Barnwyr
PENNOD1
1AcwedimarwolaethJosua,ybu,ifeibionIsraelofyni’r ARGLWYDD,ganddywedyd,Pwyaâifynydrosomni ynerbynyCanaaneaidyngyntaf,iymladdyneuherbyn hwynt?
2AdywedoddyrARGLWYDD,Jwdaaâifyny:wele, rhoddaisywladyneilawef.
3AdywedoddJwdawrthSimeoneifrawd,Tyredifyny gydamii’mrhandir,felygallomymladdynerbyny Canaaneaid;aminnauyrunmoddaafgydathii’thrandir diFellyaethSimeongydagef
4AJwdaaaethifyny;arhoddoddyrARGLWYDDy Canaaneaida'rPeresiaidyneullaw:alladdasantohonynt ynBesecddengmilowŷr
5AchawsantAdonibesecynBesec:acymladdasantynei erbyn,alladdasantyCanaaneaida'rPeresiaid.
6OndffoddAdonibesec;acaethantareiôl,a'iddal,a thorrieifodiaua'ifyseddtraediffwrdd
7AdywedoddAdonibesec,Degathrigainofrenhinoedd, weditorrieubodiaua'ubyseddtraediffwrdd,agasglodd eubwyddanfymwrdd:felygwneuthumi,fellyytalodd Duwimi.AdygasantefiJerwsalem,acynoybufarw.
8YroeddmeibionJwdawediymladdynerbynJerwsalem, acwedieihennill,a'itharoâminycleddyf,allosgi'r ddinas.
9AcwedihynnyaethmeibionJwdailawriymladdyn erbynyCanaaneaid,yrhaioeddyntrigoynymynydd,ac ynydeau,acynydyffryn.
10AJwdaaaethynerbynyCanaaneaidoeddyntrigoyn Hebron:(acenwHebrono'rblaenoeddCirjatharba:)a lladdasantSesai,acAhiman,aTalmai.
11AcoddiynoaethynerbyntrigolionDebir:acenw Debiro'rblaenoeddCirjathseffer:
12AdywedoddCaleb,YrhwnadrawoCiriath-seffer,ac a’ihennill,iddoefyrhoddafAchsafymerchynwraig
13AcOthnielmabCenas,brawdiauCaleb,a’ihenillodd; acefearoddesiddoAchsaeiferchynwraig.
14Aphanddaethhiato,hia’ihannogoddiofynmaesgan eithad:ahiaddisgynnoddoddiareihasyn;adywedodd Calebwrthi,Bethafynnidi?
15Adywedoddhiwrtho,Dyroimifendith:canys rhoddaistimiwladynyde;dyroimihefydffynhonnau dŵr.ArhoddoddCalebiddihi'rffynhonnauuchafa'r ffynhonnauisaf
16AmeibionyCenead,tad-yng-nghyfraithMoses,a aethantifynyoddinasypalmwyddgydameibionJwdai anialwchJwda,yrhwnsyddyngorweddynneheudirArad; acaaethant,acadrigasantymhlithybobl.
17AJwdaaaethgydaSimeoneifrawd,alladdasanty CanaaneaidoeddynbywynSeffath,a'idinistrio'nllwyrA galwydenw'rddinasynHorma.
18HefydJwdaaenilloddGasaa'ihardaloedd,acAsgelon a'ihardaloedd,acEcrona'ihardaloedd
19A’rARGLWYDDoeddgydaJwda;acefeayrrodd allandrigolionymynydd;ondniallaiyrruallandrigolion ydyffryn,amfodganddyntgerbydauhaearn
20ArhoddasantHebroniCaleb,felydywedoddMoses: acefeayrroddoddiynodrimabAnac
21AcniyrroddmeibionBenjaminallanyJebusiaidoedd ynbywynJerwsalem;ondymae'rJebusiaidynbywgyda meibionBenjaminynJerwsalemhydydyddhwn.
22AthŷJoseffhefyd,aethantifynyynerbynBethel:a’r ARGLWYDDoeddgydahwynt
23.AnfonoddtŷJoseffichwilioamBethel.(Lusoedd enw'rddinaso'rblaen)
24Agweloddyrysbïwyrddynyndodallano'rddinas,a dywedasantwrtho,Dangosaini,atolwg,yfynedfai'r ddinas,abyddwnyndangostrugaredditi
25Aphanddangosoddiddyntyfynedfai'rddinas,hwya drawasantyddinasâminycleddyf;ondhwyaollyngasant ymaithygŵra'iholldeulu
26A’rgŵraaethiwladyrHethiaid,acaadeiladodd ddinas,acaalwoddeihenwhiLus:sefeihenwhihydy dyddhwn
27NiyrroddManasseallandrigolionBethseana’ithrefi, naTaanacha’ithrefi,nathrigolionDora’ithrefi,na thrigolionIbleama’ithrefi,nathrigolionMegidoa’ithrefi: ondbyddai’rCanaaneaidynbywynywladhonno
28AphangryfhaoddIsrael,hwyaosodasantyCanaaneaid yndreth,acniyrasanthwyallanynllwyr
29NiyrroddEffraimallanyCanaaneaidoeddynbywyn Geserchwaith;ondyCanaaneaidadrigasantynGeseryn euplith
30NiyrroddSabulonallandrigolionCitron,nathrigolion Nahalol;ondyCanaaneaidadrigasantyneuplith,aca aethantyndretharnynnhw
31NiyrroddAserallandrigolionAccho,nathrigolion Sidon,nacAhlab,nacAchsib,naHelba,nacAffic,na Rehob:
32OndyrAseriaidadrigasantymhlithyCanaaneaid, trigolionywlad:oherwyddniyrrasanthwyntallan
33NiyrroddNafftaliallandrigolionBethsemes,na thrigolionBethanath;ondefeadrigoddymhlithy Canaaneaid,trigolionywlad:erhynnydaethtrigolion BethsemesaBethanathyndrethdalwyriddynt
34AgorfododdyrAmoriaidfeibionDani'rmynydd: oherwyddniadawsantiddyntddodilawri'rdyffryn:
35OndyrAmoriaidafynnaidrigoymmynyddHeresyn Ajalon,acynSaalbim:etollawtŷJoseffaorfu,fely daethantyndrethwyr
36AthiryrAmoriaidoeddofynedfaAcrabbim,o'rgraig, acifyny.
PENNOD2
1AdaethangelyrARGLWYDDifynyoGilgaliBochim, acaddywedodd,Gwneuthumchwiifynyo’rAifft,aca’ch dygaisi’rwladadyngaisi’chtadau;adywedais,Nithorraf fynghyfamodâchwibyth
2Acnawnewchgyfamodâthrigolionywladhon; bwriwchilawreuhallorau:ondnidydychwediufuddhau i'mllais:pamygwnaethochhyn?
3Amhynnydywedaishefyd,Ni’ugyrrafhwyntallano’ch blaen;ondbyddantfeldrainyneichystlysau,a’uduwiau fyddynfaglichwi
4AphanlefaroddangelyrARGLWYDDygeiriauhyn wrthhollfeibionIsrael,ynaycododdybobleullef,ac wylo
5Agalwasantenw’rllehwnnwBochim:acaberthasant ynoi’rARGLWYDD.
6AphanollyngoddJosuayboblymaith,meibionIsraela aethantbobuni'wetifeddiaethifeddiannu'rwlad.
7AgwasanaethoddyboblyrARGLWYDDhollddyddiau Josua,ahollddyddiau'rhenuriaidaoroesasantJosua,aca welsanthollweithredoeddmawrionyrARGLWYDD,a wnaethefedrosIsrael
8AbufarwJosuamabNun,gwasyrARGLWYDD,yn gantadengmlwyddoed.
9AchladdasantefarderfyneietifeddiaethynTimnatheres, ymmynyddEffraim,arochrogleddolmynyddGaas
10Achasglwydyrhollgenhedlaethhonnohefydateu tadau:achododdcenhedlaetharallareuhôl,yrhonnid adnabu'rARGLWYDD,na'rgweithredoeddawnaethefe drosIsrael
11AgwnaethmeibionIsraelddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,acawasanaethasantyBaalim:
12AgadawsantARGLWYDDDduweutadau,yrhwna’u dughwyntallanowladyrAifft,adilynduwiaueraill,o dduwiau’rbobloeddoeddo’ucwmpas,acymgrymasant iddynt,adigio’rARGLWYDD
13AgadawsantyrARGLWYDD,acawasanaethasant BaalacAstaroth.
14AllwmodddigofaintyrARGLWYDDynerbynIsrael, acefea’urhoddoddhwyntiddwyloanrheithwyra’u hysbeiliasant,acefea’ugwerthoddhwyntiddwyloeu gelyniono’ucwmpas,felnaallentsefyllmwyachoflaen eugelynion
15Iblebynnagyraethantallan,llawyrARGLWYDD oeddyneuherbynerdrwg,felydywedoddyr ARGLWYDD,acfelytyngasaiyrARGLWYDDwrthynt: abuontmewncyfyngdermawr.
16Etoigyd,cododdyrARGLWYDDfarnwyr,a’u gwaredoddolaw’rrhaia’uhysbeiliasant
17Acetoniwrandawsantareubarnwyr,ondaethanti buteinioarôlduwiaueraill,acymgrymasantiddynt: troesantyngyflymoddiaryfforddyroeddeutadauwedi cerddedynddi,ganufuddhauiorchmynionyr ARGLWYDD;ondniwnaethantfelly
18AphangododdyrARGLWYDDiddyntfarnwyr,ynayr ARGLWYDDoeddgyda'rbarnwr,aca'ugwaredoddolaw eugelynionhollddyddiau'rbarnwr:canysedifarhaoddyr ARGLWYDDoachoseugriddfanoachosyrhaia'u gorthrymasanta'ublino.
19Aphanfufarw’rbarnwr,hwyaddychwelasant,aca lygrasanteuhunainynfwyna’utadau,ganddilynduwiau erailli’wgwasanaethu,aciymgrymuiddynt;ni pheidiasantâ’ugweithredoeddeuhunain,nacâ’uffordd ystyfnig.
20AllwmodddigofaintyrARGLWYDDynerbynIsrael; acefeaddywedodd,Oherwyddi’rboblhyndorrify nghyfamodaorchmynnaisi’wtadau,ahebwrandoarfy llais;
21Nifyddaffiohynymlaenyngyrruallano'ublaenneb o'rcenhedloeddaadawoddJosuapanfufarw:
22FelygallafbrofiIsraeltrwyddynt,afyddantyncadw fforddyrARGLWYDDigerddedynddi,felycadwoddeu tadau,aipeidio.
23AmhynnygadawoddyrARGLWYDDycenhedloedd hynny,hebeugyrruallanarfrys;acniroddoddhwyntyn llawJosua.
PENNOD3
1Dyma’rcenhedloeddaadawoddyrARGLWYDD,ibrofi Israeltrwyddynt,sefcyniferoIsraelnadoeddentyn gwybodhollryfeloeddCanaan;
2YnunigfelybyddaicenedlaethaumeibionIsraelyn gwybod,iddysguiddyntryfel,oleiafyrhaioeddo'rblaen yngwyboddimamdano;
3Sef,pumarglwyddyPhilistiaid,a'rhollGanaaneaid,a'r Sidoniaid,a'rHefiaidoeddyntrigoymmynyddLibanus,o fynyddBaal-hermonhydfynedfaHamath
4AcyroeddentibrofiIsraeltrwyddynt,iwyboda wrandawentarorchmynionyrARGLWYDD,yrhaia orchmynnoddefei’wtadautrwylawMoses
5AmeibionIsraeladrigasantymhlithyCanaaneaid,yr Hethiaid,yrAmoriaid,yPeresiaid,yrHefiaid,a'rJebusiaid: 6Achymerasanteumerchedynwrageddiddynt,a rhoddasanteumerchedi'wmeibion,agwasanaethasanteu duwiau.
7AgwnaethmeibionIsraelddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,acanghofiasantyrARGLWYDDeuDuw, agwasanaethasantyBaalima'rllwyni.
8AmhynnyycynhyrfodddigofaintyrARGLWYDDyn erbynIsrael,acefea’ugwerthoddhwyntilaw CusanrisathaimbreninMesopotamia:ameibionIsraela wasanaethasantCusanrisathaimamwythmlynedd
9AphanwaeddoddmeibionIsraelaryrARGLWYDD, cododdyrARGLWYDDachubwrifeibionIsrael,yrhwn a’uhachuboddhwynt,sefOthnielmabCenas,brawdiau Caleb
10AdaethYsbrydyrARGLWYDDarnoef,acefea farnoddIsrael,acaaethallaniryfel:arhoddoddyr ARGLWYDDCusanrisathaimbreninMesopotamiaynei lawef;a’ilawefadrechoddyneierbyn.
11AchafoddywladlonyddwchamddeugainmlyneddA bufarwOthnielmabCenas
12AmeibionIsraelawnaethantetoddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD:anerthoddyrARGLWYDDEglonbrenin MoabynerbynIsrael,amiddyntwneuthurdrwgyng ngolwgyrARGLWYDD.
13AcefeagasgloddatofeibionAmmonacAmalec,aca aethacadrawoddIsrael,acafeddiannoddddinasycoed palmwydd.
14FellygwasanaethoddmeibionIsraelEglonbreninMoab amddeunawmlynedd
15OndpanwaeddoddmeibionIsraelaryrARGLWYDD, cododdyrARGLWYDDiddyntachubwr,sefEhudmab Gera,Benjaminiad,gŵrllawchwith:athrwyddoef anfonoddmeibionIsraelanrhegiEglonbreninMoab
16OndgwnaethEhudiddoddagerdaufiniog,cufyddohyd; acefea’igwregysodddaneiddilladareiglundde
17AcefeaddugyranrhegiEglonbreninMoab:acEglon oeddŵrtewiawn
18Aphanorffennoddefeoffrymu’ranrheg,efea ollyngoddymaithybobloeddyndwynyranrheg
19Ondefeadroddynôlo’rchwarelioeddwrthGilgal,ac addywedodd,Ymaegennyfnegesgyfrinacholatatti,O frenin:yntauaddywedodd,TawAcaethpawbasafaiyn eiymylallanoddiwrtho
20AdaethEhudato;acyroeddefeyneisteddmewn ystafellhaf,yrhonoeddganddoefeihunynunigA
dywedoddEhud,YmaegennyfnegesganDduwatattiAc efeagododdo’isedd.
21AcestynnoddEhudeilawaswy,achymeroddydager oddiareiglundde,a'ithrywanuyneifol:
22Aethycoeshefydimewnarôlyllafn;achaeoddy brasteraryllafn,felnaallaiefedynnu'rdagerallano'ifol; adaethypriddallan
23YnaaethEhudallantrwy'rporth,achaudrysau'r ystafellarno,a'ucloi
24Panaethefeallan,daetheiweision;aphanwelsantfod drysau’rystafellwedi’ucloi,dywedasant,Ynsicrmae’n gorchuddioeidraedyneiystafellhaf
25Acarosasantnesiddyntgywilyddio:acwele,nid agoroddefeddrysau'rystafell;amhynnycymerasant allwedd,aca'uhagorasant:acwele,euharglwydda syrthiasaiilawrynfarwaryddaear.
