Oppervlaktetechnieken mei 2014

13 14

20

Betekenis NEN EN 1090 voor oppervlaktetechniek

Samen kansen pakken: Indufinish/Meerveldhoven-De Run

Galvanodirecteur: “Fuik de certificering�

Qualicoat- en Qualisteelcoatbedrijf Tilcoating

Inschrijving ION Borghardt Award gestart

5 | 58 e jaargang | mei 2014

Het vakblad voor de professional thema Meten/Inspecteren

22

26

Producent en ontwikkelaar van chemische oppervlaktebehandelingsproducten MAVOM is sinds 1938 een begrip in de markt van de chemische oppervlaktebehandeling. Onze sterke marktpositie in de huidige markt hebben we te danken aan de in 75 jaar opgebouwde ervaring en expertise in ons vakgebied.

Onze kracht ligt onder andere in een constante productontwikkeling en een eigen laboratorium waar kwaliteitscontroles en serviceactiviteiten worden uitgevoerd.

Hierdoor kunnen wij onze klanten technische ondersteuning en oplossingen op maat aanbieden.

MAVOM b.v.

Postbus 5 - 2400 AA Alphen a/d Rijn Tel. 0172-436361 - Fax. 0172-420310 info@mavom.nl - www.mavom.nl MAVOM n.v.

Molenberglei 14 - 2627 Schelle Tel. 03 880 07 60 - Fax. 03 880 07 80 info@mavom.be - www.mavom.be 2 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

CoLoFon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de Vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION).

Verschijnt elfmaal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren. redactie Jetvertising (hoofdredactie) Redactieteam: E.J.D. Uittenbroek (hoofdredacteur), T. Uittenbroek (redactieassistente), J. van Peperstraten, redacteur. realisatie E.J.D. Uittenbroek (technische journalistiek buitenland en binnenland), C. Versteeg (opmaak), C. Berenbak (journalistiek binnenland), D. Driesenaar (journalistiek binnenland) J. Oonk (technische journalistiek binnenland), Jaap van Peperstraten (journalistiek binnenland) A. van Wijck (technologische journalistiek). redactieadviesraad Hans Bosveld (Vereniging ION), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Gerard Rutjes (Vereniging ION-docent), Egbert Stremmelaar (Vereniging ION), Hans van der Veen, Jan Westerveld (Kluthe Benelux), Adrie Winkelaar (CTC Consult)

abonnementen Abonnementsprijs: € 87,50, buitenland: € 87,50 Kortingsregeling leden ingenieursvereniging KIVI/NIRIA: 50%.

Abonnementen kunnen ieder moment ingaan en worden genoteerd tot wederopzegging, U ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging. Bij niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen de voor dat nieuwe jaar geldende abonnementsprijs. Opzeggingen en adreswijzigingen kunt u mailen naar info@vereniging-ion.nl of invullen op www.oppervlaktetechnieken. com advertentieverkoop Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Vincent IJff: vincent@jetvertising.nl after-sales: advertenties@jetvertising.nl opmaak Projekt C, www.projektc.nl druk Senefelder de Misset, Doetinchem www.senefelder.nl uitgave Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl copyright 2014 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, Vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722

Leeswijzer

Thema meten/ Inspecteren Edward Uit tenbroek | Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

redactieadres Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl

In de rubriek Organische Deklagen belichten we de thema’s Meten en Inspecteren aan de hand van een Qualicoat/Qualisteelcoat-bedrijf dat deze maand zijn NEN EN 1090-certificaat mocht ontvangen (“Het moet élke dag goed zijn”). Over die norm is meer te lezen in de rubriek Algemeen, op basis van een informatiemiddag die nabeschoud wordt (“Wat betekent de NEN EN 1090 voor oppervlaktebehandelaars?”). Een artikel waar ik bijzondere herinneringen bij heb, is in Algemeen geplaatst: “Vertrouw maar controleer (1)”, over de NACE coatinginspecteurskwalificatie. Een boeiende en afwisselende trainingsweek, en je bent bij goed gevolg internationaal erkend!

Hoe kwaliteitszorg wél en niet moet worden vormgegeven, is te lezen in de rubriek Gespot en in het thema-artikel “Fuik de certificering”. Of vakblad Oppervlaktetechnieken zelf zijn ‘afnemers’ nog tevreden weet te houden, zien we in de bespreking van het lezerskringonderzoek en de ION-ledenenquête!

En zo trekken we weer een blik actualiteit open, geruggensteund door de lezers die massaal respons hebben gegeven op de tevredenheidspeilingen en de enthousiaste adverteerders die er nu al een prachtig beursjaar van willen maken in de aanloop naar de Surface vakbeurs van oktober te ’s- Hertogenbosch! ●

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 3

Column

Een leven lang leren

Egbert Stremmelaar | Directeur vereniging ION (Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland).

Ontwikkelingen gaan snel, heel snel. Ook beroepen die al heel lang bestaan, ontkomen niet aan de introductie van nieuwe technieken en voortschrijdende automatisering.

Ontwikkelingen worden vooral gedreven door verhoging van de efficiency, ons grotere milieubewustzijn en aandacht voor het welzijn van medewerkers. Ook zorgt de hogere levensverwachting voor een verlenging van het arbeidzame bestaan. Daarenboven worden verantwoordelijkheden steeds meer bij de voortbrengende bedrijven gelegd. De tracebility en het borgen van de kwaliteit wordt dus ook steeds meer van bedrijven verwacht.

Met een schooldiploma en wat bedrijfspraktijk kom je er dus niet meer. Gedurende je werkzame leven moet je je bijscholen om waardevol voor de arbeidsmarkt te blijven.

Het reguliere onderwijs kan hier niet voldoende in voorzien. Immers, productietechnieken en producten worden ontwikkeld in het bedrijfsleven. Pas na marktintroductie en na opgedane ervaring zal één en ander in het schoolprogramma ingevoegd worden.

Voor het leren van de basisprincipes is dat voldoende, maar voor het bijblijven in je vak niet. Daarom hebben brancheverenigingen al jaren (technische) cursussen in hun aanbod. Immers, investeren in opleidingen is branchebreed beter te organiseren en financieel aantrekkelijker dan ieder bedrijf voor zich.

Maar het aanbod wijzigt wel. Want we hebben het zowel zakelijk als privé erg druk en we willen daarom niet meer tijd investeren dan strikt noodzakelijk.

Daarom is er steeds meer behoefte aan maatwerkoplossingen. Ook is er naast de gebruikelijke technische cursussen steeds meer behoefte aan niet-technische cursussen.

Vereniging ION heeft daarom een opleidingsmatrix ontwikkeld die zowel voorziet in technische leergangen alsook in niet-technische branchespecifieke opleidingen en maatwerk. Om u daarover te informeren, was er op 22 mei een voorlichtingsbijeenkomst.

Heeft u die gemist? Vraag dan even bij ons na, want wij helpen u graag.

Om bij te blijven in je functie en om te groeien in het bedrijf, moet je blijven investeren in jezelf. Het bedrijf kan dat faciliteren, maar uiteindelijk blijft het je eigen verantwoordelijkheid.

Een leven lang ontwikkelen in je werk betekent een leven lang leren. ●

4 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

Inhoud

14 Applicatie Electrochemie & Metallieke Deklagen 18 Thermisch gespoten aluminium als corrosiebescherming in offshore Helmuth Fischer informeert over het meten van thermisch gespoten metaaldeklagen die toegepast worden voor robuuste corrosiebescherming onder zware omstandigheden.

Bas van Heijst, Sales Manager Helmut Fischer Meettechniek bv

Vereniging ION

36 Lezerskringonderzoek Ook vakbladen laten zich inspecteren en meten hun prestaties. Vakblad Oppervlaktetechnieken presenteert het lezerskringonderzoek dat onder alle lezers gehouden is en de IONledenenquête voor zover die over het blad ging.

Algemeen

20 Fuik de certificering

Het moet élke dag goed zijn Poedercoatspuiterij Tilcoating ontving op 1 mei het NEN EN 1090-certificaat, en kreeg er prompt twee audits achteraan: voor Qualicoat en voor Qualisteelcoat.

Vakblad Oppervlaktetechnieken mocht na het interview alles bijwonen, want kwaliteitsborging dragen ze op het Tilburgse bedrijf graag uit.

Edward Uittenbroek, hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

Wat betekent de NEN-EN 1090 voor oppervlaktebehandelaars?

Op een gezamenlijke informatiemiddag van ION, IfO Nederland, SNS en Zinkinfo Benelux werd uiteengezet wat de NEN EN 1090, die 1 juli van kracht wordt, voor oppervlaktebehandelaars betekent.

Desiree Driesenaar, 3Green

Directeur Ramisch komt regelmatig in de vakpers en geeft lezingen over de ongunstige ketenpositie van oppervlaktebehandelaars, die vaak met elders veroorzaakte problemen opgezadeld worden. Wat is dan de waarde nog van certificering…

Joachim Ramisch, directeur Riesmetall GmbH

Toeleveranciers en geassocieerden 22

Samen kansen pakken Een goede relatie met de toeleverancier is een concurrentiefactor. Als de oppervlaktebehandelaar van nature innovatief ingesteld is, kan dat een duurzame relatie opleveren waar beiden elkaar flink vooruit helpen.

Het voorbeeld van Indufinish en de One Stop Shop Anticorrosiecentrum Verzinkerij Meerveldhoven maakt dat duidelijk.

Jaap van peperstraten, Ellemmi Tekstproducties

28 Vertrouw maar controleer (1)

Het Coating Inspection Programme mag wel het vlaggenschip van de cursusvloot van de National Association of Corrosion Engineers NACE genoemd worden. Een week intensief theorie en praktijk, een logboek bijhouden, een meetexamen en een honderden pagina’s dikke lesmap!

Edward Uittenbroek, hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

32 Gespot De variarubriek waarin de veelzijdigheid en waarde van oppervlaktetechniek naar voren komen, ideetjes opgedaan kunnen worden over procesoptimalisatie en soms wat aardige opstekers worden vermeld. Deze keer: kwaliteitszorg zonder papieren tijgers (artikelsamenvatting), Corrosie al meten voordat je het kan zien (lezing), Nut & Noodzaak van Normalisatie (lezing).

39 Terugblik Heikele kwesties, handige ideetjes, terechte vakpromotie en welkome aanmoedigingen.

Edward Uittenbroek, hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

41 Brancheregister Alle belangrijke leveranciers op een rij, ingedeeld naar specialisme.

26

Bij de voorpagina: Duurzame renovatie verzekeringsmaatschappij ASR te Utrecht gestart.

Combinatie van vakmanschap en samenwerking (Artikel “Het moet elke dag goed zijn” in de rubriek Organische deklagen). (Foto: Marc Maas, Alucet)

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 5

B A D A N A LY S E S Voor alle galvanische, beits / activerings- & reinigingsprocessen ISO9001 en luchtvaart gecertificeerd AS9100 ANALYSES | TESTS | PROJECTS | PILOTS | CONTRACT R&D | ENGINEERING | ASSISTANCE EKKERSRIJT 1501 | 5692 AN | Son (bij Eindhoven) T 040-7515249 | F 040-7515306 E lab@innplate.com | W www.innplate.com

Voorbehandelen zonder zware metalen? www.ct-technics.nl

de Kunst van continuïteit ontlakken • reinigen • oppervlakte-behandeling

C&T adv210x74mm.indd 2

technics b.v.

24-10-11- Week 43 09:22

straalcabines vrijstraalhallen werpstraalmachines straalmiddelen bandzaagmachines gereedschappen krimpapparatuur hardingsovens ultrasoon reinigingsystemen sproeiwascabines

+31 (0)74 255 82 82 WWW.LEERING.NL

0380AdvVOM_185x132.indd 1 6 | Oppervlaktetechnieken april 2014

25-04-14 09:41

Agenda

De vorige technische middag uit de serie Falen of Presteren hield de Vereniging metalen VeMet samen met de Contactgroep Fractografie (beide Bond voor Materialenkennis) en de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud NVDO. Personeel van gastheer Shipdock Amsterdam kwam de opkomst van veertig belangstellenden nieuwsgierig aanvullen. Zie de lezing “Corrosie al meten voordat je het kan zien” in de rubriek Gespot.

juni ● Informatieavond anodiseren Bijeenkomst over ontwerptechnische aandachtspunten voor uit te besteden anodiseerwerk, gehouden bij Coatinc Scherpenzeel.

Zie de artikelserie “Overleg maakt het verschil (1)”, Oppervlaktetechnieken van januari, www.Oppervlaktetechnieken.com/archief.

Scherpenzeel, 5 juni, 17:00-20:30 www. Coatinc.com ● O&S/Parts2Clean Vakbeurs Oberflächen und Schichten in combinatie met de reinigingsvakbeurs Parts2Clean.

24-26 juni, Stuttgart www.OundS-messe.de

september ● TIV Hardenberg Technisch Industriële Vakbeurs Hardenberg, 2-4 september www.Evenementenhal.nl ● European Technical Coatings Conference (voorheen Eurocoat) Lakcongres van de Europese koepel van verftechniciverenigingen 3-5 september 2014, Keulen (D) www.ETCC20142014.org ● Eurocorr Congres van de European Federation of Corrosion EFC 8-12 september, Pisa (It.) www.Eurocorr.2014.org ● ZVO Oberflächentage Galvanocongres van de Zentallverband Oberflächentechnik 18-19 september, Düsseldorf/Neuss (D) www.ZVO.org

● Novel Biocide Technology Congres van congresorganisator Vincentz Network 29-30 september, Düsseldorf (D) www.European-Coatings.com/events ● Studiemiddag NVVT: “Selectie van ETCC voordrachten” Studiemiddag van de Nederlandse Vereniging van Verftechnici NVVT 30 september, Nieuwegein www.NVVT-Nederland.nl

oktober ● Surface 2014 Vakbeurs voor oppervlaktetechniek, georganiseerd door VOM en 2XPO 7-9 oktober, Brabanthallen ’s-Hertogenbosch www.SurfaceVakbeurs.nl ● Energie 2014 Vakbeurs voor duurzame energieopwekking en energiebesparing 7-9 oktober, Brabanthallen ’s-Hertogenbosch www.EnergieVakbeurs.nl Architectural Coatings Congres van congresorganisator Vincentz Network 14-15 oktober, Düsseldorf (D) www.European-Coatings.com/events Biobased Materials for Industrial Coatings Congres van congresorganisator Vincentz Network 8-9 december, Düsseldorf (D) www.European-Coatings.com/events

5 juni Algemene ledenvergadering ION Op 5 juni vindt de ledenvergadering plaats van ION, Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland. Op 12 december werden op de ledenvergadering van de toenmalige VOM, voorloper van ION, de nieuwe voorzitter Rik van Thiel en de nieuwe directeur Egbert Stremmelaar bekendgemaakt. Op 5 juni zal er veel nieuws zijn over de bestuurlijke structuur zoals die is vormgegeven sinds de branches VISEM, STANOD, NGO-SBG en Stichting Email zich ophieven en in ION opgingen.

Een niet te missen vergadering dus!

5 juni, 13.30, Van der Valk Vianen www.vereniging-ION.nl

Metalen op zee 26 juni, Nieuw Lekkerland Jaarlijkse VeMet-dag inclusief ledenvergadering van de Vereniging Metalen, bij Bayards Aluminium Constructies bv. De jaarlijkse VeMetdag brengt bedrijven, onderwijs en metaalkundigen bij elkaar om over verschillende metaalkundige onderwerpen met elkaar van gedachten te wisselen, met als leidraad enkele lezingen over toepassingen van en onderzoek aan metalen. De eerste Luiten Stagebeurs wordt uitgereikt. www.VeMet.nl

Oppervlaktetechnieken April 2014 | 7

kort Nieuws Oppervlaktebehandelaars in april minder positief dan in maart Situatie in de Oppervlaktebehandeling in april wel veel beter dan de totale industrie Nieuwegein, 7 mei 2014 Uit de laatste meting van de ION BrancheBarometer Oppervlaktebehandeling (i.s.m. MCB) blijkt dat de inkoopmanagers in de metaalbewerkende branche ‘Oppervlaktebehandeling’ in april minder positief dan in maart zijn over de groei in de branche: indexscore 64,7 versus 69,8.

De branche ontwikkelde zich in april wel veel beter dan de totale Nederlandse industrie (53,4, wordt maandelijks door branchevereniging Nevi gemeten). Omdat een score hoger dan 50 ‘groei’ betekent, kan geconcludeerd worden dat er in de Oppervlaktebehandeling (maar ook in de industrie algemeen) sprake is van groei. De BrancheBarometer Oppervlaktebehandeling van de Vereniging ION (i.s.m. MCB) is (evenals de Nevi Inkoopmanagersindex) opgebouwd uit vijf componenten. Met betrekking tot de ontwikkeling in april ten opzichte van maart zijn met betrekking tot deze componenten de

volgende conclusies te trekken: • De productie in de branche Oppervlaktebehandeling ontwikkelt zich vrijwel hetzelfde ten opzichte van vorige maand; • Over de orders denken de inkopers minder positief; • De levertijd van de leveranciers is veel korter; • De voorraden eindproduct nemen flink toe; • Over de werkgelegenheid denkt men veel minder positief.

De inkoopprijzen, geen onderdeel van de totale BrancheBarometer, zijn vrijwel hetzelfde volgens de inkopers ten opzichte van vorige maand.

Ten opzichte van de totale industrie (Nevi) zijn de volgende conclusies te trekken m.b.t de verschillende aspecten in de afgelopen maand: • Het productieniveau is in de Oppervlaktebehandeling in april veel beter dan in de totale industrie; • Het orderniveau is veel beter;

Opmerking: de relatieve vlakheid van de Nevi-lijn is te verklaren door de grote verscheidenheid aan industrieën waaruit deze is opgebouwd.

Nieuwe leden

• De levertijden van de leveranciers zijn veel langer; • De voorraadniveaus in de Oppervlaktebehandeling zijn flink hoger; • Over de werkgelegenheid denken de inkopers veel positiever.

De inkoopprijzen, geen onderdeel van de totale BrancheBarometer, zijn in de Oppervlaktebehandeling relatief flink hoger dan in de totale industrie.

Nieuwe deelnemers aan de BrancheBarometer (mits oppervlaktebehandelaar) zijn van harte welkom: ze krijgen sneller en specifiekere resultaten. Meld je aan via http://www.formdesk. nl/vom/abonnee. Bent u leverancier voor de oppervlaktebehandelende industrie of wilt u het persbericht maandelijks ontvangen, meld u dan gratis aan via http://www.formdesk.nl/ vom/pers.

Over de ION BrancheBarometer Oppervlaktebehandeling De BrancheBarometer Oppervlaktebehandeling wordt elke maand uitgevoerd door inkopers die werkzaam zijn in de Oppervlaktebehandeling (CBS-branchecode 2561). Deze mensen worden maandelijks via e-mail uitgenodigd een vragenlijst bij www.formdesk.nl in te vullen.

Het onderzoek is op dezelfde methodologie gebaseerd als de Nevi Inkoopmanagersindex, bijna 90 jaar geleden ontwikkeld door de Amerikaanse vereniging van inkoopmanagers. ●

Meer informatie www.vereniging-ion.nl www.mcb.nl.

Sinds de laatste vermelding zijn de volgende nieuwe leden toegetreden tot Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland:

Koninklijke Gazelle

Keuter Poedercoating bv

P-Laser

Wilhelminaweg 8, 6915 BP Dieren Tel. 0313-429911 info@gazelle.nl www.gazelle.nl Activiteiten: voorbehandelen, natlakken en poedercoaten.

Parallelweg 40, 7741 KB Coevorden Tel. 052-4511810 info@keuterpoedercoating.nl www.keuterpoedercoating.nl Activiteiten: fosfateren, ontvetten en poedercoaten.

Taunusweg 47, B-3550 Munsterbilsen (België) Tel. +31 89 510350 info@p-laser.com www.p-laser.com Activiteiten: Leverancier laserreinigingssystemen.

Wij heten deze nieuwe leden van harte welkom binnen de vereniging.

8 | Oppervlaktetechnieken april 2014

European Aluminium Award 2014

Tijdens de vakbeurs ALUMINIUM 2014, gehouden van 7 t/m 9 oktober 2014 in de Messe Düsseldorf, zal voor de negende keer de European Aluminium Award worden uitgereikt aan bedrijven met een innovatief aluminium product.

