Volume 6 Issue 25, April - June 2025
ชวมวลอดเมดและถานกมมนตจากแกลบกาแฟ แกลบกาแฟทเกดจากกระบวนการผลต
จากการเผา จงจําเปนตองพฒนาแนวทางใชประโยชนจากแกลบกาแฟ
รายละเอยดเพมเตมไดในคอลมน Tea & Coffee Research
นอกจากน จดหมายขาวยงรวบรวมขอมลขาวสารเกยวกบรานชา–กาแฟยอดนยมของจงหวดเชยงรายในคอลมน Café Around และคอลมน Activity
ความเคลอนไหวกจกรรมของสถาบนชาอยางตอเนองทมผจดทําขอขอบคณ ศนยวจยและพฒนาชานํ้ามนและพชนํ้ามน มลนธชยพฒนา
บทความในฉบบน และยนดนําเสนอสาระความรเกยวกบชาใหผอานตดตามตอไปอยางตอเนองคะ
การผลตชวมวลอดเมดและถานกมมนตจากแกลบกาแฟ
จงหวดเชยงรายถอเปนแหลงปลกกาแฟสายพนธอาราบกาทสําคญของประเทศไทยโดยมพนทปลก
กระจายอยตามอําเภอแมสรวย แมลาว แมฟาหลวง และแมสาย
มปรมาณคดเปนกวารอยละ
กาแฟจากเชยงรายจงนบเปนผลผลตหลกทสงเขาสทงตลาดในประเทศและตางประเทศ
(coffee husk) ซงประกอบดวยเปลอก
หากขาดการจดการอยางเหมาะสม
PM 2 5 จากการเผา
แกลบกาแฟ: วสดเหลอทงทมศกยภาพ
หลงการเกบเกยวและแปรรปผลกาแฟเพอแยกเมลด จะไดแกลบกาแฟซงประกอบดวยเปลอก
เรมตนของการพฒนาผลตภณฑใหมทงดานพลงงานและสงแวดลอม
วสดชวมวลเหลอทงจากภาคเกษตรกรรมของประเทศไทยมปรมาณมหาศาล เชน
กําจดดวยการปลอยใหยอยสลายตามธรรมชาตหรอเผาทําลาย ซงกอใหเกดปญหามลภาวะทางอากาศ โดยเฉพาะการปลอยกาซเรอนกระจกและฝนละออง
ขนาดเลก (PM 2 5) ทสงผลกระทบโดยตรงตอสงแวดลอมและสขภาพของประชาชน [2]
ทงน วสดชวมวลเหลานมความหนาแนนตํ่า ทําใหยากตอการรวบรวมและไมคมคาตอการขนสง การนําชวมวลมา อดเปนเมดเชอเพลง (Biomass Pellet) จง
เปนทางเลอกทเหมาะสม เนองจากสามารถเพมความหนาแนนของเชอเพลงไดมากกวา 4–5 เทาเมอเทยบกบวสดดบดงเดม ทําใหสะดวกตอการจดเกบและ
ขนสง อกทงยงเปนการเพมมลคาใหกบวสดเหลอทง
ชวมวลอดเมดจากแกลบกาแฟมคณสมบตดานคาความรอนเฉลยประมาณ 4,200–4,500 kcal/kg ซงแมจะตํ่ากวาถานหน (6,000 kcal/kg) หรอนํ้ามนเตา (9,000 kcal/kg) แตกเพยงพอสําหรบใชงานในอตสาหกรรมทวไป และมขอไดเปรยบทสําคญคอเปน
สทธ (Carbon Neutral) [3,4] ปจจบน
งานวจยนไดทดลองอดขนรปแกลบกาแฟดวยกระบวนการ อดรอน
(Hot Compression) กระบวนการผลตชวมวลอดเมดดงกลาวแสดง ในรปท 2 และผลการเปรยบเทยบสมบตชวมวลอดเมดจากแกลบ กาแฟและมาตรฐานชวมวลอดเมดตางๆ [6] แสดงในตารางท 1
ตารางท 1 การเปรยบเทยบคณสมบตของชวมวลอดเมดจากแกลบกาแฟกบมาตรฐานชวมวลอดเมด
ตารางท 1 แสดงผลการเปรยบเทยบสมบตชวมวลอดเมดจากแกลบกาแฟกบมาตรฐานสากล โดย ผลการทดสอบพบวามคาพลงงานความรอนและสมบตทางกายภาพเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน อกหนงผลตภณฑทมคณคาสงจากแกลบกาแฟคอ ถานกมมนต (Activated Charcoal) ซงเปนวสดท
มรพรนขนาดเลกจํานวนมากบนพนผว ทําใหมพนทผวสมผสสงและคณสมบตเดนดานการดดซบสาร
เคมและสงเจอปนตาง ๆ รปท 3a แสดงลกษณะอนภาคถานกมมนตและกระบวนการดดซบ ขณะท
รปท 3b เปนภาพถาย SEM ของกะลากาแฟทแสดงลกษณะรพรนซงเหมาะสมตอการนํามาใชผลต
ถานกมมนต
กระบวนการดงกลาวแสดงใน รปท 4 ซงแสดงขนตอนการผลตถานกมมนตชนดเมดจากแกลบกาแฟ
