που από το 1989 όρισε την γενική και κάθε ειδική συζήτηση για το περιβάλλον. Για τις πολιτικές σχέσεις-δράσεις των ανθρώπων –πολλών ανθρώπων- για την προστασία του. Εδώ, στην χώρα μας, στον χώρο μας, αλλά και εκεί, μακρύτερα. Πολύ και πάρα πολύ μακρύτερα.
Επειδή κάθε φορά που καταρρέει το εκεί, το εδώ υποφέρει και κινδυνεύει επίσης.
Για την υπεράσπιση κάθε και όλων των περιορισμένων και ολοκληρωμένων σχέσεων με την φύση, καθώς ο πολιτισμός και οι εξελίξεις του, ο τρόπος που εκδηλώθηκε και επικράτησε η οικονομία του καπιταλισμού, συνέβαλαν στην συστηματική παραβίαση αλληλοσυνδεμένων φυσικών και τεχνικών συστημάτων ισορροπίας.
ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ περιήγηση στη Θράκη ...την Ελληνική, την Τουρκική, την Βουλγαρική...! Η πέμπτη περιήγηση* που σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε από το σωματείο ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ (δράσεις για την Οικολογία και την ΑποΑνάπτυξη), είχε ως στόχο την αναγνώριση των συστατικών σχέσεων που διαμορφώνουν, αιώνες, τον χαρακτήρα μιας περιοχής στο νότο της Βαλκανικής Χερσονήσου. Την Θράκη. Περιοχή που εκτείνεται στις διοικητικές επικράτειες των χωρών Ελλάδα, Τουρκία και Βουλγαρία. Η τετραήμερη περιήγηση σχεδιάστηκε και αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί με πρόγραμμα επισκέψεων αναγνώρισης των οικονομικών, περιβαλλοντικών, πολιτικών και πολιτισμικών εύπλαστων και μεταβαλλόμενων στο χρόνο εκδηλώσεων του/της ανθρώπου με το εγγύς περιβάλλον. Το συμβατικό πρόγραμμα περιέλαβε επισκέψεις και αναγνωρίσεις χώρων, σχέσεων συμπάθειας και διαμόρφωσης του φυσικού περιβάλλοντος. Την αναγνώριση και την κριτική των δεσμών συμπεριφοράς με την νεότερη και βαθύτατη ιστορία που, εντέλει, καθορίζουν ή εξουδετερώνουν την σύγχρονη ιστορική ταυτότητα οδηγώντας σε νέες απόπειρες συλλογικών ή εγωιστικών κατορθωμάτων. Με πολιτικό αποτέλεσμα την ανάδειξη, την διατήρηση, την εγκατάλειψη, την καταστροφή πόλεων, προστατευόμενων περιοχών, καταφυγίων ζωής που συνεχώς αφήνουν στην επιφάνεια του εδάφους τα ίχνη
όπως διατυπώθηκε από τον Christian N. Schultz στο ομότιτλο βιβλίο του. Να κατανοήσουμε, δηλαδή, ως ομάδα, δίκτυο σχέσεων, ιστός επικοινωνίας, την θέση και τη σχέση μας. Προσωρινοί και άστατοι κάτοικοι σε μια ελάχιστη φωλιά χρόνου, στο γίγνεσθαι των στιγμών μας. Στο ατελές πεδίο ανάβλυσης και στέρησης νοημάτων του χώρου που όμως εξαιτίας του, κατοικώντας, ασκήσαμε τον στοχασμό μας. Επιχειρώντας να προσανατολιστούμε, όχι μόνο χωρικά αλλά υπαρξιακά, ώστε στο τόσο της εναργούς στάσης μας να εννοήσουμε την υλική εκδοχή του όσο και το πληθωρικό και απαραίτητο σύστημα συγγενών σχέσεων που συμπληρώνουν την σημασία του. Τα φαινόμενα, τα κτίρια, οι ελεύθεροι αστικοί χώροι, η εποπτεία των πόλεων αλλά και των φυσικών υποβάθρων της ζωής, τα αντικείμενα, οι διάδρομοι και οι διαδρομές στο πεδίο των διερευνήσεών κάθε ενότητας νοήματος, οι συλλογές, δηλαδή στοιχείων, σημεία και σήματα εφόρμησαν στα αισθητήρια όργανά μας. Συναρπάζοντας ή συγκρατώντας την σκέψη, διασκορπίζοντας, διαλύοντας τις εφεδρείες των παραδοχών που διαμόρφωσαν τον εαυτό, κάθε εαυτό, κάθε πρόσωπο (τον Ιορδάνη, την Βαλέρια, την Σοφία, την Μαρία, τον Παύλο). Κάθε και όλες τις πολιτικές οντότητες που χρειάστηκε να εμπιστευτούμε τα σπαράγματα του λόγου τους για τον σχηματισμό πρόσκαιρης βέβαιης γνώμης-γνώσης στις αλλεπάλληλες περιηγήσεις
ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ δράσεις για την Οικολογία και την ΑποΑνάπτυξη από το πολύ παλιό στο πολύ σήμερα
την βλάστηση και την ανθοφορία έως εκεί όπου συμφωνήσαμε για την ταυτότητα του τοπίου που ανήκει στον τόπο του. Ο τόπος αυτός, οι τόποι, γύρω και μακρύτερα, χρειάζονται τον κόπο της συλλογικής μας εργασίας, τους διαλόγους που πρόκειται, που έγινε, να συνδέσουν τα ακατάστατα στοιχεία σε συμπαγή δομή νοήματος. Το ειδικό και περιορισμένο ανάπτυγμα μιας ιδέας που εκφράστηκε, τα πολλά ειδικά και περιορισμένα σήματα που προσφέρθηκαν, συντέθηκαν για να δημιουργηθεί η γραμμή της κοινής συλλογικής αφήγησης, εδώ, εκεί ακριβώς, το ακριβές δικό μας κόσμημα ουσίας.
