Oppervlaktetechnieken editie 8 van 2021

Wilt u de grenzen van licht, kleur en design verleggen, en liefst met een ultramat oppervlak? Dan heeft ons gamma Précis Ultra Matt voor u het antwoord klaar.

Het fijner mica-effect levert een ultramat oppervlak op dat van uitzicht verandert naargelang de lichtinval, zodat u een afwerking krijgt die er niet alleen fantastisch uitziet, maar ook uiterst duurzaam is.

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Toeleveranciers en Geassocieerden

Algemeen

Vereniging ION

Interpon D2015 Précis Ultra Matt Niet-reflecterende, Superdurable Poedercoating

VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR, DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS

Contact Paint It Da Vincilaan 25 6716 WC Ede

T: F: E: I:

0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl Zie ook pagina 35

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

architectural.interpon.com | interpon.benelux@akzonobel.com

omslag december 2021.indd 1

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

Dutch Blast Advert 50x67.indd 2

05/07/2019 09:12:49

07-12-2021 16:32

WORD LID VAN EEN PROACTIEVE BRANCHEVERENIGING! • T 030 630 03 90 F 030 630 03 89 info@vereniging-ion.nl www.vereniging-ion.nl

omslag december 2021.indd 2

ION ad A4.indd 1

02-12-2021 16:32 09:44 07-12-2021

jaargang 65 nummer 8 december 2021 Hét vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur

OT december 2021.indd 1

07-12-2021 16:33

® Representative Technical Service Master Remover ESPRIT Integrated paint removal technology

Atotech (NYSE: ATC) is a leading specialty chemicals technology company and a market leader in advanced electroplating solutions. Atotech delivers chemistry, equipment, software, and services for innovative technology applications through an integrated systems-and-solutions approach. Atotech solutions are used in a wide variety of end-markets, including smartphones and other consumer electronics, communications infrastructure, and computing, as well as in numerous industrial and consumer applications such as automotive, heavy machinery, and household appliances.

Atotech, headquartered in Berlin, Germany, is a team of 4,000 experts in over 40 countries generating annual revenues of $1.2 billion (2020). Atotech has manufacturing operations across Europe, the Americas, and Asia. With its well-established innovative strength and industry-leading global TechCenter network, Atotech delivers pioneering solutions combined with unparalleled on-site support for over 9,000 customers worldwide. For more information about Atotech, please visit us at atotech.com. ___________________________________________________________________ We are currently looking for a full-time and enthusiastic Technical Service Representative in our Sales department in De Meern.

What are you going to do: The Technical Service Representative provides technical support to Atotech customers in the Benelux. You will provide Technical guidance and support at the customer of the galvanic processes with Atotech products. You will work closely with Sales colleagues, Laboratory, Global Tech centers, Supply Chain and other departments within the company. Consults and reports directly to the Business Manager.

Rapid paint removal

Atotech offers: • An independent position in a growing and customer-oriented company, in which you can give a new impulse to your career from a responsible, versatile, and dynamic position.

• An enthusiastic team that is prepared to offer optimum service to internal and external customers.

• A competitive salary and benefits.

Safe and sustainable Atotech asks:

As a Technical Service Representative you have gained at least 3 years of relevant work experience in a similar position with a corresponding network. You have a Bachelor’s degree level of work and thinking and experience in electrochemistry (electroplating) is an advantage. You have good communication skills and you have a good command of the Dutch and English language. As a Technical Service Representative you are of course service orientated and you are well able to process and manage both new and existing customers.

Cost effective You and are a short strong,ROI positive and energetic personality, driven, proactive and resistant to stress. As a relationship manager you are

a powerful negotiator and networking is more than good for you. You are also ambitious, result-oriented, analytically strong, flexible and you have a customer-oriented attitude with a great sense of responsibility. You work well independently, but you are also a team player.

How to apply for the job: We would like to receive your motivation letter and CV by e-mail. Should you like to receive more information about the position, please contact Denise Kersten, HR Manager, via denise.kersten@atotech.com or 030-2409014. www.atotech.com Atotech B.V. Strijkviertel 35-2 3454 PJ De Meern The Netherlands ® 030 240 9010 - sales.nl@atotech.com

Master Remover ESPRIT (Efficient, Sustainable Paint Removal Integrated Technology) is a skid mounted plug and2021play system comprising the 2 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER process and the rinse tank, the pump and heating system, the agitation and the filter system, the temperature control, the electrical hoisting OT december 2021.indd 2 and rail system. The turn key tank system has been designed to support

Features and benefits • Turnkey system for in-house installation • Optimal paint removal equipment for fixtures

07-12-2021 16:33

JAAP VAN PEPERSTRATEN Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

Van de hoofdredacteur

Wanneer je door je oogharen door deze OT kijkt, zie je een perfecte weergave van alle actuele hoofdzaken die nu spelen in de oppervlaktebehandelende branche. Ga maar na: fors gestegen energietarieven, het hoofdpijndossier chroom-6, nieuwe apparaten en installaties om applicatieprocessen efficiënter te maken, de introductie van nieuwe applicatietechnieken, het toenemende belang van duurzaamheid in applicatietechnieken, veilig werken, en de alsmaar voortgaande trein van innovaties en ontwikkeling van nieuwe of verbeterde technieken (hogere efficiency). Er zijn kopzorgen en kansen. Als ondernemer moet je daar verstandig en goed geïnformeerd doorheen laveren. Alleen moet je weten uit welke hoek de wind komt. Daarin wil OT voorzien.

becijferd dat die in veel branches de gehele winst kunnen doen wegvagen. In een artikel schetsen wij de achtergronden plus de breed ingezette lobby bij het rijk om voor het mkb een vorm van compensatie te creëren voor de hoge energieprijzen.

Zo hebben we een artikel over een carbonaatverwijderingssysteem dat automatisch en efficiënt de carbonaatmassa uit de zinkbaden voor het elektrolytisch verzinken verwijdert.

Dit creëert niet alleen een betere kwaliteit, maar rond de kerstperiode ook in meer vrije tijd voor de directieleden van het bedrijf. Op 4 november was er bij NLR het symposium over cold spray van het Dutch Cold Spray Team waar ION ook deel van uitmaakt. In deze OT bouwen we daarop voort door een aantal bijzondere toepassingsprocessen van die technologie te beschrijven.

Verder zijn er artikelen over milieuvriendelijke decoatingmethoden, over de vormgeving door ION van een branchegerelateerde veiligheidsaanpak, over nieuwe vormen van gebouwinspectie met een grote rol voor automatische beeldherkenning en slimme software en artikelen over subsidiemogelijkheden, en over beschikbare netwerken voor presentatie van eigen kennis en kunde en voor stimulans van innovatie en ontwikkeling.

In een uitgebreid artikel beschrijven we een internationaal onderzoek naar alternatieven voor op chroom-6 gebaseerde coatingprocessen. We schetsen hoe dit meerjarig onderzoek naar gezamenlijke ontwikkeling van strategieën en oplossingen uitgevoerd gaat worden. In een ander artikel staan we stil bij het onderzoek in Nederland naar betrouwbare analysemethode voor chroom-6 dat al in 2017 is gestart. Wat is er bereikt en wat zijn de moeilijkheden?

Genoeg aanknopingspunten dus voor een applicateur die wil weten uit welke hoek de wind komt. Ik wens u dus weer veel leesplezier. ●

De laatste maanden geven ION-leden steeds vaker aan dat zij onder druk komen te staan door de sterk gestegen energietarieven. ABN AMRO heeft OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 3

OT december 2021.indd 3

07-12-2021 16:33

Column Innoveren vraagt inzet het perfecte huwelijk tussen ERP en Excel Geautomatiseerd, minder foutgevoelig én geen dubbele handelingen meer. Het calculeren van coating in m2 was nog nooit zo makkelijk!

prodisterp.nl

Wereldwijde standaard in finish oplossingen

7164_ProdistERP_ADV_Business_90x64.indd 1

25-10-2021 09:41

NTS Finish is als onderdeel van de NTSGroup een toonaangevende specialist op het gebied van voorbehandelen, natlakken, poedercoaten en bedrukken van metalen en kunststof producten. www.nts-finish.nl NTS Finish

Accelerating your business

PRODUCT LANCERING

FLEXI-FRAME FOR INDUSTRIAL COATING

FLEXI-FRAME Het demontabele frame is de slimme oplossing voor efficiënte opslag - zowel voor transport als op locatie. Met een flexibel ontwerp en stabiele constructie is Flexi-frame eenvoudig te gebruiken met bestaande ophangsystemen en kan het u helpen uw coatinglijnen te vullen. www.hangon.com/nl/flexi-frame

Er is wat aan de hand in onze branche. De klant vraagt naar langere levensduur van zijn gecoate producten, het liefst al geschikt voor een circulaire economie en tegen een lagere prijs. De energieprijzen stijgen tegen de klippen op. Er zijn geen vakmensen te vinden. De stoffen die we gebruiken moeten mens- en milieuvriendelijker zijn en de overheid beperkt de ruimte tot ondernemen met negatieve maatschappelijke kosten steeds meer.

Er valt dus wat te doen in onze branche. O zeker, lang niet alles kan en ook niet alles moet. En zeker niet tegelijk. Als branchevereniging proberen we voldoende tijd te krijgen om mee te bewegen in de ontwikkelingen. Dat gaat lang niet altijd pijnloos en soms gebeuren er onverwachts zaken die niemand zag aankomen. Maar toch, veel pijn kunnen we voorkomen.

Toch kan ook de ondernemer zelf veel doen. ION heeft al eerder aangegeven dat elke week een uurtje nadenken over je toekomst al het verschil kan maken tussen overleven of een profijtelijke onderneming met toekomst runnen.

Bij het overdenken, kan het maken van een knelpuntanalyse al heel veel pijnpunten zichtbaar maken. Uitgaande van de knelpuntenanalyse is het mogelijk om een oplossingenplan te maken. Soms door toepassing van simpele hulpmiddelen en soms door het inzetten van innovatieprogramma’s.

EGBERT STREMMELAAR Directeur Vereniging ION

ProdistERP Business:

Veel innovaties echter overschrijden de reikwijdte van je bedrijf. Je moet dan dus samenwerkingspartners zoeken. Dat kunnen wetenschappelijke instituten zijn, zoals universiteiten en hogescholen, maar ook toegepaste techniek-instituten zoals NLR of TNO, maar uiteraard ook klanten en (bestaande) leveranciers of zelfs collega’s uit de branche.

Dat samenwerken gaat niet vanzelf. Ook daar moet je over nadenken en een plan voor maken.

Dat hoef je uiteraard ook niet alleen te doen. Via de Stichting Innovat.ION kunnen we u helpen om een eerste stap te maken. Maar uiteraard ook bijvoorbeeld de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft goede consultants die u prima op weg kunnen helpen.

Om met Jos Burgers (ION Dag voor de Ondernemer op 10 november) te spreken; “Wacht niet op de wind. Ga roeien!” ●

4 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 4

07-12-2021 16:33

Inhoud Vereniging ION

30 Vormgeving branchegerelateerde

veiligheidsaanpak door ION Aandacht vanuit de overheid voor veiligheid op de werkvloer en voor het milieu is vervat in een uitgebreid stelsel van wet- en regelgeving dat voortdurend in ontwikkeling is. In dit artikel schetsen we de vormgeving van de veiligheidsaanpak door ION temidden van het politiek en maatschappelijk krachtenveld.

Algemeen

16 Milieuvriendelijke decoating-

methoden vergen wat meer tijd Natuurlijk besteden we in dit blad veel aandacht aan allerlei conserveringstechnieken, maar dagelijks worden er ook vele coatings verwijderd onder de noemer decoating. Het bedrijf InVerse is daarin gespecialiseerd. Waarmee voeren zij dat uit?

producten voor de bouw, maar niemand weet precies hoe die na de oplevering in de loop der tijd presteren. Grote kans dat dat de komende jaren gaat veranderen, want er wordt hard gewerkt aan nieuwe vormen van gebouwinspectie. Twee kernpunten: grootschalige (visuele) inwinning van data van vastgoed en computers die getraind zijn om allerlei gebouwelementen en onregelmatigheden te herkennen.

36 Zoektocht naar betrouwbare

analysemethode voor chroom-6 in verf blijkt een hele klus In 2017 is een driejarig onderzoek gestart naar een betrouwbare analysemethode voor Chroom-6 in verf. Die methode is er momenteel nog steeds niet. Waarom is het zo ingewikkeld en waar staan we nu in de ontwikkeling van die analysemethode?

Elektrochemie en metallieke deklagen

26 Samen alternatieven vinden en

ontwikkelen voor diverse Cr(VI) deklagen Het bedrijfsnetwerk vecco:net biedt een platform voor bedrijven om in samenhang strategieën en oplossingen te ontwikkelen voor de vervanging van op Cr(VI)-gebaseerde processen in hardverchromen en andere functionele coatings en de alternatieven geschikt te maken voor praktijktoepassing. Ook Vereniging ION participeert hierin. Een beschrijving van een diepgaand onderzoek naar alternatieven.

32 Drie-eenheid gebouwinspectie:

automatische beeldherkenning, kunstmatige intelligentie en de mens Applicateurs behandelen regelmatig

14 Nieuwe machines en apparaten

voor cold spray Cold spray is door het symposium daarover op 4 november nog meer in de belangstelling komen te staan.

Voor deze OT is het zinvol om eens te kijken met welke bijzondere, op maat gemaakte, apparatuur cold spray wordt uitgevoerd voor specifieke toepassingen. Daarvoor gingen we te rade bij Dycomet Europe.

39 Buitenlandse media

10

Automatische carbonaatverwijdering creëert betere kwaliteit... en meer vrije tijd Aankomende kerstperiode kunnen de directieleden van Verzinkerij Schippers eindelijk eens genieten van hun vrije tijd in plaats van het gebruikelijke handmatig verwijderen van de carbonaatmassa uit de zinkbaden voor het elektrolytisch verzinken. Met de dit jaar aangeschafte carbonaat uitvries-unit is dat verleden tijd. Hoe werkt dat apparaat?

Veel beroering en lobby vanwege fors gestegen energietarieven Veel ondernemers hebben last van de fors gestegen energietarieven.

Bedrijven met variabele energietarieven krijgen de fors gestegen tarieven direct voor de kiezen. ABN AMRO becijfert in een rapport dat die in veel branches de gehele winst kunnen wegvagen. Brancheorganisaties laten het er niet bij zitten en lobbyen voor compensatie. Een duik in energietarieven, belastingen en lobbyactiviteiten.

40 Grenzeloos 43 Brancheregister

Bij de voorpagina: Het moet altijd beter en om dat te realiseren, is er vaak onderzoek nodig. In deze editie speelt onderzoek in tamelijk veel artikelen een grote rol. Onderzoek moet goed doordacht opgezet en uitgevoerd worden, kost geld en vaak zijn bruikbare onderzoeksresultaten pas na flinke tijd beschikbaar. Maar een branche die vooruit wil, kan niet om onderzoek heen. De onderzoeksresultaten maken applicaties kwalitatief beter, efficiënter, klimaatvriendelijker, beter voor mens en milieu en concurrerender.

Geen slechte oogst toch?

20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 5

OT december 2021.indd 5

07-12-2021 16:33

Agenda

Een activiteit melden? Mail de redactie: Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

YoungSurface bezoekt Brainport Industrie Campus Een wens voor efficiëntere productie, tekort aan gekwalificeerde medewerkers… dan lijkt robotisering en automatisering de oplossing. Maar wat kun je hier precies mee? Wat is er allemaal al beschikbaar (voor mkb-ondernemingen) en waar gaan de ontwikkelingen heen? Met een bezoek aan Brainport Industrie Campus in Eindhoven neemt YoungSurface een kijkje in de keuken van de toekomst. Lees het voorlopige programma op de website (www.vereniging-ion.nl/ young-surface-nieuwjaarsbijeenkomst-brainportindustrie-campus/robotisering).

JANUARI

● Young Surface (Nieuwjaars-) bijeenkomst Robotisering 13 januari, Eindhoven www.vereniging-ion.nl ● Polyclose, Europese vakbeurs voor raam-, deur-, zonwering-, gevel- en toegangstechniek 19 - 21 januari, Gent https://polyclose.be/nl ● EZK-evenement: Partners in energie-uitdagingen 24 - 27 januari, online www.rvo.nl/actueel

FEBRUARI

● GEVEL 2022 8 - 10 februari, Utrecht www.gevel-online.nl ● ION-netwerkbijeenkomst Innovatie en duurzaamheid in relatie tot de bouw en onderhoudsopgaven 9 februari, plaats volgt nog www.vereniging-ion.nl

● Start klassikale examentraining In-house Control Medewerker 9 februari, www.vereniging-ion.nl

● TechniShow en ESEF Maakindustrie 15 - 18 maart, Utrecht www.technishow.nl/exposeren www.maakindustrie.nl/esef

● Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 1 10 februari www.vereniging-ion.nl

● Centraal (her)examenmoment 23 maart, Nieuwegein www.vereniging-ion.nl

● Start klassikale cursus Galvaniseren deel 1 16 februari www.vereniging-ion.nl

MAART

● Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 3 1 maart www.vereniging-ion.nl ● Introductiemiddag training Persoonlijk leiderschap Young Surface 3 maart www.vereniging-ion.nl

● Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 2 24 maart www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale examentraining Metalliseerder en start klassikale cursus Galvaniseren deel 2 30 maart www.vereniging-ion.nl

APRIL

● Start klassikale cursus Inspectie Staalconservering 5 april www.vereniging-ion.nl

ION-netwerkbijeenkomst Innovatie Aan het programma wordt nog gewerkt, maar zeker is dat Edwin Lokkerbol een presentatie zal geven. Hij is eigenaar van Het Projectenbureau. Daarmee werkt hij aan nieuwe publiek-private samenwerkingen en ecosystemen om transities in gang te zetten.

Met als doel meer duurzaamheid, een breder perspectief voor bestaande en nieuwe bedrijven en kansen voor overheden om duurzame doelen te realiseren. Edwin is onder meer programmamanager van Emissieloos Netwerk Infra, een netwerk om de productie van emissieloos bouwmaterieel te versnellen. Voorzitter van de VNK (Kalkzandsteenplatform). En projectleider van het Living Lab Bodemdaling & Technologie van de Campus Gouda.

6 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 6

07-12-2021 16:33

ION actueel nieuws

Lees meer nieuws op www.vereniging-ion.nl

Het meest actuele nieuws vindt u op de website en in de nieuwsbrief. Dat geldt zeker ook voor het IONnieuws dat regelmatig geactualiseerd wordt. Op deze pagina wel een kort overzicht van dat nieuws.

