Hikmatlar
1-BOB
1IsroilshohiDovudo'g'liSulaymonninghikmatlari; 2Donolikvanasihatnibilish;tushunchaso'zlariniidrok etish;
3Donolik,adolat,hukmvaadolathaqidagita'limotniqabul qilish;
4Oddiyganoziklik,yigitgabilimvaidrokberish
5Donoeshitadi,biliminioshiradiAqlliodamdono nasihatlargaerishadi.
6Maqolvatalqinnitushunish;donolarningso'zlariva ularningqoraso'zlari
7Egamizdanqo‘rqishbilimningboshidir,Nodonlaresa donolikvanasihatnimensimaydilar
8O'g'lim,otangningnasihatinieshit,onangningqonunini tarketma.
9Chunkiularseningboshinggazeb-ziynatbo'ladi, bo'yningdagizanjirlar
10O'g'lim,agargunohkorlarsenivasvasagasolsa,rozi bo'lma
11Agarular:“Bizbilanyur,qonto'kilishinikutaylik,hech qandaysababsizbegunohlaruchunyashirinaylik.
12Keling,ularniqabrkabitiriklayinyutibyuboraylikva butun,xuddichuqurgatushganlarkabi:
13Bizbarchaqimmatbahonarsalarnitopamiz,Uylarimizni o'ljagato'ldiramiz
14Bizningoramizdao'zulushingnitashlaKeling, hammamizdabittahamyonbo'lsin:
15O'g'lim,senularbilanbirgayurmaOyog'ingniularning yo'lidansaqla:
16Chunkiularningoyoqlariyovuzlikkayuguradivaqon to'kishgashoshiladi
17To'rharqandayqushningko'zigabehudatarqaladi
18Ularo'zqonlarinikutishmoqda.ularo'zhayotlariuchun yashirinibyurishadi
19Daromadgahirsqo'yganharbirodamningyo'liham shunday.egalarininghayotiniolibtashlaydi.
20Donoliktashqaridafaryodqiladi;uko'chadaovozini aytadi:
21Uboshyig‘ilishjoyida,darvozalarningteshiklarida faryodqiladi,shahardaso‘zlariniaytadi:
22Eysoddalar,qachongachasoddaliknisevasizlar?
Masxarachilaro'zlariningmasxaralaridanzavqlanadilar, ahmoqlaresabilimniyomonko'radilarmi?
23Meningtanbehlarimgao'girilgin:mana,Mensenga ruhimnito'kibtashlayman,so'zlarimnisizlargabildiraman
24ChunkiMenchaqirdim,sizesaradetdingizMen qo'limniuzatdim,hechkimko'rmadi;
25Lekinsizlarmeningbarchamaslahatlarimdanvoz kechdingizvatanbehlarimnixohlamadingiz
26Musibatlaringgamenhamkulaman.Seningqo'rquving kelgandamasxaraqilaman;
27Sizningqo'rquvingizvayronagarchilikkabikelgandava halokatingizbo'ronkabikelganda;boshingizgaqayg'uva qayg'ukelganda
28Menichaqirishadi,lekinmenjavobbermaymanMeni ertaizlaydilar,lekintopolmaydilar.
29Chunkiularbilimdannafratlanib,Egamizdanqoʻrqishni tanlamadilar
30Ularmeningnasihatlarimgarozibo'lmadilar,Barcha tanbehlarimnimensimadilar
31Shundayqilib,ularo'zyo'llaridagimevalardanyeb,o'z qilmishlaribilanto'yadilar
32Oddiyningyuzo'girganiularnio'ldiradi,ahmoqlarning farovonligiularniyo'qqiladi.
33KimkiMengaquloqsolsa,xavfsizyashaydiva yovuzlikdanqo'rqibjimbo'ladi
2-BOB
1O'g'lim,agarsenmeningso'zlarimniqabulqilsangva amrlarimnisengayashirsang
2Shundayqilib,senqulog'ingnidonolikkaqaratasanva qalbingniaqlgaqaratasan.
3Ha,ilmso'rabfaryodqilsang,Ogohbo'lishuchun ovozingnibalandko'tarsang
4Agarsenunikumushdekizlasangvayashirinxazina izlasang
5ShundasizEgamizdanqo'rqishnitushunasizvaXudoni bilishnitopasiz.
6Zero,Egamizdonolikberadi,Og'zidanbilimvaidrok chiqadi.
7Usolihlaruchunsog'lomdonolikniqo'yadi,To'g'ri yurganlargato'siqdir
8Uhukmyo'llarinisaqlaydi,O'zazizlariyo'linisaqlaydi
9O'shandasolihlikni,adolatnivaadolatnitushunasan.ha, harbiryaxshiyo'l
10Donolikqalbinggakirsa,bilimqalbinggayoqimlibo'lsa 11Aql-idrokseniasraydi,aqlsenisaqlaydi
12Seniyovuzodamningyo'lidan,yolg'ongapiruvchidan qutqarishuchun;
13To'g'rilikyo'llarinitashlab,zulmatyo'llarida yuradiganlar;
14Ularyomonlikqilishdanxursandbo'lishadi, Yovuzlarningqo'polligidanzavqlanishadi.
15Ularningyo'llariqiyshiq,yo'llaridaqiyshiq
16Senibegonaayoldan,hattouningso'zlaribilan xushomadqiladiganbegonaayoldanqutqarishuchun;
17Yoshligidagiyo'lboshchinitashlab,Xudosiningahdini unutgan.
18Chunkiuninguyio'limga,yo'llario'liklarga
19Uningoldigaqaytganhechkimqaytibkelmaydi,hayot yo'llarinitutmaydi.
20Tokisenyaxshilaryo'lidanyurasan,Solihlarning yo'lidanyurasan
21Chunkiyurtdasolihlaryashaydi,komillaresaunda qoladi
22Ammofosiqlarerdanyo'qqilinadi,jinoyatchilaresa yerdanyo'qqilinadi.
3-BOB
1O'g'lim,qonunimniunutmaLekinyuragingamrlarimni bajarsin
2Ularsizgauzoqkunlar,uzoqumrvatinchlikqo'shadilar.
3Senirahm-shafqatvahaqiqattarketmasin,ularni bo'yninggabog'laularniyuragingizstoligayozing:
4Shundayqilib,sizXudovainsonoldidamarhamatva yaxshitushunchatopasiz
5ButunqalbingbilanEgamizgaishonvao'zaqlingga suyanma.
6Barchayo'llaringdaUnitanol,Useningyo'llaringga to'g'rikeladi.
7O'zko'zingdadonobo'lma,Egamizdanqo'rq, yovuzlikdansaqla.
8Busizningkindikingizgasog'lik,suyaklaringizgailik bo'ladi
9Egamiznimol-mulkingbilanulug‘la,O‘zingningbirinchi hosilingbilan.
10Shundayqilib,omborlaringizmo'l-ko'lchilikkato'ladi, siqishlaringizyangisharobgato'ladi
11O'g'lim,EgamizningjazosinimensimaUning tuzatishidancharchamang:
12Egamizkimnisevsa,unituzatadi.Hattootasi,o'g'liham o'zixursandbo'ladi
13Donoliktopganodambaxtlidir,aqltopganodam baxtlidir.
14Chunkiuningsavdosikumushsavdosidan,daromadi tozaoltindanafzaldir
15Uyoqutdanhamqadrliroqdir,Senxohlagannarsangni ungatenglashtiribbo'lmaydi
16Kunlarninguzunligiuningo'ngqo'lidavauningchap qo'lidaboylikvashon-sharaf.
17Uningyo'llari-rohatyo'llari,Uningbarchayo'llaritinchlik
18O'zinitutganlaruchunuhayotdaraxti,Unisaqlaganhar birinsonbaxtlidir
19EgamizdonoligibilanyergaasossoldiUaqlbilan osmonnio'rnatdi.
20Uningbilimibilanchuqurliklarparchalanadi,bulutlar esashudringnitushiradi
21O'g'lim,ularseningko'zlaringdanuzoqlashmasin, donolikvaaql-idroknisaqla
22Shundayqilib,ularqalbinggahayot,bo'yninggainoyat bo'ladi.
23Shundaseno'zyo'lingdaxavfsizyurasan,oyog'ing qoqilmaydi
24Yotganingdaqo'rqma,yotasan,uyqungshirinbo'ladi.
25To'satdanpaydobo'ladiganqo'rquvdan,Yovuzning vayronbo'lishidanqo'rqmang
26ChunkiEgamizsizningishonchingizbo'ladi,Oyog'ingiz tutilishidansaqlaydi
27O'zqo'lingdankelganichayaxshilikqilishkerak bo'lganlardanto'sma.
28Qo'shningizga:“Bor,yanakel,ertagaberaman”,dema qo'lingizdabo'lganda
29O'zqo'shninggayomonlikqilma,chunkiusizning huzuringizdayashaydi
30Agarbirorkishisengayomonlikqilmaganbo'lsa,u bilansababsizurushma
31Zolimgahasadqilma,Uningyo'llaridanbirinitanlama
32Qo'rqoqEgamizuchunjirkanchdir,Uningsiri solihlardadir.
33Egamizningla'natifosiqlaruyida,Usolihlarmaskaniga barakaberadi
34Albatta,Umasxaraqiluvchilarnimazaxqiladi, Kambag'allargaesainoyatqiladi
35Donolarshon-shuhratgaegabo'ladilar,Nodonlaresa sharmandabo'ladi
4-BOB
1Eybolalar,otaningnasihatigaquloqtutinglar,aqlidrokkaegabo'linglar.
2Mensizlargayaxshita'limotberaman,Qonunimnitark etmanglar
3Menotamningo'g'liedim,onamningko'zo'ngida mehribonvasevikliedim.
4Umenihamo'rgatib,mengashundaydedi:Mening so'zlarimniyuragingizsaqlasin,amrlarimnibajaringva yashang
5Donolikkaegabo'ling,aqlgaegabo'ling,uniunutmang og'zimdanchiqqanso'zlardanhamradetma.
6Unitarketma,useniasraydi,sevgin,seniasraydi
7Donolikasosiynarsadir;Shuninguchundonolikkaega bo'lingvaborkuchingizbilanaqlgaegabo'ling.
8Uniulug'lang,usizniulug'laydi,uniquchoqlaganingizda usizniulug'laydi
9Useningboshinggainoyatzeb-ziynatiniberadi, Ulug'vorliktojinisengaberadi
10Eyo'g'lim,eshit,so'zlarimniqabulqilSeningumring ko'pbo'ladi.
11Mensengadonolikyo'linio'rgatganmanMenseni to'g'riyo'lgahidoyatqildim
12Borganingdaqadamingsiqilmas.Yugursang, qoqilmaysan
13Yo'l-yo'riqnitezdabajaring;ketmasin:uniushlabturing; chunkiuseninghayotingdir.
14Fosiqlaryo'ligakirmang,Yovuzlaryo'ligabormang
15Undanqoching,uningyonidano'tmang,undanqayting vao'tibketing.
16Ularbuzg'unchilikqilmasalar,uxlamaydilarAgar ba'zilariniyiqitibyubormasalar,ularninguyqusiolib tashlanadi.
17Chunkiularyovuzliknoniniyeb,zo'ravonliksharobini ichishadi
18Solihningyo'liesamukammalkungachatoborako'proq porlabturuvchinurgao'xshaydi
19Fosiqlarningyo'lizulmatgao'xshaydi,ularnimaga qoqilishlarinibilmaydilar.
20O'g'lim,so'zlarimgaquloqtutMeninggaplarimga quloqtut
21Ularsizningko'zingizdanuzoqlashmasin.ularni yuragingizningo'rtasidasaqlang
22Chunkiulartopibolganlaruchunhayot,butuntanalari uchunsog'likdir.
23Qalbingnitirishqoqlikbilansaqlangchunkihayot masalalariundanchiqadi.
24O'zingdanqo'rqinchliog'zingni,lablariniesasendan uzoqlashtir
25Ko'zingto'g'rigaqarasin,Qovog'ingoldinggatikqarasin
26Oyog'ingningyo'linio'yla,barchayo'lingmustahkam bo'lsin
27O'nggaham,chapgahamburilma,oyog'ingni yovuzlikdanolibtashla
5-BOB
1O'g'lim,meningdonoligimgaquloqtut,aqlimgaquloqtut
2Tokiaql-idrokbilasan,lablaringilmnisaqlasin.
