De Wereld Van - najaar 2019

De wereld van NAJAAR 2019

Jack

en vele andere cliënten

van Ipse de Bruggen

Nieuwe website over doodgaan en rouw • Het zit in de familie Wet zorg en dwang: wat verandert er voor cliënten?

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

1

Brief aan

Lieve S, Ik schrijf jou een brief omdat ik nog niet het vertrouwen in mijzelf heb

om het je persoonlijk te vertellen.

regels oplegt en jou wijst op wat je allemaal fout Voor jou ben ik weer de zoveelste hulpverlener die je weer allemaal doet met je omgeving. doet, wat je allemaal moet veranderen aan jezelf en wat jouw gedrag Maar hier kom ik niet voor, dit heb je al genoeg gehoord. jij bent en wat maakt dat jij je op een bepaalde Ik wil je vertellen dat ik de echte S wil leren kennen. Ik wil weten wie uiteggen of waarom je alleen wilt zijn in manier gedraagt. Waarom kies jij voor schreeuwen in plaats van rustig plaats van naar je vrienden toegaan. het positieve en mooie in jou te zien. Kon ik er Mijn ervaring tot nu toe met jou motiveert mij alleen maar meer om ik jou zie. maar voor zorgen dat jij naar je zelf kon kijken op de manier waarop ook zo goed beschermen. Je hebt een mooie Je hebt zo veel meegemaakt, je bent zo kwetsbaar maar je kunt jezelf jou, maar je hoeft die last niet alleen te dragen. muur om je heen gebouwd waar niemand doorheen komt. Goed van n kan zien hoe sterk en mooi jij bent.

Help mij om jou te helpen. Laten wij er samen voor zorgen dat iederee Niyan

Begeleider Niyan schreef deze brief tijdens een Manifesttraining. In deze training gaan medewerkers van Ipse de Bruggen via onder meer een schrijfopdracht met elkaar in gesprek over de praktijk van het Manifest: zorg en ondersteuning vanuit de wensen en behoeften van de cliĂŤnt.

2

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

Inhoud 8

Nieuwe website over doodgaan en rouw

12

Van schilder naar begeleider

18

De wereld van Jack

28

Het zit in de familie

30

Wet zorg en dwang: wat verandert er?

12

36

“We houden van dat kereltje, dat draagt ons” - Angelique p. 18

18

Verder in dit nummer 14

Dagboek van een GZ-psycholoog

16

Het moment van Kate

20

Tips: kijken, lezen en doen

22

Update van de strategische agenda

25

Björn heeft sollicitatiegesprek met nieuwe directeur

36

Wooninitiatief ouders: ‘Als zij op die plek gelukkig is, ben ik dat ook’

COLOFON ‘De Wereld Van’ is een uitgave van Ipse de

Conceptontwikkeling: Maters en Hermsen

kan geen aansprakelijkheid aanvaarden door

Bruggen en verschijnt twee keer per jaar.

Bedrijfsjournalistiek

onjuistheid en onvolledigheid van de inhoud

Tekst: Rianne de Jong, Janny Terlouw,

Druk: Oranje van Loon Drukkers

van deze uitgave.

Ineke Schotman en Marlieske Sjouke

Disclaimer: Niets uit deze uitgave mag

Verzending: Wilt u ‘De Wereld Van’

Foto’s: Hans Doderer, Marieke van der Heijden,

worden overgenomen, vermenigvuldigd

niet meer ontvangen? Mail naar

Fred Leeflang, Frank de Roo, Sander van der Wel

of gereproduceerd zonder schriftelijke

marketing.communicatie@ipsedebruggen.nl

en Herman Zonderland

toestemming van Ipse de Bruggen en/of andere

onder vermelding van uw naam, adres

Vormgeving: VRHL Content en Creatie

auteursrechthebbenden. Ipse de Bruggen

en woonplaats.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

3

Mooi nieuws Zomerfeest op initiatief cliëntenraad op behandelcentrum Kind & Jeugd Zonnehof in Vlaardingen. Het initiatief hiervoor kwam vanuit de cliëntenraad.

Het team van het behandelcentrum

Presentatie onderzoeken op internationaal congres

pakte dit op en zo ontstonden allerlei

Duizend kennisprofessionals uit

activiteiten met het thema zomer &

de gehandicaptenzorg kwamen

camping: heerlijk liggen in de hangmat

in augustus bijeen in Glasgow op

of onderuit op de zitzakken, kleine

het IASSIDD wereldcongres. Dit is

en grote bellen blazen, de energie

de International Association for the

In juli genoten kinderen, familieleden

kwijtraken op het springkussen en

Scientific Study of Intellectual and

en begeleiders van Ipse de Bruggen

spetteren met water en zeep. Ook werd

Developmental Disabilities. Ipse de

uit regio Rijnmond van een zomerfeest

er buiten in camping-stijl gegeten.

Bruggen presenteerde de voortgang van de SCORE en GOUD onderzoeken.

SCORE staat voor Systematische Cliënt

Werving nieuwe collega’s via medewerkers

en onderzoekt welke ondersteuning het beste werkt voor cliënten met een intensieve zorgvraag. GOUD gaat over gezond ouder worden met een verstandelijke beperking. Het was

Ipse de Bruggen zet dit najaar met

mooi te zien dat er internationaal

de campagne ‘Heb jij hart voor de

veel belangstelling is voor deze

zorg? Dan zoeken we jou!’ in op het

onderzoeken.

aantrekken van nieuwe collega’s via eigen medewerkers. Zij zijn immers de beste ambassadeurs. Medewerkers verspreiden posters en flyers in de regio om zo mensen te interesseren in werken bij Ipse de Bruggen. Ook is er een selfie-actie op social media voor medewerkers met als doel nog meer mensen te bereiken met de oproep. Uit alle inzendingen van de selfies wordt een winnaar getrokken.

Deze gelukkige (medewerker)winnaar krijgt een weekend weg voor twee personen. De campagne is ook zichtbaar op auto’s en bussen in de regio. Ipse de Bruggen hoopt zo veel geïnteresseerde sollicitanten én nieuwe collega’s te mogen verwelkomen.

De zorg in 2018 in cijfers, tekst en beeld Wat gaat er goed in onze zorg en

mijlpalen en cijfers. Voor cliënten

ondersteuning van cliënten en wat

ontwikkelden we een animatie

kan er nog beter? Daar gaat het

waarin we drie belangrijke

Kwaliteitsrapport 2018 van Ipse de

verbeterpunten uit het rapport

Bruggen over. In dit rapport, dat ook

toelichten.

als jaarverslag dient, beschrijven

4

Ondersteuning Resultaat Evaluatie

we de kwaliteit van onze zorg

Blader door het rapport en

aan 5669 cliënten afgelopen jaar.

bekijk de animatie via

Naast de uitgebreide versie van het

www.ipsedebruggen.nl/­

rapport voor financiers maakten we

over-ons/organisatie/

een publieksversie met belangrijke

jaarverslag

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

Nieuwe woningen in Zwammerdam Aan de rand van ons groene landgoed

bevinden zich in vier moderne gebouwen.

op met de afdeling Zorgbemiddeling

Hooge Burch in Zwammerdam

Het merendeel van de woningen is

van Ipse de Bruggen via de Servicedesk:

verrijzen nu nieuwe woningen voor 128

bestemd voor cliĂŤnten die nu elders op

telefoonnummer 0800- 99 88 777

volwassenen met een verstandelijke

het landgoed wonen. De verhuizing staat

(maandag tot en met vrijdag van

beperking. De zestien groepswoningen

gepland voor januari 2020. Meer weten

8.00 tot 17.00 uur) of per mail:

met begeleiding van Ipse de Bruggen,

over deze woningen? Neem dan contact

info@ipsedebruggen.nl.

Jongeren meer tevreden over sfeer en begeleiding

51 jaar bij Ipse de Bruggen Veel medewerkers van Ipse de Bruggen werken al vele jaren bij de organisatie. Frieda Reijneveld spant de kroon: zij nam afgelopen Ipse de Bruggen Kind & Jeugd werkt

jongeren en teams zijn hiermee aan de

augustus afscheid na maar liefst

sinds 2018 volgens de visie van een

slag gegaan. En dit is terug te zien in

51 jaar. Frieda bereikte vorig jaar

positief leef- en werkklimaat. In een

de resultaten van de tweede meting.

al de pensioengerechtigde leeftijd,

positief leefklimaat is er een prettige

Aanzienlijk meer jongeren waren bereid

maar wilde graag langer blijven

sfeer, altijd iemand die naar je luistert

mee te doen en de resultaten zijn

werken. Daarvoor diende zij een

en iemand die je helpt bij het behalen

verbeterd. De jongeren ervaren een

verzoek in, en die is goedgekeurd.

van je doelen.

betere sfeer op de groep en voelen zich

Frieda heeft jaren op het landgoed

meer gesteund door de begeleiding.

gewerkt en daar verschillende

Vorig jaar vroegen we de behandel­

Het leefklimaat op de groepen van Kind

functies vervuld. De laatste 23 jaar

groepen jongeren met een licht

& Jeugd wordt door de jongeren ook

werkte ze als begeleider op een

verstandelijke beperking hoe zij dit

iets positiever ervaren in vergelijking

zogenoemde sociowoning aan de

klimaat ervaren. Uit deze meting

met andere zorgorganisaties.

Dorpsstraat in Nieuwveen.

kwamen verbeterpunten zoals het terugdringen van verveling op de groep

Meer weten? Bekijk de video op

en het verbeteren van de sfeer. De

http://bit.ly/leefklimaat

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

5

Ipse de Bruggen partner van JINC Ipse de Bruggen is sinds juni partner van JINC, een organisatie die zich inzet voor jongeren uit achterstandswijken.

Via JINC maken de jongeren kennis met allerlei beroepen, ontdekken ze welk werk bij hun talenten past en leren ze solliciteren. Ipse de Bruggen is er van overtuigd dat deze jongeren met wat extra hulp hun talenten en ambitie kunnen ontwikkelen en biedt hen daarom graag een kans. Daarbij zijn deze jongeren van onschatbare waarde voor de toekomst, gezien

meer medewerkers beschikbaar als

Op de foto: Suzanne Snijders van JINC

de grote personeelstekorten in de

vrijwilliger, bijvoorbeeld als trainer of

Den Haag en Andrea van Steensel, raad

zorg. Ipse de Bruggen stelt onder

als coach.

van bestuur Ipse de Bruggen

Cliënten bezorgen wijkkrant Een begeleider uit Vlaardingen las

bezorgen cliënten wijkkrant ‘de

in een wijkkrant een oproep voor

Babber’ bij een aantal straten in de

bezorgers van het krantje. Zij bedacht

buurt. Cliënten zijn lekker buiten en

dat dit een leuke activiteit voor

vinden het een leuke activiteit. Ook

de bewoners van de Van Limburg

buurtbewoners reageren enthousiast

Stirumstraat in Vlaardingen zou zijn.

en maken graag een praatje met

En zo gebeurde het. Sinds augustus

cliënten.

Proef met ‘Tessa’ met sociale robot Tessa. Tessa

Duurzaam witgoed

ziet eruit als een kamerplant.

Met een ludieke inzamel-

Zij ondersteunt cliënten bij de

en omruilactie is een groot

dagelijkse structuur en geeft

deel van het witgoed

suggesties voor activiteiten.

van Ipse de Bruggen nu

Deze suggesties zijn afgestemd

duurzaam. De afgelopen

op de cliënt en van te voren

maanden werden

geprogrammeerd. Doel van Tessa

ruim 400 verouderde

is de cliënt te activeren en te

en energie-onzuinige

ondersteunen. Na afloop van de

koel- en vrieskasten en

In Nieuwveen loopt een pilot

pilot bekijkt Ipse de Bruggen of en

wasdrogers ingeruild

hoe verder met deze sociale robot

voor duurzame apparaten. De actie is één van de initiatieven die we vanuit het

voor cliënten.

Stimuleringsfonds ‘Duursamen’ (mede) mogelijk maken. Zo maken we onze leefen werkomgeving schoner: goed voor cliënten, medewerkers én het milieu!

