InnovationQuarter Jaarverslag 2016 - TerugblIQ

TERUGBLIQ INNOVATIONQUARTER JAARVERSLAG 2016

“ Kapitaalinjectie InnovationQuarter maakt snellere groei mogelijk”

UID-HOLLAND Z VOEDINGSBODEM VOOR CROSS-SECTORALE INNOVATIES

139 MLN. ADDITIONEEL € PRIVAAT VERMOGEN AANGETROKKEN

71 NIEUWE 9 ARBEIDSPLAATSEN GECREËERD

INHOUDSOPGAVE

4 Voorwoord 6

Interview / Toxys

8

Missie, visie, profiel

9

Samenvatting resultaten 2016

10 Verslag van de Raad van Commissarissen 12 TerugblIQ1 14 Verslag van de Directie

14

16 Financiële realisatie

Terugblik 2016

18 Vooruitblik 2017

20 Interview / VERS+ 22 TerugblIQ2 24 Onze omgeving

25 Trends en ontwikkelingen

26 Materiële onderwerpen

27 Aandeelhouders

28 Onze strategie

30 Waardeketen

34 Interview / Voltia 36 Onze resultaten

36 Business Development

37 Proces

37 Resultaten

38 Proces

38 Foreign Investments

38 Resultaten

41 Proces

40 Capital

41

41 Resultaten

Tot slot

42 TerugblIQ3 44 Interview / Smart Maintenance of Ships 46 Onze organisatie

46 Hoe zijn we georganiseerd

48 Human Resource Management

51 Communicatie

52 Onze governance

52 Langetermijnwaardecreatie

56 Effectief bestuur en toezicht

57 Beloningen

57 Algemene vergadering

58 TerugblIQ4

2

60 Bijlagen

61 Financiële kengetallen

63 Overzicht portfoliobedrijven

67 Over dit verslag

68 GRI-tabel

70 Lijst met afkortingen

De Jaarrekening 2016 van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter B.V. is integraal onderdeel van het InnovationQuarter Jaarverslag 2016 (TerugblIQ).

In dit jaarverslag laten we via een viertal interviews ondernemers aan het woord met wie wij afgelopen jaar hebben gewerkt. Ondernemers die ieder op hun eigen manier een bijdrage leveren aan maatschappelijke uitdagingen. Dit zijn de ondernemers die wij graag helpen vanuit onze ambitie om via onze activiteiten een bijdrage te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.

“We kijken niet alleen hoe medicijnen zich in cellen gedragen, maar voorspellen ook welke mogelijke bijwerkingen ze bij mensen kunnen geven”

“We tonen aan welke gezonde voedingsstoffen er in groente en fruit zitten”

“Voltia jaagt transitie van diesel naar elektrisch aan”

“Het Fieldlab is vooral bedoeld om systemen te ontwikkelen die zorgen voor efficiënter onderhoud aan schepen”

3

Voorwoord

2016, samen werken aan de Next IQonomy 2016 stond in het teken van steeds intensievere

burgemeesters van Rotterdam en Den Haag

samenwerking, zowel voor InnovationQuarter

van het Investeringsprogramma ‘Investeren in

als voor de regio. Samenwerking is vanaf

Vernieuwing’ aan minister-president Rutte op

de start van onze organisatie één van onze

6 juli 2016. En uit de intensieve samenwerking

belangrijkste uitgangspunten. Zo werken we

in het kader van de Roadmap Next Economy.

met bedrijven, kennisinstellingen, cluster- en

Beide trajecten zijn voor ons van belang.

deltaorganisaties, incubators, financiers en

Enerzijds omdat ze een kader bieden voor onze

investeerders, topsectoren en overheden aan

werkzaamheden, anderzijds omdat we via deze

een bruisend ecosysteem in de regio. In 2016, het

programma’s veel van de innovatieprojecten

derde levensjaar van InnovationQuarter, hebben

waar we met regionale bedrijven aan werken,

we hier nieuwe stappen in kunnen zetten.

zoals fieldlabs, onder de bestuurlijke aandacht

Onder andere door met partners gezamenlijke,

kunnen brengen en gefinancierd kunnen krijgen.

sectorale agenda’s op te stellen die dienen als basis voor projectontwikkeling, door fund-

De kern van InnovationQuarter wordt gevormd

in-fundinvesteringen te doen en door samen

door de drie kerntaken Business Development,

met ecosysteempartners nieuwe activiteiten

Foreign Investments en Capital.

te ontwikkelen gericht op de versterking van de Zuid-Hollandse economie.

Voor alle drie de kerntaken zijn de vooraf gestelde doelen 2016 behaald.

Dat samenwerking ook steeds meer het

16 samenwerkingsverbanden 1, heeft

andere uit het gezamenlijk aanbieden door

46 samenwerkingsverbanden aangejaagd

Commissaris van de Koning Jaap Smit en de

en 52 verkenningen gedaan.

1

4

▶▶ Business Development realiseerde

leitmotiv in onze regio is, blijkt onder

Wij gaan hierbij vooralsnog uit van een gemiddelde projectomvang van € 1 mln. in lijn met andere ROM’s. Vanaf 2017 worden per project de uitgelokte private en publieke investering gemeten.

Onze activiteiten hebben in 2016 geleid tot een additioneel geïnvesteerd privaat vermogen van circa € 139 mln. en de creatie van meer dan 971 hoogwaardige nieuwe arbeidsplaatsen in de regio.

▶▶ Foreign Investments heeft 36 buitenlandse

kerntaken liggen. Zo geven we sinds

bedrijven geassisteerd bij vestiging, dan

medio 2016 actief invulling aan het thema

wel verhuizing of uitbreiding in de regio.

Internationalisering. Medio 2016 is eveneens het

Deze bedrijven verwachten binnen drie

secretariaat van de Economische Programmaraad

jaar 730 nieuwe arbeidsplaatsen te hebben

Zuidvleugel ingebed in onze organisatie, wat

gerealiseerd in de regio en € 95,7 mln.

kansen biedt om de verbinding en wisselwerking

additioneel te hebben geïnvesteerd.

tussen strategie en uitvoering te versterken.

▶▶ Capital heeft 11 investeringen gerealiseerd.

Vanuit de integraliteit van onze kerntaken, ons

Het additioneel aangetrokken kapitaal

uitgebreide netwerk en onze brede regionale

over 2016 voor de regio komt met deze

focus hebben we ook in 2016 laten zien méér

investeringen op € 27,2 mln. Met deze

te kunnen zijn dan een verbinder en aanjager,

investeringen worden 241 additionele

méér dan een acquisitieorganisatie en méér dan

arbeidsplaatsen verwacht binnen drie jaar.

een investeerder. We zijn trots op de bereikte resultaten, resultaten die we mede hebben

Onze activiteiten hebben in 2016 geleid tot een

kunnen bereiken door de goede samenwerking

additioneel geïnvesteerd privaat vermogen van

met bedrijven, kennisinstellingen, Rijk, provincie

circa € 139 mln. en de creatie van meer dan 971

en gemeenten, clusterorganisaties en financiers.

hoogwaardige nieuwe arbeidsplaatsen in de

Resultaten die de next economy in onze regio

regio.2

dichterbij brengen!

In 2016 hebben wij ook nieuwe activiteiten

Rinke Zonneveld

opgepakt, die in het verlengde van onze

Directeur InnovationQuarter

2

In onze meerjarenstrategie ‘Werken aan de Next IQonomy’ hebben we met onze financiers als kwantitatieve doelstelling voor de periode 2016-2018 afgesproken een additioneel geïnvesteerd vermogen van € 300 mln.en de creatie van 1.000 nieuwe hoogwaardige arbeidsplaatsen.

5

Interview / Toxys: van ziekenhuislaboratorium naar succesvolle onderneming Het biotechbedrijf Toxys specialiseert zich in innovatieve systemen om stoffen te testen op veiligheid. Hun paradepaardje is de ToxTracker assay: een unieke test om kankerverwekkende eigenschappen in stoffen op te sporen. Oprichter dr. Giel Hendriks stak twintig jaar lang zijn ziel en zaligheid in de wetenschap en is tegenwoordig als CEO van Toxys voornamelijk nog ondernemer. “Gek genoeg mis ik mijn oude vak niet, daarvoor is mijn nieuwe functie te uitdagend.”

Het idee voor Toxys borrelde op in het

behulp van InnovationQuarter en het Zeeuws

laboratorium van het Leids Universitair Medisch

InvesteringsFonds een eigen laboratorium in

Centrum (LUMC) waar wetenschapper Giel

het Leiden Bio Science Park, waar de ToxTracker

Hendriks gekscherend tegen zijn collega’s zei

verder wordt ontwikkeld. “Die investering

dat ze misschien maar eens een bedrijf moesten

was nodig om de stap vanuit het academisch

beginnen. “Als wetenschappers onder elkaar leek

ziekenhuis naar een eigen laboratorium te

dat toen een onuitvoerbaar plan, maar toch bleef

maken. Door deze professionalisering hebben

die gedachte hangen”, vertelt Hendriks. “Toen er

we de mogelijkheid om sneller te groeien en onze

steeds meer vraag kwam naar onze technieken,

klanten goede service te bieden.”

besloten we eind 2012 te gaan commercialiseren.”

Uniek platform

6

Hendriks pakte het meteen goed aan. Hij zette

Met de ToxTracker oogst Toxys internationaal

zijn technologie om in een businessplan en

succes. Dit is een test waarbij stamcellen

won diverse prijzen, waaronder de BioBusiness

worden gebruikt om inzicht te krijgen in

MasterClass Award. Toxys begon als spin-off

hoe cellen reageren op chemische – vooral

van het LUMC en opende afgelopen jaar met

kankerverwekkende – stoffen. “Onze test is

“We zijn wereldwijd een gevestigde speler op het gebied van veiligheidstesten en willen dat blijven”, vertelt dr. Giel Hendriks, CEO van Toxys. “Het is dus mijn missie om onze testen hun weg naar de markt te laten vinden.” InnovationQuarter ondersteunt het innovatieve bedrijf bij het uitvoeren van deze missie.

echt een uniek platform in de wereld en heeft

microscoop te vinden. “Een bedrijf runnen

afgelopen jaren bewezen heel betrouwbaar te

en daarnaast op hoog niveau onderzoek doen,

zijn. Dat is ook de reden dat veel grote bedrijven

dat gaat gewoon niet. Ik heb als ondernemer

met ons in zee gaan. Er is wereldwijd behoefte

een mooie achtergrond met een blijvende

aan nauwkeurigere testen, want veel systemen

interesse in wetenschap en biologie. Mijn focus

geven te weinig informatie. Daarbij hebben wij

ligt nu voornamelijk op het verder uitbouwen

de expertise in huis om een oplossing op maat te

van Toxys. Ik roep in het lab weleens dat we de

bieden en doen dat bovendien dierproefvrij.”

wereld gaan veroveren”, zegt hij lachend.

De helft van de klantenkring van Toxys is

Hendriks startte onlangs een traject om

afkomstig uit de farmaceutische industrie. “We

de ToxTracker een plek te geven binnen de

kijken niet alleen hoe medicijnen zich in cellen

Europese regelgeving. “Die ondersteuning

gedragen, maar voorspellen ook welke mogelijke

zou een enorme stap voorwaarts zijn. We zijn

bijwerkingen ze bij mensen kunnen geven.” Toxys

wereldwijd een gevestigde speler op het gebied

analyseert tevens chemische, cosmetische en

van veiligheidstesten en willen dat blijven. Het is

voedingsstoffen voordat die op de markt komen.

dus mijn missie om onze testen hun weg naar de

“Dit kan gaan om een reinigingsmiddel of verf,

markt te laten vinden.”

maar meestal weten we niet eens wat het is.

Door in een vroeg stadium schadelijke effecten

Eet hij ooit iets zonder op de verpakking te kijken?

te achterhalen, kan een product eerder uit een

“Absoluut! De producten op de markt zijn zo

ontwikkeltraject gehaald worden. Dat bespaart

uitvoerig getest, die zijn zeker veilig. Wanneer ik

een bedrijf een hoop kosten.”

mijn toilet schoonmaak met chloor probeer ik die lucht niet in te ademen, maar daarvoor hoef je

Andere rol

geen toxicoloog te zijn.”

Hendriks is zelf niet vaak meer achter de 7

Missie /Het innovatieve vermogen van Zuid-Holland

ontsluiten en op deze wijze de concurrentiekracht van de regio duurzaam versterken. Dit doen we door de maatschappelijke vraagstukken op het gebied van voeding, gezondheid, veiligheid en klimaat te vertalen in businesskansen voor vandaag en morgen.

Visie /InnovationQuarter is de aanjager van economische

vernieuwing. Dit kunnen we doen door ons uitgebreide netwerk, onze expertise en brede regionale focus. Wij dragen hiermee bij aan het ontstaan van een bruisend innovatief ecosysteem, waarin kruisbestuiving plaatsvindt tussen sectoren, waarin bedrijven kunnen (door)groeien en waar innovatieve buitenlandse bedrijven toe worden aangetrokken.

Profiel /InnovationQuarter is een onderneming met publieke aandeelhouders, gericht op het versterken van de economie en werkgelegenheid in Zuid-Holland. Onze platte organisatie kenmerkt zich door korte lijnen en een ondernemende en professionele cultuur. Samenwerking is voor ons een voorwaarde om onze missie en visie te verwezenlijken.

8

Samenvatting resultaten 2016

Business Development

Foreign Investment

Capital

16

36

11

Aantal gerealiseerde samenwerkingsverbanden

Aantal bedrijven geland

Nieuwe investeringen

16

95,7

27,2

Uitgelokte investeringen

Investeringsvolume (mln.)

Geïnvesteerd vermogen (mln.)

730

241

Aantal arbeidsplaatsen

Aantal arbeidsplaatsen

3

4

5

IQ

97

8,7

Aantal Investor Relationshipbezoeken

Geïnvesteerd vermogen InnovationQuarter (mln.)

3

Aantal arbeidsplaatsen 3 jaar na landing

4

Totaal nieuw aangetrokken financiering door portfolio-bedrijven, inclusief financiering InnovationQuarter, exclusief fund-in-fund vermogen ingelegd door derden (€ 90 mln.).

5

Extra arbeidsplaatsen binnen 3 jaar na feitelijke investering.

9

Verslag van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen houdt toezicht op

netwerk van ondernemers en de versterking

en adviseert de onderneming bij het nastreven

van regionale partnerships, heeft ook in 2016 tot

van de doelstellingen en de operationele

een groei van het aantal activiteiten en in het

activiteiten. De Raad is zeer betrokken bij de

verlengde daarvan van de organisatie geleid.

ontwikkelingen van InnovationQuarter en de

Voor de Raad is de groei van de onderneming

regio.

meer een resultante van de werkwijze van de afgelopen drie jaar dan een doel op zich.

Met trots presenteert de Raad van Commissarissen de resultaten van

Bijeenkomsten

InnovationQuarter over 2016. In 2016 leverde

Er hebben in 2016 twee Aandeelhouders-

InnovationQuarter voor het derde jaar op rij

vergaderingen plaatsgevonden. De Raad van

een waardevolle bijdrage aan een economisch

Commissarissen heeft in 2016 zevenmaal

krachtiger regio voor en door het innovatieve

vergaderd in aanwezigheid van de Directeur.

bedrijfsleven in nauwe samenwerking met de

De Raad heeft eenmaal buiten de aanwezigheid

vele partners.

van de Directeur zijn eigen functioneren en het functioneren van de Directeur geĂŤvalueerd. Ook

Kenmerkend voor InnovationQuarter is de

is in een gezamenlijk overleg met de voorzitter

doel- en resultaatgerichte aanpak, gericht

van de Raad, Directeur en de voorzitter van de

op de economische ontwikkeling van Zuid-

Investeringscommissie van InnovationQuarter

Holland. Dat, in combinatie met het groeiende

het functioneren van de Investeringscommissie

Algemene vergadering van Aandeelhouders en Raad van Commissarissen.

10

geëvalueerd. De Audit Commissie heeft

Bijzondere aandacht heeft de Raad tezamen met

vijfmaal en de Remuneratie Commissie heeft

het management geschonken aan de aspecten

tweemaal vergaderd. De uitkomsten van

van de snelle groei van de onderneming en vooral

de werkzaamheden van deze commissies

de aard en verscheidenheid van haar activiteiten.

zijn in detail besproken tijdens de reguliere

Management control is naast financial control

vergaderingen van de Raad en derhalve wordt

uitermate belangrijk. De organisatie en cultuur

over de werkzaamheden van deze commissies

van de onderneming moeten borg staan voor

niet separaat gerapporteerd in dit verslag.

continuering van de succesvolle start van de afgelopen drie jaar. Periodieke evaluatie onder

Overzicht van de activiteiten

andere door risicoanalyse en agendering in

▶▶ De Raad heeft het Jaarverslag 2015, de

vergaderingen van Management Team en

kwartaalrapportages 2016 en Jaarplan 2017

Raad van Commissarissen is hierbij een goed

inclusief begroting vastgesteld.

hulpmiddel. Management en Raad zijn hier

▶▶ Aan de hand van de kwartaalrapportages werden de (financiële) resultaten

ook afgelopen jaar actief mee omgegaan in uitstekende samenwerking.

van zowel InnovationQuarter als de investeringsportefeuille besproken. ▶▶ In opvolging van de in 2015 besproken opzet

Tot slot In de afgelopen drie jaar heeft

en voorwaarden van de samenwerkings-

InnovationQuarter in de ogen van de Raad

en aandeelhoudersovereenkomst

van Commissarissen zijn toegevoegde waarde

van UNIIQ, fund-in-fundstrategie en

voor de regio ruimschoots bewezen. Het

risicomanagementraamwerk zijn deze

vertrouwen in de koers van de onderneming

dossiers verder geconcretiseerd en

is extern en intern groot, en daarom past een

geïmplementeerd. UNIIQ is opgericht,

compliment voor de kwaliteit en inzet van alle

de eerste fund-in-fundinvesteringen

medewerkers van InnovationQuarter. De Raad

zijn gerealiseerd en de eerste periodieke

dankt de participanten en aandeelhouders

risicorapportages zijn besproken.

voor de benaderbaarheid, open dialoog en

▶▶ De Raad heeft in 2016 specifiek aandacht

betrokkenheid bij InnovationQuarter. Scherp

besteed aan de volgende onderwerpen:

koers houden blijft noodzakelijk maar de

• De organisatieontwikkeling en

Raad heeft ook voor de toekomst het volste

-structuur en de uitkomsten en

vertrouwen in de organisatie en in het bijzonder

de actiepunten van het jaarlijks

in alle medewerkers.

