Esterga qo'shimchalar
10-BOB
4Mardoxey:“BularniXudoqildi”,dedi.
5Menbuishlarhaqidako'rgantushimniesladimvauning hechbiriamalgaoshmadi
6Kichkinabuloqdaryobo'lib,yorug'lik,quyoshvako'p suvboredi
7IkkiajdahoesamenvaOmonman
8Xalqlaresayahudiylarningnominiyoʻqqilishuchun yigʻilganlaredi
9MeningxalqimesaXudogailtijoqilganvanajottopgan Isroilxalqidir,chunkiEgamizO'zxalqiniqutqardi,Egamiz biznibarchayomonliklardanqutqardivaXudoboshqa xalqlarorasidasodirbo'lmaganmo''jizalarvamo''jizalar ko'rsatdi.
10ShuninguchunUikkitaqur'aqildi:biriXudoningxalqi uchun,ikkinchisiesabarchag'ayriyahudiylaruchun.
11BuikkiqurʼabutunxalqlarorasidaXudoninghuzurida, qiyomatsoati,vaqtivakunikeldi
12Shundayqilib,XudoO'zxalqiniesladivaO'zmerosini oqladi
13Shundayqilib,o'shakunlarularuchunadaroyiningo'n to'rtinchivao'nbeshinchikunlaribo'lib,Uningxalqi orasidaavlodlarbo'yiXudooldidayig'ilish,shodlikva shodlikbilanbo'ladi
11-BOB
1PtolemeyvaKleopatrahukmronliginingto'rtinchiyilida, o'ziniruhoniyvalevilikdebaytganDositeyvauningo'g'li PtolemeyFurimningbumaktubiniolibkelishdi,ularbu maktubniQuddusdabo'lganPtolemeyo'g'liLisimaxning talqinqilganiniaytishdi
2BuyukArtekserkshukmronliginingikkinchiyili,nison oyiningbirinchikuniBenyaminqabilasidanSimayo‘g‘li Yairo‘g‘liMardoxeytushko‘rdi
3Uyahudiybo'lib,shohsaroyidaxizmatkorbo'lganbuyuk odambo'lganShusashahridayasharedi.
4UhamBobilshohiNavuxodonosorYahudiyashohi YoxoniyobilanQuddusdanolibketganasirlardanbiriedi vabuuningorzusiedi:
5Mana,eryuzidamomaqaldiroq,zilzilalarvag'alayon bilanshovqin-suron
6Mana,ikkitakattaajdahojanggashayholdachiqdiva ularningfaryodibalandedi
7Ularningfaryodidanbarchaxalqlarsolihlargaqarshijang qilishuchunjanggashaylandilar.
8Mana,eryuzidazulmatvaqorong'ulik,qayg'uvaiztirob, qayg'uvag'alayonhukmsuradigankun
9Butunsolihxalqo'zyovuzliklaridanqo'rqib,g'amgin bo'lib,halokbo'lishgatayyoredi
10KeyinularXudogailtijoqildilarvaularningfaryodidan kichikbirbuloqdankattatoshqin,hattoko'psuvpaydo bo'ldi
11Nurvaquyoshko'tarilib,pastkashlarko'tarilib, ulug'vorlarniyutibyubordilar
12Butushniko'rganvaXudonimaqilishnibelgilagan Mardoxeyhushyorbo'lganida,butushniko'zoldiga keltirdivatungachaunibilishnixohlardi.