In 2014 zullen in totaal zes awards worden uitgereikt voor zowel eindproducten als componenten in de volgende categorieën: A. Design & Lifestyle B. Lighting & Interior C. Building & Architecture D. Aerospace & Automotive E. Marine & Offshore F. Production Techniques, Tools & Machinery De ‘Overall Jury Prize’ zal worden uitgereikt aan de inzending met de meest doorslaggevende bijdrage aan “Aluminium for Future Generations”. Nieuw dit jaar is de ‘publieksprijs’ in de categorie Design & Lifestyle op basis van uitge-

brachte stemmen via het internet en de sociale media. Tot slot worden speciale prijzen voor jong talent uitgereikt. Voor de derde keer is de uitreiking van de ‘Young Designers’-award, met daarnaast dit jaar voor de eerste keer de ‘Young Engineers’-award. Beide awards zijn bestemd voor studenten en ontwerpers, geboren op of na 1 januari 1984, die met creatieve ideeën en nieuwe benaderingen komen. Doel van deze awards is om jong talent te ondersteunen. ●

Meer informatie www.aluminium-award.eu

NCS Glansschaal De NCS Gloss Scale toont verschillende niveaus van glans aan.

Hierdoor is de NCS Gloss Scale uitermate geschikt om als visuele standaardreferentie gebruikt te worden. De Gloss scale heeft grote kleurstalen en is als waaier gepresenteerd, waardoor het eenvoudig is om de stalen tegen een product of materiaaloppervlak te houden om visueel de beste glansgraad te bepalen.

De NCS Gloss Scale heeft de glansstalen in de verschillende neutrale kleuren: wit, lichtgrijs, donkergrijs en zwart. Ieder van deze vier kleuren heeft zeven glansniveaus van mat tot zijdeglans tot hoogglanzend. Bovendien geeft deze tool ook de internationale gestandaardiseerde glanswaarden weer. De NCS Gloss Scale is voor professionals, zoals architecten, product-

ontwikkelaars en designers, verfleveranciers. Klantbezoekers zijn zich bewust van de verhoudingen tussen de glansgraad en het materiaaloppervlak.

Glansgraden: - Sample: Full Matt (gloss level 2), Matt (glosslevel 6), SemiMatt (gloss level 12), Satin Matt, (gloss level 30), Semi-Gloss (gloss level 50), Glossy (gloss level 75) and High Gloss (gloss level 95). Specular gloss, measured according to ISO 2813, 60°. De aAfmetingen van de kleurstalen zijn 100 X 140 mm. ●

Meer informatie www.NCSdesigntools.nl

Nieuwe accessoires van Gritco Equipment Fabrikant van straalapparatuur Gritco Equipment bv te Ridderkerk heeft een nieuwe helmluchtverwarmer en luchtslang op de markt gebracht.

De ‘Hot Air Tube’ verwarmt de ademlucht voor straalhelmen met maar liefst 17°C. In een koud klimaat helpt dit om het comfort van de straler te maximaliseren en de productiviteit te verhogen. De Hot Air Tube is uitgerust met een regelaar waarmee de gebruiker de luchttemperatuur naar wens kan aanpassen. De Hot Air Tube past direct op de slang van de NOVA 2000-straalhelm en met de speciale adapter ook op de Commander- en Panorama-helmen.

Nieuw in het leveringsprogramma is ook de ‘TexFlex’-luchtslang. Deze is sterk en duurzaam,

Warme ademlucht voor de straler

Ultra lichtgewicht luchtslang

en weegt maar 260 gram per meter. Een ultralichtgewicht luchtslang met een lengte van 20 meter 1’ weegt dus slechts 5,2 kg. ●

Meer informatie www.gritco.com

Oppervlaktetechnieken April 2014 | 9

kort Nieuws VOM-Borghardt-laureaat Strabeko 50 jaar!

Strabeko is op 10 mei 1964 opgericht door Piet Eikhout. De naam Strabeko staat voor Straalbedrijf en Konstructie. Insteek was toen, dat wannneer het geld niet verdiend kon worden met staalstralen, het wel zou lukken met het maken van constructie. In de huidige tijd is het goed dat Strabeko de koers van de constructie niet opgegaan is.

Maar wel de kant van het staalstralen en glasparelstralen en het geven van duurzame coatings aan allerlei soorten metaal.

Strabeko won enkele jaren geleden de VOM Borghardt Award, thans bekend als de IONBorghardt Award (zie www.Oppervlaktetechnieken.com/archief, november 2008).

Duurzaamheid is voor Strabeko al 50 jaar verweven in de bedrijfsvoering en is ook voor

de toekomst een belangrijk motto. Dit is te zien aan de aanschaf van installaties tot het inzetten van ontwikkelde poedercoatings. De duurzame coatings bestaan uit het schooperen (basislaag) poedercoaten en natlakken (toplaag). Strabeko heeft als materiaal geen standaard materiaal in grote hoeveelheden, maar coat de zogenaamde grote ‘specials’. Denk aan liftschachten, bruggen, radiatoren en kunstwerken van kunstenaars.

Strabeko is ook een echt familiebedrijf. In 1994 is het bedrijf overgenomen door Ad van den Dries en zoon Erik van den Dries. In 2010 heeft Erik van den Dries het bedrijf volledig overgenomen. Erik heeft als visie een toekomstige uitbreiding van Strabeko waarvoor het huidige buitenterrein volledig benut kan worden. Dit is

ook duurzaam, want het materiaal wordt dan in gesloten cabines onder nog beter arbotechnische omstandigheden gecoat. En de gecoate producten, die eenmaal klaar zijn, worden binnen opgeslagen.

Op 21 maart 2014 heeft Strabeko het 50-jarig jubileum gevierd met een groot feest voor medewerkers, klanten, toeleveranciers, vrienden en familie. Er is ter ere van het 50-jarig bestaan vierduizend euro opgehaald voor het Rode Kruis. ●

Meer informatie Informatie over de oppervlaktebehandelingen/ -bewerkingen en recente nieuwsberichten Is te vinden op www.strabeko.nl.

De corrosie-expert spreekt… efficiënt onderhoud bij windturbines Alle pijlen zijn gericht op duurzame energie.

Windenergie is één van de schoonste en meest kansrijke alternatieven als vervanger van fossiele brandstoffen. De wereld van windenergie is sterk aan het veranderen. Er komen steeds meer en hogere windmolens in Nederland, op land en offshore. Er is grote behoefte aan kennis die bijdraagt aan het voorkomen van materiaalbreuk, corrosie en bescherming van het gebruikte materiaal bij windmolens. Bedrijven staan in de rij voor personeel dat kennis heeft van windenergie. Hogeschool Utrecht en het Platform Integreren van Technologieën organiseren gezamenlijk een bijeenkomst over het ontstaan van corrosie en bescherming van het materiaal in offshore windenergie.

Op 17 juni 2014 gaat Ed Reddering In de ‘De corrosie-expert spreekt...’, in op de vraag hoe u de organisatie kunt helpen met succesvol en efficiënt onderhoud. Wat zijn de belangrijkste thema’s nu en in de toekomst als het gaat om corrosiebestrijding? U hoort over de trends en ontwikkelingen op het gebied van onderhoud bij windturbines, vertaald naar een innovatieve aanpak.

Typische vragen hierbij zijn.

• Doen we de juiste dingen?

• Doen we de dingen op de juiste manier?

10 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

• Is ons huidige ‘business model’ levensvatbaar in de toekomst?

• Hoe bedenken en implementeren we het beste business model voor de toekomst?

• Wat is de impact van deze verandering?

• Waarom loont het om te investeren in het onderhoud van windturbines?

• Hebben we mogelijkheden om de assets beter te beheren?

Spreker

Onderwerpen

Eventvoorzitter

1. Wat is corrosie?

2. Roest op staal 3. Herkenning van roest 4. Voorkomen van corrosie

Ing. Arjan de Bruin heeft ruim 20 jaar ervaring als adviseur bij Innovatie Adviesbureau Van der Meer & Van Tilburg. Onder zijn verantwoordelijkheid zijn in die periode verschillende projecten uitgevoerd op het gebied van kennistransfer, technologie en innovatie. Arjan de Bruin heeft een achtergrond in de industriële techniek en werkt met industriële ondernemingen, universiteiten, hogescholen en brancheverenigingen, beroepsgroepen en Europese, nationale en regionale overheden. ●

Spreker: Ed Reddering (ENDURES) Eventvoorzitter: Arjan de Bruin (Hogeschool Utrecht/ Van der Meer & Tilburg) Datum: dinsdag 17 juni 2014 Tijd: 14.30 - 18.00 uur Borrel: Vanaf 16.30 uur (met aansluitend informatieavond Master en post-hbo opleidingen engineering) Locatie: Hogeschool Utrecht, Koningsbergerstraat 9 in Utrecht Entree: Gratis Aanmelden: www.cursussen.hu.nl

Ir. Ed Reddering is projectmanager failure analysis bij ENDURES (voorheen TNO). Voor het Kennisplatform Oppervlakte-technologie (KPOT) is hij aanspreekpunt voor adviezen op materiaalselectie (in ontwerpfase en in geval van schades) en troubleshooting (schadeanalyses voortkomend uit corrosie of mechanisch falen).

Partners

Nieuwe account manager voor PROTECH -OXYPLAST Sinds 1 april is het verkoopsteam van Oxyplast Belgium nv versterkt met een nieuwe account manager. Steffan Hogenberk heeft heel wat jaren ervaring in de B2B-markt in Nederland, met een laatste uitdaging in de verzinkerijwereld, waarmee reeds een goede basis werd gelegd voor de werkzaamheden binnen de groep. Hij zal voor Oxyplast de regio noord- en middenNederland en Duitsland bewerken. Oxyplast Belgium nv is de Europese hoofdzetel van de Protech-Oxyplast groep die wereldwijd actief is. Recent nog nam de Protech-Oxyplast een

deel van het Japanse Nippon Paint over. Deze vestiging in de VS legt zich vooral toe op het produceren van hoogwaardige lakken voor de automobielindustrie. ●

Meer informatie Steffan Hogenberk Tel.: +31 6 55 22 63 87 shogenberk@oxyplast.be www. oxyplast.be

ISO 55000: Certificeren standpunt Brancheorganisaties Eerder dit jaar werd onder grote en brede belangstelling de nieuwe internationale norm voor het beheer van kapitaalgoederen gelanceerd. De Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO), het Dutch Institute World Class Maintenance (DIWCM) en branchevereniging voor Professioneel Industrieel Onderhoud (Profion) hebben het Nederlandse Normalisatie Instituut (NEN) geholpen bij het opstellen van de Nederlandse bijdrage aan de ISO 55000-norm.

Met de norm kunnen betrokken partijen maximale waarde halen uit hun kapitaalgoederen gedurende hun hele levensloop, van ontwerp tot afvoer/sloop en recycling. De gezamenlijke brancheorganisaties menen dat het werken volgens de ISO 55000 normenserie bijdraagt

aan het optimaal inzetten van schaarse middelen (materialen, mensen en geld) en het beheersen van bedrijfsrisico’s. Eigenaren van kapitaalgoederen, zowel privaat als publiek, doen er goed aan hun bestaande beheerspraktijk te toetsen aan de norm en zo nodig maatregelen te nemen om tekortkomingen te verhelpen.

Het gebruik van een gestandaardiseerde terminologie zal de communicatie tussen partijen in de beheersketen zeker ten goede komen.

NVDO, DIWCM en Profion zijn geen voorstander van verplichte certificering, opgelegd door vergunningverleners, inspecties en/of handhavers, omdat dit de toch al overvloedige wet- en regelgeving alleen maar verder compliceert en reeds goed presterende bedrijven onnodig op kosten jaagt. Het gaat namelijk niet om het verkrijgen van een certificaat, maar om de intentie

zoals die is verwoord in de ISO 55000.

De verantwoordelijkheid voor veilig en duurzaam beheer van kapitaalgoederen ligt primair bij de eigenaar van het kapitaalgoed. Hoe deze de eigen verantwoordelijkheid waar wil maken, hangt af van de risico’s die beheerst moeten worden. Dit neemt niet weg dat voor sommige eigenaren van kapitaalgoederen een certificering volgens ISO 55000 toegevoegde waarde kan hebben. ●

Meer informatie www.NVDO.nl www.Profion.nl www.worldclassmaintenance.com

Overzichtsdocument hardheidstesten Een nieuwe publicatie van Euro Inox verklaart de principes van de hardheidstesten van Vickers, Brinell and Rockwell op RVS en op andere metalen.

De hardheidswaarden worden vaak genoemd in technische documenten.

Ook hebben gebruikers van RVS ze vaak nodig. Maar het grote aantal testmethoden en hardheidsschalen kunnen de vergelijking en interpretatie moeilijk maken. Het beknopte overzichtsdocument “Hardness Testing” verklaart de principes achter de drie meest gebreuikte testmethoden. Het legt uit hoe die principes werken en verwijst naar belangrijke standaarden.

Het uit zes pagina’s bestaande document kan gedwonload worden via www.euro-inox.org/pdf/map/HardnessTesting_EN.pdf. ●

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 11

kort Nieuws

Eko Burger van IFO (links) en Henk Zandvliet van het NIL bezegelen de samenwerkingsovereenkomst met een handdruk.

NIL en IFO slaan handen ineen Mei 2014, Culemborg – Het Instituut voor Oppervlaktetechniek (IFO) en het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend met betrekking tot de certificering volgens de EN1090 van constructiebedrijven. Als bedrijven door het NIL gecertificeerd zijn volgens de EN-ISO 3834 (lasnorm) wordt ruimschoots voldaan aan de eisen die de EN1090 op dat gebied stelt.

IFO accepteert de EWF/IIW EN-ISO 3834 certificatie van het NIL als belangrijk onderdeel naar volledige certificering conform de EN 1090.

Als bedrijven niet volgens deze lasnorm gecertificeerd zijn, voert het NIL het lastechnisch gedeelte van de audit uit. Certificering voor de EN-ISO 3834 is namelijk niet verplicht. Op deze manier is gewaarborgd dat de inspectie op verschillende vakgebieden door inhoudelijk deskundigen worden uitgevoerd. Er wordt niet alleen een checklist afgewerkt, maar ook vanuit vakinhoudelijke kennis beoordeeld of het bedrijf inderdaad het kwaliteitssysteem volgens de EN1090 heeft toegepast. IFO is officieel geaccrediteerd om constructiebedrijven te certificeren volgens de EN1090. Het lastechnische gedeelte neemt in de norm een belangrijke plaats in en tijdens de audit wordt daar flink op ingezoomd. De expertise op dit gebied heeft IFO zelf niet in huis, maar het NIL natuurlijk des

12 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

te meer. ‘Het is logisch dat we samenwerken met de deskundigen op dit gebied’, zegt IFO directeur Eko Burger. Aan de andere kant kan het NIL op deze manier ook het certificeringstraject voor de EN1090 aanbieden. ‘We hebben wederzijds afspraken gemaakt over het traject en kunnen elkaars diensten aan onze klanten aanbieden’, aldus Henk Zandvliet, directeur van het NIL. Deze samenwerking is voor reeds door het NIL gecertificeerde bedrijven voor de EN-ISO 3834 prettig, het certificeren vindt immers via één instantie (één loket) plaats. De eindverantwoordelijkheid voor certificering van de EN1090 blijft bij IFO, die van de EN-ISO 3834 bij het NIL. Per 1 juli 2014 is het voor fabrikanten en importeurs in Europa verplicht om constructiedelen voor de bouw te voorzien van een CE-merk. De CE-markering mag een fabrikant zelf aanbrengen, mits voldaan wordt aan de eisen voor een kwaliteitssysteem volgens de EN1090. Daarin wordt beschreven wat er allemaal in het FPC (Fabrication Production Controlsystem) van

een fabrikant geregeld moet zijn. Dat gaat van engineering tot inkoop en van constructie tot uitbesteding. Duurzaamheid, traceerbaarheid, kwalificaties van personeel en interne controle zijn speerpunten in de norm. Er moet veel vastgelegd en aangetoond kunnen worden. Dat lijkt een grote administratieve belasting, maar als er al een kwaliteitssysteem is, zoals bijvoorbeeld volgens ISO 9001, is er al veel geregeld.

Het gaat erom dat de fabrikant zijn werkwijze conform de EN 1090 vastlegt in procedures en vervolgens deze ook toepast en naleeft. Binnen die procedures moet dan wel een aantal zaken geregeld zijn, zoals waarborging van las- en constructieberekeningen, controle van inkomende en uitgaande goederen, conservering, procescontrole en traceerbaarheid van producten. Als onderdelen van het proces uitbesteed worden, moet de onderaannemer voldoen aan het FPC van de fabrikant of kunnen aantonen dat conform EN1090 gewerkt wordt. Dat laatste kan via het behalen van een zogenaamde conformiteitsverklaring. Voor oppervlaktebehandelende bedrijven kan IFO deze verklaring afgeven, na audit en goedkeur van het kwaliteitssysteem van het conserveringsbedrijf. ●

Meer informatie www.EN1090.nu www.NIL.nl www.IfO-Nederland.nl

ION Borghardt Award 2014: meld u aan!

Om vooruitstrevende initiatieven in het vakgebied industriële oppervlaktetechnieken te stimuleren wordt tijdens de vakbeurs Surface de ION Borghardt Award uitgereikt aan de meest innovatieve ontwikkelingen van de afgelopen twee jaar. De inschrijving wordt binnenkort open gezet voor bedrijven en natuurlijke personen die actief zijn op de Nederlandse markt. Ook studenten worden nadrukkelijk opgeroepen te reageren.

Dit jaar zal de jury vooral letten op innovatieve oplossingen in de aandachtsgebieden ‘ketenoptimalisatie’ en ‘nieuw in de markt’.

Zaken als maatschappelijk verantwoord on-

dernemen, kostenreductie, ontzorgen van de klant en marktpotentie worden meegewogen in het oordeel van de jury. Wat levert een ION Borghardt Award u op? In de aankondigingen van de vakbeurs Surface zal aandacht worden besteed aan de genomineerden. Tevens zullen de genomineerden tijdens de vakbeurs Surface op de ION Borghardt Award expositie (recht tegenover de stand van Vereniging ION) en in de beurscatalogus geplaatst worden. De winnaar ontvangt naast de award, de eeuwige roem en de plaquette, ook een cheque voor mediaaandacht in het vakblad Oppervlaktetechnieken ter waarde van € 2.500,-. Het betreft onder andere een groot redactioneel artikel waarin

het belang van uw inzending wordt weergegeven. Voor studenten is er geen mediacheque, maar een vrij te besteden bedrag van € 500,-.

Meer informatie over de wijze van inzenden en de beoordelingscriteria voor nominatie zijn te vinden op de website van Vereniging ION: www.vereniging-ion.nl. ●

Meer informatie Vereniging ION www.vereniging-ion.nl Yvette Henraat henraat@vereniging-ion.nl 030 – 630 03 90

Workshop Nanotechnologie voor oppervlaktebehandelende bedrijven Alle bedrijven die zich bezighouden met oppervlaktebehandelingen of leveranciers zijn aan de oppervlaktebehandelende industrie worden uitgenodigd om op 3 juni van 12.30 tot 18.00 uur de mogelijkheden van nanotechnologie te komen verkennen. Vereniging ION organiseert samen met de branchevereniging voor MicroNanoTechnologie MinacNed een workshop Nanotechnologie. Dankzij de support van het Ministerie van Economische Zaken kan de workshop gratis aangeboden aan MKBbedrijven, in het kader van het topsectorenbeleid voor High Tech Systemen en Materialen.

In het onderstaande programma kunt u zien dat het een aantrekkelijke workshop wordt waarin van alles gaat gebeuren en er veel ruimte is om per bedrijf te ‘sparren’.

Programma 12.30 - 13.00 uur Ontvangst 13.00 - 13.20 uur Interactieve opening en introductie 13.20 - 13.30 uur Nanotechnologie, waar hebben we het over?

Speelscene “Twee Culturen’ Reflectie op de veronderstelling dat hightech nano en ‘voeten op de vloer’ mkb-ondernemers verschillende werelden zijn die niets kunnen met elkaar. technologieperformer Frank Kupper & collegaperformer, Mens in de Maak

13.35 - 13.55 uur Coating, high technology-State of the Art Van mobiele telefoons tot kunstbenen. Het kan allemaal en nog veilig ook.

Roel Tietema, Hauzer Techno Coating (onder voorbehoud) 13.55 - 14.15 uur Nanocoatings, voor oortelefoontjes,het kan,maar….

Ervaringen met nanoplasma,toepassing bij de oortelefoontjes van Plantronics de valkuilen en hoe je daar uit kruipt.

Eva Rogge, Europlasma 14.15 - 14.35 uur Pauze 14.35 - 14.50 uur Weten we nu waar het over gaat?

Theatraal intemezzo: zijn de kansen en bedreigingen helder? Hoe gaan we er mee om? technologieperformer Frank Kupper & collegaperformer, Mens in de Maak 14.55 – 15.15 uur Het aanbrengen van atomen op oppervlakten, hoe doe je dat?

