Aangepaste zorg voor jongere kankerpatiënten

“Vandaag krijgt elke kankerpatiënt twee vertrouwenspersonen. De onco-coach biedt psychosociale steun en praktische hulp bij de behandeling, de onco-psycholoog begeleidt de patiënt en/of het gezin op psychologisch vlak. Maar jongere patiënten hebben naast hun behandeling ook leeftijdsgebonden problemen. Wat met de studiekeuze? Hoe beïnvloedt kanker hun eerste relatie? Wie zorgt er nu voor het jonge gezin? En wat met vruchtbaarheid? Bovendien is dit ook een andere generatie die kritischere vragen stelt en graag meedenkt. Daarom differentiëren we de zorg”, zegt Kristel Mulders, psychotherapeute.

“Een aantal onco-coaches en -psychologen specialiseert zich in AYA-zorg. Zo kunnen we relevanter helpen. En ook breder. Denk aan de bezorgde ouders van tienerpatiënten of de partner die plots alleen moet zorgen voor de jonge kinderen. We verwijzen ook gericht door naar de vele AYA-activiteiten (lotgenoten …) en geven advies bij werkhervatting. Ook zeer belangrijk: we denken samen na over de kinderwens van de patiënt. Want bijna elke kankerbehandeling vermindert de vruchtbaarheid.”

“We willen dit goed doen”, vult oncoloog prof. dr. Jeroen Mebis aan. “En patiënten bereiken die nu nog door de mazen van het net glippen. Er komt extra mankracht en we werken in multidisciplinaire teams. Ook de huisarts kan als vertrouwenspersoon een waardevolle rol spelen. Door bijvoorbeeld de diagnose mee uit te leggen en de levenskwaliteit op te volgen tijdens en na de behandelingen.”

“Fertiliteit is een belangrijk aandachtspunt voor 16- tot 35-jarigen. Maar het wordt nog te vaak vergeten”, zegt gynaecoloog dr. Sofie Hulsbosch. “Eerst de kanker stoppen, de rest komt later. Begrijpelijk, maar patiënten moeten de kans krijgen om over hun kinderwens te praten. Jammer genoeg wordt er nog te weinig naar ons doorverwezen. Daarom is dit AYA-zorgpad zo belangrijk. Vruchtbaarheids-bewaring overwegen zou een medische routine moeten worden bij kankerbehandelingen.”

“De impact op vruchtbaarheid is voor iedere patiënt én bij elke behandeling anders. We luisteren naar de patiënt en houden rekening met de therapie en de prognose. Gelukkig worden duurdere ingrepen – zoals eicellen invriezen – toegankelijker dankzij de terugbetaling. En het aantal succesvolle eierstokweefseltransplantaties stijgt de jongste jaren enorm. Er is dus heel wat mogelijk, zowel bij mannen als vrouwen. Ook bij prepubertaire jongens en meisjes kunnen we de vruchtbaarheid bewaren.”

“Het is veilig om een kind te krijgen na een kankerbehandeling. Zowel voor de patiënt als voor het kind. Na chemotherapie krijgen veel vrouwen en mannen een gezonde baby via een spontane zwangerschap”, voegt Sofie Hulsbosch toe. “Hebben ze hun ingevroren cellen of weefsels toch nodig? Dan starten we gemiddeld pas twee jaar na de laatste behandeling. Zo heeft de patiënt voldoende tijd om te herstellen, zowel fysiek als mentaal.”