I SOLISTI Reflections 2021#1

reflections 2021#1

MakerSpace • Artist in Residence • I SOLISTI ACADEMY

Beste cultuurSmakers Gaan we het er over hebben of gaan we het er niet over hebben?

Of gewoon even heel kort, omdat het nu eenmaal moet en not done is om het er niet over te hebben?

Corona houdt ons nu eenmaal in een greep van onzekerheid en terughoudendheid.

Het normale leven staat intussen behoorlijk lang op losse schroeven en vooruitblikken gaat o zo moeilijk.

Met deze “reflections” doen wij bij I SOLISTI alvast een poging om hoopvol en ambitieus verder te kijken dan vandaag.

We werken vandaag aan morgen.

En morgen wordt ongetwijfeld beter dan vandaag.

YoungStars

I SOLISTI

Jasper Charlet & Toon Quanten MakerSpace

Composers Lab 2019

Morgen hopen wij u opnieuw live te mogen verwelkomen. Dat zou ons allen enorm veel deugd doen.

Voor vandaag, nog even volhouden en reflecteer alvast met ons mee.

Van harte Francis en het ganse I SOLISTI team

“It takes a village to raise a child.”

Volgens deze van oorsprong Afrikaanse wijsheid leer je de lessen van het leven niet enkel binnen het gezin of op school, maar door de ontmoetingen met de vele verschillende mensen die je wereld bevolken. Een eigen persoonlijkheid vorm je in interactie met anderen, en dat geldt zeker ook voor zoiets als artistieke persoonlijkheid. Het volstaat niet om de beste op je instrument te zijn als je er niet in slaagt om dat talent om te zetten in een artistieke praktijk die overeind blijft in de maatschappij van vandaag. Het volstaat niet om de meest geniale partituur te componeren als je er niet in slaagt die bij muzikanten of publiek te krijgen. Vanuit de ervaring die we gedurende meer dan 30 jaar hebben opgebouwd, groeide geleidelijk het besef dat I SOLISTI zo’n dorp kan zijn voor jonge of zoekende kunstenaars. Een dorp waarin bestaande muziek en nieuwe perspectieven voor blazers centraal staan. Binnen I SOLISTI ACADEMY geven we onze kennis en inzichten door aan zo’n 32 artiesten, van heel jonge getalenteerde muzikanten tot kunstenaars die al met twee voeten in het veld staan.

I SOLISTI ACADEMY is organisch gegroeid vanuit dat besef, en is ondertussen opgebouwd volgens vier concrete trajecten met een duidelijk profiel. De wisselwerking tussen deze pijlers is erg I SOLIS TI Com groot en elk van deze initiatieven werkt ook inspirerend voor de kans o posers m vrij L a b muzikanten en medewerkers van I SOLISTI. We vergezellen ge te op be eld. W experiment eft compon jonge kunstenaars gedurende een tijdje op hun pad, isten d eren m ie ges unieke e et ele s publiek oundtrack v cteerd word componeren we helpen hen navigeren, maar ondertussen ontdekken oo t, schr e ijf gecreë showcase op r blazers d ie tijde t een ook wij nieuwe perspectieven die onze artistieke praktijk erd. het ein ns ee de van n kunnen bevruchten. Zo krijgen jonge blazers kansen de wee k word om op te treden met het ensemble en kunnen er ook t concrete projecten uit I SOLISTI ACADEMY doorstromen naar de reguliere programmatie van I SOLISTI.

I SOLIS

TI Com

posers

Lab

I SOLISTI ACADEMY

taikrasal S g n u z o LISTI Y eëren voor mu leren

u cr I SLO kansen s en hen stim amen ISTI wil . S ner

tie I SO oien gaafde r te ontplo ving wordt e b g o e ho ge h verd hun om peld. Onder om zic ngeren en ip t s jo uitge ven de met de ct op maat r schrij o t n un e je m anier h m een tra ing van hun e d id erem begele p een ong o tieners haal. er eigen v

I SOLISTI ACADEMY is zowel gericht op muzikanten als op makers zoals componisten, beeldend kunstenaars, choreografen, schrijvers,…. Kinderen die na een auditie meestappen in het verhaal van I SOLISTI YoungStars komen op regelmatige tijdstippen samen met muzikanten van I SOLISTI die hen coachen en samen op zoek gaan naar nieuwe uitdagingen. Dit zijn geen muzieklessen zoals in de academie of op het conservatorium, maar momenten om dieper in te gaan op wat het betekent om vandaag de dag muzikant te zijn. Sommige muzikanten krijgen op die manier de smaak te pakken om van hun passie hun beroep te maken, maar dat is niet het doel op zich.