6

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

Voor het eerst

“ Inmiddels maakt Piet gebruik van de spraakcomputer”

P “

iet is een erg sociale

kan hij het systeem in (laten) richten

kan ‘praten’ met cliënten, begeleiders

jongen en heeft dan ook

naar wat hij handig vindt en kan hij er

en familie.

veel sociale contacten.

alvast mee leren omgaan. Voor als het

Maar door zijn hersen­

straks wel nodig is.

We vonden het spannend hoe Piet zou

beschadiging gaat zijn spierfunctie

reageren op het gebruik van de spraak­

achteruit. De verwachting is dat ook

De spraakcomputer is een soort tablet

computer. Maar hij is er ontzettend blij

zijn spraak achteruit zal gaan. Daarom

met een speciaal programma. Binnen

mee. Hij vindt het interessant, ook om

zijn wij alvast gaan onderzoeken welke

het programma vind je verschillende

aan anderen te laten zien, en heeft snel

hulpmiddelen er allemaal zijn en ­welke

functies: je kunt er tekst typen en je

door hoe het werkt. Samen elke dag

Piet straks kunnen ondersteunen

kunt gebruik maken van verschillende

met een begeleider oefenen hoeft

mocht hij inderdaad moeite krijgen

smileys. Ook is de spraakcomputer te

eigenlijk al niet eens meer. We hopen

met praten. We zijn toen uitgekomen

personaliseren met eigen afbeeldingen.

natuurlijk dat Piet voorlopig niet

bij de spraakcomputer”, vertelt Helma

Denk bijvoorbeeld aan het toevoegen

afhankelijk wordt van de spraakcomputer.

Verhage, zijn persoonlijk begeleider.

van foto’s van een verjaardagsfeestje

Maar als dat gebeurt, kan hij zich in

of een evenement. Maar ook van je

ieder geval op een mooie manier uiten

“Inmiddels maakt Piet gebruik van de

eigen kamer, foto’s van begeleiders en

en duidelijk maken wat hij bedoelt.”

spraakcomputer, ondanks dat het nog

familie etc. Deze afbeeldingen kunnen

niet nodig is. Maar nu kunnen wij hem

worden geüpload in het systeem

*Op verzoek van de familie van de cliënt is

nog goed uitleggen hoe het werkt,

waarna Piet via deze afbeeldingen

er gebruik gemaakt van een fictieve naam.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

7

Innovatie

Nieuwe website over doodgaan en rouw: ­Allesoverdedood.nl Ipse de Bruggen en Stichting Leer Zelf Online (LZO) hebben een website ontwikkeld die ingaat op doodgaan en rouw: Allesoverdedood.nl De website is bestemd voor mensen met een licht verstandelijke beperking, hun begeleiders en ouders/vertegenwoordigers en is sinds 10 oktober 2019 beschikbaar. Over dit, toch lastige onderwerp praten we onder andere met twee cliënten die meedachten over wat hen zou kunnen helpen als het gaat om dood en rouw.

Waarom deze website?

ontbrak. Tijdens ons onderzoek naar dit

Voor mensen met een licht verstandelijke

onderwerp kwamen we weer in contact

Belangrijke input van cliënten in de focusgroep

beperking was er weinig informatie

met Ipse de Bruggen, die ook in dit

Een aantal cliënten van Ipse de

beschikbaar die hen kon helpen bij

traject een prima samenwerkings­

Bruggen dacht mee met LZO over wat

het omgaan met de dood. Dat was

partner bleek." Voor Ipse de Bruggen

hen concreet zou kunnen helpen als

aanleiding voor LZO en Ipse de

was het een bewuste keuze om hieraan

het gaat om dood en rouw. Zij bespraken

Bruggen om samen te werken en een

mee te doen. "Wij hebben al veel

bijvoorbeeld hoe om te gaan met

website te ontwikkelen. Deze is primair

producten, veel informatie over

verdriet of angst. Ook kwam aan de

voor mensen met een licht verstandelijke

het thema rouw en verlies en

orde of zij wel eens hadden nagedacht

beperking. Zij kunnen de site zelf­

Allesoverdedood.nl is daarop een mooie

over begraven of cremeren. Corry over

standig doorlopen, maar het is ook een

aanvulling," aldus Corry Baak,

de zogenoemde focusgroep: "De cliënten

hulpmiddel voor begeleiders en ouders

beleidsmedewerker bij Ipse de Bruggen.

dachten graag mee in de groep en het

om een gesprek over dood en rouw aan te gaan.

Allesoverdedood.nl wordt toegevoegd aan Steffie.nl, een website voor mensen met een beperking.

Hier worden lastige of ingewikkelde onderwerpen makkelijk uitgelegd.

Marleen Mentink, projectmanager LZO, vertelt over de site Steffie.nl en de samenwerking met Ipse de Bruggen.

"Een heel mooie site, Steffie.nl, waarin het onderwerp dood en rouw nog

8

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Voorjaar 2019

“De gesprekken met cliënten hebben ons enorm geholpen om te bepalen wat belangrijke onderwerpen zijn in de online module.”

Marleen Mentink, projectmanager LZO

Een printscreen van de website 'allesoverdedood.nl'

viel mij op dat ze er zo fijn en makkelijk

eigenlijk alle cliënten, dat ze dit soort

Bruggen. Ronald had vrij recent te

over konden praten. Ze vertelden over

gesprekken mogen en kunnen voeren.

maken met de dood, toen zijn stief­

hun ervaringen met dood en rouw en

Hopelijk helpt de website daarbij."

moeder overleed. Voor Wouter is het al

gaven aan het prettig te vinden als ze

wat langer geleden; in 2010 overleed

“Onze opmerkingen zijn verwerkt in de website”

zijn moeder. Zij hebben elkaar in die

van wensen voor hun eigen uitvaart.

Of tips over hoe zij iemand anders die

Aan het woord over de website komen

al snel, is praten over de dood en rouw,

verdriet heeft, kunnen helpen. Heel

twee leden van de focusgroep:

niet ingewikkeld. Hun input was heel

nuttig voor ons, maar het waren vooral

Ronald van der Poel en Wouter van

belangrijk voor LZO en Ipse de

ook mooie gesprekken. Dat gun ik

Hoogdalem. Zij wonen bij Ipse de

Bruggen, en zij hebben op hun beurt

hulp zouden krijgen bij het bedenken

periodes gesteund. Voor hen, zo blijkt

‘Alles over de dood’ is toegevoegd aan Steffie.nl, ook een initiatief van LZO. Steffie.nl is beschikbaar en toegankelijk voor iedereen in Nederland. Meer dan een miljoen mensen komen jaarlijks op haar websites. Zij leren op een leuke manier veel van Steffie over onderwerpen als gezondheid, liefde, eten en drinken, reizen, vrije tijd en geld en nu dus ook over doodgaan en rouw.

‘Allesoverdedood.nl’ bestaat uit vier modules, te weten dood, begraven en cremeren - de uitvaart - het wensenboekje omgaan met verdriet.

Op de foto: Corry Baak, Ronald van der Poel en Wouter van Hoogdalem

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

9

“ Naast elkaar mogen zitten, naast ­­iemand die verdriet heeft. Dat is een hele eer.

Dat is vriendschap en die vriendschap

De website ‘Allesoverdedood.nl is mede mogelijk gemaakt door: • HandicapNL • Ipse de Bruggen • Innovatiefonds Zorgverzekeraars

wordt alleen maar sterker als je zoiets

• Stichting SPZ

als dood en rouw meemaakt.”

• Dr. Vaillant Fonds

Wouter en Ronald

• Stichting SFO • Stimuleringsfonds Rouw Met speciale dank aan de focus­ groep en de klankbordgroep.

ook veel geleerd in de focusgroep.

Wouter is het helemaal met Ronald

goed. Hoe het is als iemand die je

Zo was Ronald vooral heel boos toen

eens. Hij liet Ronald in die lastige

dierbaar is dood gaat. Daarover hebben

zijn moeder overleed: "Waarom mocht

periode niet in de steek. "Ik klopte bij

we in de focusgroep verteld en daar

ze niet ouder worden? Waarom mag ze

hem op de deur toen ik zag wat de dood

waren Marleen en Corry blij mee.

er nu niet meer zijn? Ik was woedend

van zijn stiefmoeder voor hem betekende.

Die informatie is allemaal in de website

en besloot om tijdens de begrafenis

We hebben veel gepraat en soms was

verwerkt. Of we tips hebben voor

even naar buiten te gaan, tot de woede

er alleen een schouderklopje. De dood

medebewoners? Ik zou zeggen; altijd

een beetje was gezakt. Dat vond ik toen

van mijn moeder is langer geleden,

vragen of je kunt helpen. Dat is fijn,

raar, maar ik heb nu geleerd dat

maar komt nog regelmatig naar boven.

dat heb ik zelf ook meegemaakt," aldus

eigenlijk al het gedrag goed is. Woede

Het zit toch in je hart, hè. Daarom

Wouter. "En we hebben straks die

is goed, praten is goed, verdriet is

begrijpen Ronald en ik elkaar ook zo

website. Daar kunnen bewoners op

goed…"

kijken, alleen, met hun ouders of met begeleiders."

Hoe concreter, hoe beter Rouwen uit zich soms anders bij mensen met een verstandelijke beperking, zo bleek in de focusgroep.

Volgens Corry maken cliënten zich vooral zorgen over praktische zaken.

"Wat gebeurt er met mijn spullen en met mijn kamer als ik doodga? En als mijn moeder overlijdt, ga ik dan niet meer elke zondag met de taxi naar huis? Daarmee hebben we bij het maken van de website natuurlijk rekening gehouden: hoe concreter de informatie, hoe beter." Daarom staat op de website hoe een uitvaart in z’n werk gaat en kunnen cliënten online een wensenboekje invullen: welke muziek Op de foto: Andre Dupon, Marleen Mentink en Gerrit Bregman

10

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

moet er gedraaid worden bij hun

feestje," zo melden Wouter en Ronald.

Stichting Leer Zelf Online is

uitvaart en welke bloemen willen ze op

"De feestgangers kregen koffie en

een samenwerkingspartner

hun kist? Dat boekje kunnen ze

cake, net als bij een begrafenis of

van Ipse de Bruggen en maakt

downloaden en printen. "Heel nuttig

crematie, maar bij ons was er dan een

de wereld eenvoudiger voor

voor hun ouders en begeleiders. Het

soort proeverij. De gasten mochten

mensen die een zetje kunnen

kan helpen om het formulier ‘wensen

verschillende soorten cake testen."

gebruiken. De stichting zet zich

bij overlijden’, dat in het zorgdossier zit,

De website is opgenomen in de

in om kwetsbare groepen in de

in te vullen."

toolbox die op het intranet van Ipse

samenleving zelfredzamer te

de Bruggen staat en waarin alle

maken in een wereld die steeds

Een feestje

middelen die cliënten, begeleiders

ingewikkelder wordt. Dat

De website ging 10 oktober live en dat

en ouders helpen om moeilijke

doet Leer Zelf Online door alle

ging niet geruisloos voorbij. "Al is het

onderwerpen te bespreken, terug

mensen de mogelijkheid te geven

een moeilijk onderwerp, er kwam een

zijn te vinden.

online zelf te leren en ze waar nodig offline te ondersteunen.

De online informatie kan alleen of samen met een begeleider of ouder worden doorlopen.

Ipse de Bruggen en Leer Zelf Online werkten eerder samen aan ABCDate - een contactbemiddelingsmethode voor mensen met een verstandelijke beperking, met online én offline mogelijkheden zoals ontmoetingsavonden bij zorgorganisaties. Ook werken de organisaties samen aan bewegen met bewegingsmascotte MOEF en aan muziek maken met de methode van de Jostiband.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

11

De Switch

“Geen dag is hetzelfde en dat maakt het nu juist zo leuk” Elk jaar maken tientallen medewerkers uit andere sectoren de overstap naar een baan in de gehandicaptenzorg bij Ipse de Bruggen. Dit keer vertelt Koen Laurens - voormalig schilder over zijn switch.

N

"

a de middelbare school

jaar dezelfde handelingen uit te voeren

met een verstandelijke beperking in

heb ik een vooropleiding

was ik toe aan iets anders. Ik heb toen

combinatie met gedragsproblemen.

gedaan voor een baan bij de

alsnog gesolliciteerd bij de politie.