Medewerkerstevredenheidsonderzoek; • De uitgevoerde landelijke evaluatie van de

Den Haag, 20 maart 2017

Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) in opdracht van het Ministerie van

Raad van Commissarissen

Economische Zaken;

A. Verberk (voorzitter)

• De ontwikkeling en waarderings­

C.A.M. de Koning

grondslagen van de

B.N.M. van der Maarel

investeringsportefeuille;

H.C.M. van der Zeeuw

• Herbenoeming en rooster van aftreden

P.J. van Zunderd

van de Raad.

11

TerugblIQ1

6 januari

Grünenthal groep Het Duitse farmaceutische bedrijf Grünenthal opent een innovatiehub op het Leiden Bio Science Park, die zal gaan fungeren als Grünenthals Europese centrum voor open innovatie.

14 januari

Solar Monkey InnovationQuarter investeert in Solar Monkey, een technische startup uit het incubatieprogramma van YES!Delft. Solar Monkey levert geavanceerde software en services aan installateurs van zonnepanelen om een zonnepaneelsysteem te ontwerpen en hiervan exact de opbrengst te berekenen.

3 februari

Robot Robots Company (RRC) InnovationQuarter investeert in Robot Robots Company (RRC). RRC is een roboticabedrijf uit Den Haag dat zich focust op zorg en beveiliging. De investering maakt de marktintroductie in Europa en verdere ontwikkeling van de robots mogelijk.

5 februari

HEAD Aerospace Technology HEAD Aerospace opent een kantoor in Noordwijk en is daarmee het eerste private ruimtevaartbedrijf uit China dat zich in Nederland vestigt.

12

11 februari

Fieldlab Additive Manufacturing Lancering van het Fieldlab Additive Manufacturing met 3D metaalprinters in de Haven van Rotterdam. Een gezamenlijk initiatief van InnovationQuarter, Havenbedrijf Rotterdam en RDM Makerspace samen met enkele tientallen bedrijven. MRDH investeert â‚Ź400.000.

29 februari

Maritime Delta-diner Bedrijven, kennisinstellingen en overheden onderstrepen belang van versterking samenwerking tijdens het jaarlijkse Maritime Delta-diner in het Drijvend Paviljoen in Rotterdam. Namens en samen met veel partners voert InnovationQuarter het Maritime Delta-programma uit.

2 maart

Airborne International InnovationQuarter investeert in Airborne International, producent van composieten.

Airborne gebruikt het kapitaal om te investeren in nieuwe kostbare technologieĂŤn om composieten efficiĂŤnter te produceren.

2 maart

MKB Katalysatorfonds Drechtsteden Het MKB Katalysatorfonds Drechtsteden gaat van start. Het fonds biedt cofinancieringsmogelijkheden voor innovatieve MKB-ondernemers uit de (maritieme) maakindustrie.

21 maart

University of California Medical Delta en InnovationQuarter ondertekenen Memorandum of Understanding met de University of California. Hiermee is de basis gelegd voor een strategische hub-to-hubsamenwerking en uitwisseling, zowel op wetenschappelijk als business-to-businessniveau.

13

Verslag van de Directie Terugblik 2016

InnovationQuarter kijkt terug op een succesvol jaar. We hebben weer met en voor prachtige bedrijven mogen werken. Bedrijven die op zoek zijn naar financiering, bedrijven met een innovatievraag, bedrijven die op zoek zijn naar een vestigingslocatie. Bedrijven die wij met plezier verder hebben geholpen. Inmiddels werken we samen met een actief netwerk van enkele duizenden bedrijven, van startups tot corporates en honderden financiers.

De toestroom van nieuwe leads voor onze

In 2016 is de samenwerking met andere ROM’s

drie kerntaken is zeer goed. Binnen Business

geïntensiveerd. Zo hebben wij samen met de

Development is de nadruk in 2016 sterker komen

BOM geïnvesteerd in het Zuid-Hollandse Airborne

te liggen op het aanjagen en realiseren van

International en werken we samen met het

projecten met impact en schaal, met als sprekend

Ministerie van Defensie en alle ROM’s aan de

voorbeeld de realisatie van Ramlab, het eerste

mobiele legerbasis van de toekomst in het fieldlab

fieldlab met 3D metaalprinters dat zich richt op

Smart Base. Medio 2016 is de periodieke evaluatie

de havengerelateerde industrie. Ook hebben we

van de ROM’s verschenen. Deze evaluatie was

een belangrijke adviserende en ondersteunende

positief en voor minister Kamp van Economische

rol vervuld bij de regionale MIT-regeling (MKB

Zaken dan ook aanleiding om de financiële steun

Innovatiestimulering Topsectoren), waarmee

van de Rijksoverheid voor de komende jaren

onder meer haalbaarheidsstudies en R&D-

te continueren. Zoals in het evaluatierapport

samenwerkingsprojecten gefinancierd kunnen

stond aangegeven “Als de ROM’s nog niet zouden

worden.

bestaan zouden ze onmiddellijk moeten worden

Vanuit Foreign Investments is sterker ingezet

uitgevonden.”

op strategische acquisitie, onder meer door innovatieve instrumenten als Soft Landing

Eén van de samenwerkingen waar we trots op

Programma’s in te zetten. Het aantal fact finding

zijn is die met de TU Delft, het Erasmus MC en de

bezoeken van buitenlandse bedrijven aan de

Universiteit Leiden in het gezamenlijke proof-

regio is zeer sterk gestegen. Voor Capital is de

of-conceptfonds UNIIQ7. Een door de nauwe

honorering van de EFRO-aanvraag (Europees

verbinding tussen kennis en markt uniek fonds,

Fonds voor Regionale Ontwikkeling) voor

dat gezien het grote aantal leads in een duidelijke

fondsuitbreiding een belangrijk moment

behoefte voorziet. UNIIQ is gelanceerd tijdens

geweest. De doorgroei van het fondskapitaal is

ons jaarevent op 20 juni 2016, eind 2016 zijn 8

gezien de grote vraag naar innovatiefinanciering

investeringen geclosed.

van wezenlijk belang voor onze regio. Uit het jaarlijkse onderzoek van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen bleek dat Zuid-Holland in 2015 procentueel en absoluut de grootste stijger is in aantallen venture capital6

investeringen.

14

6

‘Ondernemend Vermogen’, Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen, 2016.

7

Mede mogelijk gemaakt door EFRO, Ministerie van Economische Zaken, Provincie Zuid-Holland, Rotterdam en Den Haag.

Realisatie versus doelstellingen (KPI’s) Business Development In miljoenen euro’s, tenzij anders aangegeven

15

Aantal gerealiseerde samenwerkingsverbanden

Doelstelling 2016

16

Realisatie 2016

15

Doelstelling 2016

Uitgelokte investeringen

16

Realisatie 2016

Foreign Investments Aantal bedrijven geland

25

Doelstelling 2016

In miljoenen euro’s, tenzij anders aangegeven

36

Realisatie 2016

Investeringsvolume

60

Doelstelling 2016

95,7 Realisatie 2016

250

Doelstelling 2016 Aantal arbeidsplaatsen

730

Realisatie 2016

Aantal Investor Relationshipbezoeken

100 97

Doelstelling 2016

Realisatie 2016

Capital In miljoenen euro’s, tenzij anders aangegeven

Gerealiseerde investeringen

10

Doelstelling 2016

11

Realisatie 2016

8 + Geïnvesteerd vermogen

24-30 27,2 Doelstelling 2016

Realisatie 2016

80-100

Doelstelling 2016 Aantal arbeidsplaatsen9

241

Realisatie 2016

IQ

Geïnvesteerd vermogen InnovationQuarter

8-10

8,7

Doelstelling 2016

Realisatie 2016

8

Totaal nieuw aangetrokken financiering door portfolio-bedrijven, inclusief financiering InnovationQuarter, exclusief fund-in-fund vermogen ingelegd door derden (€ 90 mln.).

9

Extra arbeidsplaatsen binnen 3 jaar na feitelijke investering.

Werkelijke realisatie versus doelstellingen zoals opgenomen in Jaarplan 2016.

Financiële realisatie De activiteiten van InnovationQuarter

De Provincie Zuid-Holland heeft op basis

kunnen worden onderverdeeld in een

van onze Meerjarenstrategie besloten de

tweetal hoofdactiviteiten met twee separate

exploitatiebijdrage aan InnovationQuarter te

financieringsstromen.

verhogen.10 De gemeente Zoetermeer is per 2016

▶▶ De kosten van het Ontwikkelingsbedrijf

toegetreden als participant. Daarnaast heeft de

(Foreign Investments, Business Development,

Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH)

Strategie en Staf) worden gefinancierd door

besloten om op jaarbasis (financiële) afspraken

de jaarlijkse exploitatiebijdragen van onze

te maken over de inzet van InnovationQuarter

participanten.

op activiteiten die aansluiten bij de agenda

▶▶ Het participatiebedrijf wordt gefinancierd

10

van de MRDH. Ook genereren we inkomsten

door het aandelenkapitaal van onze

door aanvullende opdrachten en door extern

aandeelhouders.

gefinancierde projecten en programma’s.

Betreft een verhoging van de exploitatiebijdrage van € 1 mln. met € 200.000 voor boekjaar 2016 en met € 500.000 voor 2017.

16

In 2016 zijn zowel de Drechtsteden als het

risico van de aangegane investeringen worden

Holdingfonds Economische Investeringen Den

tijdig voorzieningen genomen. Gelet op het nog

Haag (HEID) toegetreden als aandeelhouder.

korte bestaan van InnovationQuarter worden

De investeringsportefeuille is nog in opbouw,

de komende 2 tot 4 boekjaren nog beschouwd

waardoor nog nauwelijks exits met een positief

als onderdeel van de opbouwfase, waarin er

rendement hebben plaatsgevonden. Ook is

nog een negatief resultaat wordt geboekt op de

er nog sprake van een hoge volatiliteit van de

participatieactiviteiten. De kosten worden na de

waardeontwikkelingen in de aangehouden

opbouwfase naar verwachting gedekt door de

investeringsportefeuille. Vanwege het hoge

gerealiseerde rendementen van de investeringen.

In duizenden euro’s

Begroting 2017

Realisatie 2016

Begroting 2016

Realisatie 2015

Opbrengsten

6.339

5.129

5.166

4.294

Gerealiseerd resultaat Ontwikkelingsbedrijf Participatiebedrijf

1 (997)

Buitengewone baten en lasten

(15) (2.532)

–

2

–

(897)

(65)

(735)

–

24

Totaal resultaat

(996)

(2.612)

(895)

(711)

n.v.t.

26.217

n.v.t.

26.329

n.v.t.

27.743

n.v.t.

27.572

Stand eigen vermogen

Balanstotaal

Financiële kengetallen.

De opbrengsten over 2016 zijn in lijn met de

door de afboeking en de toename voorziening

begroting 2016 en zullen naar verwachting in 2017

afwaardering financiële vaste activa van in

stijgen. Het gerealiseerde resultaat over 2016

totaal € 1.405.000;

bedraagt € 2.612.000 negatief. De onderverdeling

▶▶ Buitengewone lasten € 65.000 met

van het resultaat over de ontwikkelings-,

betrekking tot nagekomen posten

participatie- en overige activiteiten is als volgt:

afwikkeling Kennisalliantie.

▶▶ Exploitatieverlies Ontwikkelingsbedrijf van € 15.000; ▶▶ Negatief resultaat Participatiebedrijf van € 2.532.000. De afwijking ten opzichte van de begroting wordt voornamelijk veroorzaakt

17

“Werken aan resultaten die de next economy in onze regio dichterbij brengen!”

Rinke Zonneveld

Vooruitblik 2017 In 2016 zijn nieuwe kritische prestatie-

Foreign Investments heeft in 2016 de

indicatoren (kpi’s) voor Business Development

marketingcampagne ‘10 x 10 reasons to invest in

vastgesteld, waarmee meer gestuurd wordt

West-Holland’ ontwikkeld voor de sterke (sub)

op de door onze inzet uitgelokte private en

sectoren in Zuid-Holland. In 2017 zal de inzet van

publieke investeringen. De uitdaging voor

deze campagne veel aandacht krijgen, om zo de

én meerwaarde van Business Development

bekendheid en vindbaarheid van onze regio in

zit voor een belangrijk deel in het versterken

het buitenland te vergroten. In dit kader wordt

van cross-sectorale samenwerking. Daar

begin 2017 een Engelstalige InnovationQuarter-

liggen veel kansen in de regio. Tegelijkertijd

website gelanceerd. Ook zullen de contacten

is de organisatiekracht, zowel regionaal als

met de serviceproviders, zoals makelaars,

nationaal, vooral intra-sectoraal georganiseerd.

banken en internationale advocatenkantoren,

Met Dare2Cross als (event)concept willen we

worden geïntensiveerd.

antwoord geven op de behoefte aan crosssectoraal innoveren.

Vanuit InnovationQuarter Capital wordt in 2017 specifiek aandacht besteed aan het

De Roadmap Next Economy zal

positioneren van het InnovationQuarter Fonds

als richtinggevend kader ook voor

in het segment van meer volwassen bedrijven.

InnovationQuarter van belang zijn in 2017 en

Door vanuit de zogeheten vrije ruimte in onze

verder, met name voor Business Development.

aandeelhoudersinstructie management buy-

De kerntaak van dit team is om projecten aan

outs of management buy-ins te financieren of

te jagen en te realiseren die bijdragen aan de

groeifinanciering voor overnames te verstrekken

vernieuwing van de regionale economie. Wij zien

kunnen wij een deel van het risico spreiden

onszelf daarom als een belangrijke actor in de

dat gepaard gaat met het verstrekken van

uitvoering van de Roadmap.

vroege fase financieringen. Een strategie die wij hiervoor ook inzetten is het doen van fonds-in-fondsinvesteringen, zoals wij in 2016 bijvoorbeeld in het Rotterdam Port Fund hebben

18

gedaan. Capital zet in 2017 tevens extra in op het

Capital

versterken van de groeipotentie van de bedrijven

▶▶ Realisatie van 20 investeringen

in portefeuille.

(10 InnovationQuarter Fonds en 10 UNIIQ) met een totaal geïnvesteerd vermogen

Eind 2016 heeft de provincie Zuid-Holland

van € 40 – 60 mln. (inclusief privaat

de intentie uitgesproken het voorziene

aangetrokken kapitaal).

Energieinnovatiefonds (omvang € 35 mln.) in te besteden bij InnovationQuarter. Ons streven is

Om de integraliteit van onze kerntaken te

dit fonds medio 2017 operationeel te hebben.

benadrukken introduceren we in 2017 integrale targets: in 2017 zullen de afdelingen Business

Voor 2017 zijn in overleg met onze financiers de

Development, Foreign Investments en Capital

volgende doelen vastgesteld:

in totaal 100 leads aan elkaar overdragen.

Het gaat hierbij om het warm overdragen van

Business Development

een (buitenlands) contact, waaraan concrete

▶▶ Aanjagen van 40 business cases en

opvolging kan worden gegeven door een andere

innovatieprojecten;

kerntaak.

▶▶ Realiseren van € 17,5 mln. aan gemeten uitgelokte private en publieke investeringen; ▶▶ Realiseren van 30 verkenningen op kansrijke (cross-sectorale) thema’s.

De activiteiten van InnovationQuarter moeten in 2017 leiden tot een additioneel geïnvesteerd privaat vermogen van naar schatting € 150 – 170 mln. en de creatie van 400+ hoogwaardige

Foreign Investments

arbeidsplaatsen in de regio.

▶▶ Het laten landen of uitbreiden in Zuid-Holland van 30 buitenlandse bedrijven met de creatie van 300 fte aan nieuwe arbeidsplaatsen en een investeringsvolume van € 90 mln.

19

Interview / VERS+ laat zien wat vers inhoudt Dat de ene tomaat de andere niet is, hoef je Natasja van der Lely (Koppert Cress) en Maurice Wubben (Best Fresh Group) niet uit te leggen. Ze maken allebei deel uit van het team van VERS+, dat als missie heeft om de meerwaarde van inhoudsstoffen van verse groente en fruit aan te tonen en uit te leggen. Het initiatief richt zich in de ontwikkelingsfase voorlopig op specifieke doelgroepen als sporters en zwangere vrouwen.

