De turbojet White Knight met het raketschip SpaceShipOne.
onderd veertig jaar geleden liet Jules Verne mensen naar de maan reizen. Vandaag is ruimtetoerisme een feit, voorlopig voor de superrijken en binnen een paar jaar voor gewone rijken. Toch geraken ook zij vooralsnog niet zo ver als de maan. Aan plannen nochtans geen gebrek. _ door
H
jan bosteels
Tot eind vorig jaar leek het niet goed te gaan met de bemande ruimtevaart. Al meer dan dertig jaar zette geen mens nog een voet op de maan. Het geldverslindende Nasa Space Shuttle-programma leidde tot de catastrofe met de Colombia. Door de inkrimping van het budget, de droom van Star Wars en enkele andere katers gingen de officiële ruimtevaartorganisaties zich toeleggen op verdere en onbemande missies. Maar naast logge en dure overheidsinstellingen heb je in de Verenigde Staten ook nog de geest van de pioniers. Echte venten die, nu het Westen is veroverd, alle bergen zijn beklommen en alle zeeën verkend, slechts één doel hebben: de ruimte koloniseren en er nog wat aan verdienen ook. Zo stond er een man op die beweerde met zijn SpaceShipOne de ruimtevaart veilig en betaalbaar te kunnen maken: de vliegtuigbouwer en privé-ondernemer Burt Rutan. Dat een man zonder overheidsfinanciering erin is geslaagd met hetzelfde toestel tot tweemaal toe een ruimtevlucht te maken en terug te keren, blijft spectaculair. Burt Rutan begon op zijn zevende houten vlieg-
18
4. Een kamer met uitzicht OP DE AARDE Reizen naar de maan
tuigjes te ontwerpen en beweert dat hij op zijn twaalfde het plan opvatte een raket te bouwen, toen hij Werner Von Braun op een Disneyland-tv-show zag uitleggen hoe de mens naar Mars zou reizen. Dat was in 1955, twee jaar voor Rusland de Spoetnik lanceerde, de onbemande kunstmaan die het officiële begin van het ruimtevaarttijdperk inluidde. De kleine Burt werd groot en ontwierp het ene vliegtuig na het andere, waaronder de Voyager in 1986, het eerste vliegtuig waarmee non-stop rond de aarde werd gevlogen zonder bij te tanken. Zijn naam was nu definitief gevestigd.
Badmintonpluimpje Halverwege de jaren negentig begon Rutan met behulp van een team van ingenieurs zijn ruimteschip te ontwerpen, dat resulteerde in een dubbelontwerp. De turbojet White Knight brengt het raketschip SpaceShipOne naar een hoogte van ongeveer 50 km, waarna SpaceShipOne eigenhandig klimt tot boven de 100 km om zo de officiële grens van de ruimte net te overschrijden, om daarna volgens het principe van een badmintonpluimpje terug te keren naar de aarde. Virgin-
baas Richard Branson, niet vies van een recordje meer of minder, was er als de kippen bij om als eerste ondernemer toeristen in de ruimte te brengen. Met Virgin Galactic tekende hij een overeenkomst met Burt Rutan om SpaceShipOne te commercialiseren. Het definitieve plaatje kan nog een beetje rooskleuriger zijn, maar dit is wat er wordt verwacht in de nabije toekomst. Een luxeversie van SpaceShipOne brengt gedurende een drie uur durende trip vijf passagiers in luxezetels eventjes de ruimte in, waarbij ze naar schatting drie minuten gewichtloosheid zullen ervaren. De ruimtetrips vertrekken vanuit de Mojavewoestijn, passagiers zullen ongeveer 100.000 dollar (76.400 euro) moeten ophoesten en een week training ondergaan voor hun vlucht naar 100.000 meter boven de begane grond een feit is. ,,Het is natuurlijk maar een kikkersprong’’, zegt Carl Koppeschaar, wetenschapsjournalist, hoofdredacteur van Kennislink.nl en tevens ruimtevaartfreak. ,,Alhoewel, als ik het geld had, ik deed het meteen. Ik heb al weleens een kwartier gewichtloosheid ervaren, tijdens een paraboolvlucht, en dat is al onbeschrijfelijk. Maar tijdens een ruimtevlucht zie je het donker van de hemel en het licht van de sterren. Waarschijnlijk is het