26AdihangoddEhudtraoeddenthwy’noedi,acaeth heibioi’rchwareli,adihangoddiSeiriath
27Aphanddaethefe,efeachwythoddutgornymmynydd Effraim;ameibionIsraelaaethantilawrgydagefo'r mynydd,acefeo'ublaenhwynt
28.Acefeaddywedoddwrthynt,Dilynwchfi:canysyr ARGLWYDDaroddoddeichgelynionyMoabiaidyneich llawAhwyaaethantilawrareiôlef,acagipasant rydau’rIorddonentuaMoab,acniadawsantinebgroesi.
29AlladdasantoMoabyprydhwnnwtuadengmilo ddynion,pobunynddynionnertholaphobunynddynion dewr;acniddihangoddneb.
30FellydarostyngwydMoabydiwrnodhwnnwdanlaw IsraelAchafoddywladlonyddwchambedwarugain mlynedd.
31AcareiôlefybuSamgarmabAnath,yrhwna laddoddo’rPhilistiaidchwechantoddynionâgwiailych: acyntauhefydaachuboddIsrael.
PENNOD4
1AgwnaethmeibionIsraeletoddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,wedimarwEhud
2AgwerthoddyrARGLWYDDhwyntilawJabinbrenin Canaan,adeyrnasaiynHasor;aSiseraoeddcapteneilu, acyroeddynbywynHarosethyCenhedloedd
3AgwaeddoddmeibionIsraelaryrARGLWYDD:canys yroeddganddonawcantogerbydauhaearn;acugain mlyneddygorthrymoddefefeibionIsraelyndrwm
4ADebora,proffwydes,gwraigLapidoth,hiafarnodd Israelyramserhwnnw
5AhiadrigodddanbalmwyddenDeborahrhwngRamaa BethelymmynyddEffraim:ameibionIsraeladdaethanti fynyatihiamfarn
6Ahiaanfonodd,acaalwoddBaracmabAbinoamo Cedesnafftali,acaddywedoddwrtho,Oniorchmynnodd ARGLWYDDDduwIsrael,ganddywedyd,Dos,athyn tuamynyddTabor,achymergydathiddengmilowŷro feibionNafftali,acofeibionSabulon?
7AmiadynnafatattiiafonCisonSisera,captenbyddin Jabin,gyda'igerbydaua'iluoedd;amia'irhoddafefyndy law
8AdywedoddBaracwrthi,Oseidigydami,ynaaffi:ond osnaeidigydami,ynaniaffi.
9Adywedoddhi,“Dimondgydathiybyddafynsicr:er nafyddydaithagymerieranrhydedditi;oherwyddilaw
gwraigygwerthyrARGLWYDDSisera”Achododd Debora,acaethgydaBaraciCedes.
10AgalwoddBaracSabulonaNafftaliiCedes;acaethi fynygydadengmilowŷrwrtheidraed:acaethDeborai fynygydagef.
11HeberyCenead,ofeibionHobab,tad-yng-nghyfraith Moses,aymwahanasaioddiwrthyCeneaid,acaosodasai eibabellhydwastadeddSaanaim,yrhwnsyddwrthCedes. 12AmynegasantiSiserafodBaracmabAbinoamwedi myndifynyifynyddTabor
13AchasgloddSiseraeihollgerbydau,sefnawcanto gerbydauhaearn,a'rhollbobloeddgydagef,oHarosethy CenhedloeddhydafonCison.
14AdywedoddDeborawrthBarac,Cyfod;canysdyma’r dyddyrhoddoddyrARGLWYDDSiserayndylaw:onid yw’rARGLWYDDwedimyndallano’thflaen?Fellyaeth BaracilawrofynyddTabor,adengmilowŷrareiôl 15AdryllioddyrARGLWYDDSisera,a'ihollgerbydau, a'iholllu,âminycleddyfoflaenBarac;felydisgynnodd Siseraoddiareigerbyd,acaffoddiffwrddareidraed 16OndBaracaerlidioddycerbydau,acarôlyllu,hyd HarosethyCenhedloedd:ahollluSiseraasyrthioddarfin ycleddyf;acniadawydundyn
17OndffoddSiseraareidraedibabellJaelgwraigHeber yCenead:oherwyddyroeddheddwchrhwngJabinbrenin HasorathŷHeberyCenead
18AJaelaaethallanigyfarfodâSisera,acaddywedodd wrtho,Trowchimewn,fyarglwydd,trowchataffi;nac ofnaAphandroddefeimewnatihii'rbabell,hia'i gorchuddioddâmantell
19Acefeaddywedoddwrthi,Rhoimi,atolwg,ychydigo ddŵri’wyfed;canysyrwyfynsychedigAhiaagorodd botelolaeth,acaroddoddiddoddiod,aca’igorchuddiodd 20Dywedoddwrthieto,Safynnrwsybabell;aphanddelo unrhywunacymofynâthi,adweud,Aoesunrhywun yma?dywedi,Na
21YnacymeroddgwraigJaelHeberhoeleno’rbabell,a chymeroddforthwylyneillaw,acaethato’nddistaw,a tharo’rhoelenyneidemlau,a’igosodynyddaear: oherwyddyroeddyncysgu’ndrwmacynflinedig.Fellyy bufarw
22Acwele,felyroeddBaracynerlidSisera,Jaeladdaeth allani’wgyfarfod,acaddywedoddwrtho,Tyred,a dangosafiti’rgŵryrwytti’neigeisioAphanddaethi’w phabellhi,wele,Siserayngorweddynfarw,a’rhoelenyn eidemlau.
23FellyydarostyngoddDuwJabinbreninCanaany diwrnodhwnnwoflaenmeibionIsrael.
24AllawmeibionIsraelalwyddaodd,acadrechoddJabin breninCanaan,nesiddyntddinistrioJabinbreninCanaan
PENNOD5
1YnacanoddDeborahaBaracmabAbinoamydiwrnod hwnnw,ganddywedyd, 2MolwchyrARGLWYDDamddialIsrael,pan offrymoddybobleuhunainynwirfoddol.
3Clywch,frenhinoedd;gwrandewch,dywysogion;myfi, sefmyfi,aganafi'rARGLWYDD;canaffawli ARGLWYDDDduwIsrael.
4ARGLWYDD,panaethostallanoSeir,pangerddaisto faesEdom,ycrynoddyddaear,a’rnefoeddaddiferodd,y cymylauhefydaddiferoddddŵr
5ToddoddymynyddoeddoflaenyrARGLWYDD,sefy SinaihwnnwoflaenARGLWYDDDduwIsrael.
6YnnyddiauSamgarmabAnath,ynnyddiauJael,yroedd ypriffyrddynwag,a'rteithwyryncerddedarhydffyrdd osgoi.
7Peidioddtrigolionypentrefi,peidioddantynIsrael,nesi mi,Deborah,godi,imigodiynfamynIsrael
8Dewisasantdduwiaunewydd;ynayroeddrhyfelyny pyrth:awelwydtariannagwaywffonymhlithdeugainmil ynIsrael?
9MaefynghalontuagatlywodraethwyrIsrael,a gynigiasanteuhunainynwirfoddolymhlithybobl BendithiwchyrARGLWYDD.
10Llefarwch,chwisy'nmarchogaetharasynnodgwynion, chwisy'neisteddmewnbarn,acynrhodioaryffordd
11Yrhaiaachubwydrhagsŵnsaethwyrynylleoedd tynnudŵr,ynoybyddantynadroddgweithredoedd cyfiawnyrARGLWYDD,sefygweithredoeddcyfiawn tuagatdrigolioneibentrefiynIsrael:ynaybyddpoblyr ARGLWYDDynmyndilawri'rpyrth
12Deffro,deffro,Debora:deffro,deffro,canagân:cyfod, Barac,achymerdygaethgludyngaeth,tifabAbinoam.
13Ynagwnaethi'rrhaisy'nweddillarglwyddiaethudrosy pendefigionymhlithybobl:gwnaethyrARGLWYDDimi arglwyddiaethudrosycedyrn.
14OEffraimyroeddgwreiddynohonyntynerbynAmalec; ardyôldi,Benjamin,ymhlithdybobl;oMachirydaeth llywodraethwyrilawr,acoSabulonyrhaisy'ntrinpinyr ysgrifennydd
15AthywysogionIssacharoeddgydaDeborah;sef Issachar,aBarachefyd:anfonwydefardraedi'rdyffryn.I ddosbarthiadauReubenyroeddmeddyliaumawrioncalon
16Pamyrarhosaistymhlithcorlannau’rdefaid,iglywed brefu’rpraidd?AmddosbarthiadauReubenyroedd chwiliadaucalonmawr
17ArhosoddGileadytuhwnti’rIorddonen:aphamyr arhosoddDanmewnllongau?ArhosoddAserarlanymôr, acarhosoddyneifylchau
18PobloeddSabulonaNafftaliaberygloddeubywydau hydatfarwolaethynuchelfannau'rmaes.
19Daethybrenhinoeddacymladd,ynaymladdodd brenhinoeddCanaanynTaanachwrthddyfroeddMegido; nichymerasantelwoarian.
20Ymladdasanto'rnefoedd;ymladdoddysêryneu cyrsiauynerbynSisera.
21AfonCisona’uhysguboddhwyntymaith,yrhenafon honno,afonCisonOfyenaid,tiasathraistnerth 22Ynaytorrwydtraedyceffylauganyrhuthriadau, rhuthriadaueucedyrn.
23MelltithiwchMeros,meddaiangelyrARGLWYDD, melltithiwchynchwerweithrigolion;amnaddaethanti gynorthwyo’rARGLWYDD,igynorthwyo’r ARGLWYDDynerbynycedyrn
24BendithiedirJaelgwraigHeberyCeneaduwchlaw menywod,bendithiedirhiuwchlawmenywodynybabell
25Gofynnoddamddŵr,arhoddoddhilaethiddo;dughi fenynallanmewndysglfawreddog.
26Rhoddoddeillawatyrhoelen,a'illawddeatforthwyly gweithwyr;acâ'rmorthwylytrawoddSisera,torroddei benef,wediiddidrywanuathorrieidemlau
27Wrtheithraedyplygodd,syrthiodd,gorweddodd:wrth eithraedyplygodd,syrthiodd:lleyplygodd,ynoy syrthioddynfarw
28EdrychoddmamSiseraallandrwy’rffenestr,a gwaeddodddrwy’rdellt,“Pamymaeeigerbydmoroedi cyndod?Pamymaeolwynioneigerbydau’noedi?”
29Ateboddeimercheddoethhi,ie,dychweloddatebiddi eihun,
30Onidydyntwedirhuthro?onirannasantyrysglyfaeth;i bobgŵrunneuddwylances;iSiseraysglyfaetho amryliwiau,ysglyfaethoamryliwiauowaithnodwydd,o amryliwiauowaithnodwyddaryddwyochr,yncyfatebi gyddfau'rrhaisy'ncymrydyrysbail?
31Fellybyddedi’thhollelynionddifetha,O ARGLWYDD:ondbyddedyrhaisy’neigarufelyrhaul panfyddoynmyndallanyneinerth.Achafoddywlad orffwysamddeugainmlynedd
PENNOD6
1AgwnaethmeibionIsraelddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD:arhoddoddyrARGLWYDDhwyntyn llawMidiansaithmlynedd
2AllawMidianadrechoddynerbynIsrael:acoachosy MidianiaidygwnaethmeibionIsraeliddyntyffeuausydd ynymynyddoedd,acogofâu,achaerau
3Acfellyybu,panhauoddIsrael,i’rMidianiaida’r Amaleciaid,ameibionydwyrain,hwyaddaethantifyny yneuherbyn;
4Agwersyllasantyneuherbyn,adinistriocynnyrchy ddaear,hydoniddelychiGasa,acniadawsantunrhyw gynhaliaethiIsrael,nadefaid,nacych,nacasyn 5Oherwydddaethantifynyâ'uhanifeiliaida'upebyll,a daethantfelceiliogodorannifer;oherwyddyroeddent hwya'ucamelodynddirifedi:adaethanti'rwladi'w dinistrio
6AthlodioddIsraelynfawroherwyddyMidianiaid;a gwaeddoddmeibionIsraelaryrARGLWYDD
7AphanwaeddoddmeibionIsraelaryrARGLWYDDo achosyMidianiaid,
8AnfonoddyrARGLWYDDbroffwydatfeibionIsrael,yr hwnaddywedoddwrthynt,Felhynydywed ARGLWYDDDduwIsrael,Myfia’chdygaischwiifyny o’rAifft,aca’chdygaisallanodŷcaethiwed;
9Amia’chgwaredaisolaw’rEifftiaid,acolawpawb a’chgorthrymasai,aca’ugyrraishwyntallano’chblaen, acaroddaiseutirichwi;
10Adywedaiswrthych,Myfiyw’rARGLWYDDeich Duw;nacofnwchdduwiau’rAmoriaid,yrhwnyrydychyn bywyneugwlad:ondniwrandawsocharfyllais
11AdaethangelyrARGLWYDD,aceisteddodddan dderwenoeddynOffra,yrhonoeddyneiddoiJoasyr Abiesriad:a’ifabGideonoeddyndyrnugwenithwrthy gwinwryf,i’wguddiorhagyMidianiaid.
12AcymddangosoddangelyrARGLWYDDiddo,aca ddywedoddwrtho,YrARGLWYDDsyddgydathi,ti gadarnoddewrder.
13AdywedoddGideonwrtho,OfyArglwydd,osyw'r ARGLWYDDgydani,pamydigwyddoddhynigydini?
Ablemaeeihollwyrthiauef,yrhaiaadroddoddeintadau ini,ganddywedyd,OniddugyrARGLWYDDniifyny o'rAifft?Ondynawrymae'rARGLWYDDwediein gadaelni,acwedieinrhoiynllawyMidianiaid.
14A’rARGLWYDDaedrychoddarno,acaddywedodd, Dosyndynerthhwn,athiaachubiIsraelolaw’r Midianiaid:onidmyfia’thanfonodddi?
15.Adywedoddwrtho,OArglwydd,âphafoddy gwaredafIsrael?Wele,maefynheuluyndlawdym Manasse,aminnauyw'rlleiafynnhŷfynhad
16AdywedoddyrARGLWYDDwrtho,Ynsicrbyddaf gydathi,athiadrawi’rMidianiaidfelungŵr
17Acefeaddywedoddwrtho,Oscefaisynawrffafryndy olwg,ynadangosarwyddimimaitisy’nsiaradâmi
18Nacewchoddiyma,atolwg,nesimiddodatatti,a dwynfyrhoddallan,a'igosodo'thflaen.Acefea ddywedodd,Arhosafnesitiddodynôl 19AGideonaaethimewn,acabaratôddgafr,a chacennaucroywoeffaoflawd:rhoddoddycigmewn basged,arhoddoddycawlmewncrochan,aca’idugallan atodanydderwen,aca’icyflwynodd
20AdywedoddangelDuwwrtho,Cymeryciga’r cacennaucroyw,agosodhwyntarygraighon,athywallty cawlAgwnaethfelly
21YnaestynnoddangelyrARGLWYDDflaenyffon oeddyneilaw,acagyffyrddoddâ’rciga’rbaracroyw;a chododdtâno’rgraig,acaysoddyciga’rbaracroywYna aethangelyrARGLWYDDallano’iolwgef.