Wat maakt VERS+ zo innovatief?

met een specifieke voedingsbehoefte: jonge

”We tonen aan welke gezonde voedingsstoffen

kinderen, zwangere vrouwen en sporters, maar

er in groente en fruit zitten”, legt Wubben uit.

bijvoorbeeld ook patiënten. Zo beantwoorden we

”De meeste mensen weten niet dat specifieke

aan een groeiende behoefte en geven we meer

voedingsstoffen in eenzelfde soort groente

waarde aan het consumeren van groente en fruit.”

enorm verschillen. Zo bevat de ene paprika meer tomatenrassen van nature meer lycopeen.

Welk maatschappelijk probleem lost VERS+ op?

Deze producten zijn meestal niet – of beperkt

”Door het bewuster aankopen van groente en

– via de supermarkten en groentespecialisten

fruit te stimuleren, willen we bijdragen aan de

verkrijgbaar.” Van der Lely vult aan: ”Wij

algehele gezondheid”, vertelt Wubben. ”Ook

ontwikkelen samen met telers, medici, diëtisten,

medici en ziekenhuizen zien steeds meer in

sportcoaches, onderwijs- en kennisinstellingen

wat voeding voor een patiënt kan betekenen.

voedingsconcepten op maat. In de pilotfase

Zo gaan we in samenwerking met Platform

richten we ons voornamelijk op groepen

Patiënt en Voeding, Erasmus MC, TNO en

vitamine C dan de andere en zit er in sommige

20

Natasja van der Lely (Koppert Cress): ”Samen met InnovationQuarter zoeken we nieuwe vormen van samenwerking, cross-sectoraal en buiten de gebaande paden, om consumenten te overtuigen van de enorme meerwaarde van groente en fruit.”

Stichting Voeding Leeft een proef uitvoeren

Cress zet zich al jaren in om de waarde van

in opdracht van de gemeente Almere. Op

groente en fruit voor onze gezondheid tussen

basis van een voedingsadvies krijgen mannen

de oren te krijgen. InnovationQuarter zag

met prostaatkanker enkele weken lang een

in onze droom een kans. Nu, twee jaar later,

uitgekiende maaltijdbox aangeboden en

hebben we een sterk team, een mooie schil

monitoren we hun ervaring, kwaliteit van

aan nieuwe partners en stakeholders en houdt

leven en algehele gezondheid.” Van der Lely:

InnovationQuarter ons nog dagelijks scherp om

”De maatschappelijke aandacht voor gezonde

onze droom waar te maken.” Wubben voegt toe:

voeding groeit. Kijk alleen al naar de nieuwe

”InnovationQuarter ondersteunt ons met name

Schijf van Vijf waarin groente en fruit een

met menskracht en uren. Gedreven vakmensen

nog belangrijkere rol spelen. Die richtlijn –

als Marieke Kodde en Anne-Claire van Altvorst

250 gram groente per dag – blijken nog veel

zijn goud waard. Ze leggen nieuwe verbindingen,

Nederlanders lastig te vinden. Door groepen

zoeken naar nieuwe markten en zorgen voor een

consumenten te informeren over de specifieke

goede balans in ons team.”

waarde van groente en fruit, afgestemd op hun voedingsbehoefte en levensstijl, en ze te verleiden

Wat zijn jullie plannen voor de toekomst?

met smaakvolle oplossingen, willen we bijdragen

”VERS+ in de markt zetten”, reageert Wubben

aan het verhogen van de groenteconsumptie.”

gemotiveerd. ”Onder meer door nog meer pilots voor verschillende doelgroepen op te zetten.

Hoe draagt InnovationQuarter bij aan de ontwikkeling van VERS+?

Daarnaast willen we samenwerken met andere

“‘InnovationQuarter heeft enorm bijgedragen!”,

op maat en op tijd bedienen blijkt ingewikkeld

antwoorden beiden enthousiast. Van der Lely:

en kostbaar. Daarin kunnen we elkaar

”Mede-initiatiefnemer Rob Baan van Koppert

ondersteunen.”

bedrijven, bijvoorbeeld logistieke experts, want

21

TerugblIQ2

20 april

Fieldlab SMASH Het fieldlab SMASH (Smart Maintenance of Ships) ontvangt financiële impuls van de MRDH en Drechtsteden.

Initiatiefnemers, zoals Boskalis, Wärtsilä, Royal IGV, World Class Maintenance en InnovationQuarter, kunnen hiermee versnelling aanbrengen in vernieuwing maritieme sector.

26 april

Stijging venture capital deals Volgens het jaarrapport Ondernemend vermogen 2016 van de NVP, de brancheorganisatie voor investeringsmaatschappijen, waren de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen in 2015 betrokken bij 58% van de venture capital deals in Nederland.

Zuid-Holland kent sterkste stijging in aantal deals.

24 mei

China Holland Innovation Day Tijdens de door InnovationQuarter georganiseerde China Holland Innovation Day wordt CHIC (China Holland Innovation Center) officieel gelanceerd in aanwezigheid van Prins Constantijn van Oranje en Jeroen Nijland (directeur NFIA).

1 juni

Aerospace Agenda Zuid-Holland ‘Flying High, Aerospace Agenda ZuidHolland 2016-2025’, met daarin vele concrete projecten waar bedrijfsleven, kennisinstellingen en InnovationQuarter aan gaan werken, wordt in ontvangst genomen door Commissaris van de Koning Jaap Smit.

22

8 juni

Positieve evaluatie Minister Kamp stuurt de positieve evaluatie van de ROM’s, waaronder InnovationQuarter, naar de Tweede Kamer. Hij noemt de ROM’s een uniek instrument door de combinatie van de taken business development, acquisitie en financiering in één organisatie, en door de verbinding Rijk en regio.

13 juni

Overeenkomst EPZ en Brainport Tijdens werkbezoek van de Economische Programmaraad Zuidvleugel (EPZ) aan Eindhoven wordt een overeenkomst met Brainport getekend, met name gericht op intensievere samenwerking op het gebied van Smart Industry.

20 juni

UNIIQ Tijdens het InnovationQuarter Jaarevent lanceert startupambassadeur Neelie Kroes UNIIQ, het nieuwe investeringsfonds in Zuid-Holland voor de proof-of-conceptfase.

20 juni

Unmanned Valley Professor Hester Bijl (TU Delft) en Prins Pieter-Christiaan van Oranje overhandigen bidbook voor ‘Unmanned Valley’ aan gedeputeerde Adri Bom-Lemstra en wethouder Klaas-Jan van der Bent.

30 juni

PortXL Shakedown van de eerste editie van PortXL, een uniek acceleratorprogramma voor havengerelateerde startups, waar InnovationQuarter één van de partners van is.

23

Onze omgeving

Trends en ontwikkelingen De economie van Zuid-Holland ontwikkelde zich in de afgelopen twee jaar positief.

De economische groei over 2015 (2,5%) lag boven het Nederlandse gemiddelde (2,2%) en kwam hiermee meer in lijn met vergelijkbare provincies, zoals Noord-Brabant (2,5%), Utrecht (2,6%) en Noord-Holland (2,6%). De gezonde groei in 2015 en 2016 is meer dan welkom. Het langjarig gemiddelde van de groei in Zuid-Holland na 2009 is echter nog altijd beduidend lager dan in vergelijkbare (stedelijke) regio’s in Europa, ondanks alle kwaliteiten die de regio in huis heeft 11.

De OESO heeft in 2016 berekend dat het

▶▶ Van een fysieke naar een digitale economie;

benutten van de economische mogelijkheden

▶▶ Van fossiele energie naar hernieuwbare

in het stedelijk gebied van Zuid-Holland, de MRDH, kan leiden tot een jaarlijkse extra groei

energie (zon, wind, biomassa et cetera); ▶▶ Van een lineair (maken, gebruiken,

van 2 tot 4% en, van groot belang voor de regio,

weggooien) naar een circulair (maken,

meer werkgelegenheid 12. De OESO stelt dat

gebruiken, hergebruiken) economisch systeem;

de economische groei in de MRDH achterblijft bij andere regio’s in Nederland en Europa

▶▶ Van centraal (verticale corporate structuren) naar decentraal (horizontale netwerken).

omdat de samenwerking tussen de sectoren en verbindingen tussen kennisinstituten en bedrijfsleven nog onvoldoende tot stand

De explosie van data onder invloed van

komen, omdat de fysieke verbindingen in

digitalisering brengt deze trends in een

en naar de regio nog niet overal op orde zijn

stroomversnelling en heeft grote gevolgen

om economische groei te kunnen faciliteren

voor de toekomstbestendigheid van de sterke

en omdat de regio in ruimtelijk-economisch

sectoren in de regio en daarmee voor het

perspectief versnipperd is.

verdienvermogen van de regionale economie.

De urgentie tot verandering biedt ook nieuwe

Om de economische mogelijkheden van de regio

kansen. Kansen waar InnovationQuarter samen

te benutten en dit op een toekomstbestendige

met bedrijven op inspeelt.

manier te doen, moet worden ingespeeld op vier dominante (mondiale) trends. Deze trends staan ook centraal in de Roadmap Next Economy:

11

Bron: Economisch onderzoeksbureau ING; Regiomonitor Economie en bereikbaarheid 2016, (MRDH, Provincie Zuid-Holland, Economische Programmaraad Zuidvleugel) juni 2016.

12

Metropolitan Review Rotterdam The Hague, (OECD), februari 2016.

25

Materiële onderwerpen Het managementteam van InnovationQuarter

opdracht. De dialoog met belanghebbenden

is op dagelijkse basis betrokken bij de dialoog

wordt gevoerd ter ondersteuning van onze

met stakeholders, hetzij rechtstreeks, hetzij

strategie en vormt de context waarop onze

via de medewerkers. Minimaal tweemaal per

doelstellingen zijn gebaseerd. Hiernaast hebben

jaar is er overleg met de aandeelhouders en

we het afgelopen jaar een verdiepingsslag

participanten. Het managementteam staat

gemaakt door aan onze participanten te

minimaal tweemaal per jaar (tijdens een

vragen welke thema’s zij als belangrijk en

strategische managementsessie) uitgebreid stil

materieel beschouwen. In 2017 zal een

bij de positionering van InnovationQuarter ten

verdere verdieping plaatsvinden en zal een

opzichte van verschillende belanghebbenden en

klanttevredenheidsonderzoek worden

stakeholders. Hierover vindt ook overleg plaats

uitgevoerd. Waaruit mogelijk nieuwe of

met de commissarissen.

aangepaste materiële onderwerpen naar voren komen. De uitkomsten van de dialogen

Onze dagelijkse contacten met de partijen in ons

met onze verschillende stakeholders en

werkveld zijn de belangrijkste informatiebron

samenwerkingspartners worden gebruikt om

voor de invulling en uitvoering van onze

onze strategie nader te bepalen.

Vraagstukken belanghebbenden Materieel aspect en resultaten

Belangrijke stakeholder(s)

Voorbeelden contactmoment

Innovatiestimulering

Innovatief bedrijfsleven Businesspartners Kennisinstellingen

Dagelijkse contacten met innovatieve bedrijfsleven, businesspartners, universiteiten en kennisinstellingen

Stimuleren werkgelegenheid in de regio

Innovatief bedrijfsleven Aandeelhouders en participanten

Dagelijkse contacten met innovatieve bedrijfsleven

Partnering, netwerken en samenwerkingen

Business partners, ROM’s netwerk, Sector partners, Incubators, Fieldlabs Delta’s, Overheden, Kennisinstellingen

Dagelijkse contacten met innovatieve bedrijfsleven, businesspartners, universiteiten en kennisinstellingen

Acteren op regionale en maatschappelijke uitdagingen, trends en cross-sectorale innovatie (transitie naar next economy)

Business partners, ROM’s netwerk, Sector partner, Incubators, Fieldlabs, Delta’s, Overheden, Kennisinstellingen

Dagelijkse contacten met innovatieve bedrijfsleven, businesspartners, universiteiten en kennisinstellingen

Toegankelijkheid, eerlijke concurrentie en level playing field

Innovatief bedrijfsleven Aandeelhouders en participanten

Dagelijkse contacten met het innovatieve bedrijfsleven en onze aandeelhouders en participanten

Transparantie Inzicht in risico’s en ‘rakelingen’

Aandeelhouders en participanten

Participantenraad, Algemene vergadering van Aandeelhouders, periodieke externe rapportages

Verantwoord werkgeverschap

Werknemers Aandeelhouders en participanten

Dagelijkse contacten, personeels­ bijeenkomsten, opleiding & trainingen, loopbaanontwikkeling, vertrouwenspersoon, klokkenluiders­ regeling

Financiële soliditeit

Aandeelhouders en participanten Medewerkers Leveranciers

Participantenraad, Algemene vergadering van Aandeelhouders, periodieke externe rapportages

Economisch

26

Sociaal

Milieu

HOOG

Belang stakeholders

Materialiteitsindex Stimuleren werkgelegenheid

Partnering Transparantie en rakelingen

Innovatiestimulering Transitie naar next economy

Verantwoord werkgeverschap

Financiële soliditeit

LAAG

Level playing field

HOOG Impact van InnovationQuarter

Aandeelhouders InnovationQuarter heeft als organisatie een

InnovationQuarter kent aandeelhouders en

bijzondere structuur doordat we privaatrechtelijk

financiers (de laatste worden in onze statuten

georganiseerd zijn, maar door publieke partijen

als participanten aangemerkt). Aandeelhouder

zijn opgericht. Wij werken op dagelijkse basis met

zijn de partijen die kapitaal hebben gestort

en voor het innovatieve bedrijfsleven en worden

ten behoeve van het InnovationQuarter Fonds

dankzij onze governance ook in staat gesteld om

(Participatiemaatschappij InnovationQuarter).

dit met een hoge mate van professionele vrijheid

Participant zijn de partijen die jaarlijks een

te doen. Dit laat onverlet dat we ons zeer bewust

bijdrage aan InnovationQuarter verstrekken om

zijn van de publieke context waarin we opereren

de exploitatiekosten te dekken: de kosten van

en welke verantwoordelijkheden dit met zich

Business Development, Foreign Investments,

meebrengt. Met regelmaat bespreken we intern

Strategie en Staf en Directie.

de dilemma’s die kunnen voortvloeien uit onze bijzondere positie.

Aandeelhouders 2016

33,112 % Ministerie van Economische Zaken

Participanten 2016

33,112 %

€ 1.200.000

€ 1.056.000

Provincie Zuid-Holland

Provincie Zuid-Holland

Ministerie van Economische Zaken

Rotterdam 9,934% Stichting Holdingfonds Economische Investeringen Den Haag (HEID) 6,622% Leiden 3,311% Delft 2,317% Den Haag 1,655% Westland 1,655% TU Delft 1,655% Libertatis Ergo Holding (Universiteit Leiden) 1,655% Erasmus MC Holding 1,655% LUMC 1,655% Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden 1,655%

Rotterdam € 500.000 Den Haag € 400.000 Delft € 285.000 TU Delft € 150.000 Leiden € 100.000 Drechtsteden € 100.000 Westland € 100.000 Zoetermeer € 100.000

27

Onze strategie

InnovationQuarter is opgericht om het innovatieve vermogen van Zuid-Holland te ontsluiten en op deze wijze de concurrentiekracht van de regio duurzaam te versterken.

Het economisch en innovatiepotentieel van Zuid-Holland is namelijk groot, gegeven de stevige kennisbasis en de aanwezigheid van vele sterke sectoren. Van dit grote potentieel weet de regio echter onvoldoende gebruik te maken, zo blijkt ook uit de eerder aangehaalde analyse van de OESO. Door nauwere samenwerking tussen kennis­

we vernieuwende en snelgroeiende bedrijven

instellingen en bedrijven, meer kruisbestuiving

aan financiering, onder meer door zelf

tussen de sterke regionale clusters, gerichte

risicodragend in deze bedrijven te investeren.

inzet om het innovatieve MKB te versterken, het

Ook zetten we in op het vergroten van het

aantrekken van buitenlandse bedrijven en het

aanwezige investeringskapitaal in de regio.

investeren in vernieuwende ondernemers kan Zuid-Holland zijn prestaties sterk verbeteren.

We spelen vanuit onze drie kerntaken proactief

Vanuit die opdracht is InnovationQuarter als

in op mondiale technologische trends en op de

regionale ontwikkelingsmaatschappij sinds

grote maatschappelijke uitdagingen, omdat

1 januari 2014 actief.

deze majeure impact hebben op het toekomstige verdienmodel van bedrijven, maar ook kansen

InnovationQuarter opereert hierbij vanuit drie

bieden voor nieuwe business. De voornaamste

kerntaken:

focus ligt op economisch sterke sectoren in de

▶▶ Business Development: omdat innovaties

regio, zoals life sciences, cleantech, horticulture,

veelal ontstaan wanneer over de grenzen van

security en smart industry. InnovationQuarter

de eigen sector heen wordt gekeken, smeden

legt beslag op verschillende vormen van kapitaal,

we cross-sectorale samenwerkingsverbanden

zoals intellectueel en sociaal kapitaal, en we

tussen innovatieve ondernemers en waar

voegen daar waarde aan toe door het uitvoeren

nodig met kennisinstellingen en overheden.

van onze kerntaken. We stellen bedrijven in

Doel is het realiseren van nieuwe business

staat te ontwikkelen en op hun beurt nog meer

en daarmee private investeringen en meer

waarde toe te voegen aan de keten.

werkgelegenheid. ▶▶ Foreign Investments: omdat buitenlandse

Bepalend aspect in de strategie van

bedrijven economische groei, directe en

InnovationQuarter is de integrale inzet van onze

indirecte werkgelegenheid genereren, de

kerntaken. Naast het feit dat we ondernemers

innovatiekracht versterken en aansluiting

faciliteren met de kennis, expertise en netwerken

geven op internationale netwerken en

die binnen de totale organisatie aanwezig zijn,

bedrijvigheid assisteren we internationale

genereren de kerntaken kansen voor elkaar.

bedrijven die zich in Zuid-Holland willen

En door de aanwezige netwerken en kennis

vestigen. Ook investeren we substantieel in

onderling te delen kunnen we – los van de

het onderhouden van relaties met de al in Zuid-

projecten die we doen en los van onze kpi’s

Holland gevestigde internationale bedrijven.