Door de QR-code* te scannen, komt u op de website met het uitgebreide en meest actuele nieuws.

Abonneer u op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen uw branche!

Samen innoveren kan technische ontwikkelingen versnellen Op de ION Dag voor de ondernemer op 10 november heeft Ilona Koomen van Octrooicentrum Nederland een leerzame presentatie gegeven over “Samen innoveren en méér business maken”. Omdat voor veel aanwezige ondernemers deze materie nieuwe licht wierp op mogelijkheden, willen we ook hier de verstrekte informatie aanreiken. Immers, het is een belangrijk onderwerp voor ondernemers, want voor innovaties heb je

andere partijen nodig. Je geeft een ander een ‘kijkje in je keuken’, maar je wilt tegelijkertijd voorkomen dat je hiermee je business aan de ander kwijtraakt. Een goede voorbereiding van de samenwerking is daarom erg belangrijk.

Een paar tips om over na te denken voor je gaat samenwerken: • Wie is jouw ideale samenwerkingspartner? (wat moet deze bijvoorbeeld meebrengen: rol(verdeling), kennis, budget) • Welke kennis deel je of juist niet (en tegen welke voorwaarden)?

• Wat is de waarde van ieders inbreng? (een idee is maar een idee) • Welke risico’s zijn er in het project?

• Wie wordt eigenaar van het project? En hoe regel je het gebruiksrecht voor samenwerkingspartners?

Hoe beter je de samenwerking voorbereidt, hoe meer business je eruit kunt halen! ●

Chemische sector waarschuwt voor gevolgen EU-chemicaliënstrategie In de nieuwe chemicaliënstrategie stelt de Europese Commissie voor dat zo’n 12.000 stoffen, die worden gebruikt voor allerlei doeleinden, moeten worden vervangen of geherformuleerd. Dit gaat niet alleen jaren duren, maar ook zorgen voor flinke verliezen. De Europese branchevereniging Cefic verwacht een verlies voor haar sector van zo’n 12 procent, wat neerkomt op 70 miljard euro.

sentiële en strategische waardeketens. De beoogde beleidswijzigingen uit de voorgestelde strategie zullen een aanzienlijk ‘rimpeleffect’ creëren in veel waardeketens die afhankelijk zijn van chemicaliën. Daarom worden Europese beleidsmakers en regeringen van EU-lidstaten uitgenodigd om met de industrie samen te werken en de chemicaliënstrategie om te zetten in een echte groei- en innovatiestrategie.”

De voorgestelde strategie is onderdeel van de Europese Green Deal. Cefic is niet tegen de ambities uit die strategie en pleit voor een zogeheten transitiepad voor de chemische sector. “De chemische industrie in de EU is een belangrijke leverancier van alle productie-industrieën en van es-

Het voorstel van Cefic sluit aan bij de strategie van de Koninklijke Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie om via samenwerking en innovatie het klimaatprobleem op te lossen en te investeren in veiligheid en een gezond leefmilieu. Maar ook de oppervlaktebe-

handelende branche staat voor een veilige werkplek en een goed milieu. Vereniging ION vindt echter dat vervanging niet de heilige graal is, zeker niet op korte termijn.

Er zijn ook andere oplossingen denkbaar die de genoemde doelen dichterbij brengen. Vandaar dat Vereniging ION actief participeert in de discussie over de EUchemicaliënstrategie. Dat doen we zowel in samenwerkingsverbanden met andere branches, alsook direct met beleidsmakers in Brussel en Den Haag. Ook wij willen een meersporenbeleid. Aan de ene kant een georganiseerd tijdpad om alternatieven te zoeken en te valideren, maar aan de andere kant ook inzetten op innovatie (leidend tot alternatieve technologieën) en veilige werkwijzen en productiemethoden. ●

Meer informatie over bovenstaande nieuwsberichten vindt u op de website. *Een QR-code scan je met een smartphone of iPad. Er zijn apps te downloaden om codes te scannen, op nieuwe toestellen werkt de standaard camera-app als QR-scanner.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 7

OT december 2021.indd 7

07-12-2021 16:33

Kort nieuws ION geeft persbericht uit over sterk gestegen energietarieven Steeds vaker geven ION-leden aan dat zij in toenemende mate onder druk komen te staan door de gestegen energietarieven en het oplopende tekort aan grondstoffen die bovendien steeds duurder worden. Veel leden geven aan dat als gevolg van deze situatie de gebruikelijke leveringstijden en het huidige prijsniveau niet langer gewaarborgd kunnen worden. Vereniging ION verwacht op grond van deze ontwikkelingen dat afnemers reeds op korte termijn rekening moeten houden met hogere prijzen en oplopende leveringstijden.

Op 10 november heeft ION hierover een persbericht uitgegeven dat ook op de website staat (https://vereniging-ion.nl/ nieuws/vereniging-ion-waarschuwt-opwaartse-prijsdruk-langere-leveringstijden).

Exponentieel gestegen energieprijzen en een haperende grondstoffenaanvoer spelen de elektrochemische sector parten waaronder de oppervlaktebehandelende branche. Vereniging ION is achter de schermen bezig om via het promoten van technologische innovatie en het

uitoefenen van politieke druk te kunnen bewerkstelligen dat haar leden minder afhankelijk worden van internationale handelsbeperkingen en stijgende energietarieven. Via het uitoefenen van druk in politiek Den Haag, maar ook in Brussel, wil ION overleg tot stand kunnen brengen met internationale handelspartners teneinde handelsconflicten en –beperkingen zo snel mogelijk op te lossen, dan wel op te heffen.

Directeur Egbert Stremmelaar zegt in het persbericht onder meer: “Om in de toekomst de nadelige gevolgen van situaties zoals we die nu ervaren te beperken of te

voorkomen, zijn we als Vereniging ION al geruime tijd bezig met het ontwikkelen van programma’s die zijn gericht op enerzijds de toepassing van alternatieve grondstoffen en anderzijds verhoging van de rendementen van de toegepaste processen. De eerste resultaten van in dit kader reeds gestarte programma’s zijn positief, wat ons het vertrouwen geeft dat er op de genoemde terreinen al op redelijk korte termijn significante winsten zijn te behalen.” ● Zie verder het artikel op pagina 20 en het kader AANPAK VERENIGING ION op pagina 22.

Copperant introduceert twee nieuwe producten Copperant introduceert twee nieuwe producten in de verspuitbare Altra-lijn.

De Altra Grondverf en de Altra Finish zijdeglans zijn toegevoegd aan de productlijn, naast de Altra Muurverf, Primer en Altra White. Steeds meer schilders breiden hun dienstenpakket uit met spuitapplicatie. Dus de vraag naar verspuitbare verf groeit, ook voor houtwerk.

watergedragen dekkende zijdeglanslak op basis van plantaardig bindmiddel en andere natuurlijke grondstoffen. Deze verf is te verspuiten bij zeer lage druk en is geschikt voor op hout, zowel binnen als buiten. Copperant is het kwaliteitsmerk

van Baril Coatings. Sinds 2007 wordt de verf door Baril Coatings in Etten-Leur volledig op zonne-energie geproduceerd. ● MEER INFORMATIE www.copperant.com

Copperant biedt met deze twee biobased producten een duurzaam alternatief voor spuitverf. De universele watergedragen grondverf is geschikt voor binnen- en buitentoepassingen en kan op diverse ondergronden worden gebruikt zoals hout, steen, staal en kunststof. Altra Finish is een 8 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 8

07-12-2021 16:33

Jaarbericht Staat van het mkb 2021 gepresenteerd Het Jaarbericht Staat van het mkb 2021 is een trendanalyse van het midden- en kleinbedrijf, vooral gebaseerd op de meest recente data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De cijfers en analyses geven inzicht in de economische situatie van het mkb in Nederland.

Een groot deel van het mkb van Nederland is vooralsnog veerkrachtig de coronacrisis doorgekomen. Dat is een compliment waard. De impact van de coronacrisis verschilt sterk per bedrijf. Sommige ondernemers zijn tijdens de crisis gegroeid, andere zijn ondanks tegenslagen overeind gebleven, en er is een groep ondernemers die kampt met flinke problemen. Het Comité voor Ondernemerschap roept op om weer vooruit te kijken. Het Comité pleit voor ‘gezonde groei’, omdat deze leidt tot meer toegevoegde waarde, winstgevend-

heid en investeringsmogelijkheden en dus tot continuïteit van het mkb-bedrijf.

Er zijn langetermijninvesteringen nodig voor het mkb, met name op het gebied van verduurzaming en digitalisering. Ook moeten bedrijven zich aanpassen met investeringen in menselijk kapitaal en arbeidsbesparende technieken om personeelstekorten te bestrijden.

Het Jaarbericht geeft aan de hand van kerncijfers de ‘staat van het mkb’ weer en gaat in op het groeivermogen van het mkb. Ook worden randvoorwaarden genoemd die nodig zijn om duurzaam te groeien: het verbeteren van de dienstverlening aan mkb’ers, ondernemerschapsonderwijs en toegang tot financiering. Ook wordt een aantal factoren genoemd die voor ondernemers doorslaggevend zijn om duurzaam te groeien, hun weerbaarheid te vergroten of hun positie op de

markt te behouden: menselijk kapitaal, innovatie, digitalisering en internationalisering.

Er zijn langetermijninvesteringen nodig voor het mkb, met name op het gebied van verduurzaming en digitalisering. Er zijn voldoende kansen voor ondernemers om te groeien en om een stijging in toegevoegde waarde en productiviteit te realiseren. Daarbij gelden drie aandachtsgebieden: investeren in innovatie en groei, arbeidsmobiliteit en verbetering ondernemerschap. ● Jaarbericht Staat van het mkb 2021 is te downloaden via: www.staatvanhetmkb.nl/jaarbericht

Raymond de la Court unaniem gekozen tot voorzitter van de VVVF De verf- en drukinktindustrie in Nederland heeft sinds vorige maand een nieuwe voorman. De ledenvergadering van de VVVF koos Raymond de la Court unaniem tot voorzitter.

De la Court is goed bekend met de brancheorganisatie: vanuit zijn werkgever AkzoNobel en als bestuurslid van de VVVF. Hij volgt in deze functie Theo Wemmers op wiens voorzitterstermijn na drie jaar afliep.

Raymond de La Court heeft een uitgebreide internationale achtergrond in de FMCG / Branded Goods-industrie en Retail, zowel B2C als B2B. Sinds zeven jaar is hij werkzaam bij AkzoNobel als bestuursvoorzitter van AkzoNobel Paints & Coatings Nederland en directeur Benelux bij AkzoNobel Decorative Coatings. ● MEER INFORMATIE www.vvvh.nl

Masters of Maintenance verschoven naar najaar 2022 Het branche-event Masters of Maintenance gaat door in 2022. Het aantal aanmeldingen van fabrikanten, leveranciers en partners is met inmiddels 83% expo-oppervlakte ruim voldoende voor het startschot van dit nieuwe event voor (aankomende) schilders-, vastgoedonderhoudsbedrijven en verfleveranciers.

Wel is besloten Masters of Maintenance vanwege corona door te schuiven naar 2 en 3 november 2022. Met Masters of Maintenance zetten de initiatiefnemers, OnderhoudNL, VVVH en VVVF, een nieuwe beleving neer rond het vak en de branche. Niet alleen de traditionele bezoekers worden verrast, ook nieuwe bezoekers, zij-instromers en potentiële vaklieden kunnen laagdrempelig kennis maken met

de schilders- en onderhoudsbranche en de verfindustrie. Deelnemende partners tonen er hun ‘state of the art’-producten.

Masters of Maintenance moet daarvoor een begrip worden in de branche en daarbuiten. ● MEER INFORMATIE www.mastersofmaintenance.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 9

OT december 2021.indd 9

07-12-2021 16:33

Elektrochemie en metallieke deklagen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur

Automatische carbonaatverwijdering creëert betere kwaliteit... en meer vrije tijd Aankomende kerstperiode kunnen de directieleden van Verzinkerij Schippers eindelijk eens genieten van hun vrije tijd, in plaats van het gebruikelijke handmatig verwijderen van de carbonaatmassa uit de zinkbaden voor het elektrolytisch verzinken. Daar waren ze rond de kerst altijd zo’n vijf productiedagen aan kwijt, maar dat is met de dit jaar aangeschafte carbonaat uitvries-unit verleden tijd. Dit apparaat haalt namelijk continu en automatisch het carbonaat als droge stof uit het proces. Het enige wat je moet doen, is het afvoeren daarvan.

De algemene benaming van het apparaat is ‘carbonaatverwijderingssysteem’. In de dagelijkse praktijk spreekt men liever van een carbonaat uitvries-unit, maar dat is eigenlijk niet juist, want vriezen doet het apparaat niet. Koelen wel. En ook op gezette tijden verwarmen, om het koelelement te bevrijden van aangekoekte carbonaatkristallen.

Voor vele producten en toepassingen is alkalisch (elektrolytisch) verzinken een geschikte techniek, maar het carbonaat dat onvermijdelijk daarbij ontstaat, is niet bevorderlijk voor de kwaliteit van het proces. Eigenlijk wil je daar maar een heel beperkte hoeveelheid van hebben: hoe lager het carbonaatgehalte in zinkbaden, hoe beter je kunt verzinken. Carbonaat ontstaat in alkalische zinkbaden doordat

er tijdens het elektrolytisch verzinken lucht in de baden komt. Het kooldioxide in de lucht gaat een reactie aan met één van de componenten in het bad, waardoor zich natriumcarbonaat of kortweg ‘soda’ vormt.

Hoe hoger het carbonaatgehalte in de zinkvloeistof, hoe moeilijker de kwaliteit van de zinklaag te sturen is en hoe meer stroom je gebruikt. Ook moeten er steeds glansmiddelen worden toegevoegd om

10 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 10

07-12-2021 16:33

Pakketje soda op de afvoerband. de gewenste glansgraad te bereiken. Op een gegeven moment is de concentratie carbonaat zo hoog dat het verzinkproces gewoon niet goed meer werkt. Dan zit er nog maar één ding op: het hele proces stilleggen en al het overtollige carbonaat uit de baden verwijderen.

Jan Harm Schippers: “Al jaren deden we dat tussen kerst en oud en nieuw, zo’n vijf productiedagen waren we eraan kwijt.

We moesten de baden leegpompen, koud laten worden waardoor de soda uitkristalliseert en die natte brij er dan handmatig uitscheppen. Als je daar mee klaar was, kon je de badvloeistof weer terugpompen in de baden, maar je raakt altijd een deel van de badvloeistof kwijt bij het uitscheppen. Er moest dan dus nieuwe vloeistof worden aangemaakt. En de natte brij moest je in vele big bags stoppen, die afgevoerd moesten worden. Als we dan in het nieuwe jaar begonnen, zagen de producten uit de baden er fantastisch uit, maar in de loop van de maanden werd dat weer langzaam minder. Nu hebben we een constante kwaliteit, kunnen we tegen de kerst langer werk aannemen en hoeven we niet meer ieder jaar aan klanten uit te leggen dat we met kerst twee weken dichtgaan. Omdat het apparaat hier het eerste in de Benelux is, was het natuurlijk

wel een beetje spannend of het echt goed zou gaan werken, maar wij zijn er heel tevreden over. Veel concullega’s zitten overigens met hetzelfde carbonaatprobleem.”

VIERKANTE DROGE PAKKETJES Het apparaat heeft z’n roots in Amerika.

Daar is het ontwikkeld door een bedrijf dat ongeveer vijf jaar geleden door MacDermid Envio Solutions is overgenomen.

Op een gegeven moment is besloten het apparaat niet alleen in de VS op de markt te brengen, maar ook in Europa en Azië.

Daarop is een exemplaar naar de MacDermid-vestiging in Italië verscheept om het eens goed te bekijken en in te schatten of het in Europa verder ontwikkeld en in pro-

ductie genomen kon worden. “In Italië zei de betreffende ingenieur dat het apparaat wel kansen bood, maar dat het verbeterd moest worden”, zegt Laurens Wessels van MacDermid Envio Solutions. “Toen de verbeterde versie beschikbaar kwam, is die in Italië uitgetest bij een bedrijf. Verzinkerij Schippers is nu de tweede klant voor het apparaat in Europa en dus de eerste in de Benelux. De eerste gesprekken daarover zijn eind vorig jaar gestart en in juni-juli dit jaar is er proefgedraaid. Na de zomervakantie is er nog wat ‘fine tuning’ gedaan en sindsdien draait het apparaat constant.

Het haalt het carbonaat uit het proces en maakt daar vierkante droge pakketjes van, die vanaf een afvoerband in een opvang-

Laurens Wessels (l) en Jan Harm Schippers voor de carbonaat-uitvriesunit.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 11

OT december 2021.indd 11

07-12-2021 16:33

bak vallen. In de regel heeft men er geen omkijken naar.”

Voor een compleet beeld van het ontstaan van de soda schetst Jan Harm Schippers het proces van elektrolytisch verzinken: “Van een grote diversiteit aan opdrachtgevers krijgen we allerlei producten in allerlei soorten en maten binnen. Die gaan natuurlijk eerst de voorbehandeling in, waar ze chemisch ontvet worden op een temperatuur van 70 tot 80 graden. Het vet smelt er als het ware af. Daarna wordt er gespoeld en vervolgens gebeitst om de walshuid ervan af te halen en de lassen schoon te maken. Dan wordt er weer gespoeld en vervolgens elektrolytisch ontvet, waarna het materiaal helemaal schoon is en klaar voor het verzinkproces.

Tijdens het verzinken ontstaat het carbonaat. Vroeger hadden we hier ook wel een apparaat om dat te verwijderen, maar dat werkte gewoon niet goed. De koude kristallen gingen alleen maar aan de binnenkant zitten en vervolgens gaf het apparaat aan dat het wel koud genoeg was, terwijl dat eigenlijk helemaal niet zo was.

De rand koekte enorm aan en je moest vaak met je hand erin om het allemaal los te steken en eruit te halen. Het is een sterk alkalische oplossing; dus niet zo’n fijne klus om te doen.”

AFVOER VAN DE KRISTALMASSA Het nieuwe apparaat maakt dat werk overbodig. In het apparaat bevindt zich een koeltank met een koelelement die de temperatuur verlaagt tot ‘winterse waarden’. Hierdoor vormen zich kleine kristallen in de vloeistof. Die kristallen worden met behulp van luchtdruk via een filter gescheiden van de badvloeistof en met behulp van perslucht tot vierkante pakketjes gevormd ter grootte van een gebaksdoos. De drooggeblazen kristalpakketjes komen daarna in een verzamelbak.

