Nieuws voor de verloskundigen Herfst 2015

Nieuws voor de verloskundigen Jaargang 2 • Nummer 2 • Herfst 2015

“ Met elkaar zorgen voor de beste moederen kindzorg. Dat is een mooie uitdaging!”

Marian van Donge, eerst verantwoordelijke doktersassistent

Poliklinische zorg tijdens de zwangerschap Hands-on programma verkleint de kans op een ruptuur Update lachgas

Voorwoord

Beste verloskundige, In ons Moeder en Kind Centrum werkt een betrokken team samen met u om de patiënten op Zuid de best mogelijke zorg te geven. Daarbij is de polikliniek Gynaecologie en Verloskunde een belangrijk onderdeel van ons Moeder en Kind Centrum. Want de zorg begint in een aantal gevallen al ruim voor de bevalling op onze polikliniek. Dit leest u onder andere in dit nummer van ‘Nieuws voor de verloskundigen’.

Patiënten kunnen voor, tijdens en na de bevalling rekenen op professionele zorg van een team dat bestaat uit o.a. verloskundigen, verpleegkundigen, doktersassistenten, gynaecologen, kinderartsen en waarnodig ook andere specialismen. Bijvoorbeeld de aandacht van de internist wanneer er sprake is van zwangerschapsdiabetes.

Binnen de regio in de VSV+ werken wij nauw samen met partijen buiten ons eigen ziekenhuis. Met elkaar kunnen we de kwaliteit maximaliseren en werken we volgens het principe: ‘de juiste zorg op de juiste plaats’, waarbij het onderling vertrouwen van grote waarde is. Binnen de keten worden werkwijzen geüniformeerd en informatie gedeeld, bijvoorbeeld tijdens de refereeravonden. Op die manier wordt kennis vergroot en beweegt de kwaliteit in een opwaartse spiraal.

Dat de samenwerking zijn vruchten afwerpt zien we onder andere terug in het stijgend aantal partussen in ons ziekenhuis. Met enige trots kunnen we u melden dat er dit jaar bijna 3000 bevallingen zullen zijn. Wij waarderen het vertrouwen van u en uw cliënten in ons, dat maakt deze prachtige cijfers mogelijk.

Wanneer u vragen heeft over de samenwerking of suggesties voor ons blad neemt u dan contact op met de teamleiding.

Vriendelijke groet, Rob Kievit, algemeen directeur

“De juiste zorg op de juiste plaats, waarbij het onderling vertrouwen van grote waarde is.”

Update lachgas De werkomgeving binnen het Geboortecentrum voldoet aan alle veiligheidseisen aangaande het werken met lachgas, dat bleek uit de tweede periodieke meting die op 13 juli heeft plaats gevonden. Ook ditmaal waren de resultaten weer prima. De volgende meting staat gepland in november. Hierna zullen alle metingen besproken worden met management en de directie en kan bepaald worden in hoeverre de frequentie van de metingen kan worden aangepast.

Diegenen die al bevoegd zijn voor het toedienen van lachgas willen wij vragen om de logboek formulieren correct en volledig in te blijven vullen met toevoeging van het partusverslag. Alleen bij een juiste en correcte werkwijze kunnen wij optimaal gebruik blijven maken van lachgas binnen ons geboortecentrum.

Polikliniek Gynaecologie & Verloskunde

Onze zorg tijdens de zwangerschap In het Ikazia Ziekenhuis krijgen zwangere vrouwen uitstekende zorg. Of ze nu komen voor de bevalling in het Moeder en Kind Centrum of voor zorg tijdens de zwangerschap. De polikliniek Gynaecologie & Verloskunde maakt onderdeel uit van het Moeder en Kind Centrum. Eerste verantwoordelijke doktersassistent Marian van Donge vertelt meer over de poliklinische zorg gedurende de zwangerschap.

“Wij ontvangen de zwangere patiënten op de poli Gynaecologie óf direct op onze spoedafdeling, de afdeling DayCare.” Het team bestaat uit gynaecologen, verpleegkundigen Obstetrie en Gynaecologie, doktersassistenten, echoscopisten en arts-assistenten.

“Als het medisch noodzakelijk is, wordt tijdens kantooruren door de doktersassistenten direct een passende afspraak ingepland. Hierbij valt te denken aan een afspraak bij een gynaecoloog, echoscopist of intakeverpleegkundige. Buiten kantooruren kan de patiënt na overleg met de gynaecoloog worden doorgestuurd naar de DayCare. Het advies van de verloskundige is hierbij erg belangrijk. Is er spoed bij?

