Sessie 3

Sessi e 3 3.1 Zelfbeeld en zelf vertrouwen

3.1.1 Het nut van zelfreflectie

Zelfvertrouwen is gekoppeld aan je zelfbeeld. Wat is een zelfbeeld? Iedereen heeft een beeld van anderen en van zichzelf. Zo kun je iemand slim, grappig, betrouwbaar of juist saai en dom vinden. De mening die je hebt over jezelf en anderen kan meer of minder overeenkomen met de werkelijkheid. De manier waarop je over jezelf en anderen denkt, bepaalt voor een groot deel hoe je met elkaar omgaat. Het beeld dat we over onszelf hebben, is niet altijd bewust, maar het bepaalt wel hoe we ons voelen en beïnvloedt ons gedrag. Als jij jezelf saai vindt en je hebt vanmiddag een receptie dan loop je het risico dat jij je bij voorbaat terughoudend opstelt, stilvalt en zo de overtuiging bevestigt dat je inderdaad saai bent. Dan is de vicieuze cirkel rond. Juist omdat ons zelfbeeld zo bepalend is voor wat we doen, is het belangrijk om te weten of ons zelfbeeld met de werkelijkheid overeenkomt.

Zelfreflectie betekent dat jij je denken en je gedrag eerlijk onder ogen durft te zien. Het is het vermogen om kritisch naar jezelf te kijken. Het is nuttig en kan je helpen om je gedrag te veranderen. Weten waar je staat, zorgt dat je je gedrag kunt afstemmen.

Als je kapster wilt worden maar je bent niet snel genoeg met knippen, kan het nodig zijn dat je eerst meer oefent om extra vaardigheid te krijgen.

Een realistisch beeld van waar je staat, zorgt dat je weet wat je nog moet bijleren.

Iemand met een positief zelfbeeld is heel goed in staat zijn zwakke punten onder ogen te zien en fouten en blunders toe te geven. Je haalt jezelf dan niet naar beneden maar ziet het zoals het is, namelijk als iets om van te leren. Je hoeft dan niet te denken: ‘stom van me, ik ben een sukkel’. Iemand met een positief en realistisch zelfbeeld denkt: ‘volgende keer doe ik het anders’.

Sessie 3

Als je kijkt naar het laten groeien van zelfvertrouwen dan is het de moeite waard om eerlijk te gaan zien of jij jezelf bovenmatig negatief beoordeelt. In dat geval mag je meer compassie betrachten.

Rebalance

Praktijk voor persoonlijke begeleiding en relatietherapie

32

Oefen in g 1

Kijk opnieuw naar de vier grote levensgebieden

•

Lichamelijke en mentale gezondheid

•

Relaties: liefde, familie en vriendschappen

•

Werk, studie, vrijwilligerswerk en zorg voor kinderen

•

Financiële situatie

1. Op welk gebied ervaar jij de meeste onzekerheid?

2. Wat gebeurt er als je onzeker bent op dit gebied?

3. Hoe zou het eruit zien als je zelfverzekerd zou zijn op al deze vier gebieden?

4. Wat is ervoor nodig om meer zelfvertrouwen te krijgen.

5. Welke concrete stappen zou je kunnen zetten.

6. Hoe zou je je dan voelen?

Sessie 3

Rebalance Rebalance

Praktijkvoor voorpersoonlijke persoonlijke begeleiding Praktijk begeleidingenenrelatietherapie relatietherapie

3333

3.2

Het vertrouwde verhaal

Er is veel onderzoek gedaan naar geloofsovertuigingen met betrekking tot jezelf. Nobelprijswinnaar Daniel Kaman heeft er veel over geschreven. Het blijkt dat we een verhaal dat we meerdere keren gehoord hebben, gemakkelijk geloven ook al is het niet waar. En dat het oude verhaal aannemelijker is om voor waar aan te nemen dan een nieuw verhaal te geloven. Daar hebben we in eerste instantie vaak weerstand tegen. We zullen makkelijker vasthouden of terugkeren naar het vertrouwde verhaal.

Als je jezelf vaak een verhaal hebt verteld, is het wennen om een nieuw verhaal over jezelf te geloven.

Je hebt bereidheid nodig om jezelf open te stellen voor verandering. Ben je bereid om het te leren en te oefenen? Zoals Pippi Langkous al zei: ‘ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het kan!’.

Oefening 2.

