De Wereld Van - najaar 2018

Perry

en vele andere cliënten van Ipse de Bruggen

NAJAAR 2018 – IN DIT NUMMER:

Meer mogelijk maken met innovaties • Van twee kanten: begeleider én moeder van cliënt • Jongeren oefenen zelfstandig wonen bij Landal

BRIEF AAN...

INHOUD

Lieve Lily*, er niet zo’n moeite Best wel spannend om een brief aan je te schrijven. Normaal zou ik in de verleiding mee hebben. Maar nu ik weet dat er zoveel mensen meelezen, kom ik geleerd hebt? Niet te hem te schrijven zoals het hoort. Maar is dat nu niet juist wat jij mij ‘het’ dan? Ja Lily, jij gaan voor ‘hoe het hoort’ maar te gaan voor zoals ‘het is’? Wat is dat . en ik weten dat we het hier hebben over liefde. Liefde tussen medemensen Denk je dat ik naar Lily, jij bent anders en juist dat anders maakt je zo bijzonder mooi. jou in de spiegel laat een gehandicapte kijk wanneer ik je zie? Ik weet ook dat wanneer ik maar naar jezelf. kijken - eigenwijs zoals je bent - jij niet naar een gehandicapte kijkt, ben. We noemen Eigenwijze wijsheid noem ik dat. Je bent anders, net zoals ik anders t. Misschien niet jou beperkt. Zo kijk ik echter niet naar je. Ik voel mij vaak heel beperk je hart te openen. in de verstandelijke zorg maar meer in relationele zin. Jij hebt de gave te gaan.

Daarmee heb je mij geleerd mijn hart te openen en de verbinding aan ger is het mijn Mag ik nu eens iets heel verrassends zeggen, Lily? Als geestelijk verzor jij die levend in je. taak de blijde boodschap uit te dragen. Maar weet je, volgens mij draag Jij bent voor mij de blijde boodschap en je leert mij het te zijn. durf en kan ik Aan jouw hand, Lily, heb ik mezelf leren kennen. Met die zelfkennis de Liefde. Wat jij uitreiken naar anderen op hun weg en zoektocht in en naar de Leven elkaar. mij geeft, is het lef om anders te leven, want wij zijn hartgenoten van

8

14

18

22

8 Meer mogelijk maken met innovaties 14 Van twee kanten: begeleider én moeder van cliënt 18 De wereld van Perry 22 Stervens- en rouwbegeleiding

Verder in dit nummer 4 Jongeren oefenen zelfstandig wonen bij Landal 7 Voor het eerst: Mendy rijdt mee met de Kraaienrit 13 Moeder Jolien: “Na de eerst week merkte ik al verandering” 38 Het laatste woord – gedicht van cliënt

Marianne

Geestelijk verzorger Marianne Kerremans schreef deze

schrijfopdracht met elkaar in gesprek over de praktijk van

brief tijdens de Manifesttraining. In deze training gaan

het Manifest: zorg en ondersteuning vanuit de wensen en

medewerkers van Ipse de Bruggen via onder meer een

behoeften van de cliënt.

* Lily staat symbool voor alle cliënten die Marianne in haar werk ontmoet

2

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

Colofon ‘De Wereld Van’ is een uitgave van Ipse de Bruggen en verschijnt twee keer per jaar.

Tekst: Marlieske Sjouke, Rianne de Jong, Janny Terlouw, Nellie Lobbezoo en Ineke Schotman Foto’s: Sander van der Wel, Peter Franken, Tom Pilzecker, Herman Zonderland, Ad Groenendaal Marieke van der Heijden, Frank Jansen

Vormgeving: VRHL Content en Creatie Conceptontwikkeling: Maters en Hermsen Bedrijfsjournalistiek Druk: Oranje van Loon Drukkers Disclaimer: Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van Ipse de Bruggen en/of andere auteursrechthebbenden.

Ipse de Bruggen kan geen aansprakelijkheid aanvaarden door onjuistheid en onvolledigheid van de inhoud van deze uitgave.

Verzending: Wilt u ‘De Wereld Van’ voortaan niet meer ontvangen? Mail naar marketing.communicatie@ipsedebruggen.nl onder vermelding van uw naam, adres en woonplaats.

Volg Ipse de Bruggen ook op



De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

3

MOOI NIEUWS

10 jaar jong, meer dan 100 jaar ervaring

Prijs voor G ouden Prokkel cliënten, brandwee r e.a.

Staatssecretaris Tamara van Ark

eerder die maand plaatsvond

op het terrein van de brand­

Ipse de Bruggen zorgt al meer dan 100 jaar voor mensen

van S­ ociale Zaken en Werk­

tussen cliënten uit Pijnacker en

weer samen spellen te spelen

met een ­verstandelijke beperking waarvan 10 jaar onder

gelegenheid heeft in juni een

medewerkers van de brandweer,

en te BBQ’en. Voor alle deel­

de naam Ipse de Bruggen. Dat vieren wij graag met

‘Gouden Prokkel’ uitgereikt aan

gemeente Pijnacker­-Nootdorp

nemers was het een onvergetelijke

­cliënten met medewerkers, op verschillende m ­ anieren, het hele jaar door.

cliënten en medewerkers van

en woningcorporatie Rondom

dag. De brandweer maakte er

In de week van maandag 17 september wordt het echter groots aangepakt.

Ipse de Brugen. De prijs is voor

Wonen. Cliënten werden met

een mooie impressie van:

Deze hele week worden allerlei ­activiteiten georganiseerd op de verschillende

de ­inspirerende ontmoeting die

loeiende sirenes opgehaald om

buff.ly/2tD7U8m.

locaties. Zoals de ALTIJD-MEER-­MOGELIJK-TOUR, waarbij 25 activiteiten­ teams langs 100 verschillende locaties gaan om samen met de cliënten een leuke activiteit te doen. Denk aan een voetbalclinic, bellen­blazen en ­snoezelen. Allemaal afgestemd op de doelgroep.

Op je ze lf le re n wo n e n b ij La n d al Jongeren met een verstandelijke

Het hele programma, inclusief foto’s en filmpjes van deze week, vind je

­beperking kunnen in Trainhuis

terug op www.altijdmeermogelijk.nl. In de jubileumspecial bij dit magazine

­Fontein van Ipse de Bruggen in

staan bijzondere verhalen van toen en nu.

Nootdorp leren om in de t­ oekomst, met of zonder b ­ egeleiding, zo zelfstandig m ­ ogelijk te gaan wonen.

Waterbedden cliënten dankzij donaties

Om de wachtlijsten voor deze l­ocatie

Even uit de rolstoel en in een

Ook kwam er een fraai houten

aan de grote vraag naar g ­ epaste

andere houding op een warm,

frame om het waterbed heen,

zorg voor deze jongeren, nam be­

zacht waterbed. Voor de

waar knuffels en doeken aan

geleider I­rene Scheffers initiatief tot

ernstig ­meervoudig beperkte

kunnen worden g ­ ehangen.

een nieuwe locatie. Het r­ esultaat:

Ipse de Bruggen is trots op de

Op www.ipsedebruggen.nl/ over-ons/organisatie/­jaarverslag

te verkleinen en tegemoet te komen

De zorg in 2017 in cijfers, tekst en beeld

cliënten van dagactiviteiten­

Ook de overkapping buiten

een trainhuis voor kleinschalig en

zorg voor en ondersteuning

centrum Labyrint in Zwammer­

het centrum werd voorzien

­intensief t­ rainen op het terrein van

van 5454 cliënten in 2017.

kun je door het rapport

­Landal ­Reeuwijkse plassen.

Met deskundige m ­ edewerkers,

bladeren, of de belangrijkste

Zomer f es t ijn voor c liënt en Schie dam door steun Rot ar y e.a.

dam is dit nu ­mogelijk. Dankzij

­gekleurde plexiglas platen.

­donaties van de Amantia

Als klap op de vuurpijl bracht

enthousiaste vrijwilligers én

highlights en cijfers bekijken.

Een theatergroep met een

­Stichting en ondernemer Hans

de leverancier van de water­

De locatie startte als proef maar

de juiste samenwerkings­

Voor cliënten is een aparte

speciale belevingstent, een

den Bleker uit Ter Aar kon het

bedden - op de vraag van Ipse

door het succes worden de trainingen

partners maakt zij voor hen

versie van het kwaliteitsrapport

mobiele kinderboerderij, ­beauty

gemaakt. Deze vormt een

salon, opblaasbare Hollandse

dag­centrum twee waterbed­

de Bruggen of ook hij iets

in 2019 met de vaste groep voort­

meer mogelijk. In het kwaliteits­

den aanschaffen, waarvan er

­wilde toevoegen - een robot­

gezet en kijkt Ipse de Bruggen ook

rapport, dat ook als jaarverslag

basis om hierover - waar

spelen, springkussen en nog veel

of een tweede groep haalbaar is.

dient, wordt de kwaliteit

mogelijk - met cliënten in

meer. Eind mei was het feest

van zorg in 2017 beschreven.

gesprek te gaan.

voor de 85 ­cliënten van de vier

één ­muziek omzet in trillingen.

poes voor cliënten mee.

woningen en dagbesteding aan

E en ‘Ma n ife e st’ v o o r clië n te n

het Gaardenpad in Schiedam.

Wat betekent eigen regie voor een cliënt? En wat is een kernteam, en

niet mobiel en kan hierdoor niet

hoe kan het je als cliënt helpen? Dagbestedingslocatie De Ruimte in Delft

eenvoudig aan een evenement

organiseerde een ‘Manifeest’ zodat ook cliënten weten wat het manifest van

elders deelnemen. Dankzij een

Ipse de Bruggen voor hen betekent. Cliënten en medewerkers bedachten

­donatie van onder meer Rotary

wat die dag werd gegeten, hoe cliënten enthousiast konden worden

Schiedam Over de Veste, diverse

­gemaakt en welke muziek werd gedraaid. In workshops konden ­cliënten

stichtingen en fondsen én de

hun droomvakantie of droomkamer maken. Ook konden zij aan de

inzet van vrijwilligers kon een

hand van filmpjes kijken of er in een situatie sprake is van eigen regie of

heus Zomerfestijn op de locatie

juist van betutteling. En door zelf geblinddoekt een rolstoel te duwen,

worden georganiseerd. Ook

­konden cliënten ervaren hoe het is om afhankelijk te zijn en dus heel

buurtbewoners waren welkom.

Een groot deel van de cliënten is

goed naar elkaar te moeten luisteren.

4

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

5

MOOI NIEUWS

VOOR HET EERST

“Ik voelde mij net een koningin”

Ni euw bo u w H o o g e B u rc h ­f ees t el i j k v a n s t a r t !