Η ματιά και η σκέψη μας αναθάρρησαν καθώς ακολουθήσαμε το ευρύχωρο μονοπάτι προς την κορυφή του λόφου, εκεί όπου ο ποταμός Άρδας καμπυλώνει τόσο ώστε να κυλάει γύρω από τον λόφο-φωλιά της επίσκεψής μας, χώρο και κείμενο της δράσης του μεγαλοπρεπούς πουλιού που πρόκειται να χαιρετίσουμε. Εκδίδοντας τον πρώτο και τον ύστερο χαιρετισμό, πληρώνοντας με τον κόπο της ανόδου, σταματώντας, περιφέροντας την ματιά ψηλά, διαβάζοντας τις λεπτομέρειες στο μέτωπο του ισχυρού βράχου, απέναντι, κερδίζοντας την χαρά της θέας, του διαβάσματος των λεπτομερειών στην κοιλάδα και τις όχθες, τις κατάφυτες πλαγιές από όπου ξεπηδούν ψίθυροι και επιφωνήματα, φωνές, οδηγίες και γέλια. Και εμείς όλοι, τώρα, ψηλά, κοντά, όσο γίνεται, στο μακρινό σημάδι πτήσης του πουλιού θυσιάζουμε δύο λέξεις, καίμε στην πυρά του διαλόγου μια επισήμανση, αφήνουμε ένα σημάδι ήχου που σημαίνει και ασφαλίζει
την επιβίωση, την σωτηρία των τελευταίων σπάνιων ιχνών ζωής του ζώου που πλέει ήσυχα στην ατμόσφαιρα, Εκεί, ψηλά, ψηλότερα, στα ύψη του συντονισμού του με τον κόσμο.
Αλλά και εκεί, μακρύτερα, στην κορυφή του επόμενου, του μακρινού ακόμη λόφου, από όπου θα έπρεπε να χαιρετίσουμε τα δείγματα της αγελαίας ζωής που τιθασεύεται από την βαρύτητα, το βάρος των σωμάτων, το βάρος της ύπαρξης του είδους στον πλανήτη.
ο John Berger στην έκθεσή της σκέψης του στο βιβλίο ‘’why look at animals’’ θα συναντούσαμε το ζώο, θα επιχειρούσαμε, να προσελκύσουμε την ματιά του, να σταθούμε στην απαραίτητη απόσταση και να μετρήσουμε την σχέση μας με την ματιά του. Τη σχέση με το ζώο, την αγέλη, που θα αναδυόταν πίσω από τον μακρινό λόφο στο σούρουπο, για λίγο, για τόσο λίγο χρόνο αλλά αρκετό για να ξαφνιάσει τις βεβαιότητές μας. Τότε, στο τότε που δεν φτάσαμε ποτέ, ίσως μπορούσαμε να διεκδικήσουμε την στιγμή της εμπειρίας του κοιτάγματος, την περιέργειά του ζώου απέναντι στην περιέργειά μας, την στάση του απέναντι στην στάση μας. Ίδια και διαφορετική, μέρος και όλον μιας σχέσης ενδιαφέροντος που χάθηκε στο χρόνο καθώς, όπως σημείωσε
ο Claud Levi Strauss στο βιβλίο του Savage Mine, κάποτε, πίσω στο χρόνο, ‘’οι άνθρωποι γνώριζαν τις ανάγκες των ζώων επειδή παντρεύτηκαν ζώα, ανακτώντας την γνώση τους’’ (διήγηση γηγενούς στο νησί Χαβάι).