Wat je weet is incompleet

Als ik blijf denken zoals ik altijd heb gedacht blijf ik geloven zoals ik altijd heb geloofd Als ik blijf geloven zoals ik altijd heb geloofd blijf ik doen zoals ik altijd heb gedaan Als ik blijf doen zoals ik altijd heb gedaan blijft mij overkomen wat mij altijd overkwam

Vul onderstaande zinnen aan: 1. Wat ik geloof is gebaseerd op...

2. Wat ik geloof over mezelf is meestal ...

Maar als ik mijn ogen sluit en voel mijn ware zelf van binnen Dan kom ik deze cirkel uit en kan ik steeds opnieuw beginnen.

3. Ik ben bereid om...

4. Ik geloof vanaf nu dat ik ...

Sessie 3

Als ik blijf kijken zoals ik altijd heb gekeken blijf ik denken zoals ik altijd dacht

Rebalance

Praktijk voor persoonlijke begeleiding en relatietherapie

34

3.2.1

Stap voor stap

Oefening 3.

Je kunt elke dag een klein stapje zetten. Begin met je voor te stellen dat je al vol zelfvertrouwen bent. Zie het eindresultaat voor je. Wat zou je doen als je dat zelfvertrouwen al zou hebben? Zorg dat je omgeving je herinnert aan je doel. Hang een foto op van iemand die voor jou een rolmodel is of van een periode toen jij je goed voelde. Hang het volgende zinnetje op

de spiegel: ‘ik ben meer dan goed genoeg’. Het feit dat je bestaat Ik ben

maakt je al tot een wonder. Elke n meer da g

mens heeft iets moois in zich en oe goed gen heeft een eigen talent. Hoe weet je wat jouw talent is? Als je blij wordt van wat je doet en je talent gebruikt weet je dat je bij je bestemming bent.

Every day in every way I am getting better and better

3.2.2

De vier archetypes

Er zijn vier veelvoorkomende manieren om met onzekerheid om te gaan: • Het luchtalarm. Deze persoon maakt veel lawaai. Is grappig, gebruikt humor als wapen. Kan arrogant overkomen. Aan de buitenkant is er veel lawaai om niet door de mand te vallen.

• Waar is Wally? Het onzichtbare type. Je bent er wel maar je bent er niet. Dit type zorgt dat er niets misgaat. Je wilt niet afgewezen worden en verstopt je graag. Type grijze muis.

• De glazen bol. Deze persoon doet alsof hij in de toekomst kan kijken en gaat ervan uit dat het toch mis gaat. Dit type roept voortdurend: ‘sorry hoor, je zal het wel niks vinden’. Deze persoon probeert vooruit te vluchten.

• De kopieermachine: dit type heft zichzelf op. Heeft zoveel bewondering voor anderen en raakt zichzelf kwijt door zich helemaal aan te passen.

1.In welk type gedrag herken jij jezelf het meest?

Affirmaties helpen

2. In welke situaties uit zich dit?

Een affirmatie is een gedachte die je door herhaling steeds meer gaat geloven. Het is een gedachte die zich in je leven gaat manifesteren. Letterlijk betekent het: bevestiging en bekrachtiging. Een affirmatie is gebaseerd op het principe dat je hersenen geloven wat ze vaak zien of horen. Laat je voorstellingsvermogen voor je werken.

Gemiddeld heb je 40-60 dagen nodig om iets nieuws te leren.

3. Herken je je in meerdere typen?

Piekeren is de verkeerde kant op fantaseren

Sessie 3

Rebalance

Praktijk voor persoonlijke begeleiding en relatietherapie

35

3.3

3.3.2

Bewust worden van je patroon

Bewustwording van je patroon begint vaak met begrip. Het is een kwestie van trainen en nieuw gedrag ontwikkelen. Er zijn een aantal basale overtuigingen die veel mensen hebben. De meeste mensen hebben er minimaal een: ‘ik mag geen fouten maken’, 'ik ben niet goed genoeg’ of ‘de wereld is een onveilige plek’.

Jeffrey Young, een Amerikaanse psycholoog noemt dat schema’s. Ben je hierin geïnteresseerd en wil je hier meer over lezen? Lees dan zijn boek: ‘Leven in je leven’.

Oefening 4.

Overtuigingen

Wat zijn drie onhandige overtuigingen die je zelfvertrouwen of een reëel beeld over jezelf in de weg zitten?

1.

2.

3.

