Uzbek - The Book of Genesis

Page 1


Ibtido

1-BOB

1BoshidaXudoosmonvaerniyaratdi.

2Yeresashaklsizvabo'shedivazulmattubsizlikyuzida edi.VaXudoningRuhisuvlaryuzidaharakatqildi.

3Xudo:“Nurbo'lsin”,dedivayorug'likpaydobo'ldi

4Xudoyorug'likningyaxshiekanliginiko'rdivaXudo yorug'liknizulmatdanajratdi.

5Xudoyorug'liknikunduz,zulmatniesatundebatadi.Va kechqurunvaertalabbirinchikunedi

6Xudodedi:“Suvlarorasidabirgumbazbo'lsinvau suvlarnisuvdanajratsin

7Xudogumbazniyaratdivagumbazostidagisuvlarni gumbazustidagisuvlardanajratdivashundaybo'ldi.

8XudoosmonniosmondebatadiKechvaertalabikkinchi kunedi

9Xudo:“Osmonostidagisuvlarbirjoygato'plansin, quruqlikpaydobo'lsin”,dedivashundaybo'ldi

10XudoquruqlikniYerdebatadiSuvlarningto'planishini dengizlardebatadi.Xudobuningyaxshiekaniniko'rdi.

11Xudodedi:“Yeryuzidaoʻt,urugʻberuvchioʻtvaurugʻi oʻz-oʻzidanmevaberadiganmevalidaraxtkoʻtarsin”,dedi vashundayboʻldi.

12Yero'tni,urug'beradigano'tlarnivaurug'io'zturiga qarabmevaberadigandaraxtnio'stirdivaXudouning yaxshiekaniniko'rdi.

13Shomvaertalabuchinchikunbo'ldi

14Xudodedi:“Kunduznitundanajratishuchunosmon gumbazidachiroqlarbo'lsin.Ularbelgilar,fasllar,kunlar vayillaruchunbo'lsin

15Ularosmongumbazidayorug'likqilib,eryuziga yorug'likkeltirsinlar.

16XudoikkitabuyukchiroqniyaratdiKunniboshqarish uchunyorug'likqanchalikkatta,tunniboshqarishuchun kamroqyorug'lik:yulduzlarnihamyaratdi.

17Xudoularniyergayorug'likqilishuchunosmon gumbazigaqo'ydi.

18Kunduzvatunustidanhukmronlikqilish,yorug'likni zulmatdanajratishuchunXudobuningyaxshiekanini ko'rdi

19Kechvaertalabto'rtinchikunedi.

20Xudodedi:“Suvlarhayotgaegabo'lganharakatlanuvchi jonzotnivaosmonningochiqosmonidaeryuzida uchadiganqushlarniko'paytirsin.

21Xudokattakitlarnivasuvko'pchiqaradiganharbir harakatlanuvchijonzotnivaharbirqanotliparrandalarni o'zturigaqarabyaratdivaXudobuningyaxshiekanini ko'rdi

22Xudoularniduoqilib:“Barakalibo'linglar,ko'payinglar, dengizlarnito'ldiringlar,yeryuzidaparrandalarko'paysin”, dedi

23Kechvaertalabbeshinchikunedi.

24Xudodedi:“Yero'zturigako'ratirikjonzotni,chorvani, sudraluvchinivayerdagihayvonlarnio'zturigako'ra ko'tarsin.

25Xudoeryuzidagijonivornio'zturigako'ra,chorvaniva eryuzidasudraluvchiharqandayjonzotninavigako'ra yaratdivaXudobuningyaxshiekaniniko'rdi.

26Xudodedi:“Kelinglar,oʻzsuratimizgaoʻxshab,odamni yarataylikvaulardengizdagibaliqlar,havodagiqushlar, chorvamollari,butunyeryuzivayerdasudralibyuruvchi barchahayvonlarustidanhukmronlikqilsinlar” 27Shundayqilib,XudoinsonniO'ziningsuratidayaratdi, Xudounisuratidayaratdi.erkakvaayolularniyaratdi. 28XudoularniduoqildivaXudoulargadedi:Barakali bo'linglar,ko'payinglar,ernito'ldiringlarvauni bo'ysundiringlar,dengizdagibaliqlar,havodagiqushlarva erdagiharqandayjonzotustidanhukmronlikqilinglar

29Xudodedi:“Mana,Mensizlargabutunyeryuzidagi urugʻlioʻtlarnivaurugʻberadigandaraxtmevasiboʻlgan harbirdaraxtniberdimBugo'shtuchunbo'ladi

30Eryuzidagiharbirhayvonga,osmondagiqushlargava eryuzidao'rmalabyuruvchiharbirjonzotga,ulardahayot bor,harbiryashilo'tnigo'shtuchunberdimvashunday bo'ldi

31XudoO'ziyaratganhammanarsaniko'rdivabujuda yaxshiediKechvaertalaboltinchikunedi

2-BOB

1Shundayqilib,osmonlarvayervaularningbutun lashkaritugadi.

2EttinchikuniXudoqilganishinitugatdiUqilganbarcha ishlaridanyettinchikunidamoldi

3Xudoettinchikunnimuborakqilib,unimuqaddasqildi, chunkiuXudoyaratganvayaratganbarchaishlaridandam olganedi

4BularEgamizXudoyeruosmonniyaratganpaytda, osmonlarvayerningavlodlaridir

5Daladagiharbiroʻsimlikundanoldin,oʻsmasdanoldin dalaningharbiroʻtiboredi,chunkiEgamizXudoyerga yomgʻiryogʻdirmagan,yergaishlovberadiganodamyoʻq edi.

6Ammoyerdantumanko'tarilib,butunyeryuzinisug'ordi.

7EgamizXudotuproqdaninsonniyaratdivauningburniga hayotnafasinipufladi.insonesatirikjongaaylandi.

8EgamizXudoAdanbog'idasharqdabog'barpoetdiU o'ziyaratganodamnio'shaergaqo'ydi

9EgamizXudoyerdanko'zgayoqimlivaoziq-ovqatuchun yaxshiharqandaydaraxtnio'stirdiBog'ningo'rtasidagi hayotdaraxtivayaxshilikvayomonliknibilishdaraxti

10Bog'nisug'orishuchunAdandandaryochiqdi.Uyerdan bo'linib,to'rtboshgaaylandi

11BirinchisiningnomiPison,bubutunXaviloyurtinio'rab olgan,uerdaoltinbor.

12O'shayurtningoltinihamyaxshi,uyerdajingalakva onikstoshibor

13IkkinchidaryoningnomiesaGixondir:xuddishudaryo butunEfiopiyayurtinioʻraboladi

14UchinchidaryoningnomiHidqoldir,buOssuriyaning sharqtomonigaoqibo'tuvchidaryodir.To‘rtinchidaryoesa Furotdir

15EgamizXudoodamniolib,unikiyintirishvasaqlash uchunAdanbog'igaqo'ydi.

16EgamizXudoodamgabuyurib:“Bogʻdagiharbir daraxtdanbemalolye

17Lekinyaxshilikvayomonliknianglatuvchidaraxtning mevasidanyema,chunkiundanyegankuningdaalbatta o'lasan

18EgamizXudodedi:“Odamningyolg'izqolishiyaxshi emasMenungayordamberadiganodamqilaman

19EgamizXudoyerdanbarchadalahayvonlariniva osmondagiqushlarniyaratdi.vaOdamAtoularniqanday chaqirishiniko'rishuchunularniOdamningoldigaolib keldi.

20OdamAtobarchachorvalarga,osmonparrandalarigava barchadalahayvonlarigaismlarqo'ydiAmmoOdamAto uchunungayordamberuvchitopilmadi

21EgamizXudoOdamAtoniqattiquyqugakeltirdivau uxlabqoldi

22EgamizXudoodamdanolganqovurg'asiniayolqilib, erkakkaolibkeldi

23OdamAtodedi:“Endibumeningsuyaklarimning suyagivameningtanamninggo'shtidir.Uayoldebataladi, chunkiuerkakdanolingan

24Shuninguchunerkakota-onasinitashlab,xotiniga yopishibqoladivaularbirtanbo'ladilar.

25Erkakham,xotinihamyalang'ochedilarvauyalmadilar

3-BOB

1IlonEgamizXudoyaratgandalahayvonlaridanham ayyorroqedi.Uayolga:“Ha,Xudo:“Bog‘dagiharbir daraxtdanyemaysizlar”,debaytdimi?

2Ayolilongadedi:Bizbog'dagidaraxtlarningmevalaridan yeymiz.

3Bog‘o‘rtasidagidaraxtningmevasihaqidaesaXudo: “Undanyemanglar,tegmanglar,aksholdao‘lasizlar”,dedi 4Ilonayolgadedi:“Sizlaralbattao'lmaysizlar.

5Xudobiladiki,sizundanyegankuningizdako'zlaringiz ochilib,yaxshivayomonnibiluvchixudolardekbo'lasiz

6Ayoldaraxtningoziq-ovqatuchunyaxshiekanini,ko'zga yoqimliekanliginivaodamnidonoqilishistagidabo'lgan daraxtekanliginiko'rgach,mevasidanolibyeb,o'zibilan birgaerigahamberdi.vauovqatlandi.

7Ularningko'zlariochilib,yalang'ochekanliklarinibilishdi Ularanjirbarglarinitikib,o‘zlarigafartukyasadilar

8Ularkunningsalqinidabog'dayurganEgamizXudoning ovozinieshitdilarvaOdamAtovauningxotiniEgamiz Xudoninghuzuridanbog'dagidaraxtlarorasiga yashirindilar.

9XudovandEgamizOdamAtonichaqirib:“Qaerdasan?

10Ushundaydedi:Bog'daovozingnieshitdimva yalang'ochedim,qo'rqibketdim.vameno'zimniyashirdim.

11U:“Yalang'ochekaningnisengakimaytdi?Mensenga yemasliknibuyurgandaraxtdanyedingmi?

12Odam:“Menbilanbo'lishuchunberganayolmenga daraxtdanberdi,menyedim”,dedi

13EgamizXudoayolga:“Bunimaqilding?Ayol:“Ilon menialdadi,menyedim”,dedi

14EgamizXudoilongadedi:“Senshundayqilganing uchunbarchachorvamollarivaharqandaydalahayvonlari ustidanlaʼnatlangansan.Umringdavomidaqorningbilan yurib,tuproqniyebyurasan

15Mensenbilanayolorasiga,Seningurugʻingbilanuning urugʻigadushmanliksolamanboshingniezadi,senesa uningtovoniniezibtashlaysan

16Uayolga:“Seningg'amingnivahomiladorligingni ko'paytiramanqayg'uichidasenbolalartug'asan;Sening xohishingeringgabo'ladivauseniboshqaradi

17UOdamAtogadedi:“Senxotiningninggapigaquloq solib,sengabuyurgandaraxtningmevasidanyeganing

uchun:“Undanyema,senuchunyerlaʼnatidirUmringiz davomidaundanqayg'uichidayeysiz.

18Usengatikanvaqushqo'nmaso'stiradiSendala o‘tlariniye.

19Ergaqaytguningcha,yuzingningterlaribilannon yeysanChunkisenundanolingansan,chunkisen tuproqsanvatuproqqaqaytasan

20OdamAtoxotininingisminiMomoHavoqo'ydi.chunki ubarchatiriklarningonasiedi

21EgamizXudoOdamAtogaham,uningxotinigaham teridanko'ylaktikib,ularnikiyintirdi

22XudovandEgamizshundaydedi:“Mana,odamyaxshi vayomonnibilishuchunbizdanbiridekbo'ldi.

23ShuninguchunEgamizXudouniAdanbog'idan,u olinganyerdanishlovberishuchunyubordi

24Uodamniquvibchiqardi.UAdanbog'iningsharqiy tomonigahayotdaraxtiyo'linisaqlabqolishuchun Karublarvahartomongaburilibturadiganalangaliqilich qo'ydi.

4-BOB

1OdamAtoesaxotiniMomoHavonitanidiUhomilador bo‘lib,Qobilnitug‘ib:“MenEgamizdanbirodamoldim”, dedi.

2UyanaakasiHobilnitug'diHobilesaqo‘yboquvchi, Qobilesayerekuvchiedi

3Vaqtoʻtib,QobilyerninghosilidanEgamizganazr keltirdi

4Hobilhamqo'ylariningto'ng'ichbolalarivayog'iniolib keldi.EgamizHobilnivauningnazrlarinihurmatqildi.

5LekinQobilgaham,uningnazligahamhurmat ko'rsatmadiQobilesajudag'azablandivauningyuzi tushdi.

6EgamizQobilgadedi:Negag'azablanding?Negayuzing tushdi?

7Agaryaxshilikqilsang,qabulqilinmaydimi?Agar yaxshilikqilmasang,gunoheshikoldidayotadiVauning xohishisengabo'ladivasenungahukmronlikqilasan

8QobilakasiHobilbilangaplashdivaulardalada bo'lganlarida,QobilakasiHobilgaqarshichiqib,uni o'ldirdi

9EgamizQobilgadedi:UkangHobilqayerda?U: «Bilmayman,menakamningqo'riqchisimanmi?»dedi 10U:“Nimaqilding?akangningqoniningovoziyerdan Mengafaryodqiladi.

11Endiesasenbirodaringningqoniniqo'lingdanolish uchunog'ziniochganyerdanla'natlangansan.

12Yernishudgorlaganingda,ubundanbuyonsengao'z kuchinibermaydiyeryuzidaqochoqvasarsonbo‘lasan 13QobilEgamizgadedi:“Meningjazomchiday olmayman.

14Mana,bugunsenmeniyeryuzidanhaydabyubording SeningyuzingdanyashirinamanMeneryuzidaqochoqva sarsonbo'lamanVashundaybo'ladiki,menitopibolgan harbirkishimenio'ldiradi

15Egamizungadedi:“Shundayekan,kimQobilnio'ldirsa, undanyettimartaqasosolinadiEgamizQobilnitopib o‘ldiribqo‘ymasin,debuningustigabelgiqo‘ydi 16QobilEgamizninghuzuridanchiqib,Adanning sharqidagiNodyurtigajoylashdi

17QobilesaxotininitanidiVauhomiladorbo'lib, Xano'xnitug'divaushaharqurdivashaharnio'g'lining ismibilanXano'xdebqo'ydi

18Xano'xdanIradtug'ildi.IraddanMehuyael, MehuyaeldanMetusail,vaMetusaeldanLamektug'ildi.

19Lamakungaikkitaxotinoldi:biriningismiAda, ikkinchisiningismiZilla

20AdaYobalnitug'di,uchodirdayashaydiganlarningva chorvadorlarningotasiedi

21UningukasiningismiYubaledi,uarfavacholg'u cholg'usikabilarningotasiedi

22Zillahammisvatemirbo'yichaharbirhunarmandning o'qituvchisibo'lganTubalkaynihamtug'di.Tubalqaynning singlisiNaamaedi

23Lamakxotinlarigadedi:AdavaZilla:Mening ovozimnieshitinglar.EyLamekningxotinlari,gaplarimga quloqsolinglar,chunkimenbirodamnio‘ldirdim,o‘zimni yaraladim,biryigitnio‘ldirdim

24AgarQobilyettimartaqasosolsa,haqiqatanham Lamakdanyetmishyettibarobarqasosolinadi

25OdamAtoyanaxotininitanidiUo'g'iltug'divauning isminiShitqo'ydi:"ChunkiQobilo'ldirganHobilning o'rnigaXudomengaboshqanasltayinladi",dediu

26Shitninghamo'g'litug'ildiUo'ziningisminiEnosdeb qo'ydivaodamlarEgamizningisminichaqiraboshladilar.

5-BOB

1BuOdamAtoningavlodlarikitobidirXudoinsonni yaratgankuniuniXudogao'xshatibyaratdi;

2Uularnierkakvaayolqilibyaratdi;Yaratilgankunida ularniduoqildivaismlariniOdamdebqo'ydi

3OdamAtobiryuzo'ttizyilyashab,o'zigao'xshasho'g'il tug'di.vauningisminiSetqo'ydi:

4OdamAtoShittugʻilgandankeyinsakkizyuzyilyashab, oʻgʻil-qizlarkoʻrdi

5OdamAtoto'qqizyuzo'ttizyilyashab,vafotetdi. 6Shityuzbeshyilyashab,Enosnitugʻdi

7EnostugʻilgandankeyinShitsakkizyuzyettiyilyashab, oʻgʻil-qizlarkoʻrdi.

8Shitto'qqizyuzo'nikkiyilyashab,vafotetdi

9Enoʻstoʻqsonyilyashab,Qaynonnitugʻdi

10Qaynontug'ilgandankeyinEno'ssakkizyuzo'nbeshyil yashab,o'g'il-qizlarko'rdi

11Enosto'qqizyuzbeshyilyashab,vafotetdi

12Kaynanyetmishyilyashab,Mahalalilnitug'di.

13Mahalaliltug'ilgandankeyinKaynonsakkizyuzqirqyil yashab,o'g'il-qizlarko'rdi.

14Qaynanbutunumrito'qqizyuzo'nyilbo'ldivauvafot etdi

15Mahalaliloltmishbeshyilyashab,Yorednitug'di

16Yaredtug'ilgandankeyinMahalalilsakkizyuzo'ttizyil yashab,o'g'il-qizlarko'rdi

17Mahalalilsakkizyuzto'qsonbeshyilumrko'rdivau vafotetdi

18Yoredbiryuzoltmishikkiyilyashab,Xano‘xnitug‘di

19XanoʻxtugʻilgandankeyinYoredsakkizyuzyilyashab, oʻgʻil-qizlarkoʻrdi

20Yaredto'qqizyuzoltmishikkiyilumrko'rdivavafot etdi.

21Xanoʻxoltmishbeshyilyashab,Metushelahtugʻdi

22XanoʻxMetushelahtugʻilgandankeyinuchyuzyil davomidaXudobilanyurib,oʻgʻil-qizlarkoʻrdi.

23Xanoʻxbutunumriuchyuzoltmishbeshyiledi

24Xano'xXudobilanyurdi,lekinuyo'qedi.chunkiXudo unioldi.

25Matushelaxbiryuzsaksonyettiyilyashab,Lamekni tugʻdi

26LamaktugʻilgandankeyinMetushelayettiyuzsakson ikkiyilyashab,oʻgʻil-qizlarkoʻrdi

27Matushelabutunumrito'qqizyuzoltmishto'qqizyil bo'lib,vafotetdi

28Lamakbiryuzsaksonikkiyilyashab,o‘g‘ilko‘rdi 29UoʻziningisminiNuhqoʻydivashundaydedi: “Egamizlaʼnatlaganyertufayliqilganmehnatimizva mashaqqatimizuchunbubizgatasalliberadi

30NuhtugʻilgandankeyinLamakbeshyuztoʻqsonbesh yilyashab,oʻgʻil-qizlarkoʻrdi

31Lamakyettiyuzetmishyettiyilumrko'rdivauvafot etdi.

32NuhbeshyuzyoshdaediNuhdanSom,XomvaYofas tug'ildi

6-BOB

1Eryuzidaodamlarko'payib,ularningqizlaritug'ilganda. 2Xudoningo'g'illariinsonqizlariningadolatliekanini ko'rdilarvaularo'zlaritanlaganhammanarsadanxotin oldilar.

3Egamizshundaydedi:“Meningruhimhardoimham odambilankurashmaydi,chunkiuhamtanadir,lekinuning hayotibiryuzyigirmayilbo'ladi.

4O'shakunlardayeryuzidadevlarboredi;Bundankeyin ham,Xudoningo'g'illariinsonqizlariningoldigakelib, ulargafarzandko'rganlarida,ularqadimgizamonlardan bo'lganqudratli,mashhurodamlargaaylandilar

5Xudoyeryuzidainsonningyovuzligijudako'pekanini vauningqalbidagiharqandaytasavvurdoimoyomon ekaniniko'rdi

6Egamizyeryuzidaodamniyaratganiuchuntavbaqildiva uningyuraginiranjitdi.

7Egamizdedi:“Oʻzimyaratganodamniyeryuzidanyoʻq qilamanodamham,hayvonham,sudraluvchiham,havo parrandalariham;chunkiularniyaratganimdantavbaqiladi.

8LekinNuhEgamizningnazaridainoyattopdi

9BularNuhningavlodlari:Nuho'zavlodlaridaadolatliva mukammalodamedivaNuhXudobilanyurdi.

10NuhdanSom,XomvaYofasismliuchtaoʻgʻiltugʻildi 11YerhamXudooldidabuzilib,yerzo'ravonlikkato'lgan edi

12XudoyergaqaradivaubuzuqediChunkieryuzida hammaodamlaro'zyo'linibuzganedi

13XudoNuhgadedi:Meningoldimdabarcha insoniyatningoxirikeldiChunkiyerularorqali zo'ravonlikkato'ladi;Vamana,Menularniyerbilanbirga yo'qqilaman

14O'zinggagoferyog'ochidankemayasaKemada xonalarniyasangvauniichkarigavatashqarisigaqatron bilantikibqo'ying

15Sizuniyasashingizkerakbo'lganuslubshunday: kemaninguzunligiuchyuztirsak,enielliktirsakva balandligio'ttiztirsakbo'lsin

16Kemagaderazayasab,uningtepasidabirtirsakda tugating.Kemaningeshiginiuningyontomonigaqo'ying. Pastki,ikkinchivauchinchiqavatlarbilanuniyarating 17Mana,menosmonostidanhayotnafasibo'lganbarcha jonzotniyo'qqilishuchunyeryuzigasuvtoshqini keltiramanvaeryuzidagihammanarsao'ladi

18Lekinmensenbilanahdimnimustahkamlayman O‘zing,o‘g‘ling,xotiningvao‘g‘lingningxotinlarisen bilanbirgakemagakirasan

19Harqandayjonzotdan,harxildanikkitasinikemagaolib kirginularerkakvaayolbo'lsin

20Qushlarningnavigako'ra,chorvamollaridan,er yuzidagibarchasudraluvchijonzotlardano'zturigaqarab, harxildanikkitasisizningoldingizgakeladi,ularnitirik qoldirishuchun

21O'zinggayeganbarchataomlarniolib,o'zinggayig'ib berBusizuchunham,ularuchunhamovqatbo'ladi

22NuhhamshundayqildiXudoungabuyurganhamma narsanishundayqildi.

7-BOB

1EgamizNuhgadedi:Senbutunxonadoningbilan kemagakirChunkimenbuavloddao'zimdanoldin solihlarniko'rdim.

2Harbirpokjonivordanerkagivaurgʻochisiniyettitadan, pokboʻlmaganhayvonlardanesaerkakvaurgʻochisini ikkitadanolibkel.

3Havoparrandalaridanerkakvaurgʻochiyettitadan;butun eryuzidaurug'larnitirikqoldirishuchun

4Yanayettikundanberiyeryuzigaqirqkunduzuqirq kechayomg‘iryog‘diramanMenyaratganharbirtirik mavjudotniyeryuzidanyo'qqilaman

5NuhEgamizbuyurganhammanarsaniqildi.

6YeryuzidasuvtoshqinikelgandaNuholtiyuzyoshda edi

7Nuho'g'illari,xotinivao'g'illariningxotinlaribilan to'fondankemagakirdi

8Pokhayvonlardan,pokbo'lmaganhayvonlardan, parrandalardanvaeryuzidasudralibyuruvchibarcha narsalardan,

9XudoNuhgabuyurganidek,erkakvaurg'ochiikkibo'lib Nuhningoldigakemagakirdilar.

10Yettikundankeyineryuzidato'fonsuvlaripaydobo'ldi

11Nuhhayotiningoltiyuzinchiyilida,ikkinchioyningoʻn yettinchikunida,oʻshakunningoʻzidabuyuktubsizlikning barchabuloqlariyorilib,osmonningderazalariochildi

12Yeryuzidaqirqkunduzuqirqkechayomg'iryog'di.

13O'shakuniNuh,Som,Xom,Yofas,Nuhningo'g'illari, Nuhningxotinivao'g'illarininguchtaxotiniularbilan birgakemagakirdilar

14Ular,harbirhayvon,o'zturigako'ra,barchachorva mollari,yeryuzidasudralibyuruvchiharqandayo'zturiga qarab,harbirparranda,harxilqush

15UlarNuhningoldiga,hayotnafasibo'lganbutun tanadanikkitasivaikkitasikemagakirdilar

16Ichkarigakirganlar,Xudoungabuyurganidek,har qandayodamdanerkakvaayolbo'libkirdilarvaEgamiz uniichkarigaqo'ydi

17To'fonyeryuzidaqirqkundavometdi.Suvlarko'payib, kemaniko'tardivauerdanyuqorigako'tarildi

18Suvlarg'olibchiqdivayeryuzidako'payibketdiKema esasuvlaryuzidayurdi.

19Suveryuzidag'oyatg'olibchiqdiButunosmon ostidagibarchabalandtepaliklarqoplandi.

20Suvo'nbeshtirsakyuqorigako'tarildi.vatog'lar qoplandi

21Yeryuzidayuradiganbarchajonzotlar,qushlar, chorvalar,jonivorlar,eryuzidasudralibyuruvchibarcha hayvonlarvaharbirodamo'ldi

22Burunteshigidahayotnafasibo'lganlarninghammasi quruqlikdabo'lganlarninghammasio'ldi

23Yeryuzidagibarchatirikmavjudotlar:odamlar, chorvalar,sudraluvchilarvaosmonparrandalarihalok bo'ldiUlarerdanyo'qqilindi,faqatNuhvaubilanbirga kemadabo'lganlartirikqoldi

24Suvlaryeryuzidabiryuzellikkunhukmronlikqildi.

8-BOB

1XudoNuhni,barchatirikjonzotnivaubilanbirga kemadabo'lganbarchachorvalarniesladi

2Chuqurlikdagifavvoralarvaosmonderazalarito'xtatildi, osmondanyomg'irto'xtatildi

3Suvlaryerdantinmayqaytadi,yuzellikkunoʻtib,suvlar toʻxtadi.

4Kemayettinchioyningo'nyettinchikuniArarat tog'laridato'xtadi

5O'ninchioygachasuvto'xtovsizkamayibbordi.O'ninchi oyda,oyningbirinchikunidatog'larningcho'qqilariko'rindi

6Qirqkunoʻtgach,Nuhoʻziyasagankemaningderazasini ochdi.

7Ubirqarg'aniyubordi,uyerdansuvqurigunchau yoqdan-buyoqqayurdi

8Bundantashqari,uyeryuzidagisuvlarpasayganmiyoki yo'qliginibilishuchunundankaptarniyubordi

9Ammokaptaruningtovonigaoromtopaolmadivau kemagaqaytibkeldi,chunkisuvbutuneryuzidaedi.

10UyanayettikunturdiUyanakaptarnikemadan chiqaribyubordi

11Kechqurunkaptaruningoldigakirdi.Mana,uning og'zidauzilganzaytunbargiborediShundayqilib,Nuh suvningerdanto'xtaganinibildi

12Uyanayettikunturdi.vakaptarniyubordi.Buunga boshqaqaytibkelmadi

13Oltiyuzinchiyilbirinchioyda,oyningbirinchikunida, yeryuzidagisuvlarquribketdivaNuhkemaning qopqog'iniolibtashladivaqarasa,eryuziquribqolganedi

14Ikkinchioyda,oyningyettiyigirmanchikunidayer quridi

15XudoNuhgashundaydedi:

16Xotiningiz,o'g'illaringizvao'g'llaringizningxotinlari bilanbirgakemadanchiqinglar.

17O'zingbilanbirgabo'lganharqandayjonzotni,qushlar, chorvalarvayeryuzidasudralibyuruvchiharqanday jonzotniolibkelTokiularyeryuzidamo‘l-ko‘lko‘paysin, hosildorbo‘lsinvayeryuzidako‘paysin

18Nuhoʻgʻillari,xotinivaoʻgʻillariningxotinlaribilan chiqdi

19Harbirhayvon,harbirsudraluvchivaharbirparranda vayeryuzidasudralibyuruvchiharqandaynarsao'z turlarigaqarab,kemadanchiqdi

20NuhEgamizgaqurbongohqurdiHarbirpokhayvonva harbirtozaparrandadanolib,qurbongohdakuydiriladigan qurbonliklarkeltirdilar

21Egamizxushbo'yhidnisezdi.Egamizuningyuragida shundaydedi:“Menendiinsonlaruchunyerni la’natlamaymanchunkiinsonqalbidagitasavvur yoshligidanyomon;Menendiqilganimdek,barchatirik jonzotniboshqaurmayman.