Het is een vrij pittige groep, maar wel

politie. Gezien mijn leeftijd

Helaas ben ik niet door de volledige

een hele leuke. Geen dag is hetzelfde

procedure gekomen.

en dat maakt het nu juist zo leuk.

Op dat moment werkte een vriendin

Gezien het lage ontwikkelingsniveau

van mij bij Ipse de Bruggen. Ik heb een

van cliënten in combinatie met complex

Ik had toen een bijbaan bij een schilder-

avond meegekeken op haar groep.

gedrag en communicatie vind ik het

en onderhoudsbedrijf en vervolgens

En daar zag ik wel mogelijkheden in!

een uitdaging hen te ondersteunen en

ben ik de opleiding calculator/

Zodoende heb ik gesolliciteerd. Ik ben

te stimuleren bij positieve en minder

onderhoudsspecialist gaan volgen.

aangenomen als flexmedewerker

positieve momenten. Om er zo achter

In mijn laatste jaar liep ik stage bij een

en heb zo op verschillende groepen

te komen wat hun achterliggende

vastgoed- en onderhoudsbedrijf. Daar

gewerkt. Ondertussen begon ik met

hulpvraag is en hierop in te spelen

zat ik regelmatig op kantoor, en dat was

de opleiding tot persoonlijk begeleider

met ons begeleidingsteam.

niet aan mij besteed.

gehandicaptenzorg.

Na het behalen van mijn diploma

Nu werk ik alweer een aantal

niet! Ik had het niet verwacht, maar ik

besloot ik daarom aan de slag te gaan

jaren op woning Oosteinde 111C in

ben echt heel blij dat ik deze mooie stap

bij een schildersbedrijf. Maar na één

Zwammerdam. Hier wonen vier cliënten

naar de zorg heb gemaakt."

op dat moment – ik was 17 – heb ik ervoor gekozen om toch niet direct te solliciteren.

En of ik het schilder zijn mis? Zeker

12

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

Altijd meer mogelijk

“ Zelf ben ik ­ altijd duidelijk in wat ik wil en wil bereiken” Kim Franse woont samen met haar vriend in Zwammerdam. Ze heeft een bijzondere rol te pakken. Zij is, naast ervaringsdeskundige, ook ­ co-onderzoeker in het onderzoek Op weg naar zelf kiezen.

Kim: “We onderzoeken hoe mensen met een verstandelijke beperking keuzes maken. Soms maken zij zelf keuzes, soms worden de keuzes (mede) gemaakt door ouders of begeleiders.

En dan is de vraag hoe dat gaat en of dat de juiste weg is. Naast cliënten werken ook ouders en begeleiders mee aan het onderzoek. Zelf ben ik altijd duidelijk in wat ik wil en wil bereiken.

En soms moet je op je snufferd gaan om daarna te weten dat je het beter niet had kunnen doen. Maar dan is het wel je eigen keuze geweest. En daar leer je van!”

De resultaten van het onderzoek ‘Op weg naar zelf kiezen’ zijn naar verwachting eind 2019 bekend.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

13

Dagboek

Dagboek van een ­ GZ-psycholoog Corine is GZ-psycholoog bij Schakenbosch, een behandelcentrum voor jongeren van 12 tot 18 jaar met ernstige gedragsproblemen in combinatie met een lichte verstandelijke beperking of psychiatrische klachten. In Schakenbosch bundelen Ipse de Bruggen, Jeugdformaat en Parnassia groep hun kennis en expertise voor deze kwetsbare doelgroep. Om een indruk te geven van de mooie én pittige momenten van haar werk, hield Corine een aantal dagen een dagboek bij.

Maandag Er komt een nieuw meisje

De komende twee uur zit ik in ver­

locatie.’ Zo fijn dat dat gewoon kan in

bij mij binnen voor een

gadering. Maar dat is niet erg. Super

onze organisatie.

eerste intake. Het is Cheromy en haar

leuk juist. Elke week hebben wij overleg

moeder is bij haar. Ook mijn collega

met het multidisciplinair diagnostisch

Hèhè, terug bij Schakenbosch. Ik denk

Sienna komt binnen. Sienna is een

team. Op Schakenbosch hebben we te

even terug aan mijn afspraak met Kiara

vertrouwd gezicht voor het gezin, dat

maken met complexe problematiek en

vanochtend. Ik weet nog hoe Kiara een

helpt, want ik zie dat ze het spannend

dan helpt een blik vanuit verschillende

jaar geleden was. Ze had vervelende

vinden. ‘Welkom,’ begin ik. Ik probeer

beroepsgroepen. Iedereen vult elkaar

dingen meegemaakt waardoor ze

hen op hun gemak te stellen en leg

aan met zijn eigen expertise. En dat

angsten en paniekaanvallen had.

rustig uit wat we gaan doen. ‘Ik moet

werkt. We hebben echt een sneller

Wat heeft zij geweldige stappen

eerst goed weten hoe het met Cheromy

en kwalitatief betere diagnose en

gemaakt! Hopelijk blijft ze de juiste

gaat, zodat we haar zo goed mogelijk

advies. Oké, nu even aan de slag. We

keuzes maken.

kunnen helpen. Voor dit eerste gesprek

behandelen een voor een alle jongeren

heb ik ook heel veel vragen aan u, dus

die in een diagnosetraject zitten.

Jade zit tegenover mij en

ik ben blij dat u er bent.’ ‘Dat had ik al

14

Donderdag

uitgelegd hè, zegt Sienna.' En zo gaan

Dinsdag

we van start.

Ik heb een bijzondere

bruine ogen. Ze heeft diepe littekens

afspraak. Vanmorgen

op haar armen want ze snijdt zich

kijkt mij aan met haar mooie

Mijn volgende afspraak. Of toch niet?

spreek ik Kiara weer. Zij heeft een

soms als het niet goed gaat met haar.

Ik krijg een telefoontje dat Jayden niet

tijd bij Schakenbosch gewoond, maar

Ik schrik er niet van. Het geeft alleen

kan komen. Jammer. Ik ga maar even

woont inmiddels in een gezinshuis in

aan dat er nog veel achterliggende

naar zijn groep toe. Ik zie hem schichtig

de buurt. Het enige probleem was dat

problemen zijn waar ik haar bij

bewegen en druk praten. Het is een

de EMDR-therapie (Eye Movement

moet helpen.

grote stoere jongen. ‘Hoe gaat het met

Desensitization and and Reprocessing:

hem?’ vraag ik aan zijn begeleider.

een therapie voor mensen die last

Ik heb Jade een keer gevraagd of ze

‘Hij heeft een slechte nacht gehad en

blijven houden van de gevolgen van

uit kon leggen hoe ze zich voelde

is vanmorgen erg onrustig.’ Ik loop

een schokkende ervaring, red.) voor

wanneer ze in haar armen kraste.

naar hem toe en zeg hem even gedag.

haar traumaklachten nog niet geheel

Ze kon het eigenlijk heel knap

Hopelijk lukt het om volgende week

was afgerond. ‘Nou,’ zeiden we, ‘dan

uitleggen. Een stem in haar hoofd

met hem te praten.

ronden wij haar therapie toch af op

zegt: ‘Je bent niks. Je bent niks.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Voorjaar 2019

Je bent niks.‘ En soms, dan gaat die

achterliggende trauma’s, daar zou ik

emoties niet in de hand. Hoewel ik dit

stem niet weg, maar het wordt erger

het liefste met haar aan werken, die

soort gesprekken al vaak heb gevoerd,

en erger totdat ze er knettergek van

zijn nu nog te moeilijk voor haar.

blijf ik het echt lastig vinden wanneer

wordt. ‘Dan barst er iets. Dan moet alles stuk. Dan moet ik stuk‘.

een jongere weerstand heeft. De enige ‘Ik heb geen problemen. Zij hebben

manier is: goed samenwerken en een

een probleem.’ Tygo vertelt mij fel

hele, hele lange adem.

Dat meisje heeft zoveel problemen dat

dat er niets met hem aan de hand is.

ik soms niet weet waar te beginnen.

Alle problemen zijn door anderen

Mijn belangrijkste drijfveer is dat ik

Het is een beetje aftasten. Ik help haar

veroorzaakt: zijn moeder, zijn ex-

jongeren als Tygo op weg wil helpen.

bewust te worden van haar emoties.

vriendin en de vrienden die hij echt niet

Het leven is zo ingewikkeld en moeilijk

Ik probeer haar andere manieren te

meer vertrouwt. John, zijn begeleider, is

voor ze geweest, dat je ze gunt dat ze

leren om om te gaan met spanningen.

ook bij het gesprek en hoe heethoofdig

weer dromen kunnen verwezenlijken.

Voor haar is het belangrijk een

Tygo ook praat, John en ik blijven

Soms is dat heel ambitieus, maar het

positiever zelfbeeld te krijgen en te

rustig. Tygo heeft een laag IQ en laat

gaat vaak ook om de kleine dingen.”

werken aan zelfvertrouwen. Maar de

snel agressief gedrag zien. Hij heeft zijn

Over Schakenbosch Verschillende jongeren binnen onze maatschappij hebben ernstige gedragsproblemen in combinatie met een lichte verstandelijke beperking of p ­ sychiatrische klachten.

Lichtere vormen van hulp zijn niet gelukt. Zij lopen vast op verschillende gebieden en hun ontwikkeling wordt ernstig beperkt. Deze jongeren kunnen terecht bij Schakenbosch, een integraal behandelcentrum voor jongeren van 12 tot 18 jaar, waar Ipse de Bruggen nauw samenwerkt met Jeugdformaat (jeugdzorg) en Parnassia Groep (geestelijke gezondheidszorg).

Bij Schakenbosch wonen de jongeren in woongroepen en krijgen zij behandeling en onderwijs. In een veilige omgeving werken zij aan zichzelf, aan de relatie met ouders of voogden en aan de toekomst.

Om de privacy van betrokkenen te beschermen, zijn alle namen gefingeerd.

De personen op de foto komen niet in dit artikel voor.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

15

Het moment

“Kate is altijd een vrolijk en super beweeglijk meisje. De hele dag is haar lijfje in beweging.

De Tovertafel (zie foto), bellen blazen en Kate op schoot nemen zijn enkele activiteiten die rust in haar lijfje kunnen brengen.

Ze kan enorm genieten van de aandacht die bij zo’n een-op-een activiteit ontstaat. Kate is dol op de mensen om haar heen en geniet hier zichtbaar van door naar hen te kijken en te lachen.”

– begeleider Marjanne van Hulst

16

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

17

De wereld van

‘Ik zie steeds vaker een blij en ontspannen kind’ Jack (14) woont vier jaar op De Kreek in Zwammerdam, een rustige groep met mensen met een ernstig meervoudige verstandelijke beperking. Naast deze beperking heeft Jack moeite met prikkels, en verwondt hij zichzelf. Zijn ouders, de begeleiders en deskundigen ontdekken stap voor stap hoe Jack zich beter kan ontspannen. “Jack geeft nu meer aan wat hij wil en heeft de rust om op ontdekkingstocht te gaan op de dagbesteding. Ik zie steeds vaker een blij en ontspannen kind”, vertelt zijn moeder Angelique.

Angelique: “We houden van dat kereltje, dat draagt ons”

De begeleiders ontvingen hem liefdevol

“Toen Jack twee maanden was,

begin voelde iedereen zich machteloos.

Begeleider Korry: “Jack laat steeds vaker zijn mooie bruine ogen zien”

bleek hij blind te zijn. Al snel merkten

Zelf vond ik het vreselijk dat mijn kind

“Jack kwam op zijn tiende bij ons.

we dat zijn hele ontwikkeling moei­

niet meer thuis woonde. Maar wij als

Hij zat voorover gebogen in zijn rolstoel

zaam verliep. Op zijn derde werd

ouders en de begeleiders hielden

en gromde. Hij was blind. Alle nieuwe

geconstateerd dat hij een zeldzaam

elkaar staande. En we houden van

geluiden maakten hem onrustig, waar­

erfelijk syndroom had. Hij ging naar een

dat kereltje, dat draagt ons.

door hij zichzelf ging slaan, bijten en

en wilden hem leren begrijpen. In het

krabben. Ik vond dat heel heftig voor

kinderdienstencentrum en later naar een speciale school. Ook wij waren

Jack heeft nog moeilijke momenten,

zo’n jonge jongen. We wisten niet

veel met hem bezig om eruit te halen

maar hij opent zich weer. Met het

hoe we hem konden helpen om te

wat erin zat. Rond zijn negende begon

expertiseteam en alle deskundigen

ontspannen. En Jack kon niet aangeven

hij zichzelf te verwonden en te grommen.

zoeken we het beste voor hem, dat is

wat hij nodig had.

