Afscheid Hans de Boer VNO-NCW

Ingrid Thijssen, nu nog bestuursvoorzitter van netbeheerder Alliander, wordt de nieuwe voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW. Zij volgt Hans de Boer op, die in mei vorig jaar meldde dat hij stopt na zijn tweede termijn. Die loopt eind juni 2020 af. Carla Leonhardt - Manager zakelijke markt

Thijssen treedt aan in een tijd waarin de werkgeversorganisatie zijn van oudsher machtige lobby-positie ziet afkalven. De VVD gold sinds jaar en dag als de natuurlijke partner van de werkgevers in Den Haag. Maar het huidige kabinet, met de VVD als grootste coalitiepartner, voerde een CO2-heffing in en een winstbelasting - maatregelen waartegen de werkgevers protesteerden. Thijssen werd in 2016 gekozen tot topvrouw van het jaar. Zij wordt de eerste vrouwelijke voorzitter van de werkgeversorganisatie.

Haar stijl Ooit opereerde VNO-NCW in relatieve stilte, om achter de schermen de invloed te maximaliseren in gesprekken met ambtenaren, politici, ministers, ambassadeurs en de vakbeweging. Maar terwijl de politiek fragmenteerde, politieke partijen steeds kleiner werden en de ‘tegenstander’ in de klassenstrijd – de vakbeweging – aan betekenis inboette, stapte VNO-NCW uit de coulissen. Toenmalig voorzitter Hans de Boer profileerde zich vooral met scherpe meningen.

Op het Binnenhof en bij de vakbeweging klinkt de hoop dat Ingrid Thijssen in staat is om de verhoudingen te normaliseren. Zoals altijd heeft een nieuwkomer in den beginne veel sympathie. Een voordeel voor Thijssen is dat zij niet als afgezant wordt gezien van het grootbedrijf (zoals ooit VNO-NCW-voorzitter Jacques Schraven, die van Shell kwam) of van het midden- en kleinbedrijf, zoals Hans de Boer. Van alle kanten klinkt dat Thijssen een ‘verbinder’ is.

Het klimaatbeleid Misschien wel de grootste uitdaging voor VNO-NCW is de komende jaren het klimaatbeleid. Er wordt veel gevraagd van het bedrijfsleven, in de achterban is zowel de weerzin als het enthousiasme sterk vertegenwoordigd. Vanuit haar huidige functie als baas van Alliander, een van de grote netwerkbeheerders van gas en elektriciteit in ons land, staat haar opstelling hierin tot nu toe haaks op die van De Boer, die zich als klimaatscepticus presenteerde.

De arbeidsmarkt In de klassieke driehoeksverhouding op de arbeidsmarkt (tussen kabinet, werknemers en werkgevers) was Hans de Boer de afgelopen jaren geen rustgevende factor. Direct na zijn aantreden in 2014 stelde hij het sociaal akkoord ter discussie dat het kabinet-Rutte II een jaar eerder met vakbeweging en werkgevers had gesloten. Dat akkoord stutte de hervormingen die het kabinet doorvoerde om Nederland uit de crisis te loodsen.

Bij de formatie van Rutte III wist De Boer de afschaffing van de dividendbelasting in het regeerakkoord te fietsen, hoewel die in geen enkel verkiezingsprogramma stond. Een zeer succesvolle lobby dus, totdat premier Rutte alsnog zwichtte voor de politieke en maatschappelijke weerstand en De Boer met lege handen achterliet.

De komende jaren schreeuwen grote kwesties om een oplossing. Een commissie onder leiding van oud-topambtenaar Hans Borstlap stelde vergaande hervorming van alle spelregels rond werk voor. Daarover mogen vakbeweging en werkgevers een advies uitbrengen.

Zij werken ook aan een gezamenlijk advies over de toekomst van de zorg. Hoe Thijssen zich daarin zal opstellen, is vooralsnog een groot vraagteken – ze bouwde op dat gebied nog geen profiel op – maar mensen die haar kennen, hopen dat alleen al een andere stijl heilzaam kan zijn voor de verhoudingen. Waar Hans de Boer overkomt als een jongen van de gestampte pot met het hart op de tong, zal Thijssen zich eerder luisterend opstellen.

Dat ze geen man is, kan helpen, suggereerde ze zelf in een interview in NRC Handelsblad: ‘Laatst werd me op een congres de vraag gesteld: wat is nou het verschil tussen mannen en vrouwen?

Ik zei: mannen verkondigen meningen, vrouwen stellen vragen. Met vragen stellen breng je een discussie verder, en daarmee worden beslissingen ook beter.’