelen voor je’, vertelt Björn.

Mees laat één van zijn kunstwerken zien.

Sverre laat zijn havik zien.

Gelijk resultaat

Wil jij ook zelf een kunstwerk van hout maken? Kijk op WWW.WERKPLAATSWIJLANDE.NL voor meer informatie.

Houtsmid Albert-Jan helpt Sverre.

Sverre: ‘Ik vind het leuk dat ik in de werkplaats met mijn handen leer werken. Ik leer dat niet op school.’

Mees: ‘We kunnen hier in 1 middag een kunstwerk maken. We kunnen ons werk gelijk mee naar huis nemen.

Ik ben aan het eind van een middag in de werkplaats trots op het resultaat dat ik heb gemaakt.’

JANUARI 2020

WAT IS AUTISME? HILLEGERSBERG-SCHIEBROEK – Nathan (11) heeft autisme. ‘Ik heb een sociale handicap. Mijn hersenen werken een beetje anders dan bij anderen. Ik heb daardoor moeite met communiceren. Mijn hersenen hebben de tijd nodig om na te denken over wat er wordt gezegd en wat er om mij heen gebeurt. Ik hoor soms bijvoorbeeld wel wat iemand zegt, maar ik begrijp dan niet wat die persoon bedoelt. Mijn handicap zorgt ervoor dat ik het lastig vind om met kinderen te sporten of spelen’, zegt Nathan. TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG ‘Ik zit bijna een jaar op paardrijles bij rijvereniging De Hazelaar. Ik krijg daar 1 keer per week paardrijles.

De vereniging is er speciaal voor mensen met een beperking.

Heel veel mensen op de vereniging hebben een beperking.

Ik heb daardoor het gevoel dat iedereen gelijk is. De leraren kijken niet naar wat je niet kunt. Ze helpen je zodat je alles kunt wat je wilt. Ik vind dat heel fijn’, vertelt Nathan.

Juf Hilde

‘Ik krijg les van juf Hilde. Zij praat heel rustig tijdens de les. Ze schreeuwt niet en legt duidelijk uit wat we moeten doen. Ze wordt niet boos als een leerling iets niet goed doet. Als iemand iets lastig vindt of niet durft, krijgt hij of zij een andere opdracht. Juf Hilde houdt goed rekening met mij. Ze controleert of ik begrijp wat ze zegt. Ze herhaalt de dingen die ze zegt totdat ik ze begrijp’, zegt Nathan.

Fonds Kind en Handicap helpt kinderen en jongeren met een handicap of chronische ziekte.

Een handicap is een beperking waardoor je sommige dingen niet zo goed kunt.

Een chronische ziekte is een ziekte die minimaal 3 maanden duurt, steeds terugkomt of niet genezen kan worden.

De organisatie geeft bijvoorbeeld geld om onderzoek te doen, voorlichting te geven of hulpmiddelen te kopen.

Bijzondere paarden

‘De paarden bij ons op de manege zijn bijzonder. Ze worden getraind zodat ze goed kunnen omgaan met mensen met een beperking. De paarden leren bijvoorbeeld om niet te schrikken van een rolstoel. De paarden leren ook om heel goed te luisteren. Ik vind dat fijn.

Het geeft mij zelfvertrouwen dat ik kan paardrijden. Ik voel me trots als een paard naar mij luistert’, legt Nathan uit.

Lievelingspaard Flip

Nathan: ‘Paarden zijn een soort vrienden voor mij. Ik vind paarden heel lief. Ik voel me blij en rustig als ik in de buurt van paarden ben. Flip is mijn lievelingspaard op de manege. Ik rijd graag op Flip. Flip is een paard dat soms niet zo goed begrijpt wat hij moet doen. Hij heeft iemand nodig die rustig blijft. Ik blijf rustig. Flip is daardoor heel kalm bij mij terwijl hij bij andere kinderen vaak lastig doet. Ik weet daardoor dat hij zich fijn voelt bij mij.’

In Nederland heeft ongeveer 1 op de 100 mensen autisme.

Er zijn verschillende vormen van autisme. Iemand met autisme heeft meer moeite om te begrijpen wat er om hem heen gebeurt. Soms weet hij ook niet zo goed hoe hij op de dingen om hem heen moet reageren. Dat komt doordat sommige delen van de hersenen niet zo goed met elkaar samenwerken.