Wie uitgenodigd wordt om met ons samen te werken onder het label I SOLISTI NextGeneration Artist heeft wel al die keuze gemaakt, en krijgt de gelegenheid om effectief met het ensemble op het podium te staan. Ook hier beperken we ons niet tot het aspect van de muzikale uitvoering. Een NextGeneration Artist krijgt de kans en omkadering om doordachte en evenwichtige programma’s samen te stellen, om na te denken over presentatievormen en om te ervaren hoe een ensemble werkt op het podium én ernaast.

I SOLIS TI verle belofte e volle b nt de titel lazers NextGe hen m m n aatwer kbege et solistische eration Artis talent le t aa a id m n ing om bitie. H musicu aar internat et ense n jonge, de laa ionaal s te ov t mble b erbrug ondern ste stap van ie gen. emend aankom dt end en pr ofessio neel

I SOLIS

TI Nex

Componisten kunnen binnen I SOLISTI Composers Lab ervaring opdoen met het componeren voor blazersensemble. De focus ligt hierbij concreet bij componeren op beeld. Componisten uit binnenen buitenland kunnen hun portfolio inzenden; de geselecteerde artiesten

kunnen

gedurende

een

afgebakende

periode

werken met de muzikanten van I SOLISTI en met verschillende coaches, waaronder ook meer gevestigde componisten. Tijdens deze intensieve sessies ligt de focus niet alleen op hun eigen ontwikkeling als componist en op het exploreren en verruimen van het klankidioom van het blazersrepertoire, maar ook op hoe je met verschillende mensen samenwerkt om tot een eindresultaat te komen.

Dat

laatste

aspect

wordt

nog

veel

belangrijker

tGener ation A r

tist

als ensemble en productiehuis, en I SOLISTI als leerplek bewust heel dun en brengen we de artiesten uit verschillende trajecten met elkaar in contact.

Deelnemers aan I SOLISTI ACADEMY worden gedurende hun deelname een deel van I SOLISTI. Wij denken mee met hen, en zij denken mee met ons. Ze kunnen bogen op de ervaring die I SOLISTI doorheen de jaren heeft opgebouwd, maar het succes van de samenwerking hangt evenzeer af van hun eigen ondernemerschap. We vormen samen een dorp waar iedereen van iedereen kan leren, en waar we samen streven naar een goede artistieke standaard en voorstellingen die de moeite waard zijn!

in

I SOLISTI MakerSpace, een omgeving waarbinnen makers (componisten, uitvoerders, schrijvers, …) alle nodige ondersteuning en vrijheid krijgen om een groter project op poten te zetten. Wij tonen hen waar de muren staan waar ze anders misschien zouden tegenaan lopen, en geven houvast om het hele traject, van idee tot uitvoering, tot een goed einde te brengen. Dit intensieve parcours duurt drie jaar en behelst zowel zakelijke, commerciële als artistieke facetten. Ook hier weer is de grens tussen I SOLISTI

een platform voor talentdetectie en -ontwikkeling

Spsioanecerede r e k a LISTI Mn we gepas n hen

e ille I St O pace w dersteunen t op MakerS on cus lig

fo Me makers nbieden. De vatie. Op die o a n a jonge in n aars en kanse unsten ur riment k e e p volop x d e n , ignatu eginne keling ontwik il I SOLISTI b e artistieke s ken in a w jk manier un persoonli lijk verschil m n h e helpen en wez n en e nken. e d in v te de atieve hun cre

I SOLISTI ACADEMY

Je doorloopt momenteel het traject MakerSpace bij I SOLISTI, maar je hebt eigenlijk al een hele resem projecten op je palmares staan. Wat brengt MakerSpace jou dat je elders niet vindt?

MakerSpace is voor mij een goeie manier om verder uit te werken waar ik al mee bezig was. Ik denk dan aan het interdisciplinaire, het zintuiglijke, en andere aspecten van mijn werk waar een platform als I SOLISTI perfect bij aansluit. Ze geven mij de ruimte om dat verder uit te bouwen, bieden de juiste omkadering en brengen me in contact met de juiste mensen uit andere disciplines. Op die manier sluit dat heel goed aan bij wat ik doe, en geeft MakerSpace me vooral ook de mogelijkheid om daarin te groeien. Want als je hetgeen ik wil doen alleen zou moeten realiseren, dan bots je toch al snel op een aantal obstakels.

Je bent met heel veel en heel verschillende dingen bezig. Hoe rijm je meubelontwerp en houtbewerking met muziek spelen en optreden?