Οι λόφοι, τα βουνά, στην βόρεια πλευρά της ανατολικής Ροδόπης πλημμύρισαν από τα χρώματα του φθινοπωρινού κύκλου. Οι δρόμοι στενοί και ατελείωτοι προυποθέτουν ένα διαφορετικό χρόνο πορείας, μια διαφορετική πειθαρχία ανάγνωσης των απότομων παρειών των βουνών και των λόφων, ένα σύστημα οδοιπορίας με πολλές στάσεις για τις αισθήσεις. Χωρίς υπολογισμό και μέτρηση, τρόπο και μέσο διάγνωσης των καταστάσεων της φύσης, του δάσους, των νερών, των περασμάτων ανάμεσα σε κλαδιά και θάμνους, σε φυλλώματα και λουλούδια, σε σκιερές εσοχές και λαμπρές λίμνες φωτός
Μαρίας, του Δήμου, του Γιάννη) να δράσει ή να υποχωρήσει. Εκεί, τότε, έκθετοι, έκθετες, θα χρειαζόταν να κρίνουμε τις οδηγίες και τις αναφορές του Πέτρου Wohlleben για την ‘’ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΔΕΝΔΡΩΝ’’ Για την μορφολογία των κορμών, τον φλοιό, τις σχισμές, τους χυμούς και το άρωμα που συνδέει χημικά τις παρέες των δένδρων, που επιτρέπει να ελέγχουν και να οριοθετούν τον χώρο τους, να προστατεύουν τα νεαρά φυντάνια, να στέλνουν σήματα ελέγχου, να μιλούν, δηλαδή με μια απροσπέλαστη, ασύλληπτη στην χάρι της γλώσσα. Εκεί, τότε, έκθετοι, αδύναμοι, αδύναμες, θα προσπαθήσουμε να αναγνωρίσουμε τις ποικιλίες των χρωμάτων και τις χημικές ταξινομήσεις των χαμηλών φυτών, των θεραπευτικών φυτών, των θάμνων, των ριζών, των βολβών. Να συζητήσουμε για την πρόταση πως που τα δένδρα αναπτύσσουν δεσμά στα φυσικά δάση απλώνοντας τις ρίζες τους, πλέκοντας τις ρίζες, ‘’κάνοντας φιλίες’’...!!!! Θα ακουμπήσουμε τους κορμούς και τους εύθραυστούς μίσχους, θα τρίψουμε στο χέρι μας και θα γευτούμε τα φύλλα, θα μυρίσουμε την χλόη, θα σταθούμε, έκπληκτοι, έκπληκτες, στο πέρασμα της βροχής που θα ραντίσει τα φυλλώματα γύρω μας και έτσι θα γαληνέψουμε στο θρόισμά τους. Στο σύντομο ταξίδι μας καταφέραμε λίγα για τα πολλά που θέλουμε να επιτύχουμε. Περιορίσαμε την συλλογική δυνατότητα αλλά, όταν χρειάστηκε, κατακλύσαμε το πεδίο της σχέσης μας με χαρά και διάθεση διαλόγων. Κοιτάξαμε γενναία προς τα δάση, τις κατάφυτες πλαγιές, τα ποτάμια, τα σπουδαία
OIKOTOPIA - ταξίδι 5
ΤΑΞΙΔΙ στην ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ, την ΙΣΤΟΡΙΑ, τον ΤΕΧΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
δράσεις για την Οικολογία και την ΑποΑνάπτυξη από το πολύ παλιό στο πολύ σήμερα 16 17
Στην περιοδεία μας μεταφέραμε τον πλούτο των στοχαστικών, πολιτικών και φιλοσοφικών εφοδίων μας. Κατά τη διάρκειά της περιοδείας χρειάστηκε να διαθέσουμε αυτά τα εφόδια στους συντρόφους μας. Να δοκιμάσουμε, να δοκιμαστούμε, να κρίνουμε την αξία των σκέψεων και των λόγων από τις συντρόφους που τακτοποιούσαν, κάθε φορά, σε θέσεις σημασίας, τα ποικίλα ανέκδοτα στοιχεία ώστε μέρα με την ημέρα οι διαθέσεις μας να κινητοποιούνται σωστά.