3.3.1

Twijfelen

Twijfelen is een vorm van controle proberen te hebben.

Het houdt je in een bepaalde staat van zijn en zorgt voor stilstand. Stilstaan is een overlevingsstrategie en levert je in elk geval op dat je niet wordt afgewezen. Stap eens uit deze modus en stel jezelf de vraag: ‘wie kan me hierbij helpen? Wie heeft dit al eens eerder gedaan?’ Dan maak je al een eerste beweging.

Sessie 3

Krachtbronnen

• Doe wat je hart je ingeeft en wat je graag doet • Doe iets wat betekenisvol is • Zorg voor een omgeving waarin jij jezelf kunt zijn.

Anders ben je steeds eerst bezig met goedkeuring krijgen • Kies om in jezelf te investeren • Ga dingen doen met anderen. Wij zijn van nature sociale wezens

3.3.3

Tips

Moed is de bereidheid om bang te zijn en ondanks je angst toch de dingen te doen.

Acceptatie. We spreken van acceptatie als er een bereidheid is om angstige gedachten en gevoelens te aanvaarden en daarmee ook de situaties die dergelijke gedachten en gevoelens opwekken.

Je geeft alle gedachten en gevoelens de volledige ruimte, zonder voorwaarden.

Kun je accepteren van jezelf waar je nu bent?

Wees compassievol naar jezelf en je gedachten.

Begin met kleine stappen. Wat is een stap die je wel al kunt maken?

Wat is een eerste stap op weg naar je droomdoel.

‘Be the energy you want to attract’. Wees zelf degene waarvan je meer van zou willen hebben in je leven.

Journey of a thousand miles start with one step

Rebalance

Praktijk voor persoonlijke begeleiding en relatietherapie

36

3.4 Het verhaal van de schipbreukeling Een schipbreukeling vecht voor zijn leven in een woeste zee. Hij klampt zich vast aan het eerste stuk wrakhout dat hij grijpen kan. Hij prijst zich gelukkig: het stuk wrakhout helpt hem om zijn hoofd boven water te houden en wat op adem te komen. Wanneer de zee tot bedaren komt, ziet hij een grote ton voorbijdrijven. Hij laat onmiddellijk het stuk wrakhout los, zwemt naar de ton toe en kan er zich grotendeels op hijsen. Alleen zijn benen bungelen nog in het water.

Hij is het wrakhout al vergeten en prijst zich gelukkig, hij kan nu wat opdrogen en heeft het minder koud. Na langere tijd ziet hij een lege reddingsboot in de verte die van het vergane schip losgeslagen moet zijn voor het zonk. Hij vindt de zee voldoende kalm geworden om er naartoe te zwemmen en, zonder er lang over na te denken, laat hij de ton los en zwemt in de richting van de reddingsboot. Hij is de ton al helemaal vergeten wanneer hij uitgeput de boot vastgrijpt en aan boord klimt. Hij prijst zich gelukkig: want ook de bijbehorende roeispanen zijn aanwezig en een klein pakketje noodproviand. Hij eet en drinkt en zijn krachten keren terug. Hij begint te roeien in de richting van waar hij land vermoedt. Hij roeit en roeit en na lange tijd wordt zijn inspanning beloond: land in zicht! Wanneer hij de boot, die zijn redding is geweest op een strand trekt, laat hij deze terstond achter om in de richting van een dorp te lopen dat hij in de verte ziet liggen. Hij verlangt enorm naar menselijk contact en is de boot alweer vergeten...’

Het wrakhout, de ton en de boot kunnen we zien als metaforen voor verschillende gedaantes die het ego kan aannemen: tijdelijk heel bruikbaar, misschien wel levensreddend maar weer overbodig zodra zich een andere situatie aandient. Dan is het juist levensreddend om het los te laten. Het hulpmiddel heeft zijn dienst gedaan en wordt achtergelaten voor een ander.

De functie blijft dezelfde, het blijft een hulpmiddel dat ons helpt overleven, maar de inhoud verandert. Uiteindelijk overleven we niet door ons maar aan één bepaald ‘zelf’ vast te klampen en ons er blijvend mee te identificeren.

We overleven juist door ons vermogen onze ego creaties weer tijdig los te kunnen laten.

Sessie 3

Rebalance Rebalance

Praktijkvoor voor persoonlijke persoonlijke begeleiding Praktijk begeleidingenenrelatietherapie relatietherapie

3737