AB C Da te o p e n v o o r a lle clië n te n

Donderdag 12 juli was het zover. De eerste paal voor de

In november 2017 startte Ipse de B ­ ruggen

nieuwbouw van Veld 1 kon worden geslagen op landgoed

als eerste gehandicaptenorganisatie met

Hooge Burch in Zwammerdam. De vier gebouwen die

een pilot voor een dating-website voor

hier komen, vervangen de woningen aan de Spoorlaan en

cliënten: ABCDate. En met succes. Tien­

Eljo en bieden uit­eindelijk plaats aan 128 cliënten. De start

duizenden berichtjes later is het platform

“Ik was gespannen en zenuwachtig toen

van de bouw is gevierd met cliënten, vertegenwoordigers,

nu voor alle cliënten van Ipse de Bruggen

ik naar de vrachtwagen toeliep. Wat

­medewerkers en andere genodigden.

open gesteld en doen ook nog eens negen

kon ik verwachten? Vorig jaar kon ik mij

andere zorgorganisaties mee. Zo wordt

niet meer opgeven voor de Kraaienrit,

de kans op een match voor liefde of een

alle plekken waren toen al bezet. Maar

vriendschap voor cliënten groter. De eerste

dit jaar kon ik wél mee.

liefdekoppels zijn dankzij ABCDate inmiddels een feit. ABCDate is door de Vereniging

Voordat we in de vrachtwagen ­stapten,

­Gehandicaptenzorg Nederland genomineerd

heb ik met de chauffeur van ‘mijn’ auto

voor de Gehandicaptenzorgprijs 2018, een

staan kletsen. Sommige chauffeurs

geldbedrag van 10.000 euro.

­hadden snoep mee, maar hij niet. Hij zei: ‘ik moet aan mijn gewicht denken’.

Nou, zei ik lachend, ik ook!

Met zoveel auto’s achter elkaar rijden leek mij heel leuk. En dat was het ook!

Zo gaaf, al die mensen langs de weg die naar ons zwaaiden. Ik voelde mij net een koningin! Ik zag veel bekenden, waaronder mijn oude buurvrouw.

Ook mijn vriend stond langs de kant.

Hij zag mij eerst niet eens toen ik ­langskwam, zo hoog zat ik in die ­vrachtwagen.

Behande l c e n t r u m Vo o r s tra a t e n P a r n a ssia b u n d e le n hun kr ac h t e n

Iemand zei “mevrouw, voor u!” en gaf mij zomaar een oranje pet aan. Die bewaar ik nu op mijn kamer. Tijdens de rit mocht ik toeteren en dat was echt

Behandelcentrum Voorstraat

6

een aantal cliënten door

het allerleukste. ‘Aan het koord trekken,

van Ipse de Bruggen, dat

­Parnassia uitbesteed aan

Mendy!’ zei de chauffeur dan.

mensen met een verstandelijke

­Behandelcentrum Voorstraat

beperking en psychiatrische

van Ipse de Bruggen in Nootdorp.

Toen we weer terug waren, hebben we

problemen onderzoekt en

In de volgende fase werken

lekker patat en ijs gegeten. De pakjes

­behandelt, en Parnassia, specialist

beide organisaties toe naar een

chocolade­melk nam ik mee naar huis,

in psychiatrie en onderdeel van

algehele samenwerking voor

die verdeel ik over de week.

de Parnassia Groep, zijn per

een totaal van 40 plaatsen, in een

1 juli een samenwerking aan­

nog te kiezen organisatievorm.

Ik ga de Kraaienrit echt niet meer

Mendy woont bij Ipse de Bruggen. In juni reed ze voor het

gegaan. Een unieke combinatie

­vergeten. De oorkonde staat op mijn

eerst mee met de jaarlijkse Kraaienrit: een lange stoet van

gelet op het beperkte landelijke

nachtkastje, ik ben er heel trots op.

­vrachtwagens, bussen en rolstoelbusjes waar ruim 200 ­cliënten

aanbod voor deze cliënten.

­Ondanks alle zenuwen en stress heb ik

aan meedoen. De rit wordt ­mogelijk gemaakt dankzij de inzet

Allereerst wordt de zorg voor

het toch maar mooi gedaan.”

van vele collega’s, vrijwilligers en sponsoren.

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

7

INNOVATIE

Meer mogelijk maken met innovaties Ipse de Bruggen gaat de komende jaren extra tijd en geld investeren in innovatie, zodat meer cliënten hier baat bij kunnen hebben. Zorgmanager Els Kraak, die hier vanuit de denktank innovatie nauw bij betrokken is, vertelt hoe innovatie het leven voor cliënten kan verbeteren. En dat het zeker niet alleen om technische hoogstandjes en robots gaat. “Het gaat om alle denkbare vernieuwingen die bijdragen aan het goede leven van cliënten.”

Lilian Smit probeert onder begeleiding van Loes Schilderink van Robot Care Systems robotrollator LEA voor het eerst uit.

Een praktijkvoorbeeld maakt direct duidelijk dat

ouders overzichtelijk in beeld krijgen wat er

innovaties ook niet per se handenvol geld hoeven

­verandert en welke stappen ze kunnen nemen.

Ondertussen zijn Els en haar collega’s zo

te kosten. Zo is er een snoezeljas in de maak voor

Deze waaier slaat binnen én buiten Ipse de

­enthousiast over innovatie dat ze ook om zich

cliënten die niet gemakkelijk naar de ­snoezelruimte

­Bruggen enorm aan. Zoiets bestond nog niet;

heen kijken wat er zoal is. Zo spotte Els samen

kunnen. Het is een zachte badjas met allerlei

ook dat is innovatie.”

met een collega op de Zorg- en ICT-beurs de

dingen erop om te voelen en te beleven. Hiermee

­slimme rollator Lea (zie kader op de volgende

kunnen cliënten snoezelen zonder dat het hen

Een collega-zorgmanager van een ambulant

pagina), waarin de denktank kansen zag voor

vooraf te veel energie kost. Ipse de Bruggen gaat

team onderzoekt nu vanuit zijn praktijk de

­cliënten. “Dan vragen we anderen om met ons

dit zelf maken.

mogelijk­heden van beeldbellen voor ambulante

mee te kijken. Voor Lea o ­ rganiseren we binnen­

­begeleiding. Volgens Els kan dit de begeleiding

kort een testdag waarbij we onder andere een

I n n o v a ti e o n tstaa t in d e p ra k ti jk

efficiënter én beter maken. “Met beeldbellen kun

­ergotherapeut, een fysio­therapeut en een beleids­

incidenten voorkomen. Voor cliënten met een

je bijvoorbeeld zelfstandig wonende cliënten veel

medewerker van het kennisteam Oud betrekken.

­ernstige meervoudige verstandelijke beperking komt

Het initiatief om meer te innoveren kwam

dat zij daar behoefte aan hebben, omdat er

Wilmy de Rooij, manager Organisatieontwikkeling

meet. Daarmee kunnen begeleiders eerder signaleren

­vanuit een groep zorgmanagers die vervolgens

­bijvoorbeeld net een lastige brief is bezorgd.

& Innovatie, vult aan dat de afdeling OO&I een

of een cliënt stress of pijn ervaart. Dit ontwikkelen

een denktank innovatie vormden. Hier denken

Je kunt dus vaker en sneller contact hebben met

netwerk heeft binnen en buiten Ipse de Bruggen

we samen met een aantal andere zorginstellingen

­zorgmanagers - samen met medewerkers vanuit

een cliënt terwijl je ook aan zijn uitdrukking kunt

van mensen die zich met innovaties bezighouden.

en de Universiteit van Amsterdam.”

services - na over hoe ze met vernieuwingen meer

zien hoe het met hem gaat. Voor cliënten is het

“We ondersteunen de initiatiefnemers en helpen

mogelijk kunnen maken voor cliënten.

ook fijn dat ze hun begeleider kunnen zien.”

bij het leiden van de projecten. Ook zorgen we

er een sok met een chip die de fysieke spanning

meer op maat ondersteunen. Op het moment

voor middelen en mogelijkheden om de kennis Els Kraak is een van de initiatiefnemers. “We lopen in de dagelijkse ondersteuning van cliënten tegen uitdagingen aan en zoeken hier dan een vernieuwende oplossing voor. Dat is niet altijd

“We lopen in de dagelijkse ondersteuning van cliënten tegen uitdagingen aan en zoeken daar een vernieuwende oplossing voor”

en ervaringen te kunnen delen.”

Vo o r alle d o elg ro e pe n Waar ontwerpers en leveranciers zich de afgelopen jaren vooral op de medische zorg en ouderen­

Een g o ed leven

zorg richtten, blijken er juist in de verstandelijk ­gehandicaptensector nog kansen te liggen. In

Voor een investering in een innovatie geldt b ­ innen

overleg met leveranciers kijkt Ipse de Bruggen

Ipse de Bruggen altijd één duidelijke maatstaf: het

­welke a ­ anpassingen voor onze cliënten nodig zijn.

moet de kwaliteit van leven van cliënten ­verbeteren.

Volgens Wilmy zijn er mogelijkheden voor alle

Els: “We gaan natuurlijk niet i­nnoveren om te

doelgroepen. Ook voor behandeldoelen zijn er

­innoveren. Een vernieuwing moet bijdragen aan

mooie voorbeelden. “Zo doen we een pilot met de

het goede leven van cliënten. Met de slimme

slaaprobot die mensen helpt om beter in te slapen.

bijvoorbeeld. Samen met een begeleider heb ik

­rollator Lea bijvoorbeeld krijgt de cliënt meer

Hiermee kunnen we misschien slaapmedicatie

daarom een waaier ontwikkeld waarmee

bewegingsvrijheid en regie én kunnen we val­

afbouwen. Samen met leveranciers kijken we hoe

een technische oplossing. Wij merkten bij tiener­groepen op de dagbesteding dat ouders ­onverwacht tegen allemaal veranderingen aan­ lopen zodra hun kind 18 jaar wordt. Ze krijgen te maken met andere regelingen bij de dagbesteding voor volwassenen, maar ook met mentorschap

8

“We gaan niet innoveren om te innoveren. Een vernieuwing moet het leven van cliënten beter maken”

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2017

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

9

ze de al bestaande slaaprobot kunnen aanpassen

beeld een korte pilot. En als er zes keer hetzelfde

voor onze cliënten.”

idee binnenkomt, ­kunnen locaties hun krachten

I d e e ë n d ele n

VR-bril voor begeleiders

­bundelen”, verklaart Wilmy.