Is het rocket science? Waarom zou je het willen?

Hoe maak je het bereikbaar voor een MKBbedrijf?

Ton Nellissen, Philips Innovation Services

15.15 – 15.35 uur Hoe een MKB ondernemer in ‘Surface Modification’ zijn brood verdient met nanotechnologie Controle van oppervlakte eigenschappen met toepassing van Surface Modification Technology.

Luc Scheres, Surfix 15.35 - 15.55 uur Pauze 16.00 - 16.10 uur Introductie op parallelle brainstormsessies 16.15 - 17.00 uur Parallelle brainstormsessies: wat kunnen we als ondernemers hiermee?

17.00 - 17.15 uur Conclusies, acties 17.15 - 18.00 uur Theatrale afsluiting Borrel, netwerken, een op een gesprekken ●

Vereniging voor microsysteem- en nanotechnologie

Meer informatie Meer informatie of aanmelden? www.vereniging-ion.nl.

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 13

Organische Deklagen

thema Meten/Inspecteren

Qualisteelcoat de binnenbocht naar NEN-EN 1090

Het moet élke dag goed zijn Qualisteelcoat is het kwaliteitslabel voor het coaten van staal en verzinkt staal, en is sterk in opmars. Vakblad Oppervlaktetechnieken ging langs bij een echte kwaliteitsvoorvechter, die de kwaliteitsborging en auditering de meest vanzelfsprekende zaak vindt. Jean Veld is verantwoordelijk voor de kwaliteitsborging bij Tilcoating.

Directeur Jack Jacobs heeft een mooie referentie toe te lichten: Qualicoatwerk voor een groot kantoorgebouw. Qualicoat- en Qualisteelcoat-auditor Eddy Elderman van het Instituut voor Oppervlaktetechniek IfO wil de auditmethoden wel toelichten. Prompt wordt de gelegenheid aangegrepen voor een onaangekondigde audit. Vakblad Oppervlaktetechnieken mocht bij alles meekijken en meeluisteren.

Maar eerst was daar de overhandiging van het allereerste EN 1090-certificaat door het Instituut voor Oppervlaktetechniek (IfO - Nederland)aan een poedercoatbedrijf. Geheel in lijn met de bedrijfsvisie is Tilcoating er op tijd bij: als je dragende constructiedelen voor in de bouw coat, moet je onder meer een producttraceersysteem hebben en aan diverse vereisten

14 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

voldoen, zodat de uitvoerder van het coatwerk een conformiteitsverklaring kan afgeven aan zijn opdrachtgever. Deze is vanaf 1 juli verplicht vanwege de Europese CE-markering, en geeft aan dat het bouwdeel conform bouwtekening geproduceerd is (zie ook het artikel “Wat betekent de norm voor oppervlaktebehandelaars” in de rubriek Algemeen). Qualisteelcoat-

Tekst Edward Uittenbroek, hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

De gevel van ASR te Utrecht, gecoat onder Qualicoat-label.(Foto: Marc Maas, Alucet)

bedrijven gelden als bedrijven die per definitie eraan voldoen, hetgeen het voor aannemers natuurlijk een stuk makkelijker maakt richting hun opdrachtgevers.

Waarom heeft Tilcoating Qualisteelcoat gehaald, wat is de visie erachter?

Veld: “We willen aantonen naar klanten toe

dat je goed bezig bent met kwaliteit. Zodat ze het kaf van het koren kunnen scheiden. En de klant weet waar hij aan toe is. Qualicoat voor aluminium hadden we al, Qualisteelcoat is voor staal. Wij willen de hoogste kwaliteitseisen aanhouden die er zijn, en dat is Qualicoat en Qualisteelcoat naar mijn mening. Het belangrijkste vind ik dat je een bepaalde kwaliteit beheersbaar hebt: het beheersen van het geheel waardoor je kwaliteit kunt garanderen naar klanten toe. Dat is het meest relevante.”

Opdrachtgevers moeten het leren kennen en dan moeten er al aardig wat coaters zijn om uit te kunnen kiezen, en poederleveranciers moeten de poeders aanbieden waarvoor dan gekozen moet worden door spuiters. Dat kunnen kip-ei situaties zijn. Hoe is daar een doorbraak te realiseren?

Veld: “Er is een doorbraak door hoe ze het bij de VMRG hebben aangepakt destijds (Vereniging Metalen Ramen en Gevels –red.).

Van toeleverende bedrijven wordt gesteld: je moet aan de Qualicoat-eisen voldoen. Je moet een beginstuk hebben en van daaruit verder uitbouwen. Het zijn Europese certificaten, alle landen doen mee. En dat betekent dus ook: goed coördineren met al die landen, dat er één standpunt is.”

Zoals die Belgische poedercoater die die enorme klus kreeg voor het NAVO-hoofdkwartier, mede omdat hij Qualisteelcoat had?

Veld: “Ja, als een bedrijf Qualisteelcoat heeft, is het betrouwbaar en is zijn proces beheerst.

En klanten hebben dan vertrouwen in die bedrijven.” “Het geeft markttransparantie”, vult

inspecteur Eddy Elderman aan. Veld: “Dan moet het Qualisteelcoat-certificaat zelf harmonisch en eenduidig zijn. En dat een organisatie als de VMRG het als ‘approved’ voor de VMRG-eisen stelt, dat is volgende stap. Verder is het een kwestie van promotie bij opdrachtgevers.”

Zoals in Frankrijk, waar je binnenkort geen lid van de vakvereniging kan zijn als je het niet hebt?

Veld: “Ja zoiets, als er voldoende draagvlak voor is.” Directeur Jack Jacobs schakelt bij: “We hebben het al sinds 2009, hebben er drie keer een aanvraag op gehad, dus zo ver is het nu nog niet.” Elderman: “Maar die EN-1090 heb je wel binnen zo, en de levensduurverwachting komt meer in de picture.” Veld: ”De combinatie van beide gaat het misschien doen.” Elderman: “Ja, vanwege de CE-markering wordt het wetgeving.”

Tilcoating heeft ook Qualicoat Seaside, met iets zwaardere eisen aan de beitsafdracht. Zijn er meer belangrijke verschillen?

Veld: “Inderdaad, bij Qualicoat Seaside is het belangrijkste verschil dat de beitscapaciteit hoger is. Meer is het eigenlijk niet, en het is vaak voor tweelaags poedercoatings.”

Dat tweelaags poedercoaten en eenmaal moffelen, dat dit voorjaar op de Paintexpo Karlsruhe door drie poederlakleveranciers gedemonstreerd werd, gaat dat het worden?

Veld, behoedzaam als altijd: ”We wachten de testen nog maar even af. Mijn gevoel zegt: twee lagen in één keer moffelen, dat komt een beetje door elkaar heen.”

De eerste die Instituut voor Oppervlaktetechniek IfO-Nederland uitreikt: een EN 1090. Er zullen er nog vele volgen, want zonder conformiteitsverklaring geen CE-keurmerk op dragende delen in de bouw! Links Eddy Elderman (IfO Nederland), rechts directeur Jack Jacobs (Tilcoating bv).

Nu jullie ervaring hebben met zowel Qualicoat als Qualisteelcoat: wat zijn de verschillen met Qualicoat, dat geldt voor voor aluminium architectuurdelen?

Veld: “Van wat we hier doen, is tachtig procent aluminium, en twintig procent verzinkt staal.

Het grote voordeel van aluminium vind ik: dat kun je specificeren per soort die je hebt. De ondergrond voor Qualisteelcoat-opdrachten is heel moeilijk te specificeren. En dat is de basis.

Qualisteelcoat zorgt ervoor dat je een beheersbaar systeem krijgt. Ik zie het als een manier om een heel hoog kwaliteitssysteen voor poedercoaten te verkrijgen. Voor sendzimir en thermisch verzinkt materiaal zijn de specificaties namelijk iets moeilijker.”

Bijvoorbeeld doordat het siliciumgehalte dat ten behoeve van het staalproductieproces vastgesteld wordt ongunstig uitpakt en voor doorgroei van zink zorgt, waarna een poedercoater er natuurlijk nooit meer een strak gelakt oppervlak van kan maken?

Veld: “Ja, precies.”

En voor de audit komen ze onaangekondigd binnenvallen, dat geeft ook wel aan van hoe serieus het is, je moet het hele jaar scherp zijn.

Hoe ervaart een kwaliteitsverantwoordelijke dat?

Veld: “Dat is niet iets om zenuwachtig van te zijn. Het maakt niet uit op welke dag er een audit is, het werk moet élke dag goed zijn, voor élke klant. Je moet er volledig achter staan anders sturen we het niet weg. Dat betekent dat het kwaliteitsborgingssysteem ook elke dag gehanteerd moet worden.”

Albertus de Boer en Eddy Elderman (IfO Nederland) voeren tal van metingen uit op producten en bij processen.

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 15

Bedrijfsleider Jean Veld moet tijdens de audits diverse testen en metingen uitvoeren in opdracht van de inspecteur.

Voor Qualicoat komen ze tweemaal per jaar onaangekondigd, maar voor Qualisteelcoat is het een keer aangekondigd en een keer bij verrassing, toch?

Elderman: “We komen nu nog een keer per jaar.

Dat vind ik wel een nadeel: als ik in januari kom, snappen ze dat ik dat jaar niet meer kom.” Jacobs: “Het gaat om het onverwachte.” Veld: “Dat is een beslissing op Europees niveau geweest, want die audit kost geld. Maar je moet niet naar geld kijken: het gaat om de kwaliteit.”

Welke eisen stelt het aan het personeel en hoe worden ze ervoor opgeleid?

Veld: “Ten eerste de poederspuiters, die hebben allemaal een VOM-cursus gedaan (thans ION – red.). En voor het voorbehandelen hebben we de mensen zelf geïnstrueerd. Ook is er een samenwerkring met het Regionaal Opleidings Centrum.” Jacobs: “Degene die het kwaliteitssysteem beheerst, is er verantwoordelijk voor.

Bij een ander bedrijf doet iemand er wat personeelszorg bij, maar hier valt het onder Jean. En omdat we in één ploeg zitten, kan dat.”

Veld: “Ja, met meer ploegen is kwaliteitszorg ook lastiger. En we hebben één voordeel: wij hebben nauwelijks verloop gehad. De kwaliteit zit ’m met name in de medewerkers die zo veel ervaring hebben. Zelfs in de crisisjaren wilden we hoe dan ook de mensen behouden, en dat is gelukt. We hadden geen gedwongen ontslagen. En daar kunnen we nu van profiteren: het is hartstikke druk.

Over procesbeheersing gesproken: Tilcoating was volgens de bedrijfswebsite vrijwel vanaf het begin betrokken bij de ontwikkeling van de ‘Powder Navigator’. Wat is de visie erachter, en hoe gaat het als de ISO-norm 8130 ingetrokken wordt?

Veld: “De beheersbaarheid van de processen is

16 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

Kalibratiefolies voor de laagdiktemeter. Alles moet compleet en in goede conditie zijn.

voor ons een heel belangrijk begrip. Dat geldt ook voor de poeders. Als poederapplicateur kun je met deze tool meer grip op het systeem hebben (zie ook “Het doel van de tool (2), elders in deze rubriek – red.). Als je weet wat het poeder doet qua applicatie-eigenschappen, kun je daar van tevoren op inspelen op je installatie.

Je beheerst het systeem beter als je zo’n tool hebt.”

bouwd word. Die klant stelt heel hoge eisen.

Dat zie je toch steeds meer: opdrachtgevers willen verzekerde garantie, daar ben ik heel lang mee bezig geweest. Dat was niet verkrijgbaar in de mate die nodig is, een jaar geleden. Maar ze willen zich heel erg ver indekken, en er is voor ons gekozen want ze kennen ons al jaren. Zo’n project gaat met de nodige tussenschijven, we coaten voor de zetterij.”

Als de poederkwaliteitsnorm ISO 8130 bij gebrek aan actief commissiewerk niet verlengd wordt, dan mis je wel je normatieve basis?

Veld: Samen met de hogeschool in Krefeld worden de testen aan de hand van de ISO 8130 geoptimaliseerd. Deze zullen we dan mogelijk moeten normeren indien dit nodig is. Maar dan vinden we het wiel voor de 2e keer uit en dat is toch niet de bedoeling.”

Dat vergt wel wat logistiek inzicht, om dat in goede banen te leiden?

Jacobs: ”We zijn gemiddeld een halve of een hele dag per week hiermee bezig, zó veel is het. En we krijgen het niet in een grote bulk, maar als kleine deelopdrachtjes die we netjes moeten scheiden en die de klant gescheiden terug wil hebben. Maar we zijn al jaren gewend zo te werken.”

Er zijn nogal wat laboranten nodig om al die poeders regelmatig door al die testen te halen…

Veld: “Ja dat is de achilleshiel van het systeem.

En ieder jaar zullen er diverse poeders worden getest. Dit kost geld maar als je je proces beheersbaar wilt houden, moet je de gebruikte materialen kennen. De Powder Navigator is dus als tool voor elke poeder-applicateur interessant.”

Dus de borging is dan gebaseerd op het product-traceersysteem zoals dat ook bij de NEN EN 1090 vereist wordt?

Jacobs: “Ja, daar is het een onderdeel ervan. En doordat we weinig verloop van personeel hebben, gaat dat allemaal op ervaring. Toen ik hier als planner begon, twintig jaar geleden, was ik twintig procent van mijn tijd bezig mismatches te traceren en terug te leggen op de goede plek.”

Veld: “We hebben een heel mooi systeem, maar dat valt of staat met de uitvoering. Als je mensen ervaring hebben, dan kun je een goed systeem voeren.” ●

En dat levert dan soms alleraardigste opdrachten op, zoals dat pand van die verzekeraar in Zeist.

Jacobs grijpt het moment aan: “Dat was één van de toen grootste kantoren van Nederland.

Het is compleet gestript en gerenoveerd. Er zit veel glas en veel aluminiumdelen in, voor een open uitstraling. Het is voor ons an sich niet heel spannend, maar het is wel heel veel. Een jaren ’70-pand wat naar iets moderns omge-

Meer informatie www.IfO-nederland .nl www.Tilcoating.nl

Alles over • anodiseren op 05-06-2014 Coatinc Anox • natlakken op 18-06-2014 Coatinc Roermond

Beken kleur.

Coatinc info-avonden!

The Coatinc Company organiseert informatieavonden over hoe we samen tot een optimaal en kwalitatief hoogwaardig oppervlakteresultaat kunnen komen.

Komt u ook? U kunt zich aanmelden op: www.coatinc-events.com

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 17

electrochemie & metallieke deklagen

thema Meten/Inspecteren

Thermisch gespoten aluminium als corrosiebescherming in Offshore Als er één omgeving te bedenken is waar corrosie altijd een grote invloed heeft, dan is het wel in de offshore. Contructies in deze omgeving (bijvoorbeeld booreilanden) zijn vaak immens groot en veelal in staal uitgevoerd.

Staal Staal is kunstmatig door de mens gefabriceerd uit ijzererts. Staal zal altijd van nature willen herstellen naar z’n oorspronkelijke natuurlijke vorm, ijzererts. Dit natuurlijke herstelproces, corroderen genoemd, zal continu doorgaan tot de natuurlijke vorm weer is hersteld.

Corrosie Corrosie ontstaat als er aan de vier parameters voor een corrosie-cel, bestaande uit condities en elementen, wordt voldaan. Er moet sprake zijn van: - Anodisch materiaal; - Kathodisch materiaal; - Geleidende verbinding (tussen anode en kathode, nodig voor electronentransport); - Een elektroliet (nodig voor ionentransport).

Door het productieproces van staal ontstaan drie van de vier parameters voor een corrosiecel in het staal. Staal is geen perfect uniform en homogeen materiaal, en bestaat feitelijk daardoor uit ontelbare kathodes en anodes.

Daarnaast is staal tevens een hele goede stroomgeleider. Plaats staal in een vochtige omgeving (lees elektroliet) en aan alle vier de parameters van een corrosie-cel is voldaan.

De corrosievorming op zee wordt nog eens versneld door de hoge activiteit (beweging) in het zeewater alsook de aanwezige zouten. Deze

18 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

zouten zetten zich af op de staalconstructie en zorgen door het osmotische karakter van zout voor nog eens meer aantrekking van vocht op de staalconstructie.

Corrosiebescherming Voor het vertragen van corrosie zijn er diverse vormen van corrosiebescherming. Alle corrosiebeschermende handelingen zijn er op gericht één of meer van de corrosiebepalende parameters van een corrosie-cel weg te nemen of te elimineren. Voorbeelden van corrosiebescherming: - Specifieke ontwerp aanpassingen (in staalconstructies); - Corrosieremmers (vaak in gesloten vloeistofsystemen zoals koelsystemen); - Specifieke materiaalkeuze (bijvoorbeeld gebruik van roestvast staal); - Kathodische bescherming (plaatsen van opofferingsanodes, bijvoorbeeld zink-anodes); - Coatingsystemen; - Aanpassing omgevingsomstandigheden (klimaatregeling in gesloten ruimtes).

Roestvast staal, RVS (Stainless Steel) RVS is een staalsoort die in een maritieme omgeving specifiek wordt gekozen vanwege de minimale anodische en kathodische eigenschappen. Het “roestvast” maken van staal

verandert niet alleen de corrosiebestendigheid.

De eigenschappen met betrekking tot sterkte, broosheid en hittebestendigheid worden ook beïnvloed. Er is een grote variëteit aan RVS-soorten op de markt met elk hun eigen specifieke eigenschappen: - Austenitisch RVS; - Ferritisch RVS; - Martensitisch RVS; - Duplex RVS (Combinatie van austenitisch en ferritisch RVS).

Pijpleidingen In de offshore zien we steeds vaker het gebruik van RVS en Duplex-RVS pijpleidingen. Vanwege de risicovolle vloeistoffen die door deze pijpleidingen lopen, wordt meer en meer voor duurzaam RVSmateriaal gekozen welke een langdurige corrosiebestendigheid verzekeren.

Echter, toch worden eigenschappen als sterkte en broosheid nog beïnvloed door langdurig blootstelling (bijvoorbeeld >20 jaar) aan maritieme omgevingsomstandigheden.

Coaten met aluminium Aluminium is een uitstekend materiaal om RVS en Duplex RVS te beschermen tegen omgevingsomstandigheden. Een eenvoudige methode is het inpakken van RVS pijpleidingen in aluminiumfolie. Deze methode is echter minder geschikt in een maritieme omgeving

vanwege de onderhoudsgevoeligheid. Een alternatief hiervoor is het thermisch spuiten van aluminium.

Thermisch spuiten (Thermal Spraying) Thermisch spuiten is een techniek waarbij het toe te voegen materiaal (in dit geval aluminium) gesmolten of verhit wordt en met hoge snelheid wordt gespoten op een substraat.

Het smelten van het aluminium kan op verschillende manieren gebeuren. Dit kan in een lasboog, een vlam of een plasma.

TSA (Thermal Sprayed Aluminium) wordt vaak aangebracht door middel van elektrisch draadspuiten. Twee tegengesteld elektrisch geladen aluminiumdraden worden samengevoegd waarbij een vlamboogontlading plaats vindt.

De hitte van deze vlamboog zorgt voor het smelten van het aluminium, wat vervolgens door perslucht met hoge snelheid wordt gespoten op het te behandelen substraat.

De kwaliteit van de TSA-laag wordt door diverse parameters bepaald, waaronder de temperatuur van de las-boog, de luchtdruk, de spuitafstand, de spuithoek en de temperatuur van het substraat. Kwaliteitscontrole van de coating richt zich op: - Porositeit; - Oxidegehalte; - Macro- en microhardheid; - Hechting; - Oppervlakteruwheid; - Laagdikte.

Laagdikte De laagdikte van een TSA-laag op RVS (of duplex RVS) is één van de kwaliteitsindicatoren voor het voldoende gesloten zijn van de TSAlaag. Alhoewel de TSA-laag een open structuur betreft, kan bij een laagdikte van >250µm er van uit worden gegaan dat de laag voldoende gesloten is. Om meer zekerheid te hebben, wordt naderhand nog een dunne “nevel” gespoten laklaag aangebracht om openstaande poriën in de TSA-laag te sluiten.

Laagdiktemeting TSA op Duplex RVS De laagdikte van een TSA-laag op duplex RVS kan in theorie worden gemeten met een standaard magnetisch inductieve laagdiktemeter van bijvoorbeeld Fischer. De TSA-laag betreft een non-ferrolaag , welke is aangebracht op een ferro ondergrond. Echter, omdat de Duplex RVS bestaat uit ferritisch en austenitisch RVS, wat niet homogeen is verdeeld, zal de laagdiktemeting niet stabiel blijken.