Hij had zoveel onrust, woede en

echt super. Zo kan hij weer genieten

verdriet in zich. Van iets kleins kon hij

van buiten zijn en lichamelijk contact.

We wilden er voor hem zijn, maar hij

volledig flippen. Ik hield zoveel mogelijk

Jack geeft meer aan wat hij wil en heeft

werd boos op zichzelf en op ons. Door

prikkels bij hem weg, maar kan hem

de rust om op ontdekkingstocht te gaan

niet beschermen tegen wat er in zijn

op de dagbesteding. Ik zie steeds vaker

hoofd gebeurt. Als ik zie dat hij zichzelf

een blij en ontspannen kind.

verwondt, word ik zo verdrietig.

Mijn droom is dat Jack nog meer rust De uithuisplaatsing voelde als falen,

vindt en zich tevreden kan voelen.

maar thuis lukte het niet meer. Jack

Er zullen pieken en dalen blijven,

kreeg op De Kreek een-op-een-

maar ik hoop dat rust de boventoon

begeleiding in een rustige groep.

voert. Door samen goede voorwaarden

Maar alle veranderingen en nieuwe

te creëren, zorgen we dat Jack lekker in

prikkels brachten hem uit balans.

zijn vel zit. Zo kan hij nieuwe ervaringen

Hij zat opgesloten in zijn lichaam en

opdoen en zich nog ontwikkelen.”

moest zoveel onverklaarbare dingen verwerken.

18

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Voorjaar 2019

" Hij gaat naar dagbesteding.

We hadden nooit verwacht dat hij dat zou aankunnen."

Jack en zijn moeder Angelique

met elkaar, zijn ouders, de gedrags­

een vaste structuur. En we gaan nu ook

nu wel in de woonkamer en gaat naar

deskundige en het intern expertiseteam

met hem naar de dagbesteding, daar

de dagbesteding. We hadden nooit

te praten, ontdekten we wat hielp.

masseer ik bijvoorbeeld zijn voeten of

verwacht dat hij dat zou aankunnen.

Ik leerde bijvoorbeeld mijn hand op

laat hem een sjaaltje voelen. Hij vindt

Hij is opener geworden en kan beter

Jacks’ handen te leggen, als hij aan

het leuk om blokken in een vorm te

prikkels verdragen. Vaak zijn zijn ogen

mijn haren trok. Dan liet hij los.

passen. En hij geniet van de zon op zijn

dicht. Maar in een open stemming slaat

gezicht en en van het luisteren naar

hij zijn mooie bruine ogen op. Dan weet

muziek.

ik dat hij het naar zijn zin heeft. Er zijn

Jack veranderde stukje bij beetje. In het begin vond hij nabijheid eng. Nu vind

nog nare dagen, die gun je hem niet.

hij het fijn om voor mij te lopen, terwijl

We volgen goed hoe het met hem gaat,

ik zijn handen vasthoudt. Of komt hij

soms activeren we hem, soms laten

op de bank tegen mij aan liggen. We

we hem juist rusten. Als Jack alleen

begeleiden hem één-op-één, volgens

wil zijn, duwt hij ons weg. Maar hij zit

Maar hij geniet ook. Dat is heel mooi.”

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

19

Tips Terugkijktip: ‘Dumpert’ filmt werkplek orkest­leider Jostiband Dumpert, een mediawebsite, ging onlangs langs bij onze Jostiband en woonde een repetitie en een optreden bij.

Het leverde een bijzondere reportage op waarin je ziet hoe het werk van een orkestleider eruit ziet én welke prestatie het orkest elke keer neerzet. De aflevering werd op YouTube meer dan 200.000 keer bekeken en één van de vele reacties luidde: “De beste aflevering ooit.” http://bit.ly/dumpertJostiband

Online trainingen voor vrijwilligers De tool Good Habitz bevat ruim 100 online trainingen voor je persoonlijke ontwikkeling. Met onderwerpen op het gebied van persoonlijke effectiviteit, positieve psychologie, veiligheid en gezondheid en werken met Office-programma’s ervaar je dat leren heel leuk kan zijn. Je kunt de trainingen naar eigen behoefte benutten en het is helemaal gratis.

Deze tool is nu ook beschikbaar voor vrijwilligers. Wil jij hier als vrijwilliger gebruik van maken? Stuur dan een mail naar hrm.servicecentrum@ipsedebruggen.nl o.v.v je volledige naam en mailadres. Medewerkers vinden Good Habitz op het intranet.

20

App: RITME in de dag

Boek: ‘Niet-Normaal’

Dagstructuur is belangrijk in de zorg aan

In juli werd het boek Niet-Normaal.

mensen met een verstandelijke beperking of

Ontwikkelingen en dilemma’s in de

autisme. De nieuwe app ‘RITME’ helpt hierbij

Nederlandse gehandicaptenzorg

door middel van QR-codes. Een voorbeeld.

gepresenteerd. Het boek is geschreven in

Een cliënt spreekt af dat hij elke avond om 22.00

opdracht van Vereniging Gehandicaptenzorg

uur zijn tanden poetst. Hij plakt een-QR code

Nederland (VGN). In Niet-Normaal wordt

in de badkamer, want daar poetst hij altijd zijn

aan de hand van gesprekken met zestien

tanden. Om 22.00 uur ontvangt hij een melding

hoofdrolspelers de geschiedenis van

op zijn mobiel door middel van geluid. Dit geluid

de recente gehandicaptenzorg in kaart

wordt steeds luider. Zodra hij de QR-code op de

gebracht. Als een soort archeologen leggen

badkamer heeft gescand, stopt het geluid.

de geïnterviewden bloot welke dilemma’s en

De app werkt alleen als hij thuis is.

(on)mogelijkheden zich daarbij voordoen.

Het QR-basispakket kost € 25,-. Kijk voor meer

Het boek is te bestellen via

informatie op www.ritme.codes

www.uitgeverijdegraaff.nl

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

Agenda • 24 t/m 31 oktober: Snoezelweek in recreatieruimte het BarBiertje, op landgoed Hooge Burch in Zwammerdam. De ruimte is omgetoverd in sprookjesachtige sfeer.

Voor dagbestedingsgroepen en woningen. Inschrijven kan via afke.van.greuningen@ipsedebruggen.nl of 06 53525169.

• 2 november: Muziekworkshop in de aula (hoofdgebouw) op landgoed Craeyenburch in Nootdorp. Muziek maken of meebeleven, van 14.00 – 16.-00 uur. Entree is €5,- (incl. koffie, thee of limonade), inschrijven is niet nodig.

Kijktip: online serie De serie ‘Meervoudig Ondersteund

• 16 november: Concert Jostiband, Breepleinkerk Rotterdam. Van 14.30 – 16.30 uur.

Kijk voor meer informatie op https://www.jostiband.nl/concertagenda

• 23 november:

Pubers’ bestaat uit acht films

Intocht van Sint Nicolaas in Dorp Nieuwveen. Pietenshows om 13.30,

waarbij telkens een gezinslid

15.15 en 17.00 uur in Het Trefpunt op landgoed Ursula in Nieuween.

van een kind met ernstige

Kaarten á €3,50 zijn een week van te voren te koop bij het Servicepunt

meervoudige beperkingen vertelt

op het landgoed.

over zijn of haar ervaringen en waarbij telkens een ander

• 20 december:

thema aan bod komt. Zoals

Kerstdisco met DJ Sjaak in de aula (hoofdgebouw) op landgoed

dagelijkse en medische zorgen,

Craeyenburch in Nootdorp. Van 19.00 – 20.30 uur. Entree is €5,-

gedrag en emotie of het gezin

(incl. koffie, thee of limonade), inschrijven is niet nodig.

en de omgeving. De serie is een productie van de EMB Nederland,

• 31 december:

een vereniging van mensen

Oud & Nieuw feest met Marco de Hollander in recreatieruimte

met een ernstige meervoudige

het BarBiertje op landgoed Hooge Burch in Zwammerdam.

beperking, en heeft als doel

Optreden is van 19.45 – 20.45 uur. Meer informatie over de entree

ouders (h)erkenning te bieden en

via afke.van.greuningen@ipsedebruggen.nl of 06 53525169.

te steunen in de keuzes die je als ouder moet maken. Zo vertelt de

• 19 maart:

moeder van de 20-jarige Bram

Grote clubdag in Het Trefpunt op landgoed Ursula in Nieuwveen.

wat voor impact de zorg voor

De avondclubs (zoals de Ursulaband en de gymclub) laten in de

haar zoon op haar eigen

ochtend zien wat zij kunnen. In de middag is er een toneelstuk van

ontwikkeling heeft.

de theatergroep. Toegang is gratis.

Expositie ‘De ontmoeting’ In het gemeentehuis van Alphen aan

rond het thema ‘ontmoeten’, waarbij

den Rijn is sinds juni een permanente

uitwisseling tussen kunstenaars en

expositie van kunstenaars van Atelier

hun omgeving centraal staat.

Verfstreken, een dagbestedingslocatie

Zij presenteren zich met hun kunstwerk

van Ipse de Bruggen. De kunstenaars

en een persoonlijk portret met hun

maakten gedichten en schilderijen

eigen verhaal.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

21

In gesprek

Strategische agenda: werk in uitvoering In de strategische agenda 2019 - 2021 geeft Ipse de Bruggen aan de hand van tien thema’s aan wat zij de komende drie jaar wil bereiken voor cliënten. Jan van Hoek en Andrea van Steensel (raad van bestuur) spraken in de ‘Jij-maakt-meer-mogelijk-tour’ tijdens 60 bijeenkomsten met 1349 medewerkers over diverse thema’s uit deze strategische agenda. Het liet hen zien wat goed loopt en behouden moet blijven, maar ook wat beter kan. En dat inspireert bij de uitvoering van de thema’s. Een update van vijf punten uit de agenda.

1. SAMENWERKING MET OUDERS/ WETTELIJK VERTEGEN­WOORDIGERS Wat is er gebeurd?

Jan van Hoek: “In de praktijk houden de medewerkers contact met cliënten en wettelijk vertegenwoordigers. We hebben het afgelopen halfjaar zestig medewerkers­bijeenkomsten gehouden. Daar bespraken we wat er door het Manifest is veranderd. Ik vond het mooi om te horen dat medewerkers aangaven dat hun relatie met de cliënt en zijn wettelijk vertegenwoordigers echt is veranderd.”

Waar staan we?

“De relatie is gelijkwaardiger geworden en medewerkers spreken meer met cliënten én wettelijk vertegen­woordigers over wensen en toekomst­plannen. Dat horen we ook van wettelijk vertegenwoordigers.”

Tevreden en hoe verder?

De tien punten van de strategische agenda voor 2019-2021: 1. Cliëntenmix

“We zijn trots op deze verandering en willen die verder

2. Huisvesting

stimuleren. Daarvoor willen we voorstellingen van het

3. Samenwerken met cliënten en hun ouders/

toneelstuk ‘Lastige ouders’ boeken, en teams hiervoor samen

wettelijke vertegenwoordigers

met hun wettelijk vertegenwoordigers uitnodigen. Eén van de

4. Samenwerken met andere professionele organisaties

acteurs is zelf moeder van een kind met een verstandelijke

5. Zelforganisatie

beperking. Zo’n voorstelling kan ons nog beter laten invoelen

6. Onze medewerkers

wat het met ouders doet om een kind met een verstandelijke

7. Persoonlijk leiderschap

beperking te hebben en de zorg te moeten delen.

8. Onze cultuur 9. Onze positionering

Daarnaast geven we met de cliëntenraad de nieuwe Wet medezeggenschap vorm. Dat willen we echt samen doen.”

