Latín

PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE LATÍN CURSO 2018-2019 PROFESORA: MARIA SONIA SANZ SASTRE IES XESÚS TABOADA CHIVITE. VERÍN

ÍNDICE: LATÍN II ....................................................................................................................................................................................................................................... 8 I.-Introdución e contextualización. ............................................................................................................................................................................................ 9 II.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe da materia que forman parte dos perfís competenciais.- ......................................................................................................................................................... 10 IV.- Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de apredizaxe e grao mínimo de cosecución de cada un, competecias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios de cualificación. ....... 12 IV.- Metodoloxía didáctica. ........................................................................................................................................................................................................ 19 V.- Materiais e recursos didácticos. ......................................................................................................................................................................................... 20 VI.- Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. ..................................................................................................................... 21 VII.- Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente. ........................................................................................................ 30 VIII.- Organización das actividades de seguimento, recuperación e avalición das materias pendentes. .................................................................. 31 IX.- Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado acreditar os coñecementos necesarios. ..................................................... 32 X.- Deseño da avaliación inicial e medidas idividuais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuecia dos seus resultados. ............... 33 XI.- Medidas de atención á diversidade................................................................................................................................................................................... 34 XII.- Concreción dos elementos transversais que se traballarán. ...................................................................................................................................... 35 XIII.- Accións de contribución ao Proxecto Lector. ............................................................................................................................................................... 36 XIV.- Actividades complementarias e extraescolares. ......................................................................................................................................................... 37 XV.- Programación da educación en valores. ......................................................................................................................................................................... 38 XVI.- Accións de contribución ao Plan TIC. ............................................................................................................................................................................. 39

XVII.- Accións de contribución ao Plan de Convivencia. ...................................................................................................................................................... 40 XVII.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da Programación didáctica en relación cos resultados académicos e procesos de mellora........................................................................................................................................................................................................................................... 41

LATÍN I ....................................................................................................................................................................................................................................... 42 I.-Introdución e contextualización. .......................................................................................................................................................................................... 43 II.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe da materia que forman parte dos perfís competenciais.- ......................................................................................................................................................... 44 III.- Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de apredizaxe e grao mínimo de cosecución de cada un, competecias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación . ....................................................... 45 IV.- Metodoloxía didáctica. ........................................................................................................................................................................................................ 54 V.- Materiais e recursos didácticos. ......................................................................................................................................................................................... 55 VI.- Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. ..................................................................................................................... 56 X.- Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuecia dos seus resultados. ............. 69 XI.- Medidas de atención á diversidade................................................................................................................................................................................... 70 XII.- Concreción dos elementos transversais que se traballarán. ...................................................................................................................................... 71 XIII.- Accións de contribución ao Proxecto Lector. ............................................................................................................................................................... 72 XIV.- Actividades complementarias e extraescolares. ......................................................................................................................................................... 73 XV.- Programación da educación en valores. ......................................................................................................................................................................... 74 XVI.- Accións de contribución ao Proxecto Lector. ............................................................................................................................................................... 75 XVII.- Accións de contribución ao Plan TIC............................................................................................................................................................................. 76 XVIII.- Accións de contribución ao Plan de Convivencia. ..................................................................................................................................................... 77 XIX.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da Programación didáctica en relación cos resultados académicos e procesos de mellora........................................................................................................................................................................................................................................... 78

LATÍN 4º ESO ............................................................................................................................................................................................................................ 79 I.-Introdución e contextualización. .......................................................................................................................................................................................... 80 II.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe da materia que forman parte dos perfís competenciais.- ......................................................................................................................................................... 81 III.- Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de apredizaxe e grao mínimo de cosecución de cada un, competecias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios de cualificación. ....... 82 IV.- Metodoloxía didáctica. ........................................................................................................................................................................................................ 90 V.- Materiais e recursos didácticos. ......................................................................................................................................................................................... 91 VI.- Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. ..................................................................................................................... 92 VII.- Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente ......................................................................................................... 95 VIII.- Seguimento, recuparación e avaliación dos alumnos pendentes. ........................................................................................................................... 96 IX.- Deseño da avaliación inicial. .............................................................................................................................................................................................. 97 X.- Medidas de atención á diversidade. ................................................................................................................................................................................... 98 XI.- Concreción dos elementos transversais que se traballarán. ....................................................................................................................................... 99 XII.- Actividades complementarias e extraescolares. ........................................................................................................................................................ 100 XIII.- Programación da educación en valores. ..................................................................................................................................................................... 101 XIV.- Accións de contribución ao Proxecto Lector. ............................................................................................................................................................. 102 XV.- Accións de contribución ao Plan TIC. ............................................................................................................................................................................ 103 XVI.- Accións de contribución ao Plan de Convivencia....................................................................................................................................................... 104 XVII.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da Programación didáctica en relación cos resultados académicos e procesos de mellora......................................................................................................................................................................................................................................... 105

CULTURA CLÁSICA ................................................................................................................................................................................................................. 106 3º ESO ....................................................................................................................................................................................................................................... 106 I.-Introdución e contextualización. ......................................................................................................................................................................... 107 II.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe da materia que forman parte dos perfís competenciais.-.................................................................................................................................................... 108 III.- Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de apredizaxe e grao mínimo de cosecución de cada un, competecias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios de cualificación. ............................................................................................................................. 108 IV.- Metodoloxía didáctica. ........................................................................................................................................................................................... 115 V.- Materiais e recursos didácticos. ........................................................................................................................................................................ 115 VI.- Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. .................................................................................... 116 VII.- Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente. .................................................................. 118 IX.- Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuecia dos seus resultados. ......................................................................................................................................................................................................... 120 XI.- Concreción dos elementos transversais que se traballarán. .......................................................................................................... 122 XII.- Actividades complementarias e extraescolares. ................................................................................................................................. 122 XIII.- Programación da educación en valores.................................................................................................................................................. 123 XIV.- Accións de contribución ao Proxecto Lector. ........................................................................................................................................ 123 XV.- Accións de contribución ao Plan TIC. .......................................................................................................................................................... 124 XVII.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da Programación didáctica en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. ......................................................................................................................................................................... 125

LATÍN II

I.-Introdución e contextualización.

I.1 Marco xurídico Según o Decreto 86 / 2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da Educación Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia; recóllese que a lingua clásica latina está presente no currículo de Bachillerato , pois o seu estudo a nivel fonético, morfosintáctico e léxico proporciona unha sólida base para o perfeccionamiento no manexo doutras linguas. Desempeña, pois, un papel relevante como soporte lingüístico da maioría das linguas e para a comprensión do léxico culto que forma gran parte da terminoloxía científica e técnica actual nas linguas que o alumnado coñece ou estuda; sen esquecer o enriquecimiento cultural que lle proporciona o coñecemento dos aspectos que se inclúen da civilización clásica, berce da Europa actual, como son, entre outros, a mitoloxía, a relixión ou as súas creacións literarias e artísticas, que tanta influencia tiveron en épocas posteriores e seguen tendo hoxe en día.

Por iso, é esencial a incorporación desta lingua clásica ao currículo integrado das linguas, para reforzar a reflexión lingüística do noso alumnado e fortalecer o seu acceso á cultura literaria..

I.2 Alumnado co que contamos para el presente curso escolar Durante o presente curso escolar o número de alumnos matriculados en Latín II no Ies “Xesús Taboada Chivite” é dun total de 7 alumnos, e todos cursaron o ano pasado a asignatura de Latín I neste centro.

I.3 Composición do Departamento de Latín O departamento de Latín do Ies “Xesús Taboada Chivite” está composto por unha única integrante, Mª Sonia Sanz Sastre, que impartirá a asignatura nos dous niveis de Bachallerato e no de 4º ESO. Ademáis dará un grupo de Cultura Clásica en 3º de ESO. Tamén ocuparase da Xefatura do Departamento.

II.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe da materia que forman parte dos perfís competenciais.As competencias do currículo establecidas pola normativa básica para o noso sistema educativo son: a) Comunicación lingüística(=>CCL) b) Competencia digital(=>CD). c) Aprender a aprender(=>CAA). d) Competencias sociais e cívicas (=>CSC). e) Conciencia e expresións culturais (=>CEC) f) Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía(=>CMCT) g) Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (=>CSIEE).

Ainda que se tratas todas elas, hai unhas que se traballan máis polo específico da asignatura, e outras que se ven só dunha maneira máis tanxencial ou transversal. Debido a iso, decídese que no Dpto de Latín só avaliaranse as cinco primeiras Competencias citadas.

III.- Obxectivos.

Aínda que na asignatura de latín, a competencia que se traballará de xeito fundamental será a de comunicación lingüística, xa que é a propia máis afín á asignatura, terán tamén moito peso específico a de aprender a aprender, a competencia de conciencia e expresión cultural e a competencia social e cívica, aínda que en maior ou menor medida incidiremos en case todas as restantes ao longo de todo curso escolar do xeito que verase máis clarificadoramente a contiuación:. 

Iniciarse na lectura, interpretacion e tradución de textos de dificultade progresiva, utilizando, para este fin, o coñecemento dos elementos morfolóxicos, sintácticos e lexicos básicos de lingua latina.



Reflexionar sobre os elementos substanciais que conforman as linguas e recoñecer compoñentes significativos da flexión nominal, pronominal e verbal latina nas lenguas modernas derivadas do latín ou influidas por el.



Achegarse a textos latinos diversos, traducidos e orixinais , a través dunha lectura comprensiva, e distinguir as súas características esenciais e o xénero literario ao que pertencen.



Recoñecer algúns dos elementos da lingua latina que permanecen ou que evolucionaron nas nosas linguas e aprecialos como clave para a súa interpretación.



Buscar e indagar en documentos e fontes de información variadas, relacionando elementos dispersos e analizar criticamente as súas achegas.



Identificar e valorar as principais achegas da civilización romana e da lingua como instrumento transmisor da súa cultura.



Valorar as achegas do espírito clásico como elemento integrador de diferentes correntes de pensamento e actitudes (éticas, estéticas) que conforman o ámbito cultural europeo ao que o alumno pertence.

IV.- Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de apredizaxe e grao mínimo de cosecución de cada un, competecias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios de cualificación.

PRIMEIRA AVALIACIÓN: Primeiro trimestre ( Aprox. 48 sesións) *

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS AVALIACIÓN

l d

B2.1 Morfoloxía nominal : formas menos usuais e irregulares.

B2.4

l d

B2.2 Morfoloxía verbal.

Verbos irregulares e defectivos.

B1.5

Formas nominais do verbo: O Participio

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DE CADA ESTANDAR

COMPETENCIAS CLAVE

BLOQUE 2: MORFOLOXÍA LA2B24.1. Identifica e destigue CD as formas nominais , CCL declínaas e sinala o CAA seu equivalente en castelán e en galego LA2B.5.5.1 Identifica e traduce CD-CAA-CCL LA2B2.5.2 con seguridade e axudándose do diccionario calquera tipo de forma verbal latina: regular, irregular ou defectiva.

Identifica e traduce con seguridade e axudándose do dicionario os participios latinos.

ELEMENTOS TRANSVERSAIS

INSTRUMENTOS AVALIACIÓN

CL TIC

Exposición oral Observación directa Autavalición Traballo de clase Exame Observación directa Autoavaliación Coavaliación Exame

CL -EOE

CRITERIOS CUALIFICACIÓN

O bloque 2 representa o 15% da nota do exame

e

Tipos de oración(I): A Oración Simple

B3.2

LA2B3.3.1

e

Construción sintáctico (I): do Participio

B3.4

LA2B3.5.1

h

B4.1 Transmisión literaria e xéneros literarios latinos (I): Teatro e Épica.

B4.2 B4.3

LA2B 3.2.1 LA2B4.3.2

e

B5.1 Tradución e interpretación de textos latinos (I): Eutropio

B5.1 B5.2

b

B5.2 Comentario e analise historia, lingüística e literaria de textos latinos orixinais (I)

B5.3

BLOQUE 3. SINTAXE Recoñece e identifica CCL-CAA as oracións simples .

Identifica e traduce as CCL-CAA construcións sintácticas de participio BLOQUE 4. LITERATURA LATINA Nomea e describe as CCEC-CD-CAA características eseciais da comedia e a épica romanas e cita autores representativos destas

BLOQUE 5. TEXTOS LA2B5.1.1. Realiza a tradución e CAA-CCL-CD LA2B5.2.1 interpretación de textos latinos orixiais utilizando axeitadamente o dicionario LA2B5.3.1 Aplica os CCL-CCEC coñecementos adquiridos para realizar comentarios lingüísticos, históricos

CL

Traballo de clase Observación directa Exame Traballo de clase Observación directa Autoavaliación Exame

O bloque 3 representa o 20% da nota do exame

TIC-CL

Exposición oral Coavaliación Exame

O bloque 4 representa ata un 15% da nota do exame

CL-EOE

Observación directa Autoavaliación Coavaliación Exame

O bloque 5 representa o 35% da nota do exame

CL-EOE

Traballo de clase Observación directa

CL

a

h

d g p

B5.4 Identificación das caracteristicas formais dos textos (I)

B5.4

B6.3 Locucións e expresións latinas incorporadas á lingua coloquial e á literaria

B6.3

B6.2 Etimoloxía e orixe das palabras da propia lingua(I)

B6.2

e literarios LA2B5.5.1 Recoñece e explica a CCEC-CCL partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto BLOQUE 6. LÉXICO LA2B6.3.1 Comprende e CCEC-CCL-CDemprega CSC axeitadamente na lingua propia expresións latinas que se mativeron LA2B6.2.2. Busca e identifica o CAA-CD-CCL significado de palabras de léxico latino no dicionario

CL-TIC

Traballo de clase Observación directa

CL- EOE-EC-PVTIC

Observación directa Coavaliación Exame

CL-TIC-EOE

Observación directa Autoavaliación Exame

O bloque 6 representa o 15% da nota do exame

SEGUNDA AVALIACIÓN: Segundo trimestre (40 sesións*)

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS AVALIACIÓN

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

l d

B2.1 Morfoloxía pronominal : formas meos usuais e irregulares.

B2.4

LA2B24.1.

l

B2.2 Morfoloxía

B1.5

LA2B.5.5.1

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DE CADA ESTANDAR

COMPETENCIAS CLAVE

BLOQUE 2: MORFOLOXÍA Identifica e destigue as CD formas pronominais , CCL declínaas e sinala o seu CAA equivalente en castelán e en galego Identifica e traduce con CD-CAA-CCL

ELEMENTOS TRANSVERSAIS

INSTRUMENTOS AVALIACIÓN

CRITERIOS CUALIFICACIÓN

CL TIC

Observación directa Autoavaluación Coavaliación Exame

O bloque 2 representa o 15% da nota do exame

CL -EOE

Traballo de clase

d

verbal.Formas nominais do verbo: Infinitivo, xerundio, xerundivo e supino.

LA2B2.5.2

e

Construción sintáctico(II) do infinitivo, xerundio, xerundivo e supino

B3.4

LA2B3.5.1

h

B4.1 Transmisión literaria e xéneros literarios latinos(II): Historiografía e Lírica latina.

B4.2 B4.3

LA2B 3.2.1 LA2B4.3.2

e

B5.1 Tradución e interpretación de textos latinos (II): Eutropio e Fedro

B5.1 B5.2

LA2B5.1.1.

LA2B5.2.1

b

B5.2 Comentario e analise historia, lingüística e literaria de textos latinos orixinais (II) B5.4 Identificación das caracteristicas formais

B5.3

LA2B5.3.1

B5.4

LA2B5.5.1

a

seguridade e axudándose do dicionario os infinitivos, xerundios, xerundivos e supinos latinos.

BLOQUE 3. SINTAXE Identifica e traduce as CCL-CAA construcións sintácticas de infinitivo, xerundio, xerundivo e supino BLOQUE 4. LITERATURA LATINA Nomea e describe as CCEC-CD-CAA características eseciais da historiografía e lírica romanas e cita autores representativos destas BLOQUE 5. TEXTOS. Realiza a tradución e CAA-CCL-CD interpretación de textos latinos orixiais utilizando axeitadamente o dicionario Aplica os coñecementos CCL-CCEC adquiridos para realizar comentarios lingüísticos, históricos e literarios Recoñece e explica a partir de elementos

CCEC-CCL

Observación directa Autoavaliación Coavaliación Exame

CL

Observación directa Autoavaliación Coavaliación Exame

O bloque 3 representa o 15% da nota do exame

TIC-CL

Exposición oral Coavaliación Exame

O bloque 4 representa o 15% da nota do exame

CL-EOE

Observación directa Autoavaliación Coavaliación Exame

O bloque 5 representa o 35% da nota do exame

CL-EOE

Traballo de clase Observación directa

CL-TIC

Traballo de clase Observación directa

dos textos (II)

d p

d g p

B6.4 Composición e derivación culta:lexemas, prefixos e sufixos de orixe latina e grega B6.2 Etimoloxía e orixe das palabras da propia lingua (II)

formais o xénero e o propósito do texto B6.4

LA2B6.4.1

B6.2

LA2B6.2.2.

BLOQUE 6. LÉXICO Identifica a presenza de CCL-CCEC lexemas, prefixos e sufixos de orixe grecolatina e recoñece o seu significado Recoñece elementos CAA-CD-CCL léxicos latinos que permanecen en distintos topónimos de noso país.

Cl-EOE-TIC

Observación directa Autoavaliación Coavaliación Exame

CL-TIC-EOE

Observación directa Autoavaliación Exame

O bloque 6 representa o 20% da nota do exame

TERCEIRA AVALIACIÓN: Terceiro trimestre ( aprox. 22 sesións)*

OBXECTIVOS

l d

CONTIDOS

B2.2 Morfoloxía verbal : A conxugación perifrástica.

CRITERIOS AVALIACIÓN

B2.4

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DE CADA ESTANDAR

COMPETENCIAS CLAVE

BLOQUE 2: MORFOLOXÍA LA2B2.5.1. Identifica e destigue CD formas pertencentes CCL á conxugación CAA perifrástica e sinala o seu equivalente en castelán e en galego

ELEMENTOS TRANSVERSAIS

INSTRUMENTOS AVALIACIÓN

CRITERIOS CUALIFICACIÓN

CL TIC

Observación directa Autavalición Traballo de clase

O bloque 2 representa o 5% da nota do exame

d

Tipos de oración(II): B3.3 A Oración Composta:Coordinación e Subordinación

LA2B3.4.1

h

B4.1 Transmisión literaria e xéneros literarios latinos (III): Oratoria e fábula.

LA2B 3.2.1 LA2B4.3.2

B4.2 B4.3

e

B5.1 Tradución e interpretación de textos latinos (III): Fedro

B5.1 B5.2

b

B5.2 Comentario e

B5.3

BLOQUE 3. SINTAXE Recoñece os tipos de CCL-CAA oracións compostas, tanto coordinadas como subordinadas, así como os nexos que as caracterizan BLOQUE 4. LITERATURA LATINA Nomea e describe as CCEC-CD-CAA características esenciais da oratoria e a fábula romanas e cita autores representativos destas

BLOQUE 5. TEXTOS LA2B5.1.1. Realiza a tradución e CAA-CCL-CD LA2B5.2.1 interpretación de textos latinos orixiais utilizando axeitadamente o dicionario LA2B5.3.1 Aplica os CCL-CCEC

CL-TIC

Traballo de clase Observación directa Exame

O bloque 3 representa o 35% da nota do exame

TIC-CL

Exposición oral Observación directa Exame

O bloque 4 representa o 15% da nota do exame

CL-EOE

Observación directa Autoavaliación Coavaliación Exame

CL-EOE

Traballo de clase

O bloque 5 representa o 35% da nota do exame

analise historia, lingüística e literaria de textos latinos orixinais (III) a

e p

B5.4 Identificación das caracteristicas formais dos textos (III)

B6.1 Ampliación de vocabulario básico latino: léxico literario, científico e filosófico

B5.4

B6.1

LA2B5.5.1

LA2B6.1.1

coñecementos adquiridos para realizar comentarios lingüísticos, históricos e literarios Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o propósito do texto

Observación directa

CCEC-CCL

BLOQUE 6. LÉXICO Identifica e explica CCL termos do léxico literario, científico e tradúceos axeitadamente

CL-TIC

Traballo de clase Observación directa

CL-EOE-TIC

Observación directa Traballo de clase Autoavaliación Coavaliación

O bloque 6 representa o 10% da nota do exame

*É posible que ao longo do curso debamos axustar ou alterar lixeiramente a orde dos contidos por motivos pedagóxicos o segundo os resultados do proceso de avaliacion do alumnado. En calquera caso este axuste non suporá un cambio relevante a final do curso

IV.- Metodoloxía didáctica.

