Eenvoudiger dan velen denken: je waterfootprint verkleinen door een circulaire aanpak

Pathema is sinds 2008 actief in de koelwater technologie. “Onze eerste missie was om koelwater chemievrij te behandelen, dus om het te ontdoen van corrosie, kalkaanslag, microbiologische groei en dergelijke. Na een aantal succesvolle cases zagen we dat we veel meer konden doen om de industrie te helpen verduurzamen. Vaak gebruiken of water van (te) goede kwaliteit als koelwater. We hebben daarom onderzocht of we dit in plaats van lineair, veel meer circulair zouden kunnen aanpakken. Het koelwater chemievrij behandelen is een eerste stap. Vervolgens is het veel zinvoller om alternatieve waterbronnen dan drinkwater aan te wenden en daarmee de waterfootprint te verkleinen. Kortom, we willen van Take, Make & Waste, naar Reduce, Re-use en Recycle.” Aan het woord is Mark Boeren, directeur van Pathema. Hij gaat dieper in op de drie stappen die Pathema bij hun waterbehandelingstechnologie toepast om dit te bereiken.

toe te passen kunnen we voor een betere waterkwaliteit van het koelwater zorgen waardoor er enerzijds minder drinkwater hoeft te worden gebruikt, en in de volgende fase – de koeling – minder koelwaterbehandeling nodig is.” In deze fase worden de vaste deeltjes, mineralen en zouten gebruik wordt gemaakt van gerecylevensduur van dit proces is meer dan twintig jaar – even lang als de levensduur van een koeltoren. Het is in deze stap ook mogelijk om oppervlaktewater -of nog beter afvalwater te maken als koelwater. Drinkwater is dan overbodig geworden.

Stap twee (Re-use) is de koelwaterbehandeling zelf. “In traditionele toegepast om onder meer kalk, corrosie en microbiologische groei te voorkomen. In deze fase maken wij gebruik van onze gepatenteerde vor textechnologie waardoor 100% chemievrij en circulair kan worden gekoeld. Dat is het har t van de installatie.”

De CEO gaat dieper in op de totstandkoming van de technologie.

“In 2007 kwamen we in contact met een Zweedse onderneming die vor textechnologie toepaste om water van ijsbanen te behandelen om hiermee energie te besparen. In water is namelijk veel gas aanwezig wat een isolator is. Kun je water van deze gassen ontdoen, dan verbeter je de warmte- en koudeoverdracht wat leidt tot een hoger rendement bij het maken van ijs. Aangezien de ijsbaan ook gebruik maakt van een koeltoren, kwamen we er bij toeval achter dat de vor textechnologie meer voordelen biedt dan alleen een hoger rendement. Samen met de TU Eindhoven en een aantal bedrijven gespecialiseerd in procestechnologie voerden we onderzoek uit naar de mogelijkheden van de vortextech-

nologie in koelwaterbehandeling.” De testresultaten bleken erg positief en een marktintroductie - een spin-off van het bestaande product - volgde in 2012.

“We persen het water door een vorm waardoor het naar de buitenkant wordt geslingerd en in het midden van de vor tex of draaikolk een vacuümkolom ontstaat. Het vacuum onttrekt door cavitatiekrachten micro- en nanogasbellen aan het water. Op deze manier kun je water op een eenvoudige manier ontgassen. Naast energetische voordelen ontstaan ook kalkkristallen waarnodig hebt om het water hiervan te ontdoen. Deze kan je er eenvoudig de ontgassing de viscositeit van het water. Hierdoor kunnen we het wat leidt tot een verbetering van de warmtegeleiding. Kortom, de technologie biedt meerdere voordelen.”

MINIMAAL 85% TERUGWINNEN koelwaterbehandeling (Re-use) is er nog een derde stap mogelijk: Recycle of hergebruik. “Het afvalwater van de site zelf of van de buren grondig zodat we minimaal 85% kunnen terugwinnen voor hergebruik. Dit water wordt in de traditionele waterbehandeling volledig als afval beschouwd, maar dat hoeft dus helemaal niet.”

NIEUWE STANDAARD

De technologie heeft zich inmiddels al in diverse cases bij gerenommeerde bedrijven succesvol bewezen. “Aardappelverwerker Lamb Weston bijvoorbeeld paste de technologie voor het eerst toe in 2015 in één fabriek. De resultaten waren dermate succesvol dat ze hebben beslist om deze technologie als nieuwe standaard te implementeren. Alle installaties gevestigd in Europa zijn we momenteel aan het ombouwen.”

