Innovationquarter Jaarverslag 2017 - TerugblIQ

TERUGBLIQ INNOVATIONQUARTER JAARVERSLAG 2017

“Financiering door InnovationQuarter werkt als een vliegwiel” Arno van Mourik (Airborne)

DUURZAAM VERSTERKEN VAN DE CONCURRENTIEKRACHT VAN ZUID-HOLLAND

€ 146 MLN. ADDITIONEEL PRIVAAT VERMOGEN AANGETROKKEN

1.552 NIEUWE ARBEIDSPLAATSEN GECREËERD

Inhoudsopgave

Missie, visie en profiel

4

3. Onze resultaten

Samenvatting resultaten 2017

5

38

Voorwoord 6

Business Development

38

Verslag van de Raad van Commissarissen

Foreign Investments

40

Interview / Airborne

8 10

Capital

44

TerugblIQ1 12

Tot slot

46

TerugblIQ3 48

Verslag van de Directie 14

Interview / SiTime

50

Terugblik 2017

14

Realisatie versus doelstellingen KPI’s

16

4. Onze organisatie

Financiële realisatie

18

Vooruitblik 2018

20

Hoe zijn we georganiseerd?

52

Human Resource Management

54

Interview / Festo

22

52

Communicatie 56

TerugblIQ2 24 TerugblIQ4 58

1. Onze omgeving

26

5. Onze governance

60

Trends en ontwikkelingen

27

Materiële onderwerpen

28

Langetermijnwaardecreatie 60

Aandeelhouders 29

Risicobeheersing en verantwoording

60

Effectief bestuur en toezicht

64

Beloningen 65

2. Onze strategie

30

Algemene vergadering

65

Integrale inzet van kennis en netwerken

31

Waardeketen 32

Bijlagen 66

Interview / Ncardia

2

36

Financiële kengetallen

67

Overzicht portfoliobedrijven

69

Over dit verslag

74

De Jaarrekening 2017 van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter B.V. is integraal onderdeel van het InnovationQuarter Jaarverslag 2017 (TerugblIQ).

In dit jaarverslag laten we via een viertal interviews ondernemers aan het woord met wie wij het afgelopen jaar hebben gewerkt. Ondernemers die ieder op hun eigen manier een bijdrage leveren aan maatschappelijke uitdagingen. Dit zijn de ondernemers, die wij graag helpen vanuit onze ambitie om via onze activiteiten een bijdrage te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.

10

22

“Financiering door InnovationQuarter werkt als een vliegwiel: het geeft ook andere investeerders vertrouwen.”

“We denken dat we veel van biologie begrijpen.

Maar er is nog veel onontgonnen gebied.”

“Samenwerking is het sleutelwoord voor de toekomst. Soms ook met je concurrenten.”

“Silicon Valley? Ik zit liever in Delft.”

3

Missie, visie en profiel

De missie, visie en strategie van InnovationQuarter zijn de pijlers onder de huidige Meerjarenstrategie 2016-2018. In 2018 stellen wij in nauw overleg met onze stakeholders een nieuwe Meerjarenstrategie op. Daarbij herijken we ook onze missie, visie en strategie.

Missie /

Visie /

Het innovatieve vermogen van Zuid-Holland ontsluiten en op deze wijze de concurrentiekracht van de regio duurzaam versterken.

InnovationQuarter werkt samen met partners aan een bruisend innovatief ecosysteem.

Dit doen we door de maatschappelijke

plaatsvindt tussen sectoren, waarin

vraagstukken op het gebied van voeding,

bedrijven kunnen (door)groeien en waar

gezondheid, veiligheid en klimaat te vertalen in

innovatieve buitenlandse bedrijven toe

businesskansen voor vandaag en morgen.

worden aangetrokken.

Strategie /

Profiel /

InnovationQuarter is de aanjager van economische vernieuwing.

InnovationQuarter is een onderneming met publieke aandeelhouders, gericht op het versterken van de economie en werkgelegenheid in Zuid-Holland.

Dit doen we door onze kennis en expertise, ons uitgebreide regionale, nationale en internationale netwerk en onze brede regionale focus.

Een ecosysteem waarin kruisbestuiving

Onze platte organisatie kenmerkt zich door korte lijnen en een ondernemende en professionele cultuur. Samenwerking is voor ons een voorwaarde om onze missie en visie te verwezenlijken.

4

Samenvatting resultaten 2017

Business Development

Foreign Investment

Capital

56

50

Aantal business cases

Aantal

Nieuwe

en innovatieprojecten

bedrijven geland

investeringen

23

78,4

44,6

Uitgelokte

Investeringsvolume

Geïnvesteerd

investeringen (mln.)

(mln.)

vermogen (mln.)

2

23

1

3

4

IQ

37

106

11,5

Projectportfolio

Aantal bezoeken

Geïnvesteerd vermogen (mln.)

Investor Relationship

InnovationQuarter / UNIIQ

1.204

348

5

6

1

Aantal

Aantal

arbeidsplaatsen

arbeidsplaatsen

IQCapital, inclusief UNIIQ.

2 Uitgelokte private en publieke investeringen, onderschreven

business case dan wel subsidiebeschikking.

3 Totale investeringsomvang (in € mln.), dat volgens de

onderneming binnen maximaal 3 jaar na het moment van vestiging of uitbreiding is gerealiseerd.

4 Totaal nieuw aangetrokken financiering door portfolio-

7

bedrijven (in € mln.), inclusief geïnvesteerd vermogen IQCapital en UNIIQ, exclusief fund-in-fund vermogen ingelegd door derden.

5 Totaal nieuw geïnvesteerd vermogen (in € mln.)

van IQCapital, inclusief UNIIQ (inclusief voorwaardelijke verplichtingen).

6 Totaal aantal additionele arbeidsplaatsen, dat volgens

de onderneming binnen maximaal 3 jaar na het moment van vestiging of uitbreiding is gerealiseerd.

7 Totaal aantal additionele arbeidsplaatsen binnen 3 jaar

na feitelijke investering IQCapital, exclusief UNIIQ.

5

Voorwoord

2017: meer uitvoeringskracht en samenwerking in de regio “Met de komst van InnovationQuarter is de uitvoeringskracht op het gebied van economische structuurversterking en innovatiestimulering sterk toegenomen en is

▶▶ Business Development realiseerde 56 business cases en innovatieprojecten met een investeringsvolume van € 23 mln. ▶▶ Foreign Investments heeft 50 bedrijven

de samenwerking in Zuid-Holland aanzienlijk

geassisteerd bij vestiging, dan wel

gegroeid.” Dit is de hoofdconclusie van de

verhuizing of uitbreiding in de regio. Deze

evaluatie van InnovationQuarter die medio

bedrijven verwachten binnen drie jaar 1.204

2017 is uitgevoerd. Een conclusie waar we trots

arbeidsplaatsen te hebben gerealiseerd in de

op zijn, omdat deze de kern raakt van hoe wij

regio (waarvan 360 betrekking hebben op

werken: in samenwerking met anderen en

behoud van werkgelegenheid) en € 78,4 mln.

gericht op resultaat.

additioneel te hebben geïnvesteerd. ▶▶ Capital heeft 23 investeringen gerealiseerd,

Sinds onze start in 2014 is samenwerking één

waarvan 14 uit IQCapital en 9 uit UNIIQ. Het

van onze belangrijkste uitgangspunten. Samen

additioneel aangetrokken kapitaal over 2017

met bedrijven, kennisinstellingen, cluster- en

voor de regio komt met deze investeringen

deltaorganisaties, incubators, financiers en

op € 44,6 mln. Met deze investeringen

investeerders, topsectoren en overheden werken

worden binnen drie jaar 348 additionele

we aan een sterk innovatie-ecosysteem. Een

arbeidsplaatsen verwacht.

ecosysteem waarin partijen elkaar snel weten te

6

vinden, waar kruisbestuiving plaatsvindt tussen

Hiermee hebben wij de doelstellingen uit onze

de sterke regionale clusters, waarin innovatieve

Meerjarenstrategie 2016-2018 voor wat betreft

bedrijven kunnen groeien en dat aantrekkelijk is

het creëren van additionele arbeidsplaatsen

voor buitenlandse bedrijven om zich te vestigen.

al ruimschoots overschreden: in 2016 en 2017

InnovationQuarter draagt hieraan concreet

hebben onze activiteiten geleid tot de creatie van

bij vanuit haar drie kerntaken Business

ruim 2.500 arbeidsplaatsen waar de doelstelling

Development, Foreign Investments en Capital. In

voor de periode 2016-2018 op 1.000 stond. De

2017 zijn de volgende resultaten behaald:

doelstelling voor het realiseren van additioneel

“Onze activiteiten hebben in 2017 geleid tot een additioneel geïnvesteerd privaat vermogen van circa € 146 mln. en de creatie van 1.552 hoogwaardige arbeidsplaatsen in de regio.”

geïnvesteerd privaat vermogen – in de

ENERGIIQ, het energie-innovatiefonds van de

Meerjarenstrategie vastgesteld op € 300 mln. -

Provincie Zuid-Holland.

is met nog één jaar te gaan ook bijna gehaald: in 2016 en 2017 hebben we € 285 mln. extra privaat

Bij alles wat we doen proberen we onze

kapitaal naar de regio weten te trekken.

toegevoegde waarde zo groot mogelijk te laten zijn door vanuit de integraliteit van

Vanuit onze brede kernopdracht – het duurzaam

onze kerntaken te werken. Door de diverse

versterken van de concurrentiekracht van Zuid-

netwerken, kennis en expertise van onze

Holland – doen we echter meer dan alleen onze

medewerkers gecombineerd in te zetten, kunnen

drie kerntaken. Zo zetten we actief in op

we ondernemers zo optimaal mogelijk helpen.

internationalisering. We hebben in 2017

Alleen zo kunnen we méér zijn dan een verbinder

verschillende activiteiten georganiseerd waarmee

en aanjager, méér dan een acquisitieorganisatie

we ondernemers uit de regio ondersteunen bij

en méér dan een investeerder.

hun internationaliseringsambities. En samen met het Rijk en andere regio’s is gewerkt aan de

In 2018 ontwikkelen wij een nieuwe

totstandkoming van Trade & Innovate NL: meer

Meerjarenstrategie. De Roadmap Next

samenwerking in de publieke kolom op het

Economy, waarvan InnovationQuarter in 2018

gebied van internationalisering.

de uitvoering op zich neemt, zal hierin een belangrijke richtingaanwijzer zijn. Maar ook de

We voeren het secretariaat van de Economic

aanbevelingen uit onze evaluatie zullen een plek

Board Zuid-Holland. De Board heeft zich in 2017

krijgen. Wij kijken ernaar uit dit traject samen

verder ontwikkeld, onder andere door een steviger

met onze stakeholders vorm te geven. Bovenal

vertegenwoordiging van bedrijven. We hebben

blijven we ons graag volop inzetten voor een

een toolkit voor regiobranding gelanceerd,

krachtige(r) economische regio!

waarmee partijen in de regio het verhaal van onze unieke delta kunnen vertellen. En we

Rinke Zonneveld

hebben een nieuw fonds in beheer mogen nemen:

Directeur InnovationQuarter 7

Verslag van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen houdt toezicht op

Bijeenkomsten

en adviseert de onderneming bij het nastreven

In 2017 vonden twee

van de doelstellingen en de operationele

Aandeelhoudersvergaderingen plaats. De Raad

activiteiten. Management en Raad zijn hier

van Commissarissen heeft in 2017 zevenmaal

ook afgelopen jaar actief mee omgegaan in

vergaderd in aanwezigheid van de Directeur. De

uitstekende samenwerking.

Raad heeft eenmaal buiten de aanwezigheid van de Directeur zijn eigen functioneren en het

Met trots presenteert de Raad van

functioneren van de Directeur geĂŤvalueerd. De

Commissarissen de resultaten van

Audit Commissie heeft zesmaal en de

InnovationQuarter over 2017 en bedankt

Remuneratie Commissie tweemaal vergaderd.

de aandeelhouders en participanten voor de constructieve dialoog en het gestelde

De uitkomsten van de werkzaamheden van deze

vertrouwen in InnovationQuarter. De

commissies zijn in detail besproken tijdens de

Raad bedankt ook de medewerkers

reguliere vergaderingen van de Raad en derhalve

van InnovationQuarter voor hun inzet,

wordt over de werkzaamheden van deze

professionaliteit, gedrevenheid en

commissies niet separaat gerapporteerd in dit

voortvarendheid waarmee de doelstellingen van

verslag.

InnovationQuarter worden nagestreefd en de operationele activiteiten worden uitgevoerd.

8

Overzicht van de activiteiten

Tot slot

▶▶ De Raad heeft het Jaarverslag 2016, de

In 2017 is verdere invulling gegeven

kwartaalrapportages 2017, periodieke

aan de voortschrijdende ambities van

risicomanagementrapportages, Jaarplan 2018

InnovationQuarter, ingegeven door nieuwe

inclusief begroting vastgesteld;

ontwikkelingen in de Zuid-Hollandse

▶▶ Aan de hand van de kwartaalrapportages

regio. De groei van netwerk, projecten en

werden de (financiële) resultaten

investeringen in innovatieve ondernemingen is

van zowel InnovationQuarter als de

bewonderenswaardig. De waardering daarvoor

investeringsportefeuille besproken;

blijkt uit de reacties van aandeelhouders,

▶▶ De Raad heeft het tot stand komen van

participanten en onze doelgroep, het innovatieve

de inbesteding en uitvoering van het

bedrijfsleven, onder andere opgenomen in

fondsbeheer en -management van ENERGIIQ

het imago- en klanttevredenheidsonderzoek.

Energie Innovatiefonds Zuid-Holland B.V. door

Van deze waardering wordt ook blijk

InnovationQuarter besproken;

gegeven door de verschillende verzoeken

▶▶ De profielschets van de Raad van

van aandeelhouders en participanten om

Commissarissen is geactualiseerd; ▶▶ De Raad heeft in 2017 specifiek aandacht

uitbreiding van onze activiteiten. In 2018 zal een nieuwe Meerjarenstrategie worden opgesteld

besteed aan de volgende onderwerpen:

door InnovationQuarter in dialoog met onze

• De uitkomsten en evaluatie van het

stakeholders.

imago- en klanttevredenheidsonderzoek en de actiepunten uit het jaarlijks

De Raad adviseert de Algemene vergadering van

Medewerkerstevredenheidsonderzoek;

Aandeelhouders de jaarrekening 2017 vast te

• Uitvoering Roadmap Next Economy en

stellen.

Regionaal Investeringsplatform ZuidHolland 2018;

Den Haag, 23 maart 2018

• Selectie en benoeming externe accountant 2018; • Herbenoeming en rooster van aftreden van

Raad van Commissarissen Arie Verberk (voorzitter)

de Raad, start selectieproces benoeming

Kees de Koning

nieuw lid van de Raad en benoeming

Brigitte van der Maarel

nieuw lid Investeringscommissie.

Hein van der Zeeuw Peter van Zunderd

Bijzondere aandacht heeft de Raad tezamen met het management geschonken aan de aspecten van de groei van de onderneming en de sterk groeiende complexiteit door de toename van de verscheidenheid van de werkzaamheden.

Management control is naast financial control uitermate belangrijk. De organisatie en cultuur van de onderneming moeten borg staan voor continuering van de succesvolle start van de eerste vier jaar.

9

Interview / Airborne staat bol van transitie en ambitie Composiet heeft als materiaal veel voordelen: het is lichtgewicht, het corrodeert niet en het heeft een hoge stijfheid. Nadeel: de productie is arbeidsintensief en complex.

Dat kan anders, menen Marcus Kremers en Arno van Mourik van Airborne. Het Haagse bedrijf wil composiet breder toepasbaar maken door het productieproces te automatiseren. Daarmee wordt het maken van composietproducten vele malen goedkoper. Een ambitie die wel eens baanbrekend kan zijn!

10

Airborne heeft een verdienstelijke historie

huidige productieketen telt echter vele schakels

in het ontwerpen en produceren van

en dat maakt composiet duur. Wij willen dat

composietoplossingen voor industriĂŤle

veranderen. Daarom investeren we nu in het

toepassingen. Marcus Kremers, Chief Technology

automatiseren en digitaliseren van de productie

Officer: “Composiet is bijzonder interessant

van composietcomponenten. Zo kan composiet

voor sectoren waar gewicht een cruciale rol

veel goedkoper worden geproduceerd, wat

speelt, zoals aerospace, automotive, offshore,

het mogelijk maakt om nieuwe markten te

consumentenelektronica en sportartikelen. De

ontsluiten.�

Van producent naar automatiseerder

experimenteren. SMITZH geeft ons een boost

“Ons bedrijf maakt momenteel een spannende

om meer samen te doen met bedrijven die net

transitie door van traditionele producent naar

als wij een hotspot willen creëren voor digitale

automatiseerder”, vertelt Arno van Mourik,

manufacturinginnovaties.”

CEO van Airborne. “Hierbij is de steun van onze

Kremers vervolgt: “InnovationQuarter brengt

grote stakeholders heel belangrijk. Zij moeten

de juiste partijen bij elkaar in dit cluster en

heil zien in de veranderende omstandigheden.

zorgt voor het programmamanagement

InnovationQuarter is er daar een van: zij

en de nodige publiciteit. Naast financier is

staan helemaal achter onze visie en voegen

InnovationQuarter voor ons ook belangrijk

de daad bij het woord door in ons bedrijf te

binnen businessontwikkeling.” Van Mourik:

investeren. Financiering door InnovationQuarter

”We delen de ambitie om Zuid-Holland uit te

werkt als een vliegwiel: het geeft ook andere

laten groeien tot dé regio waar je moet zijn voor

investeerders vertrouwen. Zoals SABIC, een

composiet. Kritische massa genereren in de

grote, kapitaalkrachtige investeerder die we

regio is belangrijk om uit te groeien tot hub. Daar

afgelopen jaar hebben aangetrokken via een

maakt InnovationQuarter zich mede sterk voor.”

nieuwe financieringsronde.”