Of kan het ook de volgende dag? De verloskundige kan dag en nacht direct overleggen met een dienstdoende Gynaecoloog.”

Goede terugkoppeling “Ik werk al jaren met veel plezier op de polikliniek Gynaecologie. Je wilt de zorg perfect regelen, zodat alles goed verloopt voor moeder en kind. Meestal hebben wij alle nodige informatie om de zwangeren goed over te nemen. Hoewel de verwijsbrief van de verloskundige nog wel eens vergeten wordt. Deze is essentieel voor het verlenen van de juiste zorg en het declareren daarvan. Dat is nog wel een punt van aandacht voor ons allemaal. We hechten veel waarde aan een goede terugkoppeling en informeren verloskundigen dezelfde dag nog als dat moet. Ook alle patiënten kunnen natuurlijk rekenen op heldere informatie.

Bijvoorbeeld bij de 20 weken echo die (nog) niet in alle verloskundige praktijken mogelijk is. Wij proberen zwangeren, hun partner en verloskundigen van de best mogelijke informatie te voorzien.”

Betrokken Ikazia staat voor optimale kwaliteit en levert zorg vanuit betrokkenheid naar patiënten en hun familie. Zo ook de polikliniek Gynaecologie waar bevlogen collega’s werken. Marian vertelt: “We merken hoe spannend het vaak is voor de aanstaande ouders. Daar houden we rekening mee, we willen hen zo goed mogelijk begeleiden als er onzekerheid is. Onze betrokkenheid willen we ook tonen in de samenwerking met de verloskundigen. Met elkaar zorgen voor de beste moeder- en kindzorg. Dat is een mooie uitdaging!”

“ We merken hoe spannend het vaak is voor de aanstaande ouders.

Daar houden we rekening mee, we willen hen zo goed mogelijk begeleiden als er onzekerheid is.”

Gynaecologen 24/7 aanwezig Met de komst van een aantal nieuwe gynaecologen eerder dit jaar, is er nu 24-uurs aanwezigheid van een gynaecoloog in de kliniek. Een unicum voor een niet academisch ziekenhuis in de regio. De dienstdoende gynaecoloog is bereikbaar voor (spoed)overleg overdag op 010 297 57 93 en ’s nachts en in het weekend via de Receptie 010 297 50 00.

Hands-on programma verkleint de kans op een ruptuur Iedere bevalling brengt het risico op een (sub)ruptuur met zich mee. In Noorwegen was het percentage vaginale bevalling waarbij een 3e of 4e-graads ruptuur ontstond in 2004 4,5%. De Noorse autoriteiten vroegen actie van de obstetrie professionals om dit cijfer omlaag te brengen. In Noorwegen werd toen het hands-on programma in ziekenhuizen geïntroduceerd. Binnen 10 jaar zakte het percentage naar minder dan 2% in 2014. Reden om deze methode te leren kennen en waar mogelijk toe te passen in ons werk.

Een eenvoudige techniek Wenche Rotvold is een Noorse verloskundige.

In 2000 werd zij in Noorwegen geconfronteerd met enorm hoge cijfers rondom ruptuur.

Terwijl deze in het buurland Finland veel lager waren. Na onderzoek bleek het enige verschil tussen de werkwijze van beide landen het hands-on versus hands-off werken. “Door tijdens de bevalling de handen op de juiste manier rond het hoofdje en op het perineum te plaatsen kan de druk verlaagd worden waardoor de kans op een ruptuur verkleind wordt. ” Ze gebruikt het volgende voorbeeld om dit toe te lichten: “Als je een stuk rubber hebt en je trekt hier in een keer heel hard aan, dan scheurt het. Terwijl wanneer je langzaam aan de beide uiteinden trekt het rubber heel veel kan hebben.”

Wenche geeft ook aan waarom er veel hands-off gewerkt wordt: “Zorgverleners zijn terughoudend, uit angst het adrenalineniveau

van de baby te verhogen door de extra aanraking en prikkel. Naar mijn idee zorgt het smalle geboortekanaal waar de baby zich op dat moment in bevindt al voor de maximaal mogelijke prikkel en wordt dit door deze techniek niet méér gestimuleerd.”

De werkwijze is als volgt: je houdt je rechterhand op het perineum, waar je tegendruk uitoefent en de huid samentrekt naar het laagste punt toe. Daardoor ontstaat er minder druk op dit punt. Met je linkerhand begeleid je het hoofdje van de baby, zodat dit langzaam, heel langzaam, naar buiten komt.

