Intermediêre Fase Graad 5 • Handleiding 1/2
Wiskunde IEB KABV Wiskunde
• Omvattende verduidelikings van konsepte in eenvoudige taal. alledaagse voorbeelde met visuele voorstellings en • Praktiese, diagramme wat leerders help om konsepte te bemeester. • Leerders werk teen hul eie pas. wat leerders se toepassing van kennis en hul • Aktiwiteite redeneervermoë uitdaag. • Die fasiliteerdersgids bevat stap-vir-stap-bewerkings en antwoorde. • Gebruik in die klaskamer of tuis.
home classroom college workplace
9 781990
946608
Handleiding 1/2
2005-A-MAM-SG01
5
Wiskunde Handleiding 1/2
Aangepas vir KABV
M Vos L Young
2005-A-MAM-SG01
Í4%È-A-MAM-SG017Î
Graad 5
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Inhoudsopgawe LESELEMENTE..............................................................................................................................................1 JAARPLAN......................................................................................................................................................2 FEITEBLAD....................................................................................................................................................6 Heelgetalle.............................................................................................................................................................. 6 Alternatiewe woorde vir dieselfde bewerking....................................................................................... 6 Afronding................................................................................................................................................................ 7 Wette......................................................................................................................................................................... 8 Gewone breuke..................................................................................................................................................... 9 Tyd...........................................................................................................................................................................10 Lengte.....................................................................................................................................................................10 Massa......................................................................................................................................................................10 Omskakeling: Maal en deel met 10, 100 en 1 000...............................................................................11 2D vorms...............................................................................................................................................................12 3D voorwerpe.....................................................................................................................................................13 Datahantering.....................................................................................................................................................14 EENHEID 1.................................................................................................................................................. 15 LES 1: HEELGETALLE............................................................................................................................... 16 Tel met heelgetalle............................................................................................................................................17 AKTIWITEIT 1.........................................................................................................................................18 Orden heelgetalle..............................................................................................................................................22 AKTIWITEIT 2.........................................................................................................................................23 Plekwaarde..........................................................................................................................................................26 AKTIWITEIT 3.........................................................................................................................................30 Vergelyking van heelgetalle..........................................................................................................................33 AKTIWITEIT 4.........................................................................................................................................34 Voorstelling van heelgetalle..........................................................................................................................36 AKTIWITEIT 5.........................................................................................................................................37 LES 2: GETALSINNE.................................................................................................................................. 38 AKTIWITEIT 6.........................................................................................................................................40 AKTIWITEIT 7.........................................................................................................................................42 AKTIWITEIT 8.........................................................................................................................................43 Pare ekwivalente getalsinne.........................................................................................................................47 AKTIWITEIT 9.........................................................................................................................................48 Optel- en aftrektegnieke.................................................................................................................................50 Kommutatiewe eienskap van optelling...................................................................................................50 Assosiatiewe eienskap van optelling........................................................................................................51 AKTIWITEIT 10......................................................................................................................................52 Orde van aftrekking..........................................................................................................................................53 AKTIWITEIT 11......................................................................................................................................53 LES 3: HEELGETALLE............................................................................................................................... 54 Optel met heelgetalle.......................................................................................................................................54 AKTIWITEIT 12......................................................................................................................................55 i
© Impaq
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