รปท 4 กระบวนการผลตถานกมมนตชนดเมดจากแกลบกาแฟ
ถานกมมนตทไดถกนํามาทดสอบสมบตการดดซบดวยสารละลายไอโอดน (2% v/v) โดยการเตมถานกมมนต 2 0 กรมลงใน
สารละลายปรมาณ
รปท 5 การทดสอบการดดซบสารละลายไอโอดนของถานกมมนตจากแกลบกาแฟ
ความสําคญและการตอยอด
จากผลงานวจยขางตน แสดงใหเหนถงการใชทรพยากรอยางคมคา โดย
สามารถแปรเปลยนวสดชวมวลซงเปนทรพยากรหมนเวยนใหกลายเปน
พลงงานทเปนมตรตอสงแวดลอม การเผาไหมชวมวลดงกลาวปลอยกาซ
คารบอนไดออกไซดสทธใกลศนย (Carbon Neutral) หรอตํ่ากวาการ
ใชเชอเพลงฟอสซล อกทงยงชวยสรางมลคาเพมใหกบเศษวสดเหลอใช
ทางการเกษตร การนําชวมวลอดเมดมาใชจงเปนการสงเสรมพลงงาน
สะอาดและยงยน ลดการพงพาเชอเพลงฟอสซล และเปนทางออกใน
การจดการของเสยจากภาคเกษตรอยางมประสทธภาพ นอกจากน ยงสามารถตอยอดพฒนาแกลบกาแฟไปสการผลต ถานกม
เหลอทง แตยงสามารถนํามาสรางผลตภณฑและนวตกรรมใหมทม
อยางยงยน
เอกสารอางอง
ราน So Flow เกดจากการทผมเคยเปนบารเทนเดอร (Bartender) และชนชอบศาสตร
(Cocktail)
การทํากาแฟและชาได
(Basic coffee) มตจะ (Matcha) และ เมน Signature แลว เรายงสามารถทําเครองดม
ทงกาแฟและชาจากความตองการของลกคาไดอกดวย ดงนนราน So Flow จงแอบม กลนอายของบารคอกเทลเลกๆกวาไดคะ สวนตวแลวดฉนคดวาการสรางสรรคแบบนจะ
Classic Cocktail ทมชอวา Gin Tonic โดย
เปลยนจากเหลา Gin มาเปน Espresso shot ผสมเขากบ Tonic และเลมอน
Flow Coffee นเลยเปนสาเหตททําใหเมนของทางราน
‘S-Yen’ (หรอ Es-Yen Thai Style)
093-5953632
8 เมษายน 2568
21 เมษายน 2568
บรโภค สถาบนชาและกาแฟ
ใชตราสญลกษณสงบงชทางภมศาสตร
(Supplier Audit)”
เมอวนท 23 เมษายน 2568
มฟล. จด Workshop “The Miracle of Northern Tea and Coffee: From Local Brew to Global Cup” ภายในงาน Northern Food Ingredients and Nutrition
Expo จงหวดเชยงใหม
เมอวนท 24 เมษายน 2568
Workshop "The Miracle of Northern Tea and Coffee: From Local Brew to Global Cup" ภายในงาน Northern Food Ingredients and Nutrition Expo ณ โรงแรมอนเตอรคอนตเนนตล
Value Added and Waste Management”
29 พฤษภาคม 2568
Technological Park for Coffee and Coffee Production Corp)
โคลอมเบย (Agencia Presidencial de Cooperación Internacional de Colombia – APC-Colombia)
TECNiCAFÉ (Innovation
(Webinar) ในหวขอ "Coffee Value Added and Waste Management" ภายใตโครงการ Training on Sustainability of Arabica Coffee Production in Thailand กจกรรมดงกลาวจดขนเพอเปนเวทแลกเปลยนองคความรดานกาแฟระดบนานาชาต โดยเฉพาะในประเดนเกยวกบ การเพมมลคาและการจดการของเสยจากกระบวนการผลตกาแฟอยางยงยน
Coffee pulp extraction and utilization
Coffee wastes as bio-based materials
Coffee status and detoxification of coffee by-products
Lactic drink from coffee pulp
Utilization of waste from coffee production: Biomass pellets and activated charcoal production