Wat echt belangrijk is, is dat je je handen niet alleen op de juiste plaats hebt maar ook echt goed samentrekt en duwt. Zorg dat je er als zorgverlener goed bij kunt. Dan is het een eenvoudige techniek, en als je die eenmaal in de vingers hebt kun je deze op ieder moment in iedere positie toepassen.

Instructie hands-on werken

1. Rechterhand: de boog tussen de wijsvinger en de duim moet in de u-vorm zijn en het perineum volgen.

2. Linkerhand: houdt het hoofdje goed vast en uw pols richting de symfyse.

3. De huid trekt u goed in de richting van de middellijn om de rek in het perineum te verminderen (rechterhand) 4. Een rechte pols en een goede grip om het hoofdje.

5. Geef ruimte tussen het perineum en de boog van je hand. Je linkerhand remt de vaart van het hoofdje met het hele handoppervlak, van pols tot vingertop.

Belangrijk: goede communicatie met de moeder.

Ikazia • Nieuws voor de verloskundigen • Jaargang 2 • Nummer 2 • Herfst 2015

De techniek is theoretisch onderbouwd Jan Willem de Leeuw is gynaecoloog in Ikazia. Samen met een aantal gynaecologen uit Delft heeft hij de Noorse verloskundige Wenche Rotvold uitgenodigd in Nederland.

“Ik geloof sterk in life long learning en dit is een geweldig voorbeeld daarvan.” Jan Willem is enthousiast over de techniek die in Noorwegen op veel plaatsen gebruikt wordt.

“De techniek is theoretisch onderbouwd. Als je bekijkt op welk deel van het perineum tijdens de bevalling de druk het hoogst is, zie je dat bij deze techniek precies op dat deel van het perineum de spanning wordt verminderd. Daarnaast heeft de techniek zich in Scandinavië bewezen met de enorme daling in de statistieken rondom de totaalruptuur. Bovendien, en dat is nog wel het mooiste, iedereen kan de techniek gebruiken en het werkt bij iedere patiënt.

Bij vrouwen die hun eerste, tweede of volgende kindje krijgen kan de techniek toegepast worden. En in iedere situatie kun je de techniek gebruiken, zolang je er als verloskundige of gynaecoloog goed bij kunt.

Dat kan bij gebruik van de vacuümpomp, bij een bevalling in het water, op de rug, de zij of in welke positie dan ook. Een bevalling waarbij geen ruptuur ontstaat en waarbij niet gehecht moet worden, is uiteindelijk voor zowel zorgverlener als moeder de meest gewenste situatie.”

Wenche heeft in het Moeder en Kind Centrum vier klinisch verloskundigen getraind. Met het train de trainer principe wordt het geleerde verder verspreid. Jan Willem: “Bij iedere bevalling waar ik bij ben wil ik klinisch verloskundigen, zelfstandig verloskundigen en collega gynaecologen blijven instrueren.

Uit het Scandinavische voorbeeld blijken de resultaten het best bij een goede handson training in de praktijk. Om het cijfer significant te verlagen moet iedereen mee doen, daar zet ik me graag voor in.”

Een verdieping op de manier van werken Marlène Geul is al sinds 1987 verloskundige bij praktijk Zuidwijk. Daarnaast zit zij in het bestuur van de VSV+, iets waar zij heel bewust voor heeft gekozen: “Binnen het samenwerkingsverband willen we met elkaar de kwaliteit van de verloskundige zorg op peil houden waarbij onze zwangeren de meest optimale/passende zorg krijgen.

Dankzij de nauwe samenwerking tussen verloskunde praktijken en ziekenhuizen, bieden we goede zorg bij de juiste zorgverlener.”

Marlène bezocht de refereeravond in Ikazia voor verloskundigen die in het teken stond van de ‘Noorse methode’ . “Ik vind het belangrijk om altijd open te blijven staan voor nieuwe inzichten in het werk. De avond werd goed bezocht. Je merkt dat er veel

interesse is onder verloskundigen, dat is fijn.

De presentaties waren goed en het filmpje waarin de druk op het perineum tijdens de bevalling gevisualiseerd werd, was heel verhelderend.”

In de praktijk werd de refereeravond besproken, “Een aantal collega’s reageerde: ‘ik doe het eigenlijk altijd al zo.’ Mooi toch?! Het hands-on werken, de ondersteuning tijdens de bevalling, is iets wat ook vanuit mijn opleiding al meegegeven werd. Ik vind het een prettige manier van werken, je hebt meer controle over de geboorte.” De uitleg van Wenche gaf wel aan dat je nog meer kunt ondersteunen, het gaf een verdieping op de manier van werken: “Ik ga ’m de eerstevolgende keer toepassen!