Waar zit de gemeenschappelijke deler?

Ik vind de interactie met het publiek heel belangrijk in alles wat ik doe. Ik probeer de mensen een idee mee te geven of een ervaring te bezorgen bij wat ze zien, en een enscenering helpt daar volgens mij wel bij. Vanuit die enscenering kom je dan inderdaad al snel uit bij meubelontwerp en al die andere dingen die ik graag doe. Ik heb ook een achtergrond als architect en ben altijd geïntrigeerd geweest door interieurvormgeving en materialen en zo. Op die manier sluit dat ook wel aan bij het maken van een voorstelling.

Als je als muzikant alleen maar op een podium staat om te spelen, dan heb je enkel de muziek. Maar als je dat kan uitbreiden met andere elementen, met techniek, met kledij, met enscenering, met objecten, dan kan dat alleen maar versterkend werken. Ik denk ook dat deze aanpak kan helpen om een iets meer hedendaags programma naar het publiek te brengen, omdat dat toch vaak muziek is die wat minder toegankelijk is. Door dat te verbinden met het theatrale bijvoorbeeld kan je het publiek volgens mij makkelijker meenemen in dat verhaal.

TOON QUANTEN

“samenwerking met andere kunstvormen is echt waar ik wil voor staan.” aspect van beweging te integreren, onder andere door in interactie te gaan met een danseres. De dans is trouwens even belangrijk als de muziek; het gaat erom die beide disciplines als gelijkwaardig te behandelen waardoor de combinatie het eindresultaat naar een niveau hoger kan brengen.

Dan zit je bij I SOLISTI wel op de juiste plek.

Ja, uiteraard is dat een belangrijk aansluitingspunt voor mij. I SOLISTI is de laatste jaren ook echt op zoek naar die kruisbestuiving met het theater en ik probeer hen daarin te volgen. Ik probeer het soms ook wat breder open te trekken naar mijn persoonlijke voorkeuren en merk dat we elkaar daar goed in kunnen vinden. Die samenwerking met andere kunstvormen is echt waar ik wil voor staan.

In het verleden maakte ik vaak solovoorstellingen omdat ik niet altijd die omkadering had, maar ik zoek het liefste dat contact op met andere disciplines om samen dingen te maken.

een danser, we zouden mensen blinddoeken om hen een andere ervaring mee te geven.

We waren ook op die manier gestart met een workshop in augustus, maar uiteindelijk hebben we dat toch moeten omgooien.

Door corona is het interactieve meer naar de achtergrond verschoven, maar ik ben er wel van overtuigd dat dat terugkomt.

Je staat graag heel dicht bij je publiek. Deze coronatijd moet niet evident zijn voor jou.

Je hebt vroeger voor een project “Toon beweegt” aan negen componisten een opdracht gegeven. Deze componisten hadden een heel divers profiel. Dat getuigt van je openheid voor alle genres, maar lijkt me ook niet makkelijk om in één voorstelling te verwerken.

Ik wil vooral proberen om de mensen een ervaring mee te geven. Dat hoeft niet altijd interactief te zijn, maar ik vind het experiment om je publiek nauw te betrekken wel heel leuk, om te zien hoe mensen reageren en wat ze doen. Mensen zijn wel nog vaak gegeneerd, maar ik onderzoek graag hoe ver we daarin kunnen gaan, en in hoeverre mensen daar uiteindelijk toch in meegaan. Op dit moment is dat natuurlijk quasi onmogelijk. Ik had eigenlijk net een idee voor een voorstelling die echt gestoeld was op die interactie met de mensen. Ik zou tussen het publiek bewegen samen met

Dat was eigenlijk een afstudeerproject aan het conservatorium, en ik heb aan elk van die componisten gevraagd om ‘iets’ te doen met beweging. Voor de rest heb ik hen helemaal vrij gelaten, waardoor het inderdaad heel verschillende composities waren. Vanuit dit project is wel die drang gekomen om te werken met beweging en het op een bepaalde manier op scène staan, en dat zie je nu ook in de eerste voorstelling die we maakten binnen MakerSpace. In weg van verdriet probeer ik als klarinettist ook dat

Waarover gaat weg van verdriet?

Het gaat over twee personages die zich op verschillende manieren verhouden tot verdriet. Beiden worstelen ze met één of andere soort van verdriet, en doorheen de voorstelling maken ze een verschillende evolutie door. Het verdriet wordt in de voorstelling voorgesteld door een harmonium dat ik zelf gebouwd heb en dat spreekt tot de personages. Zij ontdekken, samen met dat verdriet, dingen over zichzelf die ze nog niet wisten. De eerste voorstelling is ondertussen voorbij, en nu zijn er een aantal dingen die ik nog zou willen verbeteren, zodat het op termijn een volwaardige voorstelling kan worden.