De zinkvloeistof gaat weer terug naar het bad.

Een klein deel van de kristallen koekt aan op het koelelement waardoor de efficiëntie van het koelelement kan afnemen.

Om dit te voorkomen, gaat het apparaat automatisch om de zes uur verwarmen in plaats van koelen. Hierdoor lossen de

Een deel van de elektrolytische verzinklijn. aangegroeide kristallen op en komt het koelelement weer vrij voor een nieuwe koelcyclus. De pakketjes met kristallen worden steeds platter naarmate het carbonaatgehalte in de baden afneemt. Het afvoeren van de kristalmassa is nu ook veel makkelijker.

Jan Harm Schippers: “We halen er nu veel meer kristallen uit dan voorheen en in de vorm van droge stof. De afvoer verandert daardoor. We gaan de soda gecontroleerd en gedoseerd afvoeren via onze waterzuivering. Als je water toevoegt aan de kristallen lossen ze direct op en kunnen we ze zelf beetje bij beetje door de waterzuivering laten lopen waar ze worden afgebroken. We moeten dan wel de juiste pH in de waterzuivering in de gaten houden en erop letten dat de verwijdering van eventueel aanwezige metalen uit de waterzuivering doorgaat. Je wilt geen verhoogde zinkconcentratie in het afvalwater.”

GOEDKOPER Laurens Wessels voegt hieraan toe: “Je kunt dit inderdaad toepassen. Ik ben nog aan het uitzoeken in hoeverre het economisch is. Soda verhoogt de pH van de waterzuivering, maar die moet binnen een bepaalde grens blijven. Je hebt dus zuur nodig om de pH stabiel en binnen de grenzen te houden. De kosten daarvoor moet je vergelijken met de afvoerkosten

van de soda en dan kun je de balans opmaken. De gegevens daarvoor heb ik nu nog niet, maar ik vermoed dat het zin heeft. Als je het over geld hebt, moeten we ook kijken naar de energierekening.

Die zou lager moeten worden, omdat de geleidbaarheid van de vloeistof beter is bij een laag carbonaatgehalte. Dan hoef je minder vermogen in de baden te stoppen om dezelfde stroming erin te krijgen.

Het energieverbruik kennen we nog niet, maar het ligt voor de hand dat het lager is dan in 2020. Met de hoge energieprijzen tegenwoordig telt iedere verlaging van energiegebruik. En verder ligt het voor de hand dat je nu minder glansmiddel hoeft toe te voegen, omdat dit door het lage carbonaatgehalte beter z’n werk kan doen.

De baden worden beter bestuurbaar en de producten krijgen over het algemeen een egaler en glanzender uiterlijk.” ●

MEER INFORMATIE www.schippersbv.nl www.macdermidenvio.com Lees verder of reageer

12 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 12

07-12-2021 16:33

Vereniging ION

Expertise oppervlaktebehandeling nu nog beter vindbaar via digitaal platform Vereniging ION en Tech2B realiseren samen de connectie tussen oppervlaktebehandeling en de maakindustrie. Oppervlaktebehandeling speelt een heel belangrijke rol binnen de algehele maakindustrie. Vind maar eens een onderdeel in de industrie waarop niet één of andere oppervlaktebehandeling is toegepast. Een geavanceerde en goed presterende oppervlaktebehandelingsbranche draagt direct bij aan een succesvolle maakindustrie.

Maar hoe komt de benodigde expertise, kennis en capaciteit op de juiste plek? Om die vraag te beantwoorden, hebben Vereniging ION en Tech2B de handen ineengeslagen.

Het overdragen van kennis en het gelegenheid geven tot netwerken behoren tot de belangrijkste activiteiten van Vereniging ION. Kennisoverdracht en het creëren van mogelijkheden voor de juiste connectie zijn ook speerpunten van Tech2B: een digitaal platform dat vraag en aanbod van industriële diensten en technische onderdelen verbindt om de samenwerking in de maakindustrie te optimaliseren. Het platform geeft eenvoudig toegang tot een groot netwerk aan expertise en capaciteit.

Nu vereniging ION en diens leden op het platform ook aanwezig zijn, is dit netwerk uitgebreid met een enorme bron van kennis en kunde op het gebied van oppervlaktebehandeling.

Dankzij de zoekfunctionaliteiten en intelligente matchmaker zijn deze kennis en kunde goed vindbaar. Er kan direct contact worden gelegd tussen partijen die elkaar kunnen versterken. ION-leden kunnen via het platform hun expertise specifiek uitdragen. In hun bedrijfsprofiel kunnen ze hun onderscheidend vermogen aangeven en hun betekenis voor potentiële klanten.

“We hadden binnen Tech2B al een groot netwerk aan maakbedrijven, maar merkten dat oppervlaktebehandeling onderbelicht bleef”, zegt Jaap Waalen van Tech2B. “Om waardevolle connecties te creëren binnen de gehele maakindustrie, mag de tak oppervlaktebehandeling niet ontbreken. We zijn daarom erg blij met de samenwerking met ION. Hierdoor kunnen alle bij Tech2B aangesloten bedrijven toegang krijgen tot een groot netwerk aan kennis en kunde op het gebied van oppervlaktetechnieken.”

Egbert Stremmelaar van Vereniging ION vult aan: “Gevonden worden door de juiste partijen op het juiste moment wordt steeds belangrijker. Als bedrijf wil je je expertise vindbaar en zichtbaar maken voor potentiële klanten en partners. Hierbij willen wij onze leden ondersteunen.

De samenwerking met Tech2B biedt onze leden een uitgelezen mogelijkheid om vrijblijvend kennis te maken met een nuttige digitale tool.”

Geïnteresseerden kunnen terecht op de website van Tech2B, zie hieronder, waar Vereniging ION geregistreerd is als premium partner. Bedrijven kunnen op het Tech2B-platform aangeven lid te zijn van Vereniging ION en zullen dan ook op de ION-pagina vindbaar zijn. Ook kunnen leden via het platform direct contact opnemen met de verschillende partijen.

Tech2B hoopt het platform via deze samenwerking nog verder te ontwikkelen en daarmee meer waardevolle samenwerkingen en connecties in en met de branche oppervlaktebehandeling mogelijk te maken.

TECH2B Tech2B is een online, cloud-gebaseerd platform dat vraag en aanbod van technische onderdelen, machinedelen en industriële diensten verbindt om de samenwerking in de maakindustrie te optimaliseren.

Tech2B biedt met haar platform toegang tot een groot netwerk van expertise en capaciteitsmogelijkheden. Aangesloten bedrijven kunnen direct offertes, maakbaarheidsfeedback, oplossingen en de verwachte doorlooptijd ontvangen. ● MEER INFORMATIE www.tech2b.cc www.vereniging-ion.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 13

OT december 2021.indd 13

07-12-2021 16:33

Elektrochemie en metallieke deklagen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur

Nieuwe machines en apparaten voor cold spray Op 4 november was er bij NLR een symposium over cold spray, georganiseerd door het Dutch Cold Spray Team, bestaande uit Dycomet Europe, KLM Engineering & Maintenance, Flame Spray Technologies, NLR, Vereniging Thermisch Spuiten en Vereniging ION. Voor deze editie van OT is het zinvol om eens te kijken met welke bijzondere, op maat gemaakte apparatuur cold spray wordt uitgevoerd voor specifieke toepassingen. Daarvoor gingen we te rade bij Dycomet Europe.

In de OT van afgelopen juni werd in een interview met Marcel van Wonderen van KLM uitgebreid stilgestaan bij de technische ins en outs van cold spray . Nu kijken we specifiek naar enkele voorbeelden van de benodigde apparatuur. Klaas Rozema van Dycomet Europe is al enkele jaren bezig met het op maat maken van apparatuur voor de toepassing van cold spray. “Een voorbeeld van cold spray toepassen met daarvoor speciaal aangepaste apparatuur zie je bij de reparatie van TSA-coatings offshore. Dus TSA-coating op een boorplatform herstellen met behulp van een gespoten aluminium laag via low pressure cold spray. Die beschadigingen zie je vooral op de zogenoemde riser: de buis die vanuit zee omhoogkomt en naar het platform gaat. Beschadigde TSAcoatings vormen een groot probleem en omdat je op een boorplatform niet met een vlam wilt werken, moet je dat ook niet doen voor een reparatie. Daarom worden de beschadigingen in de coating met cold spray gerepareerd door mensen van het rope acces team. Dat zijn mensen die met behulp van touwen naar beneden zakken, in een soort harnas hangen en speciaal daarvoor ontwikkelde cold spray apparatuur toepassen tijdens het uitvoeren van de reparaties. Hoe dichter je bij de zee komt, hoe beter je moet uitkijken.”

twee meter. Maar op een boorplatform heb je daar niets aan als je twintig meter naar beneden moet, want die kun je niet twintig meter boven je hebben staan als je met het spuitpistool aan het werk bent.

Daarom hebben we een verlengd slangenpakket ontwikkeld met speciale powder feeders. die de mensen van het rope access team mee naar beneden kunnen nemen en daar ter plaatse kunnen aansluiten op het spuitpistool. Het concept moet erop gericht zijn dat je de apparatuur handzaam kunt meenemen. Verder moesten we ervoor zorgen dat de operator zeker weet dat de juiste parameters zijn bereikt als hij gaat spuiten. Hij kan niet even op het display kijken. En als je twintig meter slang aan je spuitpistool hebt, heb je niet

meteen druk. We hebben diverse extra sensoren ingebouwd die ervoor zorgen dat poeder pas geactiveerd wordt als de temperatuur en druk de juiste waarden hebben. Deze oplossing is voor het eerst in 2019 toegepast. Het was niet eenvoudig, maar wel een leuke uitdaging.”

KOPERBANEN AANBRENGEN Een ander voorbeeld betreft een machine die onlangs is afgeleverd bij TNO in Petten waarmee onderdelen van zonnepanelen worden geproduceerd. TNO heeft het zogenoemde metal wrap through principe ontwikkeld. Bij deze zonnepanelen gaat het transport van de gegenereerde stroom direct door het paneel heen naar beneden in plaats van over de bovenkant

De machine voor de zonnepanelen bij TNO.

Hij vervolgt: “Normaal gesproken heb je een cold spray unit en een spuitpistool met daartussen een slangenpakket van 14 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 14

07-12-2021 16:33

Cold spray-machine aan het werk op folie voor zonnepanelen. van het paneel. Daardoor hou je aan de bovenkant meer effectieve ruimte over om zonnecellen te plaatsen. Daar zit altijd een koperfolie, maar als je koperfolie kunt vervangen door aluminiumfolie bespaar je geld en grondstoffen. Probleem is dat aluminium niet geleidend genoeg bleek te zijn. Nu is er een machine ontwikkeld die via cold spray koperbanen aanbrengt op het aluminiumfolie waardoor de stroom goed afgevoerd kan worden.

In die machine worden de folies in hun geheel getransporteerd en voorzien van koperbanen. Daarin zit ook een deeltjessnelheidsmeter. Dat is een speciale camera op een vaste positie in de cabine waar het spuitpistool voor het spuiten naartoe gaat zodat de camera meet hoe snel de deeltjes zich bewegen en ook kijkt hoeveel deeltjes de nozzle verlaten. Dan kun je het proces uitvoeren; na afloop gaat het spuitpistool weer naar de camera om te controleren of dezelfde parameters zijn gehanteerd. Met allerlei sensoren wordt vastgesteld dat het pistool op de goede positie staat voor het meten.

Klaas Rozema: “Cold spray gaat via kinetische energie, wat zich vertaalt in de snelheid van deeltjes. Hoe meer impact je hebt, hoe beter de deeltjes zich hechten en hoe meer deeltjes zich hechten.

Daarom is de deeltjessnelheid een heel belangrijk parameter. Elk soort poeder heeft zijn eigen belangrijkste parameter, eigen toepassingsgebied en benodigde

BELANG COLD SPRAY ZAL TOENEMEN De organisatie van een Cold Spray Symposium op 4 november zou de indruk kunnen wekken dat het gaat om een nieuwe technologie, maar dat klopt niet.

De technologie wordt al enkele jaren met succes toegepast. Een groot voordeel van deze applicatie is dat het geen thermische stress veroorzaakt. Dankzij de pluspunten van cold spray is de algemene verwachting dat deze technologie voor een deel het galvanoproces gaat vervangen. Daarnaast biedt cold spray nieuwe toepassingsmogelijkheden omdat er meer materialen mee behandeld kunnen worden, zoals kunststoffen en glas en wellicht dragende constructies in de bouw. snelheid voor rendement en hechting. Als je geautomatiseerde processen gaat gebruiken, is het wel heel interessant om te weten of de snelheid nou 310 of 375 meter per seconde moet zijn. De camera is een extra tool om processen te optimaliseren en daarna een methode om te controleren of het proces volgens de juiste parameters is verlopen.”

ONGEPROGRAMMEERDE ROBOT Tot slot is een bepaalde systematiek ontwikkeld voor een klant die een robot cold spray wil laten aanbrengen op maar liefst 700 verschillende productvormen zonder dat de robot geprogrammeerd hoeft te worden. De uitdaging is dan: hoe maak je het programmeren overbodig? “We zijn gaan zoeken naar een geschikte camera die al die verschillende vormen kan scannen en uit de totale scan automatisch die gedeelten selecteert die een cold spray coating moeten krijgen. Als je bijvoorbeeld glas gaat scannen, krijg je veel meer in beeld dan de oppervlakken die met cold

spray behandeld moeten worden. Dus moesten we wat software ontwikkelen die op basis van de selectie en ingevoerde parameters aan de robot vertelt wat die moet gaan doen. Maar het probleem is altijd: waar moet de robot beginnen? Je moet er ook altijd zeker van zijn dat het nulpunt van de camera ook het nulpunt van de robot is, om te voorkomen dat de robot dingen gaat doen die je niet wil.

Ook daar hebben we een oplossing voor gevonden.” ● MEER INFORMATIE www.dycomet.eu www.nlr.org/cold-spray-technology2/#tab-id-1 Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 15

OT december 2021.indd 15

07-12-2021 16:33

Algemeen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur

Milieuvriendelijke decoatingmethoden vergen wat meer tijd Het is logisch dat we in dit blad veel aandacht schenken aan allerlei technieken om een conservering aan te brengen. Maar dagelijks worden er ook vele coatings verwijderd onder de noemer decoating. Het bedrijf InVerse is daarin gespecialiseerd en zet daarvoor drie verschillende technieken in. Hoe zien die technieken eruit?

Het bedrijf zet de drie technieken niet zomaar in, zo benadrukt DGA Henrie van Buuren, maar doet dit om het verwijderingsresultaat zo duurzaam mogelijk te bereiken. “Met onze methoden realiseren we blanke oppervlakken met 60 tot 95 procent minder afval vergeleken met gangbare decoatingtechnieken. Dat scheelt grondstoffen, afval, transport, maar ook extra activiteiten die impact op de omgeving kunnen hebben. En dit alles verlaagt de CO2-uitstoot op het project en vermindert het gebruik van fossiele grondstoffen (brandstoffen, maar ook inpak- en steigerfolie). Voor de medewerkers is het prettiger werken. De genoemde percentages voor afvalreductie zijn gebaseerd op berekeningen waarin onze methoden zijn vergeleken met het decoaten met stralen

Henrie van Buuren

en straalgrit. Wij gebruiken geen straalgrit, dus daarvan hebben we geen afval en geen stof in de lucht. Dat is vooral prettig voor de medewerkers, omwonenden en passanten. Onze duurzame methoden vergen wel wat meer tijd in vergelijking tot stralen. Maar over het geheel genomen is er geen groot verschil. Bij traditionele methoden neemt het op- en afbouwen van constructies ter bescherming van de omgeving tegen stof veel tijd in beslag.

Die tijd besparen wij vaak.”

InVerse heeft voor het decoaten drie technieken beschikbaar, die zijn uitgekozen vanwege hun milieu-, omgevings- en mensvriendelijkheid. Het gaat om inductietechniek, lasertechniek en de inzet van een speciale gel om de coating los te weken. In de praktijk wordt vaak een combinatie van twee of drie methoden ingezet. Het werk wordt altijd op locatie uitgevoerd, denk aan bruggen of sluisdeuren, maar ook bijvoorbeeld bij het herinrichten van (oude industriële) gebouwen. Het aantal medewerkers dat wordt ingezet, is afhankelijk van de grootte van het project. De toegepaste methoden zijn afhankelijk van soorten en aantal lagen verf en laagdikten.

soort toorts heeft. Het verwarmen gaat via het opwekken van een magnetisch veld waardoor de primerlaag onthecht. Dan kun je de verf er makkelijk afsteken met een krabmes en veilig afvoeren. Eventueel vrijkomende dampen worden afgezogen.

Het is nu nog handmatig werk. We zouden de ontwikkeling van een robot voor dit werk willen opstarten, maar daar komt heel veel bij kijken, onder andere tijd en geld.”

De laserinstallatie voor het decoaten bestaat uit een grote kast waarin laserlicht wordt opgewekt en een toorts die veel Decoaten van een kabeltrommel met lasertechniek.

HANDMATIG WERK Henrie van Buuren: “Bij inductietechniek verwarmen we het oppervlak met een inductie-apparaat dat op het eind een

16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 16

07-12-2021 16:33

weg heeft van een slijptol. Daarop wordt een speciale lens geplaatst waarmee je de conservering kunt verdampen. Die damp wordt afgezogen om te voorkomen dat hij, samen met andere ongewenste stoffen, in de atmosfeer komt. Daarmee kun je ook de omgevingsrisico’s beheersen. Het bedienen van de laserinstallatie luistert vrij nauw, omdat je een evenwicht moet vinden tussen maximale verfverwijdering en minimale impact op de onderliggende lagen of het metaal. Ook hier zou robotisering uitkomst kunnen bieden, bijvoorbeeld zoals je die in de automobielindustrie ziet.

Het bedrijf verwacht dat robotisering van zowel het inductieproces als van lasercleaning in de nabije toekomst van de grond gaat komen.

COMBINATIE VAN METHODEN De derde methode betreft het insmeren met een speciale gel. De gel is niet toxisch.