AKTIWITEIT 13......................................................................................................................................58 Aftrek van heelgetalle......................................................................................................................................59 AKTIWITEIT 14......................................................................................................................................61 Skatting..................................................................................................................................................................65 AKTIWITEIT 15......................................................................................................................................67 Afronding..............................................................................................................................................................70 AKTIWITEIT 16......................................................................................................................................72 AKTIWITEIT 17......................................................................................................................................73 Kompensering.....................................................................................................................................................74 Verdubbeling en halvering............................................................................................................................74 AKTIWITEIT 18......................................................................................................................................75 AKTIWITEIT 19......................................................................................................................................77 Omgekeerde bewerkings om berekeninge te toets............................................................................77 AKTIWITEIT 20......................................................................................................................................79
LES 4: GETALPATRONE (Numeriese patrone)................................................................................. 80 AKTIWITEIT 21......................................................................................................................................81 Insetwaardes en uitsetwaardes..................................................................................................................82 AKTIWITEIT 22......................................................................................................................................83 AKTIWITEIT 23......................................................................................................................................85 AKTIWITEIT 24......................................................................................................................................86 Die assosiatiewe eienskap van vermenigvuldiging............................................................................87
LES 5: HEELGETALLE (Vermenigvuldiging en deling).................................................................. 90 Vermenigvuldiging............................................................................................................................................90 AKTIWITEIT 25......................................................................................................................................97 Deling......................................................................................................................................................................99 AKTIWITEIT 26...................................................................................................................................101 LES 6: TYD................................................................................................................................................103 AKTIWITEIT 27...................................................................................................................................108 AKTIWITEIT 28...................................................................................................................................111 LES 7: DATAHANTERING......................................................................................................................115 AKTIWITEIT 29...................................................................................................................................118 LES 8: EIENSKAPPE VAN 2D VORMS.................................................................................................123 AKTIWITEIT 30...................................................................................................................................128 LES 9: KAPASITEIT EN VOLUME ........................................................................................................131 AKTIWITEIT 31...................................................................................................................................134 EENHEID 2................................................................................................................................................138 LES 10: HEELGETALLE Tel, ordening, plekwaarde, vergelyking en voorstelling van syfers (6-syferheelgetalle)..............................................................................................................................139 AKTIWITEIT 32...................................................................................................................................140 © Impaq
ii
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
LES 11: HEELGETALLE Optel en aftrek (5-syferheelgetalle)....................................................147 AKTIWITEIT 33...................................................................................................................................147 LES 12: GEWONE BREUKE...................................................................................................................153 AKTIWITEIT 34...................................................................................................................................156 AKTIWITEIT 35...................................................................................................................................163 LES 13: LENGTE.......................................................................................................................................168 AKTIWITEIT 36...................................................................................................................................172 LES 14: HEELGETALLE Vermenigvuldiging (3-syferheelgetalle met 2-syferheelgetalle)................................................................................................................................177 AKTIWITEIT 37.................................................................................................................................. 180
LES 15: EIENSKAPPE VAN 3D VOORWERPE...................................................................................183 AKTIWITEIT 38...................................................................................................................................187 LES 16: MEETKUNDIGE PATRONE.....................................................................................................190 AKTIWITEIT 39...................................................................................................................................192 LES 17: SIMMETRIE...............................................................................................................................195 AKTIWITEIT 40...................................................................................................................................196 LES 18: HEELGETALLE Deel (3-syfergetalle deur 2-syfergetalle)..........................................200 AKTIWITEIT 41...................................................................................................................................204 Verwysings...............................................................................................................................................205
iii
© Impaq
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
LESELEMENTE Die handleiding bestaan uit verskillende leselemente. Elke element is belangrik vir die leerproses. Dit dui ook op die vaardigheid wat jy onder die knie moet kry. IKOON
LESELEMENT
IKOON
LESELEMENT
Selfdenke
Let op! of Belangrik
Wenke
Selfevaluering
Ondersoek
Aktiwiteit
Bestudeer
Het jy geweet?