A metodoloxía empregada será activa, participativa e inductiva.Preténdese que o alumno se sinta responsable de seu proceso de aprendizaxe e que lle esixa unha intensa actividade mental que o leve a reflexionar e xustificar a súa actuación. En consecuencia, o labor do profesor consistirá en motivar, suxerir e animar. O alumno , protagonista activo, debe estar aberto á comprensión, expresión e reflexión das mensaxes recibidas.

Co fin de que o alumnado logre unha aprendizaxe significativa, estructuraremos o enfoque metodolóxico nos seguintes apartados: Lectura de textos como fonte de información sobre a antigüidade. Partindo duns coñecementos previos adquiridos, o alumno/-a demostrará o seu nivel de desenvolvemento na materia á hora de interpretar ou traducir tales textos.

Relacionado co apartado anterior, levaranse a cabo actividades orientadas á ampliación do propio vocabulario para así mellorar a comprensión e expresión do alumnado.

Enfoque funcional da morfosintaxe latina para aplicala ao recoñecemento dos textos.

No eixe de evolución da lingua latina, propóñense contidos e exercicios destinados a observar e comprender como a evolución do latín deu lugar ás linguas románicas, centrándonos na lingua galega e castelá.

Atender a outro tipo de contidos conceptuais que consideren os principais aspectos históricos, culturais e artísticos do mundo clásico e insistir na herdanza que deles se conserva na actualidade. Así os alumnos aquilatarán debidamente devendita herdanza observando a súa proxección ata o día de hoxe.

A metodoloxía estará sempre condicionada pola resposta obtida ao longo do curso, modificando os aspectos necesarios se os resultados das avaliacións non fosen satisfactorios.

V.- Materiais e recursos didácticos.

Durante este curso, decidimos non manter ningún libro de texto ao uso: o material didáctico será elaborado polo Departamento.

Estes serán de carácter diverso: -Materiais impresos: temario, textos orixinais de Eutropio e Fedro, lecturas dos distintos xénero literarios latinos, diccionario .

- Material instrumental: pizarra, libretas,….

-Material informático: PDI, ordenadores, canon, películas, blogs educativos, ….

O traballo na aula centrarase na tradución, explicacións ee gramática e civilización latina e na realización de tarefas baseadas en materiais do liboro de texto ou elaborados pola profesora. Cada alumno ou alumnana deberá, así mesmo, utilizar un caderno persoal cun apartado dedicado a cada tipoloxía de actividades, polo que aconsellarei follas soltas e un cartafol archivador.

OUTROS MATERIAIS E RECURSOS - Directorio de recursos web relacionados co mundo clásico.

- Coleccións de imaxes (fundamentalmente das recollidas en chironeweb) - Libros ou lecturas dos autores latinos dos que se avaliarán nas ABAU . (Estes estarán, na medida do posible, a disposición dos alumnos na Biblioteca do Centro).

- Fotocopias con actividades elaboradas ou recopiladas pola profesora, presentaciones en powerpoint, a Pizarra Dixital, películas,....

-As partes referidas ao apartado da cultura e civilización de Roma estarán ilustradas con lecturas de obras clásicas complementarias e outros materiais de apoio como mapas, vídeos, películas, material da web...etc.

VI.- Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado.

Os criterios que se terán en conta a la hora de avaliar ao alumnado serán: 1. Comprender e ser capaz de traducir textos latinos breves e sinxelos , orixinais, adaptados o elaborados , coa maior fidelidade posible.

Este criterio será aplicado gradualmente, pero será máis eficaz a partir da segunda mitade do curso, cando o alumnado manexara os aspectos básicos de declinación nominal, conxugación verbal, léxico e sintaxe. Os textos serán de carácter elemental, orixinais ou razoablemente adaptados.

2. Recoñecer en textos latinos sinxelos os elementos básicos da morfoloxia regular e da sintaxe da oración, en función da comprensión do texto latino , apreciando variantes e coincidencias con outras linguas coñecidas, especialmente co galego e co castelán.

3. Ler e comentar textos traducidos referentes ao mundo romano e distinguir aspectos históricos e culturais contidos neles.

Relacionarase este aspecto co compromiso do centro no seu plan de apoio á lectura (-Plan Lector-), elixindo textos atractivos relacionados con temas de civilización romana vistos no aula.

4. Recoñecer no léxico do galego, do castelán e doutras linguas faladas na Península palabras de orixe latina e analizar a súa evolución fonética, morfolóxica e semántica , así como deducir regras básicas de derivación e composición.

5. Identificar os aspectos máis importantes da historia do pobo romano e da súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura clásica en diversos aspectos da civilización actual.

6. Planificar e realizar,seguindo as pautas do profesorado, algún traballo de investigación sobre a presenza do mundo romano no contorno, consultando as fontes directas (restos arqueolóxicos, epigrafía, textos antigos) e utilizando TIC como ferramenta de organización e comunicación dos resultados.

7. Comentar narracións didácticas, novelas históricas, bandas deseñadas ou películas documentais e de ficción relativas ao mundo romano.

A avaliación da asignatura de Latín 2º Bacharelato terá como función fundamental valorar os estándares de aprendizaxe que se describiron e detallaron no apartado III desta Programación. Para iso, partirase dos obxectivos do curso, valorando que grado na consecución dos mesmos se fixo por parte do alumnado que cursa esta materia.

Asemade, avaliarase o proceso de ensinanza, de xeito que a profesora poida ir modificando a súa práctica docente en función do observado durante o proceso educativo educativo e o diálogo co alumnado.

Ao longo do curso escolar, a profesora controlará a evolución dos seus alumnos tal como sinalouse na penúltima columna do apartado III da presente, e que agora volvemos a relatar de xeito máis específico: Utilizaranse os seguintes INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN para coñecer dunha maneira real o que cada alumno ou alumna sabe e ou non sabe con respecto a cada un dos indicadores de aprendizaxe e poder valorar o nivel de logro alcanzado polo alumno ou alumna:

*Unha observación sistemática do traballo realizado diariamente, proporcionaranme unha información sobre hábito de traballo, interese e evolución ao longo do curso.

Cunha revisión ao final de cada trimestre do caderno de clase, valorarei se o alumno toma apuntamentos coherentemente, se fai as tarefas propostas, se corrixe os erros.....Anotarei nel un comentario sobre os aspectos adecuados e aqueles que deben ser mellorados, así como unha cualificación 0 a 10 , que suporá un 10% da nota trimestral. Como se valarará a participación activa do alumnado e o seu interés, se engade o precepto de que tres días, ao longo dunha avaliación sen traer feita a tarefa ou traballos ( ou deberes para casa) por causas sen xustificar, supoñerán o suspenso automático na avaliación, coa cualificación máxima de 4).

Cada negativo que reciba o alumno neste ámbito, restará 0´25 neste apartado.

* Probas específicas escritas ou exames: Realizarei dous por avaliación e estarán compostas por dous partes: - unha de composición para os temas relacionados coa materia teorizante (Literatura, Toponimia, Locucións ...)

-outra parte para os temas de carácter lingüístico, no que se presentará ao alumno un texto para traducir que estará acompañado de cuestións relacionadas coa análise morfologico e / ou sintáctico.

Respecto dos CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN: Sinalar que en Bacharelato a a avaliación é continua; o alumno en ningún momento perderá contacto cos contidos anteriormente

explicados dado que imos construíndo novas aprendizaxes sobre os antigos nun proceso acumulativo. O alumno ten a oportunidade en todo momento de disipar dúbidas ou poñerse ao día formulando preguntas á profesora durante o transcurso das explicacións.

Realizaranse dúas probas escritas por cada avaliación.

Cada unha das probas terá unha cualificación de 0 a 10 con posibilidade de decimais.

Farase a media das probas escritas tendo en conta a súa distinta ponderación: 30% o parcial ou control, 60% o exame final de trimestre.

No caso de que un alumno falte a un exame, non se lle repetirá a non ser que esa ausencia se xustifíque de forma documental legal e fidedigna (xustificante médico completo e legal, así como xudicial, policial, etc.).

Dentro das probas escritas suporá un 70% a suma dos bloques referidos á lingua latina, morfoloxía, sintaxe e textos; un 30% ás cuestións de Literatura, Toponimia, Locucións,l..... .

No bloque de carácter teorizante (Literatura latina, Locucións, Aforismos, Léxico,Composición e Derivación) a hai que conseguir un mínimo dun 1'5, tendo en conta que será cualificado dito bloque sobre 3 ptos. Se non se acadase, a nota da Avaliación sería máximo de 4.

Se o alumno consegue un cinco na terceira avaliación a materia considerarase aprobada, a condición de que polo menos 1'5 pts procedan do bloque teorizante( Literatura latina, Locucións, Aforismos, Composición e Derivación....)

En todas as Avaliacións, por baixo do 5 non se redondeará á alza, por tanto un 4,9 é un 4 na avaliación. Por encima do 5 redondearase á alza a partir da décima 0,5.

Todo alumno ou alumna que utilice calquera sistema de copia nos exames será cualificado cun 0 no exame e un Insuficiente coa cualificación de 1 na Avaliación correspondente.

De cara á cualificación , terase en conta o grado de consecución dos obxectivos .

Para a superación da materia deberán acadarse os obxectivos mínimos establacidos nun epígrafe marcado infra.

A ratio no sistema de cualificación será a seguinte ao longo da avaliación ordinaria: Probas escritas 90%

Traballo diario 10%

Polo tanto, a nota obterase mediante a seguinte fórmula: (PE 0’9 + TD 0’1) / 100= x Considérase que o alumno supera unha avaliación cando a nota final, unha vez aplicada a ponderación de cada apartado, alcanza un 5.

Explicado doutra maneira para que quede máis claro:  O traballo diario de cada alumno será observado con atención por parte da profesora, quen anotará no seu Caderno todo o que poida ser útil para a valoración de cada un dos sus alumnos.No proceso de cualificación valorarase a participación do alumnado nas actividades diarias da aula, tanto as cooperativas o de coavaliación como as individuais. Para supervisarlas, solicitaraselles aos alumnos/-as a realización de traballo persoal e / ou colaborativo diario (-actividades na casa-), controlando ademáis a súa participación activa : tres días, ao longo dunha avaliación sen traer feita a tarefa ( ou deberes para casa) , por causas sen xustificar, supoñerán o suspenso automático na avaliación, coa cualificación máxima de 4).

Os traballos específicos que se lle entreguen á profesora deberán ser orixinais e non copiados, axustándose ás instruccións previas dadas pola docente e sempre serán entregados no plazo convenido.  A realización de probas escritas ou exames en cada avaliación axudarán ó alumno e a profesora a comprobar dunha forma máis obxectiva se a asimilación dos contidos é a correcta, e en cales é necesario insistir.

Cada trimestre levarase a cabo o seguinte: farase, ademais do exame de avaliación, obligatoriamente un exercicio parcial que valerá un 30% da nota, mentres que o primeiro que citamos cuantificarase como un 60% da mesma.

Os exames constarán de dous partes nas que se distribuirán os contidos da seguinte forma:

a) cuestións lingüísticas e gramáticais, con textos ou frases b) cuestíóns sobre Literatura, Toponimia, Locucións , Léxico e Composición e derivación.

A parte de gramática consistirá na análise morfosintáctica e tradución. A parte de Literatura ,toponimia, expresións latinas, léxico e composición e derivación será teórica.

Neles, a materia de exame será a programada nos contidos. Terase en conta a coidada presentación, limpeza, boa expresión e a corrección ortográfica nestes exames, premiándose cun mínimo de 0’5 puntos a nota , sempre e cando éste estea aprobado.

Os exames puntuaranse sobre dez, sendo a parte de gramática a de máis peso á hora de cualificar, cun 70% da nota global .

Na cualificación final dos alumnos, influirá máis o aspecto lingüístico que o cultural, supoñendo este último non máis dun 30% da nota final. É dicir, dun máximo de 10 puntos, 3 poderán ser para a parte cultural e /ou teorizante e 7 para a lingua ( tradución, análise morfolóxico e sintáctico, léxico,...)

Todo alumno ou alumna que utilice calquera sistema de copia nos exames será cualificado cun 0 no exame correspondente e un Insuficiente con nota de 0 na Avaliación correspondente.

A seguinte rúbrica explica a cualificación dos contidos en 2º de Bacharelato nas probas escritas ou exames:

RÚBRICA PARA AVALIAR EXAMES EN ALUMNOS QUE CURSEN 2º DE BACHARELATO: Niveis de dominio Dimensións o aspectos a avaliar

EXCELENTE Ata 6

BASTANTE BEN 5-4

BEN 3

REGULAR 2

TRADUCIÓN DO TEXTO (Ata 6 puntos)

Traduciu axeitadamente todas as oracións

Traduciu axeitadamente case todas as oracións ou un número elevado delas

Traduciu axeitadamente a metade das oracións

Traduciu axeitadamente menos da metade das oracións

SINTAXE DO TEXTO (Ata 1 punto)

EXCELENTE 0’2 Recoñeceu todas as oracións (principal e subordinadas) e a súa extensión Recoñeceu todas as formas verbais

BASTANTE BEN 0’1 Recoñeceu case todas as oracións (principal e subordinadas) e a súa extensión Recoñeceu case todas as formas verbais Recoñeceu case todos os elementos que conforman o suxeito Recoñeceu case todos os integrantes dos CD Recoñeceu case todos os CI e os CC BASTANTE BEN 0’1 Analizou axeitadamente case todos os sustantivos e adxectivos e as súas concordancias Analizou axeitadamente case todas as formas pronominais Analizou axeitadamente case todas as formas verbais Analizou axeitadamente case todas as preposicións e adverbios Analizou axeitadamente case todas as conxuncións

BEN 0’15 Recoñeceu ametade das oracións (principal e subordinadas) e a súa extensión Recoñeceu a metade das as formas verbais Recoñeceu a mitade dos elementos que conforman o suxeito Recoñeceu a metade dos integrantes dos CD Recoñeceu a metade dos CI e dos CC BEN 0’15 Analizou aceitadamente a mitade dos sustantivos e adxectivos e as súas concordancias Analizou correctamente a mitade das formas pronominais Analizou axeitadamente a metade das formas verbais Analizou axeitadamente a mitade das preposicións e adverbios Analizou axeitadamente a metade das conxuncións

REGULAR 0’075 Recoñeceu menos da mitade das oracións (principal e subordinadas) e a súa extensión Recoñeceu menos da metade das formas verbais Recoñeceu menos da mitade dos elementos que integran o suxeito Recoñeceu menos da mitade dos integrantes dos CD Recoñeceu menos da mitade dos CI e dos CC REGULAR 0’075 Analizou correctamente menos da mitade dos sustantivos e adxectivos e as súas concordancias Analizou axeitadamente a mitade das formas pronominais Analizou axeitadamente menos da metade das formas verbais Analizou axeitadamente menos da metade das preposicións e adverbios Analizou axeitadamente menos da metade das conxuncións

Recoñeceu os elementos que conforman o suxeito Recoñeceu os integrantes dos os CD Recoñeceu os CI e os CC MORFOLOXÍA DO TEXTO (Ata 1 puntos)

EXCELENTE 0’2 Analizou axeitadamente todos os sustantivos e adxectivos e as súas concordancias Analizou axeitadamente todas as formas pronominais Analizou axeitadamente todas as formas verbais Analizou axeitadamente todas as preposicións e os adverbios Analizou axeitadamente todas as conxuncións

MAL 1-0 Traduciu de xeito incoherente algunhas oracións ou non tradudiu ningunha axeitadamente MAL 0 Non recoñeceu ningunha das oracións (principal e subordinadas) e a súa extensión Apenas ou non recoñeceu as formas verbais Non recoñeceu o suxeito Non recoñeceu ningún CD Non recoñeceu os CI e os CC MAL 0 Non analizou correctamente ningún dos sustantivos e adxectivos e as súas concordancias Non analizou correctamente ningún dos pronomes Analizou incorrectamente todas as formas verbais Analizou incorrectamente as preposicións e os adverbios Non analizou axeitadamente ningunha das conxuncións

Dimensións o aspectos a avaliar LITERATURA LATINA (1’5 puntos)

Dimensións o aspectos a avaliar

EXPRESIONES LATINAS (Ata 1 punto)

Dimensións o aspectos a avaliar TOPONIMIA (Ata 1 punto)

Dimensións o aspectos a avaliar

COMPOSICIÓN E DERIVACIÓN (Ata 1 punto)

EXCELENTE 0’75 Coñece ao completo as características do xénero literario latino proposto Coñece os autores máis destacados, súa cronoloxía,características e obras máis representativas deles

BASTANTE BEN 0’625 Coñece case ao completo as características do xénero literario latino proposto Coñece bastantes dos autores máis destacados, súa cronoloxía,carcterísticas e obras máis representativas deles

BEN 0’5 Coñece bastantes das características do xénero literario latino proposto Coñece medianamente os autores máis destacados, súa cronoloxía,características e obras máis representativas deles

REGULAR 0’375

MAL 0

Coñece as características do xénero literario latino proposto

Non coñece as características do xénero literario latino proposto

Coñece mínimamente os autores máis destacados, súa cronoloxía e obras máis representativas deles

Non coñece os autores máis destacados, súa cronoloxía,caractarísticas e obras máis representativas deles

EXCELENTE 1 Recoñece o sentido apropiado de todas as expresións latinas propostas e/ ou elabora exemplificacións en contextos adecuados

BASTANTE BEN 0’8 Recoñece o sentido apropiado de case todas as expresións latinas propostas e/ ou elabora exemplificacións en contextos adecuados

BEN 0’6 Recoñece o sentido apropiado de a metade das expresións latinas propostas e / ou elabora exemplificacións en contextos adecuados

REGULAR 0’4 Recoñece o sentido apropiado de menos da metade das expresións latinas propostas e /ou elabora exemplificacións en contextos non axeitados

MAL 0

EXCELENTE 1 Fai un comentario etimolóxico axeitado e completo de todos os topónimos propostos

BASTANTE BEN ata 0’8 Fai un comentario etimolóxico axeitado de case todos os topónimos propostos

BEN ata 0’6 Fai un comentario etimolóxico axeitado da metade dos topónimos propostos

REGULAR ata 0’4 Fai un comentario etimolóxico axeitado de menos da metade dos topónimos propostos

MAL 0 Non fai ningún comentario etimolóxico dos topónimos propostos

EXCELENTE 1

BASTANTE BEN

BEN

REGULAR

MAL

ata 0’8

ata 0’6

ata 0’4

0

Fai una explicación completa e axeitada dos procedementos de derivación e composición aplicados aos termos propostos

Fai una explicación case completa e axeitada dos procedementos de derivación e composición aplicados aos termos propostos

Fai una explicación medianamente axeitada dos procedementos de derivación e composición aplicados aos termos propostos

Fai una explicación pouco axeitada e completa dos procedementos de derivación e composición aplicados aos termos propostos

Non fai explicación algunha dos procedementos de derivación e composición aplicados aos termos propostos

Non recoñeceu o sentido de ningunha das expresións latinas propostas nin as exemplificou en contextos correctos

De xeito global e aproximado, o máximo de 10 puntos repártese así: Apartado práctico: Tradución, análise e cuestións lingüísticas: 70% Apartado teórico : Cuestións culturais e teorizadoras: 30%.(*Será necesario para aprobar ter polo menos superado o 50% no apartado teórico).

