Ikazia nieuws lente 2018

KWARTAAL MAGAZINE VAN HET IKAZIA ZIEKENHUIS ROTTERDAM

IKAZIA NIEUWS

Gastredactie: kinderarts Saskia Gardeniers Meet & Greet met een KNO-arts

Lente 2018

De dag van een longfunctieanalist

Voorwoord 01

Voorwoord Op het moment van schrijven is het voorjaar in aantocht, na een echt koude week in februari met (gevoels)temperaturen die we niet meer gewend zijn.

Een goed moment om even terug te blikken op de afgelopen, zeer drukke maanden voor onze organisatie op het gebied van de patiëntenzorg.

In dit lentenummer onder andere aandacht voor de Kindergeneeskunde.

Een specialisme dat in de nieuwbouw van Ikazia een nieuw en modern onderkomen krijgt. Hiermee creëren we niet alleen extra bedden voor het groeiende aantal patiënten, we hebben direct de mogelijkheid extra patiëntvriendelijke faciliteiten te realiseren.

Het is dan ook onze ambitie om de nieuwe Kinderafdeling in te richten volgens het ‘Healing environment concept’. Een omgeving met positieve afleidingen die bijdraagt aan rust, herstel en welbevinden. Vanuit Stichting Vrienden van Ikazia wordt hard gewerkt om deze ‘helende’ omgeving via fondsenwerving daadwerkelijk te kunnen realiseren.

We houden u de komende tijd graag op de hoogte!

Ik heb al eerder mijn zorgen uitgesproken over het verdwijnen van de verpleeg- en verzorgingshuizen als uitvloeisel van het overheidsbeleid. Dit alles onder de mantra ‘het zo lang mogelijk thuis blijven’ van ook zorgbehoeftige mensen. Een streven dat niemand zal en kan tegenspreken. Toch blijkt in de praktijk dat er een groep kwetsbare ouderen is die juist wél behoefte heeft aan een vorm van opvang, als het thuis eigenlijk niet meer gaat. Wij zien in de dagelijkse praktijk dat de oudere patiënt kwetsbaarder is geworden, veelal zieker bij ons op de Spoed Eisende Hulp verschijnt, meer intensieve zorg nodig heeft en dat zijn ligduur langer wordt. Patiënten kunnen tenslotte moeilijker terug naar huis omdat het in feite niet meer gaat of echt onverantwoord is. Door het gehele land neemt de doorstroom van patiënten in de ziekenhuizen af.

Ziekenhuizen liggen eerder vol. De afgelopen tijd heeft u dit dan ook met enige regelmaat in de krant kunnen lezen. In verschillende ziekenhuizen moesten opnames worden geweigerd of konden geplande ingrepen niet doorgaan, omdat er niet voldoende bedden beschikbaar waren. Een ontwikkeling waar niemand op zit te wachten.

Bij al die drukte kwam dan ook nog een griepgolf waar niet alleen ouderen mee werden geconfronteerd maar ook het personeel. Kijkend naar ons eigen ziekenhuis verdubbelde in deze periode het ziekteverzuim als gevolg van de influenza. U kunt zich ongetwijfeld voorstellen dat het rond krijgen van de roosters af en toe echt een uitdaging is geweest. Van mijn kant is er dan ook veel waardering voor de enorme inzet van onze medewerkers om de zorg op het kwalitatief gewenste niveau te houden.

De winterperiode is weliswaar voorbij, de kwetsbaarheid van de oudere patiënt blijft, een herijking van het eerder genoemde overheidsbeleid zou nog niet zo’n gekke gedachte zijn.

Mr. R.P.D. Kievit, arts Algemeen directeur

02 Gedicht

Leven Het licht, de nacht, het land, de zee, ‘k heb er geen enkel aandeel in, het was er al, vér vóór mijn tijd, vanaf een eeuwenoud begin.

Niets heb ik zelf bedacht, mijn vrouw niet, noch mijn kinderen en niet mijn ogen en mijn oren en mijn stem, geen bloem, geen vogel heb ik zelf verzonnen, ik weet het zeker, alle leven komt van Hem.

Toon Hermans

18

08

20

Inhoudsopgave VOORWOORD GEDICHT PASTORALE GASTREDACTIE - Kennismaking met gastredacteur en kinderarts Saskia Gardeniers - De uitwerking van stress op een kind - Tips voor kinderen met chronische klachten - Ervaringsverhaal: Trek op tijd aan de bel als uw baby blijft huilen - Ervaringsverhaal: Kinderfysiotherapie voor te vroeg geboren baby’s - Gastredacteur in gesprek met kinderlongverpleegkundige Ria van der Linde

01 02 15

04 05 05

VRIENDEN VAN IKAZIA - Over Vrienden van Ikazia - Donateur aan het woord

26 27

NIEUWS & INFORMATIE - Kaakchirurgie ook in Havenpolikliniek

21

OP BEZOEK BIJ... 12

08

DIT DOE IK - Eigenaresse Kapsalon Margriet in Ikazia 17

10

WACHTKAMERVRAAG 20

MEET & GREET - Meet & Greet met KNO-arts Aukema

18

COLUMN - Carla Breedveld 33

VRIENDSCHAP IN IKAZIA

22

DAG VAN - Longfunctieanalist Claudia van der Zaken

24

06

04 Gastredactie

“Ik leer iedere dag van mijn patiënten” Saskia Gardeniers werkt sinds 2013 als kinderarts in het Ikazia Ziekenhuis. Zelf woont ze in Leiden.

Toch zou ze het Ikazia Ziekenhuis niet willen verruilen voor een ziekenhuis dichterbij huis.

Dokter Gardeniers: “Dat komt met name door de patiëntenpopulatie: een mix van mensen, culturen en achtergronden. Ik leer nog steeds iedere dag van mijn patiënten. Ik vind het bijvoorbeeld heel interessant om te leren over andere gebruiken in eten en drinken en de invloed hiervan op de behandeling. Soms is taal een struikelblok, maar gelukkig kunnen we in Ikazia dan gebruik maken van de tolkentelefoon.”

Dokter Gardeniers: “In Ikazia hebben we ongeveer 3000 bevallingen per jaar. Dan komt het ook regelmatig voor dat een kindje een slechte start heeft of te vroeg geboren wordt. In Ikazia hebben alle kinderartsen daarom extra aandacht voor neonatologie.

Daarnaast heb ik onder andere extra aandacht voor de onverklaarbare lichamelijke klachten.

Mede doordat ik de samenwerking tussen lichaam en geest heel interessant vind. Ook als er lichamelijk niets aan de hand blijkt te zijn, kunnen we kinderen helpen om de klachten te verminderen. De samenwerking die we bij beide specialismes – neonatologie en onverklaarbare lichamelijke klachten – kunnen zoeken met onder andere de pedagogische zorg en kinderfysiotherapeut, spreekt mij erg aan. Ik wijd hier mijn gastredacteurschap dan ook graag aan!”

• Saskia Gardeniers, 37 jaar, kinderarts.

• Geboren en getogen in Leiden.

• Getrouwd en moeder van drie.

• Opleiding Kindergeneeskunde gevolgd in België.

• Wist op de basisschool al dat ze dokter wilde worden.

• Deed waar en wanneer het kon ervaring op in het ziekenhuis. Zo werkte ze op de middelbare school een tijdje in de schoonmaak op de Kinderafdeling.

• Werkt sinds 2013 als kinderarts in Ikazia.

• Vindt het werken met kinderen heel dankbaar. “De groei en ontwikkeling die kinderen doormaken is zo leuk en interessant om te zien. Daarbij zijn kinderen heel flexibel. Na een juiste behandeling kunnen ze in korte tijd weer staan te springen op de gang. Het is dankbaar werk.”

• Vindt zichzelf een algemeen kinderarts. “Ik kijk graag naar de patiënt als geheel. Net als alle andere kinderartsen in Ikazia heb ik wel bepaalde aandachtsgebieden: onverklaarbare ziektes, kindernier ziekten, kinderinfectieziekten en neonatologie (de zorg voor hele zieke of te vroeg geboren kinderen).”

• Haar grootste drijfveer? Het gevoel dat je iets vóór- en mét mensen kunt doen.

De uitwerking van stress op een kind Dokter Gardeniers: “Eén van mijn patiënten, een meisje van 14 jaar, was in Ikazia behandeld aan een forse longontsteking. Maanden na de behandeling bleef ze vermoeidheidsklachten houden. Alle onderzoeken die volgden, wezen uit dat er lichamelijk niets aan de hand was. Wel was haar longfunctie iets verslechterd. Uiteindelijk bleek dat het meisje hele hoge eisen aan zichzelf stelde. Door de longontsteking had ze een groot deel gemist op school.

Dat kon ze niet meer bijbenen en daar baalde ze van. Dat gaf lichamelijke klachten.

Tijdens de consulten, die ik om de drie maanden had met haar en haar ouders, zijn we gaan kijken

hoe ze zichzelf als het ware weer kon herpakken.