I SOLISTI MakerSpace

ς ο

Je doorloopt momenteel het traject MakerSpace van I SOLISTI, maar je nam ook al deel aan Composers Lab. Wat leer je bij I SOLISTI dat je elders niet kan leren?

De coronacrisis raakt ons allemaal, maar voor wie in de startblokken staat van zijn loopbaan als componist kan ik me voorstellen dat die impact ook bijzonder groot is.

Het is onbeschrijfelijk hoe waardevol de samenwerking met I SOLISTI is. In Composers Lab ging het natuurlijk vooral om componeren, maar in MakerSpace heb ik ook al veel geleerd over de zakelijke kant. Dat zijn dingen die in een compositieopleiding wel kort aan bod komen, maar hier gaat het echt over veel meer: het indienen van een beursaanvraag, hoe je die structureert, welke informatie daar zeker in moet en hoe je dit best verwoordt. Ik kreeg ook meer inzicht in het financiële aspect van een productie, hoe je mensen correct moet betalen, en nog veel meer.

Wel, dat is het vreemde. Ik merkte dat iedereen heel snel coronamoe was en moeite had om projecten te kunnen doen, terwijl ik als het ware als enige zat te glunderen. Mijn project was groter dan ooit, en ik had de mensen van I SOLISTI achter mij die me hielpen om alles te realiseren. Dan kwam ook nog Liesbeth Devos erbij en zo, dus eigenlijk heeft de crisis mij – misschien als één van de weinigen – niet echt geraakt. Iedereen die ik contacteerde om mee te werken, wilde er ook volledig mee voor gaan, dus dat liep goed voor mij.

δ θ

Α

Deze MakerSpace is dus een belangrijke schakel in je opleiding als componist. Hoe zie je de verdere toekomst als artiest?

Het is nu nog maar mijn eerste jaar bij MakerSpace en ik moet nog afstuderen aan het conservatorium, dus heb ik nog geen concrete plannen voor de toekomst. Enkele jaren geleden, nog voor er sprake was van Composers Lab of MakerSpace, vroeg Francis Pollet me al eens wat mijn zotste dromen waren voor compositie. Ik had toen al gezegd dat ik met het idee speelde om voor mijn masterproef compositie zelf een opera te maken, en eigenlijk krijg ik nu al de kans om dit plan te realiseren via MakerSpace. Dat dit idee ook aansluit bij muziektheater past ook perfect binnen wat I SOLISTI graag doet. Ik zal daarna wel zien wat me dat heeft bijgebracht en welke richting ik daarmee uit ga.

Je bent fagottist, niet dé meest voorkomende keuze bij jonge muzikanten. Heeft het feit dat je een blaasinstrument speelt een invloed op je manier van componeren?

Ik was eerst van plan om gewoon piano te doen, tot Geert Philips de fagot kwam voorstellen. Ik was meteen verkocht en keek nooit meer achterom. Het is voor mij inderdaad makkelijker om te schrijven voor blazers. Zeker als het gaat over meer lyrische passages, over bogen en articulaties, hoe lang iets gespeeld kan worden in één adem, dan zijn dat quasi natuurlijke instincten op dit moment.

Wanneer het bij strijkers gaat over de bogen, of over dubbelgrepen en vingerzettingen, is het veel meer nadenken. Het is toch aanzienlijk verschillend om voor strijkers of blazers te schrijven.

JASPER CHARLET

τ ν ε π

In het kader van MakerSpace werk je aan een kameropera, Heyra, waarbij je ook erg nauw betrokken bent bij het libretto.

Σ

In het zesde middelbaar waren er wel wat momenten waarop ik me verveelde, en zo had een klasgenoot het idee van: “kom, we maken eens een taal, dat is leuk, dat is grappig”. In de richting Latijn-Moderne Talen hadden we inspiratie genoeg, en later ben ik dat verder blijven ontwikkelen. De voorbije jaren heb ik dan heel veel bijgeleerd van een taalkundige en heb ik alles kunnen herwerken en aanvullen. Ik heb er al mijn vrije tijd ingestoken en zo is het op een natuurlijke manier geëvolueerd tot iets waarover sommige taalkundigen zich verbazen. Ik heb ook altijd het idee gehad om er iets muzikaals mee te doen. Ik had in mijn eerste jaar in het conservatorium al een vaag plan om die taal te gebruiken voor een moderne versie van de mythe van Pygmalion, en zo is dat idee eigenlijk blijven sluimeren en verder verfijnd tot waar we nu staan.

