Bekende baarden

Admiral Freebee: ,,Zonder baard zie ik er niet ouder uit dan zestien jaar.’’

Baarden zijn opnieuw hip, zo kopte The New York Times onlangs. In de VS worden steeds meer sterren gesignaleerd met krioelend kingewas. Nog een half jaar en de trend zet zich helemaal door, schrijft de NYT. Of niet natuurlijk. Want waarom dragen mannen baarden? _ door jan bosteels, foto’s marco mertens

EDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDEN

M

Walter Van Beirendonck: ,,Elke dag wassen met babyshampoo.’’

annen hebben van nature baardhaar, het is wat ons onderscheidt van de vrouw.

Puberjongens w a c h t e n v e rwachtingsvol op de eerste stoppels op kin en bovenlip, tekenen van de ontluikende mannelijkheid. Meisjes krijgen priemende borstjes, jongens kweken, los verspreid, staande sprieten. Bij de Perzen, Grieken, Romeinen en barbaren was het kweken van een baard voor een man de normaalste zaak van de wereld.

Een baard werd geassocieerd met eenvoud en deugdzaamheid. Baarden bleven heel gewoon tot de vroege zeventiende eeuw, werden dan gedemodeerd en kenden sindsdien nog heropflakkeringen in diverse formaten. Maar de roemrijke tijden van de volle baard liggen lang

achter ons. Al decennialang is de vraag niet meer of je al een baard hebt, maar of je je al kunt scheren. Een stoppelbaard kan, een sikje mag, maar de algemeen geldende norm schrijft voor dat er regelmatig moet worden geschoren.

De twintigste eeuw was een gouden eeuw voor de producenten van scheerapparaten, zepen en mesjes. Gillette ging van één naar uiteindelijk drie of vier mesjes, en we wachten in spanning wat er na het vibrerende scheermesje, de M3 Power Nitro, zal komen - we gokken op M4 Turbo. De trend van de mesjes-, gel- en lotionindustrie kent maar één richting: de haren steeds dieper afsnijden voor een steeds gladder, zachter en netter resultaat.

Nu steeds meer mannen niet alleen hun gezichtshaar, maar ook hun lichaamshaar (laten) verwijderen, ziet het er niet naar uit dat er een trendbreuk zal ontstaan. De moderne man wordt steeds haarlozer, dat kun je in elke sauna vaststellen. Nochtans zijn er ook altijd

LIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDEN LIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LEDEN & LIJF & LEDENLIJF & LED

20

Bruno Vanden Broecke: ,,Neen, mijn vrouw klaagt niet bij het kussen.’’

mannen geweest die hun baard lieten staan, uit weerbarstigheid, uit esthetische of zelfs religieuze overwegingen - van vrome moslims en orthodoxe joden wordt verwacht dat ze hun baard laten groeien. Maar het valt te betwijfelen of de baardgroei van Osama bin Laden en Saddam Hoessein een goede zaak is voor de toekomst van de baard. Bovendien wordt de baard, naast met fanatisme, algauw geassocieerd met jeuk, geprik en zelfs gebrekkige hygiëne.

De al dan niet vermeende baardtrend is wellicht eerder een gevolg van het feit dat mannen met hun uiterlijk durven te experimenteren: vandaag stoppels, morgen glad, volgende week een sikje en volgend jaar een baardje. Acteurs, zangers, voetballers en andere mannen die meer dan bovengemiddeld met hun uiterlijk bezig zijn, durven weleens wat kingewas te kweken: George Clooney in Syriana. Mel Gibson, soms. Hugo Weaving, de (gladde)

slechterik in The matrix, in het toneelstuk Hedda Gabler. David Beckham spaart af en toe een baardje, maar overtuigt niet echt.

Ook in ons land sluimert de baardtrend. Jonge mannen experimenteren met sikjes, ringbaarden en bakkebaarden. De volle, wilde baard blijft een uitzondering. Maar ze bestaan: de mannen die er lang geleden voor gekozen hebben om een baard te dragen, er hun imago aan verlenen en nu mooi grijs beginnen te worden.

Hoe zouden zij eruitzien zonder baard, de zangers Willem Vermandere, Jan De Wilde, Wannes Van De Velde en Walter De Buck, de advocaat Piet Van Eeckhaut, de politicus Tuur Van Wallendael, de schrijver Walter Van den Broeck, de jazzkenner Marc Van den Hoof?

Wat ons nog meer boeit, zijn de ,,jongere’’ mannen die intussen zijn uitgegroeid tot bekende baarddragers. Wij vroegen drie van hen wat hun reden is om hun baard te laten staan. Doen ze het voor de

IK, MEZELF EN MIJN

BAARD

EDENLIJF & LEDEN &

DSM M A G A Z I N E 3 juni 2006

21

Admiral Freebee: ,,Ik heb zoals Filiberke mosterd op mijn kin gesmeerd om mijn baard sneller te laten groeien’’

warmte? Als een blijvende herinnering aan de voorbije maaltijd? Hebben ze misschien iets te verbergen, of hebben ze constant behoefte aan iets om aan te frunniken? Drie mannen, drie baarden.