Galopperen

‘Ik kan met Flip stappen, draven en galopperen. Ik vind het heel leuk om met Flip te galopperen. Ik ga dan zo hard dat het voelt alsof ik in een soort attractie zit. Ik galoppeer met Flip aan een longeerlijn. Een longeerlijn is een lange lijn. Juf Hilde houdt de lijn vast. Flip zit aan de lijn vast. Hij loopt rondjes om juf Hilde heen. Juf Hilde kan mij met de lijn een beetje helpen om Flip harder en zachter te laten gaan’, legt Nathan uit.

JANUARI 2020

CENTRUM – De Rotterdamse haven is één van de grootste havens ter wereld. Met het project Port Rangers kunnen basisschoolleerlingen van alles leren over de haven.

Leerlingen uit groep 7 en 8 van basisschool Jan Prins leerden op 10 december over de douane in de haven. TEKST: SUZANNE HUIG ‘De douane controleert bij de grenzen om ervoor te zorgen dat er geen gevaarlijke spullen het land in en uit gaan. Douaniers controleren bijvoorbeeld of mensen drugs of wapens smokkelen.

Ze voorkomen dat mensen verboden spullen meenemen of spullen meenemen zonder belasting te betalen. In de haven werken ongeveer 900 douaniers. Zij controleren alle goederen die de haven in en uit gaan’, vertelt douanier Onno.

Martin laat Blitz naar een verdovend middel zoeken.

FOTO’S: ARJEN JAN STADA

Hulp van honden

Rosalie (11): ‘Douaniers worden geholpen door honden. Honden hebben een veel betere neus dan mensen. Honden kunnen stofjes ruiken die mensen niet kunnen ruiken.’ Martin is speurhondengeleider bij de douane in Rotterdam. ‘Sommige honden zoeken naar sigaretten. Andere honden zoeken naar geld of verdovende middelen. Mijn hond, Blitz, zoekt naar verdovende middelen. Dat zijn verschillende drugssoorten’, vertelt Martin.

Honden opleiden

Douanier Onno met de leerlingen.

DOUANIER

Iemand die spullen controleert die het land in en uit gaan.

6 stofjes herkennen en vinden

‘Blitz kan 6 verschillende stofjes herkennen en vinden. Hij blaft en krabt als hij een stof ruikt.

Hij laat op die manier aan zijn baasje Martin weten dat er een verdovend middel in de buurt is’, vertelt Ela (10). ‘Ik vind het heel knap dat Blitz zo geconcentreerd zijn werk kan doen. Hij laat zich niet afleiden als hij op zoek moet naar een stofje’, zegt Sara (11).

‘Douaniers leiden hun hond op. Ze maken buisjes met daarin de geur van het middel dat de hond moet leren zoeken. In een buisje stoppen ze bijvoorbeeld de geur van een drugssoort’, zegt Thomas (10).

Jesse (11): ‘Het is voor de honden een soort spel. De douanier gooit het buisje weg. De hond moet het buisje zoeken en terugbrengen.’

Thomas: ‘De honden leren de geur zo herkennen.’

GENERATION

DISCOVER

JANUARI 2020 Hannah: ‘Ik moet mijn telefoon bij mijn ouders inleveren als ik naar bed ga. Ik vind dat vervelend. Ik kan daardoor ’s avonds niet reageren in groepsapps. Ik heb het gevoel dat kinderen mij daarom minder leuk vinden.’

Hallo Hannah, Ik kan me heel goed voorstellen dat je het vervelend vindt dat je je telefoon ’s avonds moet inleveren. Andere kinderen sturen ’s avonds nog berichtjes in de groepsapps. Jij kunt dan niet reageren. Je hebt daardoor misschien het gevoel dat je anders bent dan andere kinderen.

Berichtjes houden je wakker

Op jouw leeftijd groeien je hersenen nog. Je hebt per nacht tussen de 10 en 12 uur slaap nodig om je hersenen goed te kunnen laten groeien.

Je nachtrust wordt verstoord als je je telefoon mee naar bed neemt.

Je wordt dan wakker gehouden doordat er steeds berichtjes binnenkomen.

Minder snel moe door je telefoonscherm ILLUSTRATIE: COPAL EN CONSORTEN

ROTTERDAM – Marieke van het Centrum voor Jeugd en Gezin reageert iedere maand in Jong010 op een vraag of probleem van een leerling of klas.