Heeft die taal ook een invloed op de muziek die je componeert? Zoals Duits of Frans vaak een heel ander soort muziek vragen?

δεμβοτ In dit geval speelt er geen echte onderliggende cultuur, zoals je dat met levende talen wel hebt. Het belangrijkste dat de taal met zich meebrengt is de prosodie. Waar zitten de belangrijke lettergrepen, hoe zitten de zinsconstructies in elkaar, de volgorde van de woorden, en zo verder. Maar dat heeft compositorisch of stilistisch geen grote impact gehad.

Zo’n tekst is ook geen evidentie voor de zangers.

Nee, dat klopt. Zangers krijgen wel vaak coaching voor Engels of Italiaans, maar in dit geval kan je het beter vergelijken met wanneer je een opera van Dvořák in het Tsjechisch moet zingen. Heel vaak is dat een kwestie van de teksten fonetisch in te studeren, maar het is toch ook belangrijk om te weten wat elk woord betekent en wat er gezegd wordt. Het is

ῑ ρ τ

τ

“kom, we maken eens een taal”

immers niet zo dat de tekst puur omwille van de klank gemaakt is, zoals in

sommige andere composities. Op de partituur staat de tekst zowel gewoon als fonetisch, maar ik ga ook tijd voorzien om kort de belangrijkste regels rond uitspraak uit te leggen en ook in te gaan op hoe de taal precies werkt en wat de betekenis is van elk woord.

Je kiest niet meteen voor de makkelijke weg met dit project. Een nieuwe taal, opera,… Je houdt wel van een uitdaging?

Ik ben altijd wel fan geweest van de meer ambitieuze dingen, maar dit is vooral het samenbrengen van de twee

dingen die ik het liefste doe. Toegegeven, die taal maakt het moeilijker voor de zangers, maar het is ook niet onoverkomelijk.

Wat de keuze voor opera betreft, heb ik voor mijn masterthesis compositie The Rape of Lucretia van Benjamin Britten geanalyseerd, een opera die ik ook al heb meegespeeld. Ik heb dan vooral gekeken hoe Britten de grote bogen maakt en de verschillende delen met elkaar verbindt. Ik keek ook hoe hij omging met het libretto en de tekstplaatsing. Op muzikaal vlak werk ik dan weer meer met Leitmotive en cellen, iets wat Britten amper doet. Dat is voor mij ook een manier om het werk muzikaal coherentie te geven en alles bij elkaar te houden.

I SOLISTI MakerSpace

nu beschikbaar

FREDERIK NEYRINCK

nstein

scène

Je bent sinds augustus 2020 Artist in Residence bij I SOLISTI, maar je werkt al jaren samen met het ensemble. Waar is het allemaal begonnen?

Mijn eerste ervaringen bij I SOLISTI waren tijdens de zomerstages die een aantal keren doorgingen in Lier en waar telkens massaal veel mensen op afkwamen. In die periode heb ik verschillende stukken geschreven, zoals Gestalt I voor houtblaaskwintet en piano in 2011. Ook voor de middagconcerten tijdens die zomerstages schreef ik korte stukjes

ke s Fran o Deu

m

uit Ho

met als titel Echo der Gestalt I. In 2012 gingen de World Music Days van ISCM door in België en toen heeft I SOLISTI Gestalt I opnieuw gespeeld, samen met het nieuwe Gestalt V. Die werken zijn toen opgenomen en zijn verschenen op een cd met muziek van Wim Henderickx. Ook in 2013 schreef ik een stuk voor de Summer Academy in Lier.

In 2019 werkten we opnieuw samen voor Homo Deus Frankenstein voor het Klarafestival en beslisten we om nog projecten samen te doen.

Die planning is door de coronacrisis

natuurlijk wat gewijzigd. Zo is Landru er vrij laat bij gekomen als een haalbaar alternatief voor een groter project dat voorzien was met het Vlaams Radiokoor en Jan Decleir. In juni beslisten we om er een productie van te maken met vier instrumenten, twee stemmen en acteur, dus binnen de beperkingen van het moment. De eerste uitvoering was al in september, dus het was vrij nipt qua timing. Maar we hebben vooral enorm veel geluk gehad om uiteindelijk toch 18 van de 20 geplande voorstellingen te kunnen doen.