Productielijn als ‘print’ van de digitale realiteit

“SABIC heeft ook veel materiaal-, design- en proceskennis in huis”, vult Kremers aan. “Samen met hen en onze partner Siemens werken we aan simulatiemodellen, ofwel de ‘digital twin’.

Ontwerp, testing en productie van composiet doen we hierbij via computermodellen. Dat resulteert in een digitale realiteit waarbij je de

Arno van Mourik (Airborne):

Financiering door InnovationQuarter werkt als een vliegwiel: het geeft ook andere investeerders vertrouwen.

productielijn daadwerkelijk kunt zien. We kijken dan naar composiet als een logistiek probleem:

Radicale veranderingen in aantocht

welke stappen zijn er nodig en hoe zijn die te

Van Mourik: “Als het digitaal produceren

automatiseren? Daarna bouwen we de echte

een succes wordt en de productiekosten

productielijn als ‘print’ van de digitale realiteit.

dalen significant, dan zal composiet in meer

Die kunnen we vervolgens digitaal instellen,

sectoren omarmd worden. En dat biedt meer

bijsturen en aanpassen. Zo is het mogelijk om de

voordeel dan alleen kostenbesparingen. Neem

turnaround time en de conversiekosten drastisch

bijvoorbeeld olie- en gaspijpleidingen. De

te verlagen.”

helft van de lekkages in deze leidingen is het gevolg van corrosie. Composiet corrodeert

Experimenteren in fieldlab binnen SMITZH

niet en voorkomt daarmee deze lekkages

Samen met onder andere Siemens, KUKA en TU

én alle schadelijke gevolgen voor het milieu.

Delft test Airborne de innovaties in de Digital

Of denk aan vliegtuigen van composiet: ze

Factory for Composites, een van de eerste

vergen minder onderhoud en zijn lichter,

fieldlabs binnen het nationale Smart Industry-

wat het kerosineverbruik verlaagt. Ook

programma. Het is tevens een van in totaal

dat is goed nieuws voor het milieu. Digitaal

acht fieldlabs in SMITZH (Smart Manufacturing:

produceren betekent een radicale verandering

Industriële Toepassing in Zuid-Holland), dat

voor de huidige productieprocessen en de

mede door InnovationQuarter is opgericht. Zuid-

bijbehorende kwalificaties. Onze uitdaging

Hollandse ondernemers kunnen hier terecht met

is nu om te bewijzen dat we digitaal

vragen over automatisering en digitalisering.

in control zijn van het proces en via de

“Voor ons is dit fieldlab echt een uitkomst”,

verschillende samenwerkingsverbanden het

vertelt Kremers. “Hier kunnen we volop

manufacturingplatform kunnen leveren.”

11

TerugblIQ1 / 12 januari Semiotic Labs ontvangt een investering vanuit UNIIQ. Met behulp van de innovatieve technologie van Semiotic Labs kan voorspeld worden wanneer Investering in Semiotic Labs

elektromotoren dreigen uit te vallen.

/ 15 januari Samen met de Taiwan Business Association ontvingen we meer dan 100 medewerkers van Taiwanese bedrijven in de Porceleyne Fles in Delft voor de Taiwan Family Day. Taiwan Business Association

/ 3 februari De vijf ROM’s lanceren een kennis- en netwerkplatform voor commissarissen bij jonge innovatieve ondernemingen. Het platform faciliteert toezichthouders bij ROM-participaties, zodat ze een nog grotere bijdrage kunnen leveren Governance Platform ROM’s

aan de groei van innovatieve startups in Nederland.

/ 14–15 februari InnovationQuarter, Festo en RoboValley organiseren een Robotics Trip naar Stuttgart en omgeving. Met 34 deelnemers uit bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen werden o.a. Festo, Balluff, Eisenmann en Fraunhofer IPA bezocht. De reis leverde veel inspiratie op en was een ideale gelegenheid om het regionale netwerk rondom robotica en automatisering te versterken.

Robotics Trip Stuttgart

/ 16 februari Startup Hardt Global Mobility ontvangt een investering van NS Innovatiefonds en vanuit UNIIQ voor de ontwikkeling van een nieuw transportsysteem. Hardt is opgericht door vier van de oprichters van Delft Hyperloop, waarmee in januari de SpaceX Hyperloop wedstrijd in de Investering in Hardt Global Mobility

12

Verenigde Staten werd gewonnen.

/ 1 maart 100 startups fietsen langs 20 investeerders in Rotterdam tijdens de Capital Tour XXL. Doel is om startups te laten kennismaken met het innovatie ecosysteem van Rotterdam en hen in gesprek te laten gaan met investeerders, waaronder InnovationQuarter.

Capital Tour XXL

/ 14 maart Viktor en CODURE, twee spinoffs van het Delftse bedrijf MOCS, ontvangen een kapitaalinjectie vanuit IQCapital. MOCS combineert engineeringen advieswerk met het lanceren van nieuwe producten in de maritieme, offshore en civiele sector. Met de investering kunnen de twee spinoffs Investering in MOCS

zich verder ontwikkelen tot zelfstandige bedrijven.

/ 24 maart Mediq, leverancier van medische hulpmiddelen en zorgoplossingen, vestigt een technologisch hoogwaardig distributiecentrum in Bleiswijk.

Mediq naar Bleiswijk

/ 27 maart Het Amerikaanse Dtex Systems vestigt zich op de HSD Campus. Het bedrijf heeft cybersecuritysoftware ontwikkeld voor het detecteren van in- en externe bedreigingen.

Dtex Systems naar HSD Campus

/ 30 maart Gedeputeerde Adri Bom-Lemstra van de Provincie Zuid-Holland presenteert de actieagenda ‘Slim Gemaakt in Zuid-Holland; Samen kansen realiseren in Smart Industry’. Slim Gemaakt helpt ondernemers aan de slag te gaan met Smart Industry, de digitalisering van de (maak)industrie.

Slim Gemaakt in Zuid-Holland

13

Verslag van de Directie Terugblik 2017

InnovationQuarter kijkt terug op een succesvol jaar. We hebben weer met en voor prachtige bedrijven mogen werken. Bedrijven die op zoek zijn naar financiering, bedrijven met een innovatievraag, buitenlandse bedrijven die op zoek zijn naar een vestigingslocatie, bedrijven met internationale ambities. Wij hebben ze met plezier verder geholpen bij hun groei en werken op deze manier aan een economisch sterke(re) regio.

Wij hebben in 2017 alle vooraf gestelde doelen

september 2017 een tweede fonds in

voor de drie kerntaken behaald.

beheer en investeert nu vanuit drie fondsen

Op alle domeinen geldt dat ondernemers ons

(IQCapital, UNIIQ en ENERGIIQ). Bijzonder

goed weten te vinden, de leadsportefeuilles zijn

is dat IQCapital en UNIIQ in 2017 de actiefste

goed gevuld.

investeringsfondsen van Nederland waren.8

▶▶ In de doorontwikkeling van het portfolio van

De ROM’s gezamenlijk zijn als publieke

Business Development zien we dat crossovers

financier verantwoordelijk voor meer dan

een belangrijke rol spelen en klassieke

de helft van alle risicovolle investeringen in

sectorindelingen vervagen. Het merendeel

vroege fase bedrijven in Nederland.

van de projecten heeft een duidelijke link met maatschappelijke vraagstukken op het

We belichten graag een aantal ontwikkelingen uit

gebied van voeding, gezondheid, veiligheid,

2017, die bepalend zijn voor de doorontwikkeling

mobiliteit en energie.

van InnovationQuarter. Allereerst de in

▶▶ In het portfolio van Foreign Investments valt

2017 uitgevoerde evaluatie en het imago- en

op dat InnovationQuarter meer dan 50%

klanttevredenheidsonderzoek. Beide laten een

van de leads zelf genereert. Daarnaast is de

zeer positief beeld zien van InnovationQuarter.

samenwerking met Rotterdam Partners en The Hague Business Agency in 2017 sterker,

Er is brede waardering voor de wijze waarop

transparanter en strategischer geworden.

InnovationQuarter invulling geeft aan haar

Dit is belangrijk voor de acquisitiekracht van

opdracht; de uitvoeringskracht op het gebied

de regio als geheel. Sinds 2014 is het aandeel

van economische structuurversterking en

van Zuid-Holland in het totaal aantal NFIA-

innovatiestimulering is aanzienlijk toegenomen

projecten in Nederland toegenomen van

en de samenwerking in de regio is sterk gegroeid.

20,3% in 2014 tot maar liefst 30,7% in 2017. Het

Bedrijven zijn zeer positief over de ontvangen

aantal in Zuid-Holland gelande buitenlandse

ondersteuning, de inzet van het netwerk en

bedrijven is ten opzichte van 2014 gestegen

de wijze waarop InnovationQuarter partijen

met meer dan 75%.

verbindt. Het imago van InnovationQuarter is

▶▶ InnovationQuarter Capital heeft sinds

14

heel positief, de bekendheid met de activiteiten

is over het algemeen goed, de missie en visie

om de uitvoering in 2018 op ons te kunnen nemen.

worden breed gedragen en de tevredenheid over

Een ontwikkeling in het verlengde van RNE

de dienstverlening is hoog.

is de totstandkoming van een Regionaal Investeringsplatform. Rotterdam, Den Haag,

Opvallend punt uit de evaluatie is dat

Provincie Zuid-Holland en InnovationQuarter

stakeholders in sterke mate de verbindende rol

hebben hiertoe in 2017 in samenwerking met

van InnovationQuarter in de regio waarderen.

de European Investment Bank het initiatief

Een voorbeeld hiervan is de rol die we spelen in de

genomen, omdat te weinig projecten worden

verbinding tussen de verschillende startuphubs

opgewerkt tot financierbare business cases.

en tussen deze hubs en StartupDelta.

Het platform, waarvoor eind 2017 binnen InnovationQuarter een kwartiermaker van

De evaluatie leidt uiteraard ook tot

start is gegaan, moet de kennis en expertise

aanbevelingen. Naar aanleiding hiervan zullen

(publiek en privaat) bundelen om projecten

we in 2018 en verder onder meer aandacht geven

hierin te ondersteunen. Het Regionaal

aan het concreter vertalen van onze focus op

Investeringsplatform kan een belangrijke

maatschappelijke opgaven in doelstellingen

interface vis-a-vis Invest-NL vormen. Definitieve

en activiteiten, aan verdere versterking van

besluitvorming wordt in het voorjaar van 2018

de synergie met clusterorganisaties, aan het

verwacht.

nog beter voor het voetlicht brengen van de toegevoegde waarde van onze business development trajecten en aan een meer duurzame financiering van onze organisatie.

8 Dutch Startup Funding in 2017: digging deeper into the data (Startup Juncture), 16 januari 2018

Hiernaast hebben onze aandeelhouders aangegeven om conform de aanbeveling de Economic Board Zuid-Holland een nadrukkelijke rol te geven in de strategische sturing op InnovationQuarter. Deze aanbeveling wordt in het proces om te komen tot een nieuwe Meerjarenstrategie direct geĂŻmplementeerd.

Een tweede relevante ontwikkeling is dat InnovationQuarter in 2017 is gevraagd de uitvoering van de Roadmap Next Eononomy (RNE) op zich te nemen in 2018. De RNE is de langetermijnvisie van de regio gericht op het realiseren van de transitie naar een nieuwe economie. Binnen de RNE is een vijftal transitiepaden geĂŻdentificeerd, die fungeren als stippen aan de horizon waar via verschillende projecten aan bijgedragen kan worden.

InnovationQuarter wordt verantwoordelijk voor zowel het actueel houden van de transitiepaden, als het programmeren op inhoudelijke projecten.

In 2017 zijn de nodige voorbereidingen getroffen

15

Realisatie versus doelstellingen (KPI’s)

Business Development In miljoenen euro’s, tenzij anders aangegeven

40

Begroting 2017

Business cases en innovatieprojecten

56

Realisatie 2017

17,5

Uitgelokte investeringen 9 (mln.)

Begroting 2017

23

Realisatie 2017

Foreign Investments In miljoenen euro’s, tenzij anders aangegeven

Aantal bedrijven geland

30

Begroting 2017

50

Realisatie 2017

Investeringsvolume 10

90,0 78,4 Begroting 2017

Realisatie 2017

300

Begroting 2017 Aantal arbeidsplaatsen 11

1.204 Realisatie 2017

Bezoeken Investor Relationships

100 106 Begroting 2017

Realisatie 2017

16

Capital In miljoenen euro’s, tenzij anders aangegeven

20

Begroting 2017

Nieuwe investeringen

23

Realisatie 2017

+

40-60 44,6

Geïnvesteerd investeringen 13

Begroting 2017

Realisatie 2017

100-120

Begroting 2017 Aantal 14 arbeidsplaatsen

348 Realisatie 2017

IQ

Geïnvesteerd vermogen 15

8-13 11,5 Begroting 2017

Realisatie 2017

9 Uitgelokte private en publieke investeringen, onderschreven business case dan wel subsidiebeschikking.

10 Totale investeringsomvang, dat volgens de onderneming binnen maximaal 3 jaar na het moment van vestiging of uitbreiding is gerealiseerd.

11 Totaal aantal additionele arbeidsplaatsen, dat volgens de onderneming binnen maximaal 3 jaar na het moment van vestiging of uitbreiding is gerealiseerd. 360 hiervan hebben betrekking op het behoud van werkgelegenheid.

12 Waarvan 5 additionele financieringsrondes.

13 Totaal nieuw aangetrokken financiering door portfoliobedrijven, inclusief geïnvesteerd vermogen IQCapital en UNIIQ, exclusief fund-in-fund vermogen ingelegd door derden.

14 Totaal aantal additionele arbeidsplaatsen binnen 3 jaar na feitelijke investering, exclusief UNIIQ (werkgelegenheid is geen KPI voor UNIIQ).

15 Totaal nieuw geïnvesteerd vermogen IQCapital en UNIIQ (inclusief voorwaardelijke verplichtingen).

17

Financiële realisatie De activiteiten van InnovationQuarter worden

De gemeente Leiden heeft in 2017 besloten om

onderverdeeld in een tweetal hoofdactiviteiten

met terugwerkende kracht per 1 januari 2017 de

met twee separate financieringsstromen.

bijdrage aan InnovationQuarter te verhogen

▶▶ De kosten van het ontwikkelingsbedrijf

met € 50.000; de totale bijdrage van Leiden aan

(Foreign Investments, Business Development,

de exploitatiekosten van InnovationQuarter

Strategie & Staf) worden gefinancierd uit

komt hiermee op € 150.000. De Universiteit

de jaarlijkse exploitatiebijdragen van onze

Leiden is per 1 januari 2017 participant geworden

participanten.

van InnovationQuarter, de jaarlijkse bijdrage

▶▶ Het participatiebedrijf wordt gefinancierd

bedraagt € 50.000.

uit het aandelenkapitaal van onze aandeelhouders.

De investeringsportefeuille is nog in opbouw,

Naast deze twee hoofdactiviteiten voeren we ook

vooralsnog worden incidenteel exits gerealiseerd.

(fonds)beheer en aanvullende activiteiten uit die

Vanwege het hoge risico van de aangegane

additioneel en extern gefinancierd worden.

investeringen worden zo nodig voorzieningen genomen. Gelet op het nog korte bestaan van

Financiële kerngegevens

Begroting 2018

Realisatie 2017

Begroting 2017

4.515

4.545

4.490

4.007

Participatiebedrijf

950

897

916

444

Aanvullende activiteiten

1.716

1.322

931

678

Opbrengsten

7.181

6.724

6.337

5.129

-

-

-

(15)

(1.092)

(1.329)

(997)

(2.532)

Aanvullende activiteiten

29

121

1

-

Buitengewoon resultaat

-

-

-

(65)

(1.063)

(1.208)

(996)

(2.612)

Stand eigen vermogen

n.v.t.

56.059

n.v.t.

26.329

Balanstotaal

n.v.t.

61.874

n.v.t.

27.743

(in duizenden euro’s)

Ontwikkelingsbedrijf

Ontwikkelingsbedrijf Participatiebedrijf

Totaal resultaat

Realisatie 2016

Financiële kengetallen.

18

InnovationQuarter worden de komende 1 tot 3 boekjaren nog beschouwd als onderdeel van de opbouwfase, waarin er nog een negatief resultaat wordt geboekt op de participatieactiviteiten.

De kosten worden na de opbouwfase naar verwachting gedekt door de gerealiseerde rendementen van de investeringen.

De opbrengsten over 2017 zijn gestegen ten opzichte van de begroting 2017. Deze stijging wordt met name veroorzaakt door de beheervergoeding van ENERGIIQ, die niet was meegenomen in de begroting 2017. In lijn met de realisatie 2017 zullen naar verwachting de opbrengsten ook over 2018 stijgen (zie Jaarplan 2018).

Het gerealiseerde resultaat over 2017 bedraagt € 1.229.000 negatief. De onderverdeling van het resultaat over de ontwikkelings-, participatie- en overige activiteiten is als volgt: ▶▶ Ontwikkelingsbedrijf nihil resultaat; ▶▶ Negatief resultaat participatiebedrijf van € 1.341.000. De afwijking ten opzichte van de begroting wordt veroorzaakt door de mutaties voorziening financiële vaste activa van in totaal € 448.000; ▶▶ Het resultaat aanvullende activiteiten 2017 betreft het positieve resultaat op de uitvoering van het fondsmanagement ENERGIIQ. De buitengewone lasten van € 65.000 over 2016 hadden betrekking op nagekomen posten afwikkeling Kennisalliantie.