TSA op RVS De laagdikte van een TSA-laag op RVS kan niet met een standaard wervelstroom laagdiktemeter worden gemeten. Immers, RVS alsook de TSA-laag gedragen zich non-ferro.

Fischer Phascope® PMP10: Fasegevoelige wervelstroom Fasegevoelige wervelstroom is geschikt voor meting van TSA op RVS (of duplex RVS). Het is een door Fischer ontworpen variant op de standaard wervelstroommethode. Bij deze methodiek kan het elektrische signaal afkom-

stig van de meetsonde worden gezien als een vector met variabele amplitude en variabele fasehoek (afgekort fase). De laagdikte van een non-Ferro TSA-laag zorgt voor een resulterende amplitude alsook voor een resulterende fase.

Fischer heeft in de Phascope® PMP10 de fase draaiing uit gezet in een ijk-lijn, waardoor de laagdikte uitstekend kan worden bepaald.

Kalibratie Een correctieve kalibratie van een Phascope® PMP10 moet worden uitgevoerd met werkelijke TSA-lagen. Doordat de meter z’n meetsignaal baseert op de geleidbaarheid van de TSA-laag, kan niet gekalibreerd worden met de bij laagdiktemeters gebruikelijke plastic folies. Met een juiste kalibratie kan in het meetbereik van 100µm tot 600µm accuraat worden gemeten.

Voor het doorlopen van een complete correctieve kalibratie (op bijvoorbeeld RVS), moeten de volgende materialen voor handen zijn: - Substraat: Blank RVS; - Saturatie: TSA materiaal >1mm; - Standaard 1:TSA op RVS met een bekende laagdikte van +/- 100 µm; - Standaard 2:TSA op RVS met een bekende laagdikte van +/- 600 µm; - Eventueel een controlesample van +/250µm. ●

Meer informatie Helmut Fischer Meettechniek bv Tel.: 040-2482255 info@helmutfischer.nl www.helmutfischer.nl

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 19

electrochemie & metallieke deklagen

thema Inspecteren

Loongalvanobedrijf laat zijn ISO 9000 verlopen omdat de klant waar het voor gehaald was er zelf een loopje mee neemt

Fuik de certificering!

Riesmetall was van 2005 tot 2011 gecertificeerd volgens DIN EN ISO 9001, omdat een belangrijke klant uit de automobiel-toeleveringsindustrie ons dat dringend had “aanbevolen”. Deze klant heeft in die jaren een slechte tijd beleefd. Drie opeenvolgende ‘sprinkhanenplagen’ troffen hem, tweemaal heeft hij faillissement aangevraagd. We moesten ervaren hoe het personeelsbestand steeds zenuwachtiger werd en steeds meer gedemoraliseerd raakte. Meer dan dertig jaar lang hebben wij voor deze klant verzinkt, zijn met hem door dik en dun gegaan. Het deed ons pijn om hulpeloos naar deze ontwikkeling te kijken.

Uiteindelijk was het tijd: de financiële problemen van onze klant sloegen door op de galvaniseerbaarheid van het door ons geleverde verzinkwerk. Gedreven door een strikte kostenbeheersing waren we voor de verdere verwerking in onze galvanopraktijk op een bepaalde oppervlaktekwaliteit aangewezen, die de klant nu steeds weer verwaarloosde. We kregen de schuld van fouten die buiten onze invloedssfeer lagen. “Bedenk maar iets!” was het beknopte antwoord op onze verwijzing

daarnaar. “Verbeter gewoon uw voorbehandeling!” beval men ons aan, en het klonk als “dat kan ons allemaal niet schelen, wij hebben heel andere problemen.” Overbodig te zeggen dat een hogere prijs vanwege extra kosten geen gespreksonderwerp zou kunnen zijn.

scheidingen van het bedrijf; een perfecte wereld van daadkrachtige vooruitgang werd daar ontvouwd. De toekomst winnen in een vertrouwensrelatie met de leveranciers, dat wilde men in betere tijden bereiken toen deze propagandaposters ontworpen waren.

Een bizarre tegenstelling was dat met de eigen presentaties van onze klant op de muren van zijn ontvangstkamer. Mooi ingelijst hingen daar de visiebetuigingen en kwaliteitonder-

Hoe kon het zover komen? Alle processen bij de klant en bij ons waren toch naar de actuele kwaliteitsnormen gecertificeerd! Ons gemeenschappelijk productiesysteem was erop

In februari 2011 plaatste vakblad Oppervlaktetechnieken het resultaat van een inventarisatie van Joachim Ramisch: van een youngtimer is zo ongeveer alles wel een keer vervangen behalve de meest ongeziene en slechtst betaalde onderdelen: de schroeven die in zijn bedrijf elektrochemisch verduurzaamd worden.

20 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

“Ons certificaat volgens DIN EN ISO 9001 liep af en we waren bevrijd van de drukkende last van het verlammende kwaliteitsmanagement. We hadden het hoofd weer vrij voor echte kwaliteitszorg, die snel en zuinig naar het doel leidt. Het was een zucht van verlichting.”

“De certificering van bedrijven is duidelijk een mooi-weer-evenement dat geen recht van bestaan heeft in crisissituaties. Bedrijfsmatig solide en verantwoord geleide bedrijven hebben geen certificaat nodig en slecht beheerde bedrijven worden er niet beter of veiliger van.” afgestemd om zelfs de kleinste afwijkingen te herkennen en recht te zetten. Veel geld was geïnvesteerd in de kwaliteitsborging! Was het allemaal maar idealistische schijn geweest, om de internationale prijzenknijpers met een koude glimlach terzijde te schuiven?

Helaas ja, dit inzicht was niet meer te verdringen. De certificering van bedrijven is duidelijk een mooi-weer-evenement dat geen recht van bestaan heeft in crisissituaties. Bedrijfsmatig solide en verantwoord geleide bedrijven hebben geen certificaat nodig en slecht beheerde bedrijven worden er niet beter of veiliger van.

Certificering brengt de productiebedrijven geen meerwaarde.

Het was duidelijk dat we inderdaad echt iets moesten bedenken en dan consequent handelen, anders zouden we worden meegezogen in de neerwaartse spiraal van onze klant. Ten

In 2005 gaf Joachim Ramisch een lezing tijdens een congres van de Deutsche Verein für Galvano- und Oberflächentechnik DGO (thans Zentrallverband für Oberflächentechnik ZVO), waarin hij uiteenzette hoe galvanobedrijven welhaast de afvalwaterzuivering van de klant zijn: “de transportolie druipt soms de krat uit”. De nabeschouwing in vakblad Oppervlaktetechnieken werd in 2006 lesmateriaal voor de toenmalige juist geactualiseerde VOM-cursus Poedercoaten B, in de vorm van een discussiedia in een Power Point Presentatie. Ook looncoaters hebben te maken met hokjesdenken bij opdrachtgevers: “na mij de zondvloed”, in plaats van de door hen veel geroemde ketensamenwerking die in modern ISO-denken vanzelfsprekend zou moeten zijn.

eerste stopten we de kosten van de onwerkbaar gebleken certificering en zegden we de in 2011 al aanstaande hercertificering op. Ons certificaat volgens DIN EN ISO 9001 liep af en we waren bevrijd van de drukkende last van het verlammende kwaliteitsmanagement. We hadden het hoofd weer vrij voor echte kwaliteitszorg, die snel en zuinig naar het doel leidt.

Het was een zucht van verlichting.

Opdat er geen misverstand over ontstaat: we zien de standaardisatie van kwaliteitsborging, milieubescherming, arbeidsveiligheid en energiegebruik als een uitstekende zaak. In een norm vloeit de knowhow van vele vaklieden samen en kristalliseert zo tot een rijke schat aan kennis, die beschikbaar is voor iedereen.

Het woordenboek Duits-Nederlands biedt geen soelaas: galvanodirecteur Ramisch verwijst wel degelijk naar het Amerikaanse voorvoegsel dat weliswaar naar de huwelijkse verrichtingen verwijst maar desondanks ongenoegen tot uitdrukking brengt.

De individuele bedrijven zijn echter zo verschillend, zelfs binnen een sector, dat niet alle bepalingen van een norm voor elk bedrijf synoniem zijn. Wat voor de een zeer belangrijk is, kan voor anderen volledig worden weggelaten. Alleen zeer grote bedrijven met veel vestigingen, in extreme gevallen wereldwijd, hebben het volledige programma van de normering nodig. Voor middelgrote, kleine en microondernemingen zijn, vanwege hun natuurlijke transparantie, vele regelingen overbodig. De huidige praktijk van certificering maakt echter geen onderscheid naar bedrijfsgrootte en dus krijgen kleine bedrijven een administratiekorset aangemeten dat hen de adem afsnijdt.

Er zijn verschillende wegen naar het doel, dat is nu juist de charme van de markteconomie.

Worden echter bepaalde bedrijfsprocessen voor alle bedrijven door certificatie vastgelegd, dan is dat de herinvoering van de planeconomie, van het bureaucratische totalitarisme.

Wat is de bindende verplichting van een organisatiemodel voor alle soorten bedrijven anders dan gelijkschakeling? Wat is de penetratie van de auto-industrie in het management van hun leveranciers anders dan gedwongen collectivisatie? Kwalijke termen uit overwonnen geachte onzalige tijden van dictatuur in Europa krijgen door de certificeringswaan een beklemmende nieuwe actualiteit. Alles in het teken van de vooruitgang natuurlijk. En opdat niemand van het rechte pad afdwaalt, zijn er auditoren. In overeenstemming met de Latijnse woordstam zou dat met “luisteraars” vertaald kunnen worden, maar de term “afluisteraars” is wel treffender. Wie daardoor op “Stasi”komt, gaat zeker te ver. Maar wat te denken van “quasi”?

Daarom: stop met deze gevaarlijke onzin! F**k certificering! ●

Meer informatie Joachim Ramisch is directeur van Nördlingen Riesmetall GmbH, een loonbedrijf dat gespecialiseerd is in elektrolytisch verzinken. www.galvanisch-verzinken.de www.ascona-projekt.de www.borsäure-in-de-galvanotechnik.de

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 21

Toeleveranciers en Geassocieerden

Band tussen leverancier en uitvoerder bepalend voor innovatie

Samen kansen pakken Een goede verstandhouding tussen de leverancier van apparaten en het oppervlaktebehandelingsbedrijf stimuleert innovatie wat op zijn beurt weer goed is voor de omzet. Dat blijkt maar weer eens uit de jarenlange wisselwerking tussen Indufinish (voorheen LBtec Indufinish) en drie gebroederlijke oppervlaktebehandelingsbedrijven in Veldhoven. Kenmerken: niet alles is meteen een succesverhaal en openstaan voor experimenten helpt.

Daarnaast is het belangrijk vertrouwen in elkaar te hebben.

In Veldhoven lopen de bedrijven De Run Metaalcoating, Verzinkerij Meerveldhoven en Dameco Plating in elkaar over. Dat is niet zo verwonderlijk, want ze worden geleid door de gebroeders Daan en Roel Sweegers. En zij hebben het bedrijfsterrein weer overgenomen van hun vader Henk Sweegers. Henk was ook al een goede klant van het toenmalige LBtec Indufinish, zo memoreert Wim Brandsema, managing director van Indufinish. “Als je bij hem op bezoek kwam, duurde een gesprek al gauw twee uur. Het grootste deel van de tijd werd er niet over zaken gepraat, maar over andere din-

22 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

gen. Hij vroeg altijd wat ik had meegemaakt. Hij was altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden en kansen in de markt.”

Roel Sweegers: “Onze Pa is niet puur commercieel ingesteld, hij zocht naar kansen waar hij een goed gevoel bij heeft. Hij wil er tijdens een gesprek achter komen wat voor mens je bent en wat je doet als een innovatie niet werkt.

Lós je het dan op, of stáp je op? Vernieuwen gaat niet zonder slag en stoot; dus je moet een leverancier hebben die de volgende week ook terug wil komen. Als iemand alleen maar veel

Tekst Jaap van Peperstraten, Ellemmi Tekstproducties Foto’s en kadertekst Vakblad Oppervlaktetechnieken

Fluxreiniger, de eerste uit een lange reeks leveringen. (Foto: Indufinish)

geld wil verdienen, ontstaat er geen goede klik met ons.”

Ijzer uit fluxbaden halen De relatie tussen Indufinish en de drie oppervlaktebehandelingsbedrijven bestaat al enige tijd. Ze weten wat ze aan elkaar kunnen hebben. Toen Indufinish in 2007 een apparaat had ontwikkeld om ijzer uit fluxbaden te halen, moest er een bedrijf gevonden worden dat er in de praktijk mee wilde experimenteren.

Dat werd dus Verzinkerij Meerveldhoven. Wim Brandsema over deze opstartfase: “Het ontij-

Met klantgericht advies kun je werk binnenhalen. Hier roestvaststalen vaten waarvan de lassen gebeitst moeten worden om de oorspronkelijke corrosiebestendigheid te herstellen.

zerde wel, maar er waren wel wat technische problemen. Die moesten allemaal opgelost worden. maar na ongeveer vijf maanden ging de verzinkerij er geld mee verdienen. Inmiddels is het wel een heel succesvol standaardproduct van ons; we hebben al 40 installaties geleverd wereldwijd. Dat de fluxcleaning een succesvol product is geworden, is mede te danken aan de vader van de gebroeders Sweegers.”

In de crisis, uit de crisis In 2007 leek er, zoals bij veel bedrijven, nog geen vuiltje aan de lucht. Maar een jaar later

Daan en Roel Sweegers met een harpsluitinkje. Het werk komt in alle soorten en maten binnen.

kwam de crisis en die ging ook niet langs Indufinish heen. Na een uitstap van driekwart jaar naar de algemene kunststof- en apparatenbouw besloot men in 2010 om terug te keren naar de basis: het ontwikkelen en produceren van oppervlaktebehandelingsapparatuur.

“Dat was een goede beslissing. Iedereen had de buik vol van de algemene kunststof- en apparatenbouw. We verdienden er geen geld mee en kwamen in vreemde markten waar we geen verstand van hadden. We besloten ons meer toe te leggen op de export en om meer standaard producten te hebben. We willen

vijftig procent eigen producten leveren en vijftig procent eigen projecten uitvoeren.”LBtec Indufinish was ontstaan uit een fusie in 2005.

Door de internationalisering zag het bedrijf zich genoodzaakt het eerste deel van de naam te schrappen. In de internationale contacten moesten de medewerkers steeds uitleggen hoe LBtec Indufinish gespeld moest worden.

“Wat overbleef, was de naam Indufinish”, zegt Wim Brandsema. “Die naam drukt ook uit waar wij ons op richten: industrieel finishen.

Wij leveren de apparatuur daarvoor. Maar het gaat er beslist niet om dat je alleen maar de

Verzinkerij Meerveldhoven is natuurlijk een bekende naam in de regio. Het One Stop Shop Anticorrosiecentrum wordt inmiddels door de volgende generatie geleid.

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 23

Van vele markten thuis: ook metalliseren zit in het pakket.

apparatuur neerzet. Je moet je verdiepen in de oppervlaktetechniek en de processen kennen evenals de problemen waar men in de praktijk tegenaan loopt.”

Anticorrosiecentrum Het is dan prettig als er een bedrijf is dat open staat voor nieuwe technieken. “Hier in Veldhoven zie je dat gewoon”, vervolgt Brandsema.

Dit bedrijf is voortdurend in ontwikkeling en geeft ieder jaar geld uit aan vernieuwing en innovatie. Ze presenteren zich als een anticorrosiecentrum, een one stop shop; en dat is niets te veel gezegd.”

Daan Sweegers: “Waar wij naar streven, is dat we het steeds moeilijker maken voor de klant om bij ons weg te gaan. Dit doen wij door zoveel mogelijk oppervlaktebehandelingsprocessen aan te bieden. Wij proberen de behoeften van de klant zo goed mogelijk in beeld te krijgen en ons dienstenpakket daarop aan te passen. We vragen bijvoorbeeld waarvoor het materiaal gebruikt gaat worden en of het binnen of buiten gebruikt wordt. Daar stem je de oppervlaktebehandeling op af.” Inmiddels is de teller aardig opgelopen: stralen, metalliseren, poedercoaten, thermisch verzinken, galvanotechnische behandelingen, beitsen van roestvast staal, en een afdeling voor inpakken en montage. Roel Sweegers over dit steeds aangroeiende pakket: “Wij zoeken altijd naar processen die wij nog niet toepassen, maar

24 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

Poedercoating De Run kan samen met Verzinkerij Meerveldhoven of de metalliseerafdeling duplex-coatings aanbrengen, en uiteraard ook staal voorbehandelen en coaten.

wel aansluiten bij wat wij doen. Zo staan voor dit jaar gepland een chemische voorbehandeling voor het kleinmateriaal en aluminium van de poedercoating en een investering in een natlakcabine. Toen we begonnen met galvaniseren, wisten we er te weinig van om hoogwaardige kwaliteit te kunnen leveren.

Je gaat dan zoeken naar een partner, een leverancier dus, die een dusdanige kennis van zaken heeft dat je gezamenlijk een proces kunt opzetten voor het leveren van topkwaliteit. Met die opvatting zijn we in de breedte gegroeid.

Nu willen we niet alleen een one stop shop zijn, maar ook een centrum voor verduurzamen. De klant kan ook bij ons terecht voor advies over oppervlaktebehandeling, zelfs wanneer het gaat over een proces dat wij niet zelf uitvoeren.”

Zijn broer tot slot: “Wij als oppervlaktebehandelaar en de leverancier kunnen elkaar in twee richtingen stimuleren tot technologische ontwikkeling. Daar word je allebei wijzer van.

En als er bepaalde wetgeving zit aan te komen, dan is voorop lopen ook een vorm van concurreren. Maar verwacht geen snelle successen. Als je innoveert, moet je een lange adem hebben en je moet er in geloven.” ●

Meer informatie www.Indufinish.com www.Metaalcoating.nl www.Verzinkerijbv.nl www.Dameco.nl

Voordelen opdrachtgever - Innovatieve oppervlaktebehandelaars hebben hun ogen open voor kwalitatieve en kostentechnische verbeteringen; - Een oppervlaktebehandelaar die in wisselwerking staat met leveranciers, ook tussen grote investeringsmomenten in, kan makkelijker met coatingtechnische verbetervoorstellen komen; - De combinatie van vele oppervlaktebehandelingen in één hand maakt een variëteit aan productveredeling mogelijk, bovendien wordt in het belang van de klant naar de beste optie gezocht zonder vanuit een beperkt palet te moeten adviseren.

Voordelen eindgebruiker - Ketenoptimalisatie door een actieve betrokkenheid van de leveranciers van de oppervlaktebehandelaar en een gevarieerd behandelingenpakket werkt gunstig voor de kosteneffectiviteit van de verduurzamingsprocessen.

- Als vooraf afdoende bekend is hoe het materiaal gedurende zijn levensduur belast zal worden, kan het optimale materiaalbeschermingssysteem in een veelzijdig anticorrosiecentrum des te beter geselecteerd worden.

seal-, magneet-, dompelen filterpompen, filterkaarsen, filterpapier en alle filtermaterialen, kunststof bakken / opslagtanks

Corode Benelux BV

Postbus 854 - 5280 AW, Boxtel tel. 0031 (0)411 685500 - fax 0031 (0)411 686067 corode@corode.nl - www.corode.nl

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 25

algemeen

thema Meten/Inspecteren

Tekst Desiree Driesenaar, 3Green Foto’s vakblad Oppervlaktetechnieken

NEN-EN 1090 CE-Markering

Wat betekent NEN EN 1090 voor oppervlaktebehandelaars?

Er was een grote opkomst bij de bijeenkomst op 26 maart over CE-markering. Op 1 juli moeten alle constructiebedrijven aan de norm NEN-EN 1090-1 voldoen en ze zullen medewerking verlangen van hun leveranciers: de oppervlaktebehandelaars. “Oppervlaktebehandelaars mogen zonder overleg met het constructiebedrijf niets meer veranderen aan een onderdeel. Dat betekent geen gaatjes meer boren of lassen repareren zonder schriftelijke goedkeuring van het constructiebedrijf”, zei Paul ter Haar van Zink Info Benelux.