– ondernemers bijvoorbeeld snel koppelen

▶▶ Capital: omdat bedrijven kapitaal nodig hebben om te kunnen (door)groeien helpen

aan een netwerk van potentiële klanten, kennisinstellingen en investeerders. We zijn zo 29

méér dan een verbinder en aanjager, méér dan een

innovatieomgevingen, zoals fieldlabs. Zij moeten

acquisitieorganisatie, méér dan een investeerder.

leiden tot toegevoegde waarde voor de regio via additionele private investeringen en nieuwe

Naast integraliteit is samenwerking een

werkgelegenheid, en voor de deelnemende

belangrijk uitgangspunt voor InnovationQuarter.

bedrijven zelf.

We staan dagelijks in dialoog met bedrijven, kennisinstellingen, incubators, cluster­

Business Development treedt op als onafhankelijk

organisaties, intermediaire organisaties, private

procesregisseur en biedt kennis, expertise en

financiers, banken en gemeenten en werken met

netwerken. Om deze rol te kunnen vervullen

deze partners samen aan het realiseren van onze

zijn onze medewerkers voortdurend in gesprek

doelstellingen.

met ondernemingen en kennisinstellingen. Ze blijven op de hoogte van nieuwe technologische

Waardeketen

ontwikkelingen zodat ze de vertaalslag kunnen

De ketenverantwoordelijkheid van

ligt in het realiseren van cross-sectorale

InnovationQuarter ligt vanuit zijn strategische

innovaties: het verbinden van innovatieve

doelstellingen en kerntaken voornamelijk

oplossingen uit verschillende sectoren. Voor

in de regio. Onze activiteiten dragen bij aan

de uitvoering van de Business Development-

economische, sociale en milieuaspecten

activiteiten ontvangt InnovationQuarter subsidie

van duurzame ontwikkeling. Alhoewel we

van zijn participanten.

maken naar ideeën voor innovatie. Een belangrijke toegevoegde waarde van Business Development

geen expliciete eisen hebben gesteld aan het duurzaamheidsbeleid van de door ons

De samenwerking met bedrijven en

geholpen ondernemers, beoordelen we wel de

kennisinstellingen is voor Business Development

activiteiten van deze ondernemers en werken

vanzelfsprekend intensief. Hetzelfde geldt voor

we bijvoorbeeld niet samen met ondernemers

cluster- en netwerkorganisaties, zoals The Hague

waarvan bekend is dat zij de mensenrechten en

Security Delta, Clean Tech Delta, Medical Delta en

fundamentele principes en rechten schenden of

Holland Instrumentation. De activiteiten van deze

grote milieurisico’s aangaan.

organisaties en InnovationQuarter zijn onderling complementair, waarbij de onderscheidende rol

De afdelingen Business Development, Foreign

van Business Development zit in de realisatie van

Investments en Capital hebben ieder een

cross-sectorale innovatieprojecten. De Kamer

andere waardeketen, van waaruit ze elkaar op

van Koophandel is een belangrijke partner in het

vele manieren versterken. Hieronder wordt de

bereiken van een bredere groep ondernemers dan

waardeketen per afdeling beschreven, waarbij

waar InnovationQuarter zich specifiek op richt.

ook wordt ingegaan op de relatie met onze

De contacten met overheden richten zich vanuit

belanghebbenden.

Business Development specifiek op de financiering van innovatieprojecten, zoals fieldlabs, en op het

Business Development

zorgen voor aansluiting bij en het leveren van

Business Development verkent en

bijdragen aan strategische agenda’s.

realiseert met en voor ondernemers nieuwe

30

businessmogelijkheden door consortia te

Foreign Investments

vormen rondom maatschappelijke vraagstukken

Foreign Investments richt zich op het

en waar nodig te helpen met de financiering

aantrekken, behouden en uitbreiden van

daarvan. Gerealiseerde projecten kunnen de vorm

buitenlandse investeringen naar en in de regio.

hebben van nieuwe product-marktcombinaties,

De acquisitieactiviteiten zijn een combinatie van

structuurversterkende programma’s of open

strategisch, proactief en reactief.

Waardecreatiemodel INPUT

OUTCO

Ken nis

Business Development

CES PRO Signaleren Verkennen Aanjagen Realiseren

N e t we r k e n

Information supply Fact finding Decision Aftercare

OUTPU

ME

T

Business cases Innovatieprojecten

Private investeringen

Gelande bedrijven Investor Relations

Foreign investments

c Risi

Quick scan Investeringspropositie Due diligence Investering Beheer

Investeringen

oka a pit

Regionale werkgelegenheid

al

Capital

Met ons waardecreatiemodel laten we zien welke bronnen we benutten om (meer)waarde te creĂŤren met onze kernactiviteiten en hoe dit is gekoppeld aan onze missie en strategie.

31

Life Sciences & Health

Sectoren

Thema’s

Horticulture Smart Industry Cleantech

Integraal waterbeheer en veiligheid

Decentrale duurzame energie en opslag

Materiaalschaarste, hergebruik en nieuwe materialen

Safety & Security InnovationQuarter werkt aan cross-sectorale innovaties die oplossingen bieden voor maatschappelijke thema’s.

Specifieke aandacht gaat uit naar strategische

we het bedrijf bij inbedding in de regio, dit in

acquisitie: het acquireren van die specifieke

samenwerking met Business Development en

buitenlandse bedrijven, die een aanvulling

Capital. De activiteiten van Foreign Investments

vormen op het regionale ecosysteem. Naast

worden gefinancierd door onze participanten.

het gericht scouten van bedrijven zetten we hiertoe ook een instrument als de Soft Landing

Foreign Investments werkt nauw samen met de

Programma’s in. Naast acquisitie is het belangrijk

Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA),

om contacten te onderhouden met de reeds in

waar circa 25% van de leads vandaan komt. Het

de regio gevestigde internationale bedrijven

overgrote deel van onze leads genereren we zelf.

(Investor Relations). Deze contacten leveren ons

Enerzijds door onze deelname aan buitenlandse

signalen op over het vestigingsklimaat, maar ook

missies, beurzen en door het gericht benaderen

over mogelijke plannen voor uitbreiding, krimp,

van bedrijven op basis van onze business

verhuizing of vertrek, waarop wij tijdig willen

intelligence. Zo hebben we in 2016 bezoeken

kunnen inspringen. Het aantrekken en behouden

gebracht aan de Verenigde Staten, China,

van buitenlandse bedrijven in de regio draagt bij

Duitsland, Spanje, Duitsland, Finland, Zweden,

aan economische groei en werkgelegenheid.

het Verenigd Koninkrijk, Israël, Singapore en Japan. Anderzijds door onze intensieve

32

Onze medewerkers opereren vanuit kennis

contacten met gemeenten, kennisinstellingen,

van de regionale sectoren en regionale

hier reeds gevestigde buitenlandse bedrijven,

vestigingsmogelijkheden en hebben de

locatieadviesbureaus, accountants en makelaars.

juiste contacten om buitenlandse bedrijven

De samenwerking met provincie en gemeenten

daadwerkelijk te laten landen. Hiernaast

is sowieso intensief vanuit Foreign Investments:

beschikken onze medewerkers over een

naast het gezamenlijk uitvoeren van (handels)

uitgebreid internationaal netwerk, vaak met een

missies worden Investor Relations-bezoeken

specifieke focus op één of enkele landen. Foreign

voorbereid of afgelegd samen met gemeentelijke

Investments genereert zelf leads of verkrijgt deze

accountmanagers. Ook Fact Finding Trips vinden

via zijn netwerk. Vanaf dat moment begeleiden

vaak plaats in samenwerking met gemeenten.

we de buitenlandse investeerder bij het gehele

Hetzelfde geldt voor clusterorganisaties en

proces om te komen tot een besluit tot vestiging.

fysieke hotspots, zoals The Hague Security Delta,

Ook na vestiging blijven we betrokken via het

RoboValley en Leiden Bio Science Park. Hiernaast

Investor Relations Programma en assisteren

wordt nauw samengewerkt met de Nederlandse

Voeding en gezondheid

Personalized Health

Mobiliteit

Duurzame productie van voedsel en grondstoffen

Veiligheid

innovatieattachés in het buitenland, met het

(organisatiebrede) expertise en netwerken in te

ambassadenetwerk in Nederland en in het

zetten en te ondersteunen bij het realiseren van

buitenland en met specifieke buitenlandse regio’s

milestones. Het doel is om via onze investeringen

die relevant zijn voor Zuid-Hollandse sectoren

meer economische groei en werkgelegenheid te

(zoals Zuid-Duitsland, Greater Washington DC,

realiseren in de regio.

Boston, Californië, Singapore en diverse regio’s in China).

Bij de oprichting van InnovationQuarter hebben de aandeelhouders kapitaal ingebracht. Met de

InnovationQuarter is partner in het

opbrengsten van de financieringsactiviteiten

Invest in Holland-netwerk, het nationale

worden de activiteiten van Capital gefinancierd,

samenwerkingsverband van de NFIA en

inclusief de personeelskosten. Daarnaast

de overige regionale en grootstedelijke

wordt ernaar gestreefd de koopkracht van het

acquisitieorganisaties. Regionaal wordt intensief

beschikbaar gestelde vermogen in stand te

samengewerkt met Rotterdam Partners en de

houden, zodat we in de toekomst risicodragend

WestHolland Foreign Investment Agency (WFIA).

kapitaal kunnen blijven investeren.

Capital

Capital beschikt over een groot netwerk van

Capital vergroot als proactieve en betrokken

nationale en internationale investeerders om

investeerder de toegang tot kapitaal voor

co- en vervolgfinanciering te maximaliseren.

innovatief MKB en snelle groeiers in Zuid-

Door te investeren met co-investeerders

Holland, onder andere door zelf risicodragend

weten we de reikwijdte van ons fonds te

kapitaal te verstrekken aan deze bedrijven. De

verveelvoudigen (hefboomeffect). Ook de

participaties en leningen liggen in een segment

samenwerking met regionale incubators en

met hoge risico’s. Het gaat echter wel om in de

accelerators als broedplaatsen van innovatieve

kern gezonde bedrijven en business cases met

bedrijven is intensief. Capital organiseert diverse

goede rendementsperspectieven.

evenementen om startups en investeerders direct met elkaar in contact te brengen.

Capital is niet alleen via het verstrekken van

Voorbeelden zijn Meet the VC samen met

financiering een partner voor ondernemers,

YES!Delft, Access to Capital samen met onder

maar ook door actieve betrokkenheid na de

meer The Hague Security Delta en de Clean Tech

investering. Juist dán proberen wij waarde

Summit samen met onder andere Cleantech

toe te voegen aan de onderneming door onze

Delta en de gemeente Rotterdam.

33

Interview / Voltia jaagt transitie van diesel naar elektrisch aan Het cleantechbedrijf Voltia biedt als enige in Europa een servicemodel dat elektrische bedrijfsvoertuigen integreert in wagenparken van bedrijven. Daarmee wil het bedrijf de overgang van diesel naar elektrisch rijden zo soepel mogelijk laten verlopen. Voltia opende afgelopen jaar met hulp van InnovationQuarter een regiokantoor voor de Benelux in het WTC in Den Haag. Volgens regiomanager Manolo de la Fuente is Nederland vooruitstrevend op het gebied van elektrisch rijden. “Er rijden al 100.000 elektrische auto’s rond, dus wordt het hoog tijd dat de bedrijfswagens volgen.”

Wat maakt Voltia zo innovatief?

We berekenen een vaste maandprijs en daarmee

“Met de manier waarop we elektrisch rijden

weet de klant precies wat hij uitgeeft. Heel

faciliteren voor bedrijven zijn we uniek in Europa.

kostenefficiënt dus.”

Door de elektrische bestelwagens in eigen het onderhoud en besparen we de klant hoge

Welke maatschappelijke bijdrage levert Voltia?

aanschafkosten. We ontwikkelen de wagens

“Onze visie is een gezonder en schoner

zelf om kwaliteit te garanderen en leasen

Europa dat minder afhankelijk is van fossiele

ze vervolgens aan onze klanten. Daarnaast

brandstoffen. Alleen al in Nederland rijden er

analyseren we het wagenpark van een bedrijf,

zo’n 900.000 bestelwagens op diesel, die zorgen

leggen we – indien nodig – oplaadinfrastructuur

voor een flinke uitstoot van roetdeeltjes en CO2.

beheer te houden, zijn wij verantwoordelijk voor

aan en geven we trainingen aan chauffeurs.

34

Manolo de la Fuente: “Wij willen alle dieselbestelauto’s Europa uit.”

Met name in de grote steden – zoals

Wat zijn de plannen voor de toekomst?

Amsterdam, Rotterdam en Den Haag – is

“Groeien en onze productie omhoogschroeven.

luchtvervuiling een groot probleem. Met alle

Daarbij zijn samenwerkingen met andere

Voltia-wagens die er momenteel rondrijden,

partijen van groot belang. Ik denk dan aan

bespaarden we vorig jaar bijna 63.000 kilo

andere commerciële bedrijven, maar ook aan

CO2-uitstoot. Dat staat gelijk aan de

gemeenten. In de grote steden rijden iedere

CO2-opname van zo’n 2.800 bomen.”

dag duizenden bestelwagens in en uit die zich moeilijk laten reguleren. Door samen

Hoe heeft InnovationQuarter bijgedragen aan de ontwikkeling van Voltia?

te werken, kunnen we elektrisch rijden nog

“Door ons soepel te laten landen in Nederland.

een elektrische bestelwagen overal laden en

Naast ons hoofdkantoor in Slowakije en een

lossen, terwijl dat met een dieselbusje alleen

regiokantoor in Wenen, wilden we graag

op de aangegeven laad- en losplekken mag.

uitbreiden naar de Benelux. InnovationQuarter

Gemeenten kunnen ook eens kritisch kijken

hielp ons met het vinden van een geschikte

naar delen van het eigen wagenpark, zoals

locatie in de Randstad, waar veel potentiële

parkeerbeheer en onderhoud.

meer stimuleren. Zo mag je in Amsterdam met

klanten zitten. Wat ons veel tijd en kosten heeft bespaard, is het advies van hun financiële

De meeste mensen willen best bijdragen aan een

en juridische adviseurs. Je merkt aan alles

schoner milieu. Als ze er dan financieel niet op

dat de mensen van InnovationQuarter

achteruitgaan, staat niets hen meer in de weg

zeer vakbekwaam zijn. Ze hebben de juiste

om elektrisch te gaan rijden.”

connecties en gebruikten die dan ook om ons bij de gemeente Den Haag te introduceren.”

35

Onze resultaten InnovationQuarter wordt afgerekend op het behalen van de vooraf gestelde doelstellingen. De processtappen die binnen de drie kerntaken worden gevolgd zijn ook relevant, omdat ze ons netwerk of onze kennis vergroten of omdat we er ondernemers mee verder helpen in hun zoektocht naar businesspartners of financiering. Ook zonder dat wij uiteindelijk een resultaat kunnen tellen in de zin van kpi’s, leveren onze processen dus meerwaarde op voor ondernemers en onszelf. In dit hoofdstuk lichten we kort de processtappen toe van de drie kerntaken en de in 2016 behaalde resultaten.

Business Development Proces

Hiernaast heeft Business Development diverse

Het Business Development proces kent vier fases:

activiteiten uitgevoerd in aanvullende opdracht

signaleren, verkennen, aanjagen en realiseren.

van verschillende overheden. Zo is intensief

In de signalerings- en verkenningsfase is het een

gewerkt aan het opzetten en uitrollen van

belangrijke rol van Business Development om de

verschillende fieldlabs, waarbij de inzet deels

vraag van bedrijven te helpen definiĂŤren of om

additioneel werd gefinancierd, met name via de

een economisch toekomstperspectief te

MRDH. Voorbeelden zijn Smart Maintenance

schetsen op een bepaald technologisch of

of Ships (SMASH), Additive Manufacturing

maatschappelijk thema. In de aanjaagfase

(nu Ramlab), Joint Industry Project Aero

is onze belangrijkste rol om hechte

Space (JIPAS) en Automatisch Vervoer op de

relaties te ontwikkelen tussen de beoogde

Last Mile (AVLM). Hiernaast heeft Business

consortiumpartners en aan te sturen op de

Development de provincie Zuid-Holland

ontwikkeling van een financierbaar projectplan.

ondersteund in de uitvoering van de MIT Zuid-

Vanuit een onafhankelijke rol brengen we

Holland. Voor het onderdeel innovatieadvies- en

scherpte in processen. We trekken ons terug

haalbaarheidsonderzoeken hebben we adviezen

uit projecten wanneer er harde financiering en

gegeven; de MIT R&D Samenwerkingsprojecten

voldoende continuĂŻteit zijn voor de gerealiseerde

hebben we deels mede ontwikkeld. In 2016 is

projectplannen.

wederom ook het programmamanagement van Maritime Delta uitgevoerd en is in

36

Resultaten

additionele opdracht van de Drechtsteden actief

Business Development heeft in 2016 zijn

bijgedragen aan het MKB Katalysatorfonds, een

doelstellingen in alle fases van de business

laagdrempelig fonds voor ondernemers in onder

development-tunnel gerealiseerd of overtroffen.

meer de maakindustrie.