Belangrijk voor toekomstige investeringen vanuit IQCapital is de additionele kapitaalstorting van € 32 mln. die wij in december mochten ontvangen van de Provincie Zuid-Holland, het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (beide € 15 mln.) en de gemeenten Delft en Leiden.16

16 De additionele kapitaalstorting gemeente Leiden is daadwerkelijk geëfectueerd in 1e kwartaal 2018.

19

Vooruitblik 2018 Het ontwikkelen van een nieuwe

Foreign Investments zet in 2018 de

Meerjarenstrategie is een belangrijk traject

marketingcampagne ‘10 reasons why’

in 2018. Het ligt in de lijn der verwachting

door. Deze campagne is ontwikkeld om de

dat maatschappelijke uitdagingen en

bekendheid van sterke (sub)sectoren in Zuid-

transitieopgaven nog meer leidend zullen

Holland te vergroten. Hiernaast zal de in 2017

worden voor InnovationQuarter. Het

ontwikkelde Engelstalige website in 2018

explicieter maken van (regionale) doelstellingen

actief worden ingezet voor (internationale)

en de doorvertaling daarvan naar een

informatieverspreiding over en lead generation

handelingsperspectief horen daarbij. De nieuwe

voor de regio. Ook zal het Foreign Investments

Meerjarenstrategie zal in goed overleg met

team in 2018 – na een pilot in 2017 – gaan werken

onze aandeelhouders, de Economic Board

met een nieuwe, innovatieve big data tool voor

Zuid-Holland (EBZ) en andere partners worden

het generen van leads.

vormgegeven.

InnovationQuarter Capital zal zich in 2018

20

De uitvoering van de Roadmap Next Economy

explicieter profileren als life cycle financier voor

(RNE) vergt in 2018 de nodige inspanning. Binnen

haar doelgroep. Met de drie fondsen IQCapital,

InnovationQuarter wordt een team opgebouwd

UNIIQ en ENERGIIQ, bedient InnovationQuarter

dat de coördinatie van RNE op zich zal nemen,

bedrijven van de proof-of-concept fase tot

dat verantwoordelijk wordt voor het actueel

en met de groeifase. Daarbij blijven de meer

houden van de transitiepaden en de samenhang

volwassen (groei)bedrijven net als in 2017

daartussen, en voor het programmeren van de

een aandachtspunt: de bekendheid van onze

programma’s en projecten die nodig zijn om de

mogelijkheden voor deze doelgroep kan nog

transitiedoelstellingen te behalen. Hieronder

worden vergroot. Sinds eind 2017 kunnen vanuit

vallen ook systeeminterventies. De uitvoering

IQCapital investeringen tot € 5 mln. worden

van RNE zal met name impact hebben op het

gedaan (voorheen € 2,5 mln.). Dit vergroot de

Business Development team.

mogelijkheden voor zowel vervolginvesteringen

als het doen van grotere investeringen in meer

Capital

volwassen bedrijven en kapitaalintensieve

▶▶ Realisatie van 26 investeringen met een

bedrijven.

totaal geïnvesteerd vermogen van € 35,6 mln. (inclusief privaat aangetrokken kapitaal).

Tot slot mag InnovationQuarter in 2018 een

Deze resultaten worden als volgt toegerekend

nieuwe participant verwelkomen: de Erasmus

aan de drie fondsen:

Universiteit Rotterdam (EUR).

• IQCapital: realisatie van 10 investeringen met een totaal geïnvesteerd vermogen van

Voor 2018 zijn de volgende doelen vastgesteld:

€ 20 mln. (waarvan € 8 mln. geïnvesteerd vanuit IQCapital);

Business Development ▶▶ Aanjagen van 40 business cases en innovatieprojecten; ▶▶ Realiseren van € 20 mln. aan gemeten uitgelokte private en publieke investeringen;

• UNIIQ: realisatie van 12 investeringen met een geïnvesteerd vermogen van € 3,6 mln.; • ENERGIIQ: realisatie van 4 investeringen met een totaal geïnvesteerd vermogen van € 12 mln. (waarvan € 6 mln. geïnvesteerd vanuit ENERGIIQ).

Foreign Investments ▶▶ Het laten landen of uitbreiden in Zuid-Holland

De activiteiten van InnovationQuarter moeten

van 40 buitenlandse bedrijven met de creatie

in 2018 leiden tot een additioneel geïnvesteerd

van 400 fte aan nieuwe arbeidsplaatsen en

privaat vermogen van naar schatting

een investeringsvolume van € 80 mln.

€ 135 mln. en de creatie van 600+ hoogwaardige arbeidsplaatsen in de Zuid-Hollandse regio.

21

Interview / Digitale intelligentie bepaalt de industrie van de toekomst Festo ontwikkelt intelligente, interactieve bewegingstechnieken. Daarin is het bedrijf gegroeid van producent tot automatiseringsbedrijf met programmeerbare roboticaoplossingen. Jan Koudijzer, manager Market & Technology Development bij Festo, ademt ‘Smart Industry’. Ofwel: hoe kunnen we met ICT de maakindustrie verbeteren? Volgens hem is samenwerking het sleutelwoord en vervult InnovationQuarter hierbij absoluut een spilfunctie in Zuid-Holland.

Wat maakt Festo zo innovatief?

Welke maatschappelijke bijdrage levert

”De oorsprong van Festo ligt in de productie van

Festo?

bewegingscomponenten en besturingstechniek.

“Was Smart Industry eerst vooral voorbehouden

Tegenwoordig focussen we vooral op het

aan processen binnen de ‘traditionele’ industrie,

toevoegen van digitale intelligentie waarmee je

zoals lassen en spuiten, nu vindt ICT razendsnel

de beweging van robots stuurt, monitort en snel

zijn weg binnen andere sectoren. Zo werken we

aanpast. Dat wordt de industrie van de toekomst.

met onze techniek mee aan de productie van

Dat laten we zien in onze Cyber-Physical Factory:

zelfrijdende auto’s. Dat gaat zorgen voor extra

deze proeftuin bevat de nieuwste ontwikkelingen

veiligheid op de weg. Voor de voedselindustrie

door de hele waardeketen heen. Verder is het een

ontwikkelen we technieken waarmee we het

modulair Smart Factory-systeem voor onderwijs-

gehele productieproces tot in detail in kaart

en onderzoeksdoeleinden, wordt de werking van

kunnen brengen: een belangrijke stap voorwaarts

intelligente fabrieken geïllustreerd en kunnen

in de voedselveiligheid.”

we er testen. Deze ontwikkeling past binnen het zogeheten Smart Industry-concept.”

22

Jan Koudijzer (Festo): “Samenwerking is het sleutelwoord voor de toekomst. Soms ook met je concurrenten.”

“Ook kennisuitwisseling is belangrijk

RoboHouse. Dit fieldlab opent dit voorjaar zijn

binnen Festo. Wij hebben zelfs een apart

deuren in Delft en is onderdeel van RoboValley.

bedrijfsonderdeel dat zich specifiek richt op

InnovationQuarter is echt een van de drijvende

educatie. Zo heeft Festo samen met RoboValley

krachten achter RoboHouse. Zij zijn als geen

en InnovationQuarter afgelopen jaar een heel

ander in staat om partijen in de regio bij elkaar te

succesvolle Robotics Trip naar Zuidwest-Duitsland

brengen en cross-sectorale samenwerking aan

georganiseerd. Deelnemers uit het bedrijfsleven,

te jagen. Wij juichen dat enorm toe: de markt is

het onderwijs en van kennisinstituten brachten

veeleisend, de ontwikkelingen gaan razendsnel

daar een bezoek aan onder meer Festo, Balluff

en disruptieve technologieën maken dat je als

en Fraunhofer. Alles stond hierbij in het teken

bedrijf snel moet kunnen schakelen. Dat kan

van snelle en flexibele automatisering binnen

alleen als je vanuit een open mind kennis deelt en

‘Industry 4.0’, de Duitse versie van Smart Industry.

samenwerkt – soms ook met je concurrenten.”

We hechten er veel waarde aan om betrokken te zijn bij het onderwijs in de directe omgeving

Wat zijn de plannen voor de toekomst?

van onze vestigingen. In Nederland werken we

“Voor mij persoonlijk is samenwerking hét

daarom intensief samen met partijen als TU Delft,

sleutelwoord voor de toekomst. Ook tussen

TNO en InnovationQuarter. Samen horen we ook

fabrikanten. RoboHouse faciliteert dat. Hier

tot de initiatiefnemers van het nieuwe fieldlab

ontmoeten eindgebruiker en ontwikkelaars

RoboHouse, dé plek voor het ontwikkelen,

elkaar en ik verwacht dat daar hele mooie

innoveren en testen van intelligente robotica.”

dingen uit ontstaan. Hoe meer partijen zich bij RoboHouse aansluiten, hoe meer kansen we

Hoe heeft InnovationQuarter bijdragen aan

creëren. Zo zie ik goede mogelijkheden voor de

de ontwikkeling van RoboHouse?

tuinbouw, een belangrijke sector in onze regio. En

“Onder aanvoering van InnovationQuarter gaan

voor de Rotterdamse haven. Beide zouden heel

we onze Cyber-Physical Factory toepassen in

goed kunnen profiteren van intelligente robotica.”

23

TerugblIQ2 / 11 april HPE Growth Capital (HPE) is een toonaangevende investeringsmaatschappij, die succesvol groeikapitaal verstrekt aan hightechbedrijven met internationale ambitie. De investering van InnovationQuarter beoogt een verdere betrokkenheid van HPE bij veelbelovende hightechbedrijven in Zuid-Holland.

Investering in HPE

/ 13 april Cybersprint ontvangt een investering vanuit IQCapital. Het bedrijf heeft een softwareoplossing die alle aan een bedrijf gerelateerde websites in kaart brengt en phishing- en malwarewebsites opspoort.

Investering in Cybersprint

/ 13 april InnovationQuarter organiseert een tour langs de verschillende hubs in het Zuid-Hollandse startup ecosysteem voor het team van StartupDelta (o.l.v. Prins Constantijn van Oranje) en andere kennishubs uit het land.

Tour startup ecosysteem

/ 22 april In de TheaterHangaar op voormalig vliegveld Valkenburg in de gemeente Katwijk is het startschot gegeven voor Unmanned Valley Valkenburg, een testlocatie voor drones.

Unmanned Valley Valkenburg

24

/ 3 mei InnovationQuarter en de Economic Board ZuidHolland (EBZ) organiseren een tweedaagse reis naar Zuid-Duitsland voor een 60-koppige delegatie bestaande uit leden van de EBZ en bedrijven die actief zijn op de thema’s cyber Missie Zuid-Duitsland

security en personalised medicine.

/ 24 mei InnovationQuarter organiseert het Maritime Delta Diner, waar dit jaar 70 vertegenwoordigers van de maritieme sector op executive level bijeen komen om terug te blikken op de successen en vooruit te kijken naar komende activiteiten en kansen.

Maritime Delta Diner

/ 19 juni InnovationQuarter organiseert haar jaarevent in het Zuiderstrandtheater aan de haven in Scheveningen. Het programma laat opnieuw zien dat de Zuid-Hollandse regio bruist van innovatie en InnovationQuarter Jaarevent

ondernemerschap.

/ 27 juni Het Leidse VarmX ontvangt een investering vanuit IQCapital. De investering stelt het bedrijf in staat haar leidende medicijn PseudoXa verder te ontwikkelen, gericht op het stoppen van acute bloedingen bij patiënten die orale antibloedstollingsmiddelen slikken.

Investering in VarmX

/ 29 juni Vanuit UNIIQ is geïnvesteerd in Condi Food en Longbloom, bedrijven die zich richten op respectievelijk het meten van smaak en versheid van voedselproducten, en het langdurig preserveren van bloemen met ‘C02-afval’. Vanuit IQCapital wordt een investering gedaan in Oxy-Low, dat zich richt op kwaliteitsbehoud van voedselproducten met inzet biologische ongediertebestrijding. Drie innovaties die voor maatschappelijke impact zorgen Investeringen in Greenportsector

in de land- en tuinbouw.

25

1. Onze omgeving

26

© Delft Hyperloop

InnovationQuarter is de regionale ontwikkelingsmaatschappij van Zuid-Holland: een publiek gefinancierde onderneming gericht op het duurzaam versterken van de regionale economie. Een regio met veel economisch en innovatiepotentieel, dat we onder andere door meer samenwerking beter kunnen benutten.

Trends en ontwikkelingen

De economie van Zuid-Holland loopt met een

Om de economische mogelijkheden van de regio

groei van jaarlijks ca. twee procent over de

te benutten en dit op een toekomstbestendige

periode 2014-2016 in de pas met de nationale

manier te doen, moet worden ingespeeld op vier

groei en het gemiddelde van concurrerende

dominante (mondiale) trends. Deze trends staan

stedelijke regio’s in Europa. Het herstel

ook centraal in de Roadmap Next Economy:

van de economie is vooral terug te zien in

▶▶ Van een fysieke naar een digitale economie;

een toename van de arbeidsproductiviteit.

▶▶ Van fossiele energie naar hernieuwbare

Deze productiviteitsgroei is goed voor de internationale concurrentiekracht van Zuid-

energie (zon, wind, biomassa et cetera); ▶▶ Van een lineair (maken, gebruiken,

Holland. De werkgelegenheid blijft evenwel, net

weggooien) naar een circulair (maken,

als in de rest van Nederland, achter.

gebruiken, hergebruiken) economisch

17

systeem; De OESO heeft in 2016 berekend dat het

▶▶ Van centraal (verticale corporate structuren)

benutten van de economische mogelijkheden

naar decentraal (horizontale netwerken).

in het stedelijk gebied van Zuid-Holland, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH),

De explosie van data onder invloed van

kan leiden tot een jaarlijkse extra groei van 2

digitalisering brengt deze trends in een

tot 4% en, van groot belang voor de regio, meer

stroomversnelling. Dit heeft grote gevolgen

werkgelegenheid. De OESO stelt dat de regio

voor de toekomstbestendigheid van de sterke

deze extra groei kan realiseren wanneer de

sectoren in de regio en daarmee voor het

samenwerking tussen kennisinstellingen en

verdienvermogen van de regionale economie.

bedrijfsleven wordt verbeterd, er meer cross-

De urgentie tot verandering biedt ook nieuwe

sectorale verbindingen worden gemaakt, de

kansen. Kansen waar InnovationQuarter samen

fysieke verbindingen in en naar de regio op

met bedrijven op inspeelt.

18

orde worden gebracht en de versnippering in ruimtelijk-economisch perspectief wordt aangepakt.

17 Bron: Eurostat/CBS; Regiomonitor 2017, Economie in transitie (MRDH, Provincie Zuid-Holland, Economic Board Zuid-Holland,

InnovationQuarter), juni 2017.

18 Metropolitan Review Rotterdam The Hague, (OECD), februari 2016.

27

Materiële onderwerpen Het managementteam van InnovationQuarter

opdracht. De dialoog met belanghebbenden

is op dagelijkse basis betrokken bij de dialoog

wordt gevoerd ter ondersteuning van onze

met stakeholders, hetzij rechtstreeks, hetzij

strategie en vormt de context waarop onze

via de medewerkers. Minimaal tweemaal per

doelstellingen zijn gebaseerd. Hiernaast hebben

jaar is er overleg met de aandeelhouders en

onze participanten aangegeven welke thema’s

participanten. Het managementteam staat

zij als belangrijk en materieel beschouwen.

minimaal tweemaal per jaar (tijdens een strategische managementsessie) uitgebreid stil

De onderwerpen die onze belanghebbenden als

bij de positionering van InnovationQuarter ten

materieel beschouwen worden bevestigd in de

opzichte van verschillende belanghebbenden en

in 2017 uitgevoerde evaluatie en het imago- en

stakeholders. Hierover vindt ook overleg plaats

klanttevredenheidsonderzoek. Met name de

met de Raad van Commissarissen.

onderwerpen samenwerking en verbinding (InnovationQuarter als ‘oliemannetje’ in en

Onze dagelijkse contacten met de partijen in ons

tussen verschillende netwerken) staan hierin

werkveld zijn de belangrijkste informatiebron

centraal, naast de focus op maatschappelijke

voor de invulling en uitvoering van onze

uitdagingen.

Vraagstukken belanghebbenden Materieel aspect en resultaten

Sociaal

Milieu

Belangrijke stakeholder(s)

Voorbeelden contactmoment

Innovatiestimulering

Innovatief bedrijfsleven Kennisinstellingen Aandeelhouders en participanten

Dagelijkse contacten met bedrijven, universiteiten en kennisinstellingen

Stimuleren werkgelegenheid in de regio

Innovatief bedrijfsleven Aandeelhouders en participanten

Dagelijkse contacten met bedrijven

Partnering, netwerken en samenwerkingen

Bedrijven, overheden, kennisinstellingen, clusterorganisaties, incubators, fieldlabs, andere ROM’s

Reguliere overleggen clusterorganisaties en startuphubs, werkgroep fieldlabs

Acteren op regionale en maatschappelijke uitdagingen, trends en cross-sectorale innovatie (transitie naar next economy)

Bedrijven, overheden, kennisinstellingen, clusterorganisaties, incubators, fieldlabs, andere ROM’s

Dagelijkse contacten met bedrijven, werkgroep fieldlabs, veelvuldige contacten met aandeelhouders en financiers

Toegankelijkheid, eerlijke concurrentie en level playing field

Innovatief bedrijfsleven Aandeelhouders en participanten

Dagelijkse contacten met bedrijven, veelvuldige contacten aandeelhouders en participanten

Transparantie Inzicht in risico’s en ‘rakelingen’

Aandeelhouders en participanten

Participantenraad, Algemene Vergadering van Aandeelhouders, periodieke externe rapportages

Medewerkers, Ondernemingsraad en Raad van Commissarissen

Dagelijkse contacten, personeelsbijeenkomsten, ondernemingsraad, opleiding & trainingen, loopbaanontwikkeling. vertrouwenspersoon, klokkenluidersregeling

Aandeelhouders en participanten Medewerkers Leveranciers

Participantenraad, Algemene vergadering van Aandeelhouders, periodieke externe rapportages

Verantwoord werkgeverschap

Financiële soliditeit

28

Economisch

Aandeelhouders InnovationQuarter heeft als organisatie een

InnovationQuarter kent aandeelhouders en

bijzondere structuur doordat we privaatrechtelijk

financiers (de laatste worden in onze statuten

georganiseerd zijn, maar door publieke partijen

als participanten aangeduid). Aandeelhouder

zijn opgericht. Wij werken op dagelijkse basis met

zijn de partijen die kapitaal hebben gestort

en voor het innovatieve bedrijfsleven en worden

ten behoeve van het fonds IQCapital

dankzij onze governance ook in staat gesteld om

(Participatiemaatschappij InnovationQuarter).

dit met een hoge mate van professionele vrijheid

Participant zijn de partijen die jaarlijks een

te doen. Dit laat onverlet dat we ons zeer bewust

bijdrage aan InnovationQuarter verstrekken om

zijn van de publieke context waarin we opereren

de exploitatiekosten te dekken: de kosten van

en welke verantwoordelijkheden dit met zich

Business Development, Foreign Investments,

meebrengt. Met regelmaat bespreken we intern

Strategie & Staf en Directie.

de dilemma’s die kunnen voortvloeien uit onze bijzondere positie.