Ook veel datacentra maken er inmiddels gebruik van. “Het energie- en watergebruik van datacentra worden door diverse par tijen onder een vergrootglas bekeken. Ze moeten op zoek naar een balans tussen PUE (Power Usage Effectiviness) en WUE (Water Usage Effectivines) om een zo laag mogelijke energie footprint te bereiken met zo weinig mogelijk gebruik van water voor koeling. Door in te zetten op chemievrije koelwaterbehandeling en gerecyclede waterstromen bereik je het beste van twee werelden. De PUE maakt stappen voorwaar ts terwijl de WUE nog steeds laag blijft.”

Inmiddels maken al ruim honderd installaties wereldwijd gebruik van de vor textechnologie: zowel bedrijven werkzaam in de foodsector, farmaceutische industrie, datacentra tot de maakindustrie. “Maar er zijn nog veel bedrijven die blijven vasthouden aan de traditionele koelwaterbehandeling. Koelwater is vaak geen primair, maar een secondair proces dat nodig is om het primaire proces mogelijk te maken. Daardoor zijn bedrijven vaak minder geneigd om hier actief tijd of geld in te investeren waardoor ze op de oude manier blijven doorgaan. De traditionele technologie – met gebruik van het is verre van de meest duurzame oplossing. Tegelijker tijd vergt een hardware installatie een investering. Daarom bieden we indien gewenst ook leasecontracten aan. De terugverdientijd bedraagt – afhankelijk van de case – rond de 2 tot 5 jaar Een koeltoren staat er minimaal 20 jaar dus de technologie verdient zich altijd ruimschoots terug.” Er zijn ook subsidieregelingen beschikbaar. “De MIA-VAMIL-regeling kan worden aangevraagd. Als deze wordt toegekend, ontvangt een bedrijf netto ongeveer 9 tot 10 procent van de aanschafprijs aan subsidie. Zo wordt de terugverdientijd nog sneller.”

De investering in een duurzaam circulair systeem zou geen issue meer mogen zijn. “Iedereen zet tegenwoordig – gelukkig – vol in op de energietransitie, maar bij de water transitie staan we nog maar aan het begin en moeten we nog

Water wordt steeds schaarser door langere periodes van droogte. Het wordt in de toekomst niet langer een vanzelfsprekendheid dat er voldoende drinkwater beschikbaar is als we er op dezelfde manier mee omgaan zoals vandaag. Sterker nog, op dit moment hebben meerdere waterschappen grote problemen met het garanderen van voldoende drinkwater. De afgelopen weken is bijvoorbeeld Brabant Water veel in het nieuws geweest omdat zij een stuk minder water mogen oppompen dan de afgelopen jaren. Er wordt vaak geroepen dat we kor ter moet douchen. Natuurlijk bespaar t dit water, maar zet eigenlijk weinig zoden aan de dijk. De industrie kan en moet het grote verschil maken. De mooiste voorbeelden die we nu hebben zijn bedrijven die hun afvalwater aanwenden om bijvoorbeeld koelwater of stoom van te maken in plaats van hiervoor drinkwater in te zetten. Voor ons is in de toekomst de overtreffende trap om de afvalwaterstroom van een bedrijf in de buur t te kunnen verplaatsen naar een ander bedrijf om er koelwater van te kunnen maken. Daar maakt de Waterbank, waar Pathema lid van is, zich sterk voor. Zij maken inzichtelijk welke bedrijven water nodig, of juist een overschot hebben zodat vraag en aanbod aan elkaar kunnen worden gekoppeld. We willen bedrijven daarbij ondersteunen om die verbinding eenvoudig te realiseren zodat er een win-winsituatie ontstaat voor alle betrokken par tijen. En voor de natuur.”

Goed smeer technisch onderhoud is cruciaal om machines optimaal te laten draaien, maar de meeste bedrijven besteden er te weinig aandacht aan. Ze beseffen niet dat ze daardoor kansen missen, stelt Taco Mets van smeerspecialist Van Meeuwen Lubrication. Met de juiste smeermiddelen en technieken kunnen bedrijfskosten worden gereduceerd en verlopen productieprocessen een stuk duurzamer.