ARTIST IN RESIDENCE

“eigenlijk is het de bedoeling dat mijn residentie door de verschillende activiteiten van I SOLISTI heen

I SOLISTI is een ensemble dat wortels heeft in de klassieke traditie, maar dat toch ook met twee voeten in het multidisciplinaire heden staat. Is die combinatie iets wat jou aantrekt?

Ik ben heel blij met deze residentie omdat de lijn van I SOLISTI heel dicht aansluit bij wat ik graag doe: enerzijds muziektheater en anderzijds de meer concertante muziek, waarbij ook linken gelegd worden met het repertoire of waar het repertoire op een andere manier gepresenteerd wordt.

Eén van de projecten die nu in de pijplijn zitten vertrekt van de mis van Bruckner, waarbij ik stukjes componeer die afgewisseld worden met de delen van de mis zelf. Maar tijdens zo’n project stellen we ons meteen ook de vraag wat het betekent wanneer een componist, die zelf niet zo’n sterke band heeft met het geloof, in de 21ste eeuw stukken bij een mis componeert. We hebben dit dan ook opengetrokken en werken samen met Maud Vanhauwaert die teksten zal schrijven rond de vraag wat religie vandaag juist inhoudt. Ik denk dat ook dat de sterkte van I SOLISTI is, om meteen andere disciplines te betrekken.

Op muzikaal vlak is het natuurlijk ook zo dat je – wanneer je van zo’n bestaande compositie vertrekt – referenties gaat maken aan het origineel en in een bepaalde context werkt. Dat vind ik heel boeiend en interessant om over na te denken. Voor de muziektheaterproducties Homo Deus Frankenstein en Landru was die historische context er niet, maar kozen we wel voor een gelijkaardige bezetting.

In het eerste geval klarinet, fagot, trompet, trombone en slagwerk; bij Landru was dat klarinet, fagot, trompet,

trombone en twee zangstemmen. Die kernbezetting van twee houtblazers en twee koperblazers komt eigenlijk amper voor in het repertoire, maar vind ik wel goed werken.

Het is een uitgebalanceerd ensemble waar je ontzettend veel mogelijkheden hebt qua klankkleur. De kopers kunnen verschillende soorten dempers gebruiken, de klarinettist kan ook basklarinet spelen, en zo heb je heel veel mogelijke combinaties om klanken te mengen. Naargelang de instrumentkeuze en het gebruik van dempers kan je zo het ensemble makkelijk moduleren van donkere naar lichtere klanken. Ook op het vlak van klanksterkte is er een groot bereik. Het is een misvatting dat kopers alleen maar luid zouden kunnen spelen, zeker met gebruik van dempers.

Eigenlijk is het op fagot het moeilijkste om heel zacht te spelen in deze bezetting.

Je hebt zelf nog trombone gespeeld, helpt dat als componist voor een blazersensemble?

Ik ben in de eerste plaats pianist, maar ik schrijf wel graag voor blazers en heb daar altijd een zekere affiniteit mee gehad. Ik heb vroeger ook graag in het harmonieorkest en de bigband gespeeld, maar de laatste jaren heb ik mijn trombone niet meer zo vaak boven gehaald. Ik heb wel een soort liefde voor die instrumenten, zeker voor de trombone, waar je heel veel kan mee doen. Ik denk ook dat de ervaringen die je als kind en jongere verzamelt door links en rechts te gaan meespelen belangrijk zijn. Ik herinner me nog goed dat ik veel geleerd heb uit de eerste bewerkingen en stukjes die ik schreef voor

FREDERIK NEYRINCK

de jeugdharmonie in Wevelgem. Vooral tijdens de repetities, waar de bezetting niet altijd dezelfde was, kon je altijd heel goed de stemvoeringen in het middenregister horen en leren wat werkt en wat niet.

Maar los van die praktische ervaring is er bij het componeren toch ook een meer abstracte omgang met het materiaal en met het uitwerken van een concept, en dan speelt het eigenlijk geen rol of dat nu voor trompet of voor viool is. Wel probeer ik zoveel mogelijk vanuit het instrument zelf te denken, vanuit de technische mogelijkheden of vanuit de mensen die het moeten spelen. Ik probeer het concept en de vorm te koppelen aan die muzikale energie. Bij blazers heeft dat heel veel te maken met ademhaling, en dat zijn dingen waar sommige componisten vergeten rekening mee te houden. Ik vind het toch belangrijk om vanuit die fysionomie van een instrument of instrumentengroep te vertrekken.

Je hebt acht jaar in Oostenrijk gewoond. Welke ervaringen heb je daar kunnen opdoen?