“Mensen moeten er makkelijk een hele dag, veilig en zonder problemen mee kunnen werken. Wij smeren de te verwijderen coating in en daarna pakken we het geheel in met een folie en tape, zodat de gel z’n werk kan doen. Afhankelijk van het te verwijderen product kun je na een inwerktijd van tussen de 8 tot 24 uur de coating er gewoon afkrabben. Vaak blijft de primerlaag dan achter, omdat die door andere eigenschappen goed op het substraat blijft zitten. Daarom werken we praktisch altijd met een combinatie van

methoden. Bijvoorbeeld eerst insmeren met een gel of inductie toepassen en zo nodig nabewerken met de laser voor het verwijderen van de primer. Als het kan, laten we de primer/grondlaag het liefst zitten, omdat dat beter is voor het milieu – het betekent immers minder nieuwe verf en minder afval. Maar dat besluit ligt natuurlijk bij de opdrachtgever.”

Hij vervolgt: “Het verbeterpunt van de laser is de productiesnelheid; die is gering, zeker op dikke (drielaags) conserveringssystemen die je bijvoorbeeld op bruggen ziet. In samenwerking met onze vaste partner werken we aan het verbeteren van die productiesnelheid. De uitdaging daarbij is de ‘laserkracht’ beperkt te houden, zodat extra veiligheidsmaatregelen niet nodig zijn en de impact op de omgeving niet toeneemt. Voorlopig is kleinschalige inzet voorzien en gebruiken wij – zeker bij de grotere klussen en dikkere coatinglagen – de inductietechnologie, al dan niet in combinatie met gel en de laser. Hoe dan ook: het eindresultaat moet overeenkomen met Sa 2,5 zoals vaak wordt geëist als er gestraald is.”

het Vaanplein. Marco Dereij van A-Lanes, verantwoordelijk voor het onderhoud van de Botlekbrug, legt uit waarvoor InVerse is ingeschakeld: “We hadden al een onderaannemer ingeschakeld voor het verwijderen van verflagen en die mensen deden dat handmatig met een brander, een bepaald oplosmiddel en met een doek. Zij vroegen zich af of dat niet anders kon. Ik ben toen op zoek gegaan naar een alternatief en zo kwam ik bij InVerse uit. Ik heb hen ingeschakeld voor het decoaten van een kabeltrommel bij de Botlekbrug, bij elkaar een oppervlakte van zes vierkante meter. Ze hebben dit aangepakt met lasertechnologie en over het eindresultaat ben ik zeker tevreden, maar ik vind de werkingssnelheid van die techniek gewoon laag. Het zou goed kunnen dat ik ze nog eens inschakel, maar ik zou ze aanraden om te kijken of ze de werkingssnelheid kunnen verhogen.” ●

MEER INFORMATIE www.inverse.nl Lees verder of reageer

InVerse heeft onder meer gewerkt voor de aannemerscombinatie A-Lanes A15: een samenwerkingsverband tussen BallastNedam, John Laing, Strabag en Strukton dat verantwoordelijk is voor de reconstructie van de A15 tussen de Maasvlakte en

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 17

OT december 2021.indd 17

07-12-2021 16:33

Algemeen

Slim(me) subsidie voor IJdema Coating Met de SLIM-regeling wil het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leren en ontwikkelen in het mkb vanzelfsprekend maken. IJdema Coating gaat hiermee samen met de Stichting Innovat.ION concreet aan de slag. Wat houdt dit in?

Er verandert veel op de arbeidsmarkt.

Ook oppervlaktebehandelaars moeten daarop inspelen zodat medewerkers de juiste kennis en vaardigheden in huis hebben. Ook de ondernemer zelf moet zich blijven ontwikkelen. Met de SLIM-regeling vraagt de ondernemer zelf subsidie aan en neemt daarbij het heft in handen. De regeling ondersteunt concrete activiteiten.

De ondernemer bepaalt vervolgens waar hij ondersteuning op wil hebben en gaat daarmee aan de slag. De bedoeling is dat ondernemers door deze regeling enthousiast worden om meer te investeren in leren en ontwikkelen van medewerkers.

Dat ze meer de mogelijkheden gaan zien en daarop actie ondernemen.

Voor een honderd procent kwalitatieve en betrouwbare bescherming van metaal is het van cruciaal belang dat de medewerkers weten wat zij doen. Voor de basisopleiding zet IJdema Coating de opleidingen van Vereniging ION in. Voor specialistische kennis moeten de medewerkers in de bedrijfspraktijk zelf worden opgeleid. Verder is er behoefte aan bijscholing gelet op de relatief strenge en zich ontwikkelende

wetgeving rondom chemicaliën met bijbehorende werkprocessen, de introductie van innovatieve oppervlaktetechnieken en wisselende opdrachten van klanten die andere kennis en vaardigheden vereisen. In praktijk vindt veel opleiding plaats binnen de werksituatie. Dit leidt echter tot druk op andere medewerkers.

Met behulp van de subsidie gaan Vereniging ION en IJdema Coating een leermethode op maat maken met behulp van de aanwezige kennis bij Vereniging ION en wordt er gekeken naar de specifieke opleidingsbehoefte binnen de bedrijfspraktijk. Vervolgens wordt een ‘blended learning’ aanpak opgezet waarbij content van Vereniging ION op een toegankelijke manier wordt ontsloten. Verder wordt de bedrijfsspecifieke leerbehoefte van IJdema Coating aangeboden in ‘offline’ oefendagen en worden leer- en werkinstructies op maat gemaakt aan de hand van een nieuw soort bedrijfsspecifieke ISO9001.

Vereniging ION is betrokken en geconsulteerd bij de totstandkoming van dit project. Voor de medewerkers van IJdema

Coating betekent dit dat hun belangen in het onderwijsprogramma worden behartigd. Door leren voor hen toegankelijker en specifieker te maken, komen de activiteiten van dit project ten goede aan de leercultuur bij dit mkb-bedrijf. De bedoeling is om na afloop van dit project de methode te gaan delen met andere coatingbedrijven.

Eén van de grootste issues van medewerkers in de oppervlaktebehandelende sector is veiligheid. Werkgevers dragen verantwoordelijkheid en moeten weten welke risico’s hun werknemers lopen en maatregelen treffen om de risico’s te verkleinen of te voorkomen. Medewerkers moeten op een adequate manier geschoold zijn in verband met de eigen gezondheid, bijvoorbeeld gelet op het werken met gevaarlijke stoffen. Aan dit aspect wordt in dit project aandacht besteed.

Voor meer informatie over subsidiemogelijkheden voor leren & innoveren: Stichting Innovat.ION, debruin@vereniging-ion.nl

18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 18

07-12-2021 16:34

www.hollandmineraal.nl

WIJ LATEN U GRAAG ZIEN WAT WE DOEN Holland Mineraal is al ruim 35 jaar een begrip op het gebied van oppervlakte behandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties.

Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.

OP MAAT GESNEDEN KOPEREN NIKKELANODEN UIT KATHODEN

• ELKE GEWENSTE MAAT • SNELLE LEVERING • LAGE PRIJZEN ONS COMPLETE PROGRAMMA VINDT U OP: WWW.GALVAMETALL.DE

Albert-Einstein-Straße 4 · D-63322 Rödermark Telefon +49 (0) 6074 88670 info@galvametall.de

ANODEN VOOR DE GALVANOTECHNIEK · GALVANOTOEBEHOREN

Oplossingen Voor Oppervlaktebehandeling

Contactloos Laagdikte meten

Paintchecker MOBILE INFRARED

Paintchecker MOBILE LASER

www.naumetrics.nl +31(0)743490022 • sales@naumetrics.nl

Deze Jonge Helden hebben je nodig.

Je ziet het vaak niet aan ze, maar opgroeien met een nierziekte eist ongelooflijk veel van kinderen.

Maar ze geven niet op. Elke dag weer vragen deze doorzetters het uiterste van zichzelf om gewoon te léven. Jonge helden zijn het. Voor hén willen wij er zijn. Nu en later. Geef daarom voor een toekomst waarin we nierziekten kunnen genezen. Ga naar nierstichting.nl

Scan de code met uw smartphone en doneer eenvoudig online.

Ontdek de mogelijkheden van robotstralen bij Airblast!

Innovatief

Betrouwbaar

Kostenefficiënt

In 2017 is Blastman Robotics toegetreden tot de Airblast Groep.

Neem contact op: sales@airblast.com | +31(0)72 571 8002 www.airblast.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 19

OT december 2021.indd 19

07-12-2021 16:34

Algemeen

Veel beroering en lobby vanwege fors gestegen energietarieven Veel ondernemers hebben last van de fors gestegen tarieven voor gas en elektriciteit. Bedrijven met variabele energietarieven krijgen de fors gestegen tarieven direct voor de kiezen. ABN AMRO becijfert in een verkenning half oktober dat de fors gestegen tarieven in veel branches de gehele winst kunnen wegvagen. Zo bedroegen de energiekosten in de basischemie in 2019 de helft van de winst. Veel ondernemingen zullen proberen de hogere kosten door te berekenen, maar als dat niet lukt, zo waarschuwt de bank, kunnen zij in de rode cijfers belanden. Ook voor applicateurs is het opletten geblazen.

Een groot aantal branches is gevoelig voor de hogere energietarieven, zo blijkt uit een lijst van de twintig meest energieintensieve branches die ABN AMRO heeft samengesteld. Zie de tabel op pagina 22.

Ook de branche oppervlaktetechnieken staat in die tabel. Deze branches verbruiken veel energie en de meeste daarvan hebben slechts dunne winstmarges. Snel stijgende energiekosten kunnen daardoor al snel de winstmarge volledig wegvagen.

De variabele tarieven liggen historisch hoog, zo’n 3,5 keer hoger dan vorig jaar.

Geen wonder dat bepaalde ondernemingen, zoals aluminiumsmelter Aldel en zinkproducent Nyrstar hun activiteiten drastisch hebben beperkt, zoals in de vorige OT is beschreven. De algemene verwachting is dat de gasprijs nog tot eind 2022 hoog blijft. Dit komt door de aanhoudend grote mondiale vraag naar aardgas als gevolg van een dalend gebruik van andere energiebronnen als kolen en kernenergie en doordat het aanbod van aardas naar verwachting voorlopig niet sterk toeneemt. De aanhoudend hoge CO₂-prijs maakt aardgas ook duurder. Hoe gevoelig de internationale gasprijs voor

verhoging is, bleek bijvoorbeeld toen de Duitse bondskanselier Merkel half november een voorlopig halt toeriep aan de verdere ontwikkeling van de NordStream 2-pijpleiding uit Rusland. De gasprijs steeg meteen met tien procent.

LOBBY Het probleem speelt vooral bij mkbbedrijven met variabele energietarieven.

Bedrijven die eerder dit jaar (collectieve) energiecontracten hebben afgesloten met kapitaalkrachtige partijen waarin de tarieven voor meerdere jaren werden vast-

gezet, hoeven zich voorlopig geen grote zorgen te maken. Voor andere bedrijven is het nog maar zeer de vraag of ze de fors gestegen energietarieven direct kunnen doorberekenen in hun afzetprijzen. In de regel is dit voor veel ondernemers een complex vraagstuk. Wel is duidelijk dat ondernemers die geïnvesteerd hebben in verduurzaming van hun processen en energiegebruik een relatief voordeel hebben van deze situatie. Zij zijn minder gevoelig voor stijgende energiekosten en hun concurrentiepositie wordt hierdoor sterker vergeleken met andere bedrijven

OPSLAG DUURZAME ENERGIE De Opslag Duurzame Energie- en Klimaattransitie (ODE) is op 1 januari 2013 ingevoerd als een nieuwe belasting op elektriciteit en gas. Deze heffing betaal je over iedere kWh stroom en kubieke meter gas die je verbruikt. Hoe meer je verbruikt, hoe meer ODE je betaalt. Doel van de prijsstijging als gevolg van ODE is beperking van energiegebruik te stimuleren (terugdringing van CO2-uitstoot) en tegelijk geld binnen te krijgen om de productie van duurzame energie te stimuleren via de subsidieregeling Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+). Maar deze subsidie wordt ook uit de 'gewone' belasting betaald. De Belastingdienst is verantwoordelijk voor de heffing en de inning van de ODE. Uw energieleverancier brengt de ODE in rekening en draagt die af aan de overheid. De ODE-tarieven worden per jaar vastgesteld en volgen de stijging van de uitgaven van de subsidieregeling SDE+.

20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 20

07-12-2021 16:34

die op dat punt zijn achtergebleven.

Aangezien een snelle daling van de energieprijzen niet wordt verwacht, kan verduurzaming nog steeds een optie zijn die nadere aandacht verdient.

Diverse mkb-organisaties (waaronder ION, zie kader) lobbyen sinds enkele maanden met wisselend succes bij het rijk voor compenserende maatregelen tegen de sterk gestegen energiekosten. Aan de energietarieven zelf is niets te doen, maar wel aan de daaraan gekoppelde belastingen, zoals de Opslag Duurzame Energie (ODE). In het algemeen is het rijk niet doof voor deze lobby, maar de tot nu toe toegezegde compensatie is onevenredig verdeeld over het mkb. Dat vinden veertien branches die hun krachten hebben gebundeld voor een lobby voor een sterk aangepaste ODE. “Al voordat de energietarieven sterk gingen stijgen, waren we al aan het lobbyen om de grondslag voor de ODE en de daarin gehanteerde staffels (schijven) aan te passen”, zegt Gerard Wyfker, manager duurzaamheid bij de Koninklijke Metaalunie. “Het geld van de ODE wordt gebruikt om de productie van duurzame energie te stimuleren via de subsidieregeling

Stimulering Duurzame Energieproductie.

Veel grote en energie-intensieve bedrijven krijgen het overgrote deel van die subsidie, terwijl ze daar zelf weinig of niets aan bijdragen. Het zijn voornamelijk mkbbedrijven en burgers die het geld voor ODE bij elkaar brengen.”

VERLAGING ODE-STAFFELS 2 EN 3 Bij de behandeling van de Miljoenennota in de Tweede Kamer viel er een succesje te vieren. De motie Hermans werd aangenomen, wat resulteerde in een verlaging van de bijdrage aan ODE door het mkb met 125 miljoen euro. Verder maakte het kabinet half oktober bekend 3,2 miljard euro uit te trekken voor gedeeltelijke compensatie van de sterk gestegen energieprijzen.

Maar het grootste gedeelte daarvan, 2,7 miljard euro, gaat naar de huishoudens.

Voor het mkb is 500 miljoen euro beschikbaar gesteld. Probleem hierbij is dat dat bedrag alleen beschikbaar wordt gesteld aan kleine mkb-bedrijven. Dat zijn de bedrijven die in staffel (schijf ) 1 van de ODE vallen, zie kader voor de staffelverdeling.

De meeste mkb-bedrijven die te lijden hebben onder de hoge energieprijzen,

STAFFELS OPSLAG DUURZAME ENERGIE (ODE) Elektra Staffel 1: 0 - 10.000 kWh Staffel 2: 10.001 - 50.000 kWh Staffel 3: 50.001 - 10.000.000 kWh Staffel 4: > 10.000.000 kWh Aardgas Staffel 1: 0 - 170.000 m³ Staffel 2: 170.001 - 1.000.000 m³ Staffel 3: 1.000.001 - 10.000.000 m³ Staffel 4: >10.000.000 m³ zitten in staffel 2 en 3. Denk aan metaalbedrijven, rubberproducenten en grote bakkerijen. Energie-intensieve mkb’ers krijgen geen extra tegemoetkoming van de overheid. De eerdergenoemde lobby richt zich onder meer op een groter onderscheid maken tussen mkb-bedrijven.

Gerard Wyfker: “De hoge gasprijs pakt voor de middelgrote industrieën en voor energie-intensieve mkb’ers extra vervelend uit, omdat hun ODE-heffing afgelopen twee jaar fors is gestegen. In 2020 ging het tarief in de derde staffel voor elektriciteit OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 21

OT december 2021.indd 21

07-12-2021 16:34

Branche

Netto-omzet (mln)

Energiekosten (mln)

Energiekosten Resultaat % van omzet (mln)

Energiekosten % van resultaat

Glastuinbouw

8.253

1.261

15,3%

1.116 113%

Pulp-, papier- en kartonindustrie

1.766

129

7,3%

165

Basischemie

39.199 1.808

4,6%

3.448 52%

Basismetaalindustrie

8.733 360

4,1%

-94 nihil

Waterleidingbedrijven

1.407 52

3,7%

121 43%

Meelindustrie

2.674 98

3,7%

137 72%

Overige chemische productenindustrie

5.122

183

3,6%

329

56%

50

3,3%

120

42%

78%

Delfstoffenwinning (geen olie en gas)

1.500

Wasserijen

876 29

3,3% 76 38%

Bouwmaterialenindustrie

7.215 235

3,3%

498 47%

Dienstverlening voor de landbouw

5.711

3,0%

930

Oppervlaktebehandelingsindustrie 1.896

171 52

18%

2,7%

141 37%

Aardappelproductenindustrie

3.231 87

2,7%

152 57%

Brood- en banketbakkerijen

3.405

88

2,6%

371

24%

Traditionele horeca

23.368

582

2,5%

3.342

17%

Raffinaderijen

35.199 749

2,1%

279 268%

Groente- en fruitverwerkende industrie

5.920

2,1%

237

Aardolie-industrie

35.650 751

2,1%

313 240%

Rubber- en kunststofproductindustrie

10.191

178

1,7%

803

22%

Sloopbedrijven en grondwerk

3.927

66

1,7%

548

12%

125

53%

Bron: CBS; cijfers glastuinbouw Agrimatie; berekeningen ABN AMRO omhoog van €0,74 cent per kWh naar €2,05 per kWh, een verhoging van 177%.