12-BOB
1Mardoxeypodshohningikkiamaldorivasaroy qo'riqchilariGabatavaTarrabilanbirgahovlidadamoldi 2Ularninghiyla-nayranglarinieshitib,niyatlarinio'rgandi vaularshohArtekserksgaqo'lqo'ymoqchiekanliklarini bildiShundayqilib,uularningshohinitasdiqladi
3Shohikkiamaldornitekshiribko'rdivaularbunitan olishgandankeyinbo'g'ibo'ldiriladi
4PodshohbularniyozibqoldirdivaMardoxeyhamyozdi 5ShohMardoxeynisaroydaxizmatqilishnibuyurdiva buninguchununimukofotladi
6Ammoshohninghurmatigasazovorbo'lganAgaglik Amadatningo'g'liOmonshohningikkiamaldoritufayli Mardoxeyvauningxalqigatajovuzqilmoqchibo'ldi
13-BOB
1Maktublarningnusxasishundayedi:Buyukshoh ArtekserksHindistondanHabashistongachaboʻlganbiryuz yettiyigirmataviloyatdaoʻzigaboshliqboʻlgan shahzodalarvahokimlargabusoʻzlarniyozadi
2Shundansoʻngmenkoʻpxalqlarninghukmdoriboʻldim vabutundunyoustidanhukmronlikqildim,oʻz hokimiyatimgaishonibemas,balkioʻzimnihardoim adolatvamuloyimlikbilanolibyurardim,menoʻz xalqlarimnidoimotinchhayotgajoylashtirmoqchiboʻldim vashohligimtinchboʻlsinvabarchaodamlaruchun tinchlikoʻrnatishniistaydiganengchekkaqirgʻoqlarga oʻtishuchunochiqqilibqoʻydim
3Menmaslahatchilarimdanbuqandayamalgaoshishini so‘raganimda,oramizdadonoligibilanustunbo‘lgan, o‘ziningdoimiyyaxshiniyativasodiqligibilan ma’qullanganvashohlikdaikkinchio‘rinniegallagan Omon,
4Bizgae'lonqildiki,dunyoningbarchaxalqlaridahamma xalqlargazidbo'lganqonunlargaegabo'lganvadoimo shohlarningamrlarinimensimaydiganbiryovuzxalq tarqalibketgan,shuninguchunbizningshohliklarimizni birlashtirish,bizhurmatbilanniyatqilganimizdek,oldinga siljishmumkinemas
5Shundayekan,bizshunitushunamizki,yolg‘izbuxalq hammaodamlargadoimoqarama-qarshibo‘lib,o‘z qonunlariningg‘alatiuslubidafarqqiladivabizning davlatimizgayomonta’sirqiladi,shohligimizmustahkam o‘rnatilmasligiuchunqo‘llaridankelganchabuzg‘unchilik qiladi
6Shuninguchunbizamrqildikki,ishlarboshligʻiboʻlgan Omontomonidansizlargayozmaravishdaxabarberganva bizbilanbirgaboʻlganlarninghammasi,xotinlariva bolalaribilanjoriyyilningoʻnikkinchiadaroyiningoʻn toʻrtinchikuni,hechqandayshafqatvarahm-shafqatsiz dushmanlariningqilichidanbutunlayhalokboʻlsinlar
7Qadimgivahozirhamyovuzniyatlibo'lganlarbirkunda zo'ravonlikbilanqabrgakirsinlarvabundankeyinham ishlarimiznimuammosizhalqilishsin
8MardoxeyEgamizningbarchaishlarihaqidao'ylab,Unga ibodatqildi:
9“EyRabbim,QodirShoh!
10Senosmonuyernivaosmonostidagibarcha ajoyibotlarniyaratding.
11SenhammanarsaningRabbiysanvaSengaqarshilik ko'rsatadiganhechkimyo'q,uRabbiysan.
12Senhammanarsanibilasanvasenhambilasan,ey Rabbim,menmag'rurOmongananafrat,mag'rurlikva shon-shuhratuchunegilganimyo'q
13ChunkimenIsroilxalqiningnajotiuchunyaxshiniyat bilanqanoatlanardim,uningoyoqtagidano'psam
14Lekinmeninsonningulug'vorliginiXudoning ulug'vorligidanustunqo'ymaslikuchunqildim
15Endi,eyXudovandvaShoh,O'zxalqingniasra!Ha, ularboshidanberisengategishlibo'lganmerosniyo'q qilishnixohlaydilar
16Misrdano'znafsingizuchunqutqarganulushingizni mensimang.
17Ibodatlarimnitingla,O'zmerosinggarahmqil, qayg'ularimiznishodlikkaaylantir,tokibizyashaymiz,ey Rabbiy,Seningismingniulug'laymiz,Seni ulug'laganlarningog'ziniyo'qotma,eyXudovand 18ButunIsroilxalqihamxuddishundaydebEgamizga chindildanfaryodqildi,chunkiularningoʻlimiularning koʻzoʻngidaedi
14-BOB
1MalikaEsterhamo'limdanqo'rqib,Rabbiygamurojaat qildi:
2Vaulug'vorkiyimlarinitashlab,iztirobvamotam liboslarinikiydivaqimmatbahomalhamlaro'rnigau boshinikulvago'ngbilanqopladi,vautanasinijuda kamtarqildivabarchaquvonchjoylariniyirtilgansochlari bilanto'ldirdi
3UIsroilxalqiningXudosiEgamizgailtijoqilibdedi:“Ey Rabbim,SenbizningPodshohimizsan,Sendanboshqa yordamchisiyo‘q,kimsasizayol,mengayordamber 4Meningxavf-xatarimmeningqo'limda.
5Yoshligimdanoq,eyXudovand,SenIsroilnihamma xalqlarorasidan,ota-bobolarimizniesaularningbarcha o'tmishdoshlaridanabadiymerosqilibolganingnivasen ulargava'daqilganingnibajokeltirganingni yoshligimdanoqo'zqabilamizdaeshitganman
6EndibizSeningoldingdagunohqildik,shuninguchun biznidushmanlarimizqo‘ligatopshirding
7Chunkibizularningxudolarigatopindik:EyRabbiy,Sen solihsan.
