Welsh - The Gospel of Matthew

Page 1


PENNOD1

1LlyfrcenhedlaethIesuGrist,mabDafydd,fabAbraham. 2AbrahamagenhedloddIsaac;acIsaacagenhedlodd Jacob;aJacobagenhedloddJwdasa'ifrodyr; 3AJwdasagenhedloddPharesaZaraoThamar;aPhares agenhedloddEsrom;acEsromagenhedloddAram; 4AcAramagenhedloddAminadab;acAminadaba genhedloddNaasson;aNaassonagenhedloddSalmon; 5ASalmonagenhedloddBoosoRachab;aBooza genhedloddObedoRuth;acObedagenhedloddJesse; 6AJesseagenhedloddDafyddybrenin;aDafyddy breninagenhedloddSolomonyrhonafuasaiynwraigi Ureias; 7ASolomonagenhedloddRoboam;aRoboama genhedloddAbia;acAbiaagenhedloddAsa; 8AcAsaagenhedloddJosaphat;aJosaphatagenhedlodd Joram;aJoramagenhedloddOsias; 9AcOziasagenhedloddIoatham;aJoathamagenhedlodd Achas;acAchasagenhedloddEsecias; 10AcEseciasagenhedloddManasses;aManassea genhedloddAmon;acAmonagenhedloddJosias; 11AJoseiasagenhedloddJechoniasa'ifrodyr,ynghylch yramserycaethgludwydhwyntiBabilon: 12AcwedieudwynhwyntiBabilon,Iechoniaa genhedloddSalathiel;aSalathielagenhedloddSorobabel; 13AZorobabelagenhedloddAbiud;acAbiuda genhedloddEliacim;acEliacimagenhedloddAsor; 14AcAzoragenhedloddSadoc;aSadocagenhedlodd Achim;acAchimagenhedloddEliud;

15AcEliudagenhedloddEleazar;acEleasaragenhedlodd Mattan;aMattanagenhedloddJacob; 16AJacobagenhedloddIoseph,gwrMair,o'rhony ganwydIesu,yrhwnaelwirCrist

17FellyyrhollgenedlaethauoAbrahamhydDafydd, pedaircenhedlaetharddeg;acoDdafyddhydy caethgludiadiBabilonymaepedaircenhedlaetharddeg; aco'rcarioiFabilonhydGristymaepedaircenhedlaethar ddeg

18YnawryroeddgenedigaethlesuGristaryweddhon: Pangyf-ryngwydMaireifamiIoseph,cyniddyntddyfod ynghyd,hia'icafwydynfeichiogo'rYsprydGlân

19AJoseffeigu373?r,ganeifodynddyncyfiawn,heb fodynfodloneigwneudynesiamplgyhoeddus,a fwriadoddeichadwynddirgel

20Ondtrayroeddefeynmeddwlypethauhyn,wele, angelyrArglwyddaymddangosoddiddomewn breuddwyd,ganddywedyd,Ioseph,mabDafydd,nacofna gymmeryditiMairdywraig:canysyrhynagenhedlwyd ynddihiyw.o'rYsprydGlan.

21Ahiaesgorarfab,athiaelwiIESU:canysefea waredeibobloddiwrtheupechodau

22Ahynollawnaethpwyd,felycyflawnidyrhyna ddywedasidamyrArglwyddtrwyyproffwyd,gan ddywedyd,

23Welewyryfynfeichiog,acaesgorarfab,ahwya alwanteienwefEmmanuel,yrhyno'iddehongliyw,Duw gydani

24AJoseff,wedieigyfodiogwsg,awnaethfelyr ofynnoddangelyrArglwyddwrtho,acagymerthiddoei wraig:

25Acnidadnabuhihydoniesgoroddhieimab cyntafanedig:acefeaalwoddeienwefIESU

PENNOD2

1PananwydyrIesuymMethlehemJwdeaynnyddiau Herodybrenin,weledoethionyndyfodo'rdwyraini Jerwsalem,

2Ganddywedyd,PaleymaeyrhwnaanwydynFreninyr Iuddewon?canysgwelsomeiserenefynydwyrain,a daethomi'waddolief

3PanglybuHerodybreninypethauhyn,efea gythryblwyd,ahollJerwsalemgydagef

4Acwediiddogasgluynghydyrhollarchoffeiriaidac ysgrifenyddionybobl,efeafynnoddganddyntobaleyr oeddCristigaeleieni

5Ahwyaddywedasantwrtho,YnBethlehemJwdea: canysfelhynymaeynysgrifenedigtrwyyproffwyd, 6AthithauBethlehem,yngngwladJwda,nidylleiafo dywysogionJwda:canysohonottiydawrhaglaw,yrhwn alywodraethafymhoblIsrael.

7YnaHerod,wediiddoalwydoethionynddirgel,a ymofynnoddynddyfaliddyntpahamyrymddangosoddy seren.

8Acefea’uhanfonoddhwyntiBethlehem,aca ddywedodd,Ewch,achwiliaynddyfalamybachgenbach; aphangaffochef,dywedwchwrthyfdrachefn,felydelwyf i'waddolihefyd

9Panglywsantybrenin,hwyaaethant;acwele,yseren, yrhonawelsantynydwyrain,aaetho'ublaenhwynt,nes iddiddyfodasefylldrosylleyroeddybachgen 10Panwelsantyseren,llawenychasantâllawenyddmawr. 11Aphanddaethanti'rtŷ,hwyawelsantybachgenieuanc gydâMaireifam,acasyrthiasantilawr,aca'i haddolasantef:acwediagorydeutrysorau,hwya gyflwynasantiddoanrhegion;aur,athus,amyrr

12AcwedicaeleurhybuddioganDduwmewnbreuddwyd rhagiddyntddychwelydatHerod,hwyaaethanti'wgwlad euhunainfforddarall

13Aphanaethanthwyallan,wele,angelyrArglwydda ymddangosoddiIosephmewnbreuddwyd,ganddywedyd, Cyfod,achymerymabbychana'ifam,affoi'rAipht,a byddynohydonifynwyfygairwrthyt:canysByddHerod ynceisio'rplentynifanci'wddinistrio.

14Pangyfododd,efeagymmerthymabbychana'ifam liwnos,acaaethi'rAifft:

15AcafuynohydfarwolaethHerod:felycyflawnidyr hynaddywedasidganyrArglwyddtrwyyprophwyd,gan ddywedyd,Allano'rAiphtygelwaisfymab

16YnaHerod,panganfuefeeiwatwarganydoethion,a ddicllonoddynddirfawr,acaanfonoddallan,acaladdodd yrhollfeibionoeddynBethlehem,acyneihollderfynau, ofabdwyflwyddaciau,ynôl.yramseraymofynnoddyn ddyfali'rdoethion

17YnaycyflawnwydyrhynaddywedasidtrwyIeremiy proffwyd,ganddywedyd, 18YnRamayclywydllef,galarnad,acwylofain,agalar mawr,Rachelynwyloameiphlant,acni'scyssurodd,am nadydynt.

19OndwedimarwHerod,weleangelyrArglwyddyn ymddangosmewnbreuddwydiJoseffynyrAifft, 20Ganddywedyd,Cyfod,achymerymabieuanca'ifam, adosiwladIsrael:canysmeirwyrhaioeddynceisio einioesybachgen.

21Acefeagyfododd,acagymmerthymabbychana'i fam,acaddaethiwladIsrael

22OndpanglybuefefodArchelausynteyrnasuynJwdea ynystafelleidadHerod,efeaofnoddfynedyno:erhynny, wedieirybuddioganDduwmewnbreuddwyd,efeadrodd o’rneilltuibarthauGalilea:

23Acefeaddaethacadrigoddmewndinasaelwid Nazareth:felycyflawnidyrhynaddywedwydtrwyy proffwydi,Nasareadaelwiref

PENNOD3

1YnydyddiauhynnyydaethIoanFedyddiwr,yn pregethuynanialwchJwdea, 2Adywedyd,Edifarhêwch:canysnesaoddteyrnas nefoedd

3Canyshwnywyrhwnysoniwydamdanogany prophwydEsaias,ganddywedyd,Llefynebynllefainyn yranialwch,ParatowchfforddyrArglwydd,unionwchei lwybrauef.

4A'runIoanoeddâ'iwisgoflewcamel,agwregyslledr ameilwynau;a'iymborthoeddlocustiaidamêlgwylltion

5YnayraethallanatoefJerwsalem,ahollJwdea,a'rholl frooamgylchyrIorddonen, 6AcafedyddiwydganddoefynyrIorddonen,gangyffesu eupechodau.

7Ondpanweloddefelawero'rPhariseaida'rSadwceaid yndyfodi'wfedyddef,efeaddywedoddwrthynt,O genhedlaethgwiberod,pwya'chrhybuddioddchwiiffoi rhagydigofaintsyddiddod?

8Dygwchganhynnyffrwythaucyfaddasiedifeirwch:

9Acnafeddyliwchddywedydo'chmewneichhunain,Y maegennymniAbrahami'ntad:canysyrwyfyn dywedydichwi,ydichonDuwo'rcerrighyngyfodiplanti Abraham.

10Acynawrhefydyfwyellaosodwydwrthwreiddyny prennau:amhynnypobprennidywyndwynffrwythda, wedieinaddu,acadefliri'rtân.

11Yrydwyffiyneichbedyddiochwiâdwfriedifeirwch: eithryrhwnsyddyndyfodarfyôli,syddgryfachnamyfi, yrhwnnidwyfdeilwngo’iesgidiau:efea’chbedyddia chwiâ’rYsprydGlân,acâthân

12Yrhwnymaeeiwyntyllyneilaw,acefealwyrlanhau eilawr,acagasgleiwenithi'rgarner;ondefealosga'rusâ thânnaellireiddiffodd

13YnayrIesuaddaethoGalileai'rIorddonenatIoan,i'w fedyddioganddo.

14EithrIoana’igwaharddoddef,ganddywedyd,Ymae arnafeisieufymedyddiogennytti,acawyttiyndyfod ataffi?

15A'rIesuaatteboddacaddywedoddwrtho,Goddefhi fellyynawr:canysfelhynymaeyndyfodinigyflawni pobcyfiawnderYnadyoddefoddef

16A’rIesu,wedieifedyddio,aaethifynyarunwaitho’r dwfr:acwele,ynefoeddaagorwydiddo,acefeaganfu YsprydDuwyndisgynfelcolomen,acyngoleuoarnoef:

17Acwelelefo'rnef,yndywedyd,HwnywfyanwylFab, ynyrhwny'mboddlon-wydyndda.

PENNOD4

1YnaarweiniwydIesuganyrYsbrydi'ranialwchigaelei demtioganddiafol

2Acwediiddoymprydioddeugainniwrnodadeugainnos, efeanewynoddwedihynny

3Aphanddaethytemtiwratto,efeaddywedodd,OsMab Duwwytti,gorchymynwneuthurycerrighynynfara

4Ondefeaatteboddacaddywedodd,Ymaeyn ysgrifenedig,Nidtrwyfaraynunigybyddbywdyn,ond trwybobgairaddawoenauDuw

5Ynacymerodddiafolefi'rddinassanctaidd,a'iosodar binaclydeml,

6Acaddywedoddwrtho,OsMabDuwwyt,bwrwdyhun ilawr:canysymaeynysgrifenedig,Efearyddorchymyn i’wangylionamdanatti:ahwya’thddygantyneudwylo hwynt,rhagitidorriunamserdydroedynerbyncarreg

7YrIesuaddywedoddwrtho,Ymaeynysgrifenedig drachefn,NathemtiayrArglwydddyDduw.

8Drachefn,ymaediafolyneigymrydefifynydduchel drosben,acyndangosiddoholldeyrnasoeddybyd,a'u gogoniant;

9Acaddywedoddwrtho,Ypethauhynollaroddafiti,os syrthiilawra'mhaddolii

10YnaydywedoddyrIesuwrtho,Dosganhyn,Satan: canysysgrifenedigyw,AddoliyrArglwydddyDduw,ac efynunigawasanaethi

11Ynaymaediafolyneiadaelef,acweleangylionyn dyfodacyngweiniarno

12AphanglybuyrIesufodIoanwedieifwrwigarchar, efeaaethiGalilea;

13AchanadaelNasareth,efeaddaethacadrigoddyn Capernaum,yrhonsyddarfinymôr,ynnherfynau SabulonaNephthalim:

14FelycyflawnidyrhynalefarwydtrwyEsaiasy proffwyd,ganddywedyd, 15GwladZabulon,agwladNephthalim,arhydfforddy môr,ytuhwnti'rIorddonen,GalileayCenhedloedd;

16Ybobloeddyneisteddmewntywyllwchawelsant oleunimawr;aci'rrhaioeddyneisteddynardalachysgod angauymaegoleuniyncodi

17O'rprydhwnnwydechreuoddyrIesubregethu,a dywedyd,Edifarhewch:canysnesaoddteyrnasnefoedd.

18A’rIesu,wrthgerddedarlanmôrGalilea,aganfuddau frawd,SimonaelwidPedr,acAndreaseifrawd,ynbwrw rhwydi’rmôr:canyspysgotwyroeddynt

19Acefeaddywedoddwrthynt,Dilynwchfi,agwnaf chwiynbysgodwyrdynion

20Agadawsanteurhwydauarunwaith,achanlynasantef.

21Acwedimynedrhagddooddiyno,efeaganfuddau frawdarall,IagomabSebedeus,acIoaneifrawd,mewn llonggydaSebedeuseutad,yntrwsioeurhwydau;acefe a'ugalwoddhwynt

22Ahwyynebrwyddaadawsantyllonga'utad,aca'i canlynasantef

23A’rIesuaaethoamgylchhollGalilea,ganddysguyn eusynagogauhwynt,aphregethuefengylydeyrnas,ac iacháupobafiechydaphobafiechydymhlithybobl

24A'ienwogrwyddefaaethtrwyhollSyria:ahwya ddygasantatoyrhollgleifionoeddwedieudalâgwahanol glefydauaphoenedigaethau,a'rrhaioeddymmeddiant cythreuliaid,a'rlloerig,a'rrhaioeddâpharlys;acefea'u hiachaoddhwynt.

25AchanlynoddtyrfaoeddmawrobobloGalilea,aco Decapolis,acoJerwsalem,acoJwdea,aco'rtuhwnti'r Iorddonen.

PENNOD5

1Agweloddytyrfaoedd,efeaaethifynyifynydd:ac wedieiosod,eiddisgyblionaddaethantato:

2Acefeaagoroddeienau,acaddysgoddiddynt,gan ddywedyd,

3Gwyneubydytlodionynyrysbryd:canyseiddothwy ywteyrnasnefoedd

4Gwyneubydyrhaiaalarant:canyshwyagântgysur

5Gwyneubydyrhaiaddfwyn:canyshwyaetifeddanty ddaear

6Gwyneubydyrhaisyddnewynuacynsycheduam gyfiawnder:canyshwyaddigonir.

7Gwyneubydytrugarog:canyshwyagântdrugaredd

8Gwyneubydyrhaipurogalon:canyshwyawelant Dduw.

9Gwyneubydytangnefeddwyr:canyshwyaelwiryn blantiDduw

10Gwyneubydyrhaiaerlidiantermwyncyfiawnder: canyseiddothwyywteyrnasnefoedd

11Gwyneichbydpanfyddodynionyneichdirmygu,ac yneicherlid,acaddywedantbobdrwgyneicherbynyn gelwyddog,erfymwyni

12Llawenhewch,agorfoleddwch:canysmawryweich gwobrynynef:canysfellyerlidiasantyproffwydiafu o'chblaenchwi

13Chwychwiywhalenyddaear:ondoscolloddyrhalen eiflas,âphabethyrhalltiref?nidywohynnyallanyndda iddim,ondeifwrwallan,a'isathrudandraeddynion

14ChwychwiywgoleuniybydNiellircuddiodinassydd wedieigosodarfryn.

15Nidywdynionychwaithyngoleuocanwyll,acynei gosoddanfwseli,ondarganhwyllbren;acymaeynrhoddi goleuniibawbsyddynytŷ.

16Llewyrchedfellyeichgoleunigerbrondynion,fely gwelonteichgweithredoedddachwi,acygogoneddont eichTadyrhwnsyddynynefoedd.

17Nafeddyliwchfymodiwedidyfodiddistrywio'r gyfraith,neu'rproffwydi:nididdistrywydeuthum,ondi gyflawni

18Canysynwirmeddafichwi,Hydoniddarfyddonefa daear,nidântunysgrifnacunteitloddiwrthygyfraith, hydonichyflawnerycwbl.

19Pwybynnagganhynnyadorrouno'rgorchmynion lleiafhyn,acaddysgiddynionfelly,efeaelwirylleiafyn nheyrnasnefoedd:ondpwybynnaga'igwneloaca'udysgo, hwnnwaelwirynfawrynnheyrnasnefoedd

20Canysyrwyfyndywedydichwi,Onibaifodeich cyfiawnderchwiynrhagoriargyfiawnderyr ysgrifenyddiona'rPhariseaid,nidewchchwiogwbli mewnideyrnasnefoedd.

21Chwiaglywsochfelydywedwydganddynthwyo'r blaen,Naladd;aphwybynnagaladdo,syddmewnperygl o'rfarn:

22Eithryrydwyffiyndywedydichwi,Ybyddpwy bynnagaddigiowrtheifrawdhebachos,mewnperyglo'r farn:aphwybynnagaddywedowrtheifrawd,Raca,a fyddmewnperyglo'rcyngor:ondpwybynnagaddywedo, Yrwytynffôl,afyddmewnperyglodânuffern.

23Amhynnyosdygidyroddi'rallor,achofioynofodgan dyfrawdbethi'therbyn;

24Gadynodyroddoflaenyrallor,adosymaith;yn gyntafcymoderâ'thfrawd,acynatyredacoffrymudy rodd.

25Cytunaâ'thwrthwynebyddarfyrder,trafyddogydagef aryffordd;rhagi'rgwrthwynebydd,unamser,dywaredu i'rbarnwr,a'rbarnwrdydrosglwyddoi'rswyddog,a'th dafluigarchar

26Ynwirmeddafiti,Niddeuiallanohynallan,hydoni thalyffyrlingeithaf.

27Chwiaglywsochfelydywedwydganddynthwyo'rhen amser,Naodineba

28Eithryrydwyffiyndywedydichwi,Fodpwybynnaga edrychoarwraigichwantuareihôl,wedigodinebuâhi eisoesyneigalon

29Acosdylygaddeaua'thdrosedda,tynefallan,abwrw efoddiwrthyt:canysbuddiolywitiddarfodiuno'th aelodau,acnidbwrwdyhollgorphiuffern

30Acosdyddeheulawa'thdrosedda,torhiymaith,a bwrwhioddiwrthyt:canysbuddiolywitiddarfodiun o'thaelodau,acnidbwrwdyhollgorphiuffern

31Ydywedwyd,Pwybynnagaryddymaitheiwraig, rhoddediddoysgrifenysgar

32Eithryrydwyffiyndywedydichwi,Pwybynnaga roddoymaitheiwraig,ganarbedoachosgodineb,syddyn periiddiodineb:aphwybynnagabriodoyrysgaredig, syddyngodinebu

33Trachefn,chwiaglywsochfelydywedwydganddynt hwyo'rhenamser,Nathyngwchdyhun,eithrcyflawnai'r Arglwydddylwon:

34Ondyrwyfyndywedydichwi,Nathynwchogwbl; nacwrthynef;oherwyddgorseddDuwywhi:

35Nacwrthyddaear;canystroedfainceidraedefywhi: nacychwaithwrthJerwsalem;canysdinasyBreninmawr ywhi

36Nathyngui'thbenchwaith,amnaelliwneuthurun blewynynwynneuynddu.

37Ondbyddedeichcyfathrach,Ie,ie;Nage,na:canys bethbynnagsyddfwyna'rrhainsyddyndyfododdrygioni.

38Clywsochfelydywedwyd,Llygadamlygad,adantam ddant:

39Eithryrydwyffiyndywedydichwi,Nac ymwrthodwchâdrwg:ondpwybynnaga'thdrawoardy fochddeau,troyntauattoefyllall

40Acosewyllysianebdyerlynwrthygyfraith,athynnu ymaithdywisg,byddediddohefyddygloc

41Aphwybynnaga'thgymelldiifynedfilltir,dosgydag efddwy.