Grote industrieën, zoals Tata Steel, krijgen vrijstellingen op energiebelastingen, maar energie-intensieve mkb’ers niet. Onze blijvende lobby om de ODE-staffels 2 en 3 fors te verlagen, richt zich op politieke partijen, de (in)formateurs en het (demissionaire) kabinet. Daarnaast willen we dat het mkb makkelijker toegang krijgt tot

financiële steun voor verduurzaming. Daar bestaan al diverse regelingen voor, maar soms komen mkb-bedrijven daarvoor niet in aanmerking of is de regeling niet passend gemaakt voor het mkb. Verder willen we dat er volgend jaar een landelijk onderzoek start naar de lastenverdeling van energieheffingen over alle soorten bedrijven in Nederland, gekoppeld aan hun energiegebruik. Als daar een scheef beeld

uit komt, dan willen we dat dat rechtgetrokken wordt. Kortom, ook in 2022 is er nog veel lobbywerk te doen.” ● Lees verder of reageer

AANPAK VERENIGING ION Leden van Vereniging ION geven de laatste maanden steeds vaker aan dat zij steeds meer onder druk komen te staan door de gestegen energietarieven en het oplopende tekort aan grondstoffen die bovendien steeds duurder worden. De exponentieel gestegen energieprijzen hebben grote invloed op de elektrochemische sector waar immers veel vloeistofbaden op temperatuur worden gehouden, terwijl bij andere oppervlaktetechnieken het voorbehandelingstraject en het droog/ moffelproces energie-intensief zijn. Ook vereisen de aanwezige SVHC-stoffen krachtige afzuig- en luchtbehandelingssystemen en forse afvalwaterzuiveringen met navenante energiekosten. ION is samen met Ondernemersorganisatie ONL in Den Haag aan het lobbyen voor een vorm van compensatie van de hoge energieprijzen. Daarnaast stimuleert ION de leden om te onderzoeken in hoeverre zij zelf energie kunnen opwekken waardoor zij minder afhankelijk worden van ontwikkelingen op de energiemarkt. En er wordt onderzoek gestimuleerd naar de toepassing van waterstof als energiebron, wat op termijn een interessant alternatief kan zijn. In de eerste editie van OT in 2022 staat een artikel met concrete mogelijkheden voor energiebesparing.

22 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 22

07-12-2021 16:34

Vereniging ION

Gebruik uitgebreid EU-netwerk van Innovat.ION voor innovatie en ontwikkeling Dat MKB-ondernemingen de motor van de Europese economie én welvaart zijn, is een understatement. Maar liefst 99% van alle bedrijven in de EU is een kleine of middelgrote onderneming. 90 miljoen mensen werken bij een mkb, goed voor tweederde van de Europese banen in de private sector. Terecht dus dat de Europese Commissie vorig jaar een strategie heeft gepubliceerd om mkbondernemingen verder te versterken. Dit jaar is die strategie geactualiseerd.

De Europese Commissie wil mkb’s helpen om duurzamer, digitaler én veerkrachtiger te worden en hen ondersteunen in de transitie naar klimaatneutraliteit en circulaire economie. Andere prioriteiten zijn innovatie bevorderen, oneerlijke concurrentie vermijden en de eengemaakte markt verder versterken én digitaliseren. De coronapandemie heeft de noodzaak van die prioriteiten alleen maar benadrukt en er ook nieuwe aan toegevoegd. Bedrijven moeten bijvoorbeeld nog beter bestand zijn tegen mogelijke onderbrekingen in de toeleveringsketen, tijdelijke sluitingen en verstoringen in hun liquiditeit.

DUURZAAMHEID Op duurzaamheidsvlak geeft de EU onder meer de duurzaamheidsdiensten van het Enterprise Europe Network een upgrade door duurzaamheidsadviseurs aan te stellen. Die staan ondernemingen met duurzame ambities met raad en daad terzijde. Verder helpen ze het mkb relevante zakenpartners te vinden of bij samenwerkingen met andere bedrijven.

Zie bijvoorbeeld in iedere OT de pagina’s 40-41. Verder lanceerde de EU nieuwe steunprogramma’s, zoals Horizon Europe, om de innovatie-inspanningen van mkb’s een steun in de rug te geven. De nieuwe Europese Innovatieraad stelde alleen al voor 2021 ruim één miljard euro aan financiering open, bedoeld om mkb’s (met name scale-ups en spin-outs) te helpen bij het ontwikkelen en opschalen van baanbrekende innovaties.

De regionale ontwikkelingsmaatschappijen RVO en het Enterprise Europe Network spelen daarbij een sleutelrol op verschillende fronten. Voor digitalisering werken zij vanaf 2022 nauw samen met de European Digital Innovation Hubs: one-stop-shops die bedrijven helpen om dynamisch in te spelen op digitale uitdagingen en daarmee hun competitiviteit verstevigen.

Stichting Innovat.ION onderhoudt nauwe contacten met het Enterprise Europe Network en het netwerk van Regionale Ont-

wikkelings Maatschappijen (ROM). ROM’s realiseren duizenden nieuwe arbeidsplaatsen en miljarden aan investeringen in de regionale economie. Door te innoveren, investeren en internationaliseren zijn de ROM’s de regionale aanjagers van innovatie- en concurrentiekracht.

Ten slotte maakt Stichting Innovat.ION deel uit van de netwerkorganisatie Greenovate! Europe. Deze organisatie bundelt de deskundigheid van technologieontwikkelaars en draagt deze kennis snel en succesvol over naar Europese en internationale markten. Greenovate!

Europe is de enige organisatie in Europa waar innovatieve spelers op deze wijze hun krachten bundelen voor branches en bedrijfssectoren. Deze samenwerking resulteert in een bundeling van diverse expertises bij groene innovaties.

Stichting Innovat.ION beschikt over een uiterst omvangrijk en effectief Europees netwerk dat heel geschikt is voor op maat gemaakte partnerships, internationalisering en het creëren van nieuwe kansen voor bedrijven, clusters en brancheorganisaties. Interesse in de mogelijkheden en wilt u gebruik maken van onze ervaringen en mogelijkheden voor samenwerking op welke schaal dan ook? Neem dan contact op! ●

Tekst: Arjan de Bruin.

Stichting Innovat.ION debruin@vereniging-ion.nl T. 06-22245701 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 23

OT december 2021.indd 23

07-12-2021 16:34

Trots op het werk In het aan zee gelegen idyllisch dorpje Svolvaer (Noorwegen) waar alles draait om de visvangst, is afgelopen zomer het Thon Hotel Svolvaer opgeleverd. Wat meteen aan het gebouw opvalt, is de in drie verschillende tinten geanodiseerde gevel. De gevelbekleding bestaat uit drie millimeter dikke aluminium cassettes. Alucol heeft als voorbehandeling het aluminium egaliserend gebeitst (E6) en daarna een geanodiseerde laag aangebracht van 20 micrometer. Voor het soort aluminium is gekozen voor Hydro Norf ALFHA1. De aangebrachte kleuren zijn Colinal C5 zwart (3700 vierkante meter), A3 Champagne (2600 vierkante meter) en VOM3 Goud (3700 vierkante meter). De gevel heeft hiermee een bijzondere aantrekkingskracht gekregen. De cassettes zijn geproduceerd in Litouwen, geanodiseerd in Nederland en vervolgens na verwerking door Staticus in Litouwen per boot getransporteerd naar Svolvaer. Foto: Aduranphoto.

24 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 24

07-12-2021 16:34

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 25

OT december 2021.indd 25

07-12-2021 16:34

Algemeen

Samen alternatieven vinden en ontwikkelen voor diverse Cr(VI) deklagen Op 1 juli 2021 werd het vecco:net-netwerk gelanceerd met 35 deelnemende bedrijven en onderzoeksinstellingen en aanzienlijke financiering van het Duitse ministerie van Economische Zaken en Energie. Het bedrijfsnetwerk biedt een platform voor bedrijven om in samenhang strategieën en oplossingen te ontwikkelen voor de vervanging van op Cr(VI)-gebaseerde processen in hardverchromen en andere functionele coatings en de alternatieven geschikt te maken voor praktijktoepassing. Vecco:net is opgericht als een initiatief van Vecco e.V. en eiffo eG samen met Vereniging ION en het Oostenrijkse AOT. Samen met Innovat.ION heeft eiffo de ontwikkeling en het beheer van het netwerk en de ondersteuning van de bedrijven bij de uitvoering van maatregelen in handen genomen.

Dit artikel is een vertaling van een Duits artikel dat vorige maand is verschenen in het Duitse tijdschrift WOMag, Kompetenz in Werkstoff und funktioneller Oberfläche.

In een gezamenlijk initiatief willen de verenigingen AOT, ION en VECCO samen met eiffo eG en Innovat.ION een Europees innovatieplatform voor duurzame coatingtechnologieën opzetten onder de naam “vecco:net”. Het doel is om een basis te creëren voor het duurzaam ondersteunen van de aangesloten bedrijven van de drie verenigingen bij de ontwikkeling en implementatie van substitutiemaatregelen voor Cr(VI) en andere SVHC-stoffen, gelet op de bepalingen in REACH. Het gezamenlijke innovatieplatform moet ook openstaan voor andere bedrijven en verenigingen.

Het concept van vecco:net voorziet in het combineren van onderzoek en ontwikkeling voor veilige coatingtechnologieën zonder dat er chemicaliën nodig zijn die schadelijk zijn voor de mens en het milieu. Dit zal worden opgepakt met ge-

bruikmaking van moderne informatie- en datatechnologieën in overeenstemming met het concept van Industrie 4.0. De visie hierachter is om de noodzakelijke ontwikkeling voor het vermijden van schadelijke stoffen te combineren met een verdere ontwikkeling van productkwaliteit, procesefficiëntie en duurzaamheid voor concurrerende toeleveringsketens op de lange termijn.

Het concept is gebaseerd op de strategie van de ‘Green Deal’ waarmee de Europese Unie tegen 2050 een duurzame en klimaatneutrale circulaire economie wil creëren. Het concept richt zich evenzeer op de belangrijke marktbehoeften en ontwikkelingstrends, die een enorme impact hebben op de voornamelijk middelgrote sector van de industriële oppervlaktetechnologie. De voortdurende aanscherping van de milieuwetgeving, de urgentie om

de hulpbronnenefficiëntie te verhogen in het licht van de klimaatverandering en de schaarste aan kritieke materialen, evenals de voortdurend groeiende vraag van klanten naar meer kosteneffectieve coatingoplossingen die zijn afgestemd op hun specifieke behoeften, betekenen voor bedrijven een zeer complexe druk om te innoveren. De oplossing van dit complexe probleem vereist nieuwe, slimmere en flexibelere productie-oplossingen voor metallische functionele coatings op een breed front. Deze zullen samen leiden tot een aanzienlijke technologische omwenteling waarvan de ontwikkeling alleen kan worden gerealiseerd in een gezamenlijke aanpak.

Met de implementatie van REACH in de oppervlaktetechnologie is de vervanging van op Cr(VI) gebaseerde coatingtechnologieën - en het noodzakelijke onderzoek,

26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 26

07-12-2021 16:34

ontwikkeling en innovatie voor dergelijke vervanging - een prioriteit geworden.

Met vecco:net willen de initiatiefnemers de betrokken bedrijven hierbij concreet ondersteunen.

De vervanging van op Cr(VI) gebaseerde coatingtechnologieën zal niet lukken door een één op één vervanging van de ene productietechnologie door een andere.

Daarentegen zullen er in de betreffende supply chain vaak aanzienlijke innovaties nodig zijn om de vereiste kwaliteitsdoelstellingen te bereiken.

Succesvolle vervanging is complex doordat de productspecificaties, materiaalparameters van het basismateriaal (bijvoorbeeld staal) en de procesparameters van oppervlaktebehandeling (bijvoorbeeld hardverchromen) meestal zeer van elkaar afhankelijk zijn. Microscopische veranderingen in de materiaalkwaliteiten van onedele metalen, bijvoorbeeld veroorzaakt door een verandering in de productietechnieken van het basismetaal, kunnen de hechting en corrosiebestendigheid van de coating aanzienlijk verminderen en leiden tot kritieke productfouten. Bij het omgaan met dergelijke afhankelijkheden ontwikkelen supply chain-partners meestal uitgebreide impliciete kennis om aan alle vereiste specificaties te voldoen en de algehele efficiëntie te optimaliseren.

Daarom streeft vecco:net naar het zoveel mogelijk ontwikkelen en ontwerpen van substitutiemaatregelen waardoor de gevestigde supply chain-structuren, bedrijfsprocessen en partners in de supply chain zoveel mogelijk kunnen worden gehandhaafd. Dit verlaagt de complexiteit en de kosten van technologiesubstitutie aanzienlijk.

UITVOERING VAN HET INITIATIEF Onder de naam vecco:net (Netwerk nieuwe technologieën voor metallische functionele coatings) wordt dit concept geïmplementeerd in een innovatienetwerk dat wordt gefinancierd door het Duitse ministerie van Economische Zaken en Energie. Momenteel wordt een opstartfase van 18 maanden (fase 1) gefinancierd; een voortzetting van de financiering voor nog

INNOVATIE

EVALUATIE

Ontwikkelingssamenwerking • Gebruik definiëren • Beschikbaarheid • Kennis delen • Industriële ontwikkeling • Samenwerkingspartner, toeleveringsketen

Vergelijking en netwerken • Technologie-vergelijkingen • Risicobeoordeling • Vereisten • Geschiktheid • R&D-behoeften

Implementatie in het netwerk maximaal drie jaar (fase 2) is gepland.

25 bedrijven en tien onderzoeksinstellingen hebben zich vanaf het begin aangesloten bij vecco:net. Het management is in handen van eiffo eG samen met Stichting Innovat.ION, het innovatiebureau van Vereniging ION. PROCEDURE / STAND VECCO:NET Aanvang: 1 juli 2021 Fase 1: 18 maanden Fase 2: vanaf 2023 Doelen fase 1 (eind 2022) • Opbouw van de roadmap • 5 projecten tot in detail uitgewerkt en (voor zover mogelijk) aangevraagde financiering • In Technische werkgroep 1: 2-3 projecten • In Technische werkgroep 2 en 3: 1 project elk • Deskundigencommissie voor de evaluatie van vervangende maatregelen • Uitbreiding internationale samenwerking Het gezamenlijke werk in vecco:net richt zich op de evaluatie van bestaande technologieën en oplossingen, de ontwikkeling van innovatieve technologieën tot een geschikte toepassing en de overdracht naar industrieel gebruik, met tot slot evaluatie van de nieuwe toepassing. Dit

INDUSTRIËLE IMPLEMENTATIE Overgang naar de applicatie • Markt • Klanten • Sociaaleconomische analyse (REACH) • Tijdlijn • Veldstudies • Normen proces wordt geïllustreerd in bijgaande afbeelding.

De taken van Vecco:net omvatten: • Een gemeenschappelijke routekaart opstellen voor de ontwikkeling en implementatie van substitutietechnologieën op basis van vereisten die door leden en/ of hun klanten zijn geïdentificeerd.

• Initiatie en uitwerking van gezamenlijke O&O-projecten en andere passende maatregelen met het oog op substitutie.

• Klanten en eindgebruikers bij dit netwerkinitiatief betrekken gelet op mogelijke gezamenlijke technologische ontwikkelingen.

• Het opzetten van een internationale commissie van experts om de substituties de komende jaren op een neutrale en professionele manier te beoordelen, en waarvan de expertise wordt erkend door de belangrijkste belanghebbenden (autoriteiten, marktleiders, klanten).

• Coördinatie van een methodologie voor het beoordelen van technologieën en risico’s met behulp van analysemethoden en softwaretools.

Voor de opstartperiode van 18 maanden is een gedetailleerd werkplan voor de taakuitvoering opgesteld, dat op de volgende pagina is samengevat.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 27

OT december 2021.indd 27

07-12-2021 16:34

WERKPLAN 1 Organisatie, communicatie en administratie Netwerkbureau, public relations, communicatie met leden alsmede vergaderingen en algemene ledenvergadering, coördinatie van de netwerkstrategie, coördinatie met adviesraad; contractuele afspraken, financiën.

2 Marktanalyses, methodologie en strategie Identificatie van marktvereisten waarbij marktleiders en klanten betrokken zijn; methoden voor technologie-evaluatie; strategie en organisatie op middellange termijn. Oprichting van een panel van experts: belangrijke stakeholders in het substitutieproces zijn klanten, overheden en politici. Om ervoor te zorgen dat bij de technologieontwikkeling voldoende rekening wordt gehouden met hun behoeften, moet een internationaal comité van deskundigen worden opgericht dat de expertise heeft om de in beeld komende alternatieve technologieën neutraal en deskundig te beoordelen en waarvan de expertise door belanghebbenden wordt erkend.

3 Gezamenlijke routekaart voor onderzoek, ontwikkeling en implementatie van alternatieve technologieën Oprichting van technische werkgroepen; analyse van technologieën; uitwerken van roadmap-onderwerpen met technologie-assessment, haalbaarheidsstudies, etc.; Tijdschema en ontwerp van financieel plan voor de uitvoering.

4 Implementatie van de routekaart Hoofdtaak van fase 1 is start en planning van concrete O&O-projecten. Afhankelijk van de voortgang in de technische werkgroepen worden financieringsaanvragen voor deze projecten voorbereid.

De concrete uitvoering van R&D-projecten wordt voornamelijk gepland vanaf fase 2 van de netwerkontwikkeling.

Vecco:net voert het werkplan uit in samenwerking met de leden. Er zijn twee verschillende werkniveaus: het netwerkof strategieniveau en het project- of praktijkniveau. Op netwerkniveau brengen

netwerkleden eerst hun technische eisen en hun markt- en technologiekennis in. Op basis hiervan wordt de netwerkstrategie ontwikkeld met als kernelement de gezamenlijke R&D-roadmap.

Op projectniveau nemen de leden actief deel aan de implementatie van de R&Droadmap, afhankelijk van hun behoeften en mogelijkheden in concrete ontwikkelingsprojecten. De projectplanning en de uitvoering van de projecten worden in belangrijke mate ondersteund door het netwerkbeheer. Als er extra technologische competenties nodig zijn, worden externe partners betrokken, zoals onderzoeksinstellingen en technologieleveranciers.

FOCUS OP TECHNOLOGIE De via vecco:net geplande technologische ontwikkeling is onderverdeeld in drie werkterreinen: Werkterrein 1, Processen Ontwikkeling van nieuwe coatingtechnologieën en systemen op het gebied van elektrochemische depositie en hun combinatie met fysische processen. De focus ligt met name op de volgende maatregelen: • Ontwikkeling van op Cr(III) gebaseerde functionele verchromingsprocessen tot applicatierijpheid, bijvoorbeeld gebaseerd op een beter begrip van de proceskinetiek van elektrochemische depositie en laagstructuur.

• Verdere ontwikkeling van fysieke coatingprocessen ter vervanging van hardchroom, zoals cold spray technologie of laserdepositielassen met uitbreiding van toepassingen en invoermaterialen.

• Combinatie van elektrochemische coating met fysische processen zoals PVD/ CVD. Een brede ontwikkelingsaanpak is vereist, omdat geen enkele alternatieve technologie het brede eigenschappenprofiel van functionele verchroming van zeswaardige elektrolyten één op één kan vervangen. Zo is gebleken uit enkele Duitse onderzoeken naar alternatieve technologieën voor hardverchromen. Per toepassing moet er dus gekeken worden naar een geschikt alternatief dat voldoet aan alle technische en economische vereisten.