Nuwe konsep of definisie
Wenk
Onthou of hersien
1
© Impaq
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
JAARPLAN EENHEID 1 DATUM BEGIN
ONDERWERP
Hoofrekene: Gebruik Superfiks Wiskunde Graad 5
LES 1 Heelgetalle: Tel, ordening, plekwaarde, vergelyking en voorstelling van syfers (4-syferheelgetalle) LES 2 Getalsinne
LES 3 Heelgetalle: Optel en aftrek (5-syferheelgetalle) LES 4 Getalpatrone (Numeriese patrone)
LES 5 Heelgetalle: Vermenigvuldig (2-syferheelgetal met 2-syferheelgetal) en deel (3-syferheelgetal met 1-syferheelgetal) LES 6 Tyd
LES 7 Datahantering
LES 8 Eienskappe van 2D vorms LES 9 Kapasiteit en volume
Hersiening: Gebruik die CAMI-program © Impaq
2
DATUM VOLTOOI
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
EENHEID 2 DATUM BEGIN
ONDERWERP
DATUM VOLTOOI
Hoofrekene: Gebruik Superfiks Wiskunde Graad 5 LES 10 Heelgetalle: Tel, ordening, plekwaarde, vergelyking en voorstelling van syfers (6-syferheelgetalle) LES 11 Heelgetalle: Optel en aftrek (5-syferheelgetalle) LES 12 Gewone breuke LES 13 Lengte
LES 14 Heelgetalle: Vermenigvuldiging (3-syferheelgetalle met 2-syferheelgetalle) LES 15 Eienskappe van 3D voorwerpe LES 16 Meetkundige patrone LES 17 Simmetrie LES 18 Heelgetalle: Deel (4-syferheelgetalle deur 2-syferheelgetal) Hersiening: Gebruik die CAMI-program 3
© Impaq
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
EENHEID 3 DATUM BEGIN
ONDERWERP Hoofrekene: Gebruik Superfiks Wiskunde Graad 5 LES 19 Gewone breuke LES 20 Massa
LES 21 Heelgetalle: Tel, ordening, plekwaarde, vergelyking en voorstelling van syfers (6-syferheelgetalle) LES 22 Heelgetalle: Optel en aftrek LES 23 Aansigte van voorwerpe
LES 24 Eienskappe van 2D vorms LES 25 Transformasies LES 26 Temperatuur
LES 27 Datahantering
LES 28 Numeriese patrone
LES 29 Heelgetalle: Vermenigvuldiging (3-syferheelgetalle met 2-syferheelgetalle) Hersiening: Gebruik die CAMI-program © Impaq
4
DATUM VOLTOOI
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
EENHEID 4 DATUM BEGIN
ONDERWERP
DATUM VOLTOOI
Hoofrekene: Gebruik Superfiks Wiskunde Graad 5
LES 30 Heelgetalle: Tel, ordening, plekwaarde, vergelyking en voorstelling van syfers (6-syferheelgetalle) LES 31 Heelgetalle: Optel en aftrek (5-syferheelgetalle) LES 32 Eienskappe van 3D voorwerpe LES 33 Gewone breuke
LES 34 Heelgetalle: Deel (3-syferheelgetalle deur 2-syferheelgetal) LES 35 Omtrek, oppervlakte (area) en volume LES 36 Posisie en verplasing LES 37 Transformasies
LES 38 Meetkundige patrone LES 39 Getalsinne
LES 40 Waarskynlikheid Hersiening: Gebruik die CAMI-program 5
© Impaq
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
FEITEBLAD Heelgetalle Heelgetalle is getalle sonder breukdele of desimale. Heelgetalle is altyd positief en nooit negatief nie. Onthou: 0 is ook ’n heelgetal. Ewe getalle
• •
Alle getalle wat deur 2 gedeel kan word • sonder ’n res. Ewe getalle eindig op 2, 4, 6, 8 of 0. •
Onewe getalle Alle getalle wat nie deur 2 kan deel sonder ’n res nie. Onewe getalle eindig op 1, 3, 5, 7 of 9.
Alternatiewe woorde vir dieselfde bewerking Optel Altesaam
Gekombineer
Bytel
Meer
Bysit
In totaal
Som van Totaal
En
Optel
Aftrek
Vermeerder
Gee weg
Minus
Verminder
Minder
Neem weg Deel
Verskil
Gelykop verdeel
Kwosiënt
Per
Halveer
Opsplit Maal
Verhouding
Keer
Van
Vermeerder met ’n faktor
Half
Maal
Produk © Impaq
Plus
Opdeel
Verdubbel
6
Persent
Vermenigvuldig
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Afronding Rond af tot die naaste 5
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Getalle wat op 3, 4, 5, 6 en 7 eindig, word tot 5 afgerond. Getalle wat op 1 en 2 eindig, word na die vorige tien afgerond (eindig dus op ’n 0). Getalle wat op 8 en 9 eindig, word na die volgende tien afgerond (eindig dus op ’n 0). Rond af tot die naaste 10
Getalle kleiner as 5 word na die vorige tien afgerond (eindig dus op ’n 0).
Getalle wat op 5, 6, 7, 8 en 9 eindig, word na die volgende tien afgerond (eindig dus op ’n 0). Rond 6 858 af tot die naaste 10:
D HTE 6 858
Kyk na die tiene-kolom
Die ene-kolom moet jou nou help besluit (8 is groter as 5, dus word die getal afgerond na die volgende tien, en eindig dit op ’n 0 die antwoord is dus 6 860.)