22AphansylweddoloddGideonmaiangelyr ARGLWYDDydoedd,dywedoddGideon,Och,O ArglwyddDDUW!oherwyddimiweldangelyr ARGLWYDDwynebynwyneb
23AdywedoddyrARGLWYDDwrtho,Heddwchiti;nac ofna:nifyddifarw.
24YnaadeiladoddGideonallorynoi’rARGLWYDD,a’i galw’nJehofa-shalom:ymaehihydydyddhwnynOffra’r Abiesriaid.
25A’rnosonhonnoydywedoddyrARGLWYDDwrtho, Cymerfustachifancdydad,sefyrailfustachsaithmlwydd oed,athynilawrallorBaalsyddgandydad,athorilawr yllwynsyddwrtheihymyl:
26Acadeiledaallori'rARGLWYDDdyDduwarbeny graighon,ynylletrefnus,achymeryrailfustach,ac offrymaaberthpoethgydachoedyllwynadorrwytilawr
27YnacymeroddGideonddegoddyniono’iweision,aca wnaethfelydywedoddyrARGLWYDDwrtho:acfellyy bu,ameifodynofniteulueidad,adynionyddinas,felna allaieiwneudynystodydydd,ynaygwnaethefehynny ynystodynos
28Aphangododddynionyddinasynfore,wele,allor Baalwedieibwrwilawr,a'rllwynoeddwrtheihymyl wedieidorriilawr,a'railfustachwedieioffrymuaryr alloraadeiladwyd
29Adywedasantwrtheigilydd,Pwyawnaethypethhyn? Aphanymholasantacaofynnasant,dywedasant,Gideon mabJoasawnaethypethhyn
30YnadywedodddynionyddinaswrthJoas,“Tyrdâ’th faballan,felybyddofarw:oherwyddiddofwrwilawr allorBaal,acoherwyddiddodorri’rllwynoeddwrthei hymyl.”
31AdywedoddJoaswrthbawboeddynsefyllyneierbyn, AddadleuwchchwidrosBaal?awnewchchwieiachubef?
Yrhwnaddadleudrosto,rhodderefifarwolaethtrabyddo hieto'nfore:osywefeyndduw,dadleueddrosto'ihun,am irywunfwrweiallorilawr
32Amhynnyydiwrnodhwnnwygalwoddefyn Jerwbbaal,ganddywedyd,DadleuedBaalyneierbyn,am iddofwrwilawreiallor
33YnaycasglwydyrhollMidianiaid,yrAmaleciaida meibionydwyrainynghyd,acaaethantdrosodd,aca wersyllasantyngnghwmJesreel
34OnddaethYsbrydyrARGLWYDDarGideon,acfe chwythoddutgorn;acymgasgloddAbieserareiôl
35AcefeaanfonoddgenhadautrwyhollManasseh;a hwnnwhefydagasglwydareiôlef:acefeaanfonodd genhadauatAser,acatSabulon,acatNafftali;ahwya ddaethantifynyi’wcyfarfod
36AdywedoddGideonwrthDduw,Oswyttiamachub Israeltrwyfyllawi,felydywedaist,
37Wele,rhoddafgnuowlânynyllawrllawr;acosbyddy gwlitharygnuynunig,a'ifodynsycharyrhollddaear wrthymyl,ynaygwnygwaredidiIsraeltrwyfyllawi,fel ydywedaist
38Acfellyybu:canyscododdynforedrannoeth,aca wthioddycnuynghyd,acawasgoddygwlithallano’rcnu, cawlllawnoddŵr
39AdywedoddGideonwrthDduw,Nafyddeddyddicter ynfyerbyni,aminnaualefarafytrohwnynunig:gadi mibrofi,atolwg,ytrohwnynunigâ'rcnu;byddedynsych ynawrarycnuynunig,abyddedgwlitharyrhollddaear. 40AgwnaethDuwfellyynosonhonno:canysyroeddyn sycharygwlânynunig,acyroeddgwlitharyrhollddaear
PENNOD7
1YnacododdJerwbbaal,sefGideon,a’rhollbobloedd gydagef,ynfore,agwersyllasantwrthffynnonHarod:fel yroeddgwersyllyMidianiaidaryrochrogleddolohonynt, wrthfrynMore,ynydyffryn.
2AdywedoddyrARGLWYDDwrthGideon,Rhyniferus yw’rboblsyddgydathiimiroi’rMidianiaidyneudwylo, rhagiIsraelymffrostioynfyerbyn,ganddywedyd,Fy llawfyhuna’mhachubodd
3Ynawrganhynnyewchigyhoeddiyngnghlyw’rbobl, ganddywedyd,Pwybynnagsyddofnusacofnus, dychweledacymadaeledyngynnarofynyddGileadA dychweloddo’rboblddwyfilarhugain;agadawyddeng milarôl.
4AdywedoddyrARGLWYDDwrthGideon,Ymae'r boblynrhyniferuseto;tyrdâhwyntilawratydŵr,ami a'uprofafitiyno:abydd,yrhwnaddywedafwrthyt,Hwn aâgydathi,hwnnwaâgydathi;a'rhwnaddywedaf wrthyt,Niâhwngydathi,hwnnwniâ
5Fellyefeaddugyboblilawratydŵr:adywedoddyr ARGLWYDDwrthGideon,Pobuna’ra’ralepio’rdŵrâ’i dafod,felyllepioci,aosodiefarwahân;aphobuna ymgrymoareiliniauiyfed
6Aniferyrhaialapiasant,ganroieullawateugenau, oedddrichantoddynion:ondplygoddyrhollbobleraillar eugliniauiyfeddŵr
7AdywedoddyrARGLWYDDwrthGideon,Trwy’rtri chantoddynionalapiasanty’chachubaf,arhoddafy Midianiaidyndylawdi:agadi’rhollbobleraillfyndpob uni’wleeihun
8Fellycymeroddyboblluniaetha'utrwmpedauyneullaw: acanfonoddhollweddillIsrael,pobuni'wbabell,a chadwoddytrichantoddynionhynny:acyroeddgwersyll Midianodditanoynydyffryn.
9A’rnosonhonnoydywedoddyrARGLWYDDwrtho, “Cod,dosilawri’rgwersyll;oherwyddrhoddaisefyndy lawdi”
10Ondoswytti’nofnimyndilawr,dosdigydaPhurady wasilawri’rgwersyll:
11Acheiglywedbethaddywedant;acwedihynnyy cryfheirdyddwyloifyndilawri'rgwersyllYnayraethi lawrgydaPhuraeiwasiduallanygwŷrarfogoeddyny gwersyll.
12A’rMidianiaid,a’rAmaleciaid,ahollfeibionydwyrain, aorweddasantynydyffrynfelceiliogodorannifer;a’u camelodoeddddirifedi,felytywodarlanymôrorannifer.
13AphanddaethGedeon,weleŵrynadroddbreuddwyd i’wgydymaith,acyndweud,Wele,breuddwydiais freuddwyd,acwele,teisenofarahaiddasyrthioddi wersyllMidian,acaddaethatbabell,aca’itrawoddnes iddisyrthio,aca’idymchwelodd,felygorweddoddy babell.
14A’igyfaillaateboddacaddywedodd,Nidywhynond cleddyfGideonmabJoas,gŵroIsrael:canysyneilawefy rhoddoddDuwMidian,a’rhollfyddin.
15AphanglywoddGideonadroddyfreuddwyd,a’i dehongliad,ynaefeaaddolodd,acaddychweloddi wersyllIsrael,acaddywedodd,Codwch;canysrhoddodd yrARGLWYDDwersyllMidianyneichllaw
16Acefearannoddytrichantoddynionyndaircwmni, acaroddesutgornynllawpobun,gydajigiaugwag,a lampauofewnyjigiau
17Acefeaddywedoddwrthynt,Edrychwcharnaffi,a gwnewchyrunfath:acwele,panddelwyfigwrygwersyll, felygwneuthumfinnau,fellyygwnewchchwithau 18Panfyddafynchwythuâ’rutgorn,fia’rrhaisyddgyda mi,ynachwythwchchwithau’rutgyrnobobtui’rholl wersyll,adywedwch,CleddyfyrARGLWYDD,aGideon 19FellydaethGideon,a’rcantoddynionoeddgydagef,i gwrygwersyllarddechrau’rgwyliadwriaethganol;a newyddosodyrwyliadwriaethoeddent:achwythasantyr utgyrn,athorri’rjêroeddyneudwylo 20A’rtaircwmniachwythasantyrutgyrn,acadorrasanty jêr,acaddaliasantylampauyneudwylochwith,a’r utgyrnyneudwyloddeichwythuâhwynt:acalefasant, CleddyfyrARGLWYDD,aGideon.
21Asafasantbobunyneileoamgylchygwersyll:a’r hollwersyllaredodd,acawaeddasant,acaffoesant.
22A’rtrichantachwythasantyrutgyrn,agosododdyr ARGLWYDDgleddyfpobunynerbyneigymydog,sef trwy’rhollwersyll:affoddywersylliBethsittayn Sererath,aciderfynAbel-mehola,iTabbath.
23AgwŷrIsraelaymgasglasantynghydoNafftali,aco Aser,acohollManasse,acaerlidiasantarôlyMidianiaid 24AGideonaanfonoddgenhadaudrwyhollfynydd Effraim,ganddywedyd,Dewchilawrynerbyny Midianiaid,achymerwcho’ublaenydyfroeddhydat Bethbaraa’rIorddonenYnaymgasgloddhollwŷrEffraim ynghyd,achymerasantydyfroeddhydatBethbaraa’r Iorddonen.
25Adaliasantddaudywysogo’rMidianiaid,OrebaSeeb; alladdasantOrebargraigOreb,aSeebaladdasantwrth
winwryfSeeb,acaerlidiasantMidian,adwynpennau OrebaSeebatGideonaryrochraralli’rIorddonen.
PENNOD8
1AdywedoddgwŷrEffraimwrtho,Pamygwnaethostfel hynini,hebeingalwni,panaethostiymladdâ'r Midianiaid?Ahwyaymgynhyrfasantagefynllym.
2Acefeaddywedoddwrthynt,Bethawneuthumynawr o’igymharuâchwi?Onidgwellywlloffiadgrawnwin EffraimnachynhaeafAbieser?
3DuwaroddoddyneichdwylodywysogionMidian,Oreb aSeeb:abethaallwnieiwneudo'chcymharuâchwi? Ynataweloddeudigofainttuagato,panddywedoddefe hynny
4AdaethGideoni’rIorddonen,acaaethdrosodd,efea’r trichantoddynionoeddgydagef,ynlluddedig,acyneu hymlidhwy
5AcefeaddywedoddwrthwŷrSuccoth,Rhoddwch, atolwg,farai’rboblsy’nfynilyni;canysymaentyn lluddedig,acyrwyffi’nerlidarôlSebaaSalmunna, brenhinoeddMidian.
6AdywedoddtywysogionSuccoth,AywllawSebaa Salmunnaynawryndylaw,felyrhoddemfarai’thfyddin?
7AdywedoddGideon,Amhynnypanfyddo’r ARGLWYDDwedirhoiSebaaSalmunnaynfyllawi,yna miarwygafeichcnawdâdrainyranialwchacâmieri
8AcefeaaethifynyoddiynoiPenuel,acalefarodd wrthyntyrunfath:acateboddgwŷrPenueleffelyr atebasaigwŷrSuccothef
9AcefealefaroddhefydwrthwŷrPenuel,ganddywedyd, Panddychwelafmewnheddwch,miadorrafilawrytŵr hwn
10YroeddSebaaSalmunnayngNgharcor,a'ulluoedd gydahwynt,tuapymthegmilowŷr,yrhollraiaadawydo hollluoeddmeibionydwyrain:canyssyrthioddcantac ugainmilowŷryntynnucleddyfau.
11AGideonaaethifynyarhydfforddyrhaioeddyn trigomewnpebyll,i'rdwyrainoNobaaJogbeha,aca drawoddyllu:canysyroeddylluynddiogel.
12AphanffoddSebaaSalmunna,efea’uhymlidioddar euhôl,acaddalioddddaufreninMidian,SebaaSalmunna, acaddinistrioddyrhollfyddin.
13AdychweloddGideonmabJoaso'rfrwydrcyncodiad yrhaul,
14AcaddalioddŵrifancowŷrSuccoth,acaymofynnodd agef:acefeaddisgrifioddiddodywysogionSuccoth,a’i henuriaid,sefsaithdegadwywŷr.
15AcefeaddaethatwŷrSuccoth,acaddywedodd,Wele SebaaSalmunna,yrhaiy’mceryddasochi,ganddywedyd, AidwyloSebaaSalmunnaynawryndylawdi,fely rhoddemfarai’thwŷrblinedig?
16Acefeagymeroddhenuriaidyddinas,adrainyr anialwchamieri,aca’udysgoddwŷrSuccoth
17AcefeadorroddilawrdŵrPenuel,acaladdodd ddynionyddinas
18YnadywedoddwrthSebaaSalmunna,“Pafathoeddy dynionaladdwydgennychynTabor?”Adywedasant,“Fel yroeddechchi,fellyyroeddenthwy;pobunyndebygi blantbrenin.”
19Acefeaddywedodd,Fymrodyroeddenthwy,sef meibionfymam:felmaibywyrARGLWYDD,pe byddechwedieucadw'nfyw,nifyddwnyneichlladd
20AcefeaddywedoddwrthJethereigyntaf-anedig, Cyfod,alladdhwynt.Ondnithynnoddyllanceigleddyf: canysofnodd,ameifodetoynllanc
21YnadywedoddSebaaSalmunna,“Coddi,arhuthra arnomni:oherwyddfelymae’rgŵr,fellyymaeeinerth.”
AchododdGideon,alladdoddSebaaSalmunna,a chymrydyraddurniadauoeddargyddfaueucamelod 22YnadywedoddgwŷrIsraelwrthGideon,“Llywodraetha arnomni,tia’thfabamabdyfabhefyd:oherwyddtia’n gwaredaistolawMidian.”
23AdywedoddGideonwrthynt,Nifyddaffiynteyrnasu arnoch,acnifyddfymabynteyrnasuarnoch:yr ARGLWYDDadeyrnasaarnoch.