Quéirase deixar aclarado na presente Programación que non se farán probas escritas separadamente das marcadas pola profesora, a non ser que o alumno que falte presente un xustificante oficial.

A aprendizaxe da lingua latina é un proceso continuo, por iso cas avaliación ordinaria aprobada recupera en si mesma a anterior ou anteriores, no caso de estar suspensas. En definitiva, os contidos da asignatura poden esixirse en calquera avaliación, aínda que estean aprobados. En consecuencia: quen aproba a segunda avaliación recupera a primeira se estivese suspensa. Quen aproba a terceira e última avaliación, recupara calquera avaliación que estivese suspensa. Quen suspende a terceira e última avaliación , suspende a asignatura na convocatoria de Xuño, aínda no caso de que a primeira e segunda avaliación estivesen aprobadas, e, xa que logo, deberá examinarse na convocatoria de setembro. Os exames de recuperación non teñen razón de ser nesta materia, polo que queda excluído calquera tipo de exame de recuperación.

PROBA EXTRAORDINARIA En Setembro o exame extraordinario será o mesmo para todos os alumnos e constará de: Tradución dun texto: 3 puntos.

Cuestións de carácter práctico morfolóxica e/ou sintáctica : 3 puntos.

Cuestión teórica sobre a literatura latina: 1´75 puntos

Cuestión sobre toponimia (-orixe das palabras da propia lingua-): 0´75 puntos Cuestión sobre locucións latinas: 0´75 puntos Cuestión sobre composición e derivación: 0´75 puntos (As construccións morfosintácticas que aparezan no texto axustaranse ao que se traballara durante o curso.)

O grao mínimo de consecución para superar a materia de Latín II , é dicir, os mínimos esixibles, se ven reflectido nos seguintes puntos: Morfoloxía: Dominio da morfoloxía casual nominal e pronominal. Paradigma verbal regular e irregular en Indicativo e Subxuntivo nas voces activas e pasivas.Formas non persoais do verbo.

Sintaxe: Dominio da oración simple enriquecida en todos os séus complementos e posibilidades, e á oración composta, sobre todo subordinada.

Tradución detextos clásicos de carácter histórico e /ou fabular.

Transmisión literaria e xéneros literarios da literatura romana: comedia, historiografía, oratoria, épica, lírica e fábula.

Etimoloxía e orixe das palabras da súa lingua: toponimia galega.

Locucións e expresións latinas incorporadas á lingua coloquial e á literaria.

Composición e derivación culta:lexemas, prefixos e sufixos de orixe latina e grega

VII.- Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente.

Observaránse entre outros, os seguintes parámetros: 

Na aula:

-O grado de satisfacción que demostre o alumnado ante a asignatura.

- Os resultados (bós) que se acaden nas probas avaliativas.

-A observancia da profesora no desenvolvemento da Programación docente.

-A aplicación axeitada das medidas necesarias con alumnos de atención á diversidade.

- O exame da aplicación dos criterios de avaliación da aprendizaxe. - A valoración das medidas de reforzo e apoio empregadas cos alumnos que as necesitasen.

- A reflexión sobre o uso dos materiais didácticos empregados e a súa utilidade por si houbese que modificar a metodoloxía empregada.

Coa intención de obter un feedback sobre a súa labor docente, a profesora, ao remate do curso, repartirá aos alumnos unha escala de estimación con ítems referidos á súa praxis docente: contidos, metodoloxía e obxectivos. 

No propio Centro de ensino:

- A coordinación con outros profesores do IES á hora de facer tareas colaborativas.

- O aproveitamento dos materiais e recursos do centro, indicando mellóras que puidesen facerse no seu uso e temporalización.

- As relacións establecidas con outros sectores da comunidade educativa para manter ou mellorar a convivencia, especialmente cos pais ou representantes legais.

- A coordinación adecuada co equipo directivo, os distintos membros do departamento e os titores dos grupos.

VIII.- Organización das actividades de seguimento, recuperación e avalición das materias pendentes.

Neste curso hai un alumno ca materia pendente do curso pasado. Entregarase un caderno de traballo que deberá ser devolto ao final de cada trimestre para a súa valoración. Nalgunhas horas de recreo procederase á atención deste alumno para o control da súa actividade na materia.

Haberá probas establecidadas no calendario escolar para que dito alummno poda presentarse.

IX.- Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado acreditar os coñecementos necesarios.

A profesora distribuirá actividades personalizadas para o alumnado que o precise, co fin de que acade os obxectivos establecidos. Ademais, proporcionaranse trozos de traducións para realizar na casa, que despois se lle entregarán para ser valorados persoalmente. Deste xeito, partindo da diversidade de circunstancias, formularanse metodoloxías e niveis de axuda variados e axeitados; poderanse prever adaptacións de material didáctico, proporanse actividades de aprendizaxe diferentes… Todas estas medidas buscarán que todo o alumnado alcance os mesmos obxectivos traballando sobre os mesmos contidos.

Ademáis, a profesora fixará o recreo dun día da semana durante o segundo e tercer trimestre para estar a dispor dos alumnos e solventar dúbidas.

X.- Deseño da avaliación inicial e medidas idividuais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuecia dos seus resultados.

A avaliación inicial realizarase dentro das dous primeiras semanas do curso. Para dita data terase feita unha proba pertinente co fin de ofrecer un diagnóstico previo sobre o alumnado.

XI.- Medidas de atención á diversidade.

Incluiríamos neste apartado a tres tipos de alumnos: os de procedencia estranxeira, os superdotados o de altas capacidades y os alumnos con necesidades educativas especiais.

De xeito xeral , utilizaremos as seguintes estratexias:

-Utilización dunha linguaxe directa e clara na exposición dos contidos gramaticais.

-Elección de textos para traducir de progresiva complicación conceptual e gramatical.

-Actividades que implican reflexión, relación e integración de aspectos diverxentes:obrígase con iso ao alumno a relacionar aspectos de mundo romano coa época actual, co que de enriquecedor ten tal exercicio.

XII.- Concreción dos elementos transversais que se traballarán.

Aparece explicitados de maneira detallada e desglosada no epígrafe III desta Programación.

A continuación sinalaremos a que equivalen as siglas alí mencionadas: CL => Comprensión lectora

EOE=>Expresión oral e escrita

CA=>Comunicación audiovisual

TIC=>Tecnoloxías da información e comunicación

EMP=>Emprendemento

EC=>Educación cívica

PV=> Prevención da violencia

XIII.- Accións de contribución ao Proxecto Lector.

A materia de Latín fomenta a lectura e o desenvolvemento da expresión e comprensión oral e escrita.

Isto queda reflectido en varios aspectos:

a) No cotián devir da clase, coa lectura da lección que corresponda e a interpretación do lido por parte do alumno. b) Coa realización de resumos escritos e/ou exposicións orais sobre aspectos concretos sinalados pola profesora ao longo do curso. c) Coa lectura de textos ilustrativos e representativos de cada xénero literario, que deben verse neste segundo curso de latín.

Ademais, dende este Departamento participarase en calquera actividade de animación á lectura elaborado a través do Plan Lector do Centro para coadxuvar á creación de hábitos de lectura.

XIV.- Actividades complementarias e extraescolares.

A realización destas actividades dependerá do desenvolvemento da programación e da propia organización das actividades do Centro. Se é posible, sempre se realizarán en colaboración co Departamento de Grego do noso centro.

En principio, a proposta que temos es unha viaxe a Ourense dentro do marco do Festival de Teatro Clásico Xuvenil Grecolatino, para asistir a unha representación teatral .

XV.- Programación da educación en valores.

Nesta materia educarase aos alumnos nos seguintes aspectos: 1.

Respecto ao traballo propio e dos demáis.

2.

Respecto polo material do Centro , uso dos ordenadores , ou uso do material bibliográfico da aula , ou da Biblioteca.

3.

Tolerancia sobre as ideas dos demáis cando expresen as súas dúbidas ou pregunten na clase.

4.

Puntualidade na asistencia a clase e na entrega dos traballos solicitados polo profesor.

5.

Perseverancia na realización dos exercicios.

6.

Esforzo continuado no aprendizaxe.

7.

Respeto polas normas .

8.

Interés , valoración e respeto polo proceso de ensino-aprendizaxe.

9.

Colaboración nas tarefas de grupo.

XVI.- Accións de contribución ao Plan TIC. Respecto ás Tecnoloxías da Información e a Comunicación, dende o Departamento de Latín tratará de que o alumnado : -Desenvolva a súa capacidade investigadora e creativa para conseguir que sexa el o protagonista da súa propia aprendizaxe, buscando fontes propias de información e elaborando material se se lle require.

-Poda ter acceso a coñecementos sobre o mundo romano relacionados cos contidos da asignatura que cursa o de interese persoal.

-Poda ter acceso a material que poda ser descargado e impreso [apuntes, exercicios, fotos, mapas, presentacións,... ].

-Acceda a portais educativos especializados en temas de cultura clásica,blogs, etc.

Realice exercicios interactivos de webs seleccionadas pola profesora alomenos unha svez ao mes na aula de informática, se é posible, para repasar os contidos explicados na clase.

Na medida das nosas posibilidades, utilizaremos Internet na aula para afondar nos contidos da materia referentes sobre todo, ao ámbito dos xéneros literarios romanos , no das locucións latinas , no apartado das etimoloxías sobre todo.Seralles útil para ilustrar os contidos adscritos ao devanditos apartados.

Nos apartados nos que se manexen contidos referentes a "Lingua, Tradución e Léxico", recomendaremos algúns programas de repaso de declinacións,conxugacións verbais,... ou algunhas direccións de páxinas web ou blogs para que o alumno consulte e utilice .

XVII.- Accións de contribución ao Plan de Convivencia.

Trataráse de conseguir un clima de traballo na aula que permita o desenvolvemento das actividades con normalidade. Cando se detecte algún problema entre alumnos ou con eles, comunicarase ao equipo de Mediación Escolar, para a súa posible resolución. De non ser así comunicarase a Xefatura de Estudios para a aplicación das medidas correctoras que establece o Regulamento de Réxime Interno.

Ademáis, a profesora participará nos plans de formación que se están a desenrolar dentro do propio Centro, de “Habilidais sociais para o profesorado “ e “ Titoría entre iguais”.

XVII.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da Programación didáctica en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.

Unha vez ao mes incluirase no Libro de Actas de Departamento de Latín o seguemento da programación e as súas modificacións,iIncluindo as causas que provoquen tales modificacións , se fora o caso.

Na Memoria final de curso, realizarase unha valoración desta programación e incluiránse as posibles modificacións para o vindeiro curso

Os resultados académicos obtidos perante o curso pasado nesta asignatura, foron os seguintes: RESULTADOS CURSO

Nº MATRICULADOS

Nº APROBADOS

PORCENTAXE

Latín 4º ESO

28

21

75 %

1º BACH

6

5

83´33%

2º BACH

16

16

100%

Aprobados na asignatura de latín na Convocatoria das ABAU de Xuño 2018=>100% Á vista dos resultados precedentes, obsérvanse uns resultados gratamente positivos, si non, excelentes nos cursos de 1º e 2º Bach.

Para 2º Bacharelato, os acordos que se toman a nivel departamental de face a mellorar , é primar máis no apartado de comprensión textual cando se realicen actividades de tradución por encima dos coñecementos puramente gramaticales ou conceptuais.

LATÍN I

I.-Introdución e contextualización.

I.1 Marco xurídico Según o Decreto 86 / 2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da Educación Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia; recóllese que a lingua clásica latina está presente no currículo de Bachillerato , pois o seu estudo a nivel fonético, morfosintáctico e léxico proporciona unha sólida base para o perfeccionamiento no manexo doutras linguas. Desempeña, pois, un papel relevante como soporte lingüístico da maioría das linguas e para a comprensión do léxico culto que forma gran parte da terminoloxía científica e técnica actual nas linguas que o alumnado coñece ou estuda; sen esquecer o enriquecimiento cultural que lle proporciona o coñecemento dos aspectos que se inclúen da civilización clásica, berce da Europa actual, como son, entre outros, a mitoloxía, a relixión ou as súas creacións literarias e artísticas, que tanta influencia tiveron en épocas posteriores e seguen tendo hoxe en día.

Por iso, é esencial a incorporación desta lingua clásica ao currículo integrado das linguas, para reforzar a reflexión lingüística do noso alumnado e fortalecer o seu acceso á cultura literaria.

I.2 Alumnado co que contamos para el presente curso escolar Durante o presente curso escolar o número de alumnos matriculados en Latín I no Ies “Xesús Taboada Chivite” é dun total de 19 alumnos, procedentes dos distintos centros de ensino secundario existentes que hai na localidade de Verín, polo tanto a súa procedencia é variada e os coñecementos previos respecto de esta asignatura tamén son variados e heteroxéneos, pois destacaremos que só algúns deles cursaron a asignatura de latín en 4º de eso, co cal partiremos de cero na nosa práctica docente.

I.3 Composición do Departamento de Latín O departamento de Latín do Ies “Xesús Taboada Chivite” está composto por unha única integrante, Mª Sonia Sanz Sastre, que impartirá a asignatura nos dous niveis de Bachallerato e no de 4º ESO. Ademáis dará un grupos de Cultura Clásica 3º de ESO. Tamén ocuparase da Xefatura do Departamento.

II.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe da materia que forman parte dos perfís competenciais.As competencias do currículo establecidas pola normativa básica para o noso sistema educativo son: a) Comunicación lingüística(=>CCL) b) Competencia digital(=>CD). c) Aprender a aprender(=>CAA). d) Competencias sociais e cívicas (=>CSC). e) Conciencia e expresións culturais (=>CEC) f) Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía(=>CMCT) g) Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (=>CSIEE).

Ainda que se tratas todas elas, hai unhas que se traballan máis polo específico da asignatura, e outras que se ven só dunha maneira máis tanxencial ou transversal. Debido a iso, decídese que no Dpto de Latín só avaliaranse as cinco primeiras Competencias citadas.

No seguinte epígrafe, se verán de xeito máis clarificador.

III.- Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de apredizaxe e grao mínimo de cosecución de cada un, competecias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación .

PRIMERA AVALIACIÓN: Primeiro trimestre ( aprox. 48 sesións)*

BLOQUE 1: O LATÍN, ORIXE DAS LINGUAS ROMANCES OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS AVALIACIÓN

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

GRAO MÍNIMO CONSECUCIÓN DE CADA ESTÁNDAR

COMPET. CLAVE

ELEMENTOS TRANSVERSALES

INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

g

B1.2 O indoeuropeo.Linguas indoeuropeas e familias lingüísticas B1.4 Orixe, evolución e etapas do latín.Palabras patrimoniais , cultismos e semicultismos B1.5 Nocións de evolución fonética, morfoloxía e semántica do latín ao galego e ao castelán.

(I)

B1.2

LA1B.1.2.1

CD-CAA

CL

B1.5

LA1B 1.5.1

Identifica o indoeuropeo como lingua nai de linguas europeas Relaciona palabras patrimoniais e cultismos

CCL-CAA-CMCCT

CL-EOE-TIC

Traballo individual Observación directa Coavaliación Exame Traballo de clae Autoavaliación Exame

B1.6

LA1B1.6.1.

Coñece e aplica regras de evolución fonética do latín ao galego e castelá

CCL-CAA

TIC

B2.2 Orixe e evolución do alfabeto

B2.3.

BLOQUE 2. SISTEMA DA LINGUA LATINA. ELEMENTOS BÁSICOS LA1B2.3.1. Identifica o alfabeto CSC-CCL-CCEC EOE latino

d g p h

d P n

g

Observación directa Traballo de clase Exame

Exposición oral Coavaliación

e

g

g

g d

d g

i

latino B2.3 Pronuncia do Latín: Tipos.

B3.2 Tipos de palabras: Variables e invariables B3.3 Concepto de declinación e conxugación B3.4 Flexión nominal:substantivos, adxectivos: 1ª,2ª e 3ª declinación B3.5 Flexión verbal:Tema de presente en Indicativo e Subxuntivo.Voz activa.

B4.1.Elementos da oración

B2.4

LA1B2.4.1.

B3.2.

LA1B 3.2.1

B3.3

LA1B 3.3.1

B3.4

LA1B3.4.1.

LA1B3.4.2

B3.5

LA1B 3.5.1 La1B 3.5.2 LA1B 3.5.3

B4.1.

Aplica con corrección CCL as normas básicas da pronuncia latina e distinguir os seus tipos BLOQUE 3. MORFOLOXÍA Clasifica os tipos de CAA-CCL palabras

EOE

Lectura Coavaliación Observación directa Probas orais

CL

Exposición oral Observación directa

Distingue o concepto de declinación e conxugación Declina termos das tres primeiras declinacións

CAA-CCL-CD

TIC

Explicación teórica Observación directa

CCL

TIC-EOE-CL

Identifica as conxugacións latinas e recoñece as formas verbais do tema de presente

CCL-CAA

TIC

Exposición oral Observación directa Autoavaliación Exame Exposicón oral Observación directa Autoavaliación Exame

BLOQUE 4. SINTAXE LA1B4.1.1. Idenfica as funcións CMCCT-CCL das palabras na oración

EOE

Traballo de clase Observación directa Coavaliación Exame

e

B4.2 Casos latinos

B4.2.

LA1B4.2.1

Sinala as fucións dos casos latinos na oración

CAA- CCL

EOE - TIC

g

B.4.3 Concordancia

B4.3

LA1B4.3.1

CCL

TiC-CL

d

B.4.4 A oración Simple: Oracións atributivas e predicativas

B4.4

LA1B 4.4.1

Recoñece as regras da concordancia na lingua latina e a súa correspondencia no galego e o castelán Recoñece e clasificas os tipos de oracións

CMCCT-CCL

TIC-CL

a l g p m

e

B5.1 Periodos da historia de Roma antiga(I): fundación da cidade. A Monarquía.

B5.4. Mitoloxía e relixión.Ritos Funerarios

B6.1 Análise fonética, morfolóxica, sintáctica e semántica (I)

B5.1

B5.5

B6.1

BLOQUE 5. ROMA: HISTORIA , CULTURA E CIVILIZACIÓN LA1B5.1.1 Coñece a lenda da CSC- CCL- CCEC EC- CA- PV fundación de Roma e unha breve semblanza da época monárquica.

LA1B5.5.1 Coñece os principales CCEC- CD EC- PV deuses do panteón grecolatino.

LA1B6.1.1

BLOQUE 6. TEXTOS Aplica os CCL- CAA coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos de lingua latina para a

CL- EOE

Traballo de clase Observación directa Coavaliación Exame Traballo de clase Observación directa

Traballo de clase Observación directa Coavaliación Exame Traballo monográfico Lectura Exame

Exposición oral Coavaliación Exame

Observación directa Autoavaliación Exame

d p

d i i

e

B6.2 Comparación das estruturas latinas coas das linguas propias B6.3 Iniciacion ás técnicas da tradución (I) B6.6 Produción de pequenos textos en lingua latina B7.1 Vocabulario básico latino: léxico transparente; palabras de maior frecuencia (I)

B6.2

LA1B6.2.1

B6.3

LA1B6.3.1

B6.5

LA1B6 5.1

B7.1

LA1B7.1.1 LA1B7.1.2

interpretación e tradución Compara as estruturas latinas coas das linguas propias Analiza textos adaptados Traduce textos sinxelos ao latín

CCL- CAA

CL- EOE

Observación directa Autoavaliación Exame

CCL- CAA

CL- EOE

Observación directa Exame

CCL- CAA

CL- EOE- EC

Observación directa

CL- EOE

Observación directa Coavaliación Exame

BLOQUE 7. LÉXICO Recoñece o CAA- CCL significado de léxico da 1ª, 2ª e 3ª declinación e verbos

SEGUNDA AVALIACIÓN: Segundo trimestre ( Aprox.40 sesións)*

OBXECTIVOS

d P n

CONTIDOS

B1.5 Nocións básicas de evolución fonética, morfolóxica e semántica do latín ao galego ou

CRITERIOS AVALIACIÓN

B1.6

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DE CADA ESTANDAR

COMPETENCIAS CLAVE

ELEMENTOS TRANSVERSAIS

BLOQUE 1: O LATÍN ORIXE DAS LINGUAS ROMANCES LA1B1.6.1. Coñece e aplica regras CCL-CAA TIC de evolución fonética do latín ao galego e castelá

INSTRUMENTOS AVALIACIÓN

Observación directa Traballo de clase Exame

castelán (II)

g d

B3.4 Flexión nominal e pronominal.Sustantivos 4ª e 5ª dedeclin.Graos do adxectivo.Pronomes C. Circunstanciais do lugar

B3.4

LA1B3.4.1.