Rond af tot die naaste 100
Getalle kleiner as 5 word afgerond na die vorige honderd (eindig dus op ’n 0). Getalle wat op 5, 6, 7, 8 en 9 eindig, word na die volgende 100 afgerond (eindig dus op ’n 0). Rond 6 858 af tot die naaste 100:
D HTE 6 858
Kyk na die honderde-kolom
Die tiene-kolom moet jou nou help besluit (5 en groter word afgerond na die volgende 100, en eindig op ’n 0 die antwoord is dus 6 900.)
Dieselfde met afronding tot 1 000. (Die honderde-kolom gaan jou nou help besluit.)
7
© Impaq
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Wette Kommutatiewe wet: Getalle kan in enige volgorde bymekaar getel of vermenigvuldig word. a + b = b + a a×b=b×a 10 + 8 = 8 + 10 12 × 3 = 3 × 12 18 = 18 36 = 36
Assosiatiewe wet: Wanneer jy getalle bymekaar tel of vermenigvuldig, maak dit nie saak hoe jy die getalle groepeer nie. (a + b) + c = a + (b + c)
13 + 24 + 22 = 13 + 24 + 22 (13 + 24) + 22 = 13 + (24 + 22)
(a × b) × c = a × (b × c)
(37) + 22 = 13 + (46) 59 = 59
3×4×2=3×2×4 (3 × 4) × 2 = 3 × (2 × 4) (12) × 2 = 3 × (8) 24 = 24
Distributiewe wet: Die distributiewe eienskap van vermenigvuldiging beteken dat jy een getal of al die getalle in ’n maalsom kan opbreek, met mekaar maal en bymekaar tel om die antwoord te bepaal. Gewone manier
(5)(8) = 40 (4)(12) = 48 47 × 45 = 2 115
© Impaq
Gebruik die distributiewe eienskap
5(6 + 2) = (5 × 6) + (5 × 2) = 30 + 10 = 40
4(7 + 2 + 3) = (4 × 7) + (4 × 2) + (4 × 3) = 28 + 8 + 12 = 48 47 × 45 = 47 × (40 + 5) → Opbreek van getal = 47 × 40 + (47 × 5) → Distributiewe eienskap = 1 880 + 235 = 2 115 8
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Gewone breuke
Teller
1 4
Noemer
Die boonste getal (teller) tel hoeveel van die noemer daar is. Die noemer bepaal wat ons die breuk noem, byvoorbeeld kwarte, agtstes, ens. Jy kan ’n breukemuur gebruik om breuke te vergelyk.
Baie belangrik: Voordat jy breuke met mekaar kan vergelyk of berekeninge met breuke kan doen, moet jy altyd eers die noemers dieselfde maak. Ons kan ook sê ons moet die Kleinste Gemene Veelvoud (KGV) bepaal. Wanneer jy die noemer met ’n getal vermenigvuldig, moet jy ook die teller met dieselfde getal vermenigvuldig.
9
© Impaq
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Tyd
Analoogtyd
1 minuut = 60 sekondes 1 uur = 60 minute 24 uur = 1 dag 7 dae = 1 week 4 weke = 1 maand 12 maande = 1 jaar 10 jaar = 1 dekade
Digitale tyd
Lengte 10 mm = 1 cm
100 cm = 1 m
1 000 m = 1 km
Massa 1 000 g = 1 kg
kilogram (kg)
© Impaq
× 1 000 ÷ 1 000
10
gram (g)
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Omskakeling: Maal en deel met 10, 100 en 1 000 Skakel die volgende massa om na kilogram. 4 000 g ÷ 1 000 = 4 kg
Verbeel jou dat daar ’n komma ná die getal staan.
Wanneer ons met 1 000 deel, skuif die denkbeeldige komma drie plekwaardes na links (omdat daar drie nulle in ’n 1 000 is).
4 0 0 0 , g ÷ 1 0 0 0 = 4 , 0 0 0 kg
Skakel die volgende massa om na gram. 4 kg × 1 000 = 4 000 g
Wanneer ons met 1 000 maal, skuif die denkbeeldige komma drie plekwaardes na regs (omdat daar drie nulle in ’n 1 000 is).