Werkterrein 2, Materialen De focus ligt op nieuwe en verder ontwikkelde materialen voor coatings. De gebruikte substraatmaterialen zijn belangrijk bij de ontwikkeling van oplossingen; de interactie tussen substraatmateriaal en coating is hier bijzonder kritisch. Verdere ontwikkelingen van de coatings, zoals dispersiedepositie met de integratie van nanodeeltjes in de laag, vereisen een goed begrip van de interfaciale verschijnselen in de interactie van basismateriaal, voorbehandeling en coatings. De validatie van de processen vereist ook analysemethoden voor de bepaling van de materiaaleigenschappen, met name de microstructuur van de lagen, maar ook voor de bepaling van de procescomponenten in de oplossingen.

Werkterrein 3, Digitalisering Zowel de ontwikkeling zelf als de nieuwe productieprocessen voor metallische functionele coatings vereisen nieuwe, intelligente en op gegevens gebaseerde methoden en procedures om de complexiteit van de vereisten onder de knie te krijgen.

De volgende aspecten zijn belangrijk: • Digitalisering van materiaaldata en datagedreven materiaalontwikkeling als fundamenteel instrument voor de verdere ontwikkeling van materialen en processen • Datagedreven analysemethoden (“big data”-benadering) voor de bepaling van materiaaleigenschappen en voor online-analyse voor de bewaking van fabricageprocessen • Data-technische netwerken van operationele en productieprocessen binnen het bedrijf en in de supply chain om de procesefficiëntie, flexibiliteit en transparantie te verhogen • In kaart brengen van productieprocessen als een “digital twin” voor simulatieondersteunde procescontrole en procesbewaking inclusief risicobewaking • Methoden voor het evalueren van innovatieve processen met betrekking tot levenscyclusprestaties en risicobeoordeling.

28 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 28

07-12-2021 16:34

GEZAMENLIJKE BEHANDELING VAN VERVANGINGSONDERWERPEN Doelen • Evaluatie en ontwikkeling van alternatieven voor het gebruik van Cr (VI) voor oppervlaktebehandeling • Vergelijkende evaluatie van producten en toeleveringsketens Activiteiten • Verzameling en evaluatie van technologieën • Productvergelijking met alternatieven • Ontwikkelingen Momenteel • Evaluatie van beschikbare informatie of studies met betrekking tot de beschikbaarheid en toepassingsmogelijkheden van besproken technologieën • Directe technologieontwikkeling afhankelijk van resultaten TECHNISCHE WERKGROEPEN De uitwerking van de concrete thema’s en ontwikkelingsprojecten, zoals vast-

gelegd in de R&D- roadmap, vindt plaats in technische werkgroepen (T.W.). Op basis van discussies in die werkgroepen en in afstemming met de deelnemende R&D-instituten, technologieleveranciers en gebruikers worden de onderwerpen van de roadmap technisch uitgewerkt en de individuele ontwikkelingsbehoeften van de benodigde maatregelen bepaald. Die uitwerking krijgt gestalte in bijvoorbeeld technologiebeoordelingen, haalbaarheidsstudies, onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten, ontwikkeling van technologie en toepassingen of het industrieel testen van een ontwikkelde technologie.

Het netwerkbeheer modereert de T. W., bereidt de werksessies voor en stemt de werkgroepen met elkaar af. Gelet op het werkterrein Processen zijn in de eerste vier maanden van het netwerk drie technische werkgroepen gevormd.

• T. W. 1: Ontwikkeling van op Cr(III) gebaseerde functionele verchromingsprocessen tot applicatierijpheid • T. W. 2: Toepassingspotentieel van PVD/

CVD-proces in metallische functionele coating • T. W. 3: Toepassingspotentieel voor laserdepositielassen in metallische functionele coating In webinars werden gedetailleerde vereisten verzameld en de eerste benaderingen voor technologische ontwikkelingen gepresenteerd en besproken.

OPEN PLATFORM Zoals in het begin al vermeld, is vecco:net ontworpen als een open en groeiend innovatieplatform, waarbij andere bedrijven in de oppervlaktetechnologie, onderzoeksinstituten en verenigingen zich kunnen aansluiten. Deelname vereist het sluiten van een samenwerkings- en geheimhoudingsovereenkomst en een contributie. Geïnteresseerden kunnen voor meer informatie contact opnemen met het netwerkbeheer van eiffo eG, Stichting Innovat.ION of Vereniging ION. ● Afkortingen Arbeitsgemeinschaft Oberflächentechnik (AOT): Branchevertegenwoordiging voor Oostenrijkse oppervlaktetechniek, Vereniging ION, Vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland Vecco: Vereniging voor het behoud van het gebruik en de exploitatie van chroomtrioxide en andere chemicaliën in de oppervlaktetechnologie.

Tekst: Uwe König, Berthold Seßler, ErnstUdo Sievers (eiffo); Matthias Enseling, Marita Voss-Hageleit (VECCO); Christian Herzog (AOT), Arjan de Bruin, Egbert Stremmelaar (Vereniging ION).

MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl www.eiffo.de www.vecco.de debruin@vereniging-ion.nl Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 29

OT december 2021.indd 29

07-12-2021 16:34

Vereniging ION

Vormgeving branchegerelateerde veiligheidsaanpak door ION Aandacht vanuit de overheid voor veiligheid op de werkvloer en voor het milieu is vervat in een uitgebreid stelsel van wet- en regelgeving. Dit stelsel is ook voortdurend in ontwikkeling, denk aan de Omgevingswet die naar verwachting op 1 juli 2022 wordt ingevoerd als samenvoeging van 26 oude omgevingswetten, 120 ministriële regelingen en 120 maatregelen van bestuur. Dit artikel schetst een beeld van hoe ION met deze aandacht omgaat in het belang van de leden.

Een belangrijke uitspraak van de Inspectie SZW is de volgende: “Branches die een branchevereniging hebben die actief inzet op veiligheid in de branche doen het substantiëel beter dan branches die dat niet hebben, en binnen de branches die een actieve vereniging op het gebied van veiligheid hebben, doen de leden van die brancheverenigingen het substantieel beter dan de niet leden. Met big data moet dit resulteren in minder controles bij de goed presterende bedrijven en meer controles bij de slecht presterende bedrijven”.

Traditioneel zet een branchevereniging zich in om de belangen van de branche te verdedigen. In de praktijk betekent dit meestal een weerstandskracht tegen veranderingen. Omdat dit weinig effectief bleek, is op 1 januari 2014 de Vereniging ION opgericht met als belangrijk doel actief meepraten in de ontwikkeling van wet- en regelgeving in zowel Brussel als in Den Haag. En om de uitkomsten te vertalen in begrijpelijke, uitvoerbare en proportionele aanpakken. Er werd en wordt ingezet op de strategie: vervangen als het kan en autoriseren als het moet en veilig kan.

Gestart werd in 2014 met het normaliseren van de contacten met het bevoegd bezag en de overheden en met het onderzoeken

van kansen en uitdagingen voor de ION-leden. In 2015 gaf Inspectie SZW onder meer aan ION het voordeel van de twijfel en werd het afloopdiagram van de Inspectie SZW zo aangepast dat de branchevereniging een initiërende rol kreeg in de aanpak voor veilige werkwijzen. Toch verweet het rijk in 2017 nog dat de oppervlaktebehandelende industrie geen idee had wat er werkelijk aan de hand was op het gebied van veiligheid en milieu, waarop ION zich verweerde met de opmerking dat een ondernemer juist bezig is met goed werkgeverschap en dus met duurzame inzetbaarheid van zijn/haar mensen. Het rijk verlangde dat we dat maar eens moesten laten zien en zo is in 2018 het project Veilig werken met SVHC/CMR-stoffen gestart. De resultaten van dit onderzoek staan op de ION-website.

de veranderende houding werd ION een organisatie met veel kennis op het gebied van werken met SVHC-stoffen waarvan ook andere partijen kunnen profiteren.

Inmiddels weten enkele aanpalende brancheverenigingen, maar zeker ook de overheid en de inspecties, ION te vinden.

ROL ION De aandachtsgebieden die ION bestrijkt staan in de matrix op de ION-website, te zien via www,vereniging-ion.nl/nieuws/ doet-vereniging-ion-eigenlijk-lidbedrijf, maar ook in de OT van september dit jaar op pagina 30-31. Momenteel is ION aangesloten bij diverse landelijke en internationale initiatieven die de aandacht voor veiligheid op de werkvloer en voor het milieu een stevige basis moeten geven in de operationale bedrijfsvoering. Door

30 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 30

07-12-2021 16:34

Op het gebied van wet- en regelgeving stelt ION de volgende tools (modules) voor (zie hiernaast). De eerste twee stappen worden vanaf 1 januari 2022 operationeel.

Naast deze tools en diensten komen er minimaal tweemaal per jaar veiligheidsvergaderingen met in ieder geval de volgende agendapunten: • Een specifiek veiligheidstopic, vaak in de vorm van een presentatie • Spreekuur over gerezen vragen door bezoekers waarbij deelnemers elkaar kunnen helpen met oplossingen.

• Het bespreken van cases aangaande (bijna) ongevallen en noodzakelijk corrigerende maatregelen om herhaling te voorkomen.

Door deze opstelling en inspanning zal ION steeds meer informatie vergaren en daarmee haar toegevoegde waarde als kennisplatform vergroten. Dit is ook van betekenis bij autorisaties en restricties.

In een autorisatie worden ook zaken gevraagd die een ondernemer zelfstandig niet kan doen. Daarvoor kan hij/zij zich aansluiten bij een consortium, maar daar wordt vaak door de generieke aanpak een kortere autorisatieperiode aan gekoppeld.

ION kan hierbij behulpzaam zijn voor onderzoeken zoals: • Alternatieven-analyse (zijn er geschikte alternatieven voor de stof beschikbaar in relatie tot de eigenschap die de stof aan het product toevoegt) • Blootstellingsanalyse (in welke mate worden werknemers en/of omgeving blootgesteld aan de stof en hoe kan dit verminderd c.q. voorkomen worden) • Andere onderzoeken zoals een sociaaleconomische analyse op stofniveau.

BETROKKEN OVERHEID Hier worden alleen enkele actuele, relevante zaken aangestipt. Deze punten zijn geen volledige opsomming van contacten.

Momenteel loopt het project “uitvraag SVHC-stoffen”, waarbij Inspectie SZW een eigen database wil aanleggen om inzicht te krijgen welk bedrijf welke stoffen in welke hoeveelheden gebruikt of verbruikt.

Omdat deze informatie toch beschikbaar moet zijn tijdens een inspectie is ION in beginsel niet tegen het feit dat de Inspec-

ION/KWA MODULE WET-EN REGELGEVING Deze module geeft elk kwartaal de relevante branchewijzigingen in de wet- en regelgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden en omgeving (milieu).

Deze module wordt standaard (kostelooos) aangeboden aan ION-leden.

(KWA) COMPLIANCE MODULE Deze module kunnen ondernemers (niet kosteloos) toevoegen aan de ION/KWA-module, waarbij ze de voorgeselecteerde branchelijst verder kunnen verfijnen en hun vergunningen en documenten kunnen beheren.

Ondernemers kunnen dit uiteraard ook met een eigen systeem doen.

STANTEC HORIZONTAAL TOEZICHT MODULE Deze module is nog in ontwikkeling, maar geeft het Bevoegd Gezag de mogelijkheid om inzicht te krijgen in de mate van compliance.

Veiligheidsaanpak door ION tie SZW deze informatie wil hebben, maar wel tegen het feit dat de Inspectie SZW een “eigen” database wil opbouwen die door de ondernemingen ingevuld moet worden. ION probeert, in samenwerking met andere brancheverenigingen, te komen tot een tool die een elektronische transfer van informatie mogelijk maakt, en waarbij de informatie niet een hitlijst wordt.

meegedaan met de voorstudie door het Baltic Sea Consortium en overlegt met het Ministerie I&W over de status van de best beschikbare technologieën. Inmiddels is ook contact gelegd met de afdeling van Rijkswaterstaat die namens het Ministerie van I&W deze kar gaat trekken. ION is expliciet genoemd in het Plan van Aanpak van de technische werkgroep als kennisdrager en gesprekspartner.. ●

ION is actief betrokken bij de discussie / implementatie van de Omgevingswet.

CETS (Europese koepel van oppervlaktetechnologie branches met ION in het bestuur) heeft een zetel in het Artikel 13 Forum van de BREF STM. ION heeft actief

Een volledige versie van dit artikel staat op de website.

MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl

Conclusie Veiligheidsaanpak door ION. OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 31

OT december 2021.indd 31

07-12-2021 16:34

Algemeen

Thema Bedrijfsinrichting en apparatuur

Drie-eenheid gebouwinspectie: automatische beeldherkenning, kunstmatige intelligentie en de mens Applicateurs behandelen regelmatig producten voor de bouw. Hoe presteert de oppervlaktebehandeling gedurende de jaren na de oplevering? Niemand die dat heel precies weet. Grote kans dat dat de komende jaren gaat veranderen, want er wordt hard gewerkt aan nieuwe vormen van gebouwinspectie. Twee kernpunten daaruit: grootschalige inwinning van data van vastgoed en computers die getraind zijn om allerlei gebouwelementen te herkennen en onregelmatigheden aan te stippen. Dit kan het handmatige inspectieproces sterk gaan verbeteren.

Een Nederlands bedrijf dat op dit gebied grote stappen zet, is het bedrijf Spotr.ai.

Het is betrokken bij het project Façade Service Applicatie (FaSA) dat moet leiden tot nieuwe methoden van dataverzameling en inspectie van vastgoed. Spotr.ai wil toepasbare methoden vinden om dit op grote schaal zo efficiënt mogelijk te doen.

De eerste stap daartoe is grootschalige

Dirk Huibers

dataverzameling van vastgoed en computers leren om bouwelementen en de staat daarvan te herkennen.

Dirk Huibers, CEO en medeoprichter van Spotr.ai, legt de werkwijze uit: “Wij verzamelen heel veel beeldmateriaal uit onder meer satellieten, vliegtuigen, drones, street view vanuit auto’s (Cyclo Media) en met de hand genomen foto’s. Deze beelden worden verzameld in een beeldbank zodat een totaaloverzicht ontstaat van een vastgoedportefeuille. Deze beelden combineren wij met een locatie zodat wij de portefeuille kunnen projecteren op de kaart. Het grootste gedeelte van onze inspanningen hebben wij gestoken in onze softwareontwikkeling. De data moeten namelijk automatisch ingelezen en herkend kunnen worden. Dit bereiken we door computers te trainen. We hebben ongeveer 25 mensen in dienst en daarnaast veertig studenten ingehuurd om gebouwelementen te labelen. Ze lezen de foto’s in en labelen de bouwelementen en de staat waarin ze verkeren. Als je zodoende bijvoorbeeld 5.000 keer afbladderende verf annoteert, dan kan de computer de 5001e keer het gebrek zelf herkennen.

Het kost veel menselijke energie om de computer iets te leren, maar als de computer iets eenmaal geleerd heeft, vergeet-ie het nooit meer en geeft-ie het aan andere computers door. Qua efficiëntie een gigantische sprong.”

NIEUWE INZICHTEN Op die manier kunnen diverse onderhoudsgebreken van een gebouw in kaart worden gebracht. Denk aan afbladderende verf, scheuren in het metselwerk, bladeren in de dakgoot en door corrosie aangetaste balkonhekjes. De volgorde bij het trainen van de computers is eerst het herkennen van bouwelementen (zoals metselwerk, kozijnen, schoorstenen, dakkapellen en goten) en daarna de gebreken bij deze bouwelementen. Door die op deze manier te constateren, kan de inspecteur veel gerichter op pad worden gestuurd. Er wordt dan geen tijd verloren aan inspecties van gebouwen waar niets aan de hand is.

Momenteel is Spotr.ai in staat om circa zeventig elementen te herkennen en grote onvolkomenheden vast te stellen. Dat is nog geen honderd procent, maar het systeem werkt wel al zo goed dat woningbouwcorporaties, banken, verzekeraars en

32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 32

07-12-2021 16:34

overheden er veel interesse in hebben. Allemaal partijen die iets met vastgoed hebben en graag zo vroeg mogelijk eventuele gebreken willen zien.

Dirk Huibers: “Zij huren ons met name in om inzichten te krijgen die ze tot dan toe nog nooit hebben gehad. Een simpel voorbeeld: stel je hebt 100.000 woningen en door de jaren heen diverse aannemers ingehuurd om zonnepanelen te plaatsen.

Als de aannemer klaar is, wil je weten: bij welke complexen zijn er zonnepanelen aangebracht en welke complexen zijn

eventueel ook geschikt voor zonnepanelen? Zijn er bij het aanbrengen van de zonnepanelen nog zonder toestemming zelf aangebrachte schuren of dakkapellen aangetroffen? Of welke complexen liggen qua situering (on)gunstig op de zon of is er actie vereist op het gebied van schilderwerk?”

Hij vervolgt: “Dit soort vragen waren tot nu toe niet grootschalig te beantwoorden. Als je antwoord op die vragen wilde, moest je mensen op pad sturen. Grootschalige data-inwinning en -analyse is veel goedko-

per, completer en vooral betrouwbaarder.

Met name in de woningmarkt kunnen we de meeste meters maken. Wel zijn er nog uitdagingen op het gebied van beeldherkenning. Woningen lijken allemaal erg op elkaar en zijn veel makkelijker door de computer te herkennen. Maar utiliteitsbouw heeft veel unieke gebouwen die momenteel minder precies te inspecteren zijn via automatische beelden.”

BETEKENIS VOOR APPLICATEURS Wat gaat dit allemaal concreet betekenen voor applicateurs? “In eerste instantie nog niet zoveel, maar dat gaat binnenkort wel veranderen. In de bouw raken prestatiecontracten meer ingeburgerd. Denk aan het voorbeeld dat er geen lampen geleverd moeten worden, maar licht. Dat gaat ook gelden voor bouwelementen en de conservering. Dat een gevel of ander bouwelement door de jaren heen een bepaalde kleur moet vasthouden of bescherming moet bieden. Hoe dat bereikt wordt, mag de prestatieleverancier zelf bepalen. Met de aanpak die wij bieden, kunnen vastgoedeigenaren of hoofdaannemers de afgesproken prestaties van het oppervlak dynamisch gaan controleren OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 33

OT december 2021.indd 33

07-12-2021 16:34

door de jaren heen. Daarnaast roept het meer mogelijkheden op inzake garantie op de oppervlaktebehandeling. Nu geeft bijna geen enkele verffabrikant garantie op hun product in de bouw, omdat ze niet zeker weten hoe het wordt aangebracht.