Hoe kon ze haar conditie weer opbouwen en uit die vicieuze cirkel komen? Uiteindelijk heeft het meisje een hond genomen. Dit had ze zelf bedacht. Door het hondje kwam ze in een ritme, liep ze veel en werd haar conditie beter. Soms namen haar klachten toe en dan onderzocht ik haar weer even. De positieve uitslagen van de onderzoeken stelden het meisje en haar ouders dan weer gerust. Haar longfunctie is uiteindelijk genormaliseerd. Ook als er lichamelijk niets aan de hand blijkt te zijn, blijven we doorzoeken en kijken hoe we de klachten toch kunnen verminderen. Al dan niet in samenwerking met andere specialismes, binnen of buiten het ziekenhuis.”

Heeft uw kind chronische klachten?

Dokter Gardeniers geeft de volgende tips aan kinderen met chronische klachten.

• Ga niet over je grenzen heen.

• Neem desnoods een (kinder)psycholoog in de arm.

• Ga ’s ochtends gewoon naar school als je geen koorts hebt, desnoods korter.

• Stop vooral niet met sporten, maar blijf doorgaan. Sporten geeft je een goed gevoel en je lichaam wordt er sterker van.

• Zit je niet op een sport? Kijk dan of je kunt beginnen met fysiotherapie. Denk ondertussen na wat je leuk vindt qua sport en wat binnen je mogelijkheden ligt. Kijk of je hiermee kunt starten.

• Ga op tijd met school in gesprek. Wat is haalbaar en wat niet? Moet je een jaar overdoen? Moet je extra bijles?

• Ga op tijd naar bed en probeer goed te slapen.

• Probeer zoveel mogelijk in een ritme te blijven. Als je daarvan afwijkt, word je er niet beter van.

In gesprek met school

Dokter Gardeniers: “Als uw kind last heeft van chronische klachten is het belangrijk op tijd met school in gesprek te gaan. Soms bied ik aan om naar school te bellen als niet duidelijk is wat er precies gebeurt op de school; zeker bij pubers.

Zij vertellen niet alles meer tegen hun ouders en de school kan dan hele waardevolle informatie

hebben. Soms belt de school mij zelf op voor iets meer medische achtergrondinformatie of om te vragen hoe ver de betreffende leerling precies kan gaan.”

06 Gastredactie

Trek op tijd aan de bel als uw baby blijft huilen “Om 01.00 uur ’s nachts arriveerden we op de Spoed Eisende Hulp van het Ikazia Ziekenhuis. Mijn man en ik wisten ons geen raad meer met het gehuil van Ysabeau”, vertelt Eke Kminikowski, de moeder van Ysabeau. “Ysabeau was destijds nog maar een paar weken oud. Mijn dochtertje en ik werden twee dagen ter observatie opgenomen op de Kinderafdeling. Het bleef niet bij die ene opname. Het was een zware periode, maar wat ben ík blij dat ik destijds hulp heb gezocht.”

“Alle baby’s huilen en dat is heel normaal”, legt dokter Gardeniers (kinderarts) uit. “Maar als een baby blijft huilen en niets hem of haar gerust lijkt te kunnen stellen, is het belangrijk te onderzoeken waar de baby onrustig van wordt.

Ysabeau bleek een koemelkallergie te hebben en reflux. Ze ging over op koemelkvrije voeding en kreeg medicijnen voor de reflux. Ook kregen de ouders, gedurende de korte opname in het ziekenhuis, diverse tips mee voor thuis over rust en regelmaat. Toch bleef Ysabeau overmatig huilen.

Als een kindje veel huilt, put dat zowel het kind als de ouders uit. Het gezin komt in een zogenoemde vicieuze (negatieve) cirkel en als het gezin daar zelf niet uitkomt, moeten wij die soms doorbreken.

Ysabeau en haar moeder werden daarom voor een tweede keer opgenomen op de Kinderafdeling van het Moeder en Kind Centrum.”

“Ysabeau werd wederom onderzocht door de kinderarts”, legt Eke uit. “Daarnaast kregen we hulp van de pedagogische zorg. Samen keken we hoe

we onszelf en Ysabeau rust konden bieden. Wat was bijvoorbeeld het ritme van Ysabeau en hoe konden we het verbeteren?”

Ilonka Verschoor, pedagogisch medewerker, vertelt: “Regel één is dat we de ouders tijdens de opname alleen díe dingen laten doen die ze als ontspannen ervaren en waar ze energie van krijgen. Gaat het voeden goed, dan doet de ouder dit gewoon zelf.

Zien we dat er stress ontstaat tijdens het voeden, dan nemen we het tijdelijk over. Ook kijken we naar de interactie tussen ouder en kind. Welke signalen geeft het kindje af? Herkent de ouder de signalen en wat hebben ouder en kind nodig om dichter tot elkaar te komen?

Om de interactie tussen Ysabeau en haar moeder te meten, hebben we gebruik gemaakt van VideoInteractie-Begeleiding (VIB). Bij Video-InteractieBegeleiding worden de bewuste en onbewuste initiatieven van ouder en kind gefilmd tijdens een verzorgingsmoment of spelmoment. Vervolgens wordt dit, na beoordeling door een opgeleid video-interactiebegeleider, beeld voor beeld teruggekeken met de ouders. Dit doen we zodanig dat de ouders zelf tot inzichten komen.”

Voor Eke was dit een hele effectieve methode: “Ik was ervan overtuigd dat Ysabeau nooit oogcontact zocht, maar op de beelden was te zien dat de ogen van Ysabeau continu op mij gericht waren.

Ook zag ik dat ik niet tegen haar praatte tijdens het verschonen. Ik genoot niet van het verschonen, maar deed het zo snel mogelijk, zodat ik haar kon voeden. Tijdens het voeden was ze stil. Toen ik mij bewust was van deze bewuste en onbewuste signalen tussen ‘moeder en kind’ en de invloed op het gedrag van Ysabeau, wist ik waar ik aan moest werken.”

Ysabeau en haar moeder zijn na de opname in Ikazia doorverwezen naar het Babyhuis in Dordrecht om de hechting tussen moeder en kind nog verder te verbeteren. Daarnaast zorgde de opname ervoor dat zij het dagelijkse leven thuis weer vol energie konden oppakken. Ook bleef Ysabeau onder controle staan van de kinderarts.

“De hechting tussen moeder en kind is inmiddels hartstikke goed”, aldus dokter Gardeniers. “Wel blijft Ysabeau problemen houden met eten.

Daarvoor hebben we de samenwerking gezocht met een voedingsdeskundige die Ysabeau in de thuissituatie komt observeren.” Ook als we de hulp zelf niet in huis hebben, zoeken we samen met de patiënt naar de juiste instantie om de klachten te verbeteren.

“Soms durven ouders niet om hulp te vragen met hun ‘huilbaby’”, zegt dokter Gardeniers tot slot. “Het voelt alsof ze iets niet goed doen als ouder. Maar ik wil graag benadrukken dat je juist een goede ouder bent als je aan de bel trekt. Samen kunnen we zoeken naar de beste behandeling voor jou en je kind.”

Gastredactie 09

“Het is leuk om die verschillen tussen hen te zien” Een te vroeg geboren baby (prematuur) beweegt anders dan een kindje dat op tijd geboren is. Een prematuur heeft bijvoorbeeld meer moeite met buigen omdat de baby kortere tijd opgerold in de buik heeft gelegen en over onvoldoende spierkracht beschikt. Dit buigen is juist heel belangrijk om te kunnen rollen, kruipen en staan. In Ikazia worden alle kinderen die onder de 35 weken geboren zijn daarom beoordeeld en begeleid door de kinderfysiotherapeut. Zo ook de tweeling Maevie en Mason die met 32 weken geboren werd in het Moeder en Kind Centrum van Ikazia.

Tanja Mrkic, kinderfysiotherapeut: “Ik zag Maevie en Mason voor het eerst tijdens hun opname in het ziekenhuis. In het begin doe ik altijd wat testjes om de motorische ontwikkeling van het kindje te beoordelen. Hoe zijn de reflexen? Hoe is de spierkracht? In een latere fase kijk ik welke willekeurige bewegingen een kindje maakt. Grijpt het kind bijvoorbeeld naar een speeltje als je dat naast hem of haar legt. Mason had in het begin een kleine achterstand qua motorische ontwikkeling. Hij had ook een zware start gehad, doordat hij onder andere vruchtwater in zijn longetjes had gekregen. Maar al snel ging hij zijn zus voorbij in ontwikkeling.”

Roxanne Roffelsen: “Het is leuk om die verschillen tussen hen te zien. Maevie houdt graag het overzicht. Mason is actiever en grijpt alles wat hij om zich heen ziet. We komen nu om de drie maanden op controle bij de kinderfysiotherapeut in Ikazia. De kindjes worden gecontroleerd op motorische ontwikkeling, maar we krijgen ook allerlei tips mee. Hoe we de kindjes het beste op kunnen pakken bijvoorbeeld. Maevie had in het begin een voorkeurshouding. Van Tanja kregen we tips mee om dit te veranderen.” “Een kindje zoekt bijvoorbeeld contact tijdens het verschonen”, legt Tanja uit. “Door aan de kant te gaan staan waar het kind geen voorkeur voor heeft, wordt die kant automatisch getraind.”