Proces SIGNALEREN

VERKENNEN

AANJAGEN

REALISEREN

▶ Innovatie-ontwikkelingen signaleren ▶ Potentiële behoeften markt onderzoeken

▶ O ndernemers inspireren ▶ Verkennen economische potentie thema’s ▶ Verkennen draagvlak en investeringsbereidheid ondernemers ▶ Organiseren speelveld om gezamenlijke innovaties te ontwikkelen

▶ B edrijven en kennisinstellingen verbinden ▶ Consortiumvorming resulterend in projectplan ▶ Smeden en formaliseren samenwerkingsverbanden ▶ Ondersteuning bij financieringsmogelijkheden (privaat en/of publiek)

▶ U itwerken business cases ▶ B orgen financiering ▶ R ealiseren kartrekker uit bedrijfsleven die het consortium naar daadwerkelijke realisatie van new business leidt

Resultaten

16

114

Doelstelling 2016: 15

Doelstelling 2016: 70

Realisatie samenwerkingsverbanden

Portefeuille

16 mln.

52

46

16

Doelstelling 2016: € 15 mln.

Doelstelling 2016: –

Doelstelling 2016: 25

Doelstelling 2016: 15

Projectomvang13

Signaleren / Verkennen 14

Aanjagen

Realiseren

13

Wij gaan hierbij vooralsnog uit van een gemiddelde projectomvang van € 1 mln. in lijn met andere ROM’s. Vanaf 2017 worden per project de uitgelokte private en publieke investering gemeten.

14

Signaleren/verkennen is samengevoegd, waarbij het zwaartepunt op verkenningen ligt.

37

Foreign Investments Proces Het Foreign Investmentsproces is vrij lineair en

tien belangrijkste redenen zijn om in Zuid-Holland

kent de volgende onderdelen: leadgeneratie,

te investeren. De campagne is op 10 oktober

acquisitieproces en aftercare/Investor Relations.

gelanceerd tijdens de Captain’s Conference en zal

De basis ligt in het bouwen en onderhouden

in 2017 verder worden uitgerold.

van duurzame relatienetwerken en in het scherp kunnen positioneren van onze regio.

Resultaten

Foreign Investments heeft in 2016 veel aandacht

Foreign Investments heeft de voor 2016 gestelde

besteed aan het verhogen van de bekendheid en

doelstellingen voor het aantal investeringscases,

vindbaarheid van onze regio in het buitenland

bijbehorend investeringsvolume en aantal

door middel van de zogenaamde ‘10x10 Reasons

arbeidsplaatsen ruim gehaald. Onze eigen

to Invest’-campagne. Voor tien (sub)sectoren

doelstelling van 100 Investor Relations bezoeken

is in een handzame en informatieve leaflet

is op drie na behaald; aan de subsidieverplichting

– ook in digitale versie – uitgewerkt wat de

om 96 Investor Relations bezoeken af te leggen is wel voldaan.

Proces LEAD GENERATION

INFORMATION SUPPLY

FACT FINDING TRIP

▶ Netwerken: regionaal, nationaal, internationaal ▶ Regiomarketing ▶ Events en bezoeken

▶ Intake letter ▶ Informatie­uitwisseling

▶ Introductie regio en netwerken ▶ Inzicht in vestigingsmogelijkheden

DECISION

AFTERCARE

▶ C onfirmation letter ▶ Vestiging in Zuid-Holland

▶ P rojectondersteuning ▶ Services, o.a. introductie netwerken, HR, pers ▶ Investor Development

Resultaten

36

€ 95,7

730

Doelstelling 2016: 25

Doelstelling 2016: € 60 mln.

Doelstelling 2016: 250

Investeringsvolume

Arbeidsplaatsen

97

88 103

Bedrijven geland/uitgebreid

Doelstelling 2016: 100

IR bezoeken

38

actief

prospects

Leadsportefeuille

Opvallend is dat in 2016 het aantal Fact Finding

Foreign Investments heeft in 2016 een door de

Trips (FFT) enorm is toegenomen naar 110.

provincie Zuid-Holland gefinancierde additionele

Een FFT wordt samen met lokale experts

opdracht uitgevoerd door in samenwerking met

kosteloos georganiseerd. Met een tailormade

Medical Delta een Soft Landing Programma

programma krijgt het buitenlandse bedrijf

met Silicon Valley te ontwikkelen voor bedrijven

op een professionele manier inzicht in de

uit de sector Life Sciences & Health. Het

vestigingsmogelijkheden en de toegevoegde

programma loopt tot maart 2017. Doelen van het

waarde van de regio. Het feit dat er steeds

programma zijn een zestal Zuid-Hollandse Life

bedrijven de moeite nemen om op verkenning

Sciences and Health-bedrijven helpen met hun

naar Zuid-Holland te komen geeft blijk van

internationalisatie en de collega’s van de NFIA

een stijgende interesse in de regio. De pijplijn

in San Francisco voorzien van een kant-en-klaar

voor 2017 is dan ook zeer goed gevuld. Dat

acquisitie-instrument waarmee zij bedrijven

onze regio steviger op de kaart staat blijkt

naar Nederland – en daarbinnen Zuid-Holland –

ook uit het feit dat over de periode 2014-2016

kunnen trekken.

het aantal buitenlandse bedrijven dat in ZuidHolland is geland is gestegen met maar liefst

In 2016 is ook verder gewerkt aan de

55%. De NFIA is een belangrijke partner en

regiobranding. De in 2015 samen met de MRDH

leadgenerator voor InnovationQuarter en andere

ontwikkelde storyline is doorontwikkeld en er is

acquisitieorganisaties, maar in 2016 is maar

een (online) toolkit in de steigers gezet, waarmee

liefst tweederde van de gelande bedrijven (21

regionale partners de marketing van hun eigen

projecten) gegenereerd direct door onszelf of via

merk kunnen versterken. De online toolkit zal in

ons eigen regionale en internationale netwerk.

het eerste kwartaal van 2017 worden gelanceerd.

Herkomst landingen naar land

Herkomst landingen naar sector

9

7

Verenigde Staten

China

3

3

IT

Smart Industry

10 Safety & Security

4 Cleantech

3 Nederland

4 Horticulture

4

8 Overig

Life Sciences

Israël (2) Zuid-Korea (2) Griekenland (2) Duitsland (1) Zwitserland (1) Mexico (1) Oekraïne (1) Hongarije (1) India (1) Canada (2) Slowakije (1) Kroatië (1) Portugal (1)

39

Capital Proces Capital helpt het innovatief MKB en snelle

privaat kapitaal voor de regio aan te trekken.

groeiers aan financiering, onder meer door zelf

Dit is exclusief de fonds-in-fondsinvesteringen,

risicokapitaal te verstrekken. Onze rol is dus

waarvan er in 2016 twee zijn gerealiseerd:

breder dan het verstrekken van financiering

BioGeneration Capital Fund en Rotterdam Port

alleen en dat blijkt ook uit ons proces. Zo is

Fund. Vier van onze portfoliobedrijven hebben in

er gelegenheid voor ondernemers om hun

2016 private vervolginvesteringen weten aan te

plan te komen pitchen op het kantoor van

trekken: Fibercore, Bargemaster, Munisense en

InnovationQuarter. We geven tijdens deze pitch

Airborne.

een eerste reflectie op de plannen en/of waar het zinvol is verwijzingen naar partijen uit ons

Uit onderzoek van River Venture Partners bleek

netwerk. We horen vaak van ondernemers dat ze

dat InnovationQuarter de op één na meest

deze gesprekken waardevol vinden, ook al vindt

actieve investeerder in Nederland is als het gaat

er geen vervolgtraject met InnovationQuarter

om het aantal gedane deals.

zelf plaats. Deze verbindende rol vervullen we ook door deelnames aan jury’s en de organisatie

Capital heeft in 2016 als additionele opdracht

van matchmakingevents.

van het Ministerie van Economische Zaken invulling gegeven aan het regioteam voor de

InnovationQuarter onderscheidt zich ook van

regeling Vroege Fase Financiering (VFF). In

andere (private) participatiemaatschappijen

afstemming met het Ministerie is geen separaat

door een langeretermijnfocus. We zijn een

communicatietraject opgezet rondom de

actieve aandeelhouder en denken mee met

VFF, maar zijn de bestaande (lead generation)

de ondernemer bij het realiseren van plannen.

netwerken van Capital (inclusief UNIIQ)

We richten ons op actieve participatie en een

benut. Waar relevant zijn bedrijven gewezen

bedrijfsspecifieke aanpak waarmee positief

op de VFF. InnovationQuarter is opgetreden

rendement op termijn wordt gecreëerd.

als aanspreekpunt voor RVO. RVO heeft ons driemaal verzocht om input te leveren bij een

Resultaten

VFF-aanvraag. InnovationQuarter heeft twee

Uit de resultaten blijkt dat de private multiplier

intentieverklaringen afgegeven ten behoeve van

op onze investeringen 6 is: met € 1 investering

een VFF-aanvraag.

van InnovationQuarter weten we dus € 6

40

Proces AANMELDING

PITCHDAG

QUICKSCAN

INVESTMENT PROPOSITIE

DUE DILLIGENCE

▶ Telefonische screening ▶ Leads overleg

▶ B asic research ▶ Overleg in team

▶ Go/No-go ▶ Teamoverleg

▶T ermsheet ▶ P itch in IC

▶ E xterne DO ▶ Closing documents

BEHEER ▶ P erformance updates ▶ Dossier opbouw

Resultaten

11

27,2 mln.

241

Doelstelling 2016: 10

Doelstelling 2016: 24-30 mln.

Doelstelling 2016: 80-100

Gerealiseerde investeringen

Geïnvesteerd vermogen 15

Aantal Arbeidsplaatsen 16

8,7 mln.

352

Doelstelling 2016: 8-10 mln.

Doelstelling 2016: 350

Totaal geïnvesteerd vermogen InnovationQuarter (incl. verpl.)

Instroom leads

15

Totaal nieuw aangetrokken financiering door portfoliobedrijven, inclusief financiering InnovationQuarter, exclusief fund-infund vermogen ingelegd door derden (aandeel InnovationQuarter € 5 mln. totaal vermogen € 95 mln.).

16

Extra arbeidsplaatsen binnen 3 jaar na feitelijke investering.

Tot slot De aard van ons werk brengt ook met zich

hebben geïnvesteerd het uiteindelijk toch

mee dat zaken soms niet lukken, terwijl we

niet. Dit hebben we medio 2016 voor het eerst

er veel tijd en aandacht aan hebben besteed.

meegemaakt. Dit soort zaken hoort bij de

Investeringen ketsen op het laatste moment

aard van ons werk. Gegeven de spanning die

af, een bedrijf besluit uiteindelijk toch zich

inherent is aan het opereren in risicovolle fases

in een ander(e) regio of land te vestigen,

en de maatschappelijke wensen van onze

ondanks alle goede intenties sneeft een

aandeelhouders en participanten, hebben

innovatieproject omdat de belangen van

we dit tijdens de Aandeelhoudersvergadering

deelnemende ondernemers te tegengesteld

van november expliciet besproken met onze

zijn. En soms redden bedrijven waarin we

aandeelhouders.

41

TerugblIQ3

6 juli

Investeren in Vernieuwing Premier Rutte neemt het regionale investeringsprogramma ‘Investeren in Vernieuwing’ in ontvangst uit handen van de burgemeesters Aboutaleb en Van Aartsen namens de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en Commissaris van de Koning Smit namens de provincie Zuid-Holland.

14 juli

FundIQare Fundis, InnovationQuarter en Noaber Foundation starten gezamenlijk met FundIQare, met de intentie om gezamenlijk meer te investeren in innovaties gericht op het verbeteren van langdurige zorg.

14 juli

Fieldlab SmartBase Het Ministerie van Defensie, de vijf ROM’s en het landelijk actieprogramma SmartIndustry nemen gezamenlijk het initiatief voor Fieldlab SmartBase, de mobiele legerbasis van de toekomst.

23 augustus

WOLK Company en AdjuvoMotion UNIIQ opent de Amsterdamse effectenbeurs en maakt de eerste twee investeringen bekend in twee medtechstartups: Wolk Company (Den Haag) en AdjuvoMotion (Delft).

42

30 augustus

Flood Proof Holland Minister Melanie Schultz van Haegen bezoekt Flood Proof Holland, de proeftuin van Valorisatieprogramma Delta- en Watertechnologie, waarin de TU Delft, InnovationQuarter, diverse waterschappen en veel bedrijven samenwerken.

8 september

Xinaps De nieuwe burgemeester van Delft, Marja van Bijsterveldt, maakt investering van InnovationQuarter in startup Xinaps bekend tijdens zonovergoten YES!Delftbarbecue.

14 september

Snelle groeiers Onderzoek door het Erasmus Centre for Entrepreneurship in opdracht van InnovationQuarter en de BOM laat zien

Onderzoek is uitgevoerd door Erasmus Centre for Entrepreneurship in opdracht van InnovationQuarter

SNEL GROEIENDE BEDRIJVEN IN ZUID-HOLLAND AANTAL GROEIERS

AANTAL SNELGROEIENDE BEDRIJVEN IN ZUID-HOLLAND

Nederland telt ruim 2.800 snelle groeiers waarvan 648 in Zuid-Holland.

1-10 10-20 20-30 30-40

2.800

40-60

bedrijven in Nederland uit Zuid-Holland en Brabant komt.

27 september

Zuid-Holland verspreid.

100%

Snelgroeiend Groeiend

80% Stabiel/ Krimpend

van 14% tot 6%

60%

648

40%

IDEATION

dat maar liefst 40% van alle snelgroeiende

HOE STAAT HET NU MET DE GROEI?

Snelgroeiende bedrijven zitten geclusterd rondom de stedelijke gebieden en zijn over de hele provincie

> 60

STARTUP

75%

SCALE-UP

=

7 jaar meer dan gehalveerd

High Tech systemen

Zakelijke Dienstverlening

MEER WETEN?

Het aandeel in snelgroeiende bedrijven in Zuid-Holland is de afgelopen

Groot- en Detailhandel

Internationaal onderzoek door de OESO wijst uit dat bedrijven in elke fase behoefte hebben aan kapitaal, kennis, talent, markt en faciliteiten.

2008 2014

20%

Snelgroeiende bedrijven zijn bedrijven die gedurende een periode van 3 jaar een groei van meer dan 20% per jaar gerealiseerd hebben in werknemers en/of omzet.

van de snelle groeiers in Zuid-Holland bestaat langer dan 10 jaar en zelfs 15% meer dan 50 jaar.

Agri & Food Logistiek

0% 2006

2008

2010

2012

2014

start crisis (september 2008)

17% van de snelgroeiende bedrijven bevindt zich in de sector High Tech systemen.

17%

Overige sectoren

www.innovationquarter.nl

Chinese investeringen Tijdens Zuid-Hollandse handelsmissie met ruim vijftig deelnemers organiseert InnovationQuarter tweede ChineesNederlandse tuinbouwforum en tekent enkele MoU’s voor Chinese investeringen in Nederland.

43

Interview / Smart Maintenance: “Nog voor de machines falen, grijpen we in.”

Het Fieldlab Smart Maintenance of Ships (SMASH) helpt maritieme bedrijven in de toekomst kijken door te voorspellen wanneer en waarom machines stukgaan.

Het doel: met sensoren en data-analyse efficiënter onderhoud plegen aan schepen.

Sander Steenbrink (Boskalis) en Simon Jagers (Semiotic Labs) werken binnen SMASH aan verschillende projecten. Boskalis samen met Royal IHC, Wärtsilä, Isatis Business Solutions, Marklogic en World Class Maintenance; Semiotic Labs met onder meer Royal Wagenborg, Vroon en de Koninklijke Marine. We vroegen ze naar hun ervaringen.

Wat is er zo innovatief aan SMASH?

intelligentie bij elkaar te brengen, kom je sneller

“Dat we voorspellingen maken op basis van

tot betere resultaten.”

data-analyse en op die manier zorgen voor antwoordt Jagers. Steenbrink vult aan: “Bij de

Welke maatschappelijke bijdrage levert SMASH?

eerste pilot hebben we geprobeerd onderhoud

“Het Fieldlab is vooral bedoeld om systemen

te voorspellen puur op correlaties in de data,

te ontwikkelen die zorgen voor efficiënter

dus zonder gebruik te maken van kennis van

onderhoud aan schepen”, vat Steenbrink samen.

de onderliggende processen.” Jagers: “Semiotic

“In de toekomst willen we deze technologie

Labs ontwikkelt voorspellende algoritmes.

ook toepassen om de energie-efficiëntie van

Via SMASH passen we deze toe op maritieme

schepen te meten en te verbeteren. Dit draagt

systemen. Door de vakkennis van asset owners

weer bij aan minder CO2-uitstoot.” Door slimmer

en expertise op gebied van kunstmatige

onderhoud bespaart een bedrijf veel kosten en

een efficiënter onderhoud aan schepen”,

44

Sander Steenbrink: “InnovationQuarter heeft actief geholpen bij het opzetten van het Fieldlab en ondersteunde ons bij de eerste pilot.”