22Yerturganda,ekishvahosil,sovuqvaissiqlik,yozva qish,kunduzvatunto'xtamaydi

9-BOB

1XudoNuhvauningo'g'illariniduoqilib,ulargadedi: “Barakalibo'linglar,ko'payinglarvaeryuzinito'ldiringlar

2Sizdanqoʻrquvvaqoʻrquveryuzidagiharbirhayvonga, harbirparrandaga,yeryuzidaharakatlanuvchibarcha hayvonlargavadengizdagibarchabaliqlargatushadiUlar sizningqo'lingizgatopshiriladi.

3Harbirtirikjonzotsizlaruchunovqatbo'lsinYashilo't kabimensengahammanarsaniberdim 4Ammogo'shtniuningqonibilanbirgayemanglar.

5Albatta,mensizninghayotingizuchunqoningizni so'raymanMenuniharbirhayvonningqo'lidanva insonningqo'lidantalabqilaman;Menharbirinsonning birodariningqo'lidainsonninghayotinitalabqilaman

6Kimkiinsonningqoninito'ksa,uningqoniinson tomonidanto'kiladi,chunkiuXudosuratidainsonni yaratgan

7Sizlar,barakalibo'linglarvako'payinglareryuzidamo'lko'lhosilchiqaringvaundako'paying.

8XudoNuhgavaubilanbirgabo'lgano'g'illarigashunday dedi:

9Mensenbilanvasendankeyinginaslingbilanahd tuzaman

10Sizbilanbirgabo'lganharbirjonzot,parrandalar, chorvalarvayerdagibarchahayvonlarbilan.Kemadan chiqqanlarninghammasidan,yeryuzidagibarcha hayvonlarga

11Mensizlarbilanahdtuzaman.To'fonsuvlaribilan barchago'shtlarhamyo'qbo'libketmaydiYernivayron qiladigantoshqinhambo'lmaydi

12Xudodedi:“Mensizlarbilanvasizlarbilanbo'lganhar birjonzoto'rtasidaabadiyavlodlaruchuntuzgan ahdimningbelgisidir

13Menkamonimnibulutgaqo'yamanvaumenbilanyer o'rtasidagiahdningbelgisibo'ladi

14Meneryuzigabulutolibkelganimda,bulutdakamon ko'rinibqoladi

15Mensizlarbilanvabarchatirikmavjudotlaro'rtasida tuzilganahdimnieslaymanvasuvlarendibutunvujudni yo'qqiladiganto'fongaaylanmaydi.

16Kamonbulutdabo'ladiXudobilaneryuzidagiharbir jonzoto'rtasidagiabadiyahdnieslabqolishuchunmen ungaqarayman

17XudoNuhgadedi:“Bumenbilaneryuzidagibarcha mavjudotlaro'rtasidao'rnatganahdningbelgisidir.

18Nuhpayg'ambarningkemadanchiqqano'g'illari:Som, XomvaYofasediXomesaKan'onningotasidir

19BularNuhpayg'ambarninguchtao'g'libo'lib,butunyer yuziulardantarqalganedi

20Nuhdehqonchilikqilib,uzumzorbarpoqildi

21Usharobichdivamastbo'ldiUchodiridayopilganedi 22Kan'onningotasiXomotasiningyalang'ochliginiko'rib, tashqaridagiikkibirodarigaaytdi

23SombilanYofasbirkiyimolib,ikkiyelkalariga qo'yishdivaorqagaqaytib,otalariningyalang'ochjoyini yopishdiUlarningyuzlariorqadaedivaotalarining yalang'ochliginiko'rmadilar

24Nuhsharobdanuyg'onib,kenjao'g'liningunganima qilganinibildi

25Iso:“Kanʼonlaʼnatiboʻlsin!ubirodarlaruchun xizmatkorbo'ladi

26Udedi:“SomningXudosiEgamizgahamdusanolar bo'lsin!Kan'onesauningxizmatkoribo'ladi.

27XudoYafetnikengaytirib,Somchodirlaridayashaydi Kan'onesauningxizmatkoribo'ladi

28To'fondankeyinNuhuchyuzellikyilyashadi.

29Nuhto'qqizyuzellikyilyashab,vafotetdi

10-BOB

1BularNuh,Som,XomvaYofaso'g'illariningavlodlaridir Ularningto'fondankeyintug'ilgano'g'illariboredi. 2Yofasningo'g'illari;Go‘mer,Ma’juj,Maday,Yavon, Tubal,MeshexvaTiras

3Gomerningo'g'illari;Ashkenaz,RifatvaTogarma.

4Yovono'g'illari;Elishay,Tarshish,KittimvaDodanim 5Gʻayriyahudiylarningorollarishularorqalioʻzyurtlarida boʻlinganedi.Harkimo'ztiliga,oilasiga,millatigako'ra. 6Xomo'g'illari;Kush,Mizraim,FutvaKan’on 7Kushningo'g'illari;Seba,Xavilo,Sabto,Raamava SabtexavaRaamaningo'g'illari.ShebavaDedan. 8KushNamrudnitug'di,uyeryuzidaqudratlibo'ldi 9UEgamizoldidaqudratliovchiedi

10UningshohliginingboshiShinaryurtidagiBobil,Erek, AkkadvaKalneedi

11UyerdanAsshurchiqib,Naynavoni,Rexovatva Kalaxniqurdi.

12NaynavobilanKalaxoʻrtasidagiResenhambuyuk shahardir

13MizraimdanLudim,Anamim,LexabimvaNaftuvim tug'ildi

14Patrusim,Kasluxim(ulardanFilistlar)vaKaptoriylar 15Kan'ondanto'ng'icho'g'liSidonvaXettug'ildi.

16Yobusiylar,AmorliklarvaGirg'ozliklar, 17Xivliklar,ArkitlarvaSinliklar, 18Arvad,ZamarvaXomatxalqlari,keyinesaKan'on qabilalaritarqalibketdi

19Kan'onliklarningchegarasiGerargaboradiganSidondan G'azogachabo'lganSado‘m,G‘amo‘ra,Admava Zaboimga,hattoLashagahamborarekansan 20Xomo'g'illariurug'lari,tillari,yurtlarivaxalqlari bo'yichabulardir.

21Iberningbarchaoʻgʻillariningotasi,oqsoqolYofatning ukasiSomninghamoʻgʻillaritugʻildi

22Somo'g'illari;Elam,Asshur,Arpaxad,LudvaOram 23Oramo'g'illari;Uz,vaXul,vaGetervaMash 24ArpaxsaddanSalohtug'ildi.SalohdanEbertug'ildi.

25Iberningikkitao'g'litug'ildi:biriningismiPelegedi Chunkiuningdavridayerikkigabo'linganedi;akasining ismiJo‘ktanedi.

26YoqtandanAlmodod,Shalaf,XazarmavetvaYerax tugʻildi

27Xadoram,UzalvaDiklo

28Obol,AbumoilvaShaba

29Ofir,XavilavaYobobhamYoʻqtonningoʻgʻillariedi

30UlarningturarjoyisharqdagiSefartogʻigaboradigan Meshashahridanedi.

31BularSomningoʻgʻillariboʻlib,oʻzoilalari,tillari, yurtlarivaxalqlaridir

32BularNuho'g'illariningavlodlaribo'yichao'zxalqlari bo'lib,to'fondankeyineryuzidabo'linganxalqlarshular orqalibo'lingan

11-BOB

1Butunyeryuzibirtildavabirtildaedi

2Ularsharqdanketayotib,Shinoryurtidabirtekislikka duchkelishdi.vaularo'shaerdayashadilar.

3Ularbir-birlariga:“Kelinglar,g‘ishtyasab,yondirib yuboraylik”,deyishdiUlartoshgag'isht,ohako'rniga shilimshiqedilar.

4Ular:“Boringlar,o'zimizgashaharvaminoraquraylik, uningtepasiosmongayetibboradiButunyeryuziga tarqalibketmasligimizuchuno'zimizganomchiqaraylik.

5Egamizodamlarqurganshaharvaminoraniko'rishuchun tushdi

6Egamizshundaydedi:“Mana,xalqbir,ularningtilibir. vaularbuniqilishniboshlaydilarvaendiularo'ylab ko'rgannarsadanhechnarsato'xtatilmaydi

7Boringlar,pastgatushaylik,uyerdaularningtilini aralashtiribyuboraylik,tokiularbir-birlarininggaplarini tushunmasinlar

8Shundayqilib,Egamizularniuyerdanbutunyeryuziga tarqatibyubordivaularshaharniqurishuchunketishdi

9ShuninguchununingnomiBobildebataladiChunki Egamizuyerdabutunyeryuziningtilinichalkashtirib yubordivauyerdanEgamizularnibutunyeryuziga tarqatibyubordi

10Somningnasl-nasabiquyidagicha:Somyuzyoshdaedi. Toʻfondanikkiyiloʻtgach,Arpaxadtugʻildi

11Arpaxsadtug'ilgandankeyinSombeshyuzyilyashab, o'g'il-qizlarko'rdi.

12Arpaxsado'ttizbeshyilyashab,Salohnitug'di

13ArpaxsadSalohtug'ilgandankeyinto'rtyuzuchyil yashab,o'g'il-qizlarko'rdi.

14Saloho'ttizyilyashab,Ebernitug'di

15Ebertug'ilgandankeyinSalohto'rtyuzuchyilyashab, o'g'il-qizlarko'rdi.

16Iberoʻttiztoʻrtyilyashab,Palegnitugʻdi

17Palegtug'ilgandankeyinIberto'rtyuzo'ttizyilyashab, o'g'il-qizlarko'rdi

18Palegoʻttizyilyashab,Reutugʻildi

19Rautug'ilgandankeyinPalegikkiyuzto'qqizyilyashab, o'g'il-qizlarko'rdi.

20Rauoʻttizikkiyilyashab,Serugtugʻdi

21Sarugtug'ilgandankeyinReuikkiyuzettiyilyashab, o'g'il-qizlarko'rdi

22Sarugoʻttizyilyashab,Naxoʻrtugʻildi

23Naxo'rtug'ilgandankeyinSerugikkiyuzyilyashab, o'g'il-qizlarko'rdi

24Naxoʻryigirmatoʻqqizyilyashab,Terahnitugʻdi

25Terahtug'ilgandankeyinNaxo'rbiryuzo'nto'qqizyil yashab,o'g'il-qizlarko'rdi

26Terahyetmishyilyashab,Ibrom,Naxo'rvaXoronni tug'di.

27Teraxningavlodlariquyidagilardir:TerahdanIbrom, Naxo'rvaXorontug'ildi.XorondanLuttug'ildi.

28Xorono'ztug'ilganyurtida,XaldiylarningUrshahrida, otasiTerahdanoldinvafotetdi

29IbrombilanNaxo'rulargaxotinolishdiIbromning xotininingismiSorayedi.Naxo‘rningxotininingismi Milxo,Xoronningqizi,MilkaningotasivaIshqoningotasi

30Sorayesabepushtediuningfarzandiyo'qedi

31TerahoʻgʻliIbromni,oʻgʻliXoronningoʻgʻliLutni, keliniSorayni,oʻgʻliIbromningxotininioldiUlarbilan birgaXaldiylarningUrshahridanKan'onyurtigaketishdi. UlarXorongakelib,uyerdaistiqomatqilishdi

32Terahikkiyuzbeshyilyashab,Xorondavafotetdi

12-BOB

1EgamizIbromga:“O‘zyurtingdan,qarindoshurug‘ingdan,otangxonadonidanketib,Mensenga ko‘rsatadiganyurtgaket!”deganedi

2Mensendanbuyukxalqyarataman,seniduoqilaman, nomingniulugʻlaymanvasenbarakabo'lasan:

3Seniduoqilganlarniduoqilaman,senila'natlaganni la'natlayman.

4Ibrom,Egamizaytganidek,jo'nabketdiLuthamubilan birgaketdiIbromXorondanchiqqanidayetmishbesh yoshdaedi.

5IbromxotiniSorayni,ukasiningo'g'liLutni,Xoronda yig'ibolganbarchamol-mulkinivajonlarinioldiUlar Kan'onyurtigaborishuchunketishdi.vaKan'onyurtiga kelishdi

6Ibrombuyerdanoʻtib,Sixemdeganyerga,Moʻre tekisligigaoʻtdi.Kan'onliklaresao'shayerdaedi.

7EgamizIbromgazohirboʻlib:“Buyerniseningnaslingga beraman”,dedivauyerdaungazohirboʻlganEgamizga qurbongohqurdi.

8UuyerdanBaytilningsharqtomonidagitoqqachiqib, gʻarbdaBaytilvasharqdaXayboʻlganchodiriniqurdivau yerdaEgamizgaqurbongohqurib,Egamizningismini chaqirdi

9Ibromjanubtomonyo'loldi

10Yurtdaqahatchilikbo'ldi.IbromMisrgamusofirbo'lib ketdiChunkimamlakatdaocharchilikdahshatliedi

11UMisrgakirmoqchiboʻlganida,xotiniSoraygadedi: “Mana,mensengaqarashligoʻzalayolekaningnibilaman.

12Shundaybo'ladiki,misrliklarseniko'rganlarida:“Bu uningxotini,menio'ldiradilar,lekinsenitiriksaqlab qolishadi”,deyishadi

13Senmeningsinglimsan,senuchunmengayaxshibo'lsin, debaytvameningjonimsentufayliyashaydi

14Shundaybo'ldiki,IbromMisrgakelganida,misrliklarbu ayolnijudachiroyliekanigaqaradilar

15Fir'avnningamirlarihamuniko'rib,Fir'avnning huzuridamaqtashdivaayolFir'avnninguyigaolibketildi

16Ibromningqo'ylari,ho'kizlari,eshaklari,cho'rilari, cho'rilari,eshaklarivatuyalariboredi.

17IbromningxotiniSoraytufayliEgamizFir’avnniva uningxonadoninikattao‘latlargaduchorqildi

18Fir'avnIbromnichaqirib:«Menganimaqilding?Nega mengauseningxotiningekaniniaytmading?

19Negaumeningsinglim,deding?Shundayqilib,menuni o'zimgaxotinlikkaolibqo'yganbo'lardim.Endixotiningni ko'r,uniolvayo'linggatush

20Fir'avno'zodamlarigauhaqidabuyruqberdi,ularuni, xotininivabornarsasinijo'natibyuborishdi.

13-BOB

1Ibromxotini,butunmol-mulkivaLutbilanMisrdan janubgajo'nabketdi

2Ibromchorva,kumushvaoltingajudaboyedi

3UjanubdanBaytilga,avvalchodiriturganjoyga,Baytil bilanXayo'rtasidagisayohatgabordi.

4Ibromoʻshayerdaavvalqurganqurbongohjoyigabordi vauyerdaIbromEgamizningisminichaqirdi

5IbrombilanbirgaborganLutninghamqo'ylari,chorva mollarivachodirlariboredi

6Ularbirgayashashlariuchunerularniko'taraolmadi, chunkiularningmol-mulkiko'pedi,shuninguchunular birgayashayolmadilar

7IbromningchorvadorlaribilanLutningchorvadorlari o'rtasidajanjalbo'ldi.

8IbromLutgadedi:Senbilanmenbilan,cho'ponlarim bilancho'ponlaringo'rtasidajanjalbo'lmasinchunkibiz birodarlarmiz.

9Butunyersizningoldingizdaemasmi?O'zingnimendan ajrat,agarchapqo'lniolsang,meno'nggaboramanyoki o'ngtomongaketsang,menchaptomongaboraman.

10Lutboshinikoʻtarib,butunIordantekisliginingEgamiz SadoʻmvaGʻamoʻranivayronqilishidanoldin,uyerning hammajoyisuvbilansugʻorilganinikoʻrdi.

11LutbutunIordantekisliginitanlaboldiLutesasharqqa qarabyo'loldivaularbir-biridanajralibketishdi

12IbromKan'onyurtida,Lutesatekislikdagishaharlarda yashab,Sado'mtomonchodirtikdi

13AmmoSado'modamlariEgamizoldidajudayovuzva gunohkoredilar.

14LutundanajralganidankeyinEgamizIbromgadedi: “Endikoʻzingnikoʻtar,senturganjoyingdanshimolga, janubga,sharqvagʻarbgaqara.

15Senkoʻrayotganbutunyurtnisengavaseningnaslingga abadiyberaman

16Seningzurriyotingniyerningg'ubog'igaaylantiraman, tokiinsonyerningchanginisanabolsa,seningurug'ing hamsanaladi

17O'rningdantur,yerninguzunligivakengligibo'ylabyur. chunkimenunisengaberaman

18Ibromchodirinitashlab,XevrondagiMamretekisligiga kelibyashadivauyerdaEgamizgaqurbongohqurdi

14-BOB

1ShinorshohiAmrafel,EllasorshohiAriox,Elamshohi Xadorlao‘mervaxalqlarshohiTidalhukmronlikqilgan davrdashundaybo‘ldi

2BularSadoʻmshohiBera,GʻamoʻrashohiBirsha,Adma shohiShinav,ZavoyimshohiShamabervaBelashohi, yaʼniZoarshohibilanjangqilishdi

3Bularninghammasituzlidengizbo'lganSiddim vodiysidabirlashganedi.

4O'nikkiyilularXadorlao'mergaxizmatqildilar,o'n uchinchiyiliesaisyonko'tarishdi

5O'nto'rtinchiyiliXadorlao'mervaubilanbirgabo'lgan shohlarkelib,Ashtero't-Karnaimdarefaiylarni,Xomdagi zuzimlarnivaShave-Kiriyataimdaemimlarniqirdi

6XoriylarSeirtog'ida,cho'lbo'yidagiElparongacha.

7Ularqaytib,Enmishpatga,ya'niKadeshgakeldilarva OmolekxalqiningbutunmamlakatinivaXazezontamarda yashovchiAmorxalqinitor-morqildilar

8Sado'mshohi,G'amo'rashohi,Admashohi,Zavoyim shohivaBelashohlari(buZoardir)chiqib,ularbilan Siddimvodiysidajangqilishdi

9ElamshohiXadorlaomar,xalqlarshohiTidal,Shinor shohiAmrafelvaEllasorshohiArioxbilanto'rtshohbesh bilan.

10Siddimvodiysishilimshiqlargato'laediSado‘mva G‘amo‘rashohlariqochib,o‘shayerdayiqildilarQolganlar esatoqqaqochibketishdi.

11UlarSado'mvaG'amo'raningbarchamol-mulkini, barchaoziq-ovqatlariniolib,yo'lgatushdilar

12IbromningukasiSadoʻmdayashaganoʻgʻliLutnimolmulkibilanolib,joʻnabketishdi

13Qochganbirkishikelib,ibroniyIbromgaxabarberdi

ChunkiuEshkolningukasivaAnerningukasiAmorlik MamretekisligidayashaganvaularIbrombilanittifoqdosh edilar

14Ibromukasiasirgaolinganinieshitib,o'zuyidatug'ilgan uchyuzo'nsakkiznafaro'qimishlixizmatkorlarini qurollantirdivaDangachaquvibketdi

15Uo'zivaxizmatkorlaribilantundaulargaqarshibo'linib, ularnio'ldirdivaDamashqningchaptomonidagiXo'baga qadarquvibketdi

16Uhammamol-mulkini,ukasiLutni,mol-mulkini, ayollarnivaodamlarniqaytaribolibkeldi

17Sado'mshohiXadorlao'mervaubilanbirgabo'lgan shohlarqirg'inqilinganidankeyinunikutibolishuchun shohdaryosibo'lganShovevodiysigachiqdi

18SalimshohiMalkisidiqnonvasharobchiqardivau Taoloningruhoniysiedi.

19Isouniduoqilib:“ErvaosmonegasiIbromgahamdu sanolarboʻlsin!

20Dushmanlaringniqo'linggatopshirganengoliyXudoga hamdusanolarbo'lsin!Ungahammanarsaningushrini berdi

21Sado'mshohiIbromga:“Odamlarnimengaber,molni o'zinggaol”,dedi

22IbromSadoʻmshohigadedi:MenengoliyXudo, osmonuyerningegasiEgamizgaqoʻlimnikoʻtardim.

23“Ibromniboyqildim”,debaytmasligingizuchunmen ipdanetikipigaqadarham,siznikihechnarsaniolmayman.

24YigitlarningyeganlarivamenbilanbirgaborganAner, EshkolvaMamreningulushibundanmustasnoularo'z ulushlariniolishsin

15-BOB

1ShundankeyinEgamizningsoʻziIbromgavahiydaayon boʻlib:“Qoʻrqma,Ibrom!

2Ibromdedi:“YoRabbiy!

3Ibromdedi:“Mana,senmenganaslbermading,va meninguyimdatug'ilgankishimeningmerosxo'rimdir

4Mana,Egamizningkalomiungaayonbo'lib:“Busening merosxo'ringbo'lmaydiO'zichingdanchiqqankishi seningmerosxo'ringbo'ladi

5Isounichetgaolibchiqdiva:“Endiosmongaqara, yulduzlargaayt,agarularnisanabberaolsangiz”,dediva unga:“Seningnaslingshundaybo'ladi”,dedi 6UEgamizgaishondi.vaubuniungaadolatdebhisobladi.

7Uungadedi:“Buyernimerosqilibolishuchunsenga XaldeylarningUrshahridanolibchiqqanEgamMenman

8U:“HazratXudo,unimerosqilibolishimniqayerdan bilaman?

9Isoungadedi:Mengauchyoshlig'unajin,uchyoshli echki,uchyoshliqo'chqor,kaptarvayoshkaptarolibkel

10Ubularninghammasiniolib,o'rtasigabo'lib,harbir bo'laknibir-birigaqarama-qarshiqo'ydi,lekinqushlar ajratmadi.

11Qushlarjasadlarustigatushganda,Ibromularnihaydab yubordi

12Quyoshbotganda,Ibromgaqattiquyqutushdi.Mana, uningboshigakattazulmatdahshatitushdi

13UIbromgadedi:“Bilginki,seningnaslingularniki bo'lmaganyurtdamusofirbo'lib,ulargaxizmatqiladi. Ulargato'rtyuzyilazobberadilar

14Ularxizmatqiladiganxalqnihammenhukmqilaman, keyinesaularkattaboylikbilanchiqadilar.

15Ota-bobolaringningoldigatinchginaborasanyaxshi keksalikdadafnetasan

16Ammoto'rtinchiavloddaularyanabuergakeladilar, chunkiAmorliklarninggunohlarihalito'laemas

17Shundaybo'ldiki,quyoshbotib,qorong'itushganda, o'shabo'laklarorasidantutunlipechvayonibturganchiroq ko'rindi

18OʻshakuniEgamizIbrombilanahdtuzib,shundaydedi: “MenMisrdaryosidantortibtoFurotdaryosigachaboʻlgan buyerniseningnaslinggaberdim 19Qeniylar,KenizliklarvaKadmonliklar, 20Xetliklar,PerizliklarvaRefaiylar, 21Amoriylar,Kan'onliklar,GirgashliklarvaYobusliklar 16-BOB

1IbromningxotiniSorayungafarzandko'rmadiUning Hojarismlimisrlikcho'risiboredi.

2SorayIbromgadedi:“Mana,Egamizmenitoqat qilishdanqaytardiBalkiundanfarzandlarolamanIbrom Sorayningovozigaquloqsoldi.

3IbromKan'onyurtidao'nyilyashaganidanso'ng, SaroyningxotiniMisrlikcho'riHojarniolib,eriIbromga xotinlikkaberdi.

4UHojarningoldigakirdivauhomiladorbo'ldivau homiladorbo'lganiniko'rgach,uningxo'jayiniuning ko'zidanafratlandi

5SorayIbromgadedi:Meninggunohimsengabo'lsin, mencho'zimnibag'ringgaberdimUhomiladorbo‘lganini ko‘rgach,menuningnazaridamennafratlandim.Egamiz senbilanmeningoramizdahukmqilsin

6AmmoIbromSoraygadedi:“Mana,cho'ringizsening qo'lingdaUngao'zingxohlaganiniqilSorayunga qiyinchilikbilanmunosabatdabo'lgach,uyuzidanqochib ketdi.

7Egamizningfarishtasiunicho'lda,Sho'ryo'lidagibuloq yonidatopdi

8SorayningchorisiHojar,qayerdankelding?vaqayerga borasiz?Udedi:Xo‘jayinimSorayningyuzidan qochaman

9Egamizningfarishtasiungadedi:Xo'jayinningoldiga qaytib,uningqo'llarigabo'ysun.

10Egamizningfarishtasiungadedi:Sening zurriyotingnijudakoʻpaytiraman,koʻpsonlisanalmaydi.

11Egamizningfarishtasiungadedi:“Mana,sen tug'ilgansan,o'g'iltug'asanvauningisminiIsmoilqo'yasan ChunkiEgamizazoblaringnieshitdi

12Vauyovvoyiodambo'ladi;Uningqo'liharkimga qarshi,harkimningqo'liungaqarshibo'ladivaubarcha birodarlarininghuzuridayashaydi

13Uo'zigagapirganEgamizningisminichaqirdi:“Ey Xudomeniko'ribturibsan!

14ShuninguchunquduqBeerlaxayroydebataldi.Mana,u KadeshbilanBeredo'rtasida

15HojarIbromgao'g'iltug'divaIbromo'g'liningismini Ismoildebqo'ydi.

16HojarIsmoilniIbromgatug'ibberganida,Ibrometmish oltiyoshdaedi

17-BOB

1Ibromtoʻqsontoʻqqizyoshgatoʻlganda,EgamizIbromga zohirboʻlib:“MenQodirXudomanMeningoldimdayur vamukammalbo'l

2Mensenbilano'zoramizdaahdtuzamanvasenijuda ko'paytiraman

3Ibromyuzma-yuzyiqildivaXudoubilangaplashibdedi: 4Mengakelsak,mana,meningahdimsenbilanvasenko'p xalqlarningotasibo'lasan

5SeningismingendiIbromdebatalmaydi,Seningisming Ibrohimbo'ladi.Menseniko‘pxalqlarningotasiqildim.

6Mensenibarakaliqilaman,sendanxalqlaryarataman, sendanshohlarchiqadi

7SengavasendankeyinginaslinggaXudobo'lishuchun o'zimbilansenvasendankeyingiavlodingo'rtasidaabadiy ahdtuzaman

8Mensengavasendankeyinginasllaringgaoʻzingmusofir boʻlganyurtni,butunKanʼonyurtiniabadiymulkqilib beramanMenesaularningXudosibo‘laman

9XudoIbrohimgadedi:“Demak,senvasendankeyingi avlodingavlodlaroshaMeningahdimgarioyaqil

10Menbilansenvasendankeyinginaslingo'rtasida tuzganahdimshudir.Orangizdagiharbirerkakbolasunnat qilinsin

11Vasunnatteringizninggo'shtinisunnatqilinglarBu menbilansizo'rtasidagiahdningbelgisibo'ladi.

12Orangizdasakkizkunlikboʻlganharbirbola, urugʻingizdanboʻlmagan,uyingizdatugʻilganyokiboshqa birovningpuligasotibolinganharbirbolasunnatqilinsin

13Seninguyingdatug'ilganvapulinggasotibolingankishi sunnatqilinishikerak

14Kimningsunnatterisisunnatqilinmaganbo'lsa,o'sha jono'zxalqiorasidanyo'qqilinadiumeningahdimni buzdi

15XudoIbrohimgadedi:“XotiningizSoraygakelsak, uningisminiSoraydebqo'ymang,balkiuningismiSora bo'lsin.