42Dyroi'rnebaofynogennyt,acoddiwrthyrhwna fynnaifenthycagennytnathroymaith

43Clywsochfelydywedwyd,Cârdygymydog,achasâdy elyn

44Eithryrydwyffiyndywedydichwi,Carwcheich gelynion,bendithiwchyrhaia'chmelltithiant,gwnewch ddai'rrhaisy'neichcasáu,agweddïwchdrosyrhaisy'n eicherlid,acyneicherlid;

45FelybyddochblanteichTadyrhwnsyddynynefoedd: canysymaeefeynperii'whaulgodiarydrwgacaryda, acynanfonglawarycyfiawnacaryranghyfiawn

46Canysoscarwchyrhaia'chcarant,pawobrsyddichwi? onidywhydynoedypublicanodyrunpeth?

47Acoscyfarchwcheichbrodyrynunig,bethmwyyr ydychyneiwneuthurnageraill?onidfellyytafarnwyrhyd ynoed?

48Byddwchberffaithganhynny,megisymaeeichTadyr hwnsyddynynefoeddynberffaith

PENNOD6

1Gwyliwchnadydychyngwneuthureichelusengerbron dynion,igaeleichgweledganddynt:onibaiichwiddim gwobrganeichTadyrhwnsyddynynefoedd

2Amhynnypanwnelychdyelusen,nachanuutgorno'th flaen,megisygwna'rrhagrithwyrynysynagogau,acynyr heolydd,felycaffontogoniantdynionYnwirmeddafi chwi,Ymaeeugwobrganddynt

3Ondpanwnelychelusen,naŵyrdylawaswybethawna dylawddeau:

4Felybyddodyelusenynydirgel:a'thDadyrhwnsydd yngweledynydirgel,adâlitiynagored.

5Aphanweddïech,nafyddfelyrhagrithwyr:canysy maentynhoffoweddïoynsefyllynysynagogau,acyng nghonglau'rheolydd,felygwelontddynion.Ynwir meddafichwi,Ymaeeugwobrganddynt

6Ondtydi,panweddïech,dosimewni'thystafellwely,a phangauochdyddrws,gweddïaardyDadyrhwnsyddyn ydirgel;a'thDadyrhwnsyddyngweledynydirgel,adâl itiynagored

7Ondpanweddïwch,naarferwchailadroddiadauofer, megisycenhedloedd:canyshwyadybiantycânteu clywedameullawerolefaru

8Nafyddwchganhynnyyndebygiddynthwy:canysy maeeichTadyngwybodpabethausyddarnocheuhangen, cyngofyniddo

9Felhynganhynnygweddïwch:EinTadyrhwnwytyny nefoedd,Sancteiddierdyenw

10DeleddydeyrnasGwnelerdyewyllysaryddaear,fel ynynef.

11Dyroiniheddiweinbarabeunyddiol

12Amaddeuinieindyledion,megisymaddeuwni'n dyledwyr

13Acnacarwainniidemtasiwn,eithrgwarednirhag drwg:Canyseiddottiywydeyrnas,a'rgallu,a'rgogoniant, yndragywydd.Amen.

14Canysosmaddeuwchiddynioneucamweddau,eich Tadnefolafaddauichwithauhefyd:

15Ondosnafaddeuwchiddynioneucamweddau,ni faddeueichTadeichcamweddauchwiychwaith

16Arbenhynnypanfyddwchynymprydio,nafydded,fel yrhagrithwyr,wyneprydtrist:canysymaentynanffurfio euhwynebau,felyrymddangosontiddynionynymprydio Ynwirmeddafichwi,Ymaeeugwobrganddynt.

17Ondtydi,panymprydio,eneiniadyben,agolchdy wyneb;

18Felnadymddangosoiddyniondyfodynymprydio,ond i'thDadyrhwnsyddynydirgel:a'thDad,yrhwnsyddyn gweledynydirgel,adâlitiynagored

19Naroddwchichwieichhunaindrysorauaryddaear,lle ymaegwyfynarhwdynllygru,alleymaelladronyntorri trwoddacynlladrata

20Cynigwchichwidrysorauynynef,llenadywgwyfyn narhwdynllygru,allenadywlladronyntorritrwoddnac ynlladrata

21Canyslleymaedydrysor,ynoybyddodygalonhefyd 22Goleuni'rcorffyw'rllygad:ossenglfydddylygad,dy hollgorffafyddlawnooleuni

23Ondosdrwgfydddylygad,dyhollgorphafyddlawno dywyllwchFellyostywyllwchyw'rgoleunisyddynot, morfawryw'rtywyllwchhwnnw!

24Niddichonnebwasanaethudaufeistr:canysnaillaiefe agasaynaill,acagâryllall;neufelarallbyddyngafael ynynaill,acyndirmygu'rllallNiellwchwasanaethuDuw amammon.

25Amhynnymeddafichwi,Nafeddyliwchameich einioes,pabethafwytaoch,neubethayfoch;nacettoam eichcorph,yrhynawisgwch.Onidmwyyw'rbywydna chig,a'rcorffnadillad?

26Edrychwcharehediaidyrawyr:canysnidydyntynhau, acnidydyntynmedi,acyncasgluiysguboriau;etoymae eichTadnefolyneuporthihwyntOnidydychchwiyn llawergwellnahwynt-hwy?

27Paunohonochtrwyfeddwlaallychwaneguuncufydd ateiuchder?

28Aphahamyrydychynmeddwlamddillad?Ystyriwch lilïau'rmaes,sutymaentyntyfu;nidydyntynllafurio,ac nidydyntynnyddu:

29Acetoyrwyfyndywedydichwi,NadoeddSolomon yneihollogoniantwedieiwisgofeluno'rrhaihyn.

30Amhynny,osfellyymaeDuwyndilladugwellty maes,yrhwnsyddheddiw,acyforyyncaeleifwrwi'r ffwrn,onidmwyolawerydilladaefechwi,chwio ychydigffydd?

31Amhynnynafeddyliwch,ganddywedyd,Betha fwytâwn?neu,Bethayfwnni?neu,Paleygwisgirni?

32(Canyswediyrhollbethauhynymae'rCenhedloeddyn euceisio:)canyseichTadnefolaŵyrfodarnochangeny pethauhynoll.

33EithrceisiwchyngyntafdeyrnasDduw,a'igyfiawnder ef;a'rhollbethauhynachwanegiratoch

34Nacystyriwchganhynnydrannoeth:canysyforya feddyliramypethaueihunDigonhydydyddywei ddrygioni.

PENNOD7

1Nafarnwch,rhagichwigaeleichbarnu.

2Canysâphafarnyrydychyneibarnu,ybernirchwi:ac âphafesuryrydychyneifesur,hiafesuririchwi drachefn

3Aphahamyrwytynedrycharybrycheuynsyddyn llygaddyfrawd,ondhebystyriedytrawstsyddyndy lygaddyhun?

4Neusutydywediwrthdyfrawd,Gadimidynnu'r brycheuyno'thlygad;acwele,trawstsyddyndylygaddy hun?

5Rhagrithiwr,bwrwallanyngyntafytrawsto'thlygaddy hun;acynaygweliyneglurfwrwybrycheuynallano lygaddyfrawd

6Naroddwchyrhynsyddsanctaiddi'rcŵn,acna bwriwcheichperlauoflaenymoch,rhagiddynteusathru daneutraed,athroidrachefna'chrhwygo

7Gofyn,arhoddiriti;ceisiwch,achwiagewch;curwch, acfeagoririchwi:

8Canyspobunaofynosyddynderbyn;a'rhwnsyddyn ceisio,syddyncael;aci'rneba'icuro,yragorir

9Neupaŵrsyddohonoch,yrhwnosgofyneifabeffara, aryddgarregiddo?

10Neuosgofynefebysgodyn,aryddefeiddosarff?

11Osydychchwi,ganhynny,ynddrwg,yngwybodsuti roirhoddiondai'chplant,pafaintmwyyrhyddeichTad yrhwnsyddynynefoeddbethaudai'rrhaisy'ngofyniddo?

12Amhynnypobpethaewyllysiochiddynionei wneuthurichwi,gwnewchchwithaufellyiddynthwy: canyshynywygyfraitha'rproffwydi.

13Ewchimewnwrthyporthcyfyng:canysllydanyw'r porth,allydanyw'rfforddsyddynarwainiddistryw,a llawersyddynmynedimewniddi.

14Oherwyddculniyw'rporth,achulyw'rfforddsyddyn arwainifywyd,acychydigsyddyneichaelhi

15Gwyliwchrhaggaubroffwydi,yrhaisy'ndodattoch yngngwisgdefaid,ondo'rtumewnymaentynfleiddiaid cigfrain

16Wrtheuffrwythauyradnabyddwchhwynt.Ayw dynionyncasglugrawnwinoddrain,neuffigysysgall?

17Erhynnyymaepobprendayndwynffrwythda;ond prenllygredigaddwgffrwythdrwg.

18Niddichonprendaddwynffrwythdrwg,acniddichon prenllygredigddwynffrwythda

19Pobprennidywyndwynffrwythda,anaddwyd,aca deliri'rtân

20Amhynnywrtheuffrwythauyradwaenochhwynt

21Nidpobuna'rsyddyndywedydwrthyf,Arglwydd, Arglwydd,aâimewnideyrnasnefoedd;eithryrhwn syddyngwneuthurewyllysfyNhadyrhwnsyddyny nefoedd.

22Llaweraddywedantwrthyfynydyddhwnnw, Arglwydd,Arglwydd,oniphrophwydasomniyndyenwdi? acyndyenwdibwrwallangythreuliaid?acyndyenwdi laweroweithredoeddrhyfeddol?

23Acynayproffesafwrthynt,Nidadnabûmchwierioed: ewchoddiwrthyf,yrhaiydychyngwneuthuranwiredd.

24Amhynnypwybynnagaglywoydywediadauhyn gennyffi,aca'ugwnelo,mia'icyffelybafefiŵrdoeth,yr hwnaadeiladoddeidŷargraig:

25A'rglawaddisgynnodd,a'rllifeiriantaddaeth,a'r gwyntoeddachwythasant,acagurasantarytŷhwnnw;ac nisyrthiasai:canysargraigysylfaenwydhi.

26Aphobuna'raglywoydywediadauhyngennyffi,ac nidywyneugwneuthur,agyffelybiriŵrffôl,yrhwna adeiladoddeidŷarytywod:

27A'rglawaddisgynnodd,a'rllifeiriantaddaeth,a'r gwyntoeddachwythasant,acagurasantarytŷhwnnw;a syrthiodd:amawroeddeigwymp

28Abu,wedii'rIesuorffenyymadroddionhyn,ybobla synasantwrtheiathrawiaethef:

29Canysyroeddefeyneudysguhwyntfelunag awdurdodganddo,acnidfelyrysgrifenyddion

PENNOD8

1Wediiddoddisgyno'rmynydd,canlynoddtyrfaoedd mawref.

2Acwele,gwahanglwyfusaddaethaca'ihaddoloddef, ganddywedyd,Arglwydd,osmynni,tiaellifynglanhau

3A'rIesuaestynnoddeilaw,acagyffyrddoddagef,gan ddywedyd,Gwnaf;byddlân.Acarunwaitheiwahanglwyf alanhawyd

4A'rIesuaddywedoddwrtho,Gwelnaddywediwrthneb; eithrdos,dangosdyhuni'roffeiriad,acoffrymayrhodda orchmynnoddMoses,yndystiolaethiddynt

5AphanddaethyrIesuimewniGapernaum,daeth canwriadato,ynerfynarno,

6Adywedyd,Arglwydd,ymaefyngwasyngorwedd gartrefynglafo'rparlys,wedieiboenydioynddirfawr.

7A'rIesuaddywedoddwrtho,Miaddeuafaca'ihiachâf ef

8Ycanwriadaatteboddacaddywedodd,Arglwydd,nid wyfdeilwngitiddyfoddanfynen:eithrllefaraygairyn unig,a'mgwasaiachair

9Canysgwrydwyffidanawdurdod,achanddofilwyram danaf:acyrwyfyndywedydwrthydynhwn,Dos,acefe aâ;acwrtharall,Tyred,acymaeyndyfod;acwrthfy ngwas,Gwnahyn,acefea'igwna.

10PanglybuyrIesu,efearyfeddodd,acaddywedodd wrthyrhaioeddyncanlyn,Ynwirmeddafichwi,Ni chefaisffyddmorfawr,nacychwaithynIsrael.

11Acyrwyfyndywedydichwi,ydawllawero'rdwyrain a'rgorllewin,acaeisteddantgydâgAbraham,acIsaac,a Jacob,ynnheyrnasnefoedd.

12Ondplantydeyrnasafwrirallani'rtywyllwcheithaf: ynoybyddwylofainarhinciandannedd

13A'rIesuaddywedoddwrthycanwriad,Dosymaith;ac felycredaist,fellyybyddoitiA'iwasaiachawydynyr unawr

14AphanddaethyrIesuidŷPedr,efeaganfufamei wraigyngorwedd,acynglafodwymyn

15Acefeagyffyrddoddâ’illaw,a’rdwymyna’i gadawoddhi:ahiagyfododd,acawein-ioddiddynt.

16Panddaethyrhwyr,hwyaddygasantatolaweroedd wedieumeddiannugangythreuliaid:acefeafwrioddallan yrysbrydionâ’iair,acaiachaoddbawboeddynglaf:

17FelycyflawnidyrhynalefarwydtrwyEsaiasy prophwyd,ganddywedyd,Eihunagymmerthein gwendidau,acaddugeingwaeleddni.

18PanweloddyrIesudyrfaoeddmawro'iamgylch,efea orchmynnoddfynedi'rochrdraw.

19Arhywysgrifennyddaddaeth,acaddywedoddwrtho, Athro,dilynafdiibalebynnagyrei

20A’rIesuaddywedoddwrtho,Ymaeganyllwynogod dyllau,anythodganadaryrawyr;ondnidoesganFaby dynleiosodeiben

21Acunarallo'iddisgyblionaddywedoddwrtho, Arglwydd,goddefimiyngyntaffynedachladdufynhad 22OndyrIesuaddywedoddwrtho,Canlynfi;agadaeli'r meirwgladdueumeirw.

23Acwediiddofynedi'rllong,eiddisgybliona'i canlynasantef

24Acwele,tymestlfawragyfododdynymôr,fely gorchuddiwydyllongganytonnau:ondyroeddefeyn cysgu

25A'iddiscyblionaddaethantatto,aca'ideffrôs-asantef, ganddywedyd,Arglwydd,achubni:darfuarnom.

26Acefeaddywedoddwrthynt,Pahamyrydychynofnus, chwioychydigffydd?Ynaefeagyfododd,acageryddodd ygwyntoedda’rmôr;abutawelwchmawr.

27Ondygwŷraryfeddasant,ganddywedyd,Pafathddyn ywhwn,fodygwyntoedda'rmôrynufuddhauiddo!

28Aphanddaethefei'rlanaralliwladyGergeseniaid, hwyagyfarfuagefddauynmedducythreuliaid,yndyfod allano'rbeddau,acynffyrnigiawn,felnaallainebfyned heibioyfforddhonno

29Acwele,hwyalefasant,ganddywedyd,Bethsyddini awnelomâthi,Iesu,MabDuw?addaethosttiymai'n poenydionicynyramser?

30Acyroeddfforddddaiffwrddoddiwrthyntgenfainto fochlawer.

31Fellyycythreuliaidaattolygasantiddo,ganddywedyd, Osbwridiniallan,goddefinifynedi'rgenfaintofoch

32Acefeaddywedoddwrthynt,Ewch.Aphanddaethant allan,hwyaaethanti’rgenfaintofoch:acweleyrholl genfaintofochynrhedegynffyrnigilawrlleserthi’rmôr, acaddifethwydynydyfroedd.

33A'rrhaioeddyneucadwaffoesant,acaaethanteu ffyrddi'rddinas,acafynegasantbobpeth,a'rhyna ddigwyddoddifeddiannauycythreuliaid.

34Acwele,yrhollddinasaddaethantallanigyfarfodyr Iesu:aphanwelsantef,hwyaattolygasantiddofynedallan o'uterfynauhwynt.

PENNOD9

1Acefeaaethimewnilong,acaaethtrosodd,aca ddaethi'wddinaseihun

2Acwele,hwyaddygasantattoddynynglafo’rparlys, yngorweddarwely:a’rIesuwrthweledeuffyddhwynt,a ddywedoddwrthyclafo’rparlys;Mab,byddogalon; maddeuiritidybechodau.

3Acwele,rhaio'rysgrifenyddionaddywedasantynddynt euhunain,Ymaehwnyncablu

4A'rIesuganwybodeumeddyliauaddywedodd,Paham yrydychynmeddwldrwgyneichcalonnau?

5Canyspaunbynnagaihawddachywdywedyd, Maddeuwyditidybechodau;neuiddywedyd,Cyfod,a rhodia?

6OndfelygwypochfodganFabydynalluaryddaeari faddeupechodau,(ynaymaeefeyndywedydwrthyclaf o'rparlys,)Cyfod,cymmerdywely,adosi'thdŷ

7Acefeagyfododd,acaaethi'wdŷ.

8Ondpanweloddytyrfaoedd,hwyaryfeddasant,aca ogoneddasantDduw,yrhwnaroddasaiycyfrywallui ddynion

9AcfelyroeddyrIesuynmynedrhagddooddiyno,efea ganfuŵr,o’renwMathew,yneisteddwrthyddelw:acefe addywedoddwrtho,CanlynfiAcefeagyfododd,aca'i canlynoddef

10Abu,a'rIesuyneisteddwrthymborthynytŷ,wele, publicanodlaweraphechaduriaidaddaethantaca eisteddasantgydâgefa'iddisgyblion

11AphanweloddyPhariseaid,hwyaddywedasantwrth eiddisgyblion,PahamymaeeichMeistrchwiynbwyta publicanodaphechaduriaid?

12OndpanglybuyrIesuhynny,efeaddywedoddwrthynt, Nidoesangenmeddygaryrhaiiach,ondycleifion.

13Eithrewchadysgwchbethywystyrhynny,Trugaredd awnaf,acnidaberth:canysnidiedifeirwchydaethumi alwycyfiawn,ondpechaduriaid.

14Ynaydaethdisgyblionloanato,ganddywedyd,Paham yrydymnia'rPhariseaidynymprydioynfynych,onddy ddisgybliondiddimynymprydio?

15A’rIesuaddywedoddwrthynt,Aallplantyrystafell briodasalaru,trabyddoypriodfabgydâhwynt?ondfe ddawydyddiau,pandynnirypriodfaboddiarnynt,acyna yrymprydiant

16Nidywnebynrhoidarnofrethynnewyddarhen ddilledyn,oherwyddymae'rhynaroddwydi'wlenwiyn cymrydo'rdilledyn,a'rrhwygyngwaethygu

17Nidywdynionychwaithynrhoigwinnewyddmewn henboteli:felarallymae'rteliyntorri,a'rgwinynrhedeg allan,a'rpoteliaddifethir:ondymaentynrhoigwin newyddmewnpotelinewydd,a'rddauwedieucadw.

18Trayroeddefeynllefaruypethauhynwrthynt,wele, rhywlywodraethwraddaeth,aca’ihaddoloddef,gan ddywedyd,Fymerchafufarwynawr:eithrtyred,agosod dylawarni,abywfyddhi

19A'rIesuagyfododd,aca'icanlynoddef,acfellyy gwnaetheiddisgyblion.

20Acwele,gwraig,yrhonoeddyndioddefowaed deuddengmlynedd,addaethareiôlef,acagyffyrddodd agymyleiwisgef:

21Canyshiaddywedoddynddieihun,Oscafgyffwrdd â’iwisgef,miafyddafiach

22A’rIesua’itroddefoamgylch,aphanweloddefehi, efeaddywedodd,Ferch,byddgysur;dyffydda'th gyflawnoddA'rwraigaiachawydo'rawrhonno

23AphanddaethyrIesuidŷytywysog,agweledy gweinidogion,a'rboblyncanu,

24Efeaddywedoddwrthynt,Rhoddwchle:canysnidyw yforwynynmarw,eithryncysgu.Ahwya'igwatwarasant ef

25Ondwediestynybobl,efeaaethimewn,aca'idaliodd hierbynllaw,a'rforwynagyfododd.

26A'ihenwogrwyddaaethi'rhollwladhonno

27AphanymadawoddyrIesuoddiyno,dauddyndalla’i canlynasantef,ganlefain,acaddywedasant,TiFab Dafydd,trugarhawrthym

28Aphanddaethefei'rtŷ,ydeillionaddaethantatto:a'r Iesuaddywedoddwrthynt,Agredwchchwifymodiar fedrgwneuthurhyn?Hwythauaddywedasantwrtho,Ie, Arglwydd.