4 , 0 0 0 kg × 1 0 0 0 = 4 0 0 0 g
11
© Impaq
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
2D vorms
Driehoek
Vierkant
3 reguit sye 3 hoeke Reghoek
4 reguit sye wat almal ewe lank is 4 regtehoeke (90°)
2 lang reguit sye wat ewe lank is 2 korter reguit sye wat ewe lank is 4 regtehoeke (90°)
Geen hoeke nie Geen reguit sye nie (’n geboë sy)
5 reguit sye en 5 hoeke
6 reguit sye en 6 hoeke
Sirkel
Seshoek (Heksagoon)
Vyfhoek (Pentagoon)
Sewehoek (Heptagoon)
7 reguit sye en 7 hoeke
© Impaq
12
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
3D voorwerpe Reghoekige prisma
Kubus (vierkantige prisma)
Sfeer
Silinder
Keël
Piramide met ’n vierkantige basis
Piramide met ’n driehoekige basis
Die basis van die piramide is ’n vierkant, en die ander sye is driehoeke.
Die basis van die piramide is ’n driehoek, en die ander sye is driehoeke.
13
© Impaq
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Datahantering
Trek ’n strepie vir elke data-eenheid. Trek elke vyfde strepie oor die vorige vier. Dit maak dit maklik om die data te tel en in groepe van 5 te groepeer.
Tellingtabel Skryf al die skoengroottes van klein na groot neer.
Skoengrootte
Telling
2 3
Frekwensie dui die antwoord van die telling aan. Met ander woorde, hoeveel van die data daar is.
Frekwensie
|||| |
6
|||
3
|||| |||
4
||||
5 Piktogram Dag
8 5
Totaal
22 Die modus is die data met die grootste telling. Die modus van die datastel is: Skoengrootte 3
Teddiebere
Dag 1 Dag 2 Dag 3 Elke
stel 6 teddiebere voor.
Staafgrafiek
30
Graad 5-leerders se punte vir 'n Wiskundetoets
Sirkelgrafiek
25 20 15 10 5 0
© Impaq
A
B
C
D
14
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Eenheid
1
EENHEID 1 Nege lesse (les 1 tot 9) word in hierdie eenheid behandel.
EENHEID 1
ONDERWERP Hoofrekene
LES 1 Heelgetalle: Tel, ordening, plekwaarde, vergelyking en voorstelling van syfers (4-syferheelgetalle) LES 2 Getalsinne
LES 3 Heelgetalle: Optel en aftrek (5-syferheelgetalle) LES 4 Getalpatrone (Numeriese patrone)
LES 5 Heelgetalle: Vermenigvuldig (2-syferheelgetal met 2-syferheelgetal) en deel (3-syferheelgetal met 1-syferheelgetal) LES 6 Tyd
LES 7 Datahantering
LES 8 Eienskappe van 2D vorms LES 9 Kapasiteit en volume
Hersiening: Gebruik die CAMI-program 15
© Impaq
1
Eenheid
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
LES 1: HEELGETALLE Hierdie les is hersiening van graad 4 se werk. Kan jy nog onthou wat ’n heelgetal is? Heelgetalle is getalle sonder breukdele of desimale. Heelgetalle is ook altyd positief en nooit negatief nie. Onthou: 0 is ook ’n heelgetal. Voorbeelde van heelgetalle
{0; 1; 2; 3; 4; 5; 6; ...}
1 2
0,5
As ons getalle soos hierbo tussen krulhakies { } sit, noem ons dit ’n versameling van getalle. Dit beteken dat {0; 1; 2; 3; 4; 5; 6; ...} ’n versameling van heelgetalle is. Omkring al die heelgetalle in die tabel.