16Menuniduoqilamanvasengaundano'g'ilberaman xalqshohlariundanbo'ladi

17ShundaIbrohimyuzma-yuzyiqilibkuldivayuragida dedi:“Yuzyoshgatoʻlganbolatugʻiladimi?To‘qson yoshliSaratug‘adimi?

18IbrohimXudoga:“QaniydiIsmoilSeningoldingda yashasa!

19Xudo:“XotiningizSorasizgao'g'iltug'adiUning isminiIs’hoqqo‘yasan.Menubilanvaundankeyingi avlodlaribilanabadiyahdtuzaman.

20Ismoilgakelsak,mensenieshitdim:Mana,menuniduo qildim,unibarakaliqilamanvaunijudako'paytiramanU o'nikkishahzodatug'adivamenunibuyukxalqqilaman.

21AmmomenIshoqbilano'zahdimnituzaman,uni keyingiyilningshuvaqtidaSorasizgatug'adi

22Ubilansuhbatnito'xtatdivaXudoIbrohimningyonidan ketdi

23Ibrohimo'g'liIsmoilni,uyidatug'ilganlarning hammasinivauningpuligasotibolinganlarninghammasini, IbrohimxonadonidagiharbirerkaknioldiXudounga aytganidek,xuddishukunisunnatterisinisunnatqildilar.

24Ibrohimsunnatterisibilansunnatqilinganidatoʻqson toʻqqizyoshdaedi

25Uningo'g'liIsmoilsunnatterisibilano'nuchyoshdaedi.

26O'shakuniIbrohimvauningo'g'liIsmoilsunnatqilindi

27Uningxonadonidatug'ilganvamusofirningpuligasotib olinganbarchaerkaklarubilanbirgasunnatqilindilar.

18-BOB

1EgamizungaMamretekisligidazohirbo'ldiUkunning jaziramasidachodireshigioldidao'tirdi

2Ukoʻzinikoʻtaribqaradivauningyonidauchkishi turganekan

3Vadedi:“EyRabbim,agarhozirmenSeninghuzuringda marhamattopganbo'lsam,xizmatkoringdanuzoqlashmagin.

4Birozsuvolibkeling,oyoqlaringizniyuvingvadaraxt tagidadamoling

5Menbirluqmanonolibkelaman,qalblaringizgataskin beramanShundankeyinsizlaro'tibketasizlar,chunki shuninguchunxizmatkoringizgakeldingiz Aytganingdekqil,deyishdi.

6Ibrohimshosha-pishachodirgakirib,Soraningoldiga borib:“Tezroquchoʻlchabyaxshinontayyorlab,uni qoʻzgʻatib,oʻchoqqapishiribpishir”,dedi.

7Ibrohimpodaningoldigayuguribborib,yaxshivayaxshi buzoqolibkeldivabiryigitgaberdivauunikiyinishga shoshildi.

8Sariyog',sutvao'zikiyganbuzoqniolib,ularningoldiga qo'ydiUularningyonidadaraxttagidaturdivaular ovqatlandilar.

9Ularundan:XotiningizSoraqayerda?U:“Mana, chodirda”,dedi.

10Udedi:“Mensengahayotvaqtigaqarabqaytibkelaman XotiningizSorao'g'ilko'radiSorabuniorqasidagichodir eshigidaneshitdi

11IbrohimbilanSoraqarib,qariganedilar.Ayollarga o'xshab,uSorabilanbo'lishnito'xtatdi

12ShuboisSoraich-ichidankulib:“Xo'jayinimham qariganbo'lsa,qariganimdankeyinrohatlanamanmi?

13EgamizIbrohimgadedi:“NegaSora:“Menqarigan bolanitug'amanmi?

14Egamizuchunqiyinnarsabormi?Belgilanganvaqtda mensizgaumrbo'yiqaytibkelamanvaSorao'g'ilko'radi

15Sorainkoretib:“Menkulmadim.chunkiuqo'rqardi.U: “Yo'q,”dedilekinsenkulding

16Odamlaruyerdanturib,Sado'mtomonqaradiva Ibrohimularniyo'ldaolibkelishuchunularbilanbirga ketdi

17Egamizshundaydedi:“QilayotganishimniIbrohimdan yashiraymi?

18Nahotki,Ibrohimbuyukvaqudratlixalqbo'lib,yer yuzidagibarchaxalqlaruorqalibarakatopadi?

19Menunibilaman,chunkiuo'zidankeyino'zfarzandlari vaxonadoniEgamizningyo'lidanyurib,adolatvahukm qilishnibuyuradiTokiEgamizIbrohimhaqidaaytgan gaplariniboshigakeltirsin

20Egamizshundaydedi:Sado‘mvaG‘amo‘raning faryodikatta,gunohlariog‘iredi.

21Hozirpastgatushamanvaularmengakelganfaryodga muvofiqharakatqilishdimi,ko'ramanvaagarbo'lmasa, menbilaman.

22Odamlaruyerdanyuzo'girib,Sado'mtomonketishdi 23Ibrohimyaqinlashibdedi:“Senhamsolihnifosiqlar bilanbirgayo'qqilasanmi?

24Balkishahardaelliktasolihbo'lsakerakSenham vayronqilib,uyerdagielliktasolihuchunjoyni ayamaysanmi?

25Solihnifosiqlarbilanbirgao'ldirishsendanuzoqdir, solihfosiqlarkabibo'lib,sendanyiroqbo'ladiButuner yuziningHakamito'g'riishqilmaydimi?

26Egamizshundaydedi:“AgarSado‘mdashahardaellikta solihnitopsam,ularuchunhammajoyniayamayman

27Ibrohimshundayjavobberdi:“Mana,menfaqattuproq vakulboʻlganRabbiygagapirishnioʻzzimmamgaoldim 28Balkielliktasolihdanbeshtasiyetishmasa,beshtasolih kamligiuchunbutunshaharnivayronqilasanmi?Agaru yerdaqirqbeshtasinitopsam,univayronqilmayman, dedi

29Isoyanaungagapirib:“Uyerdaqirqtaodamtopilar”, dediU:“Qirqkishiuchunbuniqilmayman”,dedi 30Isoungadedi:“YoRabbiyg'azablanmasin,men aytaman:ehtimoluyerdao'ttiztaodamtopilar.U:“Uyerda o‘ttiztaodamtopsam,qilmayman”,dedi

31Udedi:“Mana,menEgamizgagapirishnioʻz zimmamgaoldim.Balkiuyerdayigirmataodamtopilar.U: “Yigirmakishiuchununiyo‘qqilmayman”,dedi

32Udedi:“YoRabbiyg'azablanmasin,menhalibirmarta aytaman:Balkio'ntasio'shayerdatopilar.U:“O‘nkishi uchununiyo‘qqilmayman”,dedi

33EgamizIbrohimbilangaplashibbo'lgach,yo'lgatushdi vaIbrohimo'zjoyigaqaytdi.

19-BOB

1KechqurunikkifarishtaSado'mgakeldiLutSado'm darvozasidao'tirdiLutularniko'rib,ularnikutibolish uchuno'rnidanturdi.Uyuziniyergaqaratibta’zimqildi; 2Ushundaydedi:“Mana,xo'jayinlarim,hozir xizmatkoringizninguyigakiringlar,tunbo'yiqolib, oyoqlaringizniyuvinglarUlar:“Yo'q,”deyishdilekinbiz tunbo'yiko'chadaqolamiz

3Isoulargaqattiqbosimo'tkazdi.Ularuningoldigaqaytib, uyigakirdilarUlargaziyofatuyushtirdi,xamirturushsiz nonpishirdivaularovqatlandilar

4Ularyotishdanoldin,shaharningodamlari,hatto Sado‘mningerkaklariham,keksayuyosh,hartomondan hammauyniaylanibchiqishdi

5UlarLutnichaqirib:“Bukechasizningoldingizga kelganlarqani?ularnibizgaolibkeling,tokibizularnibilib olamiz

6Lutularningoldigaeshikoldigachiqdivaeshikni orqasidanyopdi.

7Ushundaydedi:“Birodarlar,sizlardaniltimosqilaman, bunchalikyomonlikqilmanglar

8Mana,meningodamnitanimaganikkitaqizimbor. Mengaruxsatbering,ularnio'zoldingizgaolibchiqib, ulargao'zko'zingizgako'rayaxshilikqilingFaqatbu odamlargahechnarsaqilmangChunkiulartomimning soyasiostidaqolishdi

9Ular:“Orqagaturinglar”,deyishdi.Ularyana:“Buodam musofirbo‘libkelgan,usudyabo‘lishikerak,endibiz sengaulardanhambattarroqishtutamiz”,deyishdiUlar odamga,hattoLutgahamog'irbosdilarvaeshiknisindirish uchunyaqinlashdilar

10Ammoodamlarqo'llariniuzatib,Lutniuygaolib kirishdivaeshikniyopdilar.

11Ularuyeshigioldidaturganodamlarnikattayukichikni ko'rqilibo'ldirishdivaeshiknitopishdancharchadilar

12OdamlarLutga:-Buyerdaboshqasibormi? kuyovlaring,o‘g‘illaring,qizlaringvashahardanimabo‘lsa, ularnibuyerdanolibchiq

13Bizbuyernivayronqilamiz,chunkiularningfaryodi EgamizningoldidakuchaymoqdaEgamizbizniunivayron qilishuchunyubordi

14Luttashqarigachiqib,qizlarigauylangankuyovlariga: “O'rningdantur,buyerdanketinglar!ChunkiEgamizbu shaharnivayronqiladiLekinukelinlarigamasxara qiladiganodamdektuyuldi.

15Tongotgach,farishtalarLutgashoshilib:“Oʻrningdan tur,shuyerdaturganxotiningnivaikkiqizingniol Shaharningqonunsizligidahalokbo'libqolmagin.

16Usabrqilganda,odamlaruningqo'lidan,xotininingva ikkiqiziningqo'lidanushlabturishdiEgamizungarahmshafqatko'rsatdivauniolibchiqib,shahartashqarisiga qo'ydilar

17Ularnichetelgaolibchiqqanlarida,Iso:“Joningiz uchunqochinglar”,dedi.Ortinggaqarama,butuntekislikda qolmaTog'gaqoch,yo'qbo'libqolmaysan

18Lutulargadedi:“EyRabbim,undayemas!

19Mana,qulingseningko'zingdainoyattopdivasen meninghayotimnisaqlabqolishuchunmengako'rsatgan inoyatingniulug'ladingMentoqqaqochibqutulolmayman, yovuzlikmeniolibketib,o'laman.

20Mana,bushaharqochibketishgayaqin,ukichkina shahar:Oh,menuyerdanqochibketay,(kichikemasmi?) vajonimomonqoladi

21Isoungadedi:“Mana,menbuhaqdahamseniqabul qildim,senaytganbushaharnivayronqilmayman”,dedi 22Tezroq,uyerdanqochibket.Chunkisenuyerga kelmaguningcha,menhechnarsaqilaolmaymanShuning uchunshaharningnomiZoardebataldi

23LutZoargakirganidaquyoshyeryuzigachiqdi

24ShundaEgamizSado‘mvaG‘amo‘raustigaosmondan Egamizdanoltingugurtvaolovyog‘dirdi.

25Uo'shashaharlarni,butuntekislikni,shaharlarning barchaaholisinivaerdagio'simliklarnivayronqildi

26Xotiniesauningorqasidanorqasigaqaradivautuz ustunigaaylandi

27IbrohimertatongdaEgamizninghuzuridaturganjoyga bordi.

28USado'mvaG'amo'raga,butuntekislikerlarigaqaradi vamana,mamlakatningtutunio'choqtutunigao'xshab ko'tarilayotganiniko'rdi.

29Xudotekislikdagishaharlarnivayronqilganda,Xudo IbrohimniesladivaLutyashaganshaharlarnivayron qilganda,Lutnivayronagarchilikorasidanyubordi.

30LutZoardanchiqib,ikkiqizibilantog'dayashadi ChunkiuZoardayashashdanqo‘rqardivaikkiqizibilan birg‘ordayashardi

31To‘ng‘icho‘g‘ilkichigigadedi:“Otamizqaribqolgan, yeryuzidabirortahamyeryuzidagidekbizgakiradigan odamyo‘q

32Kelinglar,otamizgasharobichiraylik,ubilanbirga yotamiz,tokiotamiznaslinisaqlabqolamiz.

33O'shakechadaularotalarigasharobichishdiUning qachonyotganiniham,qachonturganinihamsezmadi

34Ertasikunito'ng'icho'g'ilkichigiga:"Mana,menkecha otambilanyotdimShukechadahamungasharobichib beraylik",-dediIchkarigakirib,ubilanyoting,tokibiz otamizningnaslinisaqlabqolamiz.

35O'shakechadaularotalarigasharobichishdiKichigi o'rnidanturib,ubilanyotdiUningqachonyotganiniham, qachonturganinihamsezmadi.

36Lutningikkalaqizihamotalaridantug'ilganedi

37To'ng'icho'g'iltug'ib,isminiMo'abqo'ydi Mo'abliklarningotasishukungachashunday.

38Kichigihamo'g'ilko'rdivauningisminiBenammi qo'ydiOmmonliklarningotasishukungacha

20-BOB

1Ibrohimuyerdanjanubtomonyo'loldivaKadeshbilan Shuro'rtasidayashab,Gerordayashadi

2IbrohimxotiniSorahaqida:“Umeningsinglim”,dediva GerorshohiAbumalekodamyuborib,Soraniolibketdi.

3AmmotundaXudoAbumalekningtushidakelib,unga dedi:“Mana,senolganayolinguchunfaqato'likodamsan chunkiuerkakningxotini.

4AmmoAbumalekungayaqinlashmaganedivau: “Hazrat,solihxalqnihamo'ldirasanmi?”dedi

5Umenga:“Umeningsinglim”,debaytmadimi?O‘zi ham:“Umeningakamdir,menbuniyuragimningsofligiva qo‘llarimningbegunohligibilanqildim”,dedi

6Xudoungatushidadedi:“Ha,senbuniyuragingning sofligibilanqilganingnibilamanMensenimengaqarshi gunohqilishingdanhamqaytardim,shuninguchununga tegmaslikkaruxsatberdim

7Endierkaknixotinigaqaytaringchunkiupayg'ambardir vausenuchunibodatqiladivasenyashaysanAgaruni qaytaribbermasang,bilginki,o'zingham,hammanarsang hamo'lasan

8ShusababliAbumalekertatongdaturib,hamma xizmatkorlarinichaqirdivabularninghammasiniularning quloqlarigaaytibberdi

9AbumalekIbrohimnichaqirib:“Bizganimaqilding?Men seninimaxafaqildimki,meningvashohligimgakatta gunohyuklading?Mengaqilinishikerakbo'lmaganishlarni qilding.

10AbumalekIbrohimga:-Nimaniko'rdingki,buishni qilding?

11Ibrohimdedi:“MenbuyerdaXudodanqoʻrqishyoʻq, deboʻyladim.Xotinimuchunmenio‘ldirishadi.

12Haqiqatanhamumeningsinglimdiruotamningqizi, lekinonamningqiziemas;vaumeningxotinimbo'ldi.

13Xudomeniotamninguyidanadashtiribyuborganida, menunga:“Mengako'rsatadiganinoyatingshudir”,dedim Qayergaborsakham,menhaqimda:“Umeningakamdir”, debayt.

14Abumalekqo'ylarni,ho'kizlarni,cho'rivacho'rilarni olib,IbrohimgaberdivaungaxotiniSoraniqaytaribberdi

15Abumalek:“Mana,meningyurtimseningoldingda, o'zingxohlaganjoydayasha

16USoragadedi:“Mana,menbirodaringgamingkumush tangaberdimMana,usenbilanbirgabo'lganlarningham, boshqahammaninghamko'zlariuchunpardadir

17IbrohimXudogailtijoqildi.XudoAbumalekni,uning xotinivacho'rilarinisog'aytirdivaularfarzandko'rishdi 18IbrohimningxotiniSoratufayliEgamizAbumalek xonadoniningbarchabachadonlariniyopibqo'yganedi.

21-BOB

1Egamizo'ziaytganidek,Soraniko'rdi,EgamizSora aytganidekqildi

2ChunkiSorahomiladorbo'lib,Ibrohimgaqarigan chog'ida,Xudoungaaytganvaqtdao'g'iltug'di

3IbrohimSoradantugʻganoʻgʻliningisminiIshoqqoʻydi

4Xudobuyurganidek,Ibrohimo'g'liIshoqnisakkiz kunligidasunnatqildi

5Ibrohimo'g'liIshoqtug'ilganda,yuzyoshdaedi

6Sora:“Xudomenikuldirdi,tokihammaeshitganlarmen bilanbirgakulsin”,dedi

7Ayolso'radi:-KimIbrohimga,Sorabolalarniemizishini aytdi?Chunkimenungaqarigandao‘g‘iltug‘dim.

8Bolakattalashib,sutdanajratildiIshoqsutdanajratilgan kuniIbrohimkattaziyofatqildi

9SoraMisrlikHojarningIbrohimgatug'ilgano'g'lini masxaraqilayotganiniko'rdi

10ShuninguchunuIbrohimga:“Bucho'rinivauning o'g'linihaydabyubor,chunkibucho'riningo'g'limening o'g'limbilan,hattoIshoqbilanhammerosxo'rbo'lmaydi”, dedi

11O'g'litufayliIbrohimningko'zo'ngidabuvoqeajuda og'iredi

12XudoIbrohimgadedi:“Yo'g'ilvacho'ringuchunbu sizningko'zo'ngingizdaog'irbo'lmasin.Sorasengaaytgan hammagaplarinieshit,uningovozigaquloqsolChunki seningnaslingIs’hoqdachaqiriladi.

13Cho'riningo'g'lidanhamxalqyarataman,chunkiu seningnaslingdir

14Ibrohimertatongdaturib,nonvabirshishasuvolib, Hojargaberib,uningyelkasigavabolasigaqo'ydivauni jo'natibyubordi

15Shishadagisuvtugadivaubolanibutalardanbirining tagigatashladi

16Uborib,o'zinikamondekuzoqroqda,uningqarshisiga o'tirdi,chunkiu:"Bolaningo'liminiko'rmayqo'ying",dedi. Vauungaqarshio'tirdivaovozinibalandko'tardiva yig'ladi

17Xudoyigitningovozinieshitdi.Xudoningfarishtasi osmondanHojarnichaqirib:«Hojar,senganimabo‘ldi?

qo'rqmang;ChunkiXudouturganjoydabolaningovozini eshitdi.

18O'rningdantur,yigitniko'tar,qo'linggatutMenuni buyukxalqqilaman.

19Xudouningko'zlariniochdivausuvqudug'iniko'rdi.U borib,shishanisuvgato‘ldirib,yigitgasuvberdi 20Xudoyigitbilanbirgaedivauo'sib,cho'ldayashab, kamonchibo'ldi.

21UParansahrosidayashadivaonasiungaMisryurtidan xotinoldi

22O'shapaytdaAbumalekvauninglashkarboshisiFixol Ibrohimga:“HammaqilayotganishingdaXudosenbilandir 23EndibuyerdamengaXudonomibilanqasamich:na menbilan,nao‘g‘limbilan,nao‘g‘limningo‘g‘libilan yolg‘onishqilmayman,balkisengaqilganyaxshilikimni mengaham,o‘zingyashabturganyurtgahamshundayqil. 24Ibrohim:“Qasamichaman”,dedi

25IbrohimAbumalekningxizmatkorlarizo'ravonlikbilan tortibolgansuvqudug'iuchunAbumaleknitanbehqildi.

26Abumalek:“Buishnikimqilganinibilmayman,sen hammengaaytmading,menhameshitmadim,bugunga qadar”,dedi.

27Ibrohimqo'yvaho'kizlarniolib,Abumalekgaberdiva ikkalasihamahdqildilar

28Ibrohimqo'ydanettitaqo'ziqo'ydi.

29AbumalekIbrohimgadedi:Oʻzingqoʻyganbuyetti qoʻyningmaʼnosinima?

30Ushundaydedi:“Manashuyettitaqoʻyniqoʻlimdanol, tokibuquduqqazganimgaguvohboʻlsinlar”,dedi

31ShuninguchunubuyerniBershevadebatadiChunkiu yerdaikkalasinihamqasamichdilar.

32UlarBershevadaahdtuzdilarKeyinAbumalekva uningqo'shinlariboshlig'iFixolo'rnidanturib,Filistlar yurtigaqaytibketishdi.

33IbrohimBershevadabirbogʻoʻtqazdivauyerdaabadiy XudoEgamizningnominichaqirdi

34IbrohimFilistlaryurtidakoʻpkunturdi.

22-BOB

1ShundankeyinXudoIbrohimnivasvasagasolib,unga: “Ibrohim”,dedivau:“Mana,menshuyerdaman”,dedi 2Ushundaydedi:“Endio'zo'g'lingni,o'zingyaxshi ko'rganyolg'izo'g'lingIshoqniolib,Moriyoyurtigaolib borMensengaaytadigantog‘lardanbiridauni kuydiriladiganqurbonliksifatidakeltir.

3Ibrohimertatongdaturib,eshaginiegarladivaoʻzibilan ikkiyigitinivauningoʻgʻliIshoqniolib,kuydiriladigan qurbonlikuchunoʻtinyoqib,oʻrnidanturib,Xudoaytgan joygaketdi

4UchinchikuniIbrohimko'ziniko'tarib,buyerniuzoqdan ko'rdi.

5Ibrohimoʻzyigitlarigadedi:“Buyerdaeshakbilan qolinglarMenvayigituyergaborib,sajdaqilamizva yanasizningoldingizgakelamiz

6Ibrohimkuydiriladiganqurbonlikoʻtininiolib,oʻgʻli Ishoqgaqoʻydi.Uqo'ligaolovvapichoqnioldi;vaikkalasi hambirgabordilar

7Is’hoqotasiIbrohimga:“Otajon”,dedivau:“Mana,men o‘g‘lim”,dedi.Udedi:“Mana,olovvao'tin,lekin kuydiriladiganqurbonlikuchunqo'ziqani?

8Ibrohim:«O'g'lim,Xudokuydiriladiganqurbonlikuchun O'zigaqo'ziberadi»,dedi.

9UlarXudoaytganjoygakelishdiIbrohimuyerda qurbongohqurib,yog‘ochnitartibgasolibqo‘ydi,o‘g‘li Ishoqnibog‘lab,qurbongohustigayog‘ochustigaqo‘ydi.

10Ibrohimo'g'linio'ldirishuchunqo'liniuzatdiva pichoqnioldi

11Egamizningfarishtasiuniosmondanchaqirib:“Ibrohim, Ibrohim!”–dedi

12Udedi:“Yigitningustigaqoʻlingniqoʻymavaunga hechnarsaqilma,chunkisenXudodanqoʻrqayotganingni endibilaman,chunkisenoʻzoʻgʻlingni,yolgʻizoʻgʻlingni mendanayamagansan”.

13Ibrohimkoʻzinikoʻtaribqaradivauningorqasida shoxlaribilanchakalakzordaushlanganqoʻchqornikoʻrdi 14IbrohimoʻshajoyniYahovajire,debqoʻydi.Hozirgacha aytilishicha,“Egamizningtogʻidakoʻrinadi”

15EgamizningfarishtasiosmondanIbrohimniikkinchi martachaqirdi.

16Ushundaydedi:“O‘znomimbilanqasamichdim,–demoqdaEgamiz,chunkisenbuishniqildingvao‘z o‘g‘lingni,yolg‘izo‘g‘lingniayamaganinguchun.

17Seniduoqilibduoqilamanvaurug'ingniosmondagi yulduzlardek,dengizqirg'og'idagiqumdekko'paytiraman Seningnaslinguningdushmanlaridarvozasiniegallaboladi.

18Seningnaslingdanyeryuzidagibarchaxalqlarbaraka topadichunkisenmeningovozimgabo'ysunding

19Ibrohimyigitlariyonigaqaytibkeldi.Ibrohimesa Bershevadayashadi

20ShundankeyinIbrohimga:“Mana,Milka,ukang Nahordanhamfarzandlartugʻdi”,debaytishdi.

21UningtoʻngʻichoʻgʻliXuz,ukasiBuzvaOramning otasiKamuil

22Xased,Xazo,Pildosh,JidlafvaBatuilniham.

23BatuilRivqonitug'di:busakkiztaMilkoIbrohimning ukasiNaxo'rgatug'di

24UningReumaismlikanizagihamTebax,Gaham, TaxashvaMaxahnitug'di

23-BOB

1SorabiryuzyettiyigirmayoshdaediSorashuyillariedi

2SoraKiryatarbadavafotetdi.Kan'onyurtidagiXevron hamxuddishundayIbrohimSorauchunyig'laganikeldi

3Ibrohimoʻzoʻlimidanturib,Xetoʻgʻillarigashunday dedi:

4MensizlarbilanmusofirmanvamusofirmanMengao'z yoningizdaqabristonbering,tokio'liklarimniko'z o'ngimdanolibqo'yay

5Xeto'g'illariIbrohimgashundayjavobberishdi: 6Biznitingla,eyhazratim,senbizningoramizdaqudratli shahzodasan.Hechbirimizo'zqabrinisendanayamaymiz, faqato'zingnidafnqilishinguchun

7Ibrohimoʻrnidanturib,yurtxalqiga,Xetoʻgʻillariga taʼzimqildi

8Isoularbilangaplashib:“Agaro'zo'limimniko'z oldimdanko'rmoqchibo'lsangizlar,–dedi.Menieshit, Zoharo‘g‘liEfrongailtijoqil, 9Uo'zdalasiningchetidajoylashganMaxpelag'orini mengabersin.Qanchapulbo'lsa,orangizdaqabristonga egalikqilishimuchununimengaberadi

10EfronXetxalqiorasidayasharediXetlikEfron IbrohimgaXetoʻgʻillari,hattooʻzshahridarvozasiga kirganlarninghammasioldidashundayjavobberdi: 11Yo'q,xo'jayinim,eshitgin,dalanimensengaberaman, undagig'ornihamsengaberaman.Xalqimningo‘g‘illari oldidaunisengaberaman:o‘liklaringnidafnet

12Ibrohimyurtxalqioldidata’zimqildi

13UyurtxalqioldidaEfrongashundaydedi:“Agaruni bersang,iltimos,menitinglaMensengadalauchunpul beramanMendanolinglar,o‘liklarimnio‘shayerdadafn qilaman

14EfronIbrohimgashundayjavobberdi:

15Xo'jayinim,mengaquloqsoling,buyerto'rtyuzmisqol kumushgatengMenbilansizningoramizdanimabor? Shundayqilib,o'liklaringiznidafnqilinglar

16IbrohimEfrongaquloqsoldi.IbrohimXeto'g'illari oldidao'zinomlagankumushniEfrongatortdiTo'rtyuz misqolkumush,savdogarbilanbirga

17MamreningoldidagiMaxpelaxdagiEfrondalasi,dalava undagig'orvadaladagibarchadaraxtlar,atrofdagihamma chegaralartozalandi

18IbrohimgaXeto'g'illarioldida,uningshahri darvozasidankirganlarninghammasioldida

19ShundankeyinIbrohimxotiniSoraniMamreoldidagi Maxpeladalasigʻorigadafnqildi.

20Dalavaundagig'orXeto'g'illaritomonidanIbrohimga dafnetilganjoysifatidaberildi

24-BOB

1Ibrohimqarib,qariganedi,EgamizIbrohimgahamma narsadabarakaberdi

2Ibrohimo'ziningbutunmulkiustidanhukmronlik qiluvchio'ziningto'ng'ichxizmatkorigadedi:Qo'lingni sonimostigaqo'y

3MensengaosmonvayerningXudosiEgamiznomi bilanqasamichamanki,meno‘zimistiqomatqiladigan Kan’onqizlaridanmeningo‘g‘limgaxotinolmasang

4Senesameningyurtimga,qarindoshlarimgaborib, o'g'limIshoqgaxotinolasan.

5Shundaxizmatkorungadedi:Balkibuayolmening orqamdanbuyurtgaborishniistamasa,o'g'lingnisen kelganyurtgaqaytaribolibkelishimkerakmi?