3Begonaayolninglablariasalqozidektushadi,Og‘zi moydanhamsilliqroq
4Ammouningoxirishuvoqdekachchiq,ikkiqirrali qilichdeko'tkir.
5Uningoyoqlario'limgatushadi;uningqadamlarido'zaxni ushlabturadi.
6Hayotyo'linio'ylabko'rmaysan,Uningyo'llari harakatchan,Senularnibilmaysan
7Endi,eybolalar,menieshitinglarvaog'zimdanchiqqan so'zlardanvozkechmanglar.
8Yo'lingniundanuzoqroqtut,uyiningeshigiga yaqinlashma
9O'zhurmatingniboshqalarga,yoshingnizolimlarga berma
10Musofirlarboyliginggato'libqolmasin.Sening mehnatingmusofirninguyidabo'ladi
11Oxir-oqibat,tanangvatanangnobudbo'lganida,senaza tutasan.
12Vaayt:“Mennasihatdannafratlandim,Yuragim tanbehdannafratlandi
13Ustozlarimningso'zlarigaquloqsolmadinglar,Menga o'rgatganlargaquloqsolmadinglar!
14Jamoatvaimonlilarorasidadeyarlibarcha yomonliklardaedim.
15O'zsardonidansuvich,o'zqudug'ingdanoqarsuvich
16Buloqlaringtarqalibketsin,Ko'chalardadaryolaroqsin
17Ularfaqato'zingnikibo'lsin,senbilanbegonalaremas.
18Bulog'ingbarakalibo'lsin,Yoshligingningxotinibilan xursandbo'l
19Umehribonorqavayoqimlicho'chqadekbo'lsin.uning ko'kraklarisiznihardoimto'ydirsin;vasenhamishauning mehr-muhabbatibilanshodbo'l
20Nega,o'g'lim,begonaayolbilanovorabo'lib, begonaningbag'riniquchoqlaysan?
21Insonningyo'llariEgamizningko'zo'ngidadir,U o'ziningbarchayo'llarinio'ylaydi.
22O'zininggunohlarifosiqningo'zinio'zioladivau gunohlariningiplaribilanushlanadi
23Unasihatsizo'ladi.Uo'ziningahmoqligibilanadashadi.
6-BOB
1O‘g‘lim,do‘stinggakafilbo‘lsang,Qo‘lingnibegonaga urganbo‘lsang,
2Og'zingdanchiqqanso'zlarbilantuzoqqatushding.
3O'g'lim,hozirshundayqilvado'stingningqo'liga tushganingdao'zingniqutqarBor,o'zingnikamtartutva do'stinggaishonchhosilqil.
4Ko'zlaringgauyquberma,Qovog'inggauyquberma
5O'zingniovchiningqo'lidanegudek,qushdekqushning qo'lidanqutqar
6Eydangasa,chumoligabor!Uningyo'llariniko'rib chiqingvadonobo'ling:
7Uningyo'lboshchisi,noziriyokihukmdoriyo'q, 8Yozdago'shtiniberadi,O'rim-yig'imdayig'adi
9Qachongachauxlaysan,eydangasa?Qachonuyqudan turasan?
10Yanabirozuyqu,birozuyqu,uxlashuchunqo'llarnibir ozbukish.
11Seningqashshoqligingyo'lovchidek,muhtojliging qurollanganodamdekkeladi
12Nopokodam,yovuzodamog'ziniqo'rqitibyuradi.
13Uko'zlaribilanqimirlaydi,oyoqlaribilangapiradi, barmoqlaribilano'rgatadi;
14Uningyuragidaqo'pollikbor,Udoimobuzuqlikqiladi Unifoqsoladi.
15Shuninguchununingmusibatito'satdankeladi; to'satdanuhechqandaychorasizsinadi.
16Egamizbuoltinarsadannafratlanadi:yettinarsaUnga jirkanchdir
17Mag'rurnigoh,yolg'onchitilvabegunohqonto'kkan qo'llar,
18Yomonxayollarnio'ylabyuradiganyurak, Buzg'unchilikkatezyuguradiganoyoqlar,
19Yolg'onso'zlovchiyolg'onguvohvabirodarlarorasiga nifoqsochuvchi
20Oʻgʻlim,otangningamrinibajar,onangningqonunidan vozkechma
21Ularnidoimoyuraginggabog'lab,bo'yninggabog'lab tur.
22Borsang,seniyetaklaydiUxlaganingda,usenisaqlaydi; Uyg'ongach,usenbilangaplashadi
23Chunkiamrchiroqdir.Qonunesaengildir;Yo'lyo'riqningtanbehlarihayottarzidir
24Seniyovuzayoldan,begonaayolningtilining xushomadgo‘yligidansaqlasin.
25Yuragingizdauninggo'zalligigahavasqilmang;Usizni qovoqlaribilanolibketmasin
26Chunkifohishaayolorqalierkakbirbo'laknongaolib kelinadi,zinokoresaqimmatbahojonniovlaydi
27Odamo'zbag'rigao'tolib,kiyimikuymaydimi?
28Oyog'ikuymasa,cho'g'ustidayursabo'ladimi?
29Kimqo'shnisiningxotinigakirsa,shundaybo'ladiKim ungategsa,aybsizbo'lmaydi
30Agaro'g'riochqolgandao'zjoninito'ydirishuchun o'g'irlikqilsa,odamlarunimensimaydilar
31Agartopilsa,yettibarobarqaytarsinuyiningbarcha mol-mulkinibersin.
32Kimkiayolbilanzinoqilsa,aqliyetmaydi,buniqilgan o'zjoninihalokqiladi
33Uyaravasharmandabo'ladi;vauninghaqorati o'chirilmaydi
34Zero,hasadinsonningg'azabidir,shuninguchunuqasos kunidaayamaydi.
35Uhechqandayto'lovnihisobgaolmaydiSenko'p hadyalarbersangham,uxotirjambo'lmaydi
7-BOB
1O'g'lim,so'zlarimnibajar,amrlarimnio'zinggaayt.
2Meningamrlarimgarioyaqilingvayashang;Mening qonunimesako'zqorachig'ingizdek.
3Ularnibarmoqlaringgabog'lab,qalbingstoligayoz
4Donolikkaayt:Senmeningsinglimsanvao'z qarindoshingnitushunishnichaqir:
5Senibegonaayoldan,O'zso'zlaribilanxushomad qiluvchibegonaayoldansaqlasinlar
6Chunkiuyimningderazasioldidatomgaqaradim, 7Soddalarorasidanko‘rdim,yoshlarorasidaaqliyo‘qbir yigitboredi
8Uningburchagigayaqinko'chadano'tish;vauuning uyigayo'loldi, 9Alacakaranlık,kechqurun,qoravaqorong'utunda: 10Mana,Isonifohishakiyimidagi,yuraginozikbirayol uchratibqoldi
11(Ubalandovozdavaqaysar,oyoqlariuyidaturmaydi
12Endiutashqarida,ko'chadavaharbirburchakdapoylab yotibdi.)
13Shundaayoluniushlab,o'pdivabepisandyuzbilan ungadedi:
14Menbilantinchlikqurbonliklaribor.Shukuni qasamimnibajardim
15Shuninguchunmensenikutibolishuchunchiqdim, yuzingniizlashuchunastoydilchiqdimvasenitopdim.
16To'shagimnigobelendan,o'ymakorlikdan,Misrning nozikzig'irmatosidanbezatdim
17Mento'shagimnimirra,aloevadoljinbilan xushbo'yladim
18Kelinglar,tonggachasevgimizgato'yaylik,sevgibilan o'zimiznitaskinlaylik
19Yaxshiodamuydayo'q,uzoqsafargaketgan
20Uoʻzibilanbirqoppulolib,belgilangankuniuyiga qaytadi
21Uo'ziningadolatliso'zlaribilanunibo'ysundirdi, lablariningxushomadgo'yligibilanunimajburqildi.
22Uxuddiho'kizso'yishgaketayotgandek,ahmoqkabi cho'chqalarnituzatishgaketayotgandekdarholuning orqasidanboradi.
23O'quningjigarigategguncha;Qushtuzoqqa shoshilganidek,uningjonigategishinibilmaydi
24Endi,eybolalar,mengaquloqsolinglarvaog'zimdan chiqqanso'zlarimnieshitinglar
25Yuragingizuningyo'llaridanqaytmasin,Uning yo'llaridanadashmang.
26Chunkiuko'pyaradorlarnitashladi,Ha,ko'pkuchli erkaklarutomonidano'ldirilgan
27Uninguyido'zaxgayo'l,o'limxonalarigatushadi.
8-BOB
1Donolikyig'lamaydimi?vatushunishuningovozini chiqardi?
2Ubalandcho'qqilarda,yo'l-yo'lakayso'qmoqlardaturadi.
3Ushahardarvozalarida,kirishda,eshikoldidayig'laydi
4Eyinsonlar,sizlarnichaqiramanMeningovozimesa insono‘g‘illarigadir.
5Eysoddalar,donoliknitushuning,eyahmoqlar,aqlli yurakbo'ling
6Eshitish;Menajoyibnarsalarniaytaman;Mening lablarimningochilishito'g'ribo'ladi
7Meningog'zimhaqiqatniaytadi,Yovuzlikesamening og'zimuchunjirkanchdir.
8Og'zimdanchiqqanbarchaso'zlarsolihdirularda g'ayritabiiyyokibuzuqnarsayo'q.
9Tushungangahammasiochiq,bilimtopgangaesahaqdir
10Kumushemas,meningko'rsatmalarimniqabulqiling; vatanlovoltindanko'rabilim
11Chunkidonolikyoqutdanafzaldir;vabarchaorzu qilingannarsalarniubilantaqqoslabbo'lmaydi
12Mendonolikbilanaql-idrokbilanyashayman,Aqlli ixtirolarnibilaman
13Egamizdanqo‘rqishyomonlikdannafratlanishdir: manmanlik,takabburlik,yovuzyo‘ldan,qo‘polog‘izdan nafratlanaman
14Maslahatmeniki,donolikesamenda,Menaqlliman Mendakuchbor.
15Menorqalishohlarhukmronlikqiladi,beklaradolatni hukmqiladilar
16Shahzodalarvazodagonlar,hattoyeryuzidagibarcha sudyalarhamMenorqalihukmronlikqiladilar.
17Menisevganlarnisevaman;Meniertaizlaganlarmeni topadilar.
18Boylikvashon-sharafmendadir,Ha,abadiyboylikva solihlik
19Meningmevamoltindan,sofoltindanafzaldirva tanlagankumushdanko'rameningdaromadim.
20Mensolihlikyo'lidan,hukmyo'llario'rtasidaolib boraman
21TokiMenisevganlargamulknimerosqilibolaman Menularningxazinalarinito'ldiraman
22EgamizOʻzyoʻliningboshida,Oʻziningazaliy ishlaridanoldinmeniegallaboldi
23Menazaldan,azaldanyokieryuziborbo'lganidanberi yaratilganman.
24Chuqurlikyo'qbo'lganda,mentashqarigachiqdim suvgato'lafavvoralarbo'lmaganida
25Tog‘laro‘rnashibulgurmasidan,Tog‘larpaydo bo‘lishidanoldinmen
26HaliUyerniham,dalalarniham,tuproqningengbaland qisminihamyaratmaganedi.
27Uosmonnitayyorlaganida,menuyerdaedim,U chuqurlikyuzigasirkulqo‘yganida
28Ubulutlarnio'rnatganida,Chuqurlikdagibuloqlarni mustahkamlaganida
29UdengizgaO'zamriniberganida,suvlarUningamridan o'tmasin,Uyerningpoydevoriniqo'yganida.
30O'shandamenubilanbirgatarbiyalangandekuning yonidabo'ldimMenharkuniUninghuzuridaxursand bo'lardim.
31O'zeriningyashashgayaroqliqismidashodlanib;Men esainsono‘g‘illaridanxursandman
32Endi,eybolalar,mengaquloqsolinglar!
33Nasihatgaquloqtut,donobo'l,undanboshtortma
34Menitinglovchi,harkunidarvozalarimoldidahushyor bo'lib,eshiklarimoldidakutibturganodambaxtlidir.
35KimMenitopsa,hayottopadivaEgamizning marhamatigasazovorbo'ladi
36Mengaqarshigunohqilgano'zjonigazulmqiladi, Mendannafratlanganlarninghammasio'limniyaxshi ko'radilar
9-BOB
1Donolikuyiniqurdi,Yettiustuniniyoqibchiqdi.