8Shundaybo'lsa-da,bizningachchiqtutqunlikda ekanligimizularniqoniqtirmaydi,lekinularo'zbutlariga qo'lurgan,
9Oʻzogʻzingbilanbelgilagannarsangnibekorqilsinlar, merosingniyoʻqqilsinlar,Senimaqtaganlarningogʻzini toʻxtatsinlar,xonadoningvaqurbongohingning ulugʻvorliginioʻchirsinlar
10Butlargahamdusanolaraytishuchun,O'zshohini abadiyulug'lashuchunxalqlarningog'zinioching 11EyRabbiy,asangnihechkimgaberma,yiqilganimizdan kulmasinlar.Ularninghiylasinio'zlarigaqaratib,bizga qarshibuniboshlaganunio'rnakqilgin
12Yoddatut,eyXudovand,qayg‘ugaduchor bo‘lganimizdaO‘zingnioshkoret,Mengajasoratber,ey xalqlarPodshohi,eyhammaqudrategasi
13Arslonoldidaog'zimgama'noliso'zayt:Uningyuragini bizgaqarshijangqilgandannafratlansin,tokiuvaunga o'xshaganlarninghammasihalokbo'lsin
14Biznio'zqo'lingbilanqutqarginvasendanboshqa yordamiyo'qvayronagayordamber.
15Senhammanarsanibilasan,eyRabbiy!O‘zing bilasanki,mennohaqlarningulug‘vorliginiyomon ko‘raman,sunnatsizlarningto‘shagidanvabarcha xalqlardannafratlanaman
16Senmeningzaruratimnibilasan,chunkimeno'zimni ko'rsatadigankunlardaboshimdagiyuksakmulkimning belgisiniyomonko'ramanvamenundanhayzko'rgan lattadeknafratlanamanvauniyolg'izqolganimda kiymayman
17Cho'ringizOmonningdasturxonidaovqatyemagan, menshohningziyofatiniunchalikhurmatqilmaganman, nazrsharobinihamichmaganman
18EyIbrohimningXudosiRabbiy,menbuyerga kelganimdanbericho'ringizhamxursandemasedi.
19Eyhammanarsadanustun,qudratliXudo!
15-BOB
1Uchinchikuni,unamozinitugatgandanso'ng,motam kiyimlarinitashlab,ulug'vorlibosinikiydi.
2Uhammanarsaningko‘ruvchisivaNajotkoribo‘lgan Xudogailtijoqilib,ulug‘vorziynatgaegabo‘lib,o‘zibilan ikkitacho‘riniolibketdi.
3Uo'ziniyengilko'targandeksuyanib,birigasuyandi 4Ikkinchisiesapoyezdiniko'taribergashdi
5Uo'zininggo'zalligidanqizg'ishedivauningchehrasi xushchaqchaqvajudayoqimliedi,lekinuningyuragi qo'rquvdaniztirobdaedi
6Ubarchaeshiklardano'tib,shohtaxtigao'tirganvaoltin vaqimmatbahotoshlarbilanyaltirabturganbarcha ulug'vorliboslarinikiyganshohningqarshisidaturdivau judaqo'rqinchliedi.
7Shundauulug'vorlikdanporlayotganchehrasiniko'tarib, ungaqattiqqaradivamalikayiqilib,rangioqaribketdiva hushidanketdivauningoldidaturgancho'riningboshiga ta'zimqildi
8ShundaXudoshohningruhiniyumshoqlikkao'zgartirdi, uqo'rqibtaxtidanotilibtushdivauniquchog'igaoldi,toki uyanao'zigakelib,ungasevgiso'zlaribilantasalliberib, ungadedi:
9Ester,nimabo'ldi?Mensizningukangizman,xursand bo'ling:
10Bizningamrimizumumiybo'lsaham,seno'lmaysan: yaqinlash
11Shundayqilib,uoltintayog'iniko'tarib,uningbo'yniga qo'ydi
12Uniquchoqlab:“Mengagapiring”,dedi.
13Shundaayolungadedi:MenseniXudoning farishtasidekko'rdim,ulug'vorligingdanqo'rqibyuragim bezovtabo'ldi
14Senajoyibsan,eyxudoyim,Seningyuzinginoyatga to'la.
15Ugapirayotgandahushidanketganidanyiqilibtushdi 16Shundashohbezovtalanib,barchaxizmatkorlariunga tasalliberishdi.