29Ynaycyffyrddoddefeâ'ullygaidhwynt,ganddywedyd, Ynôleichffyddbyddedichwi

30A'ullygaidhwyntaagorwyd;a'rIesuaorchmynnodd iddynt,ganddywedyd,Edrychwchnaŵyrneb.

31Ondhwy,wediiddyntymadael,aledasanteifriynyr hollwladhonno

32Acfelyroeddyntynmynedallan,wele,hwya ddygasantatoddynmudynmedducythraul

33Acwedibwrwycythraulallan,ymudalefarodd:a’r torfeyddaryfeddasant,ganddywedyd,Niwelwydfelly erioedynIsrael

34OndyPhariseaidaddywedasant,trwydywysogy cythreuliaidymaeefeynbwrwallangythreuliaid

35A’rIesuaaethoamgylchyrhollddinasoedda’r pentrefydd,ganddysguyneusynagogauhwynt,a phregethuefengylydeyrnas,aciacháupobafiechyda phobafiechydymhlithybobl.

36Ondpanweloddefeytorfeydd,efeadosturiodd wrthynt,ameubodynllewygu,acynwasgaredig,fel defaidhebganddyntfugail

37Ynaydywedoddefewrtheiddisgyblion,Ycynhaeaf ynwirsyddhelaeth,ondyllafurwyrsyddbrin;

38GweddïwchganhynnyarArglwyddycynhaeaf,ariddo anfongweithwyri'wgynhaeaf

PENNOD10

1Acwediiddoalweiddeuddegdisgyblato,efearoddes iddyntawdurdodynerbynysprydionaflan,i'wbwrw hwyntallan,aciiachaupobrhywafiechyd,aphobrhyw afiechyd

2Ynawr,enwauydeuddegapostolywyrhaihyn;Y cyntaf,Simon,yrhwnaelwirPedr,acAndreaseifrawd; IagomabSebedeus,acIoaneifrawd; 3Philip,aBartholomeus;Thomas,aMatthewytafarnwr; IagofabAlffeus,aLebbaeus,a'igyfenwThaddaeus; 4SimonyCanaaneaid,aJwdasIscariot,yrhwnhefyda'i bradychoddef.

5YdeuddeghynaanfonoddyrIesuallan,aca orchmynnoddiddynt,ganddywedyd,Nacewchifforddy Cenhedloedd,naciunoddinasoeddySamariaid,nacewch imewn:

6OndynhytrachdosatddefaidcolledigtŷIsrael

7Acfelyrydychynmyned,pregethwch,ganddywedyd, Ymaeteyrnasnefoeddynagos

8Iachauycleifion,glanhewchygwahangleifion, cyfodwchymeirw,bwriwchallangythreuliaid:ynrhady derbyniasoch,rhoddwchynrhad 9Naroddwchaur,nacarian,naphresyneichpyrsau, 10Acnacysgrifelli'chtaith,nadwywisg,nacesgidiau,na throsolion:canysteilwngywygweithiwro'iymborth

11Acibaddinasbynnagneudrefyrewchimewn, ymofynâphwysydddeilwng;acynoarhoswchnesmyned oddiyno

12Aphanddelochidŷ,cyfarchwchef

13Acosteilwngfyddoytŷ,deuedeichtangnefeddarno: ondonibyddoteilwng,dychweledeichtangnefeddattoch

14Aphwybynnagni'chderbynio,acniwrandawoareich geiriau,panelochallano'rtŷneuyddinashonno, ysgydwchyllwchoddiwrtheichtraed

15Ynwirmeddafichwi,Goddefadwyfyddhiiwlad SodomaGomorraynnyddyfarn,nagi'rddinashonno

16Wele,yrwyfyneichanfonallanfeldefaidyngnghanol bleiddiaid:fellybyddwchddoethfelseirff,adiniwedfel colomennod.

17Eithrgwyliwchrhagdynion:canyshwya'ch traddodiantchwii'rcynghorau,aca'chfflangellantchwiyn eusynagogau;

18Achwiaddygirgerbronllywodraethwyrabrenhinoedd erfymwyni,ertystiolaethi'wherbynhwynta'r Cenhedloedd

19Ondpandraddodiantchwiifynu,nafeddyliwchpa foddnaphabethalefarwch:canysferoddirichwiynyr awrhonnoyrhynaddywedwch

20Canysnidchwychwisyddynllefaru,ondYsprydeich Tadyrhwnsyddynllefaruynoch.

21A'rbrawdaryddybrawdifarwolaeth,a'rtadymab:a'r plantagyfodantynerbyneurhieni,acaroddanti farwolaeth.

22Achasfyddwchganbawbermwynfyenwi:ondyr hwnsyddynparhauhydydiwedd,afyddcadwedig 23Ondpanerlidiantchwiynyddinashon,ffowchiarall: canysynwirmeddafichwi,Nidewchchwidros ddinasoeddIsrael,hydoniddeloMabydyn

24Nidyw'rdisgybluwchlaweifeistr,na'rgwasuwchlaw eiarglwydd

25Digoni'rdisgyblfyddofeleifeistr,a'rgwasfelei arglwyddOsydyntwedigalwBeelsebubarfeistrytŷ,pa faintmwyy'ugalwo'ideulu?

26Nacofnahwyntganhynny:canysnidoesdim cuddiedig,niddatguddir;acynguddiedig,niwyddys

27Yrhynaddywedafwrthychmewntywyllwch,a lefarwchynygoleuni:a'rhynaglywchynyglust,a bregethwcharbennautai

28Acnacofnwchyrhaisyddynlladdycorph,ondni allantladdyrenaid:eithrynhytrachofnwchyrhwna ddichonddifethayrenaida'rcorphynuffern

29Onidamffyrlingygwerthirdauaderynyto?acnisyrth unohonyntarlawrhebeichTadchwi.

30Ondymaehollfleweichpenwedieurhifo

31Nacofnwchganhynny,yrydychynfwygwerthfawrna llaweroadaryto.

32Pwybynnagganhynnya'mcyffesaigerbrondynion,ef a'mcyffesaffihefydgerbronfyNhadyrhwnsyddyny nefoedd.

33Ondpwybynnaga'mgwadigerbrondynion,yntaua wadaffigerbronfyNhadyrhwnsyddynynefoedd

34Nafeddyliwchfymodiwedidyfodianfontangnefedd aryddaear:nidianfontangnefeddydeuthum,ondianfon cleddyf

35Canysdeuthumiosodgŵrynerbyneidad,a'rferchyn erbyneimam,a'rferchyngnghyfraithynerbyneimamyng-nghyfraith

36Agelyniondynfyddyrhaio'ideulueihun.

37Yrhwnsyddyncarutadneufamynfwynamyfi,nid ywdeilwngohonoffi:a'rhwnsyddyncarumabneu ferchynfwynamyfi,nidywdeilwngohonoffi.

38A'rhwnnidywyncymmerydeigroes,acyncanlynar fyoli,nidywdeilwngohonoffi

39Ynebagaffoeieinioes,a'icyll:a'rhwnagolloei einioeserfymwyni,a'icyll

40Yrhwnsyddyneichderbynchwisyddynfynerbyni, a'rhwnsyddynfynerbyni,syddynderbynyrhwna'm hanfonoddi

41Yrhwnsyddynderbynprophwydynenwprophwyd,a dderbynwobrprophwyd;a'rhwnsyddynderbyndyn cyfiawnynenwdyncyfiawn,agaiffwobrycyfiawn

42Aphwybynnagaroddoi'wyfediuno'rrhaibychain hyngwpanaidoddwfroerynunigynenwdisgybl,ynwir meddafichwi,nichollefemewnunrhywfoddeiwobr

PENNOD11

1Abu,wedii'rIesuorffengorchymyni'wddeuddeg disgybl,efeaymadawoddoddiynoiddysguacibregethu yneudinasoedd

2AphanglybuIoanynycarcharweithredoeddCrist,efea anfonoddddauo'iddisgyblion, 3Acaddywedoddwrtho,Aitydiywyrhwnsyddiddyfod, aiunarallyredrychwnni?

4YrIesuaatteboddacaddywedoddwrthynt,Ewch,a mynegwchdrachefniIoanypethauyrydychchwiyneu clywedacyneugweled:

5Ydeillionadderbynianteugolwg,a'rcloffionynrhodio, ygwahangleifionalanheir,a'rbyddariaidaglywant,y meirwagyfodir,a'rtlodionabregethiriddyntyrefengyl

6Abendigedigywefe,pwybynnagnithramgwyddoynof fi

7Acfelyroeddyntynymadael,yrIesuaddechreuodd ddywedydwrthytorfeyddamloan,Bethyraethochchwi allani'ranialwchi'wweled?Corswedieihysgwydgany gwynt?

8Eithrbethyraethochallani'wweled?Dynwedieiwisgo mewndilladmeddal?wele,yrhaisy'ngwisgodillad meddalsyddynnhaibrenhinoedd.

9Eithrbethyraethochallani'wweled?Ynbroffwyd?ie, meddafichwi,amwynaphrophwyd

10Canyshwnywefe,amyrhwnymaeynysgrifenedig, Wele,yrydwyfynanfonfynghennadoflaendywyneb,yr hwnabaratoadyfforddo’thflaendi

11Ynwirmeddafichwi,Ymmhlithyrhaiaanedo wragedd,nichododdnebmwynagIoanFedyddiwr:er hynnyyrhwnsyddleiafynnheyrnasnefoedd,syddfwy nagefe.

12AcoddyddiauIoanFedyddiwrhydynawrymae teyrnasnefoeddyndioddeftrais,a'rtreisgaryneichymryd trwyrym.

13Canysyrhollbrophwydia'rgyfraithabrophwydasant hydloan

14Acosewyllysiwcheidderbyn,hwnywElias,yrhwn oeddarddyfod

15Yrhwnsyddganddoglustiauiwrando,gwrandawed

16Ondibabethycyffelybafygenhedlaethhon?Tebyg ywiblantyneisteddynymarchnadoedd,acyngalwareu cymrodyr,

17Acyndywedyd,Nyniabebasomichwi,acni ddawnsiasoch;nyniaalarasomichwi,acnialarasoch

18CanysIoanaddaethnidnacbwyttanacyfed,acy maentyndywedyd,Ymaecythraulganddo.

19DaethMabydynynbwytaacynyfed,acymaentyn dywedyd,Weleddynglwth,agwin-wŷr,cyfaillpublicanod aphechaduriaid.Ondymaedoethinebyngyfiawno'i phlant

20Ynaydechreuoddefeedliwi'rdinasoeddygwnaedy rhanfwyafo'iweithredoeddnertholynddynt,amnad oeddyntynedifarhau:

21Gwaedi,Chorazin!gwaedi,Bethsaida!canyspebuasai ygweithredoeddnerthol,yrhaiawnaethpwydynochchwi, wedieugwneuthurynTyrusaSidon,buasentwedi edifarhauerstalwmmewnsachliainalludw

22Ondyrwyfyndywedydichwi,Goddefadwyfyddi TyrusaSidonynnyddyfarn,nagichwi

23Athithau,Capernaum,yrhwnwytwedidyddyrchafu i'rnef,aostyngiriuffern:canyspebuasaiynerthoedd,y rhaiawnaethpwydynotti,wedieugwneuthurynSodom, buasaiynaroshydydyddhwn.

24Eithryrydwyffiyndywedydichwi,maimwy goddefoliwladSodomynnyddyfarn,nagiti

25YprydhwnnwyrateboddyrIesuacaddywedodd,Yr wyfyndiolchiti,ODâd,Arglwyddnefadaear,amiti guddioypethauhynoddiwrthydoethiona'rcall,a'u datguddioifabanod.

26Erhynny,ODad:canysfellyyrymddangosoddyndda yndyolwgdi

27PobpethadraddodirimiganfyNhad:acnidadwaen nebyMab,ondyTad;acnidywynadnabodnebyTad, ondyMab,aphwybynnagaewyllysioyMabei ddatguddioef

28Deuwchataffi,yrhaiollsyddynllafurioacyn llwythog,amiaroddafichwilonyddwch

29Cymerwchfyiauarnoch,adysgwchgennyf;canys addfwynydwyffiagostyngedigogalon:achwiagewch orffwystrai'cheneidiau

30Canysfyiausyddesmwyth,a'mbaichsyddysgafn.

PENNOD12

1YprydhwnnwyraethyrIesuarydyddSabothtrwyyr ŷd;a'iddisgyblionanewynasant,acaddechreuasantdynnu clustiauŷd,abwyta.

2OndpanweloddyPhariseaid,hwyaddywedasantwrtho, Wele,ymaedyddisgyblionyngwneuthuryrhynnidyw cyfreithlawni'wwneuthurarydyddSaboth.

3Ondefeaddywedoddwrthynt,Oniddarllenasochbetha wnaethDafydd,panoeddnewynog,a’rrhaioeddgydagef;

4PafoddyraethefeimewnidŷDduw,acybwytaoddefe ybaragosod,yrhwnnidoeddgyfreithloniddoeifwyta, naci'rrhaioeddgydagef,ondi'roffeiriaidynunig?

5Neuoniddarllenasochynygyfraith,pafoddary dyddiauSabothfodyroffeiriaidynydemlynhalogi'r Saboth,acynddi-fai?

6Eithryrwyfyndywedydichwi,Fodynyllehwnun mwynâ'rdeml

7Eithrpegwybuasechbethywystyrhyn,miadrugarhaf, acnidaberth,nibuasityncondemnioyrhaidi-euog.

8CanysArglwyddydyddSabothywMabydyn

9Acwediiddoymadaeloddiyno,efeaaethi'wsynagog hwynt:

10Acwele,yroeddgŵra'ilawwedigwywoAhwya ofynasantiddo,ganddywedyd,Aicyfreithloniachauary dyddiauSaboth?felycyhuddentef.

11Acefeaddywedoddwrthynt,Paŵrfyddyneichplith, abyddounddafad,acossyrthhiibydewarydyddSaboth, oniymaflefeynddi,aca’idyrchahiallan?

12Pamorwellganhynnydynnadafad?Amhynnyy mae'ngyfreithlongwneudynddaarydyddiauSaboth.

13Ynaydywedoddefewrthygŵr,EstyndylawAcefe a'ihestynodd;acfe'ihadferwydyngyfan,felyllall

14YnayPhariseaidaaethantallan,acagynnullasantynei erbynef,pafoddydifethentef.

15A’rIesupanwybu,efeaymneilltuoddoddiyno:a thyrfaoeddmawra’icanlynasantef,acaiachaoddhwynt oll;

16Agorchmynnoddiddyntbeidioâ'iwneudynhysbys: 17FelycyflawnidyrhynalefarwydtrwyEsaiasy proffwyd,ganddywedyd, 18Welefyngwas,yrhwnaddewisais;fyanwylyd,ynyr hwnymaefyenaidyndda:rhoddaffyysbrydarno,acefe aryddfarni'rCenhedloedd

19Nidymryson,acnilefa;acniwrendynebareilaisef ynyrheolydd.

20Gorsengleisionnidryllia,acnithorrerllinymwg,nes iddoanfonbarnifuddugoliaeth.

21AcyneienwefybyddyCenhedloeddynymddiried.

22Ynaydygwydatounynmedducythraul,dall,amud: acefea'ihiachaoddef,felbodydalla'rmudilldauyn llefaruacyngweled.

23A'rhollboblasynasant,acaddywedasant,Onidhwn ywmabDafydd?

24OndpanglybuyPhariseaid,hwyaddywedasant,Nid ywhwnynbwrwallangythreuliaid,ondtrwyBeelsebub tywysogycythreuliaid.

25A'rIesuawybueumeddyliauhwynt,acaddywedodd wrthynt,Pobteyrnasymranedigyneiherbyneihuna ddygirianrhaith;aphobdinasneudŷsyddwediymranu yneierbyneihunnisaif:

26AcosSatansyddynbwrwallanSatan,efesydd ymranedigyneierbyneihun;pafoddganhynnyysaifei deyrnasef?

27AcostrwyBeelzebubyrwyffiynbwrwallan gythreuliaid,trwybwyymaeeichplantchwiyneubwrw hwyntallan?amhynnybyddanthwyynfarnwyrichwi

28EithrostrwyYsbrydDuwyrwyffiynbwrwallan gythreuliaid,ynaydaethteyrnasDduwatochchwi.

29Neusutygallrhywunfyndimewnidŷgŵrcryf,ac ysbeilioeieiddo,onibaiiddoyngyntafrwymo'rdyncryf? acynaysbeiliaefeeidŷ.

30Yrhwnnidywgydâmi,syddi'mherbyn;a'rhwnnid ywyncasglugydâmi,syddyngwasgaruallan

31Amhynnymeddafichwi,Pobrhywbechodachabledd afaddeuiriddynion:ondcableddynerbynyrYspryd Glânnifaddeuiriddynion

32AphwybynnagaddywedoairynerbynMabydyn, maddeuiriddo:ondpwybynnagaddywedoynerbynyr YsprydGlân,nifaddeuiriddo,nacynybydhwn,nacyny bydaddaw.

33Naillaigwnaddaypren,a'iffrwythyndda;neufel arallgwnayprenynllygredig,a'iffrwythynllygredig: canyswrtheiffrwythaadwaenirypren.

34Ogenhedlaethgwiberod,pafoddygellwch,ganeich bodynddrwg,lefarupethauda?canysohelaethrwyddy galonyllefaraygenau.

35Gŵrdaodrysordaygalonsyddyndwynallanbethau da:agŵrdrwgo’rtrysordrwgsyddyndwynallanbethau drwg.

36Ondyrwyfyndywedydichwi,Pobgairseguralefaro dynion,yrhoddantgyfrifohonoynnyddyfarn.

37Canystrwydyeiriauy'thgyfiawnheir,athrwydyeiriau y'thgondemnir

38Ynarhaio'rysgrifenyddiona'rPhariseaidaattebasant, ganddywedyd,Athro,niagawnweledarwyddgennyt.

39Eithrefeaatteboddacaddywedoddwrthynt, Cenhedlaethddrwgagodinebussyddynceisioarwydd;ac niroddirarwyddiddo,ondarwyddyproffwydJonas:

40CanysfelyroeddJonasdridiauathairnosymmoly morfil;fellyybyddMabydyndridiauathairnosyng nghalonyddaear

41GwŷrNinefeagyfodantynyfarngyda'rgenhedlaeth hon,aca'icondemnianthi:amiddyntedifarhauwrth bregethuJonas;acwele,mwynaJonassyddyma

42Brenhinesydeauagyfydynyfarngyda'rgenhedlaeth hon,aca'icondemniahi:canyshiaddaethoeithafoeddy ddaeariwrandodoethinebSolomon;acweleymafwyna Solomon.

43Paneloyrysbrydaflanallanoddyn,ymaeynrhodio trwyleoeddsychion,gangeisiollonyddwch,acnidywyn caeldim

44Ynaydywedefe,Dychwelafi'mtŷo'rlleydeuthum allan;aphanddelo,ymaeyneigaelynwag,wediei ysgubo,acwedieiaddurno

45Ynaymaeefeynmyned,acyncymmerydagefeihun saithysprydmwydrygionusnagefeihun,ahwyaddeuant imewnacadrigantyno:achyflwrolafygŵrhwnnwsydd waethna'rcyntafFellyhefydybyddi'rgenhedlaethddrwg hon

46Traoeddefeetoynymddiddanâ'rbobl,weleeifama'i frodyrynsefyllytuallan,yndymunoymddiddanagef

47Ynaydywedoddunwrtho,Wele,ymaedyfama'th frodyrynsefyllytuallan,yndymunoymddiddanâthi.

48Ondefeaatteboddacaddywedoddwrthyrhwna fynegoddiddo,Pwyywfymami?aphwyywfymrodyr?

49Acefeaestynnoddeilawateiddisgyblion,aca ddywedodd,Welefymama’mbrodyri!

50CanyspwybynnagawneloewyllysfyNhadyrhwn syddynynefoedd,hwnnwywfymrawd,achwaer,amam.

PENNOD13

1YdiwrnodhwnnwaethIesuallano'rtŷ,aceisteddoddar lanymôr

2Athyrfaoeddmawrionaymgasglasantatto,felyraeth efeilong,acaeisteddodd;a'rholldyrfaoeddynsefyllary lan

3Acefealefaroddlawerobethauwrthyntmewn damhegion,ganddywedyd,Welehauwrynmynedallani hau;

4Acwediiddohau,syrthioddrhaihadauarfinyffordd,a'r ehediaidaddaethantaca'uhysoddhwynt:

5Syrthioddrhaiarleoeddcaregog,llenidoeddganddynt fawrobridd:acynebrwyddcodasant,amnadoedd ganddyntddyfnderdaear

6Aphangododdyrhaul,hwyalosgasant;achannadoedd ganddyntwreiddyn,hwyawywasantymaith.