Aandeelhouders 2017

Percentage

Participanten 2017 Ministerie van Economische

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

40,816%

Zaken en Klimaat

Provincie Zuid-Holland

40,816%

Provincie Zuid-Holland

Gemeente Rotterdam

4,899%

Stichting Holdingfonds Economische Investeringen Den Haag (HEID)

3,265%

Gemeente Leiden

1,633%

Gemeente Delft

2,857%

Gemeente Den Haag

0,816%

Gemeente Westland

0,816%

Technische Universiteit Delft

0,816%

Libertatis Ergo Holding (Universiteit Leiden)

0,816%

Erasmus MC Holding

0,816%

Leids Universitair Medisch Centrum

Exploitatiebijdrage (in duizenden euro’s)

0,816%

1.015 1.500

Gemeente Den Haag

400

Gemeente Rotterdam

500

Gemeente Delft

285

Gemeente Leiden

152

Gemeente Westland

100

Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden

100

Technische Universiteit Delft

150

Gemeente Zoetermeer

100

Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) Universiteit Leiden Totaal

250 50 4.602

Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden Totaal

0,816% 100%

29

2. Onze strategie

30

InnovationQuarter is de aanjager van economische vernieuwing. Dit doen we op basis van onze kennis en expertise, ons uitgebreide regionale, nationale en internationale netwerk en onze brede regionale focus.

Integrale inzet van kennis en netwerken

in Zuid-Holland gevestigde internationale

Uit de eerder aangehaalde analyse van de

bedrijven, zodat we (pro)actief kunnen

OESO blijkt dat Zuid-Holland onvoldoende

inspelen op ontwikkelingen, zoals uitbreiding,

gebruik weet te maken van het grote economische en innovatiepotentieel. De regio

krimp en verhuizing. ▶▶ Capital: omdat bedrijven kapitaal nodig

kan haar prestaties verbeteren door nauwere

hebben om te kunnen (door)groeien helpen

samenwerking tussen kennisinstellingen en

wij als lifecycle financier vernieuwende en

bedrijven, meer kruisbestuiving tussen de

snelgroeiende bedrijven aan financiering,

sterke regionale clusters, gerichte inzet om het

onder meer door zelf risicodragend in deze

innovatieve MKB te versterken, het aantrekken

bedrijven te investeren. Ook zetten we

van buitenlandse bedrijven en het investeren

in op het vergroten van het aanwezige

in vernieuwende ondernemers. Vanuit die

investeringskapitaal in de regio.

opdracht is InnovationQuarter als regionale ontwikkelingsmaatschappij sinds 1 januari 2014

In het verlengde van onze kerntaken

actief.

helpen we ondernemers bij hun internationaliseringsplannen, onder meer door

InnovationQuarter opereert hierbij vanuit drie

samenwerkingen met buitenlandse regio’s op te

kerntaken:

zetten en door missies te organiseren.

▶▶ Business Development: omdat innovaties veelal ontstaan wanneer over de grenzen van

We spelen proactief in op mondiale

de eigen sector heen wordt gekeken, smeden

technologische trends en op de grote

we cross-sectorale samenwerkingsverbanden

maatschappelijke uitdagingen, omdat deze

tussen innovatieve ondernemers en met

forse impact hebben op het toekomstige

kennisinstellingen en overheden. Het

verdienmodel van bedrijven, maar ook kansen

verschil willen we maken door daarbij aan te

bieden voor nieuwe business. De focus ligt op

sluiten op maatschappelijke vraagstukken

economisch sterke sectoren in de regio, zoals

op het gebied van voeding, gezondheid,

Life Sciences & Health, Cleantech, Horticulture,

energie, water, mobiliteit en veiligheid.

Safety & Security, Water & Maritime en High Tech

Doel is het realiseren van nieuwe business

& Smart Industry.

en daarmee private investeringen en meer werkgelegenheid. ▶▶ Foreign Investments: omdat buitenlandse

Bepalend aspect in de strategie van InnovationQuarter is de integrale inzet

bedrijven economische groei, directe en

van onze kerntaken. Naast het feit dat we

indirecte werkgelegenheid genereren, de

ondernemers faciliteren met de kennis, expertise

innovatiekracht versterken en aansluiting

en netwerken die binnen de totale organisatie

geven op internationale netwerken en

aanwezig zijn, genereren de kerntaken kansen

bedrijvigheid, assisteren we internationale

voor elkaar. En door de aanwezige netwerken

bedrijven die zich in Zuid-Holland willen

en kennis onderling te delen kunnen we – los

vestigen. Ook investeren we substantieel in

van de projecten die we doen en los van onze

het onderhouden van relaties met de al

KPI’s – ondernemers bijvoorbeeld snel koppelen 31

aan een netwerk van potentiële klanten,

daarvan. Gerealiseerde projecten kunnen

kennisinstellingen en investeerders. We zijn

de vorm hebben van nieuwe product-

zo méér dan een verbinder en aanjager, méér

marktcombinaties, structuurversterkende

dan een acquisitieorganisatie, méér dan een

programma’s of open innovatieomgevingen,

investeerder.

zoals fieldlabs. Zij moeten leiden tot toegevoegde waarde voor de regio via

Naast integraliteit is samenwerking een

additionele private investeringen en nieuwe

belangrijk uitgangspunt voor InnovationQuarter.

werkgelegenheid, en voor de deelnemende

We staan dagelijks in dialoog met bedrijven,

bedrijven zelf.

kennisinstellingen, incubators, clusterorganisaties, intermediaire organisaties, private

Business Development treedt op als onafhankelijk

financiers, banken en gemeenten en werken met

aanjager en biedt kennis, expertise en netwerken.

deze partners samen aan het realiseren van onze

Om deze rol te vervullen zijn onze medewerkers

doelstellingen.

voortdurend in gesprek met ondernemingen en kennisinstellingen. Ze blijven op de hoogte van

Waardeketen

nieuwe technologische ontwikkelingen, zodat ze

InnovationQuarter is een regionale

de vertaalslag kunnen maken naar ideeën voor

ontwikkelingsmaatschappij die de

innovatie. Een belangrijke toegevoegde waarde

concurrentiekracht van de Zuid-Hollandse

van Business Development ligt in het realiseren

economie duurzaam wil versterken. Het

van cross-sectorale innovaties: het verbinden

waardecreatiemodel van InnovationQuarter

van innovatieve oplossingen en technologieën

geeft op compacte wijze inzicht in onze rol in en

uit verschillende sectoren. Voor de uitvoering

invloed op de maatschappij en laat zien hoe wij

van de Business Development activiteiten

waarde creëren voor Zuid-Holland. Uitgaande

ontvangt InnovationQuarter exploitatiebijdrage

van onze missie en strategie geven we sturing

van zijn participanten.

aan ons proces voor waardecreatie, dat in onderstaand schema verder is uitgewerkt. Het

De samenwerking met bedrijven en

model beschrijft de input, het bedrijfsmodel, de

kennisinstellingen is voor Business Development

output en de impact van InnovationQuarter.

vanzelfsprekend intensief. Hetzelfde geldt voor

Via de kerntaken van onze organisatie bieden

cluster- en netwerkorganisaties, zoals The Hague

wij kennis, netwerken en kapitaal die bedrijven

Security Delta, Clean Tech Delta, Medical Delta

in staat stellen om een bijdrage te leveren aan

en Holland Instrumentation. De activiteiten

werkgelegenheid en groei. Zo werken wij aan

van deze organisaties en InnovationQuarter

een economisch sterk Zuid-Holland.

zijn onderling complementair, waarbij de onderscheidende rol van Business Development

Hoe creëren wij waarde vanuit onze kerntaken?

zit in de aanjaagfase van (cross-sectorale

Onderstaand volgt een nadere uitwerking van het

innovatie)projecten. De Kamer van Koophandel

waardecreatiemodel waarbij we per kerntaak

is een belangrijke partner in het bereiken van

onze opdracht en werkwijze verder uitwerken.

een bredere groep ondernemers dan waar InnovationQuarter zich specifiek op richt.

32

Business Development

De contacten met overheden richten zich

Business Development verkent en

vanuit Business Development specifiek op

realiseert met en voor ondernemers nieuwe

de financiering van innovatieprojecten, zoals

businessmogelijkheden door consortia te

fieldlabs, en op het zorgen voor aansluiting bij

vormen rondom maatschappelijke vraagstukken

en het leveren van bijdragen aan strategische

en waar nodig te helpen met de financiering

agenda’s.

Foreign Investments

Specifieke aandacht gaat uit naar strategische

Foreign Investments richt zich op het

acquisitie: het acquireren van die specifieke

aantrekkken, behouden en uitbreiden

buitenlandse bedrijven, die een aanvulling

van buitenlandse bedrijven in de regio. De

vormen op het regionale ecosysteem. Naast

acquisitieactiviteiten zijn een combinatie van

het gericht scouten van bedrijven zetten we

strategisch, proactief en reactief.

hiertoe ook een instrument als de Soft Landing Programma’s in. Naast acquisitie is het belangrijk

Waardecreatiemodel INPUT

OUTCO

Ken nis

Business Development

PRO

CES

Signaleren Verkennen Aanjagen Realiseren

Netwerken

Information supply Fact finding Decision Aftercare

OUTPU

ME

T

Business cases Innovatieprojecten

Private investeringen

Gelande bedrijven Investor Relations

Foreign investments

it a kap Risico

al

Quick scan Investeringspropositie Due diligence Investering Beheer

Investeringen

Regionale werkgelegenheid

Capital

Met ons waardecreatiemodel laten we zien welke bronnen we benutten om (meer)waarde te creĂŤren met onze kernactiviteiten en hoe dit is gekoppeld aan onze missie en strategie.

33

Cross-sectorale innovaties en maatschappelijke thema’s Life Sciences & Health

Horticulture

High Tech & Smart Industry

Thema’s

Cleantech

Water & Maritime

Sectoren

Safety & Security

Integraal waterbeheer en veiligheid Decentrale duurzame energie en opslag Materiaalschaarste, hergebruik en nieuwe materialen Mobiliteit

Voeding en gezondheid

Personalized Health Duurzame productie van voedsel en grondstoffen Veiligheid

Veiligheid

om contacten te onderhouden met de al in

proces om te komen tot een besluit tot vestiging.

de regio gevestigde internationale bedrijven

Ook na vestiging blijven we betrokken via het

(Investor Relations). Deze contacten leveren ons

Investor Relations Programma en assisteren

signalen op over het vestigingsklimaat, maar ook

we het bedrijf bij inbedding in de regio, dit in

over mogelijke plannen voor uitbreiding, krimp,

samenwerking met Business Development,

verhuizing of vertrek, waarop wij tijdig willen

Capital en onze regionale partners. De

kunnen inspringen. Het aantrekken en behouden

activiteiten van Foreign Investments worden

van buitenlandse bedrijven in de regio draagt bij

gefinancierd door onze participanten.

aan economische groei en werkgelegenheid.

Foreign Investments werkt nauw samen met de

34

Onze medewerkers opereren vanuit kennis

Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA),

van de regionale sectoren en regionale

waar circa 25% van de leads vandaan komt. Het

vestigingsmogelijkheden en hebben de

overgrote deel van onze leads genereren we zelf.

juiste contacten om buitenlandse bedrijven

Enerzijds door onze deelname aan buitenlandse

daadwerkelijk te laten landen. Hiernaast

missies, beurzen en door het gericht benaderen

beschikken onze medewerkers over een

van bedrijven op basis van onze business

uitgebreid internationaal netwerk, vaak met een

intelligence. Anderzijds door onze intensieve

specifieke focus op één of enkele landen. Foreign

contacten met gemeenten, kennisinstellingen,

Investments genereert zelf leads of verkrijgt deze

hier al gevestigde buitenlandse bedrijven,

via zijn netwerk. Vanaf dat moment begeleiden

locatieadviesbureaus, accountants en

we de buitenlandse investeerder bij het gehele

makelaars.

De samenwerking met provincie en gemeenten

Capital is niet alleen via het verstrekken van

is sowieso intensief vanuit Foreign Investments:

financiering een partner voor ondernemers,

naast het gezamenlijk uitvoeren van (handels)

maar ook door actieve betrokkenheid na de

missies worden Investor Relations bezoeken

investering. Juist dán proberen wij waarde

voorbereid of afgelegd samen met gemeentelijke

toe te voegen aan de onderneming door onze

accountmanagers. Ook Fact Finding Trips vinden

(organisatiebrede) expertise en netwerken in te

vaak plaats in samenwerking met gemeenten.

zetten en te ondersteunen bij het realiseren van

Hetzelfde geldt voor clusterorganisaties en

mijlpalen. Het doel is om via onze investeringen

fysieke hotspots, zoals The Hague Security

meer economische groei en werkgelegenheid te

Delta, RoboValley, Leiden Bio Science Park en

realiseren in de regio.

Rotterdam Science Tower. Hiernaast wordt nauw samengewerkt met de Nederlandse

Bij de oprichting van InnovationQuarter hebben

innovatieattachés in het buitenland, met het

de aandeelhouders kapitaal ingebracht voor

ambassadenetwerk in Nederland en in het

het fonds IQCapital. Met de opbrengsten

buitenland, en met specifieke buitenlandse

van de financieringsactiviteiten worden de

regio’s die relevant zijn voor in Zuid-Holland

activiteiten van Capital gefinancierd, inclusief

sterke sectoren, zoals Zuid-Duitsland, Greater

de personeelskosten. Daarnaast wordt ernaar

Washington DC, Boston, Californië, Singapore en

gestreefd de koopkracht van het beschikbaar

diverse regio’s in China.

gestelde vermogen in stand te houden, zodat we in de toekomst risicodragend kapitaal kunnen

InnovationQuarter is partner in het

blijven investeren. Voor de activiteiten voor de

Invest in Holland-netwerk, het nationale

fondsen in beheer ontvangt InnovationQuarter

samenwerkingsverband van de NFIA en

vergoedingen die minimaal de kosten dekken.

de overige regionale en grootstedelijke acquisitieorganisaties. Regionaal wordt intensief

Capital beschikt over een groot netwerk van

samengewerkt met Rotterdam Partners en The

nationale en internationale investeerders om

Hague Business Agency.

co- en vervolgfinanciering te maximaliseren.

Door te investeren met co-investeerders

Capital

weten we de reikwijdte van ons fonds te

Capital vergroot als proactieve en betrokken

verveelvoudigen (hefboomeffect). Ook de

investeerder de toegang tot kapitaal voor

samenwerking met regionale incubators en

innovatieve bedrijven in alle levensfasen in Zuid-

accelerators als broedplaatsen van innovatieve

Holland, onder andere door zelf risicodragend

bedrijven is intensief. Capital organiseert diverse

kapitaal te verstrekken aan deze bedrijven. De

evenementen om startups en investeerders

participaties en leningen liggen in een segment

direct met elkaar in contact te brengen.

met hoge risico’s. Het gaat echter wel om in

Voorbeelden zijn Meet the VC samen met

de kern gezonde bedrijven en business cases

YES!Delft, Access to Capital samen met onder

met goede rendementsperspectieven. Capital

meer The Hague Security Delta en de Clean Tech

investeert vanuit drie fondsen: IQCapital,

Summit samen met onder andere Cleantech

19

UNIIQ en ENERGIIQ.

Delta en de gemeente Rotterdam.

19 UNIIQ is een proof-of-concept fonds van InnovationQuarter, Erasmus MC, Universiteit Leiden, TUDelft, Stichting HEID en

gemeente Leiden, mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, de Provincie Zuid-Holland, de gemeente Rotterdam en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. ENERGIIQ is het energie-innovatiefonds van de Provincie Zuid-Holland.

35

Interview / Ncardia: een unieke speler in de farmaceutische wereld Hij was onderzoeker in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en werd ondernemer in de life sciences: Stefan Braam. Ncardia, het bedrijf dat hij zeven jaar terug startte met vier anderen, kweekt hartspiercellen uit menselijke stamcellen.

Honderden miljoenen cellen, die worden gebruikt voor het testen van medicijnen tegen hart- en vaatziekten. Inmiddels telt Ncardia 65 werknemers en verwacht het bedrijf acceptatie van toezichthouders voor hun test om op basis van menselijke hartspiercellen de veiligheid van medicijnen te beoordelen. Een indrukwekkend succesverhaal.