2Uhayvonlarinio'ldirdi;usharobiniaralashtirdi;uham dasturxoninituzatdi.
3Uo'zcho'rilariniyubordi,Shaharningengbaland joylarigafaryodqildi
4Kimsoddabo'lsa,buergamurojaatqilsin,kimaqlni istasa,unga:
5Kelinglar,nonimdanyenglar,menaralashtirgan sharobdanichinglar
6Nodonlarnitashlab,yashang;vatushunishyo'lidan boring
7Masxaraqiluvchinitanbehqilgano'zinisharmandaqiladi, fosiqnitanbehqilgano'zinidog'gatortadi
8Masxaraqiluvchinitanbehqilmang,tokiusizdan nafratlansin,dononitanbehqiling,shundausiznisevadi.
9Donoganasihatbering,udonoroqbo'ladi,adolatli odamnio'rgating,ubiliminioshiradi
10Egamizdanqo'rqishdonolikningboshidir,Muqaddasni bilishesaaqldir.
11Chunkimenorqaliseningkunlaringko'payadi,umring yillariko'payadi.
12Agarsendonobo'lsang,o'zinguchundonobo'lasan, agarmazaxqilsang,unio'zingko'tarasan
13Nodonayolshov-shuvlidir,usoddavahechnarsani bilmaydi.
14Chunkiuuyiningeshigioldida,shaharning sajdagohlaridaoʻtirganoʻtiradi
15O'zyo'lidaketayotganyo'lovchilarnichaqirishuchun:
16Kimsoddabo'lsa,buergaqaytibkelsin,kimaqlniistasa, unga:
17O'g'irlangansuvshirin,yashirinyeyilgannonyoqimli
18Ammouo'liklarborliginibilmaydivauning mehmonlarido'zaxningtubidaekanligi.
10-BOB
1SulaymonninghikmatlariDonoo'g'ilotanixursand qiladi,Nodono'g'ilesaonaningog'irligidir
2Yovuzlikxazinasihechqandayfoydakeltirmaydi, Solihlikesao'limdanxalosqiladi
3Egamizsolihningjoniniochqolmaydi,Ufosiqning molinitashlabyuboradi.
4Qo'lisustbo'lgankambag'albo'ladi,tirishqoqningqo'li esaboyqiladi
5Yozdayig'ilgandonoo'g'ildir,O'rim-yig'imdauxlagan esasharmandao'g'ildir
6Barakasolihningboshida,Zo'ravonlikesafosiqning og'ziniqoplaydi.
7Solihningxotirasibarakalidir,fosiqningnomiesa chiriydi
8Donoqalbiamrlarniqabulqiladi,ahmoqesayiqiladi.
9To'g'riyurganalbattayurar,Yo'linibuzganesabilinadi
10Ko'zqisibqo'yganodamqayg'ugasoladi,ahmoqesa yiqiladi.
11Solihningog'zihayotmanbaidir,zo'ravonlikesa fosiqningog'ziniqoplaydi
12Nafratjanjallarniqo'zg'atadi,sevgiesabarcha gunohlarniqoplaydi
13Aqlliodamningog'zidahikmatbor,Aqlsizningorqa tomonidatayoqbor.
14Donolarbilimto'playdi,nodonningog'zihalokatga yaqin
15Boyningboyligiuningkuchlishahridir, Kambag'allarninghalokatiularningqashshoqligidir
16Solihningmehnatihayotga,fosiqningsamarasiesa gunohgaintiladi
17Nasihatgarioyaqilganhayotyo'lida,Tanbehdanbosh tortganesaadashadi
18Nafratniyolg'onso'zbilanyashirgan,Tuhmataytgan esaahmoqdir
19Ko'pso'zdagunohistamaydi,Og'zinitiygandonodir
20Solihningtilitanlabkumushdek,Fosiqningyuragi qimmatemas
21Solihlarningog'ziko'plarnito'ydiradi,Nodonlaresa donoliketishmasligidano'ladi
22Egamizningmarhamatiboyitadi,Ubilanqayg'u qo'shmaydi.
23Nodongabuzg'unchiliko'yin-kulgidek,Aqlliodamda esadonolikbor
24Fosiqningqo'rquviuningboshigatushadi,solihning xohishiesabajobo'ladi.
25Dovulo'tganidek,yovuzlarhamo'tmaydi,solihlaresa abadiypoydevordir.
26Tishlargasirka,ko'zlargatutunqandaybo'lsa,dangasa uniyuborganlargashundaydir
27Egamizdanqo'rqishkunlarniuzaytiradi,Yovuzlarning yillariesaqisqaradi.
28Solihningumidishodlik,fosiqningumidiesabarbod bo'ladi
29Egamizningyo'lito'g'rigakuchdir,Yovuzlikqilganlarga halokatbo'ladi
30Solihlarhechqachonchetlashtirilmaydi,Yomonlaresa yeryuzidayashamaydilar
31Solihningog'zidandonolikchiqadi,Qo'rqoqtilesa kesiladi.
32Solihningog'zinimayaxshiekaninibiladi,Fosiqning og'ziesaqo'pollikqiladi
11-BOB
1SoxtataroziEgamizuchunjirkanchdir,adolatlivaznesa Uningzavqidir
2Mag'rurlikkelsa,sharmandalikkeladi,Donolik kambag'aldadir.
3Solihlarningsofdilligiularniboshqaradi,Zo'ravonlarning buzuqligiularnihalokqiladi
4G'azabkunidaboylikfoydabermaydi,Solihlikesa o'limdanxalosqiladi
5Komilningsolihligiuningyo'linito'g'rilaydi,Fosiqesa o'zyovuzligibilanyiqiladi.
6Solihningsolihligiularniqutqaradi,Zolimlaresao'z nopokliklaribilantutiladi
7Fosiqo'lsa,umidibarbodbo'ladi,zolimningumidi yo'qoladi
8Solihqiyinchilikdanxalosbo'ladi,Uningo'rnigafosiq keladi.
9Ikkiyuzlamachiog'zibilanqo'shnisinihalokqiladi, ammosolihbilimorqalinajottopadi
10Solihlarbilanxayrlashsa,shaharshodbo'ladi,Fosiqlar halokbo'lsa,hayqiriqbo'ladi
11Solihlarningduosibilanshaharko'tariladi,ammo fosiqlarog'zibilanvayronbo'ladi.
12Donishmando'zqo'shnisinimensimaydi,Aqlliodam esajimturadi
13So'zlovchisirniochadi,sodiqruhliesabuniyashiradi.
14Maslahatbo'lmaganjoydaxalqyiqiladi,maslahatchilar ko'pbo'lsa,omonlikbor.
15Musofirgakafilbo'lgankishibuninguchunaqllibo'ladi, kafillikniyomonko'rganishonchhosilqiladi
16Mehribonayolizzat-hurmatnisaqlaydi,kuchlierkaklar boyliknisaqlaydi.
17Mehribonodamo'zigayaxshilikqiladi,shafqatsizesa o'ztanasiniqiynaydi
18Fosiqyolg'onishqiladi,solihlikekgangaesaaniq mukofotberiladi
19Solihlikhayotgaintilayotganikabi,yovuzlikka ergashganhamo'zo'limigaerishadi
20Yuragiog'irbo'lganlarEgamizuchunjirkanchdir,O'z yo'lidato'g'ribo'lganlaresaUndanzavqlanadilar.
21Qo'lbirlashsaham,fosiqlarjazosizqolmaydi, solihlarningnaslinajottopadi
22Cho'chqaningtumshug'idagioltinmarvariddaybo'lsa, aqlsizayolhamshundaydir.
23Solihningxohishifaqatyaxshilik,fosiqningumidiesa g'azabdir.
24Tarqaladiganvako'payadigannarsabor.Vaborki, to'g'ribo'lganidanko'proqnarsanito'xtatadi,lekinu qashshoqlikkamoyildir
25Erkinqalbsemiradi,Sug'organningo'zihamsug'oriladi.
26Ekinnisaqlagannixalqla'natlaydi,lekinunisotganning boshigabarakabo'ladi
27Yaxshilikkaintiluvchimarhamattopadi,yomonlik qidirganesao'zigakeladi
28Boyligigaishonganyiqiladi,solihesanovdaday gullaydi
29O'zuyinibezovtaqilganshamolnimerosqiliboladi, Nodonqalbidonolargaxizmatkorbo'ladi.
30Solihningmevasihayotdaraxtidir;Kimkijonniyutib olsa,donodir
31Mana,eryuzidasolihlarjazolanadi,fosiqlarva gunohkorlaresako'proqjazolanadi
12-BOB
1Nasihatniyaxshiko'rganilmnisevadi,Tanbehniyomon ko'rganshafqatsizdir.
2YaxshiodamEgamizningmarhamatigasazovorbo'ladi, Yomonodamniesahukmqiladi
3Insonyovuzlikbilanmustahkambo'lmas,solihningildizi esabuzilmaydi
4Solihayolerigatojdir,sharmandaqilganayolesauning suyaklaridagichiriganlikdek.
5Solihningfikrito'g'ri,fosiqningmaslahatiesayolg'ondir
6Fosiqlarningso'zlariqonto'kishuchunintiqlikqiladi, solihningog'ziesaularniqutqaradi.
7Fosiqlarag'dariladivayo'q,lekinsolihlarningxonadoni tikturadi
8Insondonoligigako'ramaqtovgasazovorbo'ladi,qalbi buzuqesaxorbo'ladi
9Nafratlanganvaxizmatkoribo'lgankishio'zinihurmat qiladiganvanondanmahrumbo'lgandanyaxshiroqdir.
10Soliho'zhayvonininghayotiganazartashlaydi, Fosiqningmehribonligishafqatsizdir
11Yeriniekkannongato'ydi,Bekorgaergashganesa aqldanmahrum
12Fosiqlaryovuzodamlarningto'rigaintiladi,solihning ildiziesamevaberadi.
13Fosiqog'zininggunohituzog'igatushadi,solihesa balodanqutuladi.
14Insono'zog'zidanyaxshilikbilanto'yadi,Insonning qo'liningmukofotiungaberiladi
15Nodonningyo'lio'znazaridato'g'ri,maslahatgaquloq solganesadonodir.
16Nodonningg'azabibilinadi,aqlliesauyatniyashiradi
17Rostso'zsolihlikni,yolg'onguvohesayolg'onni ko'rsatadi
18Qilichteshilgandaygapiruvchibor,Dononingtiliesa sog'likdir.
19Haqiqatso'ziabadiyqoladi,yolg'onchitilesabir lahzagadir
20Yomonliko'ylaydiganlarningqalbidayolg'onbor, Tinchlikmaslahatchilariesaquvonchdir
21Solihgayomonlikbo'lmas,Fosiqlaresafalokatgato'ladi
22Yolg'onso'zlovchilablarEgamizuchunjirkanchdir
23Aqlliodambilimniyashiradi,ahmoqlarningyuragiesa ahmoqliknie'lonqiladi
24Mehnatsevarningqo'lihukmronlikqiladi,dangasaesa soliqostidadir.
25Insonqalbidagiog'irlikuniegibqo'yadi,Yaxshiso'zesa xursandqiladi
26Solihqo'shnisidanustundir,Fosiqningyo'liularni yo'ldanozdiradi
27Yalang'ochovdaolganiniqovurmaydi,tirishqoqning mol-mulkiqimmatlidir
28Solihlikyo'lidahayotdir;vauningyo'lidao'limyo'q
13-BOB
1Donoo'g'ilotasiningnasihatinieshitadi,masxarachiesa tanbehnieshitmaydi
2Insono'zog'ziningmevasibilanyaxshiovqateydi,lekin jinoyatchilarningjonizo'ravonlikniyeydi.
3Og'zinitutgano'zjoninisaqlaydi,Og'ziniochganesa halokatgauchraydi
4Tanbalningjoniistaydi,hechnarsagaegaemas, tirishqoqningjoniesasemiradi
5Solihyolg'onniyomonko'radi,Fosiqesajirkanchbo'lib, sharmandabo'ladi.
6Solihliksolihniyo'ldasaqlaydi,Yovuzlikesagunohkorni yiqitadi
7Kimborki,o'ziniboyqiladi,lekinhechnarsasiyo'q, borki,o'zinikambag'alqiladi,lekinkattaboylikkaegadir
8Insonningjoniningto'loviuningboyligidir,Kambag'al esatanbehgaquloqsolmaydi.