Ik ben naar Oostenrijk getrokken om te gaan studeren in Graz, vooral omwille van het lerarenkorps. Ik heb gestudeerd bij Clemens Gadenstätter, maar ook Beat Furrer, Bernhard Lang en Georg Friedrich Haas liepen daar rond, allemaal ronkende namen in de wereld van de nieuwe muziek. Het is een school met een enorme aantrekkingskracht waar veel mensen met mijn profiel samenkomen. Ik ben als 27-jarige naar daar getrokken, dus wel met al een beetje ervaring, en we waren daar met zo’n 50 studenten met hoofdvak compositie. Zo kom je in

loopt, zoals de verschillende facetten van I SOLISTI ACADEMY ook in elkaar grijpen”

aanraking met veel verschillende esthetieken, en het was ook heel makkelijk en spontaan om af en toe te wisselen van leraar. Zo heb ik heel veel mensen leren kennen en van veel verschillende soorten muziek geproefd. Daarna ben ik vooral actief geweest bij Ensemble Platypus in Wenen, waarmee ik heel veel concerten en creaties heb gespeeld.

Eigenlijk kenden mensen mij in Oostenrijk vooral als pianist en niet als componist, wat in België precies andersom is.

Het grootste deel van mijn compositieopdrachten is ook altijd uit België blijven komen. Homo Deus Frankenstein was wel een coproductie met makemake produktionen uit Wenen, maar is toch vooral een Belgisch project.

Wat ik zeker heb meegenomen uit Oostenrijk is een ruime ervaring met het spelen in een ensemble. Mede daardoor heb ik toch ook gemerkt dat er andere esthetische zwaartepunten zijn in de verschillende Europese landen.

Ook al zijn de grenzen tegenwoordig vaag, toch is er een zekere eigenheid die anders is in Oostenrijk of Duitsland in vergelijking met pakweg Frankrijk of België. Het was me vroeger ook al opgevallen dat in de bibliotheek in Stuttgart amper partituren te vinden waren van de Franse spectralisten, en andersom ontbrak er heel wat muziek van Stockhausen in de bibliotheek van het Parijse conservatorium. Ergens is dat een voordeel dat we in België een invloed hebben van alle mogelijke stijlen en dat alles hier in zekere zin versmelt. Niet dat dit daarom tot uitdrukking komt bij alle Belgische componisten, maar het aanbod van hedendaagse muziek in België is wel heel breed en divers. De verschillende ensembles hebben ook elk hun eigen profiel waardoor heel veel soorten muziek aan bod komen. Misschien is het ook wel door die veelzijdigheid dat heel wat Belgische ensembles, maar ook dansgroepen

en zo, het heel goed doen in het buitenland. Die stilistische veelzijdigheid zie ik misschien minder in de grotere landen of steden.

Je residentie bij I SOLISTI begint meteen met een nieuwe cd, waarop muziek uit Homo Deus Frankenstein staat, maar ook enkele van je meer abstracte composities. Ik hoor in die cd inderdaad een vrij breed stilistisch spectrum, maar toch vloeien al deze werken uit dezelfde pen.

Ik vind het beeld dat Melissa Portaels gebruikt in het cdboekje heel goed gevonden, dat elke compositie een nieuwe tak is aan dezelfde boom. De kern van hoe ik werk met muzikaal materiaal is altijd hetzelfde. Ik werk met bepaalde intervallen en bepaalde tooncentra, en eens die gedefinieerd zijn, kan ik dat in verschillende richtingen uitwerken. Vorig jaar heb ik zo acht kleine solowerken gecomponeerd, Echo de Clèves, voor verschillende afdelingen van het Festival van Vlaanderen. Hier heb ik ook met heel eenvoudige ingrepen in het basismateriaal verschillende werelden gecreëerd naargelang het profiel van elk festival. Op vlak van het componeren verloopt dat voor mij altijd op dezelfde manier, al heb je natuurlijk andere esthetische keuzes in een muziektheatervoorstelling voor kinderen dan wanneer je iets schrijft voor een festival rond avant-gardemuziek. In Homo Deus Frankenstein zitten passages die heel ‘hedendaags’ klinken om het zo te zeggen, en andere momenten die meer vertrouwd klinken. Maar omdat alles op hetzelfde materiaal gebaseerd is, blijft er toch een zekere

samenhang. Ik vind het ook interessant om met die verschillende contexten bezig te zijn. Als er dan in Homo Deus Frankenstein een heel eenvoudig slaapliedje voorkomt, dan heb ik dat toch later in de compositie ook verwerkt in het ensemble, op een abstractere manier die bijna niet te herkennen is, maar die toch weer zorgt voor die eenheid.