Leroy van Nes: “Het gaat heel goed met Maevie en Mason. We vinden het mooi om te zien hoe sterk ze zijn. Thuis oefenen we veel met hen.

Als je kinderen zo vroeg geboren worden, weet je even niet wat je overkomt. Maar we hebben zo’n fijne tijd gehad in het Moeder en Kind Centrum.

We verzorgden de kindjes al vrij snel zelf, maar we voelden wel continu dat we het niet alleen hoefden te doen, dát gevoel was heel fijn.”

Wist u dat we bij prematuur geboren kinderen rekenen met een gecorrigeerde leeftijd?

De gecorrigeerde leeftijd kun je berekenen door het aantal weken dat het kind te vroeg geboren is van de ‘kalenderleeftijd’ af te trekken. Deze gecorrigeerde leeftijd wordt als uitgangspunt genomen voor het behalen van motorische mijlpalen, zoals reiken, grijpen, rollen, zitten, kruipen en lopen. De te vroeg geboren weken mogen dus als het ware als extra tijd gelden in motorische ontwikkeling. We corrigeren de kalenderleeftijd totdat het kind twee jaar is. Over het algemeen zien we dat prematuur geboren kinderen hun achterstand in motorische ontwikkeling op tweejarige leeftijd hebben ingehaald.

10 Gastredactie

“Ik heb zelf begeleiding gemist toen mijn dochter longproblemen had” Ria van der Linde werkt al 15 jaar als kinderlongverpleegkundige in het Ikazia Ziekenhuis. Dat doet ze nog steeds met zóveel passie. Hoe doet ze dat toch? Wat is haar geheim? Kinderarts Saskia Gardeniers vroeg het haar.

“15 jaar alweer”, zegt Ria van der Linde lachend.

“En eigenlijk werk ik nóg langer in Ikazia. Ik ben ooit gestart als verpleegkundige. Ik vond dat mooi werk, maar op een gegeven moment werd mijn dochter ziek en waren die onregelmatige diensten niet meer te doen.”

Dokter Gardeniers: En toen kwam er een vacature vrij voor kinderlongverpleegkundige?

Ria: In het begin was de vacature nog maar voor 1,5 dag per week. De overige dagen werkte ik als longverpleegkundige met volwassenen. Toen het werk voor de kinderlongverpleegkundige toenam greep ik de kans met beide handen aan om mij hier volledig op te kunnen storten.

Ik heb zelf begeleiding gemist toen mijn dochter longproblemen had. Die begeleiding is zó belangrijk. Je kind is ziek, maar wat betekent dat nu eigenlijk? Wat is de invloed van de ziekte op het leven van het kind? Tegenwoordig kun je – met de juiste medicatie – heel veel doen met longproblemen en het is mooi om ouders en kinderen daarbij te kunnen helpen.

Ik weet nog heel goed dat één van mijn patiënten, een jongen die hier al van jongs af aan liep, met tranen in zijn ogen bij mij op de kamer stond en mij een dikke knuffel gaf toen hij over moest naar de volwassen longverpleegkundige. Hij wilde niet weg. Die dankbaarheid is zo mooi. Je geeft kinderen (en hun ouders) dus toch iets mee...

Dokter Gardeniers: Ik vind het een heel mooi en nuttig initiatief. Wat is jouw belangrijkste tip voor ouders en kinderen met astma?

Ria: Laat je kinderen zoveel mogelijk meedoen met de rest. Ze zijn niet ‘anders’ omdat ze astma hebben. Het moet ons gezamenlijke doel zijn dat kinderen alles kunnen doen, ondanks hun astma.

Dokter Gardeniers: Ja, en dat kan ook gewoon. Als je de adviezen volgt, moet je bijvoorbeeld gewoon kunnen sporten of gewoon kunnen zwemmen. Soms moeten we wel heel erg zoeken naar de juiste medicatie maar uiteindelijk kan het altijd. Sterker nog: sporten is heel belangrijk, juist voor kinderen met astma.

Dokter Gardeniers: Ja ik vind de hulp die je hen biedt en de tijd die je neemt om hen zo goed mogelijk te begeleiden heel waardevol.

Je hebt ook de astmamiddagen opgezet in Ikazia, in samenwerking met de pedagogische zorg, fysiotherapeuten en psychologen. Hoe ben je op dit idee gekomen?

Ria: Dat idee had ik eigenlijk al heel lang, maar het kwam er niet van om het van de grond te brengen. Ik wilde graag dergelijke middagen organiseren omdat ik het belangrijk vind dat kinderen (en hun ouders) voelen dat ze niet de enige zijn met astma en dat er heel veel aan te doen is. Tijdens de spreekuren bij mij en bij jullie als kinderartsen, is hier natuurlijk aandacht voor, maar tijdens een astmamiddag ontmoeten kinderen en ouders als het ware ‘lotgenoten’. Van lotgenoten kun je veel leren.

Tijdens de astmamiddag laat ik filmpjes zien over astma of over hoe de longen werken. Ook vraag ik kinderen hun longen te tekenen. Dan krijg ik de mooiste tekeningen! Vervolgens gaan we sporten in de gymzaal van de fysiotherapeuten. Hierbij kijken we goed naar de ademhalingstechnieken van de kinderen. Iedereen doet mee; ook de ouders, als ze dat willen.

Vervolgens gaan de ouders en kinderen uiteen. De ouders gaan mee met de psycholoog en de kinderen met mij, de fysiotherapeut en pedagogisch medewerker. Met de kinderen gaan we stellingen oefenen: ‘Wat doe je bijvoorbeeld als je benauwd bent’, is één van de stellingen. Aan het einde is er een quiz en moeten de kinderen een rebus oplossen. Het is echt een feest! En de kinderen en ouders hebben veel steun aan elkaar.

Houden initiatieven zoals een astmamiddag het werk zo leuk voor jou?

Ria: Onder andere. Het werken met kinderen in het algemeen houdt het vooral heel leuk voor mij.

Kinderen geven je zóveel. Je blijft er jong door.

Daarbij is iedere dag anders. Kinderen zijn onvoorspelbaar. Je kunt ‘s ochtends niet zeggen hoe de dag verloopt. Én ik leer nog steeds iedere dag; van mijn patiënten, maar ook door af en toe een bijscholing te doen.

Dokter Gardeniers: Wat is tot slot jouw belangrijkste levensles om je werk leuk te houden?

Ria: Volg je hart en doe wat je leuk vindt. Probeer dus ook van je hobby je werk te maken, als dat binnen je mogelijkheden ligt. En tot slot een andere belangrijke les: durf iets bespreekbaar te maken als iets niet goed loopt. Dat heb ik de afgelopen 15 jaar ook gedaan. Ik denk dat het dan alleen maar leuker wordt voor jezelf!

Wat doet de kinderlongverpleegkundige?

De kinderlongverpleegkundige geeft voorlichting aan kinderen van 0-18 jaar en hun ouders/verzorgers over astma, allergie, eczeem en andere luchtwegaandoeningen.

Ze begeleidt kinderen bij het innemen van medicatie, geeft tips hoe het beste om te gaan met de ziekte in het dagelijkse leven, helpt bij het verkrijgen van kennis, inzicht en acceptie van de ziekte, én voert in samenwerking met de kinderartsen controles uit.

12 Op bezoek

Op bezoek bij...

Voor patiënten die zijn opgenomen, spelen familie en naasten vaak een belangrijke rol. Tijdens ‘bezoekuur’ is het in Ikazia een komen en gaan. We gaven een aantal bezoekers een boeketje bloemen met de vraag: bij wie gaat u op bezoek?

Mevrouw Dewnandan Shrinita Parmessar is met haar moeder in het ziekenhuis. Haar moeder heeft hier een bijzondere geschiedenis. Ze is al bijna 15 jaar hartpatiënt. Inmiddels is hét moment aangebroken om haar hartklep te laten vervangen. Ze was er lange tijd niet klaar voor. Nu wel. Mevrouw Dewnandan uit Rotterdam: “Ik heb echt naar dit moment toe kunnen leven. Ik heb hierbij veel steun gehad van dokter Freericks. Dat hij met pensioen is, vind ik erg jammer. Ik ben hem zo dankbaar. Hij gaf mij altijd het vertrouwen dat ik beter ging worden.” “Ze nam vaak een bloemetje voor hem mee als ze bij hem een afspraak had”, zegt Shrinita lachend. Spannend vindt mevrouw Dewnandan de operatie wel: “Ik ben best een beetje nerveus”. Maar ook in handen van de nieuwe cardioloog heeft ze er alle vertrouwen in.