6Ibrohimungadedi:-Ogohbo'l,o'g'limniuergaboshqa olibkelma

7Meniotamningxonadonidan,qarindosh-urug‘larim yurtidanolibketgan,menbilangaplashganvamenga qasamyodqilgan:“Buyerniseningnaslinggaberaman”, debqasamichganOsmonXudosiEgamizufarishtasini seningoldinggayuboradivasenuyerdano‘g‘limgaxotin olasan

8Agarayolsengaergashishniistamasa,qasamimdanochiq bo'lasan:faqato'g'limniuergaboshqaolibkelma

9Xizmatkorqo'linixo'jayiniIbrohimningsoniostiga qo'yib,ungabuhaqdaqasamichdi

10Xizmatkorxo'jayininingtuyalaridano'ntatuyaolib, jo'nabketdi.Chunkixo‘jayininingbarchamol-mulkiuning qo‘lidaedivauo‘rnidanturibMesopotamiyaga,Nahor shahrigajo‘nadi

11Kechqurun,hattoayollarsuvolishuchunchiqadigan vaqtdahamutuyalarinishahartashqarisidagisuvqudug'i yonigatizcho'ktirdi

12Ushundaydedi:“Ey,xo'jayinimIbrohimningXudosi Rabbiy!

13Mana,mensuvqudug'iyonidaturibmanShahar aholisiningqizlarisuvolishuchunchiqishdi.

14Men:“Ichishgako'zangniqo'yibyubor”,deyman,deb aytmoqchibo'lganqizgashundaybo'lsinShundau:“Ich, mentuyalaringnihamichibberaman”,deydiShuorqali menxo'jayinimgamehr-muruvvatko'rsatganingiznibilib olaman

15Isogapiribboʻlmayturib,RivqoIbrohimningakasi NaxoʻrningxotiniMilkaningoʻgʻliBatuildantugʻilgan koʻzaniyelkasidakoʻtaribchiqdi

16Qizjudachiroylibokiraedi,unihechkimtanimasdi.U quduqqatushib,ko'zasinito'ldirdivayuqorigachiqdi

17Xizmatkoruningoldigayuguribborib:“Ijozatber, kosangdanbirozsuvichaman”,dedi.

18U:“Ich,xojam”,dedivaushoshib,ko'zasiniqo'liga tushirib,ungasuvberdi

19Uniichibbo‘lgach,u:“Mentuyalaringgahamsuvtortib beraman,tokiularichmaguncha”,dedi

20Ushoshib,ko'zasiniolukgabo'shatdivasuvolishuchun yanaquduqqayugurdivauningbarchatuyalarinitortiboldi. 21Ungahayronbo'lganodamesa,Egamizuningyo'lini omadliqildimiyokiyo'qmi,debjimqoldi

22Tuyalarichibbo'lgach,ukishiog'irligiyarimmisqol bo'lganoltinsirg'avauningqo'llariuchunog'irligio'n misqolbo'lganikkitabilaguzukoldi

23-Kimningqizisan?Mengaayting-chi,otangizning uyidabizuchunjoybormi?

24Ayolungadedi:MenMilkao'g'liBatuilningqiziman, uniNahorgatug'ibberdi.

25Uyanaungadedi:Bizdayetarlichasomonham, o'timizham,joylashishuchunjoyhambor

26Shundaodamboshiniegib,Egamizgasajdaqildi.

27Ushundaydedi:Xo'jayinimIbrohimningXudosi Egamizgahamdusanolarbo'lsin,Uo'zrahm-shafqativa haqiqatibilanxo'jayinimnibefarqqoldirmagan!

28Qizyuguribborib,bularnionasininguyihaqidaaytib berdi

29RivqoningLobonismlibirakasiboredi.

30Usinglisiningqoʻllaridagisirgʻavabilaguzuklarni koʻrib,singlisiRivqoningsoʻzlarinieshitib:“Buodam mengashundaydedi.uodamningoldigakelganini;Mana, uquduqyonidatuyalaryonidaturibqoldi

31Ushundaydedi:“EyEgamizningmarhamati,ichkariga kiring!negasensizturibsan?Chunkimenuyvatuyalar uchunjoytayyorladim

32O'shaodamuygakirib,tuyalariningbeliniyechib, tuyalargasomon,o't,oyoqlariniyuvadigansuvvaubilan birgabo'lganodamlarningoyoqlariniberdi

33Uningoldigaovqatqo'yilganedi,lekinu:«O'z vazifamniaytmagunimcha,yemayman»,dedi.Gapiring, dedi

34U:“MenIbrohimningquliman”,dedi 35Egamizxo'jayinimnibarakaliqildiUkattabo'ldiva ungaqo'ylar,chorvamollari,kumush,oltin,xizmatkorlar, cho'rilar,tuyalarvaeshaklarberdi.

36Xo'jayinimningxotiniSoraqariganchog'ida xo'jayinimgao'g'iltug'ibberdivaubornarsasiniunga berdi.

37Xo'jayinimmengaqasamichib:“Menyurtidaistiqomat qiladiganKan'onliklarningqizlaridanbo'lgano'g'limga xotinolmang”,debqasamichdi

38Senesaotamninguyigavameningqarindoshlarimga borib,o'g'limgaxotinolasan.

39Menxo'jayinimgadedim:Balkibuayolmenga ergashmaydi

40Umengashundaydedi:“Menhuzuridayuradigan Egamizsenbilanbirgafarishtasiniyuborib,yo'lingni muvaffaqiyatliqiladiMeningqarindoshimdanva otamningxonadonidano'g'limgaxotinolasan

41Qarindoshlarimoldigakelganingda,qasamimdanozod bo'lasan.Agarsengabermasalar,qasamimdanpokbo'lasan. 42Bugunmenquduqqaboribdedim:“Eyxo'jayinim IbrohimningXudosiRabbiy!

43Mana,mensuvqudug'iyonidaturibman.Shunday bo'ladiki,bokiraqizsuvolishuchuntashqarigachiqqanida, menunga:“Mengako'zangdanbirozsuvichibber,deb aytaman.

44Umenga:“Senich,menhamtuyalaringnitortib olaman”,dedi

45Yuragimdangapiribboʻlmayturib,Rivqokoʻzasini yelkasidakoʻtaribchiqdiUquduqqatushib,suvoldiMen unga:“Ichishgaruxsatbering”,dedim

46Ushosha-pishako'zasiniyelkasidantushirib:“Ich,men tuyalaringnihamichibberaman”,dedi

47Menundanso'radim:“Kimningqizisan?U:“Milounga tug‘ibberganNaxo‘rningo‘g‘liBatuilningqizi”,dedi. Menuningyuzigasirg‘a,qo‘llarigabilakuzuklarqo‘ydim

48Menboshimniegib,Egamizgasajdaqildimva xo'jayinimIbrohimningXudosiEgamizgahamdu sanolaraytdim

49Agarxo'jayinimgayaxshilikvarostgo'ylikqilmoqchi bo'lsangiz,mengaayting,agaryo'qbo'lsa,mengaayting. Meno'nggayokichapgaburilishimuchun

50LobonbilanBatuiljavobberib:“BugapEgamizdan,biz sengayomonyokiyaxshigapiraolmaymiz!”

51Mana,Rivqooldingizdaturibdi,uniolibket,Egamiz aytganidek,xo'jayiningningo'g'ligaxotinibo'lsin

52Shundaybo'ldiki,Ibrohimningquliularningso'zlarini eshitib,yergata'zimqilib,Egamizgasajdaqildi

53Xizmatkorkumush,oltintaqinchoqlarvakiyimkechaklarchiqarib,Rivqogaberdivauningukasiva onasigahamqimmatbahonarsalarniberdi

54Uvaubilanbirgabo'lganlaryeb-ichib,tunbo'yiqolib ketishdi.Ularertalabturishdivau:«Menixo'jayinimning oldigayuboring»,dedi

55Akasibilanonasi:“Qizbizbilanbirnechakun,kamida o'nkunqolsinshundankeyinuketadi

56Isoulargadedi:“Mengato'sqinlikqilmanglar,chunki Egamizmeningyo'limniobodqildiMeniqo‘yibyubor, xo‘jayinimningoldigaboraman.

57Ular:“Qiznichaqirib,uningog'zidanso'raymiz”, deyishdi

58UlarRivqonichaqirib:Buodambilanketasanmi?Va u:Menboraman,dedi

59UlarsinglisiRivqoni,uningenagasini,Ibrohimning xizmatkorinivauningodamlarinijo'natibyuborishdi

60UlarRivqoniduoqilib,ungadedilar:“Senbizning singlimizsan,minglabmillionlarningonasiboʻl,sening naslingulardannafratlanganlarningeshiginiegallasin

61Rivqoqizlaribilano'rnidanturib,tuyalargaminib, odamningorqasidanergashdilar.

62IshoqLaxayroyqudug'iyo'lidankeldiChunkiujanubiy mamlakatdayashagan.

63KechqurunIshoqdalagafikryuritganichiqdi.Uko'zini ko'taribqarasa,tuyalarkelayotganiniko'rdi

64Rivqoko'zlariniko'tardivaIshoqniko'rib,tuyadan tushdi.

65Chunkiuxizmatkorga:“Biznikutibolishuchundalada yurganbukim?Xizmatkor:“Bumeningxo‘jayinim”,dedi, shuninguchunupardaniolib,o‘ziniyopdi

66XizmatkorIshoqgaqilganishlariniaytibberdi

67IshoqunionasiSoraningchodirigaolibkirdivaRivqoni oldivauuningxotinibo'ldivauunisevdivaIshoqonasi vafotidankeyintasallitopdi

25-BOB

1Ibrohimyanaxotinoldi,uningismiKeturaedi.

2UungaZimron,Yo‘qshon,Medan,Midiyon,Ishboqva Shuahnitug‘di

3Yo‘qshandanShebavaDedantug‘ildi.Dedanning oʻgʻillari:Asshurim,LetushimvaLeummim

4Midiyono'g'illari;Efa,Efer,Xanoch,AbidavaEldax BularninghammasiKeturaningo‘g‘illariedi.

5IbrohimbornarsasiniIshoqgaberdi

6AmmoIbrohimkanizaklariningo'g'illarigasovg'alar berib,ularnio'g'liIshoqningqo'lidan,halitirikligida, sharqqa,sharqiymamlakatgajo'natibyubordi

7BukunlarIbrohimningbiryuzoltmisho'nbeshyilumr ko'rgankunlaridir.

8ShundaIbrohimarvohdanvozkechdivaqarilikchog'ida, yoshito'labo'libvafotetdivao'zxalqigato'plandi

9O'g'illariIshoqvaIsmoiluniMamreningoldidagiXetlik Zoxaro'g'liEfrondalasiga,Maxpalag'origadafnqildilar

10IbrohimXeto'g'illaridansotibolgandala:uerda IbrohimvauningxotiniSoradafnetilganedi.

11IbrohimvafotidankeyinXudouningo'g'liIshoqniduo qildiIshoqesaLaxayroyqudug'ibo'yidayashardi

12SoraningchoʻrisiMisrlikHojarIbrohimgatugʻib berganIbrohimningoʻgʻliIsmoilningavlodlarimana shular:

13Ismoilo'g'illariningismlari,nasl-nasabigako'ra: Ismoilningto'ng'icho'g'liNabajo't;Kedar,Adbilva Mibsam, 14Mishma,DumavaMassa, 15Hadar,Tema,Yotur,NafishvaKedema

16BularIsmoilningo'g'illaribo'lib,ularningismlari, shaharlarivaqal'alaribo'yichaxalqlarigakoʻraoʻnikki shahzodalar

17BuyillarIsmoilningumribiryuzo'ttizyettiyilediva o'zxalqigato'plandi.

18SenOssuriyatomonketayotganingda,ularHavilodan MisroldidagiShurgachabo'lganjoydaistiqomatqilishdi vaubarchabirodarlariningko'zo'ngidavafotetdi

19IbrohimningoʻgʻliIshoqningavlodlariquyidagilardir: IbrohimdanIshoqtugʻildi.

20IshoqRivqoni,suriyalikLobonningsinglisi, PadanaramliksuriyalikBatuilningqizigaxotinlikka olganidaqirqyoshdaedi.

21Ishoqxotinitug'maganiuchunEgamizgailtijoqildi

22BolalaruningichidabirgakurashdilarAgarshunday bo'lsa,negamenshundayman?UEgamizdanso‘rash uchunbordi

23Egamizungadedi:“Seningqorningdaikkixalqbor, ikkixilxalqichingdanajralibchiqadi.vabirxalqboshqa xalqdankuchliroqbo'ladi;kattaesakichigigaxizmatqiladi 24Uningtug'ishkunlaritugagach,uningqornidaegizaklar boredi.

25BirinchisituklikiyimdekqizilrangdachiqdiUning isminiEsovqo‘ydilar

26Shundanso'ngukasitashqarigachiqdivaqo'liEsovning tovonidanushlaboldiUningismiYoqubediIshoqularni tug'ganidaoltmishyoshdaedi.

27O'g'illaro'sibulg'ayishdiEsovayyorovchi,dalaodami ediYoqubesaoddiyodamedi,chodirlardayasharedi

28IshoqEsovniyaxshiko'rardi,chunkiuuninggo'shtidan yeydi,RivqoesaYoqubniyaxshiko'rardi

29Yoqubsabzavotsepdi,Esovdaladankeldi,uholsizlanib qoldi.

30EsovYoqubgadedi:O'shaqizilidishbilanmenga ovqatberMenojizman,shuninguchununingismiEdom debataldi.

31Yoqub:«Bugunmengato'ng'ichligingnisot»,dedi

32Esovdedi:“Mana,meno'lisharafasidaman,bu to'ng'ichlikmengaqandayfoydakeltiradi?

33Yoqubdedi:Bugunmengaqasamiching!Uunga qasamichdivao'ziningto'ng'ichlikhuquqiniYoqubga sotdi.

34ShundaYoqubEsovganonvayasmiqkosaberdiU yeb-ichib,o‘rnidanturib,yo‘lgatushdiEsovo‘zining to‘ng‘ichlikhuquqidannafratlandi.

26-BOB

1Ibrohimdavridagibirinchiocharchilikdantashqari, yurtdaocharchilikhamborediIshoqFilistlarshohi AbumalekningoldigaGerargabordi.

2Egamizungazohirboʻlib:“MisrgatushmaMensenga aytadiganyurtdayasha

3Buyurtdamusofirbo'l,mensenbilanbo'lamanvaseni duoqilamanChunkimenbuyurtlarninghammasinisenga vaseningnaslinggaberamanvaotangIbrohimgabergan qasamnibajaraman.

4Seningzurriyotingniosmondagiyulduzlardek ko'paytiramanvabuyurtlarninghammasinisening naslinggaberaman.Seningnaslingdanyeryuzidagibarcha xalqlarbarakatopadi

5ChunkiIbrohimmeningso‘zimgaquloqsolib,Mening amrlarim,amrlarimvaqonunlarimgarioyaqildi

6IshoqGerardayashadi

7Buyerningodamlariundanxotinihaqidaso'rashdiU: “Bumeningsinglim,“Umeningxotinim”,deyishdan qo'rqdi,dedidediu,buyerningodamlariRivqo uchunmenio‘ldirishmasinchunkiungaqarashadolatliedi 8FilistlarshohiAbumalekuyerdaanchadanberi boʻlganida,derazadantashqarigaqarasa,Ishoqxotini Rivqobilanoʻynabyurganinikoʻrdi.

9AbumalekIshoqnichaqirib,dedi:“Mana,usening xotiningekanIshoqungadedi:“Uuchuno‘lmayman,deb aytganimuchun”,dedi.

10Abumalek:“Bizganimaqilding?Odamlardanbiri seningxotiningbilanbemalolgarovgaqo'yganbo'lishi mumkinedi,senesabizniaybdorqilganbo'larding 11Abumalekbutunxalqiga:“Kimbuodamgayokiuning xotinigategsa,o'ldirilishikerak”,debbuyurdi.

12Ishoqo'shayurtdaekinekib,o'shayiliyuzbaravarhosil oldivaEgamizuniduoqildi

13Shundaodamkattabo'lib,oldingabordivajudakatta bo'lgunchao'sdi

14Chunkiuningqo'ylari,chorvamollarivako'plab xizmatkorlariborediFilistlarungahasadqilishdi

15OtasiIbrohimdavridaotasiningxizmatkorlariqazigan quduqlarninghammasiniFilistlarto'xtatib,tuproqbilan to'ldirishganedi

16AbumalekIshoqgadedi:Bizdanket!chunkisen bizdankuchliroqsan.

17Ishoquyerdanjo'nabketdivaGerorvodiysidachodirini tikib,uyerdayashadi

18IshoqotasiIbrohimdavridaqaziganquduqlarniyana kavladiChunkiIbrohimvafotidankeyinFilistlarularni to‘xtatibqo‘yganedilar

19Is’hoqningxizmatkorlarivodiyniqazib,uyerdabuloqli quduqtopdilar

20Gerorcho'ponlariIshoqningcho'ponlaribilankurashib: “Suvbizniki,uquduqniEsekdebqo'ydi.chunkiularu bilankurashdilar

21Ularyanabirquduqqazishdivabuninguchunham harakatqilishdivauniSitnadebqo'ydilar.

22Uyerdanchiqib,boshqaquduqqazdiUlarbuning uchunkurashmadilarUbuyerningisminiRexovotdeb qo'ydi.Ushundaydedi:Egamizbizgahozirbo‘shjoy berdi,bizyurtdahosildorbo‘lamiz

23UyerdanBershevagayo'loldi

24OʻshakechasiEgamizungazohirboʻlib,dedi:“Men otangIbrohimningXudosiman,qoʻrqma,chunkimensen bilanmanvaseniduoqilaman,qulimIbrohimuchunsening naslingnikoʻpaytiraman.

25Uyerdaqurbongohqurib,Egamizningisminichaqirib, chodiriniqurdiIshoqningxizmatkorlariuyerdaquduq qazishdi.

26ShundankeyinGerordanAbumalek,uningdoʻstlaridan biriOxuzzatvalashkarboshiFixoluningoldigabordilar

27Ishoqulargadedi:Mendannafratlanayotganingizni ko'rib,negaoldimgakeldingiz?

28Ular:“BizEgamizsenbilanekaninianiqko'rdik”,dedik 29Senbizgahechqandayyomonlikqilmaysan,senga tegmaganimizdek,sengafaqatyaxshilikqilib,senitinchosoyishtajo'natganimizdek,endisenEgamizning marhamatisan

30Ulargaziyofatqildi,ularyeb-ichdilar

31Ularertalabturib,bir-birlaribilanqasamyodqilishdi

32O'shakuniIshoqningxizmatkorlarikelib,ungaqazigan quduqhaqidagapiribberishdivaunga:"Bizsuvtopdik", deyishdi

33UshaharniShebaxdebatadi,shuninguchunshaharning nomihozirgachaBersheva

34EsovxetlikBeirningqiziYuditnivaXetlikElonning qiziBashematnixotinlikkaolganida,Esovqirqyoshdaedi

35BuIshoqbilanRivqouchunqayg'uedi 27-BOB

1Is’hoqqarib,ko‘zlarixiralashib,ko‘rmayqolganda, to‘ng‘icho‘g‘liEsovnichaqirib:“O‘g‘lim”,dedivaunga: “Mana,menshuyerdaman”,dedi.

2Udedi:“Mana,menqaribqoldim,o'limkunimni bilmayman

3Iltimos,endiqurollaringni,qaltiragingnivakamoningni olib,dalagachiqib,mengakiyikgo'shtiniolibkel

4Mengao'zimyaxshiko'rganmazaligo'shttayyorlab qo'yingvaunioldimgaolibkeling,tokiyeymanO'limdan oldinjonimseniduoqilsin

5Ishoqo'g'liEsovgagapirganiniRivqoeshitdi.Esov dalagakiyikgo‘shtiovlashvaolibkelishuchunketdi

6RivqooʻgʻliYoqubgashundaydedi:“Mana,men otangningukangizEsovgashundaydeganinieshitdim:

7Mengakiyikgo'shtiniolibkel,mengamazaligo'sht tayyorla,tokimenyeymanvao'limdanoldinEgamiz oldidaseniduoqilaman.

8Endi,o'g'lim,sengabuyurganlarimgako'ra,ovozimga itoatet

9Endisuruvgaborib,uyerdanmengaikkitayaxshiechki bolasiniolibkelMenularniotanguchunyaxshiko'radigan mazaligo'shtqilaman

10Uniotanggaolibkel,uyebqo'ysinvao'limidanoldin seniduoqilsin

11YoqubonasiRivqogadedi:“Mana,meningakamEsov sochli,menesasilliqodamman.

12Otammenihisqilsa,menungayolg'onchidek ko'rinamanMenustimgabarakaemas,la'natkeltiraman

13Onasiungadedi:«La'natingbo'lsin,o'g'lim,faqat meninggapimgaquloqsolib,borib,ularniolibkel

14Uborib,olibkelib,onasigaolibkeldi,onasiesaotasi yaxshiko'rganmazalitaomtayyorladi.

15Rivqouydaoʻzibilanbirgaboʻlgantoʻngʻichoʻgʻli Esovningyaxshikiyimlariniolib,kenjaoʻgʻliYoqubga kiydirdi.

16Uechkibolalariningterilariniuningqo'llariva bo'yniningsilliqqismigasurtdi

17Uo'zitayyorlaganmazaligo'shtvanonnio'g'li Yoqubningqo'ligaberdi

18Uotasiningoldigakelib:“Otajon”,dedivau:“Mana, menman”,dedi.senkimsan,o'g'lim?

19Yoqubotasigadedi:Menseningto‘ng‘icho‘g‘ling EsovmanO‘zingaytganingniqildim,o‘rningdantur,o‘tir, go‘shtimdanye,tokiruhingmengabarakabersin.

20Is'hoqo'g'ligadedi:-O'g'lim,qandayqilibteztopding?

U:“BunimengaEgangizXudoolibkelganiuchun”,dedi.

21Is’hoqYoqubga:“Yoqibkel,o‘g‘lim,o‘g‘limEsov bo‘lasanmi,yo‘qmi,senihisqilaman”,dedi

22YoqubotasiIshoqningoldigabordiUunipaypaslab: “OvozYoqubningovozi,qo‘llaresaEsovningqo‘llari”, dedi

23Uuniko'rmadi,chunkiuningqo'llariakasiEsovning qo'llaridektukliedivauniduoqildi

24U:Senmeningo'g'limEsovmisan?Vau:“Menman”, dedi.

25U:“Mengayaqinkeltir,o'g'limninggo'shtidanyeyman, jonimseniduoqilsin”,dediUnioldigaolibkeldi,yeb qo‘ydi,sharobkeltirdivaichdi.

26OtasiIs’hoqungadedi:O‘g‘lim,yaqinroqbo‘lib, menio‘p

27Uyaqinlashib,unio'pdivakiyimininghidinihisqildi vaduoqildivashundaydedi:“Mana,o'g'limninghidi Egamizbarakalidalaninghidigao'xshaydi

28Shundayekan,Xudosengaosmonshudringidan, yerningyogʻidan,moʻl-koʻlekinvasharobdanbersin.

29Xalqlarsengaxizmatqilsin,xalqlarsengata’zimqilsin, birodarlaringgaxo‘jayinbo‘lsin,onangningo‘g‘illarisenga ta’zimqilsin!

30IshoqYoqubniduoqilishnitugatgandanso'ng,Yoqub otasiIs'hoqninghuzuridanozroqchiqibketayotganedi, ukasiEsovovidankeldi

31Uhammazaligo'shttayyorlab,otasigaolibkelib, otasiga:"Otamtur,o'g'lininggo'shtidanye,ruhingmeni duoqilsin",dedi

32OtasiIshoqundan:-Senkimsan?U:“Mensening o‘g‘lingman,to‘ng‘ichingEsovman”,dedi.

33Ishoqqattiqtitrab:“Kim?Kiyikgo'shtiniolib,menga olibkelganvamensizkelishingizdanoldinhammasiniyeb, uniduoqilganodamqani?ha,vaubarakatopadi.

34Esovotasiningso'zlarinieshitgach,qattiqvaachchiq faryodbilanyig'ladivaotasigadedi:Otajon,menga hambarakaber!

35U:“Ukangizayyorlikbilankeldivabarakangizniolib tashladi”,dedi

36U:«UningYoqubdebatalishito'g'riemasmi?»dedi. Chunkiuikkimartamenio'rninibosdi:to'ng'ichligimdan tortiboldiMana,umeningbarakalarimniolibtashladiU dedi:«Menuchunbarakaajratmadingmi?

37IshoqEsovgashundayjavobberdi:“Mana,menuni seningxo'jayinqilibqo'ydimvauningbarchabirodarlarini ungaxizmatkorqilibberdim.Menunimakkajo'xoriva sharobbilanboqdimEndisenganimaqilaman,o'g'lim?

38Esovotasigadedi:Ota,sengabirginaduobormi? Mengahambarakabering,eyotajon.Esovbalandovozda yig‘labyubordi

39OtasiIshoqungajavobberibdedi:“Mana,seningturar joyingyerningyog'ivaosmondanshudringyog'ishibo'ladi.

40Senqilichingbilanyashaysanvabirodaringgaxizmat qilasanVasenhukmronlikqilganingda,bo'yningdanuning bo'yinturug'inisindirasan.

41EsovYoqubniotasiduoqilganiuchunyomonko'rdi keyinukamYoqubnio‘ldiraman

42ToʻngʻichoʻgʻliEsovningbusoʻzlariRivqoga yetkazildivauodamyuborib,kenjaoʻgʻliYoqubni chaqirib,ungadedi:“Mana,ukangEsovsengategib,seni oʻldirmoqchiboʻlib,oʻziniyupatadi.

43Endi,o'g'lim,ovozimgaitoatetO'rningdantur, Xoronga,akamLobongaqochibket.

44Ukangizningg'azabiketgunchaubilanbirnechakuntur

45Tokiukangningg'azabisendanqaytmagunicha,unga qilganishingniunutibqo'ymaguncha,menodamyuborib, seniuyerdanolibkelaman.

46RivqoIs’hoqqadedi:“Xetqizlariuchunhayotimdan charchadimAgarYoqubbuyerningqizlaridanboʻlgan Xetqizlaridanxotinolsa,jonimmenganimaqiladi?

28-BOB

1IshoqYoqubnichaqirib,duoqildivaungabuyurdiva: “Kan’onqizlaridanxotinolma”,dedi.

2Tur,Padanaramga,onangningotasiBatuilninguyigabor OnangningukasiLobonningqizlaridano‘zinggaxotinol

3QodirXudosenibarakaliqilsin,barakaliqilsinva ko'paytirsin,tokiko'podamlarbo'lasiz.

4Ibrohimningduosinio'zinggavasenbilanbo'lgan naslinggaber.XudoIbrohimgabergano‘zingmusofir bo‘lganyurtnimerosqilibolishinguchun.

5IshoqYoqubnijo'natibyubordivaPadanaramga, YoqubningvaEsovningonasiRivqoningukasisuriyalik Baytuilningo'g'liLobonningoldigabordi.

6EsovIshoqYoqubniduoqilganiniko'rib,uni Padanaramgajo'natibyubordiUniduoqilganiuchun: “Kan’onqizlaridanxotinolma”,debbuyurdi

7Yoqubota-onasigaitoatqilib,Padanaramgaketdi 8EsovesaKan'onqizlariotasiIshoqniyoqtirmaganini ko'rdi

9EsovIsmoilningoldigaborib,Nebojo'tningsinglisi, Ismoilningo'g'liIsmoilningqiziMahalatnixotinlikkaoldi. 10YoqubBershevadanchiqib,Xorontomonyo'loldi 11Quyoshbotganiuchunubirjoydayorug'likolib,tun bo'yishuyerdaqoldi.O‘shayerdagitoshlardanolib, yostig‘igaqo‘ydivao‘shayerdauxlabyotdi

12Utushko'rdivaergabirzinapoyao'rnatilganvauning tepasiosmongaetibbordivaXudoningfarishtalariunga ko'tarilib,tushayotganiniko'rdi

13Mana,Egamizuningtepasidaturib,shundaydedi:“Men otangIbrohimningXudosivaIshoqningXudosiman.