22

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

10. Ontwikkeling van onze (Zorg/Services) bedrijven

2. ONZE MEDEWERKERS

3. WACHTLIJSTBEHEER

Wat is er gebeurd?

Wat is er gebeurd?

Andrea van Steensel: “We willen

Jan van Hoek: “We hadden onvoldoende

medewerkers behouden en binnenhalen. Tijdens de ‘Jij-maakt-

zicht op waar plaatsen vrij kwamen, wie daar goed zou passen

meer-mogelijk-tour’ vroegen we aan medewerkers wat hen

en hoe we cliënten efficiënt konden doorplaatsen. En we

helpt om plezier in hun werk te houden.

konden cliënten op de wachtlijst geen duidelijkheid geven over wanneer er plaats zou zijn. Een projectgroep heeft

De rode draad die uit de verslagen van de bijeenkomsten naar

onderzocht hoe we het hele systeem van aanmelding tot

voren kwam, hebben we in september gebruikt om

plaatsing kunnen verbeteren en hoe we meer grip op dat

verbeterplannen op te stellen. Voor de volwassenenzorg zijn

proces kunnen krijgen. We hebben de data geanalyseerd en

stabiele teams bijvoorbeeld belangrijk en bij Kind & Jeugd

de sturing verbeterd. Zo is nu duidelijk wie verantwoordelijk is

willen medewerkers meer contact met hun manager."

voor een lege plek, wie beslist over plaatsing en binnen welke termijn dat moet. De directeuren worden hier ook mede

Waar staan we?

verantwoordelijk voor en ik ga mij zelf bemoeien met de

"Op het gebied van werving gebeurt veel. We bieden geschikte

doorstroming in het algemeen.”

sollicitanten actief aan andere locaties aan, zodat we hen niet kwijtraken. En er zijn twee regionale centrales ingericht voor

Waar staan we?

flexibele krachten. Daarnaast zijn met succes zij-instromers

“We gaan het wachtlijstbeleid en de nieuwe aanpak het

geworven. Voor medewerkers zijn het afgelopen halfjaar

komende halfjaar invoeren. Dat moet volgend jaar tot

allerlei e-learnmodules aangeboden.”

concrete verbeteringen leiden. Dat gaan we natuurlijk ook monitoren.

Voor de flexibele schil hebben we binnen enkele weken 71 kandidaten gevonden. En we hebben al meer zij-instromers

Mijn ambitie is dat de wachtlijst gehalveerd wordt en dat

dan beschikbare leerplekken. Natuurlijk vraagt een leerplek

aangemelde cliënten binnen een halfjaar weten wat ze van

extra inzet van teams, maar het is wel een oplossing voor de

Ipse de Bruggen kunnen verwachten.”

lange termijn.”

Tevreden en hoe verder?

Tevreden en hoe verder?

“Ik ben pas tevreden als het beleid resultaat heeft en we

“Ik ben tevreden dat zoveel medewerkers ons hebben verteld

cliënten op de wachtlijst op tijd duidelijkheid geven over hun

wat ze nodig hebben. Dankzij hun verhalen kunnen we nog

perspectief. En zij niet meer onnodig lang hoeven wachten.

beter aan overheden en zorgkantoren vertellen wat nodig is

Met een goed inzicht in de wachtlijst kunnen we gerichter met

en kunnen we binnen onze eigen organisatie gericht

de zorgkantoren bespreken welke uitbreiding we in welke

verbeteren. Verder valt er nog van alles te wensen.

regio nodig hebben. Dan kunnen we de zorgbehoefte beter

Bijvoorbeeld dat niemand meer weg wil voor een andere

onderbouwen en hopelijk tot oplossingen komen.”

baan, dat we medewerkers aantrekken voor moeilijk vervulbare vacatures én dat er meer geld beschikbaar komt voor salarissen.”

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

23

4. ZELFORGANISATIE

5. SAMENWERKINGS­PARTNERS

Wat is er gebeurd?

Wat is er gebeurd?

Andrea van Steensel: “In de strategische

Jan van Hoek: “Vooruitlopend op ons nieuwe

agenda staat dat we zelforganisatie gaan evalueren. Hierover

kennisbeleid hebben we afspraken gemaakt met Erasmus

voerden we gesprekken met rolhouders (begeleiders met

Universiteit Rotterdam en Universiteit Leiden over een nieuwe

extra teamtaken). En in de 'Jij-maakt-meer-mogelijk'

fase in onze onderzoeks­programma’s. Zo willen we met

bijeenkomsten vertelden medewerkers hun ervaringen met

GOUD onderzoeken of en hoe we invloed kunnen hebben op

zelforganisatie. Met die uitkomsten ging een breed

de kwetsbaarheid die met de leeftijd snel toeneemt.

ontwerpteam aan de slag. We willen houden wat goed werkt en aanpassen wat een last is. Daarmee gaan teams op zoek

Voor Kind & Jeugd werken we structureel samen met Youz

naar de beste vorm van zelforganisatie voor hun team, in de

(jeugdpsychiatrie) en Jeugdformaat (jeugdzorg) en voor de

wetenschap dat het een middel is, geen doel op zich.”

volwassenenzorg (SGLVG) bereiden we intensievere samenwerking voor met Fivoor (forensische psychiatrie).”

Waar staan we?

“Het ontwerpteam maakte met alle input verschillende

Waar staan we?

vormen van zelforganisatie. De ene vorm sluit bijvoorbeeld

“Met Youz en Jeugdformaat hebben we in Den Haag

aan bij wonen en verblijf, terwijl een andere vorm past bij een

ambulante teams ingericht: zij bieden zorg thuis of in de

ambulant team. Tijdens de bijeenkomsten gaven teams aan

omgeving van de cliënt. Door in de gezinnen elkaars

dat zij het nodig hebben te weten wanneer zij het goed doen,

deskundigheid te benutten, kunnen we meer ambulant

en te weten dat ze niet alles hoeven te doen. Met deze

oplossen en opnames voorkomen. Samen willen we de hele

inzichten heeft het ontwerpteam een tool ontwikkeld,

Jeugdzorgketen ontwikkelen, zodat diensten naadloos op

waarmee teams uitkomen bij de vorm van zelforganisatie die

elkaar aansluiten. Een kind krijgt dan zorg die op dat moment

het beste bij hen past.

nodig is, zonder dat hij opnieuw hoeft te beginnen bij een andere zorgorganisatie.

Het ontwerpteam onderzocht ook de teamrollen, omdat teams ervoeren dat er veel werk naar hen toekwam dat niks te

Met Fivoor werken we al samen in de Borg (een expertisec­

maken had met cliëntenzorg. De herschreven rollen staan

entrum op het gebied van de behandeling van mensen met

dichter bij het cliëntenwerk. En met de tool kijken teams ook

een lichte verstandelijke beperking en ernstige gedrags- en/

wat ze zelf doen of liever organiseren met de manager of

of psychiatrische problemen, red.). We hebben plannen om

Services.”

samen ambulante en klinische forensische zorg in Zeeland en Noord-Holland te ontwikkelen, zodat we deze doelgroep ook

Tevreden en hoe verder?

daar kunnen begeleiden.”

“We toetsen de inzichten en de tool dit najaar bij vijftien teams. Als dat goed uitpakt, kunnen alle teams hiermee vanaf

Tevreden en hoe verder?

2020 aan de slag. Ik ben tot nu reuze tevreden met de tool.

“Zeker. Er gebeurt veel. We willen deze plannen goed

Een paar teams hebben hem al uitgeprobeerd en zijn erg

vormgeven voordat we andere samenwerkingen aangaan.

enthousiast.”

En het nieuwe psychiatrisch centrum van Ipse de Bruggen en Parnassia in Nootdorp vraagt ook nog aandacht.”

24

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

Altijd meer mogelijk

“ Je merkte wel dat ze een beetje nerveus was” “Via de Centrale Cliëntenraad ben

waar zij minder goed in is. En ik

De drie betrokken cliënten ­

ik gevraagd of ik mee wilde werken

vroeg haar of de cliënt centraal

(waar­onder Björn) waren het

aan de sollicitatieprocedure voor

staat, waarop zij zei: “De cliënt staat

unaniem met elkaar eens: Louise

een nieuwe directeur. En dat wilde

niet alleen centraal, de cliënt staat

Voorhorst is per 1 september in dienst

ik wel. Samen met twee andere

aan het roer.” Je merkte wel dat ze

als directeur Volwassenenzorg. Zij

cliënten, een begeleider en de

een beetje nerveus was, maar ze

volgt hiermee Marcel Schellart op.

voorzitter van de CCR heb ik het

heeft overal antwoord op gegeven.

gesprek voorbereid. Het viel mij en

Ik vond het leuk om hier aan mee te

ons op dat Louise alleen maar goede

werken, je wilt toch weten wie het is

dingen op haar cv had gezet, dus

en wat zij voor jou in petto heeft.” –

ik heb haar gevraagd naar dingen

Björn Kaayman.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

25

Innovatie

Begeleiders Ilonka Loeven en Linda Fransen zoeken naar aanwijzingen.

Ipse de Bruggen test ­‘dodelijk saai’ onderwerp als de AVG-wetgeving met break-in-room Hoe kun je een ‘dodelijk saai’ onderwerp als de AVG-wetgeving op een leuke manier met je medewerkers bespreken? David Rijvers van Ipse de Bruggen bedacht de break-in-room.

"De informatie blijft op deze manier veel beter hangen."

26

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

"Je hangt je huissleutel ook niet aan de voordeur, dus waarom zou je een wachtwoord op een post-it aan je laptop plakken?"

Marc Been, privacy-officer

M

edewerkers van Ipse

Daar krijgen ze een filmpje te zien

van de klus in de kelder volgt dan ook

de Bruggen komen met

waarin bestuurder Jan van Hoek

een nagesprek met security- en een

veel privacygevoelige

wat vertelt. Vervolgens wordt de

privacy-officer van Ipse de Bruggen.

informatie in aanraking.

organisatie 'gehackt' en begint het

"Het gaat er niet om dat medewerkers

Persoonlijke gegevens van cliënten

spel. In een donkere kelder moeten

na afloop exact de letters van de

zoals burgerservicenummers (BSN)

de spelers inbreken in een kamer.

wet kennen", zegt David. "Wel dat

of informatie uit medische dossiers

Eenmaal binnen is het de bedoeling

ze nadenken hoe ze omgaan met

bijvoorbeeld.

in te loggen op de computer.

het delen van hun wachtwoord, met

Sinds de invoering van de nieuwe

Het wachtwoord is vrij gemakkelijk

AVG-wetgeving (mei 2018) zijn

te vinden (maar dat verklappen

organisaties als Ipse de Bruggen volop

we natuurlijk niet). Dat moet een

Speelse manier

bezig met hoe ze deze gegevens goed

eyeopener zijn voor de deelnemers.

De break-in-room is populair

kunnen beveiligen en beschermen.

"Zo zou je bij ons ook een wachtwoord

onder medewerkers en ook andere

"Maar hoe krijg je nu zo'n onderwerp

kunnen vinden", reageert Ilonka Loeven.

instellingen hebben interesse. In

printen en of er toestemming moet zijn om cliënten op de foto te zetten."

september organiseerde Ipse de

levend en sprekend", zegt David.

"Medewerkers volgen wel lezingen,

Zij werkt bij Ipse de Bruggen in

Bruggen een congres en konden ook

maar ik wilde iets praktisch. Iets dat

Nieuwveen en is met haar collega

buitenstaanders het spel spelen.

ook blijft hangen."

Linda Fransen naar de Hooge Burch

"AVG is nou eenmaal geen sexy

gekomen om mee te doen aan de

onderwerp", zegt digicoach Jordi van

Hij kwam op het idee van een

break-in-room. "Leuk hoor, je wordt op

der Windt. "Nu kunnen we het op een

escape room, in het ondergrondse

deze manier wel bewust gemaakt."

leuke en speelse manier aanpakken.