Ze beantwoordt deze maand de vraag van Hannah (12). TEKST: SUZANNE HUIG

Marieke beantwoordt ingestuurde brieven. FOTO: PETER SNATERSE Heb jij een vraag aan Marieke of zit je ergens mee? Stuur een mail naar REDACTIE@JONG010.NL of stuur een brief naar Jong010, Overschieseweg 10G, 3044 EE Rotterdam.

RECHTEN VAN KINDEREN BIJ EEN SCHEIDING ROTTERDAM – Alle kinderen hebben rechten. Kinderrechten zijn afspraken over hoe iedereen met kinderen moet omgaan. Stans is de Rotterdamse kinderombudsman. De kinderombudsman controleert of iedereen in Rotterdam zich aan de kinderrechten houdt en ze respecteert.

De leerlingen van groep 8 van basisschool De Ark praatten met Stans over de rechten van kinderen bij een scheiding. TEKST: SUZANNE HUIG

Het licht van je telefoonscherm verstoort je nachtrust ook. Je hersenen maken een stofje aan als het donker wordt. Het stofje zorgt ervoor dat je moe wordt en in slaap kunt vallen. Het licht van je telefoonscherm zorgt ervoor dat dit stofje niet goed aangemaakt kan worden. Je wordt daardoor minder snel moe en kunt moeite krijgen om in slaap te vallen.

Je kunt je niet goed concentreren op school als je te weinig slaapt. Om dit te voorkomen, is het goed om een halfuur voordat je gaat slapen niet meer op je beeldscherm te kijken.

Uitleggen waarom je niet antwoordt

Je schrijft dat je het gevoel hebt dat kinderen je minder leuk vinden omdat je ’s avonds niet reageert in de groepsapp. Is dat echt zo? Heb je het al eens aan de kinderen gevraagd? Je kunt hen uitleggen waarom je ’s avonds niet antwoordt. Misschien vinden zij het helemaal niet erg als je de volgende ochtend reageert.

DIT ARTIKEL IS GEMAAKT IN SAMENWERKING MET

Groetjes, Marieke

‘Eén van de kinderrechten is dat ieder kind het recht heeft om bij zijn of haar ouders te leven en om met beide ouders om te gaan’, vertelt Zana (11). Stans: ‘Sommige kinderen kunnen door een echtscheiding niet bij allebei hun ouders wonen. Kinderen hebben dan recht op contact met beide ouders. Alleen als één van de ouders echt niet goed met het kind omgaat, hoeft het kind daar geen contact mee te hebben.’ Zana: ‘Mijn ouders zijn vanaf mijn geboorte gescheiden.

Ik ben het dus gewend dat mijn ouders niet bij elkaar wonen.

Ik zie en spreek allebei mijn ouders.

Ik vind dat heel fijn.’

De wensen van een kind

Daniël (11): ‘Als ouders gaan scheiden, worden er afspraken gemaakt over waar een kind gaat wonen en naar school gaat.’ ‘Het is belangrijk dat een kind zijn of haar eigen mening geeft. Een kind mag vertellen wat hij of zij fijn vindt.

Een kind mag bijvoorbeeld vertellen waar hij of zij wanneer wil wonen.

Uiteindelijk neemt een rechter de beslissing. Een rechter kan naar een oplossing zoeken die zo fijn mogelijk is voor het kind’, legt Stans uit.

Izumi (11): ‘Er zijn speciale plekken waar een kind zonder zijn moeder

Leerlingen uit groep 8 met Stans. FOTO: ARJEN JAN STADA

Je kunt van 09:00 uur tot 16:00 uur gratis bellen naar 0800 2345 111

Je kunt een WhatsApp-bericht sturen naar 06-58073580

Of kom naar het spreekuur van de kinderombudsman.

of vader zijn eigen verhaal kan vertellen. Een kind kan dan echt zijn eigen wensen vertellen.’

Hulp van de kinderombudsman

‘De kinderombudsman is onpartijdig.

Ieder kind kan haar vertrouwen. Ze bekijkt per situatie welke rechten een kind heeft’, zegt Assya (11).

Stans: ‘Ik kan bijvoorbeeld aan hulpverleners vragen om een kind te helpen als een scheiding problemen veroorzaakt. Ik kan een kind ook helpen door samen met hem of haar een brief te schrijven aan de rechter.’ Sami (12): ‘Ik vind het belangrijk dat ieder kind iemand heeft die hij of zij vertrouwt en waarmee hij of zij kan praten. Ik zou zelf hulp vragen aan mijn juf.’