7Arhaiasyrthiasantymmhlithdrain;a'rdrainagododd, aca'utagoddhwynt:

8Aphetharallasyrthioddidirda,acaddugffrwyth,peth ganwaith,pethtrigain,pethddegarhugain

9Yrhwnsyddganddoglustiauiwrando,gwrandawed.

10A'rdisgyblionaddaethant,acaddywedasantwrtho, Pahamyrwyttiynllefaruwrthyntarddamhegion?

11Efeaatteboddacaddywedoddwrthynt,Ameifodwedi eiroddiichwiwyboddirgelionteyrnasnefoedd,ond iddynthwynidywwedieiroddi

12Canyspwybynnagsyddganddo,iddoefyrhoddir,ac efeagaiffhelaethrwyddmwy:ondpwybynnagnidoes ganddo,oddiwrthoefadynniryrhynsyddganddo

13Amhynnyyrwyfynllefaruwrthyntmewndamhegion: amnadydyntyngweledyngweled;achlywednidydynt ynclywed,acnidydyntyndeall

14AcynddynthwyycyflawnirproffwydoliaethEsaias,yr honsyddyndywedyd,Trwyglywedyclywch,acni ddeallwch;achanweledygwelwch,acnichanfyddwch:

15Canysbrasywcalonyboblhyn,a'uclustiaua ddiflasasanteuclyw,a'ullygaidagauasant;rhagiddynt weledunamserâ'ullygaid,achlywedâ'uclustiau,adeall â'ucalon,achaeltroedigaeth,aminnaui'whiacháuhwynt.

16Ondgwyneubydeichllygaidchwi,canysymaentyn gweled:a'chclustiauchwi,canysymaentynclywed

17Canysynwirmeddafichwi,Fodllawerobrophwydia gwŷrcyfiawnaddeisyfasantweledypethauyrydychchwi yneugweled,acnisgwelsant;aciglywedypethauhynny yrydychchwiyneuclywed,acnichlywsochhwynt 18Gwrandewchganhynnyddamegyrheuwr

19Panglywonebairydeyrnas,acniddeallo,ynaymae yrannuwiolyndyfod,acyndalymaithyrhynahauwyd yneigalonDyma'rhwnagafoddhadarfinyffordd

20Ondyrhwnadderbynioddyrhadileoeddcaregog, hwnnwywyrhwnsyddyngwrandoygair,acynllawen yneidderbyn;

21Erhynnynidoesganddowreiddynynddoeihun,eithry maeynhiraethuamennyd:canyspangyfydgorthrymder neuerlidigaethoachosygair,trwyathrwyhynnyy troseddir

22Yrhwnhefydadderbynioddhadymmysgydrain,yw yrhwnsyddyngwrandoygair;acymaegofalybydhwn, athwyllogyfoeth,yntaguygair,acyntauynmynedyn ddiffrwyth.

23Eithryrhwnadderbynioddhadidirda,ywyrhwn syddyngwrandoygair,acyneiddeall;yrhwnhefyd syddyndwynffrwyth,acyndwynallan,raiganwaith,rhai trigain,rhaitrideg

24Dammegarallagyflwynoddefeiddynt,ganddywedyd, Cyffelybirteyrnasnefoeddiŵraheuoddhaddayneifaes ef:

25Ondtraoedddynionyncysgu,eielynaddaethaca hauoddefrauymhlithygwenith,acaaethymaith.

26Ondwedii'rllafndyfu,adwynffrwyth,ynayrefraua ymddangosoddhefyd

27Fellygweisiondeiliadytŷaddaethantaca ddywedasantwrtho,Syr,oniheuaisttihaddayndyfaes?o baleganhynnyymaeefrau?

28Efeaddywedoddwrthynt,Gelynawnaethhyn.Y gweisionaddywedasantwrtho,Afynnidiganhynnyini fynedi'wcasgluhwynt?

29Ondefeaddywedodd,Nage;rhagichwigasglu'refrau, gwreiddio'rgwenithhefydgydahwynt

30Byddedi'rddaugyd-dyfuhydycynhaeaf:acynamser ycynhaeafdywedafwrthymedelwyr,Cesglwchyngyntaf yrefrau,arhwymwchhwyntynsypiaui'wllosgi:ond casglwchygwenithi'mhysgubor.

31Damegarallagyflwynoddefeiddynt,ganddywedyd, Cyffelybywteyrnasnefoeddironynohadmwstard,yr hwnagymmerodddynacahauoddyneifaesef:

32Yrhwnynwiryw'rlleiafo'rhollhadau:ondwediei dyfu,hwnnwyw'rmwyafymhlithllysiau,acaddawyn goeden,felydawadaryrawyr,acylletyaynei ganghennau

33Dammegarallalefaroddefewrthynt;Cyffelybyw teyrnasnefoeddilefain,yrhwnagymmeroddgwraig,aca ymguddioddmewntrimesurofwyd,hydonilefaiycwbl

34YpethauhynollalefaroddyrIesuwrthydyrfaar ddamhegion;achebddamegnilefaroddefewrthynt:

35Felycyflawnidyrhynalefarwydtrwyyprophwyd, ganddywedyd,Arddamhegionyragoraffyngenau; Dywedafypethauagadwydynddirgelerseiliadybyd

36YnayrIesuaanfonoddydyrfaymaith,acaaethi’rtŷ: a’iddisgyblionaddaethantatto,ganddywedyd, Mynegwchiniddamegefrauymaes

37Efeaatteboddacaddywedoddwrthynt,Yrhwnsydd ynhauyrhadda,Mabydynyw;

38Ymaesywybyd;yrhaddaywplantydeyrnas;ond plantyrundrygionusyw'refrau;

39Ygelyna'uheuodd,ywdiafol;diweddybydyw'r cynhaeaf;a'rmedelwyryw'rangylion

40Megisganhynnyycesgliracyllosgerefynytân;felly hefydybyddynniweddybydhwn

41Mabydynaanfonallaneiangylion,acagasglanto'i deyrnasbobpethadroseddant,a'rrhaisyddyngwneuthur anwiredd;

42Athaflhwyntiffwrndân:ynoybyddwylofaina rhinciandannedd.

43Ynaytywynayrhaicyfiawnfelyrhaulynnheyrnaseu TadYrhwnsyddganddoglustiauiwrando,gwrandawed

44Drachefn,cyffelybywteyrnasnefoeddidrysorwediei guddiomewnmaes;yrhwnpangaffodyn,ymaeynei guddio,acerllawenyddynmynedacyngwerthuyrhynoll syddganddo,acynprynuymaeshwnnw.

45Drachefn,cyffelybywteyrnasnefoeddifasnachwr,yn ceisioperlauda

46Yrhwn,wediiddogaelunperlgwerthfawr,aaeth,aca werthoddycwbloeddganddo,aca'iprynodd

47Drachefn,cyffelybywteyrnasnefoeddirwyda fwriwydi'rmôr,acagasglwydobobrhyw:

48Ahwy,wediiddilawn,adynnoddi'rlan,aca eisteddasant,acagasglasantydaynllestri,ondafwriasant ydrwgymaith.

49Fellyybyddhiynniweddybyd:yrangylionaddeuant allan,acawahanantyrannuwiolofysgycyfiawn,

50Athaflhwynti'rffwrndân:ynoybyddwylofaina rhinciandannedd

51YrIesuaddywedoddwrthynt,Addeallasochyrholl bethauhyn?Dywedantwrtho,Ie,Arglwydd.

52Ynaydywedoddefewrthynt,Amhynnypob ysgrifenyddsyddwedieiddysguideyrnasnefoedd,sydd gyffelybiŵrdeilydd,yrhwnsyddyndwynallano’i drysorbethauhenanewydd

53Abu,wedii'rIesuorffenydamhegionhyn,efea ymadawoddoddiyno.

54Aphanddaethefei'wwladeihun,efea'udysgodd hwyntyneusynagog,felysynasant,acaddywedasant,O baleymaeganhwnyddoethinebhon,a'rgweithredoedd nertholhyn?

55Onidhwnywmabysaer?onidMairyweifam?a'i frodyr,Iago,aJoses,aSimon,aJwdas?

56A'ichwioryddef,onidydyntgydâni?Obalegan hynnyymaeganhwnyrhollbethauhyn?

57AhwyadramgwyddasantynddoefOndyrIesua ddywedoddwrthynt,Nidywproffwydhebanrhydedd,ond yneiwladeihun,acyneidŷeihun.

58Acniwnaethefelaweroweithredoeddnertholynoo herwyddeuhanghrediniaethhwynt

1YprydhwnnwyclywoddHerodytetrarcham enwogrwyddyrIesu,

2Acaddywedoddwrtheiweision,HwnywIoan Fedyddiwr;efeagyfododdoddiwrthymeirw;acam hynnyymaegweithredoeddnertholynamlygueuhunain ynddoef.

3CanysHerodaymaflasaiynIoan,aca’irhwymasaief,ac a’irhoddasaiyngngharcharermwynHerodias,gwraig Philipeifrawd

4CanysIoanaddywedoddwrtho,Nidcyfreithlonitiei chaelhi.

5Aphanfynnaiefeeiroddiefifarwolaeth,efeaofnoddy dyrfa,ameubodyneigyfrifefynbrophwyd

6OndwedicadwpenblwyddHerod,merchHerodiasa ddawnsioddo'ublaenhwynt,acafoddoddHerod 7Ynaefeaaddawoddarlwroddiiddibethbynnaga ofynai.

8Ahithau,wedieidysguo'rblaenganeimam,a ddywedodd,RhoddwchimiymabenIoanFedyddiwr mewngwefr.

9A'rbreninaflinodd:ermwynyllw,a'rrhaioeddyn eisteddgydagefwrthymborth,efeaorchmynnoddeiroddi iddi.

10Acefeaanfonodd,acadorroddbenIoanynycarchar 11A'ibenefaddygwydmewngofal,acaroddwydi'r llances:ahia'idugateimam.

12A'iddisgyblionaddaethant,acagymerasantycorph,ac a'icladdasant,acaaethantacafynegasanti'rIesu 13Panglybu’rIesu,efeaaethoddiynoarlongileanial o’rneilltu:a’rboblwediclywedhynny,hwya’i canlynasantefardroedo’rdinasoedd

14A'rIesuaaethallan,acaganfudyrfafawr,aca dosturioddwrthynt,acefeaiachaoddeucleifion

15Aphanaethhiynhwyr,eiddisgyblionaddaethantatto, ganddywedyd,Lleanialywhwn,acymaeyramseryn awrwedimynedheibio;anfonydyrfaymaith,iddynt fynedi'rpentrefi,aphrynubwydiddynteuhunain

16OndyrIesuaddywedoddwrthynt,Nidrhaididdynt ymadael;rhoddwchchwiiddynti'wfwyta

17Ahwyaddywedasantwrtho,Nidoesgennymymaond pumtorth,adaubysgodyn.

18Efeaddywedodd,Dygwchhwyntymaataffi

19Acefeaorchmynnoddi'rdyrfaeisteddarygwair,aca gymmerthypumtorth,a'rddaubysgodyn,acaedrychoddi fynui'rnef,efeafendithiodd,acadorrodd,acaroddesy torthaui'wddisgyblion,a'rdisgyblioni'rdyrfa..

20Ahwyafwytasantoll,acaddigonwyd:ahwya gymerasanto'rtameidiauoeddynweddillddeuddeg basgedynllawn

21A'rrhaiafwytasentoeddynghylchpummilowŷr, heblawgwrageddaphlant

22AcarunwaithyrIesuarwygoddeiddisgyblionifyned i'rllong,acifynedo'iflaenefi'rochrdraw,trabyddaiefe yngollwngytorfeyddymaith

23Acwediiddoollwngytorfeyddymaith,efeaaethi fynyifynyddo'rneilltuiweddïo:aphanddaethyrhwyr, efeafuynoynunig

24Ondyrawrhonoeddyllongyngnghanolymôr,wedi eithafluâthonnau,oherwyddyroeddygwyntyngroes

25Acynybedwareddwylfao'rnosyraethyrIesuatynt, ganrodioarymôr.

26Aphanweloddydisgyblionefynrhodioarymôr,hwy adrallodasant,ganddywedyd,Ysprydyw;ahwya waeddasantrhagofn.

27OndynebrwyddyrIesualefaroddwrthynt,gan ddywedyd,Byddwchlawen;myfiydyw;paidagofni 28APhedraatteboddiddo,acaddywedodd,Ar-glwydd, ostydiyw,deisyfimiddyfodattatarydwfr

29Acefeaddywedodd,TyredAphanddaethPedri waeredo'rllong,efearodioddarydwfr,ifynedatyrIesu 30Ondpanweloddefeygwyntynffyrnig,efeaofnodd;a chanddechreusuddo,efealefodd,ganddywedyd, Arglwydd,achubfi

31AcynebrwyddestynnoddyrIesueilaw,aca'idaliodd ef,acaddywedoddwrtho,Tioychydigffydd,pahamyr amheuaist?

32Aphanddaethanti'rllong,ygwyntabeidiodd 33Ynayrhaioeddynyllongaddaethant,aca'i haddolasantef,ganddywedyd,Ynwir,MabDuwwytti 34Acwediiddyntfynedtrosodd,hwyaddaethantiwlad Genesaret.

35Aphanddealloddgwŷryllehwnnwef,hwya anfonasantallani'rhollwladhonnooamgylch,aca ddygasantatobawboeddynafiechyd;

36Acaattolygoddiddogyffwrddynunigagymyleiwisg ef:achyniferagagyffyrddodd,agyfannasantynberffaith

PENNOD15

1Ynaydaethyrysgrifenyddiona’rPhariseaido JerwsalematyrIesu,ganddywedyd, 2Pahamymaedyddisgyblionyntroseddutraddodiadyr henuriaid?canysnidydyntyngolchieudwylowrthfwyta bara

3Eithrefeaatteboddacaddywedoddwrthynt,Pahamyr ydychchwithauhefydyntroseddugorchymynDuwtrwy eichtraddodiad?

4CanysDuwaorchmynnodd,ganddywedyd,Anrhydedda dydada’thfam:a,Ynebafelltithiodadneufam,marwa fyddoefe

5Eithryrydychchwiyndywedyd,Pwybynnaga ddywedowrtheidadneueifam,Rhoddyw,trwybabeth bynnagybyddochlesimi;

6Acnacanrhydeddaeidadna'ifam,efeafyddrhyddFel hynyrydychwedigwneuthurgorchymynDuwynddi-rym trwyeichtraddodiad

7Rhagrithwyr,dayproffwydoddEsaiasamdanoch,gan ddywedyd,

8Yboblhynanesaatafâ'ugenau,aca'mhanrhydeddaâ'u gwefusau;ondpellyweucalonoddiwrthyf

9Eithrynoferymaentynfyaddoli,ganddysgui athrawiaethauorchymyniondynion

10Acefeaalwoddydyrfa,acaddywedoddwrthynt, Clywch,adeallwch:

11Nidyrhynsyddynmynedi'rgenausyddynhalogidyn; ondyrhynsyddyndyfodallano'rgenau,hwnsyddyn halogidyn

12Ynaeiddisgyblionaddaethant,acaddywedasantwrtho, Awyddosttiddarfodi'rPhariseaiddroseddu,wediiddynt glywedyrymadroddhwn?

13Eithrefeaatteboddacaddywedodd,Pobplanhigyn,yr hwnniblanoddfyNhadnefol,awreiddirifynu.

14Gadlonyddiddynt:arweinwyrdallydynthwyAcos byddydallynarwainydall,yddauasyrthi'rffos.

15YnaPedraatteboddacaddywedoddwrtho,Mynegai niyddameghon

16A'rIesuaddywedodd,Aydychchwithauetohebddeall?

17Onidydychchwietoyndeall,fodyrhynollaeloi mewno'rgenau,ynmynedi'rbol,acyncaeleifwrwallan i'rrhych?

18Eithrypethauhynnysyddyndyfodallano'rgenau, syddyndyfodallano'rgalon;acymaentynhalogiydyn

19Canysallano'rgalonydawmeddyliaudrwg, llofruddiaethau,godineb,lladrata,gaudystion,cableddau: 20Dyma'rpethausyddynhalogidyn:ondbwytaâdwylo hebeugolchinidyw'nhalogidyn.

21YnayrIesuaaethoddiyno,acaaethiderfynauTyrusa Sidon

22Acwele,gwraigoGanaanaddaetho'runterfynau,aca lefoddarno,ganddywedyd,Trugarhawrthyf,Arglwydd,ti FabDafydd;ymaefymerchwedieithrallodiynenbyd ganddiafol.

23OndnidateboddefeungairiddiA’iddisgybliona ddaethantacaattolygasantiddo,ganddywedyd,Anfonhi ymaith;canysymaehiynllefainareinhôlni.

24Ondefeaatteboddacaddywedodd,Nidatddefaid colledigtŷIsraely'mhanfonwyd

25Ynahiaddaethaca'ihaddoloddef,ganddywedyd, Arglwydd,cymmorthfi

26Ondefeaatteboddacaddywedodd,Nidgweddus cymmerydbarayplant,a'ifwrwatgŵn.

27Ahiaddywedodd,Gwirionedd,Arglwydd:etoycŵn syddynbwytao'rbriwsionasyrthiantoddiarfwrddeu meistriaid.

28A’rIesuaatteboddacaddywedoddwrthi,Owraig, mawrywdyffydd:byddeditifelymynniA'imercha iachâwydo'rawrhonno.

29A’rIesuaymadawoddoddiyno,acanesaoddatfôr Galilea;acaaethifynyifynydd,acaeisteddoddyno

30Adaethtyrfaoeddmawrionato,achanddyntgyda hwyntyrhaicloff,dall,mud,clwyfus,allawereraill,aca'u bwriasantilawrwrthdraedyrIesu;acefea'uhiachaodd hwynt:

31Felyrhyfeddoddydyrfa,panwelsantymudynllefaru, yrhaianafusyniach,ycloffirodio,a'rdeillioniweled:a hwyaogoneddasantDduwIsrael.

32A’rIesuaalwoddeiddisgyblionato,acaddywedodd, Tosturiaiswrthydyrfa,ameubodynparhaugydami dridiauynawr,acnidoesganddyntddimi’wfwyta:acnid anfonafhwyntymaithynymprydio,rhagiddyntlewyguar yffordd

33A'iddisgyblionaddywedasantwrtho,Obaleycawn gymaintofaraynyranialwch,agilanwcynniferodyrfa?

34A'rIesuaddywedoddwrthynt,Pasawltorthsydd gennych?Ahwyaddywedasant,Saith,acychydigo bysgodbychain

35Acefeaorchmynnoddi'rdyrfaeisteddarlawr.

36Acefeagymeroddysaithtortha'rpysgod,aca ddiolchodd,aca'utorrodd,aca'irhoddesi'wddisgyblion, a'rdisgyblioni'rdyrfa.

37Ahwyafwytasantoll,acaddigonwyd:ahwya gymerasantifynyo'rymborthtoredig,yrhaiaadawsid, saithbasgedaidynllawn

38A'rrhaiafwyttasantoeddbedairmilowŷr,heblaw gwrageddaphlant.

39Acefeaanfonoddymaithydyrfa,acagymeroddlong, acaddaethiderfynauMagdala

PENNOD16

1YPhariseaidhefyda'rSadwceaidaddaethant,gan demtioaddeisyfasantarnoddangosiddyntarwyddo'rnef

2Efeaatteboddacaddywedoddwrthynt,Panaethhiyn hwyr,chwiaddywedwch,Tywyddtegfyddhi:canyscoch ywyrawyr

3Acynfore,Tywyddaflanfyddhihydddydd:canys cochywywybren,aciselwaelChwychwiragrithwyr, chwiafedrwchddirnadwynebynen;ondoniellwchchwi ddirnadarwyddionyramseroedd?

4Cenhedlaethddrygionusagodinebusageisioarwydd;ac niroddirarwyddiddo,ondarwyddyprophwydJonasAc efea'ugadawoddhwynt,acaaethymaith.