1,9
153
10
100
-650
0
6 124
85
-8,98
99
-7
56 11
In hierdie les gaan ons heelgetalle: • tel • orden • vergelyk • voorstel • se plekwaardes aandui © Impaq
16
–
33
15
4
4
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
1
Eenheid
Tel met heelgetalle In graad 3 en 4 het jy geleer om met heelgetalle te tel. Kan jy nog onthou hoe om in 2’s te tel? Kom ons kyk weer daarna. Wanneer ons in 2’s tel, tel ons elke keer 2 by die vorige getal om die volgende getal te kry. +2
2
+2
4
6
+2
+2
8
10
+2
12
Ons kan selfs op ander plekke begin. Kyk na die getalle. Sien jy dat jy by enige getal kan begin en in heelgetalle kan tel? +2
63
65
+2
67
+2
69
+2
71
+2
73
In die boonste twee voorbeelde het ons vorentoe getel of aangetel. Ons kan ook agteruit met heelgetalle tel.
Ons gebruik verskillende woorde om dieselfde ding te vra. Maak seker dat jy al die verskillende woorde ken. Die woorde hieronder beteken dieselfde.
agteruit tel = terugtel = agtertoe tel Kyk na die volgende getalle en vul die regte getalle in die blokkies in. Tel terug (agtertoe of agteruit) in 3’s.
–3
53
–3
50
–3
–3
47
–3
41 17
–3
38
–3
32 © Impaq
Eenheid
1
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Jy moet nou ook met groter getalle kan tel. Kyk na die getalle en vul die regte getalle in. Jy sal sien dat jy nou self moet besluit of daar aangetel of teruggetel word, en met hoeveel.
5 430
5 455
5 480
5 530
5 555
5 605
5 630
Vul die regte getalle in die blokkies in.
9 999
9 949
9 899
9 849
9 699
9 649
Kom ons pas toe wat jy geleer het.
AKTIWITEIT 1
DATUM:
1.
Gee die versameling van die heelgetalle tussen 1 915 en 1 921.
2.
Is dit heelgetalle? Kleur die regte sirkel in.
__________________________________________________________________________________________________ Getalle
Heelgetal of nie?
Voorbeeld:
© Impaq
Getalle 5 013
35
2.3
2.1
9 658
2.4
1
2.2
1 414,3
2.5
8 123
18
3
Heelgetal of nie?
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
3.
Eenheid
1
Logan is op ’n skattejag en het ’n geheime boodskap gekry, maar dit is in syfers geskryf. As hy die boodskap kan ontsyfer, sal hy weet waar die grootste skatkis in die wêreld is. Die boodskap is in ’n “letter-nommer”-kode geskryf. Dit beteken die letters is met getalle vervang. Vul die ontbrekende getalle in om die boodskap te ontsyfer.
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
1 000
N
1 500
O
2 000
P
2 500
Q
3 000
R
3 500
S
4 000
T
4 500
U
5 000
V
5 500
W
6 000
X
6 500
Y
7 000
7 500
8 000
8 500
9 000
9 500
10 000
15 500
16 000
16 500
17 000
17 500
18 000
18 500
Getalpatroon
Letter
3.1
8 800; 8 650; ____________________ ; 8 350; ...
3.3
2 375; 4 750; ____________________ ; ...
3.2 3.4 3.5
Z
____________________ ; 1 010; 1 020; 1 030; ... 16 000; 17 000; ____________________ ; ...
8 000; 9 000; ____________________ ; 11 000; ...
Die wêreld se grootste skatkis is in ______________________________________.
19
© Impaq
Eenheid
4.
1
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Die graad 5’s maak hulle eie slym in Lewensvaardighede. Drie leerders het krale in hul slym gegooi. Lucinda het 10 krale in elke houertjie gegooi, Marli het 150 krale in haar houertjies gegooi en Sibongile het 50 kraletjies in elkeen van haar botteltjies slym gegooi. Kyk na die voorstelling en tel in 2’s, 3’s, 5’e, 10’e, 25’s of 50’s om die tabel te voltooi. Leerder
Aantal houertjies
Aantal krale
Lucinda
*Teken die kraletjies in elke houertjie
Marli
150
Sibongile
© Impaq
20
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
5.
Eenheid
Voltooi die vloeidiagramme. 5.1 – 10
– 10
– 10
+ 25
+ 25
+ 25
– 10
3 190
1
5.2
+ 25
412
Selfevaluering Kan jy die werk doen? Kleur die gesiggies in om te wys of jy die werk kan doen. TEL MET HEELGETALLE Vereistes
Kan ek dit doen?