LA1B3.4.2

D g

B3.5 Flexión verbal: Tema de perfecto Voz Activa en Indicat. e Subxuntivo.

B3.5

LA1B3.5.1.

LA1B3.5.2

g

e

B.4.5 Oración B4.5 Composta: coordinación e subordinación.Partículas Cum e Ut. B.4.6 Construcións de B4.6 infinitivo e participio. O Infinitivo.

LA1B4.5.1

LA1B4.6-1

BLOQUE 3. MORFOLOXÍA Declina termos da 4ª e CCL. 5º declinación e pronomes.

Recoñece os adxectivos nos distintos graos.

Identifica nas oracións complementos circunstanciais de lugar Conxuga e recoñece as formas verbais do tema de perfecto

CCL-CAA

BLOQUE 4. SINTAXE Distingue oracións CCA- CCL compostas

Identifica as funcións do infinitivo

CCA-CCL

TIC-EOE-CL

Exposición oral Observación directa Autoavaliación Exame

TIC

Exposición oral Observación directa Autoavaliación Exame

TIC- CL

Traballo de clase Observación directa Coavaliación Exame

TIC-EOE

Traballo de clase Observación directa Coavaliación Exame

BLOQUE 5. ROMA: HISTORIA , CULTURA E CIVILIZACIÓN

a l g p a c

B5.1 Periodos da historia de Roma(II).

B5.1

LA1B5.1.1

Coñece os principais feitos da etapas republicana e imperial

CSC- CCL- CCEC

EC- CA- PV

Traballo monográfico Exame

B5.3 Organización política e social de Roma.

B5.4

LA1B5.4.1

Coñece a organización politica e social de Roma

CSC- CSIEE- CCL CD

EC- ECE- TIC

a

B5.7 O exército

B5.10

EC- PV

e

B6.1 Análise fonética, morfolóxica, sintáctica e semántica (II)

B6.1

d p

B6.2 Comparación das estruturas latinas coas das linguas propias B6.3 Iniciacion ás técnicas da tradución (II) B6.6 Produción de pequenos textos en lingua latina

B6.2

LA1B5.10.1 Distingue os elementos CSC-CMCCT que constitúen o exército romano e o seu funcionamiento BLOQUE 6. TEXTOS LA1B6.1.1 Aplica os coñecementos CCL- CAA fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos de lingua latina para a interpretación e tradución LA1B6.2.1 Compara as estruturas CCL- CAA latinas coas das linguas propias LA1B6.3.1 Analiza textos CCL- CAA adaptados

Exposión oral Traballo monográfico Coavalación Exame Exposición oral Coavaliación

LA1B6 5.1

d i i

B7.1 Vocabulario básico

B6.3

B6.5

B7.1

LA1B7.1.1

Traduce textos sinxelos ao latín

CCL- CAA

BLOQUE 7. LÉXICO Recoñece o significado CAA- CCL

CL- EOE

Observación directa Autoavaliación Exame

CL- EOE

Observación directa

CL- EOE

Observación directa Exame

CL- EOE- EC

Observación directa

CL- EOE

Observación directa

e

g e

latino: léxico transparente; palabras de maior frecuencia (II) B7.4 Locucións latinas de uso actual.

B7.5

LA1B7.1.2

de léxico da 4ª e 5ª declinación, pronomes e verbos

LA1B7.5.1

Recoñece o significado das principais locucións latinas de uso actual

Coavaliación Exame

CCL

PV-EC -EOE

Exposición oral Coavaliación Exame

TERCEIRA AVALIACIÓN: Terceiro trimestre ( aprox. 40 sesións)*

OBXECTIVOS

d P n

g d

l d

CONTIDOS

B1.5 Nocións básicas de evolución fonética, morfolóxica e semántica do latín ao galego ou castelán (III)

CRITERIOS AVALIACIÓN

B1.6

B3.4 Flexión nominal e B3.4 pronominal:Sustantivos, adxectivos e pronomes.

Repaso xeral B3.5 Flexión verbal: Voz B3.6 Pasiva

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DE CADA ESTANDAR

COMPETENCIAS CLAVE

ELEMENTOS TRANSVERSAIS

BLOQUE 1: O LATÍN ORIXE DAS LINGUAS ROMANCES LA1B1.6.1. Coñece e aplica CCL-CAA TIC regras de evolución fonética do latín ao galego e castelá

LA1B3.4.1

La1B3.6.1 LA1B3.6.2

BLOQUE 3. MORFOLOXÍA Identifica e declina CCL sustantivos, adxectivos e pronomes Identifica e traduce CCL-CAA-CD formas verbais en voz pasiva

CL-TIC

TIC

INSTRUMENTOS AVALIACIÓN

Observación directa Traballo de clase Exame

Exposición oral Observación directa Autoavaliación Exame Exposición oral Observación directa Autoavaliación Exame

e

B.4.6 Construcións de infinitivo e participio. O Participio.

B4.6

m p

B5.2 Romanización de Hispania e Gallaecia

B5.3

n

B5.5 Arte romana

B5.8

i d p

B5.6 Obras públicas e urbanismo

B5.9

LA1B4.6-1

BLOQUE 4. SINTAXE Identifica o uso e CCA-CCL construcións de participios nas súas formas máis sinxelas

TIC-EOE

BLOQUE 5. ROMA: HISTORIA , CULTURA E CIVILIZACIÓN LA1B5.3.1 Recoñece e identifica CAA-CMCCTEC--CA-TIC as pegadas da CD-CCEC romanización en Hispania e Gallaecia LA1B5.8.1 Identifica CCEC-CD TIC-EC manifestacións artísticas romanas arquitectónicas da arte romana LA1B5.9.1 Identifica e localiza as CD-CSC-CMCCT- TIC-EC-EMP La1B5.9.2 principais edificacións CAA públicas romanas

e

B6.1 Análise fonética, morfolóxica, sintáctica e semántica (III)

B6.1

LA1B6.1.1

d

B6.2 Comparación das

B6.2

LA1B6.2.1

BLOQUE 6. TEXTOS Aplica os CCL- CAA coñecementos fonolóxicos, morfolóxicos, sintácticos e léxicos de lingua latina para a interpretación e tradución Compara as CCL- CAA

Traballo de clase Observación directa Coavaliación Exame

Exposición oral Traballo monográfico Autoavaliación Exame Exposicón oral Traballo monográfico Autoavaliación Exame Exposicón oral Traballo monográfico Autoavaliación Exame

CL- EOE

Observación directa Autoavaliación Exame

CL- EOE

Observación directa

p

estruturas latinas coas das linguas propias

d i

B6.3 Iniciacion ás técnicas da tradución (III)

e

B7.1 Vocabulario básico latino: léxico transparente; palabras de maior frecuencia (III)

B6.3

B7.1

LA1B6.3.1

LA1B7.1.1 LA1B7.1.2

estruturas latinas coas das linguas propias Analiza textos adaptados

CCL- CAA

BLOQUE 7. LÉXICO Recoñece o significado CAA- CCL de léxico variado

CL- EOE

CL- EOE

Observación directa Exame

Observación directa Coavaliación Exame

*É posible que ao longo do curso debamos axustar ou alterar lixeiramente a orde dos contidos por motivos pedagóxicos o segundo os resultados do proceso de avaliacion do alumnado. En calquera caso este axuste non suporá un cambio relevante a final do curso

IV.- Metodoloxía didáctica.

A metodoloxía empregada será activa, participativa e inductiva.Preténdese que o alumno se sinta responsable de seu proceso de aprendizaxe e que lle esixa unha intensa actividade mental que o leve a reflexionar e xustificar a súa actuación. En consecuencia, o labor do profesor consistirá en motivar, suxerir e animar. O alumno , protagonista activo, debe estar aberto á comprensión, expresión e reflexión das mensaxes recibidas.

Co fin de que o alumnado logre unha aprendizaxe significativa, estructuraremos o enfoque metodolóxico nos seguintes apartados: Lectura de textos como fonte de información sobre a antigüidade. Partindo duns coñecementos previos adquiridos, o alumno/-a demostrará o seu nivel de desenvolvemento na materia á hora de interpretar ou traducir tales textos.

Relacionado co apartado anterior, levaranse a cabo actividades orientadas á ampliación do propio vocabulario para así mellorar a comprensión e expresión do alumnado.

Enfoque funcional da morfosintaxe latina para aplicala ao recoñecemento dos textos.

No eixe de evolución da lingua latina, propóñense contidos e exercicios destinados a observar e comprender como a evolución do latín deu lugar ás linguas románicas, centrándonos na lingua galega e castelá.

Atender a outro tipo de contidos conceptuais que consideren os principais aspectos históricos, culturais e artísticos do mundo clásico e insistir na herdanza que deles se conserva na actualidade. Así os alumnos aquilatarán debidamente devendita herdanza observando a súa proxección ata o día de hoxe.

A metodoloxía estará sempre condicionada pola resposta obtida ao longo do curso, modificando os aspectos necesarios se os resultados das avaliacións non fosen satisfactorios.

V.- Materiais e recursos didácticos.

Decantámonos por continuar coa utilización dun manual cun método no que as regras morfosintácticas se deducen da práctica da lectura e da tradución, e no que a súa aprendizaxe sistemática constitúe unha segunda fase.Por iso optamos polo libro de texto: Latín. 1º Bachillerato.

Edit. Oxford Educación.

Co fin de amoldarnos ás novidades introducidas pola LOMCE tendremos tamén apoio nun material adicional preparado pola profesora con temas, textos ou exercicios elaborados ad hoc.

O traballo na aula centrarase na tradución, explicacións ee gramática e civilización latina e na realización de tarefas baseadas en materiais do liboro de texto ou elaborados pola profesora. Cada alumno ou alumnana deberá, así mesmo, utilizar un caderno persoal cun apartado dedicado a cada tipoloxía de actividades, polo que aconsellarei follas soltas e un cartafol archivador.

OUTROS MATERIAIS E RECURSOS - Directorio de recursos web relacionados co mundo clásico.

- Coleccións de imaxes (fundamentalmente das recollidas en chironeweb) - Libros de lectura que se indicarán ao principio de cada trimestre. (Estes estarán, na medida do posible, a disposición dos alumnos na Biblioteca do Centro).

- Fotocopias con actividades elaboradas ou recopiladas pola profesora, presentaciones en powerpoint, a Pizarra Dixital, películas,....

-As partes referidas ao apartado da cultura e civilización de Roma estarán ilustradas con lecturas de obras clásicas complementarias e outros materiais de apoio como mapas, vídeos, películas, material da web...etc.

VI.- Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado.

Os criterios que se terán en conta a la hora de avaliar ao alumnado serán: 1. Comprender e ser capaz de traducir textos latinos breves e sinxelos , orixinais, adaptados o elaborados , coa maior fidelidade posible.

Este criterio será aplicado gradualmente, pero será máis eficaz a partir da segunda mitade do curso, cando o alumnado manexara os aspectos básicos de declinación nominal, conxugación verbal, léxico e sintaxe. Os textos serán de carácter elemental, orixinais ou razoablemente adaptados.

2. Recoñecer en textos latinos sinxelos os elementos básicos da morfoloxia regular e da sintaxe da oración, en función da comprensión do texto latino , apreciando variantes e coincidencias con outras linguas coñecidas, especialmente co galego e co castelán.

3. Ler e comentar textos traducidos referentes ao mundo romano e distinguir aspectos históricos e culturais contidos neles.

Relacionarase este aspecto co compromiso do centro no seu plan de apoio á lectura (-Plan Lector-), elixindo textos atractivos relacionados con temas de civilización romana vistos no aula.

4. Recoñecer no léxico do galego, do castelán e doutras linguas faladas na Península palabras de orixe latina e analizar a súa evolución fonética, morfolóxica e semántica , así como deducir regras básicas de derivación e composición.

5. Identificar os aspectos máis importantes da historia do pobo romano e da súa presenza no noso país e recoñecer as pegadas da cultura clásica en diversos aspectos da civilización actual.

6. Planificar e realizar,seguindo as pautas do profesorado, algún traballo de investigación sobre a presenza do mundo romano no contorno, consultando as fontes directas (restos arqueolóxicos, epigrafía, textos antigos) e utilizando TIC como ferramenta de organización e comunicación dos resultados.

7. Comentar narracións didácticas, novelas históricas, bandas deseñadas ou películas documentais e de ficción relativas ao mundo romano.

A avaliación da asignatura de Latín en Latín 1º Bacharelato terá como función fundamental valorar os estándares de aprendizaxe que se describiron e detallaron no apartado III desta Programación. Para iso, partirase dos obxectivos do curso, valorando que grado na consecución dos mesmos se fixo por parte do alumnado que cursa esta materia.

Asemade, avaliarase o proceso de ensinanza, de xeito que a profesora poida ir modificando a súa práctica docente en función do observado durante o proceso educativo educativo e o diálogo co alumnado.

Ao longo do curso escolar, a profesora controlará a evolución dos seus alumnos tal como sinalouse na penúltima columna do apartado III da presente, e que agora volvemos a relatar de xeito máis específico:

Utilizaranse os seguintes INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN para coñecer dunha maneira real o que cada alumno ou alumna sabe e ou non sabe con respecto a cada un dos indicadores de aprendizaxe e poder valorar o nivel de logro alcanzado polo alumno ou alumna:

*Unha observación sistemática do traballo realizado diariamente, proporcionaranme unha información sobre hábito de traballo, interese e evolución ao longo do curso.

Cunha revisión ao final de cada trimestre do caderno de clase, valorarei se o alumno toma apuntamentos coherentemente, se fai as tarefas propostas, se corrixe os erros.....Anotarei nel un comentario sobre os aspectos adecuados e aqueles que deben ser mellorados, así como unha cualificación 0 a 10 , que suporá un 10% da nota trimestral. Como se valorará a participación activa do alumnado e o seu interés, se engade o precepto de que tres días, ao longo dunha avaliación sen traer feita a tarefa ou traballos ( ou deberes para casa) por causas sen xustificar, supoñerán o suspenso automático na avaliación, coa cualificación máxima de 4). * Probas específicas escritas ou exames: Realizarei dous por avaliación e estarán compostas por dous partes: - unha que se referirá aos temas relacionados coa materia teorizante (cultura e civilización romana) -outra parte para os temas de carácter lingüístico, no que se presentará ao alumno un texto para traducir que estará acompañado de cuestións relacionadas coa análise morfologico e / ou sintáctico.

Respecto dos CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN: Sinalar que en Bacharelato a a avaliación é continua; o alumno en ningún momento perderá contacto cos contidos anteriormente

explicados dado que imos construíndo novas aprendizaxes sobre os antigos nun proceso acumulativo. O alumno ten a oportunidade en todo momento de disipar dúbidas ou poñerse ao día formulando preguntas á profesora durante o transcurso das explicacións.

Realizaranse dúas probas escritas por cada avaliación.

Cada unha das probas terá unha cualificación de 0 a 10 con posibilidade de decimais.

Farase a media das probas escritas tendo en conta a súa distinta ponderación: 30% o parcial ou control, 60% o exame final de trimestre.

No caso de que un alumno falte a un exame, non se lle repetirá a non ser que esa ausencia se xustifíque de forma documental legal e fidedigna (xustificante médico completo e legal, así como xudicial, policial, etc.).

Dentro das probas escritas suporá un 70% a suma dos bloques referidos á lingua latina, morfoloxía, sintaxe e textos; un 30% ás cuestións referentes á cultura e civilización de Roma, lecturas obrigatorias e/ou cuestións etimolóxicas. .

No bloque de carácter teorizante hai que conseguir ter superado un mínimo dun 15% ( 1'5 ptos), tendo en conta que será cualificado dito bloque sobre 3. Se non se acadase, a nota da Avaliación sería máximo de 4.

Se o alumno consegue un cinco na terceira avaliación a materia considerarase aprobada, a condición de que polo menos 1'5 pts procedan do bloque teorizante ( de Cultura e civilización da Roma antiga) En todas as Avaliacións, por baixo do 5 non se redondeará á alza, por tanto un 4,9 é un 4 na avaliación. Por encima do 5 redondearase á alza a partir da décima 0,5.

Todo alumno ou alumna que utilice calquera sistema de copia nos exames será cualificado cun 0 no exame e un Insuficiente coa cualificación de 1 na Avaliación correspondente.

De cara á cualificación , y para a superación da materia deberán acadarse os obxectivos mínimos establacidos nun epígrafe marcado infra.

A ratio no sistema de cualificación será a seguinte ao longo da avaliación ordinaria: Probas escritas 90%

Traballo diario 10%

Polo tanto, a nota obterase mediante a seguinte fórmula: (PE 0’9 + TD 0’1) / 100= x Considérase que o alumno supera unha avaliación cando a nota final, unha vez aplicada a ponderación de cada apartado, alcanza un 5.

Explicado doutra maneira para que quede máis claro:  O traballo diario de cada alumno será observado con atención por parte da profesora, quen anotará no seu Caderno todo o que poida ser útil para a valoración de cada un dos sus alumnos.No proceso de cualificación valorarase a participación do alumnado nas actividades diarias da aula, tanto as cooperativas o de coavaliación como as individuais. Para supervisarlas, solicitaraselles aos alumnos/-as a realización de traballo persoal e / ou colaborativo diario (-actividades na casa-), controlando ademáis a súa participación activa : tres días, ao longo dunha avaliación sen traer feita a tarefa ( ou deberes para casa) , por causas sen xustificar, supoñerán o suspenso automático na avaliación, coa cualificación máxima de 4).

Cada negativo que reciba o alumno neste aspecto do traballo diario, restará 0´25 neste apartado.

Os traballos específicos que se lle entreguen á profesora deberán ser orixinais e non copiados, axustándose ás instruccións previas dadas pola docente e sempre serán entregados no plazo convenido.

 A realización de probas escritas ou exames en cada avaliación axudarán ó alumno e a profesora a comprobar dunha forma máis obxectiva se a asimilación dos contidos é a correcta, e en cales é necesario insistir.

Cada trimestre levarase a cabo o seguinte: farase, ademais do exame de avaliación, obligatoriamente un exercicio parcial que valerá un 30% da nota, mentres que o primeiro que citamos cuantificarase como un 60% da mesma.

Os exames constarán de dous partes nas que se distribuirán os contidos da seguinte forma: a) cuestións lingüísticas e gramáticais, con textos ou frases b) cuestíóns sobre cultura e civilización romanas, lecturas obrigatorias e / ou cuestións etimolóxicas.

A parte de gramática consistirá na análise morfosintáctica e tradución. A parte de civilización e cultura latina, lecturas e /ou etimoloxías será teórica.

Neles, a materia de exame será a programada nos contidos. Terase en conta a coidada presentación, limpeza, boa expresión e a corrección ortográfica nestes exames, premiándose cun mínimo de 0’5 puntos a nota , sempre e cando éste estea aprobado.

Os exames puntuaranse sobre dez, sendo a parte de gramática a de máis peso á hora de cualificar, cun 70% da nota global .

Na cualificación final dos alumnos, influirá máis o aspecto lingüístico que o cultural, supoñendo este último non máis dun 30% da nota final. É dicir, dun máximo de 10 puntos, 3 poderán ser para a parte cultural e /ou teorizante (incluídas as Lecturas obrigatorias, - cuxa puntuación nas probas escritas sempre terá carácter eliminatorio- ) , 7 para a lingua ( tradución, análise morfolóxico e sintáctico, léxico,...)

Todo alumno ou alumna que utilice calquera sistema de copia nos exames será cualificado cun 0 no exame correspondente e un Insuficiente con nota 1 na Avaliación correspondente.