Op bezoek 13

Mevrouw Kuiper Kelly Kuiper is op bezoek bij haar moeder. Haar moeder heeft net een kijkoperatie gehad aan haar linkerknie. Ze had veel pijn en ging steeds door haar knie. Tijdens de operatie is los kraakbeen weggehaald. Mevrouw Kuiper uit Rotterdam: “Ik heb een ruggenprik gehad voor deze kijkoperatie. Zodra ik mijn benen weer voel, mag ik naar huis. Mijn kleindochter Juley en mijn dochter Kelly houden me in de tussentijd gezelschap. Ik vind Ikazia een fijn ziekenhuis. Je bent hier geen nummer. Mijn orthopeed, dokter Doorgeest, is heel toegankelijk. Ik heb echt het gevoel dat we in samenspraak mijn behandeling bepalen.”

Mevrouw Hart-van Tour Shelly Timmer-Hart is op bezoek bij haar moeder. Haar moeder wacht totdat ze wordt opgeroepen.

Ze krijgt vandaag een hartkatheterisatie. Mevrouw Hartvan Tour uit Spijkenisse: “Ik heb een te hoge bloeddruk en een ijzertekort. Er zijn al diverse onderzoeken gedaan bij onder andere de cardioloog. Hartproblemen zitten bij ons in de familie. Dit onderzoek is een laatste check om hartproblemen uit te sluiten. Ik vind het fijn dat mijn dochter mee is. Ik heb jaren voor mijn eigen moeder gezorgd. Dat ‘zorgen voor elkaar’ is de normaalste zaak in onze familie.”

Pastorale 15

Het team psychosociale zorg, bestaande uit de afdelingen psychologie, maatschappelijk werk en geestelijke verzorging, had kort geleden haar teamuitje. Dit keer gingen we naar een escaperoom. Met vier collega’s uit de verschillende disciplines moest ik binnen een uur zien te “ontsnappen” uit een kamer die was ingericht als een kamer van een zwaar bewaakte gevangenis.

Van tevoren hadden we al te horen gekregen dat ongeveer 40% van de bezoekers slaagde in deze opdracht. Voordat de deur op slot ging, werden we gewezen op de rode noodknop naast de deur. Die mochten we alleen gebruiken als het écht nodig was. Ook werden we gewezen op de camera’s in het plafond waarmee de beheerder ons ‘doen en laten’ volgde.

En toen waren we aangewezen op onszelf. Met elkaar moesten we verschillende puzzels oplossen waarvan de oplossingen weer nieuwe raadsels brachten. Af en toe klonk er een soort scheepstoeter waarna er een aanwijzing van boven kwam die ons hielp bij het oplossen van het probleem.

We vormden een ijzersterk team en het was ons vast gelukt te ontsnappen, ware het niet dat de vorige bezoekers van de gevangenis een aanwijzing onklaar hadden gemaakt. We waren gedoemd na het uur bevrijd te worden door de beheerder die al snel moest toegeven dat “het” niet klopte.

Zodra je in een ziekenhuiskamer ligt, bevind je je als het ware ook opeens in zo’n andere ‘niet kloppende’ wereld. Je bent niet meer gewoon ik, maar je bent als een ‘gevangene’ en een zieke die geconfronteerd wordt met de werkelijkheid van de kwetsbaarheid. Alles lijkt opeens anders. “Het klopt echt niet”, riep één van ons richting de camera met microfoon, toen we ontdekten dat de aanwijzingen niet klopten. Zo “klopt het” voor de patiënt vaak ook niet. Het leven blijkt anders te lopen dan men tot dan toe dacht. Zoals er “in de gevangenis” af en toe hulp van boven werd gezonden, zo zijn er in het ziekenhuis allerlei deskundigen die de patiënt ondersteunen in die nieuwe werkelijkheid van het ziek-zijn. De geestelijk verzorgers helpen een patiënt om staande te blijven als het allemaal “niet klopt”.

Veel patiënten, of ze in het gewone leven gelovig zijn of niet, ervaren hulp van Boven. Mooi om als dominee spreekbuis te mogen zijn van die “hulp van Boven”.

Ds. Dr. Jan Piet Vlasblom

Dit doe ik 17

Margriet, eigenaresse Kapsalon Margriet

Dit doe ik in het Ikazia Ziekenhuis ‘Drie dagen per week werk ik als kapster in mijn kapsalon. Hier ontvang ik patiënten, personeel en mensen van buiten als klant.

Als patiënten die opgenomen zijn op de verpleegafdeling niet naar mij kunnen of mogen komen, ga ik naar hen toe. Dat wordt erg gewaardeerd. Mijn doel is om mensen blij te maken, patiënten voelen zich in de kappersstoel even niet ziek.

Soms maak ik ontroerende dingen mee. Zoals de mijnheer die wist dat hij ging overlijden en wilde dat ik zijn staart afknipte om te doneren aan de stichting Haarwens.

Of de mijnheer die bij binnenkomst triest vertelde dat ik de laatste was die zijn haar knipte, hij zou snel sterven. Ik heb geprobeerd hem wat op te beuren en er een mooi moment van te maken. Tijdens het wassen heb ik uitgebreid zijn hoofd gemasseerd, hij verliet de salon met een glimlach. Zulke ontmoetingen maken mijn werk extra mooi.

Een gewone kapsalon in een ziekenhuis, voor iedereen toegankelijk, zo moet het zijn.’

18 Meet & Greet

“Toen Max weer beter was, was ik zó blij” Op donderdag 1 februari mocht Viënne (6 jaar) uit Berkenwoude een dagje meelopen met KNO-arts Aukema. Viënne heeft één grote wens: mensen weer blij maken. Die wens deelt dokter Aukema.

Waarom Viënne arts wil worden? Viënne: “Eigenlijk wil ik dierenarts worden. Dan kan ik mensen weer blij maken als hun dier ziek is. Ik was zó blij toen mijn kater Max weer beter was!”

Mensen weer blij maken… Die wens deelt dokter Aukema.

Aukema: “Als kno-arts probeer ik mensen die last hebben van hun Keel, Neus en Oren weer beter te maken.”

Pijnlijke oren? Dat had Viënne deze week nog! Het was nog even spannend of ze wel naar deze Meet & Greet kon komen.

Aukema: “Zullen we je oren dan gelijk even controleren. Daar heb ik een hele felle lamp voor, kijk maar hoe fel de lamp is.” Viënne mag plaatsnemen op de stoel en meekijken op het scherm. Dokter Aukema zoomt ook in op haar oorbellen. Wat een mooie diamanten!

Als Beer helemaal beter is verklaard, brengen de dames nog een bezoekje aan de verpleegafdeling.

Wat was het een leuke middag!

Dán mag Viënne op de stoel van de arts gaan zitten.

Aukema: “Zullen we eens kijken hoe de neus en oren van beer eruit zien?” Dat wil Viënne natuurlijk wel!

Dokter Aukema: “Bij jou zagen je oren er heel goed uit. Maar soms zien de oren van kindjes er minder goed uit. Er kan een ontsteking achter het trommelvlies zitten. Door een heel klein buisje te plaatsen kan het ontstekingsvocht er uit lopen. Dan is er minder oorpijn en wordt het gehoor weer beter.”

20 Wachtkamervraag

www.ikazia.nl krijgt een nieuw jasje!

Ikazia bouwt aan een nieuwe website. Daar betrekken we onze patiënten en bezoekers graag bij. Wat vinden zij belangrijk aan een goede website? We vroegen het een aantal van hen.

Gerdina Buik uit Barendrecht: “Voor mij zijn reviews heel belangrijk. Dat kunnen bijvoorbeeld reviews zijn van Zorgkaart Nederland of van Facebook, maar ook uitgebreidere ervaringsverhalen. Daarnaast vind ik het prettig om te kunnen zien welke artsen er in het ziekenhuis werken.

Ik wil met- en voor mijn moeder een weloverwogen keuze maken voor een ziekenhuis en zorgverlener.”

Marilouise van der Wal uit Rotterdam: “Ik vind het heel belangrijk om over nieuwe ontwikkelingen te kunnen lezen.

Ik heb ovariumkanker. ‘Tijd is mijn grootste vriend’, zeg ik altijd. Ik heb veel hoop in wetenschappelijk onderzoek. Ook ben ik altijd op zoek naar ervaringsverhalen van andere patiënten; verhalen met tips bijvoorbeeld die mijn klachten kunnen verminderen.”

Vindt u het leuk om mee te denken over de nieuwe website? Meld u aan via: marketing@ikazia.nl

Nieuws en informatie 21

Havenpolikliniek Kaakchirurgie onder verantwoordelijkheid van Ikazia Het Havenziekenhuis is sinds 1 oktober 2017 omgevormd tot Havenpolikliniek. Dat betekent dat de zorg in de Havenpolikliniek wordt geleverd onder de verantwoordelijkheid van verschillende Rotterdamse ziekenhuizen. Vanaf januari 2018 valt de Havenpolikliniek Kaakchirurgie onder de verantwoordelijkheid van het Ikazia Ziekenhuis.