Wat maakt Ncardia innovatief?

we de stof met de beste werking eruit halen

“Bij de ontwikkeling van medicijnen worden

als basis voor zijn of haar medicijn. Daarnaast

eigenlijk alle belangrijke beslissingen al genomen

kweken we hersencellen om te voorspellen of

voordat het medicijn op mensen wordt getest. Met

een medicijn bijwerkingen heeft op de hersenen.

onze technologie maken we het mogelijk om al in

Met al deze producten hebben we heel snel een

de preklinische fase op grote schaal systematisch

unieke positie weten te bemachtigen. Ondanks

heel veel werkzame stoffen tegelijk te testen

dat we pas relatief kort bestaan, werken we

op een menselijk celmodel. Hiertoe kweken we

al samen met de internationale top 20 van de

hartspiercellen als afgeleide van stamcellen. Die

farmaceutische industrie.”

gaan bevroren de hele wereld over voor onderzoek.

En we plaatsen cellen op chips zodat er met de chip

Welke maatschappelijke bijdrage levert

in speciale apparaten getest kan worden.”

Ncardia?

“Ten eerste geloven wij erin dat we met onze

36

“In bepaalde gevallen gebruiken we ook cellen van

stamceltechnologie mensen sneller kunnen

patiënten met een specifieke kwaal. Zo kunnen

genezen van hart- en vaatziekten. Vorig jaar

Stefan Braam (Ncardia): “We denken dat we veel van biologie begrijpen.

Maar er is nog veel onontgonnen gebied.”

zijn we gefuseerd met onze Duitse concurrent

events, ze faciliteren economische missies

Axiogenesis. Dat heeft ons veel opgeleverd:

en zorgen voor de nodige publiciteit. De

onze marktpositie is verbeterd, we beschikken

kapitaalinjectie van € 10,5 mln. die wij in

over een breder productportfolio en we hebben

2017 ontvangen hebben van investeerders,

betere distributiekanalen. Dit maakt het mogelijk

waaronder InnovationQuarter, helpt ons om

om nog efficiënter te werken en nog sneller tot

de internationale groei te versnellen en de

betere medicijnen te komen.”

ontwikkelingen te bevorderen. Met hun goede Business Developers is InnovationQuarter een

“Nu richten we ons vooral nog op geneesmiddelen

investeerder die meedenkt.”

tegen hart- en vaatziekten, maar ik verwacht bredere toepassingen in de nabije toekomst.

Wat zijn de plannen voor de toekomst?

Daarnaast maakt onze technologie het gebruik

“Meer inzicht in ziekten levert steeds meer

van proefdieren overbodig. Dat heeft een dubbel

ziektebeelden op. En ieder mens reageert

voordeel: het testen met hartspieren-op-een-

anders op medicijnen. We denken dat we veel

chip geeft in veel gevallen een beter beeld dan

van biologie begrijpen. Maar als we echt eerlijk

het testen met proefdieren en het voorkomt

zijn, moeten we toegeven dat er nog veel

onnodig dierenleed.”

onontgonnen gebied is. Ncardia blijft continu stappen zetten om systematisch en op grote

Hoe heeft InnovationQuarter bijgedragen

schaal medicijnen te testen en zo de kennis

aan de ontwikkeling van Ncardia?

te vergroten. De Amerikaanse Food and Drug

“Ons bedrijf bestaat bij de gratie van kennis.

Administration (FDA) en verschillende andere

Dan heb je een ecosysteem nodig dat in die

toezichthouders onderzoeken momenteel of zij

kennis voorziet. In Leiden vinden we dat met

onze technologie officieel gaan toestaan. Dat

het LUMC, Universiteit Leiden, veel startups

zou heel bijzonder én uniek zijn, omdat dan voor

en de aanwezigheid van grote farmaceuten.

het eerst stamceltechnologie wordt opgenomen

InnovationQuarter is hierin een positieve

in de regelgeving. Die ook nog eens afkomstig is

accelerator: zij koppelen partijen, ze organiseren

van een Nederlands bedrijf!”

37

3. Onze resultaten We zijn trots op de in 2017 behaalde resultaten. Onze activiteiten hebben geleid tot een additioneel geïnvesteerd privaat vermogen van circa € 146 mln. en de creatie van 1.552 hoogwaardige nieuwe arbeidsplaatsen in de regio.

Business Development Resultaten

de automatische productie van FML voor de

Business Development heeft in 2017 zijn

luchtvaartindustrie wilde opzetten. In goede

doelstellingen overtroffen. Er zijn 56 projecten

samenwerking met de Provincie Zuid-Holland,

gerealiseerd van uiteenlopende aard. Zo

TU Delft, Den Haag, Delft, Drechtsteden en TNO

hebben we wederom intensief gewerkt aan het

heeft InnovationQuarter een plan voor een CADC

opzetten en uitrollen van individuele fieldlabs

ontwikkeld, voor zowel Fokker als het MKB dat in

en aan het bouwen van een samenhangende

onze regio actief is op gebied van composieten.

fieldlabinfrastructuur. Onze inzet daarbij werd

ten behoeve van zowel Fokker als veel andere

deels additioneel gefinancierd, met name door de

MKB-bedrijven in onze regio op het gebied van

MRDH. Een mooi succes was de officiële lancering

composieten. Zuid-Holland heeft met dit plan de

in september van het fieldlab Blockchain in

bidprocedure gewonnen; voor de financiering van

Rotterdam. We hebben dit ontwikkeld in nauwe

een deel van het plan heeft InnovationQuarter

samenwerking met het Havenbedrijf Rotterdam,

een succesvolle EFRO-aanvraag ingediend. Het

gemeente Rotterdam, Bescope en Wolfpack.

voortouw van het project ligt nu bij de TU Delft.

Doelstelling van het fieldlab is om met bedrijven havengerelateerde use cases voor blockchain te

Ook in andere sectoren zijn mooie projecten

ontwikkelen.

gerealiseerd. Zo is het Interreg-project ‘Companion diagnostics expedited for SME’s,

Eind 2017 is in nauwe samenwerking met MRDH,

Codex4SME’s’ opgestart, dat zich richt op het

TNO en Provincie Zuid-Holland het programma

verbeteren van de kwaliteit van diagnostische

Smart Manufacturing Industriële Toepassingen

instrumenten. Samen met Defensie en de andere

Zuid-Holland (SMITZH) ontwikkeld, dat we in

ROM’s is geïnvesteerd in het fieldlab Smart Base,

2018 en 2019 gaan uitvoeren. In SMITZH werken

gericht op de mobiele basis van de toekomst.

8 maakindustrie georiënteerde fieldlabs samen:

Inmiddels heeft Defensie verschillende water-

Duurzaamheidsfabriek Dordrecht, RAMLAB,

en energieprojecten gehonoreerd, waarbij ook

Robohouse, Dutch Optics Centre, Big Data

Zuid-Hollandse bedrijven zijn betrokken. In het

Innovatie Hub, Digital Factory for Composites,

project Vers+, een katapultcentrum, werken we

Dutch Growth Factory en Composite Automation

met partijen uit de tuinbouw, gezondheidszorg,

Development Centre (CADC). Doel is om bedrijven

wetenschap en eindgebruikers samen aan

in Zuid-Holland via concrete activiteiten te helpen

innovatieprojecten op het gebied van voeding.

bij het implementeren van smart manufacturing.

Het project speelt in op maatschappelijke uitdagingen als de toename van het aantal

Eén van de hierboven genoemde fieldlabs verdient

welvaartsziekten en op de steeds groter

nadere toelichting: het CADC. In 2016 werd

wordende groep ouderen boven de 80 jaar.

bekend dat Fokker een proeffabriek voor 38

Business Development heeft in 2017 opnieuw

In de signalerings- en verkenningsfase is het een

(als onderdeel van een aanvullende opdracht)

belangrijke rol van Business Development om de

de Provincie Zuid-Holland ondersteund

vraag van bedrijven te helpen definiëren of om

in de uitvoering van de MIT Zuid-Holland.

een economisch toekomstperspectief te schetsen

Voor het onderdeel innovatieadvies- en

op een bepaald technologisch of maatschappelijk

haalbaarheidsonderzoeken hebben we adviezen

thema. In de aanjaagfase is onze belangrijkste

gegeven; de MIT R&D Samenwerkingsprojecten

rol om hechte relaties te ontwikkelen tussen

hebben we deels mede ontwikkeld. Ook is in 2017

de beoogde consortiumpartners en aan te

het programmamanagement van Maritime Delta

sturen op de ontwikkeling van een financierbaar

uitgevoerd.

projectplan. Vanuit een onafhankelijke rol brengen we scherpte in processen. We trekken

Proces

ons terug uit projecten wanneer er harde

Het Business Development proces kent vier fases:

financiering en voldoende continuïteit zijn voor de

signaleren, verkennen, aanjagen en realiseren.

gerealiseerde projectplannen.

Proces

SIGNALEREN ▶ Innovatie-ontwikkelingen signaleren ▶ Potentiële behoeften markt onderzoeken

VERKENNEN ▶ O ndernemers inspireren ▶ Verkennen economische potentie thema’s ▶ Verkennen draagvlak en investeringsbereidheid ondernemers ▶ Organiseren speelveld om gezamenlijke innovaties te ontwikkelen

AANJAGEN ▶ B edrijven en kennisinstellingen verbinden ▶ Consortiumvorming resulterend in projectplan ▶ Smeden en formaliseren samenwerkingsverbanden ▶ Ondersteuning bij financieringsmogelijkheden (privaat en/of publiek)

REALISEREN ▶ U itwerken business cases ▶ B orgen financiering ▶ R ealiseren kartrekker uit bedrijfsleven die het consortium naar daadwerkelijke realisatie van new business leidt

Resultaten

56

€ 23

37

32

mln.

Verkennen

Begroting 2017: 40

Begroting 2017: 17,5

Business cases en Innovatieprojecten

Uitgelokte investeringen

5 Projectportefeuille

Aanjagen 39

Foreign Investments Resultaten

Foreign Investments heeft de voor 2017 gestelde

hiermee kunnen laten zien welke kennis en

doelstellingen voor het aantal investeringscases

kunde Nederland in huis heeft op het gebied

en het aantal arbeidsplaatsen ruimschoots

van klimaatadaptatie.

gehaald. De target van 30 investeringscases werd met 20 overtroffen, de target van 300

SRON, het Space Research Instituut van NWO

arbeidsplaatsen zelfs met 544. Hier bovenop zijn

en gevestigd te Utrecht, maakte zes jaar geleden

nog eens 360 arbeidsplaatsen behouden voor de

al bekend een bidprocedure te starten voor een

regio. Het investeringsvolume is achtergebleven

nieuwe locatie. Nadat de keuze aanvankelijk

ten opzichte van onze doelstelling; het blijkt in de

op Amsterdam was gevallen, bleef een

praktijk moeilijk om op het investeringsvolume

uiteindelijk akkoord uit. Reden voor de TU Delft

te sturen. Tot slot is ook de target voor het

en Universiteit Leiden, gesteund door Leiden,

aantal af te leggen Investor Relations bezoeken

Delft, ESA in Noordwijk en InnovationQuarter,

gerealiseerd.

om de krachten te bundelen en te komen tot een gezamenlijk bid. Medio december werd duidelijk

Een bijzonder aandachtsgebied binnen Foreign

dat SRON kiest voor het bid van Leiden/Delft.

Investments is het begeleiden van ‘special

Een mooi resultaat en een belangrijke impuls

projects’. Het gaat hierbij om het binnenhalen

voor het Zuid-Hollandse spacecluster.

van (internationale) (kennis)instituten, waarbij veelal een bidprocedure wordt opengesteld.

In 2017 is door de Provincie Zuid-Holland, Leiden,

InnovationQuarter heeft hierbij vaak een

InnovationQuarter en andere partners ook

coördinerende rol, zowel bij het opstellen

een flinke inspanning geleverd om de European

van het inhoudelijke ‘bid’ als in de politiek-

Medicines Agency (EMA) naar de regio te halen.

bestuurlijke afstemming. Dit uiteraard in nauwe

Uiteindelijk heeft het kabinet ervoor gekozen

samenwerking met betrokken gemeenten,

Amsterdam namens Nederland kandidaat te

provincie en kennisinstellingen.

stellen. In november 2017 werd duidelijk dat Amsterdam de internationale strijd om het

Twee successen in 2017 zijn het Global Centre

Europees geneesmiddelenagentschap heeft

of Excellence on Climate Adaptation (GCECA)

gewonnen. Gezien de nabijheid en de unieke

en SRON. Nadat duidelijk werd dat het

propositie van Leiden op het gebied van life

GCECA naar Nederland zou komen, hebben

sciences verwachten we veel spin-offs van de

Rotterdam en Groningen een gezamenlijke

vestiging van de EMA in Amsterdam, zowel als

bidbook ingediend om het klimaatcentrum

het gaat om bedrijfsvestigingen als huisvesting

naar beide steden te halen. InnovationQuarter

van personeel. Inmiddels is een intensieve

en Rotterdam Partners, ondersteund door vele

samenwerking opgestart met Amsterdam.

publieke en private klimaatadaptatiepartners

40

uit de regio, hebben nauw samengewerkt

Tot slot is in 2017 de regiobrandingtoolkit

bij de totstandkoming van het bidbook. Op

gelanceerd. De toolkit kan door partners uit de

21 september werd bekend dat beide steden

regio worden gebruikt om het eigen merk te

gezamenlijk het bid hebben gewonnen. Mooi

versterken, gebruikmakend van het verhaal over

nieuws voor Rotterdam en Groningen die

de kracht van de Zuid-Hollandse regio.

Proces

Het Foreign Investment proces is vrij lineair en

door middel van de zogenaamde ’10 Reasons

kent de volgende onderdelen: leadgeneratie,

to Invest’-campagne. Voor verschillende (sub)

acquisitieproces en aftercare/Investor Relations.

sectoren is in een handzame en informatieve

De basis ligt in het bouwen en onderhouden van

leaflet – ook in digitale versie – uitgewerkt wat

duurzame relatienetwerken en in het scherp

de tien belangrijkste redenen zijn om in Zuid-

kunnen positioneren van onze regio. Foreign

Holland te investeren. Hiernaast is in 2017 een

Investments heeft in 2016 en 2017 veel aandacht

Engelstalige website gelanceerd, mede gericht

besteed aan het verhogen van de bekendheid en

op het verkrijgen van leads.

vindbaarheid van onze regio in het buitenland

Proces

LEAD GENERATION ▶ Netwerken: regionaal, nationaal, internationaal ▶ Regiomarketing ▶ Events en bezoeken

INFORMATION SUPPLY ▶ I ntake letter ▶ Uitwisseling informatie

FACT FINDING TRIP

DECISION

▶ Introductie regio en netwerken ▶ Inzicht in vestigingsmogelijkheden

▶ C onfirmation letter ▶ Vestiging in Zuid-Holland

AFTERCARE ▶ P rojectondersteuning ▶ Services, o.a. introductie netwerken, HR, pers ▶ Investor Development

Resultaten

50

€ 78,4

106

Begroting 2017: 30

Begroting 2017: € 90 mln.

Begroting 2017: 100

mln.

Landingen

Investeringsvolume

IR bezoeken

1.204

257

126

Begroting 2017: 300

Arbeidsplaatsen

Leadsportefeuille

Actief

131

Prospects

41

Herkomst landingen naar land Verenigde Staten

10

Egypte

1

China

8

Frankrijk

1

Nederland

6

Griekenland

1

Zuid-Afrika 5

Iran

1

Canada

3

Israël

1

India 3

Japan

1

Australië

2

Maleisië

1

Cyprus

1

Taiwan

1

Denemarken

1

Verenigd Koninkrijk

1

Duitsland

1

Zuid-Korea

1

Herkomst landingen naar sector

2 6

Aero Space

Geografisch richten de inspanningen

11 Safety & Security

Overig

(en traditioneel) op de Verenigde Staten

5

en Canada, China en het Verenigd

Cleantech

4

10

Horticulture

Life Sciences

3 Maritime

42

van Foreign Investments zich vooral

9 Smart Industry

Koninkrijk. Verder krijgen India, Israël, Japan, Taiwan en Zuid-Korea steeds meer aandacht, vanwege het groeiende potentieel.

Š Deltares, Deltagoot

43

Capital Resultaten

InnovationQuarter Capital heeft de targets

stortingen op € 62.250.000. Met de in 2015

voor 2017 gerealiseerd. We zien in de

toegekende EFRO-subsidie van € 17,3 mln.

investeringsportfeuille van IQCapital dat mede

komt de totale omvang van het fonds op

door de economische groei een deel van de

€ 79.550.000.

portfoliobedrijven in een stabiele fase terecht komen. Verschillende bedrijven realiseerden

In 2017 heeft InnovationQuarter tevens een

een nieuwe ronde vervolgfinanciering met

tweede fonds in beheer genomen, namelijk

private investeerders. Hierdoor krijgen

het energie-innovatiefonds van de Provincie

deze portfoliobedrijven meer financiële

Zuid-Holland: ENERGIIQ. Met dit fonds

mogelijkheden om hun groeiambities te

investeren wij in ondernemingen die klaar zijn

realiseren, waardoor het steeds aannemelijker

voor het commercialiseren van hun bewezen

wordt dat deze ook daadwerkelijk gerealiseerd

energie-innovatie die leidt tot CO2 -reductie.

worden. Ook zien we dat deze vervolgrondes

ENERGIIQ heeft een omvang van € 35 mln. en

vaak plaatsvinden tegen een hogere waardering

heeft als doel om de energietransitie in de regio

dan die waartegen InnovationQuarter is

te versnellen.

ingestapt. Vanuit IQCapital zijn in 2017 zeven vervolginvesteringen gedaan in

Proces

portfoliobedrijven.