Simon Jagers: “Ons ultieme doel is om honderd procent voorspelbaarheid te kunnen garanderen.”

houd je de welvaart in stand, benadrukt Jagers.

Wat zijn jullie plannen voor de toekomst?

“Nederland staat in de top drie op het gebied van

“Ons ultieme doel is om honderd procent

onderhoudsinnovatie. Om daar te blijven, is het

voorspelbaarheid te kunnen garanderen voor

belangrijk om samen te werken in een platform

rotating equipment in de maritieme industrie,

dat ruimte biedt aan innovatieve starters en

ongelukken uitgezonderd natuurlijk”, antwoordt

corporates.”

Jagers. “Ik ben ervan overtuigd dat we dat binnen vijf tot tien jaar als norm hanteren.”

Hoe heeft InnovationQuarter bijgedragen aan de ontwikkeling van SMASH?

Ook Steenbrink heeft een duidelijk doel voor

Steenbrink: “Door ons actief te helpen bij het

ogen. “Het klinkt misschien simpel: je stopt

opzetten van het Fieldlab. Hierin zijn zeer

wat data in een doos en op basis van een

verschillende partijen bijeengebracht: niet

analyse komt er een voorspelling uit. Maar we

alleen asset owners, maar ook toeleveranciers

zijn er nog niet”, legt hij uit. “Daarom zijn we

van service, maintenance, dataverwerking en

onlangs een tweede pilot gestart die gericht

-analyse. Tevens hielpen ze ons de eerste pilot –

is op de hoofdmotor en de voortstuwing van

gericht op baggerpompen – te ondersteunen.”

een schip. We concentreren ons vooral op

Ook Jagers is enthousiast: “InnovationQuarter

grote onderdelen, daar zitten de hoogste

is de perfecte matchmaker. De organisatie

kosten. Tijdens de eerste pilot deden we onze

heeft een goed netwerk dat ze gebruiken

voorspellingen op basis van data-analyse, zonder

om innovatieve startups en corporates bij

voorkennis van het systeem. Ditmaal pakken

elkaar te brengen. Daarbij heerst er tijdens de

we het iets anders aan en nemen we die kennis

bijeenkomsten altijd een collegiale sfeer, wat ik

wel mee. Hopelijk krijgen we dan een nog beter

erg belangrijk vind.”

resultaat.”

45

Onze organisatie Hoe zijn we georganiseerd InnovationQuarter is een vennootschap

die de directeur van InnovationQuarter adviseert

(Regionale Ontwikkelingsmaatschappij

omtrent het investeringsbeleid en de concrete

(ROM) InnovationQuarter B.V.) en kent twee

investeringsaanvragen.

soorten financieel betrokken stakeholders: aandeelhouders en participanten.

De vennootschap wordt aangestuurd door de Directie en heeft een Raad van Commissarissen

Participatiemaatschappij (PPM)

(RvC), die toezicht houdt.

InnovationQuarter B.V. is een 100% dochteronderneming van InnovationQuarter.

Er is een Investeringscommissie (IC) ingesteld,

Schematische weergave van de statutaire structuur

Aandeelhouders

Raad van Commissarissen

Regionale Ontwikkelingssmaatschappij InnovationQuarter B.V.

100%

Investeringscommissie

46

Participatiemaatschappij (PPM) InnovationQuarter B.V.

Participanten

De verantwoordelijkheidsverdeling tussen

heeft geen formele status vis-Ă -vis de

Directie, Raad van Commissarissen

Aandeelhoudersvergadering en dient dus niet

(RvC) en Aandeelhouders en de rol van de

als voorportaal daarvan. De Participantenraad

Investeringscommissie zijn uitgewerkt

brengt jaarlijks advies uit over het concept-

in de statuten. Aandeelhouders van

jaarplan van InnovationQuarter. De Directie

InnovationQuarter zijn die partijen, die

informeert de Raad van Commissarissen, die het

het kapitaal bijeen hebben gebracht ten

jaarplan vaststelt, over dit advies.

behoeve van de Participatiemaatschappij. De partijen die de organisatie InnovationQuarter

InnovationQuarter bestaat uit de afdelingen

financieren (operationele kosten exclusief

Business Development, Foreign Investments,

kosten Capital, welke ten laste komen van de

Capital en Strategie & Staf.

Participatiemaatschappij) zijn ambtelijk verenigd in de Participantenraad. De Participantenraad

Schematische weergave van de organisatie Directeur (ROM en PPM) Rinke Zonneveld

Strategie en Staf Mirjam Visscher

Internationalisering Secretariaat EPZ Communicatie en Events Human Resource Management Planning en Control

Business Development Gerbert van der Wal

Foreign Investments Chris van Voorden

Capital Francis Quint

Project Developers Teamondersteuning

Account Managers Business Analist Teamondersteuning

Investment Managers Business Analisten Teamondersteuning

47

Human Resource Management InnovationQuarter heeft zich in 2016 verder ontwikkeld, zowel qua capaciteit als qua competenties. Bij het aannemen van nieuwe medewerkers streven we naar een evenwichtige samenstelling en diversiteit van ons personeelsbestand in termen van leeftijd en man-vrouwverhouding.

Arbeidsvoorwaarden

samenwerking/kennisdeling, teamgevoel

Met de medewerkers zijn individuele arbeids­

en ondersteuning zijn aan de orde geweest.

overeenkomsten aangegaan. Op alle

Tijdens de personeelsbijeenkomst in

medewerkers, inclusief de directeur, zijn

september zijn de uitkomsten van het

algemene arbeidsvoorwaarden van toepassing.

medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO)

Er is geen sprake van een collectieve arbeids­

besproken. Het onderzoek had een hoge

overeenkomst.

respons (45) en een hoge gemiddelde score (7,84 ten opzichte van 7,5 in 2015) over alle

De gehanteerde opzegtermijnen zijn

vragen. Arbeidstevredenheid, organisatie

overeenkomstig de geldende regelgeving.

en externe communicatie zijn de hoogst

Bij contracten van bepaalde tijd geldt geen

scorende onderdelen, arbeidsvoorwaarden en

tussentijdse opzegtermijn. Bij contracten van

werkomstandigheden de laagste. Tijdens de

onbepaalde tijd geldt een opzegtermijn van

personeelsbijeenkomst is vanuit de Directie

één maand.

aangegeven welke verbeterpunten uit het MTO worden aangepakt.

Deze opzegtermijnen zijn eveneens van toepassing bij beëindiging van arbeidscontracten

Loopbaanontwikkeling

als gevolg van organisatiewijzigingen.

De beoordelingscyclus van InnovationQuarter bestaat uit een jaarlijkse gesprekscyclus van

Medezeggenschap

drie onderdelen: planning & ontwikkeling,

Gezien de omvang van de organisatie is

functionering en beoordeling. Deze komen in

InnovationQuarter per 2017 verplicht een

drie formele gespreksmomenten aan de orde.

Ondernemingsraad (OR) in te stellen. Dit is tijdens de personeelsvergadering in september

Opleiding en scholing

gemeld aan het personeel, maar er is tot op

Er zijn individuele trainingen gevolgd in het

heden geen belangstelling getoond vanuit het

verlengde van organisatiedoelstellingen en

personeel voor het daadwerkelijk oprichten van

er zijn binnen de teams Capital, Business

een OR. Wij zullen de belangstelling voor het

Development en Foreign Investments

oprichten van een OR tijdens onze tweejaarlijkse

collectieve trainingen gevolgd om ofwel

personeelsvergaderingen actief blijven peilen.

kennis op een bepaald terrein aan te scherpen ofwel competenties verder te ontwikkelen.

48

In 2016 zijn twee formele personeels­

InnovationQuarter hecht tevens aan een

vergaderingen georganiseerd. Tijdens

hoogwaardige kwaliteit van de staftaken

de eerste bijeenkomst in april stond de

(teamondersteuning, evenementen,

doorgroei van InnovationQuarter centraal.

communicatie, Planning & Control en HR).

Besproken is welke aandachtspunten dat

InnovationQuarter investeert op verschillende

met zich meebrengt; thema’s als werkdruk,

manieren in interne kennisdeling en teambuilding.

HRM-dashboard

Aantal medewerkers ultimo

Gemiddeld aantal medewerkers (FTE)

40,5 Gemiddelde leeftijd

57/43 2016

2015

45/35 2016

2015

(2015: 40,0)

Vast contract fte 2016 39,5 (2015: 32,5)

M/V in de organisatie

M/V in het management

9% Management

58/42 Man

Vrouw

(2015: 59,5/40,5%)

60/40 Man

(2015: 13%)

Vrouw

(2015: 60/40%)

Personeelsbestand naar activiteiten

Gemiddeld aantal fte’s

13,1

10,0

(2015: 9,9)

(2015: 7,9)

Business Development

Foreign Investments

9,6

12,6

(2015: 6,1)

(2015: 11,4)

Capital

Strategie & Staf 49

Niet alleen belangrijk omdat onze medewerkers

Klokkenluidersregeling

in hun externe contacten ambassadeurs van

In 2016 is conform wettelijke vereisten een

de gehele organisatie zijn, maar ook om het

klokkenluidersregeling vastgesteld door de

integrale werken vanzelfsprekend en makkelijker

Directie. Deze wordt in het eerste kwartaal

te maken. InnovationQuarter wil een organisatie

van 2017 formeel vastgesteld door de Raad

zijn waarin de volgende waarden leidend zijn:

van Commissarissen. Vanaf de start van

ondernemend, samenwerkend, professioneel

InnovationQuarter is een vertrouwenspersoon

en betrokken.

aangesteld, in 2016 zijn geen meldingen of klachten neergelegd bij deze functionaris.

In 2016 is € 102.000 besteed (2015 € 63.000) aan individuele en collectieve opleidingen

Milieubeleid

en trainingen van medewerkers van

Onze eigen CO2-voetafdruk is niet aangemerkt

InnovationQuarter.

als een materieel onderwerp. Vanuit onze drie kerntaken leveren we volop inspanningen

Huisvesting

binnen de sector Cleantech, waaronder

InnovationQuarter is gehuisvest in het WTC Den

activiteiten vallen gericht op de transitie naar

Haag. Door de sterke groei van de organisatie

een biobased economy, decentrale duurzame

zijn in 2016 meer werk- en vergaderplekken

energieopwekking en -opslag. De impact

gerealiseerd in het kantoorpand. Dit met behoud

hiervan is vele malen groter dan onze interne

van de open en transparante werkomgeving en

inspanningen op dit gebied, zoals flexwerken,

voldoende rust om geconcentreerd te kunnen

werken op locatie, stimuleren van openbaar

werken.

vervoer, het ter beschikking stellen van een dienstfiets op onze twee locaties en twee

Hiernaast heeft InnovationQuarter in het

deelauto’s voor zakelijke afspraken, de beperking

derde kwartaal van 2016 een kantoor geopend

van gebruik van papier, recycling van papier,

in het Cambridge Innovation Center (CIC) te

chemisch afval.

Rotterdam. Door fysiek aanwezig te zijn in Rotterdam hopen wij dichter op de voor ons

Klachtenprocedure

werk relevante Rotterdamse netwerken te

InnovationQuarter kent geen externe

kunnen opereren. Ook is het CIC een ideale

klachtenprocedure. Klantvriendelijkheid is wel

ontmoetingsplaats voor de innovatieve

uitgangspunt van ons handelen. Wanneer ons

(buitenlandse) bedrijven die wij tot onze

dus klachten van externe stakeholders bereiken

doelgroep rekenen.

zullen we daar per individueel geval zorgvuldig op reageren. In het afgelopen jaar is er geen sprake geweest van externe klachten.

50

Communicatie Zuid-Holland heeft prachtige bedrijven in huis die het waard zijn om meer en beter zichtbaar te worden. Kennisinstellingen zijn op onderdelen absolute wereldtop en ook dat mag gedeeld worden. Het actief communiceren en reuring creĂŤren over al het moois dat Zuid-Holland te bieden heeft op het gebied van economie en innovatie en het bijdragen aan vele evenementen en bijeenkomsten zijn dan ook belangrijke pijlers onder al onze activiteiten.

InnovationQuarter heeft dan ook als

en het aantal bezoekers op onze website stegen

nadrukkelijke ambitie om de kracht van onze

met circa 50%, terwijl het aantal volgers op

regio veel beter op de (inter)nationale kaart te

LinkedIn meer dan verdubbeld is. Het directe

zetten. Zo berichten we nagenoeg dagelijks via

bereik van onze maandelijkse nieuwsbrief was in

social media. Ons bereik is in 2016 wederom

2016 circa 6.500 ontvangers per maand.

sterk toegenomen. Het aantal volgers op Twitter

Mediadashboard 2016 9.376 per maand

6.537 2015

6.390

2015

6.515

4.911 2015

3.189

2.086

778

2015

1.016 1

1

2015 346 2

3

3

Aantal volgers (1), bezoekers (2), abonnees (3)

Mediakanalen InnovationQuarter 51

Onze governance De Nederlandse corporate governance code richt zicht op de governance van beursgenoteerde vennootschappen en geeft een richtsnoer voor effectieve samenwerking en bestuur. Naleving van de corporate governance code draagt bij aan het vertrouwen in goed en verantwoord bestuur van vennootschappen en de inbedding in de maatschappij. Hoewel InnovationQuarter niet beursgenoteerd is, passen wij de principes en best practices uit de Corporate Governance toe, voor zover deze van toepassing zijn op een organisatie van onze omvang en inrichting. De governancestructuur van InnovationQuarter is gebaseerd op Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, de corporate governance code, de statuten, de aandeelhoudersinstructie en diverse interne reglementen.

Langetermijnwaardecreatie Het instrumentarium voor het bewerkstelligen

de Audit Commissie, Raad van Commissarisen

van een deugdelijk en transparant stelsel van

en vergadering van aandeelhouders bevraagd

checks and balances dat de directeur, Raad van

over zijn verklaring omtrent de getrouwheid

Commissarissen en de organisatie hanteert

van de jaarrekening. Voorts wordt door de

bestaat met name uit het meerjarenplan,

directeur, Raad van Commissarissen een

jaarplan, de begroting, kwartaalrapportages

weloverwogen voordracht tot (her)benoeming

over de activiteiten en het investeringsportfolio

van een externe accountant uitgebracht. De

en een op de organisatie toegesneden

Audit Commissie bespreekt het auditplan met

administratieve organisatie en interne

de externe accountant voorafgaand aan de

beheersing. Periodiek wordt hierover

controle. De externe accountant rapporteert

gerapporteerd aan de Audit Commissie en de

datgene wat hij met betrekking tot zijn controle

Raad van Commissarissen. Ten aanzien van de

van de jaarrekening en de daaraan gerelateerde

financiĂŤle verslaglegging houdt de Raad van

controles onder de aandacht van de directeur

Commissarissen meerdere malen per jaar (in

en de Raad wil brengen. Bevindingen worden

de reguliere vergaderingen) toezicht op het

opgenomen in de managementletter en het

volgen van de interne procedures die verband

accountantsverslag aan de Directie, de Audit

houden met het opstellen en de publicatie van

Commissie en de Raad van Commissarissen.

het jaarverslag, de jaarrekening en andere

Vanaf boekjaar 2016 wordt door de externe

(periodieke) rapportages.

accountant ten behoeve van de aandeelhouders en participanten ook een boardletter opgesteld

Met betrekking tot de rol, benoeming, beloning en beoordeling van het functioneren van de externe accountant worden de bepalingen uit de code nageleefd. De externe accountant wordt in 52

met de bevindingen van de externe accountant.

Risicobeheersing en verantwoording

De uitdaging daarbij is om risico’s (ongewenste

Het beheersen van risico’s van

gebeurtenissen) die op uiteenlopende

InnovationQuarter maakt deel uit van

wijze gerelateerd zijn aan (het behalen van)

de dagelijkse werkzaamheden van

verschillende organisatiedoelstellingen te

InnovationQuarter. Zo is bijvoorbeeld

prioriteren op basis van kwalitatieve en

risico­beheersing rondom het investeringsproces

kwantitatieve beschouwingen. Voor de

feitelijk core business. Een set van

risicowaardering wordt onderscheid gemaakt

beheersmaat­regelen is ingevoerd met een groot

tussen kans en impact volgens onderstaande

aantal checks and balances die intern en extern

onderverdeling.

wordt geverifieerd voordat wordt overgegaan tot investering. Aangezien InnovationQuarter:

Om het identificeren van risico’s gestructureerd

▶▶ een relatief jonge organisatie is;

te laten plaatsvinden en ervoor te zorgen dat

▶▶ beperkt in omvang is;

potentiële risico’s systematisch geïdentificeerd

gaan wij effectief en efficiënt met onze middelen

kunnen worden, is een aantal deelverzamelingen

om.

gedefinieerd dat tezamen de ruimte biedt om alle relevante ondernemingsrisico’s in onder te

Hoewel het aangaan van risico’s inherent

brengen. De belangrijkste deelverzamelingen

is aan onze investeringsactiviteiten is de

worden gevormd door de kerntaken omdat

risicobereidheid ten aanzien van non-compliance

deze kerntaken direct gerelateerd zijn aan

relatief laag, dit gezien de verwachtingen en de

de geformuleerde organisatiedoelstellingen.

eisen van belanghebbenden en de maatschappij

Naast de risico’s die specifiek van toepassing

als geheel. Ook worden fraude of pogingen

zijn op (of binnen) de kerntaken, worden ook

daartoe niet getolereerd. Om fraude te

een aantal organisatiebrede risico’s onderkend,

voorkomen zijn passende maatregelen genomen.

voornamelijk gerelateerd aan ondersteunende processen binnen Strategie en Staf.