1. Admiral Freebee:

ouder en serieuzer

,,Al die willen te kaap’ren varen, moeten mannen met baarden zijn.’’ De muzikale admiraal Tom Van Laere heeft esthetische en zelfs artistieke redenen om zijn volle, woeste baard te laten groeien. ,,Ik heb altijd al een baard gewild’’, zegt Tom Van Laere, beter bekend als Admiral Freebee. ,,Het heeft erg lang geduurd voor ik baardgroei had, ik denk pas op mijn negentiende. In een album van Jommeke had ik eens gezien dat Filiberke mosterd op zijn kin smeerde voor het slapengaan. Zelfs dat heb ik geprobeerd, al was de mosterd er gauw weer af omdat het zo prikte.’’

Waarom heeft de zanger zijn baard laten staan? ,,Ik denk dat ik een baard heb om serieuzer genomen te worden. Zonder baard zie ik er nog altijd niet ouder uit dan zestien jaar.

Bovendien merk ik dat als ik een nieuw nummer maak en het in de spiegel zing, ik het beter vind als mijn baard lang is.’’

Net als bij Bruno Vanden Broecke is er sprake van een familietraditie. ,,Mijn broer en mijn vader hebben ook een baard. Thuis bestaat er discussie over wie het langst een baard heeft.

Volgens mij ben ik dat, want ik had er één zodra het kon. Mijn vader had beloofd zijn baard te laten staan zolang ik in de running was bij de Rock Rally, maar volgens mij wilde hij gewoon ook graag een baard.’’

En het onderhoud? ,,In het begin trimde ik zelf mijn baard, maar dat deed ik zo slecht, dat ik hem helemaal af moest doen, en dat was niet de bedoeling. Sindsdien ga ik af en toe naar de kapper wanneer hij echt te lang wordt of wanneer de sociale omgeving begint te klagen of begint te zeggen dat ik nooit aan een vrouw zal geraken.’’

Uit onderzoek van het bedrijf Gillette moet blijken dat slechts twee à drie procent van alle vrouwen een volle baard sexy vindt, maar de ervaringsdeskundige Van Laere geeft daar een eigen draai aan. ,,Ik ben nog nooit zoveel aangesproken door vrouwen als toen ik een snor had. Allemaal kwamen ze me zeggen hoe verschrikkelijk lelijk ze het vonden, maar daarmee is toch het eerste contact gelegd (lacht).’’ ,,Ze noemen me ook vaak beestje. Ik hoop dat dat vanwege mijn baard is. Vervelend vind ik het als mensen me vragen of ik iets te verbergen heb, of denken dat ik bang ben. Het is zo’n tijdverlies om hen van het tegendeel te overtuigen.

Een baard is ook niet vies. Ik was mijn baard met shampoo, en doe dat vaker dan met mijn hoofdhaar. Eten of drinken is niet moeilijker met een baard, alleen als je een ijsje eet, blijft er wel wat hangen, maar dat is er zo weer uit.’’ ,,In de Verenigde Staten moet ik uitkijken als mijn baard heel lang is, dan moet ik extra propere kleren aantrekken om niet voor dakloze

versleten te worden. Je wordt aangestaard in het vliegtuig en het is niet makkelijk om hippe clubs binnen te geraken. Maar dan scheer ik hem gewoon af. Welke baarden van anderen ik bewonder? Bob Dylan, Steve Earle en - misschien een cliché, maar toch: Brad Pitt in Legends of the fall.’’ www.admiralfreebee.be

2. Walter Van Beirendonck: kabouters zijn geweldig Wie kan zich de modeontwerper Walter Van Beirendonck voorstellen zonder baard? En toch, in de biografie op zijn website zijn er minstens twee foto’s terug te vinden zonder kingewas. De oudste toont hem als kleine jongen in de jaren zestig met cowboyhoed en revolver. Een foto later ziet de artist as a young man eruit als de zeer gladgekinde Buster Keaton. Dan, vanaf 1993, is het baardtijd.

Walter begint bescheiden met een ringbaard en cultiveert vervolgens een steeds vollere en langere baard, waarbij hij af en toe zijn wangen onbedekt laat. Waarom laat een modegoeroe zijn baard groeien? ,,Ik had er zin in. En naarmate de baard langer werd, vond ik dat ik er wel mee stond. Zoals je aan de portretten op mijn website kunt zien, heb ik over de jaren heen verschillende lengtes en accenten gehad. Ik kreeg en krijg heel veel reacties, vooral in de modewereld was het in het begin een schok. Maar de laatste jaren is mijn baard een artistiek statement aan het worden.’’