Hoe beter je je als begeleider in de wereld van

pratend b ­ innenkomen, terwijl jij als cliënt met

Er komt ook een digitale bibliotheek met wat er

de cliënt kunt verplaatsen, des te beter je hem

de rug naar de deur een kopje thee probeert te drinken.

al in huis is. Cliënten en ­medewerkers kunnen hier

leert begrijpen. Ipse de Bruggen onderzoekt of de

Op diverse locaties wordt al ervaring o ­ pgedaan

per item hun mening (review) geven. “Dit willen

virtual reality-bril (VR-bril) daar in o ­ pleidingen aan

met innovaties of ontstaan mooie ideeën. B ­ innen

we uitbreiden met een soort pop-up-bibliotheek,

kan bijdragen. Deze bril laat je met behulp van

Het doel is begeleiders in een training met de

een grote organisatie als Ipse de B ­ ruggen is dat

waar ­medewerkers en cliënten kunnen ervaren

360-gradenfilmpjes een andere wereld ervaren

VR-bril een cliëntbeleving te geven en zo te leren

niet altijd bekend. Daarom wordt vanaf ­september

wat er allemaal kan en waar ze ook dingen kun­

en beleven. In deze film is de kijker zelf even de

over de betekenis van hun houding en handelen.

de uitwisseling van ideeën en innovaties op ­locaties

nen lenen. We willen ­locaties zo de mogelijkheid

cliënt en ervaart zo levensecht wat het gedrag van

Zo leren zij nog beter in te spelen op de behoefte

gestimuleerd. Op het intranet komt een suggestie­

bieden om bijvoorbeeld eerst een tovertafel

de b ­ egeleider met hem doet. Bijvoorbeeld druk

van de cliënt.

knop, waar medewerkers hun idee ­kunnen posten.

uit te proberen. Dan kunnen ze ontdekken of

Al deze ideeën worden voor­gelegd aan een

dit wat is voor hun ­locatie, voordat ze daar­

cliënten- en een ­medewerkerspanel. “Kansrijke

in - ­eventueel met behulp van crowdfunding -

ideeën willen we aanzwengelen met bijvoor­

­investeren.”

Zorgrobot Zora

Ooggestuurde computer Veel mensen met een meervoudige beperking

te o ­ ntwikkelen. Dagbesteding Zonnehof in

kunnen de computer niet met hun vingers via

Vlaardingen werkt al met een ooggestuurde

het toetsenboord of scherm bedienen. Dan is

computer die werd g ­ efinancierd door sponsors

een c­ omputer die je met je ogen kunt sturen

en de Stichting V ­ rienden van Ipse de Bruggen.

Zorgrobot Zora lijkt op een grote pop en is

De ­zorgrobot is een mooie aanvulling op het

een uitkomst. Zo kunnen kinderen en volwassenen

­geprogrammeerd om cliënten te stimuleren te

­bewegen in het dagelijkse leven en maakt

met een meervoudige beperking zich ­ontwikkelen

­bewegen. Ze beschikt over allerlei sensoren,

het bewegen voor cliënten nog leuker. Er zijn

en vermaken met spelletjes op de computer.

waardoor ze ziet, hoort, beweegt en autonoom

­momenteel drie Zora’s binnen Ipse de Bruggen.

­Bovendien kunnen ze ook communiceren via het

reageert. De lichaamsvorm van Zora lijkt op die

apparaat. Ze kunnen bijvoorbeeld aanwijzen of

van een mens en haar bewegingen zijn geba­

ze iets willen eten of drinken. Of welke kleding ze

seerd op de bewegingen van een peuter. De

aan willen. Begeleiders en behandelaars krijgen

bewegings­agogen en activiteitenbegeleiders

via de activiteiten die een cliënt op de com­

van Ipse de Bruggen gaan samen met Zora naar

puter doet een beter inzicht in zijn niveau en

de dagbesteding om met cliënten te bewegen.

vaardig­heden. Daardoor kan Ipse de Bruggen

Degene die Zora bedient kan ondertussen

de wereld van cliënten interessanter maken

goed kijken of cliënten de ­bewegingen goed

en hen meer mogelijkheden bieden om zich

uitvoeren of dat ze daarbij ­geholpen moeten worden. ­Cliënten reageren positief op Zora, ook door haar neutrale manier van ­communiceren.

Relax-maker

Robot-rollator Lea

De relaxmaker is een videobril die niet helemaal

als zij overprikkeld dreigen te raken of onrustig

Lea is ontwikkeld voor ouderen om hen meer

kan laten weten, wat de ­gebruiker nog beter

afsluit zoals de VR-bril. In de bril zie je r­ ustige

worden doordat ze moeten wachten op de bus.

steun en veiligheid te bieden bij het lopen.

kan doen.

­natuurbeelden van het strand, stromende beekjes

Of naar de tandarts moeten. In een pilot op een

of bossen. De relaxmaker kan spanning ­ver­minderen

woning, bij twee dagbestedingen en bij de tandarts

En het lopen zo gemakkelijker te maken.

10

Er zitten verschillende sensoren in, waardoor

Ipse de Bruggen gaat met de leverancier

en een nare ervaring minder ­vervelend maken. Hij

gaat Ipse de Bruggen kijken welke filmpjes goed

de rollator ­bijvoorbeeld automatisch remt bij

­onder­zoeken of Lea aangepast kan worden

wordt bijvoorbeeld gebruikt in t­ andartspraktijken

werken, zoals herkenbare beelden uit de eigen

­obstakels. Ook krijgt de gebruiker via een inge­

voor ­mensen met een verstandelijke beperking.

Ipse de Bruggen gaat in een pilot onderzoeken

omgeving. Ook worden twee verschillende type

bouwde tablet ­adviezen over zijn h ­ ouding of

Daarbij worden ook cliënten betrokken. Als

of de relaxmaker cliënten kan laten ontspannen

brillen uitgeprobeerd.

route. Een bekrachtiger maakt het lopen achter

dat lukt, ­kunnen ­cliënten met loopbeperkingen

tijdens of voor moeilijke momenten. Bijvoorbeeld

de rollator veel ­lichter: ze loopt vanzelf met

langer zelfstandig blijven lopen. Dat is niet alleen

je weg. Lea is dus een ­uitermate slimme en

­lichamelijk ­gezonder, het zorgt ook voor meer

Ipse de Bruggen zoekt sponsoren om de aanschaf van innovaties mede mogelijk te maken. Wilt u

­comfortabele rollator, die zelfs je f­ ysio­therapeut

zelfstandigheid en eigen regie.

of uw bedrijf hier een bijdrage aan leveren? Kijk op www.vriendenvanipsedebruggen.nl.

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

11

ZELFORGANISATIE

ALTIJD MEER MOGELIJK

18+ waaier helpt ouders ‘Wat moet ik allemaal regelen als mijn kind met een verstandelijke beperking achttien jaar wordt? Hoe kan het dat alles lijkt te veranderen behalve mijn kind?’

Op deze vragen geeft de 18+ waaier nu antwoord.

De waaier is een handzaam hulpmiddel om het

en probeert vragen te beantwoorden waar ouders

proces van jeugdzorg naar volwassenenzorg

tegenaan lopen, bijvoorbeeld over hetgeen alle­

te vergemakkelijken. Het staat stil bij zaken

maal verandert als het kind straks 18 jaar wordt.

als verzekeringen, bewindvoering, therapie en

Er verandert namelijk nogal wat op het gebied

­dagbesteding. Begeleider Lineke was één van

van wet- en regelgeving.”

de drijvende krachten achter deze waaier. Zij krijgt regelmatig vragen als ‘Wie garandeert mij dat

De grote interesse in dit onderwerp en de worsteling

mijn kind de aandacht krijgt die het nodig heeft

waar veel ouders mee te maken hebben, deed

op een groep van acht cliënten en één begeleider?

hen besluiten om iets te maken om hen op weg

Hoe moet dat zonder begeleiding in de taxi? Mijn

te ­helpen. En dus ontwikkelde Lineke, samen met

kind heeft epilepsie en kan zomaar een aanval

haar zorgmanager, de 18+ waaier. In de waaier

krijgen onderweg…’

staat allerlei informatie om je als ouder, van voor­ namelijk cliënten die onder de Wet Langdurige

Lineke: “Op de dagbestedingslocatie (voor

zorg vallen, op weg te helpen.

­volwassenen) waar ik werk, zie ik regelmatig ­bekende gezichten van cliënten en ouders die

Wilt u meer informatie over de waaier of er

ik nog ken van de periode dat ik op de dag­

direct één bestellen, stuur dan een mail naar

bestedingslocatie voor kinderen werkte.

18waaier@ipsedebruggen.nl.

Je maakt eens een praatje over de ontwikkelingen

“ Na de eerst week merkte ik al verandering” “Sinds dag één heeft Felix het erg naar zijn zin op de ­Bamboetuin in Den Haag,” vertelt Jolien, moeder van Felix.

“Het was een zoektocht, van een reguliere opvang naar één met extra begeleiding, maar ik ben blij dat hij op deze plek zit. Een kleine groep met vaste begeleiders, extra aandacht voor de ontwikkeling: het is meer dan alleen opvang.

Voorheen bevond Felix zich meer op de ­achtergrond en bleef zijn taalontwikkeling achter. Thuis wordt hij tweetalig opgevoed (Felix heeft een Noorse vader, red.) maar het inzetten van woorden bleek lastig. Na de eerste week bij de Bamboetuin merkte ik al verandering. Zijn woordenschat is sinds hij naar de Bamboetuin gaat enorm gegroeid. Wat hij voorheen niet deed, doet Felix nu wel, zoals papa en mama zeggen. We gebruiken daar ­regelmatig ondersteunende gebaren bij, ­zoals ‘goedemorgen’ en ‘stop’. Dat leert hij op de opvang. Daar koppelen ze ook liedjes aan gebeurtenissen. Dat passen wij nu thuis ook toe, bijvoorbeeld voor het slapen gaan of bij het tandenpoetsen. Je merkt dat Felix hierdoor meer rust heeft.”

12

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

13

VAN TWEE KANTEN

Inge is moeder van een cliënt én begeleider Inge Waleson werkt als begeleider op landgoed Ursula in Nieuwveen, waar haar zoon Lennard (22) sinds twee jaar woont. Op zijn tiende kreeg hij een hersenontsteking en werd hij met loeiende sirenes vanuit het ziekenhuis in Gouda overgebracht naar het Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam. Daarmee werd zijn leven gered, maar hij

“Als ik een ambulance hoorde, was ik helemaal van slag. De angst dat we onze zoon zouden ­verliezen, kan mij op zo’n moment nu nog a ­ anvliegen.

Dan komt alles weer boven. De afgelopen jaren is ­Lennard nog vaak met spoed naar het zieken­huis gebracht om hem uit een insult (aanval, red) te halen.”