14Seningzurriyotingerningchangidekbo'ladivag'arbga, sharqqa,shimolgavajanubgatarqalasanvasendava seningnaslingdaeryuzidagibarchaoilalarbarakatopadi.

15Mana,mensenbilanman,qayergaborsang,hamma joydaseniasraymanvasenibuyurtgaqaytaramanchunki sengaaytganimniqilmagunimchasenitarketmayman.

16Yoqubuyqusidanuyg'onib:“Albatta,Egamizshu yerdadirvamenbunibilmasdim

17Uqo'rqib:-Buyerqandaydahshatli!BuXudoning uyidanboshqanarsaemasvabuosmoneshigi

18Yoqubertatongdaturib,yostiqlariuchunqo'ygantoshni olib,ustungao'rnatdivaustigamoyquydi.

19Uo'shajoyniBaytildebqo'ydi,lekinbushaharning nomidastlabLuzdebataldi

20Yoqubqasamichib:“AgarXudomenbilanboʻlsa,men boradiganyoʻldameniasrasa,yeyishimuchunnon, kiyishimuchunkiyimbersa

21Shundayqilib,menotamninguyigatinchlikbilan qaytamanShundaEgamizmeningXudoyimbo‘ladi

22MenustunqilibqoʻyganbutoshXudoninguyiboʻladi vamengabersang,oʻndanbirinisengaberaman.

29-BOB

1Yoqubyo'lgachiqib,sharqxalqlariningyurtigakeldi 2Uqarasa,daladaquduqborekan,uningyonidauchta suruvqo'yyotganekan.Chunkiularqo‘ylarinishu quduqdansug‘oraredilar,quduqog‘zidakattatoshboredi 3Butunqo'ylaro'shayerdato'planib,quduqog'zidagi toshnidumalab,qo'ylarnisug'orib,toshniquduqog'ziga yanaqo'yishdi

4Yoqubulargadedi:“Birodarlarim,qayerdansiz?Ular: “BizXorondanmiz”,deyishdi

5Isoulargadedi:Naxo'ro'g'liLobonnibilasizmi?Ular: “Unibilamiz”,deyishdi.

6Isoulargadedi:-Uyaxshimi?Ular:“Uyaxshi,uning qiziRohilaqoʻylaribilankelyapti”,deyishdi

7Udedi:“Mana,halikunboʻldi,chorvalarham yigʻiladiganvaqthamemas.

8Ular:“Barchaqo'ylaryig'ilmagunchavaquduqog'zidan toshnidumalamaguncha,bizqilaolmaymiz.keyin qo‘ylarnisug‘oramiz.

9Uhaliularbilangaplashayotganda,Rohilaotasining qo'ylaribilankeldi,chunkiuularniboqardi

10YoqubonasiningukasiLobonningqiziRohilaniva onasiningukasiLobonningqoʻylarinikoʻrganida,Yoqub yaqinlashib,quduqogʻzidantoshnidumalab,onasining ukasiLobonningsuruvinisugʻordi

11YoqubRohilanio'pdivaovozinibalandko'taribyig'ladi

12YoqubRohilagauningotasiningakasiekanliginivau Rivqoningo'g'liekanliginiaytdivauyuguribborib,otasiga aytdi

13Lobonsinglisiningo'g'liYoqubhaqidagixabarni eshitgach,uningoldigayuguribborib,uniquchoqlabo'pdi vauyigaolibkeldiBularninghammasiniLobongaaytdi

14Lobonungadedi:Albatta,senmeningsuyagimva tanamsanVaubilanbiroyqolibketdi

15LobonYoqubgadedi:Senmeningakamekansan, mengabekorgaxizmatqilasanmi?Ayting-chi,maoshingiz qanchabo'ladi?

16Lobonningikkitaqiziboredi:kattasiningismiLeya, kichiginingismiRohilaedi.

17Leaningko'zlarimehribonedilekinRohilago'zalva yaxshiko'rilganedi

18YoqubRohilanisevardi.Mensengakenjaqizing Rohilauchunyettiyilxizmatqilaman,dedi

19Lobon:«Uniboshqaodamgaberganimdanko'ra,uni sengaberganimyaxshidir,menbilanqol»,dedi.

20YoqubRohilauchunyettiyilxizmatqildiUngabo'lgan muhabbatiuchunularungabirnechakundektuyuldi

21YoqubLobonga:“Mengaxotinimniber,chunki kunlarimtugadi,menuningoldigakiraman”,dedi

22Lobonoʻshayerningbarchaodamlariniyigʻib,ziyofat qildi.

23KechqurunuqiziLeaniolib,oldigaolibkeldiUuning oldigakirdi

24Lobono'ziningqiziLeaZilpanicho'rilikkaberdi.

25ErtalabbuLeaedivauLobondan:“Menganima qilding?Rohilauchunsenbilanbirgaxizmat qilmaganmanmi?Negamenialdading?

26Lobondedi:“Bizningyurtimizdatoʻngʻichdanoldin kichiginibermaslikkerak

27Uninghaftasinito'ldirgin,menbilanyanayettiyil xizmatqiladiganxizmatinguchunbunihamsengaberamiz

28Yoqubshundayqildivahaftasinitugatdivaqizi Rohilanihamungaxotinlikkaberdi

29LobonqiziRohilagacho'risiBilhaxnicho'rilikkaberdi

30URohilaningoldigakirdivauRohilaniLeadanko'ra ko'proqsevdivaubilanyanaettiyilxizmatqildi.

31EgamizLeaningnafratlanayotganiniko'rib,uning qorniniochdi,Rohilaesatug'masedi

32Leahomiladorbo'lib,o'g'iltug'divauningisminiRuben qo'ydiEndierimmenisevadi

33Uyanahomiladorbo'lib,o'g'iltug'di.Egamiz mendannafratlanganimnieshitganiuchunbuo‘g‘ilniham mengaberdiUningisminiShimo‘nqo‘ydi

34Uyanahomiladorbo'lib,o'g'iltug'di.Endierim mengaqoʻshiladi,chunkimenungauchtaoʻgʻiltugʻdim, shuninguchununingismiLeviqoʻyildi,dedi

35Uyanahomiladorbo'lib,o'g'iltug'diva:“Endi Egamizgahamdusanolaraytaman”,dedivauningismini Yahudoqo'ydivachaprulman

30-BOB

1RohilaYoqubgafarzandko'rmaganiniko'rgach,Rohila singlisigahasadqildi.Yoqubga:“Mengabolalarber,aks holdao‘laman”,dedi

2Yoqubningg'azabiRohilagaqo'zg'aldivaudedi:"Men Xudoningo'rnidamanmi?Kimsendanqornidagimevani to'xtatdi?"

3Udedi:“Mana,meningxizmatkorimBilha,uningoldiga kirMenhamundanfarzandlibo'lishimuchunumening tizzalarimniko'taradi

4Uo'ziningcho'risiBilhanixotinlikkaberdivaYoqub uningyonigakirdi

5Bilhahomiladorbo'lib,Yoqubgao'g'iltug'di

6Rohila:«Xudomenihukmqildi,ovozimnieshitdiva mengao'g'ilberdi,shuninguchununingisminiDanqo'ydi», dedi

7Rohilaningcho'risiBilhayanahomiladorbo'lib, Yoqubgaikkinchio'g'iltug'ibberdi

8Rohila:Opambilankurashib,g'alabaqozondim, dedivauningisminiNaftaliqo'ydi.

9Leatugʻishdanqolganinikoʻrib,choʻrisiZilpaniolib, Yoqubnixotinlikkaberdi

10Leaningcho'risiZilpaYoqubgao'g'iltug'di.

11Lea:“Birqo'shinkeladi”,dedivauningisminiGad qo'ydi

12Leaningcho'risiZilpaYoqubgaikkinchio'g'iltug'di.

13Lea:«Baxtliman,chunkiqizlarmenibaxtlideyishadi», dedivauningisminiOsherqo'ydi

14Rubenbug'doyo'rim-yig'imkunlaridaborib,daladan mandratopib,onasiLeyagaolibkeldiShundaRohila Leyaga:O‘g‘lingningmandraralaridanmengaber, dedi.

15Ayolungadedi:-Erimniolibqo'yganingkichikmi? O'g'limningmandralarinihamolibketasizmi?Rohila: «Shundayekan,uo'g'lingningmandralariniolishuchun kechasisenbilanbirgayotadi»,dedi

16KechqurunYoqubdaladanchiqdivaLeaunikutib olganichiqib:“Meningoldimgakirishingizkerak”,dedi. Mensenio‘g‘limningmandralaribilanyollaganmanVau o'shakechadaubilanyotdi

17XudoLeagaquloqsoldivauhomiladorbo'lib,Yoqubga beshinchio'g'iltug'di

18Lea:“KizimnierimgaberganimuchunXudomenga haqimniberdi”,dedivauningisminiIssaxorqo'ydi

19Leayanahomiladorbo'lib,Yoqubgaoltinchio'g'iltug'di 20Lea:«XudomengayaxshimahrberdiEndierimmen bilanyashaydi,chunkimenungaoltio‘g‘iltug‘dim.Uning isminiZabulunqo‘ydi

21Keyinqiztug'ib,isminiDinaqo'ydi

22XudoRohilaniesladivaXudoungaquloqsolib,uning qorniniochdi

23Uhomiladorbo'lib,o'g'iltug'di.vadedi:“Xudomening haqoratimniolibtashladi

24UningisminiYusufqo'ydiEgamizmengayanabir o‘g‘ilqo‘shadi,dedi.

25RohilaYusufnitugʻganida,YoqubLobonga:“Meni joʻnatibyubor,oʻzuyimga,yurtimgaketay”,dedi

26Mensengaxizmatqilganayollarimvabolalarimni mengaberginvameniqo'yibyubor,chunkisengaqilgan xizmatimnisenbilasan

27Lobonungadedi:“Agarmenseningkoʻzingda marhamattopganboʻlsam,qolibket,chunkiEgamsen uchunmengabarakaberganinioʻztajribamdanbildim”,–dedi

28U:“Maoshingnimengabelgila,menberaman”,dedi.

29Isoungadedi:-Sengaqandayxizmatqilganimniva chorvangmenbilanqandaybo'lganimnibilasan

30Menkelishimdanoldinsizdaozedi,hoziresako'payib ketdiMenkelganimdanberiEgamizsengabarakaberdi Endimenqachonuyimnita'minlayolaman?

31-Senganimaberay?Yoqub:“Mengahechnarsaberma, agarmenuchunshundayqilsang,menyanaqo‘yingni boqib,boqaman”,dedi.

32Bugunmenbutunsuruvingniaylanibo‘taman,uyerdan barchaxolvaxolmollarni,qo‘ylarorasidanqo‘ng‘ir mollarni,echkilarorasidagidog‘vaxollarniolibketaman.

33Meningsolihligimo'zvaqtida,Seningko'zingda haqimgato'g'rikelganda,shundayjavobberadi:echkilar orasidadog'sizvaqo'ng'irbo'lmaganharbirkishimen bilanbirgao'g'irlanganhisoblanadi

34Lobon:“Mana,seningsoʻzlaringboʻlishiniistardim”, dedi.

35O'shakuniuhalqalivadog'liechkilarni,xolvadog'li urg'ochiechkilarni,oppoqvaqo'ng'irqo'ylarning hammasiniolib,o'g'illariningqo'ligaberdi.

36Uo'zibilanYoqubo'rtasidauchkunlikyo'loldiva YoqubLobonningqolganqo'ylariniboqdi

37Yoqubungayashilterak,findiqvakashtandaraxtining tayoqchalarinioldiUlarningichigaoqdog'larsolib, tayoqlardagioqniko'rsatdi

38Qo'ylarichganikelgandahomiladorbo'libqolsin,deb o'ziyig'ibqo'ygantayoqchalarnisug'orisholuklaridagi ariqlargaqo'ydi

39Qo'ylarnovdalaroldidahomiladorbo'lib,qoramol, dog'livadog'libo'libchiqdilar

40Yoqubqo'zilarniajratib,qo'ylarningyuzlariniLobon suruvidagiqo'ng'irvaqo'ng'irboshlargaqaratdi.O'z qo'ylariniyolg'izqo'yib,Lobonningchorvasigabermadi

41Qachonki,kuchliroqmollarhomiladorbo'lsa,Yoqub chorvalarningko'zlarioldigatayoqchalarorasiga homiladorbo'lishlariuchuntayoqchalarniqo'yaredi

42Chorvalarzaifbo'lganida,ularniqo'ymadi

43Buodamningjudako'pchorvasi,cho'rilari,cho'rilari, tuyalarivaeshaklariko'pedi

31-BOB

1Lobonningo'g'illariningso'zlarinieshitib:“Yoqub otamizninghammanarsasinitortiboldi.Otamiznikibo'lgan narsadanushuhratgaerishdi

2YoqubLobonningyuziniko'rdivauavvalgidekemasedi

3EgamizYoqubgashundaydedi:“Ota-bobolaringyurtiga vaqarindoshlaringgaqaytvamensenbilanbo'laman 4Yoqubodamyuborib,RohilabilanLeyanidalaga,o‘z suruvigachaqirdi

5Ularga:“Otangizningchehrasiniko'ribturibman,menga avvalgidekemas.LekinotamningXudosimenbilanedi. 6Bilasizlarki,menborkuchimbilanotangizgaxizmat qildim

7Otangmenialdab,maoshimnio'nmartao'zgartirdilekin Xudomengazararbermasligiuchunungaruxsatberdi.

8Agarushundaydesa:“XollarseninghaqingdirAgaru shundaydesa:“Yo'l-yo'riqlilarsizninghaqingizbo'ladi. keyinbarchamollarniringstrakedyalang'och.

9Shundayqilib,Xudootangningchorvasiniolib,menga berdi

10Chorvalarhomiladorbo'lganida,menko'zimniko'tarib qarasam,tushimdako'rdimki,qoramolustigaotilibchiqqan qo'chqorlarhalqali,dog'livaxiralashganedi

11Xudoningfarishtasitushimdamengagapirib:“Yoqub” dedi:“Manamenman”,dedim

12Udedi:“Endikoʻzingnikoʻtar,koʻr,chorvaustiga sakraganqoʻchqorlarninghammasihalqali,dogʻliva chandiqli,chunkimenLobonsenganimaqilayotganini koʻrdim.

13MenBaytilningXudosiman,uyerdasenustunni moylagansanvamenganazrqilgansanEndio'rningdantur, buyurtdanket,qarindosh-urug'ingyurtigaqayt.

14RohilabilanLeaungajavobberishdi:Otamizning uyidahalibizgabirorulushyokimerosbormi?

15Nahotkibizunimusofirlardebbilmaymiz?Ubizni sotib,pulimiznihamyebqo'ydi

16Xudootamizdanolganbarchaboylikbiznikiva bolalarimiznikidir.EndiXudosenganimadesa,shuniqil.

17Yoqubo'rnidanturib,o'g'illarivaxotinlarinituyalarga mindirdi

18Uo'ziningbutunchorvamollarivaolganmol-mulkini, PadanaramdanolganmollariniKan'onyurtidagiotasi Ishoqningoldigaolibketdi

19Lobonqo'ylariniqirqqanibordi,Rohilaesaotasining suratlarinio'g'irlaganedi

20YoqubsuriyalikLobongaqochibketganiniaytmagani uchunbexabaro'g'irlabketdi.

21UbornarsasiniolibqochibketdiUo'rnidanturib, daryodano'tib,yuziniGiladtog'igaqaratdi

22UchinchikuniLobongaYoqubningqochibketgani xabarqilindi

23Uo'zibilanbirodarlariniolib,yettikunlikyo'lnita'qib qildi.UlaruniGiladtog‘idayetiboldilar.

24XudokechasisuriyalikLobongatushidakirib,unga dedi:-Ehtiyotbo'l,Yoqubgayaxshiyokiyomongapirma 25KeyinLobonYoqubgayetiboldi.Yoqubchodirini tog‘daqurganedi,LobonesabirodarlaribilanGilad tog‘idaqurganedi

26LobonYoqubgadedi:Nimaqildingki,beixtiyor menio'g'irlabketding,qizlarimniqilichbilanasirqilibolib ketding?

27Negasenyashirinchaqochibketdingvamendan o'g'irlabketdingMengaaytmadingmi,senishodlik,qo'shiq, tabretvaarfabilanjo'natardim?

28O'g'il-qizlarimnio'pishgaruxsatbermadingmi?Senendi shundayqilibahmoqlikqilding

29Senixafaqilishmeningqo'limda,lekinotangning Xudosikechamengagapirib:“Ehtiyotbo'l,Yoqubga yaxshiyokiyomongapirma”,dedi

30Otangninguyinijudasog'inganinguchunketishing kerakbo'lsaham,negameningxudolarimnio'g'irlading?

31YoqubLobongajavobberdi:Qo'rqdim,chunkimen: “Qizlaringnimendanzo'rlikbilantortibolarsan”,dedim.

32O'zxudolaringnikimbilantopsang,uyashamasin Birodarlarimizoldidamenbilannimaliginibilib,o'zingga

olibkelChunkiYoqubRohilaularnio'g'irlaganinibilmas edi.

33LobonYoqubningchodiriga,Leaningchodirigavaikki cho'riningchodirigakirdi.Lekinularnitopolmadi.Keyinu Leaningchodiridanchiqib,Rohilaningchodirigakirdi.

34Rohilahaykallarniolib,tuyamebellarigaqo'yib,ustiga o'tirdiLobonbutunchodirniqidirdi,lekintopolmadi

35Uotasigadedi:Sizningoldingizgaturolmayman, xo'jayinimgayoqmasinChunkiayollarningodatimenda Vauqidirdi,lekintasvirlarnitopaolmadi

36Yoqubg'azablanib,LobonbilantilbiriktirdiMening nimagunohimborki,senmenishunchalikqattiqquvib yurding?

37Senmeninghammanarsamniqidiribtopding,uyingdan nimanitopding?Buyernimeningbirodarlarimva birodarlaringoldigaqo‘ying,tokiularikkovimizorasida hukmqilishsin

38Yigirmayildanberisenbilanmanqo‘ylaringizva echkilaringizbolasinitashlamagan,suruvingizning qo‘chqorlarinimenyemaganman

39Hayvonlardanyirtilgannarsalarnimensengaolib kelganimyo'q.Menuniyo'qotdim;Kunduzi o‘g‘irlanganmi,kechasio‘g‘irlanganmi,meningqo‘limdan talabqilding

40Menshundayedim;kunduziqurg'oqchilik,kechasiesa sovuqmeniyutibyubordi;vauyqumko'zimdanketdi

41Shundayqilib,menseninguyingdayigirmayil yashadim.Ikkiqizinguchuno‘nto‘rtyil,chorvanguchun oltiyilxizmatqildim,maoshimnio‘nmartaalmashtirding

42AgarotamningXudosi,IbrohimningXudosiva Ishoqningqo'rquvimenbilanbo'lmaganidaedi,senmeni endiquruqjo'natganedingXudomeningazoblarimniva qo'llarimningmehnatiniko'rdivakechasenitanbehqildi

43LobonYoqubgashundayjavobberdi:“Buqizlar meningqizlarim,bubolalarmeningbolalarim,buchorva mollarimeningchorvam,senko'rganlarninghammasi meniki.

44Endikel,senbilanahdtuzaylikMenbilansening oramizdaguvohbo'lsin

45Yoqubbirtoshniolib,ustungao'rnatdi.

46Yoqubbirodarlarigadedi:“Toshlarniyig'inglar!Ular toshlarniolib,uyalaryasadilarvauyerdauyumustida ovqatlandilar.

47LobonuniYagarsaxaduta,YoqubesaGaliddebatadi

48Lobon:“Bugunsenbilanmeningoramizdabutoʻp guvohdir”,dedi.ShuninguchununingnomiGaliddeb ataldi

49Mispax;Chunkiu:“Bizbir-birimizdanuzoqlashsak, Egamizsenbilanmeningoramiznikuzatibtursin”,dedi

50Qizlarimniqiynasangyokiqizlarimdanboshqaxotin olsang,oramizdahechkimyo'qQarangki,menbilan sizningoramizdaAllohguvohdir.

51LobonYoqubgadedi:“Mana,mensenbilanmen o'rtagatashlaganmanabuto'pnivamanabuustunni

52Buto'daham,buustunhamguvohbo'lsinki,mensenga buto'dadano'tmayman,senesamengazararyetkazish uchunbuto'davaustundano'tibketmassan.

53IbrohimningXudosivaNahorningXudosi,otalarining XudosibizningoramizdahukmqilsinVaYoqubotasi Ishoqdanqo'rqibqasamichdi.

54KeyinYoqubtog'daqurbonlikqildivabirodarlarininon eyishgachaqirdi

55Lobonertatongdaturib,o'g'illarivaqizlarinio'pib,duo qildi.

32-BOB

1Yoqubo'zyo'lidadavometdivaXudoningfarishtalari unikutiboldi

2Yoqubularniko'rib:“BuXudoningqo'shinidir”,dediva uyerniMahanayimdebqo'ydi

3Yoqubo'zidanoldinakasiEsovningoldiga,Seiryurtiga, Edomyurtigaxabarchilaryubordi

4Isoulargabuyurdi:Xo'jayinimEsovgashunday aytinglar.QulingYoqubshundaydeydi:“MenLobonbilan musofirbo‘lib,shupaytgachauyerdabo‘ldim

5Meningho'kizlarim,eshaklarim,qo'ylarim,cho'rilarimva cho'rilarimborvamenxo'jayinimgaxabarberishuchun odamyubordim,sizningko'zingizdainoyattopaman

6XabarchilarYoqubningoldigaqaytibkelib:“Ukangiz Esovningoldigakeldik,uhamsiznikutibolganikeldi,u bilanbirgato‘rtyuzkishi”,deyishdi

7ShundaYoqubjudaqo'rqib,qayg'ugatushdivao'zibilan birgabo'lganxalqni,qo'ylarini,podalarinivatuyalarini ikkigabo'ldi

8“AgarEsovbirguruhgakelib,uniursa,qolganboshqa guruhqochibketadi”,dedi.

9Yoqubdedi:“EyotamIbrohimningXudosi,otam Is’hoqningXudosi,menga:“O‘zyurtingga, qarindoshlaringgaqayt,mensengayaxshilikqilaman”,deb aytganEgamiz!

10Qulinggako'rsatganbarcharahm-shafqatlaringva haqiqatlarningengkichikigahamloyiqemasman.Meno'z asoyimbilanbuIordandano'tganman;vaendimenikkita guruhgaaylandim

11MeniakamEsovningqo'lidanqutqargin,chunkimen undanqo'rqaman,chunkiukelib,menivabolalaribilan onamniuribyuboradi

12Sen:“Mensengaalbattayaxshilikqilaman,urugʻingni dengizqumidekkoʻtaraman”,dedingiz

13O'shakechasiuerdatunabqoldiQo'ligatushgan narsadanakasiEsovgasovg'aoldi.

14Ikkiyuzechki,yigirmataechki,ikkiyuzqoʻyva yigirmataqoʻchqor,

15O'ttizsutlituya,xo'tiklaribilan,qirqsigir,o'ntabuqa, yigirmataeshakvao'ntataloq

16Ularniharbirsuruvo'zxizmatkorlariningqo'liga topshirdi.vaxizmatkorlarigadedi:Meningoldimdano'ting vahaydashvahaydasho'rtasidabo'shjoyqo'ying

17Uengoldingisigabuyurib:“AkamEsovseniuchratib: “Kimnikisan?”debso'raganda,qayergaborasiz?Bular kimniki?

18Shundasen:“BularqulingYoqubnikidir”,debaytBu hazratimEsovgayuborilgansovg‘adir,uhambizning orqamizda

19Ikkinchisiga,uchinchisigavasuruvortidan ergashayotganlarninghammasigashundaybuyurib: “Esovnitopganingizda,ungashundaygapiringlar”,dedi 20Yana:“Mana,qulingizYoquborqamizdaturibdi”,deb aytinglarChunkiu:“O‘zimdankelgansovg‘abilanuni tinchlantiraman,keyinuningyuziniko‘raman”,deganedi Ehtimol,umeniqabulqiladi.

21Shundayqilib,sovg'auningoldigabordivao'sha kechadao'zimehmonbo'ldi

22Oʻshakechasiuoʻrnidanturib,ikkixotini,ikki xizmatkorivaoʻnbiroʻgʻliniolib,Yabboqsohilidanoʻtib ketdi

23Uularniolib,soybo'ylabjo'natibyubordivabor narsasinijo'natdi.

24Yoqubyolg'izqoldiBirkishiubilantongotguncha kurashdi

25Uo'zidang'alabaqozonaolmaganiniko'rgach,sonining bo'shlig'igategdiYoqubbilankurashayotganda,uning soniningbo'g'imibo'g'imdanchiqibketdi

26U:“Meniqo'yibyuboringlar,chunkikunotdi”,dediU: “Mengaduoqilmaguningizcha,mensizniqo‘yib yubormayman”,dedi.

27Isoundan:Ismingnima?U:«Yoqub!

28Ushundaydedi:“SeningismingendiYoqubemas, balkiIsroildebataladi,chunkisenXudovaodamlarbilan hukmdorbo'lib,g'alabaqozonding

29Yoqubundanso'radiva:-Iltimos,ismingniayt Negameningismimniso'rayapsiz?Vauyerdauniduo qildi

30YoqubbuyerniPenieldebqo'ydi,chunkimenXudoni yuzma-yuzko'rganmanvajonimsaqlanibqolgan.

31UPenueldano'tibketayotganda,quyoshuningustiga ko'tarildivautizzasidato'xtadi

32ShuninguchunIsroilo'g'illarishukungachason bo'shlig'idagikichrayganpaylarniyemaydilar,chunkiu qisqarganpayningsonbo'shlig'igaYoqubningsonini tegizdi.

33-BOB

1Yoqubko‘ziniko‘taribqaradi,Esovto‘rtyuzkishibilan birgakeldiUbolalarniLea,Rohilavaikkicho‘rigabo‘lib berdi.

2Ucho'rilarnivaularningbolalarinibirinchio'ringaqo'ydi, Leavauningbolalarinikeyinga,RohilabilanYusufniesa orqagaqo'ydi.

3Ularningoldidano'tib,ukasiningoldigaborgunchayetti martayergata'zimqildi

4Esovuningoldigayuguribbordivauniquchoqlab, bo'ynigayiqilibo'pdivaularyig'ladilar

5Uko'ziniko'tarib,ayollarvabolalarniko'rdi Yoningdagilarkimlar?U:“Xudoseningqulinggainoyat qilganbolalarni”,dedi

6Shundacho'rilaro'zlarivabolalariyaqinlashib,ta'zim qildilar.

7Leahambolalaribilanyaqinlashib,ta'zimqildi,keyin YusufvaRohilayaqinlashdivaularta'zimqilishdi.

8Udedi:“Menuchratganbuhaydashbilannima demoqchisiz?U:“Bularxo‘jayinimninginoyatigasazovor bo‘lsin”,dedi

9Esovdedi:Mengayetadi,ukam!O'zingdabornarsani o'zingdasaqla

10Yoqubdedi:"Yo'q,agarmenSeningko'zingdainoyat topganbo'lsam,meningsovg'amniqo'limdanol,chunki menseningyuzingnixuddiXudoningyuziniko'rgandek ko'rdimvasenmendanrozibo'lding".

11Iltimos,sengayetkazilganbarakaniolChunkiXudo mengainoyatqildivamendayetarlichaborediVauuni chaqirdivauoldi.

12U:“Yo'lgachiqaylik,ketaylik,mensendanoldin boraman”,dedi

13Isoungadedi:Xo'jayinimbolalarningmehribon ekanini,qo'ylarvaqoramollarhammenbilanekanini biladi

14Xo'jayinim,sizdaniltimosqilaman,o'zxizmatkorining oldidano'tibketsinvamenxo'jayinimninghuzurigaSeirga kelgunimcha,oldimdankelayotganchorvamollariva bolalarchidabtursa,menohistayuraman

15Esovdedi:Mengaijozatbering,menbilanbirga bo'lganxalqdanbirnechtasinisengaqoldirayU:«Buning nimakeragibor?Rabbimninghuzuridainoyattopaman 16Esovo'shakuniSeirgaqaytibketdi

17YoqubSukxo'tgaborib,ungauyqurdivachorvasi uchunchorvachilikqildi.