Maar als je weet wie de applicateurs zijn na selectie, kun je wel die garantie geven.

Wij hebben hierover met AkzoNobel gesproken en hen aangeraden alleen maar samen te werken met partijen die met hun systemen werken om zodoende de risico’s te verkleinen. Maar ze durven dit niet aan, omdat ze daarmee hun grootste klant, zijnde de aannemers, gaan passeren.

Ze zijn bang dat die dan naar een andere coatingleverancier gaan.”

Spotr richt zich momenteel in mindere mate op aannemers maar meer op woningbouwcorporaties, banken, verzekeraars en overheden. Dit heeft te maken met het gewenste detailniveau van deze partijen, dat meer aansluit bij wat Spotr kan bieden. “Voor hen kunnen wij met onze aanpak snel inspectierapporten samenstellen op basis waarvan doelgerichte actie ondernomen kan worden. Het tijdrovende administratieve werk dat ook nog eens incompleet is, zal verdwijnen terwijl het intelligente werk overblijft.

Daarnaast is onze techniek nog lang niet

uitontwikkeld en zullen er nog veel meer databronnen beschikbaar komen, hetgeen de kwaliteit en de mogelijkheden nog verder zal verbeteren. Het luchtruim tot 200 meter hoog bijvoorbeeld wordt nu niet echt benut, maar leent zich heel goed voor een drone die een hele stad automatisch op een hoog detailniveau vastlegt: precies wat je nodig hebt. Ook kunnen we van gebouwen snel vastleggen waar het meeste warmteverlies optreedt en waar je dus moet beginnen met isoleren. Veel vastgoedbeheerders willen warmteverlies graag voorkomen om energie te besparen.

Maar ons doel is dat we proactief de risico’s in kaart kunnen brengen, bijvoorbeeld

vaststellen dat er in Nederland vijfhonderd gebouwen zijn met een hoog risico op brandoverslag van de ene naar de andere verdieping.” ●

MEER INFORMATIE www.spotr.ai Lees verder of reageer

34 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 34

07-12-2021 16:34

Kunststof pompen & filtersystemen voor oppervlaktebehandeling Magneetpompen 1.8-130 m3/u Verticale pompen 2.4-104 m3/u Filtersystemen (filterpapier/filterkaarsen/filterzak/micro fiber)

www.corode.eu

www.kinpomptechniek.nl

Toebehoren

VOOR DE GALVANO INDUSTRIE PRODUCTAANBOD De belangrijkste producten zijn filterpompen, ophangsystemen, gelijkrichters en ultrasone apparaten Alle producten worden geproduceerd met het oog op duurzaamheid, hoge kwaliteit en innovatie Korte levertijden en uitstekende service

Bescherm de natuur in Nederland!

Word nu lid op natuurmonumenten.nl en ontvang 4 x per jaar het magazine Puur Natuur

Uw directe contact: Salvatore Bongiorno Galvatore Plating & Equipment GmbH Subbelrather Str. 15 A • 50823 Köln Tel: +49(0)221-65080-4114 • Mobil: +49(0)163-7150038 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 35

OT december 2021.indd 35

07-12-2021 16:34

Algemeen

Zoektocht naar betrouwbare analysemethode voor chroom-6 in verf blijkt een hele klus In de OT van december 2020 hadden we een artikel onder de titel ‘Wie weet een betrouwbare analysemethode voor chroom-6?’ Dat artikel beschreef een driejarig onderzoek, uitgevoerd door SGS INTRON, naar het vinden van een betrouwbare analysemethode voor Chroom-6 in verf. Die methode was er niet bij de start van het onderzoek in 2017, was er eind vorig jaar ook niet en nu we een jaar verder zijn, is-ie er nog steeds niet. Waarom is het zo ingewikkeld en waar staan we nu in de ontwikkeling van die analysemethode?

In het artikel van december 2020 stond dat er bij de beschikbare analysemethode veel storingen kunnen optreden die het werkelijke chroom-6-gehalte in de verfmonsters sterk beïnvloeden. Behalve het in kaart brengen van die storingsmechanismen, werd nu ook onderbouwd duidelijk dat de invloed van de verstoring heel groot kan zijn. Verstoringen kunnen ontstaan door stoffen in verf, stoffen uit de geverfde oppervlakken of stoffen uit het gereedschap voor monstername. Het vorig jaar gepresenteerde onderzoek had als uitkomst dat meegeschraapt staal en roest tijdens monstername en het daarbij gebruikte gereedschap geen storingen

Wil Klarenaar

opleveren in de laboratoriumanalyses van chroom-6. Verder was het probleem niet opgelost, het was alleen helderder geworden. Het maximale wat je kunt doen, is controleren of er storingen optreden door een bekende hoeveelheid chroom-6 aan het monster toe te voegen en dan kijken of je die hoeveelheid kunt terugvinden.

Dit vormt geen sterk uitgangspunt; het bereiken van een goede vaststelling van chroom-6 blijkt bij sterk storende verfmonsters lastig haalbaar.

Wil Klarenaar, senior consultant bij SGS INTRON, is nu ruim vier jaar bezig met de genoemde zoektocht. Hij hoopt dat volgend jaar een genormeerde analysemethode kan worden gepubliceerd. “Het is gewoon een ingewikkeld vraagstuk. Momenteel is er wel consensus met laboratoria en opdrachtgevers over de nu opgestelde analysemethode. Maar die consensus houdt de vaststelling in dat we kunnen herkennen wanneer er bij de analyse verstoringen optreden, maar dat we daar weinig tegen kunnen doen. Deze werkwijze is het beste van wat we momenteel hebben. Over de impact van storingen op de analyse hebben we de laatste anderhalf jaar veelvuldig overlegd met opdrachtgevers, NEN en laboratoria.”

STANDPUNTEN Eind vorig jaar is op initiatief van Rijkswaterstaat door NEN een werkgroep opgericht (NEN-commissie 390080 onder voorzitterschap van TNO). Doel daarvan is om met stakeholders een eenduidige methode te vinden om chroom-6 in verf te meten. Dit moet een geaccepteerde en betrouwbare analysemethode voor chroom-6 in verflagen opleveren die in NEN5617 wordt vastgelegd. Deze werkgroep wilde dit binnen een jaar voor elkaar krijgen, wat nu bijna is gelukt. Een pluspunt is verder dat de medewerking van betrokken partijen hoog is en dat er veel kennis en kunde wordt ingezet.

De eerstvolgende stap is dat er na de jaarwisseling een ringonderzoek van start gaat met als doel de dit jaar vastgestelde analysemethode te valideren. Dat onderzoek zal naar verwachting ongeveer een half jaar duren. Hiervoor worden verfmonsters met een bekend chroom-6 gehalte en met wisselende hoeveelheden storende bestanddelen door acht laboratoria, waaronder SGS, met de nieuwe methode geanalyseerd. Uit die resultaten moet blijken hoe de nieuwe methode presteert. Wil Klarenaar: “Je wilt een analysemethode kunnen toepassen die op het eind resulteert in een getal dat aangeeft hoeveel chroom-6 in de

36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 36

07-12-2021 16:34

verf zit. Maar misschien komen we uit op een meer kwalitatieve benadering waarmee we betrouwbaar kunnen aangeven of er wel of niet chroom-6 in zit, en wellicht zonder dat we daar een hard getal aan kunnen koppelen.”

HEEL COMPLEX Uit ervaring blijkt dat chroom-6 in verf overal kan opduiken, op allerlei substraten en in allerlei situaties en soms ook in gecoate producten die pas recent zijn toegepast of onlangs zijn geschilderd.

Wereldwijd wordt er nog steeds chroomhoudende verf geproduceerd en op de markt gebracht. Volgens de Europese REACH-regeling mag er blijkbaar maximaal 1/10 massaprocent chroom-6 in verf worden toegepast. Dit conflicteert behoorlijk met het standpunt van opdrachtgevers die juist willen dat er helemaal geen chroom-6 meer zit in verf die nu wordt opgebracht; dit voor de veiligheid van alle betrokkenen.

Het uiteindelijke doel van de analysemethode is om daarmee gemotiveerd doelgerichte maatregelen te kunnen nemen die de blootstelling aan chroom-6 bij mensen voorkomen tijdens het uitvoeren van werkzaamheden (zoals schuren en stralen).

Die werkzaamheden kunnen een hoeveelheid chroom-6 in de lucht brengen. Het voorkomen van blootstelling is een lastige opgave, maar in ieder geval maatwerk, want de omstandigheden kunnen sterk verschillen. Voor iedere situatie zal een veilige werkwijze moeten worden toegepast.

Of je buiten of binnen werkt bijvoorbeeld.

Bij werkzaamheden buiten gaat het niet alleen om de bescherming van medewerkers, maar ook om de bescherming van omwonenden en passanten. Dit betekent dus afscherming toepassen, omdat je niet van omwonenden en passanten kunt verwachten dat ze persoonlijke beschermingsmiddelen gaan dragen.

Wil Klarenaar: “Tegelijk bestaat er geen veilige ondergrens voor chroom-6, elke

molecuul kan schadelijk zijn voor je lijf.

Alles bij elkaar gaat het dus om een heel lastige materie. Kortom: het is complex en er wordt heel veel werk verzet dat ook nog eens veel tijd kost. En toch gaat het lukken, we doen een uiterste inspanning om hieruit te komen.” ●

MEER INFORMATIE www.sgs.nl www.inspectieszw.nl/onderwerpen/ chroom-6 Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 37

OT december 2021.indd 37

07-12-2021 16:34

Mijn mening De rubriek Mijn Mening is bedoeld voor lezers die willen reageren op gepubliceerde artikelen of op actuele ontwikkelingen in de branche om daarmee bij te dragen aan vakinhoudelijke verdieping.

Wilt u ook reageren? Mail de redactie via Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

Mis de boot niet De wereld verandert razendsnel en de maakindustrie, waaronder de oppervlaktebehandelende industrie, moet daarin mee. Immers in 2050 zal Europa (en dus ook Nederland) voor 100% circulair zijn.

Dat betekent onder meer producten met een langere levensduur en hergebruik van producten op een zo hoog mogelijk niveau.

Het dienstenpakket van de maakindustrie zal dus veranderen van nieuwproductie vanuit maagdelijke grondstoffen naar nieuwproductie op basis van gerecyclede materialen. Maar meer nog het opknappen van een product voor hergebruik.

Een onderneming die zichzelf wil voorbereiden op een profijtelijke toekomst, doet er goed aan om een aantal zaken in de gaten te houden. Ten eerste: waar gaat het in mijn branche heen? Voor ION-leden zijn een verlenging van de levensduur (kwaliteit van de coating) en het verminderen van het gebruik van SVHC-stoffen belangrijke doelen. Hierdoor ontstaan nieuwe technieken die soms voor kleine aanpassingen en soms voor grote verschuivingen zorgen in het dienstenpakket van de branche. Ten tweede is het goed

om een aangepast verdienmodel te adopteren. Dat kan soms in het bestaande bedrijf met een nieuwe afdeling, maar ook steeds vaker wordt hiervoor een aparte entiteit opgericht. En ten derde: hoe kunnen we de leveringsketen verbeteren? Soms profiteert een gehele keten van een kleine aanpassing in het begin van de keten.

De effecten van de transitie naar een circulaire economie op de toekomst van bedrijven moeten naar mijn mening niet worden onderschat. Onder aanvoering van het ministerie van EZK, en met ondersteuning van vele partijen, is een aantal initiatieven gestart waaronder de Circulaire Maakindustrie. Voor alle prachtige initiatieven die nu al lopen, verwijs ik u graag naar de website van het Uitvoeringsprogramma Circulaire Maakindustrie: www. circulairemaakindustrie.nl. Hier kan men alle bijeenkomsten van de afgelopen maanden terugzien, maar ook een blik werpen op de geprogrammeerde bijeenkomsten zien waar allerlei kennis wordt verspreid. De wereld om ons heen gaat gewoon door met veranderen, mis uw kans niet!

Gelukkig blijft ook Vereniging ION actief met deze materie. Voor de leden is een aantal collectieve projecten opgepakt. Het is echter wel zaak dat u daar kennis van neemt, want uiteindelijk komen we alleen verder als het bedrijf de uitkomsten van de projecten in praktijk brengt.

Op 9 februari 2022 organiseert ION in de Week van de circulaire economie opnieuw een bijeenkomst. Daar zal onder andere Edwin Lokkerbol een bijdrage leveren. Edwin is directeur van Het Projectenbureau, een organisatie die tijdelijke samenwerkingen opzet in de vorm van projecten, programma’s en allianties. Vaak tussen publiek en privaat in, voor en met overheden, brancheorganisaties en verenigingen. En ook met bedrijven die snappen dat er over de grenzen van de eigen sector heen moet worden samengewerkt. Zij willen resultaten op korte en lange termijn zien en zijn niet te beroerd om hun organisatie daaraan aan te passen.

Meedoen betekent richting kunnen geven aan duurzaamheid en innovatie met als bonus maatschappelijke impact.

Ik zou zeggen: verdiep u in de verdienmodellen die de circulaire maakindustrie u biedt! ●

Gerard J. Wyfker Beleidssecretaris Milieu, Energie en Verduurzaming Koninklijke Metaalunie.

38 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 38

07-12-2021 16:34

Buitenlandse media Noël Ruijters scant de buitenlandse bladen. De belangrijkste ontwikkelingen noteert hij in de rubriek “Buitenlandse Media”. Deze keer de novembernummers van het Journal für Oberflächentechnik en het European Coatings Journal. hypothetisch “oppervlakte-beschermingspakket” € 1.000 te betalen. In de VS is zelfs de helft van alle potentiele kopers bereid om $ 1.000 te betalen. ●

UIT DE BRANCHE Axalta, aanbieder van nat- en poederlakken, heeft op 24 september een nieuwe vestiging voor reparatielakken geopend in Tiel. De productiesite is 7.250 m2 groot en werd officieel in gebruik genomen in aanwezigheid van personeel, partners en klanten.

Belangrijk issue op het moment is het wereldwijde tekort aan grondstoffen, dat leidt tot hogere kosten.

De Franse additieven-fabrikant Protex heeft recent de bouw van een nieuwe productielocatie in de provincie Guangdong (China) afgerond, om te kunnen bijdragen aan de regionale groei in het gebruik van industriële coatings.

FUNCTIONELE LAKKEN In het European Coatings Journal een special over functionele lakken. Covid 19 herschikt de markt voor antibacteriële coatings. In het verleden waren de grootste drijvers hiervoor “healthcare acquired infections” (HAIs) en antibiotica-resistente bacteriën. Covid 19 heeft die basis verbreed en de weg vrijgemaakt voor smart coatings. Bacteriën, schimmels, paddenstoelen, algen en virussen kunnen ziektes, voedselbederf, vlekken, slechte luchtjes en beperkte houdbaarheid veroorzaken.

Schoonmaakmiddelen zijn vaak niet meer effectief als ze zijn opgedroogd. Verbeterde oppervlaktes kunnen dit probleem oplossen en klanten zullen er ook om gaan vragen is de verwachting. Voor de fabrikanten is het goed om rekenschap te nemen van alle (veiligheids-)regelgeving.

In een studie van N-tech wordt deze markt voor 2025 geschat op € 1,1 miljard, en bestaat uit smart coatings en smart oppervlaktes met nano-textuur, die lakken een antibacteriële en antivirale functionaliteit geven.

Andere nieuwe toepassingen voor de nabije toekomst zijn gericht op verbeterde productiemethoden, zoals verwerking bij lagere oventemperaturen en oversprayvrije lak. Beide methoden verlagen het energieverbruik. PPG is druk bezig met het ontwikkelen van autolakken die goed zichtbaar zijn voor (andere) zelfrijdende auto’s en lakken die de accu’s van elektrische auto’s beter beschermen tegen brand. Coatings die beter reflecteren spelen ook een rol in het wam of koel houden van voorwerpen en ruimtes. ● POEDERLAKKEN Houtconstructies zijn geliefd bij architecten, zowel voor binnen als voor buiten.

Maar bij grote glasoppervlaktes hebben aluminiumprofielen de voorkeur. Tegenwoordig is het mogelijk om de aluminium profielen middels een sublimatiedruk een hout-look te geven. Folie wordt om het profiel gewikkeld en vervolgens vacuüm gezogen. Naar believen kunnen ook marmer-, graniet- of andere printen worden aangebracht. ● www.helios-industrialcoatings.com Noël Ruijters is directeur van Bâton Adviesgroep. www.baton.nl

Het gebruik van deelauto’s is sinds de pandemie sterk teruggelopen. De eigen auto wordt daarentegen gezien als een relatief veilige verblijfplaats als het gaat om Covid 19. In het verleden lag de nadruk in de binnenruimte vooral op optiek en comfort. Sinds de pandemie is daar ook een schoon oppervlak bijgekomen. Een groot onderzoek van Asahi Kasei laat zien dat kopers internationaal steeds meer belang hechten aan gemakkelijk afwasbare oppervlakken, water- en vuilafstotende en antibacteriële en antivirale materialen. Uit het onderzoek kwam naar voren dat 35% van de kopers bereid was om voor een OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 39

OT december 2021.indd 39

07-12-2021 16:34

Grenzeloos In deze rubriek een overzicht van nieuwe technologische ontwikkelingen in het buitenland. Het is een vervolg op de rubriek Op zoek naar samenwerkingspartners, met nu een meer technische insteek. Het overzicht laat zien dat in vele landen op soms heel nieuwe manieren gezocht wordt naar verbeteringen in de oppervlaktebehandelingsprocessen.

Soms zit de oplossing in nieuwe technieken, soms blijken bestaande technieken uit andere werkvelden ineens verrassend bruikbaar voor onze branche. Ook gaat het om verbeterprojecten waarvoor partners in het buitenland worden gezocht (zeker ook in het MKB) om de onderzoeken te optimaliseren.