Kijken n aar h et n u “Ik accepteer dat Lennard ernstig beperkt is en

“ Vertel als ouders waar je kind van houdt, wat hij fijn vindt en waar hij onrustig van wordt. Mijn ervaring is dat er naar je wordt geluisterd”

kijk niet naar wat had kunnen zijn. Natuurlijk zijn er momenten van pijn, bijvoorbeeld toen zijn klasgenoten van vroeger slaagden. Ik ben dan niet

de laatste zijn. Na veel praten is dat aangepast.

jaloers, maar het doet wel zeer. Toch ga ik daar

Nu bepaalt de begeleiding of ze het ziekenhuis

niet in op. Ik heb geleerd mijn kind te a ­ ccepteren

moeten bellen, zoals ik dat zelf ook altijd deed.

geen ander verplaatsen in familieleden van andere cliënten met een verstandelijke

zoals hij is. Laatst waren we aan het strand en dan

Als ouders kun je zorgen dat begeleiders een

beperking, maar snapt ook dat begeleiders niet altijd alles perfect kunnen doen.

vindt hij het heerlijk om op blote voeten over het

­beetje hetzelfde fingerspitzengevoel krijgen als

zand naar het water te lopen. Hij hoeft dan geen

jezelf hebt. Wij weten bijvoorbeeld uit ervaring

helm op omdat hij zacht valt als hij een aanval

dat je Lennard niet te warm moet aankleden en

zou krijgen. Van zulke momenten geniet ik nu

dat hij het liefste op blote voeten loopt. Als je dat

meer dan toen Lennard nog thuis woonde. De

vertelt, wordt het opgepakt.”

verloor wel zijn kortetermijngeheugen en kreeg epilepsieaanvallen. Inge kan zich als

volledige zorg voor hem overheerste soms zo.

Nu Lennard bij Ipse de Bruggen woont, ben ik weer 100 p ­ rocent moeder.

G o u d en p lek “We zien dat Lennard hier op zijn plek is. Hij

Lennard gaat achteruit door de epilepsieaanvallen.

wordt goed verzorgd en heeft een goede r­ elatie

Hij kan zich bijvoorbeeld niet meer aankleden en

met begeleiders. Ze doen leuke dingen met hem

krijgt inmiddels sondevoeding. Hij begint nu af

zoals wandelen en zwemmen. Ik vind het voor

en toe weer wat te eten. Dat is fijn, want Lennard

Lennard fijn dat hij een relatie heeft met meer

houdt van proeven.

begeleiders; zijn wereld is groter g ­ eworden. ­Daardoor verstart hij niet. Natuurlijk is rust

Dat hij op landgoed Ursula ging wonen was voor

­belangrijk, maar hij heeft ook behoefte aan

mij vooral een opluchting. Ik kon de zorg voor

­afwisseling. Via Familienet (een soort Facebook­

hem niet meer aan. In het begin was het moeilijk

pagina voor de zorg, red) zien we wat hij doet

om het over te dragen. Ik bepaalde niet meer

en hoe het met hem gaat, dat is fijn.”

wanneer hij noodmedicatie kreeg. Je moet dan vertrouwen dat begeleiders op tijd zien dat hij

“Natuurlijk neem ik mijn ervaring mee in mijn

een insult krijgt.”

werk als begeleider. Wie een knuffel wil, krijgt van mij een knuffel. En ik let erop dat cliënten er

F in g er s p it z en g evo el

14

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

verzorgd uitzien. Als je kind slordig gekleed is of als zijn kleren kwijt zijn, appelleert dat bij familie­

“We hebben veel gepraat met de begeleiders en

leden aan hun gevoel van afhankelijkheid. Zorgen

zij hebben naar ons geluisterd. We liepen bijvoor­

ze wel goed voor je kind? Ik begrijp ook goed hoe

beeld tegen het medische protocol aan. Thuis

gevoelig dingen kunnen liggen. Toen Lennard

belden we met de afdeling neurologie als de

één-op-één-dagbesteding kreeg, was ik daar blij

noodmedicatie niet hielp. Dat was zo afgesproken

mee. Maar ook intens verdrietig, omdat hij dat

met de neuroloog en het ziekenhuis. Hier liep dat

nodig heeft. Aan de andere kant, snap ik dat niet

eerst via de medische dienst en de huisarts. Dat

altijd alles perfect gaat, als je met twee begelei­

duurde te lang en was gevaarlijk. Elke aanval kan

ders voor acht cliënten zorgt.”

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

15

MIJN PLEK

“Gelukkig zijn en oud worden met mijn vriend, dat heb ik op het plankje geschreven”

“ Mijn kamer is een heel fijne plek voor mij omdat het zo vertrouwd voelt. Er kan niemand binnen komen, want je hebt een pasje nodig. Het is er ook lekker rustig. En ik heb allemaal spullen om mij heen waar herinneringen aan zitten.

Het plankje is van de Rots en Watertraining (een weerbaarheidstraining, red.) die ik op school had. Aan het einde van de training moest ik op dit plankje schrijven wat mijn liefste wens was.

Vervolgens moest ik het door midden slaan met mijn handen. Zo sloten we de training met een goed gevoel af en kon ik zien hoeveel kracht ik had. Gelukkig zijn en oud worden met mijn vriend, dat heb ik op het plankje geschreven. Tot nu toe is deze wens uitgekomen. Ik ben heel gelukkig met mijn vriend.”

Romy woont bij de Beukershof in Leiden omdat ze, zoals ze het zelf zegt, “een zwaar leven achter de rug heeft en de band met haar familie niet is zoals het hoort.”

16

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

17

DE WERELD VAN...

“ Vrij snel na zijn geboorte ging Perry naar ons lachen” De 51-jarige Perry woont sinds z’n 18e op C ­ raeyenburch.

Hij is ernstig meervoudig verstandelijk en lichamelijk ­gehandicapt, maar bovenal een gezellige man. We ­praten met zijn vader Loek Klaasen en begeleider ­Michelle de Jong. Over het leven van Perry en hoe het komt dat hij zoveel vrolijkheid brengt in het leven van de mensen om hem heen.

“Ik heb nooit moeite gehad met zijn beperkingen.”

- vader Loek

mensen, maar het was een

makkelijk. Soms sta ik mezelf

“Ontwikkelen doet Perry zich

Perry is slecht verstaanbaar,

zwarte dag in mijn leven. Toen

5 minuten boosheid toe en dan

niet. Hij vindt het fijn om te

maar Michelle kan redelijk

ik hem de volgende dag weer

ga ik het regelen. Want wat

kijken, naar de tv, naar wat

met hem praten. “Hij leert

mee naar huis wilde nemen, zat

is het nut van boosheid? We

­medebewoners doen op de

ongemerkt toch steeds meer

hij te lachen in de tuin en had

­hebben elkaar nodig. Dankzij

computerclub of de dag­

woorden. Maar hij wil ook niet

hij het naar zijn zin. Toen was

de goede zorg voor Perry kan

besteding,” vertelt Michelle.

altijd dat wij hem verstaan,”

“Hij doet niet, hij beleeft.”

zegt ze lachend. “En als ik hem

De beperkingen van Perry

dokter mij leerde, was dat ik

het goed.” Destijds ging Loek

ik een normaal leven leiden.

komen voort uit zuurstof­gebrek

de vraag ‘hoe moet het nu

elke dag naar Perry om hem

Of ik mij wel eens zorgen

tijdens de bevalling. “Die

­verder’, moest ombuigen in

eten te geven en nog steeds

maak? Nee, nooit. Hij is hier

Michelle is nu bijna vijf jaar

weten­schap is maar langzaam

‘we zien wel’. Voor mij was dat

is Loek vaak op Craeyenburch.

goed op z’n plek en ik heb

­begeleider op de groep van

tot ons is gekomen, want veel

een ommekeer. In mijn om­

“Perry is voor mij een geschenk,

er geen spijt van hoe het is

Perry en ondersteunt hem

openheid was er toen nog niet.

gang met Perry, maar ook in

hij is oké. Je kunt naast hem

­gegaan. Daar is nu eenmaal

bij alles hij nodig heeft.

Misschien zou het goedkomen,

mijn eigen leven. Ik ben weer

gaan zitten en dan word je

geen draaiboek voor. En als ik

­“Vanzelfsprekend laat ik Perry

zei men, maar geef hem nog

gaan leren, om alles rondom

­vanzelf rustig. Hij voelt je

er niet meer ben, ik ben 78, dan

zoveel mogelijk zijn eigen leven

maar niet aan bij de burgerlijke

Perry beter te begrijpen. Ik ben

­spanning aan en gaat daar heel

is de zorg voor Perry in goede

inrichten. Hij kiest ’s o ­ chtends

stand,” aldus vader Loek. Een

nu – dankzij Perry - m ­ anueel

bijzonder mee om, door je een

handen bij Diny, zijn bonus­

zijn kleding, helpt soms met de

weg vol ziekenhuisopnames

­therapeut. Hij heeft mij

beetje aan te raken, een beetje

moeder. Zij is een grote steun,

tillift en beslist zelf wat ie op

volgde, met ups en downs.

‘­opgetild’.”

te lachen.”

voor mij én voor Perry.”

zijn brood wil. Voor ons zijn dat

ging Perry naar ons lachen.

Op zijn 18e verhuisde Perry

Over Craeyenburch en Ipse de

En dat maakte veel goed. Uit­

naar landgoed Craeyenburch

Bruggen is Loek helder. “Ze

eindelijk constateerde een arts

in Nootdorp. “Ik wist dat het

doen erg hun best, maar er

dat Perry spastisch was. Maar

een goede beslissing was, want

zijn periodes dat er weinig

de belangrijkste les die deze

­Perry moest meer tussen de

personeel is en dat is niet altijd

“Maar vrij snel na zijn geboorte

18

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

wél goed versta, roept ie heel hard ‘ja!’. Lachen toch?!”

kleine dingen, maar voor de be­

“Perry doet niet, Perry beleeft” - begeleider Michelle

woners is het enorm belangrijk.

Wanneer ik trots op hem ben?

Eigenlijk altijd. Hij brengt een gezellige sfeer in de groep en kan met i­edereen overweg.”