Voor zowel de patiĂŤnten in het Havenziekenhuis als het Ikazia Ziekenhuis verandert er niets.

De locatie, het team, de kaakchirurgen en de kleinschalige persoonlijke omgeving blijven overal hetzelfde.

Voor u als patiĂŤnt in Ikazia is de Havenpolikliniek Kaakchirurgie mogelijk wel een extra locatie om naar toe te gaan voor uw afspraak of onderzoek op de polikliniek.

De havenpolikliniek Kaakchirurgie in het voormalige Havenziekenhuis is van maandag t/m vrijdag van 08.15 - 16.30 uur te bereiken op 010 29 02 400.

De polikliniek Kaakchirurgie in het Ikazia Ziekenhuis is van maandag t/m vrijdag van 08.15 - 16.30 uur te bereiken op 010 29 75 320.

“We voelen elkaar echt aan” De vriendschap die in Ikazia begon…

“Ik vroeg hoe het ging en waarom ze in het ziekenhuis lag. Vanaf dat moment hebben we de hele nacht liggen kletsen.” Zo begint Astrid Verhaagen het verhaal over haar ontmoeting met Lenie Bastemeijer, een kennismaking die uitgroeide tot een hechte vriendschap. Lenie glimlacht. “En nog altijd hebben we veel te bepraten, dat gaat vanzelf!”

Met heftige buikklachten werd Astrid Verhaagen in april 2014 in het Ikazia Ziekenhuis opgenomen.

Ze had een darmafsluiting en moest geopereerd worden. Terwijl ze op de afdeling op haar operatie wachtte, werd er een bed de kamer ingereden. Daarin lag Lenie Bastemeijer, die aan een breuk in de buikwand geopereerd zou worden.

“Na de operatie kwamen we weer naast elkaar

“We hadden zó’n lol.

Die eerste nacht deden we geen oog dicht, we bleven kletsen”

Vriendschap Voorwoord 23 01

op de kamer. Vanuit beleefdheid vroeg ik ‘hoe gaat het met u’”, zegt Astrid, “Dat werd een open gesprek, we zijn allebei makkelijke praters.”

Dropjes

Tijdens de vier dagen dat Lenie en Astrid bij elkaar op de kamer lagen, groeide er een bijzondere vriendschap. “We hadden zó’n lol,” vertelt Lenie. “Die eerste nacht deden we geen oog dicht, we bleven kletsen.

Astrid heeft me die nacht aan het snoepen gekregen, dat deed ik voorheen nooit. Ik moest hoesten, maar met een buikwond is dat niet fijn.

De dropjes van Astrid waren welkom!”

‘Praatje poep’

Beide dames bleken veel overeenkomsten te hebben: gelukkig getrouwd, een positieve levenshouding en een geloof dat een bron van kracht vormt. “We spraken over van alles: alledaagse dingen maar ook minder prettige onderwerpen,” zegt Astrid.

“Dat kwam door mijn voorgeschiedenis,” vult Lenie aan. “Ik ben aan kanker geopereerd en was blij dat er bij deze operatie ‘alleen maar’ een breuk hersteld werd. Ik ben niet zwaarmoedig, maar soms is het fijn als je zoiets kunt bespreken met iemand die dezelfde levensovertuiging heeft. We voelen elkaar echt aan.”

Astrid en Lenie hadden tijdens het herstel veel steun aan elkaar, dat gebeurde vooral met een glimlach. “Bij ons allebei moest bijvoorbeeld de ontlasting weer op gang komen, dat was wel wat,” lacht Astrid. “Ja, dat was ‘praatje poep’,” grinnikt Lenie, “maar zo hielpen we elkaar er wel doorheen.”

Echt een klik

Tijdens het controlebezoek, een aantal dagen later, ontmoetten ze elkaar weer. Kort daarna ging Astrid bij Lenie langs: “Sindsdien bellen en appen we regelmatig en als ik in de buurt ben, ga ik op de koffie. Fijn is dat het ook klikt met onze mannen.”

Lenie tot slot: “We hebben altijd wel wat te bepraten, we hebben echt een ‘klik’. Wat fijn dat we elkaar ontmoet hebben!”

“Astrid en Lenie hadden tijdens het herstel veel steun aan elkaar, dat gebeurde vooral met een glimlach”

24 De dag van

De dag van… longfunctieanalist Claudia van der Zaken

“Heel goede beoordeling voor vernieuwde longfunctieafdeling” Claudia van der Zaken is sinds mei 2017 longfunctieanalist in Ikazia. Zij doet dagelijks bij patiënten onderzoek naar het functioneren van de longen met onder meer het meten van de longcapaciteit, de longinhoud en het afnemen van een fietstest. Daarnaast is zij samen met collega Anneke van Keulen verantwoordelijk voor het meer zelfstandig laten functioneren van de longfunctieafdeling. Eind december gaf de Nederlandse Vereniging van Longfunctieanalisten (NVLA) de vernieuwde afdeling een heel goede beoordeling. “Dat was een mooi compliment voor ons werk. De NVLA had ook nauwelijks verbeterpunten.”

Claudia legt uit dat de vernieuwde werkwijze voor de longpatiënten in Ikazia een stap vooruit is. “Door de verbeterde meetmethoden is de kwaliteit van het onderzoek en hiermee de betrouwbaarheid van de uitkomsten ook verhoogd.

Dat stelt de longartsen in staat hun diagnose

nog beter te stellen. Verder zijn de wachttijden korter omdat er bijvoorbeeld bij de inspanningstest geen longarts meer aanwezig hoeft te zijn. De testen kunnen binnen twee weken worden afgenomen en dat is fijn voor de patiënt.”

Hoewel een longfunctieanalist dagelijks dezelfde blaas- en inspanningstesten uitvoert, is het werk volgens Claudia van der Zaken verre van saai.

“Het werk is juist heel afwisselend. Elke patiënt is anders. De één praat veel en is enthousiast, de ander is stil en heeft er misschien helemaal geen zin in. Weer een ander is heel zenuwachtig vooraf. Toch moet je proberen met iedereen de testen kwalitatief goed uit te voeren. Voor patiënten met benauwdheid is de blaastest bijvoorbeeld erg lastig. Het is aan ons om hen goed te coachen toch zo krachtig en volledig mogelijk uit te blazen tijdens de meting.

Anderen moet je op het gemak stellen om de testen goed te doen. En als ze er dan goed doorheen komen, zijn zij de volgende keer een stuk minder zenuwachtig.”

Claudia hecht, naast het goede contact met de patiënt, aan een goede sfeer op de afdeling. “De twee longfunctieanalisten en de twee leerlingen zijn goed op elkaar ingespeeld. En ook dat merkt de patiënt. Je hoort regelmatig zeggen ‘wat zijn jullie leuk met elkaar’. Ook de verstandhouding met de longartsen waaraan wij onze resultaten rapporteren, is gelukkig goed. Zij zijn benieuwd

naar onze ervaringen met de patiënt en staan open voor onze ideeën, en soms bedenkingen.

Dat maakt dat je je een volwaardig lid van het team voelt.”

“Het is aan ons om patiënten goed te coachen toch zo krachtig en volledig mogelijk uit te blazen tijdens de meting” Ondanks de uitstekende beoordeling voor de longfunctieafdeling van het NVLA blijft Claudia van der Zaken alert op de kwaliteit van de onderzoeken.

“Er is altijd ruimte voor verbeteringen. Daarnaast willen wij in 2018 de apparatuur in het lab vernieuwen en uitbreiden met de High Altitude Simulation Test (HAST). Daarmee kun je vliegen in een vliegtuig op grote hoogte nabootsen. Het onderzoek wordt gebruikt om te beoordelen of longpatiënten comfortabel een vliegreis kunnen maken met of zonder extra zuurstof. Nu moeten wij patiënten voor een HAST nog verwijzen naar een ander ziekenhuis.”

26 Vrienden van

Vrienden van Ikazia Draagt u Ikazia een warm hart toe? Een mooie manier om ons te helpen is door Vriend te worden van Ikazia.

In Ikazia hebben we warme aandacht voor onze patiënten. Onze kring van Vrienden is belangrijk voor ons ziekenhuis. Met hun steun kunnen we onze patiënten net dat beetje extra geven. Onze vrienden worden op de hoogte gehouden en betrokken bij onze projecten.

Wat doen wij?

De Stichting Vrienden van Ikazia maakt extra’s voor onze patiënten en bezoekers mogelijk, zoals: • Elektrisch vervoer tussen de parkeergarage en de entree.

• Tijdschriften in de wachtruimten.

• Het Patiënten Service Bureau voor vragen en een luisterend oor.

• Aangename omgeving voor patiënten en bezoekers.

• Pastorale zorg aan patiënten en hun naasten.

• Workshops uiterlijke verzorging voor patiënten met kanker.

Ook zetten we ons in voor nieuwe projecten, te weten: • Een speciale inrichting voor de nieuwe Kinder afdeling en Oncologiepolikliniek en oncologische dagbehandeling voor een beter herstel.