9Solihningnurishodbo'ladi,fosiqningchirog'iesao'chadi
10Faqatmag'rurlikdanjanjalchiqadi,Donolikesa nasihatdadir.
11Bekorchilikbilanorttirilganboylikkamayibketadi, mehnatbilanyig'ganesako'payadi
12Kechiktirilganumidyuraknixastaqiladi,istakpaydo bo'lsa,uhayotdaraxtibo'ladi
13So'znimensimagankishihalokbo'ladi,amrdanqo'rqqan esamukofotoladi.
14Donolarningqonunio'limtuzog'idanxalosbo'lishuchun hayotmanbaidir
15Aql-idrokiltifotberadi,zolimlarningyo'liog'ir.
16Harbiraqlliodambilimbilanshug'ullanadi,ahmoqesa ahmoqliginiochadi
17Yovuzxabarchiziyonqiladi,Ishonchlielchiesa sog'likdir
18Nasihatdanboshtortgangaqashshoqlikvasharmandalik bo'ladi,Tanbehgae'tiborqaratganesahurmatgasazovor bo'ladi
19Bajarilganistakqalbgayoqimli,nodonlaruchunesa yomonlikdanvozkechishjirkanchdir.
20Donishmandlarbilanyurgandonobo'ladi,Nodonlar bilanhamrohhalokbo'ladi
21Yomonlikgunohkornita'qibqiladi,lekinsolihga yaxshilikqaytariladi
22Yaxshiodamo'zfarzandlarigamerosqoldiradi, Gunohkorningboyligiesasolihlaruchundir
23Ko'poziq-ovqatkambag'alningekinida,lekinuborki, hukmsizliktufaylihalokbo'ladi.
24Tayoqniayamagano'g'lidannafratlanadi,Unisevgan esaunioldindanjazolaydi
25Soliho'zjoninito'yg'azadi,ammofosiqningqorni to'ydiradi.
14-BOB
1Harbirdonoayolo'zuyiniquradi,Nodonesauniqo'li bilanbuzibtashlaydi
2O'ziningto'g'riyo'lidayurganEgamizdanqo'rqadi, Yo'linibuzganUndannafratlanadi
3Nodonningog'zidamag'rurliktayog'ibor,Dononingog'zi esaularnisaqlaydi
4Ho'kizbo'lmaganjoydabeshiktozabo'ladi,lekinho'kiz kuchibilanko'pko'payadi.
5Ishonchliguvohyolg'ongapirmaydi,yolg'onguvoh yolg'ongapiradi
6Masxaraqiluvchihikmatniizlaydi,topolmas,Aqlliga bilimosondir
7Aqlsizodamninghuzuridanket,Undabilimog'zini sezmaysan.
8Aqlliningdonoligiuningyo'linitushunishdir, nodonlarningahmoqligiesayolg'ondir
9Nodonlargunohnimasxaraqiladilar,Solihlarorasidaesa inoyatbor
10Yurako'zachchiqliginibiladiMusofiruning quvonchigaaralashmaydi.
11Fosiqlaruyivayronbo'ladi,solihlarningchodiriesa gullab-yashnaydi
12Insongato'g'riko'rinadiganyo'lbor,lekinuningoxiri o'limyo'llaridir
13Kulgidahamyurakqayg'ulidir;vabushodlikningoxiri og'irlikdir.
14Yuragito'g'ribo'lsa,o'zyo'ligato'ladi,Yaxshiodam o'zidanto'ladi
15Oddiyodamharbirso'zgaishonadi,aqlliesao'zyo'lini yaxshiko'radi
16Donoqo'rqadivayovuzlikdanuzoqlashadi,ahmoqesa g'azablanib,o'zigaishonadi.
17Tezdag'azablanganodamahmoqlikqiladi,Yomon odamesanafratlanadi
18Soddalarahmoqliknimerosqiliboladi,donolaresa bilimtojigaega
19Yomonyaxshilaroldidata’zimqiladi;Fosiqlaresa solihlarningdarvozalarida.
20Kambag'alniqo'shnisihamyomonko'radi,Boyning do'stlariko'p
21O'zqo'shnisidannafratlangangunohqiladi,kambag'alga rahm-shafqatko'rsatsa,baxtlidir
22Yomonniyatqilganlaradashmaydilarmi?Yaxshilikni o'ylabtopganlargaesarahm-shafqatvahaqiqatbo'ladi
23Harqandaymehnatningfoydasibor,ammoog'zaki gaplarqashshoqlikkaolibkeladi
24Donolarningtojiularningboyligidir,ahmoqlarning nodonligiesaahmoqdir
25Haqiqiyguvohjonlarniqutqaradi,yolg'onguvoh yolg'ongapiradi
26Egamizdanqo'rqishkuchliishonchdir,Uningbolalari boshpanabo'ladi.
27Egamizdanqo'rqishhayotbulog'idir,O'limtuzog'idan xalosbo'lishuchun
28Odamlarningko'pligidashohningshon-sharafibor, ammoodamlarningkamligidashahzodaninghalokatibor
29G'azabgasekinbo'lganodamaql-idrokkaega,ruhi shoshayotganesanodonlikniko'taradi.
30Sog'lomyuraktanahayotidir,lekinsuyaklarning chiriganligigahasadqiling.
31Kambag'algazulmqilganYaratgannihaqoratqiladi, Unihurmatqilganesakambag'algarahmqiladi
32Fosiqo'zyovuzligibilanhaydaydi,solihesao'limiga umidqiladi.
33Aqlliodamningqalbidadonolikyotadi,ammo ahmoqlarningo'rtasidabo'lgannarsaoshkorbo'ladi
34Solihlikxalqniyuksaltirar,Gunohesaharqandayxalqni haqoratqiladi
35Shohdonobandasigailtifotqiladi,G'azabiesa sharmandagadir
15-BOB
1Yumshoqjavobg'azabniqaytaradi,og'irso'zesag'azabni qo'zg'atadi.
2Dononingtilibilimnito'g'riishlatadi,Nodonning og'zidanesaahmoqliknito'kadi
3Egamizningko‘zlariharjoyda,yomonniham,yaxshini hamko‘radi
4Sog'lomtil-hayotdaraxti,ammobuzg'unchilikruhni buzishdir.
5Nodonotasiningnasihatinimensimaydi,Tanbehga e'tiborlibo'ladi
6Solihninguyidaxazinako'p,fosiqningdaromadidaesa g'ambor
7Dononingog'zibilimnitarqatadi,nodonningyuragiesa bundayqilmaydi.
8FosiqningqurbonligiEgamizuchunjirkanchdir, SolihlarningibodatiesaUngazavqbag‘ishlaydi
9Fosiqningyo'liEgamizuchunjirkanchdir,Usolihlikka ergashgannisevadi
10Yo'ldanvozkechgangatuzatishog'ir,Tanbehniyomon ko'rgano'ladi.
11JahannamvahalokatEgamizningoldida,Inson o'g'illariningyuraklaribundanhamko'proq?
12Masxarachio'zinitanbehqilgannisevmaydi,Dononing oldigabormaydi
13Quvnoqyurakningyuziquvnoqbo'ladi,lekinqalb qayg'usidanruhbuziladi.
14Aqlliodamningyuragibilimgaintiladi,ahmoqlarning og'ziesaahmoqlikbilanoziqlanadi
15Bezovtalarninghammakunlariyovuz,Ko'ngliquvnoq bo'lganningdoimiyziyofatibor
16Egamizdanqo'rqib,kattaxazinavag'am-g'ussadanko'ra ozroqyaxshidir
17To'xtabqolganho'kizvanafratdanko'ra,sevgibor joydao'tlardantayyorlangankechkiovqatafzaldir
18G'azabliodamjanjalqo'zg'atadi,Jahldorodamesa janjalnibostiradi
19Yalqovningyo'litikanlarto'sig'igao'xshaydi,solihning yo'liesaravshandir
20Donoo'g'ilotasinixursandqiladi,Nodonesaonasini mensimaydi.
21Donolikdanmahrumodamuchunahmoqlikquvonchdir, Aqlliodamto'g'riyuradi
22Maslahatsizniyatlarpuchgachiqadi,Maslahatchilarning ko'pligibilanmustahkamlanadi
23Odamog'ziningjavobidanxursandbo'ladi,O'zvaqtida aytilganso'znaqadaryaxshi!
24Donolaruchunhayotyo'liyuqorida,upastdagi do'zaxdanketsin.
25Egamizmag'rurninguyinibuzadi,bevaayolning chegarasinimustahkamlaydi
26FosiqlarningfikriEgamizuchunjirkanchdir,Poklarning so'zlariesayoqimlidir.
27Daromadgahirsqo'ygano'zuyinibezovtaqiladiLekin sovg'alarniyomonko'rgantirikqoladi
28Solihningyuragijavobberishnio'rganadi,fosiqning og'zidanesayomonlikchiqadi
29Egamizyovuzlardanyiroq,solihlarningiltijosini eshitadi
30Ko'znuriyurakniquvontiradi,Yaxshixabarsuyaklarni semirtiradi.
31Hayotningtanbehinieshitganquloqdonolarorasida qoladi
32Nasihatdanboshtortgano'znafsinimensimaydi,tanbeh eshitganesaaqlgaerishadi
33Egamizdanqo'rqish-budonolikningnasihatidirva hurmatdanoldinkamtarlik.
16-BOB
1Insonqalbiningtayyorgarligivatilningjavobi Egamizdandir
2Insonningbarchayo'llario'znazaridapokdir.Egamiz ruhlarnitortadi
3IshlaringniEgamizgatopshir,shundafikrlaring mustahkambo'ladi.
4EgamizhammanarsaniO'ziuchunyaratdi,Yovuzniesa yomonkunuchun
5Yuragidamag'rurbo'lganharbirkishiEgamizuchun jirkanchdir,Qo'lqovushsaham,jazosizqolmaydi
6Rahm-shafqatvahaqiqattufayligunohlartozalanadi, Egamizdanqo'rqishbilanodamlaryovuzlikdan uzoqlashadilar
7Insonningyo'llariEgamizgama'qulbo'lsa,Uhatto dushmanlarinihamO'zibilantinchlantiradi.
8Haqsizko'pdaromaddanko'ra,solihlikbilanbiroz afzaldir
9Insonningyuragio'zyo'linio'ylabtopadi,Egamiz qadamlariniyo'naltiradi
10Ilohiyhukmpodshohningog'zida,Uningog'zihukmda gunohqilmaydi.
11Og'irlikvataroziEgamiznikidir,Qopningbarcha og'irliklariUningishi.
12Yovuzlikqilishshohlaruchunjirkanchdir,chunkitaxt solihlikbilanmustahkamlanadi
13Solihlablarshohlarningzavqidirvaularto'g'ri gapirganniyaxshiko'radilar.
14Shohningg'azabio'limxabarchilarigao'xshaydi,ammo donoodamunitinchitadi
15Shohningchehrasinuridahayotdir;Uningmarhamati esaoxirgiyomg'irbulutigao'xshaydi
16Donolikniqo'lgakiritisholtindanqanchalikafzal!va kumushdanko'ratanlanganbo'lishdanko'ratushunchaga egabo'lish!
17Solihningyo'liyovuzlikdanuzoqlashar,O'zyo'lini saqlagano'zjoninisaqlaydi
18Mag'rurlikhalokatdanoldin,mag'rurlikesayiqilishdan oldinkeladi.
19Mag'rurlarbilano'ljanitaqsimlagandanko'ra,kamtarlar bilankamtarbo'lganafzaldir.
20Donolikbilanishtutganyaxshilikkaerishadi,Egamizga ishonganbaxtlidir
21Yuragidonishmandnidonodebatalar,Labning shirinligiilmnioshiradi.
22Aql-idrokungaegabo'lganuchunhayotbulog'idir, ahmoqlarningnasihatiesaahmoqdir
23Dononingyuragiog'zinio'rgatadivalablarigailm qo'shadi
24Yoqimliso'zlarasalchuqurigao'xshaydi,ruhgashirin, suyaklargasog'lik
25Insongato'g'riko'rinadiganyo'lbor,lekinuningoxiri o'limyo'llaridir.
26Mehnatqilgano'ziuchunmehnatqiladichunkiuning og'ziunixohlaydi
27Ilohiyodamyovuzliknikovlaydi,Og'zidaesa yonayotganolovkabidir
28Qo'polodamjanjalsepar,Pichirlovchiboshdo'stlarni ajratadi.