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

19

TIPS

Leestip: blogs Eerlijke en soms emotionele verhalen uit de praktijk. Zo zijn de blogs van collega’s Brenda Hengst en Marieke Verkerk samen te vatten. Sinds kort

Brenda

Documentaire: ‘Zie mij doen’

­delen zij via www.ipsedebruggen.nl/ervaringen en de LinkedIn pagina van

Mensen met een verstandelijke beperking

Ipse de Bruggen hun ervaringen met de samenwerking in een kernteam én

­hebben net als iedereen gevoelens en humeuren die

met zelforganiserend werken. Ze staan hier na­

kunnen botsen. Ze hebben hun eigen g ­ edachten,

drukkelijk stil bij de vraag of de zorg voor de cliënt

verlangens en meningen; een eigen leven. In

hier nu beter van wordt. Zo vertelt Brenda over een

de documentaire ‘Zie mij doen’ van Klara van

­situatie waarin dankzij belangrijke informatie van de familie van cliënt Henk,

Es ­laten Nadine, Sofie, Sam, Quan, Mathias en

de ergo­therapeut een geniale oplossing voor Henks valpartijen kon bedenken.

­Jessica ons in hun gedachten en emoties kijken.

Ze wonen samen in een Belgisch zorgcentrum

Uit respect voor de mensen en situaties waar Brenda en Marieke over vertellen, zijn namen veranderd en gebeurtenissen geanonimiseerd.

Marieke

voor mensen met een verstandelijke beperking.

Wanneer Sofie iets leuk vindt (of niet) laat ze dat duidelijk merken. Mathias heeft een autisme­ spectrumstoornis en maakt mensen gelukkig door hun verjaardag te onthouden. Nadine, die

Kijktip: ‘Op zoek naar mijn zusje’

het syndroom van Down heeft, krijgt last van

Hoe is het om te leven met een zusje met het syndroom van Down? Debby van der Schuit, zus van een

terug te keren. En Jessica vindt het moeilijk om

cliënt die tot voor kort bij Ipse de Bruggen naar de dagbesteding ging, maakte een documentaire waarin

werk, paardrijden en een relatie te combineren.

­dementie. Sam uit zijn gevoelens met muziek.

Quan werd geboren in China en hoopt er ooit

ze laat zien hoe ze worstelt met de verantwoordelijkheden die op haar af komen wanneer zij ­belangrijke keuzes voor haar zusje Wendy moet gaan maken. Een tien minuten durende impressie van de gehele

De documentaire gaat 30 september a.s. tijdens

documentaire is te zien via bit.ly/Debbyszusje. De documentaire was onlangs tijdens de eerste broers- en

het Nederlands Film Festival in Utrecht internationaal in première. Vanaf 11 oktober is de film te zien in

zussendag op landgoed Ursula in Nieuwveen te zien. Hier deelde Debby ook haar ervaringen. Vorig jaar

­onder meer Den Haag, Utrecht en Amsterdam. Kijk voor meer informatie op https://ziemijdoen.be

vond een soortgelijke bijeenkomst op landgoed Craeyenburch in Nootdorp plaats.

Boek: Moeders met een Missie Het boek Moeders met een Missie van Chiel Egberts gaat over een bijzondere driehoek: die van cliënt, familie en begeleider. Ouder en kind zijn soms dusdanig met elkaar verweven dat er nauwelijks ruimte is voor een (professionele) derde. Moeders met een Missie is geschreven om ouders, familieleden en begeleiders te helpen om het met elkaar te redden in de symbiotische driehoek. Het boek staat vol met herkenbare verhalen die de schrijver put uit zijn werk in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.

Moeders met een Missie is onder meer te verkrijgen via www.drienamiek.nl

20

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

21

IN DE PRAKTIJK

“Benoem concreet wat er gebeurt”

Rouw bij mensen zonder verstandelijke beperking loopt doorgaans volgens redelijk vaststaande ­stappen. Eerst is er het verdriet, soms vooraf­ gegaan door ontkenning en boosheid, dan het loslaten en na een periode gaat men weer verder met de dagelijkse bezigheden. Natuurlijk blijven

Rouw wordt vaak onderschat bij mensen met een verstandelijke beperking, vindt rouwbegeleider Petra Vossegat. “Wie gaat er nu met mij wandelen?” vraagt een cliënt die net zijn moeder heeft verloren. Voor begeleiders die weinig ervaring hebben met rouw en de rouwverwerking van hun cliënten is dat vaak een teken dat het weer goed gaat. Maar geen verdriet tonen betekent niet dat het er niet is.

er droevige momenten. Petra Vossegat is rouw­ begeleider en geestelijk verzorger en vertelt over rouwverwerking bij cliënten.

Wat is jouw ervaring met rouw bij mensen met een verstandelijke beperking?

“Rouw verwerken werkt bij hen vaak anders.

Zij hebben een belangrijk houvast verloren en ­willen weten wie er op bezoek komt, nu mama er niet meer is. Hun verdriet komt er soms pas later uit. Of er is helemaal geen verdriet te zien, maar er verandert op den duur wel iets in iemands g ­ edrag dat op onverwerkte rouw

“ Rouwbegeleiding van iemand met een ­verstandelijke beperking start met benoemen”

kan wijzen.”

Hoe begeleid je mensen bij het rouwproces?

zijn vader in de kist gezien en er was een kaarsje

“Rouwbegeleiding van iemand met een

gebrand. Toch vertoonde deze jongen na een half

­verstandelijke beperking start met benoemen.

jaar ander gedrag en plaste in zijn bed. In een

Je neemt de persoon mee in het proces van

gesprek kwam ik erachter dat zijn vader voor zijn

­afscheid nemen en benoemt zo concreet mogelijk

overlijden elke zondag op bezoek kwam. Nu was

wat er gebeurt: ‘Papa ligt op bed, hij is heel erg

dat niet meer zo, maar dat is nooit met de jongen

ziek’ of ‘Jammer hè, dat papa niet meer op bezoek

besproken. Door dit iedere zondag te benoemen,

kan komen omdat hij te ziek is.’ En als iemand

werd hij hierna langzaam weer de oude.”

is overleden benoem je dat ook. Dus niet papa slaapt, maar papa is dood. Hij eet niet meer, hij

Cliënten krijgen naast het verlies van ouders ­

ademt niet meer en hij praat niet meer. Want als

vaak ook te maken met de dood van mede­

je zegt dat papa slaapt, dan kan dat voor de cliënt

bewoners of met afscheid van begeleiders.

betekenen dat papa weer wakker kan worden.

Hoe help je mensen hierbij?

Of dat de cliënt slapen gaat associëren met de

“Goed afscheid nemen van iemand waar je vaak

dood en zijn bed niet meer in wil.”

jaren mee hebt samengewoond is heel b ­ elangrijk.

Wij betrekken de cliënten bij het afscheid, op welk

Hoe help je om het verdriet vervolgens een plekje

niveau ze ook functioneren. Dat kan ook op de

te geven?

woning. Zeker bij evmb-cliënten is dat een goed

“Hiervoor kun je gebruik maken van rituelen.

alternatief. Op een aantal locaties h ­ ebben we de

Dat kan het maken van een herinneringsboek

mooie gewoonte op de avond na de begrafenis

zijn, het branden van een kaarsje of het drinken

samen te komen. We zetten de (rol)stoel van de

van een kopje koffie met een koekje dat moeder

overledene in de kring en geven hier woorden

altijd bakte. De kracht van rituelen moet je niet

aan. Aan het einde van de viering rollen we

onderschatten.

de stoel weg. Dat is heftig, maar markeert het ­heengaan van een cliënt duidelijk.

Een begeleider vertelde mij dat zij dacht dat zij

22

Rouwbegeleider Petra Vossegat samen met Mendy. Zowel haar vader als haar moeder zijn overleden. Met de

een cliënt helemaal goed hadden begeleid: zij

Van een andere orde, maar ook met veel impact,

herinneringstas en het herinneringsboek hierin werken ze samen om handen en voeten te geven aan dit verlies.

waren met hem bij de begrafenis geweest, hij had

is een begeleider die weggaat. Van begeleiders

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

23

IN DE PRAKTIJK

Vijf vragen over Active Support moeten cliënten voortdurend afscheid nemen.

Rouwverwerking hoeft dus niet volgens het

En ook hier moet je aandacht hebben voor

­boekje te lopen?

het verlies. Dat kan een afscheidsfeestje zijn,

“Zeker niet. Een begeleider vertelde mij over een

waarbij de cliënten tekeningen geven aan de

cliënt van haar die een foto van haar moeder had

­vertrekkende begeleider.”

omgedraaid toen zij was overleden. Na een maand

“De begeleider vroeg toen: ‘Moet de foto misschien weg?’

Dat wilde de cliënt wel.”

vroeg de begeleider of zij de foto misschien wilde terugdraaien. Dat wilde de cliënt per se niet.

De begeleider vroeg toen: ‘Moet de foto misschien weg?’ Dat wilde de cliënt wel. Dat past misschien niet in hoe wij over rouw en rouwverwerking ­denken, maar helpt deze cliënte wel.”

‘Meer plezier met kleine stapjes’ In een ‘goed leven’ gesprek gaat het gewoonlijk over de grote lijn. Wat verliep naar wens dit jaar? Wat zou volgend jaar beter kunnen? Met de methode Active Support laat je dat los. Je staat simpelweg stil bij het hier en nu. Begeleider Alejandra Vlietstra draaide mee in een pilot en is razend enthousiast. “Normaal gesproken is ‘boodschappen leren doen’ een lange termijndoel waar je naar toe werkt. Dat is frustrerend omdat het lang duurt voordat zo’n doel wordt bereikt. Bij Active Support knip je het in kleine stukjes.”

Tips voor rouwbegeleiding • Maak al voor een overlijden de dood bespreekbaar door voor de cliënt dode dingen te benoemen die je bijvoorbeeld buiten tegenkomt: een gevallen blaadje, een dood vogeltje.

• Benoem de gebeurtenissen in het hier en nu: ‘Papa is dood, hij ademt niet meer’.

• Wees concreet: ‘Hij rust zacht’ is voor iemand met een verstandelijke beperking vaag en niet te begrijpen. Wees duidelijk: ‘Papa is dood’.

• Gebruik rituelen en kijk daarbij wat werkt bij de cliënt. Voor de ene cliënt werkt een brandend kaarsje, voor de ander het eten van de maaltijd die moeder altijd maakte.

• Baar een overledene op in de kist en niet in bed: het bed moet geassocieerd blijven met slapen en niet met de dood.

• Sluit aan bij de belevingswereld en de achtergrond van een cliënt (denk ook aan zijn geloof).

Bij de één betekent dit dat dood gewoon dood is. Bij de ander betekent dood dat je een sterretje geworden bent of dat je naar de hemel gaat.

• Sinds kort is er een herinneringstas voor kinderen en mensen met een verstandelijke beperking.

De kobaltblauwe tas met zebraprint bevat een herinneringsboek. In dit boek kunnen mensen met een verstandelijke beperking die een geliefd persoon hebben verloren hun gevoelens kwijt. Er is ruimte om te tekenen, te knutselen, te schrijven en om spelletjes te spelen. In de tas zit ook een knuffel. Zie www.mijntasenik.nl.