Asemade, avaliarase o proceso de ensinanza, de xeito que a profesora poida ir modificando a súa práctica docente en función do observado durante o proceso educativo educativo e o diálogo co alumnado.

Ao longo do curso escolar, a profesora controlará a evolución dos seus alumnos tal como sinalouse na penúltima columna do apartado III da presente, e que agora volvemos a citar: observación diaria do traballo na aula e na casa, a correción diaria das actividades propostas, os controis das lectura propostas, exames o probas escritas ….

De cara á calificación , terase en conta o grado de consecución dos obxectivos .

Para a superación da materia deberán acadarse os obxectivos mínimos establacidos nun epígrafe marcado infra.

A ratio no sistema de cualificación será a seguinte ao longo da avaliación ordinaria: Probas escritas

Traballo diario

90%

10%

Polo tanto, a nota obterase mediante a seguinte fórmula: (PE 0’9 + TD 0’1 ) / 100= x Considérase que o alumno supera unha avaliación cando a nota final, unha vez aplicada a ponderación de cada apartado, alcanza un 5.

A seguinte rúbrica explica a cualificación dos contidos en 1º de Bacharelato nas probas escritas ou exames: RÚBRICA PARA AVALIAR EXAMES EN ALUMNOS QUE CURSEN 1º DE BACHARELATO Niveis de dominio Dimensións o aspectos a avaliar

EXCELENTE Ata 3

BASTANTE BEN Entre 2-3

BEN Ata 2

REGULAR Entre 1-2

TRADUCIÓN DUN TEXTO OU DE FRASES SOLTAS (Ata 3 puntos)

Traduciu axeitadamente todas as oracións

Traduciu axeitadamente case todas as oracións ou un número elevado delas

Traduciu axeitadamente a metade das oracións

Traduciu axeitadamente menos da metade das oracións

EXCELENTE 0’2

BASTANTE BEN 0’15

BEN 0’1

REGULAR 0’05

MAL 1-0 Traduciu de xeito incoherente algunhas oracións ou non traduciu ningunha axeitadamente MAL 0

Recoñeceu todas as oracións

Recoñeceu case todas as

Recoñeceu ametade das

Recoñeceu menos da mitade das

Non recoñeceu ningunha das

SINTAXE DO TEXTO OU DAS

FRASES (Ata 1 puntos)

que a integran e a súa extensión

oracións (principal e subordinadas) e a súa extensión Recoñeceu a metade das as formas verbais Recoñeceu a mitade dos elementos que conforman o suxeito Recoñeceu a metade dos integrantes dos CD Recoñeceu a metade dos CI e dos CC BEN

oracións (principal e subordinadas) e a súa extensión Recoñeceu menos da metade das formas verbais Recoñeceu menos da mitade dos elementos que integran o suxeito Recoñeceu menos da mitade dos integrantes dos CD Recoñeceu menos da mitade dos CI e dos CC REGULAR

oracións (principal e subordinadas) e a súa extensión Apenas ou non recoñeceu as formas verbais

EXCELENTE

oracións (principal e subordinadas) e a súa extensión Recoñeceu case todas as formas verbais Recoñeceu case todos os elementos que conforman o suxeito Recoñeceu case todos os integrantes dos CD Recoñeceu case todos os CI e os CC BASTANTE BEN

0’2

0’15

0’1

0’05

0

Analizou axeitadamente todos os sustantivos e adxectivos e as súas concordancias

Analizou axeitadamente case todos os sustantivos e adxectivos e as súas concordancias Analizou axeitadamente case todas as formas pronominales

Analizou axeitadamente todas as formas verbais

Analizou axeitadamente todas as conxuncións

Analizou axeitadamente case todas as formas verbais Analizou axeitadamente case todas as preposicións e adverbios Analizou axeitadamente case todas as conxuncións

Analizou correctamente menos da mitade dos sustantivos e adxectivos e as súas concordancias Analizou axeitadamente a mitade das formas pronominales Analizou axeitadamente menos da metade das formas verbais Analizou axeitadamente menos da metade das preposicións e adverbios Analizou axeitadamente menos da metade das conxuncións

Non analizou correctamente ningún dos sustantivos e adxectivos e as súas concordancias

Analizou axeitadamente todas as formas pronominales

Analizou aceitadamente a mitade dos sustantivos e adxectivos e as súas concordancias Analizou correctamente a mitade das formas pronominales Analizou axeitadamente a metade das formas verbais Analizou axeitadamente a mitade das preposicións e adverbios Analizou axeitadamente a metade das conxuncións

EXCELENTE

BASTANTE BEN

BEN

REGULAR

MAL

Ata 1’5

Ata 1

ata 0’75

Ata 0’5

0

Identifica, conxuga e traduce correctamente as formas persoais verbais da voz activa e pasiva en Indicativo e Subxuntivo

Identifica, conxuga e traduce case correctamente as formas persoais verbais da voz activa e pasiva en Indicativo e Subxuntivo

Identifica, conxuga e traduce a metade das formas persoais verbais da voz activa e pasiva en Indicativo e Subxuntivo

Identifica, conxuga e traduce meos da metade das formas persoais verbais da voz activa e pasiva en Indicativo e Subxuntivo

Non identifica, nin conxuga nin traduce as formas verbais

Recoñeceu todas as formas verbais Recoñeceu os elementos que conforman o suxeito Recoñeceu os integrantes do CD Recoñeceu o CI e os CC MORFOLOXÍA DO TEXTO OU DAS FRASES (Ata 1 puntos)

Analizou axeitadamente todas as preposicións e os adverbios

Dimensións o aspectos a avaliar

CONXUGACIÓN VERBAL (Ata 1’5 puntos)

Non recoñeceu o suxeito Non recoñeceu ningún CD Non recoñeceu os CI e os CC MAL

Non analizou correctamente ningún dos pronomes Analizou incorrectamente todas as formas verbais Analizou incorrectamente as preposicións e os adverbios Non analizou axeitadamente ningunha das conxuncións

Dimensións o aspectos a avaliar DECLINACIÓN DE NOMES, ADXECTIVOS E PRONOMES (ata 1’5 puntos)

Dimensións o aspectos a avaliar LIBROS DE LECTURA (1 punto)

Dimensións o aspectos a avaliar

EXPRESIONES LATINAS (1 punto)

Dimensións o aspectos a avaliar EVOLUCIÓN FONÉTICA DO LATÍN AO GALEGO E CASTELÁN (1 punto)

Dimensións o aspectos a avaliar EVOLUCIÓN FONÉTICA:

EXCELENTE

BASTANTE BEN

BEN

REGULAR

Ata 1’5

Ata 1

ata 0’75

Ata 0’5

MAL 0

Identifica, declina e traduce con total correcciónsustantivos, adxectivos e pronomes

Identifica, declina e traduce case con total correcciónsustantivos, adxectivos e pronomes

Identifica, declina e traduce mediaamete sustantivos, adxectivos e pronomes

Identifica, declina e traduce minoritariamentesustantivos, adxectivos e pronomes

Non é capaz de iidentificar, nin de declinarnin de traducirsustantivos, adxectivos e pronomes

EXCELENTE Ata 1 Contesta correctamente a todas as preguntas propostas sobre ela

BASTANTE BEN 0’8-0’7 Contesta correctamente a case todas as preguntas propostas sobre ela

BEN 0’6-0’5 Contesta correctamente a metade das preguntas propostas sobre ela

REGULAR 0’25-0’3 Contesta correctamente a menos da metade das preguntas propostas sobre ela

MAL 0 Non contesta correctamente a ningunha das preguntas propostas sobre ela

EXCELENTE 1 Recoñece o sentido apropiado de todas as expresións latinas propostas e/ ou elabora exemplificacións en contextos adecuados

BASTANTE BEN 0’7-0’8 Recoñece o sentido apropiado de case todas as expresións latinas propostas e/ ou elabora exemplificacións en contextos adecuados

BEN 0’5-0’6 Recoñece o sentido apropiado de a metade das expresións latinas propostas e / ou elabora exemplificacións en contextos adecuados

REGULAR ata 0’4 Recoñece o sentido apropiado de menos da metade das expresións latinas propostas e /ou elabora exemplificacións en contextos non axeitados

MAL 0

EXCELENTE 0’25 x 4 Explica axeitadamente a evolución dos 4 vocablos propostos e escribe 4 termos derivados deles en galego e /ou castelán

BASTANTE BEN 0’25 x 3 Explica case axeitadamente a evolución dos 4 vocablos propostos e escribe polo menos 3 termos derivados deles en galego e /ou castelán

BEN 0’25 x 2 Explica axeitadamente a evolución de dous dos termos propostos e escribe polo menos 2 termos derivados deles en galego e /ou castelán

REGULAR 0’25 x 1 Non explica correctamente a evolución de ningún dos termos propostos e escribe polo menos 3 termos derivados deles en galego e /ou castelán

MAL 0-0’25 Non explica axeitadamente a evolución dos termos propostos e escribe menos de 2 termos derivados deles en galego e /ou castelán

EXCELENTE Ata 1 Dados unos étimos, sabe con

BASTANTE BEN Ata 0’75 Dados unos étimos, sabe case

BEN Ata 0’5 Dados unos étimos, sabe a

REGULAR Ata 0’25 Dados unos étimos, sabe menos

MAL 0 Dados unos étimos, non sabe os

Non recoñeceu o sentido de ningunha das expresións latinas propostas nin as exemplificou en contextos correctos

CULTISMOS E TERMOS PATRIMONIAIS (Ata 1 punto)

Dimensións o aspectos a avaliar COÑECEMENTO DUN VOCABULARIO BÁSICO LATINO (Ata 1 punto)

Dimensións o aspectos a avaliar O INDOEUROPEO E FAMILIAS LINGÜÍSTICAS (0’5 puntos)

Dimensións o aspectos a avaliar CONTIDOS DE TEMAS DE HISTORIA, CULTURA E CIVILIZACIÓN : -Períodos históricos de Roma -Organización política e social -Arte romana: obras públicas -Romanización de Hispania -Relixión e ritos funerarios (ata 1’5 puntos)

exactitude o cultismo máis o termo patrimonial que de eles deriva en galego e castelán

con exactitude o cultismo máis o termo patrimonial que de eles deriva en galego e castelán

mitade dos cultismo máis termos patrimoniais que de eles deriva en galego e castelán

da mitade dos cultismos máis os termos patrimoniais que de eles deriva en galego e castelán

termos patrimoniais que de eles deriva en galego e castelán

EXCELENTE Ata 1 Coñece o significado da totalidade de termos latinos que se lle presentan e /ou fai correctamente a tradución inversa doutros

BASTANTE BEN Ata 0’75 Coñece o significado dun nº amplo de termos latinos que se lle presentan e /ou fai bastante correctamente a tradución inversa doutros

BEN Ata 0’5 Coñece a metade dos significados dos termos latinos que se lle propón e/ou fai a metade de exemplos de tradución inversa

REGULAR Ata 0’25

MAL 0

Coñece o significado de menos da mitade dos de termos latinos e /ou fai a metade de exemplos de tradución inversa

Non coñece o significado dos terminos latinos que se lle proponen nin é capaz de resolver os de traducion inversa

EXCELENTE

BASTANTE BEN

BEN

REGULAR

MAL

0’5

ata 0’4

ata 0’3

ata 0’2

0 Non recoñece o significado do indoeuropeo

Recoñece o indoeuropeao como lingua nai das linguas de Europa

EXCELENTE

BASTANTE BEN

BEN

REGULAR

MAL

Ata 1’5

Ata 1

ata 0’75

Ata 0’5

0

Coñece completamente o contido

Coñece case completamente o contido

Coñece bastante ben o contido

Coñece moderadamente o contido

Non coñece nada do tema

A aprendizaxe da lingua latina é un proceso continuo, por iso cas avaliación ordinaria aprobada recupera en si mesma a anterior ou anteriores, no caso de estar suspensas. En definitiva, os contidos da asignatura poden esixirse en calquera avaliación, aínda que estean aprobados. En consecuencia: quen aproba a segunda avaliación recupera a primeira se estivese suspensa. Quen aproba a terceira e última

avaliación, recupara calquera avaliación que estivese suspensa. Quen suspende a terceira e última avaliación , suspende a asignatura na convocatoria de Xuño, aínda no caso de que a primeira e segunda avaliación estivesen aprobadas, e, xa que logo, deberá examinarse na convocatoria de setembro. Os exames de recuperación non teñen razón de ser nesta materia, polo que queda excluído calquera tipo de exame de recuperación.

De xeito global e aproximado, nas probas escritas se cualificarán con 10 puntos repártese así: Apartado práctico: Tradución, análise e cuestións lingüísticas: 70% Apartado teórico : Cuestións culturais e teorizadoras: 30%.(*Será necesario para aprobar ter polo menos superado o 50% no apartado teórico).

Quéirase deixar aclarado na presente Programación que non se farán probas escritas separadamente das marcadas pola profesora, a non ser que o alumno que falte presente un xustificante oficial.

PROBA EXTRAORDINARIA En Setembro o exame extraordinario será o mesmo para todos os alumnos e constará de: Tradución dun texto: 3 puntos.

Cuestións de carácter práctico morfolóxica e/ou sintáctica : 3 puntos.

Cuestión sobre locucións: 1 punto Cuestións de evolución fonética e derivacidos en galego e/ou castelán : 1 punto Cuestión de cultura e civilización romana: 2 puntos.

(As construccións morfosintácticas que aparezan no texto ao que se traballara durante o curso.)

O grao mínimo de consecución para superar a materia,é dicir, os mínimos esixiblesserán : 

Morfoloxía: -paradigmas nominais completos

-paradigmas pronominais: pron. persoais e posesivos, pron. demostrativos,pron. fórico e pron. Relativo.

-dominio dos paradigma verbais regulares máis frecuentes en Indicativo e Subxuntivo nas voces activas e pasiva(presente, pto impf, pret. perf e pluscuamp e futuro). 

Sintaxe: Funcións dos casos. Oración simple activa e pasiva. Oracións de relativo. Traducción axeitada de nexos subordinantes habituales( “ut” / “cum”).



Fonética:Principais regrasde evolución fonética de latín ó galego e o castelán. Palabras patrimoniais e cultismos.



Coñecementos sobre a cultura romana:

- Organización política na antiga Roma na época republicana - Deuses da mitoloxía grecolatina -Termos e locucións latina empregadas nosa lingua habitual

VII.- Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente.

Observaránse entre outros, os seguintes parámetros: 

Na aula:

-O grado de satisfacción que demostre o alumnado ante a asignatura.

- Os resultados (bós) que se acaden nas probas avaliativas.

-A observancia da profesora no desenvolvemento da Programación docente.

-A aplicación axeitada das medidas necesarias con alumnos de atención á diversidade.

- O exame da aplicación dos criterios de avaliación da aprendizaxe. - A valoración das medidas de reforzo e apoio empregadas cos alumnos que as necesitasen.

- A reflexión sobre o uso dos materiais didácticos empregados e a súa utilidade por si houbese que modificar a metodoloxía empregada.

Coa intención de obter un feedback sobre a súa labor docente, a profesora, ao remate do curso, repartirá aos alumnos unha escala de estimación con ítems referidos á súa praxis docente: contidos, metodoloxía e obxectivos. 

No propio Centro de ensino:

- A coordinación con outros profesores do IES á hora de facer tareas colaborativas.

- O aproveitamento dos materiais e recursos do centro, indicando mellóras que puidesen facerse no seu uso e temporalización.

- As relacións establecidas con outros sectores da comunidade educativa para manter ou mellorar a convivencia, especialmente cos pais ou representantes legais.

- A coordinación adecuada co equipo directivo, os distintos membros do departamento e os titores dos grupos.

VIII.- Organización das actividades de seguimento, recuperación e avalición das materias pendentes.

Neste curso non hai alumnos ca materia pendente de cursos pasados pois o alumnado matriculado enfréntase por primeira vez á materia de Latín I.

IX.- Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado acreditar os coñecementos necesarios.

A profesora distribuirá actividades personalizadas para o alumnado que o precise, co fin de que acade os obxectivos establecidos. Ademais, proporcionaranse trozos de traducións para realizar na casa, que despois se lle entregarán para ser valorados persoalmente. Deste xeito, partindo da diversidade de circunstancias, formularanse metodoloxías e niveis de axuda variados e axeitados; poderanse prever adaptacións de material didáctico, proporanse actividades de aprendizaxe diferentes… Todas estas medidas buscarán que todo o alumnado alcance os mesmos obxectivos traballando sobre os mesmos contidos.

Ademáis, a profesora fixará o recreo dun día da semana durante o segundo e tercer trimestre para estar a dispor dos alumnos e solventar dúbidas.

X.- Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuecia dos seus resultados.

Como nesta asignatura, partimos de cero, non se contempla facer unha avaliación inicial, aínda que a profesora tanteará o interese dos alumnos pola materia.

XI.- Medidas de atención á diversidade.

Incluiríamos neste apartado a tres tipos de alumnos: os de procedencia estranxeira, os superdotados o de altas capacidades y os alumnos con necesidades educativas especiais.

De xeito xeral , utilizaremos as seguintes estratexias: -Utilización dunha linguaxe directa e clara na exposición dos contidos gramaticais.

-Elección de textos para traducir de progresiva complicación conceptual e gramatical.

-Actividades que implican reflexión, relación e integración de aspectos diverxentes:obrígase con iso ao alumno a relacionar aspectos de mundo romano coa época actual, co que de enriquecedor ten tal exercicio.

XII.- Concreción dos elementos transversais que se traballarán.

Aparece explicitados de maneira detallada e desglosada no epígrafe III desta Programación.

A continuación sinalaremos a que equivalen as siglas alí mencionadas: CL => Comprensión lectora

EOE=>Expresión oral e escrita

CA=>Comunicación audiovisual

TIC=>Tecnoloxías da información e comunicación

EMP=>Emprendemento

EC=>Educación cívica

PV=> Prevención da violencia

XIII.- Accións de contribución ao Proxecto Lector.

A materia de Latín fomenta a lectura e o desenvolvemento da expresión e comprensión oral e escrita.

Isto queda reflectido en varios aspectos:

a) No cotián devir da clase, coa lectura da lección que corresponda e a interpretación do lido por parte do alumno. b) Coa realización de resumos escritos e/ou exposicións orais sobre aspectos concretos sinalados pola profesora ao longo do curso. c) Coa lectura de obras de temas relacionados co mundo romano, que consiga introducir os alumnos de Latín no mundo clásico dunha forma amena e entretenida.Para iso, na Biblioteca do Centro , contamos con unha ampla bibliografía que permitirá o acceso do alumnado a ditas lecturas. Preténdese que alomenos unha lecturas sexan obrigatoria por avaliación.

Ademais, dende este Departamento participarase en calquera actividade de animación á lectura elaborado a través do Plan Lector do Centro para coadxuvar á creación de hábitos de lectura.

XIV.- Actividades complementarias e extraescolares.

A realización destas actividades dependerá do desenvolvemento da programación e da propia organización das actividades do Centro. Se é posible, sempre se realizarán en colaboración co Departamento de Grego do noso centro.

En principio, a proposta que temos es unha viaxe a Ourense dentro do marco do Festival de Teatro Clásico Xuvenil Grecolatino, para asistir a unha representación teatral .

Desexaríase para o presente curso escolar , organizar unha viaxe educativa dunha duración de dous días a contornas onde quedase manifestamente patente a pervivencia da tradición clásica nos nosos días.

XV.- Programación da educación en valores.

Nesta materia educarase aos alumnos nos seguintes aspectos: 1.

Respecto ao traballo propio e dos demáis.

2.

Respecto polo material do Centro , uso dos ordenadores , ou uso do material bibliográfico da aula , ou da Biblioteca.

3.

Tolerancia sobre as ideas dos demáis cando expresen as súas dúbidas ou pregunten na clase.

4.

Puntualidade na asistencia a clase e na entrega dos traballos solicitados polo profesor.

5.

Perseverancia na realización dos exercicios.

6.