Capital helpt innovatieve bedrijven aan financiering, onder meer door zelf risicokapitaal

In 2017 is vanuit IQCapital een derde fonds-

te verstrekken. Onze rol is breder dan het

in-fonds investering gedaan (nadat eerder in

verstrekken van financiering alleen en dat blijkt

BioGeneration Ventures en het Rotterdam

ook uit ons proces. Zo is er gelegenheid voor

Port Fund werd geïnvesteerd), namelijk

ondernemers om hun plan te komen pitchen

in HPE Growth Capital (HPE). HPE is een

op het kantoor van InnovationQuarter. We

toonaangevende investeringsmaatschappij

geven tijdens deze pitch een eerste reflectie

die succesvol groeikapitaal verstrekt aan

op de plannen en/of waar het zinvol is

hightechbedrijven met internationale ambitie.

verwijzingen naar partijen uit ons netwerk.

De investering van InnovationQuarter in HPE’s

We horen vaak van ondernemers dat ze deze

tweede investeringsfonds beoogt een verdere

gesprekken waardevol vinden, ook al vindt er

betrokkenheid van HPE bij veelbelovende

geen vervolgtraject met InnovationQuarter zelf

hightechbedrijven in Zuid-Holland.

plaats. Deze verbindende rol vervullen we ook door deelnames aan jury’s en de organisatie van

In 2017 heeft een aantal aandeelhouders een

matchmakingevents.

tweede storting gedaan ten behoeve van

44

IQCapital: het Ministerie van Economische

InnovationQuarter onderscheidt zich ook van

Zaken en Klimaat en de Provincie Zuid-Holland

andere (private) participatiemaatschappijen

ieder € 15 mln. en de gemeente Delft € 1,05 mln.

door een langeretermijnfocus. We zijn een

Hiernaast is eind 2017 de besluitvorming door

actieve aandeelhouder en denken mee met

de gemeente Leiden rondgekomen om een

de ondernemer bij het realiseren van plannen.

additionele storting van € 1 mln. te doen.

We richten ons op actieve participatie en een

Het door aandeelhouders gestorte kapitaal

bedrijfsspecifieke aanpak waarmee positief

in het fonds komt met genoemde additionele

rendement op termijn wordt gecreëerd.

Proces

AANMELDING

PITCHDAG ▶ B asic research ▶ Overleg in team

▶ Telefonische screening ▶ Leads overleg

QUICKSCAN ▶ Go/No-go ▶ Teamoverleg

INVESTMENT PROPOSITIE ▶T ermsheet ▶ P itch in IC

DUE DILLIGENCE ▶ E xterne DO ▶ Closing documents

BEHEER ▶ P erformance updates ▶ Dossier opbouw

Resultaten

23

€ 45

348

mln.

Begroting 2017: 20

Begroting 2017: € 43-63 mln.

Gerealiseerde investeringen

14

€ 11,5

617

mln.

Begroting 2017: 100-120

Begroting 2017: € 8-13 mln.

Begroting 2017: 600

Geïnvesteerd vermogen

Arbeidsplaatsen

Geïnvesteerd vermogen Capital

Instroom leads

€ 41,6

348

€ 8,8

443

mln.

Begroting 2017: 20

Begroting 2017: € 40-60 mln.

Gerealiseerde investeringen

Geïnvesteerd vermogen

9

mln.

Begroting 2017: 100-120

Begroting 2017: € 8-10 mln.

Begroting 2017: 400

Arbeidsplaatsen

Geïnvesteerd vermogen Capital

Instroom leads

€ 3

€ 2,7

174

mln.

mln.

Begroting 2017: 10

Begroting 2017: € 3 mln.

Begroting 2017: € 3 mln.

Begroting 2017: 200

Gerealiseerde investeringen

Geïnvesteerd vermogen

Geïnvesteerd vermogen Capital

Instroom leads

45

Tot slot

46

De aard van ons werk brengt ook met zich

En soms redden bedrijven waarin we hebben

mee dat zaken soms niet lukken, terwijl we

geĂŻnvesteerd het uiteindelijk toch niet. Dit soort

er veel tijd en aandacht aan hebben besteed.

zaken hoort bij de aard van ons werk. We maken

Investeringen ketsen op het laatste moment

dit regelmatig intern bespreekbaar. Gegeven

af, een bedrijf besluit uiteindelijk toch zich in

de spanning die inherent is aan het opereren in

een ander(e) regio of land te vestigen, ondanks

risicovolle fases en de maatschappelijke wensen

alle goede intenties sneeft een innovatieproject

van onze aandeelhouders en participanten,

omdat de belangen van deelnemende

bespreken we dit ook regelmatig met onze Raad

ondernemers te tegengesteld zijn.

van Commissarissen en onze aandeelhouders.

© Delphy

47

TerugblIQ3 / 4 juli InnovationQuarter investeert vanuit IQCapital in IRM Systems, een Delfts bedrijf dat specialistische diensten en engineering levert voor de gehele levensduur van onshore en offshore pijpleidingsystemen.

Investering in IRM Systems

/ 12 juli Het Delftse Mayt ontvangt een investering vanuit UNIIQ voor de ontwikkeling van een technologie voor verbeterde geluidskwaliteit.

Investering in Mayht

/ 25 juli Het Japanse Human Metabolome Technologies (HMT) viert de officiĂŤle opening van de nieuwe vestiging van zijn Europese kantoor in Leiden.

Human Metabolome Technologies

/ 24 augustus Het Leidse Hercules Pharmaceuticals ontvangt een investering vanuit UNIIQ voor de verdere ontwikkeling van een medicijn om het immuunsysteem beter te laten functioneren tegen kanker.

Investering in Hercules Pharmaceuticals

48

/ 29 augustus Als leden van de investeringscommissie van energie-innovatiefonds ENERGIIQ worden benoemd: Anne Mieke van de Werf (voorzitter), Yvonne Neef, Harald Swinkels, Prins Carlos de Bourbon de Parme en Mart van Bracht.

Investeringscommissie ENERGIIQ

/ 21 september Gemeente Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam starten gezamenlijk het fieldlab BlockLab om concrete toepassingen en oplossingen te ontwikkelen gebaseerd op blockchaintechnologie.

Fieldlab BlockLab

/ 21 september Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu maakt bekend dat het Global Centre of Excellence on Climate Adaptation (GCECA) een plek krijgt in Rotterdam en Groningen.

Komst GCECA naar Nederland

/ 26 september Rotterdam Additive Manufacturing LAB (RAMLAB) fabriceert in samenwerking met Damen Shipyards Group ’s werelds allereerste 3D-geprinte scheepsschroef, die alle kwaliteitskeuringen heeft doorstaan.

RAMLAB print eerste scheepsschroef

/ 27 september Het Britse informatiebeveiligingsbedrijf CyNation kondigt de opening van zijn kantoor in Den Haag aan tijdens de Cyber Security Week.

CyNation naar Den Haag

49

Interview / Hoe een minuscuul onderdeel een groot verschil maakt in ons dagelijks leven Het zit onder andere in uw mobiele telefoon, in uw fotocamera en in uw auto. En toch is de kans groot dat u er nog nooit van gehoord heeft: een MEMS (microelektromechanisch systeem) oscillator. SiTime maakt speciale MEMS op silicium die enorm goed bestand zijn tegen trillingen, schokken en snelle temperatuurwisselingen.

Mede dankzij MEMS blijft uw telefoon werken wanneer u hem laat vallen. Dr. Kamran Souri, manager CMOS Design Engineering bij SiTime, verruilde het hoofdkantoor in Silicon Valley voor de Delftse vestiging. “In het algemeen is de werk-privébalans hier beter.”

Wat maakt SiTime innovatief?

is tot dertig keer beter bestand tegen schokken

“Vrijwel alle elektronica bevat een oscillator,

dan kwartskristal, het kan aanzienlijk beter

een schakeling die de elektronische circuits

tegen temperatuurschommelingen en het

aanstuurt door een periodiek signaal op te

verbruikt minder energie. SiTime is met afstand

wekken. Zie het als de hartslag van een apparaat.

de grootste fabrikant van dit type oscillatoren.”

Jarenlang vormde kwartskristal dé basis voor

50

oscillatoren. Maar elektronische apparaten

Welke maatschappelijke bijdrage levert SiTime?

worden steeds kleiner en platter. En dat vormt

“De hoge kwaliteit van onze MEMS maakt

een probleem voor kwartskristal, want dat heeft

apparaten betrouwbaarder. We hebben nu een

een bepaalde omvang en past niet op silicium

miljard van die chips gemaakt en daarvan is er

chips. Onze MEMS wel. Naast de grootte heeft

nog niet één stukgegaan. SiTime levert vooral

een MEMS op silicium nog meer voordelen: het

oplossingen voor nieuwe toepassingen waar het

Kamran Souri (SiTime): “Silicon Valley?

Ik zit liever in Delft.”

– goedkopere – kwartskristal niet past. Voor de

woon en leef hier met meer plezier dan voorheen

productie van onze MEMS maken we gebruik van

in Amerika. De werk-privébalans is in Nederland

reeds bestaande siliciumtechnologie en logistiek

zoveel beter. En de strijd om talentvolle mensen

uit de halfgeleiderbranche. Dat stelt ons in staat

is minder heftig.”

om snel te schakelen en in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. Hierdoor groeien we ook hard.

Wat zijn de plannen voor de toekomst?

SiTime telt in Delft nu zeven medewerkers; eind

“Ik geloof dat het internet of things de toekomst

2018 zal dat aantal minimaal verdubbeld zijn.”

heeft. Koelkasten, auto’s, deuren, thermostaten: alles is straks via het internet met elkaar

Hoe heeft InnovationQuarter bijdragen aan

verbonden. Dat betekent bijvoorbeeld dat de

de vestiging van SiTime in Nederland?

verwarming aangaat als geregistreerd wordt dat

“Ons hoofdkantoor zit in Silicon Valley. Vanwege

je bijna thuis bent. Halfgeleiders spelen daarin

de grote bedrijven daar, zoals Apple en Google,

een belangrijke rol. De omvang, kracht, precisie

is dat de place to be voor goede technici. Daar

en prestaties van onze producten zijn uitermate

zit ook een keerzijde aan: er wordt gevochten

geschikt voor het internet of things.

om de beste mensen en het is moeilijk om ze te behouden. SiTime groeit snel en heeft veel

Daarnaast willen we in Nederland ons

nieuw talent nodig. Ik ben gepromoveerd aan

netwerk verder verbreden. Het netwerk van

de TU Delft en weet hoeveel goede mensen er

InnovationQuarter is hierbij voor ons heel

in Nederland rondlopen. Dus besloten we om

waardevol; voor het aantrekken van nieuwe

juist in Delft een nieuwe vestiging te openen.

mensen en om ons te introduceren in de

InnovationQuarter heeft ons enorm geholpen bij

Nederlandse halfgeleiderbranche. Want ook al

het vinden van een goede locatie voor ons bedrijf

verkopen we één miljard producten, SiTime is een

en de huisvesting van onze medewerkers. Ik

klein en bij velen nog onbekend bedrijf.”

51

4. Onze organisatie Hoe zijn we georganiseerd?

InnovationQuarter is een vennootschap

omtrent het investeringsbeleid en de concrete

(Regionale Ontwikkelingsmaatschappij

investeringsaanvragen.

(ROM) InnovationQuarter B.V.) en kent twee soorten financieel betrokken stakeholders:

De vennootschap wordt aangestuurd door de

aandeelhouders en participanten.

Directie en heeft een Raad van Commissarissen (RvC), die toezicht houdt.

Participatiemaatschappij (PPM) InnovationQuarter B.V. is een 100%

De verantwoordelijkheidsverdeling tussen

dochteronderneming van InnovationQuarter. Er

Directie, Raad van Commissarissen (RvC) en

is een Investeringscommissie (IC) ingesteld, die

Aandeelhouders en de rol van de

de directeur van InnovationQuarter adviseert

Investeringscommissie zijn uitgewerkt in de

Schematische weergave van de statutaire structuur

Aandeelhouders

Raad van Commissarissen

Regionale Ontwikkelingssmaatschappij InnovationQuarter B.V.

100%

Investeringscommissie

52

Participatiemaatschappij InnovationQuarter B.V.

Participanten

statuten. Aandeelhouders van

De Participantenraad heeft geen formele

InnovationQuarter zijn die partijen, die

status vis-Ă -vis de Aandeelhoudersvergadering

het kapitaal bijeen hebben gebracht ten

en dient dus niet als voorportaal daarvan.

behoeve van de Participatiemaatschappij. De

De Participantenraad brengt jaarlijks

partijen die de organisatie InnovationQuarter

advies uit over het concept-jaarplan van

financieren (operationele kosten exclusief

InnovationQuarter. De Directie informeert

kosten Capital, welke ten laste komen van

de Raad van Commissarissen, die het jaarplan

de Participatiemaatschappij) zijn ambtelijk

vaststelt, over dit advies.

verenigd in de Participantenraad.

InnovationQuarter bestaat uit de afdelingen Business Development, Foreign Investments, Capital en Strategie & Staf.

Schematische weergave van de organisatie Directeur (ROM en PPM) Rinke Zonneveld

Strategie en Staf Mirjam Visscher

Internationalisering Secretariaat EBZ Communicatie en Events Human Resource Management Planning & Control

Business Development Gerbert van der Wal

Foreign Investments Chris van Voorden

Capital Francis Quint

Project Developers Teamondersteuning

Account Managers Business Analist Teamondersteuning

Investment Managers Business Analisten Teamondersteuning

53

Human Resource Management InnovationQuarter heeft zich in 2017 verder ontwikkeld, zowel qua capaciteit als qua competenties. Bij het aannemen van nieuwe medewerkers streven we naar een evenwichtige samenstelling en diversiteit van ons personeelsbestand in termen van leeftijd en man-vrouwverhouding.

Arbeidsvoorwaarden

respons (56 van 62) en een hoge gemiddelde

Met de medewerkers zijn individuele

score (7,8 ten opzichte van 8 in 2016) over alle

arbeidsovereenkomsten aangegaan. Op alle

vragen. Organisatie, arbeidstevredenheid

medewerkers, inclusief de directeur, zijn algemene

en externe communicatie zijn de hoogst

arbeidsvoorwaarden van toepassing. Er is geen

scorende onderdelen, werkomstandigheden en

sprake van een collectieve arbeidsovereenkomst.

arbeidsvoorwaarden de laagste. Hiernaast zijn tijdens deze personeelsbijeenkomst verkiezingen

De gehanteerde opzegtermijnen zijn

voor de OR gehouden en is de OR ter plekke

overeenkomstig de geldende regelgeving.

geïnstalleerd.

Bij contracten van bepaalde tijd geldt geen tussentijdse opzegtermijn. Bij contracten van

Loopbaanontwikkeling

onbepaalde tijd geldt een opzegtermijn van één

De personeelscyclus van InnovationQuarter

maand.

bestaat uit een jaarlijkse gesprekscyclus van drie onderdelen: planning & ontwikkeling,

Deze opzegtermijnen zijn eveneens van

functionering en beoordeling. Deze komen in drie

toepassing bij beëindiging van arbeidscontracten

formele gespreksmomenten aan de orde.

als gevolg van organisatiewijzigingen.

In 2017 is een traject gestart gericht op Medezeggenschap

competentieontwikkeling. Besloten is hiertoe

Gezien de omvang van de organisatie is in het

over te gaan, omdat we het voor zowel de

derde kwartaal van 2017 een Ondernemingsraad

doorontwikkeling van InnovationQuarter als

(OR) geïnstalleerd, bestaande uit vijf werknemers.

die van individuele medewerkers belangrijk

De OR heeft in 2017 viermaal vergaderd met de

vinden dat medewerkers inzicht krijgen in hun

bestuurder.

talenten en hoe deze verder ontwikkeld kunnen worden. Er is een extern bureau ingehuurd om

In 2017 zijn twee formele personeelsvergaderingen

InnovationQuarter in dit traject te ondersteunen.

georganiseerd. Tijdens de eerste bijeenkomst

In 2018 wordt het traject vervolgd en zal het

in mei stonden ethische dilemma’s centraal die

worden geïncorporeerd in de personeelscyclus.

ons werk met zich mee kan brengen. Tevens is tijdens deze vergadering geïnventariseerd of medewerkers behoefte zouden hebben aan een OR. Op basis van de behoeftepeiling is vervolgens besloten een OR in te stellen.

Tijdens de personeelsbijeenkomst in september zijn de uitkomsten van het medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) besproken. Het onderzoek had een hoge 54

HRM-dashboard

40,3 Aantal medewerkers ultimo

Gemiddeld aantal FTE

63/57 55,8/45,3 2017

2016

2017

2016

Gemiddelde leeftijd (2016: 40,5)

43,3 Vast contract fte (2016: 39,5)

7,9% M/V in de organisatie

M/V in het management

50,8/49,2 60/40 Man

Vrouw

(2016: 58/42%)

Man

Vrouw

Management (2016: 9%)

0,8% Ziekteverzuim (2016: 1,3%)

(2016: 60/40%)

Personeelsbestand naar activiteiten Gemiddeld aantal fte’s

15,8

12,7

(2016: 13,1)

(2016: 10,0)

Business Development

Foreign Investments

16,1

11,2

(2016: 9,6)

(2016: 12,6)

Capital

Strategie & Staf

55

Opleiding en scholing

Milieubeleid

Er zijn individuele trainingen gevolgd in het

Onze eigen CO2-voetafdruk is niet aangemerkt

verlengde van organisatiedoelstellingen en er zijn

als een materieel onderwerp. Vanuit onze drie

binnen de teams Capital, Business Development

kerntaken leveren we volop inspanningen

en Foreign Investments collectieve trainingen

binnen de sector Cleantech, waaronder

gevolgd om ofwel kennis op een bepaald terrein

activiteiten vallen gericht op de transitie naar

aan te scherpen ofwel competenties verder te

een biobased economy, decentrale duurzame

ontwikkelen. InnovationQuarter hecht tevens

energieopwekking en -opslag. De invloed

aan een hoogwaardige kwaliteit van de staftaken

hiervan is vele malen groter dan onze interne

(teamondersteuning, events, communicatie,

inspanningen op dit gebied, zoals flexwerken,

Planning & Control en HR).

werken op locatie, stimuleren van openbaar vervoer, het ter beschikking stellen van een

InnovationQuarter investeert op verschillende

dienstfiets op onze twee locaties en twee

manieren in interne kennisdeling en teambuilding.

deelauto’s voor zakelijke afspraken, de beperking

Niet alleen belangrijk omdat onze medewerkers

van gebruik van papier, recycling van papier,

in hun externe contacten ambassadeurs van de

chemisch afval.

gehele organisatie zijn, maar ook om het integrale werken vanzelfsprekend en makkelijker te maken.