18YoqubPadanaramdankelganida,Kan'onyurtidagi ShakamshahriShalemgakeldivashaharoldidachodirini tikdi.

19UShakamningotasiXamorningo'g'illaridanyuz tangagao'ziningchodiriniyoygandalaningbirqismini sotiboldi.

20Uo'shayerdaqurbongohqurib,uniElelohe-Isroildeb atadi

34-BOB

1LeaxningYoqubgatug'ibberganqiziDinayurtqizlarini ko'rganichiqdi

2XivlikXamorningoʻgʻliShakamunikoʻrgach,uniolib ketdivaubilanyotdivauniharomqildi.

3UningruhiYoqubningqiziDinagabo'g'ilibqoldivau qizniyaxshiko'rarvaqizgayaxshigapirardi

4ShakamotasiXamorga:“Buqiznimengaxotinlikkaolib ber”,dedi

5YoqubqiziDinaniharomqilganinieshitdiEndiuning o'g'illarichorvasibilandaladaedilar.Yoqubular kelgunchajimturdi

6ShakamningotasiXamorYoqubbilansuhbatlashish uchununingoldigabordi.

7Yoqubningo'g'illaribunieshitib,daladanchiqdilar Odamlaresa,Yoqubningqizibilanyotib,Isroilda ahmoqlikqilganiuchunqayg'ugatushdilarvaqattiq g'azablandilarqaysinarsaqilinmasligikerak

8Hamorularbilangaplashib:“O'g'limShakamningjoni sizningqizingizniorzuqiladi.

9Bizbilanturmushquring,qizlaringiznibizgaberingva qizlarimiznio'zingizgaoling

10Sizlarbizbilanyashaysizlar,yurtsizningoldingizda bo'ladiUyerdayashanglar,savdo-sotiqqilinglarvau yerdamol-mulkolinglar.

11Shakamotasigavaakalarigadedi:“Ijozatberinglar, sizlarningko'zlaringizdaninoyattopamanvanimadesang, menberaman”

12Mendanhechqachonshunchalikko'pmahrvahadya so'ramang,menaytganingizdekberaman,lekinqizni mengaxotinlikkabering

13Yoqubningo'g'illariShakamgavauningotasiXamorga aldovbilanjavobberib,singlisiDinaniharomqilgani uchunshundaydeyishdi:

14Ularga:“Opamiznisunnatsizgabersak,buishniqila olmaymizchunkibubizuchunhaqoratedi

15Lekinbizsizlargashundayrozilikbildiramiz:agarsiz hambizkabibo'lishniistasangiz,harbirerkakingizsunnat qilinasizlar

16O'shandabizqizlarimiznisizgaberamiz,qizlaringizni o'zimizgaolib,sizlarbilanyashaymizvabirxalqbo'lamiz. 17Agarbizgaquloqsolmasangiz,sunnatqilininglarkeyin qizimizniolibketamiz,ketamiz.

18Ularningso'zlariHamorgavaHamorningo'g'li Shakamgama'qulkeldi

19YigitesaYoqubningqizidanzavqlanib,otasiningbutun xonadonidanhamhurmatliroqbo'lganiuchunbuishni qilmadi

20HamorvauningoʻgʻliShakamoʻzshaharlaridarvozasi oldigakelib,shaharaholisibilangaplashib,dedilar: 21BuodamlarbizbilantinchliksevarBas,ularbuyerda yashab,uyerdasavdoqilsinlar.eruchun,mana,ularuchun etarlichakatta;ularningqizlarinio'zimizgaxotinlikqilaylik, qizlarimizniulargaberaylik

22.Agaroramizdagiharbirerkaksunnatqilinganidek, sunnatqilinsa,buodamlarbizbilanbirgayashashimizga, birxalqbo'lishgarozibo'lishadi

23Ularningmollari,mollarivaharbirjonivorlaribizniki emasmi?Faqatulargarozibo'laylik,shundaularbizbilan yashaydilar

24Hamorvauningo'g'liShakamo'zshahridarvozasidan chiqqanlarninghammasigaquloqsolishdiShahar darvozasidantashqarigachiqqanharbirerkaksunnat qilindi.

25Uchinchikuni,ularog'riganida,Yoqubningikkio'g'li, DinaningukalariShimo'nvaLeviharbiriningqilichiniolib, shahargajasoratbilankelib,barchaerkaklarnio'ldirishdi.

26HamornivauningoʻgʻliShakamniqilichdanoʻtkazib, DinaniShakamninguyidanolibchiqibketishdi

27Yoqubningo'g'illario'ldirilganlarningustigakelib, singlisiniharomqilganlariuchunshaharnitalon-taroj qildilar

28Ularqo'ylarini,ho'kizlarini,eshaklarini,shahardagiva daladaginarsalarniolibketishdi

29Ularningbutunboyliklarini,bolalarinivaxotinlarini asirgaolib,uydagihammanarsanitalon-tarojqilishdi.

30YoqubShimo'nvaLeviygadedi:Sizlarmenibuyer aholisi,Kan'onvaPerizxalqlariorasidabadbo'yqilishim uchunbezovtaqildingizlar.Menvauyimhalokbo'lamiz.

31Ular:“Ubizningsinglimizgafohishabilanmunosabatda bo'ladimi?

35-BOB

1XudoYoqubgadedi:“Oʻrningdantur,Baytilgabor,u yerdayashavauyerdaukangEsovdanqochibketganingda koʻringanXudogaqurbongohqur.

2Yoquboʻzxonadonivaubilanbirgaboʻlganlarning hammasigadedi:“Oʻzlaringizdagibegonaxudolarniqoʻyib yuboringlar,pokboʻlinglar,kiyimlaringiznialmashtiringlar 3O'rningdanturib,Baytilgaboraylik.Menuyerda qayg‘ulikunimdajavobberganvaborganyo‘limdamen bilanbirgabo‘lganXudogaqurbongohqilaman

4Ularqoʻllaridaboʻlganbarchabegonaxudolarniva quloqlaridagisirgʻalariniYoqubgaberdilarYoqubularni Shakamyonidagiemantagigayashirdi.

5Ularyo'lgachiqdilarvaatrofdagishaharlarniXudoning qo'rquvibosib,Yoqubo'g'illariningorqasidanquvmadilar 6Shundayqilib,Yoqubo'zivabutunxalqibilanKan'on yurtidagiLuzshahriga,ya'niBaytilgakeldi

7UoʻshayerdaqurbongohqurdivabuyerniElbetildeb atadi,chunkiubirodariningyuzidanqochganida,uyerda Xudoungazohirboʻldi

8AmmoRivqoDeboraningenagasivafotetdivauBaytil ostida,emandaraxtitagigadafnqilindi.Uningnomi Allonbaxutedi

9YoqubPadanaramdanchiqqanida,Xudoyanaungazohir bo'lib,uniduoqildi.

10Xudoungadedi:SeningismingYoqub,endisening ismingYoqubdebatalmaydi,balkiSeningismingIsroil bo'ladiUo'ziningisminiIsroildebqo'ydi

11Xudoungadedi:“MenQodirXudomanBarakalibo'l vako'pay.Sendanbirxalqvaxalqlarbo'ladi,Sening belingdanshohlarchiqadi

12MenIbrohimvaIshoqgaberganyurtnisengaberaman, sendankeyinginaslinggahamberaman.

13Xudoubilangaplashganjoydaundanchiqibketdi

14Yoqububilangaplashganjoygatoshustuno'rnatdiva uningustigaichimliknazriniquydivamoyquydi.

15YoqubXudoubilangaplashganjoyniBaytildebatadi 16UlarBaytildanjo'nabketishdiEfratagaozroqyo'lbor edi.

17Uog'irto'lg'oqdabo'lganida,doyaunga:Qo'rqma,dedibuo'g'lingizhambo'ladi

18Uningjoniketayotganda(uvafotetganiuchun)uning isminiBenoniyqo'ydi,otasiesauniBenyamindebqo'ydi 19RohilavafotetdivaEfrataga,ya'niBaytlahmga boradiganyo'ldadafnqilindi.

20Yoqubuningqabrigaustuno'rnatdi,bubugungi kungachaRohilaqabriningustunidir

21Isroilxalqiyo'lgachiqib,chodiriniEdarminorasi orqasigatikdi

22Isroilo'shayurtdayashaganida,Rubenborib,otasining kaniziBilhabilanyotganedi.Yoqubningo‘g‘illario‘nikki edi:

23Leaningo'g'illari;Yoqubningto‘ng‘icho‘g‘liRuben, Shimo‘n,Levi,Yahudo,IssaxorvaZabulun.

24Rohilao'g'illari;YusufvaBenyamin:

25Rohilaningcho'risiBilhaningo'g'illari;DanvaNaftali: 26Leaningcho'risiZilpaningo'g'illari;GadvaOsher: bularYoqubningPadanaramdatug‘ilgano‘g‘illaridir

27YoqubotasiIs’hoqningoldigaMamrega,Ibrohimbilan IshoqyashaganXevrondagiArbaxshahrigakeldi.

28Ishoqningumribiryuzetmishyiledi

29Ishoqarvohnitopshirdivavafotetdivaqariganva to'lib-toshganholdao'zxalqigato'plandi.O'g'illariEsovva Yoqubunidafnqildilar

36-BOB

1EdomlikEsovningavlodlarishulardir

2EsovKan'onqizlaridanxotinlaroldi.XetlikElonning qiziAdavaXivlikZivonningqiziAnaningqiziOhliboma; 3Ismoilningqizi,Nabajo'tningsinglisiBashemat 4AdaEsovElifazgatug'diBashematesaReuelnitug'ib berdi

5OhlibomaYoush,YaalomvaKorahnitug'di.Bular EsovningKan'onyurtidatug'ilgano'g'illaridir

6Esovxotinlarini,o'g'illarini,qizlarini,butunxonadonini, chorvasini,butunjonivorinivaKan'onyurtidabo'lgan barchamol-mulkinioldiakasiYoqubningyuzidanyurtga kirdi

7Chunkiularningboyliklaribirgayashashdanhamko'proq edi.Ularbegonabo'lganerchorvalaritufayliulargachiday olmadi

8EsovSeirtog'idashundayyashadi:EsovEdomdir.

9Seirtog'idagiEdomxalqiningotasiEsovningavlodlari quyidagilardir:

10Esovningoʻgʻillariningismlaribular;Esovningxotini Adaningo‘g‘liElifaz,EsovningxotiniBashemato‘g‘li Reuil

11Elifazningoʻgʻillari:Temon,Umar,Zafo,Gatamva Kenaz

12TimnaEsovo'g'liElifazningkaniziediUElifazga Omoleknitug'di.BularEsovningxotiniAdaningo'g'illari edi

13BularRuilningo'g'illaridirNaxat,Zerah,Shammava Mizzo:bularEsovningxotiniBashematningo‘g‘illariedi. 14EsovningxotiniSivonningqiziAnaningqizi Ohlibamaningo'g'illariEsovgaYoush,YaalomvaKorahni tug'di.

15EsovningtoʻngʻichoʻgʻliElifazningoʻgʻillariEsov oʻgʻillariningbeklariedigertsogTeman,gersogOmar, gertsogZefo,gersogKenaz, 16GersogKorah,gersogGatamvaOmolekbeklari:bular EdomyurtidaElifazdankelganbeklardirBularAdaning o'g'illariedi.

17BularEsovo'g'liReuilningo'g'illaridirGersogNaxat, gersogZarax,bekShamma,gersogMizzo:bularEdom yurtidaRuildankelganbeklardir.BularEsovningxotini Bashematningo‘g‘illaridir

18BularEsovningxotiniOlibamaningo'g'illaridirGersog Yoush,bekYalam,bekKorah:bularEsovningxotini OnaningqiziOholibamadanchiqqanbeklaredi

19BularEdomlikEsovningoʻgʻillarivabularularning beklaridir.

20BularyurtdaistiqomatqilganxorilikSeirning oʻgʻillaridirLotan,Sho‘val,SivonvaAnax, 21Dishon,EzervaDishonhamEdomyurtidagiSeir o'g'illaribo'lmishxoriylarningbeklaridir

22Lotanningo'g'illari:XorivaXemomLotanningsinglisi Timnaedi.

23Shobalningo'g'illaribularediAlvon,Manaxat,Ebal, ShefovaOnam

24BularSivono'g'illaridir.OtasiZivonningeshaklarini boqayotganidasahrodaxachirlarnitopibolganOyoham, Anahamedi

25Ananingo'g'illaribularedi.DishonvaOnoningqizi Oholibama

26BularDishonningo'g'illaridir.Xemdon,Eshbon,Itron vaCheron

27Ezerningo'g'illaribulardirBilxan,ZaavanvaAkan

28Dishonningo'g'illaribulardirUzvaAran

29Bularxoriylardankelganbeklardir.gersogLotan, gersogShobal,gersogZivon,gersogAna, 30DishonDishon,gersogEzer,Dishonbeklari:bularSeir yurtidao‘zbeklariqatoridaXoridankelganbeklardir

31IsroiloʻgʻillariustidanshohboʻlmasdanoldinEdom yurtidahukmronlikqilganshohlarshulardir.

32BeoroʻgʻliBelaEdomdashohlikqildiUning shahriningnomiDinxaboedi

33BelavafotetdivauningoʻrnigaBozralikZerahoʻgʻli Yobobshohboʻldi

34AyubobvafotetdivauningoʻrnigaTemaniyyurtidan Xushomshohboʻldi.

35Xushomvafotetdivauningo'rnigaMo'abdalasida Midiyonnimag'lubetganBedado'g'liHadadshohbo'ldi. UningshahriningnomiOvitedi.

36HadadvafotetdivauningoʻrnigaMasrekalikSamla shohboʻldi

37Samlavafotetdivauningoʻrnigadaryoboʻyidagi RexovotlikShoulshohboʻldi

38ShoulvafotetdivauningoʻrnigaAkboroʻgʻli Baalxanonshohboʻldi

39Akboro'g'liBaalxanonvafotetdivauningo'rniga Hadarshohbo'ldi.UningshahriningnomiPavedi.Uning xotininingismiMehabeledi,uMatredningqizi, Mezaxabningqiziedi

40Esovdanchiqqanbeklarningismlari,xonadonlariga ko'ra,ismlaribo'yichaGertsogTimna,gertsogAlva, gertsogJethet, 41GertsogOhlibama,gersogElax,gertsogPinon, 42DyukKenaz,gersogTeman,gersogMibzar, 43Magdielgersog,Irambek:bularegalikqilganyurtdagi yashashjoyigakoʻraEdombeklariboʻlsin:u EdomliklarningotasiEsovdir

37-BOB

1Yoqubotasimusofirbo'lganyurtda,Kan'onyurtida yashadi.

2BularYoqubningavlodlaridirYusufo'nyettiyoshda, ukalaribilanqo'yboqayotganediYigitotasiningxotini BilhavaZilpaningo‘g‘illaribilanbirgaedi.

3IsroilxalqiYusufnibarchabolalaridanko'rako'proq sevardi,chunkiukeksayibqolgano'g'liedivaungarangbarangko'ylagiyasadi.

4Birodarlariotalariningunihammabirodarlaridanko'proq sevishiniko'rib,undannafratlandilarvaubilantinch-totuv gapiraolmadilar.

5Yusuftushko'rib,birodarlarigaaytdivaularundan ko'proqnafratlanishdi

6Isoulargadedi:-Eshitinglar,menko'rgantushimni.

7Mana,bizdaladabog'labqo'yganedikvamening bog'ichimo'rnidanturib,tikturdivamana,sizning bog'ichlaringizatrofdaturib,meningbog'ichimgasajda qildilar

8Birodarlariunga:-Haqiqatanham,senbizgashohlik qilasanmi?Yokisenbizningustimizdahukmronlik qilasanmi?Vaulartushlarivaso'zlariuchunundanko'proq nafratlanishdi.

9Uyanabirtushko'rdivaunibirodarlarigaaytibberdi: “Mana,menyanatushko'rdimMana,quyosh,oyvao'n biryulduzmengasajdaqildilar

10Ubuniotasigavaukalarigaaytdi.Haqiqatanhammen, onangvaakalaringsengaergata’zimqilishuchun kelamizmi?

11BirodarlariungahasadqilishdiLekinotasibugapni eshitdi

12Uningbirodarlariotalariningqo'ylariniboqishuchun Shakamgaketishdi

13IsroilxalqiYusufga:“BirodarlaringShakamdasuruv boqmaydilarmi?kel,menseniularningoldigayuboraman. Isounga:“Manamenman”,dedi

14Isoungadedi:Bor,birodarlaringningahvoli yaxshimi,chorvaningahvoliyaxshimi?vayanamenga xabarberingShundayqilib,uuniXevronvodiysidan jo'natibyubordivauShakamgakeldi.

15Birkishiunidaladasarson-sargardonyurganiniko'rib qoldi

16U:“Menbirodarlarimniqidiryapman,ayting-chi,ular qo'ylariniqayerdaboqishadi”,dedi.

17Shundaodam:“Ularbuyerdanketishdi”,dediMen ularning:Do‘tangaboraylik,–deganlarinieshitdimYusuf birodarlariningorqasidanborib,Do‘tandaularnitopdi

18Ularuniuzoqdanko'rganlarida,uo'zlariga yaqinlashmasdanturib,unio'ldirishuchunungaqarshitil biriktirdilar

19Ularbir-biriga:“Mana,butushko'ruvchikelyapti”, deyishdi.

20Endikelinglar,unio'ldiramizvachuqurgatashlaylikva biz:“Uniqandaydiryovuzyirtqichyutibyubordi”,deb aytamizvauningtushlarinimabo'lishiniko'ramiz.

21Rubenbunieshitib,uniularningqo'lidanqutqardi Unio‘ldirmaylik,dedi

22Rubenulargadedi:“Qontoʻkmanglar,unisahrodagi manashuchuqurgatashlamanglarvaungaqoʻl tegizmanglarUniularningqo'lidanqutqarib,yanaotasiga topshirishuchun.

23Yusufakalariningoldigakelganida,ularYusufning ko'ylaginiyechibolishdi

24Uniolib,chuqurgatashlashdi.Chuqurbo'shedi,unda suvyo'qedi

25Ularnonyeyishuchuno'tirishdivako'zlariniko'tarib qarasalar,Giladdantuyalaribilanziravorlar,balzamva mirrako'tarib,Misrgaolibketmoqchibo'lganbirguruh Ismeilliklarkelayotganekan

26Yahudooʻzbirodarlariga:“Birodarimiznioʻldirib, uningqoniniyashiribqoʻysak,nimafoyda?

27Kelinglar,uniIsmailxalqigasotamiz,ungaqo'l tegmasin.chunkiubizningbirodarimizvatanamizdir. Ukalariesamamnunedilar

28Midiyonliksavdogarlaryonidano'tibketishdiUlar Yusufnichuqurdanchiqarib,Yusufniyigirmakumush tangagayigirmakumushtangagaIsmoilxalqigasotishdi

29RubenchuqurgaqaytdiMana,Yusufchuqurdaemas edi.vaukiyimlariniijaragaoldi.

30Ubirodarlariningoldigaqaytib:Bolayo'q,dedi Menesaqayergaborsambo'ladi?

31UlarYusufningko'ylaginiolib,biruloqniso'yib, ko'ylaginiqongabotirdilar

32Ularrang-barangko'ylagiyuborib,otalarigaolib kelishdiBunitopdik,endibil,buo‘g‘lingning ko‘ylagimiyokiyo‘qmi,dedi

33Ubunibilib:-Bumeningo'g'limningko'ylagi,-dedi Yovuzhayvonuniyutibyubordi;Yusuf,shubhasiz, parcha-parchaijaragaolingan

34Yoqubkiyiminiyirtib,beligaqanorkiydivao'g'liuchun ko'pkunlaryig'ladi

35Barchao'g'illarivaqizlariungatasalliberishuchun turishdi.lekinutasalliberishdanboshtortdi;-Men o'g'limningoldigamotamtutibqabrgatushaman,-dediu Shundayqilib,otasiuninguchunyig'ladi

36MidiyonliklaruniMisrga,Fir'avnningsoqchilar boshlig'iPo'tifargasotibyuborishdi

38-BOB

1O'shapaytdaYahudoo'zbirodarlariningqo'lidantushib, Xiroismlibiradullamlikodamgamurojaatqildi.

2Yahudouyerdakan'onlikbirqizningShuahismliqizini ko'rdiUuniolib,uningoldigakirdi

3Uhomiladorbo'lib,o'g'iltug'divauningisminiErqo'ydi 4Uyanahomiladorbo'lib,o'g'iltug'di.vauningismini Onanqo'ydi

5Uyanahomiladorbo'lib,o'g'iltug'divauningismini Shelaqo'ydivauunitug'ganida,uXazibdaedi

6YahudooʻziningtoʻngʻichoʻgʻliErgaTamarismlixotin oldi.

7YahudoningtoʻngʻichoʻgʻliEresaEgamizningnazdida yovuzediEgamizunio'ldirdi

8YahudoOnanga:“Ukangningxotinigaborib,ungauylan, ukangganaslber”,dedi

9Onanurug'o'zinikibo'lmasliginibilardiUakasining xotininikigakirganda,uakasigaurug‘bermasin,debuni yergato‘kibtashladi

10UningqilganishiEgamizgayoqmadi,shuninguchun unihamo'ldirdi.

11YahudokeliniTamaraga:“O'g'limShelaulg'ayguncha, otangninguyidabevabo'libqol,–dediu:“Aka-ukalari kabiuhamo'libqolmasin”,dedi.Tamarborib,otasining uyigajoylashdi

12Vaqto'tib,YahudoningxotiniShuahningqizivafotetdi Yahudoesatasallitopdivado‘stiadullamlikXirobilan Timnatdagiqo‘yqirquvchilarioldigabordi

13Tamaraga:“Mana,qaynotangqo'ylariniqirqishuchun Timnatgaketyapti”,debaytishdi.

14Ubevaayoliningkiyimlariniyechib,pardabilanyopdi vao'ralib,Timnatyo'lidagiochiqjoygao'tirdichunkiu Shelahningkattabo'lganinivaungaxotinlikka berilmaganiniko'rdi

15Yahudouniko'rib,unifohishadebo'yladichunkiu yuziniyopibqo'yganedi.

16Yo'l-yo'lakayuqizgao'girilib:“Yanabor,yoningga kirishimgaijozatber(Chunkiuuningkeliniekanligini bilmasedi.)U:“Menganimaberasan,meningoldimga kirasan?”dedi

17-Mensengasuruvdanbiruloqyuboraman,-dedi Shundaayol:“Joʻnatmaguncha,mengagarovberasanmi?” dedi

18-Senganimagarovberaman?Muhring, bilaguzuklaring,qo‘lingdagiasoing,dedi.Uuniberdi vauningoldigakirdivauundanhomiladorbo'ldi

19Uo'rnidanturibketdivapardasiniyopib,bevalik kiyiminikiydi

20Yahudoo'ziningdo'stiadullamlikqo'libilanuloqni ayolningqo'lidangarovgaolishuchunyubordi,lekinuni topaolmadi.

21So'nguo'shajoyningodamlaridanso'radi:-Yo'lbo'yida ochiqturganfohishaqayerda?Ular:“Buyerdafohisha yo‘qedi”,deyishdi

22UYahudogaqaytibkelib:“Menunitopaolmayapman”, dedi.Buyerningodamlarihambuyerdafohishayo‘qligini aytishdi

23Yahudo:“Uyalibqolmasligimizuchununiolibketsin”, dedi.

24Taxminanuchoyo'tgach,Yahudoga:“Keliningiz Tamarfohishalikqildi.Vamana,uzinokorliktufaylibolasi borYahudo:“Uniolibkelinglar,kuydirilsin”,dedi

25Utug'ilganda,uqaynotasigaodamyuborib:“Bular kimgategishlibo'lsa,mentug'ilganodamgaqasamki”,dedi vau:“Tanibko'ring,bularkimniki,muhr,bilaguzukva tayoq”,dedi

26Yahudoularnitanoldivadedi:Umendanko'rasolihroq ediChunkimenunio'g'limShelahgabermaganmanVau endiunitanimadi

27Uningto'lg'oqpayti,uningqornidaegizaklarboredi

28Uog'riqlibo'lgach,qo'liniuzatdi

29Uqo'liniorqagatortganida,uningakasichiqibkeldiva u:"Qandayqilibqo'zg'alding?"Bugunohsengabo'lsin, shuninguchununingismiFaresdebataldi

30Keyinqo'lidaqip-qizilipbo'lganukasichiqdivauning ismiZaraedi

39-BOB

1YusufMisrgaolibkelindiFir'avnningxizmatkori, qo'riqchilarboshlig'i,misrlikPo'tifaresaunio'shayerga tushirganIsmailiylarningqo'llaridansotiboldi

2EgamizYusufbilanedi,ufarovonodamediUmisrlik xo'jayinninguyidaedi.

3Xo'jayinEgamizubilanekaninivaEgamizqilgan hammaishlariniuningqo'lidaamalgaoshirganiniko'rdi

4Yusufuningko'zo'ngidainoyattopdivaungaxizmat qildivauniuyiganazoratchiqilibqo'ydivaqo'lidagi hammanarsaniqo'ligatopshirdi

5Egamizunio'zuyidavabormol-mulkiustidan nazoratchiqilibtayinlaganidanberi,EgamizYusufuchun misrlikningxonadonigabarakaberdiEgamizning barakalariUninguyidavadalasidabo'lganhammanarsaga to'g'rikeldi

6UbornarsasiniYusufningqo'lidaqoldirdiUyegan nondanboshqahechnarsagaegaemasliginibilardi.Yusuf esayaxshiodamedi,yaxshiodamedi

7Shundankeyinxo'jayininingxotiniYusufgako'ztikdi Menbilanyoting,dediu.

8Lekinuradetib,xo'jayininingxotinigadedi:"Mana, xo'jayinimuydamenbilannimaborliginibilmaydivau bornarsasinimeningqo'limgatopshirdi.

9Buuydamendanbuyukroqodamyo'qUmendansendan boshqahechnarsaniqaytarmadi,chunkisenuning xotinisan.

10UYusufgakundan-kungagapirganda,uungaquloq solmadi,uningyonidayotmadivaubilanbirgabo'lmasdi.

11ShupaytYusufo'zishiniqilishuchunuygakirdi Ichkaridaesauyahlidanhechkimyo'qedi

12Qizunikiyimidanushlab:“Menbilanyoting”,dedi 13Qizuningkiyiminiqo'lidaqoldirib,qochibketganini ko'rdi

14Uo'zuyidagiodamlarnichaqirib,ulargadedi:“Mana,u biznimasxaraqilishuchunoldimizgabiribroniyniolib keldiumenbilanyotishuchunoldimgakirdivamen balandovozdaqichqirdim:

15Ovozimnibalandqilib,yig'laganimnieshitgach,u kiyiminiyonimdaqoldirib,qochibketdivaunitashqariga olibchiqdi.

16Xo'jayinuygakelgunigaqadar,ayoluningkiyimini yonigaqo'ydi

17Shundaayolungashundaydedi:Senbizgaolib kelganibroniyxizmatkormenimasxaraqilishuchun oldimgakeldi

18Ovozimnibalandqilib,yig'laganimda,ukiyiminimen bilanqoldirib,tashqarigaqochibketdi.

