Het geheim van Tennessee whisky
Het parfum van houtskool Jack Daniel’s Tennessee whisky is de bekendste Amerikaanse whisky. Merkwaardig: hij wordt gestookt in Lynchburg, een drooggelegd gebied waar alcohol verboden is. _ door jan bosteels
‘Two fingers of whisky please.’ William, onze door whiskydampen gelooide gids in de Jack Daniel’s Distillery, leert ons hoe we een welgevuld glas moeten bestellen: de vuist gebald en de wijsvinger en pink uitgestoken. Zo vullen twee vingers whisky een heel glas. Niet dat we daar in een saloon in Lynchburg, Tennessee, een kans op Master Distiller Jeff Arnett. maken. In dit stadje, waar alle Jack Daniel’s ter wereld vandaan komt, mag op geen enkele publieke plaats alcohol geschonken worden – niet op café, niet op restaurant, niet op straat. Lynchburg maakt deel uit van Moore County, een van de vele dry county’s die de States nog rijk is. Deze bizarre situatie is een restant van de drooglegging of Prohibition die de Verenigde Staten van 1920 tot 1933 tot een plek maakte waar de productie, verkoop en consumptie van sterke drank strafbaar was. Die prille war on drugs maakte de maffia rijk, net als de illegale stokers en dranksmokkelaars. Afzonderlijke wetgeving zorgde ervoor dat bepaalde gebieden langere periodes van drooglegging kennen. Dat is het geval in Moore County, waar ze volgend jaar een eeuw onafgebroken drooglegging kunnen vieren. ‘Celebrate what?’ zegt Nelson Eddy, een historicus in loondienst bij Jack Daniel’s. ‘En waarmee zouden we dat dan wel vieren? We mogen toch geen whisky schenken.’ De drooglegging strekt zich inderdaad uit tot in de distilleerderij zelf. Aan het eind van een tour door de whiskymakerij worden de bezoekers niet vergast op een degustatie van whisky, maar op een glas (overigens voortreffelijke) limonade. Origineel, 22
dinsdag 20:26:41
maar toch ook wel een beetje een anticlimax. Dat de Amerikaanse whisky en bourbon zoals Jim Beam, Woodford Reserve, Wild Turkey, George Dickel en Jack Daniel’s zo goed als uitsluitend in de streken Kentucky en Tennessee wordt gedistilleerd, is in de eerste plaats te danken aan president George Washington. Diens idee om belasting op te leggen aan alcoholstokers verjaagde de Schotse en Ierse immigranten naar staten waar de whisky tax niet van kracht was. In Kentucky en Tennessee vonden ze waterbronnen die in combinatie met de kalkstenen ondergrond ijzervrij water leveren, een voorwaarde voor goeie whisky. Bovendien wordt hier veel graan en maïs verbouwd en zorgt een overvloed aan eikenhout voor de vaten waarin de bourbon en whisky kunnen rijpen. Het simpele leven staat in Lynchburg, Tennessee vandaag nog altijd in hoog aanzien. Mensen groeten je op straat, per auto op weg naar hun door witte houten hekken omheinde ranch. ‘Het leven is hier goed’, zegt Jeff Norman, de nieuwe Master Taster. Zoals veel andere werknemers van Jack Daniel’s is hij opgegroeid op de spreekwoordelijke boogscheut van de distilleerderij en is hij niet van plan uit te wijken. ‘Het is hier mooi en rustig en Jack Daniel’s betaalt goed. Of Lynchburg niet te rustig is? Als we willen uitgaan in een grote stad, is Nashville vlakbij. Nauwelijks een uurtje rijden. Ik ga er vaak even na het werk naar een baseballwedstrijd kijken.’ Water en graan, in een mengeling van 80 procent maïs, 12 procent gerst en 8 procent rogge fermenteren in grote