Esforzo continuado no aprendizaxe.

7.

Respeto polas normas .

8.

Interés , valoración e respeto polo proceso de ensino-aprendizaxe.

9.

Colaboración nas tarefas de grupo.

XVI.- Accións de contribución ao Proxecto Lector.

A materia de Latín fomenta a lectura e o desenvolvemento da expresión e comprensión oral e escrita.

Isto queda reflectido en varios aspectos:

a) No cotián devir da clase, coa lectura da lección que corresponda e a interpretación do lido por parte do alumno. b) Coa realización de resumos escritos e/ou exposicións orais sobre aspectos concretos sinalados pola profesora ao longo do curso. c) Coa lectura de obras de temas relacionados co mundo clásico -fundamentalmente romano-, que consiga introducir os alumnos de Latín no mundo clásico dunha forma amena e entretenida.Para elo, na Biblioteca do Centro , contamos con unha ampla bibliografía que permitirá o acceso do alumnado a ditas lecturas. Preténdese que alomenos unha lectura por avaliación sexa obrigatorias. Estará en relación cos contidos de cultura e civilización vistos na aula e a súa correspondente proba escrita terá carácter eliminatorio.

Ademais, dende este Departamento participarase en calquera actividade de animación á lectura elaborado a través do Plan Lector do Centro para coadxuvar á creación de hábitos de lectura.

XVII.- Accións de contribución ao Plan TIC. Respecto ás Tecnoloxías da Información e a Comunicación, dende o Departamento de Latín tratará de que o alumnado : -Desenvolva a súa capacidade investigadora e creativa para conseguir que sexa el o protagonista da súa propia aprendizaxe, buscando fontes propias de información e elaborando material se se lle require.

-Poda ter acceso a coñecementos sobre o mundo romano relacionados cos contidos da asignatura que cursa o de interese persoal.

-Poda ter acceso a material que poda ser descargado e impreso [apuntes, exercicios, fotos, mapas, presentacións,... ].

-Acceda a portais educativos especializados en temas de cultura clásica,blogs, etc.

Realice exercicios interactivos de webs seleccionadas pola profesora alomenos unha svez ao mes na aula de informática, se é posible, para repasar os contidos explicados na clase.

Na medida das nosas posibilidades, utilizaremos Internet na aula para afondar nos contidos da materia referentes sobre todo, ao ámbito "Roma e o seu legado existente en imaxes, visitas virtuais a museos, busca de información.... seralles útil para ilustrar os contidos adscritos ao devandito apartado.

Nos apartados nos que se manexen contidos referentes a "Lingua, Tradución e Léxico", recomendaremos algúns programas de repaso de declinacións,conxugacións verbais,... ou algunhas direccións de páxinas web ou blogs para que o alumno consulte e utilice .

XVIII.- Accións de contribución ao Plan de Convivencia.

Trataráse de conseguir un clima de traballo na aula que permita o desenvolvemento das actividades con normalidade. Cando se detecte algún problema entre alumnos ou con eles, comunicarase ao equipo de Mediación Escolar, para a súa posible resolución. De non ser así comunicarase a Xefatura de Estudios para a aplicación das medidas correctoras que establece o Regulamento de Réxime Interno.

Ademáis, a profesora participará nos plans de formación que se están a desenrolar dentro do propio Centro, de “Habilidais sociais para o profesorado “ e “ Titoría entre iguais”.

XIX.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da Programación didáctica en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.

Unha vez ao mes incluirase no Libro de Actas de Departamento de Latín o seguemento da programación e as súas modificacións,iIncluindo as causas que provoquen tales modificacións , se fora o caso.

Na Memoria final de curso, realizarase unha valoración desta programación e incluiránse as posibles modificacións para o vindeiro curso

Os resultados académicos obtidos perante o curso pasado nesta asignatura, foron os seguintes: RESULTADOS CURSO

Nº MATRICULADOS

Nº APROBADOS

PORCENTAXE

Latín 4º ESO

28

21

75%

1º BACH

6

5

83´33%

2º BACH

16

16

100%

Aprobados na asignatura de latín na Convocatoria de Xuño 2018 nas ABAU=>100% Á vista dos resultados precedentes, obsérvanse uns resultados gratamente positivos, si non, excelentes nos cursos de 1º e 2º Bach.

Para 1º Bachillerato, os acordos que se toman a nivel departamental de face a mellorar aínda , é primar máis no apartado de comprensión textual cando se realicen actividades de tradución por encima dos coñecementos puramente gramaticales ou conceptuais.

Ademais ampliaranse os exercicios en que se traballe co léxico latino con vistas a relacionalo con términos persistentes nas linguas que manexamos habitualmente hoxe en día.

LATร N 4ยบ ESO

I.-Introdución e contextualización.

I.1 Marco xurídico As linguas clásicas suponen para os nosos xoves a mellor oportunidade de coñecer de modo directo e con certo grado de profundidade os aspectos fundamentais do legado clásico: a lingua e a literatura, as institucións e a arte, a organización social e a vida cotidiá.

Por outra banda, as linguas clásicas como linguas flexivas que son, dotan ao alumno duns eficaces instrumentos para a análise lingüística e dun gran dominio de amplas parcelas da gramática, que lle facilitarán o esforzo de comprensión e análise tanto da lingua galega e castelá como doutras linguas modernas de orixe romance que estude.

Neste sentido, o latín é un instrumento insubstituible para conseguir estes obxectivos.

No ámbito cultural, a civilización romana ten o valor engadido de asimilar e transmitirnos a cultura grega.

Pero a utilidade do Grego o do Latín non estriba só nos aspectos que sinalamos, senón que tamén axuda a alcanzar outros obxectivos que deben conseguirse no Bacharelato, xa que potencia o desenvolvemento dos mecanismos intelectuais básicos para unha reflexión razoada, coherente e científica.

I.2 Alumnado co que contamos para el presente curso escolar Durante o presente curso escolar o número de alumnos matriculados en 4º ESO Latín no Ies “Xesús Taboada Chivite” é dun total de 28 alumnos.

I.3 Composición do Departamento de Latín O departamento de Latín do Ies “Xesús Taboada Chivite” está composto por unha única integrante, Mª Sonia Sanz Sastre, que impartirá a asignatura nos dous niveis de Bachallerato e no de 4º ESO. Ademáis dará α υn grupo de Cultura Clásica en 3º de ESO. Tamén ocuparase da Xefatura do Departamento.

II.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe da materia que forman parte dos perfís competenciais.As competencias do currículo establecidas pola normativa básica para o noso sistema educativo son: a) Comunicación lingüística(=>CCL) b) Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía(=>CMCT) c) Competencia digital(=>CD). d) Aprender a aprender(=>CAA). e) Competencias sociais e cívicas (=>CSEC). f ) Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (=>CSIEE). g) Conciencia e expresións culturais (=>CEC).

Aínda que na asignatura de latín, a competencia que se traballará de xeito fundamental será a de comunicación lingüística, xa que é a propia máis afín á asignatura, terán tamén moito peso específico a de aprender a aprender, a competencia de conciencia e expresión cultural e a competencia social e cívica, que serán as tidas en conta a la hora da Avaliación Ordinaria de Xuño e a Extraordinaria de Setembro.

Con todo, en maior ou menor medida incidiremos en case todas ao longo de todo curso escolar do xeito transversal, como verase máis clarificadoramente no seguinte epígrafe.

III.- Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de apredizaxe e grao mínimo de cosecución de cada un, competecias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios de cualificación.

PRIMERA AVALIACIÓN: Primeiro trimestre ( aprox. 38 sesións)*

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS AVALIACIÓN

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DE CADA ESTANDAR

COMPETENCIAS CLAVE

ELEMENTOS TRANSVERSAIS

BLOQUE 1: O LATÍN ORIXE DAS LINGUAS ROMANCES LAB1.1.1 Localiza nun mapa o CMCCT EC marco xeográfico da CCEC CA lingua latina CAA CD

f ñ o

B1.1 Marco xeográfico da lingua

B1.1

e ñ o

B1.2 O indoeuropeo e familias lingüísticas

B1.2

LAB.1.2.1

f ñ o

B1.4 Palabras patrimoniais, cultismos e semicultismos

B1.5

LAB 1.5.1

B2.2.

BLOQUE 2. SISTEMA DA LINGUA LATINA. ELEMENTOS BÁSICOS LAB 2.2.1. Identifica o alfabeto CAA-CD EOE latino

e

B2.2 Orixe do alfabeto latino

Identifica o indoeuropeo como lingua nai de lingua europeas Relaciona palabras patrimoniais e cultismos

INSTRUMENTOS AVALIACIÓN

CRITERIOS CUALIFICACIÓN

Observación directa Autavalaición Traballo de clase

Todo o bloque 1 representa un 15% por cen da nota do exame

CSC--CD-CAACMCCT

CL

Traballo individual Observación directa Coavaliación

CCL-CAA CCL-CAA

CL-EOE-TIC EOE

Traballo de clae Autoavaliación Exame

Exposición oral Coavaliación

h

B2.3 Pronuncia do Latín

B2.3

LAB 2.3.1.

Aplica con corrección as normas básicas da pronuncia latina

CCL

EOE

Lectura Coavaliación Probas orais

e

B3.2 Tipos de palabras: Variables e invariables

B3.2.

LAB 3.2.1

e b

B3.3 Concepto de declinación e conxugación

B3.3

LAB 3.3.1.

b e

B3.4 Flexión nominal: substantivos, adxectivos

B3.4

LAB 3.4.1.

e b

B3.5 Flexión verbal: Presente de Indicat/Imperativos.

B3.5

LAB 3.5.2.

BLOQUE 3. MORFOLOXÍA Clasifica e distingue CAA-CCL entre tipos de palabras Distingue o concepto CAA-CCL de declinación e conxugación Declina termos da 1ª CD-CCL e 2ª declinación

Identifica as conxugacións latinas e recoñece algunhas formas verbais do tema de presente

CCL-CAA

CL

Exposición oral Observación directa

TIC

Explicación teórica Observación directa

TIC

Exposición oral Observación directa Autoavaliación Exame Exposicón oral Observación directa Autoavaliación Exame

TIC

Todo o bloque 3 representa o 20% da nota do exame

BLOQUE 4. SINTAXE Idenfica as funcións CMCCT das palabras na oración

h

B4.1.Elementos da oración

B4.1.

LAB4.1.1.

h

B4.2 Casos latinos

B4.2.

LAB4.2.1.

LAB4.2.2

Sinala as fucións dos casos latinos na oración

CAA- CCL

EOE - TIC

b

B.4.4 Oración simple

B4.4

LAB4.4.1

Distingue as oracións simples

CM- CCT- CCACCL

TIC- CL

a

B5.2 Organización social de Roma.

B5.2

B5.3. A familia romana

B5.3

ñ

c ñ

h

B6.1 Análise morfolóxica e sintáctica( I)

EOE

BLOQUE 5. ROMA: HISTORIA , CULTURA E CIVILIZACIÓN LAB5.2.2 Describe a CSC- CSIEE- CD- EC- CA- PV-CLorganización da CCL-CCRC EOE sociedade romana e explica as caracteristicas das clases sociais e os papeis asignados a cas unha delas Coñece a composición LAB5.3.1 CCEC- CCL- CSC EC- TIC-CA-EOE da familia e os papeis asignados aos seus membros

B6.1

LAB6.1.1

BLOQUE 6. TEXTOS Analiza CCL- CAA morfosintácticamente frases sinxelas

CL- EOE

Traballo de clase Observación directa Coavaliación Exame Traballo de clase Observación directa Coavaliación Exame Traballo de clase Observación directa Coavaliación

Todo o bloque 4 representa o 10% da nota do exame

Traballo monográfico Exposición oral Coavaliación Exame

Todo o bloque 5 represeta un 20% da nota do exame

Exposición oral Coavaliación Exame

Observación directa Autoavaliación Exame

Todo o bloque 6 representa un 15% da nota do exame

d o

h l f

B6.2 Comparación das estruturas latinas coas das linguas propias B6.3 As técnicas da tradución (I) B6.4 Lectura comprensiva de textos latinos ( I): adaptados ou traducidos

B6.2

B6.3

LAB6.3.1

B6.4

LAB6 4.1

b ñ o

B7.1 Vocabulario básico latino (I)

B7.1

LAB7.1.1

b

B7.3 Locucións latinas B7.4 de uso actual (I)

LAB7.4.1

Compara as estruturas latinas coas das linguas propias Analiza textos adaptados Traduce a súa lingua textos latinos básicos ou adaptados

CCL- CAA

CL EOE

Observación directa

CCL- CAA

CL- EOE

CCL- CAA

CL- EOE- EC

Observación directa Exame Observación directa Exame

BLOQUE 7. LÉXICO Identifica e traduce CAA- CCL léxico transparente e palabras de gran frecuencia Coñece e memoriza CD-CSC-CCEC25 locucións latinas e CCL sabe empregarllas de xeito idóneo na sua propia lingua

CL- EOE

Observación directa Coavaliación

EOE-ED-TIC-PV

Traballo monográfico Exposición oral Exame

Todo o bloque 7 representa un 20% da nota do exame

SEGUNDA AVALIACIÓN: Segundo trimestre ( aprox. 29 sesións)*

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS AVALIACIÓN

b ñ o

B1.5 Nocións de evolución fonética ( II)

B1.6

b e

B3.4 Flexión B3.4 nominal:substantivos, adxectivos

e b

B3.5 Flexión verbal: Pret. Imperf y Pret.

Perf. de Indicativo

B3.5

m

B5.5. Vida cotiá: Vivenda.Termas.

B5.6

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DE CADA ESTANDAR

COMPETENCIAS CLAVE

ELEMENTOS TRANSVERSAIS

BLOQUE 1: O LATÍN ORIXE DAS LINGUAS ROMANCES LAB1.6.1. Coñece e aplica CCL-CAA TIC regras de evolución fonética do latín ao galego e castelá BLOQUE 3. MORFOLOXÍA LAB3.4.1. Declina termos da 3ª CD-CCL TIC declinación

LAB3.5.2.

Identifica as CCL-CAA TIC conxugacións latinas e recoñece algunhas formas verbais do tema de presente e perfecto BLOQUE 5. ROMA: HISTORIA , CULTURA E CIVILIZACIÓN LAB5.6.1 Coñece as CSC- CSIEE- CCL CL- ECE- TIC características dos CCEC-CAA-CG tipos de vivenda en Roma e os lugares de hixiene persoal.

INSTRUMENTOS AVALIACIÓN

CRITERIOS CUALIFICACIÓN

Observación directa Traballo de clase

Todo o bloque 1 representa un 10% da nota do exame

Exposición oral Observación directa Autoavaliación Exame Exposición oral Observación directa Autoavaliación Exame

Todo o bloque 3 representa un 25% da nota do exame

Exposión oral Coavalación Exame

Todo o bloque 5 representa un 25 % da nota do exame

l n

d e ñ h

d o

h l f

B5.4. Mitoloxía e relixión ( I): Divinidades olímpicas.

B5.6 Espectáculos públicos( I): O Circo

B54

LAB5.4.1

Recoñece as divinidades olímpicas

B5.7

LAB5.7.1

B6.1 Análise morfolóxica e sintáctica II B6.2 Comparación das estruturas latinas coas das linguas propias B6.3 As técnicas da tradución (II) B6.4 Lectura comprensiva de textos latinos ( II): adaptados ou traducidos

B6.1

LAB6.1.1

Recoñece un circo CSC- CSIEEromano e identifica a CCL- CMCCTsúa estrutura CCEC BLOQUE 6. TEXTOS Analiza CCL- CAA morfosintácticamente frases sinxelas Compara as CCL- CAA estruturas latinas coas das linguas propias Analiza textos CCL- CAA adaptados Traduce a súa lingua CCL- CAA textos latinos básicos

B6.2

B6.3

LAB6.3.1

B6.4

LAB6 4.1

b ñ o

B7.1 Vocabulario básico latino (II)

B7.1

LAB7.1.1

b

B7.3 Locucións latinas B7.4 de uso actual (II)

LAB7.4.1

CCEC- CCL- CD

BLOQUE 7. LÉXICO Identifica e traduce CAA- CCL léxico transparente e palabras de gran frecuencia Coñece e memoriza CD-CSC-CCECoutras 25 locucións CCL

EC- PV

Exposición oral Coavaliación Exame

EC- CA- PV

Observación directa Autoavaliación Exame

CL- EOE

Autoavaliación Exame

CL EOE

Observación directa

CL- EOE

Observación directa Exame Observación directa

CL- EOE- EC

CL- EOE

Observación directa Coavaliación

EOE-ED-TIC-PV

Traballo monográfico Exposición oral

Todo o bloque 6 representa un 25% da nota do exame

Todo o bloque 7 VII representa un 15% da nota do exame

latinas e sabe empregarllas de xeito idóneo na sua propia lingua

Exame

TERCEIRA AVALIACIÓN: Terceiro trimestre (aprox. 33 sesións)*

OBXECTIVOS

b ñ o

CONTIDOS

B1.5 Nocións de evolución fonética

CRITERIOS AVALIACIÓN

B1.6

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

COMPETENCIAS CLAVE

ELEMENTOS TRANSVERSAIS

BLOQUE 1: O LATÍN ORIXE DAS LINGUAS ROMANCES LAB1.6.1. Coñece e aplica CCL-CAA TIC regras básicas de evolución fonética do latín ao galego e castelá

b e

B3.4 Flexión B3.4 nominal: substantivos

LAB3.4.1.

e b

B3.5 Flexión verbal: Futuro Simple de Indicativo

LAB3.5.2.

B3.5

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DE CADA ESTANDAR

BLOQUE 3. MORFOLOXÍA Declina termos da 4ª CD-CCL e 5ª declinación

Identifica as conxugacións latinas e recoñece formas verbais do tema de presente

CCL-CAA

TIC

TIC

INSTRUMENTOS AVALIACIÓN

CRITERIOS CUALIFICACIÓN

Observación directa Traballo de clase Exame

Todo o bloque 1 representa un10% da nota do exame

Exposición oral Observación directa Autoavaliación Exame Exposición oral Observación directa Autoavaliación Exame

Todo o bloque 3 representa un 25% da nota do exame

b

B.4.6 Construcións de infinitivo máis transparentes

B4.6

l n

B5.4. Mitoloxía e relixión (II): Seres mitolóxicos B5.6 Espectáculos públicos( II). El Anfiteatro romano

B54

a f e ñ

B5.1 Periodos da historia de Roma.

B5.1

h

B6.1 Análise morfolóxica e sintáctica( III) B6.2 Comparación das estruturas latinas coas das linguas propias B6.3 As técnicas da tradución (III) B6.4 Lectura comprensiva de

B6.1

d e ñ

d o

h l f

B5.7

B6.2

B6.3 B6.4

BLOQUE 4. SINTAXE LAB4.6.1 Recoñece formas CCL TIC- CL verbales non persoais na súa lingua de orixe latino BLOQUE 5. ROMA: HISTORIA , CULTURA E CIVILIZACIÓN LAB5.4.1 Coñecer as lendas de CCEC- CCL- CD EC- PV Teseo, Perseo e Edipo.