29Zo'ravonodamqo'shnisinivasvasagasolib,uniyomon yo'lgaboshlaydi
30Uko'zlariniyumib,g'ayrioddiynarsalarnio'ylabtopadi, Og'ziniqimirlatibyovuzlikkaolibkeladi
31Aqllibosh,agaruadolatyo'lidatopilsa,ulug'vorlik tojidir.
32Kuchlidanko'ratezjahldorShaharniegallagandan ko'ra,o'zruhiniboshqaradigankishidir
33Qur'atizzagatashlanadi;Ammobuninghammasi Egamizgategishli
17-BOB
1Qurbonlikbilanto'lauydanko'ra,quruqluqmavaubilan sukunatyaxshidir.
2Donoxizmatkorsharmandaqiladigano'g'ilustidan hukmronlikqiladivabirodarlarorasidamerosningbir qismigaegabo'ladi.
3Qozonkumushga,tandiroltinga,lekinEgamizyuraklarni sinadi
4Yomonodamsoxtalablargae'tiborberadi.Yolg'onchi yomontilgaquloqsoladi
5Kambag'alnimasxaraqilganYaratgannihaqoratqiladi, Musibatdanxursandbo'lganjazosizqolmaydi.
6Bolalarningbolalari-keksalarningtoji;Bolalarning ulug'vorligiularningotalaridir.
7Ajoyibso'zahmoqbo'lmas,yolg'onso'zesashahzoda bo'lmaydi
8Sovg'akimningko'zo'ngidaqimmatbahotoshdekbo'ladi, qayergaburilsa,gullab-yashnaydi.
9GunohniyashirgansevgiizlaydiBirorishnitakrorlagan kishido'stlarniajratadi
10Nodongayuzzarbadanko'ra,donishmandgatanbeh ko'proqkiradi
11Yovuzodamfaqatisyonniqidiradi,shuninguchununga qarshishafqatsizxabarchiyuboriladi
12Nodonahmoqlikdanko'ra,o'g'irlanganayiqodamga duchkelsin.
13Kimkiyaxshilikkayomonlikqilsa,uyidanyomonlik ketmaydi
14Janjalningboshlanishisuvnioqizishgao'xshaydi, shuninguchunjanjaldanoldinjanjalniqoldiring.
15Fosiqnioqlaganham,solihnihukmqilganhamEgamiz uchunjirkanchdir.
16Negaahmoqningqo'lidadonolikpulibor,lekinubuni bilmaydi?
17Do'sthardoimsevadi,birodarqiyinchilikuchun tug'iladi.
18Aqlsizodamqo'luradi,Do'stioldidakafilbo'ladi
19Janjalniyaxshiko'radiganjinoyatnisevadi,Darvozasini balandko'targanhalokatniqidiradi
20Yuragiqo'rqoqyaxshiliktopolmaydi,Tilibuzuqesa buzuqlikqiladi.
21Nodonnitug'gano'zqayg'usiniqiladi,Nodonningotasi esaquvonchgaegabo'lmaydi
22Quvnoqyurakdorikabiyaxshilikqiladi,Singanruhesa suyaklarniquritadi
23Yovuzodamhukmyo'llarinibuzishuchunbag'ridan hadyaoladi.
24Donolikaqlegasiningoldidadirlekinahmoqning ko'zlariyerningchekkasidadir
25Nodono'g'ilotasiuchunqayg'u,unitug'ganuchun achchiqdir
26Solihnijazolashham,adolatuchunamirlarniurishham yaxshiemas.
27Bilimiborso'ziniayamaydi,Aqlliodamzo'rruhlidir
28Nodonhamjimtursa,donosanaladi,Og'ziniyumgan esaaqlliodambo'ladi.
18-BOB
1Insonnafsorqalio'ziniajratib,harqandaydonolikni qidiradivaaralashadi
2Nodonaqldanzavqlanmaydi,balkiuningyuragio'zini ochibberadi
3Fosiqlarkelganda,nafratvaxorlikhamkeladi
4Odamningog'zidanchiqqanso'zlarchuqursuvlar, Donolikbulog'iesaoqarariqdek
5Fosiqningshaxsiniqabulqilish,Solihnihukmdayiqitish yaxshiemas.
6Nodonninglablaritortishadi,og'ziurishgachaqiradi
7Nodonningog'ziuninghalokatidir,lablariesaqalbining tuzog'idir.
8So'zlovchiningso'zlariyaragao'xshaydivaularqorin bo'shlig'igatushadi
9O'zishidadangasa,isrofqiluvchiningbirodaridir.
10Egamizningnomimustahkamqasrdir,Solihunga yuguradivaomonqoladi.
11Boyningboyligiuningmustahkamshahri,O'zining manmanligidabalanddevordek
12Insonningyuragihalokatdanoldintakabbur,hurmatdan oldinesakamtarlik.
13Kimeshitmasdanturibjavobbersa,buuninguchun ahmoqlikvauyatdir
14Insonningruhiuningzaifliginiqo'llab-quvvatlaydi; Ammoyaradorruhgakimchidayoladi?
15Aqlliningyuragibilimoladi.Dononingqulog'iilm izlaydi
16Insonningsovg'asiungajoyochadivaunibuyuklar huzurigaolibchiqadi.
17O'zishidabirinchibo'lgankishiadolatliko'rinadi Ammoqo'shnisikelib,uniqidiradi
18Qur'atortishuvlarnito'xtatadivakuchlilaro'rtasida bo'linadi.
19Xafabo'lganbirodarnimag'lubetishkuchlishahardan qiyin,Ularningtortishuvlariqal'apanjaralarigao'xshaydi.
20Insonningqorniog'ziningmevasidanto'ydi;valablari kattalashganibilanuto'ladi
21O'limvahayottilningixtiyoridadir,unisevganlaruning mevasiniyeyishadi.
22Kimxotintopsa,yaxshiliktopadivaEgamizning marhamatigasazovorbo'ladi
23Kambag'aliltijoqiladi;boyesaqo'poljavobberadi
24Do'stiborodamo'zinido'stonako'rsatishikerak,Do'st borki,birodardanhamyaqinroq.
19-BOB
1O'ziningsofligidayurgankambag'al,og'zibuzuqva ahmoqbo'lgandanyaxshiroqdir
2Bundantashqari,ruhningbilimsizbo'lishiyaxshiemas; Kimoyoqlaribilanshoshilsa,gunohqiladi
3Insonningahmoqligiuningyo'linibuzadi,Yuragi Egamizdanqayg'uradi.
4Boylikko'pdo'stlarorttiradi;kambag'alesaqo'shnisidan ajralgan
5Yolg'onguvohjazosizqolmaydi,yolg'ongapirganesa qutulolmaydi
6Ko'pchilikshahzodadaniltifotso'raydi,Harbirinson in'ombergangado'stdir.
7Barchakambag'albirodarlarundannafratlanadilar, Do'stlariundanqanchalikuzoqlashadilar?Uularniso'z bilanta'qibqiladi,lekinularunixohlashadi.
8Donolikkaerishgano'zjoninisevadi,Aqllibo'lgan yaxshilikkaerishadi
9Yolg'onguvohjazosizqolmaydi,yolg'ongapirganesa halokbo'ladi
10Nodongazavqko'rinmaydi;xizmatkorningshahzodalar ustidanhukmronlikqilishiunchalikhamkamemas.
11Insonningidrokig'azabinikechiktiradigunohdano'tish Uningulug'vorligidir
12Shohningg'azabisherningbo'kirishigao'xshaydi.Lekin Uningmarhamatimaysalardagishudringkabidir
13Nodono'g'il-otasiningmusibati,Xotinningjanjaliesa doimiypasayishdir.
14Uyvaboylikota-bobolarningmerosi,Oqilonaxotinesa Egamizdandir
15Dangasalikchuquruyqugaolibkeladi;Bekorjon ochlikdanazobchekadi
16Amrgarioyaqilgano'znafsinisaqlaganbo'ladi.Ammo uningyo'llarinimensimagano'ladi
17Kambag'allargarahmikelgan,Egamizgaqarzberadiva ubergannarsasiniqaytaribberadi
18Umidborekan,o'g'lingnijazola,uningfaryodidan joningayamasin
19Qattiqg'azablanganodamjazogatortiladi,chunkiuni qutqarsang,uniyanaqilishingkerak
20Nasihatgaquloqtut,nasihatol,tokioxiroqibatdadono boʻlasan.
21Insonningyuragidako'phiylalarbor;Shundaybo'lsa-da, Egamizningmaslahatiamalgaoshadi
22Insonningnafsimehribonligidir,Yolg'onchidan kambag'alyaxshidir
23Egamizdanqo'rqishhayotgaintiladi,Ungaegabo'lgan odamto'qqoladi.ungayomonliktushmaydi.
24Yalang'ochodamqo'liniko'kragigayashiradivauni yanaog'zigakeltirmaydi.
25Masxarachiniuring,soddaodamehtiyotbo'ladi,Aqllini tanbehqiling,bilimnitushunadi
26Otasiniisrofqilgan,onasiniquvgano‘g‘ilsharmanda bo‘lib,haqoratqiladi.
27O'g'lim,bilimso'zlaridannoto'g'riso'zlarnieshitishni basqil
28Xudosizguvohhukmnimazaxqiladi,Fosiqningog'zi esagunohniyutadi
29Masxarachilaruchunhukmlar,ahmoqlaruchunesa chiziqlartayyorlangan
20-BOB
1Sharobmasxaraqiladi,kuchliichimlikg'azablanadi,va kimbubilanaldansa,donoemas.
2Shohdanqo'rqishsherningbo'kirishigao'xshaydi,Kim unig'azablantirsa,o'zjonigaqarshigunohqiladi
3Janjalnito'xtatishinsonuchunsharafdir,lekinharbir ahmoqaralashadi
4Sovuqdandangasayerhaydamaydi;Shuninguchunu hosildatilanchilikqiladivahechnarsagaegabo'lmaydi.
5Insonqalbidagimaslahatchuqursuvgao'xshaydi;Ammo aqlliodambunio'zigatortadi
6Ko'podamlarharkimo'zyaxshiliginie'lonqiladi,lekin sodiqodamtopaoladimi?
7Odilodamo'zpokligidayuradi,Uningfarzandlariundan keyinbarakatopadi.
8Hukmtaxtidao'tirganpodshohko'zlaribilanharqanday yomonliknisochibyuboradi
9Kimaytaoladi:Yuragimnipokqildim,gunohimdan pokman?
10Gʻavvoslarham,oʻlchovlarhamEgamizuchun jirkanchdir.
11Hattobolahamqilmishidan,ishipokmiyokito'g'rimiyo'qligidanbilinadi
12EshituvchiquloqvakoʻruvchikoʻzniEgamizyaratgan.
13Qashshoqlikkatushibqolmaslikuchunuxlamang Ko‘zingnioch,nongato‘ygin
14Hechnarsayo'q,hechnarsaemas,-deydixaridor.
15Oltinbor,yoqutlarko'p,lekinilmlablariqimmatbaho gavhardir
16Uningkiyiminibegonagakafilol,begonaayolga garovgaol
17Yolg'onningnoniodamgashirindir;Ammokeyinuning og'zishag'algato'ladi
18Harbirmaqsadmaslahatbilanbelgilanadi,Yaxshi maslahatbilanurushqiling
19So'zlovchibo'libyurgansirlarniochadi,lablaribilan xushomadgo'ygaaralashmang
20Kimotasiniyokionasinila'natlasa,uningchirog'i qorong'uzulmatdao'chiriladi
21MerosniboshidantezdaolishmumkinLekinuning oxiribarakalibo'lmaydi.
22Yomonjazoberaman,demaEgamiznikut,shundaU seniqutqaradi
23G'avvoslarEgamizuchunjirkanchdir.vanoto'g'ri muvozanatyaxshiemas
24InsonningborishiEgamizdandirQandayqilibodamo'z yo'linitushunaoladi?
25Muqaddasnarsaniyutuvchivava'daqilgandankeyin tekshirishuchunbutuzoqdir.
26Donopodshohyovuzlarnitarqatibyuboradi,G'ildirakni ularningustigaqo'yadi
27InsonningruhiEgamizningshamidir,qorinningbarcha qismlarinitekshiradi.