Οικολογία και την ΑποΑνάπτυξη
το πολύ παλιό στο πολύ σήμερα
δημιουργήσουν ισχυρά υπόβαθρα νοήματος όπου πάτησαν οι επόμενες γενεές, ήταν το κοινό, το μεριστό πεδίο μαθητείας όπου γυμνάσαμε τους εαυτούς μας. Η τεχνική και η τεχνολογία που έκαναν και κάνουν εφικτό κάθε και όλα τα κατορθώματα του πολιτισμού μας. Το ταξίδι, τις αναζητήσεις, τις προσεγγίσεις και την αποθήκευση της εμπειρίας, την κατασκευή και την προστασία της ατομικής και της συλλογικής μνήμης. Ταξιδέψαμε ανατολικά και επισκεφτήκαμε τους τόπους και τα τοπία που τόσο επιπόλαια περιφρονούμε ή κρίνουμε. Ταξιδέψαμε προς τον βορρά και επισκεφτήκαμε πόλεις και φυσικές θέσεις γεγονότων όπου εξελίσσεται και θριαμβεύει η ζωή. Η ζωή που τόσο επιπόλαια, για τόσο πολύ καιρό, ακόμη και συνέχεια, σπρώχνουμε στα περιθώρια του ενδιαφέροντός μας. Που τόσο κυνικά καταστρέφουμε τον υγιή φιλοσοφικό ρυθμό της, την έκταση και την διαδρομή των στοιχείων της στο χρόνο, χάνοντας τις πηγές του πάθους και της επιθυμίας που σημαίνουν την θέση μας στον κόσμο. Τον κόσμο που εποπτεύουμε, που επιθυμούμε, που διαβαίνουμε και περιεχόμαστε στον επαρκή πυρήνα του. Οι πόλεις και οι θέσεις σημασίας που πριν λίγο δεν απασχολούσαν καθόλου την διάθεση, σημάδια και σημεία στον χάρτη όπου δύσκολα θα σταματούσε
Στην τάξη της μαθητείας, το όχημα τάξη, το όχημα κλωβό διδασκαλίας, το όχημα δείγμα περιοδεύοντος πολιτισμού που διέτρεχε τοπία και τόπους, για πολύ και για λίγο, ημέρα και νύχτα, από το πρωί έως το βαθύτατο βράδυ.
για την Οικολογία και την ΑποΑνάπτυξη
το πολύ παλιό στο πολύ σήμερα 20 21
Έτσι, νομίζω και νομίζουμε, έτσι πρέπει να εξελίσσεται συχνά η δράση και η διάθεσή μας. Η ζωή μας και η ζωή όσων με τυχαίο και ασύντακτο πολιτικά-στοχαστικά τρόπο εμφανίζονται κοντά μας, ορίζονται και περιορίζονται σε ένα κάθισμα λεωφορείου, δωρίζουν μια ακριβή φράση ή ανοίγουν, προκαλούν, μια συζήτηση που διαρκεί και διαμορφώνει σωστά τον εαυτό. Την συνείδηση. Πολλά τέτοια δώρα είχα την τύχη να παραλάβω και εγώ. Μια διήγηση, μια αναφορά στην ιστορία, την ιστορία μια λέξης, την ιστορία μιας θέσης γεωγραφίας, ένα τραγούδι και ένα ποίημα, μια διάγνωση για τις πλαγιές των λόφων και την πηγή ενός ποταμού, μια σύντομη πρόζα ανάγνωσης, μια αναφορά σε ένα μύθο, την τακτοποίηση της φύσης του έργου αρχιτεκτονικής όπου ζυγιστήκαμε, δοκιμαστήκαμε ως αναγνώστες, αναγνώστριες και μαθητές. Μαθήτριες των βηματισμών της επιστήμης και της τεχνικής των κατασκευών που προστάτευσαν και προστατεύουν την ‘’άνω θρώσκουσα’’ (αν το γράφω σωστά) μορφή και συνείδηση καθώς ταξιδεύει και ρυθμίζει δυναμικά την θέση στον κόσμο. Το έκτακτο σαφές/ασαφές σημείο στο άπειρο των δυνατών θέσεων θέασης, πράξης, συμπεριφοράς, που σημαίνει και σημαίνεται διαρκώς ελεύθερα.
Προσπαθούμε. Επανερχόμαστε. Προσερχόμαστε συνεχώς και απολαμβάνουμε αυτές τις στιγμές χαράς και κόπου, συμμετοχής και εκγύμνασης του εαυτού. Μαζί. Μόνοι, μόνες. Δυνατοί και αδύνατοι ταυτόχρονα. Σημαντικοί και ασήμαντοι. Εύφοροι, Εύφορες και γόνιμες. Πηγαίοι και τυποποιημένοι, γενναίοι, γενναίες και φοβισμένοι για λίγο και για πολύ.