Wat zijn de grote projecten voor je verdere residentie?

Het project rond de mis van Bruckner zal het eerste grote project zijn. Daarnaast zijn er nog een aantal ideeën aan het rijpen, maar wat ook belangrijk is binnen deze residentie is het meedenken over de artistieke lijn binnen het ensemble en het inhoudelijk ondersteunen van I SOLISTI ACADEMY. Zowel bij MakerSpace als Composers Lab ben ik betrokken als mentor en eigenlijk is het de bedoeling dat mijn residentie door de verschillende activiteiten van I SOLISTI heen loopt, zoals de verschillende facetten van I SOLISTI ACADEMY ook in elkaar grijpen. Op heel korte termijn is er weer een coronaproject, in samenwerking met Klarafestival en Passa Porta Festival, om iets te doen met een nieuwe tekst van Ilja Leonard Pfeijffer. Hiervoor zou ik werken met één zangeres en vier instrumenten: klarinet, fagot en twee trombones, dus opnieuw in die kwartetbezetting. Lore Binon zal zingen en Josse De Pauw zal de tekst brengen. Dat is wat nu bovenaan op de plank ligt.

ARTIST IN RESIDENCE

© Stephan Vanfleteren

Zaterdag 20.03.2021 – 20:00 gestreamd vanuit De Bijloke

Maandag 22.03.2021 – 20:00 gestreamd vanuit BOZAR (zaal M)

De Profundis

De oude woorden...

Een idylle van Pfeijffer op muziek van Frederik Neyrinck

De diepchristelijke idee dat duisternis pas in de diepte aan het licht komt, is meer dan eens briljant in muziek omgezet. In Goebajdoelina’s De profundis legt een stamelende banjan een intense tocht af door de duisternis. Ook Haas’ magistrale blazersstuk La profondeur neemt een duik in onpeilbare wateren.

Met louter onaards lage blaasinstrumenten tovert de componist een duizelingwekkende, akoestische afgrond tevoorschijn. Het ongrijpbare is ook onderwerp van de fascinerende muziek van de Spaanse componist Posadas. Met deze bodemloze sonoriteiten in het achterhoofd componeert Daan Janssens een nieuw werk over de verhouding tussen het hogere en het lagere, licht en duisternis.

Duizelingwekkend.

Concept: Maarten Quanten Manoj Kamps, dirigent An Raskin, bayan I SOLISTI Uitzending op Podium19: vrijdag 9 april

I SOLISTI speelt

Klarafestival en Passa Porta Festival vroegen aan Ilja Leonard Pfeijffer om, met onze door de pandemie veranderde leefwereld in het achterhoofd, een nieuwe idylle te schrijven. Op basis van dit gedicht, getiteld De oude woorden van een tijd die komen gaat, componeerde Frederik Neyrinck een nieuw werk voor sopraan, vertelstem, twee koper- en twee houtblazers.

Voorafgaand aan de creatie van De oude woorden van een tijd die komen gaat wordt Ilja Leonard Pfeijffer geïnterviewd door Nicky Aerts (Klara).

Josse De Pauw, verteller Lore Binon, sopraan I SOLISTI Een coproductie van Klarafestival, Passa Porta Festival, BOZAR, Muziektheater LOD en I SOLISTI Uitzending op Podium19: zondag 28 maart

TERUGBLIK De Profundis

UITGELICHT I SOLISTI YoungStars

schrijf in op onze nieuwsbrief

volledige kalender op onze website

VERSLAG I SOLISTI Composers Lab

VOORUITBLIK reflections 2021#2

Artistiek en algemeen directeur Francis Pollet Zakelijk leider Els Weckx Productie en ACADEMY Cindy Ysewyn Communicatie Sien Beyens Klanktechnicus Victor Hidalgo

www.isolisti.be Artistieke Adviesraad Bob Permentier Maarten Quanten Frederik Neyrinck (Artist in Residence) Raad van Bestuur Walter Cromheeke, voorzitter Katelijne Boon Jef Cox Katja Geerts

isolisti

i_solisti

I SOLISTI Reflections 2021#1 concept: I SOLISTI samenstelling & redactie: Francis Pollet, Cindy Ysewyn, Els Weckx, Klaas Coulembier eindredactie & vormgeving: Klaas Coulembier foto’s: Koen Broos, Julie Rommelaere

v.u. Francis Pollet, Jan Van Rijswijcklaan 155, 2018 Antwerpen

I SOLISTI Jan Van Rijswijcklaan 155 2018 Antwerpen 03 800 01 20 info@isolisti.be