Meer informatie: www.wathelptmij.nl Jeffrey en begeleider Alejandra Vlietstra

24

Dit artikel, van journaliste Mariët Ebbinge, verscheen eerder dit jaar in Klik,

Met welke mensen werk jij en voor wie is

Jij hebt inmiddels veel ervaring. Kun je uitleggen

het magazine voor verstandelijk gehandicaptenzorg.

Active Support bedoeld?

hoe het werkt?

“Ik werk zelf met jongeren met een licht

“Ik ga met een bewoner in gesprek over concrete

­verstandelijke beperking, in de leeftijd van 13

dingen. De talentenposter is een eerste hulpmiddel.

tot 27 jaar. De methode ‘Active Support’ is voor

Daarmee ontdek je wat je kunt, waar je van houdt

een brede groep inzetbaar, van een lichte tot

en waar je van droomt. De bewoner benoemt dat

­matige en ernstige verstandelijke beperking.”

ook. ‘Ik geniet van pizza. Ik hou ervan om naar

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

25

ALTIJD MEER MOGELIJK

muziek te luisteren en ik droom ervan om zelf

met schrijven,’ zei een moeder enthousiast. ‘Ik zag

boodschappen te kunnen doen.’ Dan bespreken

mijn kind helemaal voor mij zoals-ie is.’” Aan het

we de positieve beeldvorming. Dat verheldert

einde van het ‘goed leven’ gesprek beschrijven we

verdere interesses, voorkeuren en persoonlijke

de doelen van de cliënt en wie verantwoordelijk is

eigenschappen. Bijvoorbeeld: ‘Ik ben vriendelijk.

om welk doel te behalen. Dit kan de begeleiding

Ik hou van humor en van gezelligheid.’ Daarna

zijn, maar ook de ouders van de cliënt. Zo werken

komt de behoeftelijst. Wat heeft de bewoner

we samen aan een goed leven voor de cliënt.”

nodig? Dit onderdeel wordt gekoppeld aan het zorgplan. Er rolt onder andere uit waar iemand zelf mee aan de slag wil. Dáár maken we dan een praktisch plannetje van.”

“ Nu staat er op papier wie ik echt ben!”

- cliënt over talentenposter

“ Er is altijd wel iets waar iemand nog in kan groeien.”

Stel dat je met Active Support aan de slag wilt.

Hoe pak je dat aan als begeleider?

“De pilot is inmiddels voorbij. Active Support is vanaf 2019 onderdeel van het leerprogramma

“ Ik heb gemiddeld twee wedstrijden per maand, die ik natuurlijk graag win” In april werd hij in Beverwijk bij de World Games voor judoka’s met een beperking wereldkampioen. Eerder dit jaar werd hij tweede op een toernooi in Finland en vorig jaar werd hij Europees kampioen tijdens het toernooi in Griekenland.. En zo heeft judoka Dion (22), werkzaam in een lunchcafé van Ipse de Bruggen, al heel wat titels op zijn naam staan. Hij reist daar maar al te graag de wereld voor over.

Samen met zijn moeder.

voor medewerkers die volwassen cliënten met Plannetjes maken is heel gewoon. Wat maakt

een lichte tot matige verstandelijke beperking

Active Support uniek?

­ondersteunen. Begeleiders die al interesse ­hebben,

“Normaal gesproken is ‘boodschappen leren doen’

kunnen laagdrempelig starten. Niet teveel in de

een lange termijndoel waar je naar toe werkt.

theorie duiken dus, maar gewoon beginnen.

Dat is frustrerend omdat het lang duurt voordat

Het wordt goed uitgelegd en er zijn handige

zo’n doel wordt bereikt. Bij Active Support knip je

­hulp­middelen zoals gelegenheids- en instructie­

het in kleine stukjes. De eerste stap is ‘veiligheid

plannetjes. De methode kan ook echt op veel

in het verkeer’. De tweede stap ‘om leren gaan

niveaus worden ingezet. Er is altijd wel iets waar

met geld’ enz. Vervolgens maak je die doelen

iemand nog in kan groeien. Al is het maar zelf

ook weer klein. Bijvoorbeeld: naar een plek leren

het wasgoed bij elkaar rapen en meelopen naar

fietsen dichtbij, verkeersborden herkennen. Dat

de wasmachine.”

Als klein jongetje droomde hij er al van; op dat podium staan. De zelfverzekerde Dion begon met judoën toen hij vier was, en dat beviel erg goed. Er wordt twee keer per week getraind in Amsterdam, waar zijn trainer een groep van zo’n 30 mensen met een beperking traint.

“Ik heb gemiddeld twee wedstrijden per maand, die ik natuurlijk graag win. Plezier hebben is b­ elangrijk, maar het belangrijkste is respect hebben voor elkaar!”

Dion staat links op de foto.

voelt prettig, omdat de bewoner iets doet wat hij echt wil en het korte termijndoel komt snel in beeld. Dat leidt tot een trots en voldaan gevoel.

Ondertussen probeer je als begeleider iemand al te laten proeven aan het uiteindelijke doel. Dan mag de bewoner bijvoorbeeld brood ophalen bij de bakker, zodra hij veilig kan fietsen. Betalen lukt

Active Support zet cliënten in hun kracht

nog wel niet, maar het idee van boodschappen

Active Support is een wetenschappelijk

doen is er dan wel.”

onderbouwde methode waarmee cliënten worden gestimuleerd om hun persoon­

Hoe reageren cliënten en ouders?

lijkheid te ontwikkelen. De mate waarin

“Al vanaf het eerste gesprek, is de sfeer positief.

ze ­beperkt zijn, verdwijnt naar de achter­

Toen we de talentenposter hadden ingevuld, zei

grond. Het gaat om de intensiteit van de

een bewoner trots: ‘Nu staat er op papier wie ik

ondersteuning. Wat heeft iemand nodig

echt ben.’ Ouders moeten er even aan wennen,

om een persoonlijk doel binnen bereik te

maar ontdekken dat ze een actievere rol krijgen

brengen? Cliënt en begeleider gaan daar

en dat hun kind echt centraal staat. Ook ouders

samen mee aan de slag. Dat inspireert en

vullen – net als de andere leden van het kernteam

motiveert. Active Support geeft goed ant­

van de cliënt - de talentenposter voor hun kind in

woord op waar Ipse de Bruggen voor staat:

en beschrijven zijn of haar interesses en persoon­

Goed leven en eigen regie van de cliënt.

lijke eigenschappen. ‘Ik kon niet meer stoppen

26

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

27

IN HET NIEUWS

“Je kunt weer meedoen als ouder” Als je kind niet thuis kan wonen, wil je wel graag betrokken blijven. Met het digitale cliëntportaal ‘MijnDossier’ wordt dat gemakkelijker. Vanuit huis of elke andere plek kan in een beveiligde omgeving worden inlogd op MijnDossier. Daar kunnen bijvoorbeeld actuele dagrapportages worden ingezien. Het werkt eenvoudig, met computer, tablet of telefoon. Ruud de Ruiter, vader van Jack, maakt er vaak gebruik

Ruud de Ruiter logt vanuit zijn tuin in op MijnDossier

van en leeft op afstand graag mee met zijn zoon.

“Toen Jack in 2016 in Zwammerdam ging wonen,

Ac tueel

Over MijnDossier

heb ik direct aangegeven dat ik graag online

“Het verschil met een papieren dossier is groot.

contact onderhoud. Gelukkig kon ik meedraaien

Dat kijk je af en toe maar in en dat loopt achter

Cliënten van Ipse de Bruggen worden ondersteund

gegevens goed wilden beveiligen. Dat is gelukt.

in de pilot van MijnDossier. Het heeft een tijdje

op de feiten. Met de digitale dagrappportages

met het Client Volg- en Ondersteuningssysteem

Ipse de Bruggen is de eerste organisatie binnen

geduurd voordat ik toegang kreeg, maar nu werkt

ben ik volledig geïnformeerd. Ik zie de complete

(CVO). Sinds begin dit jaar is via MijnDossier een

de gehandicaptenzorg die DigiD toepast. ­

het prima.”

status van Jack, vanaf het opstaan tot naar bed

deel daarvan toegankelijk voor cliënten, ouders

Daarmee loopt zij voorop en is zij verzekerd

gaan. Alles komt aan bod. Er wordt ook niet

of wettelijk vertegenwoordigers. Verschillende

van een v­ erantwoord gebruik van MijnDossier.

omheen gedraaid. De beschrijvingen zijn kort en

rapportages*, lijsten en ook het zorg- en werkplan

krachtig en in begrijpelijke taal. Ik ben er echt

zijn eenvoudig te raadplegen. Het levensverhaal

De uitrol verloopt gefaseerd, eerste de cliënten

heel blij mee.”

en de talentenposter kunnen door de gebruikers

van Ipse de Bruggen die onder Volwassenzorg

zelf worden ingevuld en bekeken. De lancering

­vallen, daarna de cliënten van Kind & Jeugd.

van het digitale cliëntportaal vereenvoudigt de

U bent overigens niet verplicht om mee te doen,

communicatie en geeft een extra impuls aan de

u bepaalt zelf of u wel of geen gebruik wilt

eigen regie van de cliënt.

­maken van MijnDossier. * Rapportages zijn primair als overdracht tussen

D a g ra p p o rtag es “In het weekend ga ik bij mijn zoon op bezoek.

Het is zo plezierig dat ik dan al weet hoe hij het heeft gehad. Ik weet wat zijn fijne momenten waren, wanneer hij het moeilijk had en waarmee.

M ogelijkheden

Hij kan dat zelf niet vertellen. Ik kan ook i­nspelen

“Zo af en toe gebruik ik MijnDossier voor

op wat ik lees. Dat geeft mij het gevoel dat ik

andere dingen. De lijsten inzien of het zorgplan.

weer meedraai. Met de kennis die ik over Jack

Zo blijf ik ook op hoofdlijnen geïnformeerd.

In 2016 zijn de voorbereidingen van start gegaan.

heb, kan ik de begeleider namelijk weer helpen.

­Gelukkig is het gebruiksvriendelijk. Ik vind snel

In 2018 werd het hoog tijd voor de realisatie. Het

begeleiders bedoeld en zijn daarom vrij staccato

Bijvoorbeeld een tip geven om lastige situaties

wat ik zoek.”

heeft even geduurd, omdat we alle persoonlijke

en in spreektaal opgetekend.

wat eenvoudiger te maken.”

“Ik zie de complete status van Jack, vanaf het opstaan tot naar bed gaan. Alles komt aan bod. Er wordt ook niet omheen gedraaid” 28

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

Wens en Om in te loggen op MijnDossier maak je gebruik van je DigiD-account. “Ik ben geen voorstander van

W ilt u o o k t o eg an g t o t M ijn D o s s ier ?