16-BOB
1BuyukshohArtekserksHindistondanHabashistongacha boʻlganbiryuzyettiyigirmataviloyatningshahzodalariva hokimlarigahamdabarchasodiqxalqimizgasalomyoʻlladi.
2Ko'pchilik,marhamatlishahzodalariningne'matlaribilan qanchalikko'psharaflansa,shunchalikmag'rurbo'ladi, 3Faqattobelarimiznixafaqilishgaintilmang,balkimoʻlkoʻlchilikkachidayolmay,ulargayaxshilikqiladiganlarga hamamalqiling
4Odamlardannafaqatminnatdorchilikniolibtashlang, balkifosiqlarninghechqachonyaxshibo'lmaganulug'vor so'zlaribilanko'tarilgan,ularhammanarsaniko'radiganva yomonlikdannafratlanadiganXudoningadolatidan qochishnio'ylaydilar
5Ko'pinchao'zdo'stlariningishlariniboshqarishuchun ishonibtopshirilganlarningadolatliso'zlarihamko'p hokimiyategalarinibegunohqongasherikbo'lishigaolib keldivaularnidavosizofatlargao'rabqo'ydi.
6O'zlariningnopokfe'l-atvorlariningyolg'onva makkorligibilanaldab,shahzodalarningbegunohliginiva yaxshiligini.
7Endibizaytganimizdek,noloyiqhokimiyatgaega bo'lganlarningvahshiyxatti-harakatlariorqalioxirgi paytlardasodirbo'lganyovuzliklarnitekshiribko'rsangiz, buniqadimgitarixlardanko'rako'raolasiz
8Shohligimizbarchainsonlaruchuntinchvaosoyishta bo'lishiuchunbizkelgusivaqthaqidag'amxo'rlik qilishimizkerak
9Maqsadlarimiznio'zgartirishorqaliham,hardoim aniqroqbo'lgannarsalarnitengravishdahukmqilishorqali.
10AmadataningoʻgʻlimakedoniyalikOmonhaqiqatan hamforsqonidanboʻlgan,bizningyaxshiligimizdanyiroq vabiznibirmusofirkabiqabulqilganedi.
11Agarbizharbirxalqqako'rsatganmarhamatigasazovor bo'lsak,chunkiubizningotamizdebatalganvashohdan keyingibarchaodamlartomonidandoimohurmatga sazovorbo'lgan
12Ammouo'ziningyuksakqadr-qimmatiniko'tarmay, biznishohligimizvahayotimizdanmahrumqilmoqchi bo'ldi
13Ko'pvahiyla-nayranglarbilanbiznihalokatgaintilib, hayotimiznisaqlabqolganvadoimobizning farovonligimiznita'minlaganMardoxeyni,shuningdek, butunxalqibilanshohligimizishtirokchisibo'lgan benuqsonEsterninghalokatiniqidirdi.
14Chunkiubizniforslarsaltanatinimakedoniyaliklarga oʻgirishuchundoʻstlarimizdanmahrumboʻlib,shunday deboʻyladi
15Ammobizshunibilamizki,buyovuzbechorabutunlay halokatgauchraganyahudiylaryovuzemaslar,balkieng adolatliqonunlargaamalqilishadi.
16Vaularengoliyvaengqudratli,barhayotXudoning farzandlaribo'lishlariuchun,bizuchunham,otabobolarimizgahamshohlikniengzo'rtarzdabuyurgan
17ShuninguchunAmadatao'g'liOmonningsizga yuborganmaktublarinio'ylamanglar.
18Chunkibuishbilanshug'ullangankishibutunoilasi bilanShusadarvozasioldidaosilgan:hammanarsaga hukmronlikqiluvchiXudo,sahrolariuchuntezorada undano'choladi
19Shuninguchunyahudiylaroʻzqonunlarigakoʻraerkin yashashlariuchunbumaktubningnusxasinihammajoyda chopetinglar
20Adaroyiningo'nikkinchikuniningo'nuchinchikuni bo'lsaham,ularqayg'upaytidaulardanqasosolishlari uchunulargayordamberinglar
21ChunkiTanlanganxalqhalokbo'lishikerakbo'lgan kundaQudratliXudoularnixursandqildi.
22Shundayqilib,sizlartantanalibayramlaringizorasidabu kunnibarchabayramlarbilanbirganishonlanglar
23Shundayqilib,hozirham,bundankeyinhambizlarva yaxshijabrlanganforslaromonbo'lsinBizgaqarshifitna uyushtirganlargaesahalokatyodgorligi.
24Shundayqilib,bundayqilmaganharqandayshaharva mamlakatolovvaqilichbilanshafqatsizvayronbo'ladiva nafaqatodamlaruchuno'tibbo'lmaydigan,balkiyirtqich hayvonlarvaqushlaruchunhamabadiynafratlanadi