LAB5.7.1 Recoñece un CSC- CSIEEEC- CA- PV anfiteatro romano e CCL- CMCCTidentifica a súa CCEC estrutura LAB5.1.4 Describe algúns dos CSC- CCEC- CCL EC- CA- PV principais fitos históricos da civilización latina e os explica grosso modo BLOQUE 6. TEXTOS LAB6.1.1 Analiza CCL- CAA CL- EOE morfosintácticamente frases sinxelas Compara as CCL- CAA CL EOE estruturas latinas coas das linguas propias LAB6.3.1 Analiza textos CCL- CAA CL- EOE adaptados LAB 6 4.1 Lee textos latinos CCL- CAA CL- EOE- EC básicos traducidos

Exposición oral Observación directa Autoavaliación Coavaliación

Todo o bloque 4 representa un 5% da nota do exame

Exposición oral Coavaliación Exame Observación directa Autoavaliación Exame

Todo o bloque 5 representa un 20% da nota do exame

Traballo monográfico Exposición oral Coavaliación

Autoavaliación Exame Observación directa

Observación directa Exame Observación directa

Todo o bloque 6 representa un 25% da nota do exame

textos latinos ( III): adaptados ou traducidos b ñ o

B7.1 Vocabulario básico latino( III)

B7.1

LAB7.1.1

b

B7.3 Locucións latinas B7.4 de uso actual ( III)

LAB7.4.1

BLOQUE 7. LÉXICO Identifica e traduce CAA- CCL léxico transparente e palabras de gran frecuencia Coñece e memoriza CD-CSC-CCECoutras 25 locucións CCL latinas e sabe empregarllas de xeito idóneo na sua propia lingua

CL- EOE

Observación directa Coavaliación

EOE-ED-TIC-PV

Traballo monográfico Exposición oral Exame

Todo o bloque 7 Representa un 15% da nota do exame

*É posible que ao longo do curso debamos axustar ou alterar lixeiramente a orde dos contidos por motivos pedagóxicos o segundo os resultados do proceso de avaliacion do alumnado. En calquera caso este axuste non suporá un cambio relevante a final do curso

IV.- Metodoloxía didáctica.

Para a materia de latín contamos co prexuízo de que é unha lingua morta, de que non serve para nada.

Ademais, pídese, que ao final de 4º curso de ESO ,os alumnos teñas uns coñecementos básicos da lingua latina que lles capacite para traducir textos -breves e sinxelos- e ter ademais nocións de historia, relixión, institucións, ..... dunha civilización tan rica como a romana.

Por iso, a metodoloxía que empreguemos ten que axuntar varias cuestións: ten que ser rápida e efectiva na transmisión de coñecementos e ten que ser motivadora ante o inxente campo que poñemos diante dos alumnos

A metodoloxía empregada será activa, participativa e inductiva.

Preténdese que o alumnado se sinta responsable do seu proceso de aprendizaxe e que lle esixa unha intensa actividade mental que o leve a reflexionar e xustificar a súa actuación. En consecuencia, o labor do profesor consistirá en motivar, suxerir e animar. O alumno , protagonista activo, debe estar aberto á comprensión, expresión e reflexión das mensaxes recibidas.

V.- Materiais e recursos didácticos.

Os materiais e recursos didácticos empregados serán variados: -

Materiais impresos: Como soporte serán utilizados tres cuadernillos ou boletíns elaborados polo Departamento: uno por trimestre..

Contendrá como soporte lingüístico os nove primeiros capítulos entresacados do curso LINGVA LATINA PER SE ILLVSTRATA con exercicios adaptados ad hoc.

- Materiais instrumentais: pizarra, pizarra dixital, caderno, fichas, equipos informáticos, canon,……

-

Materiais de carácter audiovisual: blogs educativos, vídeos, películas , canales de Youtube,…

-

Materiais e exercicios interactivos sacados de distintas webs relacionadas co mundo clásico que se atopan na Rede.

VI.- Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado.

A avaliación da asignatura de Latín de 4º Eso terá como función fundamental valorar os estándares de aprendizaxe que se describiron e detallaron no apartado III desta Programación. Para iso , partirase dos obxectivos do curso, valorando que grado na consecución dos mesmos se fixo por parte do alumnado que cursa esta materia.

Asemade, avaliarase o proceso de ensinanza, de xeito que a profesora poida ir modificando a súa práctica docente en función do observado durante o proceso educativo educativo e o diálogo co alumnado.

Ao longo do curso escolar, a profesora controlará a evolución dos seus alumnos tal como sinalouse na penúltima columna do apartado III da presente, e que agora volvemos a citar: observación diaria do traballo na aula e na casa, a correción diaria das actividades propostas, os exames o probas escritas que se considere oportunas,….

De cara á calificación , terase en conta o grado de consecución dos obxectivos .

Para a superación da materia deberán acadarse os obxectivos mínimos esixibles citados de maneira destacada nun apartado señalado infra.

Co fin de cualificar o progreso do alumnado, terase en conta varios elementos en su valoración ó longo das avaliaciones ordinarias:

a) Os traballos específicos ou tarefas de carácter ordinario: [ Suporán un 10% na calificación trimestral] Se lle entregarán á profesora e deberán ser orixinais, axustándose ás instruccións previas dadas pola docente e sempre serán entregados no plazo convenido.

A profesora tomará nota da resolución de exercicios e traducións propostas , intervencións en clase, elaboración e exposición de traballos e /ou resumos, saídas á pizarra para dar resposta a cuestións que se lle plantexen en relación á materia, etc, sexa de forma individual ou en grupo, en forma oral ou por escrito, voluntariamente ou a requirimento da docente.

b)

Realización de probas escritas : [ Suporán un 90% na calificación trimestral]

Estas axudarán en cada avaliación ó alumno e a profesora a comprobar dunha forma máis obxectiva se a asimilación dos contidos é a correcta, e en cales é necesario insistir.

Cada trimestre levarase a cabo o seguinte: farase, ademais do exame de avaliación, obligatoriamente un exercicio parcial que valerá un 40% da nota, mentres que o primeiro que citamos cuantificarase como un 60% da mesma.

Os exames constarán de dúas partes nas que se distribuirán os contidos da seguinte forma: a) cuestións lingüísticas e gramáticais, con textos ou frases b) cuestíóns sobre cultura, civilización e /ou cuestións etimolóxicas.

Neles, a materia de exame será a programada nos contidos. Terase en conta a coidada presentación, limpeza, boa expresión e a corrección ortográfica nestes exames, premiándose cun mínimo de 0’5 puntos a nota , sempre e cando éste estea aprobado.

Os exames puntuaranse sobre dez puntos. Para aprobar unha avaliación é necesario que o alumno obteña alomenos unha media de cinco puntos nas probas escritas .

Todo alumno ou alumna que utilice calquera sistema de copia nos exames será cualificado cun 0 no exame correspondente e un Insuficiente na Avaliación correspondente.

Neste curso, 4º de ESO, farase un exame de recuperación por avaliación ó comenzo do trimestre seguinte e incluso unha recuperación final en xuño.

-A aqueles alumnos que superen a materia as tres avaliacións sen necesidade de acudir á recuperacións, faráselles a nota media aritmética coa nota dos tres trimestres.

- Aqueles alumnos que non superen la materia na convocatoria ordinaria de xuño deberán presentarse con toda la materia do curso a proba extraordinaria .

PROBA EXTRAORDINARIA En Setembro o exame extraordinario será o mesmo para todos os alumnos e constará de: Tradución dun texto: 3 puntos.

Cuestións de carácter práctico morfolóxica e/ou sintáctica : 3 puntos.

Cuestión teórica de morfoloxía e/ou de sintaxe: 1 punto Cuestión de vocabulario derivados en galego e/ou castelán : 1 punto.

Cuestión de cultura e civilización romana: 2 puntos.

As construccións morfosintácticas que aparezan no texto axustaranse sempre ao que se traballara durante o curso.

Quérese deixar especificado no presente documento que non se farán probas escritas separadamente das marcadas pola profesora, a non ser que o alumno que falte presente un xustificante oficial.

O grao mínimo de consecución para superar a materia versará sobre, e polo tanto, os mínimos esixibles serán : -Tradución axeitada de textos latinos ou frases de carácter sinxelo.

- Flexión nominal e adxetival: as cinco declinacións nos sustantivos. Adxectivos de tres terminacións -Flexión verbal regular nos tempos simples de modo Indicativo activo e o pret. perfecto - Evolución fonética. Termos patrimoniais e cultismos.

- Expresións latinas incorporadas á lingua - Espectáculos públicos da antigua Roma: Teatro, Anfiteatro e Circo.

- Temas de carácter mitolóxico: Deuses Olímpicos e os heroes: Hércules, Teseo e Edipo.

VII.- Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente Observaránse entre outros, os seguintes parámetros: 

Na aula:

-O grado de satisfacción que demostre o alumnado ante a asignatura.

- Os resultados (bós) que se acaden nas probas avaliativas.

-A observancia da profesora no desenvolvemento da Programación docente.

-A aplicación axeitada das medidas necesarias con alumnos de atención á diversidade.

- O exame da aplicación dos criterios de avaliación da aprendizaxe.

- A valoración das medidas de reforzo e apoio empregadas cos alumnos que as necesitasen.

- A reflexión sobre o uso dos materiais didácticos empregados e a súa utilidade por si houbese que modificar a metodoloxía empregada.

Coa intención de obter un feedback sobre a súa labor docente, a profesora, ao remate do curso, repartirá aos alumnos unha escala de estimación con ítems referidos á súa praxis docente: contidos, metodoloxía e obxectivos. 

No propio Centro de ensino:

- A coordinación con outros profesores do IES á hora de facer tareas colaborativas.

- O aproveitamento dos materiais e recursos do centro, indicando mellóras que puidesen facerse no seu uso e temporalización.

- As relacións establecidas con outros sectores da comunidade educativa para manter ou mellorar a convivencia, especialmente cos pais ou representantes legais.

- A coordinaciรณn adecuada co equipo directivo, os distintos membros do departamento e os titores dos grupos.

VIII.- Seguimento, recuparaciรณn e avaliaciรณn dos alumnos pendentes.

Non se contempla ningunha actividade respecto diso pois non hai alumnos pendentes.

IX.- DeseĂąo da avaliaciĂłn inicial.

O tratarse dunha asignatura nova para os alumnos de 4Âş de ESO, non se contempla proba de avaliaciĂłn inicial.

X.- Medidas de atención á diversidade.

O coñecemento e estudo do latín debe marcar varios niveis de afondamento segundo os alumnos/-ás e a súa variedade, por iso terase en conta a realización de exercicios diversos e variados, que estean en consonancia coa capacidade e interese do alumnado e que permita que todos alcancen un nivel mínimo, sen menoscabo e perxuizo de aqueles alumnos/-as que desexen progresar máis na materia.

Se o Departamento de Orientación nos sinala algún alumno con altas capacidades, deseñaremos actividades de maior complexidade para eles.

XI.- Concreción dos elementos transversais que se traballarán.

Aparece explicitados de maneira detallada e desglosada no epígrafe III desta Programación.

A continuación sinalaremos a que equivalen as siglas alí mencionadas: CL => Comprensión lectora

EOE=>Expresión oral e escrita

CA=>Comunicación audiovisual

TIC=>Tecnoloxías da información e comunicación

EMP=>Emprendemento

EC=>Educación cívica

PV=> Prevención da violencia

XII.- Actividades complementarias e extraescolares.

A realización destas actividades dependerá do desenvolvemento da programación e da propia organización das actividades do Centro. Se é posible, sempre se realizarán en colaboración co Departamento de Grego do noso centro.

En principio, a proposta que temos es unha viaxe a Ourense dentro do marco do Festival de Teatro Clásico Xuvenil Grecolatino, para asistir a unha representación teatral .

Desexaríase para o presente curso escolar , organizar unha viaxe educativa dunha duración de dous días a contornas onde quedase manifestamente patente a pervivencia da tradición clásica nos nosos días.

XIII.- Programación da educación en valores.

Nesta materia educarase aos alumnos nos seguintes aspectos: 1.

Respecto ao traballo propio e dos demáis.

2.

Respecto polo material do Centro , uso dos ordenadores , ou uso do material bibliográfico da aula , ou da Biblioteca.

3.

Tolerancia sobre as ideas dos demáis cando expresen as súas dúbidas ou pregunten na clase.

4.

Puntualidade na asistencia a clase e na entrega dos traballos solicitados polo profesor.

5.

Perseverancia na realización dos exercicios.

6.

Esforzo continuado no aprendizaxe.

7.

Respeto polas normas .

8.

Interese, valoración e respeto polo proceso de ensino-aprendizaxe.

9.

Colaboración nas tarefas de grupo.

XIV.- Accións de contribución ao Proxecto Lector.

A materia de Latín fomenta a lectura e o desenvolvemento da expresión e comprensión oral e escrita.

Isto queda reflectido en varios aspectos: a) No cotián devir da clase, coa lectura da lección que corresponda e a interpretación do lido por parte do alumno. b) Coa realización de resumos escritos e/ou exposicións orais sobre aspectos concretos sinalados pola profesora ao longo do curso. c) Coa lectura de obras de temas relacionados co mundo romano, que consiga introducir os alumnos de Latín no mundo clásico dunha forma amena e entretenida.Para elo, na Biblioteca do Centro , contamos con unha ampla bibliografía que permitirá o acceso do alumnado a ditas lecturas. Preténdese que alomenos unha lectura sexa obrigatoria ao longo do curso.

Ademáis, dende este Departamento participarase en calquera actividade de animación á lectura elaborado a través do Plan Lector do Centro para coadxuvar á creación de hábitos de lectura.

XV.- Accións de contribución ao Plan TIC. Respecto ás Tecnoloxías da Información e a Comunicación, dende o Departamento de Latín tratará de que o alumnado : -Desenvolva a súa capacidade investigadora e creativa para conseguir que sexa el o protagonista da súa propia aprendizaxe, buscando fontes propias de información e elaborando material se se lle require.

-Poda ter acceso a coñecementos sobre o mundo romano relacionados cos contidos da asignatura que cursa o de interese persoal.

-Poda ter acceso a material que poda ser descargado e impreso [apuntes, exercicios, fotos, mapas, presentacións,... ].

-Acceda a portais educativos especializados en temas de cultura clásica,blogs, etc.

-Realice exercicios interactivos de webs seleccionadas pola profesora alomenos unha svez ao mes na aula de informática, se é posible, para repasar os contidos explicados na clase.

Na medida das nosas posibilidades, utilizaremos Internet na aula para afondar nos contidos da materia referentes sobre todo, aos apartados relacionados co legado de Roma e a Mitoloxía existente en imaxes, visitas virtuais a museos, busca de información.... Seralles útil para ilustrar os contidos adscritos aos devanditos epígrafes.

Nos apartados nos que se manexen contidos referentes a Lingua, Tradución, Léxico recomendaremos algúns programas de repaso de declinacións,conxugacións verbais,... ou algunhas direccións de páxinas web ou blogs para que o alumno consulte e utilice .

XVI.- Accións de contribución ao Plan de Convivencia.

Trataráse de conseguir un clima de traballo na aula que permita o desenvolvemento das actividades con normalidade. Cando se detecte algún problema entre alumnos ou con eles, comunicarase ao equipo de Mediación Escolar, para a súa posible resolución. De non ser así comunicarase a Xefatura de Estudios para a aplicación das medidas correctoras que establece o Regulamento de Réxime Interno.

Ademáis, a profesora participará nos plans de formación que se están a desenrolar dentro do propio Centro, de “Habilidais sociais para o profesorado “ e “ Titoría entre iguais”.

XVII.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da Programación didáctica en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.

Unha vez ao mes incluirase no Libro de Actas de Departamento de Latín o seguemento da programación e as súas modificacións,iIncluindo as causas que provoquen tales modificacións , se fora o caso.

Na Memoria final de curso, realizarase unha valoración desta programación e incluiránse as posibles modificacións para o vindeiro curso Os resultados académicos obtidos perante o curso pasado nesta asignatura, foron os seguintes: RESULTADOS CURSO

Nº MATRICULADOS

Nº APROBADOS

PORCENTAXE

LATÍN de 4º

11

8

72’7%

1º BACH

17

16

100%

2º BACH

9

9

100%

Aprobados na asignatura de latín nas Convocatorias das ABAU de 2017=>100%

Á vista dos resultados precedentes, obsérvanse uns resultados gratamente positivos nos cursos de 1º e 2º Bach.

Por iso, seguirase primando dende o Departamento unha metodoloxía activa e participativa que sexa motivadora de cara a que os alumnos de Latín de 4º continúen cursándola no Bacharelato.

CULTURA CLร SICA 3ยบ ESO

I.-Introdución e contextualización.

Esta programación didáctica é o instrumento específico de planificación, desenvolvemento e avaliación da materia do currículo vixente en Galicia durante o curso 2018-2019.

I.1 Marco xurídico Según o Decreto 86 / 2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da Educación Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia; recóllese que a materia de Cultura Clásica ten como obxectivo primordial achegar o alumnado ao estudo das civilizacións grega e latina nos ámbitos literarios, artístico, filosófico, científico, sociopolítico e lingüístico, de xeito que poida tomar conciencia da influencia, o mantemento e a presenza destes aspectos na cultura occidental, e comprender a súa identidade cultural, así como as manifestacións que a define.

I.2 Alumnado co que contamos para el presente curso escolar Durante o presente curso escolar o número de alumnos matriculados en Cultura Clásica de 3º de ESO no Ies “Xesús Taboada Chivite” é de 27 alumnos.

A clase impartirase nunha aula donde hai recursos tecnolóxicos axeitados para esta materia: ordenadores, pizarra dixital, canón e conexión a Internet.

I.3 Composición do equipo de profesores a impartir a asignatura Cultura Clásica será impartida por dous profesores do Centro: Mª Sonia Sanz Sastre, (Xefa do Dpto de Latín) e Daniel García Cancio (Xefe do Dpto de Grego),

II.- Contribución ao desenvolvemento

das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos estándares de aprendizaxe da materia que forman parte dos perfís competenciais.As competencias do currículo establecidas pola normativa básica para o noso sistema educativo son: a) Comunicación lingüística(=>CCL) b) Competencia digital(=>CD). c) Aprender a aprender(=>CAA). d) Competencias sociais e cívicas (=>CSC). e) Conciencia e expresións culturais (=>CEC) f) Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía(=>CMCT) g) Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (=>CSIEE).

Ainda que se tratas todas elas, hai unhas que se traballan máis polo específico da asignatura, e outras que se ven só dunha maneira máis tanxencial ou transversal. Debido a iso, decídese que só avaliaranse as cinco primeiras Competencias citadas.

No seguinte epígrafe , se verán de xeito máis clarificador

III.- Vinculación entre obxectivos, secuenciación e temporalización de contidos, criterios de avaliación, estándares de apredizaxe e grao mínimo de cosecución de cada un, competecias clave, elementos transversais, instrumentos de avaliación e criterios de cualificación.

A materia Cultura Clásica ten como finalidade facilitar ao alumnado un primeiro achegamento xeral ao estudo das civilizacións grega e latina con obxecto de que, a partir do seu estudo, poida tomar conciencia da pervivencia, influencia e presenza de moitos destes aspectos na cultura occidental, mellorando deste xeito a súa comprensión do que constitúe a súa identidade cultural e das diversas manifestacións que a definen.

A través da Cultura Clásica preténdese iniciar ao alumnado nun exercicio de reflexión e análise sobre as bases sobre as que descansan algunhas das realidades máis características da nosa cultura, confrontando estas con diversos aspectos do que coñecemos como legado clásico e establecendo relacións de correspondencia entre unhas e outros.

De acordo con esta formulación, o currículo básico da materia articúlase nunha serie de bloques temáticos pertencentes a dous ámbitos diferentes, aínda que claramente interrelacionados: un do ámbito lingüístico e outro do ámbito non lingüístico.

Tendo en conta o nº de clases semanas- dúas- en que se desenvolve a materia de Cultura clasica de 3º, a articulación dos contidos establecerase da seguinte maneira: PRIMERA AVALIACIÓN: Primeiro trimestre ( aprox. 26 sesións)*

OBXECTIVOS

l p

e ñ

CONTIDOS

B1.1 Marco xeográfico da civilización grega

B2.1 Marco histórico da civilización grega: da época minóica e micénica ao mundo helenístico.

CRITERIOS AVALIACIÓN

B1.1

B2.1.

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

CCB1.1.1

CCB2.1.1.

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DE CADA ESTANDAR

ELEMENTOS TRANSVERSAIS

INSTRUMENTOS AVALIACIÓN

CRITERIOS CUALIFICACIÓN

BLOQUE 1: XEOGRAFÍA Localiza nun mapa os CCEC principais enclaves da CD civilización grega CSC

EC CA TIC

Observación directa Traballo de clase Exame

Todo o bloque 1 representa o 10% da nota do exame

BLOQUE 2. HISTORIA Coñece as principais CSC-CD-CCEC etapas da civilización da antiga Grecia.