DigiD. Het maakt de toegang omslachtiger en ik kan mijn ouders niet even inzage geven. Maar ik begrijp

Vul dan als ouder en/of wettelijk vertegenwoordiger van een cliënt binnen onze Volwassenenzorg het ­digitale

de veiligheidsoverwegingen. Ik zou het wel fijn vinden

aanmeldformulier in. U dient in het bezit te zijn van een DigiD account met de extra sms-controle of de DigiD app.

als er foto’s en filmpjes worden geplaatst. Dat maakt

Ook wilsbekwame volwassen cliënten kunnen zich aanmelden voor toegang tot hun dossier. Bent u ouder en/of

het levendiger. En net als bij social media zou ik

wettelijk vertegenwoordiger van een cliënt binnen Kind & Jeugd? Dan vragen wij nog even uw geduld. Bij een

­direct willen reageren op rapportages. Dan heb ik

Kinder Diensten ­Centrum loopt momenteel een pilot. Bij vragen kunt u terecht bij uw persoonlijk begeleider.

op afstand ook invloed op situaties.”

Kijk voor meer ­informatie en het digitale aanmeldformulier op www.ipsedebruggen.nl/mijndossier

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

29

WERVING

Ipse de Bruggen scout actief nieuw talent Werken met mensen met zogeheten moeilijk verstaanbaar gedrag is een mooi vak dat begrip en passie vraagt, volgens zorgmanager Marloes Klomp. “Doordat dit werk intensief is, kiezen medewerkers er vaak voor om na een aantal jaar op een wat minder zorgintensieve groep te gaan werken.” Daarom zoeken zorgmanagers samen

Marloes die zelf al ruim achttien jaar bij Ipse de Bruggen werkt, omschrijft de taak van begeleiders van mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag als uitdagend en pittig. “Het is een puzzeltocht om deze cliënten te begrijpen en hun gedrag op een positieve manier te beïnvloeden. Ze kunnen snel overprikkeld raken en dan moeilijk te begrijpen gedrag vertonen. Dat vraagt niet om een beoor­

doorzettingsvermogen en levenservaring die

deling, maar om goed te kijken naar cliënten en

zich niet snel gek laten maken. Innerlijke rust en

effectief reageren. Als persoon ben je zelf het

geduld zijn ook belangrijk; we maken vaak kleine

belangrijkste instrument. Door een relatie met

stappen en ook dat kan soms lang duren.”

de cliënt op te bouwen en goed te kijken en te voelen wat hij nodig heeft, help je hem.”

met de recruiters van Ipse de Bruggen actief op de krappe arbeidsmarkt naar nieuwe talenten. Binnen én buiten de zorgsector. Daarbij blijkt een gezamenlijke aanpak op de landgoederen succesvol.

“ We zoeken mensen met doorzettingsvermogen en levenservaring die zich niet snel gek laten maken”

On t d ekkin g s t o c h t

G ez am en lijke aan pa k w e r k t De zorgmanagers van de landgoederen in ­Zwammerdam en Nieuwveen zijn een pilot gestart

Ipse de Bruggen zoekt dan ook mensen die samen

waarbij ze gezamenlijk breder speuren naar

met collega’s en gedragskundigen willen ontdekken

deze talenten. Mensen die op zoek zijn naar een

wat deze doelgroep gelukkig maakt. “We ­focussen

andere baan kunnen al langer vrijblijvend komen

niet op het gedrag, maar leggen veel meer dan

kennismaken op informatieavonden. Tijdens korte

vroeger de nadruk op het meedoen aan het

­informele gesprekken komen Marloes en haar

gewone leven. We gaan met de cliënten op pad,

collega’s ‘pareltjes’ tegen die geknipt zijn voor

ze krijgen dagbesteding en we gaan bijvoorbeeld

het vak. De recruiters van Ipse de Bruggen maken

zwemmen. De kunst is te ontdekken waarvan een

in eerste instantie gebruik van het bestand van

cliënt rustig of blij wordt.”

kandidaten die rechtstreeks bij Ipse de Bruggen hebben gesolliciteerd. Ook worden kandidaten

Persoonlijke eigenschappen als doorzettings­

vanuit Monsterboard benaderd en worden er

vermogen, mentaal fit zijn en kritisch naar jezelf

contacten gelegd met bijvoorbeeld Defensie en

kunnen kijken, zijn voor nieuwe begeleiders van

Justitie. Want daar stromen mensen met de juiste

deze doelgroep minstens even belangrijk als de

persoonlijke eigenschappen op dit moment uit.

juiste diploma’s. Die kunnen medewerkers ook

Marloes benadrukt dat bij deze zijinstromers wel

later halen. Marloes: “We zoeken mensen met

goed wordt gekeken naar hun visie op het werk.

“ Dit vind ik écht leuk” Mike Slotboom stopte met zijn hbo-studie Sport en Bewegen: het was niet wat hij zocht. Omdat het werken bij de supermarkt hem en zijn ouders niet beviel, liep Mike op verzoek van zijn schoonvader een dagje met hem mee op landgoed Ursula en al meteen bleek: dit was wél wat hij zocht.

“Voor de bewoners zorgen en de kwaliteit van hun leven verbeteren, dat vond ik vanaf het eerste moment leuk. Het bevalt, zeker weten. Ik heb nog nooit zoiets leuks gedaan. Het contact met de bewoners, met de collega’s, het hele plaatje klopt. In mijn opleiding was omgaan met mensen een onderdeel, maar ik moest toch wel wennen. Maar dat wennen was een soort van makkelijk, omdat dit is wat ik écht leuk vind. Dan pas je je graag aan, toch?”

30

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

31

“Het mooie van onze aanpak is dat we niet alleen

Marloes: “Iedere nieuwe begeleider voor onze

personeel zoeken voor onze eigen groepen, maar

doelgroep volgt een introductieprogramma van

gelijk kijken naar geschikte mensen voor vergelijk­

twee volle weken. Daar krijgen begeleiders een

bare locaties. Op de landgoederen komen we

preventie-­a gressietraining en leren ze van alles

elkaar vaak tegen en weten we van elkaar wat

over ­achterliggende ziektebeelden en medicatie.

we nodig hebben. Dat helpt.” Dankzij deze

Een ander onderdeel is het leren signaleren en

­gezamenlijke inzet, konden de zorgmanagers in

observeren van gedrag. Deelnemers krijgen

korte tijd veel sollicitanten spreken. Sollicitanten

ook mee waar hun ontwikkelpunten liggen

die geschikter zijn voor een andere doelgroep,

en hoe ze kritisch naar hun eigen functioneren

verwijzen ze door of worden in portefeuille

kunnen kijken. Die zelfreflectie is een voor­

­gehouden. Zo blijft talent behouden voor

waarde voor succes.” Behalve deze rugzak met

Ipse de Bruggen.

extra vaardigheden, krijgen nieuwe begeleiders op de groep een ervaren collega als buddy en

“ Iedere nieuwe begeleider volgt een introductieprogramma van twee volle weken”

werken ze in de beginfase altijd samen met ervaren collega’s.

De pilot leert volgens Marloes dat breder naar ­personeel zoeken meer medewerkers oplevert.

“Het vraagt wel extra tijd en aandacht voor ­selectie en inwerken. In de beginfase moeten we in nieuwe medewerkers investeren, zodat ze

I n w e rk p rog ra mma

het vak echt in de vingers krijgen en zich veilig

Om de nieuwe begeleiders een goede start te

voelen. Als we mensen goed inwerken, blijven

geven, worden ze gedegen ingewerkt.

ze langer.”

Sander koos voor een big smile Sander Overstegen stapte een jaar geleden vanuit de evenementenbeveiliging over naar woongroep Ceder op Landgoed Ursula in Nieuwveen. “Een jaar eerder had een kennis mij al uitgenodigd om hier een avond mee te draaien. Toen wist ik gelijk: ‘Dit is wat ik echt wil’. Maar ik had het naar mijn zin in de ­beveiliging. Dus het heeft even geduurd …

Bij Ipse de Bruggen heb ik meer toekomst. Ik kan hier allerlei opleidingen volgen. En je bent hier echt met de cliënten bezig. We geven hen een leuke, gewone dag, waarop ze lekker naar hun werk gaan en we samen een bak koffie drinken. Ik ga elke dag met plezier naar ze toe.

In de beveiliging probeerde ik conflicten zoveel mogelijk verbaal op te lossen. In de zorg wil ik leren dat ik spanning steeds eerder ga zien bij cliënten, zodat ik kan handelen voordat ze agressie laten

Heb je interesse in werken met cliënten met m ­ oeilijk verstaanbaar gedrag bij Ipse de Bruggen?

zien. Mijn uitdaging is dat ze de dag doorkomen met een big smile.’

Bekijk de film waarin begeleider Marleen een p ­ ersoonlijk inkijkje in haar werk geeft op www.werkenbijipsedebruggen.nl. Op deze w ­ ebsite vind je ook a ­ ctuele vacatures.

32

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

33

MAATJES

ALTIJD MEER MOGELIJK

“Michel hoort na zo veel jaren echt bij ons gezin” “In 1999 was onze eerste ­ontmoeting met Michel, nadat mijn man ­Michiel en ik hadden besloten tijd en ­aan­dacht te willen schenken aan iemand die het goed kan gebruiken.

De medewerker die ons begeleide heeft een goede match gemaakt, de klik was er direct.” vertelt Hedwig Teeuw-Vreeken.

“We halen Michel één keer in de twee à drie weken op, hij gaat dan mee naar ons huis. Gewoon gezellig bij elkaar zijn, aanrommelen in en rond het huis en lekker samen eten, is vaak al genoeg” geeft Hedwig aan.

Michel vult aan: “We spelen ­spelletjes met elkaar, kijken TV of we gaan ­lekker naar buiten. Soms eten wij mijn ­favoriete eten, dat is nasi.

En chipolata pudding.”

Hedwig: “Er is veel vertrouwen van Michel naar ons toe. Wij kunnen ­Michel na al die jaren heel goed ‘lezen’ en weten hoe we het beste kunnen reageren op zijn kwets­ bare kanten. Dat geeft hem rust en ontspanning. Hij is erg zorgzaam

“Maar gelukkig kan ik heel veel wél”

en heeft goede manieren. Een mooi voorbeeld voor onze kinderen!”

Hedwig, Michiel, Michel en de twee kinderen Hielke en Gijs, hebben

“Bij De Smulhoeve werk ik als gastvrouw en dat vind ik erg leuk!” vertelt Samantha Kortekaas. “Ik vind het het leukste om met de gasten een ­praatje te ­maken en hen te bedienen. Ik prijs graag onze lekkere gebakjes en taartjes aan.”

na al die jaren een mooie band ­opgebouwd met elkaar.