Ek kan aan- en terugtel in 2’s. Ek kan aan- en terugtel in 3’s. Ek kan aan- en terugtel in 5’e. Ek kan aan- en terugtel in 10’e. Ek kan aan- en terugtel in 25’s. Ek kan aan- en terugtel in 50’s. Ek kan aan- en terugtel in 100’e. Ek kan al die bogenoemde tot en met 10 000 doen.
21
© Impaq
Eenheid
1
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Orden heelgetalle In graad 4 het jy geleer om getalle te kan rangskik of in ’n spesifieke orde te plaas. Kan jy nog onthou wat jy geleer het? Hieronder kan jy vinnig hersien oor wat dit beteken om getalle te orden en hoe om dit te doen. Orden beteken ‘‘om getalle te rangskik’’.
orden = rangskik
Ons kan getalle op verskillende maniere orden: van GROOT na klein
OF van klein na GROOT Kyk na die versameling getalle:
{4 952; 4 592; 5 942; 2 924} Rangskik die getalle van groot na klein. Stap 1:
Stap 2:
Kies die grootste getal en skryf dit eerste neer.
Die grootste getal in hierdie versameling is 5 942. Trek die grootste getal in die versameling dood.
{4 952; 4 592; 5 942; 2 924} Nou kan jy nie weer die getal 5 942 kies nie.
© Impaq
22
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Stap 3:
Eenheid
1
Uit die getalle wat oorbly, kies die grootste getal en skryf dit langs 5 942 neer.
5 942; 4 952;
Stap 4:
Herhaal stap 2 en 3 totdat jy al die getalle doodgetrek het.
As jy klaar is, moet jou versameling as volg lyk:
{5 942; 4 952; 4 592; 2 924} Jy het die versameling getalle van groot na klein rangskik.
Kan jy die versameling van klein na groot rangskik?
{5 667; 5 676; 5 766; 6 756; 6 657} Wenk: Begin deur die kleinste getal te kies en nie die grootste nie. Skryf jou antwoord in die blokkie.
AKTIWITEIT 2 1.
DATUM:
Rangskik die getalle van klein na groot. 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5
Vraag
8 812
2 390
6 511
2 067
6 749
7 100
7 214
3 113 5 480
8 121 3 904
5 110
2 607
5 332
4 553
4 535
4 335
5 433
5 343
9 191
1 919
9 119
1 991
1 199
23
4 533
© Impaq
Eenheid
2.
1 Rangskik die getalle van groot na klein.
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
5 686
4 312
1 088
8 420
3 733
4 231
9 124
3 420
2 607
3 398
4 568
4 586
4 685
4 658
4 865
2 131 2 113
2 311
3 211
3 121
5 559
5 955
9 555
5 595
Vraag
3.1 3.2 3.3
© Impaq
Vraag
Bou en rangskik die getalle. Maak slegs 6 getalle – enige 6 getalle. Voorbeeld
3.
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
Skryf die getalle neer wat uit 6, 3 en 2 gebou kan word en rangskik dit van klein na groot. 236; 263; 326; 362; 623; 632
Skryf die getalle neer wat uit 1, 4, 3 en 5 gebou kan word en rangskik dit van groot na klein. Skryf die getalle neer wat uit 7, 2, 1 en 9 gebou kan word en rangskik dit van klein na groot. Skryf die getalle neer wat uit 6, 8, 1 en 6 gebou kan word en rangskik dit van groot na klein.
24
Handleiding 1/2 G05 ~ Wiskunde
3.4
3.5
Eenheid
1
Skryf die getalle neer wat uit 0, 9, 1 en 2 gebou kan word en rangskik dit van klein na groot. (Gebruik 0 slegs as ’n beduidende syfer, met ander woorde dit moet ’n plekhouer wees en nie net vooraan die getal staan nie.) Skryf die getalle neer wat uit 1, 9, 1, en 1 gebou kan word en rangskik dit van groot na klein.
Selfevaluering Kan jy die werk doen? Kleur die gesiggies in om te wys of jy die werk kan doen. ORDEN HEELGETALLE – MINSTENS 4-SYFERGETALLE Vereistes Kan ek dit doen? Ek kan getalversamelings van groot na klein rangskik. Ek kan getalversamelings van klein na groot rangskik. Ek kan verskillende getalle bou en rangskik.
25
© Impaq