24AdywedoddGideonwrthynt,Hoffwnofynamdanoch, aroddwchimibobunglustdlysaueiysglyfaeth (Oherwyddyroeddganddyntglustdlysauaur,ammai Ismaeliaidoeddent)
25Adywedasant,RhoddwniddyntynewyllysgarA lledaenasantwisg,athaflasantynddibobunglustdlysauei ysglyfaeth
26Aphwysau’rclustdlysauauraofynnoddefeoeddfila saithgantosiclauaur;heblawaddurniadau,acholeri,a dilladporfforoeddarfrenhinoeddMidian,acheblaw’r cadwynioeddamgyddfaueucamelod
27AgwnaethGideoneffodohono,a'iosodyneiddinas, sefynOffra:acaethhollIsraelynoibuteinioareihôl:a buhynynfagliGideon,aci'wdŷ
28FellyydarostyngwydMidianoflaenmeibionIsrael,fel nachodasanteupennaumwyachAbu’rwladmewn llonyddwchddeugainmlyneddynnyddiauGideon
29AJerwbbaalmabJoasaaeth,acadrigoddyneidŷei hun
30AcyroeddganGideonddegathrigainofeibionaaned o’igorffef:canysyroeddganddolawerowragedd.
31A’iordderchoeddynSichem,hihefydaesgoroddiddo fab,agalwoddefeeienwynAbimelech
32AbufarwGideonmabJoasmewnoedranda,a chladdwydefymmeddrodJoaseidad,ynOffrayr Abiesriaid
33AphanfufarwGideon,dychwelasantfeibionIsrael,ac aaethantibuteinioarôlBaalim,acawnaethantBaalberithyndduwiddynthwy
34AcnichofiameibionIsraelyrARGLWYDDeuDuw, yrhwna’ugwaredasaihwyntolaweuhollelynionobob tu:
35NiddangosasantgaredigrwyddidŷJerwbbaal,sef Gideon,ynôlyrhollddaioniawnaethefeiIsrael
PENNOD9
1AcAbimelechmabJerwbbaalaaethiSichematfrodyrei fam,acaymddiddanoddâhwynt,acâholldeulutŷtadei fam,ganddywedyd, 2Dywedwch,atolwg,yngnghlusthollddynionSichem,Pa unsyddwellichwi,aibodhollfeibionJerwbbaal,sefdeg athrigainoddynion,ynteyrnasuarnoch,aibodunyn teyrnasuarnoch?Cofiwchhefydmaieichasgwrna'ch cnawdydychfi
3Allefarasantfrodyreifamamdanoyngnghlusthollwŷr Sichemyrholleiriauhyn:athueddoddeucalonnaui ddilynAbimelech;canysdywedasant,Einbrawdniywefe 4ArhoddasantiddoddegathrigaindarnarianodŷBaalberith,achyflogoddAbimelechâhwyddynionofera ysgafn,a’iddilynasantef
5AcefeaaethidŷeidadynOffra,acaladdoddeifrodyr meibionJerwbbaal,sefdegathrigainoddynion,arun garreg:erhynnyJothammabieuengafJerwbbaalaadawyd; canysefeaymguddiodd
6AhollwŷrSichemaymgasglasantynghyd,aholldŷ Milo,acaaethant,acawnaethantAbimelechynfrenin, wrthwastadeddygolofnoeddynSichem.
7AphanddywedasantwrthJotham,efeaaethacasafodd arbenmynyddGerisim,acagododdeilais,acawaeddodd, acaddywedoddwrthynt,Gwrandewcharnaffi,chwiwŷr Sichem,felygwrandawoDuwarnochchwi
8Aethycoedallanaramserieneiniobreninarnynt;a dywedasantwrthyrolewydden,Teyrnasadiarnomni.
9Onddywedoddyrolewyddenwrthynt,Aadawaffify mrwdder,yrhwnymaentynanrhydedduDuwadyn drwyddo,amyndigaelfydyrchafuarycoed?
10Adywedoddycoedwrthyffigysbren,Tyreddi,a theyrnasaarnomni
11Onddywedoddyffigysbrenwrthynt,Addylwniadael fymelyster,a'mffrwythda,amyndigaelfydyrchafudros ycoed?
12Ynadywedoddycoedwrthywinwydden,Tyreddi,a theyrnasaarnomni
13Adywedoddywinwyddenwrthynt,Aadawaffyngwin, sy'nllawenhauDuwadyn,amyndigaelfydyrchafuary coed?
14Ynadywedoddyrhollgoedwrthydraenen,Tyreddi,a theyrnasaarnomni.
15Adywedoddydraenenwrthycoed,Osmewn gwirioneddyreneiniwchfiynfreninarnoch,ynadewcha rhoddwcheichymddiriedaethynfynghysgod:acosna, deledtânallano'rdraenen,acysafgedrwyddLebanon
16Ynawrganhynny,osgwnaethochynwiracyn ddiffuant,ganeichbodwedigwneudAbimelechynfrenin, acosgwnaethochynddaâJerwbbaala'idŷ,acos gwnaethochiddoynôlhaeddianteiddwylo;
17(Oherwyddymladdoddfynhaddrosoch,acanturioddei fywydymhell,aca’chachuboddolawMidian:
18Acyrydychwedicodiynerbyntŷfynhadheddiw,ac wedilladdeifeibion,degathrigainoddynion,arungarreg, acwedigwneudAbimelech,mabeilawforwyn,ynfrenin arwŷrSichem,oherwyddeifodynfrawdichwi;)
19Osydychchiwedidelio’nwirioneddolacynddiffuantâ Jerwbbaala’idŷheddiw,ynallawenhewchynAbimelech, abyddediddoefhefydlawenhauynochchi:
20Ondosna,deledtânallanoAbimelech,adifagwŷr Sichem,athŷMilo;adeledtânallanowŷrSichem,aco dŷMilo,adifaAbimelech
21AffoddJothamymaith,acaffoes,acaaethiBeer,aca drigoddyno,rhagofnAbimelecheifrawd
22PanoeddAbimelechwediteyrnasudrosIsraelamdair blynedd, 23YnaanfonoddDuwysbryddrwgrhwngAbimelecha gwŷrSichem;abugwŷrSichemynfradwrusag Abimelech:
24Felydeuai’rcreulondebawnaediddegathrigaino feibionJerwbbaal,abodeugwaedyncaeleiosodar Abimelecheubrawd,yrhwna’ulladdoddhwynt;acarwŷr Sichem,yrhaia’icynorthwyoddefiladdeifrodyr.
25AgosododdgwŷrSichemgynllwynwyramdanoym mhenuchafymynyddoedd,acysbeiliasantbawbaddeuai heibioiddyntarhydyfforddhonno:adywedwydwrth Abimelech.
26AdaethGaalmabEbedgyda'ifrodyr,acaethant drosoddiSichem:arhoddasantwŷrSichemeuhyder ynddoef
27Ahwyaaethantallani'rmeysydd,acagasglasanteu gwinllannoedd,acasathrasantygrawnwin,acawnaethant lawenydd,acaaethantidŷeuduw,acafwytasantaca yfasant,acafelltithiasantAbimelech
28AdywedoddGaalmabEbed,PwyywAbimelech,a phwyywSichem,felydylemeiwasanaethuef?Onidmab Jerwbbaalywefe,aSebuleiswyddog?Gwasanaethwn ddynionHamortadSichem:pamydylemeiwasanaethuef?
29Aonabyddai’rboblhyndanfyllawi!ynabyddwni’n symudAbimelechAdywedoddwrthAbimelech,Cynydda dyfyddin,athyrdallan.
30AphanglywoddSebul,llywodraethwryddinas,eiriau GaalmabEbed,enynnoddeiddicter
31AcanfonoddgenhadauatAbimelechynddirgel,gan ddywedyd,Wele,daethGaalmabEbeda'ifrodyriSichem; acwele,ymaentynamddiffynyddinasyndyerbyn
32Ynawrganhynny,codynynos,tia'rboblsyddgyda thi,achynllwynynymaes:
33Abydd,ynybore,cyngyntedagybyddo’rhaulyn codi,ycodi’nfore,acyrhodiaryddinas:acwele,pan ddeloefea’rboblsyddgydagefallanyndyerbyn,yna gwneiiddyntfelygelligyfle
34AchododdAbimelech,a’rhollbobloeddgydagef,liw nos,agosodasantgynllwynynerbynSichemmewnpedair mintai
35AGaalmabEbedaaethallan,acasafoddymmryned porthyddinas:ynacododdAbimelech,a'rbobloeddgydag ef,o'rcynllwyn
36AphanweloddGaalybobl,dywedoddwrthSebul, “Wele,maepoblyndodilawrobenymynyddoedd”A dywedoddSebulwrtho,“Ti’ngweldcysgody mynyddoeddfelpebaentynddynion.”
37AllefaroddGaaleto,adywedodd,Weleboblyndodi lawroganolywlad,achwmniarallyndodarhyd gwastadeddMeonenim.
38YnadywedoddSebulwrtho,Blemaedyenauynawr, yrhwnydywedaist,PwyywAbimelech,felybyddemni yneiwasanaethuef?Oniddyma'rbobladdirmygaist?Dos allan,atolwg,acymladdâhwynt
39AGaalaaethallanoflaengwŷrSichem,aca ymladdoddagAbimelech.
40AcAbimelecha’ihymlidioddef,affoddo’iflaen,a llawerasyrthiwydacaanafwyd,hydatddrwsyporth
41AcAbimelechadrigoddynAruma:aSebulayrrodd allanGaala'ifrodyr,felnafyddentyntrigoynSichem 42Athrannoeth,aethyboblallani'rmaes;adywedasant wrthAbimelech
43Acefeagymeroddybobl,aca’urhannoddhwyntyn daircwmni,acagynllwynoddynymaes,acaedrychodd, acwele,ybobladdaethantallano’rddinas;acefea gododdyneuherbyn,aca’utrawoddhwynt
44YnarhuthroddAbimelecha'rfintaioeddgydagef,a safasantymmronporthyddinas:a'rddwyfintaiaralla redasantaryrhollbobloeddynymeysydd,aca'u lladdasanthwy.
45AcAbimelechaymladdoddynerbynyddinasyrholl ddiwrnodhwnnw;acaenilloddyddinas,acaladdoddy bobloeddynddi,acaddinistrioddyddinas,aca’ihauoddâ halen.
46AphanglywoddhollddyniontŵrSichemhynny, aethantimewniamddiffynfatŷduwBerith
47AmynegwydiAbimelechfodhollddyniontŵrSichem wediymgynnullynghyd
48AcAbimelechaaethifynyifynyddSalmon,efea’r hollbobloeddgydagef:achymeroddAbimelechfwyell yneilaw,acadorroddgangeno’rcoed,aca’icymerodd, aca’igosododdareiysgwydd,acaddywedoddwrthy bobloeddgydagef,Yrhynawelsochfiyneiwneud, brysiwch,agwnewchfelygwneuthumfi
49Athorroddyrhollboblyrunfathbobuneigangen,ac aaethantarôlAbimelech,aca’urhoddasantynygaer,aca osodasantygaerardânarnynt:felybufarwhollddynion tŵrSichemhefyd,tuamilowŷragwragedd.
50YnaaethAbimelechiThebes,acawersylloddynerbyn Thebes,aca’ihenillodd
51Ondyroeddtŵrcadarnofewnyddinas,acynoyffoes yrhollwŷra’rmenywod,ahollrai’rddinas,aca’i caeasantarnynt,acaesgynasantibenytŵr
52AdaethAbimelechatytŵr,acymladdoddyneierbyn, acaethynagosatddrwsytŵri'wlosgiâthân
53Athafloddrhywwraigddarnofaenmelinarben Abimelech,aphobdimidorrieibenglog.
54Ynagalwoddarfrysaryllancoeddyncludoeiarfau,a dywedoddwrtho,Tyndygleddyf,alladdfi,rhagineb ddweudamdanaf,Gwraiga’illaddoddef.Athrywanoddei llancef,abufarw
55AphanweloddgwŷrIsraelfarwAbimelech,aethant bobuni’wle.
56FellyytaloddDuwamddrygioniAbimelech,yrhwna wnaethi'wdad,wrthladdeiddegathrigainofrodyr:
57AthaloddDuwhollddrwggwŷrSichemareupennau hwy:adaethmelltithJothammabJerwbbaalarnynthwy
PENNOD10
1AcarôlAbimelechycododdiamddiffynIsraelTola mabPua,mabDodo,gŵroIssachar;acefeadrigoddyn SamirymmynyddEffraim
2AcefeafarnoddIsraelamdairblyneddarhugain,acafu farw,acagladdwydynSamir
3AcareiôlefycododdJair,Gileadiad,abarnoddIsrael amddwyflyneddarhugain
4Acyroeddganddoddegarhugainofeibionyn marchogaetharddegarhugainoebolionasynnod,acyr oeddganddyntddegarhugainoddinasoedd,aelwiryn Hafoth-jairhydydyddhwn,yrhaisyddyngngwlad Gilead
5AbufarwJair,achladdwydefynCamon.
6AmeibionIsraelawnaethantetoddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,acawasanaethasantBaalim,acAstaroth,a duwiauSyria,aduwiauSidon,aduwiauMoab,aduwiau meibionAmmon,aduwiau’rPhilistiaid,acawrthodasant yrARGLWYDD,acni’igwasanaethasantef
7AllwmodddigofaintyrARGLWYDDynerbynIsrael, acefea’ugwerthoddhwyntilawyPhilistiaid,acilaw meibionAmmon
8A’rflwyddynhonnobuontynflinacyngorthrymu meibionIsrael:deunawmlynedd,hollfeibionIsraelyrhai oeddaryrochraralli’rIorddonenyngngwladyrAmoriaid, yrhonsyddynGilead
9HefydmeibionAmmonaaethantdrosyrIorddoneni ymladdhefydynerbynJwda,acynerbynBenjamin,acyn erbyntŷEffraim;felybuIsraelmewncyfyngdermawr
10AgwaeddoddmeibionIsraelaryrARGLWYDD,gan ddywedyd,Pechasomyndyerbyn,aminniadaeleinDuw, agwasanaethuBaalimhefyd.
11AdywedoddyrARGLWYDDwrthfeibionIsrael,Oni wnesieichgwareduchioddiwrthyrEifftiaid,acoddi wrthyrAmoriaid,oddiwrthfeibionAmmon,acoddiwrth yPhilistiaid?
12YSidoniaidhefyd,a'rAmaleciaid,a'rMaoniaid,a'ch gorthrymasant;agwaeddasocharnaffi,agwaredaischwi o'ullawhwynt
13Etoigyd,yrydychwedifyngwrthodi,acwedi gwasanaethuduwiaueraill:amhynnyni’chgwaredaf mwyach
14Ewchagwaeddwcharyduwiauaddewisoch;bydded iddynteichachubynamsereichcystudd.
15AdywedoddmeibionIsraelwrthyrARGLWYDD, Pechasom:gwnainiyrhynafyddodayndyolwgdi; achubniynunig,atolwgiti,heddiw.
16Abwrdasantymaithyduwiaudieithro’umysg,a gwasanaethasantyrARGLWYDD:a’ienaidadristoddam drallodIsrael.
17YnaycasglwydmeibionAmmonynghyd,a gwersyllasantynGilead:ameibionIsraelaymgasglasant ynghyd,agwersyllasantynMispa.