Kijk voor meer informatie op WWW.KINDEROMBUDSMANROTTERDAM.NL

JANUARI 2020 NOORD – In de winter is het voor vogels lastiger om buiten eten te vinden.

De leerlingen van groep 5 tot en met 8 van basisschool Mozaïek maakten daarom vetbollen in Natuurspeeltuin De Speeldernis. TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG ‘De meeste vogels eten zaden, pitten, fruit en insecten. Zaden, pitten en fruit komen in de winter niet veel voor. Insecten kruipen in de winter weg. Het is daarom belangrijk dat wij vetbollen maken voor de vogels. De vogels hebben anders misschien niet genoeg eten’, zegt Mona (8).

De leerlingen duwen voorzichtig een takje door hun vetbol heen en hangen de vetbol in een boom.

De leerlingen kneden zaden door het vet heen.

Vetbol met zaadjes

Alle leerlingen krijgen een bolletje hard vet. Op tafel staat een bak met maïs, graan en zonnebloempitten. ‘We rollen ons bolletje door de zaden heen. We kneden onze vetbol daarna goed en rollen hem nog een keer door de zaden heen. De zaadjes zitten daardoor ook aan de binnenkant van de bol’, legt Fatima (9) uit.

In bomen hangen

De leerlingen duwen voorzichtig een takje door hun vetbol heen. ‘We maken aan het takje een touwtje vast zodat we de vetbollen in bomen kunnen hangen’, zegt Aya (9). ‘Vogels eten het liefst in een boom. Ze worden daar niet zo snel gezien en aangevallen door roofvogels’, zegt Markuss (8).

Een extra pinda

De leerlingen hangen hun vetbollen in de bomen rondom Natuurspeeltuin De Speeldernis. Ezechiën (9): ‘Ik weet zeker dat de mussen, duiven, kraaien, koolmezen en halsbandparkieten uit de buurt van onze vetbollen gaan genieten.’

‘Halsbandparkietjes houden erg van pinda’s. Ik stop voor hen nog een pinda in mijn vetbol’, zegt Alicja (8).

ROTTERDAM – Elif (8) heeft een poes als huisdier. ‘Mijn poes heet Lexie. Ze is 3 jaar oud. We kregen Lexie toen ze 6 weken oud was. Ik ben sinds dat moment gek op Lexie.

Ik vind haar heel schattig en lief’, zegt Elif.

TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG

‘Lexie krijgt iedere dag een schaaltje kattenbrokken en een schaaltje water. Iedere week maken we haar kattenbak schoon. Lexie maakt zichzelf schoon. Ze likt aan een pootje. Met dat pootje wast ze zichzelf daarna’, vertelt Elif.

Iedere dag spelen

Elif: ‘Ik speel iedere dag met Lexie. Ik zwaai bijvoorbeeld met een touwtje. Ze komt dan op het touwtje af en probeert het te pakken. Ik vind het belangrijk om met Lexie te spelen. Lexie kan dan even haar energie kwijt. Als ze niet speelt, rent ze ’s avonds rondjes door het huis omdat ze nog te veel energie heeft.’

Elif: ‘We spelen vaak samen op het kleed.’

Knuffelen en kopjes geven

‘Ik knuffel iedere ochtend, middag en avond met Lexie. Ik aai haar meestal over haar kopje.

Ik vind het fijn om met haar te knuffelen omdat haar vacht heel zacht is. Lexie laat zien dat ze mij lief vindt door kopjes te geven.

Ze geeft een kopje als ze met haar hoofd een tikje tegen mijn arm of been geeft’, legt Elif uit.

Kijken hoe ze zich voelt Elif knuffelt iedere dag met Lexie.

‘Een poes kun je niets leren. Lexie doet wat zij zelf wil. Ik kijk altijd goed naar Lexie zodat ik weet hoe ze zich voelt. Als ze gromt, geeft ze aan dat ze iets niet leuk vindt. Ze is bang als ze haar oortjes naar achteren doet en haar haren overeind staan. Ze is niet blij als haar staart omlaaggaat.’

JANUARI 2020

Mandy traint 17 uur per week.