• Comfortabele stoelen in de wachtruimte van de centrale hal.

• Een klein cadeautje voor onze jongste patiënten in het ziekenhuis.

Hoe word ik Vriend?

U kunt Vriend van Ikazia worden door ons jaarlijks of maandelijks met een vast bedrag te steunen. Dit doet u eenvoudig door het machtigingsformulier in te vullen. Hiermee geeft u de stichting toestemming om maandelijks of jaarlijks (minimaal E 12,50 per jaar) een bedrag van uw rekening af te schrijven.

Met uw aanmelding als Vriend kunt u heel concreet helpen bij ondersteuning van bestaande of nieuwe projecten. Ook ontvangt u als Vriend van Ikazia elk kwartaal ons Ikazia Nieuws magazine. Zo blijft u optimaal op de hoogte van de vele ontwikkelingen in ons ziekenhuis.

Wilt u liever eenmalig een concreet project steunen? Dat kan ook!

Kijk op www.ikazia.nl/vriendenvanikazia

Vrienden van 27

Op bezoek bij gemeenteleden Ds. C.H. Buitink “Ik ben nu ruim twee jaar predikant in Klaaswaal.

Ikazia kende ik eerder niet want ik kom uit Emmeloord”, vertelt ds. C.H. Buitink. “En gelukkig heb ik hier zelf nog niet van een ziekenhuis gebruik hoeven maken.

Ik kom er wel regelmatig om zieke gemeenteleden te bezoeken. Door de christelijke identiteit is het voor veel van hen een vanzelfsprekendheid dat zij bij ziekte naar Ikazia gaan.

Zelf merk ik hier ook de liefdevolle manier waarop zij verpleegd worden. Er is oog voor de patiënt en wat hen bezighoudt. Dat is belangrijk als mensen iets hebben. Mensen zijn immers geen machines en de dood is niet het einde.”

Ds. C.H. Buitink is blij met de twee predikanten die in Ikazia actief zijn. “Als je in het ziekenhuis ligt, krijg je allerlei gedachten en vraag je je af hoe het verder moet. Dan is het fijn als je daar met iemand over kunt praten, voor je wordt gebeden en je iets uit de Bijbel kunt horen.” Ondanks de aanwezigheid van de predikanten vindt de dominee het belangrijk ook zelf gemeenteleden te bezoeken.

“Ik heb al een band met deze mensen. Dat praat anders.” De predikant merkt dat zijn aanwezigheid wordt gewaardeerd. “Bij degenen die ik bezoek, neemt het zorgen weg maar ook andere patiënten op zaal vinden het fijn even te praten. En het verplegend personeel biedt er alle ruimte voor.”

“Er is oog voor de patiënt en wat hen bezighoudt”

De dominee nam het lidmaatschap van de Vrienden van Ikazia over van zijn voorganger in Klaaswaal. “Hij had kennelijk nog niet opgezegd”, lacht hij. “Maar mijn vrouw en ik vinden het mooi dat deze stichting oog heeft voor andere dingen in het ziekenhuis dan alleen de medische zaken en ondersteunen dat graag.”

Vrienden van Ikazia 29 Denkt u er aan om uw adreswijziging ook door te geven aan Vrienden van Ikazia?

Contactpersoon: mevrouw E. de Bus, Montessoriweg 1 3083 AN ROTTERDAM eb.de.bus@ikazia.nl

Machtigingsformulier SEPA

Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis Montessoriweg 1, 3083 AN Rotterdam, Nederland Incassant ID:

NL05ZZZ411264820000

Machtigingskenmerk: NL05ZZZ411264820000 + uw lidnummer Door ondertekening van dit formulier geeft u toestemming aan de Vrienden van Ikazia om via uw bank jaarlijks of éénmalig een bedrag van uw rekening af te schrijven. € 12,50 per jaar, afschrijven in de maand …………………………..……………..…………..……………..…..……………..…..……………..…..………………....

Meer, namelijk € …………………………..………… per jaar, afschrijven in de maand

…………………………..……………..…………………..…………

Ik doe een gift en machtig Vrienden van Ikazia om éénmalig af te schrijven € ………………..............…………..…………,

afschrijven in de maand …………………………..……………..……………....

Als u het niet eens bent met deze afschrijving kunt u deze laten terugboeken. Neem hiervoor binnen acht weken na afschrijving contact op met uw bank. Vraag uw bank naar de voorwaarden.

Naam …………………………..……………..……………………..……………..……………....……………………..……………..……………....……………………..……………..……………………....

Adres …………………………..……………..……………………..……………..……………....……………………..……………..……………....……………………..……………..……………………....

Postcode …………………………..……………..……..……………...........………

Woonplaats …………………………..……………..……..…….............………...........………

Geboortedatum …………….……………..……………..……..………………

E-mail

Land …………………………..……………..……..……..........………...........………

IBAN rekeningnummer ……………..……………..………......……………...........…

Plaats

…………………………..……………..............……..…….............………...........………

…………………………..…….......………...........………........................ Datum …………………………..…...........................................…....................................

Telefoonnummer

…………………………….......………...........………... Handtekening …………………………..……….......................................................…

U kunt deze machtiging opsturen naar Stichting Vrienden van Ikazia Antwoordnummer 80513, 3080 WB Rotterdam (een postzegel is niet nodig).

Wilt u verder persoonlijk kennismaken of wenst u meer informatie over onze goede doelen, dan kunt u altijd telefonisch of per e-mail contact opnemen.

Anton van Houdt Relatiemanager Stichting Vrienden van Ikazia T: 010 290 23 91 M: 06 10 99 56 69 E: a.van.houdt@ikazia.nl

Puzzel 31

Woordzoeker Woordzoeker

Onderstaande woorden zijn in alle richtingen in het diagram verborgen. De letters mogen meer dan eenmaal gebruikt worden. De overgebleven letters vormen in de leesrichting gelezen de oplossing.

SPREI STEEVAST STOKEN SULLIG TABEE TERUGKIJKEN TUSSENDEUR UITSPELEN VERZAMELAAR VISVERGUNNING VOETGANGER VOORMALIG WATERMETER ZENUWSTELSEL

MISSTAND MOERAS NABIJHEID OCEAAN ONFRIS OORSPRONKELIJK OPRIT OVERSCHRIJVING PARTYCENTRUM RIJKSDIENST RUBBERBOOT RUGTAS SAMENZWEERDER SCHATTING SCHILDERWERK SECRETARIE SOCIALISTISCH

ETENSBAK FACULTEIT FEESTARTIKEL FILMER GASTHEER GEHOUDEN GEREI GRAAT HEILIGENBEELD HUISSLEUTEL IDENTIFICEREN IJDELTUIT IJSSLA ILLUSTRATIE INTERACTIEF KNARSEN KOELER

ACHTERWAARTS AFBETALEN AFGEMAT AFHANDELING AFKICKEN ARBEIDSPLAATS BENEFIET BLEEKGEZICHT BOETSEERKLEI CRITERIUM DATUM DIJKBEWAKING DRINGEN ECHTBREUK EERSTGEBORENE EETTAFEL ERTOE H

T

U

S

S

E

N

D

E

U

R

Z

R

V

I

S

V

E

R

G

U

N

N

I

N

G

S

E

A

T

P

H

U

I

S

S

L

E

U

T

E

L

D

R

E

T

E

M

R

E

T

A

W

E

I

M

R

V

O

E

T

G

A

N

G

E

R

R

K

R

E

W

R

E

D

L

I

H

C

S

E

L

E

A

P

H

IJ

O

I

U

T

I

E

E

C

H

B

E

N

G

Z

K

R

R

F

H

H

R

I

G

R

IJ

A

N

S

W

A

F

G

D

I

C

A

O

M

N

T

R

A

E

A

A

T

F

S

G

F

B

U

F

R

S

S

E

F

R

S

S

T

T

T

I

O

E

I

A

M

T

C

E

E

T

E

A

E

R

B

T

T

N

L

E

K

I

T

R

A

T

S

E

E

F

F

L

E

U

R

I

G

N

IJ

I

E

E

B

E

Y

E

A

T

I

E

O

T

R

S

N

T

R

H

I

R

L

W

T

E

B

S

D

L

T

B

E

W

C

S

U

E

C

A

K

T

T

E

E

E

A

F

C

T

A

C

B

E

T

S

E

A

T

Z

R

I

E

H

I

H

K

E

E

A

S

R

I

N

S

E

E

A

A

O

E

E

P

O

L

N

A

L

B

T

N

C

T

O

E

T

N

R

U

E

D

S

S

I

R

R

R

L

E

L

K

E

T

A

F

S

O

S

T

B

S

P

N

D

A

G

L

E

S

B

T

T

E

E

D

V

A

M

N

I

U

A

E

I

O

O

R

S

P

R

O

N

K

E

L

IJ

K

A

S

T

N

N

A

A

E

C

O

G

I

N

L

G

T

E

U

T

E

I

K

IJ

O

I

I

A

IJ

K

N

E

T

S

T

O

S

C

R

I

T

E

R

I

U

M

M

R

L

T

K

T

N

R

G

E

R

I

U

N

T

S

U

G

N

I

K

A

W

E

B

K

IJ

D

B

L

E

E

K

G

E

Z

I

C

H

T

G

I

L

A

M

R

O

O

V

E

R

S

C

H

R

IJ

V

I

N

G

E

H

O

U

D

E

N

Oplossing:

c

Sanders

De oplossing van de woordzoeker van het winternummer 2017/2018 is ‘Wie het kleine niet eert is het grote niet weerd’ en de winnaar is A. de Jong-Gille uit Klaaswaal. De winnaar heeft inmiddels de VVV bon thuis gekregen.