Klachtenprocedure

InnovationQuarter wil een organisatie zijn waarin

InnovationQuarter kent geen externe

de volgende waarden leidend zijn: ondernemend,

klachtenprocedure. Klantvriendelijkheid is wel

samenwerkend, professioneel en betrokken.

uitgangspunt van ons handelen. Wanneer ons dus klachten van externe stakeholders bereiken,

In 2017 is € 165.000 besteed (2016 € 102.000)

zullen we daar per individueel geval zorgvuldig

aan individuele en collectieve opleidingen,

op reageren. In het afgelopen jaar is er geen

trainingen en ontwikkeling van medewerkers van

sprake geweest van externe klachten.

InnovationQuarter.

Communicatie

Huisvesting

Zuid-Holland heeft prachtige bedrijven in huis

InnovationQuarter is gehuisvest in het WTC Den

die het waard zijn om meer en beter zichtbaar te

Haag. Hiernaast heeft InnovationQuarter een

worden. Kennisinstellingen zijn op onderdelen

kantoor in het Cambridge Innovation Center

absolute wereldtop en ook dat mag gedeeld

(CIC) te Rotterdam.

worden. InnovationQuarter heeft dan ook als nadrukkelijke ambitie om de kracht van onze

Klokkenluidersregeling

regio veel beter op de (inter)nationale kaart te

InnovationQuarter heeft een

zetten. Door actief te communiceren en reuring

klokkenluidersregeling, die in het eerste

te creëren over al het moois dat Zuid-Holland

kwartaal van 2017 formeel is vastgesteld door de

te bieden heeft op het gebied van economie

Raad van Commissarissen. Vanaf de start van

en innovatie en door bij te dragen aan vele

InnovationQuarter is een vertrouwenspersoon

evenementen en bijeenkomsten.

aangesteld. In 2017 zijn geen meldingen of klachten neergelegd bij deze functionaris.

56

We berichten nagenoeg dagelijks via social

maandelijkse nieuwsbrief is in 2017 circa 6.500

media. Ons bereik is in 2017 wederom

ontvangers en bleef daarmee gelijk ten opzichte

toegenomen. Het aantal volgers op Twitter

van 2016. Het directe bereik van onze Engelse

steeg met circa 25%, terwijl het aantal volgers

nieuwsbrief die per kwartaal wordt uitgestuurd,

op LinkedIn steeg met circa 45%. Het aantal

is in 2017 praktisch verdubbeld naar ruim 1.300

bezoekers per maand van onze website is

ontvangers.

circa 20% gedaald. Het directe bereik van onze

Mediadashboard

7.486 per maand

6.581 2016

9.376

2016

6.537

6.051 2016

4.911

3.006

1.335

2016

2.086 1

1

2016 778 2

3

3

Aantal volgers (1), bezoekers (2), abonnees (3)

Mediakanalen InnovationQuarter

57

TerugblIQ4 / 12 oktober Het Interreg-project Codex4SME’s is goedgekeurd: samenwerking tussen 7 Europese landen om inzet van innovaties op het gebied van slimme diagnostiek vanuit het MKB te vergroten.

Codex4SME’s

/ 8 november Het Leidse Amylon, dat een kandidaatmedicijn ontwikkelt tegen de Katwijkse Ziekte, ontvangt een investering vanuit UNIIQ. Investering in Amylon

/ 17 november Dordrecht en InnovationQuarter organiseren het event Dare2Cross, een inspirende methode om cross-sectorale samenwerking tot stand te brengen. Het leverde een groot aantal nieuwe mogelijke oplossingen en verdienmodellen met Dare2Cros: create value with big data

big data.

/ 17 november InnovationQuarter investeert vanuit IQCapital in Ncardia, een snelgroeiend stamceltechnologiebedrijf, dat met de investering haar internationale groei kan versnellen.

Investering in Ncardia

/ 29 november Acht fieldlabs, InnovationQuarter, TNO, MRDH, Den Haag en Provincie Zuid-Holland richten SMITZH (Smart Manufacturing: Industriële Toepassing in Zuid-Holland) op: hét loket voor Zuid-Hollandse ondernemers met vragen over automatisering en SMITZH

58

digitalisering.

/ 1 december De Economic Board Zuid-Holland (EBZ) benoemt Jan Kees de Jager als nieuwe voorzitter van de board. De Jager, CFO van KPN, is de opvolger van Ab van der Touw, die vanaf de start van de EBZ in 2014 voorzitter was.

Jan Kees de Jager voorzitter EBZ

/ 7 december China Elion Resources Group (Elion Group), een Chinese leverancier van geïntegreerde oplossingen voor ecologische stedelijke woonomgevingen, zet de eerste stap voor de start van een innovation center voor eco-ondernemers Elion naar Zuid-Holland

in Zuid-Holland.

/ 8 december Het Rotterdamse bedrijf Quantib, dat software ontwikkelt waarmee hersenziekten in een eerder stadium kunnen worden gesignaleerd, ontvangt een investering vanuit IQCapital.

Investering in Quantib

/ 14 december Defensie werkt samen met innovatieve bedrijven en de ROM’s aan de legerbasis van de toekomst.

Deze samenwerking binnen het programma Smart Base heeft al geleid tot € 6 mln. aan investeringen, waarvan € 2 mln. bij bedrijven in Zuid-Holland terechtkomt.

Defensie investeert in Smart Base

/ 15 december Ruimteonderzoeksinstituut SRON, nu gevestigd in Utrecht, komt naar Zuid-Holland. Het instituut bouwt onder meer hoogwaardige technologische instrumenten voor sterrenkundig onderzoek, aardgericht onderzoek en onderzoek naar exoplaneten.

SRON naar Leiden en Delft

59

5. Onze governance De Nederlandse corporate governance code richt zicht op de governance van beursgenoteerde vennootschappen en geeft een richtsnoer voor effectieve samenwerking en bestuur. Naleving van de corporate governance code draagt bij aan het vertrouwen in goed en verantwoord bestuur van vennootschappen en de inbedding in de maatschappij. Hoewel InnovationQuarter niet beursgenoteerd is, passen wij de principes en best practices uit de Corporate Governance toe, voor zover deze van toepassing zijn op een organisatie van onze omvang en inrichting. De governancestructuur van InnovationQuarter is gebaseerd op Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, de corporate governance code, de statuten, de aandeelhoudersinstructie en diverse interne reglementen.

Langetermijnwaardecreatie Het instrumentarium voor het bewerkstelligen

code nageleefd. De externe accountant wordt in

van een deugdelijk en transparant stelsel van

de Audit Commissie, Raad van Commissarissen

checks and balances dat de directeur, Raad van

en vergadering van aandeelhouders bevraagd

Commissarissen en de organisatie hanteert

over zijn verklaring over de getrouwheid van de

bestaat met name uit het Meerjarenplan,

Jaarrekening. Verder wordt door de directeur,

Jaarplan, de begroting, kwartaalrapportages

Raad van Commissarissen een weloverwogen

over de activiteiten en het investeringsportfolio

voordracht tot (her)benoeming van een externe

en een op de organisatie toegesneden

accountant uitgebracht. De Audit Commissie

administratieve organisatie en interne

bespreekt het auditplan met de externe

beheersing. Periodiek wordt hierover

accountant voorafgaand aan de controle.

gerapporteerd aan de Audit Commissie en de Raad van Commissarissen. Ten aanzien van de

De externe accountant rapporteert datgene

financiĂŤle verslaglegging houdt de Raad van

wat hij met betrekking tot zijn controle van

Commissarissen meerdere malen per jaar (in

de Jaarrekening en de daaraan gerelateerde

de reguliere vergaderingen) toezicht op het

controles onder de aandacht van de directeur

volgen van de interne procedures die verband

en de Raad wil brengen. Bevindingen worden

houden met het opstellen en de publicatie van

opgenomen in de managementletter en het

het Jaarverslag, de Jaarrekening en andere

accountantsverslag aan de Directie, de Audit

(periodieke) rapportages.

Commissie en de Raad van Commissarissen.

Vanaf boekjaar 2016 wordt door de externe

60

Met betrekking tot de rol, benoeming, beloning

accountant voor de aandeelhouders en

en beoordeling van het functioneren van de

participanten ook een boardletter opgesteld met

externe accountant worden de bepalingen uit de

de bevindingen van de externe accountant.

Risicobeheersing en verantwoording

identificeren, te analyseren en te beheersen.

Het beheersen van risico’s van

De uitdaging daarbij is om risico’s (ongewenste

InnovationQuarter maakt deel uit van

gebeurtenissen) die op uiteenlopende

de dagelijkse werkzaamheden van

wijze gerelateerd zijn aan (het behalen van)

InnovationQuarter. Zo is bijvoorbeeld

verschillende organisatiedoelstellingen te

risicobeheersing rondom het investeringsproces

prioriteren op basis van kwalitatieve en

feitelijk core business. Een set van

kwantitatieve beschouwingen. Voor de

beheersmaatregelen is ingevoerd met een groot

risicowaardering wordt onderscheid gemaakt

aantal checks and balances, die intern en extern

tussen kans en impact volgens onderstaande

wordt geverifieerd voordat wordt overgegaan

onderverdeling.

tot investering.

Om het identificeren van risico’s gestructureerd Hoewel het aangaan van risico’s inherent

te laten plaatsvinden en ervoor te zorgen dat

is aan onze investeringsactiviteiten is de

potentiële risico’s systematisch geïdentificeerd

risicobereidheid ten aanzien van non-compliance

kunnen worden, is een aantal deelverzamelingen

relatief laag, dit gezien de verwachtingen

gedefinieerd dat tezamen de ruimte biedt om

en de eisen van belanghebbenden en de

alle relevante ondernemingsrisico’s in onder te

maatschappij als geheel. Ook worden fraude of

brengen. De belangrijkste deelverzamelingen

pogingen daartoe niet getolereerd. Om fraude

worden gevormd door de kerntaken, omdat

te voorkomen zijn passende maatregelen

deze kerntaken direct gerelateerd zijn aan

genomen, waaronder de invoering van twee (of

de geformuleerde organisatiedoelstellingen.

meer) paar ogen principe bij fraudegevoelige

Naast de risico’s die specifiek van toepassing

processen.

zijn op (of binnen) de kerntaken, worden ook een aantal organisatiebrede risico’s onderkend,

InnovationQuarter maakt gebruik van een

voornamelijk gerelateerd aan ondersteunende

risicoregister om de ondernemingsrisico’s te

processen binnen Strategie & Staf.

Impact doelstellingen Impact doelstellingen 0-5%

Zeer geringe impact op de organisatiedoelstellingen, bijsturen mogelijk (0-5% van KPI)

5-10%

Beperkte impact op de organisatiedoelstellingen, bijsturen (deels) mogelijk (5-10% van KPI)

€ 50-100

10-25%

Aanzienlijke impact op de organisatiedoelstellingen, niet volledig corrigeerbaar/niet compenseerbaar (10-25% van KPI)

€ 100-250

25-50%

Grote impact op de organisatiedoelstellingen, niet corrigeerbaar/niet compenseerbaar (25-50% van KPI)

€ 250-500

> 50%

Kans

Zeer grote impact op de organisatiedoelstellingen, niet corrigeerbaar/niet compenseerbaar (> 50% van KPI)

< € 50

> € 500

Impact (in duizenden euro’s)

61

Risicomatrix Kans → Laag

Middel

Hoog

Aanzienlijk Zeer gering

Beperkt

Impact →

Groot

Zeer groot

Zeer gering

62

▶▶ (Gedeeltelijk) wegvallen van exploitatiebijdragen.

▶▶ Inzet middelen (tijd/geld) in trajecten zonder perspectief.

▶▶ Samenwerkingsverbanden, Portfolio en Internationale bedrijven presteren en ontwikkelen niet volgens verwachting. ▶▶ Politieke invloed op besluitvorming. ▶▶ Structuur en organisatie ontwikkelt zich niet passend met omgeving en activiteiten. ▶▶ Negatieve berichtgeving omtrent InnovationQuarter. ▶▶ Niet voldoen aan wet-, regelgeving en richtlijnen (compliance).

Zeer hoog

Voor elke deelverzameling is de

In de risicomatrix hebben we de belangrijkste

risicomanagementcyclus van toepassing.

risico’s uit het risicoregister opgenomen en in

Het te volgen proces is daarbij telkens hetzelfde.

een risicomatrix geplaatst, waarbij we rekening

De verschillende stappen zijn:

houden met de genomen beheersmaatregelen.

▶▶ Risico-identificatie: identificatie van

Hoewel niet uitputtend zijn de belangrijkste

risico’s met oorzaak, gebeurtenis en

geïmplementeerde beheersmaatregelen:

gevolg. In deze activiteit worden de risico’s

▶▶ Actieve, open en proactieve communicatie

geïnventariseerd die het behalen van de organisatiedoelstellingen negatief kunnen beïnvloeden. Deze risico’s kunnen een

met aandeelhouders, participanten, stakeholders en medewerkers; ▶▶ Effectieve inrichting van de administratieve

verstorende werking hebben die direct

en bedrijfsprocessen, budgettering,

ingrijpt op een van de kerntaken of indirect

monitoring van afspraken, (voortgang)

via een van de ondersteunende processen.

Na de identificatie is het belangrijk de

rapportages; ▶▶ Uitvoerige en actieve uitvoering van due

ongewenste gebeurtenis en zwakte in detail

diligence en beheer van investeringen

te analyseren en de oorzaken en gevolgen

en screening van ondernemingen en

goed te formuleren. Een voorwaarde om de

samenwerkingspartners.

juiste beheersmaatregelen te kunnen bepalen is het precies formuleren van risico’s wat

InnovationQuarter maakt geen gebruik van

betreft oorzaken en gevolgen.

financiële instrumenten ter afdekking van

▶▶ Risico-beoordeling: hierbij gaat het om het

risico’s ten aanzien van activa, passiva, financiële

bepalen van de verwachtingswaarde van

toestand en resultaat en schat de prijs-, krediet-,

risico’s. Dit is het product van de kans van

liquiditeits- en kasstroomrisico’s in als zeer gering.

optreden en impact als een risico optreedt.

Aan de hand van de beoordeling kunnen de risico’s worden geprioriteerd; welke zijn de belangrijkste om als eerste verder te beheersen door de organisatie. ▶▶ Plannen beheersmaatregelen: identificeren en selecteren van beheersmaatregelen aan de hand van de keuze van de risicorespons (vermijden/uitsluiten, reduceren, noodvoorziening treffen, overdragen/ transfer, delen of accepteren van het risico).

Hoe wordt omgegaan met eventuele kosten voor het uitvoeren van beheersmaatregelen. ▶▶ De gekozen beheersmaatregelen worden aan een persoon gekoppeld (actiehouder) die vervolgens verantwoordelijk is voor het tijdig uitvoeren van beheersmaatregelen (acties). ▶▶ Implementeren beheersmaatregelen: uitvoeren van beheersmaatregelen (acties). ▶▶ Evaluatie beheersmaatregelen: evalueren of maatregelen ingevoerd en effectief zijn. ▶▶ Communicatie: periodieke rapportages.

63

Effectief bestuur en toezicht Bij de bespreking van de organisatieontwikkeling

InnovationQuarter wordt getypeerd door

en -structuur en de uitkomsten en

een professionele, informele werksfeer

de actiepunten van het jaarlijks

en werknemers hebben de mogelijkheid

medewerkerstevredenheidsonderzoek met de

om vermeende misstanden en

Raad van Commissarissen en de medewerkers

onregelmatigheden te melden volgens de

tijdens de personeelsbijeenkomsten is cultuur

meldingsprocedure zoals opgenomen in de

onderwerp van de bespreking.

klokkenluidersregeling InnovationQuarter.

InnovationQuarter is een organisatie waarin de

Waarna passend en onafhankelijk onderzoek naar

volgende waarden leidend zijn:

signalen van misstanden en onregelmatigheden

▶▶ Ondernemend: InnovationQuarter is

wordt gedaan en, indien een misstand of

een actieve, uitnodigende en verbindende

onregelmatigheid is geconstateerd, een adequate

organisatie, die zichtbaar is in het veld;

opvolging van eventuele aanbevelingen tot

op zoek naar kansen in de markt; creatief

herstelacties plaatsvindt.

in het bedenken en toepassen van ideeën, oplossingen en methodes om

De externe accountant heeft de gelegenheid

zijn doelstellingen te bereiken; gericht op

gekregen van de Audit Commissie en Raad

aansprekende resultaten.

van Commissarissen om te melden of hij bij de

▶▶ Samenwerkend: InnovationQuarter werkt samen met partners aan het realiseren

uitoefening van zijn opdracht een misstand of onregelmatigheid constateert of vermoedt.

van zijn doelstellingen; resultaten zijn gezamenlijke resultaten, die de innovatie-

InnovationQuarter is organisatiebreed zeer alert

en concurrentiekracht van Zuid-Holland

om (alle schijn van) belangenverstrengelingen

versterken.

tegen te gaan binnen de organisatie. Elke vorm

▶▶ Professioneel: InnovationQuarter heeft een helder profiel: partijen in het veld weten

vennootschap, directeur en/of commissarissen

waar InnovationQuarter voor gaat en staat;

moet worden vermeden. Indien mogelijk (de schijn

medewerkers van InnovationQuarter zijn

van) tegenstrijdige belangen aan de orde zijn, dan

gecommitteerd, zelfstartend en intrinsiek

zal directeur of commissaris niet deelnemen aan

gemotiveerd om hun werk goed te doen.

de beraadslaging en besluitvorming. Eind 2017

Zij halen het beste uit zichzelf en bieden

heeft een herinventarisatie plaatsgevonden van

het beste aan de mensen en organisaties

de nevenwerkzaamheden van onze werknemers,

waarmee zij werken.

dit aanvullend op de opgave bij in dienst treden en

▶▶ Betrokken: InnovationQuarter is een bevlogen samenwerkingspartner, met de ambitie om van Zuid-Holland een economische topregio te maken.