NEN-EN 1090-1, -2 en -3 zijn normen voor stalen en aluminium constructiedelen die als basis dienen voor CE-markering. Na 1 juli 2014 is CE-markering voor constructieve onderdelen van staal en aluminium verplicht voor fabrikanten en importeurs. In deel 1 van de norm wordt het hele proces omschreven. Niet aan deze norm voldoen, betekent het plegen van een economisch delict. De EN 1090-2 en -3 bevatten de technische specificaties van de constructieve delen van respectievelijk staal- en aluminiumconstructies. Deze normen zijn door de verwijzing in deel 1 ook onderdeel van de eisen voor CE. Tijdens de bijeenkomst op 26 maart werden de nieuwe regels vanuit verschillende invalshoeken belicht.

Consequenties minimaliseren Egbert Stremmelaar, directeur van de nieuwe Vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (Vereniging ION), beet het spits af. Hij vertelde over de weg die de vereniging is ingeslagen: collectieve belangenbehartiging met een individueel karakter. “Opleidingen zijn heel belangrijk voor onze branche en ook voor het thema EN 1090 wordt een opleiding opgezet die leidt naar een conformiteitsverklaring.

Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod blijven als hoogstaande kwaliteitssystemen bestaan en

26 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

gaan nog een forse stap verder.” Fred Vasquez, directeur van de Samenwerkende Nederlandse Staalbouw, legde vervolgens uit hoe de norm werkt voor de constructiebedrijven. “Sinds 2009 leeft het onderwerp voor ons”, vertelde hij.

“In eerste instantie werd ons gevraagd om te regelen dat de constructiebedrijven geen last zouden krijgen van de nieuwe regels, maar dat is niet gelukt. Wel hebben we geprobeerd de consequenties te minimaliseren.” De regelgeving is een initiatief van de Europese Unie.

Geen ontkomen aan Vasquez: “De regels gelden voor bouwproducten en dat zijn alle producten die blijvend worden verwerkt in een bouwwerk en waarvan de prestaties gevolgen hebben voor bouwkundige

en civieltechnische werken. De norm gaat zowel over seriematige als enkelstuks productie, dus er is echt geen ontkomen aan. De definitie van een bouwwerk is heel breed, dit maakt het niet altijd gemakkelijk om te bepalen of een constructief deel onder de EN 1090-1 valt. Het staalconstructiebedrijf moet jullie dus altijd vertellen waar een deel voor dient en of het te coaten deel onder de EN 1090-1 valt. Mocht je een norm willen aanschaffen, let er dan op dat de bemerking +A1 erbij staat, want dan heb je de nieuwste versie te pakken. Er is nog veel werk te doen. Op dit moment zijn ongeveer 50 bedrijven gecertificeerd van de 1500-2000 bedrijven die in Nederland bouwproducten op de markt brengen. De Nederlandse overheid heeft haar controlerende instantie uitgebreid.

“Regels sterk onderschat” Niek van der Kade, directeur van Verzinkerij West Brabant en toehoorder, had al eerder een bijeenkomst bezocht van de Metaalunie over dit onderwerp. “Ook die bijeenkomst was druk”, vertelde hij. “De regels zijn sterk onderschat door de branche. Kleine constructiebedrijven dachten dat het niet voor hen zou gelden, maar dat blijkt niet waar. Als verzinkerij weet je vaak niet waarvoor onderdelen dienen. Is het een constructief onderdeel voor een bouwwerk of niet? Soms moet je een gaatje boren of een extra oogje lassen om een deel goed te kunnen verzinken, maar dat is er vanaf juli niet meer bij zonder overleg en schriftelijk vastleggen. Er komt zeker meer overleg met deze nieuwe regels.”

vooraf gaat aan de definitieve audit. Tijdens het eerste bezoek wordt gekeken wat allemaal al in orde is en wat er nog moet worden aangepast.

“Hoewel we formeel geen advies mogen geven, zullen we wel uitleggen wat de norm vraagt en een oplossingsrichting aangeven”, aldus Burger.

Bij de definitieve audit moet in principe alles goed zijn, maar er zijn zaken die je binnen twee maanden alsnog schriftelijk mag aantonen. Dit is duidelijk aangegeven in de checklist.” Om de cirkel te sluiten gaf Burger aan dat er voor vereniging ION leden interessante kortingen op de tarieven gelden. ●

Hoewel deze uitbreiding geen garantie is dat zij alles wat op de markt wordt gebracht controleert, heeft de constructeur een probleem als er een calamiteit ontstaat waar zijn product bij betrokken is.”

Wachten oprespons Paul ter Haar beperkte het leeswerk voor de verzinkers met de opmerking dat vooral hoofdstuk 6, 10 en bijlage F belangrijk zijn. Ter Haar: “Met je opdrachtgever moet je afspraken maken en vastleggen over voorbewerking en gaten, voorbehandeling, herstelwerk, metingen laagdiktes, visuele inspecties, traceerbaarheid en toleranties. Ook is het belangrijk op antwoord van je klant te wachten. Een extra gat is deel van het constructiedossier en dat maakt deel uit van de CE-markering. De eigen lasser van de oppervlaktebehandelaar mag niets meer, want hij valt niet onder de verantwoordelijkheid van de lascoördinator van de constructeur en is daarmee dus niet bevoegd! Er is een checklist opgesteld waarin de controlepunten

Dagvoorzitter Pauline Meijwaard (Instituut voor Oppervlaktetechniek IfO) nam ook een presentatie voor haar rekening. “Traceerbaarheid is erg belangrijk. Het gaat erom dat alle processen vastliggen en dat je zowel bij de ingangscontrole als bij de eindcontrole vastlegt wat je checkt, hoe je het checkt, dat je het gecheckt hebt en je de bewijzen minstens vijf jaar bewaart.”

Fred Vasquez: “Dit is de norm waar het allemaal om draait.” voor het thermisch verzinken zijn opgenomen en dit is een goede handleiding.”

Vinkje of stempel Pauline Meijwaard kreeg de lachers op haar hand: “Verzinken is leuk maar coaten is leuker.”

Er zaten duidelijk veel coaters in de zaal. Ze vervolgde: “Voor coaters zoomt de norm EN 1090-2 in op een paar aspecten. Zet op papier wie waarvoor verantwoordelijk is en leg opleiding en ervaring van je personeel vast. Traceerbaarheid is erg belangrijk. Het gaat erom dat alle processen vastliggen en dat je zowel bij de ingangscontrole als bij de eindcontrole vastlegt wat je checkt, hoe je het checkt, dat je het gecheckt hebt en je de bewijzen minstens vijf jaar bewaart. De klant moet opgeven wat de corrosieklasse en de verwachte levensduur is. Of als alternatief moet hij aangeven welk coatingsysteem je moet gebruiken en welke voorbehandeling hij verwacht. Tijdens controle en inspectie moet je aantonen dat je de coatbaarheid hebt bekeken, dauwpunt gemeten, ruwheid, reinheid en laagdikte hebt gecontroleerd. Mocht een klant zeggen: “coat het maar gewoon”, dan is het zaak dat vast te leggen.” Als laatste spreker nam Eko Burger, directeur van IFO Nederland het woord. Hij vertelde dat er, afhankelijk van de bestaande kwaliteitssystemen binnen een bedrijf, al dan niet een pre-audit

Meer informatie Bestellen NEN-EN 1090 norm: www.nen.nl Presentatie Fred Vasquez: www.staalbouw. net Wat zijn constructiedelen: www.contact. bouwproducten.nl Checklist EGGA (Europese Associatie van Thermisch Verzinkers): www.zinkinfobenelux. com Praktijkrichtlijn poeder en natlak op zink: www.zinkinfobenelux.com Certificeringstraject IFO: www.en1090.nu Ledeninformatie: www.vereniging-ion.nl

“Klanten vragen ernaar” Voor Guido Bouwhuis, een van de eigenaren van Poedercoat Westland en toehoorder, was het onderwerp heel actueel. “Wij zijn bezig met het voorbereidende traject om te komen tot de conformiteitsverklaring”, zei hij. “Sommige klanten vragen ernaar. Wij hebben nog geen ISO 9001 of andere certificering, maar toch is het geen moeilijk project voor ons. Eigenlijk leggen we vooral vast wat we nu al doen.

Dankzij de certificering wordt het proces begrijpelijk voor jezelf, je personeel en je klant. Ons doel is vooral om onze huidige klanten tevreden te houden, maar als we er ook nieuwe klanten mee trekken, zou dat natuurlijk mooi zijn.”

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 27

algemeen

thema Meten/Inspecteren

Tekst Edward Uittenbroek, hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

NACE Coating Inspector Programme: een Quality Inspector is eigenlijk een Quality Assessment Technician

Vertrouw, maar controleer (1) De National Association of Corrosion Engineers is bekend van vakblad Materials Performance, de vele NACE-normen en -richtlijnen, tal van publicaties, de corrosiestudie die uitwees dat in de VS de corrosieschade op honderden miljarden dollars per jaar te schatten is, en natuurlijk de wereldwijd erkende en alom gevraagde NACE-inspecteurs. In Nederland is inspectiebureau Exova licentiehouder.

In het kader van thema Metaalconservering start vakblad Oppervlaktetechnieken een serie over de Engelstalige trainingsweek, die in september 2013 verzorgd werd door Wim Bonestrooo en Erik Boer van Dutch Coating Consultants.

Behalve inspecteur is Erik Boer ook schrijver van specificaties, maakt hij faalanalyses en geeft hij cursus. Inspecteur en docent Wim Bonestroo gaf aan dat Level 1 weliswaar veel lesstof bevat, maar de thematische diepgang vooral in Level II te vinden is: “We only scratch the surface a bit,” zei hij in oppervlaktetechnische termen.

“Level II is specifieker,” lichtte Erik Boer toe.

“Daar zit Kathodische Bescherming bij, Fusion Bonded Epoxies, thermisch gespoten aluminium en andere metaaldeklagen,” maakte hij de 22 deelnemers maar vast extra leergierig.

Voorbehandeling levensduurbepalend Ieder coatingsysteem heeft zijn vereisten waar het aan moet voldoen. “Om hoeveel jaren bescherming gaat het: twintig jaar, dan is het lonend meer te investeren in je voorbehandeling en de verf bijvoorbeeld,” legde Boer de basis voor effectief conserveren. “De oppervlaktevoorbehandeling is voor vijftig tot zestig procent bepalend voor je levensduur. Dus dat moeten we inspecteren: de reinheid, dus of er zouten achtergebleven zijn, het ankerprofiel, dus de ruwheid... If you don’t blast, it won’t last zeggen de Amerikanen. De voorbehandeling betaalt zich terug in prestatie.”

28 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

Je eigen werk beoordelen…

De uitspraak “de slager die zijn eigen vlees keurt” ligt natuurlijk erg voor de hand bij controlewerk. Een infrabeheerder of andere eigenaar van een staalconstructie wil dat het conserveerwerk onafhankelijk beoordeeld wordt door een neutrale partij. Toch zouden

je een coating erop zetten. Die ga je na drogen deels afplakken, en dan zet je de toplaag erop.

Op dat paneel ga je vrijdag testen doen. En blijf voordurend je logboek gebruiken, waar je zo volledig mogelijk alle typen stoffen die je gebruikt hebt in opschrijft. Dat is een deel van je examen.” Voorts zou de examendag

“De voorbehandeling betaalt zich terug in prestatie.”

Erik Boer, docent inspecteurstraining NACE Level 1 de deelnemers eigen werk ter beoordeling krijgen. Om een beetje gevoel voor straalwerk en coatwerk mee te geven, zodat iedereen kon ondervinden dat dat toch echt wel serieus werk is, zou de donderdag op een praktijklocatie worden doorgebracht. Stralen en airless-coaten stonden op het programma. Die werkstukken zouden dan vrijdag voor het meetpracticum gebruikt worden. “Dat is het leuke aan deze cursus,” kondige Bonestroo aan. “Je krijgt een paneel van een vierkante voet,” werd in het Amerikaans uitgedrukt, want in Amerika hoef je niet in het tientallig stelsel te rekenen, “met een slechte las. Die ga je SA 2,5 stralen, en dan ga

bestaan uit een groot multiple choice examen en acht praktische “stations”: een tafel met een meetinstrument waarmee je gegevens moest verzamelen of een vraag erover beantwoorden.

Na acht keer acht minuten was er tien minuten extra tijd om calculaties af te maken, drie stations zijn berucht vanwege de soms optredende tijdnood.

De kous opde kopkrijgen De Coatinspecificatie is “de bijbel van een coatingklus,” aldus Bonestroo. “Wat je inspecteert, is of de job in overeenstemming met de spec is gedaan. Je kunt niet méér vragen, anders

Wim Bonesto (Dutch Coating Consultants) begeleidt het oefenen met de meetapparatuur.

komt de contractor in problemen, je kunt geen SA3-reinheid vragen als SA 2½ gevraagd is. Pas hadden we een tankbodem te inspecteren, die in één hoekje SA3 gestraald was. Verder was het SA 2½, maar de inspecteur had dat allemaal afgekeurd, want dat vond hij nu niet goed genoeg. Maar dat hoekje was eigenlijk té goed. Wij zijn erbij gehaald, en het werd een arbitragezaak.”

Vervolgens was het tijd voor wat gymnastiek, want Bonestroo pakte er een “old school sling psychrometer” bij. Twee thermometers waarvan er één een natte kous over de kop gehad heeft, worden rondgeslingerd. Het verdampen van het vocht uit het kousje onttrekt warmte aan de thermometer. Hoe droger de lucht, hoe beter dat gaat en dus hoe groter het temperatuurverschil van de thermometers. De handeling is van belang voor het bepalen van het dauwpunt, dat uit een grafiek is af te lezen. De staaltemperatuur moet minstens drie graden boven het dauwpunt liggen.

Niet-elektronische meetinstrumenten Ook met elektronische apparatuur is dit te bepalen, maar je mag niet overal met elektrische instrumenten komen… dus de sling psychro-

meter en trouwens ook de banaan gingen van hand tot hand. Een banaan is een magneetje aan een veer: hoe dikker de coatinglaag, hoe sneller de magneet loskomt van het oppervlak tijdens het draaien aan de veer, dat heel geleidelijk moet gebeuren. Het werd de “moeder van alle laagdiktemeters” genoemd, maar een derde van de deelnemers had het nog niet eerder gezien.

Een andere niet-elektronische meetmethode is het kammetje: een aan de randen vertand enigszins schuin aflopend plaatje, dat eruit ziet als de borstwering van een kasteel met kan-

telen. Deze wordt in de nog natte lak gedrukt.

Hoe dikker de laklaag, hoe meer tanden er gekleurd worden door de verf. Door het oplosmiddelgehalte eraf te trekken, kun je de uiteindelijke droge laagdikte globaal inschatten.

De vonk springt over Het zou een les worden waar de vonken van af sprongen. De Holidaytester is een apparaat dat met metalen sprieten of een soort langharige borstel of een spons over het oppervlak gehaald wordt. Het object is de minpool, de spons de pluspool, en als er een porie in de lak zou zitten, springt er een vonk over aangezien

Level 1, 2, en 3: ingangseisen, examinering Voor deze inspecteurstraingsweek op Level 1 is geen voorkennis vereist, hoewel het natuurlijk handig is ruim op tijd de lesmap te gaan bestuderen als het vak nieuw voor je is. Voor Level II is de ingangseis het behalen van Level 1. En dat doe je door een groot multiple choice examen en een praktijkexamen te doen, en de hele week je logboek goed bij te houden. Er is ook nog Level 3: dan moet je twee jaar werkervaring hebben en bestaat het examen deels uit een zogeheten ‘Peer Review’. “Dan zit je met drie zeer ervaren mannen aan tafel, samen wel 150 jaar ervaring zit er dan tegenover je. Ook zijn er vier case studies. Wat doe je als het stralen en coaten al achter de rug zijn op de afgesproken tijd dat jij aankomt voor inspectie?” Een Log File geeft je ervaring aan, dat zou 36 punten moeten zijn. Een verfverkoper krijgt een punt per maand en een straler anderhalf. Twee kan ook, het hangt van je werk af.

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 29

Vanaf dag 1 zijn de logboekjes de onafscheidelijke compaan van de deelnemers…

de coating daar geen barrière biedt. Voor heel dikke tankliners zijn er high voltage detectors, die bijvoorbeeld 25.000 volt aanhouden. Voor dunne coatings volstaat twee- of drieduizend.

Pre Job Conference Wederom kwam naar voren dat het toch ook wel een Amerikaanse cursus betreft. De ISO 8501 voor metaalvoorbereiding voorafgaand aan het coaten, werd met zijn Noord-Amerikaanse evenknie de NACE Standaard nr 1 SSPC SP5 genoemd. Niemand kende echter de NACE standard. “Tsja, het is een Amerikaanse cursus,

het eindresultaat. Na dit vooroverleg is er alleen nog maar het nameten van het werk tegen de maatstaf van de specificatie. Dus tijdens de Pre Job Conference bespreek je de moeilijk bereikbare delen, de onwaarschijnlijke verwachtingen, en – jazeker! – de tegenstrijdigheden. “Stel, er wordt 250 micrometer laagdikte gevraagd, een onervaren inspecteur zou 245 misschien afkeuren. Je moet een reikwijdte hebben. Net als met oplosbare zouten: maximaal zestig milligram per vierkante meter bijvoorbeeld, maar dat moet je dus gaan meten.” Dan spreek je dus af hóé je dat meet. En er moet gecheckt

“Belangrijk om te weten: alles afkeuren op een enkel hoekje is geen teamwerk.

Een oplossing vinden is teamwerk.”

Wim Bonestroo, docent inspecteurstraining NACE Level 1 jullie zijn de gelukkigen want de ISO’s zijn een paar jaar geleden toegevoegd.” Zo werden de deelnemers dus wel op een internationaal niveau getild, wat precies de bedoeling is van de wereldwijd erkende kwalificatie voor NACE Coating Inspector. Hoe dat dan in het verleden ging toen de in Europa gangbare ISO-normen (of daarvoor de Duitse DIN-normen) werden gehanteerd, bleef onbesproken.

Bonestroo vervolgt: “Belangrijk om te weten is: álles afkeuren op een enkel hoekje is geen teamwerk. Een oplossing vinden is teamwerk!

En als dat echt niet kan, moet alles over. Maar meestal kom je tot een oplossing om tot de gevraagde kwaliteit te komen. Daar ligt het belang van pre job meetings,” verwees hij naar de enige gelegenheid die een inspecteur heeft om een inhoudelijke bijdrage te leveren aan

30 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

worden of er geen minimale laagdikte voorgeschreven wordt die hoger is dan de maximale die de verfleverancier voorschrijft.

Team building excercise Het woord ‘teamwerk’ was gevallen, dus was het tijd voor de teambuilding excerise. Stel je voor: je stort neer met een vliegtuig en vijftien spullen zijn gered. Hoe zou jij ze indelen in een klassement, als het erom te doen is gevonden te worden en het lang genoeg uit te houden?

Je zit in de woestijn, honderdvijftig kilometer van de dichtstbijzijnde bewoonde wereld.

Eerst mag je het in je eentje bepalen, en stel je je persoonlijke top-15 samen van spiegeltje, zaklamp, parachute, anti-dehydratatiezout, revolver met zes kogels voor een alarmschot of het niet-te-versmaden woestijnratje voor de ergste trek, of toch liever het lichtkogelpistool

Erik Boer (Dutch Coating Consultants) licht de detector toe voor ‘heilige dagen’ ofwel dunne plekken inde coating.

of een fles water… Vervolgens ga je met je groepjes in discussie, en dan komt er een ander klassement uit, dat ten slotte beter overeen blijkt te stemmen met waar de survival-expert uit het vertoonde filmpje mee komt. Ofwel: vijf weten meer dan een, een team is beter dan een individu. Het is een omstreden deel van de cursus, want in Australië leren de mensen woestijnsurvival zoals wij hier schoolzwemmen, en daar schijnen de inzichten nogal uiteen te lopen. Ook in NAVO-territorium kunnen de inzichten blijkbaar verschillen. Een voormalige commando had nogal wat recente inzichten die afweken van het filmpje met de survivalexpert uit de Tweede Wereldoorlog. Hoe dan ook: de meeste groepjes kwamen er beter uit dan hun afzonderlijke deelnemers. Het onderwerp had – ongetwijfeld doelbewust – niets met corrosiebescherming te maken, maar het leereffect was des te sterker: een conserveerklus doe je samen, en de inspecteur is daar een succesfactor bij. ●

Meer informatie De volgende gelegenheid om NACE Coating Inspector Programme Level 1 of 2 te volgen zal zijn: - Level 2: maandag 7 april t/m zaterdag 12 april, locatie Spijkenisse - Level 1: maandag 30 juni t/m zaterdag 5 juli, locatie Ridderkerk - Level 1: maandag 30 juni t/m zaterdag 5 juli, locatie Ridderkerk (volgeboekt) NaCE Benelux organiseert op 3 april de CIP-dagen te Rotterdam. Meer informatie bij net NACE Benelux–secretariaat, VOM België, Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen: info@VOM.be www.NACE.org

Totaaloplossingen in Verfspuit- en Straalapparatuur

Rasco - Clemco Telefoon: (010) 437 01 66 E-mail: info@rasco-clemco.nl

Precoat-proces BYK-mac effect coatings

wave-scan dual orange peel/DOI

PRECOAT: Reeds 10 jaar ervaring in de markt, Qualicoat approval No. A-021 > 2500 uur corrosiebestendigheid

micro-gloss glansmeting

cloud-runner wolkigheid

PRECOAT COLOR:

spectro-guide kleur/glans

Nieuwe ontwikkeling, chroomvrij met een kleur, Qualicoat approval No. A-096 > 2500 uur corrosiebestendigheid

allesondercontrole.com

PRECOAT TVL:

Chroom 3 waardig alternatief met Qualicoat approval No. A-095 > 2500 uur corrosiebestendigheid

BYK. Kwaliteitscontrole op coatings.