34

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

Samantha is visueel beperkt en ziet hierdoor ­ alleen schimmig en het verschil tussen licht en donker. ­Ondanks haar beperking weet Samantha haar

weg in lunchlocatie De Smulhoeve goed te vinden.

“Het enige dat ik niet doe is een dienblad met meerdere drankjes dragen en soep uitserveren, dat is te ­gevaarlijk. Maar verder kan ik op de Smulhoeve alles. Soms zegt een begeleider ‘voorzichtig, rechts van je staat een jongetje’ of ‘Samantha, ik heb een glas water voor je neergezet.’ Want dat heb ik niet ­altijd in de gaten. Maar gelukkig kan ik heel veel wél!”

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

35

VRAAG EN ANTWOORD

Andrea van Steensel: bestuurder én fotograaf Andrea van Steensel vormt sinds februari 2018 samen met Jan van Hoek de raad van bestuur van Ipse de Bruggen. Ze is geen onbekende binnen de organisatie. In 2012 koos ze vanuit het bedrijfsleven bewust voor een baan in een maatschappelijke organisatie, waar het om mensen gaat. “Ik werk niet in de directe zorg of behandeling. Maar om ­cliënten een goed leven te kunnen geven, moeten we ook organisatorisch de juiste keuzes maken”. Met die organisatieontwikkeling ben je volgens Andrea eigenlijk nooit klaar. Zelf blijft ze zich ook ontwikkelen, als mens, bestuurder én fotograaf.

Doe je dat ook bij Ipse de Bruggen?

Wanneer ben je als raad van bestuur tevreden?

“Ja, ik zie dat terug in de ontwikkeling van ons

“Eigenlijk nooit, want we moeten ons als

manifest. Na een uitgebreide dialoog met cliënten,

­organisatie blijven ontwikkelen. Er zijn altijd

wettelijk vertegenwoordigers en medewerkers

­cliënten waarvoor je vindt dat je nog iets kunt

hebben we het manifest opgesteld. Daarna, in

doen en er zijn altijd medewerkers die je extra

de tweede fase, hebben we de r­ andvoorwaarden

kansen wilt geven. Ik ben wel blij met resultaten,

neergezet om die belofte waar te maken. Zo

bijvoorbeeld als ik zie dat medewerkers en cliënten

­hebben we locaties door zelforganisatie meer

het op een groep goed hebben met elkaar.”

beslisruimte willen geven. Nu zijn we in de derde fase, waarin we leren van wat nog niet goed

Fotografeer je nog naast deze drukke baan?

gaat. We horen dat zelf­organisatie m ­ edewerkers

“Ik fotografeer bij grote sportevenementen in

veel tijd kost. Ze hebben het gevoel dat ze

Nederland. Dat is meestal in het weekend. Ik houd

er ­allemaal taken bij hebben gekregen, zoals

van sport en heb ook zelf op hoog niveau gesport;

­financieel of HR-werk. Dat hebben we blijkbaar

tennis, stijldansen en schaatsen. Allemaal ­technische

nog niet goed genoeg georganiseerd, dus gaan we

sporten. Dat ligt mij en dat vind ik ook in f­ oto­grafie.

dat verbeteren.”

Sportfotografie is erg analytisch, precies en ­technisch, en ook emotie. Je ziet in mijn foto’s ook de m ­ oeite

Wat vind je leuk bij Ipse de Bruggen?

die topsport kost. Daarvoor moet ik goed kijken, mijn

“De bevlogenheid van medewerkers. Ik zie hier

eigen reactiesnelheid kennen en op tijd ­afdrukken.”

iedere dag opnieuw de passie, waarmee we met Wel een bijzondere combinatie bestuurder

boodschappen doen en fotografeerde ik cliënten

zijn allen voor cliënten werken. Dat geeft mij

en fotograaf…

en begeleiders tijdens het koken of maakte ik de

veel werkplezier en enthousiasme. Ipse de

Andrea van Steensel (53 jaar) studeerde chemie

“Tijdens mijn opleiding aan de fotoacademie heb

kernteamfoto’s. Dat vond ik ontzettend leuk. Als je

­Bruggen is ook een platte organisatie, waar ik

en bedrijfskunde. De eerste twintig jaar van

ik ook foto’s gemaakt voor het personeelsblad van

in een spijkerbroek en met camera om je nek bij een

gewoon kan zijn wie ik ben en waar iedereen

haar loopbaan werkte ze in het bedrijfsleven

Ipse de Bruggen. Dan ging ik met een groep mee

groep komt, heb je gelijk een ander soort contact.

heel benaderbaar is.”

als manager en bestuurder. In 2011 had ze een tussenjaar, waarin ze startte aan de foto-­

Je maakt samen iets en met een camera geef je echt aandacht. Als fotograaf en als bestuurder ben

Wat doe je als lid van de raad van bestuur?

academie en vrijwilligerswerk deed. In 2012

je met je hart en zintuigen bezig, en tegelijkertijd

“Wij nemen besluiten op basis van wat er buiten

kwam Andrea bij Ipse de Bruggen werken,

moet je in beide rollen ook beschouwend zijn. Ik kijk

en binnen de organisatie gebeurt. We vormen

eerst als manager HRM, toen als directeur

heel precies hoe ik een mooi beeld kan maken van

een hitteschild voor de organisatie tegen alles

Organisatie­ontwikkeling en Communicatie en

­mensen. In mijn werk wil ik ook dicht bij mensen

wat er vanuit de buitenwereld op ons afkomt

later als directeur Services. Vanaf februari is ze

komen om te zien wat er voor hen toe doet.”

aan bijvoorbeeld wet- en regelgeving. Zo willen

lid van de Raad van Bestuur. Andrea is getrouwd

we voorkomen dat iedereen zich daar zorgen

en heeft twee zonen.

Wat breng je mee vanuit je ervaring in grote

over moet maken. We halen op wat er in de

­bedrijven naar Ipse de Bruggen?

organisatie gebeurt om op basis daarvan goede

“In de grote bedrijven waar ik heb gewerkt, heb

volgende stappen te kunnen zetten. Onze grote

ik vooral geleerd om met verschillende belangen

uitdaging is het waarmaken van ons manifest.

rekening te houden en dat er altijd meerdere

Daar geloof ik echt in.”

argumenten van waarde zijn. Ik leerde de tijd te

Andrea met Martin, die zij een paar jaar geleden met zijn kernteam portretteerde

36

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

nemen om naar de verschillende kanten van een

Ipse de Bruggen wil meer mogelijk maken voor

zaak te kijken en te luisteren. Zo doordenk je op­

cliënten. Wat is daarvan een mooi voorbeeld?

lossingen goed voordat je iets invoert. Als persoon

“Het initiatief van ABCDate. Het biedt onze

ben ik analytisch, ik ontrafel wat er aan de hand is

­cliënten een veilige omgeving om met elkaar in

en wat nodig is. Vanuit het bedrijfsleven neem ik

contact te komen, om vriendschap te sluiten of

ook een zakelijke inslag mee. Ik wil tot een besluit

een relatie te zoeken. Door dit te organiseren,

en actie komen. Daarna kun je leren van wat er

maken we echt meer mogelijk voor cliënten.

gebeurt en bijschaven, als het toch anders werkt

Ze kunnen zo nieuwe relaties aangaan, één van

dan je van tevoren dacht.”

de belangrijkste dingen in ons leven.”

Een foto uit de serie van Andrea van Steensel

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

37

HET LAATSTE WOORD

MIS HET NIET

A G E N D A

IQ

17 september

Mijn hersenen Hielden mij voor de gek Maar eindelijk zit ik op mijn plek

‘Altijd meer mogelijk tour’ voor cliënten en mede-­ werkers op diverse locaties (zie ook w ­ ww.ipsedebruggen.nl/­ altijd-meer-mogelijk)

Mijn hersenen Hebben mij om de tuin geleid Maar gelukkig word ik goed begeleid

10 oktober Koelkast omruilactie in het kader van de Dag van de Duurzaamheid, start op landgoed Ursula in

Mijn hersenen Waren onderweg naar het hoogste niveau Maar helaas kreeg ik het niet cadeau

Nieuwveen

20 oktober Middagconcert Jostiband in

Mijn hersenen Hebben mij op mijn tenen laten lopen En zij hebben mij vaak bedrogen

Breepleinkerk, Rotterdam. (www.jostiband.nl/concertagenda)

17 november

Onderweg naar geborgenheid en een veilige omgeving Onderweg naar een nieuwe beleving

Symposium ‘Ouderenzorg: onze zorg’, Dekker Zoetermeer

20 november

Want wat ik heb meegemaakt daarover raak ik niet uitgepraat

Symposium evmb, Dekker Zoetermeer (www.ipsedebruggen.nl­/ symposium-voor-evmb)

Gedicht en illustratie Amber Jansen van Galen

15 december Avondconcert Jostiband in Sliedrecht (www.jostiband.nl/concertagenda)

29 december Amber is 29 jaar, woont in

lino- en zeefdrukken, beide

door Special Arts. Special Arts

Concert Jostiband in Gelredome

Maassluis en is graag creatief

dagbestedingslocaties bevinden

richt zich op kunst en handicap.

(www.jostiband.nl/concertagenda)

bezig. Dat laat ze, naast de

zich in Naaldwijk.

De stichting bevordert dat alle

gedichten die zij schrijft, ook

38

mensen met een handicap aan

10 februari 2019

zien in de afwisselende banen

Bovenstaand gedicht heeft

kunst kunnen doen en dat ze

Middagconcert Jostiband in

die zij heeft. Zo werkt ze onder

Amber voorgedragen tijdens

hun talenten daarvoor kunnen

Stadstheater Zoetermeer

andere bij Het Werkpalet op

de opening van Het Groot

ontwikkelen.

(www.jostiband.nl/concertagenda)

de vilt- en keramiekgroep en

Poëziefeest in Flint Theater

bij Het Palet op de groep ­

in Amersfoort, georganiseerd

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

De wereld van Ipse de Bruggen NAJAAR

2018

39

“Ik vind het heerlijk om te doen waar ik goed in ben” Marleen Hage, persoonlijk begeleider van cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag

Ken jij mensen die op zoek zijn naar een interessante toekomst in de gehandicaptenzorg? Ipse de bruggen, een van de grootste zorgorganisaties met ruim 390 zorglocaties in Zuid-Holland, zoekt begeleiders in de gehandicaptenzorg!

Kijk op www.werkenbijipsedebruggen.nl voor meer informatie en het actuele vacatureaanbod.