5Aphanddaetheiddisgyblionefi'rochrarall,hwya anghofiasantgymmerydbara

6YnayrIesuaddywedoddwrthynt,Gwyliwcha gochelwchrhagsurdoesyPhariseaida'rSadwceaid

7Ahwyaymresymasantyneuplitheuhunain,gan ddywedyd,Oherwyddnachymerasomfara.

8PanddealloddyrIesu,efeaddywedoddwrthynt, Chwychwioychydigffydd,pahamyrydychynymresymu yneichplitheichhunain,amnaddygasochfara?

9Onidydychchwietoyndeall,acnidydychyncofiopum torthypummil,aphasawlbasgedaidagymerasochifyny?

10Nasaithtorthypedairmil,aphasawlbasgedaida gymerasochifyny?

11Pafoddnadydychyndeallnaddywedaisiwrthycham fara,ifodynwyliadwrusrhagsurdoesyPhariseaida'r Sadwceaid?

12Ynaydeallasantfelyroeddefeyngorchymyniddynt beidiogochelrhagsurdoesybara,ondoathrawiaethy Phariseaida'rSadwceaid

13PanddaethyrIesuiderfynauCesareaPhilipi,efea ofynnoddi’wddisgyblion,ganddywedyd,Pwyymae dynionyndywedydmaiMabydynydwyffi?

14Ahwyaddywedasant,Ymaerhaiyndywedydmaiti loanFedyddiwr:rhai,Elias;aceraill,Jeremias,neuuno'r prophwydi

15Efeaddywedoddwrthynt,Ondpwyyrydychchwiyn dywedydfymodi?

16ASimonPedraatteboddacaddywedodd,TiywyCrist, MabyDuwbyw

17A'rIesuaatteboddacaddywedoddwrtho,Bendigedig wytti,SimonBarjona:canyscigagwaednidamlyg-oddi ti,ondfyNhadyrhwnsyddynynefoedd

18Acyrwyfyndywedyditihefyd,maitiywPedr,acary graighonyradeiladaffyeglwys;aphyrthuffernni orchfyganthi.

19Arhoddafitiallweddauteyrnasnefoedd:aphabeth bynnagarwymocharyddaear,afyddrhwymedigyny nef:aphabethbynnagaollyngocharyddaear,afyddoyn rhyddynynef

20Ynaefeaorchmynnoddi'wddisgyblionnaddywedent wrthnebmaiIesuoeddyMeseia.

21O'rprydhwnnwallanydechreuoddyrIesuddangosi'w ddisgyblion,fodynrhaididdofynediIerusalem,adioddef llawerobethauganyrhenuriaida'rarchoffeiriaida'r ysgrifenyddion,a'iladd,a'igyfodiytrydydddydd

22YnaPedra'icymmerthef,acaddechreuoddeigeryddu ef,ganddywedyd,Pellybyddooddiwrthit,Arglwydd:ni byddhyniti

23Ondefeadrodd,acaddywedoddwrthPedr,Dosarfy ôli,Satan:tramgwyddimiwytti:canysnidypethausydd oDduwwytti,ondyrhaisyddoddynion

24YnaydywedoddyrIesuwrtheiddisgyblion,Osmyn nebddyfodarfyôli,ymwadedagefeihun,achymeredei groes,achanlynedfi

25Canyspwybynnagaewyllysiogadweieinioes,a'icyll: aphwybynnagafynnogollieieinioeserfymwyni,a'i caffo

26Canyspalessyddiddyn,osefeaennillyrhollfyd,a chollieienaideihun?neubetharydddynyngyfnewidam eienaid?

27CanysMabydynaddawyngngogonianteiDadgyda'i angylion;acynaygwobrwyabobunynoleiweithredoedd 28Ynwirmeddafichwi,Ymaerhaiynsefyllyma,yrhai niphrofantangau,hydoniwelontMabydynyndyfodyn eideyrnasef

PENNOD17

1AcarôlchwediwrnodyrIesuagymeroddPedr,acIago, acIoaneifrawd,aca'udughwyntifynyifynydduchelo'r neilltu,

2Acaweddnewidiwydo'ublaenhwynt:a'iwynebefa ddisgleirioddfelyrhaul,a'iwisgoeddwenfelygoleuni.

3Acwele,MosesacEliasaymddangosoddiddynt,yn ymddiddanagef

4YnaPedraattebodd,acaddywedoddwrthyrIesu,Arglwydd,daywinifodyma:osmynni,gwnawnymadair pabell;uniti,acuniMoses,acuniElias

5Trayroeddefeettoynllefaru,welegwmwlgloywyneu cysgodihwynt:acwelelefo'rcwmwlyndywedyd,Hwn ywfyanwylFab,ynyrhwny'mboddlonwyd;gwrandewch ef.

6Aphanglybuydisgyblion,hwyasyrthiasantareu hwynebau,acaofnasantynddirfawr

7A’rIesuaddaethacagyffyrddoddâhwynt,aca ddywedodd,Cyfodwch,acnacofna

8Acwediiddyntddyrchafueullygaid,niwelsantnebond yrIesuynunig

9Acfelyroeddyntyndyfodiwaeredo'rmynydd,yrIesu aorchmynnoddiddynt,ganddywedyd,Naddywedy weledigaethwrthneb,hydoniatgyfodirMabydynoddi wrthymeirw

10A'iddisgyblionaofynasantiddo,ganddywedyd,Paham ganhynnyydywedyrysgrifenyddionfodynrhaidiElias ddyfodyngyntaf?

11A’rIesuaatteboddacaddywedoddwrthynt,Eliasyn wiraddawyngyntaf,acaadferedbobpeth

12Ondyrydwyffiyndywedydichwi,ddyfodEliaseisoes, acnidadnabuantef,eithrgwneuthuriddoefyrhyna ddymunasantYrunmoddhefydybyddMabydynyn dioddefohonynt

13YnaydealloddydisgyblionmaiamIoanFedyddiwryr oeddefeynllefaruwrthynt.

14Aphanddaethantatydyrfa,rhywddynaddaethato,yn penlinioarno,acyndywedyd,

15Arglwydd,trugarhâwrthfymab:canyslloerigywefe, acaflinodd:canysamlymaeefeynsyrthioi'rtân,acyn amli'rdwfr

16Acmia'idygaisefatdyddisgyblion,acniallenthwyei iacháu

17YnayrIesuaatteboddacaddywedodd,Ogenhedlaeth ddi-ffyddagwrthnysig,pahydybyddafgydachwi?pa hydydioddefafdi?dygwchefymaataffi

18A'rIesuageryddoddydiafol;acefeaaethallanohono: a’rbachgenaiachawydo’runionawrhonno

19YnaydisgyblionaddaethantatyrIesuo’rneilltu,aca ddywedasant,Pahamnaallemnieifwrwefallan?

20A’rIesuaddywedoddwrthynt,Oherwyddeich hanghrediniaeth:canysynwirmeddafichwi,Osbydd gennychffyddfelgronynohadmwstard,chwia ddywedwchwrthymynyddhwn,Symudoddiymai’rlle draw;abyddynsymud;acnibydddimynanmhosibli chwi.

21Erhynnynidyw'rmathhwnynmyndallanondtrwy weddiacympryd

22AthraoeddenthwyynarosyngNgalilea,yrIesua ddywedoddwrthynt,Mabydynafradychiriddwylo dynion:

23Alladdantef,a'rtrydydddyddefeagyfodir.Acyroedd ynddrwgiawnganddynt

24AphanddaethantiGapernaum,yrhaioeddynderbyn arianydrethaddaethantatPedr,acaddywedasant,Onid yweichmeistryntaluteyrnged?

25Ymaeefeyndywedyd,YdywAphanddaethefei’rtŷ, yrIesua’irhwystroddef,ganddywedyd,Bethywdyfarn di,Simon?obwyymaebrenhinoeddyddaearyn cymmerydarferneudeyrnged?o'uplanteuhunain,neuo ddieithriaid?

26Pedraddywedoddwrtho,OddieithriaidDywedodd Iesuwrtho,"Ynamae'rplantynrhydd"

27Erhynny,rhaginieutramgwyddohwynt,dosatymôr, abwrwfachyn,achymerypysgodynsyddyndyfodifynu; aphanagoroeienauef,tiageiddarnoarian:yrhwna gymmerth,acaddyroiddyntdrosoffiathithau.

PENNOD18

1YrunprydydaethydisgyblionatyrIesu,ganddywedyd, Pwyyw'rmwyafynnheyrnasnefoedd?

2A’rIesuaalwoddfachgenynatto,aca’igosododdefyn eucanolhwynt,

3Acaddywedodd,Ynwirmeddafichwi,Onibaieichtroi chwi,adyfodfelplantbychain,nidewchimewnideyrnas nefoedd

4Pwybynnagganhynnya'idarostyngoeihunfely plentynbachhwn,hwnnwsyddfwyafynnheyrnasnefoedd 5Aphwybynnagadderbyniounplentyno'rfathynfy enwi,syddynfynerbyni.

6Ondpwybynnagadroseddouno'rrhaibychainhynsydd yncreduynoffi,gwelloeddi'rhwnfodmaenmelinwedi eigrogiameiwddf,a'ifoddiynnyfnderymôr.

7Gwae'rbydoherwyddtroseddau!canysrhaidywfod troseddauyndyfod;ondgwaeydynhwnnwtrwyyrhwny maeytroseddyndyfod!

8Amhynnyosdylawneudydroeda'thdrosedda,tor hwyntymaith,abwrihwyntoddiwrthyt:gwellywiti fynedi'rbywyd,arstopneuanafus,nadwylawneuddwy droed,i'thfwrwidântragwyddol

9Acosdylygada'thdrosedda,tynefallan,abwrioddi wrthyt:gwellywitifynedi'rbywydagunllygad,nachael dydafluâdaulygadidânuffern

10Gwyliwchnaddirmygwchyruno'rrhaibychainhyn; canysyrwyfyndywedydichwi,fodeuhangylionhwynt ynynefoeddbobamseryngweledwynebfyNhadyrhwn syddynynefoedd

11CanysMabydynaddaethiachubyrhynagollasid

12Pafoddyrydychynmeddwl?osbyddganddynganto ddefaid,acunohonyntwedimyndargyfeiliorn,onidyw'n gadaelynawdega'rnaw,acynmyndi'rmynyddoeddac ynceisio'rhynaaethargyfeiliorn?

13Acosfellyybyddoefeyneichael,ynwirmeddafi chwi,ymaeefeynllawenhauynfwyo'rddafadhonno, nago'rnawathrigain,yrhainiaethantargyfeiliorn.

14ErhynnynidewyllyseichTadyrhwnsyddyny nefoeddywiuno'rrhaibychainhyngaeleiddifetha

15Acosdyfrawdadroseddai'therbyn,dos,amynega iddoeifairhyngottiacefynunig:osgwrandawefearnat, tiaennillaistdyfrawd

16Ondosniwrendyefearnat,cymergydâthiunneu ddauynrhagor,felycadarnhaerpobgairyngngenaudau neudriodystion

17Acosesgeulusaefeeugwrandohwynt,mynegahynny i'reglwys:eithrosesgeulusaefewrandoaryreglwys, byddedefeitifelcenhedloeddapublican

18Ynwirmeddafichwi,Bethbynnagarwymochary ddaear,afyddrhwymedigynynef:abethbynnaga ollyngocharyddaear,afyddynrhyddynynef

19Drachefnmeddafichwi,Osbydddauohonochary ddaearyncytunoaryrhynaofynnant,ganfyNhadyrhwn syddynynefoeddygwneirhynnyiddynt

20Canyslleymaedauneudriwediymgasgluynfyenwi, ynoyrydwyffiyneucanolhwynt

21YnaydaethPedratto,acaddywedodd,Arglwydd,pa hamypechafymrawdi'mherbyn,acymaddeuafiddo? hydatsaithgwaith?

22YrIesuaddywedoddwrtho,Nidwyffiyndywedyditi, Hydseithwaith:eithr,Hydseithwaithathrigain.

23Amhynnyycyffelybirteyrnasnefoeddirywfrenin,yr hwnagymeraigyfrifi'wweision.

24Acwediiddoddechreucyfrif,unaddygwydatto,yr hwnoeddyneiddyledefddengmilodalentau

25Ondgannadoeddraididdodalu,eiarglwydda orchmynnoddeiwerthu,a'iwraig,a'iblant,a'rhynolloedd ganddo,athaliadi'wdalu

26Ygwasganhynnyasyrthioddilawr,aca'ihaddolodd ef,ganddywedyd,Arglwydd,byddamyneddâmi,amia dalafitiycwbl

27Ynaarglwyddygwashwnnwadosturiodd,aca’i gollyngoddef,acafaddeuoddiddoyddyled

28Ondyrungwasaaethallan,acagafodduno'igydweision,yrhwnoeddynddyledusiddoganceiniog:acefe aosododdddwylawarno,aca'idalioddefwrthygwddf, ganddywedyd,Tâlimiyrhynsyddeiddotti

29A'igyd-wasasyrthioddwrtheidraedef,aca attolygoddiddo,ganddywedyd,Byddamyneddâmi,ami adalafitiycwbl

30Acnifynnaiefe:eithrefeaaethaca'ibwrioddefi garchar,hydonithalaiefeyddyled.

31Aphanweloddeigyd-weisionyrhynawnaethid,hwya ddrwg-weithredasant,acaddaethantacafynegasanti'w harglwyddyrhynollawnaethid.

32Ynaeiarglwydd,wediiddoeialwef,addywedodd wrtho,Owasdrwg,maddeuaisitiyrhollddyledhonno, amitifymynu

33Oniddylettihefyddosturiowrthdygyd-was,fely trugarheaiswrthyt?

34A'iarglwyddaddigiodd,aca'itraddododdefi'r poenydwyr,hydonithalaiefeyrhynolloeddddyledus iddo.

35FellyhefydygwnafyNhadnefolichwi,osna maddeuwcho'chcalonibobuneifrawdeucamweddau

PENNOD19

1Abu,wedii'rIesuorffenyrymadroddionhyn,efea ymadawoddoGalilea,acaddaethiderfynauJwdea,ytu hwnti'rIorddonen;

2Athyrfaoeddmawra'icanlynasantef;acefea'u hiachaoddhwyntyno

3YPhariseaidhefydaddaethantatto,ganeidemtio,a dywedydwrtho,Aicyfreithlawniŵrroddieiwraigymaith obobachos?

4Acefeaatteboddacaddywedoddwrthynt,Oni ddarllenasochfodyrhwna'ugwnaetharydechreuyneu gwneuthurynwrywacynfenyw,

5Acaddywedodd,Amhynygadawedgŵrdadamam,ac alynowrtheiwraig:a’rddaufyddantynuncnawd?

6Amhynnyniddauydyntmwyach,onduncnawdYrhyn ganhynnyagyd-gysylltoddDuw,naddiystyreddyn

7Hwythauaddywedasantwrtho,Pahamganhynnyy gorchmynnoddMosesroddiysgrifenysgar,a'ibwrwhi ymaith?

8Efeaddywedoddwrthynt,Mosesoherwyddcaledwch eichcalonaddarfuichwifwrwymaitheichgwragedd:ond nidfellyybuo'rdechreuad

9Acyrwyfyndywedydichwi,Pwybynnagaroddo ymaitheiwraig,oddieithrobutteindra,acabriodounarall, syddyngodinebu

10Eiddisgyblionaddywedasantwrtho,Osfellyybyddo achosygŵrgydâ'iwraig,niddapriodi

11Ondefeaddywedoddwrthynt,Niallpawbdderbynyr ymadroddhwn,oddieithryrhaiymaewedieiroi 12Canysymaerhaieunuchiaid,yrhaiaanwydfellyo grotheumam:acymaerhaieunuchiaid,yrhaia wnaethpwydyneunuchiaiddynion:acymaeeunuchiaid,y rhaia’ugwnaethanteuhunainyneunuchiaidermwyn teyrnasnefoeddYrhwnsyddarfedreidderbyn,a'iderbyn 13Ynaydygwydattoblantbychain,iroddieiddwylaw arnynt,aciweddio:a'rdisgybliona'uceryddoddhwynt 14OndyrIesuaddywedodd,Goddefwchblantbychain,ac nawaherddwchiddyntddyfodataffi:canyso'rcyfrywy maeteyrnasnefoedd

15Acefeaosododdeiddwyloarnynt,acaaethoddiyno. 16Acwele,unyndyfodacaddywedoddwrtho,Athroda, pabethdaawnaf,felycaffwyffywydtragywyddol?

17Acefeaddywedoddwrtho,Pahamyrwytynfyngalwi yndda?nidoesdimdaioniondun,hynnyyw,Duw:ondos wytynmyndimewni'rbywyd,cadwygorchmynion

18Efeaddywedoddwrtho,Pa?DywedoddyrIesu,Na wnalofruddiaeth,Naodineba,Naladrata,Naddwg gamdystiolaeth, 19Anrhydeddadydada'thfam:a,Cârdygymmydogfel tidyhun.

20Yllancaddywedoddwrtho,Yrhollbethauhyna gedwaiso'mhieuenctid:paddiffygsyddarnafeto?

21YrIesuaddywedoddwrtho,Osewyllysifodperffaith, dosagwerthyrhynsyddgennyt,adyroi'rtlodion,athia geidrysorynynef:athyred,achanlynfi.

22Ondpanglybuyllancyrymadroddhwnnw,efeaaeth ymaithyndrist:canysyroeddganddofeddiannaumawr

23YnaydywedoddyrIesuwrtheiddis-gyblion,Ynwir meddafichwi,maiprinyrâgoludogimewnideyrnas nefoedd

24Athrachefnmeddafichwi,Hawsywigamelfyned trwylygadnodwydd,nagiwrgoludogfynedimewni deyrnasDduw

25Panglybueiddisgyblionef,synasantynddirfawr,gan ddywedyd,Pwyganhynnyaallfodyngadwedig?

26OndyrIesuaedrychoddarnynt,acaddywedodd wrthynt,Gydadynionymaehynynamhosibl;ondgyda Duwymaepobpethynbosibl

27YnaPedraatteboddacaddywedoddwrtho,Wele,nia adawsombawb,aca'thganlynasomdi;bethagawnfelly?

28A'rIesuaddywedoddwrthynt,Ynwirmeddafichwi, Chwychwiyrhaia'mcanlynasochi,ynyradfywiad,pan eisteddoMabydynarorseddfaeiogoniantef,chwithaua eisteddwcharddeuddeggorsedd,ynbarnudeuddegllwyth yDrIsrael

29Aphobuna'raadawodai,neufrodyr,neuchwiorydd, neudad,neufam,neuwraig,neublant,neudiroedd,er mwynfyenwi,agaiffganwaith,acaetifeddafywyd tragywyddol.

30Eithrllaweroraiblaenaf,afyddantolaf;a'rolaffydd gyntaf

PENNOD20

1Canyscyffelybywteyrnasnefoeddiŵrtŷ,yrhwnaaeth allanynforeilogigweithwyri’wwinllan

2Acwediiddogydsynioâ'rllafurwyramgeiniogydydd, efea'uhanfonoddi'wwinllan.

3Acefeaaethallanynghylchydrydeddawr,acaganfu eraillynsefyllynsegurynyfarchnad,

4Acaddywedoddwrthynt;Ewchchwithauhefydi'r winllan,aphabethbynnagsy'niawn,fe'irhoddafichiA hwyaaethanteuffordd

5Trachefnefeaaethallanynghylchychwecheda'r nawfedawr,acawnaethyrunmodd

6Acynghylchyrunfedawrarddegefeaaethallan,aca gafodderaillynsefyllynsegur,acaddywedoddwrthynt, Pahamysefwchymatrwyydyddynsegur?

7Hwythauaddywedasantwrtho,Amnachyflogoddnebni. Efeaddywedoddwrthynt,Ewchchwithauhefydi'rwinllan; aphabethbynnagfyddouniawn,hwnnwagewch

8Fellypanaethhiynhwyr,arglwyddywinllana ddywedoddwrtheioruchwyliwr,Galwyllafurwyr,adyro iddynteucyflog,ganddechrauo'rolafhydycyntaf

9Aphanddaethyrhaiagyflogwydynghylchyrunfedawr arddeg,hwyadderbyniasantgeiniogibobun.

10Ondpanddaethyrhaicyntaf,hwyadybiasanty cawsentychwaneg;ahwythauyrunmoddadderbyniasant bobdyngeiniog.

11Acwediiddynteidderbyn,hwyagrwgnachasantyn erbyngŵrytŷ,

12Ganddywedyd,Yrhaidiweddafhynniweithredasant ondunawr,agwnaethosthwyntyngydraddâni,yrhaia ddygasantfaichagwresydydd

13Ondefeaatteboddunohonynt,acaddywedodd, Gyfaill,nidwyffiyngwneuthurcamâthi:onichytunaistâ mierceiniog?