Tien jaar geleden kwam Van Beirendonck nog in de problemen met zijn baard: ,,In het midden van de jaren negentig wilde ik in Duitsland een superhippe technoclub bezoeken. Aan de ingang stonden tientallen bezoekers met mijn kleding aan. Ze mochten allemaal vlot binnen. Mij werd de toegang geweigerd, vooral vanwege mijn look met lange baard, iets wat toen als biker, metal, hardrock werd ervaren.

Gelukkig heeft iemand de portiers uitgelegd wie ik was en raakte ik toch binnen.’’

De baard van Van Beirendonck, waarvan de trotse bezitter de lengte schat op ongeveer vijftien centimeter, wordt goed verzorgd. ,,Elke dag wassen met babyshampoo, ik knip hem zelf ook voorzichtig bij. Elke twee à drie maanden ga ik voor een stevige knipbeurt naar de gespecialiseerde baardenbarbier Alain in Parijs.’’

Sommige partners knappen af op het stekelige schuren eigen aan een baard. Daar heeft Van Beirendonck geen last van. ,,Mijn partner heeft ook een baard, wel korter, maar stevig. En hij houdt wel van mijn baard.’’

Wat vindt Van Beirendonck zelf de mooiste baarden ter wereld? ,,Ik vind kabouters geweldig. En de groepsleden van Grandaddy, die van de baard hun handelsmerk maakten, vond ik ook wel goed.’’ www.waltervanbeirendonck.com Maître Barbier Alain - Salon Musée, rue Saint-Claude 8, 75003 Parijs, tel.: 0033-(0)1-42.77.55.80

3. Bruno Vanden Broecke: camouflage en compensatie De acteur Bruno Vanden Broecke verwierf nationale bekendheid als de vrolijk hinnikende vogelliefhebber Sammy Tanghe in Het eiland . Voorzichtige verstomming maakte zich van het vaderland meester toen bleek dat zijn rosse baard geen rekwisiet was, maar een gecultiveerd gewas. Het is een familietraditie, zo legt Vanden Broecke uit. ,,Mijn vader heeft altijd een baard gehad, tegenwoordig om zijn dubbele onderkin te verbergen. Zijn vrouw zag hem liever met baard dan zonder, en dat is in mijn geval net hetzelfde. Af en toe doe ik mijn baard af, maar gaandeweg begon ik op te merken dat ik mezelf iets minder lelijk vond met baard dan zonder. Toen ik al op jonge leeftijd kaal werd, heeft er waarschijnlijk ook iets als compensatie plaatsgevonden (lacht).’’ ,,Ik vind ros een mooie haarkleur, en omdat het op mijn hoofd wegging, wilde ik het op mijn kin laten zien. Binnenkort wil ik nog weleens met bakkebaarden rondlopen, of met zo’n walrusgeval. Ik was als kind een grote fan van mensen als Willem Vermandere en Urbanus.

Ik vind het ook altijd heel knap als acteurs die doorgaans gladgeschoren zijn, voor een rol een baard laten staan: Anthony Hopkins, Tommy Lee Jones.’’ ,,Los van het etiket ‘mannelijk’ dat er doorgaans wordt opgekleefd, vind ik een baard iets gezelligs hebben. Alhoewel de opinie doorgaans wil dat mannen met baarden iets te verbergen hebben, vind ik het gezellig en ook leuk om aan te frunniken. Een baard heeft iets openhaardachtigs.’’

Bruno onderhoudt zijn baard dagelijks met shampoo, maar aan zelf knippen of trimmen waagt hij zich doorgaans niet. ,,Ik laat groeien wat groeit, en op het moment dat ik bijvoorbeeld tv-opnames heb, laat ik me eens goed trimmen. Neen, mijn vrouw klaagt niet bij het kussen. Ze schrok zich ooit rot toen ik op een ochtend onaangekondigd mijn baard had afgeschoren. Sindsdien eist ze inspraak. Ik heb een zachte baard en gebruik de shampoo waar mijn vrouw haar haar mee wast. Hij is zelfs baby-proof, zo heb ik gemerkt.’’

Het babyvelletje van de kleine Sam van negen maanden is inderdaad geheel intact, het beste bewijs dat het vooroordeel dat een baard schuurt, niet noodzakelijk hoeft te kloppen.

Maar hoe zit het met de hygiëne? Een hardnekkige fabel wil dat baarden per definitie vol etens- en drankresten hangen. Bruno Vanden Broecke ontkent formeel: ,,Er blijft nooit iets in hangen. Ik veeg misschien meer dan gemiddeld met een servet langs mijn mond tijdens het eten, terwijl iemand zonder baard dat enkel na het eten doet. En als het moet, was ik hem vlug even uit.’’

■

Walter Van Beirendonck: ,,In de modewereld was mijn baard in het begin een schok. De laatste jaren is hij een artistiek statement’’

22