18AdywedoddpoblathywysogionGileadwrtheigilydd, Pwyyw’rgŵraddechreuaymladdynerbynmeibion Ammon?efeafyddynbenarholldrigolionGilead.
PENNOD11
1JeffthayGileadiadoeddŵrcadarnoddewrder,acefe oeddfabibutain:aGileadagenhedloddJefftha
2AgwraigGileadaesgoroddarfeibioniddo;ameibionei wraigadyfasant,ahwyayrrasantJeffthaallan,aca ddywedasantwrtho,Nicheietifedduynnhŷeintad;canys mabgwraigddieithrwytti.
3YnaffoddJeffthaoddiwrtheifrodyr,acadrigoddyng ngwladTob:acymgasglodddynionoferatJefftha,aca aethantallangydagef
4Abuymhenamser,ifeibionAmmonryfelaynerbyn Israel
5AphanwnaethmeibionAmmonryfelynerbynIsrael, aethhenuriaidGileadinôlJeffthaowladTob:
6AdywedasantwrthJefftha,Tyred,abyddyngaptenini, felygallomymladdâmeibionAmmon
7AdywedoddJeffthawrthhenuriaidGilead,Onid oeddechynfynghasáui,acynfyngyrruallanodŷfynhad? Pamydaethochataffiynawr,panydychmewncyfyngder?
8AdywedoddhenuriaidGileadwrthJefftha,Amhynnyyr ydymyndychwelydatattiynawr,felybydditynmynd gydani,acynymladdynerbynmeibionAmmon,acyn bennaetharnomniarholldrigolionGilead
9AdywedoddJeffthawrthhenuriaidGilead,Osdygwchfi adrefiymladdynerbynmeibionAmmon,a’r ARGLWYDDyneurhoio’mblaen,afyddaffiynben arnoch?
10AdywedoddhenuriaidGileadwrthJefftha,“Byddedyr ARGLWYDDyndystrhyngomni,osnawnawnfellyyn ôldyeiriau”
11YnaaethJeffthagydahenuriaidGilead,agwnaethy boblefynbenacyngaptenarnynt:allefaroddJeffthaei holleiriaugerbronyrARGLWYDDymMispa 12AJeffthaaanfonoddgenhadauatfreninmeibion Ammon,ganddywedyd,Bethsydditiawneliimi,pan ddaethostynfyerbyniymladdynfyngwlad?
13AbreninmeibionAmmonaateboddwrthgenhadon Jefftha,OherwyddiIsraelgymrydfynhir,panddaethanti fynyo’rAifft,oArnonhydJabboc,ahydyrIorddonen:yn awrganhynnyad-dalwchytiroeddhynnyynheddychlon 14AJeffthaaanfonoddgenhadonetoatfreninmeibion Ammon:
15Acaddywedoddwrtho,FelhynydywedJefftha,Ni chymeroddIsraeldirMoab,nathirmeibionAmmon: 16OndpanddaethIsraelifynyo’rAipht,acherdded trwy’ranialwchhydyMôrCoch,adodiCades;
17YnaanfonoddIsraelgenhadauatfreninEdom,gan ddywedyd,Gadimi,atolwg,fyndtrwydywlad:ondni wrandawoddbreninEdomarhynnyAcanfonasantyrun moddatfreninMoab:ondnichydsynioddyntau:ac arhosoddIsraelynCades.
18Ynaaethanttrwy'ranialwch,acamgylchynasantwlad Edom,agwladMoab,adaethanttrwyochrddwyreiniol gwladMoab,agwersyllasantarochrarallArnon,ondni ddaethantofewnterfynMoab:oherwyddArnonoedd terfynMoab
19AcanfonoddIsraelgenhadonatSihonbreninyr Amoriaid,breninHesbon;adywedoddIsraelwrtho,Gad innigroesi,atolwg,trwydydiri'mlle
20OndnidymddiriedoddSihoniIsraelfyndtrwyei arfordir:ondcasgloddSihoneihollboblynghyd,a gwersyllasantynJahas,acymladdoddynerbynIsrael
21ArhoddoddARGLWYDDDduwIsraelSihona'iholl boblynllawIsrael,ahwya'utrawsant:fellymeddiannodd IsraelholldiryrAmoriaid,trigolionywladhonno
22Ameddiannasanthollderfynau’rAmoriaid,oArnon hydJabboc,aco’ranialwchhydyrIorddonen
23FellyynawrymaeARGLWYDDDduwIsraelwedi gyrru'rAmoriaidallanoflaeneiboblIsrael;awyttiamei feddiannu?
24Onifeddiannwchchi’rhynymaeCemosdydduwynei roiichii’wfeddiannu?Fellypwybynnagayrrirallangan yrARGLWYDDeinDuwo’nblaenau,hwnnwa feddiannwnni
25Acynawr,awyttiogwblwellnaBalacmabSippor, breninMoab?AymladdoddefeerioedynerbynIsrael,neu aymladdoddefeyneuherbyn,
26TrabuIsraelynbywynHesbona'ithrefi,acynAroer a'ithrefi,acynyrhollddinasoeddsyddarhydglannau Arnon,amdrichanmlynedd,pamfellynawnaethochchi euhadferofewnyramserhwnnw?
27Amhynnyniphechaisiyndyerbyn,ondyrwyttiyn gwneudcamâmiwrthryfelaynfyerbyn:byddedi’r ARGLWYDDyBarnwrfarnuheddiwrhwngmeibion IsraelameibionAmmon
28EtoniwrandawoddbreninmeibionAmmonareiriau Jefftha,yrrhaiaanfonoddefeato.
29YnadaethYsbrydyrARGLWYDDarJefftha,acaeth drosGilead,aManasse,acaethdrosMispeGilead,aco MispeGileadaethdrosoddatfeibionAmmon.
30AgwnaethJeffthaaddunedi’rARGLWYDD,a dywedodd,OsrhoddidifeibionAmmonynfynwyloiyn ddiau,
31Ynabydd,bethbynnagaddawallanoddrysaufynhŷ i’mcyfarfod,panddychwelafmewnheddwchoddiwrth feibionAmmon,ynsicrofodyneiddoi’rARGLWYDD,a byddafyneioffrymu’nboethoffrwm
32FellyaethJeffthadrosoddatfeibionAmmoniymladd yneuherbyn;arhoddoddyrARGLWYDDhwyyneilaw ef
33Acefea’utrawoddhwyntoAroer,hydoniddelychi Minnith,sefugaindinas,ahydwastadeddygwinllannoedd, âlladdfafawriawnFellyydarostyngwydmeibion AmmonoflaenmeibionIsrael.
34AdaethJeffthaiMispai’wdŷ,acwele,daetheiferch allani’wgyfarfodâthympanauadawnsfeydd:ahioeddei unigblentyn;heblawhinidoeddganddonamabnamerch.
35Aphanweloddefehi,rhwygoddeiddilladadweud, “Och,fymerch!rwyttiwedifyngwneudynddrwgiawn, acrwytti’nuno’rrhaisy’nfymhoeni:canysagoraisfy ngenaui’rARGLWYDD,acniallaffyndynôl”
36Adywedoddhiwrtho,Fynhad,osagoraistdyenau wrthyrARGLWYDD,gwnaimiynôlyrhynaddaeth allano’thenau;oherwyddi’rARGLWYDDddialdrosotti ardyelynion,sefarfeibionAmmon
37Adywedoddhiwrtheithad,Gwnelerypethhynimi: gadimifodamddaufis,felygallwyffyndifynyacilawr arymynyddoedd,acalaruamfymorwyndod,fia'm cyfeillion.
38Adywedoddefe,DosAcefea’ihanfonoddhiymaith amddaufis:ahiaaethgyda’ichyfeillion,acawyloddam eimorwyndodarymynyddoedd.
39Acymhendaufisydychweloddateithad,agwnaethâ hiynôleiaddunedawnaethaiefe:acnidoeddhi’n adnabodgŵr.AcyroeddhynynarferynIsrael, 40BodmerchedIsraelynmyndbobblwyddynialaruam ferchJeffthayGileadiadbedwardiwrnodynyflwyddyn
PENNOD12
1AgwŷrEffraimaymgasglasantynghyd,acaaethant tua’rgogledd,acaddywedasantwrthJefftha,Pamyr aethostdrosoddiymladdynerbynmeibionAmmon,acna elwaistarnomifynedgydathi?Llosgwndydŷarnatâthân 2AdywedoddJeffthawrthynt,Myfia’mpobloeddmewn cynnenfawrâmeibionAmmon;aphanelwaisarnoch, ni’mgwaredasocho’udwylohwynt.
3Aphanwelaisnadachubasochfi,rhoddaisfyeinioesyn fynwylo,aceuthumdrosoddynerbynmeibionAmmon,a rhoddoddyrARGLWYDDhwyntynfyllawi:pamgan hynnyydaethochifynyataffiheddiw,iymladdynfy erbyn?
4YnacasgloddJeffthahollwŷrGilead,acymladdoddag Effraim:athrawoddgwŷrGileadEffraim,amiddynt ddweud,FfoaduriaidEffraimydychchwi,yGileadiaid, ymhlithyrEffraimiaid,acymhlithyManasseiaid
5AchymeroddyGileadiaidddrwsyrIorddonenoflaenyr Effraimiaid:aphanddywedoddyrEffraimiaida ddihangasai,Gadimigroesi;ynaydywedasantwŷrGilead wrtho,AiEffraimiadwytti?Osdywedaiefe,Nage; 6Ynadywedasantwrtho,DywedynawrShibboleth:ac yntauaddywedoddSibboleth:canysniallaiefeei ynganu’ngywirYnahwya’idaliasantef,a’iladdasant wrthddrwsyrIorddonen:asyrthioddyprydhwnnwo’r Effraimiaidddeugainadwyfil
7AJeffthaafarnoddIsraelchweblyneddYnabufarw JeffthayGileadiad,achladdwydefynunoddinasoedd Gilead
8AcareiôlefybarnoddIbsanoFethlehemIsrael.
9Acyroeddganddoddegarhugainofeibion,adegar hugainoferched,yrhaiaanfonoddefeallan,aca gymeroddddegarhugainoferchedo’rtuallani’wfeibion. AcefeafarnoddIsraelsaithmlynedd
10YnabufarwIbsan,achladdwydefymMethlehem
11AcareiôlefybarnoddElon,ySebuloniad,Israel;ac efeafarnoddIsraelamddengmlynedd
12AbufarwElonySabuloniad,achladdwydefynAjalon yngngwladSabulon.
13AcareiôlefybarnoddAbdonmabHillel,y Pirathoniad,Israel
14Acyroeddganddoddeugainmabadegarhugaino neiaint,ynmarchogaetharddegathrigainoebolion asynnod:acefeafarnoddIsraelwythmlynedd 15AbufarwAbdonmabHillelyPirathoniad,a chladdwydefynPirathonyngngwladEffraim,ym mynyddyrAmaleciaid
PENNOD13
1AmeibionIsraelawnaethantetoddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD;arhoddoddyrARGLWYDDhwyntyn llawyPhilistiaidamddeugainmlynedd
2AcyroeddgŵroSora,odeulu’rDaniaid,a’ienwoedd Manoa;a’iwraigoeddddi-blant,acnichafoddblant
3AcymddangosoddangelyrARGLWYDDi’rwraig,aca ddywedoddwrthi,Weleynawr,yrwytti’nddi-blant,ac nidwytti’nesgor:ondtiafeichiogi,acaesgoriarfab 4Ynawrganhynny,gofala,atolwg,acnayfwinnadiod gref,apheidiaâbwytadimaflan:
5Oherwyddwele,tiafeichiogi,acaesgoriarfab;acni ddawraselareiben:canysNasareadiDduwfyddy bachgeno'rgroth:acefeaddechreuoddachubIsraelolaw yPhilistiaid
6Ynadaethywraigadweudwrtheigŵr,ganddweud, DaethgŵrDuwataf,a’iweddfelwynebangelDuw,yn ofnadwyiawn:ondniofynnaisiddoobleyroedd,acni ddywedoddefeeienwwrthyf:
7Onddywedoddwrthyf,Wele,tiafeichiogi,acaesgoriar fab;acynawrnayfwinnadiodgref,acnafwytadim aflan:canysNasareadiDduwfyddybachgeno'rgrothhyd ddyddeifarwolaeth
8YnagweddïoddManoaharyrARGLWYDD,a dywedodd,OfyArglwydd,gadiŵrDuwaanfonaistddod ynôlatom,adysguinnibethawnawni'rbachgenaenir 9AgwrandawoddDuwarlaisManoa;adaethangelDuw drachefnatywraig,ahiyneisteddynymaes:ondnid oeddeigŵrManoagydahi
10Abrysioddywraig,acaredodd,acafynegoddi’wgŵr, acaddywedoddwrtho,Wele,ymddangosoddimiygŵra ddaethatafydiwrnodo’rblaen
11AchyfododdManoah,acaetharôleiwraig,acaddaeth atygŵr,acaddywedoddwrtho,Aitiyw'rgŵralefarodd wrthywraig?Acefeaddywedodd,Myfiyw
12AdywedoddManoah,Ynawr,byddedi’theiriauddodi ben.Sutygorchymynwni’rbachgen,asutygwnawniddo?
13AdywedoddangelyrARGLWYDDwrthManoah, Rhagyrhynolladdywedaiswrthywraig,gochelerhi
14Nichaiffhifwytadimaddawo'rwinwydden,acna chaiffyfedgwinnadiodgref,nabwytadimaflan:cadwed yrhynollaorchmynnaisiddi.
15AdywedoddManoahwrthangelyrARGLWYDD, Atolwg,gadinidyddaldi,nesinibaratoimyngafriti
16AdywedoddangelyrARGLWYDDwrthManoa,Eriti fynal,nifwytaafo’thfara:acosoffrymioffrwmpoeth, rhaiditieioffrymui’rARGLWYDDOherwyddni wyddaiManoamaiangelyrARGLWYDDydoedd.
17AdywedoddManoahwrthangelyrARGLWYDD, Bethywdyenw,felpanddelodyeiriauiben,ygallwnni anrhydedduti?
18AdywedoddangelyrARGLWYDDwrtho,Pamyrwyt ti’ngofynfelhynamfyenw,ganeifodyngyfrinachol?
19FellycymeroddManoahgafrgydabwyd-offrwm,aca’i hoffrymoddargraigi’rARGLWYDD:agwnaethyrangel ynrhyfeddol;aManoaha’iwraigynedrych
20.Canyspanesgynnoddyfflamtua’rnefoeddoddiaryr allor,ynaesgynnoddangelyrARGLWYDDynfflamyr allorAManoaha’iwraigaedrychasantarni,aca syrthiasantareuhwynebaui’rllawr.
21OndniymddangosoddangelyrARGLWYDDmwyach iManoaa'iwraigYnaygwybuManoamaiangelyr ARGLWYDDoeddefe.