NL 074 265 77 88

AD Chemicals is a part of AD International

BE 053 80 97 54

1828AdvOppvlaktechn_Byk.indd 1

adinternationalbv.com

17-01-14 09:51

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 31

Gespot Sinds januari 2014 brengt vakblad Oppervlaktetechnieken de rubriek Gespot, een combinatie van de voormalige onregelmatig verschijnende subrubrieken Gelezen, Gezien, en Gehoord, met samenvattingen uit de vakliteratuur, besprekingen van televisieuitzendingen of losse congreslezingen, als aanjager voor het volgende evenement of inspelend op het thema van die maand. Met korte verwijzingen kan de lezer zich snel oriënteren. En als een titel, congres, televisieserie of webstek vaak naar voren komt, weet de lezer waar hij/zij voortaan terecht kan voor het rechtstreekse en volledige verhaal. Het beste blijft natuurlijk: zelf abonneren op de in deze rubriek aanbevolen collega-vakbladen en de evenementen bezoeken waar de vakgenoten samenkomen.

Kwaliteit zonder papieren tijgers thema Inspecteren Het artikel “Qualität nicht nür für den Prüfer” in Metalloberfläche van december 2013 beschrijft hoe een looncoater zijn kwaliteitsborging niet heeft om het certificaat in de ontvangstruimte te kunnen ophangen, maar om de kwaliteit van zijn werk alsmaar verder te verbeteren. Wie daadwerkelijke kwaliteitsverbetering ten behoeve van zijn klanten serieus neemt en in zijn werkmethoden onderbrengt, kan met een gerust hart onaangekondigde bezoeken van auditors tegemoet zien. Afkeur en kostbare reclamaties worden teruggedrongen.

Als loonlakker lever je een grote, maar relatief laagbetaalde bijdrage aan de uiteindelijke waarde; nog geen tientje voor een gevelpaneel van honderden euro’s bijvoorbeeld. Gevolgschade, zoals het moeten laten uitwisselen van panelen waarvan de coating niet blijkt te voldoen, brengt een enorm financieel risico met zich mee. Het bedrijf is opgestart om een grote profiel- en vensterproducent te bedienen, die een grote opslaglocatie geopend had. Ze zitten sinds 1999 op heftruckafstand van elkaar op hetzelfde terrein. De looncoater behaalde al een jaar na oprichting het GSB-certificaat. Om de winterdips op te vangen, werd marktverbreding nagestreefd richting machinebouw, industriële toepassingen en automotive.

De processen moesten flexibeler ingericht worden, en kwaliteit moest voortdurend op de voorgrond staan. Vandaar de keuze voor NEN-EN-ISO 9001:2008. De gecombineerde chemische voorbehandeling voor staal, verzinkt staal en aluminium werd in drie eigen processtromen heringericht. De GSB “Premium Standard Seaproof+” laat namelijk niet toe dat verschillende substraattypen door hetzelfde voorbehandelingsproces gevoerd worden. De “staalklanten” zouden dus wegvallen, omwille van de kwaliteitseisen van de “aluminiumklanten”. Er was destijds bij de oorspronkelijke

32 | Oppervlaktetechnieken april 2014

aangaat: elke koolstofrestant is een obstakel voor de aanhechting van de werkzame stoffen.

De meeste fouten zijn optisch herkenbaar, maar als er aan de voorbehandeling iets gemankeerd heeft, levert dat vaak “verborgen gebreken” op die later pas opspelen.

Een abonnement op vakblad Metalloberfläche kost buiten Duitsland €139,- inclusief verzending en btw. Een jaar-CD is ingegrepen.

Onlangs lanceerden de collega’s van dit kwaliteitsblad de mo-News, een mailbulletin waarop men zich gratis kan abonneren via www.Metalloberflaeche.de fabrieksopzet al rekening mee gehouden.

Ook hier werd de lat hoog gelegd en men benaderde de GSB voor de juist in 2010 in het leven geroepen IQC Industry Quality Coatings.

In september 2012 was het bedrijf de eerste die QSC Klasse 2-gecertificeerd was. Dat zijn er nog altijd maar een handjevol. In hoeverre dat al voldoende is om opdrachtgevers het te laten voorschrijven zonder al te zeer in de keuze van uitvoerders beperkt te worden, laat het artikel in het midden. Er wordt uitvoerig ingegaan op de investeringen, die geen extra waterzuiveringscapaciteit behoefden en energie uitspaarden doordat zinkfosfateren werd opgevolgd door een proces bij 25° C. De Seaproof+ wordt dit jaar met chromaatvrije voorbehandeling gerealiseerd.

Een pikante tussenkop is “voorbehandeling als kwaliteitsgarantie”. De term ‘garantie’ moet terughoudend gebruikt worden, en niet voor niets begint de bedrijfsleider over het ontvetten als de basis voor alles. Nieuwe voorbehandelingssystemen zijn nóg kritischer waar het een absoluut rein metaalopppervlak

Ook ontwerpaspecten komen aan bod: de voorgemonteerde geveldelen van het op één na hoogste gebouw van Frankfurt vereisen extra sproei-intensiteit in de voorbehandeling.

De verneveling maakt er haast een dompelbehandeling van. Schaduwwerking is vooraf met een zaklampje te checken. Besproeid worden of alleen door afdruipende vloeistof bevochtigd worden, maakt een verschil. Hoe hij het dan oplost als er onbereikbare uithoekjes zijn, blijft jammerlijk onvermeld.

De bij voorkeur horizontale poederpistoolconfiguratie wordt besproken. Na een jaar monitoren van kwaliteit, nabewerking en poederverbruik, kon 5% poederbesparing geboekt worden. Er wordt gewerkt met een poederpomp in plaats van transportlucht om de poederlak mee door de slang te voeren.

GSB en Qualicoat zijn alom gevraagd, en dit bedrijf wil zich niet laten zeggen dat een andere coater betere kwaliteit levert. Een goede naam in de markt helpt bovendien ook. En bang voor de auditor zijn ze inderdaad niet: na OHSAS 18001 voor arbo wordt binnenkort ISO 14001 voor milieumanagement binnengehaald.

Een prachtig artikel waarbij je in enkele pagina’s bijgelezen bent, hoewel de fijne kneepjes hier en daar nét ontbreken. ●

Meer informatie Qualität nicht nür für den Prüfer, MBG GmbH Metalloberfläche, 2013 december, p. 11-13 www.Pulvern.de Chemal GmbH & Co.KG www.Chemal.com

Lezing “Coatingkwaliteitmetingen verlagen onderhoudskosten, Praktijkcase.” Spreker Guus Coolegem, directeur C-Cube International, www.C-Cube-International.com Evenement “Monitoring in relatie tot schadeonderzoek”, technische middag in de serie Falen of Presteren, 9 april 2014, bij Shipdock te Amsterdam Organisatie Vereniging Metalen VeMet, Contactgroep Fractografie (Bond voor materialenkennis), en de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig onderhoud NVDO Volgend evenement 26 juni, VeMet-dag “Metalen op zee”.

Corrosie al meten voordat je het kan zien thema Meten/Inspecteren

nieuwwaarde is te relateren aan vacuüm. Dat is immers de ideale corrosiebescherming en dat kun je een getal geven. Vacuüm is dan honderd procent bescherming. De uiteindelijke waarde haalt nooit nul, want ook corrosieproducten hebben een zekere beschermwaarde.

“Het doel is de kosten naar beneden te krijgen”, zette Guus Coolegem van C Cube International de circa veertig aanwezigen op het puntje van hun stoel. “Dat kan in de ontwerpfase of in de Asset Management fase.” In deze gebruiksfase kun je coatings niet-destructief monitoren zodat je het kleinschalig bijwerken of het grootschalig overlagen optimaal kunt plannen.

Coatingonderhoud geschiedt meestal op basis van visueel beoordelen. “Dan wordt bijvoorbeeld ingeschat welk percentage gecorrodeerd is. Maar dat zegt niet hoe snel het zich kan ontwikkelen.” Er wordt meer corrosiemonitoring gedaan dan coatingmonitoring, schat hij in. “Dát gaan we aanpakken! Hoe is bijvoorbeeld de coatingkwaliteit op plaatsen waar geen corrosie is? Is het al gedegradeerd, helemaal waterdoorlatend en gaat de corrosie zich binnenkort ontwikkelen?” Twee sensoren die met een tablet aan te sturen zijn, bieden uitkomst. Coolegem noemde de barrière-index en de doorlatendheid (‘permeabiliteit’) van een coating. “Bij een magnesiumprimer gaat magnesium de poriën opvullen als de coating degradeert. Dus dan is er nog een barrièrewerking, tijdens het degradatieproces. Je hebt dus een tweede parameter nodig. En het liefst in absolute waarden. “Het basisidee is corrosie al meten voordat je het kan zien.” De coating wordt normaal gesproken beoordeeld door de degradatiesnelheid te versnellen. Om heel fijngevoelig te meten, ook op locatie, bestaat een standaardprocedure. Bijvoorbeeld, een ballasttank die je periodiek kan doormeten, of je kunt een coupon plaatsen die je eruit haalt en op het lab meet. Met een duizend uur durende test zie je het.

De basis is dipoolmetingen. Dat is in de jaren zeventig geïntroduceerd om polymeren te meten. Met twee meters ga je de impedantie over de frequentie meten. Dus de weerstand die afhankelijk is van je frequentie. Bij een heel snelle trilling trillen alleen kleine dipooltjes mee: de bindingsmoleculen van de polymeren. Gaat

Guus Coolegem (C Cube International) presenteerde een snelle niet-destructieve methode die de restlevensduur van coatings helpt inschatten. het heel langzaam trillen, dan zijn het vooral de grote dipolen, de zouten in het testwater, die meetrillen. Lage frequenties geven een indruk van de corrosie; hoge frequenties een indruk van de coating. “Dat zegt dus wat een polymeer doet en wat de corrosie doet in één meting.”

Er zijn vele degradatiemechanismen: thermisch, door UV, door natdroogcycli, en door continue vochtbelasting zoals onder water.

“Iedereen denkt dat je bij 120 graden Celsius geen water hebt, maar staal corrodeert soms met millimeters per jaar en de coating degradeert sterk. Er komen paden voor het water, de bindingsmoleculen gaan loszitten, en het water kan het substraat bereiken. Waar kleine corrosieplekjes aansluiten, drukt het corrosieproduct de coating los en dan zie je de corrosie pas.

De meting geeft een absolute waarde van de bescherming. Het degradatieverloop vanaf de

Als voorbeeld voor onderhoudsoptimalisatie noemde Coolegem een constructie waar de coating volgens inspecties overal even goed zou zijn aangebracht, en de degradatie ook overal hetzelfde zou moeten zijn. Dat bleek ook uit de eerste visuele inspecties, waar niets aan de hand was. En ineens is er overal corrosie...

“Dus eigenlijk is visuele beoordeling alleen het opsporen van slechte plekjes. Met deze methode kun je degradatie volgen en vooraf aangeven wanneer hij kapot zal gaan.”

Naast de visuele controle zijn er ook andere inspectiemethoden zoals de laagdikte (maar er is bijna geen verband met de levensduur in geval van lagen boven 350 micrometer), de bressletest voor restzouten, de pull adhesion test voor de hechting pinhole detectie voor poriën, en wanddikte. “Maar dit zijn indirecte metingen, met coating condition metingen willen we dat allemaal verbeteren.” Vervolgens besprak hij met een praktijkcasus de waarde van de dipoolmetingen om impedanties over diverse frequenties vast te stellen. De brug “de Oversteek” is door diverse partijen gebouwd en gecoat, en het onderhoud is mee-aanbesteed voor 25 jaar. Dan is het inderdaad interessant te weten hoe je dat onderhoud optimaal indeelt in de loop der tijd! ●

De brug bij Nijmegen, “de Oversteek”. (Foto: Stein Venmans, BAM)

Oppervlaktetechnieken April 2014 | 33

Gespot Lezing “Ontwikkelingen normen en kaders – Corrosie en coatings in normalisatie.” Spreker Isabel Polderdijk, secretaris normcommissie Corrosie, Nederlands Normalisatie Instituut NEN, www.NEN.nl Evenement “Corrosie & coatings”, negende jaarlijkse congres (voorheen “Oplossingen voor Corrosie in de Praktijk” Organisatie Institute for International Research IIR, www.IIR.nl Volgend evenement eerste kwartaal 2015

Nut &Noodzaak van Normalisatie thema Meten/Inspecteren Secretaris normcommissie Corrosie Isabel Polderdijk van het Nederlands Normalisatieinstituut NEN is werktuigbouwkundige en werkte ooit als piping engineer. Op de Corrosie & Coatings gaf ze een overzicht van de ontwikkelingen op normalisatiegebied. “Normen zijn er voor en door de markt, wij als NEN maken ze niet, we faciliteren alleen maar”, lichtte ze haar rol toe. Dat is tamelijk actueel, want als er te weinig activiteit in een commissie is, bijvoorbeeld bij gebrek aan deelnemers, kan een norm ingetrokken worden. Zo is momenteel bijvoorbeeld het voortbestaan van ISO 8130 voor eigenschapsbepaling van poederlak ongewis.

“Voor oppervlaktetechniek volgen we het internationale werk. Er zijn heel weinig puur Nederlandse normen. Iedereen werkt over de grens, en Nederland is natuurlijk handelsland. Vooral ISO en CEN worden gevolgd, en daar hebben we veel inspraak in”, gaf ze een voordeel van commissiedeelname aan. “De eerste Nederlandse norm was voor klinknagels”, wist ze een oud voorbeeld van afgestemde maatvoeringen aan te dragen. “Normalisatie stroomlijnt processen, het is efficiënter als iedereen dezelfde proef kan doen en je dezelfde taal en definities gebruikt.

Het is zó belangrijk dat je weet waarover je praat. Maar de werkgroepen over terminologie zijn heel slecht bevolkt, helaas.” Andere voordelen van normalisatie zijn het creëren van een gelijk speelveld, tijd- en kostenbesparing, en mogelijke vergroting van het afzetgebied. Er is een leerstoel voor normalisatie aan de Erasmus Universiteit. “Maar de voordelen zijn lastig in geld uit te drukken. Het levert wel geld op, uiteindelijk.”

Normen zijn geen wetten, het is gewoon een vrijwillige afspraak. “Wetgeving grijpt graag terug op normen. In het Bouwbesluit wordt dwingend verwezen naar normen, maar dat kan eigenlijk niet. Wetgeving is openbaar en een norm moet je inkopen, dat geeft wat spanningen, zeg maar. Het is een vrijwillige afspraak en normalisatie is het proces om tot die afspraak te komen.

Dat is open en vrijwillig, iedereen is gelijkwaardig, of je nou labmedewerker of directeur bent.

34 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

Je hebt altijd een leuke mix van mensen aan tafel. Op landenniveau ook: binnen ISO is het kleine Nederlandje even groot en machtig als Duitsland of de VS.” Door actieve deelname kun je normen beïnvloeden, je loopt voorop. “Het versterkt je concurrentiepositie, je weet wat er-

plicht te reageren op alle stukken uit ISO/TC 156. Ook wordt ISO/TC 107/SC7 ”Metallic en other inorganic coatings - Corrosion testing” gevolgd, maar dan als O(‘observing’) member.

Dan heeft NEN wel stemrecht (geen stemplicht), en commentaar hoeft niet te worden

“Binnen ISO is het kleine Nederlandje even groot en machtig als Duitsland of de VS.” aan komt, en je kunt mede de inhoud bepalen.

Het is ook kennis delen en opbouwen, en niet bij oude testmethoden blijven hangen.”

Sinds 2013 is er de Nederlandse normcommissie Corrosie 342040. “De acht commissieleden kijken mee met de commissie ISO/TC 156 ”Corrosion of metals and alloys” als zogenaamd P (‘participating’) member. NEN heeft dan de

Isabel Polderdijk (NEN): “Wie schrijft, die blijft, dáár gaat het om. Als een norm níét goed is, gaat-ie de herziening in of wordt ingetrokken.

Ik heb de input nodig vanuit de corrosiewereld.”

meegenomen in de internationale discussie, maar in de praktijk gebeurt dat niet zo gauw.”

Kathodische bescherming van transportleidingen valt er niet onder: dat gebeurt bij de normcommissie over transportleidingen. “En heel vreemd: er is geen Europese normcommissie voor corrosie.”

Working Group 7 van ISO/TC 156 gaat over versnelde testen. “Daar is heel veel om te doen, voornamelijk vanuit de coatingkant. Dat is een enorm werkgebied, er gebeurt ontzettend veel in. Sommige thema’s schijnen daar wat lastiger te zijn, en een vrij academische benadering nodig te hebben.”

Nieuwe initiatieven zijn er veel op het gebied van kathodische bescherming. Voor deelname aan normontwikkeling geldt: “Het moet je pakken, het moet een onderwerp zijn waarvan je zegt: ‘Hee, daar kan ik aan bijdragen, daar kan ik me tegenaan bemoeien.’”

Als uitsmijter gaf ze nog even de ISO 9227 voor zoutsproeitesten mee: die was zodanig aangepast dat bedrijven een tweede zoutsproeikast nodig hadden, waardoor hij binnen anderhalf jaar, in 2013, alweer herzien werd. “Het gaat wel eens mis, maar dit is een leuk voorbeeld van interactie met de buitenwereld.” Maar dat zou dus in één keer goed gegaan zijn als de partijen die achteraf alarm sloegen ook hadden deelgenomen. “Wie schrijft, die blijft, dáár gaat het om. Als een norm níét goed is, gaat-ie de herziening in of wordt ingetrokken. Ik heb de input nodig vanuit de corrosiewereld.” ●

Verkoop en Verhuur

RUIM 30 JAAR EXPERTISE

ww w.h i l t r a .com

PGS15 opslagsystemen voor gevaarlijke stoffen 0342 - 404160

www.kika.nl Giro 8118

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 35

vereniging ION

Vooral vakblad, meer marktnieuws en projectbeschrijvingen

Lezerskringonderzoek & Ledenonderzoek Tot nog toe werd vakblad Oppervlaktetechnieken periodiek beoordeeld als onderdeel van de VOM-ledenenquête. Sinds januari 2014 heet de Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen ION: Industriel Oppervlaktebehandelend Nederland. Vakblad Oppervlaktetechnieken blijft als titel eigendom van de vereniging en wordt sinds september 2013 in licentie uitgegeven door Jetvertising.

De uitgever hield eind 2013 een lezerskringonderzoek, dat gevolgd werd door enkele vragen bij de ION-ledenenquête van februari 2014. Hieronder volgt een bespreking van de resultaten.

De respons was 254 voor het lezerskringonderzoek en 75 voor de ledenenquête. Dat is 10% en ruim 20%, waar voor tevredenheidspeilingen als vuistregel eerder op 5% en voor verenigingen op 15% gerekend kan worden. Het blad leeft onder deze doelgroepen nog evenzeer als bij eerdere peilingen. Belangrijke vragen waar de redactie en de uitgever zeer nauwkeurig gevolg aan willen geven, gaan bijvoorbeeld over onderwerpkeuze, gewenste diepgang, en in hoeverre het vooral een vakblad of een verenigingsblad moet zijn.

Doelgroepbeleid Het lezerskringonderzoek, zo genoemd omdat het blad ook gelezen wordt door collega’s van de direct geabonneerde contactpersoon, gaf als eerste opvallende resultaat het opleidingsniveau: circa 60% hogeschool, ruim 20% academisch, ruim 10% middelbaar beroepsonderwijs.

Tweederde heeft een technische vooropleiding.