Θα γίνει;
Θα μπορέσουμε την επόμενη φορά να μονιάσουμε, να μανιάσουμε σε ένα χορό χωρίς σύνορα ; σε ένα χορό όπου θα σβήσει ο εαυτός ; Θα εκτεθεί και θα μονιάσει, θα μανιάσει καθώς κυνηγά μια θέση παρατήρησης του μεγάλου και δυνατού πουλιού ψηλά πάνω από τον κόσμο των ανθρώπων ; Που κοιτάζουν, μαζί και μόνοι, μονάχοι, μονάχες, εκεί ψηλά, την πτήση του ; αποσβολωμένοι/ες από την συναρπαστική φύση του ;
δράσεις για την Οικολογία και την ΑποΑνάπτυξη από το πολύ παλιό στο πολύ σήμερα 22 23
Επιστρέψαμε ταξιδεύοντας για πολύ στην βόρεια πλευρά της οροσειράς Αίμος. Η μεγάλη, η ασυνήθιστη διάρκεια της πορείας, η κούραση, φάνηκε, για μια στιγμή, πως μοιάζει με το γύμνασμα των ικετών και των φυγάδων, των μαθητών και μαθητριών, που αποχωρούν από τον κόσμο τους και εισχωρούν σε ένα κόσμο διαφορετικών θεμελίων και σκοπών. Όπως τα θεμέλια και οι σκοποί του πανάρχαιου τόπου όπου σκορπίσαμε τα επιφωνήματά μας. Όπως οι διηγήσεις και οι υποθέσεις για το πλησίασμα, την κοπιώδη άνοδο στους πανάρχαιους τόπους σημασίας όπου χρειάζεται, πρέπει να συντριβεί το σώμα και η σκέψη. Ώσπου το σώμα, η κρυμμένη στο σώμα συνείδηση, να σπρώξει το μιερό πλεόνασμα στον ιδρώτα και ο ιδρώτας να το βγάλει από τους πόρους στον αέρα και ο αέρας να το διαλύσει στην σύσταση της ατμόσφαιρας. Χαιρετώ, λοιπόν, και χαιρετίζουμε, την κοινή, συλλογική εμπειρία που έφερε τον ένα κοντά στον άλλο, για λίγο και για πολύ. Χαιρετώ και χαιρετούμε την
παλιό χτές στο πολύ σήμερα’’. Εκκινώντας την Πέμπτη το πρωί ακολουθούμε την Εγνατία οδό, ιστορικό ίχνος και σύμβολο ενός αρχαιοτάτου δικτύου επικοινωνίας αλλά και σύγχρονη οδό ταχείας μετακίνησης από τα δυτικά της χώρας, τον λιμένα στην πόλη Ηγουμενίτσα, έως τα ΕλληνοΤουρκικά σύνορα. Και από εκεί, μετά την πόλη Istanbul όπου περιέχεται η Βυζαντινή αρχαία πόλη Κωνσταντινούπολη, κατά μήκος των βόρειων ακτών της χώρας Τουρκία πρός τις χώρες της κεντρικής Ασίας. Κινηθήκαμε, λοιπόν, προς την Ανατολή, την χώρα Τουρκία, την πόλη Edirne, την Αδριανούπολη. Κορυφαίο στρατηγικό σημείο δράσης των ανθρώπων για χιλιάδες χρόνια. Επιχειρώντας, με τον τρόπο μας, την παρουσία μας εκεί, την μετακίνηση στην πόλη, το γέμισμα των
δρόμων της με τις ομιλίες μας, τις συνομιλίες μας, να περιορίσουμε
την αγριότητα που εκλύεται τα τελευταία χρόνια από τις διοικητικές ελίτ που οδηγούν, καθοδηγούν, κτηνώδεις πολιτικές βίας, πολέμου. Η ύπαιθρος, λίγο μετά την έξοδό μας από την πόλη Θεσσαλονίκη, ξυπνά και αναδύεται μέσα από την ομίχλη που σκορπίζεται από τις λίμνες στα βόρεια. Το ταξιδι, η on the road συλλογική εμπειρία μας, στηρίζεται