19Xo'jayinxotininingungaaytganso'zlarinieshitib: “QulingmengashundayqildiUningg'azabialangalandi 20Yusufningxo'jayiniuniolib,podshohningasirlari bog'langanzindongaqo'ydivauo'shaerdazindondaedi

21AmmoEgamizYusufbilanedi,ungarahm-shafqat ko'rsatdivazindonqo'riqchisiningko'zo'ngidaungailtifot ko'rsatdi

22Qamoqxonaqo'riqchisizindondagibarchamahbuslarni Yusufningqo'ligatopshirdiUlaruyerdanimaqilishsa, o'shaniqilguvchidir

23Qamoqxonaqo'riqchisiqo'liostidaginarsagaqaramadi. ChunkiEgamizubilanedivaqilganishlariniEgamiz muvaffaqiyatgaerishtirdi

40-BOB

1ShundankeyinMisrshohiningnovvoyivanovvoyio‘z xo‘jayinlariMisrshohinihaqoratqilishdi

2Fir'avno'ziningikkimulozimiga,sotuvchilarboshlig'iga vanovvoylarboshlig'igag'azablandi.

3Ularniqo'riqchilarboshlig'ininguyiga,Yusufbog'langan zindongaqo'ydi

4Qo'riqchilarboshlig'iYusufniulargatopshirdivau ulargaxizmatqildivaularbirmuddatpalatadaturishdi

5Ularikkovitushko'rdilar,harbiribirkechadatushko'rdi, harbirio'ztushiningta'birigako'ra,qamoqxonada qamalganMisrshohiningnovvoyivanovvoyitushko'rdi 6ErtalabYusufularningoldigakirib,ulargaqaradivaular g'amginbo'libqolishdi.

7Uxo'jayininingxonadonidao'zibilanbirgabo'lgan Fir'avna'yonlaridanso'radi:-Negabugunbunchalik g'amginqarayapsizlar?

8Ularunga:“Biztushko'rdik,ammouningta'birchisi yo'q”,deyishdiYusufulargadedi:“TafsirlarXudoniki emasmi?Mengaayting,mensizdaniltimosqilaman.

9BoshsotuvchiYusufgatushiniaytibberdivaungadedi: “Tushimda,meningoldimdabirtokboredi

10Tokdauchtanovdaboredi,go'youkurtaklanib,gullari otilibchiqdiUningshoxchalaripishganuzumlarni chiqardi

11Fir'avnningkosasiqo'limdaedi,menuzumniolib, Fir'avnningkosasigabosdimvakosaniFir'avnningqo'liga berdim.

12Yusufungadedi:“Uningta’birishunday:Uchshoxuch kundir

13Fir'avnuchkundankeyinboshingniko'tarib,senio'z joyinggaqaytaradivasizFir'avnningqo'riqchisi bo'lganingizdek,uningqo'ligakosasinitopshirasiz

14Qachonyaxshibo'lishinio'ylabko'r,mengayaxshilik qil,Fir'avnhuzuridamenizikretvamenibuuydanolib chiq

15Zero,menibroniylaryurtidano'g'irlanganmanvabu erdahammenizindongatashlashlariuchunhechnarsa qilganimyo'q

16Boshnovvoybuta’birningto‘g‘riekaniniko‘rib, Yusufgadedi:“Menhamtushimdaedim,boshimdauchta oqsavatboredi

17EngyuqorisavatdaFir'avnuchunharxilnon pishiriqlariboredi.Qushlaresaularniboshimdagisavatdan yebketishdi

18Yusufjavobberibdedi:“Uningta’birishunday:Uch savatuchkundir.

19Fir'avnuchkundankeyinboshingniko'tarib,daraxtga osibqo'yadiQushlargo'shtingdanyeyishadi

20Fir'avnningtug'ilgankunibo'lganuchinchikuniu barchaxizmatkorlarigaziyofatuyushtirdivauo'z xizmatkorlariorasidaboshoshpazvaboshnovvoyning boshiniko'tardi

21Uyanaboshqo'riqchinixizmatgaqaytardikosani fir’avnningqo‘ligaberdi.

22LekinYusufulargatushuntirganidek,boshnovvoyni osibqo'ydi

23AmmoboshsoqchiYusufnieslamadi,balkiuniunutdi.

41-BOB

1To'liqikkiyilo'tgach,Fir'avntushko'rdivaudaryo bo'yidaturganedi

2Mana,daryodanyettitago'zalvasemizsigirchiqdi.va ularo'tloqdaovqatlanardilar

3Ularningorqasidandaryodanyomonvaozg'insigir chiqibkeldi.vaboshqasigirningyonidadaryoningbo'yida turdi

4Yomonvaozg'insigirlaryettitayaxshivasemizsigirni yeydilar.Fir'avnuyg'ondi.

5Uuxlabqoldivaikkinchimartatushko'rdivamana,bir poyadayettitaboshoqpaydobo'ldi

6Mana,ularningortidansharqshamolidanesganyettita ingichkaboshoqo'sibchiqdi

7Ettiozgʻinboshoqyettinavlivatoʻlaboshoqlarniyutib yubordi.Fir'avnuyg'ondivabutushedi.

8Ertalabuningruhibezovtabo'ldiFir'avnulargatushini aytibberdiLekinFir'avngaularniizohlayoladiganhech kimyo'qedi.

9So'ngraboshqo'riqchiFir'avngadedi:Menbuguno'z ayblarimnieslayman

10Fir'avno'zxizmatkorlaridang'azablanib,menivabosh novvoyniqo'riqchilarninguyigaqamoqqaqo'ydi

11Menvaubirkechadatushko'rdikBizharbirkishi tushiningta'birigako'ratushko'rdik.

12Bizbilanbirgaqo'riqchilarboshlig'iningxizmatkori ibroniybiryigitborediBizungaaytdik,ubizga tushlarimiznita'birqildi.Harkimo'ztushigako'rata'bir qildi

13Ubizgatalqinqilganidek,shundaybo'ldi.umenio'z lavozimimgaqaytardivauniosibo'ldirdi

14Fir'avnYusufnichaqirib,jo'natibyubordivaularuni shosha-pishazindondanolibchiqishdi

15Fir'avnYusufgadedi:"Mentushko'rdim,unita'bir qiladiganhechkimyo'qMensenhaqingda:"Tushnita'bir qilishuchuntushunaolasan"degangapingiznieshitdim

16YusufFir'avngashundayjavobberdi:Bumenda emas,XudoFir'avngatinchlikbilanjavobberadi

17Fir'avnYusufgadedi:Tushimdamendaryobo'yida turganedim

18Mana,daryodanyettitago'shtlivaxushbo'ysigirchiqdi vaularo'tloqdaovqatlanishdi:

19UlarningortidanmenbutunMisryurtidahechqachon yomonlikuchunko'rmaganimdek,kambag'al,o'tayomon vaozg'inyettisigirchiqdi

20Ozgʻinvayomonsigirlarbirinchiyettisemizsigirni yeydi.

21Ularniyebbo'lgach,yeganlarima'lumbo'lmadilekin ularhalihamboshidabo'lganikabiyomonko'rinishgaega edilar.Shundayqilibmenuyg'ondim.

22Mentushimdako'rdimvabirpoyadayettitato'lava yaxshiboshoqpaydobo'ldi

23Mana,ularningorqasidansharqshamolidanesgan, quruq,ingichkavayettiboshoqo'sibchiqdi

24Yupqaboshoqlaryettitayaxshiboshoqniyutibyubordi. Menbunisehrgarlargaaytdimlekinbunimengae'lon qiladiganhechkimyo'qedi

25YusufFir'avngadedi:Fir'avnningtushibitta:Xudo Fir'avnganimaqilmoqchiekanliginiko'rsatdi

26Ettiyaxshisigiryettiyil;Yettiyaxshiboshoqyettiyil, tushesabitta.

27Ulardankeyinchiqqanyettiozgʻinsigiresayettiyildir Sharqdanshamolesayotganyettitaquruqboshoqesayetti yilocharchilikbo‘ladi.

28MenFir'avngaaytdim:Xudonimaqilmoqchiekanligini Fir'avngabildiradi

29Mana,butunMisryurtidayettiyilmoʻl-koʻlchilikkeldi.

30UlardankeyinyettiyillikocharchilikboshlanadiMisr yurtidahammaboylikunutiladiOchlikesaerniyemiradi; 31Keyingiocharchiliktufaylimamlakatdamo'l-ko'lchilik ma'lumbo'lmaydiChunkibujudaalamlibo'ladi

32BuninguchunFir'avngatushikkimartatakrorlandi ChunkibunarsaXudotomonidano'rnatiladivaXudouni tezoradaamalgaoshiradi

33EndiFir'avnaqllivadonoodamniko'rib,uniMisr yurtigaqo'ysin.

34Fir'avnshundayqilsin,uyergamulozimlarqo'ysinva yettimo'lyilichidaMisryurtiningbeshdanbirqismini egallasin.

35Kelgusiyaxshiyillarningbarcharizqlariniyig'ib, Fir'avnningqo'liostidaekinqo'yishsinvashaharlardaoziqovqatsaqlashsin.

36Buoziq-ovqatMisryurtidabo'ladiganyettiyillik qahatchilikkaqarshimamlakatuchunzaxirabo'ladier ocharchilikdanhalokbo'lmasin.

37Fir'avnvauningbarchaxizmatkorlarinazaridabunarsa yaxshiedi

38Fir'avno'zxizmatkorlarigadedi:-BizXudoningRuhi bo'lganbundayodamnitopaolamizmi?

39Fir'avnYusufgadedi:Xudobularninghammasini sengako'rsatganiuchun,sendekaqllivadonohechkim yo'q

40Senmeninguyimustidanbo'lasan,Seningso'zing bo'yichabutunxalqimhukmronlikqiladi,faqattaxtdamen sendanbuyukroqbo'laman

41Fir'avnYusufga:“Mana,mensenibutunMisryurtiga hokimqilibqo'ydim”,dedi

42Fir'avnuningqo'lidagiuzuginiyechib,Yusufning qo'ligataqibqo'ydivaungazig'irmatodanliboslarkiydirib, bo'ynigaoltinzanjirbog'ladi

43IsouniikkinchiaravagamindirdiUningoldida:“Tiz cho‘z”,debfaryodqildilar.UunibutunMisryurtiga hukmdorqilibqo‘ydi

44Fir'avnYusufgadedi:MenFir'avnman,sensizbutun Misryurtidahechkimqo'liniham,oyog'iniham ko'tarolmaydi

45Fir'avnYusufningisminiZafnatpaniyoqo'ydi.O'nlik ruhoniyPotiferaningqiziOsenatnixotinigaberdi.Yusuf butunMisryurtibo‘ylabyurdi

46YusufMisrshohiFir'avnhuzuridaturganidao'ttiz yoshdaedi.Yusuffir’avnhuzuridanchiqib,butunMisr yurtiniaylanibchiqdi

47Yettimoʻl-koʻlchilikyilidayerhovuchlabhosilberdi

48UMisryurtidagiyettiyillikoziq-ovqatlarniyig'ib, shaharlargato'pladiHarbirshaharatrofidagidalarizqini esabirxiljoygaqo'ydi.

49Yusufdengizqumidayjudako'pdonyig'iboldichunki uraqamsizedi

50OchlikyillariboshlanishidanoldinYusufningikkio'g'li tug'ildiO'nlikruhoniyPotiferaningqiziAsenaularnitug'di 51Yusufto‘ng‘icho‘g‘ligaManasheisminiqo‘ydi: “ChunkiXudomengabarchamehnatlarimni,otamning butunxonadoniniunutdi”,dedi

52IkkinchisiningisminiEfrayim,debqo'ydi:ChunkiXudo meningazoblarimgaduchorbo'lganyurtdabarakaliqildi.

53Misrdayettito'kinlikyilitugadi

54Yusufaytganidek,yettiyilqashshoqlikboshlandi AmmobutunMisryurtidanonboredi.

55ButunMisryurtiochlikdanqiynalgach,xalqFir'avnga nonso'rabfaryodqildiusenganimadesa,qil

56Butuneryuzidaocharchilikhukmsurdi.Yusufhamma omborlarniochib,MisrliklargasotdiMisryurtida ocharchilikkuchaydi

57HammamamlakatlarMisrga,Misrgaekinsotibolish uchunkeldilarChunkibarchamamlakatlardaocharchilik judaqattiqedi

42-BOB

1YoqubMisrdaekinborliginiko'rgach,Yoqubo'g'illariga dedi:Negabir-biringizgaqarayapsizlar?

2Udedi:“Mana,menMisrdaekinborliginieshitdimU yergatushib,bizgauyerdansotibol.Tokibizo'lmaymiz, yashaymiz

3Yusufningo'ntaakasiMisrgaekinsotibolganiketishdi

4AmmoYoqubYusufningukasiBenyaminniakalaribilan birgayubormadiChunkiu:“Uningboshigafalokat yetmasin”,dedi

5Isroilo'g'illarikelganlarorasidanekinsotibolishuchun kelishdi,chunkiKan'onyurtidaocharchilikbo'lganedi

6Yusufyurtninghokimiboʻlib,butunyurtxalqiga sotuvchiedi

7Yusufbirodarlariniko'rib,ularnitanidi,lekino'zini ulargabegonaqilib,ulargaqo'polgapirdiIsoularga: Qayerdankeldingizlar?Ular:“Kan’onyurtidanovqatsotib olishuchun”,deyishdi

8Yusufbirodarlarinitanirdi,lekinularUnitanimasdi

9Yusufularko'rgantushlariniesladivaulargadedi:Sizlar ayg'oqchisizlaryerningyalang'ochliginiko'rishuchun keldingiz.

10Ularunga:“Yo'q,xo'jayinim,xizmatkorlaringizovqat sotibolishgakelishdi”,-deyishdi

11Hammamizbirodamningo'g'illarimiz.bizhaqiqiy odamlarmiz,sizningxizmatkorlaringizjosusemas

12Isoulargadedi:-Yo'q,sizlaryerningyalang'ochligini ko'rishuchunkeldingizlar.

13Ular:“SizningxizmatkorlaringizKan’onyurtidagio‘n ikkiaka-uka,birkishiningo‘g‘illaridir.Mana,engkichigi bugunotamizbilan,biriesayo'q.

14Yusufulargadedi:“Sizlaraygʻoqchisizlar,mensizlarga aytganimshu

15Shubilansizlarisbotlanasizlar:Fir'avnninghayotiga qasamki,uyerdankenjaakangizkelmagunchachiqa olmaysizlar

16Sizlardanbirortangizniyuboring,ubirodaringizniolib kelsin,shundasizzindondasaqlanasiz,so'zlaringizsizda haqiqatbor-yo'qligiisbotlanadi.

17Ularninghammasiniuchkunpalatagaqo'ydi

18UchinchikuniYusufulargadedi:“Manashunday qilinglarvayashanglar.chunkimenXudodanqo'rqaman: 19Agarchinodamboʻlsangiz,birodarlaringizdanbiri zindoningizninguyidabogʻlansin

20Ammokenjaukangiznimeningoldimgaolibkeling. Shundayqilib,so'zlaringiztasdiqlanadivasizo'lmaysiz Vaularshundayqilishdi

21Ularbir-birlariga:“Bizbirodarimizoldidaaybdormiz, chunkiubizdaniltijoqilganida,uningqalbiningiztirobini ko'rib,eshitmadikShuninguchunboshimizgabumusibat keldi.

22Rubenulargashundayjavobberdi:“Bolagaqarshi gunohqilmanglar,debsizlargaaytmadim Eshitmaysizlarmi?Shuninguchununingqonihamtalab qilinadi

23UlarYusufningularnitushunganinibilishmasdiChunki uulargatarjimonorqaligapirdi.

24Isoulardanyuzo'giribyig'ladiUlarningoldigaqaytib, ularbilangaplashdivaulardanShimo'nniolib,ularning ko'zo'ngidabog'labqo'ydi.

25Yusufularningqoplarinimakkajoʻxoribilantoʻldirishni, harkimningpuliniqopigasolibberishnivaulargayoʻl rizqiniberishnibuyurdivaulargashundayqildi.

26Ulareshaklarigaekinortib,uyerdanketishdi

27Ulardanbirimehmonxonadaeshaginiberishuchun qopiniochganda,upuliniko'ribqoldi.Chunkibuuning qopiningog'zidaedi

28Ubirodarlarigadedi:“MeningpulimqaytarildiMana, bumeningqopimdahambor.Ularningyuraklarihovliqib, qo‘rqib,bir-birlariga:“Xudobizganimaqildi?

29UlarKan'onyurtigaotalariYoqubningoldigakelib, boshigatushganhammanarsaniaytibberishdi.aytish,

30Yurtningxo'jayinibo'lganodambizbilanqo'polgapirdi vabiznimamlakatningayg'oqchilarideboldi.

31Bizunga:“Bizhaqiqiyodamlarmizbizjosusemasmiz:

32Bizo'nikkiaka-uka,otamizningo'g'illarimiz;biriyo'q, engkichigibugunotamizbilanKan'onyurtida

33Yurtningxo'jayinibo'lganodambizgashundaydedi:Sizlarninghaqiqiyodamlarekaningiznishuorqalibilib olamanBirodarlaringdanbirinimenbilanbuyerda qoldirib,xonadonlaringniocharchilikuchunovqatolib,ket 34Kichikbirodaringiznimeningoldimgaolibkelinglar, shundamensizlarayg'oqchiemassizlar,balkihaqiqiy insonlarekaningiznibilamanmi?

35Ularqoplarinibo'shatishayotganda,harkimningqopida birdastapulborekan.

36OtalariYoqubulargadedi:Menibolalarimdan mahrumqildingizlar,Yusufyo'q,Shimo'nyo'q,

BenyaminniolibketasizlarBularninghammasimenga qarshi.

37Rubenotasiga:“Agarunisengaolibkelmasam,ikki oʻgʻlimnioʻldir,uniqoʻlimgatopshir,menseniyanaolib kelaman”,dedi.

38-O'g'limsizbilanbirgatushmaydi,-dedichunkiukasi o'lib,yolg'izqoldiAgarsizketayotganyo'ldaungafalokat yetsa,meningoqargansochlarimniqayg'ubilanqabrga tushirasizlar

43-BOB

1Mamlakatdaocharchilikkuchayganedi.

2Misrdanolibkelganekinlariniyebboʻlgach,otalari ularga:“Yanaboringlar,bizgaozginaovqatsotibolinglar”, dedi.

3Yahudoungadedi:Ukishibizgaqat'iye'tirozbildirdi: “Agarukangizsizbilanbo'lmasa,meningyuzimni ko'rmaysizlar”,dedi.

4Agarsenbizbilanbirodarimizniyuborsang,pastga tushib,sengaovqatsotibolamiz

5Agarsizunijo'natmasangiz,biztushmaymiz,chunkiu kishibizga:“Akangizsizlarbilanbo'lmasa,mening yuzimniko'rmaysizlar”,dedi

6Isroilxalqi:“Negamenbilanshunchalikyomon munosabatdabo'ldingizki,uodamgahaliukangizbormi, debaytmoqchimisiz?

7Ular:“Ukishibizdanahvolimizvaqarindoshlarimiz haqidasoʻradiva:“Otangiztirikmi?”debsoʻradiboshqa ukangizbormi?Bizungabuso‘zningmazmunigako‘ra aytdik:“Ukangnitushir,deyishinibilamizmi?

8YahudootasiIsroilgadedi:Yigitnimenbilanbirga yubor,bizturamizvaketamizTokibizham,sizham, bolalarimizhamo‘lmay,yashaymiz.

9Menungakafilbo'lamanUnimeningqo‘limdantalab qilasan,agarmenunisengaolibkelmasam-u,sening huzuringgaqo‘ymasam,aybniabadiyo‘zzimmamga olaman

10Agarbiztoqatqilmaganbo'lsak,endiikkinchimarta qaytganedik.

11OtalariIsroilulargadedi:Agarshundaybo'lsa, shundayqilinglarIdishlaringizdayerningengyaxshi mevalaridanolingvaukishigasovg'a,ozginabalzam,bir ozasal,ziravorlar,mirra,yong'oqvabodomolibboring

12Qo'lingizgaikkibaravarpulolingYana qoplaringizningog'zigaolibkelganpulniqo'lingizgaolib boring;Ehtimol,bue'tiborsizlikedi:

13Birodaringnihamolib,o'rningdantur,yanao'sha odamningoldigabor

14QodirXudobuodamningoldidasengarahmqilsin,toki uboshqabirodaringvaBenyaminniqo'yibyuborsin Farzandlarimdanayrilsam,mendanayrilibketaman.

15Odamlaro'shasovg'aniolib,qo'llarigaikkibaravarpul vaBenyaminnioldilaro‘rnidanturib,Misrgatushdiva Yusufningqarshisidaturdi

16YusufBenyaminniularbilanbirgako'rgach,o'zuyining hukmdoriga:“Buodamlarniuygaolibkel,o'ldir,tayyorla. Chunkibuodamlartushdamenbilanbirgaovqatlanadilar

17UkishiYusufaytganidekqildiBuodamodamlarni Yusufninguyigaolibkirdi.

18UlarYusufninguyigaolibkelinganidanqo'rqibketishdi

Ular:“Birinchimartaqoplarimizgaqaytarilganpullar

uchunbizniolibkelishdi”,deyishdiTokiubizgaqarshi vasvasaizlab,ustimizgatushib,bizniqulva eshaklarimizgaaylantirsin

19UlarYusufningxonadoniningboshqaruvchisiga yaqinlashib,uyeshigioldidaubilangaplashishdi.

20Udedi:“Eyjanob,bizbirinchimartaoziq-ovqatsotib olganikelganedik

21Mehmonxonagakelganimizda,qoplarimizniochdikva mana,harkimningpuliqopiningog'zida,pulimizto'liq og'irligidaedivabizuniyanaqo'limizgaolibkeldik

22Oziq-ovqatsotibolishuchunqo'limizgaboshqapul tushirdik:pulimizniqopimizgakimqo'yganini bilolmaymiz.

23Udedi:“Sizlargatinchlikbo'lsin,qo'rqmanglar,sizning XudoyingizvaotangizningXudosisizlargaxazinani qoplaringizgaberdi.Mendapulingizboredi.Shimo'nni ularningoldigaolibchiqdi

24ShundauodamlarniYusufninguyigaolibkirdiva ulargasuvberdivaularoyoqlariniyuvdilar.Ularning eshaklarinio'ldirardi

25TushpaytikelganYusufgasovg'atayyorladilar,chunki ularuerdanonyeyishlarinieshitdilar.

26Yusufuygakelganida,qo'llaridabo'lgansovg'aniuyga olibkelishdivaungaergata'zimqilishdi

27Uulardanhol-ahvolso'radivadedi:-Sizaytganchol, otangizsog'mi?Uhalitirikmi?

28Ularjavobberishdi:Qulingotamizsog'-salomat,uhali tirik.Vaboshlariniegib,sajdaqildilar.

29Uko'ziniko'tarib,ukasiBenyaminni,onasiningo'g'lini ko'rib:Mengagapirganukangizshumi?Shundau: “O‘g‘lim,sengaxudorahmatqilsin”,dedi.

30YusufshoshibqoldiChunkiich-ichlariakasinisog'inib, yig'lamoqchibo'ldiUo'zxonasigakirib,yig'labyubordi

31Uyuziniyuvdi-da,tashqarigachiqdi-da,o'zinitutib: “Nonyegin”,dedi

32Ungao'zlari,o'zlariuchuno'zlarivaubilanbirga ovqatlanganmisrliklaruchunyakkama-yakkaovqatlandilar, chunkimisrliklaribroniylarbilanbirganonyemasligi mumkinediChunkibumisrliklaruchunjirkanchdir

33Toʻngʻichoʻziningtoʻngʻichligicha,engkichigiesa yoshligichaUningoldidaoʻtirishdi

34Uoldidanulargaxabaryubordi,lekinBenyaminning ziyonatiularningharbiridanbeshbaravarko'pedi.Ular ichib,ubilanquvnoqedilar

44-BOB

1Uuyboshqaruvchisigabuyurib:“Ularningqoplarini ko'taraoladigandarajadaovqatbilanto'ldiringvahar kimningpuliniqopiningog'zigasolibqo'ying

2Meningkosamni,kumushkosaniengkichigining qopiningog'zigavauningpuliniqo'ying.VauYusuf aytganso'zbo'yichaqildi

3Tongotishibilanodamlarnio'zlarivaeshaklarijo'natib yuborishdi

4Ularshahardanchiqib,haliuzoqdabo'lmaganida,Yusuf o'zboshqaruvchisigadedi:«O'rningdantur,odamlarning orqasidanergashUlargayetibborganingizda,ularga ayting:Negayaxshilikbilanyomonlikbilan mukofotladingiz?

5Bumeningxo'jayinimichadiganvabashoratqiladigan narsaemasmi?Shundayqilib,yomonlikqildingiz

6Isoulargayetiboldivaulargaxuddishuso'zlarniaytdi

7Ularundan:-Negahazratimbuso'zlarniaytyapti?Alloh taolobandalaringnishundayqilmasin

8Mana,qoplarimizdantopganpullarimizniKan'on yurtidanyanasengaolibchiqdik.

9Qullaringizdankimbilanbirgabo'lsa,uo'lsin,bizham xo'jayinimningqullaribo'lamiz

10Ushundaydedi:Endisizaytganingizdekbo'lsin:kim bilanbirgabo'lsa,uMeningxizmatkorimbo'ladivasizlar begunohbo'lasizlar

11Ulartezdaharkimo'zqopiniyergatushirib,qopini ochdi

12Uqidirib,kattasidanboshlab,kichigidanketdi.Kosa Benyaminningqopidantopildi

13Keyinkiyimlariniyirtib,harbiriningeshaginiyuklab, shahargaqaytishdi.

14YahudovauningakalariYusufninguyigakelishdi Chunkiuhalio'shaerdaedivaularUningoldidaerga yiqildilar.

15Yusufularga:“Bunimaqilyapsan?Mengao'xshagan odamnialbattailohiyqilaolmaysizmi?

16Yahudo:Xo'jayinganimadeymiz?nima gaplashamiz?yokiqandayqilibo'zimiznitozalaymiz?

Xudoqullaringninggunohinibiliboldi:mana,bizham, kosatopilganodamham,xo‘jayinimningqullarimiz.

17U:“Xudoko'rsatmasin,lekinkosakimningqo'lida bo'lsa,umeningxizmatkorimbo'ladi”,dediO'zingesa otangningoldigatinchginatur.

18ShundaYahudouningoldigakelib:“Ey,xo'jayinim, xizmatkoring,xo'jayinimningqulog'igabirog'izso'zaytsin, qulinggag'azabingyonmasin,chunkisenFir’avndeksan”, dedi

19Xo'jayinimxizmatkorlaridanso'radi:“Sizningotangiz yokiukangizbormi?

20Bizxo'jayinimgaaytdik:“Otamizbor,qariyamizva uningkeksayoshdagikichikbirbolasiborakasio'lib, onasidanyolg'izo'ziqolgan,otasiunisevadi.

21Sizxizmatkorlaringizga:“Unimeningoldimgaolib kelinglar,menungaqarayman”,dedingiz

22Bizhazratimgaaytdik:“Yigitotasinitashlabketa olmaydi,chunkiagaruotasinitashlabketsa,otasio'ladi

23Sizxizmatkorlaringizga:“Agarkenjaakangizsizlar bilanbirgatushmasa,boshqayuzimniko'rmaysizlar”, dedingiz

24Qulingotamningoldigakelganimizda,xo'jayinimning so'zlariniaytdik.

25Otamiz:“Yanaborib,bizgaozginaovqatsotibol”,dedi 26Biztushaolmaymiz,agarkenjabirodarimizbizbilan bo'lsa,tushamiz,chunkikenjabirodarimizyonimizda bo'lmasa,ukishiningyuziniko'rmasligimizmumkin

27Quling,otambizgadedi:“Xotinimmengaikkioʻgʻil tugʻganinibilasizlar.

28Biriyonimdanchiqibketdivamen:“Albatta,uparchaparchabo'libqoldivamenunio'shandanberiko'rmadim: 29Agarbunihammendanolsangiz-u,ungafalokatyetsa, meningoqargansochlarimniqaygʻubilanqabrga tushirasizlar.