En hoop via het train-de-trainer principe zelf meer te kunnen leren en het anderen te kunnen bijbrengen.”

Ikazia • Nieuws voor de verloskundigen • Jaargang 2 • Nummer 2 • Herfst 2015

Beste verloskundigen,

Contact Ikazia Ziekenhuis

De poliklinieken Gynaecologie en Verloskunde en Kindergeneeskunde zijn nauw betrokken bij het Moeder en Kind Centrum. Dankzij de samenwerking slagen we er in om als centrum de beste zorg voor uw en onze patiënten te bieden. Als teamleider van deze beide poliklinieken draag ik daar graag aan bij. Ik houd zowel intern als extern het gesprek graag open en probeer mensen te verbinden.

In dit nummer vertelt Marian van Donge, eerst verantwoordelijke doktersassistent Gynaecologie en Verloskunde, meer over de gang van zaken op de polikliniek. Heeft u vragen of wilt u suggesties met ons delen? Neemt u dan contact op via: tel: 010 297 5875 of j.de.kat@ikazia.nl Met vriendelijke groet, Johan de Kat

Montessoriweg 1 3083 AN Rotterdam Postbus 5009 3008 AA Rotterdam T 010 297 5000 I

www.ikazia.nl

E post@ikazia.nl Moeder en Kind Centrum Afdeling 7A, kraamsuites

010-297 5271

Afdeling 7B, couveusesuites

010-297 5127

Afdeling 8A, kraamsuites

010-297 5281

Afdeling 8B, geboortesuites

010-297 7881

Afdeling 8B, DayCare

010-297 5976

Poli Gynaecologie en Verloskunde 010-297 5240 E-mail

geboortecentrum@ikazia.nl

EVV, eerst verantwoordelijke verpleegkundigen MKC

Kwalitatief juiste zorg, passend bij deze tijd Op 3 november hebben wij de 2500ste bevalling mogen verwelkomen binnen ons Moeder en Kind Centrum, een resultaat waar we trots op zijn. Niet alleen vanwege het aantal, maar ook omdat zoveel mensen besluiten om te bevallen binnen ons Moeder en Kind Centrum.

Het aantal bevallingen vraagt om een kwalitatief juiste zorg, passend bij deze tijd. Daarom richten wij ons continu op nieuwe ontwikkelingen en innovaties zoals in deze nieuwsbrief te lezen is.

Evelien de Jong en Gijs Pfeil

010-290 2001

Dienstdoende gynaecoloog dag

010-297 5793

Dienstdoende gynaecoloog avond/nacht via de portier

010-297 5000

Teamleiding MKC Afke de Vries

010-297 5275

Sietske van der Ent

010-297 5272

DayCare - 7 dagen per week bereikbaar van 07.15 -23.00 uur, - Fax nummer: 010-297 5808 -S poedverwijzingen gaan via de dienstdoende gynaecoloog;

Nieuwe items in deze nieuwsbrief zijn ook de poliklinieken Gynaecologie en Verloskunde en Kindergeneeskunde. Het Moeder en Kind Centrum bestaat niet alleen uit de verpleegafdelingen, de polikliniek is vaak het startpunt voor onze patiënten. Johan de Kat, Teamleider van de poliklinieken, stelt zich dan ook voor in deze nieuwsbrief. Vanaf heden zullen wij dan ook gezamenlijk de nieuwsbrief opstellen.

Met vriendelijke groet, Sietske en Afke

-S tuitenspreekuur (versie stuitligging): dinsdag 10.00-11.00 uur vrijdag 12.30-13.30 uur Aanmelden inleiding bij 41 weken De verloskundige kan zelf de patiënt aanmelden voor inleiding bij 41 weken, tel: 010-297 5281 Aanmelden partus Dag maandag t/m vrijdag 07.15 – 15.45 uur 010-290 2001 Avond/nacht en in het weekend 010-297 5281 Patiënten melden zich vooraf aan voor een poliklinische partus via de website: www.ikazia.nl Colofon Nieuws voor verloskundigen verschijnt drie keer per jaar en wordt per post verstuurd naar alle verloskundigen in de regio. En is digitaal te vinden op www.ikazia.nl/verwijzers.

Redactionele bijdrage: Mies Blok Tekst/coördinatie: Afdeling Marketing en Communicatie Ikazia Vormgeving & drukwerk: Goos Communicatiemakers