14Cymeryrhynsyddeiddot,adosymaith:miaroddafi'r olafhwn,megisiti

15Onidywyngyfreithlonimiwneuthuryrhyna ewyllysiafâ'mrhaifyhun?Aywdylygadynddrwg,am fymodyndda?

16Fellyyrolaffyddgyntaf,a'rcyntafynolaf:canys llaweraalwyd,ondychydigaddewisir

17A’rIesu,ynmynedifynyiJerwsalem,agymeroddy deuddegdisgyblo’rneilltuaryffordd,acaddywedodd wrthynt,

18Wele,yrydymynmynedifynuiIerusalem;aMaby dynafradychiri'rarchoffeiriaid,aci'rysgrifenyddion,a hwya'icondemniantefifarwolaeth,

19Aca'itraddodiefi'rCenhedloedd,i'wwatwar,aci'w fflangellu,aci'wgroeshoelio:a'rtrydydddyddefea atgyfodi

20YnaydaethmamplantSebedeusa'imeibionato,ganei addoli,adymunopethganddo.

21Acefeaddywedoddwrthi,Bethafynnidi?Dywedodd hithauwrtho,Caniatâi'mdaufabhyneistedd,ynaillardy lawddeau,a'rllallaryraswy,yndyfrenhiniaeth.

22OndyrIesuaatteboddacaddywedodd,Niwyddoch chwibethyrydychyneiofynAfedrwchchwiyfedo'r cwpanayfaffi,achaeleichbedyddioâ'rbedyddy bedyddirfiagef?Hwythauaddywedasantwrtho,Nia allwn

23Acefeaddywedoddwrthynt,Chwiayfwchynwiro'm cwppan,acafedyddierâ'rbedyddybedyddirfiagef: eithreisteddarfyneheulaw,acarfyllawaswy,nideiddof fiiroddi,ondefeafydd.wedieiroddii'rrhaiymaewedi euparotoiiddyntganfyNhad

24Aphanglybuydeg,hwyaddigasantynerbynyddau frawd.

25OndyrIesua'ugalwoddhwyntato,acaddywedodd, ChwiawyddochfodtywysogionyCenhedloeddyn arglwyddiaethuarnynt,a'rrhaisyddfawrynarfer awdurdodarnynt

26Ondnidfellyybyddyneichplithchwi:ondpwy bynnagafynnofodynfawryneichplith,byddedefyn weinidogichwi;

27Aphwybynnagaewyllysiofodynbennafyneichplith, byddedefynwasichwi:

28FelnaddaethMabydyni'wwein-idogaethu,ondi weinidogaethu,aciroddieieinioesynbridwerthdros lawer

29AcfelyroeddyntynymadaeloIericho,tyrfafawra'i canlynasantef.

30Acwele,dauddyndalloeddyneisteddarfinyffordd, panglywsantfodyrIesuynmynedheibio,alefasant,gan ddywedyd,Trugarhâwrthym,Arglwydd,MabDafydd

31A’rdyrfaa’uceryddasanthwynt,amgadweuheddwch hwynt:ondhwyalefasantfwyfwy,ganddywedyd, Trugarhawrthym,Arglwydd,MabDafydd

32A’rIesuasafodd,aca’ugalwoddhwynt,aca ddywedodd,Bethaewyllysiwchimieiwneuthurichwi?

33Hwyaddywedasantwrtho,Arglwydd,felyragorerein llygaidni

34A’rIesuadosturioddwrthynt,acagyffyrddoddâ’u llygaid:acynebrwyddeullygaidagawsantolwg,ahwy a’icanlynasantef.

PENNOD21

1AphannesasanthwyatIerusalem,adyfodiBethphage,i FynyddyrOlewydd,ynayranfonoddyrIesuddau ddisgybl,

2Ganddywedydwrthynt,Ewchi'rpentrefgyferbynâchwi, acynebrwyddchwiagewchasynwedieirwymo,acebol gydahi:rhyddhewchhwynt,adygwchhwyntataffi.

3Acosdywednebddimwrthych,chwiaddywedwch,Yr Arglwyddsyddangenarnynt;acarunwaithbyddyneu hanfon.

4Hynollawnaethpwyd,felycyflawnidyrhyna ddywedasidtrwyyprophwyd,ganddywedyd, 5DyweditiferchSion,WeledyFreninyndyfodattatyn addfwyn,acyneisteddarasyn,acebolynebolasyn

6A'rdisgyblionaaethant,acawnaethantfely gorchmynnoddyrIesuiddynt, 7Adygasantyrasyn,a'rebol,acawisgoddeudillad hwynt,aca'igosodasantefarno

8Athyrfafawriawnadaenoddeugwisgoeddaryffordd; erailladorroddganghennauo'rcoed,aca'ugwelltasantar yffordd

9A’rtyrfaoeddoeddynmynedo’rblaen,a’rrhaioeddyn canlyn,alefasant,ganddywedyd,HosannaiFabDafydd: Bendigedigyw’rhwnsyddyndyfodynenwyrArglwydd; Hosannaynyruchaf.

10AphanddaethefeiIerusalem,yrhollddinasa gynhyrfwyd,ganddywedyd,Pwyywhwn?

11A'rdyrfaaddywedasant,HwnywyrIesuprophwydo NasarethGalilea

12A'rIesuaaethimewnidemlDduw,acafwrioddallan yrhaioeddyngwerthuacynprynuynydeml,aca ddymchweloddfyrddau'rcyfnewidwyrarian,aseddau'r rhaioeddyngwerthucolomennod, 13Acaddywedoddwrthynt,Ymaeynysgrifenedig,Fy nhŷiaelwiryndŷgweddi;eithrchwia'igwnaethochyn ffaulladron

14Adaethydeilliona'rcloffionattoynydeml;acefea'u hiachaoddhwynt

15Aphanweloddyrarch-offeiriaida'rysgrifenyddiony pethaurhyfeddolawnaethaiefe,a'rplantynllefainyny deml,acyndywedyd,HosannaiFabDafydd;roedden nhw'nanfodloniawn,

16Acaddywedoddwrtho,Aglywidibethymaeyrhai hynyneiddywedyd?A’rIesuaddywedoddwrthynt,Ie; oniddarllenasocherioed,Oenaubabanodasugnoy perffeithiasochfawl?

17Acefea'ugadawoddhwynt,acaaethallano'rddinasi Bethania;acalettyoddyno.

18Acynybore,felyroeddefeyndychwelydi'rddinas, efeanewynodd.

19Aphanweloddefeffigysbrenynyffordd,efeaddaeth atto,acagafoddddimarno,onddailynunig,aca ddywedoddwrtho,Nathyfaffrwytharnatohynallanbyth Acynbresennolyffigysbrenwedigwywo.

20Aphanweloddydisgyblion,hwyaryfeddasant,gan ddywedyd,Morfuanygwywoyffigysbren!

21YrIesuaatteboddacaddywedoddwrthynt,Ynwir meddafichwi,Osbyddgennychffydd,achebosnaconi bai,nidynunigygwnewchyrhynawneiri'rffigysbren, ondhefydosdywedwchwrthymynyddhwn,Ymaith,a bwrierdii'rmôr;ygwneir

22Aphobpeth,pabethbynnagaofynochmewngweddi, gangredu,chwiadderbyniwch

23Aphanddaethefei'rdeml,yrarchoffeiriaid,ahenuriaid ybobl,addaethantatto,wrthddysgu,acaddywedasant, Trwybaawdurdodyrwyttiyngwneuthurypethauhyn?a phwyaroddesyrawdurdodhoniti?

24A’rIesuaatteboddacaddywedoddwrthynt,Myfi hefydaofynnafichwiunpeth,yrhwnosdywedwch wrthyf,myfiynyrunmoddafynegafichwitrwyba awdurdodyrwyfyngwneuthurypethauhyn.

25Bedyddloan,obaleybu?o'rnef,neuoddynion?A hwyaymresymasantâhwyeuhunain,ganddywedyd,Os dywedwn,O'rnef;efeaddywedwrthym,Pahamna chredasochchwief?

26Ondosdywedwn,Oddynion;ofnwnybobl;canysy maepawbyndalloanfelprophwyd.

27Ahwyaattebasanti'rIesu,acaddywedasant,Niallwn nihysbysuAcefeaddywedoddwrthynt,Nidwyffi ychwaithyndweudwrthychtrwybaawdurdodyrwyfyn gwneudypethauhyn

28Ondbethyweichbarnchwi?Yroeddganrywddyn ddaufab;acefeaddaethatycyntaf,acaddywedodd,Fy mab,doswaithheddiwynfyngwinllan

29Efeaatteboddacaddywedodd,Niwnaf:eithrwedi hynnyefeaedifarhaodd,acaaeth.

30Acefeaddaethatyrail,acaddywedoddyrunmodd Acefeaateboddacaddywedodd,Yrwyfynmynd,syr:ac nidaeth.

31Paunaidauohonyntawnaethewyllyseidad? Hwythauaddywedasantwrtho,YcyntafYrIesua ddywedoddwrthynt,Ynwirmeddafichwi,fody publicanoda'rputeiniaidynmynedideyrnasDduwo'ch blaenchwi.

32CanysdaethIoanattochynfforddcyfiawnder,acni chredasochiddo:eithrypublicanoda'rputeiniaida gredasantef:achwithau,wediichwieiweled,nid edifarhasantwedihynny,felycredechef.

33Gwrandewcharddamegarall:Yroeddrhywddeiliadtŷ, yrhwnablannoddwinllan,aca'icloddioddoamgylch,ac agloddioddwinwryfynddi,acaadeiladodddwr,aca'i gosododdiwladbell

34Aphannesaoddamseryffrwyth,efeaanfonoddei weisionatygwŷr,idderbyneiffrwyth

35A'rgwŷragymmerasanteiweisionef,acagurasanty naill,acaladdasantunarall,acalabyddiasantunarall.

36Drachefn,efeaanfonoddweisioneraillynfwynâ'rrhai cyntaf:ahwyawnaethantiddyntyrunmodd

37Ondynddiweddafollefeaanfonoddattynteifab,gan ddywedyd,Hwyabarchantfymab.

38Ondpanweloddyllafurwyrymab,hwyaddywedasant wrtheugilydd,Hwnywyretifedd;deuwch,lladdwnef,ac ymafaelwnyneietifeddiaethef.

39Ahwya'idaliasantef,aca'ibwriasantefallano'r winllan,aca'illaddasantef

40Amhynnypanddêlarglwyddywinllan,bethawnaefe i'rllafurwyrhynny?

41Hwythauaddywedasantwrtho,Efeaddifethayn druenusygwŷrdrygionushynny,acaosodeiwinllani wŷreraill,yrhaiaryddiddoffrwythyneutymhorau

42YrIesuaddywedoddwrthynt,Oniddarllenasocherioed ynyrysgrythurau,Ymaenawrthododdyradeiladwyr,a ddaethynbenygongl:hynawnaethyrArglwydd,a rhyfeddywyneingolwgni?

43Amhynnymeddafichwi,TeyrnasDduwaddygiroddi wrthych,acaroddirigenedlyndwyneiffrwythhi

44Aphwybynnagasyrtharymaenhwn,addryllir:ond arbwybynnagysyrth,efea’imaluynbowdr

45Aphanglybuyrarch-offeiriaida'rPhariseaidei ddamhegionef,hwyaddeallasantmaiamdanyntyroedd efeynllefaru

46Ondpanddeisyfasantroddidwyloarno,hwyaofnasant ydyrfa,amiddynteigymrydefynbroffwyd.

PENNOD22

1A’rIesuaatteboddacalefaroddwrthyntdrachefnar ddamhegion,acaddywedodd,

2Cyffelybywteyrnasnefoeddirywfrenin,yrhwna wnaethbriodasi'wfab,

3Acaanfonoddallaneiweisionialwyrhaiawahoddasid i'rbriodas:acniddeuenthwy.

4Trachefn,efeaanfonoddweisioneraill,ganddywedyd, Dywedwchwrthyrhaiawahoddwyd,Wele,myfia baratoaisfynghinio:fyychena'mbrasteraualeddir,a phobpethsyddbarod:dewchi'rbriodas

5Ondhwyaoleuasanthi,acaaethanteuffyrdd,uni'w fferm,acunaralli'wfarsiandïaeth:

6A'rgweddillagymmertheiweisionef,acaattolygodd hwyntynofidus,aca'ulladdoddhwynt

7Ondpanglybuybreninhynny,efeaddigiodd:acefea anfonoddeifyddinoeddallan,acaddinistrioddy llofruddionhynny,acalosgoddeudinashwynt

8Ynaydywedoddefewrtheiweision,Ymaeybriodasyn barod,ondyrhaiawahoddasidnidydyntdeilwng

9Ewchganhynnyi'rpriffyrdd,achyniferagagewch,a wnewchi'rbriodas

10Fellyygweisionhynnyaaethantallani'rpriffyrdd,aca gasglasantynghydbawbagawsant,rhwngdrwgada:a'r briodasoeddwedieidodrefnuâgwesteion.

11Aphanddaethybreninimewniweledy gwahoddedigion,efeaganfuynoddynhebwisgpriodas arno:

12Acefeaddywedoddwrtho,Gyfaill,pafoddydaethosti mewnymahebwisgpriodas?Acyroeddynfud.

13Ynaybreninaddywedoddwrthygweision, Rhwymwchefllawathroed,achymerwchefymaith,a bwriwchefidywyllwchallanol;ynoybyddwylofaina rhinciandannedd

14Canysllaweraalwyd,ondychydigaddewisir

15YnayPhariseaidaaethant,acagymerasantgyngorpa foddi'wrwymoefyneiymadrodd.

16Ahwyaanfonasantallanatoeudisgyblionhwynt,gyd â'rHerodianiaid,ganddywedyd,Athro,niawyddomdy fodtiynwir,acyndysgufforddDuwmewngwirionedd, acnadwytyngofaluamneb:canysnidwyttiynystyried persondynion

17Dywediniganhynny,Bethywdyfarndi?Ai cyfreithlonrhoiteyrngediCesar,aipeidio?

18OndyrIesuaganfueudrygionihwynt,acaddywedodd, Pahamyrydychynfynhemtioi,ragrithwyr?

19DangoswcharianydeyrngedimiAhwyaddygasant atogeiniog.

20Acefeaddywedoddwrthynt,Pwyywyddelwhona'r arysgrif?

21Hwyaddywedasantwrtho,eiddoCesar.Ynay dywedoddefewrthynt,TalwchganhynnyiGesarypethau syddeiddoCesar;aciDduwypethausyddeiddoDuw 22Panglywsantygeiriauhyn,hwyaryfeddasant,aca'i gadawsantef,acaaethantymaith

23YdyddhwnnwydaethySadwceaidato,yrhaisyddyn dywedydnadoesatgyfodiad,acaofynasantiddo, 24Ganddywedyd,Athro,Mosesaddywedodd,Osbydd dynfarw,hebblant,byddeifrawdynpriodieiwraig,acyn codihadi'wfrawd.

25Ynawryroeddsaithofrodyrgydani:a'rcyntaf,wedi iddobriodigwraig,afuymadawedig,achebddiblant,a adawoddeiwraigi'wfrawd.

26Yrailhefyd,a'rtrydydd,hydyseithfed 27Acynddiweddafollbufarwywraighefyd

28Amhynnyynyradgyfodiadgwraigpwyfyddhio'r saith?canysyroeddganddyntollhi

29YrIesuaatteboddacaddywedoddwrthynt,Yrydych yncyfeiliorni,hebwybodyrysgrythyrau,nagalluDuw.

30Canysynyratgyfodiadnidydyntynpriodi,acniroddir mewnpriodas,eithrmegisangylionDuwynynef 31Ondynghylchatgyfodiadymeirw,oniddarllenasochyr hynaddywedwydwrthychganDduw,ganddywedyd, 32MyfiywDuwAbraham,aDuwIsaac,aDuwIacob? NidDuwymeirwywDuw,ondyrhaibyw.

33Aphanglybuydyrfahyn,hwyasynasantwrthei athrawiaethef

34OndpanglywoddyPhariseaidddarfodiddodawelu'r Sadwceaid,hwyaymgasglasant

35Ynaunohonynt,yrhwnoeddgyfreithiwr,aofynodd iddo,ganeidemtio,adywedyd, 36Meistr,paunywygorchymynmawrynygyfraith?

37YrIesuaddywedoddwrtho,CâryrArglwydddyDduw â'thhollgalon,acâ'thhollenaid,acâ'thhollfeddwl

38Hwnywygorchymyncyntafamawr

39A'railsyddgyffelybiddi,Cârdygymmydogfeltidy hun.

40Aryddauorchymynhynycrogiyrhollgyfraitha'r proffwydi

41TraoeddyPhariseaidwediymgasgluynghyd, gofynnoddIesuiddynt, 42Ganddywedyd,BethyweichbarnchwiamGrist?mab pwyywe?Hwythauaddywedasantwrtho,MabDafydd 43Acefeaddywedoddwrthynt,Pafoddganhynnyymae DafyddynyrysbrydyneialwefynArglwydd,gan ddywedyd,

44YrARGLWYDDaddywedoddwrthfyArglwydd, Eisteddarfyneheulaw,hydoniosodwyfdyelynionyn droedfainciti?

45OsbyddDafyddganhynnyyneialwefynArglwydd, pafoddymaeefeynfabiddo?

46Acnialloddnebattebgairiddo,acnibuynrhaidineb o'rdyddhwnnwallanofynmwyogwestiynauiddo

PENNOD23

1YnayllefaroddyrIesuwrthydyrfa,acwrthei ddisgyblion,

2Ganddywedyd,Ymaeyrysgrifenyddiona'rPhariseaid yneisteddyneisteddleMoses:

3Amhynny,pabethaubynnagaofnantichwi,yrhaisydd yncadwacyngwneuthur;ondnawnewchynoleu gweithredoedd:canysymaentyndywedyd,acnidydynt

4Canysymaentynrhwymobeichiautrymionablini'w dwyn,acyneugosodarysgwyddaudynion;ondni symudanthwyeuhunainaguno'ubysedd

5Ondeuhollweithredoeddawnantermwyncaeleu gweledganddynion:ymaentyneangueuffiolacterau,ac ynhelaethuterfynaueugwisgoedd,

6Acharwchyrystafelloedduchafynygwyliau,a'rprif eisteddleoeddynysynagogau,

7Achyfarchionynymarchnadoedd,acigaeleugalwgan ddynion,Rabbi,Rabbi

8EithrnaalwerchwiRabbi:canysunyweichMeistr chwi,sefCrist;achwithauollynfrodyr

9Acnaalwnebyndaditiaryddaear:canysunyweich Tad,yrhwnsyddynynefoedd.

10Acna'chgelwirynfeistriaid:canysunyweichMeistr chwi,sefCrist

11Ondyrhwnsyddfwyafyneichplith,fyddoynwasi chwi

12Aphwybynnaga'idyrchafoeihun,aostyngir;a'rhwn a'idarostyngoeihun,addyrchefir.

13Ondgwaechwi,ysgrifenyddionaPhariseaid, ragrithwyr!canysyrydychyncauteyrnasnefoeddyn erbyndynion:canysnidydychynmynedynocheich hunain,acnidydychyngadaeli'rrhaisyddyndyfodi mewnfynedimewn

14Gwaechwi,ysgrifenyddionaPhariseaid,ragrithwyr! canysyrydychyndifataigwrageddgweddwon,acyn hiraethuynweddus:amhynnyyderbyniwchy ddamnedigaethfwyaf.

15Gwaechwi,ysgrifenyddionaPhariseaid,ragrithwyr! canysyrydychynamgylchumôrathiriwneuthurun proselyt,acwedieiwneuthuref,yrydychyneiwneuthur efynfwydeublygynblentynuffernnachwieichhunain

16Gwaechwi,arweinwyrdall,yrhaiaddywedo,Pwy bynnagadyngoi'rdeml,nidywddim;ondpwybynnaga dyngoiaurydeml,dyledwrywefe!

17Ffyliaidadeillion:canyspaunaimwyaf,yraur,aiy demlsyddynsancteiddioyraur?

18Ac,Pwybynnagadyngoi'rallor,nidywddim;ond pwybynnagsyddyntyngui'rrhoddsyddarni,euogyw.

19Ffyliaidadeillion:canyspaunaimwyafywyranrheg, aiyrallorsyddynsancteiddioyrhodd?