EOE CL EC

Exposición oral Traballo de clase Probas orais Exame

Todo o bloque 2 representa o 20 % da nota do exame

Identifica os principais acontecementos e personaxes do

COMPETENCIAS CLAVE

b

B3.1 O Panteón grego e romano.

B3.1.

CCB 3.1.1

E a b

B3.2 Relato mítico: A Guerra de Troia.

B3.2

CCB 3.2.1

e

B6.2. O alfabeto grego.

B6.2.

CCB 6.2.1.

L Ñ o

B6.5 Composición e derivación culta de orixe grego

B6.6

CCB.6.6.1.

mundo helénico BLOQUE 3. MITOLOXÍA -Nomea os principais CAA-CCL-CCEC deuses da mitoloxía CD gregolatina.

Identifica os seus atributos e a súa xenealoxía.

Explica a súa relación cos demáis deuses e a cosmogonía da que xurdiron.

Identifica e coñece CAA-CCL-CD os principales dos CCEC heroes e personaxes principais da Guerra de Troia.

BLOQUE 6. LINGUA E LITERATURA Identifica o alfabeto CCEC-CCL-CAA grego

Coñece algúns helenismos(25) frecuentemente utilizados no léxico

CSC-CCL-CCA

CL EOE TIC

Exposición oral Observación directa Traballos específicos sobre o tema Coavaliación Exame

TIC CL EOE

Exposición oral Observación directa Traballos específicos sobre o tema Coavaliación Exame

EOE-TIC-EOE

Traballo de clase Observación directa Coavaliación Exame Traballos específicos.

Exame

EOE-CL

Todo o bloque 3 representa o 30% da nota do exame

Todo o bloque 6 representa o 40% da nota do exame (20% +20%)

que manexa habitualmente

SEGUNDA AVALIACIÓN: Segundo trimestre (Aprox. 26 sesións)* OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS AVALIACIÓN

l p

B1.1 Marco xeográfico da civilización romana

B1.2

e ñ

B2.1 Marco histórico da civilización romana: Monarquía, República e Imperio.

B2.2

ESTÁNDARES APRENDIZAXE

CCB1.2.1

CCB2.2.1.

CCB2.2.2

GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DE CADA ESTANDAR

COMPETENCIAS CLAVE

ELEMENTOS TRANSVERSAIS

INSTRUMENTOS AVALIACIÓN

BLOQUE 1: XEOGRAFÍA Localiza nun mapa os CCEC principais territorios CD que ocupou o CSC dominio romano.

EC CA TIC

Observación directa Traballo de clase Exame

BLOQUE 2. HISTORIA -Identifica os CSC-CD-CCEC principais acontecementos e personaxes do

EOE CL EC

Exposición oral Traballo de clase Probas orais Exame

CRITERIOS CUALIFICACIÓN

Todo o bloque 1 representa o 5 % da nota do exame

Todo o bloque 2 representa o 20% da nota do exame

CCB2.2.3 CCB2.2.4

e a b

B3.2 Os heroes

B3.2.

CCB 3.2.1 CCB 3.2.3 CCB 3.2.4

l ñ

l b

B3.3 Relixíón grega

B4.2 Arquitectura griega e romana

B3.3

B4.2

CCB3.3.1

CCB4.2.1

mundo romano.

-Distingue e coñece as etapas da historia da antiga Roma -Elabora eixes cronolóxicos cos feitos máis salientables.BLOQUE 3. MITOLOXÍA Identifica, coñece as CAA-CCL-CCEC lendas e distingue súa CD permanencia nas artes plásticas de heroes de renome tales como: Odiseo, Hércules , Perseo, Teseo e Dédalo e Ícaro.

Explica as principais CSC-CMCCT características da CCF relixión grega

BLOQUE 4. ARTE -Identifica e recoñece CCEC-CAA-CD as características esenciais da arquitectura grecorromana BLOQUE 5. SOCIEDADE E VIDA COTIÁ

CL EOE TIC

Exposición oral Observación directa Traballos específicos sobre o tema Coavaliación Exame

TiC CL EOE ECC

CA-TIC Traballos específicos Exame

Todo o bloque 3 representa o 30% da nota do exame

m

e

B5.4 Vida cotiá en Grecia e Roma: vivenda

B6.6 Latinismos

h ñ o

B6.5 Composición e derivación de orixe grego-latino

B5.4

B6.7

B6.6

CCB.5.4.1.

CCB.5.4.2

CCB6.6.1

CCB.6.6.2.

-Identifica os tipos de vivenda

CSC-CMCCTCAA-CD-CCL

BLOQUE 6. LINGUA E LITERATURA Recoñece e explica o CCL-CCA significado de 25 latinismos Explica o significado CCL-CCA de palabras a partir da súa descomposicíon e da análise etimolóxica das súas partes

EC-CA-CL-TICTraballos específicos Exame

EOE-CL Traballos específicos Exame

EOE-CL

Todo o bloque 5 representa o 20% da nota do exame

Todo o bloque 6 representa o 25% da nota do exame

TERCEIRA AVALIACIÓN: Terceiro trimestre ( Aprox. 16 sesións)*

o ñ

B2.1 Marco histórico da civilización grega

B2.3.

B2.2 Marco histórico da civilización romana

e a

B3.2 Mitos grecolatinos

CCB2.3.1.

BLOQUE 2. HISTORIA Explica con exemplos CSC-CCEC-CAAa romanización de CCL Hispania na Gallaecia.

EOE CL EC

Exposición oral Traballo de clase Probas orais Exame

CCB2.3.2

B3.2.

CCB 3.2.4

BLOQUE 3. MITOLOXÍA Recoñece referencias de CAA- CCEC MITOS NOS SIGNOS DO CD

CL EOE

Todo o bloque 2 representa o 20 % da nota do exame

Exposición oral

Todo o b represen

b e a b

B3.2 Mitos grecolatinos

B3.2.

CCB 3.2.3

b

B3.4 Relixión romana

B3.4

CCB3.4.1

l ñ

B4.4 Obras públicas e urbanismo romano

B4.4

CCB4.4.1

e

B6.6 Latinismos

B6.7

CCB6.6.1

h ñ o

B6.5 Composición e derivación de orixe grego-latino

B6.6

CCB.6.6.2.

ZODIACO nas artes plásticas.

Personaxes que sufriron castigos divinos: PROMETEO, TÁNTALO, IXIÓN, DANAIDES e EDIPO. Distingue os rasgos máis salientados da relixión de Roma

TIC CCEC CD CAA CCL

BLOQUE 4. ARTE Identifica os CSC-CMCCT principais edificios CD-CCEC públicos en Roma:Teatro, anfiteatro e Circo.

BLOQUE 6. LINGUA E LITERATURA Recoñece e explica o CCL-CCA significado de 25 latinismos Explica o significado CCL-CCA de palabras a partir da súa descomposicíon e da análise etimolóxica das súas partes

EC PV CL CA TIC

CL-TIC-ECC

Observación directa Traballos específicos sobre o tema Coavaliación Exame

Traballo colaborativo ou individual Exame

EOE-CL

Traballos específicos Exame

EOE-CL

Traballos específicos.

Exame

da nota d

Todo o bloque 4 representa o 25% da nota do exame

Todo o bloque 6 representa o 25% da nota do exame

*É posible que ao longo do curso debamos axustar ou alterar lixeiramente a orde dos contidos por motivos pedagóxicos o segundo os resultados do proceso de avaliacion do alumnado. En calquera caso este axuste non suporá un cambio relevante a final do curso

IV.- Metodoloxía didáctica.

A metodoloxía empregada será activa, participativa e significativamente inductiva en moitas ocasións.Preténdese que o alumno se sinta responsable de seu proceso de aprendizaxe e que lle esixa unha intensa actividade mental que o leve a reflexionar e xustificar a súa actuación. En consecuencia, o labor do profesor consistirá en motivar, suxerir e animar. O alumno , protagonista activo, debe estar aberto á comprensión, expresión e reflexión das mensaxes recibidas.

A metodoloxía estará sempre condicionada pola resposta obtida ao longo do curso, modificando os aspectos necesarios se os resultados das avaliacións non fosen satisfactorios.

V.- Materiais e recursos didácticos.

Decantámonos por a utilización de materiais

propios elaborados ad hoc polos dous profesores que impartimos a materia.

Estará conformado por: -

Materiais impresos: materiais de lectura, exercicios, elaborados polos componentes dos Departamentos de Grego e Latín.

Instrumental: libros, enciclopedias, pizarra, cadernos ,fichas…

-

Audiovisuais: powerpoints, películas, grabacións...

Informático: equipos informáticos, recursos de internet, blogs…( contamos ca aula de informática para impartir as veces clase, onde podemos dispor de ordenadores, cañon, pizarra dixital e conexión a internet.)

VI.- Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado.

A avaliación non dependerá dun só instrumento , senon de varios procedementos que permitirán avaliar o proceso de ensinanza-aprendizaxe:   

Probas escritas. Realizaranse dúas probas escritas cada avaliación e serán puntuadas de cero a dez.

Test de lectura: Realizarase a lectura obligatoria cada trimestre que será debidamente controlada mediante a realización dunha proba.

Exposición oral dun tema tradición clásica: Poderá fecerse de maneira individual ou en parella. Duración mínima desta será de 5 min.

 Traballo de clase e de casa serán valorados positiva e negativamente. Poderán subir o baixar a nota da avaliación 1 punto. Con dez positivos súbese 1 punto, con dez negativos baixase 1 punto na nota final da avaliación.  A nota mínima para aprobar a avaliación é de 5.

De cara á calificación , terase en conta o grado de consecución dos obxectivos .

As porcentaxes no sistema de cualificación, quedaría da seguinte maneira durante a avaliación ordinaria: Probas escritas 80%

Proba de lectura

Exposición oral

10%

10%

Polo tanto, a nota obterase mediante a seguinte fórmula: (PE 0’8 + PL 0’1 + EO 0’1) + (1 pto máximo de traballos diarios na aula ou na casa) Considérase que o alumno supera unha avaliación cando a nota final, unha vez aplicada a ponderación de cada apartado, acada un 5.

Neles, a materia de exame será a programada nos contidos. Terase en conta a coidada presentación, limpeza, boa expresión e a corrección ortográfica nestes exames, premiándose cun mínimo de 0’5 puntos a nota , sempre e cando éste estea aprobado.

Os exames puntuaranse sobre dez puntos. Para aprobar unha avaliación é necesario que o alumno obteña alomenos unha media de cinco puntos nas probas escritas .

Neste curso, 3º de ESO, farase un exame de recuperación por avaliación ó comenzo do trimestre seguinte e incluso unha recuperación final en xuño de carácter global co contido dos tres trimestres de curso. Tanto as recuperacións como o exame global valoraranse cun máximo de 5 puntos (APTO).

-A aqueles alumnos que superen a materia as tres avaliacións sen necesidade de acudir á recuperacións, faráselles a nota media.

- Aqueles alumnos que non superen la materia na convocatoria ordinaria de xuño deberán presentarse con toda la materia do curso a proba extraordinaria .

PROBA EXTRAORDINARIA En Setembro o exame extraordinario será unha única proba, a mesma para todos os alumnos e constará de cuestións teoricas .

Dita proba valorarase de 0 a 10 puntos . A nota que resulte significará o 100% da nota final de Setembro.

Quérese deixar especificado no presente documento que non se farán probas escritas separadamente das marcadas , a non ser que o alumno que falte presente un xustificante oficial.

O grao mínimo de consecución para superar a materia versará sobre, e polo tanto, os mínimos esixibles serán : - Mitoloxía: a)Coñocer o panteón dos deuses Olímpicos: nombre grego e romano, atributos e principales cualidades que posúen. b) Heroes: Hércules, Prometeo, Teseo, Edipo.

- Arte: Grandes obras públicas grecorromanas - Historia: coñecer os periodos históricos da historia das dúas civilizacións clásicas e os feitos e protagonistas máis destacados.

- Vocabulario e expresións de orixe grecolatino pertencentes ao léxico explicado na aula.

VII.- Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente.

Observaránse entre outros, os seguintes parámetros: 

Na aula:

-O grado de satisfacción que demostre o alumnado ante a asignatura.

- Os resultados (bós) que se acaden nas probas avaliativas.

-A observancia dos profesores no desenvolvemento da Programación docente.

-A aplicación axeitada das medidas necesarias con alumnos de atención á diversidade.

- O exame da aplicación dos criterios de avaliación da aprendizaxe.

- A valoración das medidas de reforzo e apoio empregadas cos alumnos que as necesitasen.

- A reflexión sobre o uso dos materiais didácticos empregados e a súa utilidade por si houbese que modificar a metodoloxía empregada.

Coa intención de obter un feedback sobre a súa labor docente, os profesores, ao remate do curso, repartirá aos alumnos unha escala de estimación con ítems referidos á súa praxis docente: contidos, metodoloxía e obxectivos. 

No propio Centro de ensino:

- A coordinación con outros profesores do IES á hora de facer tareas colaborativas.

- O aproveitamento dos materiais e recursos do centro, indicando mellóras que puidesen facerse no seu uso e temporalización.

- As relacións establecidas con outros sectores da comunidade educativa para manter ou mellorar a convivencia, especialmente cos pais ou representantes legais.

- A coordinación adecuada co equipo directivo, os distintos membros do departamento e os titores dos grupos.

VIII.- Organización das actividades de seguimento, recuperación e avalición das materias pendentes.

Existe no noso Centro, o IES Xesús Taboada, un Plan de Traballo para a recuperación das materias pendentes da ESO (alumnos de 2º que teñen materias pendentes de 1º, alumnos de 3º con materias pendentes de 2º e/ou 1º, alumnos de 4º con materias pendentes de 3º e/ou 2º e/ou 1º).

Co obxecto de facilitar a recuperación das materias pendentes, a Comisión de Coordinación Pedagóxica acordou o seguinte: A.- O alumno con materias pendentes que realice satisfactoriamente os traballos ou probas marcados polo departamento, superará a materia pendente.

B.- Aqueles alumnos que polo criterio anterior non superen a materia pendente terán unha proba final ordinaria en maio e unha extraordinaria en setembro.

IX.- Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuecia dos seus resultados.

O tratarse dunha materia nova para os alumnos que a cursan, non se contempla proba de avaliación inicial.

X.- Medidas de atención á diversidade.

Incluiríamos neste apartado a tres tipos de alumnos: os de procedencia estranxeira, os superdotados o de altas capacidades y os alumnos con necesidades educativas especiais.

De xeito xeral , utilizaremos as seguintes estratexias:

-Utilización dunha linguaxe directa e clara na exposición dos contidos gramaticais.

-Elección de textos para traducir de progresiva complicación conceptual e gramatical.

-Actividades que implican reflexión, relación e integración de aspectos diverxentes:obrígase con iso ao alumno a relacionar aspectos de mundo romano coa época actual, co que de enriquecedor ten tal exercicio.

XI.- Concreción dos elementos transversais que se traballarán.

Aparece explicitados de maneira detallada e desglosada no epígrafe III desta Programación.

A continuación sinalaremos a que equivalen as siglas alí mencionadas: CL => Comprensión lectora

EOE=>Expresión oral e escrita

CA=>Comunicación audiovisual

PV=>Prevención da violencia

EMP=>Emprendemento

EC=>Educación cívica

PV=> Prevención da violencia TIC=>Tecnoloxías da información e comunicación

XII.- Actividades complementarias e extraescolares.

A realización destas actividades dependerá do desenvolvemento da programación e da propia organización das actividades do Centro.

Se é posible, sempre se realizarán en colaboración colaborativamente os dous Departamentos de Clásicas do noso centro.

En principio, a proposta que temos es unha viaxe a Ourense dentro do marco do Festival de Teatro Clásico Xuvenil Grecolatino, para asistir a unha representación teatral .

Desexaríase para o presente curso escolar , organizar unha viaxe educativa dunha duración de dous días a contornas onde quedase manifestamente patente a pervivencia da tradición clásica nos nosos días.

XIII.- Programación da educación en valores.

Nesta materia educarase aos alumnos nos seguintes aspectos: 1.

Respecto ao traballo propio e dos demáis.

2.

Respecto polo material do Centro , uso dos ordenadores , ou uso do material bibliográfico da aula , ou da Biblioteca.

3.

Tolerancia sobre as ideas dos demáis cando expresen as súas dúbidas ou pregunten na clase.

4.

Puntualidade na asistencia a clase e na entrega dos traballos solicitados polo profesor.

5.

Perseverancia na realización dos exercicios.

6.

Esforzo continuado no aprendizaxe.

7.

Respeto polas normas .

8.

Interés , valoración e respeto polo proceso de ensino-aprendizaxe.

9.

Colaboración nas tarefas de grupo.

XIV.- Accións de contribución ao Proxecto Lector.

A materia de Cultura Clásica fomenta a lectura e o desenvolvemento da expresión e comprensión oral e escrita.

Isto queda reflectido en varios aspectos:

a) No cotián devir da clase, coa lectura da lección que corresponda e a interpretación do lido por parte do alumno. b) Coa realización de resumos escritos e/ou exposicións orais sobre aspectos concretos sinalados pola profesora ao longo do curso. c) Coa lectura de obras de temas relacionados co mundo grecorromano, que consiga introducir aos alumnos no mundo clásico dunha forma

amena e entretenida.Para elo, na Biblioteca do Centro , contamos con unha ampla bibliografía que permitirá o acceso do alumnado a ditas lecturas ou se non, recorrerase a material en pdf colgado na Internet .

Preténdese que sexa obrigatoria unha lectura por avaliación ao longo do curso:   

Na 1ª Avaliación: Cuentos y leyendas da Odisea (adaptación escolar da obra de Homero) Na 2ª Avaliación: Mitos griegos de María Angelidou Na 3ª Avaliación: Catasterismos de Eratóstenes

Ademais, os dous profesores da materia, participarán en calquera actividade de animación á lectura elaborado a través do Plan Lector do Centro para coadxuvar á creación de hábitos de lectura.

XV.- Accións de contribución ao Plan TIC. Respecto ás Tecnoloxías da Información e a Comunicación, dende o Departamento de Latín tratará de que o alumnado : -Desenvolva a súa capacidade investigadora e creativa para conseguir que sexa el o protagonista da súa propia aprendizaxe, buscando fontes propias de información e elaborando material se se lle require.

-Poda ter acceso a coñecementos sobre o mundo romano relacionados cos contidos da asignatura que cursa o de interese persoal.

-Poda ter acceso a material que poda ser descargado e impreso [apuntes, exercicios, fotos, mapas, presentacións,... ].

-Acceda a portais educativos especializados en temas de cultura clásica,blogs, etc.

Realice exercicios interactivos de webs seleccionadas pola profesora alomenos unha svez ao mes na aula de informática, se é posible, para repasar os contidos explicados na clase.

Na medida das nosas posibilidades, utilizaremos Internet na aula para afondar nos contidos da materia referentes sobre todo, ao ámbito "Roma e o seu legado existente en imaxes, visitas virtuais a museos, busca de información.... seralles útil para ilustrar os contidos adscritos ao devandito apartado.

XVI.- Accións de contribución ao Plan de Convivencia.

Trataráse de conseguir un clima de traballo na aula que permita o desenvolvemento das actividades con normalidade. Cando se detecte algún problema entre alumnos ou con eles, comunicarase ao equipo de Mediación Escolar, para a súa posible resolución. De non ser así comunicarase a Xefatura de Estudios para a aplicación das medidas correctoras que establece o Regulamento de Réxime Interno.

Ademáis, a profesora participará nos plans de formación que se están a desenrolar dentro do propio Centro, de “Habilidais sociais para o profesorado “ e “ Titoría entre iguais”.

XVII.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da Programación didáctica en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.

Unha vez ao mes incluirase no Libro de Actas de Departamento de Latín o seguemento da programación e as súas modificacións,incluindo as causas que provoquen tales modificacións , se fora o caso.

Na Memoria final de curso, realizarase unha valoración desta programación e incluiránse as posibles modificacións para o vindeiro curso