Dit blijft beter hangen."

gangenstelsel dat nog altijd deels aanwezig is op landgoed Hooge

Gevoelige informatie

Burch in Zwammerdam. Maar mensen

Een volgende valkuil: de deelnemers

En natuurlijk, net als bij een escape

opsluiten in een ondergrondse kelder,

moeten een BSN opzoeken op een van

room worden de deelnemers ook een

dat ging wat ver. Zo ontstond uiteindelijk

de vele printjes in een andere ruimte.

beetje in de maling genomen. "Denk

de break-in-room. Een ruimte waar

Maar als ze weggaan, sluiten ze de

logisch na als het over privacy gaat",

medewerkers in moeten breken, terwijl

computer dan op de juiste manier af?

reageert privacy-officer Marc Been.

ze ondertussen getoetst worden op hun

"Bij ons blijft er meestal één iemand

"Je hangt je huissleutel ook niet aan

kennis van de privacywetgeving.

achter", vertelt Fransen. Of wat doe je

de voordeur, dus waarom zou je een

als printerinstellingen veranderd zijn

wachtwoord op een post-it aan je

Wachtwoord

en je printjes, met gevoelige informatie,

laptop plakken?"

Vooraf moeten deelnemers zich

uit een andere printer komen?

aanmelden én al daar zitten de eerste strikvragen verstopt. Vervolgens

Het zijn onderwerpen waar Ipse de

Dit artikel van journaliste Annemiek

worden ze in groepjes naar de kelder

Bruggen haar medewerkers over na

Brandriet verscheen eerder in het

onder gebouw De Haven geleid.

wil laten denken. Na het voltooien

Algemeen Dagblad, editie Groene Hart.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

27

De wereld van

Het zit in de familie Moeder Alice, vader André en hun dochter Fleur van der Voort werken alle drie bij Ipse de Bruggen. En dat is niet ongewoon. Zij zijn één van vele families waarvan meerdere gezinsleden cliënten van Ipse de Bruggen ondersteunen. Alice, André en Fleur vertellen.

Even voorstellen…

landgoed bijvoorbeeld. Werken in de

André: “Ik kwam een vacature in de

Alice: “Ik ben 36 jaar geleden

(gehandicapten)zorg is mij dus met de

krant tegen en daar heb ik toen op

begonnen met mijn stage bij Ipse

paplepel ingegoten.”

gesolliciteerd. In eerste instantie

de Bruggen. Inmiddels heb ik

niet per se een directe keuze voor de

verschillende functies als begeleider

Alice: “Mijn zus is vijf jaar ouder en toen

zorg, maar als je dan met cliënten

gehad en ben ik nu werkzaam als

zij begon met werken, ging ik wel eens

mag werken is dat toch wel heel

persoonlijk begeleider op sociowoning

mee om te helpen. Op die manier leerde

fijn. We hebben niet voor niets twee

Roggeveld in Nieuwveen.”

ik de gehandicaptenzorg kennen. Dat

bezoekvrienden. Voorheen kwamen

wilde ik ook! Toen ik eenmaal bij Ipse

ze bij ons thuis, maar doordat ze beide

André: “Alice en ik waren net getrouwd

de Bruggen werkte en André en ik

al wat op leeftijd zijn gaat dat nu

toen ik bij Ipse de Bruggen ging

kinderen kregen, nam ik hen wel eens

niet meer zo makkelijk. Dan gaan we

werken. Dat is nu zo’n 33 jaar geleden.

mee naar het landgoed. En zo is Fleur

gewoon op bezoek bij hen."

Ik werk bij de afdeling Transport als

‘blijven plakken’.”

Nieuwveen en sinds een aantal jaar in

Fleur: “Het is elke dag anders. Het

In hoeverre is de zorg door de jaren heen veranderd?

Zwammerdam werkzaam. Veel mensen

is een veelzijdig beroep. Natuurlijk

André: “Wij krijgen op het landgoed

kennen mij wel door alle pakketjes die

ben je er in de eerste plaats voor de

in Zwammerdam zo’n 200 tot 300

worden afgeleverd en opgehaald.”

cliënten, maar je hebt ook gesprekken

pakketten per week binnen. Een deel

met ouders, vrijwilligers, collega’s etc.

is voor de zorg (luiers, sondevoeding

Fleur: “Ik werk er inmiddels alweer acht

Allemaal met het doel om het voor de

etc.) en een groot gedeelte wordt door

jaar! Ook als persoonlijk begeleider, op

cliënt zo goed als mogelijk te regelen.”

cliënten - al dan niet via begeleiders -

logistiek medewerker. Ooit begonnen in

zelf besteld, via de welbekende online

Berk 4 in Nieuwveen.”

28

Alice: “Ik heb een aantal jaar op

shops. Dat was jaren geleden natuurlijk

Alice: “De meeste cliënten en

een groep cliënten met een laag

niet zo. En nu krijg je zelfs berichten als

medewerkers in Nieuwveen weten ook

ontwikkelingsniveau gewerkt. Dat

het pakket onderweg is, afgeleverd is

dat André en ik bij elkaar horen. Het

was uitdagend en interessant, maar

etc. Er hangen dus regelmatig cliënten

grappige is, ik werd nog wel eens de-

ook pittig. Ik wilde uiteindelijk toch

aan de lijn die mij vertellen dat hun

vrouw-van-de-man-van-het-magazijn

graag een groep ondersteunen die

pakket is geleverd en dat ze het willen

genoemd.”

wat rustiger was en ben toen met

hebben. Al heb ik de laatste jaren wel

cliënten met hoog niveau gaan werken.

minder contact met cliënten. Dat komt

Waarom hebben jullie voor de zorg gekozen?

Maar ja, bij cliënten met een hoog

doordat de afdeling Transport anders

niveau is er veel meer interactie, er

is ingericht. Waar ik eerst onder andere

Fleur: “Ik kom al van kleins af aan

zijn weerwoorden etc. Dus anders is

zelf pakketten bij de woningen bracht,

bij Ipse de Bruggen, ik ben er bij

het zeker, maar makkelijker zeker niet.

worden de pakketten nu door iemand

wijze van spreken opgegroeid.

Het is mooi om voor deze doelgroepen

anders afgeleverd.”

Regelmatig ging ik met mijn moeder

te werken, welke zorg zij ook nodig

mee naar een evenement op het

hebben.”

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Voorjaar Najaar 2019 2019

Alice: “De zorg zelf is ook veranderd.

zich in kan vinden. Waar ouders jaren

samen aan een goed leven voor de

We doen het werk nu met minder

geleden alle zorg uit handen gaven,

cliënt.”

begeleiders dan een aantal jaar

willen zij nu graag inspraak hebben in

geleden. Dat is soms lastig, maar

de zorg voor hun zoon of dochter. En

Als afsluiter…

het brengt ook weer nieuwe, mooie

die betrokkenheid is erg fijn.”

Alice: “We zijn niet het enige gezin waarvan een deel bij Ipse de Bruggen

dingen. Zo is de invloed van ouders nu veel belangrijker dan voorheen.

Fleur: “Nieuwe cliënten weten ook

werkt. Ik vind het altijd erg leuk

We gaan graag met elkaar in gesprek

dat zij en hun naasten meer inspraak

om te zien dat die passie voor de

om te bespreken hoe we het leven

en rechten hebben. Begeleiders en

gehandicaptenzorg wordt doorgegeven.

van de cliënt zo leuk mogelijk kunnen

wettelijke vertegenwoordigers werken

Er zijn genoeg doorgroeimogelijkheden,

inrichten, op een manier waar iedereen

meer – in de zogeheten driehoek -

saai wordt het nooit!”

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

29

In de praktijk

Nieuwe Wet zorg en dwang wil onvrijwillige zorg ­indammen Op 1 januari 2020 wordt de nieuwe Wet zorg en dwang (Wzd) ingevoerd. Deze vervangt voor cliënten de Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Het uitgangs­ punt van de nieuwe wet is ‘Nee, tenzij …’ met als doel minder onvrijwillige zorg. Wat verandert hierdoor voor cliënten en medewerkers van Ipse de Bruggen? En hoe helpt de Wet ons om het nog beter te doen? Een interview met Ilse van Esch, directeur Zorg, over de nieuwe wet.

Wat verandert er voor cliënten?

“De nieuwe wet geldt voor alle

Mag onvrijwillige zorg straks helemaal niet meer?

cliënten met een indicatie voor de

“Je mag alleen onvrijwillige zorg

Wet langdurige zorg (Wlz). En voor

toepassen om een ernstig nadeel voor

cliënten waarvan de arts aangeeft

de cliënt te voorkomen of te beperken.

dat bescherming nodig is om ‘ernstig

Je voorkomt zo dat hij een groot

nadeel’ te voorkomen. Door deze

risico loopt of dat voor anderen is. Je

brede inzet geldt de Wet ook voor

verbiedt bijvoorbeeld drugsgebruik,

Wat is onvrijwillige zorg?

mensen die vrijwillig zijn opgenomen

omdat dat bij een cliënt kan leiden

“Onvrijwillige zorg is zorg waar­mee

of bijvoorbeeld thuis wonen en

tot verslaving. Een ernstig nadeel is

de cliënt of zijn wettelijk vertegen­

onvrijwillige zorg krijgen.

ruimer dan een direct gevaar voor jezelf

woordiger niet instemt maar die toch

of de omgeving. De nieuwe wet biedt

noodzakelijk is om ‘ernstig nadeel’

Een andere belangrijke verandering is dat

dus wat meer ruimte om de cliënt te

te voorkomen. Met onvrijwillige zorg

onvrijwillige zorg ruimer wordt opgevat.

beschermen voor risico’s, die hij vanuit

beperken we het leven van de cliënt

De Wet onderscheidt negen soorten zorg

zijn beperking loopt.”

om hem te beschermen.”

die zorgverleners onder voorwaarden

Wat houdt deze wet in het kort in?

van de cliënt (zie kader). Dat betekent

Wat verandert er in de dagelijkse praktijk straks?

“De Wet zorg en dwang regelt de rechten

bijvoorbeeld dat we bij een cliënt met

We passen deze beperkingen en

van mensen met een verstandelijke

weinig remmingen of bij gebruik van

allerlei regels nu ook al toe, als dat

beperking en mensen met een psycho­

bepaalde medicijnen, alcoholgebruik

nodig is om de cliënt of de omgeving

geriatrische aandoening als dementie,

of rookmomenten kunnen beperken.

te beschermen. Wat verandert, is dat

die onvrijwillige zorg krijgen. De Wet

Of dat je bij een cliënt die zelfstandig

we straks voor deze beperkingen een

regelt ook de onvrijwillige opname.”

woont in bepaalde situaties onder dwang

stappenplan moeten volgen. Zo worden

medicatie kunt toedienen.”

we ons nog bewuster van welke

mogen toepassen, ondanks verzet

30

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

beperkingen we cliënten opleggen,

Wanneer het niet lukt om de onvrijwillige

waarom we dit doen, of er een mildere

zorg binnen drie maanden af te

vorm mogelijk is en wat het voor hen

bouwen, kijkt een andere deskundige

betekent. Een cliënt kan zich tegen

van Ipse de Bruggen van buiten

verplicht douchen of camerabewaking

het team mee of er mildere vormen

verzetten, terwijl hij het misschien

van bescherming zijn. Wordt de

niet erg vindt dat zijn kamer ’s nachts

onvrijwillige zorg na zes maanden

op slot gaat. Met alle vormen van

nog toegepast, dan vragen we een

onvrijwillige zorg willen wij zorgvuldig

deskundige buiten Ipse de Bruggen

omgaan.”

(een AVG-arts, GZ-psycholoog, orthopedagoog-generalist of ­­

Het stappenplan vormt het hart van de Wet. Wat houdt dit in het kort in?

“De Wet verplicht dat we een stappen­

Onvrijwillige zorg

plan volgen bij onvrijwillige zorg.

Het stappenplan bestaat uit een

Het aantal categorieën onvrijwillige zorg dat onder de nieuwe wet valt,

aantal vaste overlegmomenten met

is uitgebreid van vijf naar negen. Nieuw is onder andere onderzoek aan

in- en externe deskundigen. Een aantal

kleding en lichaam, en van de kamer. Dit zijn de negen categorieën:

situaties is zo ingrijpend dat we het stappenplan ook moeten volgen, wanneer de cliënt en de

• toedienen van vocht, voeding en medicatie en doen van medische controles, andere medische handelingen en overige therapie;

wettelijk vertegenwoordiger zich

• beperken bewegingsvrijheid (o.a. fixatie);

niet verzetten. Denk aan fixatie of

• insluiting (o.a. afzondering en separatie);

afzondering.