20Yrhwnganhynnyadyngoi'rallor,syddyntynguiddi, acibobpetharni

21Aphwybynnagadyngoi'rdeml,syddyntynguiddi,ac i'rhwnsyddyntrigoynddi.

22A'rhwnsyddyntyngui'rnef,syddyntynguiorseddfaingcDuw,aci'rhwnsyddyneisteddarni.

23Gwaechwi,ysgrifenyddionaPhariseaid,ragrithwyr! canysyrydychyntaludegwmmintysacanis,achwmin, acwedihepgormaterionpwysicachygyfraith,barn, trugaredd,affydd:yrhaihynaddylechchwifodwedieu gwneuthur,acnidgadaelyllallhebeiwneud

24Chwiarweinwyrdall,yrhaisy'nstraeniognat,acyn llyncucamel

25Gwaechwi,ysgrifenyddionaPhariseaid,ragrithwyr! oherwyddyrydychynglanhauytuallani'rcwpana'r ddysgl,ondoddimewnymaentynllawncribddeiliaetha gormodedd

26TiPhariseaddall,glanhayngyntafyrhynsyddofewn ycwpana'rddysgl,felybyddoytuallaniddynthefydyn lân

27Gwaechwi,ysgrifenyddionaPhariseaid,ragrithwyr! canystebygydychifeddrodaugwynion,yrhaiynwirsydd ynymddangosynharddo'rtuallan,ondofewnllawno esgyrndynionmeirw,aphobaflendid.

28Erhynnyyrydychchwithauo'rtuallanynymddangos yngyfiawniddynion,ondoddimewnyrydychynllawn rhagrithacanwiredd.

29Gwaechwi,ysgrifenyddionaPhariseaid,ragrithwyr! oherwyddyrydychynadeiladubeddau'rproffwydi,acyn addurnobeddau'rcyfiawn,

30Adywedwch,Pebuasemynnyddiaueintadau,ni buasemgyfranogionâhwyntynngwaedyprophwydi

31Amhynnyyrydychyndystionichwieichhunain,mai meibionyrhaialaddasantyprophwydiydych

32Llanwchganhynnyfesureichtadau

33Chwiseirff,chwigenhedloeddgwiberod,pafoddy gellwchddiancrhagdamnedigaethuffern?

34Amhynnywele,yrydwyffiynanfonattochbrophwydi, adoethion,acysgrifenyddion:arhaiohonyntaladdwch, acagroeshoeliawch;arhaiohonyntafflangellwchyneich synagogau,aca’uherlidiwchoddinasiddinas:

35Felydeloarnatyrholldywalltgwaedcyfiawnary ddaear,owaedAbelgyfiawnhydwaedSachareiasfab Barachias,yrhwnaladdasochrhwngydemla'rallor

36Ynwirmeddafichwi,Ypethauhynolladdawary genhedlaethhon

37Olerusalem,lerusalem,tiyrhonwytynlladdy prophwydi,acynllabyddioyrhaiaanfonwydattat,pamor amlycesgliddyblantynghyd,felycasgliâreiieirdanei hadenydd,acnifynnai!

38Wele,eichtŷaadawydichwiynanghyfannedd

39Canysyrwyfyndywedydichwi,Ni'mgwelwchohyn allan,hydoniddywedoch,Bendigedigywyrhwnsyddyn dyfodynenwyrArglwydd.

PENNOD24

1A’rIesuaaethallan,acaymadawoddo’rdeml:a’i ddisgyblionaddaethantatto,iddangosiddoadeiladauy deml

2A'rIesuaddywedoddwrthynt,Oniwelwchchwiyrholl bethauhyn?ynwirmeddafichwi,Niadewirymafaenar benarall,yrhwnnitheflirilawr

3AcfelyroeddefeyneisteddarfynyddyrOlewydd,y disgyblionaddaethantatoo'rneilltu,ganddywedyd, Mynegwchini,pabrydybyddypethauhyn?aphabeth fyddarwydddyddyfodiad,adiweddybyd?

4A'rIesuaatteboddacaddywedoddwrthynt,Gwyliwch rhaginebeichtwyllo

5Canysllaweraddawynfyenwi,ganddywedyd,Myfi ywCrist;acadwyllalawer.

6Achwiaglywchamryfeloedd,asonamryfeloedd: gwelwchnathralloder:canysrhaidi'rpethauhynoll ddyfodiben,ondnidywydiweddeto

7Canyscyfydcenedlynerbyncenedl,atheyrnasynerbyn teyrnas:abyddnewyn,aphla,adaeargrynfeydd,mewn amrywiolleoedd

8Dechreuadgofidiauywyrhaihynoll

9Ynayrhoddantchwiifynu,aca'chlladdant:achas fyddwchganyrhollgenhedloeddermwynfyenwi

10Acynallaweradramgwyddant,acafradychantei gilydd,acagasânteigilydd.

11Agaubroffwydilaweragyfyd,acadwyllantlawer

12Achanfodanwireddynamlhau,cariadllaweraoeri

13Eithryrhwnabarhaohydydiwedd,hwnnwafydd cadwedig

14A'refengylhonamydeyrnasabregethirynyrhollfyd, yndysti'rhollgenhedloedd;acynaydawydiwedd.

15Fellypanwelochffieidd-draanghyfannedd,ysoniwyd amdanoganDanielyproffwyd,sefwchynyllesanctaidd, (yrhwnsyddyndarllen,dealled:)

16YnaffoedyrhaisyddynJwdeai'rmynyddoedd:

17Naddeuedyrhwnsyddarbenytŷiwaerediddwyn dimallano'idŷ:

18Acnaddychweledyrhwnsyddynymaesyneiôli gymrydeiddillad

19Agwaeyrhaibeichiog,a'rrhaisy'nrhoisugnyny dyddiauhynny!

20Ondgweddïwchnafyddoeichehediadynygaeaf,nac arydyddSaboth:

21Canysynabyddgorthrymdermawr,ycyfrywnibuer dechreuadybydhydyramserhwn,acnibyddbyth

22Aconibaifodydyddiauhynnyynfyrhau,niddylai cnawdfodyngadwedig:ondermwynyretholedigiona fyrheirydyddiauhynny

23Ynaosdywednebwrthych,Wele,ymaywCrist,neu acw;nachredwch

24Canyscyfodantgau-Gristau,agau-brophwydi,aca draethantarwyddionarhyfeddodaumawrion;i'rfath raddau,pebyddaiynbosibl,ytwyllantyriawn etholedigion.

25Wele,dywedaiswrthycho'rblaen

26Amhynnyosdywedantwrthych,Weleefeynyr anialwch;nacewchallan:weleefeynyrystafelloedd dirgel;nachredwch.

27Canysfelyfelltenyndyfodo'rdwyrain,acyn llewyrchuhydygorllewin;fellyhefydybydddyfodiad Mabydyn

28Canyspalebynnagybyddoycelanedd,ynoycesglir yreryrod.

29Ynunionarôlgorthrymderydyddiauhynnyytywyllir yrhaul,a'rlleuadniryddeigoleuni,a'rsêrasyrtho'rnef,a nerthoeddynefoeddaysgydwir:

30AcynayrymddengysarwyddMabydynynynef:ac ynaholllwythauyddaearaalarant,ahwyawelantFaby

dynyndyfodyngnghymylauynef,ânerthagogoniant mawr.

31Acefeaanfoneiangylionâsainutgornmawr,ahwya gasglanteietholedigionefo'rpedwargwynt,o'rnaillgwr i'rnefi'rllall.

32Ynawrdysgwchddamego'rffigysbren;Panfyddoei gangenetoyndyner,acynrhoidail,chwiawyddochfod yrhafynagos.

33Fellychwithau,panwelochyrhollbethauhyn, gwybyddwcheifodynagos,wrthydrysau

34Ynwirmeddafichwi,Nidâ'rgenhedlaethhonheibio, hydonichyflawnerypethauhynoll

35Nefadaearaântheibio,ondfyngeiriaunidântheibio. 36Ondamydydda'rawrniŵyrneb,nacangylionynef, ondfyNhadynunig

37OndmegisyroedddyddiauNoe,fellyhefydybydd dyfodiadMabydyn

38Canysmegisynydyddiaucynydilywyroeddyntyn bwytaacynyfed,ynpriodiacynrhoddimewnpriodas, hydydyddyraethNoeimewni'rarch,

39Acniwybuhydoniddaethydilyw,a'ucymrydhwynt ollymaith;fellyhefydybydddyfodiadMabydyn.

40Ynadaufyddynymaes;cymerirynaill,agadewiry llall

41Bydddwywraigynmaluwrthyfelin;cymerirynaill,a gadewiryllall

42Gwyliwchganhynny:canysniwyddochpaawrydaw eichArglwydd.

43Eithrgwybyddhyn,pegwybuasaigwrytŷymmha wyliadwriaethydeuaiylleidr,ybuasaiefeyngwylio,ac nibuasaiyngoddefi’wdŷgaeleidorriifyny.

44Amhynnybyddwchchwithauhefydbarod:canysyny cyfrywawrnithybiwchymaeMabydynyndyfod

45Pwyganhynnysyddwasffyddlonadoeth,yrhwna osododdeiarglwyddynllywodraethwrareideulu,iroddi iddyntymborthyneibryd?

46Gwyneifydygwashwnnw,yrhwnagaiffeiarglwydd panddêlyngwneuthurfelly

47Ynwirmeddafichwi,ygwneloefeefyn llywodraethwrareiholleiddoef.

48Ondosdywedygwasdrwghwnnwyneigalon,Ymae fyarglwyddynoedieiddyfodiad;

49Adechreutaroeigyd-weision,abwytaacyfedgydâ'r meddwon;

50Byddarglwyddygwashwnnwyndodmewndiwrnod nadyw'nedrychamdano,acmewnawrnadyw'n ymwybodolohoni,

51A'idorriefa'iosodi'wrangyda'rrhagrithwyr:ynoy byddwylofainarhinciandannedd

PENNOD25

1Ynaycyffelybirteyrnasnefoeddiddegowyryfon,yrhai agymeroddeulampauhwynt,acaaethantallanigyfarfod ypriodfab

2Aphumpohonyntoeddddoethion,aphumpynffôl 3Yrhaiffôlagymerasanteulampau,acnichymerasant olewgydahwynt:

4Ondydoethionagymmerasantolewyneullestrihwynt â'ulampau.

5Traoeddypriodfabynaros,hwyollahunasantaca hunasant

6Achanolnosygwaeddwyd,Weleypriodfabyndyfod; ewchallani'wgyfarfod.

7Ynaygwyryfonhynnyollagyfodasant,acadorrasant eulampauhwynt.

8A'rffôladdywedoddwrthydoethion,Rhoddwchini o'cholew;canysymaeeinlampauwedidiffodd

9Ondydoethaattebodd,ganddywedyd,Nidfelly;rhag boddigoniniachwithau:eithrewchynhytrachatyrhai sy'ngwerthu,aphrynwchichwieichhunain

10Athraoeddynthwyynmynedibrynu,ypriodfaba ddaeth;a’rrhaiparodaaethantimewngydagefi’rbriodas: achauwydydrws

11Wedihynnyydaethygwyryfoneraillhefyd,gan ddywedyd,Arglwydd,Arglwydd,agorini

12Eithrefeaatteboddacaddywedodd,Ynwirmeddafi chwi,nidadwaenichwi.

13Gwyliwchganhynny,canysniwyddochydyddna'r awrymaeMabydynyndyfod

14Canysteyrnasnefoeddsyddmegisgŵrynteithioiwlad bell,yrhwnaalwoddeiweisioneihun,acaroddodd iddynteieiddoef

15Aciunyrhoddoddefebumtalent,iarallddwy,aci arallun;ibobdynynoleiamrywallu;acarunwaith cymeroddeidaith

16Ynayrhwnoeddwediderbynypumtalentaaeth,aca fasnachoddâ'run,acawnaethiddyntbumtalenteraill

17A'runmoddyrhwnadderbyniasaiddau,efea ennilloddddaueraillhefyd.

18Ondyrhwnadderbyniasaiun,aaethacagloddioddyn yddaear,acaguddioddarianeiarglwydd

19Ymhenhiramserymaearglwyddygweisionhynnyyn dyfod,acyncyfrifgydâhwynt

20Fellyyrhwnadderbyniasaibumtalent,addaeth,aca ddugbumtalenteraill,ganddywedyd,Arglwydd,pum talentaroddaistimi:wele,miaenillaisyneullawhwy bumtalentmwy

21Eiarglwyddaddywedoddwrtho,Daiawn,wasdaa ffyddlon:buostffyddlonarychydigobethau,mia'thwnaf ynllywodraethwrarlawerobethau:dosimewni lawenydddyarglwydd.

22Yrhwnhefydadderbyniasaiddwydalent,addaethaca ddywedodd,Arglwydd,dwydalentaroddaistimi:wele, miaenillaisddwydalenteraillyneuhymylhwynt.

23Eiarglwyddaddywedoddwrtho,Daiawn,wasdaa ffyddlon;buostffyddlonarychydigobethau,gwnafdiyn llywodraethwrarlawerobethau:dosimewnilawenydd dyarglwydd

24Ynaydaethyrhwnoeddwediderbynyrundalent,aca ddywedodd,Arglwydd,miawyddwnitidyfodynddyn caled,ynmedilleniheuaist,acyncasglulleniwelltaist

25Amiaofnais,acaaethum,acaguddiaisdydalentyny ddaear:wele,dynasyddeiddotti.

26Eiarglwyddaatteboddacaddywedoddwrtho,Tiwas drygionusadiog,tiawyddostfymodynmedilleniheuais, acyncasglulleniwellais

27Dylettiganhynnyroifyariani'rcyfnewidwyr,acyna arfynyfodiadderbyniaisfyeiddoagusuriaeth.

28Cymerganhynnyydalentoddiwrtho,adyrohii'rhwn syddganddoddegtalent

29Canysibobunsyddganddoyrhoddir,acefeagaiff helaethrwydd:ondoddiwrthyrhwnnidoesganddoy cymeriryrhynsyddganddo

30Abwriwchygwasanfuddioli'rtywyllwcheithaf:ynoy byddwylofainarhinciandannedd.

31PanddeloMabydynyneiogoniant,a'rhollangylion sanctaiddgydagef,ynayreisteddefearorseddfaincei ogoniantef:

32Aco'iflaenefycesgliryrhollgenhedloedd:acefea'u gwahanahwyntoddiwrtheigilydd,felymaebugailyn rhannueiddefaidoddiwrthygeifr.

33Acefeaosodydefaidareilawddeau,ondygeifraryr aswy

34YnaydywedyBreninwrthyntareiddeheulaw, Deuwch,chwifendigedigfyNhad,etifeddwchydeyrnasa baratowydichwierseiliadybyd:

35Canysnewynogoeddwn,achwiaroddasochimi ymborth:sychedoeddwn,arhoddasochimiddiod: dieithroeddwn,achymerasochfiimewn.

36Noeth,agwisgasochfi:glaffum,acymwelsochâmi: yroeddwnynycarchar,adaethochataffi

37Ynaycyfiawnaattebantiddo,ganddywedyd, Arglwydd,pabrydy'thwelsomynnewynog,acybuomyn dyborthi?neusychedig,acaroddesitiddiod?

38Pabrydy'thwelsomynddieithr,aca'thgymerasomi mewn?neunoeth,a'thddilladu?

39Neupabrydy'thwelsomynglaf,neuyngngharchar,ac ydaethomattat?

40A'rBreninaattebacaddywedwrthynt,Ynwirmeddaf ichwi,Yngymmainta'chbodwedieiwneuthuriuno'r rhailleiafo'mbrodyrhyn,chwia'igwnaethochimi.

41Ynaydywedhefydwrthyntaryllawaswy,Ewchoddi wrthyf,chwiraimelltigedig,idântragwyddol,a baratowydiddiafola'iangylion:

42Canysnewynoeddwn,acniroddasochimiymborth: sychedoeddwn,acniroddasochimiddiod

43Dieithroeddwn,acnichymerasochfiimewn:ynnoeth, acni’mdilladasoch:ynglaf,acynycarchar,acnid ymwelasochâmi

44Ynayrattebanthwythauiddo,ganddywedyd, Arglwydd,pabrydy'thwelsomynnewynog,neuyn sychedig,neuynddieithr,neuynnoeth,neuynglaf,neu ynycarchar,acnibuostyngweiniarnat?

45Ynayrattebefehwynt,ganddywedyd,Ynwirmeddafi chwi,Yngymaintagnawnaethochi'runlleiafo'rrhaihyn, nidimiygwnaethoch.

46A'rrhaihynaântymaithigosbedigaethdragywyddol: ondyrhaicyfiawnifywydtragwyddol

PENNOD26

1Acwedii'rIesuorffenyrhollymadroddionhyn,efea ddywedoddwrtheiddisgyblion,

2ChwiawyddochfodgŵylyPasgwedideuddydd,aMab ydynyncaeleifradychui'wgroeshoelio.

3Ynayprifoffeiriaid,a'rysgrifenyddion,ahenuriaidy bobl,agynullasant,ibalasyrarchoffeiriad,yrhwnaelwid Caiaffas,

4AcymgynghorasantarddalyrIesutrwygynnil,a'iladd 5Ondhwyaddywedasant,Nidaryrwyl,rhagcynnwrf ymysgybobloedd

6AphanoeddyrIesuymMethania,ynnhŷSimony gwahanglwyfus,

7Daethgwraigatoachanddifocsalabastroennaint gwerthfawriawn,aca'itywalltoddareiben,felyroeddefe yneisteddwrthymborth

8Ondpanweloddeiddis-gyblionhyn,digiasant,gan ddywedyd,Ibaddibenymaeyranrhaithhwn?

9Canyserllawerygwerthasidyrennainthwn,a'iroddii'r tlodion

10PanddealloddyrIesu,efeaddywedoddwrthynt,Paham yrydychynpoeniywraig?canyshiawnaethwaithda arnaffi

11Canysymaegennychytlodionbobamsergydachwi; ondmyfinidoesgennychbobamser

12Canysynyrhwnytywalltoddhiyrennainthwnarfy nghorph,i'mcladdedigaethygwnaethhi

13Ynwirmeddafichwi,Palebynnagypregetheryr efengylhonynyrhollfyd,ynohefydyrhynawnaethy wraighon,addywedirercoffadwriaethohoni

14Ynauno'rdeuddeg,aelwidJwdasIscariot,aaethaty prifoffeiriaid,

15Acaddywedoddwrthynt,Betharoddwchimi,amia'i traddodafefichwi?Ahwyagyfammodasantagefam ddegarhugainoddarnauarian.

16Aco'rprydhwnnwefeageisioddgyflei'wfradychuef 17A'rdyddcyntafoŵylyBaraCroyw,ydisgybliona ddaethantatyrIesu,ganddywedydwrtho,Paleyrwytti aminnibaratoiitifwytagwleddyPasg?

18Acefeaddywedodd,Dosi'rddinasatycyfrywddyn,a dywedwrtho,Ymae'rMeistryndywedyd,Ymaefyamser iynagos;Byddafyncadw'rPasgyndydŷgyda'm disgyblion

19A’rdisgyblionawnaethantfelygorchmynasaiyrIesu iddynt;ahwyabaratoesantypasg

20Aphanddaethyrhwyr,efeaeisteddoddgyda'rdeuddeg 21Acfelyroeddyntynbwytta,efeaddywedodd,Ynwir meddafichwi,fodunohonochi'mbradychui

22Abutristwchmawrganddynt,acaddechreuasantbob unohonyntddywedydwrtho,Arglwydd,aimyfiyw?

23Acefeaatteboddacaddywedodd,Yrhwnsyddyn trochieilawgydâmiynyddysgl,hwnnwsyddynfy mradychui.

24YmaeMabydynynmynedfelymaeynysgrifenedig amdano:ondgwaeydynhwnnwtrwyyrhwnybradychir Mabydyn!buasaiynddai'rgwrhwnwpenabuasaiwedi eieni

25YnaJwdas,yrhwna'ibradychoddef,aatteboddaca ddywedodd,Athro,aimyfiyw?Efeaddywedoddwrtho, Tiaddywedaist

26Acfelyroeddyntynbwyta,yrIesuagymmerthfara,ac a’ibendithiodd,aca’itorrodd,aca’irhoddesi’rdisgyblion, acaddywedodd,Cymmerwch,bwytewch;dymafynghorff

27Acefeagymmerthycwpan,acaddiolchodd,aca’i rhoddesiddynt,ganddywedyd,Yfwchycwblohono; 28Canyshwnywfyngwaedo'rtestamentnewydd,yrhwn adywelltirdroslawerermaddeuantpechodau

29Eithryrydwyffiyndywedydichwi,nidyfafohyn allanoffrwythywinwyddenhon,hydydyddhwnnwyr yfwyfefynnewyddgydâchwiynnheyrnasfyNhad. 30Acwediiddyntganuemyn,hwyaaethantallani fynyddyrOlewydd

31YnaydywedoddyrIesuwrthynt,Chwychwiolla dramgwyddiro'mhachosiynoshon:canysysgrifenedig yw,Trawafybugail,adefaidypraiddawasgerir

32Eithrwediimiatgyfodi,miaafo'chblaenchwii Galilea.