το σημαντικότερο των κτισμάτων του κορυφαίου αρχιτέκτονα Sinan (Mimar Sinan), Selimiye Mosque. Επισκεφτήκαμε την κεντρική πλατεία της πόλης όπου εξελίχτηκαν οι γιορτές μιας επετείου μνήμης και ηθικής στάσης παρόμοιας με τις επετείους στην χώρα Ελλάδα. Κοντά στις διαμορφώσεις χώρου όπου εκτίθεται η ιστορία του τόπου, ακολουθώντας τις ερμηνείες και τις εμμονές των διοικητικών ελίτ που συγκρατούν την επιθυμία των ανθρώπων. Η δεύτερη σημαντικότερη πόλη την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εκθέτει το σημαντικότατο, το κομψότατο δημιούργημα του Sinan στην κορυφή του λόφου που γειτνιάζει στην συμβολή των ποταμών Άρδα, Έβρου και Τόντζου. Λίγο μακρύτερα επισκεφτήκαμε το προάστιο Karaagach (Ορεστιάδα) όπου βρίσκεται και η σχολή καλών τεχνών, ανακαινισμένο κτίριο του παλαιού σιδηροδρομικού σταθμού. Εκεί εκτίθεται ένα σημαντικό έργο τεχνολογίας, η πολεμική ατμομηχανή που κατασκευάστηκε σε εργοστάσιο της πόλης Breslau,
Dar al-shifa
al-shifa” (οίκος θεραπείας/υγείας)
έξοχων μονάδων-συγκροτημάτων
σκοπό τόσο την θεραπεία όσο και την εκπαίδευση νέων επιστημόνων-ιατρών (χειρούργων, παθολόγων, φυσιοθεραπευτών). Στο συγκρότημα που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα Hayruddin με διαταγή και χρηματοδότηση του σουλτάνου Bayezid II, έκπληκτοι διαπιστώσαμε την απαράμιλλη αρχιτεκτονική σύνθεση (περίκλειστοι κήποι, αυλές, σιντριβάνια, πηγές, αίθουσες συγκεντρώσεων, μαθητείας, καλλιέργειες, βιβλιοθήκες, λέσχες και μαγειρεία) αλλά και τα παράλληλα κορυφαία επιτεύγματα του οθωμανικού πολιτισμού. Την διατήρηση της οδηγού αρχαιοΕλληνικής γραμματείας (Πλάτων, Αριστοτέλης, Σωκράτης, Πυθαγόρας) και την κριτική διαπραγμάτευσή της, την επίδειξη και απόδειξη της τεχνογνωσίας στην κατασκευή θεραπευτικών ελαίων, την εφαρμογή πρώιμων ιατρικών πράξεων ανάταξης τόσο του σώματος όσο και του νου (θεραπευτική μουσική, αρώματα), την τακτοποίηση των πειθαρχιών γνώσης της Ιατρικής και Φαρμακολογίας
έξοδος και κριτική του κόσμου ποταμός ΕΒΡΟΣ Την δυτική πλευρά του Έβρου ποταμού εποπτεύουμε καθώς μετακινούμαστε γρήγορα στην οδό που θα μας οδηγήσει στο συνοριακό πέρασμα «Καστανιές». Το εύφορο έδαφος, αρκετά βαθιά από την όχθη αποδίδει άφθονα σιτηρά και λαχανικά. Πυκνές συστάδες ψηλών δένδρων και θάμνων περιβάλλουν τις εκτάσεις των καλλιεργειών έως την όχθη που επισημαίνεται από ακόμη ψηλότερα γερά δένδρα σε όλο το μήκος της. Πλήθος από γεωργικά μηχανήματα αλλά, σε κάποιο σημείο, και αρκετά βαριά μηχανήματα ανασκαφής, αλέθουν το έδαφος. Τα βαθιά φράγματα εδώ και μακρύτερα θα γεμίσουν νερό ώστε κάθε πιθανή εισβολή τεθωρακισμένων να αναχαιτιστεί. Σε αυτή την περιοχή βρίσκονται και τα σημαντικά σημεία-περάσματα των προσφύγων. Σε όλο το μήκος της υδάτινης γραμμής παρατηρούμε αμέτρητα στρατιωτικά φυλάκια και οχυρά. Αυτή η σημαντική λωρίδα εδάφους μπορεί, κάθε στιγμή, να χάσει την ειρηνική, γαλήνια σημασία της και να μεταβληθεί σε περιοχή βίας, ολέθρου, καύσης ανθρώπων, κατάρρευσης κάθε και όλων των επιτευγμάτων της σκέψης των ανθρώπων. Στρέφουμε ανατολικά. Θα περάσουμε τα σύνορα. Οδηγοί και φύλακες της ιδέας της ειρηνικής συνύπαρξης, της κοινής
ταυτότητας που διαμορφώνεται και εξαρτάται από την σωστή σχέση με το έδαφος, το νερό, τους τόπους των ήσυχων τελετών της ζωής. Η πόλη Edirne φάνηκε στην άκρη του ορίζοντα.