De oplossing van de woordzoeker van dit nummer kunt u tot 5 juni 2018 inleveren of opsturen aan: Ikazia Ziekenhuis - t.a.v. het Patiënten Service Bureau Postbus 5009 - 3008 AA ROTTERDAM. U kunt uw oplossing ook mailen aan: in@ikazia.nl

Toch antwoord Carla Breedveld werkt al jaren als verpleegkundige op de CCU. Iedere editie van Ikazia Nieuws kunt u een column van haar lezen waarin ze haar ervaringen deelt.

Het voorjaar barst uit de grond. De felle bonte kleuren van tulpen en narcissen steken overal uit het sappige groen. Ontluikend nieuw leven, ook in de polder waar de eerste dartele lammetjes hun bokkesprongen maken.

Ik rijd voor een avonddienst naar het werk.

Soms treft het contrast je als een mokerslag; ziekte, aftakeling, afbraak van kracht en vitaliteit.

Even later maak ik kennis met een kleine, stevige vijfenzeventigplusser. We schudden elkaar de hand.

Zijn sterke gegroefde hand met kloven is een verrassend stevige. We raken aan de praat en hij vertelt een groot stuk van zijn levensgeschiedenis.

Een Zeeuwse boer, protestants opgevoed in een klassiek gereformeerd milieu.

In het grote gezin waaruit hij kwam was geen tijd voor praten. Het werk op het land stond altijd op de eerste plaats.

Zijn leven lang gewroet in de zware Zeeuwse klei, aardappelen, bieten en uien verbouwd.

Hij heeft zich letterlijk krom gewerkt. Zijn gezicht is verweerd en getekend door het buitenleven.

Nee gemakkelijk heeft hij het niet gehad.

Ook met de kerk als instituut heeft hij niets meer.

Carla Breedveld

Column 33

Teleurgesteld is hij dat men hem liet zitten toen hij vier jaar geleden zijn lieve vrouw verloor.

Nu lijkt hij zelf aan de beurt. Door blijvend hartfalen is hij zijn energie volledig kwijtgeraakt.

Veel tijd heeft hij om na te denken in zijn ziekenhuisbed.

“Zuster, za’k mien vrauwe straks wè terugzie da boove?”

Moeilijke vragen waar ik het antwoord ook schuldig op moet blijven.

We praten nog even verder en hebben het over het leven waarin vaak meer vragen dan antwoorden zijn.

“Soms weet ik ut nie mi, ik bin lang hin lieverdje ewist or”. In zijn stem klinkt twijfel en onzekerheid door.

Hij vertelt me dat hij heeft gevraagd om “een teken van boven”.

Mooi dat hij daarmee aangeeft dat hij hoop heeft!

Glimlachend loop ik de kamer af.

Een uurtje later brandt het rode knopje boven zijn kamerdeur en loop ik naar hem toe: “Kan ik iets voor u betekenen?”

Hij zegt niets, grijpt me bij mijn arm en duwt me richting het raam. Ik moet naar de lucht kijken.

Een traan glijdt naar beneden en neemt een grillige route over de groeven van zijn wang.

“Zuster! Ut teken!”

Ik staar naar de lucht. Twee vliegtuigen zijn op kilometers hoogte in tegengestelde richting gevlogen, en laten twee brede witte sporen achter.

Een enorm wit kruis tekent zich af tegen de strakblauwe lucht.

EEN SNELLER HERSTEL EN LANGER FIT MET HOOGWAARDIG EIWIT! We worden ouder, maar hoe blijven we zo lang mogelijk fit?

Of hoe herstellen we snel en zo goed mogelijk na een ziekte of operatie?

Een spierafbrekende lichaamstoestand en (dreigende) ondervoeding is een groot probleem binnen alle segmenten van de Zorg. De energie- en eiwit verrijkte gebakjes van Innopastry bieden uitkomst. Omdat ze eenvoudig en aangenaam te nuttigen zijn, maar ook de eetlust opwekken en herstel bevorderen.

Huib van Leeuwen

Mini es Bouwsteentj

20%

hoogwaardig eiwit

Volgens Huib van Leeuwen van Innopastry, hebben ouderen en zieken vooral baat bij de inname van extra eiwitten. Van Leeuwen: “ Voeding alleen kan je niet beter maken, maar het speelt wel een essentiële rol.

Zo heeft bouillon geen enkele zin: het is niet meer dan warm water met een smaakje. Het vult vooral de maag en blokkeert vanwege het volle gevoel de weg voor echt belangrijke etenswaren. Ook de fruitmand werkt averechts. Dat zijn vooral vruchtensuikers en die zijn in een zieke of zwakkere gezondheidstoestand niet relevant.”

MEER RESERVES

Onderzoek laat zien dat mensen met meer spiermassa beter in staat zijn om bijvoorbeeld zware chemokuren of bestralingen te doorstaan dan patiënten die weinig spieren hebben. Ze hebben immers meer reserves en kunnen daardoor de behandeling beter aan. En dat heeft niets te maken met het lichaamsgewicht. Te zware mensen kunnen zelfs relatief weinig spiereiwit hebben en lichte mensen juist voldoende.

EIGEN SPIEREIWIT OPETEN

Het is een tijd onderschat, maar inmiddels is iedereen er over uit: goede voeding draagt bij aan een sneller herstel. Wanneer je te weinig eet, verbrandt je geen vet, maar eet je vooral je eigen spiereiwitten op. Dat komt bij ouderen en zieke mensen vaak voor en is dus wezenlijk anders dan bij gezonde mensen. Die verbranden vet als ze op dieet zijn. In geval van ziekte moeten de eiwitten daarom als eerste worden aangevuld.

PRIJSWINNEND RECEPT

De Bouwsteentjes en Easy-to-Eat bevatten per kleine portie al 8 gram hoogwaardig wei-eiwit. Beide producten kregen een eerste prijs voor innovatie en zijn in meerdere smaken verkrijgbaar. Easy-to-Eat is vooral toepasbaar bij slikproblemen.

NIEUW! MINI BOUWSTEENTJES

Elk Mini Bouwsteentje bevat 20 % hoogwaardig eiwit. Nog meer kracht en zijn deze “kleintjes” gemakkelijk uit de hand te eten en de helft kleiner dan de gewone Bouwsteentjes, wegen slechts 30 gram per stuk.

De mini Bouwsteentjes zijn gesorteerd verpakt en bevat elk doosje 8 mini Bouwsteentjes, van elke smaak 2 stuks

WANNEER SLIKKEN MOEILIJKER WORDT

Easy-to-Eat is speciaal ontwikkeld voor mensen die extra eiwit en energie nodig hebben. De zachte structuur van Easy-to-Eat maakt het uitermate geschikt voor mensen die alleen dik vloeibare of fijngemalen voeding kunnen eten. Easy-to-Eat is zacht en smelt in de mond en kan daarom probleemloos worden gegeten door mensen met een kauw- en slikstoornis.

ALS TUSSENDOORTJE OF TOETJE

“Zoveel mogelijk eiwitten en calorieën, daar komt het op neer”, aldus Van Leeuwen. “Wij hebben twee producten ontwikkeld die een bron zijn van hoogwaardig eiwit: ‘Bouwsteentjes’ en ‘Easy-to-Eat’. Beide producten zijn een effectief hulpmiddel bij het terugdringen van ondervoeding én het opbouwen van een betere voedingstoestand. Je kunt ze eten als tussendoortje of als toetje.”

Meer informatie? Bezoek onze website www.Bouwsteentjes.nl of e-mail naar info@bouwsteentjes.nl - Telefoon 035 - 35 588 23 95 Alle producten zijn verkrijgbaar bij Jumbo Supermarkten - De Mini Bouwsteentjes bij Albert Heijn en Hoogvliet supermarkten, tevens online bestelbaar.

Contact 35

Klacht en advies Goede zorg voor de hele mens. Dat staat voorop in ons ziekenhuis. Respectvol, oprecht geïnteresseerd en betrokken.

Toch kan het gebeuren dat u niet tevreden bent over bijvoorbeeld de gegeven informatie, de zorg of de aandacht. Dat u vindt dat het beter kan. Het beste kunt u dit bespreken met de medewerker die uw onvrede heeft veroorzaakt. Als u dat liever niet doet, kunt u bij de klachtenfunctionaris terecht. Zij kan de klacht met u bespreken, u adviseren en ondersteunen.