OPSCHALINGS-EN TESTFACILITEITEN BESCHIKBAAR VOOR STARTUPS, MKB EN ONDERZOEKSORGANISATIES DIE INNOVATIEVE PROCESSEN MOETEN VALIDEREN Een Italiaanse vereniging van bedrijven, partner van het Horizon 2020-project ‘NewSkin: Innovation Eco-system to Accelerate the Industrial Uptake of Advanced Surface Nano-Technologies’ biedt opschalings- en testfaciliteiten voor de validatie van innovatieve processen op het gebied van op nanotechnologie gebaseerde industriële en consumentenproducten.

Dit heeft onder meer betrekking op Direct Texturing & Coating of Components for Automotive and Industrial Components en High Performance and Functional Coatings and Textures: PVD en Sol-gel.

De Italiaanse vereniging van bedrijven vertegenwoordigt meer dan 3200 productie- en dienstverlenende mkb’s en grote ondernemingen. Het NewSkin-project

heeft tot doel een Open Innovation Test Bed (OITB) te creëren. Hiermee kan het Europese innovatie-ecosysteem worden voorzien van de nodige technologieën, middelen en diensten om een ​​reeks baanbrekende, efficiënte en kosteneffectieve innovatieve processen in te voeren voor de productie van op nanotechnologie gebaseerde industriële en consumentenproducten en het faciliteren van testmogelijkheden voor nano-versterkte producten.

De OITB-structuur bestaat uit 55 demo’s bedoeld om het commerciële potentieel van NewSkin in verschillende sectoren te demonstreren.

NewSkin OITB omvat: • Toegang tot bestaande locaties van pilot lines in heel Europa – opschaling • Monitoring & controlling • Modelleren & testen: prototyping, ontwerp, LCA (Life Cycle Assessment), testlocaties, nanoveiligheidsbeoordeling en RMS • Regelgeving / standaardisatie.

Het technologische portfolio van NewSkin nano-compatibele oppervlakken en membranen omvat: • Het geheel van processen voor grootschalige productie van nano-geactiveerde grafeenmembranen (van continue grafeenproductie tot het creëren en functionaliseren van nanoporiën, plus testfaciliteiten) • Continue lasertexturering, roll-to-roll (R2R) en massaproductieprocessen voor nanotexturen door middel van texturing during molding (TDM) • Semi-industriële proefinstallaties voor het definiëren van efficiënte, geautomatiseerde, gecontroleerde en veilige nanocoatingprocessen voor grote componenten • Continue PVD (fysische dampafzetting) en CVD (chemische dampafzetting)processen.

Voordelen en innovaties Geselecteerde aanvragers zullen: • gratis toegang hebben tot alle diensten van het NewSkin-ecosysteem tot een maximum van 60.000 euro per aanvrager • de kans krijgen om te innoveren en hun bedrijfsidee te ontwikkelen • begeleiding en ondersteuning krijgen van experts uit de industrie voor hun concept • deel uitmaken van een breed netwerk dat langdurige relaties opbouwt met belangrijke spelers in de sector.

Geleverde diensten: • Massaproductie van functionele en hoogwaardige oppervlakken: R2R- en TDM-processen • Direct textureren en coaten van componenten voor de auto-industrie en industriële componenten • Hoogwaardige en functionele coatings en texturen: PVD, Sol-gel • Aanbrengen en testen van nanogeformuleerde coatings: applicatiefaciliteiten

40 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 40

07-12-2021 16:34

en testfaciliteiten • Continue productie van mono-atomaire grafeenmembranen, grafeen, CNT, grafeenoxide en andere nanodeeltjesmembranen • Membraantextuur en coating voor verbeterde selectiviteit en weerstand tegen aangroei.

De innovatieve productie-opschalings- en testfaciliteiten van NewSkin zullen tijdens de open oproepen de nodige tools bieden om nieuwe technologieën te creëren en te valideren van TRL7 naar hogere technologieën (demonstraties van systeemprototype in operationele omgeving).

Alle partijen (inclusief NewSkin OITBpartners en Open Oproep-aanvragers) zullen uitgebreide achtergrondkennis beschikbaar stellen ten behoeve van het project en zullen alle informatie omtrent rechten verstrekken voor de coöperatieve implementatie van het project. Het eigendom van projectresultaten (inclusief gezamenlijke resultaten gegenereerd door twee of meer partners) behoort toe aan de entiteiten die ze hebben gegenereerd, tenzij anders overeengekomen in het contract dat betrokken partijen hebben ondertekend.

De Italiaanse vereniging van bedrijven is voor het NewSkin-project op zoek naar verschillende soorten samenwerkingen, variërend van onderzoek en ontwikkeling tot technische samenwerkingsovereenkomsten, afhankelijk van de behoeften, interesses en haalbaarheid van de aanvrager. ● Aanbieding uit Italië Referentie: TOIT20211029002 POOLS BEDRIJF ZOEKT COATING DIE BESCHERMT TEGEN VIRUSSEN, BACTERIËN EN PATHOGENEN Een Pools bedrijf, werkzaam in de nanotechnologiesector, is op zoek naar een technologie die het mogelijk maakt om een coating te produceren die beschermt tegen virussen, bacteriën en pathogenen.

De coating is bedoeld voor gebruik op plaatsen/locaties zoals openbaar vervoer, medische instellingen, winkelcentra en winkels, kantoren, hotels, allerlei publieke

ruimtes, onderwijsinstellingen et cetera.

Het bedrijf wil graag samenwerken via een licentieovereenkomst.

De beschermende coating moet aan de volgende criteria voldoen: • Relatief snelle applicatie (droogtijd minder dan een uur) • Geschikt voor grote behandeloppervlakken van 800 tot 1.200 vierkante meter, zonder speciale voorbereidingstijd • Coating moet op elk type oppervlak kunnen worden toegepast • Garandeert langdurige bescherming • Biedt een beschermlaag door een homogeen, behandeld oppervlak te creëren, zonder enige impact op het oppervlaktemateriaal.

Wat de effecten betreft, dient het actief behandelde oppervlak aan de volgende criteria te voldoen: • Anticontaminatie-effecten op elk oppervlak (>99,9% in laboratoriumtesten) • Voorkomt de groei van schimmels en gisten • Neutraliseert de sporen • Vernietigt pathogenen dankzij zijn fotokatalytische effect

• Zuivert de lucht en neutraliseert geur: geuren en schadelijke gassen worden geoxideerd tot onschadelijke stoffen zodra ze met de behandelde oppervlakken in contact komen • Vermindert in sterke mate de VOSemissie (Vluchtige Organische Stoffen).

Het Poolse bedrijf zoekt een industriële/ academische partner die de technologie levert waarmee een beschermende coating kan worden geproduceerd tegen virussen, bacteriën en pathogenen. Op basis van eerdere businesservaringen is het bedrijf van mening dat een licentieovereenkomst de beste manier is om samen te werken. ● Aanbieding uit Polen Referentie: TRPL20211119001

Als u geïnteresseerd bent in mogelijke samenwerking met één van bovenstaande projecten, kunt u het project onder invoering van het referentienummer vinden op https://een.ec.europa.eu/

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 41

OT december 2021.indd 41

07-12-2021 16:34

Kort nieuws

Colofon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION). Verschijnt acht maal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren.

REDACTIE Jetvertising (hoofdredactie), Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur).

REALISATIE Hans de Rond (journalistiek binnenland), Chris Versteeg (ontwerp en opmaak), Armand van Wijck (technologische journalistiek).

Titomic Limited neemt Dycomet Europe over Titomic Limited heeft onlangs Dycomet Europe overgenomen, sinds 2006 specialist in de levering van apparatuur voor cold spray technologie, zie ook het artikel op pagina 14. Dycomet heeft op dat gebied een leidende positie op de Europese markt. Het bedrijf levert kant-en-klare cold spray oplossingen, onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten via een in-house laboratorium, softwareontwikkeling en service, reserveonderdelen en verbruiksartikelen voor hun systemen. Klanten van Dycomet zijn onder meer Rolls-Royce, Mercedes, Airbus, Siemens, VW en verschillende vooraanstaande universiteiten. Het portfolio sluit goed aan bij de strategische benadering van Titomic, gericht op markten zoals de luchtvaart- en auto-industrie.

De overname creëert een Europese basis om zich te richten op lokale klanten in de luchtvaart- en automobielindustrie en in hogere onderwijsvormen. En het biedt meer mogelijkheden voor verticale integratie, potentiële besparingen en een breder productaanbod.

De overname is geheel afgestemd met Dycomet’s oprichter en directeur Klaas Rozema. Hij wordt door de overname de nieuwe general manager van Titomic Europe.

Klaas Rozema: “Ik ben verheugd dat Dycomet is overgenomen door een nieuwe eigenaar die onze branche begrijpt. Titomic past uitstekend bij ons

huidige productassortiment en onze expertise en kan de volgende groeifase ondersteunen, wat ons team een ​​schat aan kansen biedt. Ik zal het bedrijf in Europa blijven leiden en ik kijk ernaar uit om de twee bedrijven samen te brengen en ervoor te zorgen dat de synergie tussen de twee bedrijven volledig wordt benut.”

Herbert Koeck, chief executive van Titomic: “De overname van Dycomet is een belangrijke stap in Titomic’s strategische pad om een wereldwijd bedrijf te worden. We zijn verheugd Dycomet te mogen verwelkomen. Met onze complementaire machines en productportfolio zal de gecombineerde expertise die nu voor het bedrijf beschikbaar is, de groei van het bedrijf naar nieuwe markten verder versnellen en huidige klanten een breder productaanbod bieden. De transactie geeft Titomic een basis in Europa, wat een wereldwijde marktbenadering faciliteert, samen met het Australische hoofdkantoor en Titomic USA. Enkele elementen daaruit zijn bredere productaanbiedingen aan huidige klanten en gebruik van complementaire machinesets voor de klanten.” ●

MEER INFORMATIE https://titomic.com/ www.dycomet.eu www.coldspray.eu

COMMUNICATIERAAD Gertjan van de Braak (vereniging ION), Arjan de Bruin (Stichting Innovat.ION), Lester Claassens (Schoen Coating), Rob Koppenol (Jetvertising), Jan Lindenaar (Elcometer), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Jaap van Peperstraten (zelfst.) en Egbert Stremmelaar (vereniging ION).

REDACTIEADRES Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl ABONNEMENTEN Abonnementsprijs: € 89,50, digitaal abonnement: € 44,75. Een abonnement kan ieder moment ingaan per de 1e van de maand en wordt genoteerd tot wederopzegging. Een opzegging voor het abonnement dient vóór 1 december bij Vereniging ION in bezit te zijn, om op te kunnen zeggen voor het eerstvolgende abonnementsjaar. Een aanmelding/opzegging kan gestuurd worden per e-mail naar info@ vereniging-ion.nl of post naar Vereniging ION, Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein. Bij een niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen het daarvoor geldende tarief.

ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Arthur Middendorp, arthur@jetvertising.nl. after-sales: advertenties@jetvertising.nl OPMAAK Chris Versteeg, Projekt C, www.projektc.nl DRUK PreVision, Eindhoven www.pre-vision.nl UITGAVE Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl COPYRIGHT 2021 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722

42 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 42

07-12-2021 16:34

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

ADVIES PROJECTBUREAU / OPPERVLAKTEBEHANDELING- / COATING-INDUSTRIE

ANODEN (TITAAN) Sir John b.v.

T. 0182-396931 info@sir-john.nl / www.sir-john.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-2620788 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

BESCHERMKAPJES, PLUGGEN, TAPE

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

ANODEMANDEN (TITAAN)

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

BEITSEN/PASSIVEREN

AFZUIGINSTALLATIES

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

CHEMISCH NIKKEL

ANODISEER (OPHANGREKKEN)

AFVALVERWERKING

NEDWASTE B.V. T: +31 578 695 393 info@nedwaste.nl / www.nedwaste.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

Multinal Group T. 088-2055300 info@multinal.com / www.multinal.com

COATINGINSTALLATIES SERVICE & ONDERHOUD HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

CHEMICALIËN/ OPP. BEHANDELING

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 43

OT december 2021.indd 43

07-12-2021 16:34

Brancheregister GLASPARELSTRAALCABINES

DROOGAPPARATUUR

INDUSTRIËLE REINIGING

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 T.corode@corode.nl +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.eu

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

IST Benelux b.v.

T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

Aambeeld 19 1671 NT Medemblik The Netherlands T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl www.infraroodtechniek.nl

Hendor Pumps & Filters T. 0497-339389 info@hendor.com / www.hendor.com

Mefiag Filters & Pumps b.v.

Heerenveen T. 0513-630230 mefiagbv@onececo.com / www.mefiag.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

HAKEN

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

ELEKTROSTATISCH NATLAKKEN GALVANOTECHNIEK, GLANSMIDDELEN Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

ELEKTROSTATISCH POEDERSPUITEN, INSTALLATIES

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Parlevinkerweg 34 / 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

HANGBAANSYSTEMEN

GALVANOTECHNIEK, INSTALLATIES Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

FILTERS (ANDREAE, COLUMBUS INDUSTRIES, PAINTSTOP) MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

HARDCHROOM BADEN (KUNSTSTOF)

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

GELIJKRICHTER SYSTEMEN EN BESTURINGEN

FILTERS & POMPEN

Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

INFRAROOD VERWARMINGSAPPARATUUR

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

Aambeeld 19 1671 NT Medemblik The Netherlands T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl www.infraroodtechniek.nl

La Maire Technology T. 0499-219900 / F. 0499-219905 info@la-maire-technology.com www.la-maire-technology.com

44 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 44

07-12-2021 16:34

KLEUR- EN OPPERVLAKTEMETING

Konica Minolta Sensing Europe b.v T. 030-2481193 info.benelux@seu.konicaminolta.eu / www. konicaminolta.eu/measuring-instruments

METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING

Surface Treatment Ned. Maasbracht / T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl

NATLAKSPUITAPPARATUUR Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

ONTBRAMEN / ONTBRAAMMACHINES

Belco P.A.S. B.V.

LAAGDIKTEMETERS

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl www.ontbraammachines.nl

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl Helmut Fischer Meettechniek b.v.

Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255 / F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl info@helmutfischer.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

METALLISEREN/SCHOOPEREN

LAKSTRATEN

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

NauMetrics PMI T. 074-3490022 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl

Verlab-Hitachi Instruments T. 0162-320633 info@verlab.nl / www.verlab.nl

ONTLAKKEN (IN LOON)

Muilwijk Finishing

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

MOFFELOVENS

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Thermo-Clean Heusden-Zolder n.v.

T. 0032-13539060 Thermo-Clean Nederland b.v.

T. 0182 37 46 20

ONTVETTINGSMIDDELEN M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

ONDERHOUD AAN STRAALINSTALLATIES EN WERPSTRALERS

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 45

OT december 2021.indd 45

07-12-2021 16:34

Brancheregister OPHANGHAKEN VOOR LAKSTRATEN/POEDERCOATEN

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

POEDERCOATING (AFDEKMATERIALEN)

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

POEDERSPUITCABINES EUROLACKE Tiel T. 0344-620662 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl Axalta Coating Systems AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl IGP Benelux b.v T. 038- 4600696 info.benelux@igp-powder.com www.igp.powder.com T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

POEDERCOATINSTALLATIES OPHANGREKKEN VOOR GALVANO EN LAKTECHNIEK

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

OVENS

AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl Indufinish b.v.

T. +31(0)591-630003 www.indufinish.com / info@indufinish.com

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be www.protechpowder.com

TIGER Coatings Belgium b.v.b.a T. +32 (0)89700016 www.tiger-coatings.com

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

POMPEN (MAGNETISCH AANGEDREVEN)

POEDERSPUITAPPARATUUR

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

POEDERLAKKEN/ POEDERCOATINGS

AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51 interpon.benelux@akzonobel.com www.akzonobel.com/powder

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 T.corode@corode.nl +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.eu

PROTECTIVE COATINGS

Mol Coatings b.v.

T: +31 (0)318 - 47 20 20 info@mol-coatings.com mol-coatings.com

Wagner Systemen Nederland T.030-2410688 info@wagnersystemen.nl www.wagnersystemen.nl

46 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 46

07-12-2021 16:34

SPUITCABINES

AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

STRAALCABINES

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STRAALMIDDELEN

LTC International Vacuümstraalapparatuur T. 078-641 80 50 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

Airblast-Abrasives b.v.

T. 072-5715569 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

STRAALINSTALLATIES

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

T. +32 9218 7180 Metals.benelux@cellmark.com www.ervin.eu T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STRAALKASTEN

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Holtrop & Jansma b.v.

Dokkum T. 0519 32 91 00 info@holtrop-jansma.com www.holtrop-jansma.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

STRAALAPPARATUUR

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

TITAAN (BEVESTIGINGS-) MATERIALEN

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

TRANSPORTSYSTEMEN

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021 47

OT december 2021.indd 47

07-12-2021 16:34

Brancheregister VERWARMINGS- EN KOELELEMENTEN (TITAAN EN RVS)

TWEE-COMPONENTEN APPARATUUR

WATERBEHANDELING

CAP Industrial b.v. tel- 010-4374737 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be www.protechpowder.com

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

WERPSTRALERS

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl

VERFSPUITAPPARATUUR M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

WATERSTOF

VOORBEHANDELINGSINSTALLATIES

www.elacoatings.com

VERDUURZAMEN VAN METAAL

VERWERKING AFVALSTROMEN

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister 48 OPPERVLAKTETECHNIEKEN DECEMBER 2021

OT december 2021.indd 48

07-12-2021 16:34

WORD LID VAN EEN PROACTIEVE BRANCHEVERENIGING! • T 030 630 03 90 F 030 630 03 89 info@vereniging-ion.nl www.vereniging-ion.nl

omslag december 2021.indd 2

ION ad A4.indd 1

02-12-2021 16:32 09:44 07-12-2021

Wilt u de grenzen van licht, kleur en design verleggen, en liefst met een ultramat oppervlak? Dan heeft ons gamma Précis Ultra Matt voor u het antwoord klaar.

Het fijner mica-effect levert een ultramat oppervlak op dat van uitzicht verandert naargelang de lichtinval, zodat u een afwerking krijgt die er niet alleen fantastisch uitziet, maar ook uiterst duurzaam is.

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Toeleveranciers en Geassocieerden

Algemeen

Vereniging ION

Interpon D2015 Précis Ultra Matt Niet-reflecterende, Superdurable Poedercoating

VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR, DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS

Contact Paint It Da Vincilaan 25 6716 WC Ede

T: F: E: I:

0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl Zie ook pagina 35

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

architectural.interpon.com | interpon.benelux@akzonobel.com

omslag december 2021.indd 1

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

Dutch Blast Advert 50x67.indd 2

05/07/2019 09:12:49

07-12-2021 16:32