28Mehribonlikvahaqiqatpodshohniasraydi,Uningtaxti mehrbilanmustahkamlanadi
29Yigitlarningshon-shuhratiularningkuchidir, Chollarninggo'zalligiesakulrangboshdir
30Yaraningmoviyligiyomonliknitozalaydi,Qorinning ichkiqismlarinihamshundaytozalaydi
21-BOB
1ShohningyuragiEgamizningqo'lida,daryolarkabi,U unixohlaganjoygaaylantiradi.
2Insonningharbiryo'lio'znazaridato'g'ri,Egamiz yuraklarnio'ylaydi
3Qurbonlikdanko'raadolatvahukmqilishEgamizga ma'qulroqdir
4Yuqoriko'rinish,mag'ruryurakvayovuzlarnihaydash gunohdir.
5Mehnatsevarningfikrifaqatmo'l-ko'llikkaintiladi;Lekin faqatxohlashgashoshiladiganharbirkishidan
6Yolg'ontilbilanxazinato'plash,o'limgaintilganlar uchunbehudadir
7Fosiqlarningo'g'irlanishiularniyo'qqiladichunkiular hukmqilishdanboshtortadilar.
8Insonningyo'lig'ayritabiiyvag'alati,Pokkishiningishi to'g'ri
9Kenguydajanjalkashayolbilanbirgabo'lgandanko'ra, tomningbirburchagidayashaganafzaldir
10Fosiqningqalbiyomonliknixohlaydi,Qo'shnisiuning nazaridailtifottopaolmaydi.
11Masxaraqiluvchijazolansa,soddadonobo'ladi,Dono nasihatqilsa,bilimoladi
12Solihfosiqlarxonadonigadonolikbilanqaraydi,Xudo esafosiqlarniyovuzligiuchunyiqitadi
13Kimkikambag'alningfaryodidanqulog'initiqsa,o'zi hamyig'laydi,lekineshitilmaydi.
14Yashirinsovg'ag'azabnitinchitadi,Ko'krakdagi mukofotesakuchlig'azabni
15Hukmqilishsolihuchunquvonchdir,Yovuzlik qilganlaresahalokatdir
16Aqlyo'lidanadashganodamo'liklarjamoatidaqoladi.
17Rohatnisevgankambag'albo'ladi,sharobvamoyni yaxshiko'rganboybo'lmaydi
18Fosiqlarsolihlaruchunto'lovbo'ladi,jinoyatchiesa solihlaruchun.
19Munozaralivag'azablanganayolbilanyashagandan ko'ra,sahrodayashashyaxshiroqdir
20DonolaruyidaxazinavamoyborNodonesauni sarflaydi
21Solihlikvarahm-shafqatgaergashgankishihayot, solihlikvahurmatnitopadi
22Donoodamqudratlilarshahriniko'taradivaunga ishonchkuchiniyo'qqiladi.
23Og'zinivatilinisaqlasa,qalbinibalolardansaqlaydi
24Mag'rurvamag'rurmasxarachiUningismidir,U mag'rurlikbilang'azablanadi.
25Yalqovningnafsiunio'ldiradiChunkiuningqo'llari mehnatqilishdanboshtortadi.
26Ukunbo'yiochko'zlikkaintiladi,lekinsolihberadiva ayamaydi
27Fosiqningqurbonligijirkanchdir,agaruyomonfikr bilankeltirsa,bundanhamko'proq?
28Yolg'onguvohhalokbo'ladi,Eshitganodamdoimo gapiradi
29Fosiqyuziniqotibqolar,solihkishiesayo'lini to'g'rilaydi
30Egamizgaqarshinadonolik,naaql,namaslahat.
31Otjangkunigatayyor,ammoxavfsizlikEgamizdandir
22-BOB
1Kattaboylikdanko'rayaxshinomtanlanish,kumushva oltindanko'ramehr-muhabbatafzalroqdir.
2Boylarbilankambag'allaryig'ilishadi,Egamizularning hammasiniyaratuvchidir
3Aqlliodamyomonlikniko'rib,yashirinibyuradi,oddiy odamesao'tibketadivajazolanadi
4KamtarlikvaEgamizdanqo'rqishboylik,shon-sharafva hayotdir.
5Tikanlarvatuzoqlarqo'rqoqningyo'lida,O'zjonini saqlaganulardanyiroqbo'ladi
6Farzandniboradiganyo'lgao'rgating,Keksahamu yo'ldanqaytmaydi
7Boykambag'allarustidanhukmronlikqiladi,qarzdoresa qarzberuvchigaxizmatqiladi.
8Yomonlikekganbehudao'radi,G'azabiningtayog'i so'nadi
9Ko'zimo'lbo'lsa,barakatopadi.chunkiunonini kambag'allargaberadi
10Masxaraqiluvchiniquvibchiqar,janjalchiqibketadi Ha,janjalvahaqoratto'xtaydi.
11Yuragipokliknisevganga,Og'zininginoyatiuchunshoh ungado'stbo'ladi
12Egamizningko'zlariilmnisaqlaydi,Uzotningso'zlarini buzadi
13Yalqov:“Tashqaridasherbor,menko'chada o'ldiraman”,deydi.
14Begonaayollarningog'zichuqurchuqurdir,Egamizdan nafratlanganodamuergatushadi
15Bolaningqalbidaahmoqlikbor;Lekintuzatuvchitayoq uniundanuzoqlashtiradi
16Boyliginiko'paytirishuchunkambag'algazulmqilgan vaboygabergankishi,albatta,qashshoqbo'ladi
17Qulog'ingnieg,donishmandlarningso'zlarinitingla, Meningbilimimgayuragingniqo'y
18Ularnio'zingdasaqlasang,buyoqimli.Ularsening lablaringgasingibketadi
19Egamizgaumidbogʻlashinguchun,menbugunsenga maʼlumqildim
20Mensenganasihatvabilimbilanajoyibnarsalarni yozmadimmi?
21Tokimensengahaqiqatso'zlarininganiqligini bildiramanSengayuborganlargahaqiqatso'zlarigajavob berasanmi?
22Kambag'alnitalon-tarojqilmang,chunkiukambag'aldir, Darvozadaqashshoqlargazulmqilmang
23ChunkiEgamizularnihimoyaqiladi,Ularnitalon-taroj qilganlarningjoninitalon-tarojqiladi.
24G'azablanganodambilando'stlashmang;G'azablangan odambilanborma.
25Tokiuningyo'llarinio'rganib,qalbinggatuzoq tushmasin
26Ulardanqo'luradiganlardanham,qarzgakafil bo'lganlardanhambo'lma.
27Agarto'lashgahechnarsangizbo'lmasa,negau tagingizdanto'shagingizniolibqo'yadi?
28Ota-bobolaringoʻrnatganqadimiybelginiolibtashlama 29O'zishidatirishqoqodamniko'ryapsizmi?ushohlar oldidaturadi;yomonodamlaroldidaturmasin.
23-BOB
1Hukmdorbilanovqatlanishuchuno‘tirganingda, oldingdanimaborliginisinchiklabko‘ribchiq
2Agarishtahaochilganodambo'lsang,tomog'ingga pichoqqo'y
3Uningnoz-ne'matlarigahavasqilmang,chunkiular yolg'ondir.
4Boybo'lmaslikuchunmehnatqiling:O'zdonoligingizdan vozkeching
5Ko'zingnibo'lmagannarsagaqaratasanmi?Chunkiboylik, albatta,qanotqiladi;burgutdekosmongauchibketishadi 6Ko‘ziyomonodamningnoniniyema,uningmazali taomlarinihamistama.
7Chunkiuyuragidaqandayfikryuritsa,o'ziham shundaydir:ye,ich,-deydiusengaLekinuningyuragi senbilanemas.
8Sizyeganluqmaqusasizvashirinso'zlaringizni yo'qotasiz
9Nodonningqulog'igagapirma,chunkiuso'zlaringning hikmatinimensimaydi
10Eskibelginiolibtashlamang;vayetimlarningdalalariga kirmanglar.
11ChunkiularningqutqaruvchisiqudratlidirUsenbilan ularningda'vosinihimoyaqiladi
12Yuragingninasihatga,quloqlaringnibilimso'zlariga qara
13Boladantuzatishnito'xtatma,chunkiagarunitayoq bilanursang,uo'lmaydi.
14Unitayoqbilanurib,joninido'zaxdanqutqarasan
15O'g'lim,agarqalbingdonobo'lsa,meningyuragimham shodbo'ladi.
16Ha,lablaringto'g'rigapirsa,jilovimquvonadi
17Yuragingizgunohkorlargahasadqilmasin,lekinkun bo'yiEgamizdanqo'rqing
18Albatta,oxiratborvaumidinguzilmaydi
19Eyo'g'lim,eshit,donobo'l,yuragingniyo'lgaboshla
20Sharobichuvchilarorasidabo'lmang.go'shtyeyuvchilar orasida:
21Ichxo'rvaochko'zqashshoqlikkaduchorbo'ladi, Uyqusizlikodamnilattakiyintiradi
22O'zingnidunyogakeltirganotanggaquloqsol, qarigandaonangnimensima.
23Haqiqatnisotibol,sotmahamdonolik,nasihatva tushuncha
24Solihningotasijudaxursandbo'ladi,Donofarzand tug'ganesaundanxursandbo'ladi
25Otangvaonangxursandbo'ladi,senitug'ganesa quvonadi.
26O'g'lim,yuragingnimengabergin,Ko'zlaringmening yo'llarimnikuzatsin.
27Fohishachuqurxandaqdir.g'alatiayolesatorchuqurdir.
28Uhamo'ljagao'xshabpoylabo'tiradivaodamlar orasidajinoyatchilarniko'paytiradi
29Kimdavoybor?kimdaqayg'ubor?kimdatortishuvbor? kimninggapibor?Kimdasababsizyaralarbor?Kimning ko'zlariqizargan?
30Sharobdauzoqqoladiganlar;aralashsharobizlagani borganlar
31Sharobningqizilbo'lganiga,kosadao'zrangini berganiga,to'g'riharakatlanayotganigaqarama
32Oxiroqibat,uilonkabitishlaydivaqo'ziqorinkabi chaqadi.
33Ko'zlaringbegonaayollarniko'radi,Yuragingbuzuq gaplarniaytadi
34Ha,sizdengizo'rtasidayotganodamgao'xshaysizyoki ustuntepasidayotadiganodamgao'xshaysiz
35Ularmeniurishdi,deysizmi,menkasalemasmanUlar meniurishdi,menbunisezmadim:qachonuyg'onaman? Menuniyanaqidiraman
24-BOB
1Yovuzodamlargahasadqilma,ularbilanbirgabo'lishni xohlama.
2Ularningyuraklarihalokatnio'rganadi,Og'zlaribuzuqlik haqidagapiradi
3Donolikbilanuyquriladi;vatushunishorqalianiqlanadi: 4Bilimorqalixonalarbarchaqimmatbahovayoqimli boyliklargato'ladi
5Donoodamkuchli,ha,ilmliodamkuchinioshiradi.
6Donomaslahatbilanjangqilasan,Maslahatchilarning ko'pligidaxavfsizlikbor
7Nodonuchundonolikjudabaland,Darvozadaog'zini ochmaydi
8Yomonlikqilishniqasdqilganodambuzuqdebataladi
9Nodonlikhaqidao'ylashgunohdir,masxaraqiluvchi odamuchunjirkanchdir
10Qiyinkunlardaojizbo'lsang,kuchingozdir
11Agaro'limgatortilganlarnivao'ldirilishgatayyor bo'lganlarniqutqarishgatoqatqilsang;
12Agarsiz:“Mana,bizbunibilmasedik”,desangiz Yuraginio'ylaydiganodambunio'ylamaydimi?Sening qalbingnisaqlagankishibunibilmaydimi?Uharkimga qilganishlarigayarashasavobberadimi?
13O'g'lim,asalniye,chunkiuyaxshivasizning ta'mingizgayoqimlibo'lganasalchuqurchalari:
14Donolikbilimiqalbinggashundaybo'ladi:Agaruni topsang,mukofotbo'ladivaumidinguzilmaydi.
15Kutibturma,eyfosiq,solihlarmaskaniga!Uningdam olishjoyinibuzmang:
16Chunkisolihyettimartayiqilib,yanao'rnidanturadi, fosiqesafosiqlikqiladi
17Dushmaningizyiqilganidaxursandbo'lmang, qoqilganidayuragingizshodbo'lmasin
18Toki,Egamizbuniko‘rmasin,buuningg‘azabini qo‘zg‘atmasin,Ug‘azabiniundanqaytarmasin.