ROTTERDAM – Mandy (9) is een talent in kunstschaatsen. ‘Kunstschaatsen is een soort ballet op het ijs. Kunstschaatsers schaatsen figuren, maken pirouettes en doen sprongen op muziek. Ik vind het heel leuk om te dansen op het ijs. Ik voel me dan een ijsprinses’, zegt Mandy. TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG

Talentenstatus

Mandy: ‘Ik doe ongeveer 1 keer per maand mee aan een wedstrijd. Kunstrijders schaatsen tijdens een wedstrijd een kür op muziek. Een kür is een soort dans van verschillende figuren en sprongen achter elkaar. Ik krijg voor ieder figuur en voor iedere sprong die ik maak een punt. Ik krijg een strafpunt voor iedere fout die ik maak. De persoon die de meeste punten heeft, wint.’

17 uur trainen

‘Ik zit bij de 8 beste kunstrijders van Nederland in mijn categorie. Ik heb sinds afgelopen zomer een talentenstatus van de Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond (KNSB). Ik mag daardoor onder schooltijd aan mijn talent werken’, legt Mandy uit.

‘Ik train 17 uur per week. Ik oefen figuren en sprongen op de schaatsbaan. Ik krijg balletles om sierlijke bewegingen te oefenen.

En ik krijg conditietraining, zodat ik een goed uithoudingsvermogen heb op het ijs. Het is mijn droom om mee te doen aan de Olympische Spelen en om wereldkampioen te worden. Ik wil mijn droom uit laten komen, dus ik ga ervoor’, vertelt Mandy.

Niet opgeven

Mandy: ‘Ik heb veel doorzettingsvermogen.

Ik geef niet op. Ik word soms verdrietig of boos als een oefening niet lukt. Ik ga dan even zitten om rustig te worden. Ik oefen weer verder als ik rustig ben. Ik blijf doorgaan totdat iets lukt. Ik ben blij als iets uiteindelijk lukt. Ik geef mezelf dan een compliment. Ik zeg dan tegen mezelf: ‘Goed gedaan Mandy, ga zo door!’’

PIROUETTE

Een beweging waarbij je ronddraait op 1 been.

KRALINGEN-CROOSWIJK – Sjoerd (12) zit op langebaanschaatsen bij Schaatsvereniging Rotterdam.

‘Het is bij langebaanschaatsen de bedoeling dat je zo snel mogelijk een bepaalde afstand schaatst op een ijsbaan van 400 meter. Ik vind het leuk om hard over het ijs te glijden. De snelheid geeft me een heel fijn gevoel’, vertelt Sjoerd. TEKST: SUZANNE HUIG ‘Ik train van oktober tot eind maart 1 keer per week op schaatsbaan De Uithof in Den Haag. In december, januari en februari staat Schaatsbaan Rotterdam er. Ik train dan ook 1 keer per week op Schaatsbaan Rotterdam. In het zomerseizoen van april tot en met september zijn er geen schaatstrainingen. Ik vind het belangrijk om in de zomer ook te trainen, want ik wil graag steeds beter worden. Ik skate daarom 1 keer per week in de zomer. Skaten lijkt op schaatsen. Ik maak tijdens het skaten bijna dezelfde bewegingen’, vertelt Sjoerd.

Wedstrijden en persoonlijke records

Sjoerd: ‘Ik schaats in de winter ongeveer 1 keer per week een wedstrijd. De afstanden zijn verschillend per wedstrijd. Ik schaats tijdens wedstrijden afstanden van 100 meter, 300 meter, 500 meter, 700 meter of 1.000 meter. Mijn persoonlijke record op de 500 meter is 49,60 seconden. Mijn persoonlijke record op de 1.000 meter is 1 minuut en 42 seconden. Ik vind het heel leuk dat ik tijdens een wedstrijd kan laten zien wat ik kan.

Ik ben blij als ik een persoonlijk record schaats. Ik ben dan trots dat ik mezelf heb verbeterd.’

Sjoerd traint op Schaatsbaan Rotterdam.

FOTO’S: ARJEN JAN STADA

Hard door de bochten

‘Mijn tactiek is om te versnellen in de bochten.

Ik ben goed in de bochten. Ik zet in de bochten extra hard af. Ik maak me dan heel klein. Ik zorg dat mijn knieën in een hoek van 90 graden staan.

Ik hang met mijn bovenlichaam naar voren. Ik houd mijn hand die aan de binnenkant van de baan zit, op mijn rug. Ik zwaai met mijn andere arm langs mijn lichaam. Ik ga daardoor heel hard door de bochten heen’, legt Sjoerd uit.

PERSOONLIJK RECORD

De beste prestatie van iemand.

JANUARI 2020

Vind jij het leuk om voor te lezen of voorgelezen te worden?