• uitoefenen van toezicht;

Als we onvrijwillige zorg willen

• onderzoek aan kleding en lichaam;

toepassen om een cliënt te

• onderzoek van woning of kamer van de cliënt op bijvoorbeeld alcohol

beschermen, moeten we daarover afspraken maken in het zorgplan.

De gedragskundige is hiervoor verantwoordelijk. Deze bespreekt dit in een multidisciplinair team, waarin in ieder geval ook de persoonlijk

en drugs en gevaarlijke voorwerpen; • controle op gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen (urinetest, blaastest, speekseltest); • vrijheidsbeperkingen om het eigen leven in te richten zoals voor gebruik van mobiel en computer; • beperken van recht op bezoek.

begeleider zit.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

31

verpleeg­kundige) om mee te denken hoe het anders kan. Wanneer de uitkomst is dat de onvrijwillige zorg nog steeds nodig is om ernstig nadeel te voorkomen, evalueren we dit elke zes maanden in het multidisciplinair overleg met de frisse blik van buiten het team.”

“ Het is goed om steeds kritisch te kijken of onvrijwillige zorg echt nodig is en of het prettiger kan voor de cliënt. Dat vraagt telkens weer maatwerk.”

Hoe groot is deze verandering?

“De huidige geldende dwang­behande­

zorg echt nodig is en of het prettiger

naar dingen als verplicht douchen,

lingen als fixaties, afzonderingen en

kan voor de cliënt. Dat vraagt telkens

cameragebruik of het verbod op een

medicatie evalueren we al elke drie

weer maatwerk.

dagelijks biertje. Soms ervaren cliënten

maanden. Maar het stappenplan

juist dit als de ergste beperking van

geldt straks voor meer vormen van

Als mensen zich verzetten tegen de

onvrijwillige zorg. Het is goed om

zorg, willen we kritisch blijven kijken.

steeds kritisch te kijken of onvrijwillige

Het is goed dat we daarbij ook kijken

hun autonomie.

Uit de praktijk* Fedde is 42 jaar en woont bij Ipse de Bruggen. Als het

Fedde het minst benadeelde en welke risico’s daaraan

voor Fedde niet duidelijk is wat er van hem wordt

waren verbonden. En zo werd besloten om een deur­

verwacht, raakt hij in paniek. Fedde wordt dan boos

verklikker op de deur van de snoezelruimte te zeten.

en kan fysiek heftig reageren. Of hij loopt weg.

Dit geeft Fedde de mogelijkheid om zelfstandig uit de ruimte weg te gaan en tegelijkertijd wordt zo de

Fedde snoezelt graag op de woning, het helpt hem

groepsbegeleiding geïnformeerd.

ontspannen. Uit veiligheid voor zijn medebewoners snoezelde hij in zijn eentje. Daarnaast ging de deur van

Deze situatie wordt nu drie maanden uitgeprobeerd

de snoezelruimte op slot om te voorkomen dat Fedde weg

en daarna geëvalueerd. Mocht de deurverklikker niet

zou lopen. Op een gegeven moment merkte het team

afdoende zijn, kan overwogen worden om een GPS

begeleiders dat Fedde het snoezelen niet meer prettig

tracker voor Fedde aan te schaffen.

vond; hij rammelde aan de deur en schreeuwde veel. Het snoezelen bezorgde Fedde dus niet langer ontspanning

Het zoeken naar alternatieven die de cliënt het minst

maar onrust.

benadelen en het bewust én zo kort mogelijk inzetten van onvrijwillige zorg is de beweging die de nieuwe

Samen met de familie van Fedde, de persoonlijk

Wet zorg en dwang wil bevorderen. Het volgen van het

begeleider en de zorgmanager besprak de gedrags­

Wzd stappenplan is een goede aanvulling op de huidige

kundige waar de spanningsopbouw vandaan kwam.

werkwijze als het gaat om het terugdringen van

Al snel werd duidelijk dat het niet om de snoezel­activiteit

vrijheidsbeperkende maatregelen.

ging, maar om het sluiten van de deur.

Dit was in dit geval de onvrijwillige zorg.

Gezamenlijk zijn betrokkenen op zoek gegaan naar alternatieven. Ze bekeken hierbij welk alternatief

32

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

* Deze casus is gebaseerd op praktijksituaties, de namen van de personen zijn gefingeerd.

van welke onvrijwillige zorg die we

Wie bepaalt wat bij onvrijwillige zorg?

toepassen en hoe beperkend dat is voor

“Ook dat staat in het stappenplan.

die cliënt. Soms blijven we onbewust

De zorgverantwoordelijke, bij Ipse de

maatregelen nemen die niet meer

Bruggen is dat de gedragsdeskundige,

Kijk voor meer info over de Wet zorg en dwang op:

nodig zijn of waarvan de gevolgen niet

is verantwoordelijk voor het stappen­

• www.dwangindezorg.nl/wzd

opwegen tegen het risico. Het mooie is

plan. Daarnaast zijn de persoonlijk

• www.ipsedebruggen.nl

dat we zo blijven evalueren. Voor je het

begeleider en, in bepaalde situaties,

weet, blijven deuren gesloten …

de arts betrokken. Afhankelijk van

Het stappenplan houdt ons bij de les.”

de praktijksituatie schakelt de

NB: Nog niet alles over de Wet zorg en

gedrags­deskundige bij de evaluatie

dwang staat al helemaal vast; het interview

een andere deskundige in, zoals

vond plaats in de zomer van 2019.

Het stappenplan houdt ons bewust

“Voor je het weet blijven deuren gesloten. Het stappenplan houdt ons bij de les.”

een logopedist, ergotherapeut of fysiotherapeut. Vanzelfsprekend zijn hierbij ook de cliënt en/of de wettelijk vertegenwoordiger betrokken.

Een Wzd-functionaris is eind­verant­ woordelijk. De gedragsdeskundige (zorgverantwoordelijke) moet een zorgplan met onvrijwillige zorg altijd aan de Wzd-functionaris voorleggen.

Zie je ook nadelen?

Op dit moment ligt deze taak bij onze

“Het kan lastig zijn omdat er vanaf

BOPZ artsen.”

2020 meer onder onvrijwillige zorg

is of we dat voor elke situatie altijd

Ipse de Bruggen werkt al in de geest van de Wet zorg en dwang.

Hoe gaan we daarmee door?

zo ‘zwaar’ moeten doen. Moet dat

“Volgend jaar is nog een overgangsjaar,

bijvoorbeeld ook voor een bedhekje

maar we gaan proactief met de

bij een cliënt die anders uit bed valt of

invoering aan de slag. Zo hebben we

voor elk gesloten kastje? Het komende

al collega-organisaties benaderd

jaar is een overgangsjaar. Dan gaan

om over samenwerking in gesprek

we kijken hoe we het stappenplan

te gaan. Daarop krijgen we positieve

praktisch vorm kunnen geven voor elke

reacties. In 2019 starten we met een

situatie. Het moet een hulpmiddel zijn

opleiding over de nieuwe wet voor

en geen ballast.”

gedragsdeskundigen en artsen.

en dus onder het stappenplan valt.

Evalueren is goed, maar de vraag

In 2020 volgen trainingen voor onder andere de persoonlijk begeleiders.”

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

33

Maatjes

“Ik kom met een glimlach, maar ga met een nog grotere glimlach weg” Ipse de Bruggen kent ruim 2000 vrijwilligers die samen met cliënten koffiedrinken, een spelletje doen óf bijvoorbeeld paardrijles geven. Vrijwilliger Angelina Boere vertelt over hoe zij Wilma Fransen eens per twee weken een bijzondere middag bezorgt.

“Ik dacht: ik help één keer mee, maar

Wilma helpt vaak met het poetsen van

Mijn vrijwilligerswerk brengt mij zoveel;

niet voor vast. Want toen mijn buur­

het paard of haalt met mij de paarden

het geeft zoveel voldoening. Ik kom met

vrouw vroeg of ik net als zij op de

van het land. Zelf zit ze in een klitten­

een glimlach, maar ga met een nog

manege wilde meehelpen, had ik het

bandzadel op het paard. Dan hoeven

grotere glimlach weg.”

heel druk. Maar ik ben nooit meer

haar voeten niet in de steunen en kan

weggegaan, en nu help ik alweer negen

ze lekker meebewegen met het paard.

jaar met veel plezier bewoners als

Echt spannend heeft Wilma het paard­

Manege ‘De Tijd’ zoekt meer vrijwilligers

Wilma met paardrijden.

rijden nooit gevonden. Ze gooit zo haar

als Angelina! Mail voor informatie naar

been over het paard en ze zit al!

Dianne.Bos@ipsedebruggen.nl

Ik haal de paarden eerst van het land, borstel ze en zadel ze op. Als we een ritje maken, loop ik naast het paard.

Een andere vrijwilliger loopt naast de cliënt. In het begin zijn cliënten vaak gespannen. Maar na hooguit vijf minuten zie je de benen en het lichaam ontspannen en verschijnt er een glimlach op het gezicht. Sommigen zingen zachtjes in zichzelf.

Wilma ken ik al vanaf mijn eerste dag op de manege. Ze werkt op de kinder­ boerderij naast de manege. Als ze komt aanlopen voor haar paardrijles, begint ze gelijk enthousiast te kletsen. En iedereen krijgt een knuffel. Maar ze kan ook goed aangeven als ze niet zo lekker in haar vel zit, of last van haar been heeft. Dan houd ik daar rekening mee en doen we het rustig aan.

34

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

Altijd meer mogelijk

" Echt een droom die uitkwam"

“Ik heb altijd op groepswoningen in Delft gewoond, maar eigenlijk wilde ik meer vrijheid en zelfstandiger wonen.

Al voordat het huisje naast de woonvoorziening aan de Gasthuislaan in Delft leeg kwam, had ik aangegeven dat ik daar graag wilde wonen. En daar woon ik nu!

Een keer per week komt een begeleider langs om te zien hoe het met mij gaat. En ik eet ’s avonds op de groep mee.

Ik onderhoud ook nog steeds de tuin van de Gasthuislaan.

Dat doe ik al jaren. Ik verbouw van alles: tomaten, komkommers, wortels en uien. En ook de bloementuin staat er netjes bij hè? Doe ik allemaal.

Dat ik nu op mijzelf woon, is echt een droom die uitkwam.

Ik heb er zelfs mijn 50e verjaardag kunnen vieren.”

- Arjen Tas

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

35

Samenwerking

“Als zij op die plek gelukkig is, ben ik dat ook” Als je kind 24/7 afhankelijk is van (jouw) zorg, is loslaten niet zo makkelijk. Deze ouders zetten zich in voor een passende woning, want hun kroost moet op den duur toch het huis uit.

"De woongroep wordt straks haar gezin.”

36

"Het moment van ‘uit huis gaan’, heeft

Aan het tuindershuis, waar Annemiek

Hun andere dochter Ruby (24) is

altijd al in mijn hoofd gezeten”, zegt

met haar partner woont, is een

inmiddels het huis uit. "Ik had altijd al

Annemiek Verroen uit ’s-Gravenzande.

aanbouw gemaakt om Kelly (27) een

voor ogen dat als zij het huis uit zou

"Omdat artsen geen hoge levens­

eigen plekje te geven. Vanuit haar bed

zijn, Kelly daarna zou gaan. Zij mist

verwachting van Kelly hadden heb ik

kan ze door de deuren met grote glazen

door het OFD6 syndroom het centrale

het lang voor me uitgeschoven.

ramen kijken naar haar moeder die in

deel van haar kleine hersenen en is

Uiteindelijk werd Kelly ouder, is ze een

de tuin bezig is. Aan haar slaapkamer

daardoor meervoudig gehandicapt en

eigenwijze, vrolijke dame en wist ik dat

zit een ruime badkamer met genoeg

doof. Ook heeft ze geen besef van tijd.

ik met wonen aan de slag moest.”

ruimte voor haar rolstoel.