Ook kan zij bemiddelen tussen u en de medewerker.

% 010 297 55 08

Tineke Schutrups-Duyvendak

“Heeft u opmerkingen of bent u niet tevreden, dan willen we dat graag weten” Contact Ikazia Ziekenhuis Montessoriweg 1, 3083 AN Rotterdam Tel. 010 29 75 000 Fax 010 29 75 400 Internet www.ikazia.nl E-mail post@ikazia.nl Postadres Postbus 5009 3008 AA Rotterdam Buitenpolikliniek Ikazia Carnisselande Middeldijkerplein 36 2993 DL Barendrecht Telefoon 0180 64 22 22 E-mail buitenpoli@ikazia.nl Buitenpolikliniek Ikazia Klaaswaal Kerkstraat 20 3286 AK Klaaswaal Telefoon 0186 57 11 11 E-mail klaaswaal@ikazia.nl

@ klachtenfunctionaris@ikazia.nl i i klachtenfunctionaris Ikazia Ziekenhuis

Antwoordnummer 80161 3080 VB Rotterdam

Klachtencommissie

Blijft de klacht bestaan dan kunt u uw klacht laten beoordelen door de onafhankelijke klachtencommissie. De directie wordt geïnformeerd over de uitspraak van de klachtencommissie. Ook worden aanbevelingen gedaan. Die zijn bedoeld om herhaling van het gebeurde in de toekomst te voorkomen. Zo wordt de kwaliteit van zorg verbeterd.

U kunt via de klachtenfunctionaris in contact komen met de klachtencommissie.

Colofon

Lente 2018

Redactie J. Aman • J.T.C. Bijl • S. van der Ent • A. Molendijk M.C. Oosterwijk • C.D. Schutrups-Duyvendak • C. Sla Ds. Dr. J.A.P. Vlasblom • T.C. Vonk

Redactionele bijdrage S. Eikenboom • C. Sla • N. Veringmeier Gastredactie Saskia Gardeniers, kinderarts Fotografie W. Boon • O. Seijkens • T. de Veer Redactie adres en/of adreswijzigingen Ikazia Ziekenhuis Directiesecretariaat • Montessoriweg 1 • 3083 AN ROTTERDAM Telefoon 010 297 50 00 • Internet www.ikazia.nl • E-mail post@ikazia.nl

Uitgeverij BC Uitgevers bv • Postbus 416 • 8600 AK Sneek Telefoon 0515 429 429 • Directie G. van Leeuwen

Opmaak Hannique de Jong • Telefoon: 0515 429 420 Bladmanager/Advertentieverkoop Barbara Verschoor Telefoon 06 455 766 70 • Digna Schoonen • Telefoon 06 442 099 10

Foto cover Kinderarts Gardeniers met de tweeling Maevie en Mason Druk Scholma Druk B.V. • Bedum

36 Specialisten Anesthesiologie

C.R. Bello mw. K.T. Dahmen mw. M.W. van Dommelen mw. R. Janse (chef de clinique) mw. R.G.V. KewalapatSoekhoe (CDC) L. Klompe M.L. Landman M.J.B. Los mw. dr. M.C.O. van den Nieuwenhuyzen (opleider) C.J. van Oort dr. H.C. Rettig (waarnemer) F.A. Verhoeven

Apotheek

mw. M. Duindam (chef de clinique) mw. L.M. Freeman mw. B.J.C. van Ginderen mw. S.M.A. Groenen mw. A.D. van Heesewijk dr. J. Kaijser dr. J.W. de Leeuw (opleider) B. Torrenga

Klinische Geriatrie

Intensive Care geneeskunde

J.W. Arendse mw. A.A.C. Aukema mw. M.E. Schmidt (chef de clinique) J.J. van Twisk

mw. M. Muller R.V. Pruijsten mw. dr. F.J. Schoonderbeek mw. dr. A.F.C. Schut mw. S. Stads W. van den Tempel mw. H.F.E.M. Willems

mw. L. Kuiper mw. L. Mitrov-Winkelmolen Interne geneeskunde D. Theunissen dr. M.P. Brugts mw. R.A. Carels Cardiologie mw. dr. F. Croon-de Boer mw. dr. R. Djaberi dr. A. Dees mw. M. Eefting-Kooper dr. J.C. Drooger mw. dr. M.E. Emans dr. F.E. de Jongh (opleider) mw. A.G. van Ginkel dr. R.J.J.M. van de Laar mw. S.M. Kanhai mw. E.N.M. Overkleeft T.T. Keller (waarnemer) mw. M.F. Thijs-Visser mw. L.M.A Klieverik (chef de clinique) D. Neumann mw. M. Wabbijn dr. G.J. Nollen mw. P.R.W. de SauvageKaakchirurgie Nolting dr. G.J. van Beek mw. S.K. Zoet-Nugteren dr. dr. L.O.H. Dessau W.F. van Geel Chirurgie mw. dr. J.M. Kwakman mw. dr. G. Cazander F.R. Praal (chef de clinique) dr. dr. D. Rink mw. N.M. Hanneman dr. P.T. den Hoed Kindergeneeskunde (opleider) C. Aleman S.P. Knops (chef de clinique) mw. J.J. Alink J. Nonner C.P. den Butter dr. A.N. Ringburg mw. S.H. Dijkstra dr. C.J. van Steensel mw. S.H.M. Gardeniers dr. B.R. Toorenvliet mw. K.A. Goud dr. W.J. Vles mw. B.C.C. Heinerman mw. A.M.E. van Well mw. I. Heuts-van der Kragt mw. C.M. Messemaker Dermatologie mw. H.S. Paizano-Thijssen dr. H.J.H. Engelkens mw. K.A. Schuitevoerder E.R. Lonnee

Gynaecologie

mw. dr. I.A.M. van der Avoort

Klinische chemie dr. M.A. Fouraux dr. W. van Gelder

A.J. Arends mw. M. Harkes

Klinische psychologie

mw. dr. J.E.W.M. van Dongen-Melman (opleider) mw. I. Spuesens-Hoefnagel

KNO-heelkunde

Longziekten

mw. dr. J.A.F.M. van Neerven

Orthopedie

M.M. Campo K. Doorgeest (chef de clinique) dr. C.H. Geerdink F.R.J. Groen W. Kuis

Pathologie

dr. M.A. den Bakker dr. H. Beerman dr. L.M. Budel N.N.T. Goemaere mw. dr. K. Hamoen dr. M. Kliffen mw. dr. T.M. Teune

mw. M.K. Greefhorst mw. R. Heller-Baan F.A.H. Jacobs mw. C.W.H.M. Kroese-BovĂŠe Plastische Chirurgie D.J. van der Avoort Mw. E.E. van der Wall (chef de clinique) (chef de clinique) dr. T.H.C. Damen

Maag-, darmen leverartsen

dr. G. Bezemer dr. P.C.J. ter Borg (opleider) V. Rijckborst mw. H.G. Vermeulen mw. C. Verveer

Medische Microbiologie

mw. E. Kraan (waarnemer) M.P.M. van der Linden (waarnemer) dr. M. van Rijn

Neurologie

mw. C.P. Benit (chef de clinique) G.J. Bonte (waarnemer) mw. M. de Groot (chef de clinique) mw. M.J. KoudstaalOverdijk (chef de clinique) L.J.M.M. Mulder D.M.H. Zuidgeest

Oogheelkunde

mw. J.A. de BeijerDominicus mw. E. van CampenMolenaar mw. A.F.G. Jansen S. Lubbers (waarnemer)

Psychiatrie

mw. S.K. Kalidien mw. P. KĂślling (waarnemer)

Radiologie

mw. C.I.B.F. Gouw J.A.J. Janssen L.C.W. de Jonge J.G.J. Jonkman J.W. Kuiper mw. dr. A. Preda J.W. van der Sluijs dr. ir. M.J. Stoutjesdijk MBA S.B.A. van der Valk (chef de clinique)

Reumatologie

mw. F. Bonte-Mineur dr. M.R. Kok

Revalidatiegeneeskunde J.S. Groenewegen M.C.L. Mimpen mw. A.M. de Rooij

Sportgeneeskunde dr. B.A.G. Bulder

Urologie

R.P. Engel E. Kats dr. J.E. Nienhuis

Samen met de Vrienden van Ikazia willen we de zorgomgeving nog beter en mooier maken voor patiënten en bezoekers.

Heeft u een idee, wens of een mooie boodschap?

Schrijf het op een blaadje en hang het aan onze gedachtenboom in de centrale hal.

Ze z ijn h ie maakt de r zó l ief. Dat zorgomg voor mij nog mooi eving er . Gerda Gaaf!

De el ektrische min i-auto’s voor kin djes.

Max Vrienden van Ikazia

Mogelijk gemaakt door Vrienden van Ikazia. www.ikazia.nl/vriendenvanikazia