19Yovuzodamlardanxafabo'lma,Yovuzlargahasad qilma
20Yovuzodamgamukofotyo'qyovuzlarningshamini o'chiradi.
21Oʻgʻlim,senEgamizdanvashohdanqoʻrq,Oʻzgartirish berilganlargaaralashma.
22Chunkiularningmusibatito'satdanboshlanadi.Ularning xarobliginikimbiladi?
23BularhamdonolargategishliHukmqiluvchilarni hurmatqilishyaxshiemas.
24Yovuzlarga:“Sensolihsan”,deganodamxalquni la'natlaydi,xalqlarundannafratlanadi
25Lekinunitanbehqilganlarxursandbo'ladivaularga yaxshibarakakeladi
26Harkimto'g'rijavobberganlablaridano'padi.
27Tashqaridaishingnitayyorla,unidaladao'zingga moslashtirkeyinesauyingniqur
28Qo'shningizgasababsizguvohlikbermang;valablaring bilanaldama
29“Umengaqilganidek,menhamungahamshunday qilaman,odamgaqilganishigayarashajazolayman”, demang
30Mendangasaningdalasidan,aqlsizodamning uzumzoridanbordim.
31Mana,hammayertikanlarbilano'sgan,yuziniqichitqi o'tlarqoplagan,toshdevorivayronbo'lgan
32Shundamenko'rdimvayaxshio'yladim,Menunga qaradimvao'rgatisholdim
33Birozuyqu,birozmudroq,birozqoʻlbukibuxlash uchun.
34Seningqashshoqligingyo'lovchigao'xshabkeladiva sizningqurolliodamkabixohishingiz
25-BOB
1YahudoshohiHizqiyoningodamlarikoʻchiribolgan Sulaymonninghikmatlarihamshu
2BirnarsaniyashirishXudoningulug'vorligidir, Podshohlarningsharafiesabirnarsanitekshirishdir.
3Balandlikuchunosmon,chuqurlikuchunyerva shohlarningqalbiniizlabbo'lmaydi
4Kumushdanqochqinniolibtashlang,shundanozikroq idishchiqadi
5Yovuzlarnishohhuzuridanolibtashlang,uningtaxti solihlikbilanmustahkamlanadi.
6Podshohhuzuridaturma,buyuklaro‘rnidaturma
7Senga“Buyergachiq”,deyishsayaxshibo'ladiko'zing ko'rganshahzodaninghuzuridasenpastroqbo'lasan.
8Qo'shningizsiznisharmandaqilganda,nimaqilish kerakliginibilmayqolib,urinishuchunshoshilmang.
9O'zishingniqo'shniningo'zibilanmuhokamaqilva boshqasigasirniochmang:
10Tokibunieshitgansenisharmandaqilmasin, sharmandaligingdanqaytmasin.
11To'g'riaytilganso'zkumushsuratlardagioltinolmalarga o'xshaydi
12Donotanbehchiitoatkorqulog'igaoltinsirg'avanafis oltinbezakbo'lganidek
13O'rim-yig'impaytidagiqorningsovuqligikabi,uni yuborganlargasodiqxabarchihamshundaydir,chunkiu xo'jayinlariningruhinitinchlantiradi
14Soxtain'ombilanmaqtansa,bulutlarvayomg'irsiz shamolkabidir
15Sabrtufaylishahzodaishontiriladi,yumshoqtilesa suyaknisindiradi.
16Asaltopdingizmi?O'zinggayetadigandarajadayegin, to'yibqolmaysanvaqus.
17Oyog'ingniqo'shnininguyidantortibol.Tokiusendan charchamasinvasendannafratlansin
18O'zqo'shnisigaqarshiyolg'onguvohlikberganodamyirtqich,qilichvao'tkiro'q.
19Qiyinpaytlardabevafoodamgaishonchsingantishga, bo'g'imdanchiqqanoyog'igao'xshaydi
20Sovuqhavodakiyimniyechibtashlaganidek,nitrustiga sirkaqandaybo'lsa,yurakniog'ribqo'shiqaytadiganham shundaydir.
21Agardushmaningochqolsa,unganonberAgar chanqaganbo'lsa,ungasuvbering
22Senuningboshigaolovlicho'g'larniqo'yasan,Egamiz senimukofotlaydi
23Shimolshamoliyomg'irnihaydabyuboradi, G'azablanganchehrag'iybatchitilnihamhaydaydi.
24Janjalqiluvchiayolbilankenguydayashagandanko'ra, tomningbirburchagidayashashyaxshiroqdir
25Olisyurtdankelganxushxabarchanqaganqalbuchun sovuqsuvdek
26Solihodamfosiqlaroldidayiqilibtushsa,to'lqinlibuloq vabuzuqbuloqkabidir.
27Asalniko'piste'molqilishyaxshiemas,shuninguchun odamlaro'zshon-shuhratiniizlashshon-sharafemas
28O'zruhigahukmronlikqilmaganodamvayronbo'lgan vadevorsizshahargao'xshaydi
26-BOB
1Yozdaqor,o'rim-yig'imdayomg'irkabi,ahmoquchun hurmatko'rinmaydi.
2Qushaylanibyurgandek,qaldirg'ochuchibyurgandek, sababsizla'nathamkelmaydi
3Otgaqamchi,eshakkajilov,ahmoqningbeligatayoq.
4Nodongaahmoqligigaqarabjavobberma,tokisenham ungao'xshabqolmaysan
5Nodongaahmoqligigaqarabjavobber,tokiuo'z manmanligidadonobo'libqolmasin
6Nodonningqo'libilanxabaryuborganodamoyog'ini kesadivazararichadi.
7Cho'loqningoyog'itengemas,Nodonlarog'zidamasal shunday
8Toshnislinggabog'lagandek,ahmoqnihurmatqilgan hamshundaydir
9Mastningqo'ligatikanko'tarilganidek,ahmoqlarning og'zidagimasalshundaydir
10HammanarsaniyaratganbuyukXudoahmoqni mukofotlaydivajinoyatchilarnihammukofotlaydi
11Itqusganigaqaytganidek,ahmoqhamahmoqligiga qaytadi
12O'zmanmanligibilandonoodamniko'rasanmi?Undan ko'raahmoqningumidiko'proq
13Yalqov:“Yo'ldasherbor”,deydisherko'chada
14Eshikuningilgaklaridaaylansa,dangasato'shagida shundayaylanar
15Yalqovqo'linibag'rigayashiradiUniyanaog'ziga keltirishunixafaqiladi.
16Tang‘ilo‘zmanmanligidayettikishidanaqlliroqdir
17Yo'ldano'tib,o'zigategishlibo'lmaganjanjalga aralashganodamitniqulog'idantutgangao'xshaydi.
18Olov,o'qvao'limnitashlaganaqldanozganodamdek, 19O'zqo'shnisinialdab:"Mensportbilan shug'ullanmaymanmi?"
20O'tinbo'lmaganjoydaolovo'chadi,yolg'onchi bo'lmaganjoydajanjalto'xtaydi
21Cho'g'ko'mirniyoqishuchun,o'tinesaolovuchun. janjalqo'zg'atadiganjanjalliodamhamshunday
22So'zlovchiningso'zlariyaragao'xshaydivaularqorin bo'shlig'igatushadi
23Olovlilablarvayovuzyurakkumushshingilbilan qoplangansopolparchasigao'xshaydi.
24Nafratlangankishilablaribilanxijolattortadi,Ichiga yolg'onsoladi
25Uyaxshigapirsa,ungaishonmang,chunkiuning yuragidaettijirkanchnarsabor
26Kimningnafratinihiylaqoplabolganboʻlsa,uning yovuzligibutunjamoatoldidaoshkorboʻladi.
27Kimchuqurqazsa,uyergatushadi,toshnidumalagan esa,uningustigaqaytadi
28Yolg'onchitilazobchekayotganlardannafratlanadi. xushomadgo'yog'izhalokatgaolibkeladi
27-BOB
1Ertangikunbilanmaqtanma;Chunkisenbirkunnima kelishinibilmaysan.
2O'zog'zingemas,boshqabirovsenimaqtasinO'z lablaringemas,begonaodam
3Toshog'ir,qumog'ir;lekinahmoqningg'azabi ikkalasidanhamog'irroqdir
4G‘azabshafqatsiz,g‘azabshafqatsizdir;lekinkimhasad oldidaturaoladi?
5Ochiqtanbehyashirinsevgidanafzaldir
6Do'stningyaralarisodiqdir;lekindushmanningo'pishi yolg'ondir.
7To'liqjonasaldanjirkanadi;ammoochqalbuchunhar qandayachchiqnarsashirindir
8O'zinidanyurganqushqandaybo'lsa,odamhamo'z joyidansarsonbo'ladi
9Malhamvaxushbo'yhidko'ngilniquvontiradi,Do'stning samimiymaslahatibilanshirinlikqiladi.
10O'zdo'stingniham,otangningdo'stinihamtarketma Boshinggamusibattushgandaakangninguyigakirma, chunkiuzoqdagibirodardanyaqinqo‘shniafzaldir.
11O'g'lim,donobo'l,yuragimnishodet,tokimenihaqorat qilgangajavobberaman.
12Aqlliodamyomonliknioldindanko'raoladivao'zini yashiradilekinoddiyo'tib,vajazolanadi
13Uningkiyiminibegonagakafilqiliboling,begona ayolgagarovgaoling.
14Kimertatongdabalandovozdado'stiniduoqilsa,bu ungala'natsanaladi
15Yomg'irlikundato'xtovsizsuvtushishibilanbahsliayol birxildir
16Kimkiuniyashirsa,shamolnivao'zigaxiyonat qilayotgano'ngqo'liningmoyiniyashiradi
17Temirtemirnio'tkirqiladi;Shundayqilib,insono'z do'stiningyuzinio'tkirqiladi.
18Kimanjirdaraxtinisaqlasa,uningmevasiniyeydi, xo'jayinigaumidbog'laganesahurmatgasazovorbo'ladi
19Suvdagiyuzyuzgaqandayjavobbersa,insonning yuragiinsongashundayjavobberadi.
20Do'zaxvahalokathechqachonto'laemas;shuning uchuninsonningko'zlarihechqachonto'ymaydi.
21Kumushsotuvchiqozonvaoltinuchuno'choqkabi. Insonhammaqtovgasazovordir
22Senahmoqnibug'doyorasigaohakdao'g'irlasangizham, uningahmoqligiundanketmaydi.
23Qo'ylaringningahvolinibilishgaharakatqil, Podalaringgayaxshiqarash
24Zero,boylikabadiyemas,tojesaharbirnaslgabardosh beradimi?
25Pichanpaydobo'ladi,maysazoro'sadi,tog'larningo'tlari teriladi
26Qo'zilarkiyiminguchun,echkilardalaningnarxidir
27Echkisutio'zingga,xonadoningga,cho'rilaringga boqishuchunyetarlibo'lsin
28-BOB
1Hechkimta’qibqilmasa,fosiqlarqochadi,Solihlaresa sherdaydadil.
2Yurtningtajovuzkorligiuchununinghukmdorlariko'p, ammoaqllivabilimdonodamningahvoliuzoqqacho'ziladi
3Kambag'algazulmqilgankambag'al,rizq qoldirmaydiganyomg'irgao'xshaydi
4Qonunnitarketganlaryovuzlarniulug'laydilar,Qonunga rioyaqilganlaresaularbilankurashadilar.
5Yovuzlarhukmnitushunmaydilar,Egamizniizlaganlar hammanarsanitushunadilar
6Boybo'lsaham,o'zyo'lidabuzuqodamdanko'ra,to'g'ri yo'lidayurgankambag'alafzaldir
7Qonungarioyaqilgankishidonoo'g'ildir,kim tartibsizlikkasherikbo'lsa,otasinisharmandaqiladi.
8Kimsudxo'rlikvanohaqdaromadbilano'zmolini ko'paytirsa,unikambag'allargarahm-shafqatqiladigan uchunyig'adi.
9Kimqonunnieshitishdanqulogʻinioʻgirsa,uningibodati hamjirkanchboʻladi
10Kimsolihniyomonyo'ldanadashtirsa,uo'zchuquriga tushadi,solihlaresayaxshinarsalargaegabo'ladi
11Boyo'zmanmanligidadonodir;Ammoaqlibor kambag'aluniqidiradi.