30Endimenotamningqulingningoldigaborsam,uyigit bizbilanbo'lmaydiuninghayotiyigitninghayotibilan bog'langanliginiko'rish;

31O'g'ilningoramizdayo'qliginiko'rgach,o'ladivaquling otamizningoqsochlariniqayg'ubilanqabrgatushiradi

32Chunkiseningqulingotamgao'g'iluchunkafilbo'lib: “Agarunisengaolibkelmasam,otamningaybiniabadiy o'zzimmasigaolaman”,debaytdi

33Endisizdaniltimosqilaman,qulingo'g'ilningo'rniga xo'jayinimningqulibo'libqolsin.vayigitakalaribilan birgaborsin

34O'g'ilmenbilanbo'lmasa,qandayqilibotamningoldiga boraman?Otamningboshigayomonlikkelishiniko'rmay qolaman

45-BOB

1Yusufyonidaturganlarninghammasioldidao'zinituta olmadiUbaqirdi:“Hammayonimdanketsin!Yusufo‘zini birodarlarigaoshkorqilganda,uningyonidahechkimyo‘q edi.

2Uovozchiqaribyig'ladi,MisrliklarvaFir'avnxonadoni eshitdilar

3Yusufakalarigadedi:MenYusufman.dadamhali tirikmi?UkalariesaungajavobberaolmadilarChunki ularUninghuzuridabezovtaedilar

4Yusufbirodarlariga:Yonimgayaqinlashinglar, dediVaularyaqinlashdilarMenMisrgasotgan ukangizYusufman,dedi

5Endimenibuyergasotganingizdanxafabo'lmangva o'zingizgag'azablanmang,chunkiXudohayotnisaqlab qolishuchunmenisizlardanoldinyubordi

6Manashuikkiyilmamlakatdaocharchilikbo'ldi,ammo beshyilborki,undanapichan,nahosilbo'ladi

7Sizlarniyeryuzidanaslqoldirishuchunvabuyuknajot orqalijonlaringiznisaqlabqolishuchunXudomenisizdan oldinyubordi

8Endimenibuyergasizemas,balkiXudoyuborgan bo'lsangiz,UmeniFir'avngaota,butunxonadoniga xo'jayinvabutunMisryurtigahukmdorqilibqo'ydi

9Shoshilinglar,otamningoldigaboringlarvaunga aytinglar:“O‘g‘lingizYusufshundaydeydi:“Xudomeni butunMisrninghukmdoriqilibqo‘ydi

10SenGoshenyurtidayashab,oʻzing,oʻzing,bolalaring, bolalaring,chorvamollaring,chorvamollaringva oʻzingdagihammanarsabilanmengayaqinboʻlasan

11Mensenio'shaerdaoziqlantiramanChunkihalibesh yilocharchilikbor.Tokio‘zing,xonadoningvabor narsangqashshoqlikkaduchorbo‘lmasin

12Mana,sizningko'zlaringizham,akamBenyaminning hamko'zlarisizlargagapirayotganog'zimekaniniko'rib turibdi

13Misrdagibarchaulug'vorligimvako'rganlarimhaqida otamgaaytinglarShoshib,otamnibuyergaolibkelinglar

14UakasiBenyaminningbo'ynigayiqilibyig'ladiva Benyaminuningbo'ynigayig'labyubordi

15Bundantashqari,ubarchabirodarlarinio'pdivayig'ladi vashundankeyinbirodarlariubilangaplashdilar

16Fir'avnningxonadonida:“Yusufningukalarikeldilar”, degangapeshitildiBuFir'avnvauningxizmatkorlariga ma'qulkeldi

17Fir'avnYusufgadedi:Birodarlaringizgaayting: “SizlarshundayqilasizlarHayvonlaringniyukla,borib, Kan’onyurtigabor

18Otangiznivaxonadonlaringizniolib,Meningoldimga kelinglar,MensizlargaMisryurtiningyaxshiqismini beraman,sizesabuyerningyog'iniyeysiz

19Endisengabuyurilgan:shundayqilBolalaringizva xotinlaringizuchunMisryurtidanaravalarolib,otangizni olibkelinglar

20O'znarsalaringizgahame'tiborbermang;Chunkibutun Misryurtiningmanfaatisiznikidir.

21Isroilo'g'illarihamshundayqilishdivaYusuf Fir'avnningamrigabinoanulargaaravalarberib,yo'l tayyorladi.

22Ularningharbirigao'zgakiyimberdiBenyamingaesa uchyuzkumushtangavabeshoʻzgarishkiyimberdi

23ShutarzdaotasigaodamyubordiMisrningne'matlari yuklangano'ntaeshak,yo'l-yo'lakayotasiuchun makkajo'xori,nonvago'shtyuklangano'ntaayoleshak.

24Isobirodarlarinijo'natibyubordi,ularjo'nabketishdi

25UlarMisrdanchiqib,Kan'onyurtiga,otalariYoqubning huzurigakelishdi.

26Unga:“Yusufhalitirik,ubutunMisryurtininghokimi”, dediYoqubningyuragihushidanketdi,chunkiuularga ishonmadi.

27Yusufningoʻzlarigaaytganbarchasoʻzlariniungaaytib berishdi

28Isroilxalqi:Bo'ldi,dedi.O‘g‘limYusufhalitirik: o‘limoldidanborib,uniko‘raman

46-BOB

1Isroilxalqibor-yo'g'ibilanyo'lgachiqdivaBershevaga keldivaotasiIshoqningXudosigaqurbonliklarkeltirdi.

2XudotungivahiylardaIsroilgagapirib:“Yoqub,Yoqub! U:“Manamenman”,dedi

3Udedi:“MenXudoman,otangningXudosiman.Misrga borishdanqo'rqmaMenuyerdasendanbuyukxalq yarataman

4MensenbilanMisrgaboraman.Menhamseniqaytadan tiriltiraman,Yusufqo'liniko'zlaringgaqo'yadi

5YoqubBershevadanturdivaIsroilo'g'illariotalari Yoqubni,o'g'illarinivaxotinlariniFir'avnuniko'tarish uchunyuborganaravalardaolibketishdi

6UlarKan'onyurtidaqo'lgakiritganchorvalarivamolmulkiniolib,YoqubvabutunavlodlaribilanbirgaMisrga keldilar

7Oʻgʻillari,oʻgʻillariningoʻgʻillari,qizlari,oʻgʻillarining qizlarivabutunavlodiubilanbirgaMisrgaolibkeldi.

8MisrgakelganIsroiloʻgʻillariningismlariYoqubva uningoʻgʻillari:YoqubningtoʻngʻichoʻgʻliRuben 9Rubeno'g'illari;Xanoch,Phallu,XazronvaKarmi.

10Shimo'nningo'g'illari;Yamuil,Yomin,Oxad,Yoxin, ZoxarvaKan'onlikayolningo'g'liShoul.

11Levio'g'illari;Gershon,QohatvaMerari

12Yahudoo'g'illari;Er,Onan,Shela,FarazvaZerax AmmoErvaOnanKan'onyurtidavafotetdilarFarazning oʻgʻillari:XazronvaXomul.

13Issaxorningo'g'illari;To‘la,Fuva,AyubvaShimron 14Zabuluno'g'illari;Sered,ElonvaYahlil 15BularLeaxningPadanaramdaYoqubgaqiziDinabilan tug'gano'g'illariediUningo'g'illarivaqizlarining hammasio'ttizuchtaedi.

16Gado'g'illari;Zifion,Xaggi,Shuni,Ezbon,Eri,Arodi vaAreli

17Osherningo'g'illari;Jimna,Ishuah,Ishuiy,Beriyova ularningsinglisiSeraxvaBeriyoningo‘g‘illariXeberva Malkiel

18BularZilpaningo'g'illaribo'lib,Lobono'zqiziLeyaga berganvabularniYoqubgatug'ibbergano'noltijon. 19RohilaYoqubningxotininingo'g'illari;Yusufva Benyamin.

20MisryurtidaYusufdanManashevaEfrayimtugʻildi. UlarniOnlikruhoniyPotiferaningqiziAsenatugʻibberdi 21Benyaminningoʻgʻillari:Belax,Bexer,Ashbel,Gera, Noʼmon,Exi,Rosh,Muppim,XupimvaArd.

22BularRohilaningYoqubdantug'ilgano'g'illaridir: ularninghammasio'nto'rttaedi

23Dano'g'illari;Hushim 24Naftalio'g'illari;Yaxzil,Guni,IzervaShillem

25BularLobonningqiziRohilagaberganBilhaning o'g'illaridirvauularniYoqubgatug'diHammasiyettitaedi 26YoqubbilanbirgaMisrgakelganvauningbelidan chiqqanbarchajonlar,Yoqubningo'g'illarining xotinlaridantashqari,hammasioltmisholtikishiedi

27YusufningMisrdatug'ilgano'g'illariikkijonedi: MisrgakelganYoqubxonadoniningbarchajonlarioltmish o'nkishiedi

28YusufningyuziniGoʻshengaqaratishuchunYahudoni Yusufningoldigayubordi.UlarGoshenyurtigakeldilar.

29Yusufaravasinitayyorlab,otasiIsroilnikutibolish uchunGoʻshengabordivauninghuzurigachiqdibo'yniga yiqilib,bo'ynidauzoqyig'ladi.

30IsroilxalqiYusufga:“Endio'lsam,menseningyuzingni ko'rdim,chunkisenhalitiriksan”,dedi

31Yusufakalarigavaotasininguyigaborib,Fir'avnga xabarberamanvaungaaytaman:Kan'onyurtidabo'lgan birodarlarimvaotamningxonadonimeningoldimga kelishdi.

32Erkaklaresacho'ponlar,chunkiularninghunarichorva boqishediQo'ylarini,chorvalarinivahammanarsalarini olibkelishdi.

33Fir'avnsiznichaqirib:“Sizningkasbingiznima?”deb aytadi

34Sizlar:“Bizham,ota-bobolarimizhamyoshligimizdan shupaytgachachorvachilikbilanshug'ullanibkelganmiz, debaytinglarMisrliklaruchunharbircho'ponjirkanchdir 47-BOB

1ShundaYusufkelib,Fir'avngaxabarberdivashunday dedi:“Meningotam,birodarlarim,ularningqo'ylari,chorva mollarivabarchamol-mulkiKanʼonyurtidanchiqib ketishdi.Mana,ularGo‘shenyurtida.

2Ubirodarlaridanbeshkishiniolib,Fir'avngataqdimetdi

3Fir'avno'zbirodarlariga:"Sizningkasbingiznima?"Ular Fir'avnga:Seningqullaringcho'ponmiz,bizham,otabobolarimizham,dedilar

4UlarFir'avnga:“Bizyurtgamuhojirlikqilishuchun keldik.Chunkiqullaringningchorvauchunyaylovlariyo‘q. ChunkiKan'onyurtidaqahatchilikhukmsurmoqdaEndi sizdaniltijoqilibso'raymiz,qullaringGo'shenyurtida yashasinlar

5Fir'avnYusufgadedi:Otangvaukalaringoldingizga kelishdi.

6MisryurtisizningoldingizdaOtangvabirodarlaringni yurtningengyaxshijoyigajoylashtirUlarniGoshen yurtidaqo‘yibyuboringlar,agarularorasidabironbir ishbilarmonkishinibilsangiz,ularnichorvalarimgahokim qilibqo‘ying

7YusufotasiYoqubniolibkelib,Fir'avnhuzurigaqo'ydi YoqubFir'avnniduoqildi.

8Fir'avnYoqubga:Yoshingiznechada?

9YoqubFir'avngadedi:“Meningziyoratkunlarimbiryuz o'ttizyildir.Meninghayotimyillarimozvayomonbo'ldi, lekinota-bobolarimningziyoratkunlaridagiumrigayetib bo'lmadi

10Yoqubfir’avnniduoqilib,fir’avnningoldidanchiqib ketdi

11Yusufotasivaaka-ukalarinijoylashtirdivaFir'avnamr qilganidek,ulargaMisryurtida,engyaxshiyerda,Ramzes yurtidamulkqilibberdi

12Yusufotasini,aka-ukalarinivaotasiningbutun xonadonixonadonigaqarabnonbilanboqdi

13Butunyurtdanonyo'qediChunkiocharchilikjuda qattiqedi,MisrvabutunKan'onyurtiocharchilikdan hushidanketganedi

14YusufMisrvaKan'onyerlaridatopilganbarchapullarni, ularsotibolgang'allauchunyig'iboldivaYusufpulni Fir'avnninguyigaolibkirdi

15MisrvaKan'onyerlaridapultugagach,barcha misrliklarYusufningoldigakelib:“Bizganonber,nega Seninghuzuringdao'lamiz?chunkipul muvaffaqiyatsizlikkauchradi

16Yusuf:Chorvalaringizniberinglar,dedi.Agarpul bo'lmasa,chorvangizuchunberaman

17UlarchorvalariniYusufningoldigaolibkelishdiva Yusufulargaotlar,qo'ylar,chorvamollarivaeshaklar evaziganonberdivao'shayildavomidaularnibarcha chorvamollariuchunnonbilanboqdi

18O'shayiltugagach,ikkinchiyiliIsoningoldigakelib: Pulimizqandayketayotganinixo'jayinimdanyashirmaymiz xo'jayinimningchorvalarimizhamborXo'jayinningko'z o'ngidabizningtanamizvayerlarimizqolishikerak.

19Negabizham,yurtimizhamsizningko'zingizoldida o'lamiz?Biznivayerimizninongasotibol,bizvayerimiz Fir’avngaqulbo‘lamiz.Bizgaurug‘bergin,tokiyashaylik, o‘lmaymiz,yervayronagaaylanibqolmasin

20YusufFir'avngaMisrningbutunyerlarinisotiboldi Misrliklarocharchilikhukmronlikqilganiuchunharkim oʻzdalasinisotibyuborganedi 21Xalqqakelsak,uMisrchegaralariningbirchetidan boshqachekkasigachaboʻlganshaharlargakoʻchirdi.

22UfaqatruhoniylarerinisotibolmadiChunkiruhoniylar Fir'avnningo'zlarigaulushiniajratib,Fir'avnbergan ulushlariniyeydilar,shuninguchunularyerlarini sotmadilar

23Yusufxalqqadedi:“Mana,menbugunsizlarniham, yeringiznihamFir’avngasotiboldim

24O'sishdashundaybo'ladiki,beshdanbirqismini Fir'avngaberinglar,to'rtqismesadalaurug'i,rizqro'zg'oringiz,xonadonlaringizvabolalaringizuchunoziqovqatsifatidao'zingiznikibo'lsin

25Ular:“Senbizningjonimiznisaqlabqolding,keling, hazratimninginoyatinitopaylik,shundabizFir’avnning qullaribo‘lamiz”,deyishdi

26Shundayqilib,YusufMisreriningbeshdanbirqismini Fir'avngaberishinishukungachaqonunqilibberdi Fir'avnnikibo'lmaganruhoniylaryurtidantashqari

27IsroilxalqiMisryurtida,Goʻshenyurtidaistiqomatqildi. Ularninguyerdamulklariboredi,o'sib,ko'payibketdi

28YoqubMisryurtidaoʻnyettiyilyashadiShundayqilib, Yoqubningbutunyoshibiryuzqirqyettiyiledi.

29Isroilningo'lishivaqtiyaqinlashibqoldiUo'g'li Yusufnichaqiribdedi:“AgarmenSeningko'zo'ngingizda inoyattopganbo'lsam,qo'lingnisonimostigaqo'yib, mengayaxshilikvato'g'rilikqilMeniMisrdadafnqilmang 30Menota-bobolarimbilanyotaman,senesameni Misrdanolibchiqib,ularningqabrigadafnet.U: «Aytganingniqilaman»,dedi

31-Mengaqasamichinglar,-dediVaungaqasamichdi Isroilto‘shakningboshigata’zimqildi

48-BOB

1ShuvoqealardankeyinbirkishiYusufga:“Mana,otang kasalboʻlibqoldi.

2BiriYoqubgaxabarberib:“Mana,o'g'lingYusufsenga keldi,Isroilkuchayib,to'shakkao'tirdi”,dedi

3YoqubYusufgadedi:–QodirXudoKan’onyurtidagi Luzdamengazohirbo‘lib,meniduoqildi

4Mengadedi:“Mana,menseniko'paytiraman, ko'paytiramanvasendanko'podamlarniyarataman.vabu yernisendankeyingiavlodinggaabadiymulkqilibberadi 5EndimensizningoldingizgaMisrgakelishimdanoldin Misryurtidatug'ilganikkio'g'lingizEfrayimvaManashe menikidirRubenvaShimo'nkabiularmenikibo'ladi 6Ulardankeyintug'adigannaslingsenikibo'ladiva ularningmerosibo'yichabirodarlariningnomibilanataladi. 7MenPadandankelganimda,RohilaKan'onyurtida,yo'lda Efratagaozroqyo'lqolganida,mentufaylivafotetdiMen uniEfratayo'lidadafnqildim.xuddiBaytlahm.

8IsroilxalqiYusufningo'g'illariniko'rib:-Bularkimlar?

9Yusufotasiga:“Bularmeningo‘g‘illarim,Xudomenga shuyerdaatoetgan”,dedi.Shundau:“Iltimos,ularni meningoldimgaolibkelinglar,menularniduoqilaman”, dedi

10Isroilningko'zlariqarilikdanxiraedi,shuninguchunu ko'raolmadiIsoularniO'zigayaqinlashtirdivaularni o'pdivaquchoqladi

11IsroilxalqiYusufga:“Seningyuzingnikoʻrishni oʻylamaganedim”,dedi

12Yusufularnitizzalariorasidanchiqarib,yergata’zim qildi.

13Yusufikkalasiniham,Efrayimnio'ngqo'libilan Isroilningchaptomoniga,Manasheesachapqo'libilan Isroilningo'ngtomonigaolib,o'zigayaqinlashtirdi.

14Isroilo'ngqo'linicho'zdivaunikichikEfrayimning boshiga,chapqo'liniesaManasheningboshigaqo'ydi. ChunkiManasheto‘ng‘ichedi

15UYusufniduoqilib:“OtalarimIbrohimvaIshoqning huzuridayurganXudo,butunumrimdavomidashu kungachamenioziqlantirganXudo!

16Meniharqandayyomonlikdanqutqarganfarishta, yigitlarniduoqiling!Meningismimularga,ota-bobolarim IbrohimvaIshoqningismlaribo'lsinUlareryuzida ko'paysinlar

17Yusufotasiningo'ngqo'liniEfrayimningboshiga qo'yganiniko'rib,norozibo'lib,otasiningqo'lini EfrayimningboshidanManasheningboshigaolibtashlash uchunko'tardi.

18Yusufotasigadedi:Yo'q,otam,chunkibuto'ng'ich o'g'ilo'ngqo'lingniuningboshigaqo'ying

19Otasiradjavobiniberib:“Bilaman,o‘g‘lim,bilaman”, dedi.

20O'shakuniuularniduoqilib:“Isroilsizlarnibarakali qilib:“XudosizniEfrayimvaManashekabiqilsin”,deb duoqiladivaEfrayimniManasheningoldigaqo'ydi.

21IsroilxalqiYusufgadedi:“Mana,meno'lyapman,lekin Xudosenbilanbo'lib,seniota-bobolaringyurtigaqaytaradi 22Bundantashqari,menqilichimvakamonimbilan Amorliklarningqo'lidanolibqo'yganbirodarlaringdanbir qisminisengaberdim

49-BOB

1Yoquboʻgʻillarinichaqirib:“Oʻzingizyigʻinglar,men sizlargaoxirgikunlardanimaboʻlishiniaytibberaman”, dedi.

2Yoqubo'g'illari,yig'ilib,eshitinglar!vaotangizIsroilga quloqsoling

3Ruben,senmeningto‘ng‘ichimsan,qudratimsan, qudratimningibtidosisan,ulug‘vorligimvaqudratimning yuksakligisan

4Suvdekbeqaror,sendanustunbo'lmaysan;Chunkisen otangningto'shagigaborgansanKeyinuniharomqilding, umeningdivanimgachiqdi

5Shimo'nvaLevibirodarlardir.ularningyashashjoylarida shafqatsizlikqurollaribor

6Eyjonim,ularningsirigakirmaUlarningyig'inibilan, janoblarim,birbo'lmanglar!

7Ularningg'azabila'natbo'lsin!Ularningg'azabi,chunki bushafqatsizedi:MenularniYoqubdabo'lib,Isroilga tarqatibyuboraman.

8EyYahudo,senbirodarlaringniulug'laysan,Sening qo'lingdushmanlaringningbo'ynidabo'ladiotangning bolalarisengata’zimqiladilar.

9Yahudoarslondek,o'ljadanko'tarilding,o'g'lim,engashib, arslonvaqarisherdaycho'zildiUnikimuyg'otadi?

10Shilokelmaguncha,Yahudodanasaham,qonun chiqaruvchihamuningoyoqlariorasidanketmaydi Xalqningyig'ilishiUngabo'ladi

11O'zbolasiniuzumgabog'lab,eshaginitanlagantokga bog'labqo'ydikiyimlarinisharobda,kiyimlariniuzum qonidayuvdi

12Uningko'zlarisharobdanqizarib,tishlarisutdanoqaradi.

13ZabulundengizboshpanasidayashaydiUkemalar boshpanasibo'ladiUningchegarasiSidongachaboʻladi

14Issaxorikkiyukorasigayotgankuchlieshakdir.

15Udamolishningyaxshiekaninivayerningyoqimli ekanliginiko'rdi.vayelkasiniegdivao'lpongaxizmatkor bo'ldi

16Dano'zxalqiniIsroilqabilalaridanbirisifatidahukm qiladi

17Danyo'l-yo'lakayilonbo'ladi,Yo'ldaottovoninitishlab, chavandozortigayiqilibtushadi

18YoRabbiy,najotingnikutdim

19Gad,lashkaruniyengadi,lekinuoxirigachayengadi

20Osherningnonisemizbo'lib,shohonataomlarberadi

21Naftalibo'shashganorqa,Uyaxshiso'zlaraytadi.

22Yusufserhosilnovda,hattoquduqbo‘yidagimevali novda;shoxlaridevorustidano'tadi:

23Kamonchilaruniqattiqxafaqildilarvaungao'quzdilar vaundannafratlandilar

24Ammouningkamonikuchliedi,Yoqubningqudratli Xudosiqo'llaribilanuningqo'llarimustahkamlandi.(U erdancho'pon,Isroilningtoshi)

25SengayordamberadiganotangningXudosihaqi!Seni yuqoridagijannatningbarakalaribilan,ostidagi chuqurliklarningbarakalaribilan,ko'kraklarva bachadonlarningbarakalaribilanbarakalaganQodir Tangrigaqasamki!

26Otangningbarakalarimeningavlodlarimning marhamatlaridanustunbo'lib,abadiyqirlarningeng chekkasigayetdi:ularYusufningboshidavabirodarlaridan ajralibqolganningtojidabo'ladi

27Benyaminbo'ridekyirtilibketadi,Ertalabo'ljaniyutadi, Kechasio'ljanitaqsimlaydi

28BularninghammasiIsroilningo'nikkiqabilasidir Otalariulargagapirib,duoqilganlar.Harkimo'z marhamatigako'raularniduoqildi

29Isoulargabuyurib:“Menxalqimoldigayig'ilaman, meniXetxalqiEfrondalasidagig'orgaota-bobolarimbilan dafnqilinglar

30IbrohimXetlikEfronningdalasidandafnqilishuchun sotibolganKan'onyurtidagiMamreningoldidagiMaxpala dalasidagig'orda

31UyerdaIbrohimvauningxotiniSoranidafnqilishdi IshoqbilanuningxotiniRivqonio‘shayerdadafnqilishdi. MenLeanio‘shayerdadafnqildim

32Dalavaundagig'orXeto'g'illaridansotibolingan

33Yoqubo'g'illarigaamrqilishnitugatgandanso'ng, oyoqlarinito'shakkako'tardivaarvohniqabulqildivao'z xalqigato'plandi

50-BOB

1Yusufotasiningyuzigayiqilib,yig'lab,o'pdi.

2Yusufo'zxizmatkorlarigatabiblargaotasini mumyalashnibuyurdi,tabiblaresaIsroilxalqini mumyaladilar.

3Uninguchunqirqkuno'tdiMisrliklaruninguchun oltmisho'nkunazatutdilar

4Uningmotamkunlarioʻtibketganda,Yusuffirʼavn xonadonigagapirib:“Agarmenkoʻzoʻngingizdainoyat topganboʻlsam,firʼavnningqulogʻigagapiring

5Otammengaqasamichib:“Mana,meno'ldim,Kan’on yurtidamenuchunqazibolganqabrimgadafnetasan”,deb qasamichdiEndimengaruxsatber,otamnidafnet,men yanakelaman.

6Fir'avn:“Borib,otangniqasamichganidekdafnet”,dedi 7Yusufotasinidafnqilishuchunbordivaubilanbirga Fir'avnningbarchaxizmatkorlari,uningxonadonining oqsoqollarivaMisryurtiningbarchaoqsoqollariketdi 8Yusufningbutunxonadoni,akalarivaotasiningxonadoni, faqatbolalari,chorvamollarivachorvalariGoʻshenyurtida qoldi

9Ubilanbirgajangaravalariham,otliqlarhambordilar 10UlarIordandaryosiningnarigitomonidagiOtad xirmonigakeldilarvauyerdaqattiqvaqattiqnolabilan yig'ladilar.Uotasiuchunyettikunmotamtutdi.

11Buyerningaholisi,kan'onliklarOtadzaminidamotam tutayotganiniko'rib,shundaydeyishdi:BuMisrliklar uchunog'irmotamdir,shuninguchunbuyerIordan daryosiningnarigitomonidagiAbelmizraimdebataldi 12O'g'illariungaaytganidekqildilar

13O'g'illariuniKan'onyurtigaolibborib,Mamrening oldidagiXetlikEfronqabriniegallashuchunIbrohimdala bilanbirgasotibolganMaxpeladalasidagig'orgadafn qildilar.

14Yusufotasinidafnqilgandanso'ng,o'zivaukalariva otasinidafnqilishuchunubilanbirgaborganlarning hammasiMisrgaqaytibkeldilar

15Yusufningbirodarlariotalariningo'lganiniko'rib: “Yusufbizdannafratlanib,ungaqilganyomonliklarimizni albattabizdanqaytarar”,deyishdi

16UlarYusufningoldigabirxabarchiyuborib:“Otangiz o‘limidanoldinshundaybuyuribdi:

17Shundayqilib,sizlarYusufgaaytinglar: “BirodarlaringninggunohinivagunohlarinikechirChunki ularsengayomonlikqilishdiEndiesa,otangXudoning xizmatkorlarininggunohinikechirgin.Ularubilan gaplashganda,Yusufyig'labyubordi

18Birodarlarihamborib,UningoldidayiqildilarUlar: “Mana,bizsizningxizmatkorlaringizmiz”,deyishdi.

19Yusufulargadedi:Qo'rqmanglar,chunkimen Xudoningo'rnidamanmi?

20Sizlaresamenganisbatanyomonfikrdasizlar.Lekin Xudobuniyaxshiniyatqildi,bugungikundabo'lganikabi, ko'podamlarniqutqarishuchun

21Endiqo'rqmanglar:Mensizlarnivabolalaringizni boqamanIsoulargatasalliberib,ulargayaxshigapirdi

22Yusufo'zivaotasiningxonadoniMisrdayashab,biryuz o'nyilyashadi.

23YusufEfrayimninguchinchiavlodoʻgʻillarinikoʻrdi ManasheoʻgʻliMoxirningoʻgʻillarihamYusufning tizzasidaoʻsganedi.

24Yusufbirodarlariga:“Meno'ldim,Xudosizlarnialbatta ko'rib,buyurtdanIbrohimga,IshoqgavaYoqubga qasamyodqilganyurtgaolibchiqadi”,dedi.

25YusufIsroiloʻgʻillarigaqasamichib:“Xudosizlarga albattakeladi,sizlarmeningsuyaklarimniuyerdanolib ketasizlar”,dedi.

26Shundayqilib,Yusufbiryuzo'nyoshidavafotetdiva unimumiyalashdivaMisrdatobutgaqo'yishdi

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.