InnovationQuarter maakt gebruik van een risicoregister om de ondernemingsrisico’s te identificeren, te analyseren en te beheersen.

Impact doelstellingen Impact doelstellingen 0-5%

Zeer geringe impact op de organisatiedoelstellingen, bijsturen mogelijk (0-5% van kpi)

5-10%

Beperkte impact op de organisatiedoelstellingen, bijsturen (deels) mogelijk (5-10% van kpi)

€ 50-100

10-25%

Aanzienlijke impact op de organisatiedoelstellingen, niet volledig corrigeerbaar/niet compenseerbaar (10-25% van kpi)

€ 100-250

25-50%

Grote impact op de organisatiedoelstellingen, niet corrigeerbaar/niet compenseerbaar (25-50% van kpi)

€ 250-500

> 50%

Kans

Zeer grote impact op de organisatiedoelstellingen, niet corrigeerbaar/niet compenseerbaar (> 50% van kpi)

< € 50

> € 500

Impact (in duizenden euro’s)

53

Risicomatrix Kans → Laag

Middel

Hoog

Zeer groot

Zeer gering

Aanzienlijk

▶▶ (Gedeeltelijk) wegvallen van exploitatiebijdragen.

▶▶ Inzet middelen (tijd/geld) in trajecten zonder perspectief.

▶▶ Structuur en organisatie ontwikkelt zich niet passend met omgeving en activiteiten.

▶▶ Verliezen of niet kunnen aantrekken van geschikt personeel. ▶▶ Afhankelijkheid voor behalen doelstellingen van individuele werknemers. ▶▶ Politieke invloed op besluitvorming.

▶▶ Negatieve berichtgeving omtrent InnovationQuarter. ▶▶ Niet voldoen aan wet-, regelgeving en richtlijnen (compliance). 21

Zeer gering

Beperkt

Impact →

Groot

▶▶ Samenwerkingsverbanden, portfolio en internationale bedrijven presteren en ontwikkelen niet volgens verwachting. 20

20

In 2017 wordt additionele capaciteit ingezet om dit risico verder te mitigeren.

21

Onze risicobereidheid is voor non-compliance relatief laag, derhalve worden in 2017 aanvullende beheersmaatregelen geïmplementeerd zodat dit risico zal worden verlaagd in lijn met de risicobereidheid.

54

Zeer hoog

Voor elke deelverzameling is de

In de figuur op pagina 54 hebben we de

risicomanagementcyclus van toepassing.

belangrijkste risico’s uit het risicoregister

Het te volgen proces is daarbij telkens hetzelfde.

opgenomen en in een risicomatrix geplaatst,

De verschillende stappen zijn:

waarbij we rekening houden met de genomen

▶▶ Risico-identificatie: identificatie van

beheersmaatregelen. Hoewel niet uitputtend

risico’s met oorzaak, gebeurtenis en

zijn de belangrijkste geïmplementeerde

gevolg. In deze activiteit worden de risico’s

beheersmaatregelen:

geïnventariseerd die het behalen van de

▶▶ Actieve, open en proactieve communicatie

organisatiedoelstellingen negatief kunnen beïnvloeden. Deze risico’s kunnen een verstorende werking hebben die direct

met aandeelhouders, participanten, stakeholders en medewerkers; ▶▶ Effectieve inrichting van de administratieve

ingrijpt op een van de kerntaken of indirect

en bedrijfsprocessen, budgettering,

via een van de ondersteunend processen.

monitoring van afspraken, (voortgang)

Na de identificatie is het belangrijk de ongewenste gebeurtenis en zwakte in detail

rapportages; ▶▶ Uitvoerige en actieve uitvoering van due

te analyseren en de oorzaken en gevolgen

diligence en beheer van investeringen

goed te formuleren. Een voorwaarde om de

en screening van ondernemingen en

juiste beheersmaatregelen te kunnen bepalen

samenwerkingspartners.

is het precies formuleren van risico’s wat betreft oorzaken en gevolgen. ▶▶ Risico-beoordeling: hierbij gaat het om het

InnovationQuarter maakt geen gebruik van financiële instrumenten ter afdekking van

bepalen van de verwachtingswaarde van

risico’s ten aanzien van activa, passiva, financiële

risico’s. Dit is het product van de kans van

toestand en resultaat en schat de prijs-, krediet-,

optreden en impact als een risico optreedt.

liquiditeits- en kasstroomrisico’s in als zeer gering.

Aan de hand van de beoordeling kunnen de risico’s worden geprioriteerd; welke zijn de belangrijkste om als eerste verder te beheersen door de organisatie. ▶▶ Plannen beheersmaatregelen: identificeren en selecteren van beheersmaatregelen aan de hand van de keuze van de risicorespons (vermijden/uitsluiten, reduceren, noodvoorziening treffen, overdragen/ transfer, delen of accepteren van het risico).

Hoe wordt omgegaan met eventuele kosten voor het uitvoeren van beheersmaatregelen. ▶▶ De gekozen beheersmaatregelen worden aan een persoon gekoppeld (actiehouder) die vervolgens verantwoordelijk is voor het tijdig uitvoeren van beheersmaatregelen (acties). ▶▶ Implementeren beheersmaatregelen: uitvoeren van beheersmaatregelen (acties). ▶▶ Evaluatie beheersmaatregelen: evalueren of maatregelen ingevoerd en effectief zijn. ▶▶ Communicatie: periodieke rapportages.

55

Effectief bestuur en toezicht Bij de bespreking van de organisatieontwikkeling

InnovationQuarter wordt getypeerd door

en -structuur en de uitkomsten en

een professionele, informele werksfeer

de actiepunten van het jaarlijks

en werknemers hebben de mogelijkheid

medewerkerstevredenheidsonderzoek met de

om vermeende misstanden en

Raad van Commissarissen en de medewerkers

onregelmatigheden te melden volgens de

tijdens de personeelsbijeenkomsten is cultuur

meldingsprocedure zoals opgenomen in de

onderwerp van de bespreking.

klokkenluidersregeling InnovationQuarter.

InnovationQuarter is een organisatie waarin

Waarna passend en onafhankelijk

de volgende waarden leidend zijn:

onderzoek naar signalen van misstanden en

▶▶ Ondernemend: InnovationQuarter is

onregelmatigheden wordt gedaan en, indien een

een actieve, uitnodigende en verbindende

misstand of onregelmatigheid is geconstateerd,

organisatie, die zichtbaar is in het veld;

een adequate opvolging van eventuele

op zoek naar kansen in de markt; creatief

aanbevelingen tot herstelacties plaatsvindt.

in het bedenken en toepassen van

De externe accountant heeft de gelegenheid

ideeën, oplossingen en methodes om

gekregen van de Audit Commissie en Raad

zijn doelstellingen te bereiken; gericht op

van Commissarissen om te melden of hij bij de

aansprekende resultaten.

uitoefening van zijn opdracht een misstand of

▶▶ Samenwerkend: InnovationQuarter werkt

onregelmatigheid constateert of vermoedt.

samen met partners aan het realiseren van zijn doelstellingen; resultaten zijn

InnovationQuarter is organisatiebreed zeer alert

gezamenlijke resultaten, die de innovatie-

om (alle schijn van) belangenverstrengelingen

en concurrentiekracht van Zuid-Holland

tegen te gaan binnen de organisatie. Elke vorm

versterken.

van schijn van belangenverstrengeling tussen

▶▶ Professioneel: InnovationQuarter heeft een helder profiel: partijen in het veld weten

moet worden vermeden. Indien mogelijk (de schijn

waar InnovationQuarter voor gaat en staat;

van) tegenstrijdige belangen aan de orde zijn, dan

medewerkers van InnovationQuarter zijn

zal directeur of commissaris niet deelnemen aan

gecommitteerd, zelfstartend en intrinsiek

de beraadslaging en besluitvorming.

gemotiveerd om hun werk goed te doen.

Zij halen het beste uit zichzelf en bieden het beste aan de mensen en organisaties waarmee zij werken. ▶▶ Betrokken: InnovationQuarter is een bevlogen samenwerkingspartner, met de ambitie om van Zuid-Holland een economische topregio te maken.

InnovationQuarter is transparant (qua profiel, doelstellingen en strategie) en benaderbaar.

56

vennootschap, directeur en/of commissarissen

Beloningen

Algemene vergadering

InnovationQuarter past vrijwillig de Wet

In 2016 hebben twee Aandeelhouders-

normering bezoldiging topfunctionarissen

vergaderingen plaatsgevonden waar onder andere

publieke en semipublieke sector (WNT) toe.

de volgende agendapunten ter besluitvorming en

De directeur heeft een contract voor

ter kennisname zijn voorgelegd:

onbepaalde tijd en de bezoldiging is niet

▶▶ Vaststelling agenda’s en verslagen algemene

afhankelijk van de prestaties van de organisatie,

vergadering;

noch zijn er aspecten van maatschappelijk

▶▶ Vaststellen Jaarverslag 2015;

verantwoord ondernemen opgenomen

▶▶ Bestemming van het resultaat 2015;

in de beloningsstructuur. De Raad van

▶▶ Bespreking Jaarplan 2017;

Commissarissen stelt de beloning vast op

▶▶ Decharge directeur en leden van de Raad van

basis van de door de remuneratiecommissie

Commissarissen;

voorgestelde beloning, na functionerings- en

▶▶ Herbenoeming externe accountant;

beloningsgesprek met de directeur.

▶▶ Herbenoeming voorzitter Raad van

De (systematiek van de) bezoldiging van de commissarissen is bij oprichting van de

Commissarissen (en aftredingsschema Raad van Commissarissen);

vennootschap door de Algemene Vergadering

▶▶ Toetreding nieuwe aandeelhouders;

van Aandeelhouders goedgekeurd.

▶▶ Algemene stand van zaken

In de jaarrekening is de bezoldiging van de

InnovationQuarter.

directeur en de commissarissen opgenomen.

De bezoldiging valt zowel binnen de WNT

De externe accountant kan over zijn verklaring

normering als de gestelde voorwaarden

omtrent de getrouwheid van de jaarrekening

en kaders vastgesteld door de Algemene

worden bevraagd door de algemene vergadering.

Vergadering van Aandeelhouders.

De externe accountant woonde de vergadering bij waar de bespreking en vaststelling van de jaarrekening 2015 was geagendeerd. De externe accountant is bevraagd door de aandeelhouders over zijn verklaring omtrent de getrouwheid van de jaarrekening.

57

TerugblIQ4 6 oktober

Waste-2-Chemicals Rotterdam beoogde vestigingsplaats voor Waste-2-Chemicals-fabriek volgens consortiumpartners AkzoNobel, Van Gansewinkel, Air Liquide, AVR, Enerkem, Havenbedrijf Rotterdam, gemeente Rotterdam, provincie Zuid-Holland, InnovationQuarter en Clean Tech Delta.

10 oktober

10 x 10 Reasons to invest in West-Holland Lancering van onze internationale marketingcampagne tijdens de Captain’s Conference 2016, georganiseerd door het International Community Platform en InnovationQuarter.

25 oktober

InnovationQuarter opent kantoor in CIC InnovationQuarter viert opening Rotterdams kantoor in CIC met bekendmaking van de investering in Parkbee en van de samen met Rotterdam Partners gerealiseerde vestigingen van het Amerikaanse techbedrijf Aegex Technologies en de Zuid-Afrikaanse startup Handle Hands.

26 oktober

Eerste regionale groeikamer nlgroeit Hare Majesteit Koningin Máxima aanwezig bij de eerste regionale ‘Groeikamer’ van nlgroeit bij de Kamer van Koophandel in Rotterdam, georganiseerd in samenwerking met InnovationQuarter.

58

2 november

Big Data Innovatiehub Officiële start van de Big Data Innovatiehub tijdens het Big Data Event van de Dutch Innovation Factory Zoetermeer.

29 november

AgriGarden Het Chinese AgriGarden opent officieel een Europees kantoor in het Westland.

AgriGarden is de Europese hoofdvestiging van Beijing IEDA, een hightech agroconcern dat toonaangevend is in de Chinese markt.

1 december

Roadmap Next Economy Minister Kamp neemt de Roadmap Next Economy in ontvangst, de toekomstagenda voor de Zuid-Hollandse economie. InnovationQuarter heeft stevige bijdrage geleverd bij de totstandkoming van de Roadmap en zal deze ook als kader voor zijn werkzaamheden benutten.

15 december

VarmX/Andrupos UNIIQ maakt twee investeringen bekend: in VarmX, een spin-off van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) die een nieuw medicijn ontwikkelt dat bloedingen kan stoppen bij patiënten die bepaalde antistollingsmiddelen gebruiken. En in startup Andrupos, die software ontwikkelt waarmee geautomatiseerde identificatie van fraudegevoelige documenten mogelijk wordt gemaakt.

23 december

Rotterdam Port Fund De Rotterdamse ondernemers Peter Goedvolk en Luc Braams, NIBC Bank, InnovationQuarter en Koninklijke Doeksen richten het Rotterdam Port Fund op om innovaties te financieren die de transitie van de haveneconomie stimuleren.

59

Bijlagen

FinanciĂŤle kengetallen (realisatie versus begroting) Overzicht portfoliobedrijven Over dit verslag GRI-tabel Lijst met afkortingen

Financiële kengetallen Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

2016

Begroting 2016

2015

PARTICIPATIEBEDRIJF Opbrengsten verkoop participaties

–

–

–

Af: Aanschafwaarde verkochte participaties Liquidatie/faillissementen

–

–

–

(300)

–

–

Transactieresultaat Afboeking openstaande leningen

Dotaties aan voorzieningen Vrijval als gevolg van afboeking in verband met verkoop, liquidatie etc.

Ontvangen rente leningen u/g Rente liquide middelen Overige vergoedingen

–

–

(300)

–

–

(763)

–

–

(1.063)

–

–

(342)

–

–

–

–

–

Mutaties voorzieningen

Ontvangen dividend

(300)

(342)

–

–

–

–

–

360

499

247

84

122

225

–

3

–

Overige opbrengsten

444

621

475

Opbrengsten Participatiebedrijf

(961)

621

475

Personeelskosten

1.185

1.013

916

Directe kosten

146

164

111

Algemene kosten

240

341

183

Kosten Participatiebedrijf Resultaat Participatiebedrijf

1.571

1.518

(2.532)

(897)

1.210 (735)

61

Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

2016

Begroting 2016

2015

ONTWIKKELINGSBEDRIJF Exploitatiebijdragen Overige opbrengsten

4.007

3.739

3.420

–

–

–

Opbrengsten Ontwikkelingsbedrijf

Personeelskosten

4.007

3.739

3.420

2.825

2.721

2.391

Directe kosten

612

600

494

Algemene kosten

584

416

536

Kosten Ontwikkelingsbedrijf

4.022

Resultaat Ontwikkelingsbedrijf Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

3.737

3.420

2

–

(15) 2016

Begroting 2016

2015

OVERIGE ACTIVITEITEN Opbrengsten

806

423

Personeelskosten

500

291

369

Directe/buitengewone kosten

200

515

30

Algemene kosten

43

–

Kosten Overige Activiteiten

743

Resultaat Overige Activiteiten/ buitengewone posten

(65)

Totaalresultaat InnovationQuarter

62

678

(2.612)

– 806

399

–

24

(895)

(711)

Overzicht portfoliobedrijven in infrastructurele werken zoals bruggen en Airborne levert zijn geavanceerde composiet-

sluisdeuren, waarvan er ruim 400 verkocht zijn.

oplossingen aan belangrijke spelers in de sectoren Aerospace, Defensie en Maritieme Industrie.

Oostdijk 25

Als â&#x20AC;&#x2DC;preferred supplierâ&#x20AC;&#x2122; ontwikkelt, engineert,

3077 CP Rotterdam

kwalificeert, produceert en onderhoudt Airborne

www.fibercore-europe.com

composietproducten voor gebruik onder de meest veeleisende omstandigheden.

Laan van Ypenburg 70

IQ Messenger (IQM) heeft software ontwikkeld

2497 GB Den Haag

waarmee het mogelijk is om alle communicatie

www.airborne.com

en alarmeringssystemen die in de zorg (en elders) gebruikt worden te controleren en besturen. Hiermee is IQM de intelligente spin in het web van bestaande of nieuwe systemen die binnen een instelling bestaan. IQM transformeert een collectie onsamenhangende

Barge Master produceert drijvende platformen

systemen in een geĂŻntegreerde, intelligente

en kranen die bewegingen van hoge golven op

en krachtige communicatie-oplossing ten

zee compenseren. Hierdoor slingeren de kranen

behoeve van verpleegoproep, alarmering,

nauwelijks en kan er veilig worden gewerkt bij

persoonsbeveiliging, rapportage en

het beleveren, plaatsen of onderhouden van

communicatie.

objecten in zee, zoals booreilanden, schepen, windparken en gasleidingen.