22AdywedoddManoahwrtheiwraig,“Byddwnni’nsicr ofarw,oherwyddgwelsomDduw”
23Onddywedoddeiwraigwrtho,Pebai’rARGLWYDD ynfodloneinlladdni,nifyddaiwediderbynpoethoffrwm nabwydoffrwmo’ndwyloni,acnifyddaiwedidangosyr hollbethauhynini,acnifyddaiwedidweudypethauhyn inifelyprydhwn
24A’rwraigaesgoroddarfab,acaalwoddeienwef Samson:athyfoddybachgen,a’rARGLWYDDa’i bendithioddef
25AdechreuoddYsbrydyrARGLWYDDeisymudefar adegauyngngwersyllDanrhwngSoraacEstaol.
PENNOD14
1ASamsonaaethiwaerediTimnath,acaganfuwraigyn TimnathoferchedyPhilistiaid 2Acefeaddaethifyny,acafynegoddi’wdada’ifam,ac addywedodd,GwelaiswraigynTimnathoferchedy Philistiaid:ynawrganhynnycymerwchhiimiynwraig
3Ynadywedoddeidada'ifamwrtho,Onidoesgwraig ymhlithmercheddyfrodyr,neuymhlithfyhollbobl,iti fyndigymrydgwraigo'rPhilistiaiddienwaededig?A dywedoddSamsonwrtheidad,Cymerhiimi;oherwydd maehi'nfyngweldyndda
4Ondniwyddaieidada’ifammaioddiwrthyr ARGLWYDDyroedd,eifodynceisioachosynerbyny
Philistiaid:canysyprydhwnnwyroeddyPhilistiaidyn arglwyddiaethuarIsrael.
5YnaaethSamsonilawr,a'idada'ifam,iTimnath,a daethantiwinllannoeddTimnath:acwele,llewifancyn rhuoyneierbynef.
6AdaethYsbrydyrARGLWYDDarno’nnerthol,acfe’i rhwygoddfelyrhwygoddfyngafr,acnidoedddimynei law:ondnifynegoddi’wdadna’ifamyrhynawnaethai.
7Acefeaaethilawr,acaymddiddanoddâ'rwraig;ahia blesoddSamsonyndda
8Acwediamserydychweloddi’wchymrydhi,acefea droddo’rneilltuiweldcorffyllew:acwele,yroeddhaid owenynamêlyngnghorffyllew.
9Acefeagymeroddohonoyneiddwylo,acaaethymlaen ifwyta,acaddaethateidada'ifam,acaroddoddiddynt,a hwyafwytasant:ondniddywedoddwrthynteifodwedi cymrydymêlallanogyrffyllew
10Fellyaetheidadilawratywraig:agwnaethSamson ynowledd;canysdynaoeddarferyllanciaueiwneud.
11Aphanwelsantef,hwyaddygasantddegarhugaino gyfeillionifodgydagef
12ASamsonaddywedoddwrthynt,Gosodafichwiyn awrbos:osgallwcheifynegiimiynganiataolofewnsaith niwrnodywledd,a’igaelallan,ynarhoddafichwiddegar hugainogynfasauadegarhugainonewiddillad:
13Ondosnaallwcheifynegiimi,ynarhoddwchimi ddegarhugainogynfasauadegarhugainowisgoeddA dywedasantwrtho,Rhowchdybos,felygwrandawonni arno
14Acefeaddywedoddwrthynt,O'rbwytäwrydaeth bwydallan,aco'rcryfydaethmelysrwyddallan.Acni allentmewntridiauegluro'rpos
15AcaryseithfeddyddydywedasantwrthwraigSamson, Hudadyŵr,felymynego’rposini,rhaginidylosgidia thŷdydadâthân:aiigymrydyrhynsyddgennymniy gelwaistti?onidfellyymae?
16AgwraigSamsonawyloddo’iflaenef,aca ddywedodd,Dimondfynghasáuyrwytti,acnidwytti’n fyngharu:rhoddaistbosifeibionfymhobl,acni’i dywedaistimi.Adywedoddefewrthi,Wele,ni’idywedais i’mtadna’mmam,aca’idywedafiti?
17Ahiawyloddo’iflaenysaithniwrnod,traparhaoddeu gwledd:acaryseithfeddyddydywedoddefewrthi,amei bodhiwedigorweddynflinarno:ahiafynegoddyposi feibioneiphobl
18Adywedodddynionyddinaswrthoaryseithfeddydd cynmachludyrhaul,Bethsyddfelysachnamêl?abeth syddgryfachnallew?Adywedoddwrthynt,Onibaieich bodwediaredigâ'mheffer,nifyddechwedidarganfodfy mhosi
19AdaethYsbrydyrARGLWYDDarno,acaethilawri Ascalon,alladdoddddegarhugainohonynnhw,a chymrydeuhysbail,arhoidilladnewyddi'rrhaioeddyn datrysyposAchynhyrfoddeiddicter,acaethifynyidŷ eidad
20OndrhoddwydgwraigSamsoni'wgyfaill,yrhwna ddefnyddioddefeynffrindiddo.
PENNOD15
1Ondymhenychydigamser,ynamserycynhaeafgwenith, ymweloddSamsonâ’iwraiggydamyn;acefea
Barnwyr
ddywedodd,Miaafimewnatfyngwraigi’rystafellOnd niadawaieithadiddofynedimewn.
2Adywedoddeithad,Ynwir,meddyliaisdyfodwediei chasáuhi’nllwyr;amhynnyrhoddaishii’thgyfaill:onid yweichwaeriauyndecachnahi?cymerhi,atolwg,ynei llehi
3AdywedoddSamsonamdanynt,Ynawrybyddafynfwy di-faina'rPhilistiaid,erimiwneuthurdrygioniiddynt.
4ASamsonaaethacaddaliodddrichantolwynogod,ac agymeroddffyntân,acadroddgynffonwrthgynffon,aca osododdffyntânynycanolrhwngdwygynffon
5Aphangynnauoddyfflamau,gollyngoddhwyntimewn iŷdsafai’rPhilistiaid,allosgoddyddauŷdsafai,a’rŷd safaihefyd,ynghydâ’rgwinllannoedda’rolewydd
6YnayPhilistiaidaddywedasant,Pwyawnaethhyn?A dywedasant,Samson,mab-yng-nghyfraithyTimniad, oherwyddiddogymrydeiwraig,a'irhoii'wgyfaillA daethyPhilistiaidifyny,a'illosgihia'ithadâthân
7AdywedoddSamsonwrthynt,Erichwiwneuthurhyn, etomiaddialafarnoch,acwedihynnymiabeidiaf
8Acefea’utrawoddhwyntglunamorddwydyddâlladdfa fawr:acefeaaethilawr,acadrigoddymmhencraig Etam
9YnayPhilistiaidaaethantifyny,acawersyllasantyn Jwda,acaymledasantynLehi.
10AdywedoddgwŷrJwda,“Pamydaethochifynyynein herbyn?”Adywedasant,“IrwymoSamsonydaethomi fyny,iwneudiddofelygwnaethefeini.”
11YnaaethtairmilowŷroJwdaibencraigEtam,a dweudwrthSamson,“Onidwytti’ngwybodbody Philistiaidynllywodraethuarnomni?Bethywhynyrwyt tiwedi’iwneudini?”Ynadywedoddwrthynt,“Fely gwnaethantimi,fellyygwneuthumihwythau”
12Adywedasantwrtho,Daethomiwaeredi’thrwymodi, fely’throddwydynllaw’rPhilistiaidAdywedodd Samsonwrthynt,Tyngwchwrthyfnawnewcheichhunain ymosodarnaffi.
13Adywedasantwrtho,ganddywedyd,Na;ondbyddwn yndyrwymo'ngadarn,acyndyroiyneullawhwy:ondyn sicrni'thladdwn.Arhwymasantefâdauraffnewydd,ac a'idygasantefifynyo'rgraig
14AphanddaethefeiLehi,yPhilistiaidawaeddasantyn eierbynef:adaethYsbrydyrARGLWYDDarnoefyn nerthol,a’rrhaffauoeddareifreichiauaaethantfelllin wedi’ilosgiâthân,a’irwymauaddatodasantoddiarei ddwylo.
15Acefeagafoddênnewyddasyn,acaestynnoddeilaw, aca’icymerodd,acaladdoddfiloddynionagef.
16AdywedoddSamson,Âgênasyn,pentyrrauar bentyrrau,âgênasynylleddaisfiloddynion
17Aphanorffennoddefelefaru,efeadafloddyrasgwrn gêno’ilaw,acaalwoddyllehwnnw’nRamathlehi.
18Acefeasychedoddynfawr,acaalwoddaryr ARGLWYDD,acaddywedodd,Tiaroddaisty waredigaethfawrhonynllawdywas:acynawrafyddaf farwosyched,acasyrthiafynllawyrhaidienwaededig?
19OndholltoddDuwlegwagoeddynyrên,adaethdŵr allanohono;acwediiddoyfed,daetheiysbrydynôl,acfe adfywiodd:amhynnygalwoddeihenwynEn-haccore,yr hwnsyddynLehihydydyddhwn.
20AcefeafarnoddIsraelynnyddiau’rPhilistiaidugain mlynedd
PENNOD16
1YnaaethSamsoniGasa,acaweloddynobutain,aca aethimewnatihi.
2Amynegwydi’rGasiaid,ganddywedyd,DaethSamson ymaAhwya’ihamgylchynasantef,aca’icynllwyniasant arhydynosymmhorthyddinas,acafuontdawelarhydy nos,ganddywedyd,Ynybore,panfyddohi’ndyddio,ni a’illaddwnef
3ASamsonaorweddoddhydhannernos,acagyfododdar hannernos,acagymeroddddrysauporthyddinas,a’r ddaubost,acaaethymaithâhwynt,ybara’rcwbl,aca’u rhoddoddareiysgwyddau,aca’ucarioddifynyibenbryn syddoflaenHebron
4Abuwedihynny,iddogarugwraigyngnghwmSorec, a'ihenwoeddDelilah.
5Adaetharglwyddi’rPhilistiaidatihi,adweudwrthi, Hudaef,agwêlblemaeeigryfdermawr,athrwybafodd ygallwneiorchfygu,felygallwneirwymoi’worthrymu: arhoddwnitibobunohonomuncantarddegoddarnau arian
6AdywedoddDelilahwrthSamson,Dywedimi,atolwg, blemaedynerthmawr,aphabethygelliddyrwymoi’th gystuddio
7AdywedoddSamsonwrthi,Osrhwymantfiâsaith gwiailgwyrddionnadsychasanterioed,ynabyddafynwan, acfeldynarall
8Ynadaetharglwyddi’rPhilistiaidâsaithowngwyrdd iddi,nadoeddentwedisychu,arhwymoddhiefâhwynt 9YroeddgwŷryncynllwyniogydahiynyrystafellA dywedoddhiwrtho,“YPhilistiaidarnatti,Samson.”Ac efeadorroddygwregysau,felytorriredaugarthpan gyffyrddaâthânFellyniwyddysameinerth
10AdywedoddDelilahwrthSamson,Wele,tia’m gwatwaraist,acaddywedaistgelwyddwrthyf:ynawr dywedwrthyf,atolwg,âphabethygellirdyrwymo
11Acefeaddywedoddwrthi,Osrhwymantfiârhaffau newyddnadoeddenterioedwedi’udefnyddio,ynabyddaf ynwan,acfeldynarall
12.CymeroddDelilahraffaunewydd,a’irwymoefâhwy, adywedoddwrtho,“Ymae’rPhilistiaidarnatti,Samson” AcyroeddcynllwynwyrynarosynyrystafellAcefea’u torroddhwyntoddiareifreichiaufeledau.
13AdywedoddDelilahwrthSamson,Hydymayrwyt wedifyngwneudynffôl,acwedidweudcelwyddwrthyf: dywedwrthyfâphabethygellirdyrwymo.Acefea ddywedoddwrthi,Osgwehyddtisaithgwalltfymhenâ'r we.
14Ahia’iclymoddâ’rpin,acaddywedoddwrtho,Y Philistiaidsyddarnatti,SamsonAcefeaddeffrôddo’i gwsg,acaaethymaithâphinytrawst,achyda’rwe
15Adywedoddhiwrtho,Sutygellididdweud,‘Rwy’ndy garudi,’pannadywdygalongydami?Tiwedify ngwneudynwatwarytairgwaithhyn,acniddywedaist wrthyfblemaedyfawrnerth
16Abu,panoeddhi’neibwysoefbeunyddâ’igeiriau,ac yneiannog,felygofidioddeienaidhydatfarwolaeth; 17Ynaydywedoddefewrthieihollgalon,adweudwrthi, Niddaethraselarfymhen;canysNasareadiDduwydwyf fiogrothfymam:oseillirfi,ynayciliafynerthoddi wrthyf,abyddafynwan,abyddaffelunrhywddynarall
18AphanweloddDelilaheifodwedimynegieihollgalon iddi,hiaanfonoddacaalwoddamarglwyddi’rPhilistiaid, ganddywedyd,Dewchifynyytrohwn,canysefea fynegoddeihollgalonimi.Ynadaetharglwyddi’r Philistiaidifynyatihi,acaddygasantarianyneullaw.
19Ahia’igwnaethigysguareigliniau;ahiaalwoddam ŵr,acabaroddiddoeilliosaithcudyneiben;ahia ddechreuoddeigystuddioef,achododdeinerthoddiwrtho.
20Adywedoddhi,Ymae’rPhilistiaidarnatti,Samson Acefeaddeffrôddo’igwsg,acaddywedodd,Miaafallan felo’rblaen,acaysgwydaffyhunAcniwyddaifodyr ARGLWYDDwediymadaelagef
21OndyPhilistiaida’idaliasantef,acadynnasantei lygaidallan,aca’idygasantilawriGasa,aca’i rhwymasantâgefynnaupres;acefeafaloddyny carchardy.
22Onddechreuoddgwallteibendyfuetoarôliddogaelei eillio
23Ynacasgloddarglwyddi’rPhilistiaidynghydioffrymu aberthmawri’wduwDagon,acilawenhau:canys dywedasant,EinduwaroddoddSamsoneingelynynein llawni.
24Aphanweloddyboblef,hwyafolianasanteuduw: canysdywedasant,Einduwaroddoddyneindwyloein gelyn,adinistryddeingwlad,yrhwnaladdoddlawer ohonom
25Aphanoeddeucalonnau’nllawen,dywedasant, “GalwchamSamson,felygwnainichwarae.”A galwasantamSamsono’rcarchardy;acefeawnaeth iddyntchwarae,agosodasantefrhwngycolofnau
26AdywedoddSamsonwrthyllancoeddyneiddalwrth eilaw,Gadimideimlo’rcolofnauymae’rtŷynsefyll arnynt,felygallofbwysoarnynt
27Yroeddytŷynllawnowŷragwragedd;acyroedd hollarglwyddi’rPhilistiaidyno;acarytoyroeddtuathair milowŷragwragedd,ynedrychtraoeddSamsonyn chwarae.