33Pedraatteboddacaddywedoddwrtho,Ery tramgwyddopawbo'thachosdi,etoni'mtroseddirbyth.

34YrIesuaddywedoddwrtho,Ynwirmeddafiti,Ynos hon,cyni'rceiliogganu,y'mgwediideirgwaith

35Pedraddywedoddwrtho,Ermarwgydâthi,ni'th wadaf.Yrunmoddhefydydywedoddyrhollddisgyblion.

36YnaydaethyrIesugydâhwyntileaelwir Gethsemane,acaddywedoddwrthydisgyblion, Eisteddwchyma,trayrelwyfiweddiodraw

37AcefeagymeroddgydagefPedr,adaufabSebedeus, acaddechreuoddfodyndristathrwmiawn.

38Ynaydywedoddefewrthynt,Ymaefyenaidyndrist iawnhydangau:arhoswchyma,agwyliwchgydami

39Acefeaaethychydigymhellach,acasyrthioddarei wyneb,acaweddïodd,ganddywedyd,OfyNhad,osyw bosibl,gollwngycwpanhwnoddiwrthyf:erhynnynidfel yrwyfynewyllysio,ondfelymynnidi.

40Acefeaddaethatydisgyblion,aca’ucafoddhwyntyn cysgu,acaddywedoddwrthPedr,Beth,niallechchi wyliogydamiunawr?

41Gwyliwchagweddiwch,felnadelochidemtasiwn:yr ysprydynwirsyddewyllysgar,ondycnawdsyddwan

42Efeaaethymaithdrachefnyrailwaith,acaweddïodd, ganddywedyd,OfyNhad,osnadaiffycwppanhwn heibiooddiwrthyf,onibaiimieiyfed,dyewyllysdia wneir.

43Acefeaddaethaca’ucafoddhwyntyncysgudrachefn: canystrwmoeddeullygaidhwynt

44Acefea’ugadawoddhwynt,acaaethymaithdrachefn, acaweddïoddydrydeddwaith,ganddywedydyrun geiriau

45Ynaydaethefeateiddisgyblion,acaddywedodd wrthynt,Cysgwchynawr,achymerwchorffwystra:wele, ymae'rawrynagos,aMabydynwedieifradychui ddwylopechaduriaid.

46Cyfod,awn:wele,ymaeefewrthlawyrhwnsyddyn fymradychu

47Athrayroeddefeetoynllefaru,weleJwdas,uno'r deuddeg,addaeth,achydagefdyrfafawrâchleddyfaua throsolion,oddiwrthyprifoffeiriaidahenuriaidybobl

48A'rhwna'ibradychoddefaroddesarwyddiddynt,gan ddywedyd,Pwybynnagagusanaf,hwnnwywefe:daliwch ef

49AcynebrwyddefeaddaethatyrIesu,acaddywedodd, Henffychwell,meistr;aca'icusanoddef

50A'rIesuaddywedoddwrtho,Gyfaill,pahamyrwytti yndyfod?Ynaydaethant,acaroddasantddwyloaryrIesu, aca'idaliasantef

51Acwele,uno'rrhaioeddgydâ'rIesuaestynnoddei law,acadynnoddeigleddyf,acadrawoddwasyr archoffeiriad,acadynnoddeiglustiffwrdd

52YnaydywedoddyrIesuwrtho,Cyfoddrachefndy gleddyfyneileef:canyspawbagymerantycleddyfa ddifethirâ'rcleddyf

53AwyttiyntybiednaallaffiynawrweddioarfyNhad, acefearyddimiarhynobrydfwynadeuddegllengo angylion?

54Ondpafoddganhynnyycyflawniryrysgrythurau,fel hynymaeynrhaid?

55YnyrawrhonnoydywedoddyrIesuwrthytorfeydd, Aifelynerbynlleidrydaethochchwiallanâchleddyfaua throsolioni'mdali?Eisteddaisbeunyddgydachwiyn dysguynydeml,acniroddasochafaelarnaf.

56Eithrhynollawnaethpwyd,felycyflawnid ysgrythurauyprophwydiYnaydisgyblionigyda'i gadawoddef,acaffoesant

57A'rrhaioeddwediymaflydynyrIesu,a'idygasantef ymaithatCaiaffasyrarchoffeiriad,lleyroeddyr ysgrifenyddiona'rhenuriaidwediymgynnull

58OndPedra'icanlynoddefohirbellidŷyrarchoffeiriad, acaaethimewn,acaeisteddoddgyda'rgweision,iweled ydiwedd.

59A'rarchoffeiriaid,a'rhenuriaid,a'rhollgyngor,a geisiasantgau-dystiolaethynerbynyrIesu,i'wroddii farwolaeth;

60Eithrnichawsant:ie,erdyfodllawerogaudystion,ni chawsantddimO'rdiwedddaethdaugaudyst,

61Acaddywedodd,Ycymrawdhwnaddywedodd,Mia fedrafddifethatemlDduw,a’ihadeiladumewntridiau

62A'rarchoffeiriadagyfododd,acaddywedoddwrtho, Onidatebididdim?bethymaeyrhaihynynei dystiolaethuyndyerbyn?

63OnddalioddIesueiheddwchA'rarchoffeiriada atteboddacaddywedoddwrtho,Yrwyfyndydyngui'r Duwbyw,iddywedydwrthymaitydiywyCrist,Mab Duw

64YrIesuaddywedoddwrtho,Tiaddywedaist:erhynny meddafichwi,WedihynygwelwchFabydynyneistedd arddeheulawygallu,acyndyfodyngnghymylauynef

65Ynayrarchoffeiriadarwygoddeiddillad,gan ddywedyd,Cableddaddywedodd;paangenpellachsydd gennymardystion?wele,ynawrchwiaglywsochei gableddef.

66Bethdybygwchchwi?Hwythauaattebasantaca ddywedasant,Efesyddeuogofarwolaeth

67Ynahwyaboerasantyneiwynebef,aca'ibwriasantef; trawodderaillefâchledraueudwylo,

68Ganddywedyd,Prophwydaini,tiGrist,Pwyywyr hwna'thdrawodd?

69YroeddPedryneisteddytuallanynypalas:allances addaethatto,ganddywedyd,Yroeddittihefydgydâ'r IesuoGalilea.

70Eithrefeawadoddgereubronhwyntoll,gan ddywedyd,Niwnibethyrwytyneiddywedyd 71Acwediiddofynedallani'rcyntedd,morwynaralla'i gweloddef,acaddywedoddwrthyrhaioeddyno,Yroedd hwnhefydgydâ'rIesuoNasareth.

72Athrachefnefeawadoddâllw,Nidadwaeniydyn

73Acymhenyspaidydaethyrhaioeddynsefyllgerllaw, acaddywedasantwrthPedr,Ynddiauyrwyttihefydyn unohonynthwy;canysymaedyymadroddyndy fradychu

74Ynaydechreuoddefefelltithioathyngu,ganddywedyd, NidadwaeniydynAcarunwaithycriwceiliog

75APhedragofioddairyrIesu,yrhwnaddywedodd wrtho,Cyni'rceiliogganu,tia'mgwediideirgwaith.Ac efeaaethallan,acawyloddynchwerw

PENNOD27

1Panddaethybore,yrhollbrifoffeiriaidahenuriaidy boblaymgynghorasantynerbynyrIesui'wroii farwolaeth:

2Acwediiddynteirwymoef,hwya'idygasantefymaith, aca'itraddodasantefiPontiusPilatyrhaglaw

3YnaJwdas,yrhwnoeddwedieifradychuef,panwelodd eifodwedieigondemnio,aedifarhaodd,acaddug drachefnydegarhugainoddarnauariani'rarchoffeiriaid a'rhenuriaid,

4Ganddywedyd,Pechaistrwyfradychuygwaeddieuog Ahwyaddywedasant,Bethywhynnyini?gweldii hynny

5Acefeafwrioddilawrydarnauarianynydeml,aca aethymaith,acaaethaca'icrogoddeihun.

6A'rarchoffeiriaidagymmerasantydarnauarian,aca ddywedasant,Nidcyfreithlawni'wrhoddiynydrysorfa, canysprisgwaedydyw.

7Ahwyagymerasantgyngor,acabrynasantgydahwynt faesycrochenydd,igladdudieithriaidimewn

8Amhynnyygalwydymaeshwnnw,Maesygwaed,hyd ydyddhwn

9YnaycyflawnwydyrhynaddywedasidtrwyIeremiy prophwyd,ganddywedyd,Ahwyagymerasantydegdarn arhugainoarian,prisyrhwnabrisid,yrhwnofeibion Israelawerthasant;

10Aca'urhoddeshwyntermaesycrochenydd,megisy gosododdyrArglwyddimi

11A’rIesuasafoddgerbronyrhaglaw:a’rrhaglawa ofynoddiddo,ganddywedyd,AitiywBreninyrIddewon? A’rIesuaddywedoddwrtho,Yrwyttiyndywedyd 12Aphangyhuddwydefganyrarch-offeiriaida'r henuriaid,nidatteboddefeddim.

13YnaydywedoddPilatwrtho,Onichlywidifainto bethauymaenthwyyntystiolaethuyndyerbyn?

14Acefeaatteboddiddohebairbyth;felyrhyfeddoddy rhaglawynfawr

15Aryrwylhonnoyroeddyrhaglawynewyllysio rhyddhaui'rboblgarcharor,yrhwnaewyllysient.

16Acyroeddganddyntyprydhynnygarcharornodedig,a elwidBarabbas

17Amhynnywedieucynnullynghyd,Peilataddywedodd wrthynt,Pwyafynnwchimieiryddhauichwi?Barabbas, neuyrIesuaelwirCrist?

18Canysefeawyddaimaiogenfigenytraddodasantef.

19Wedieiosodilawrarybrawdle,eiwraigaanfonodd ato,ganddywedyd,Nawnelychddimawneloâ'rgwr cyfiawnhwnnw:canysdioddefaislawerobethauheddiw mewnbreuddwydo'iachosef

20Ondyprifoffeiriaida'rhenuriaidaberswadioddydyrfa iofynBarabbas,adistrywio'rIesu.

21Yrhaglawaatteboddacaddywedoddwrthynt,Paun o'rddauafynwchimiollwngynrhyddichwi?Hwythaua ddywedasant,Barabbas

22Pilataddywedoddwrthynt,Bethganhynnyawnafâ'r IesuaelwirCrist?Ymaentollyndywedydwrtho, Croeshoeliaef

23A'rrhaglawaddywedodd,Paham,paddrwgawnaeth efe?Eithrhwyalefasantynfwy-fwy,ganddywedyd, Croeshoeliaef

24PanweloddPeilatnaallaiefegaeldim,ondbod cynnwrfynhytrachwedieiwneud,efeagymmerthddwfr, acaolchoddeiddwylooflaenydyrfa,ganddywedyd, dieuogydwyffiowaedycyfiawnhwn:gwelwchhynny.

25Ynayrhollboblaattebasant,acaddywedasant,Ei waedefsyddarnomni,acareinplant

26YnaefearyddhaoddBarabbasiddynt:acwediiddo fflangelluyrIesu,efea'itraddododdefi'wgroeshoelio.

27YnamilwyryrhaglawagymerasantyrIesui'rneuadd gyffredin,acagynullasantatoyrhollfintai

28Ahwya'itynasantef,aca'igwisgasantefwisgysgarlad

29Acwediiddyntblygucoronoddrain,hwya'i rhoddasanthiareibenef,agwialenyneilawddeau:a hwyaymgrymasanto'iflaenef,aca'igwatwarasantef,gan ddywedyd,Henffychwell,FreninyrIddewon!

30Ahwyaboerasantarno,acagymerasantygorsen,aca'i trawsantefareiben

31Acwediiddynteiwatwar,hwyagymerasantyfantell oddiarno,acaroddasanteiddilladeihunamdano,aca'i dygasantymaithi'wgroeshoelio

32Acfelyroeddyntyndyfodallan,hwyagawsantŵro Cyrene,o’renwSimon:efeaorfuiddyntddwyneigroesef.

33AphanddaethantileaelwirGolgotha,hynnyyw,lle penglog,

34Hwyaroddasantiddofinegri'wyfed,wediei gymmysguâbustl:acwediiddoeiflasu,nidyfaefe

35Ahwya'icroeshoeliasantef,acarannasanteiddillad, ganfwrwcoelbren:felycyflawnidyrhynaddywedwyd trwyyprophwyd,Hwyarannasantfynilladyneuplith hwynt,acarfyngwisgybwriasantgoelbrennau

36Aceisteddasantefyno;

37Agosodareibeneigyhuddiadysgrifenedig,HWN IESUBRENHINYRluddewon

38Ynaycroeshoeliwydgydagefddauleidr,unaryllaw ddeau,acunarallaryllawaswy

39A'rrhaioeddynmynedheibioa'idirmygasantef,gan ysgwydeupennau,

40Adywedyd,Tiyrhwnwytyndistrywioydeml,acyn eihadeiladumewntridiau,achubdyhunOsMabDuw wytti,disgynoddiarygroes.

41Yrunmoddhefydyprifoffeiriaid,ganwawdioef, ynghydâ'rysgrifenyddiona'rhenuriaid,addywedasant, 42Efeaachubodderaill;eihunniallachub.Osefeyw BreninIsrael,deuedynawriwaeredoddiarygroes,a chredwnef

43YmddiriedoddynNuw;gwarededefynawr,osbydd ganddoef:canysefeaddywedodd,MabDuwydwyffi

44Ylladronhefyd,yrhaiagroeshoeliwydgydâgef,a fwriasantyrunpethyneiddannedd

45Aco'rchwechedawrybutywyllwcharyrhollwlad hydynawfedawr

46AcynghylchynawfedawryrIesualefoddâllefuchel, ganddywedyd,Eli,Eli,lamasabachthani?hynnyyw,Fy Nuw,fyNuw,pahamyrwytwedifyngadael?

47Rhaio'rrhaioeddynsefyllyno,panglywsanthynny,a ddywedasant,YmaehwnyngalwamElias

48Acynebrwyddrhedoddunohonynt,acagymmerth yspwng,aca'illanwoddofinegr,aca'irhoddesargorsen, aca'irhoddesi'wyfed

49Acmeddai'rlleill,"Gadewch,gadewchinniwelda ddawEliasi'wachub"

50YrIesu,wediiddolefaindrachefnâllefuchel,aildiodd yrysbryd.

51Acwele,gorchuddydemlwedieirwygoynddauo'r peni'rgwaelod;a'rddaearagrynodd,a'rcreigiaua rwygasant;

52A'rbeddauaagorwyd;achododdllawerogyrffysaint oeddyncysgu,

53Acwedidyfodallano'rbeddauwedieiadgyfodiadef, acaaethi'rddinassanctaidd,acaymddangosoddilawer

54Aphanweloddycanwriad,a'rrhaioeddgydagef,yn gwylio'rIesu,ydaeargryn,a'rpethauawnaethid,hwya ofnasantynddirfawr,ganddywedyd,YnwirMabDuw oeddhwn.

55Acyroeddllawerowrageddynoynedrychohirbell,y rhaioeddyncanlynyrIesuoGalilea,yngweinidogaethu iddo:

56YmysgyrhaiyroeddMairMagdalen,aMairmamIago aJoses,amamplantSebedeus

57Aphanddaethyrhwyr,daethgŵrcyfoethogo Arimatheao'renwJoseff,yrhwnhefydoeddynddisgybli Iesu:

58EfeaaethatPilat,acaymbilioddargorffyrIesu.Yna Peilataorchmynnoddesgorarycorff

59AcwediiIosephgymmerydycorph,efea'igwisgodd mewnlliainglân,

60Aca'igosododdyneifeddnewyddeihun,yrhwna naddwydefeynygraig:acefeadreigloddfaenmawrat ddrwsybedd,acaaethymaith.

61AcyroeddMairMagdalen,a'rFairarall,yneistedd gyferbynâ'rbedd

62Trannoeth,arôldyddyparatoad,daethyprifoffeiriaid a'rPhariseaidynghydatPeilat,

63Ganddywedyd,Syr,cofiwnddarfodi’rtwyllwrhwnnw ddywedyd,traydoeddefeettoynfyw,Ymhentridiaumia atgyfodaf

64Gorchymynganhynnysicrhâuybeddhydytrydydd dydd,rhagi'wddisgyblionddyfodliwnos,a'iladrataef,a dywedydwrthybobl,Efeagyfododdoddiwrthymeirw: fellyycyfeiliornaddiwethafafyddwaethna'rcyntaf

65Pilataddywedoddwrthynt,Ymaegennych wyliadwriaeth:ewchymaith,gwnewchmorsicragy gallwch

66Fellyhwyaaethant,acasicrhasantybedd,ganselioy maen,agosodgwyliadwriaeth

PENNOD28

1ArddiweddySaboth,felyroeddhiyngwawriotua'r dyddcyntafo'rwythnos,ydaethMairMagdalena'rFair aralliweledybedd

2Acwele,budaeargrynmawr:canysangelyrArglwydda ddisgynnoddo'rnef,acaddaethacadreigloddyneiôl oddiwrthydrws,acaeisteddoddarno 3Yroeddeiwynebfelmellten,a'iddilladynwynfeleira: 4A'rceidwaidaysgydwasantrhageiofnef,acaaethant megisgwŷrmeirw

5A'rangelaatteboddacaddywedoddwrthygwragedd, Nacofnwch:canysmiawneichbodynceisioyrIesu,yr hwnagroeshoeliwyd

6Nidywefeyma:canysefeagyfododd,felydywedodd. Dewch,gwelwchylleygorweddoddyrArglwydd

7Adosarfrys,amynegwchi'wddisgyblioneifodwedi atgyfodioddiwrthymeirw;acwele,ymaeefeynmyned o'chblaenchwiiGalilea;ynoygwelwchef:wele, dywedaiswrthych.

8Achychwynasantarfryso'rbedd,danofnallawenydd mawr;acaredoddiddwyngairi'wddisgyblion

9Acfelyroeddyntynmynedifynegii'wddisgyblion, weleyrIesuagyfarfuâhwynt,ganddywedyd,Cenllysgi gydAhwyaddaethant,aca'idaliasantefwrtheutraed,ac a'ihaddolasantef

10YnaydywedoddyrIesuwrthynt,Nacofnwch:ewch, dywedwchwrthfymrodyramfynediGalilea,acynoy'm gwelanti.

11Acwedieumynedhwy,wele,rhaio'rwyliadwriaetha ddaethanti'rddinas,acafynegasanti'rarchoffeiriaidyr hollbethauawnaethid.

12Acwediiddyntymgynullynghydâ'rhenuriaid,a chymmerydcyngor,hwyaroddasantarianmawri'rmilwyr, 13Ganddywedyd,Dywedwch,Eiddisgyblionefa ddaethantliwnos,aca’illadratasanteftraoeddymniyn cysgu

14Acosdawhyniglustyrhaglaw,nia'iperswadiwnef, aca'chdiogelwnchwi

15Fellyhwyagymerasantyrarian,acawnaethantfely dysgwydiddynt:acymaeyrymadroddhwnyncaelei adroddyngyffredinymhlithyrIddewonhydydyddhwn

16YnayrundisgyblarddegaaethantiGalilea,i'r mynyddyroeddyrIesuwedieibenodiiddynt.

17Aphanwelsantef,hwya’ihaddolasantef:ondrhaia amheuasant

18A'rIesuaddaethacalefaroddwrthynt,ganddywedyd, imiymaepobgalluynynefacaryddaear

19Ewchganhynny,adysgwchyrhollgenhedloedd,gan eubedyddiohwyntynenwyTad,a'rMab,a'rYsprydGlân:

20Dysgiddyntgadwpobpethaorchmynnaisichwi:ac wele,yrydwyffigydachwibobamser,hydddiweddybyd Amen.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.