σημειώματα FB
από
έξοδος και κριτική του κόσμου EDIRNE / είσοδος Στην πόλη μπήκαμε το απόγευμα. Στο τελευταίο φως της ημέρας. Η φράση ‘’μπήκαμε στην πόλη’’ δεν περιέχει, φυσικά, τις σημασίες και τα νοήματα του πολέμου που τόσο εύκολα διατίθενται από την οικεία ιστορική προσέγγιση της χώρας όπου ζούμε. Των πολέμων που διαπέρασαν το σώμα της πόλης για αιώνες δημιουργώντας σχισμές και ρήγματα, αφήνοντας, παρόλα αυτά, έντονα σημάδια από τις περιόδους ειρήνης, γαλήνης. Το λεωφορείο κινείται στην περιφέρεια της πόλης, διασχίζει δευτερεύοντες δρόμους, οικόπεδα γεμάτα οικοδομικά υλικά, παλιά αυτοκίνητα, ερείπια από την ιστορία του τόπου και της πόλης. Σκόνη και κατεστραμμένοι δρόμοι. Λίγο αργότερα φτάνουμε στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό. Αρκετοί από την ομάδα θα φύγουν αμέσως για το ‘’κέντρο της πόλης’’. Βιαστικοί, επιθυμώντας να διαβάσουν τα πρώτα, τα λίγα και τα πολλά σημάδια μιας ταυτότητας μείγματος ταυτοτήτων. Η πόλη, σημαίνουσα πόλη και πέρασμα, σημείο ελέγχου και συγκέντρωσης εξουσίας, σημείου διοίκησης της απέραντης Θρακικής επικράτειας, βρίσκεται ‘’κάπου εκεί’’. Περάσαμε το βράδυ σε ένα πεντακάθαρο εστιατόριο συζητώντας και ψάχνοντας αιτίες και αφορμές για
FB
και κριτική του κόσμου
/ γιορτές
ήχοι τυμπάνων απλώθηκαν στην πόλη. Χαμηλότερα από την θέση
κεντρικής πλατείας, αποβιβαστήκαμε και ανηφορίσαμε προς την κορυφή του λόφου όπου βρίσκεται το κομψοτέχνημα του Οθωμανού αρχιτέκτονα Sinan, το Selimiye Cami (1569-1578). Χτισμένο μετά από εντολή και χρηματοδότηση του σουλτάνου Selim II θεωρείται το σημαντικότερο έργο της Ισλαμικής αρχιτεκτονικής του τόπου. Περιλαμβάνοντας ένα σύστημα λειτουργιών, υπηρεσιών, χώρων συνδεδεμένων πολιτιστικά-κοινωνικά ώστε να αναφέρεται με τον ειδικό τίτλο Kulliye (συγκρότημα κοινωφελούς χαρακτήρα). Τον κεντρικό χώρο συνάθροισης και προσευχής, το σχολείο, την αγορά, τον ευρύχωρο εσωτερικό κήπο αλλά και τις περιφερειακές αυλές όπου συναθροίζονται οι κάτοικοι. Χαμηλότερα θα παρατηρήσουμε αρκετά τα ερείπια άλλων κτιρίων που χάθηκαν στον χρόνο είτε από την φθορά που προκαλεί ο καιρός είτε από την μανία των ανθρώπων. Τα τύμπανα σημαδεύουν την τελετή μνήμης και υποταγής στην ιδέα, τις ιδέες, που συγκρατούν τους πολίτες της πόλης, στα δεσμά εθνικιστικώνπολιτικών φαντασιώσεων. Με τον ίδιο τρόπο που και στην δική μας χώρα, παρόμοιες τελετές κατευθύνουν τον φόβο και το μένος προς τους πολίτες που, τώρα, γύρω μας, στέκονται
εμπορευμάτων από την εγγύς και μέση ανατολή προς την χώρα Βουλγαρία και, φυσικά, την Ευρωπαϊκή ένωση. Σημείο επαφής της Τουρκικής επαρχίας Edirne και της Βουλγαρικής αντίστοιχης Haskovo. Στον συνοριακό σταθμό φτάσαμε είκοσι λεπτά μετά την αποχώρησή μας από την πόλη Edirne. Μείναμε εκεί πέντε ώρες. Στα αριστερά μας εκατοντάδες ιδιωτικά οχήματα με τουρκικές πινακίδες που, όπως εικάσαμε, θα κατευθύνονταν προς τις περιοχές της Μαύρης θάλασσας. Θάλασσας που τροφοδοτείται από τους ποταμούς Danube, Dnieper και Don. Περιοχής όπου αναπτύχθηκαν δεκάδες ελληνικές πόλεις συνέχεια για χιλιάδες χρόνια. Εμπορικοί σταθμοί αλλά και σημεία συλλογικής επίτευξης ιδεώδους ζωής. Έξι λωρίδες για τα ιδιωτικά οχήματα, μία για τα αυτοκίνητα διπλωματικών σωμάτων, μία για λεωφορεία με πινακίδες της Ευρωπαϊκής ένωσης και μία για τα αντίστοιχα από άλλες χώρες. Χωριστά, φυσικά, οι λωρίδες για τα φορτηγά. Χωρίς εξήγηση, χωρίς ενδιαφέρον, χωρίς καμία διοικητική ειδοποίηση, υποστήκαμε την βία του Βουλγαρικού κράτους εκφρασμένη με ένα βασανιστήριο χρόνου, αναμονής. Μικρές σύντομες συζητήσεις, έξοδος από το όχημα, μοίρασμα ποτών και γλυκών, σχόλια και λεπτομέρειες για όσα πέρασαν και όσα ίσως ενοχλήσουν την ιδέα μας, τις ιδέες μας, για την ελεύθερη, την απρόσκοπτη
Γνωστή μόνο για λίγα λεπτά, το πρωί, που από το ανάλογο ύψος της εποπτείας διαβάσαμε τη σχέση των πυκνών συστάδων δένδρων και των ατημέλητων κήπων με τα κτίρια που τοποθετήθηκαν
σωστά, σε αποστάσεις και μορφές, την εποχή της σοσιαλιστικής υπερβολής, του πειράματος αναμόρφωσης του κόσμου που ακόμη παρέχει τα αποτελέσματά του για κρίση και κριτική. Γνωστή από την στάση στην άκρη του δρόμου ώστε να αγοράσουμε τροφή, πίττες, γλυκά και νερό. Γνωστή από το διάβασμα του χάρτη της από όπου κατανοήθηκε η προσωρινή απώλεια των πτυχώσεων του νοήματός της. Που συντίθενται από την φυσική επαφή με το ποτάμι Arda και τις μεγάλες τεχνητές λίμνες, Kardzhali και Student Gladenets. Την έκτασή τους, τις όχθες τους, την βλάστηση, τις θέσεις θέας και ενατένισης, τις πλαγιές των λόφων όπου συγκεντρώθηκαν τα πράγματα των ανθρώπων από το βάθος των αιώνων έως τώρα, αυτή τη στιγμή, την στιγμη της ειρηνικής επίσκεψής μας. Τα πράγματα που συγκεντρώθηκαν, έμειναν και μένουν, εδώ, ενοχλώντας τη σκέψη όσων θέλουν να σχηματίσουν στο νού πλούσιες, ολοκληρωμένες,
πρωί.