12Solihlarquvonsa,buyukshon-shuhratbo'ladi,fosiqlar esako'tarilsa,odamyashirinbo'ladi
13Gunohlariniyashirganmuvaffaqiyatgaerishmaydi, lekinkimgaiqrorbo'lib,ularnitarketsa,rahm-shafqat ko'rsatadi.
14Hardoimqo'rqqanodambaxtlidir,yuragiqotibqolgan odambuzuqlikkatushadi
15Bo'kirganshervaayiqkabi;Bechoraxalqustidanfosiq hukmdorhamshunday.
16Aql-idrokkamuhtojboshliqhamzolimdir,ochko'zlikni yomonko'rganesaumriniuzaytiradi
17Kimkiodamningqonigazo'ravonlikqilsa,chuqurga qochadiUndahechkimqolmasin
18To'g'riyurgannajottopadi,yo'lidanbuzganesadarhol yiqiladi
19O'zyerigaekinekganningnonlarimo'lbo'ladi, Behudagaergashganningesakambag'alligiyetarlidir.
20Sodiqodambarakalargaboybo'ladi,lekinboybo'lishga shoshilganbegunohbo'lmaydi
21Odamlarnihurmatqilishyaxshiemas,chunkiinsonbir parchanonuchungunohqiladi.
22Boybo'lishgashoshilganningko'ziyomonva qashshoqlikboshigatushishinio'ylamaydi.
23Birorkishinikeyintanbehqilgan,tilbilan xushomadgo'ydanko'rako'proqmarhamattopadi
24Kimotasiniyokionasinio'g'irlab:“Bugunohemas”, desa.halokqiluvchininghamrohihamxuddishunday.
25Mag'ruryuragijanjalqo'zg'atadi,Egamizgatavakkal qilganesasemiradi
26O'zyuragigaishonganodamahmoqdir,kimdonoyursa, najottopadi
27Kambag'algaberadiganodamkambo'lmaydi,ko'zini yashirganesako'pla'natoladi
28Fosiqlarko'tarilsa,odamlaryashirinadi,halokbo'lganda esasolihlarko'payadi.
29-BOB
1Kimtez-teztanbehqilinsa,bo'yniniqotibyuborsa, to'satdanhalokbo'ladivahechqandaychoratopilmaydi
2Solihlarhokimiyatdabo'lsa,xalqxursandbo'ladi,fosiqlar hukmronlikqilsa,xalqyig'laydi
3Donoliknisevganotasiniquvontiradi,fohishalarbilan birgabo'lganmolinisarflaydi.
4Podshohhukmibilanyurtnimustahkamlaydi,in'om olganesaunivayronqiladi
5Kimqo'shnisigaxushomadqilsa,uningoyog'igato'r yoyadi
6Yomonodamninggunohidatuzoqbor,solihesaqo'shiq aytadivaquvonadi.
7Solihkambag'alningishiniko'radi,Fosiqesabuni bilmaydi
8Masxaraodamlarshaharnituzoqqasoladilar,Donolaresa g'azabniqaytaradilar
9Donoodamnodonbilanbahslashsa,ug'azablansaham, kulsahamtinchiyo'q.
10Qonxo'rsolihlardannafratlanadi,solihesajoniniizlaydi 11Nodonbutunfikriniaytadi,Donoesaoxirigacha saqlaydi.
12Agarhukmdoryolg'ongaquloqsolsa,uningbarcha xizmatkorlariyovuzdir
13Kambag'alvayolg'onodamuchrashadi,Egamiz ularningko'zlariniyorug'qiladi
14Kambag'allarnisodiqlikbilanhukmqiladiganshoh, uningtaxtiabadiymustahkambo'ladi.
15Tayoqvatanbehdonolikberadi,O'zigaqolganbola onasinisharmandaqiladi.
16Fosiqlarko'paysa,gunohkuchayadi,solihlaresa ularninghalokatiniko'radi
17O'g'lingnituzat,shundausengatinchlikberadiHa,u seningqalbinggazavqbag'ishlaydi.
18Vahiybo'lmaganjoydaxalqhalokbo'ladi,Qonunga rioyaqilganbaxtlidir
19Xizmatkorso'zbilantuzatmaydi,chunkitushunsaham javobbermaydi
20So'zlaridashoshqaloqodamniko'ryapsizmi?Undan ko'raahmoqningumidiko'proq
21Kimo'zxizmatkorinibolaligidantarbiyalasa,uoxiroqibatuningo'g'libo'ladi.
22G'azablanganodamjanjalqo'zg'atadi,G'azablangan odamgunohkorbo'ladi
23Insonnimag'rurlikpastqiladi,kamtarniesaizzat-hurmat qo'llab-quvvatlaydi.
24Kimo'g'rigasherikbo'lsa,o'znafsiniyomonko'radi, la'natnieshitadivaungaxiyonatqilmaydi.
25Insonqo'rquvituzoqbo'ladi,lekinkimEgamizga tavakkalqilsa,omonqoladi
26Ko'pchilikhukmdorningiltifotigaintiladi;Lekinharbir insonninghukmiEgamizdankeladi.
27Adolatsizkishisolihuchunjirkanch,yo'ldato'g'ri bo'lganfosiquchunjirkanchdir
30-BOB
1Yoqeo'g'liAgurningso'zlari,bashorat:odamItiyolga, ItiyolvaUkalgashundaydedi:
2Albatta,menharqandayodamdanko'ra shafqatsizroqman,lekinodamdekaqlimyo'q
3Mennadonoliknio'rgandim,namuqaddasbilimga egaman.
4Kimosmongako'tarildiyokitushdi?Shamolnimushtiga kimyig'di?Kimsuvlarnikiyimdabog'lagan?Yerning barchachekkalarinikimo'rnatgan?Uningisminima, o'g'liningisminima,agarbilsangiz?
5Xudoningharbirso'zipokdir,UUngatayanganlaruchun qalqondir.
6Uningso'zlarigaqo'shmang,aksholdausiznitanbeh qiladivasenyolg'onchibo'lasan
7Sendanikkitanarsanitalabqildim.Meno'limdanoldin ularniinkoretma
8Mendanyolg'onvayolg'onniolibtashla,Menga qashshoqlikham,boylikhamberma.Menio'zimuchun qulayovqatbilanboqing:
9To'yib-to'yib,Seniinkorqilib:“Egamizkim?Yokimen kambag'albo'lib,o'g'irlikqilmasamvaXudoyimning isminibekorgaolmayman
10Qulnixo'jayinigaayblama,tokiusenila'natlaydiva o'zingniaybdordebtoplarsan.
11Otasinila'natlaydigan,onasiniduoqilmaydiganavlod bor
12O'znazdidapokbo'lgan,ammonopokligidan yuvilmaganavlodbor
13Biravlodbor,ularningko'zlarinaqadarbaland!va ularningqovoqlariyuqorigako'tariladi.
14Tishlariqilichdek,jag'laripichoqdekbo'lganavlod borki,yeryuzidagikambag'allarni,odamlarorasidan miskinlarniyutibyuboradi.
15Otloqningikkiqizibor:“Ber,ber”,debfaryodqiladi Uchnarsaborki,hechqachonqanoatlanmaydi,ha,to'rtta narsayo'qdemaydi,yetarli:
16Qabr;vabepushtbachadon;suvbilanto'ldirilmaganer; Olovesa“Ketardi”,debaytmaydi
17Otasinimasxaraqilib,onasigaitoatqilishdan nafratlanganko'znivodiyqarg'alaritanlaboladi,burgutlar uniyebqo'yadi
18Menuchunjudaajoyibuchtanarsabor,ha,to'rttasini menbilmayman:
19Havodaburgutningyo'li;ilonningtoshustidagiyo'li; dengizo'rtasidakemaningyo'li;vacho'ribilanerkakning yo'li
20Zinokorayolningyo'lishunday.yeb,og‘ziniartib: “Menhechqandayyomonlikqilmaganman”,deydi
21Yeruchnarsauchuntashvishlanadivato'rtnarsaga chidamaydi.
22Qulhukmronlikqilganda;vago'shtgato'lganahmoq; 23Uylanganidajirkanchayoluchun;vaxo'jayinining merosxo'ribo'lgancho'ri.
24Yeryuzidatoʻrtnarsaborki,ularoz,lekinjudadonodir 25Chumolilarkuchliemas,ammogo'shtiniyozda tayyorlaydilar.
26Ignalilarzaifodamlardir,lekinularqoyalargauy quradilar
27Chigirtkalarningpodshosiyo'q,lekinularhammasi bo'linibchiqibketadilar
28O'rgimchakqo'llaribilanushlab,shohlarsaroylarida.
29Uchtayaxshinarsabor,ha,to'rttanarsayaxshi
30Yirtqichhayvonlarorasidaengkuchlivahechkimdan yuzo'girmaydigansher.
31tazi;echkiham;vaungaqarshihechqandayqo'zg'olon bo'lmaganshoh
32Agaro'zingniko'tarishdaahmoqlikqilganbo'lsangyoki yomonfikrdabo'lsang,qo'lingniog'zinggaqo'y
33Albatta,sutningchayqalishidansariyog'chiqar, burunningburishishidanesaqonpaydobo'ladi.
31-BOB
1ShohLemuilningso'zlari,onasiungao'rgatganbashorat 2Nima,o'g'lim?vameningqornimdagio'g'limnima? Qasamichgano'g'limmi?
3Ayollargakuchingni,yo'lingnishohlarnihalokqiladigan narsagaberma
4Shohlaruchunemas,eyLemuil,sharobichishshohlar uchunemasknyazlaruchunhamkuchliichimlik:
5Ularichib,qonunniunutibqo'ymasinlarva jabrlanganlarningbirortasininghukminibuzmasinlar.
6O'limgatayyorbo'lgangakuchliichimlikbering,qalbi og'irlargasharobbering
7Ichmasin,qashshoqliginiunutsin,O'zqashshoqligini boshqaeslamasin
8Og'zingnisoqovlaruchunochib,halokatgamahkum bo'lganlaruchun.
9Og'zingniochib,adolatbilanhukmqil,kambag'alva miskinlarningda'vosinihimoyaqil
10Solihayolnikimtopaoladi?chunkiuningnarxi yoqutdananchayuqori
11Eriningyuragiungaishonchbilanishonadi,shundau o'ljagamuhtojbo'lmaydi.
12Uumridavomidaungayaxshilikqiladi,yomonlik qilmaydi.
13Ujunvazig'irizlaydivaqo'llaribilanixtiyoriyishlaydi
14Usavdogarlarningkemalarigao'xshaydi;ovqatini uzoqdanolibkeladi
15Uhalitunbo'lganidaturib,uyidagilargaovqat, cho'rilarigaesabirulushberadi
16Udalanio'ylab,sotiboladi,O'zqo'libilanuzumzor barpoetadi
17Bellarinikuchbilanbog'lab,qo'llarinimustahkamlaydi
18Uo'zmoliningyaxshiekaninitushundi,Uningshamlari kechasio'chmaydi
19Uqo'llarinishpindelgaqo'yadivaqo'llaritirgakni ushlabturadi.
20Ukambag'allargaqo'linicho'zadi;Ha,umuhtojlarga qo'luzatadi
21Uuyahliuchunqoryog'ishidanqo'rqmaydi,chunki uningbutunxonadoniqirmizilibosda.
22Uo'zigagobelendanto'qmoqlaryasaydiuningkiyimi ipakvabinafsharangda.
23Uningerimamlakatoqsoqollariorasidao'tirganda, darvozaoldidatanilgan
24Unozikzig'irto'qib,sotadivasavdogargakamarlarni beradi.
25Kuchvashon-sharafuningkiyimidir;vaukelajakda xursandbo'ladi
26Uog'zinidonolikbilanochadi;Uningtilidaesamehr qonunibor
27Uo'zxonadoniningyo'llariniyaxshiko'radiva bekorchiliknoniniyemaydi
28Uningbolalario'rnidanturib,unimuborakdeyishdieri hamunimaqtaydi.
29Ko'pqizlaryaxshilikqildilar,lekinsenhammasidan ustunsan
30Ne’mataldamchi,go‘zallikbehuda,Egamizdan qo‘rqqanayolesamaqtovgasazovordir
31Ungaqo'llariningmevasidanbering;O'zishlariuni darvozaoldidamaqtasin.