ROTTERDAM – Van 22 januari tot en met 1 februari zijn de Nationale Voorleesdagen. Op basisscholen en in bibliotheken wordt tijdens de Nationale Voorleesdagen extra voorgelezen. Vind jij het leuk om voor te lezen of voorgelezen te worden? TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG

‘Ik vind het leuk om voor te lezen. Ik voel me trots als ik merk dat mensen naar mijn verhaal luisteren.

Ik laat mijn luisteraars het verhaal echt beleven. Ik laat de luisteraars bijvoorbeeld schrikken als de hoofdpersoon in het boek schrikt.’

‘Ik vind het niet fijn om voor te lezen of voorgelezen te worden. Ik lees het liefst als ik alleen ben. Ik kan dan op mijn eigen tempo lezen. En ik kan woorden opzoeken in een woordenboek als ik ze niet begrijp. Dat vind ik fijn.’

‘Ik lees weleens voor aan mijn nichtjes of aan mijn moeder. Ik word ook weleens voorgelezen door mijn juf of moeder.

Ik vind het belangrijk dat iemand niet te snel en niet te langzaam praat als hij of zij voorleest.

Ik vind het saai om te luisteren als iemand te langzaam praat.

Ik kan het verhaal niet volgen iemand te snel praat.’

Wayush (12) ‘Ik vind het leuk om voor te lezen. Ik maak het voor de luisteraars leuk om naar mij te luisteren doordat ik een klein toneelstuk van het verhaal maak.

Ik verplaats me in de personen in het boek en gebruik voor iedere persoon een ander stemmetje.’

Kailash (10)

Shruti (10)

Raicherie (11)

Rohan (11)

Arjun (10)

‘Ik vind het leuk om voor te lezen omdat ik dan de aandacht van mensen krijg. Ik zorg dat ik niet saai voorlees door op verschillende tonen voor te lezen.’

Vind jij het leuk om voor te lezen of voorgelezen te worden?

‘Ik vind het fijn om voorgelezen te worden door mijn moeder of juf. Ik kan dan lekker ontspannen. Ik vind het belangrijk dat de persoon die voorleest de plaatjes in het boek aan mij laat zien. De plaatjes helpen mij meestal om een verhaal goed te begrijpen.’

Welk spel spelen Pepijn, Bart en Rafael met mevrouw Klein? PAGINA 4 Wat is het beroep van Albert-Jan? PAGINA 4

Nathan heeft autisme. Waarmee heeft hij daardoor moeite? PAGINA 5 Douaniers controleren onder andere of mensen drugs smokkelen.

Waar controleren ze nog meer op? PAGINA 6 Waardoor kunnen sommige kinderen niet bij allebei hun ouders wonen? PAGINA 7

HET ANTWOORD VAN DE PUZZEL VAN DECEMBER IS: ELFENBANKJE. DE WINNAAR IS JULIA (9).

GEFELICITEERD! Wil je nog meer puzzelen?

Kijk dan eens op PUZZELCORNER.NL voor meer leuke puzzels!

In welke periode is het voor vogels lastiger om buiten eten te vinden? PAGINA 8 Elif heeft een poes als huisdier. Hoe heet de poes? PAGINA 8

Hoe noem je een dans op het ijs van verschillende figuren en sprongen achter elkaar?

PAGINA 9

Welke sport lijkt volgens Sjoerd op schaatsen? PAGINA 9 Zout zorgt er bijvoorbeeld voor dat je … en zenuwcellen goed werken. PAGINA 11 Wat is een ander woord voor: ‘je aandacht bij één ding houden, niet afgeleid raken’?

PAGINA 12

JANUARI 2020

‘Een portretfoto is een foto waar je herkenbaar op staat. Het is een foto van alleen je gezicht, je bovenlichaam of je hele lichaam. Ik kies ervoor om met mijn bovenlichaam op de foto te gaan.’

‘Je kunt een staande of liggende foto maken. Een staande foto is een verticale foto. Een liggende foto is een horizontale foto. Ik vind een staande foto het best passen bij een portretfoto.’

CENTRUM – Shaker (11) zit bij Club Media van SKVR. Hij legt stap voor stap uit hoe je iemand een mooie portretfoto van je kunt laten maken.