Pieter Zeemanweg 57 3316 GZ Dordrecht

Fascinatio Boulevard 882a

www.iqmessenger.com

2909 VA Capelle aan den IJssel www.barge-master.com Milgro stelt bedrijven in staat de transitie te maken van verbruik naar gebruik van grondstoffen. Het softwareplatform voor Het door FiberCore ontwikkelde

afval- en grondstoffenmanagement van

composietmateriaal heeft een unieke set

Milgro managet, administreert, controleert

eigenschappen: robuust, brandwerend,

afvalstromen en bijbehorende facturen

thermisch isolerend (cryogeen),

namens zijn klanten volledig onafhankelijk van

vermoeiingsresistent en explosiewerend.

afvalverwerkers.

Bovendien delamineert (loslaten van verschillende lagen) het materiaal niet. Geen

Pittsburghstraat 31

ander materiaal heeft dezelfde combinatie

3047 BL Rotterdam

van eigenschappen. Een eerste product-

www.milgro.nl

marktcombinatie is gevonden in toepassing 63

Munisense creëert, levert en beheert innovatieve real-time en online meet- en regeloplossingen,

Pluriomics BV is in 2010 als spin-off van het LUMC

voor bedrijven, overheden en steden.

opgericht door professor Christine Mummery en

Oplossingen die direct online inzicht geven in

Stefan Braam, en ontwikkelt hartspiercellen ten

geluids- en trillingbelasting, waterniveaus,

behoeve van tests voor medicijnontwikkeling,

energiegebruik, verlichting, luchtkwaliteit,

als ‘orgaan in een schaaltje’, een nagebootst

veiligheid en verkeerstromen. Door middel van

orgaan. Het product van Pluriomics zijn

(web)applicaties worden de meetdata omgezet

menselijke hartspiercellen, die worden gekweekt

in toepasbare informatie passend bij de situatie

uit weefselmonsters van volwassenen (IPS-

van de gebruiker. Dit maakt het mogelijk voor

cellen) en verouderd kunnen worden tot

overheidsinstanties om wetgeving te handhaven.

volwassen hartspiercellen.

Fruitweg 36

Galileiweg 8

2321 DH Leiden

2333 BD Leiden

www.munisense.nl

www.pluriomics.com

Onegini biedt bedrijven een softwareoplossing

RISKID biedt risicomanagementsoftware

om gevoelige informatie te delen met hun

(SaaS- oplossing) aan een brede klantengroep

klanten via bedrijfsapplicaties (apps) op de

in de publieke sector (onder andere gemeentes,

smartphone. Door de toenemende dreiging

spoorwegen en medische centra) en private

van cyber attacks, wordt voor bedrijven

sector (onder andere internationals, risk

cyber security steeds belangrijker. Onegini-

consultancy-bureaus en projectmanagement

technologie biedt bank-grade security tegen

ureaus). De kracht en uniciteit van RISKID zitten

lage kosten en detecteert misbruik proactief,

in het collaboratieve en gebruiksvriendelijke

wat datalekken en fraude kan voorkomen.

karakter van risicomanagementsoftware.

Wilhelmina van Pruisenweg 104

Rotterdamseweg 183c

2595 AN Den Haag

2629 HD Delft

www.onegini.com

www.riskid.nl

Robot Robots Company (RRC) bouwt robots ParkBee maakt parkeergarages van bedrijfs­

voor de zorg en beveiliging die autonoom in

gebouwen die buiten kantoortijd leeg staan

complexe omgevingen vele taken kunnen

toegankelijk voor het grote publiek. Dit doet

uitvoeren en kunnen anticiperen op steeds

het bedrijf in samenwerking met parkeerapps

veranderende omstandigheden. Zorgrobot LEA

Parkmobile en Park-line om op deze manier een

(Lean Empowering Assistent) is een persoonlijke

bijdrage te leveren aan de deeleconomie.

zorgassistent in de vorm van een rollator die ondersteuning biedt bij het uitvoeren van de

Fahrenheitstraat 99 1097 PP Amsterdam 64

www.parkbee.com

dagelijkse handelingen van de oudere.

Beveiligingsrobot SAM (Secure, Autonomous and Mobile) is een mobiele robot die de beveiliging van

Het online platform van Tradecloud

bijvoorbeeld parkeergarages op zich kan nemen.

biedt productiebedrijven en technische groothandels de mogelijkheid hun inkoop- en

Taco Scheltemastraat 5

verkoopprocessen op eenvoudige wijze te

2597 CP Den Haag

integreren met hun klanten en leveranciers. In

www.robotrobotscompany.nl

plaats van op de traditionele wijze via e-mail met leveranciers te communiceren, verloopt de communicatie over orders en bestellingen rechtstreeks via het platform van Tradecloud.

Alle partijen in de distributieketen ontvangen

Solar Monkey heeft een slim algoritme

hierdoor hun informatie vanuit één centrale

ontwikkeld om opbrengst van zonnepanelen

locatie.

nauwkeurig te kunnen voorspellen. Uniek hieraan is dat het algoritme gebruikmaakt van

Molengraaffsingel 12

3D-LiDAR-informatie om een schaduwanalyse

2629 JD Delft

te maken. Op basis van de voorspelling kunnen

www.tradecloud1.com

installateurs een opbrengstgarantie verstrekken aan de eindgebruiker. Stichting Zonnegarant is opgericht om de garanties en risico’s te beheren.

Molengraaffsingel 12 2629 JD Delft www.solarmonkey.nl

Gebouwen moeten voldoen aan complexe regelgeving op het gebied van toegankelijkheid, verlichting, voorzieningen en veiligheid. Iedere ontwerpkeuze die een architect maakt, heeft daarom zowel financiële consequenties als

Toxys is een servicebedrijf, gespecialiseerd

impact op de compliance met wettelijke eisen.

in een nieuwe generatie van innovatieve

Xinaps springt met zijn applicaties voor BIM-

toxiciteitstesten. De door Toxys geleverde

software (Building Information Modelling) in op

test bepaalt of een stof carcinogeen

een groeiende behoefte aan tools die tijdens het

(kankerverwekkend) is en wat het onderliggende

ontwerpproces snel een slimme analyse maken

mechanisme in het lichaam is dat de stof

van dergelijke ontwerpbeslissingen.

carcinogeen maakt. Dit laatste aspect maakt Toxys uniek.

Molengraaffsingel 12 2629 JD Delft

Robert Boyleweg 4

www.xinaps.com

2333 CG Leiden www.toxys.com

65

Fund-in-Fund aansluiting heeft bij de West-Europese BioGeneration Capital Fund III investeert

markt. De 60 dagen daarna zijn gericht op de

in jonge bedrijven op het gebied van

dealmaking met investeerders en het opschalen

medicijnontwikkeling, medische technologie

van de onderneming. Bedoeling is dat de

en diagnostica, die bijdragen aan een betere en

ondernemingen zich uiteindelijk duurzaam

meer kosteneffectieve gezondheidszorg.

vestigen in Den Haag en omgeving.

De focus en financieringsmogelijkheden van BGVIII zijn complementair aan de mogelijkheden

Spaarneplein 2

van InnovationQuarter, waardoor innovaties en

2515 VK Den Haag

leads in de regio nog breder ondersteund kunnen

www.worldstartupfactory.com

worden.

Fonds in beheer Gooimeer 2-35 1411 DC Naarden www.biogenerationventures.com UNIIQ helpt ondernemers in Zuid-Holland om hun unieke innovatie sneller naar de markt te brengen. Wij bieden ondernemers het Het Rotterdam Port Fund investeert in

startkapitaal om hun plannen te realiseren en de

innovatieve bedrijven die actief zijn in de

risicovolste fase van concept tot veelbelovend

transitie van de haveneconomie. Het fonds

bedrijf te overbruggen.

investeert in groeiende bedrijven in deze sector en levert hierdoor een belangrijke bijdrage aan

Prinses Margrietplantsoen 32

de innovatieve slagkracht van de Rotterdamse

2595 BR Den Haag

haven en de regio.

www.uniiq.nl

Westerkade 7E 3016 CL Rotterdam www.rotterdamportfund.com

Tijdens het WSF Connectivity Accelerator programma maken startups een versnelde ontwikkeling door. Doel van het programma is binnen 100 dagen te groeien naar een onderneming die ‘ínvestor ready’ is en

66

Over dit verslag Met dit jaarverslag leggen we verantwoording

het Jaarverslag 2015 hebben 483 organisaties

af over onze activiteiten in 2016. Bij het opmaken

deelgenomen en InnovationQuarter heeft

van het jaarverslag volgen we relevante

een score behaald van 137 (van de 200) en is

(inter)nationale richtlijnen en best practices.

daarmee op de ranglijst op plaats 89 geëindigd.

Met deze eindscore bevinden we ons in het

In het jaarverslag 2015 hebben we een eerste

peloton van de Transparantiebenchmark. Een

aanzet gedaan om het traditionele jaarverslag

vergelijkbare eindscore streven we ook na met

meer te integreren met de rapportage over onze

dit voorliggende jaarverslag 2016.

maatschappelijke functie in de regio en leggen we verantwoording af over ons maatschappelijk

Bij de jaarrekening en het jaarverslag nemen wij

verantwoord ondernemen (MVO) en onze

de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en

behaalde resultaten op de materiële thema’s. In

de Richtlijnen van de Jaarverslaggeving in acht.

dit jaarverslag rapporteren we over de resultaten

Omdat de vaststelling van de materiële thema’s

en het maatschappelijk rendement daarvan:

voor InnovationQuarter nog in ontwikkeling

het aantal gecreëerde nieuwe arbeidsplaatsen,

is, zijn alleen de ‘in accordance’ - Core aspecten

het aantal gerealiseerde innovatieprojecten,

van de G4-richtlijn van het Global Reporting

het additioneel geïnvesteerd private kapitaal.

Initiative (GRI) van de algemene standaard

Er zijn geen veranderingen in de definities en

informatievoorziening in de hierop volgende

meetmethoden van de data in vergelijking met

tabel opgenomen inclusief verwijzing naar

voorgaande jaren. En er zijn geen onzekerheden

voorliggend jaarverslag en jaarrekening 2016

of inherente beperkingen in de data gevonden

waar deze informatie is opgenomen.

als gevolg van de metingen, schattingen of berekeningen.

Met dit jaarverslag 2016 is er weer een

Welke maatschappelijke uitdagingen we

stap gezet richting de integratie van het

adresseren komt in Onze omgeving en Onze

traditionele jaarverslag naar een integratie

strategie aan de orde.

met de rapportage over het maatschappelijk

In 2015 is een start gemaakt met de

ondernemen.

inventarisatie van de materiële thema’s voor InnovationQuarter. In 2016 heeft een verdere

EY is de onafhankelijke externe accountant

verificatie en aanpassing van de materiële

van InnovationQuarter en heeft de opdracht

thema’s plaatsgevonden in dialoog met onze

gekregen om een oordeel te geven over de

participanten en interne toetsing met de

jaarrekening en rapporteert hierover met behulp

medewerkers die direct contact hebben met

van de controleverklaring van de onafhankelijke

onze stakeholders. Het nog beter in kaart

accountant, zoals opgenomen

brengen van de materiële thema’s is een

in de jaarrekening.

doorlopend proces en wordt de komende jaren voorgezet.

Met het jaarverslag 2015 hebben we deelgenomen aan de Transparantiebenchmark.

Deze benchmark is uitgevoerd door EY in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken. Aan de Transparantiebenchmark voor 67

GRI-tabel #

Indicator

Referentie

Gerapporteerd

Voorwoord, Verslag van de Raad van Commissarissen, Verslag van de Directie

Volledig

Algemene standaard informatievoorziening Strategie en Analyse G4-1

Verklaring Directie/Raad van Commissarissen over de relevantie van duurzame ontwikkeling voor de organisatie en haar strategie

Organisatieprofiel G4-3

Naam organisatie

Onze organisatie/Hoe zijn we georganiseerd, Jaarrekening

Volledig

G4-4

Producten en diensten

Onze strategie

Volledig

G4-5

Locatie hoofdkantoor

Colofon, Onze organisatie/Human resource management/Huisvesting

Volledig

G4-6

Landen waarin actief

Onze strategie, Onze resultaten

Volledig

G4-7

Eigendomsstructuur en rechtsvorm

Onze omgeving/aandeelhouders, Onze organisatie/Hoe zijn we georganiseerd, Jaarrekening

Volledig

G4-8

Afzetmarkten

Onze strategie

Volledig

G4-9

Omvang organisatie

Onze organisatie/Human resource management/HRM-dashboard

Volledig

G4-10

Samenstelling personeelsbestand

Onze organisatie/Human resource management/HRM-dashboard

Volledig

G4-11

Percentage medewerkers dat onder cao valt

Onze organisatie/Human resource management/arbeidsvoorwaarden

Volledig

G4-12

Waardeketen

Onze strategie

Volledig

G4-13

Significante organisatorische wijzigingen

Niet van toepassing. Dit is ons jaarverslag over het derde boekjaar

Volledig

G4-14

Toepassing Precautionary Principle

Governance

Volledig

G4-15

Extern geformuleerde duurzaamheidsprincipes en initiatieven die de organisatie onderschrijft/toepast

G4-16

Lidmaatschap van verenigingen (zoals brancheverenigingen en/of nationale/ internationale belangenorganisaties

Uitwerking 2017 e.v.

Hoe te interpreteren? In principe geen lid, wel veel samenwerkingen e.d. Niet van toepassing, geen lidmaatschappen

Volledig

Materialiteit en Afbakening

68

G4-17

Basis verslaggeving dochters/ samenwerkingsverbanden

Jaarrekening

Volledig

G4-18

Proces bepaling inhoud en afbakening verslag

Onze omgeving, Over dit verslag

Gedeeltelijk, verdere uitwerking 2017 e.v.

G4-19

Identificatie materiële aspecten vanuit proces bepaling inhoud van het verslag

Onze omgeving/materiële onderwerpen

Gedeeltelijk, verdere uitwerking 2017 e.v.

G4-20 Materiële aspecten voor de organisatie

Onze omgeving/materiële onderwerpen

Gedeeltelijk, verdere uitwerking 2017 e.v.

G4-21

Materiële aspecten voor de omgeving

Onze omgeving/materiële onderwerpen

Gedeeltelijk, verdere uitwerking 2017 e.v.

G4-22

Gevolgen herformuleringen

Onze omgeving/materiële onderwerpen

Gedeeltelijk, verdere uitwerking 2017 e.v.

G4-23

Significante wijzigingen t.a.v. reikwijdte Er zijn geen veranderingen in de en afbakening t.o.v. vorige verslagperiodes definities en meetmethoden van de data in vergelijking met voorgaande jaren.

Volledig

#

Indicator

Referentie

Gerapporteerd

Algemene standaard informatievoorziening Betrokkenheid belanghebbenden G4-24

Lijst van betrokken belanghebbenden

Onze omgeving/materiële onderwerpen

Volledig

G4-25

Selectie van belanghebbenden

Onze omgeving/materiële onderwerpen

Gedeeltelijk, verdere uitwerking 2017 e.v.

G4-26

Benadering van belanghebbenden

Onze omgeving/materiële onderwerpen

Gedeeltelijk, verdere uitwerking 2017 e.v.

G4-27

Reactie organisatie op onderwerpen/ vraagstukken die naar voren zijn gekomen door betrokkenheid belanghebbenden

Onze omgeving/materiële onderwerpen

Gedeeltelijk, verdere uitwerking 2017 e.v.

Grondslagen voor verslaggeving G4-28

Verslagleggingsperiode

Over dit verslag, Jaarrekening

Volledig

G4-29

Datum voorgaande verslag

Over dit verslag, Jaarrekening

Volledig

G4-30 Verslaggevingscyclus

Over dit verslag, Jaarrekening

Volledig (Kalenderjaar)

G4-31

Contactgegevens

Colofon

Volledig

G4-32

GRI-tabel

Over dit verslag

Gedeeltelijk, verdere uitwerking 2017 e.v.

G4-33

Beleid en huidige praktijk met betrekking tot externe assurance

Over dit verslag

Volledig

Onze governance

Volledig

Onze governance

Volledig

Governance G4-34

Governancestructuur

Ethiek en integriteit G4-56

Waarden en normen van de organisatie

69

Lijst met afkortingen EFRO

Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

EPZ

Economische Programmaraad Zuidvleugel

GRI

Global reporting Initiative

KPI

Kritische prestatie-indicator

MIT

MKB Innovatiestimulering Topsectoren

MKB

Midden- en kleinbedrijf

MRDH

Metropoolregio Rotterdam Den Haag

MVO

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

NFIA

Netherlands Foreign Investment Agency

NOST

Netherlands Office for Science & Technology

OR Ondernemingsraad R&D

Research and Development

ROM

Regionale Ontwikkelingsmaatschappij

RVO

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

TBM Transparantiebenchmark UAV

Unmanned Aerial Vehicle

VFF

Vroege Fase Financiering

VPDelta Valorisatieprogramma Deltatechnologie WFIA

70

West Holland Foreign Investment Agency

COLOFON Ontwerp: C&F Report Druk: Van de Sande © InnovationQuarter IQ032017 WTC The Hague Prinses Margrietplantsoen 32 2595 BR DEN HAAG +3188 4747 255 info@innovationquarter.nl www.innovationquarter.nl