απαιτητική μηχανοκίνητη
είχαμε επισκεφτεί και τώρα ακόμη παρατηρούσαμε από τα παράθυρα του οχήματος. Τις απότομες κατάφυτες πλαγιές όταν ο ήλιος, νωρίς το απόγευμα κρύφτηκε απέναντι και σκοτείνιασε τα περάσματα. Τι γέφυρες και τις τεχνικές κατασκευές στα πλευρά παραποτάμων και μικρών φραγμάτων. Τα χωριά αλλά και τις μεγαλύτερες συστάδες κατοίκησης, το χωριό Ardino, την κωμόπολη Smolian, την πόλη Gotsze Deltsev, έως το συνοριακό πέρασμα Προμαχώνα. ‘’…οι λόφοι, τα βουνά, στην βόρεια πλευρά της ανατολικής Ροδόπης πλημμύρισαν από τα χρώματα του φθινοπωρινού κύκλου. Οι δρόμοι στενοί και ατελείωτοι προυποθέτουν ένα διαφορετικό χρόνο πορείας, μια διαφορετική πειθαρχία ανάγνωσης των απότομων παρειών των βουνών και των λόφων, ένα σύστημα οδοιπορίας με πολλές στάσεις για τις αισθήσεις. Χωρίς υπολογισμό και μέτρηση, τρόπο και μέσο διάγνωσης των καταστάσεων της φύσης, του δάσους, των νερών, των περασμάτων ανάμεσα σε κλαδιά και θάμνους, σε φυλλώματα και λουλούδια, σε σκιερές εσοχές και λαμπρές λίμνες φωτός που άφησαν τα γέρικα δένδρα πέφτοντας στο έδαφος, ανοίγωντας την οροφή του δάσους, την κομοστέγη, ώστε οι ακτίνες του ήλιου να βοηθήσουν τα νεαρά βλαστάρια να μεγαλώσουν. Όλα μέρη και τακτικές ιχνηλασίας που έπρεπε να ακολουθήσουμε προσεκτικά. Μετρώντας το πρώτο βήμα, μετρώντας τα βήματα
Ο Ιορδάνης Στυλίδης γεννήθηκε στην πόλη Έδεσσα του νομού Πέλλας το 1959. Απόφοιτος της σχολής Αρχιτεκτόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, είναι (και θα είναι έως την σύνταξή του) αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Κατέχει, επίσης, το δίπλωμα Οικονομικών σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Έχει στο ενεργητικό του 18 (δέκα οκτώ) ατομικές εκθέσεις (οι δύο τελευταίες ψηφιακές) καθώς και πολλαπλές συμμετοχές σε Μπιενάλε και Τριεννάλε στην Ευρώπη από το 1980. Παράλληλα με το διδακτικό του έργο διοργανώνει, διευθύνει και συμμετέχει σε εκπαιδευτικά ταξίδια (Ινδία, Ομάν, Αίγυπτος, Νεπάλ, Γερμανία, Τουρκία, Συρία, Ιορδανία, Αυστρία, Ελβετία, Ιαπονία), συλλογικά εργαστήρια σχεδιασμού σε κοινότητες της ελληνικής περιφέρειας αλλά και σε άλλες χώρες, καθώς και ανιχνεύσεις πόλεων (Βερολίνο, Ιστανμπούλ, Βενετία, Νέα Ιόρκη, Τόκιο). Μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ αλλά και της διοικούσας επιτροπης του σωματείου.