TEKST: ANGELIQUE VAN TILBURG FOTO'S: PETER SNATERSE

‘Je kunt verschillende houdingen en gezichtsuitdrukkingen uitproberen. Wil je bijvoorbeeld zitten of staan? Sta je recht of gedraaid voor de camera? Waar houd je je handen? Kijk je blij of serieus? Ik probeer verschillende dingen uit.’

‘Bedenk of je de foto van onderaf, op ooghoogte of van bovenaf wilt laten maken. Ik vind het leuk als mijn portretfoto van onderaf wordt genomen.

De fotograaf moet daarvoor op de grond zitten.’

‘Ik sta het mooist op de foto als ik gedraaid naar de camera sta, mijn armen over elkaar doe en serieus kijk.

Dit is mijn portretfoto!’

Wil jij dansen, muziek maken, creatieve lessen volgen, toneelspelen of zingen?

Kijk voor meer informatie op: HTTPS://JEUGDFONDSSPORTENCULTUUR.NL/FONDSEN/ROTTERDAM

Of vraag of er bij jou op school een contactpersoon is van het Jeugdfonds Sport & Cultuur Rotterdam.

ROTTERDAM – In eten en drinken zitten verschillende stoffen die goed voor je zijn. Deze stoffen helpen je om te groeien, om gezond te blijven of om energie te krijgen. Zout zorgt er bijvoorbeeld voor dat je spiercellen en zenuwcellen goed werken.

Zout zorgt ook voor een goede bloeddruk en genoeg vocht in je lichaam. Te veel zout kan zorgen voor een hoge bloeddruk. In kant-en-klare producten zit vaak veel zout. Het is daarom gezonder om verse producten te eten. Ruby (11) en Beatriz (11) maken pasta met tomatensaus van verse tomaten.

TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG

Beatriz: ‘Ik snijd een kruisje in de tomaten.’

‘We doen een klein beetje olie in een pan. We doen de tomaten daarna in de pan. We laten de tomaten sudderen totdat het een prutje wordt. We doen de gesneden kruiden bij de tomaten in de pan’, zegt Beatriz.

Pasta met tomatensaus

‘We verwijderen de velletjes van de tomaten met een mesje. We snijden de tomaten daarna in stukjes’, zegt Ruby.

Ruby: ‘Ik dompel de tomaten daarna 30 seconden in net geen kokend water. Ik spoel de tomaten daarna af onder de koude kraan.’

Ruby: ‘We zetten 1 liter water op de één na hoogste stand van de kookplaat. We doen de pasta in de pan als het water kookt. Ik giet een beetje olijfolie in de pan. De olie zorgt ervoor dat de pasta niet aan elkaar plakt.

We koken de pasta in 8 minuten gaar.

We gieten de pasta af.’

‘We snijden oregano, basilicum en rozemarijn in kleine stukjes’, zegt Beatriz.

Ruby: ‘We mengen de pasta en zelfgemaakte saus door elkaar op een bord.

Ons gerecht is klaar.’

JANUARI 2020

ROTTERDAM – De gemeente Rotterdam vindt het belangrijk dat alle kinderen sporten. Alle basisschoolleerlingen krijgen gymles onder schooltijd. Sommige leerlingen krijgen daarnaast extra sportlessen. Tekst: Suzanne Huig

NOORD – Stichting Schoolschaak Rotterdam vindt het belangrijk dat leerlingen schaken op school. Volgens de stichting zorgt schaken ervoor dat je je beter kunt concentreren.

Leerlingen van Daltonschool De Margriet kunnen iedere donderdagmiddag na schooltijd leren schaken van schaakmeester Ruud. Tekst: Suzanne Huig ‘Schaken is een bordspel. 2 personen nemen het met schaakstukken tegen elkaar op. Ze doen om de beurt een zet. Het doel van schaken is om de koning van de tegenstander schaakmat te zetten’, legt Warre (11) uit.

Schaakmat zetten Rifka (9): ‘Je staat schaak als je koning wordt aangevallen. Je kunt dan 3 dingen doen om te voorkomen dat je verliest. Je kunt jezelf verdedigen door er een stuk tussen te zetten. Je kunt weglopen met je koning.

Of je kunt het aanvallende stuk slaan. Dat betekent dat je het stuk van je tegenstander weghaalt. Als je geen van die 3 dingen kunt doen, sta je schaakmat.

Je hebt dan verloren.’

Goed concentreren ‘Ik let tijdens het schaken heel goed op mijn schaakstukken. Ik kijk voor iedere zet of er een schaakstuk in gevaar is. Als dat zo is, moet ik mezelf verdedigen.