28AgalwoddSamsonaryrARGLWYDD,aca ddywedodd,OArglwyddDDUW,cofiafi,atolwg,anertha fi,atolwg,ytrohwnynunig,ODduw,felygallwyfddial arunwaitharyPhilistiaidamfynaulygad
29ASamsonaymafloddynyddaugolofnganolysafai’r tŷarnynt,acy’icynhaliwydarnynt,unâ’ilawdde,a’rllall â’ilawchwith
30AdywedoddSamson,“Gadimifarwgyda’rPhilistiaid” Acymgrymoddâ’ihollnerth;asyrthioddytŷaryr arglwyddi,acaryrhollbobloeddynddoFellyyroeddy meirwaladdoddefeyneifarwolaethynfwyna’rrhaia laddoddefeyneifywyd
31Ynadaetheifrodyraholldŷeidadilawr,a'igymrydef, a'iddwynifyny,a'igladdurhwngSoraacEstaolym meddrodManoaeidad.AcefeafarnoddIsraelugain mlynedd
PENNOD17
1AcyroeddgŵrofynyddEffraim,a'ienwMicah.
2Acefeaddywedoddwrtheifam,Yruncantarddego siclauarianaddygwydoddiwrthyt,amyrhyny melltithiaist,acydywedaisthefydamdanoynfy nghlustiau,wele,yrariansyddgydami;myfia'icymerais
Adywedoddeifam,Bendigedigfyddotiganyr ARGLWYDD,fymab.
3Aphanad-daloddefeyruncantarddegosiclauarian i’wfam,dywedoddeifam,Cysegraisyrarianynllwyri’r ARGLWYDDo’mllawi’mmab,iwneuthurdelw gerfiedigadelwdawdd:ynawrganhynnymia’ihad-dalaf iti
4Etorhoddoddyrarianynôli'wfam;achymeroddeifam ddaugantosiclauoarian,a'urhoddoddi'rtywysog,a gwnaethefohonyntddelwgerfiedigadelwdawdd:acyr oeddentynnhŷMica
5AcyroeddganygŵrMicahdŷduwiau,aceffoda theraffimachysegrodduno’ifeibion,addaethynoffeiriad iddo
6YnydyddiauhynnynidoeddbreninynIsrael,ond gwnaethpobdynyrhynoeddyniawnyneiolwgeihun.
7AcyroeddgŵrifancoBethlehem,odeuluJwda,yn Lefiad,acynbywyno
8A’rgŵraaethallano’rddinasoBethlehemJwdaiaros lleygallaigaellle:acaddaethifynyddEffraimatdŷ Micah,wrthiddodeithio
9AdywedoddMicawrtho,Obleyrwyttiwedidod?Yna dywedoddwrtho,LefiadoBethlehemJwdaydwyffi,acyr wyfynmyndiaroslleygallafgaellle
10AdywedoddMicahwrtho,“Triggydami,abyddimi yndadacynoffeiriad,arhoddafitiddegsicloariany flwyddyn,agwisgowisgoedd,a’thluniaeth”Fellyaethy Lefiadimewn.
11AbodlonoddyLefiadifywgyda’rgŵr;acyroeddy gŵrifanciddofeluno’ifeibion
12AchysegroddMicahyLefiad;adaethyllancyn offeiriadiddo,acyroeddynnhŷMicah
13YnadywedoddMicah,“Ynawrmiwnygwna’r ARGLWYDDddaioniimi,ganfodLefiadynoffeiriadi mi”
PENNOD18
1YnydyddiauhynnynidoeddbreninynIsrael:acyny dyddiauhynnyllwythyDaniaidageisioddetifeddiaeth iddyntidrigoynddi;canyshydydyddhwnnwnidoeddeu holletifeddiaethwedidisgyniddyntymhlithllwythau Israel.
2AmeibionDanaanfonasanto’uteulubumpoddynion o’utiroedd,dyniondewr,oSoraacoEstaol,iysbïo’rwlad, aci’wchwilio;adywedasantwrthynt,Ewch,chwiliwchy wlad:aphanddaethantifynyddEffraim,idŷMica,a letyasantyno.
3PanoeddentwrthdŷMicah,hwyaadnabuasantlaisy gŵrifancyLefiad:athroasantyno,acaddywedasant wrtho,Pwya’thddugdiyma?abethawneidiynylle hwn?abethsyddgentiyma?
4Acefeaddywedoddwrthynt,Felhynacfelhynymae Micahyngwneudâmi,aca’mcyflogodd,aminnauywei offeiriadef
5Adywedasantwrtho,GofynnwniDduwgyngor,fely gwypomafyddeinfforddyrydymynmynedyn llwyddiannus
6Adywedoddyroffeiriadwrthynt,Ewchmewnheddwch: gerbronyrARGLWYDDymaeeichfforddyrydychyn mynedynddi
7Ynaypumdynaaethant,acaddaethantiLais,aca welsantybobloeddynddi,felyroeddentynbywyn ddiofal,ynôldullySidoniaid,yndawelacynddiogel;ac nidoeddunllywodynywlad,aallaieucywilyddiomewn dim;acyroeddentymhelloddiwrthySidoniaid,acnid oeddganddyntfusnesâneb
8AdaethantateubrodyriSoraacEstaol:adywedoddeu brodyrwrthynt,Bethyweichdychymyg?
9Adywedasant,Codwch,felyrawnifynyyneuherbyn: canysgwelsomywlad,acwele,mae'nddaiawn:aca ydychchwi'nllonydd?peidiwchâbodynddiogifynd,aci ddodimewnifeddiannu'rwlad
10Panewch,feddewchatboblddiogel,acatwladeang: canysDuwa’irhoddoddyneichdwylo;llenadoeseisiau dimaryddaear
11Acaethoddiynoodeulu’rDaniaid,oSoraacoEstaol, chwechantoddynionwedi’uharfogiagarfaurhyfel
12Ahwyaaethantifyny,acawersyllasantyngNghiriathjearim,ynJwda:amhynnyygalwasantyllehwnnw Mahanehdanhydydyddhwn:wele,ymaeytuôli Ciriath-jearim
13AhwyaaethantoddiynoifynyddEffraim,aca ddaethantatdŷMicah
14YnaateboddypumdynaaethiysbïogwladLais,a dweudwrtheubrodyr,“Awyddochchifodynytaihyn effod,atheraffim,adelwgerfiedig,adelwdawdd? Ystyriwchynawrbethsyddraidichieiwneud”
15Athroasantyno,adaethantidŷ'rllancyLefiad,sefidŷ Micah,a'igyfarchasantef
16A’rchwechantoddynionwedi’uharfogiâ’uharfau rhyfel,yrhaioeddofeibionDan,asafasantwrthddrwsy porth
17A’rpumdynaaethiysbïo’rwladaaethantifyny,aca ddaethantyno,acagymerasantyddelwgerfiedig,a’reffod, a’rteraffim,a’rddelwdawdd:a’roffeiriadasafoddwrth ddrwsyporthgyda’rchwechantoddynionoeddwedieu harfogiagarfaurhyfel.
18A’rrhainaaethantidŷMicah,acagymerasantyddelw gerfiedig,yreffod,a’rteraffim,a’rddelwdawddYna dywedoddyroffeiriadwrthynt,Bethyrydychyneiwneud?
19Adywedasantwrtho,Taw,gosoddylawardyenau,a dosgydani,abyddiniyndadacynoffeiriad:ayw'nwell itifodynoffeiriadidŷungŵr,neufodynoffeiriadi lwythatheuluynIsrael?
20Allawenychoddcalonyroffeiriad,acefeagymerodd yreffod,a'rteraffim,a'rddelwgerfiedig,acaaethiganoly bobl
21Fellytroesantacaethantymaith,arhoi'rrhaibacha'r gwarthega'rcerbydo'ublaenau
22AphanoeddentymhellodŷMicah,ydynionoeddyny taigerllawtŷMicahaymgasglasantynghyd,aca oddiweddasantfeibionDan.
23AgwaeddasantarfeibionDanAthroesanteu hwynebau,adywedasantwrthMicah,Bethsy'nbodarnat ti,dyfodyndodâ'rfathdyrfa?
24Ynadywedodd,“Yrydychwedicymrydymaithfy nuwiauawneuthum,a’roffeiriad,acwedimyndymaith:a bethsyddgennyfmwyach?Abethywhynyrydychynei ddweudwrthyf,Bethsy’nbodarnat?”
25AdywedoddmeibionDanwrtho,Nachlyweddylaisyn einplithni,rhagiddyniondigredegarnat,achollidy fywyd,abywydaudydeulu
26AmeibionDanaaethantareuffordd:aphanwelodd Micaheubodynrhygryfnagef,efeadroddacaaethyn ôladref
27AchymerasantypethauawnaethaiMicah,a'roffeiriad oeddganddo,adaethantiLais,atbobloeddyndawelac ynddiogel:ahwya'utrawsantâminycleddyf,allosgasant yddinasâthân
28Acnidoeddachubwr,oherwyddeibodymhelloSidon, acnidoeddganddyntfusnesâneb;acyroeddynydyffryn syddwrthBethrehobAhwyaadeiladasantddinas,aca drigasantynddi
29Agalwasantenw’rddinasynDan,arôlenwDaneutad, yrhwnaanediIsrael:ondLaisoeddenw’rddinasary dechrau
30AgosododdmeibionDanyddelwgerfiedig:aJonathan mabGersom,mabManasse,efea'ifeibionoeddoffeiriaidi lwythDanhydddyddcaethgludo'rwlad
31AgosodasantiddyntddelwgerfiedigMicah,awnaeth efe,yrhollamserybutŷDduwynSeilo.
PENNOD19
1Abuynydyddiauhynny,pannadoeddbreninynIsrael, fodrhywLefiadynymdeithioarochrmynyddEffraim,ac wedicymrydiddoordderchoBethlehemJwda.
2Aphuteinioddeiordderchyneierbyn,acaethoddi wrthoidŷeithadiBethlehemJwda,abuynobedwarmis cyfan.
3Achododdeigŵr,acaaethareihôlhi,isiaradyn gyfeillgarâhi,aci’wdwynhiynôl,a’iwasgydagef,a chwploasynnod:ahia’idugefidŷeithad:aphan weloddtadyllancesef,llawenhaoddi’wgyfarfod
4A’idad-yng-nghyfraith,tadyllances,a’icadwoddef;ac efeaarhosoddgydagefdridiau:fellyhwyafwytasantaca yfasant,acaarosasantyno’rnos
5Abuarypedwerydddydd,pangodasantynfore,iddoef gyfodiifyned:adywedoddtadyllanceswrtheifab-yngnghyfraith,Cysuradygalonâthamaidofara,acwedi hynnyewchardyffordd
6Aceisteddasantilawr,acafwytasantacayfasantilldau ynghyd:canysdywedoddtadyllanceswrthygŵr,Bydd fodlon,atolwg,acarosdrosnos,abyddeddygalonyn llawen.
7Aphangododdygŵrifyned,eidad-yng-nghyfraitha’i hannogodd:amhynnyefealetyoddynoeto
8Acefeagododdynforearypumeddyddifyned:a dywedoddtadyllances,Cysuradygalon,atolwgAc arosasanthydyprynhawn,abwytasantilldau.
9Aphangododdygŵrifyned,efea’iordderch,a’iwas, dywedoddeidad-yng-nghyfraith,tadyllances,wrtho, Wele,ydyddynawrynnesáutua’rhwyr;arhosadrosnos: wele,ydyddynmyndiben,lletyayma,felybyddody galonynllawen;acyforyewchyngynnarareichtaith,fel ygellifyndadref
10Ondnifyddai’rgŵrynarosynosonhonno,ondcododd acaethymaith,adaethgyferbynâJebus,sefJerwsalem;ac yroedddauasynwedi’ucyfrwyogydagef,a’iordderch hefyd
11AphanoeddentwrthJebus,a’rdyddwedidarfod ymhell;adywedoddygwaswrtheifeistr,Tyred,atolwg,a thrownimewni’rddinashonoeiddo’rJebusiaid,a threulio’rnosynddi
12Adywedoddeifeistrwrtho,Nithrownymaiddinas dieithryn,yrhwnnidywofeibionIsrael;awndrosoddi Gibea
13Acefeaddywedoddwrtheiwas,Tyred,anesawnatun o’rlleoeddhyniarosdrosnos,ynGibea,neuynRama.
14Aethantymlaenamyndareuffordd;amachludoddyr haularnyntpanoeddentwrthGibea,yrhonsy'nperthyni Benjamin.
15Athroesantyno,ifyndimewnaciarosynGibea:a phanaethefeimewn,efeaeisteddoddilawrynstrydy ddinas:canysnidoeddgŵra’ucymerasaihwynti’wdŷi arosyno
16Acwele,daethhenŵro’iwaitho’rmaesgyda’rhwyr, yrhwnhefydoeddofynyddEffraim;acefeaarhosoddyn Gibea:ondBenjaminiaidoedddynionylle
17Aphangododdeilygaid,gweloddgŵrynteithioar strydyddinas:adywedoddyrhenŵr,Ibleyrwytti’n mynd?acobleyrwytti’ndod?
18Acefeaddywedoddwrtho,Yrydymynmynedo BethlehemjudatuallethrmynyddEffraim;oddiynoyrwyf fi:aceuthumiBethlehemjuda,ondyrwyfynawryn mynedidŷyrARGLWYDD;acnidoesnebynfynerbyn i’wdŷ
19Etoymaegwelltaphorthianti’nhasynnod;acymae baraagwinhefydimi,aci’thlawforwyn,aci’rllancsydd gyda’thweision:nidoeseisiaudim
20Adywedoddyrhenŵr,Heddwchfyddogydathi;fodd bynnag,byddedi’thhollanghenionorweddarnaffi;yn unignathreuliaynyrheol
21Fellyefea’idugefi’wdŷ,acaroddesborthianti’r asynnod:ahwyaolchasanteutraed,acafwytasantaca yfasant
22Acfelyroeddentynllawenhaueucalonnau,wele, gwŷryddinas,rhaiofeibionBelial,ynamgylchynu’rtŷo amgylch,acyncuroarydrws,acynllefaruwrth berchennogytŷ,yrhenŵr,ganddywedyd,Tyrdallany gŵraddaethi’thdŷ,felygallomeiadnabodef.
23A’rgŵr,meistrytŷ,aaethallanatynt,acaddywedodd wrthynt,Nage,fymrodyr,nage,atolwg,nawnewchmor ddrwg;ganfodygŵrhwnwedidodi’mtŷ,nawnewchy ffolinebhwn
24Wele,dymafymerch,morwyn,a'iordderch;mia'u dygafallanynawr,adarostyngwchhwynt,agwnewchâ hwyntyrhynawelwchynddayneichgolwg:ondi'rdyn hwnnawnewchbethmorffiaidd
25Ondniwrandawai’rdynionarno:fellycymeroddygŵr eiordderch,a’idugallanatynt;ahwya’ihadnabuasanthi, aca’icam-drinasantarhydynoshydybore:aphan ddechreuoddydyddwawrio,hwya’igollyngasanthi ymaith
26Ynadaethywraiggydagwawrydydd,acasyrthiodd wrthddrwstŷ'rgŵrlle'roeddeiharglwydd,nesiddioleuo.