Ik hoop dat nu haar zusje uit huis is,

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

ze straks meer besef heeft wat

"Als ze dan op een plekje is waar zij

verhuizen precies voor haar betekent.”

­gelukkig is, ben ik ook gelukkig"

Aloysiusschool

Annemieke Verroen

Kelly is, als alle plannen doorgaan, een van de nieuwe bewoners van het wooninitiatief in de oude Aloysius­ school in Monster. Annemiek zet zich

In elke woongroep een grote groeps­

Die levert het zorgpersoneel. Maar we

daarvoor in, samen met de ouders van

ruimte, waar ze veel tijd zullen door­

gaan elk jaar weer met elkaar om tafel

zeven andere toekomstige bewoners.

brengen en een gemeenschappelijke

en als bepaalde dingen niet bevallen,

Het gaat om (jong)volwassenen in de

keuken die de twee woongroepen

kunnen wij als ouders kiezen voor een

leeftijd van 17 tot en met 43 jaar die nu

verbindt. "Daarnaast krijgen de bewoners

andere zorgverlener. We vinden het

nog thuis wonen.

alle een eigen appartementje van rond

belangrijk dat de pgb’ers, de mensen

de 33 vierkante meter waar ze zich

die nu al voor onze kinderen zorgen

"Allemaal kinderen die op den duur het

kunnen terugtrekken als ze bezoek

via het persoonsgebonden budget,

huis uit moeten en wij als ouders willen

hebben.

betrokken kunnen blijven bij de zorg

graag invloed hebben op de plek waar

van onze kinderen.”

ze terecht komen. We zijn en blijven

De dochter van Zwinkels, Nienke, is

betrokken. Elke ouder heeft een taak.”

17 en zal ook een appartementje gaan

Dat de kinderen straks niet meer thuis

betrekken. "Ze heeft een stofwisselings­

wonen, zal ook flink wennen zijn voor

Annemiek had een ‘gezonde en

ziekte, zit op het speciaal onderwijs en

de ouders. "Ik kijk soms naar Kelly en

gelukkige’ zwangerschap. Pas toen

is een vrolijke meid die goed in haar vel

denk: ‘Och kind, straks ga je echt uit

Kelly geboren was en de baby niet op

zit. Helaas kan ze bijna niets meer met

huis’. Dat is best wel eens moeilijk.

temperatuur bleef, werd het syndroom

haar lijf. Sinds kort gaat ze een weekend

Maar als ze dan op een plekje is waar

ontdekt. "Het leven verandert al als je

per maand logeren en we zien hoe ze

zij gelukkig is, ben ik ook gelukkig”,

een kind krijgt, laat staan als je een

daarvan geniet. Op zo’n moment kan je

zegt Annemiek.

gehandicapt kind krijgt. Je moet dat

alleen maar uitkijken naar het moment

ervaren om te weten hoe dat voelt.

dat ze daar straks woont met haar

Zwinkels vult aan: "Straks hoeven we

Gelukkig weet je niet wat er op je

vrienden en vriendinnen.”

ook niet elke vijf minuten te denken:

pad komt.”

‘Waar is Nienke, wat doet ze nu?’

Leren kennen

De zorg wordt alleen maar zwaarder.

De zorg voor Kelly is intensief. Ze heeft

Op contactdagen van Stichting Voor

Onze kinderen worden ouder, maar wij

24/7 zorg nodig en moet keer op keer

Elkaar Met Elkaar leren de bewoners

ook. We gaan straks ervaren hoe het is

tegenslagen verduren in haar leven.

en hun ouders elkaar kennen. Ze gaan

om een keer niet op de tijd te hoeven

Zo kan ze door een dwarslaesie niet

straks huur betalen aan Wonen

letten.” Annemiek: "Dat we een keer de

meer lopen. "Ze moest steeds weer een

Wateringen en doen dat vanuit hun

deur uit kunnen zonder dat we oppas

stukje inleveren, maar probeert er toch

Wajong-uitkering. De zorg, die ze via

voor Kelly moeten regelen. Nu kunnen

iedere dag een feestje van te maken.

Ipse de Bruggen inkopen, wordt

we nooit zomaar een stap buitenhuis

Ze pakt haar wielen en gaat ervoor.”

betaald uit het pgb van elke bewoner.

doen zonder aan Kelly te denken.”

Annemiek doet samen met mede­

Een voordeel van dit ouderinitiatief is

bestuurs­lid Martin Zwinkels uit de

volgens Annemiek dat zo de zorg en

Dit artikel van journaliste Rianne de Zeeuw

doeken wat hun plannen zijn: twee

het wonen gescheiden blijven. "We

verscheen 7 juli 2019 in het Algemeen

woongroepen voor elk zes bewoners.

willen nu in zee met Ipse de Bruggen.

Dagblad, editie Westland.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

37

Het laatste woord Nee, tenzij Vrijheidsbeperkende maatregelen mogen niet worden toegepast, tenzij De kern van de nieuwe Wet zorg en dwang is 'Nee, tenzij'.

er nadeel is voor de cliënt.

Dat is een mooi streven waar ik me helemaal in kan vinden. mstoornis.

Rita, 35 jaar, heeft een matige verstandelijke beperking en autismespectru

moést doen wat er op haar Het is nog maar vijftien jaar geleden dat in haar zorgplan stond dat zij anders werd ze door ons programma stond. Als zij weigerde, kreeg ze vijf minuten bedenktijd, zo wist ze waar ze aan toe was. ‘geholpen’. Mij werd verteld die afspraak vooral te handhaven want dit verzet betekende. En dan In de praktijk betekende dit dat als zij na vijf mintuten nog weigerde, kwam voor dat wij haar met zes (!) sloegen wij alarm. Uit alle hoeken kwamen collega’s aangerend. Het ringsruimte) brachten waar zij, man vastpakten en middels volledige fixatie naar ‘Het Hok’ (de afzonde uit onbegrip, de dikke deur uit de voegen probeerde te trappen.

En hoewel ik weet dat er nog steeds situaties zijn waarin afzondering bij Rita was dit niet altijd nodig.

en fixatie niet te voorkomen zijn,

n wij al snel om haar even te Gelukkig leerden mijn collega en ik Rita steeds beter kennen en beslote programma. Sindsdien lossen vragen wat er aan de hand was waardoor ze niet verder kon met haar ns een hele ochtend. Geen vijf we het probleem gewoon even met haar op. Soms duurt dat overige dan ‘oké’. minuten; niks ‘Nee, Tenzij'. Zij zegt dan gewoon even ‘nee’. En wij zeggen “Weet je nog dat we jou vroeger in Het Hok stopten als je iets niet wilde?”, “Ja Samiertje” “Ik ben zo blij dat dat voorbij is, en jij?”

vraag ik aan Rita.

“Oh ik denk er gewoon niet meer aan.”

“Nee? Echt niet?”

“Nee daar heb ik geen tijd voor.”

Rita en ik lachen erom. Maar om te lachen is het eigenlijk niet. rechten van cliënten als Rita.

Met de huidige Wet Zorg en Dwang is er (nog) meer aandacht voor de En dat is maar goed ook. Want voor Rita was destijds de ‘tenzij’ na de

Samira Elmahi werkt op een dag­ bestedings­centrum met jongvolwassen cliënten met een verstandelijke beperking, moeilijk verstaanbaar gedrag en autisme spectrum stoornis.

38

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

‘nee’ meer op zijn plaats geweest.

Acties voor cliënten 6 juli was weer een onvergetelijke dag voor ruim 100 cliënten van ons landgoed Hooge Burch in Zwammerdam. Zij reden mee in een lange stoet van oldtimers: van ‘lelijke eendjes’ tot T-Fords en Bentleys. Het is één van de jaarlijkse tours voor cliënten die mogelijk worden gemaakt door Vrijwilligers van stichting HORNBACH­

tientallen sponsoren en vrijwilligers.

helpt en vrijwilligers van Ipse de Bruggen zorgden samen voor een ware metamorfose van de tuin van

Gasterij De Bollaarshoeve, een

Noordeinde 6-8 op ons landgoed

lunchlocatie van Ipse de Bruggen,

Craeyenburch in Nootdorp. Hier

ontving van Kringloopwinkel

wonen kinderen en jongeren met een

Het Vervolg uit Oostvoorne een

verstandelijke beperking in combinatie

De gemeente Pijnacker-Nootdorp,

donatie waarmee de cliënten

met ADHD, een vorm van autisme of

de politie, de brandweer en woning­

van De Bollaarshoeve een dagje

psychische problemen. Bij de entree is

corporatie Rondom Wonen bezorgden

uit kunnen. De Kringloopwinkel

een vrolijke plantenbak geplaatst. Ook

bewoners van zorglocatie Keijzershof

doet regelmatig een schenking

zijn er drie bakken gekomen waarin de

op 12 juni een leuke dag. Cliënten

aan goede doelen in de regio.

kinderen zelf plantjes kunnen poten. Er

mochten koffie rondbrengen in het

Dankzij een tip van één van de

is een picknicktafel bijgekomen en er is

gemeentekantoor en meelopen in

vrijwilligers, zowel werkzaam bij

voor de jongste kinderen een zandbak

de buitendienst. ’s Middags werden

Het Vervolg als De Bollaarshoeve,

geplaatst. En overal is er met kleine

zij op het terrein van de brandweer

kwam de lunchlocatie in beeld.

details gezorgd voor meer sfeer en

onthaald met een barbecue en een

kleur in de tuin.

spelletjescompetitie.

Met behulp van Stichting Protestants Steunfonds, PPG, Stichting Dutch De supportersvereniging van ADO

Welfare Fund, Sint Nicolaas Gasthuis,

Den Haag zamelde onlangs weer

Rotary Club Nieuwkoop en diverse

knuffels in voor de zieke kinderen

lokale sponsoren kon een Magic

van het Sophia Kinderziekenhuis

Carpet voor cliënten van woning

in Rotterdam. Het leverde zo’n

Ceder 1 in Nieuwveen worden

15.000 knuffels op. “Omdat niet

aangeschaft. Een Magic Carpet is een

alle knuffels naar de kinderen

interactief en verrijdbaar apparaat dat

uit het ziekenhuis kunnen,

bewegende beelden van bijvoorbeeld

wordt het restant verdeeld over

visjes, bloemen, bladeren of vlinders

locaties van Ipse de Bruggen en

projecteert. Dit kan op elk oppervlak:

Bij Albert Heijn Kouderkerk in

hospices in de regio”, aldus de

van tafel, tot bed of vloer. Cliënten

Kouderkerk aan den Rijn kunnen

supportersverenging.

kunnen de effecten van de projectie

bezoekers elke maand hun statiegeld­

beïnvloeden door erin te bewegen.

bonnetjes doneren aan een goed doel. In april ging de opbrengst naar ons kinderdienstencentrum

Stichting Vrienden van Ipse de Bruggen financiert bijzondere wensen,

Prisma in Alphen aan den Rijn. De

zoals aangepast spelmateriaal, een belevingstuin, de inrichting van een

inzamelingsactie leverde maar liefst

snoezelzwembad of een leuk evenement. Al deze extra’s helpen mensen

€266,25 op. Het geld wordt gebruikt

met een beperking om te genieten en mee te doen. Wil je ook meehelpen?

voor de aanschaf van een tovertafel

Kijk op: www.vriendenvanipsedebruggen.nl.

voor de kinderen.

DE WERELD VAN IPSE DE BRUGGEN - Najaar 2019

39

Zin in een kopje bijzonder lekkere koffie?

Heb je zin in heerlijke koffie en thee met wat lekkers of een smakelijke lunch? Heb je een feestje, vergadering of high tea? Je bent van harte welkom op onze lunchlocaties.

Zoals bij gasterij De Bollaarshoeve in Oostvoorne, waar cliĂŤnten op een prachtige plek middenin de natuur heel veel lekkers verzorgen. Vers, bereid met producten uit de regio en zoveel mogelijk duurzaam. Maar ook bij onze lunchlocaties in Den Haag, Zoetermeer, Nieuwveen, Zwammerdam en Nootdorp heten we je van harte welkom. Zien we je daar?

Kijk op https://www.ipsedebruggen.nl/over-ons/winkels-horeca voor alle locaties en adressen.