Als mijn schaakstukken niet in gevaar zijn, val ik aan’, legt Faas (8) uit. ‘Ik ben tijdens het schaken rustig en kijk heel goed naar het schaakbord. Ik verlies als ik niet goed kijk wat mijn tegenstander doet. Ik leer door te schaken hoe ik me goed kan concentreren. Ik kan me daardoor in de klas ook goed concentreren’, vertelt Warre.

Nadenken voordat je iets doet Lucas (9): ‘Iedere stap die je zet, heeft een gevolg voor het spel. Ik heb daardoor geleerd om vooruit te denken. Ik bedenk me steeds wat mijn tegenstander zal gaan doen.’ Alice (9): ‘Ik leer door het schaken ook goed en rustig na te denken bij andere dingen die ik doe. Ik maak minder fouten als ik goed nadenk voordat ik iets doe. Ik vind dat heel fijn. Ik vind daarom dat alle kinderen op school moeten leren schaken.’

Faas krijgt tips van meester Ruud.

Foto’s: Peter Snaterse

CONCENTREREN

Rifka.

Samenwerken en elkaar aanmoedigen ‘We spelen Mario Kart Deluxe.

We racen steeds een ander parcours’, zegt Liudas (10). ‘We racen meestal met zijn tweeën of vieren tegen een groep onbekenden. We overleggen met elkaar en geven elkaar tips. We leren daardoor samen te werken’, vertelt Aytuğ. ‘Ik vind het belangrijk dat we elkaar leren aanmoedigen. Ik vind het zelf ook fijn om te horen dat ik iets goed doe’, zegt Sil-Jayno.

FEIJENOORD – Leerlingen van 6 basisscholen in Rotterdam krijgen esportlessen. Esporten is wedstrijden gamen.

Bijvoorbeeld het spel FIFA of Mario Kart.

Een groepje leerlingen van groep 6A van basisschool De Nieuwe Haven krijgt iedere maandag esportles van meester Nolan en meester Donny. Tekst: Suzanne Huig ‘We spelen in teamverband en we trainen om beter te worden. Ik vind het daarom een echte sport’, zegt Umut (9). Aytuğ (9): ‘Ik vind het gezellig dat ik tijdens de lessen met mijn klasgenoten game.’

Lichaam opwarmen De leerlingen beginnen met zichzelf op te warmen. Sil-Jayno (9): ‘We warmen ons op door oefeningen te doen die de karakters in het spel ook doen. We maken ons bijvoorbeeld klein of springen in de lucht. In het spel doe je dat bijvoorbeeld om voorwerpen te ontwijken.’

Umut: ‘Het is voor ons lichaam belangrijk dat we bewegen. We bewegen tijdens het gamen alleen onze handen. Ik vind het daarom goed dat we beginnen met oefeningen.’

Vind jij dat alle basisschoolleerlingen schaakles en esportles moeten krijgen?

Tekst en foto's: Suzanne Huig

De leerlingen beginnen met een opwarming. Foto’s: Peter Snaterse YANNICK (9): ‘Ik vind dat alle kinderen op school schaakles en esportles moeten krijgen.

Leerlingen kunnen op een leuke manier veel leren van schaken en esporten. Ze leren door schaaklessen rustig nadenken. En ze leren door esportlessen Engels, want de meeste games zijn Engelstalig.’

Je aandacht bij één ding houden. Niet afgeleid raken.

Beter leren gamen Aytuğ: ‘Ik word door de esportlessen beter in gamen. Ik heb bijvoorbeeld geleerd dat ik het beste een klein karakter kan kiezen. Een klein karakter heeft een hoge acceleratie. Dat betekent dat hij snel weg kan rijden vanuit stilstand. Sommige parcoursen hebben veel obstakels. Het is dan belangrijk dat je een karakter hebt dat snel weg kan rijden als hij stil komt te staan bij een obstakel.’ Umut: ‘Ik heb geleerd sneller te reageren en sneller de juiste knopjes op de controller te vinden.’

De leerlingen vormen een team en racen tegen onbekenden SUNAINA (9): ‘Ik vind dat kinderen op school geen schaakles en esportles moeten krijgen. Ik vind dat kinderen moeten schaken en gamen in hun vrije tijd. Ik denk dat je op school het meeste leert als je gewone lessen krijgt en geen spelletjes speelt.’

Vind jij dat alle basisschoolleerlingen schaakles en esportles moeten krijgen?