Opvallend was de vrij gelijke spreiding over marktgebieden, waarbij uiteraard meerdere antwoorden mogelijk waren. Circa 20% noemde machinebouw, circa 15% automotive , bijna 15% bouw (gevel/staalconstructies), terwijl infra (transport/overslag/leidingen), petrochemie en scheepsbouw rond 10% zitten. Tweederde van de respondenten blijkt internationaal te opereren. Lokaal en regionaal haalden samen nauwelijks meer dan 10% (meerdere ant-

36 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

woorden mogelijk) maar het zou kunnen dat vooral grotere bedrijven gelegenheid namen aan het onderzoek deel te nemen. Of het blad weet de kleinere bedrijven nog altijd weinig te bereiken... Uitgever Jetvertising en redactioneel uitvoerder Coating Kennis Transfer (CKT) beogen het doelgroepbereik te verbeteren, onder meer via beurzen en met de website www.

Oppervlaktetechnieken.com. Hiervoor heeft CKT leerzame resultaten behaald met een blad dat het zelf uitgeeft in de maintenance-sector (instandhouding van technische systemen onder meer met materiaalverduurzamingstechnieken). Een actieve doelgroepbereiking komt overigens ook de exploitatie ten goede.

Elkaars artikelen lezen Ruim 50% van de respondenten leest enkele artikelen per editie, ruim 30% meer dan de helft ervan, bijna 10% leest het blad helemaal . Dit lijkt opmerkelijk voor een doelgroepenvariëteit die gerust een “lappendeken” genoemd mag worden. Maar uit de vroegere ledenenquêtes van de VOM bleek hetzelfde beeld. Het is anderzijds ook wel weer logisch, want veel oppervlaktetechnieken staan tot op zekere hoogte in concurrentieverhouding tot elkaar, zeker als ontwerpaspecten meegenomen worden. Immers: een alternatieve materiaal/ deklaagcombinatie kan bijvoorbeeld per saldo een kostenbesparing opleveren, of gunstiger

onderhoudskosten tijdens de gebruiksfase tegen een hogere eerste aanschafprijs. Dan wil je dus ook regelmatig over de schutting kijken.

De maandelijks verschijningsfrequentie (door het gecombineerde zomernummer eigenlijk elf maal per jaar) bevalt circa 80% goed, ruim 10% wil hem vaker zien en van 7,5% mag het wel wat minder.

Waardering onder ION-leden en overige lezers Bovenstaande gegevens betreffen allemaal het lezerskringonderzoek, dat aanzienlijk uitgebreider van opzet was aangezien het ION natuurlijk vooral veel verenigingszaken te bevragen had, en te grote enquêtes minder respons geven.

Voor een historische trend was het jammer dat de vaste enquêtevragen “draagt vakblad Oppervlaktetechnieken bij aan uw vakkennis?” en “draagt vakblad Oppervlaktetechnieken bij aan uw bedrijfsvoering?”, die in 2011-2012 een hoge score met doorstijgende trend vertoonden, nu alleen in het lezerskringonderzoek terugkwamen. De score lag iets lager. Het aandeel uitvoerende oppervlaktebehandelaars is wellicht kleiner dan bij alleen de ION-achterban. Wellicht leden weten meer uit het blad te halen dan niet-leden… Of wellicht maakt de toenemende aandacht voor ketenvraagstukken ten opzichte van technische noviteiten het blad abstracter… Nader onderzoek zou het kunnen uitwijzen.

De jaren ‘90: Oppervlaktetechnieken & Corrosiebestrijding, een verenigingsblad met technische inslag. De rubrieksindeling volgde de secretariaatsactiviteiten: Milieu & Energie, Opleidingen, VOM/Branches…

Januari 2003, een mijlpaal: een volledig vernieuwde opmaak, kleurendruk en weer de oorspronkelijke naam. Het blad wordt vanaf dan een vakblad, uiteraard wel nog met een rubriek voor de VOM (thans ION).

Maart 2008: voortaan met een redactieassistente, ook een mijlpaal. Het schrijversteam zou ook verder uitgebreid worden.

Uiteraard hadden beide peilingen in ieder geval de waardering als onderwerp. Het lezerskringonderzoek liet meerdere antwoorden toe en dat gaf dit resultaat: Onvoldoende 8.6% Voldoende 41.9% Goed 47.3% Uitstekend 2.2%

niet-leden wat tevredener. Het zou kunnen dat leden extra kritisch zijn op het blad waar ze als vereniging eigenaar van zijn. Vooral ‘goed/uitstekend’ is bij het lezerskringonderzoek vaker ingevuld: 49,5%, tegen 37% bij de ledenpeiling.

Opmerkelijk is wel dat dan de circa 100 IONleden van het lezerskringonderzoek dan precies het percentage opleveren met ‘voldoende’ dat ze qua omvang vertegenwoordigen, terwijl de leden die reageerden op de ledenenquête wel degelijk voor bijna 40% 8-9 ofwel ‘(zeer) goed’ hebben ingevuld. De uitslagen, die met slechts tien weken tussentijd verkregen zijn, lijken dus niet met elkaar overeen te stemmen.

Onder de leden gaf voorts 4% een 2 of een 3; bij het lezerskringonderzoek gaf ruim 8% een onvoldoende.

- minder inhoudelijke artikelen over het vak en de markt, meer verenigingsblad 1,1%

De ledenenquête gaf de volgende resultaten: Cijfer 1 0,00% 2 0,00% 3 2,67% 4 1,33% 5 0,00% 6 14,67% 7 44,00% 8 32,00% 9 5,33% 10 0,00% Bij uitvoerder Coating Kennis Transfer is een 6 onvoldoende, maar waarschijnlijk volgen de respondenten de gangbare schoolkwalificatie, en dan is 6-7 dus ‘(ruim) voldoende’ en 8-9 ‘goed/zeer goed’. Aangezien 64% van de respondenten van het lezerskringonderzoek eind 2013 VOM-lid was (thans dus ION-lid) en 28% niet lid (niet iedereen wist het, vandaar dat het niet tot 100% optelt), zijn kennelijk vooral

Verenigingsblad of Vakblad?

Het omgekeerde effect vinden we bij de vraag of Oppervlaktetechnieken vooral een verenigingsblad zou moeten zijn of vooral een vakblad, uitgegeven door een vereniging. Het lezerskringonderzoek verwoordde de vraag als volgt: In hoeverre moet het vakblad een verenigingsblad van de VOM zijn? (meerkeuzevraag, max. 1 antwoord) - minder verenigingsblad, meer inhoudelijke artikelen over het vak en de markt 46,6% - huidige balans is goed 52,3%

De ledenenquête verwoorde de vraag als volgt: Wie ziet u als belangrijkste doelgroep voor het blad Oppervlaktetechnieken?

Leden 86,67% Klanten van leden 44,00% Potentiële leden 30,67% Overheden 14,67% Scholen 14,67% Anders 2,67% Doordat bij de ledenpeiling meerdere antwoorden gegeven mochten worden, ligt het in de rede dat leden vooral zichzelf als voornaamste doelgroep invulden, met een tweede keuze erbij. Gemiddeld werd 1,95 antwoord gegeven. Desondanks heeft 13% zich niet tot de primaire doelgroep(en) gerekend. Van de 254 respondenten van het lezerskringonderzoek zou slechts 1,1% meer nadruk op verenigingsnieuws willen zien (drie respondenten dus).

Aangezien er 162 ION-leden deelnamen (op een totaal van circa 340 verenigingsleden), zijn twee conclusies mogelijk. Ofwel veel leden zijn in tien weken van mening veranderd, ofwel het ligt aan de vraagstelling. Overigens worden de respondenten van de ION-ledenquête op hun wenken bediend: sinds september 2013 is

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 37

doelgroepbereiking een hogere prioriteit, en daar vallen zeker klanten van leden en potentiële leden onder. Overigens ook ontwerpers en opdrachtgevers, waar ION helaas niet expliciet naar gevraagd heeft en dat waarschijnlijk niet gedekt wordt door de lage score op ‘anders’ van minder dan 3%. Dit zouden trouwens de eerder aangehaalde lezers kunnen zijn die relatief weinig vakkennis en waarde voor hun eigen bedrijfsvoering ontlenen aan het blad.

Advertenties goed bekeken Het heeft weinig zin inhoudelijke artikelen te maken die niet aantrekkelijk gepresenteerd worden en dus worden weggebladerd. De opmaker scoort 42% ‘voldoende’, 42% ‘goed’ en ruim 9% ‘uitstekend’ voor de layout. Inderdaad betreffen de meeste complimenten die in de loop van het jaar binnenkomen tijdens contactgelegenheden de opmaak. Gevolgd door de redactionele pagina Terugblik (voorheen Blikopener die in deze maarteditie is teruggekeerd naar pagina 3). Anderhalf jaar stond de VOMvoorzitter op de redactionele openingspagina, hetgeen blijkens het lezerskringonderzoek bij voorkeur niet voortgezet hoeft te worden. De Terugblik blijft echter achterin gehandhaafd, als redactionele column met marktontwikkelingen en wat terloopse vakpromotie, terwijl de teruggekeerde Blikopener van pagina 3 een kort smaakmakertje voor de betreffende editie wordt.

De derde kandidaat voor de waardering bij vakgenoten is het vakinhoudelijke gehalte.

Advertenties scoren geen mondelinge complimenten, maar worden wel door tweederde van de lezers bijgehouden en vooral apparatuur (een derde), bedrijfsmiddelen (een kwart) en evenementen (een vijfde) heeft hun interesse, gevolgd door opleidingen met een tiende. Het advertentieaanbod wordt met bijna 70% met ‘voldoende’ gewaardeerd, circa 20% vindt het zelfs ‘goed’. Ruim 10% geeft een ‘onvoldoende’.

Een vakblad met zo’n waardering voor advertenties is bemoedigend voor de exploitatie, en de redactie zal onverminderd voorzien in een gezaghebbende omgeving voor de bedrijfsuitingen.

Redactionele koers Lengte en onderwerpkeuze van de artikelen werden erg hoog gewaardeerd in het lezersonderzoek: goede mix van lang en kort zei circa 80%, en 10% vond teveel lange artikelen en ruim 5% procent te weinig lange artikelen.

Overigens zijn de artikelen de laatste jaren in woorden korter geworden, maar door meer aandacht aan het fotowerk niet geheel nave-

38 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

Maart 2012: de voorlaatste herstijling, evenals in januari 2003 door de vaste opmaker Chris Versteeg: moderner en weer compact en uitnodigend vormgegeven. nant verkort in paginaruimte. Enkele suggesties behalve “meer coatingprojectbeschrijvingen” en “meer marktnieuws” zijn: “meer regelgeving (36% in de ION-ledenenquête miste het) en technische ontwikkelingen (24% miste het).

De afgelopen jaren is steeds meer aandacht geweest voor ketenvraagstukken en aanbestedingsontwikkelingen en dergelijke, met de gedacht dat de concrete technische kennis tegenwoordig vooral via cursussen betrokken moet worden. Kennelijk is toch weer een nieuw evenwicht gewenst. De “grabbeltonrubriek” Gespot (voorheen de onregelmatig verschijnende rubrieken Gelezen, Gehoord of Gezien) alsmede beurzen en congressen bieden hiertoe gelegenheid.

Wat leveren deze inzichten nu op?

Enkele zaken zijn eenvoudig door de redactie ter hand te nemen. De rubriek Nieuws uit de Markt van weleer, sinds de laatste restyling van maart 2012 Kort Nieuws geheten, mag meer ruimte krijgen, blijkens het lezerskringonderzoek. Evenals ‘De Etalage’ waar coatingprojecten belicht werden, blijkens de ION-ledenenquête. Er was relatief veel aandacht voor poedercoating, luidde een kritiek die in het verleden ook wel eens naar voren kwam. Terecht opgemerkt, want ruim een derde van de VOM-achterban was daarin actief, maar sinds september 2013 wordt meer lezerskringbreed gekeken. Straaltechniek mag wel wat nadrukkelijker en in meer variëteiten aan bod komen,

April 2014: Wederom een herstijling, in het kader van de herstructurering van Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen VOM naar Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION. De hoofdartikelrubrieken volgen - behalve Algemeen voor horizonbrede en sectorenoverlappende onderwerpen - de sectorindeling van de vereniging: organisch, metallisch, en de combinatie toeleveranciers/ geassocieerden. werd opgemerkt. De hoofdredacteur zal daar als voormalig straler wel raad mee weten.

Soortelijk gewicht, gezag voor de vereniging Het soortelijk gewicht van vakblad Oppervlaktetechnieken is in belangrijke mate te danken aan de congresbezoeken die zowel nabeschouwingen als een weerslag van afzonderlijke lezingen opleveren. De waardering voor deze kennisgoudmijn, die ook de doelgroepbereiking ten goede komt door verspreiding bij de inschrijftafel of in de zalen, spreekt boekdelen.

Maar liefst 45% vindt het goed, 47% voldoende, terwijl 3,5% het ‘uitstekend’ waardeert en 3,5% er teveel aandacht aan gegeven ziet worden.

Het is maar weer bewezen dat je de beste resultaten krijgt door de inhoudelijke kaart spelen, zowel voor de autoriteit van de titeleigenaar als voor de exploitatie. Maar ‘een goede spuiter is nooit helemáál tevreden’ luidt het werkvloergezegde. Dus de hoofdredacteur en de opmaker, beide spuiterszonen, zullen zéker niet op hun lauweren rusten. De aangedragen verbetersuggesties worden dankbaar aanvaard en als actiepunten ter hand genomen. www.Oppervlaktetechnieken.com ●

Terugblik Column

Kwalitaria en Qualicoataria Pas zat ik in een frietkot. Nee, een zelfverklaarde ‘kwalitaria’, want een cafetaria ofwel snackbar speelt tegenwoordig de sterren van de Michelin-hemel. Nou ja, dat is weer wat overdreven, maar het punt is duidelijk: een Chinees is ook geen groothandel in bami-haspels meer, en met de kroketterettes is het dezelfde kant op gegaan. Is het u trouwens ook opgevallen dat steeds meer patattenten door Chinezen gerund worden?

Edward Uit tenbroek Hoofdredacteur oppervlaktetechnieken

En waarom deze smakelijke Terugblik? Omdat ik onlangs weer herinnerd werd aan mijn VOMjaren, van eind 1997 tot en met voorjaar 2001.

Sinds 12 december 2013 heet de Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen voortaan ION, ofwel Vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland, maar goed: de helft van mijn week was voor de SVC, ofwel Stichting VOM Certificaat. We deden de certificering volgens ISO 9002 (thans ISO 9000).

Dan stuurden we een vakdeskundige mee met de auditor, om te checken of het kwaliteitshandboek op de werkvloer eigenlijk wel uitgevoerd werd. Dat leverde wel eens handige verbeterpunten op, die latere schade en schande konden besparen. En we gaven er een verslag bij, in plaats van alleen een vinkenlijst.

Meer dan de boel voor het eerst winstgevend maken is me niet gelukt: in 2000 hebben we het aan een internationaal bekende concurrent overgedragen. We waren niet too big to fail, zoals grote banken die overheden om hulp kunnen chanteren, maar too small to succeed. En uitbesteders zullen het een vriendencertificaat blijven vinden, al legden we de lat juist hoger. Want een bij elkaar geplakt kwaliteitshandboek dat een eenzame stagiair ooit had opgezet en dat jaarlijks uit de

Tijdens een werkvakantie in Drenthe werd duidelijk hoe kwaliteit en kostenbeheersing samen kunnen gaan, want hoe kan deze patat-speciaal anders slechts € 3,50 kosten? Héél speciaal…

la kwam voor de audit, voldeed natuurlijk niet.

Maar een internetcolumn over algemene in plaats van vakgerichte kwaliteitsborging, die nota bene de voorpagina van Europa’s beste vakblad Galvanotechnik haalde, heeft me weer teruggebracht naar vroeger tijden.

De vertaling vindt u in deze editie. Een opdrachtgever gooide in het kader van kostenbesparingsprogramma’s steeds meer nieuwe problemen over de schutting. Het betreffende galvanobedrijf moest die dan maar in zijn voorbehandeling opvangen. Dat had weinig met ketensamenwerking of kwaliteit te maken.

Het kwaliteitscertificaat van de opdrachtgever werd ondertussen doodleuk alsmaar verlengd.

Totdat deze loongalvano zijn eigen certificaat maar liet verlopen, die hij ooit voor deze klant had behaald. Schluss mit dem Unfug! (kappen met die onzin!).

Pikant detail: toen ik nog op de spuiterij werkte, heb ik een artikel gemaakt voor Oppervlaktetechnieken & Corrosiebestrijding (zo heettte dit blad destijds): “ISO, wiens belang is ermee gediend?” Positief, hoor… we waren pilot voor het zogeheten ‘groeicertificaat’ voor MKB-bedrijven (voor de bewaarders: dat was april 2007).

Maar wat is het kwaliteitslabel voor vakbladen eigenlijk? Na dik 150 edities zeg ik: wat mij betreft het lezersonderzoek. Voor het eerst is dit gehouden onder alle lezers en niet al-

leen de VOM-leden (nu dus ION-leden). De hoge respons, terwijl het voor velen niet de eigen vakvereniging betreft, en zeer positieve waardering voor vakkennis uit congressen en beurzen, zijn een aanmoediging.

Misschien een beetje teleurstellend voor branchewerkers als mijzelf, is dat het de lezers niet zoveel kan schelen of vakverenigingenwerk prominent in beeld komt. Terwijl vakblad Oppervlaktetechnieken (of Oppervlaktetechnieken & Corrosiebestrijding, zoals mijn eerste 19 edities heetten) juist altijd enorm heeft bijgedragen aan de naam die de VOM in de markt had. Nu maar hopen dat vereniging ION diezelfde naam, bijvoorbeeld als cursus-kwalitaria, kan handhaven. En belangenbehartiging wordt alsmaar belangrijker…!!!

Dan is er nog volop werk aan de winkel. De galvanodirecteur met zijn pikante column F**k Zertifizierung, in ongekuiste vorm op de voorpagina van Europa’s leidende vakblad afgebeeld, spreekt boekdelen. Dan zie ik het meer zitten met labels als Qualisteelcoat, waarvoor bijvoorbeeld proefplaten in je proces meegaan en in een lab getest worden. Zo wordt industrieel coatend Nederland een qualicoataria! ● oppervlaktetechnieken@coatingkennistransfer. com

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 39

we s eu u Ni alog t ca

PHASCOPE® PMP10 – Handmeter voor laagdiktemeting op TSA en galvanische lagen PHASCOPE® PMP10 voor niet-destructieve laagdiktemeting van elektrisch geleidende lagen op vele ondergronden, ook op kleine onderdelen en ruwe oppervlakken.

• Draagbaar meetsysteem voor snelle en precieze laagdiktemeting met de fase-gevoelige wervelstroommethode volgens DIN EN ISO 21968 • Thermal Sprayed Aluminium • Diktemeting non-ferro metalen, (super)duplex of niet geleidende ondergronden(Zn/Fe, Ni/Fe, Cu/Fe, TSA/RVS)

SMART SOLUTIONS

• Evaluatiemogelijkheden met de meegeleverde FISCHER DataCenter Software • Extreem lage spreiding van de meetwaarden – ook bij ruwe oppervlakten

FOR INDUSTRIAL COATING

• Uitstekende meetresultaten, ook bij kleine meetspots of onderdelen

www.hangon.co Helmut Fischer Meettechniek B.V. Tarasconweg 10, 5627 GB Eindhoven Tel: +31 (0)40 248 22 55 www.helmutfischer.nl info@helmutfischer.nl

Coating Thickness

Material Analysis

Microhardness

Inserat_PHASCOPE_TSA_quarter_page_CS6.indd 1

DIT IS HANGON HangOn biedt zijn klanten slimme oplossingen voor ophanging, maskering en handling.

Wij ontwikkelen en produceren zelf en leveren in meer dan 40 landen.

Material Testing

HAUG CHEMIE ALS UW INSTALLATIE SCHOON 28.04.2014

09:17:09

MOET ZIJN:

investeer in uw eindproduct!

U beschikt over één of meerdere voorbehandelingsinstallaties?

Dan weet u hoe belangrijk het goed functioneren van deze installatie(s) is voor uw productie. De kwaliteit van uw producten en uw productiekosten zijn mede bepalend voor uw bedrijfsresultaat.

Goed onderhoud betekent: – minder kans op storingen – een beter werkende installatie – behoud van uw investering

– minder productuitval – minder chemieverbruik – minder energieverbruik

U werkt zo mee aan het voorkomen van de verspilling van grondstoffen en energie.