InnovationQuarter is transparant (qua profiel, doelstellingen en strategie) en benaderbaar.

64

van schijn van belangenverstrengeling tussen

formele meldingsplicht van een werknemer van nevenwerkzaamheden.

Beloningen

Algemene vergadering

InnovationQuarter past vrijwillig de Wet

In 2017 hebben twee Aandeelhouders-

normering bezoldiging topfunctionarissen

vergaderingen plaatsgevonden waar onder andere

publieke en semipublieke sector (WNT) toe.

de volgende agendapunten ter besluitvorming en

De directeur heeft een contract voor

ter kennisname zijn voorgelegd:

onbepaalde tijd en de bezoldiging is niet

▶▶ Vaststelling agenda’s en verslagen algemene

afhankelijk van de prestaties van de organisatie,

vergadering;

noch zijn er aspecten van maatschappelijk

▶▶ Vaststellen Jaarverslag 2016;

verantwoord ondernemen opgenomen

▶▶ Bestemming van het resultaat 2016;

in de beloningsstructuur. De Raad van

▶▶ Bespreking Jaarplan 2018;

Commissarissen stelt de beloning vast op

▶▶ Decharge directeur en leden van de Raad van

basis van de door de remuneratiecommissie

Commissarissen;

voorgestelde beloning, na functionerings- en

▶▶ Herbenoeming externe accountant 2017;

beloningsgesprek met de directeur.

▶▶ Benoeming externe accountant 2018 e.v.; ▶▶ Herbenoeming twee leden Raad van

De (systematiek van de) bezoldiging van de commissarissen is bij oprichting van de vennootschap door de Algemene Vergadering

Commissarissen; ▶▶ Vaststelling profielschets Raad van Commissarissen en nieuw te werven lid;

van Aandeelhouders goedgekeurd.

▶▶ Uitvoering energie-innovatiefonds ENERGIIQ;

In de Jaarrekening is de bezoldiging van de

▶▶ Evaluatie InnovationQuarter en

directeur en de commissarissen opgenomen.

managementreactie;

De bezoldiging valt zowel binnen de WNT

▶▶ Uitvoering Roadmap Next Economy;

normering als de gestelde voorwaarden

▶▶ Algemene stand van zaken

en kaders vastgesteld door de Algemene

InnovationQuarter.

Vergadering van Aandeelhouders.

De externe accountant stelt ten behoeve van de aandeelhouders van de vennootschap een board letter op en de externe accountant kan over zijn verklaring omtrent de getrouwheid van de Jaarrekening worden bevraagd door de algemene vergadering. De externe accountant woonde de vergadering bij waar de bespreking en vaststelling van de Jaarrekening 2016 was geagendeerd.

65

Bijlagen

FinanciĂŤle kengetallen (realisatie versus begroting) Overzicht portfoliobedrijven Over dit verslag

66

Š Port of Rotterdam

Financiële kengetallen Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

2017

Begroting 2017

2016

PARTICIPATIEBEDRIJF Opbrengsten verkoop participaties

375

–

–

–

–

–

–

–

(300)

–

Af: Aanschafwaarde verkochte participaties Liquidatie/faillissementen

(375)

–

–

– –

–

–

(300)

Transactieresultaat

–

–

–

(300)

Afboeking openstaande leningen

–

–

–

(763)

–

–

–

(1.063)

–

(342)

Dotaties aan voorzieningen

(448)

–

–

–

Vrijval als gevolg van afboeking in verband met verkoop, liquidatie

–

etc.

Mutaties voorzieningen

Ontvangen dividend

(448)

–

–

–

–

–

390

468

360

Rente liquide middelen

46

–

Overige vergoedingen

462

449

Ontvangen rente leningen u/g

Overige opbrengsten

898

Opbrengsten Participatiebedrijf

Personeelskosten Directe kosten Algemene kosten Kosten Participatiebedrijf Resultaat Participatiebedrijf

84

(342)

84 3

917

444

(917)

(961)

1.406

1.471

1.185

93

166

146

280

276

240

1.779

1.913

1.571

(1.329)

(997)

(2.532)

67

Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

2017

Begroting 2017

2016

ONTWIKKELINGSBEDRIJF Exploitatiebijdragen Overige opbrengsten

4.545

4.490

4.007

–

–

–

Opbrengsten Ontwikkelingsbedrijf

Personeelskosten

4.545

3.334

4.490

3.257

4.007

2.825

Directe kosten

682

575

612

Algemene kosten

529

659

584

Kosten Ontwikkelingsbedrijf Resultaat Ontwikkelingsbedrijf

Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

4.545

4.490

–

0

2017

Begroting 2017

4.022 –

(15)

2016

OVERIGE ACTIVITEITEN Opbrengsten

931

678

Personeelskosten

829

860

500

Directe/buitengewone kosten

372

70

200

–

–

43

Algemene kosten Kosten overige activiteiten

1.201

930

743

Resultaat overige activiteiten/buitengewone posten

121

1

(65)

Totaalresultaat InnovationQuarter

68

1.322

(1.208)

(996)

(2.612)

Overzicht portfoliobedrijven IQCapital

Airborne ontwikkelt en produceert

IRM systems levert specialistische

Ncardia is leverancier van humane

composiet oplossingen in de

diensten en engineering voor de

testsystemen gebaseerd op zelf

sectoren Aerospace, Defensie en

gehele levensduur van onshore en

gekweekte hartspiercellen uit

Maritieme Industrie.

offshore pijpleidingsystemen.

menselijke stamcellen.

www.airborne-international.com

www.irm-sys.com

www.ncardia.com

Milgro is een onafhankelijke

Onegini biedt bedrijven

Barge Master is een

solution provider op

een softwareoplossing om

toonaangevend bedrijf

het gebied van afval- en

gevoelige informatie te delen via

op het gebied van

grondstoffenmanagement

smartphone apps.

bewegingscompensatiesystemen

op basis van een circulair-

voor de offshore-industrie.

economische visie.

www.barge-master.com

www.milgro.nl

www.onegini.com

Oxy-low specialiseert zich in alternatieve biologische Cybersprint geeft bedrijven grip

MOCS combineert engineering- en

insecten behandelmethoden en

op hun online reputatie door de

advieswerk met het lanceren van

kwaliteitsbewaring van food en

websites en apps voor bedrijven in

nieuwe producten in de maritieme,

non-food commodities door middel

kaart te brengen met als doel om

offshore en civiele sector.

van laag-zuurstof behandeling.

www.mocs.nl

www.oxylow.com

hacking en phishing tegen te gaan. www.cybersprint.nl

Munisense is marktleider in het online en realtime monitoren FiberCore is dĂŠ specialist voor

van omgevingsparameters, zoals

bruggen, sluisdeuren en andere

geluid, water en binnenklimaat.

van vezelversterkte kunststof (composiet).

Parkbee maakt parkeergarages van bedrijven toegankelijk voor

zwaar te belasten constructies www.munisense.nl

het grote publiek en zorgt zo voor betaalbaar en gemakkelijk parkeren op toplocaties.

www.fibercore-europe.com www.parkbee.com

69

Solar Monkey Quantib ontwikkelt software

Solar Monkey biedt installateurs

VarmX ontwikkelt een nieuw

waarmee het analyseren van MRI

van zonnepanelen de beste

therapeutisch eiwit om acute

beelden sneller, efficiënter en

software om een systeem

bloedingen te stoppen bij

goedkoper wordt. De software

te ontwerpen, de opbrengst

patiënten die factor Xa remmers

maakt ook nieuwe vormen van

nauwkeurig te berekenen en deze

(orale antibloedstollingsmiddelen)

analyse mogelijk.

vervolgens te garanderen aan zijn

gebruiken, zoals bijvoorbeeld

klanten.

trombose patiënten.

www.solarmonkey.nl

www.varmx.com

www.quantib.com

RISKID biedt risicomanagementsoftware

Toxys is gespecialiseerd in een

(SaaS-oplossing) aan een brede

nieuwe generatie van innovatieve

WSF is een startupincubator in Den

klantengroep in de publieke

toxiciteitstesten.

Haag. Via het WSF Connectivity Accelerator programma

en private sector, waaronder gemeentes, spoorwegen, medische

www.toxys.com

maken startups een versnelde

centra, risk- consultancy- en

ontwikkeling door om hun bedrijf

projectmanagementbureaus.

‘investor ready’ te maken en om te kunnen opschalen in de WestEuropese markt. Het doel is dat de

www.riskid.nl

ondernemingen zich uiteindelijk Tradecloud is een online platform

duurzaam vestigen in Den Haag en

waarmee productiebedrijven en

omgeving.

technische groothandels hun inkoop en verkoopprocessen

www.worldstartupfactory.com

kunnen integreren met hun klanten en leveranciers.

Robot Robots Company (RRC) bouwt robots voor de zorg

www.tradecloud1.com

en beveiliging, die autonoom taken uitvoeren en anticiperen op steeds veranderende omstandigheden.

Xinaps ontwikkelt smart tools for BIM applicaties zoals Revit die het

www.robotsecuritysystems.com

leven van architecten makkelijker maken. www.xinaps.com

70

IQCapital fonds-in-fonds investeringen

BioGeneration Capital Fund III is

Rotterdam Port Fund streeft

HPE Growth Capital investeert in

het derde fonds van BioGeneration

naar een portfolio van 10 tot 15

ondernemingen met schaalbare

Ventures. Het fonds richt zich

bedrijven. Het fonds investeert

technologie in een groeifase. HPE

op bedrijven in de life sciences &

in haven gerelateerde bedrijven

investeert in technologiebedrijven

health sector.

waarbij de focus zal liggen op

in de Hi-Tech Hardware, New

bedrijven in Nederland en BelgiĂŤ.

Materials en Software & Internet.

www.rotterdamportfund.com

www.hpegrowthcapital.com

www.biogenerationventures.com

InnovationQuarter fondsen in beheer

UNIIQ Logotype

10.08.2017

ENERGIIQ Logotype

10.08.2017

UNIIQ helpt ondernemers in Zuid-

ENERGIIQ is het energie-

Holland om hun unieke innovatie

innovatiefonds van Zuid-Holland.

sneller naar de markt te brengen.

Met het fonds investeren wij in

Wij bieden ondernemers het

ondernemingen, die klaar zijn voor

startkapitaal om hun plannen te

het commercialiseren van hun

realiseren en de risicovolste fase

bewezen energie-innovatie, die

van concept tot veelbelovend

leidt tot CO2-reductie.

bedrijf te overbruggen. www.energiiq.nl www.uniiq.nl

71

UNIIQ

Aerovinci werkt aan ‘DroneDock’-

Fibriant richt zich op de

LongBloom heeft een

technology; zodat drones volledig

ontwikkeling en productie van

gepatenteerd proces ontwikkeld

autonoom kunnen opstijgen,

recombinant fibrinogeen, een

om bloemen op een schonere en

landen, data verwerken, opladen,

eiwit dat voorkomt in ons bloed

langdurige (minimaal 6 maanden)

etc.

en een belangrijke rol speelt bij

manier te preserveren.

bloedstolling, weefselherstel en www.aerovinci.com

natuurlijke afweer.

www.longbloom.com

www.fibriant.com

Mayht ontwikkelt revolutionaire luidsprekertechnologie

Amylon Therapeutics ontwikkelt

waarmee luidsprekers vele

een kandidaatmedicijn tegen de Katwijkse Ziekte, die formeel

Hardt Global Mobility zet zich

malen compacter, krachtiger en

Hereditary Cerebral Hemorrhage

in voor het concept van een

goedkoper geproduceerd kunnen

with Amyloidosis, Dutch Type

“global village” door een nieuw

worden dan conventionele

(HCHWA-D) heet.

transportsysteem te ontwikkelen

speakers.

dat zo snel is als een vliegtuig, zo www.amylon.com

gemakkelijk als de trein, voor een

www.mayht.com

fractie van de kosten. www.hardt.global

SemioticLabs voorspelt wanneer en waarom elektromotoren en

Andrupos ontwikkelt een systeem waarmee de echtheid van

Hercules werkt aan een medicijn

roterend equipment faalt. Klanten

waardedocumenten kan worden

dat het lichaam beter in staat

van Semiotic Labs gebruiken de

geverifieerd door ze te herleiden

stelt om de groei en uitzaaiing van

oplossingen om onderhoud in

naar hun bron (printer).

verschillende vormen van kanker

te plannen voordat machines

te verminderen.

uitvallen.

www.hercules-pharma.nl

www.semioticlabs.com

www.andrupos.com

Condi Food ontwikkelt nondestructieve inspectietechnologie

IMSystems introduceert de

voor voedsel, op basis van

Archimedes Drive, een nieuwe

Sense Glove zorgt voor de meest

hyperspectrale beeldopnamen.

technologiestandaard voor

natuurlijke interactie in VR en AR.

vertragingskasten, met de

Met Sense Glove kan een virtueel

potentie een revolutie in de

object aangeraakt, gevoeld en

robotica industrie teweeg te

gemanipuleerd worden alsof het

brengen.

een echt object is.

www.imsystems.nl

www.senseglove.com

www.condifood.com

72

Sensius werkt aan nieuwe

VIBES.technology slaat een brug

Wolk Company is de bedenker

kankerbehandelingen

tussen simulatie en metingen

van WOLK, een airbagriem ter

met hyperthermie om de

aan geluid en trilling in high-tech

voorkoming van heupfracturen.

behandelmogelijkheden voor

engineering omgevingen, om

patiĂŤnten met hoofd-halskanker te

ongewenste trilling vroegtijdig

verbeteren.

in het ontwerpproces te

www.wolkcompany.com

identificeren, en uit te bannen. www.sensius.biz www.vibestechnology.com

VarmX ontwikkelt een nieuw therapeutisch eiwit om acute bloedingen te stoppen bij patiĂŤnten die factor Xa remmers (orale antibloedstollingsmiddelen) gebruiken, zoals bijvoorbeeld trombose patiĂŤnten. www.varmx.com

73

Over dit verslag Met dit Jaarverslag leggen we verantwoording

Met het Jaarverslag 2016 hebben we

af over onze activiteiten in 2017. Bij het opmaken

deelgenomen aan de Transparantiebenchmark.

van het Jaarverslag volgen we relevante (inter)

Deze benchmark is uitgevoerd door EY in

nationale richtlijnen en best practices.

opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Aan de

In het Jaarverslag 2015 hebben we een eerste

Transparantiebenchmark voor het Jaarverslag

aanzet gedaan om het traditionele Jaarverslag

2016 hebben 254 organisaties deelgenomen en

meer te integreren met de rapportage over onze

InnovationQuarter heeft een score behaald van

maatschappelijke functie in de regio en leggen

142 van de 200 (2015: 137) en is daarmee op de

we verantwoording af over ons maatschappelijk

ranglijst op plaats 91 (2015: 89) geëindigd. Met

verantwoord ondernemen (MVO) en onze

deze eindscore bevinden we ons in het peloton

behaalde resultaten op de materiële thema’s. In

van de Transparantiebenchmark. Er is een

dit Jaarverslag rapporteren we over de resultaten

nieuwe opzet van de Transparantiebenchmark

en het maatschappelijk rendement daarvan:

vanaf 2018, de frequentie van de benchmark gaat

het aantal gecreëerde nieuwe arbeidsplaatsen,

van jaarlijks naar tweejaarlijks. Eerstvolgend

het aantal gerealiseerde innovatieprojecten,

Jaarverslag waarmee we zullen deelnemen aan

het additioneel geïnvesteerd private kapitaal.

de Transparantiebenchmark is het Jaarverslag

Er zijn geen veranderingen in de definities en

over boekjaar 2018.

meetmethoden van de data in vergelijking met voorgaande jaren. En er zijn geen onzekerheden

Bij de Jaarrekening en het Jaarverslag nemen wij

of inherente beperkingen in de data gevonden

de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en

als gevolg van de metingen, schattingen of

de Richtlijnen van de Jaarverslaggeving in acht.

berekeningen.

EY is de onafhankelijke externe accountant Welke maatschappelijke uitdagingen we

van InnovationQuarter en heeft de opdracht

adresseren komt in Onze omgeving en Onze

gekregen om een oordeel te geven over de

strategie aan de orde.

Jaarrekening en rapporteert hierover met behulp van de controleverklaring van de

In 2015 is een start gemaakt met de

onafhankelijke accountant, zoals opgenomen in

inventarisatie van de materiële thema’s voor

de Jaarrekening.

InnovationQuarter. In 2016 heeft een verdere verificatie en aanpassing van de materiële thema’s plaatsgevonden in dialoog met onze participanten en interne toetsing met de medewerkers die direct contact hebben met onze stakeholders. Het nog beter in kaart brengen van de materiële thema’s is een doorlopend proces en wordt de komende jaren voorgezet.

74

COLOFON Druk: Van de Sande Opmaak: papa | visuele communicatie © InnovationQuarter IQ032018

WTC The Hague Prinses Margrietplantsoen 32 2595 BR DEN HAAG +3188 4747 255 info@innovationquarter.nl www.innovationquarter.nl