27A’iharglwyddagyfododdybore,acaagorodd ddrysau’rtŷ,acaaethallanifynedareiffordd:acwele,y wraigoeddyneiddoiddooeddwedisyrthiowrthddrwsy tŷ,a’idwyloarytrothwy
28Acefeaddywedoddwrthi,Cyfod,agadewchinnifynd. OndniateboddnebYnaycododdygŵrhiarasyn,a chododdygŵr,acaaethi’wle
29Aphanddaethi’wdŷ,cymeroddgyllell,acaymaflodd yneiordderch,aca’iholltoddhi,ynghydâ’ihesgyrn,yn ddeuddegdarn,aca’ihanfonoddihollderfynauIsrael
30Abufelly,ibawba’igweloddddweud,Niwnaedacni welwydyfathweithredo’rdyddydaethmeibionIsraeli fynyowladyrAiffthydydyddhwn:ystyriwchhynny, cymerwchgyngor,allefarwcheichmeddyliau.
PENNOD20
1YnaaethhollfeibionIsraelallan,achasglwydy gynulleidfaynghydfelungŵr,oDanhydBeersheba,gyda gwladGilead,atyrARGLWYDDymMispa
2Aphenaethiaidyrhollbobl,sefholllwythauIsrael,a safoddyngnghynulliadpoblDduw,pedwarcantmilowŷr traedyntynnucleddyfau.
3(ClywoddmeibionBenjaminfodmeibionIsraelwedi myndifynyiMispa)YnadywedoddmeibionIsrael, Dywedwchwrthym,sutybu’rdrygionihwn?
4A’rLefiad,gŵrywraigaladdwyd,aateboddaca ddywedodd,DeuthumiGibeasy’neiddoiBenjamin,fi a’mgordderch,iarosdrosnos.
5AchododdgwŷrGibeaynfyerbyn,acamgylchynasanty tŷo’mcwmpasliwnos,ameddyliasantfylladd:a’m gordderchadreuliasant,nesiddifarw.
6Cymeraisfyordderch,a'ithorri'nddarnau,a'ihanfon drwyhollwladetifeddiaethIsrael:oherwyddgwnaethant anlladrwyddaffolinebynIsrael.
7Wele,plantIsraelydychchiigyd;rhowchymaeich cyngora'chcyngor
8Achododdyrhollboblfelungŵr,ganddywedyd,Ni awnnebohonomi’wbabellef,acnithrownnebohonom i’wdŷef
9Ondynawr,dyma’rpethawnawniGibea;awnifynyyn eiherbyntrwygoelbren;
10Achymerwnddegoddynionogantoholllwythau Israel,achantofil,amiloddengmil,inôlbwydi'rbobl, felygallantwneuthur,panddelontiGibeaBenjamin,ynôl yrhollffolinebawnaethantynIsrael
11FellycasglwydhollwŷrIsraelynghydynerbyny ddinas,wedieuclymufelungŵr
12AllwythauIsraelaanfonasantddyniontrwyholllwyth Benjamin,ganddywedyd,Paddrwgywhwnawnaedyn eichplith?
13Ynawrganhynny,rhoddwchinniygwŷr,meibion Belial,syddynGibea,felygallomeulladd,adileudrwgo IsraelOndniwrandawaimeibionBenjaminarlaiseu brodyrmeibionIsrael:
14OndmeibionBenjaminaymgasglasanto’rdinasoeddi Gibea,ifyndallaniryfelynerbynmeibionIsrael
15AchyfrifwydmeibionBenjaminyprydhwnnwo’r dinasoeddynchwemilarhugainoddynionyntynnu cleddyfau,heblawtrigolionGibea,yrhaiagyfrifwydyn saithgantoddynionetholedig
16Ymhlithyrhollboblhynyroeddsaithgantoddynion detholllawchwith;pobunohonyntyngallutaflucerrig hydatledblewyn,apheidioâmethu
17AgwŷrIsrael,heblawBenjamin,agyfrifwydyn bedwarcantmilowŷryntynnucleddyfau:yrhainigyd oeddryfelwyr.
18AchodasantfeibionIsrael,acaaethantifynyidŷ Dduw,acaofynnasantgyngorDuw,acaddywedasant, Pwyohonomniaâifynyyngyntafi'rfrwydrynerbyn meibionBenjamin?AdywedoddyrARGLWYDD,Jwdaa âifynyyngyntaf
19AmeibionIsraelagodasantybore,acawersyllasantyn erbynGibea.
20AethgwŷrIsraelallaniryfelynerbynBenjamin;a gosodasantwŷrIsraeleuhunainmewntrefniymladdyn euherbynynGibea.
21AdaethmeibionBenjaminallanoGibea,adifethasant o’rIsraeliaidhydyllawrydiwrnodhwnnwddwyfilar hugainowŷr.
22A’rbobl,gwŷrIsrael,aymgysuroasant,acaosodasant eutrefnymladdetoynylleyroeddentwedigosodeutrefn ydyddcyntaf
23(AmeibionIsraelaaethantifyny,acawylasant gerbronyrARGLWYDDhydyrhwyr,acaofynnasant gyngoryrARGLWYDD,ganddywedyd,Aaffiifynyeto iryfelynerbynmeibionBenjaminfymrawd?Adywedodd yrARGLWYDD,Ewchifynyyneierbynef.)
24AdaethmeibionIsraelynagosynerbynmeibion Benjaminyrailddydd
25ABenjaminaaethallanyneuherbynoGibeayrail ddydd,acaddinistrioddetoddeunawmiloddyniono feibionIsraelilawr;yrhaihynolladynasantycleddyf
26YnahollfeibionIsrael,a’rhollbobl,aaethantifyny,ac addaethantidŷDduw,acawylasant,acaeisteddasantyno gerbronyrARGLWYDD,acaymprydiasantydiwrnod hwnnwhydyrhwyr,acaberthasantboethoffrymauac offrymauheddgerbronyrARGLWYDD
27AmeibionIsraelaymgynghorasantâ’rARGLWYDD, (oherwyddyroeddarchcyfamodDuwynoynydyddiau hynny,
28APhineesmabEleasarmabAaronasafoddo’iflaenyn ydyddiauhynny,)ganddywedyd,Aaffietoallaniryfel ynerbynmeibionBenjaminfymrawd,neuabeidiaf?A dywedoddyrARGLWYDD,Ewchifyny;canysyforyy rhoddafhwyntyndylawdi.
29AgosododdIsraelgynllwynwyroamgylchGibea
30AmeibionIsraelaaethantifynyynerbynmeibion Benjaminarytrydydddydd,acaymsefydlasantmewn rhengoeddynerbynGibea,felarytroeoncynt
31AmeibionBenjaminaaethantallanynerbynybobl,ac a’udenwydymaitho’rddinas;ahwyaddechreuasant daro’rbobl,alladd,felaradegaueraill,arypriffyrdd,y maeunohonyntynmyndifynyidŷDduw,a’rllalliGibea ynymaes,ynghylchdegarhugainoddynionoIsrael.
32AdywedoddmeibionBenjamin,Fe’utrechwydo’n blaen,felarycyntafOnddywedoddmeibionIsrael, Gadewchiniffoi,a’udenuo’rddinasi’rpriffyrdd.
33AhollwŷrIsraelagodasanto’ulle,acaymsefydlasant ynBaaltamar:adaethcynllwynwyrIsraelallano’ulleoedd, sefoborfeyddGibea
34AdaethdegmiloddynionetholedigohollIsraelyn erbynGibea,abu’rfrwydryngaled:ondniwyddentfod drwgynagosatynt.
35AthrawoddyrARGLWYDDBenjaminoflaenIsrael:a difethoddmeibionIsraelo’rBenjaminiaidydiwrnod hwnnwbummilarhugainachantoddynion:yrhainigyd adynasantycleddyf
36FellygweloddmeibionBenjamineubodwedicaeleu taro:canysrhoddoddgwŷrIsraellei'rBenjaminiaid,am iddyntymddiriedynycynllwynwyraosodasantwrthymyl Gibea.
37Abrysioddycynllwynwyr,acaruthrasantarGibea;a’r cynllwynwyraaethantymlaen,acadrawasantyrholl ddinasâminycleddyf
38Yroeddarwyddwedi'idrefnurhwnggwŷrIsraela'rrhai oeddyncynllwyn,ydylentberiifflamfawramwggodi o'rddinas
39Aphangiliasantynôlynyfrwydr,dechreuodd BenjamindaroalladdtuadegarhugainowŷrIsrael:canys dywedasant,Ynsicrfe'utrechwydo'nblaenni,felyny frwydrgyntaf
40Ondpanddechreuoddyfflamgodio'rddinasgyda cholofnofwg,edrychoddyBenjaminiaidynôl,acwele, fflamyddinasyncodii'rnefoedd.
41AphandroddgwŷrIsraelynôl,synnwydgwŷr Benjamin:canysgwelsantfoddrwgwedidodarnynt
42AmhynnytroesanteucefnauoflaengwŷrIsraeli fforddyranialwch;ondgoddiweddoddyfrwydrhwy;a’r rhaiaddaethallano’rdinasoeddaddinistriasantyneu mysghwynt.
43FellyhwyaamgylchynasantyBenjaminiaid,aca’u hymlidiasant,a’usathruilawrynrhwyddgyferbynâ Gibeatuachodiadhaul.
44AsyrthioddoBenjaminddeunawmiloddynion;y rhainigydoeddddyniondewr
45Athroesant,affoesanttua’ranialwchatgraigRimmon: achasglasantohonyntarypriffyrddbummilowŷr;aca’u hymlidiasantyngaledareuhôlhydGidom,alladdasant ddwyfilowŷrohonynt.
46FellyyrhollraiasyrthioddoBenjaminydiwrnod hwnnwoeddbummilarhugainoddynionyntynnu cleddyf;yrhainigydoeddentynddyniondewr.
47Ondtroddchwechantoddynionaffoii'ranialwchi graigRimmon,acarosyngnghraigRimmonbedwarmis 48AthroddgwŷrIsraelynôlatfeibionBenjamin,a’u trawsantâminycleddyf,ynogystalâgwŷrpobdinas,yr anifail,aphawbaddaethi’wlaw:allosgasanthefydyr hollddinasoeddydaethantiddyntardân.
PENNOD21
1YroeddgwŷrIsraelwedityngullwymMispa,gan ddywedyd,NichaiffnebohonomroieiferchiBenjamin ynwraig.
2AdaethyboblidŷDduw,acarosynohydyrhwyr gerbronDuw,achodasanteullef,acwylasantynfawr; 3Adywedodd,OARGLWYDDDduwIsrael,pamy digwyddoddhynynIsrael,fodunllwythyneisiauyn Israelheddiw?
4Athrannoeth,cododdyboblynfore,acadeiladasantyno allor,acoffrymasantboethoffrymauacoffrymauhedd
5AdywedoddmeibionIsrael,Pwysyddymhlithholl lwythauIsraelniddaethifynygyda’rgynulleidfaatyr ARGLWYDD?Oherwyddyroeddentwedigwneudllw mawrynglŷnâ’rhwnniddaethifynyatyrARGLWYDDi Mispa,ganddywedyd,Byddynsicrogaeleiroii farwolaeth
6AmeibionIsraelaedifarhaasantamBenjamineubrawd, acaddywedasant,UnllwythadorrwydymaithoIsrael heddiw
7Sutygwnawnniamwrageddi'rrhaisy'nweddill,gan einbodniwedityngullwi'rARGLWYDDnafyddwnni'n rhoirhaio'nmerchedynwrageddiddynnhw?
8Adywedasant,PaunsyddolwythauIsraelniddaethi fynyiMispaatyrARGLWYDD?Acwele,niddaethneb i'rgwersylloJabesgileadi'rgymanfa
9Oherwyddcyfrifwydybobl,acwele,nidoeddnebo drigolionJabesgileadyno.
10A’rgynulleidfaaanfonoddynoddeuddengmilowŷr dewr,acaorchmynasantiddynt,ganddywedyd,Ewcha tharotrigolionJabesgileadâminycleddyf,ynghydâ’r gwragedda’rplant
11Adyma’rpethawnewch,dinistriwchynllwyrbob gwryw,aphobgwraigaorweddoddgydagŵr
12AchawsantymhlithtrigolionJabesgileadbedwarcanto forynionifanc,nadoeddentwediadnabodgŵrtrwy orweddgydagunrhywwryw:adygasanthwyi'rgwersylli Seilo,yrhonsyddyngngwladCanaan
13A’rhollgynulleidfaaanfonoddraiilefaruwrthfeibion BenjaminoeddyngnghraigRimmon,aci’wgalw’n heddychlon
14AdaethBenjaminynôlyramserhwnnw;arhoddasant iddyntwrageddaadawsantynfywowrageddJabesgilead: acetonichawsantddigoniddynt
15AcedifarhaoddyboblamBenjamin,ami'r ARGLWYDDwneudrhwygynllwythauIsrael
16Ynadywedoddhenuriaidygynulleidfa,Sutygwnawn niamwrageddi'rrhaisy'nweddill,ganfodygwragedd wedi'udifethaoBenjamin?
17Adywedasant,Rhaidbodetifeddiaethi’rrhaia ddihangoddoBenjamin,felnaddinistrirllwythoIsrael.
18Ondniallwnroigwrageddo’nmerchedniiddynt: canysmeibionIsraeladynguasant,ganddywedyd, Melltigedigfyddo’rhwnaryddwraigiBenjamin.
19Ynadywedasant,Wele,ymaegŵyli’rARGLWYDD ynSeilobobblwyddyn,mewnllesyddi’rgogleddo Bethel,i’rdwyraino’rbrifforddsy’nmyndifynyoBethel iSichem,aci’rdeoLebona
20AmhynnyygorchmynnasantifeibionBenjamin,gan ddywedyd,Ewchacymgynllwynwchynygwinllannoedd; 21Acedrychwch,acwele,osdawmerchedSeiloallani ddawnsiomewndawnsfeydd,ynadewchchwiallano’r gwinllannoedd,adaliwchbobuneiwraigoferchedSeilo, acewchiwladBenjamin
22Aphanddeloeutadauneueubrodyratomigwyno,y dywedwnwrthynt,Byddwchynffafrioliddynterein mwynni:oherwyddniagadwasomibobgŵreiwraigyny rhyfel:oherwyddniroddasochiddyntyprydhwn,fely byddechyneuog.
23AgwnaethmeibionBenjaminfelly,achymerasant iddyntwragedd,ynôleunifer,o'rrhaioeddyndawnsio,y rhaiaddaliasant:acaethantacaddychwelasanti'w hetifeddiaeth,acaatgyweiriasantydinasoedd,aca drigasantynddynt
24AmeibionIsraelaaethantoddiynoyprydhwnnw,pob unateilwythacateideulu,acaaethantallanoddiyno bobuni'wetifeddiaeth
25YnydyddiauhynnynidoeddbreninynIsrael:pobdyn awnâiyrhynoedduniawnyneiolwgeihun