Hendor BV Leemskuilen 15 5531 NK Bladel tel 0497 339 389 fax 0497 381 593

DENK GROEN LAAT UW INSTALLATIE REINIGING MET HAUG CHEMIE DOEN!

i

HAUG CHEMIE heeft, als reinigingsspecialist, producten in haar assortiment ontwikkeld voor een doeltreffende en veilige reiniging van uw installatie.

Met een team van experten adviseren wij u graag hoe u dat kunt doen.

Heeft u het te druk, dan nemen wij u het onderhoud uit handen.

Wij kunnen de installatiereiniging voor u laten verzorgen door een professional.

Wilt u meer weten? Bel 0642 - 333 660 of +32 478 - 254 693 Bezoek onze Homepage: www.haughemie.be

PUMPS

a division of hendor bv Leemskuilen 15 5531 NK Bladel tel 0497 339 389 fax 0497 381 593

bofilpumps@bofil.nl www.bofil.nl

info@hendor.com www.hendor.com

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor een standaardvermel-

Afvalwaterbehandelinginstallaties De Veer Plating Supplies - Den Bosch T. 06 5433 8904 www.deveerps.nl

ding van 3 regels in één rubriek betaalt u per jaar slechts €330,-. Bij plaatsing logo in full colour per jaar €305,- ongeacht het aantal rubrieken.

Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met

Ondeo Industrial Solutions BV T. 077-3231231 / F. 077-3231230 verkoop@ondeo-is.com www.ondeo-is.com

Vincent IJff, tel: 070 399 00 00 /

B & B Coating Techniek T. 053-4357707 www.bb-coating-techniek.nl

EnviroChemie bv T. +31 (0)23 542 69 13 / F. +31 (0)23 542 69 14 sales@enviro-chemie.nl / www.enviro-chemie.nl

anodiseer (installaties)

afvoer gevaarlijk afval

Drent Techniek B.V. T. 076-5017270 www.drenttechniek.nl

anodiseer (ophangrek.)

Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com, www.vecom-group.com

afzuiginstallaties www.emotech.nl tel: 053-4301500

anodemanden (titaan)

MEPACO B.V. T. 071-5892863 Ploum Engineering T. 0412-630097 / F. 0412-645019 www.ploumengineering.nl info@ploumengineering.nl

adviesbureaus energiebesparing

Schröder Plating Service T. 0546-681170 / F. 0546-681003

Van Beek Ingenieurs BV T. 026-3127000, F. 026-3515117 info@vanbeek.com / www.vanbeek.com

bakken, kunststof C.K.B.Boxtel T. 0411- 682939

Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com, www.vecom-group.com

beschermkapjes, pluggen, tape

Horsterweg 221, 5928 ND Venlo tel:077-3968149, F.:077-3969737 www.citakubv.eu / info@citakubv.eu

HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

Industrihängare K AB T. +46 371 51 1685 / F. +46 371 14 996 www.industrihangare.com order@industrihangare.se

brandwerende / brandvertragende coatings

beitsen/passiveren

Chemetall B.V. T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 Kontich (BE): +32 (0)3 450 37 10 www.chemetall.com info.benelux@chemetall.com

anoden (titaan)

MAGNETO Special Anodes BV T. 010-2620788, F. 010-2620201 www.magneto.nl

Sir John b.v.

T. 0182-396931 F. 0182-396937 info@sir-john.nl, www.sir-john.nl

MEPACO B.V. T. 071-5892863 Schröder Plating Service T. 0546-681170 / F. 0546-681003

Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

anodiseren (afdekmaterialen)

HangOn B.V. T. 077-3999630 / F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

vincent@jetvertising.nl

advies projectbureau / oppervlaktebehandeling- / coating-industrie

anodezakken

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

chemicaliën/ opp. behandeling Haug Chemie Benelux b.v.b.a.

T. 06-4233 3660 info@haugchemie.be / www.haugchemie.be

Mavom BV T. 0172-436361 / F. 0172-420310 info@mavom.nl / www.mavom.nl

Chemetall B.V. T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Kontich (BE): +32 (0)3 450 37 10 www.chemetall.com info.benelux@chemetall.com

Brancheregister Rubrieknaam

coatinginstallaties service & onderhoud

Haug Chemie Benelux b.v.b.a.

T. 06-4233 3660 info@haugchemie.be / www.haugchemie.be

www.emotech.nl tel: 053-4301500

filters (andreae, columbus industries)

Filter Service Heerenveen T. 0513-633900 / F. 0513-633888 info@filterservice.nl / www.filterservice.nl

MacDermid Benelux B.V. T. 076-502 1940, F. 076-503 4876 www.macdermid.com/industrial

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

C&T Technics T. 0413-331083, F. 0413-331195 info@ct-technics.nl / www.ct-technics.nl

Renztech T. 0172 - 47 5954 j.renzenbrink@planet.nl

Droogapparatuur

Wiltec BV T. 0413-244444 / F. 0413-244499 www.wiltec.nl, sales@wiltec.nl

filters & pompen

Surtec Benelux BV T. (077) 308 15 90, F. (077) 476 20 33 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

galvanotechniek, installaties

Corode T. 0411 - 68 55 0 Kluthe Benelux BV T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

Mavom BV T. 0172-436361 / F. 0172-420310 info@mavom.nl / www.mavom.nl

Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com, www.vecom-group.com

IST Benelux bv T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

elektrostatisch poederspuiten, installaties

Enthone B.V. T. (+31)73-6280111 / F. (+31)73- 6219283 www.enthone.nl Mefiag Filters & Pumps B.V. Heerenveen T. 0513-630230, F. 0513-632233 info@mefiag.com / www.mefiag.com

glasparelstraalcabines

Holland Mineraal B.V. T. 0570-621161, F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl MSP Systems BV T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

T. 0497-339384 F. 0497-381593 info@hendor.com www.hendor.com

galvano automaten

Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net

chemisch / technisch reinigen Wagner Systemen Nederland T. 030-2410688, F. 030-2410765 info@wagnersystemen.nl Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com, www.vecom-group.com

elektrostatisch natlakken

Drent Techniek B.V. T. 076-5017270 www.drenttechniek.nl

chemisch nikkel

Enthone B.V. T. (+31)73-6280111 / F. (+31)73- 6219283 www.enthone.nl

MacDermid Benelux B.V. T. 076-502 1940, F. 076-503 4876 www.macdermid.com/industrial

42 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

haken Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 / F. 010-415 1491 www.rasco-clemco.nl

filters

Magistor B.V. T. 0548- 519401 / F. 0548-517619 www.magistor.nl / info@magistor.nl

Indufinish BV T. 0591 630003 www.indufinish.com

galvanotechniek, glansmiddelen

Enthone B.V. T. (+31)73-6280111 / F. (+31)73- 6219283 www.enthone.nl

Horsterweg 221, 5928 ND Venlo tel:077-3968149, F.:077-3969737 www.citakubv.eu / info@citakubv.eu

HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

industriële luchtbehandeling en warmteterugwinning Admesy b.v.

Inline kleur & lichtmeting www.admesy.com

Industrihängare K AB T. +46 371511685 F. +46 37114996 www.industrihangare.com order@industrihangare.se

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

kleurenwaaiers Hellema Kleur kaarten Harderwijk The Netherlands

industriële reiniging

MBS Ophangsystemen T. 040-2931663, F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

Chemetall B.V. T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 Kontich (BE): +32 (0)3 450 37 10 www.chemetall.com info.benelux@chemetall.com

hangbaansystemen

www.emotech.nl tel: 053-4301500

l uw Voor a aties resent p r u e rs l k waaie & n e kaart or Ral ook vo

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

WWW.HELLEMAKLEURKAARTEN.NL

Kunststoflakken www.emotech.nl tel: 053-4301500

Rippert Benelux B.V. Oslo 10, 2993 LD Barendrecht, Nederland tel: +31 (0)180 645 281 / F.: +31 (0)180 645 282

Haug Chemie Benelux b.v.b.a.

T. 06-4233 3660 info@haugchemie.be / www.haugchemie.be

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363, F. 0344-611072 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl Kluthe Benelux BV tel: +31 (0)172-516 000, F.: +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

hardchroom baden (kunststof)

Enthone B.V. T. (+31)73-6280111 / F. (+31)73- 6219283 www.enthone.nl

Laborex b.v.b.a.

T. +32 (0)14 861 616 info@laborex.be / www.laborex.com

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

laagdiktemeters

Gullimex B.V. T. 074-2657788

Hechtingstechniek

Maan Group T. 0572 355 333, F. 0572 364 498 r.klein@maangroup.nl /www.maangroup.nl

Mavom BV T. 0172-436361, F. 0172-420310 info@mavom.nl / www.mavom.nl

Helmut Fischer Meett. BV Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255, F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl netherlands@helmutfischer.nl

marine coatings / Scheepvaartlakken

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

metaal oppervlaktebehandeling

CZL Tilburg BV T. 013-5703370, F. 013-5704906 info@czltilburg.nl / www.czltilburg.nl

Hittebestendige en non-stick coatings Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com, www.vecom-group.com

kleur & glans Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

Gullimex B.V. T. 074-2657788

Verlab-Oxford Instruments T. 0162-320633, F.0162-322907 info@verlab.nl www.verlab.nl

Multinal Group Oppervlaktebehandelingen en industriële reiniging tel: 0294-466 687 / F.: 0294-418 410 info@multinal.com / www.multinal.com

lakstraten

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Surface Treatment Ned. Maasbracht, T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 43

Brancheregister Rubrieknaam

moffelovens

www.emotech.nl tel: 053-4301500

natlakspuitapparatuur

Nordson Benelux B.V. Bergerstraat 10, 6226 BD Maastricht T. 043 - 3526000 poeder.info@nl.nordson.com www.nordson.nl

Metalas Cleaning Systems BV T. 010-4356036, F. 010-2340415 info@metalas.com / www.metalas.com Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

ontbramen

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

ontvettingsmiddelen Paint It The Application Company T: 0318-643 260 / F. 0318-643 042 www.paintit.nl / info@paintit.nl

SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu / www.slf.eu

Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com www.rosler.nl

Enthone B.V. T. (+31)73-6280111 / F. (+31)73- 6219283 www.enthone.nl

ontlakken (in loon) Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166, F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl

Vecom Group T. 010-593 0299, F. 010-593 0225 info@vecom-group.com, www.vecom-group.com

natlak

Schaepman’s Lakfabrieken BV T. 0384211345 / F. 03842210801 info@schaepman.nl / www.schaepman.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

C&T Technics T. 0413-331083, F. 0413-331195 info@ct-technics.nl / www.ct-technics.nl

MacDermid Benelux B.V. T. 076-502 1940, F. 076-503 4876 www.macdermid.com/industrial

Wiltec BV T. 0413-244444 / F. 0413-244499 www.wiltec.nl, sales@wiltec.nl

naverbrandingsinstallaties

natlakken (afdekmaterialen)

Thermo-Clean N.V.België T. 0032-13539060

Surtec Benelux BV T. (077) 308 15 90, F. (077) 476 20 33 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

ontvettingsinstallaties

ophanghaken voor lakstraten/poedercoaten

Kermad Machinebouw bv info@kermad.nl, www.kermad.nl

Horsterweg 221, 5928 ND Venlo tel:077-3968149, F.:077-3969737 www.citakubv.eu / info@citakubv.eu

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507 HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

onderhoud aan straalinstallaties en werpstralers

Renztech T. 0172 - 47 5954 j.renzenbrink@planet.nl / www.renztech.nl Industrihängare K AB T. +46 371511685, F. +46 37114996 www.industrihangare.com order@industrihangare.se Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

44 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

Laborex b.v.b.a.

T. +32 (0)14 861 616 info@laborex.be / www.laborex.com

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl

HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

Industrihängare K AB T. +46 371511685, F. +46 37114996 www.industrihangare.com order@industrihangare.se

MBS Ophangsystemen T. 040-2931663, F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

Ophangrekken voor Galvano en Laktechniek

MEPACO B.V. T. 071-5892863

Industrihängare K AB T. +46 371511685, F. +46 37114996 www.industrihangare.com order@industrihangare.se

Schröder Plating Service T. 0546-681170, F. 0546-681003

poederspuitapparatuur

poederspuitinstallaties

MSP Systems BV T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

www.emotech.nl tel: 053-4301500

Nordson Benelux B.V. Bergerstraat 10, 6226 BD Maastricht T. 043 - 3526000 poeder.info@nl.nordson.com www.nordson.nl

ovens MBS Ophangsystemen T. 040-2931663, F. 040-2932262 info@mbs-online.nl / www.mbs-online.nl

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

www.emotech.nl T. 053-4301500

poederlakken/ poedercoatings

AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51, F. +32 (0)2 254 77 57 www.akzonobel.com/powder

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Rippert Benelux B.V. Oslo 10, 2993 LD Barendrecht, Nederland tel: +31 (0)180 645 281 / F.: +31 (0)180 645 282

EUROLACKE Tiel Axalta Coating Systems T. 0344-620662, F. 0344-617079 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl

Horsterweg 221, 5928 ND Venlo tel:077-3968149, F.:077-3969737 www.citakubv.eu / info@citakubv.eu

Wagner Systemen Nederland T.030-2410688, F.030-2410765 info@wagnersystemen.nl

protective coatings

poederspuitcabines

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

Delfzijl 0596-614135 Rhenen 0318-472020 www.petsonpaints.com / info@petsonpaints.com

Schaepman’s Lakfabrieken BV T. 0384211345 / F. 03842210801 info@schaepman.nl / www.schaepman.nl

pvd coatings

Teodur BV T. +32 13539095, F. +32 13539080 powdercoating@bel.dupont.com www.coatingsolutions.dupont.com MSP Systems BV T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

TIGER Coatings Belgium bvba T. +32 (0)89700016 / F. +32 (0)89567858 www.tiger-coatings.com

pompen (magnetisch aangedreven) Corode T. 0411-685500

Indufinish BV T. 0591 630003 www.indufinish.com

poedercoating (afdekmaterialen)

Indufinish BV T. 0591 630003 www.indufinish.com

Dekracoat T. 040 262 80 70 info@dekracoat.nl www.dekracoat.nl

Wagner Systemen Nederland T.030-2410688, F.030-2410765 info@wagnersystemen.nl

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 45

Brancheregister Rubrieknaam straalinstallaties

reinigingsinstallaties M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu, www.slf.eu

spuitcabines

Kermad Machinebouw bv info@kermad.nl / www.kermad.nl T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Laborex b.v.b.a.

T. +32 (0)14 861 616 info@laborex.be / www.laborex.com

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl

www.emotech.nl tel: 053-4301500

Wiltec BV T. 0413-244444 / F. 0413-244499 www.wiltec.nl, sales@wiltec.nl

straalcabines

Holland Mineraal B.V. T. 0570-621161 F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592, F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507 Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Metalas Cleaning Systems BV T. 010-4356036, F. 010-2340415 info@metalas.com / www.metalas.com

www.agtos.com Distributie Nederland: De Ploeg Techniek BV T. +31 (0)492 539 812 www.deploegtechniek.nl

Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Holland Mineraal B.V. T. 0570-621161, F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu, www.slf.eu

Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Holtrop & Jansma B.V. Dokkum T. 0519 32 91 00 www.holtrop-jansma.com

shotpeenen

Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net

Vacuümstraalapparatuur T. 078-6418050, F. 078-6418059 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

Rippert Benelux B.V. Oslo 10, 2993 LD Barendrecht, Nederland tel: +31 (0)180 645 281 / F.: +31 (0)180 645 282 Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu, www.slf.eu Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net

46 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu, www.slf.eu

straalmiddelen

Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net tel +32 9218 7180, F. +32 9233 0831 Metals.benelux@cellmark.com www.ervinamasteel.eu Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl Straalmiddel Nederland Wheelabrator-Allevard Holland T. 0341 563831 / F. 0341 494114

stralen (afdekmaterialen) Eurogrit B.V., Papendrecht T. 078-6546770, F. 078-6449494 info@eurogrit.com / www.eurogrit.com

Holland Mineraal B.V. T. 0570-621161, F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal B.V. T. 0570-621161 F. 0570-634336 www.hollandmineraal.nl

Laborex b.v.b.a.

T. +32 (0)14 861 616 info@laborex.be / www.laborex.com

Drent Techniek B.V. T. 076-5017270 www.drenttechniek.nl

Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl

Indufinish BV T. 0591 630003 www.indufinish.com

temperatuurregistratie & analyse

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666, F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

UV en EBC Lak

Voor coatings met meer waarde en minder kosten ELA Coatings BV T. +31 (0)24 373 99 88 / +31 (0)6 150 500 54 e.lagerweij@elacoatings.com www.elacoatings.com

verduurzamen van metaal

The Coatinc Company, uw partner voor anodiseren, duplex, natlakken, poedercoaten, thermisch verzinken, hoge temperatuur verzinken, centrifugaal verzinken en Geomet www.coatinc.com / info-nl@coatinc.com

Magistor B.V. T. 0548- 519401 / F. 0548-517619 www.magistor.nl / info@magistor.nl Gullimex B.V. T. 074-2657788

Laborex b.v.b.a.

T. +32 (0)14 861 616 info@laborex.be / www.laborex.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

tanks (kunststof) C.K.B. Boxtel T. 0411-682939

T. +32 9218 7180, F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

straalkasten

Twee-componenten apparatuur

Wiltec BV T. 0413-244444 / F. 0413-244499 www.wiltec.nl, sales@wiltec.nl HangOn B.V. T. 077-3999630, F. 077-3988419 info@hangon.co / www.hangon.co

T. 0495 - 592 210, F. 0495 - 588 881 www.oppervlaktebewerking.com verhoevenbv@online.nl

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363, F. 0344-611072 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

titaan (bevestigings-) materialen Rösler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com www.rosler.nl

MEPACO B.V. T. 071-5892863

transportsystemen Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net www.emotech.nl tel: 053-4301500

B ESCHER MI NG EN K L E U R

Dé Duplexspecialist met: - eigen transport - één aanspreekpunt - één factuur - één garantieverlener www.rotocoat.nl / info@rotocoat.nl

verhuizingen van coatinginstallaties

Renztech T. 0172 - 47 5954 j.renzenbrink@planet.nl / www.renztech.nl

Oppervlaktetechnieken mei 2014 | 47

Brancheregister Rubrieknaam verfspuitapparatuur

CAP Industrial B.V. tel- 010-4374737, F.-010-2623190 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl

verwerking afvalstromen

Ondeo Industrial Solutions BV T. 077-3231231 / F. 077-3231230 verkoop@ondeo-is.com / www.ondeo-is.com

waterbehandeling

BWT Nederland B.V. T. +31 (0)88 750 90 00 / F. +31 (0)88 750 90 90 www.bwtnederland.nl

RĂśsler Benelux B.V. T. 0412-646600 / F. 0412-646046 rosler-nl@rosler.com / www.rosler.nl

EnviroChemie bv T. +31 (0)23 542 69 13 / F. +31 (0)23 542 69 14 sales@enviro-chemie.nl www.enviro-chemie.nl

Straaltechniek Int. B.V. www.straaltechniek.net

voorbehandelingsinstallaties Paint It The Application Company T: 0318-643 260 / F. 0318-643 042 www.paintit.nl / info@paintit.nl

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166, F. 010-4151491 www.rasco-clemco.nl www.emotech.nl T. 053-4301500

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 / F. 0168 380780 info@technospray.nl / www.technospray.nl

MAGNETO Special Anodes BV T. 010-26207 88 / F. 010-2620201 www.magneto.nl Glasbeek Finish B.V. T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

verwarmings- en koelelementen (titaan en rvs)

MEPACO B.V. T. 071-5892863

Lubron Waterbehandeling BV T. 0162-426931 www.lubron.eu

Energy Partners Systems B.V. T. 026-4720350, F. 026-4721507

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec BV T. 0413-244444 / F. 0413-244499 www.wiltec.nl, sales@wiltec.nl

Eurowater BV T. 088-0005000 www.eurowater.nl

Ondeo Industrial Solutions BV T. 077-3231231 / F. 077-3231230 verkoop@ondeo-is.com / www.ondeo-is.com Indufinish BV T. 0591 630003 www.indufinish.com

werpstralers

verwarmingselementen Corode T. 0411-685500

verwarmingselementen (teflon)

Rippert Benelux B.V. Oslo 10, 2993 LD Barendrecht Nederland T. +31 (0)180 645 281 / F. +31 (0)180 645 282

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Corode T. 0411-685500 Leering Hengelo b.v.

T. 074-2558282, F. 074-2422373 info@leering.nl, www.leering.nl SLF Oberflächentechnik GmbH info@slf.eu / www.slf.eu

48 | Oppervlaktetechnieken mei 2014

Sybrandy B.V. Amersfoort T.033-4545666 / F. 033-4655561 www.sybrandy.nl

tel: +32 9218 7180 / F.: +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com