Twi - The Proverbs of King Solomon

Page 1


Mmebusɛm

TI1.NKYEKYƐMU

1IsraelheneDawidbaSalomommɛ;

2Sɛyebehunyansanenkyerɛkyerɛ;sɛwɔbɛtenteaseɛ nsɛmase;

3Sɛmonsabɛkanyansa,atɛntrenee,neatemmuonepɛyɛ nkyerɛkyerɛ;

4Sɛwɔdeaniferebɛmawɔnawɔnyɛmmerɛw,aberantene nimdeɛneadwempa

5Onyansafoɔbɛte,naɔbɛmaadesuaadɔɔso;naonipaa ɔwɔnteaseɛbɛnyaafotuoanyansawom

6Sɛyɛbɛtebɛbiase,nenenkyerɛaseɛ;anyansafoɔnsɛm, newɔnnsɛmaɛyɛsum.

7AWURADEsuronenimdeɛmfitiaseɛ,nankwaseafoɔbu nyansanenkyerɛkyerɛanimtiaa

8Meba,tiew’agyankyerɛkyerɛ,nannyaewonammara.

9Nawɔbɛyɛadomagudeamawotiri,nawɔde nkɔnsɔnkɔnsɔnabɔwokɔnho

10Meba,sɛnnebɔneyɛfodaadaawoa,mpeneso.

11Sɛwɔkasɛ:Moneyɛnmmra,mommayɛntwɛnmogya a,mommayɛnhintawwɔnawɔnhonniasɛmanteasebiara nnim.

12Mommayɛnmenewɔnnkwamusɛɔdamoa;nawɔnho yɛdentesɛwɔnawɔsianekɔamoanomu

13Yɛbɛhununneɛmaaɛsomboɔnyinaa,yɛdeasadebɛhyɛ yɛnafiema

14Towwokyɛfawɔyɛnmu;mommayɛnnyinaannya sikakotokubiako:

15Meba,wonewɔnnnantewkwanso;twewonanfiwɔn kwanso

16Nawɔnnantummirikakɔbɔnemu,nawɔyɛntɛmhwie mogyagu

17Ampaarakwa,asaunotrɛwwɔanomaabiaraaniso

18Nawɔtwɛnwɔnankasamogya;wɔdewɔnankasankwa siewɔkokoam

19Saaaranaobiaraaɔpɛmfasoɔnoakwanteɛ;ɛnona ɛgyenewuranomnkwa.

20Nyansateɛmwɔabɔnten;ɔkanennewɔmmɔntenso

21Ɔteɛmwɔasɔredanmu,aponanoabuemu,naɔkane nsɛmwɔkurownomusɛ:

22Moamoyɛahobrɛaseɛ,mobɛdɔbrɛbrɛakosidabɛn?na animtiaabufoɔanigyewɔnanimtiaabuoho,nankwaseafoɔ tannimdeɛ?

23Danemowɔm’anigyeɛmu:hwɛ,mɛhwiemehonhom akyerɛmo,mɛmamensɛmakyerɛmo.

24Efisɛmafrɛ,namoampene;Matenemensa,naobiara anhwɛ;

25Namoamfam’afotuonyinaagu,namompenem’afotuo nomubiara.

26Mensomɛserewwoamanehununo;Sɛmosurobaa, mɛdifɛw;

27Sɛmosurobasɛamamfõ,namoɔsɛebasɛahum;bere aahohianeawerɛhowbamosono

28Afeiwɔbɛfrɛme,nansomeremmua;wɔbɛhwehwɛme ntɛm,nansowɔrenhume

29Nawɔtannimdeɛ,nawɔanpawAWURADEsuro

30Wɔmpenem’afotuonomubiara,nawɔbuum’anim nyinaaanimtiaa

31Ɛnontiwɔbɛdiwɔnarawɔnkwansoaba,nawɔnara wɔnadweneahyɛwɔnmã

32Nankwaseafoɔawɔdanewɔnhobɛkumwɔn,na nkwaseafoɔyiediebɛsɛewɔn

33Naobiaraaɔbɛtiemenobɛtenadwoodwoo,nawayɛ kommwɔbɔnehosuroho.

TI2.NKYERƐKYERƐMU

1Meba,sɛwobɛgyemensɛm,nawodememmaransɛm asiewoa;

2Entiwobɛtwew’asoakyerɛnyansa,nawodew’akoma ahyɛnhumu;

3Aane,sɛwoteɛmwɔnimdeɛakyi,nawomawonneso manteaseɛa;

4Sɛwohwehwɛnosɛdwetɛnawohwehwɛnosɛademude aahintawa;

5AfeiwobɛteAWURADEsuroase,nawoanya Onyankopɔnhonimdeɛ

6NaAWURADEmanyansa,n’anomnanimdeɛne nhumufiri.

7Ɔdenyansapasiematreneefo,ɔyɛɔbobɔfomawɔna wɔnantewtrenee.

8Ɔhwɛatemmuakwanso,naɔkoran’ahotefoɔkwanso.

9Afeiwobɛteteneneeneatemmuonepɛyɛase;aane, ɔkwanpabiara

10Sɛnyansahyɛnw’akomamu,nanimdeɛyɛwokraania; 11Nhumubɛkorawoso,nanteasebɛkorawoso

12Sɛɔbɛgyewoafiriɔbɔnefoɔkwanso,afirionipaaɔka animtiaabuononsam;

13Wɔnawogyawteneneeakwan,nawɔnantewesum akwanso;

14Wɔnawɔnanigyesɛwɔbɛyɛbɔne,nawɔnanigye ɔbɔnefoɔanimtiaabuoho; 15Wɔnakwanakyea,nawɔnakwammɔneso.

16Sɛɔbɛgyewoafiriɔhɔhoɔnsam,ɔhɔhoɔaɔden’asɛm din’animnonsam;

17Ɔnonaogyawnemmeranteberemkwankyerɛfo,nane werɛfineNyankopɔnapam

18Nanefiekɔowuomu,nan’akwankɔawufoɔmu

19Obiarannihɔaɔbɛkɔnenkyɛnbio,nawonkurankwa akwanmu

20Nawobɛfannipapakwanso,nawoadiateneneefoɔ akwanso.

21Nawɔnawɔteɛbɛtenaasasenoso,nawɔnawɔyɛpɛ bɛtenaso

22Nansowɔbɛtwaabɔnefoɔafiriasaseso,nawɔatu mmaratofoɔafiriso

TI3.NKYERƐKYERƐMU

1Meba,mmawowerɛmmfimemmara;naw’akomabedi m’ahyɛdeɛso.

2Nawɔdennatentennenkwatentenneasomdwoebɛka woho

3Mmammɔborohununenokwarennyawwo,kyekyerewo kɔnmu;kyerɛwwɔnwɔw’akomaponso

4SaaaranawobɛnyaadomnenhumupawɔOnyankopɔn neonipaanim.

5FawokomanyinaatoAWURADEso;namfawohonto w’ankasawonteaseɛso

6W’akwannyinaamugyenotom,naɔbɛkyerɛw’akwan.

7Nnyɛonyansafow’ankasawoaniso,suroAWURADE, natwewohofibɔneho.

8Ɛbɛyɛapɔwmudenamawohwene,naakisikuruamawo nnompe.

9Faw’ahonyadenewonnɔbaenyinaamuabaaedikan hyɛAWURADEanuonyam

10Saaaranannɔbaeɛbɛhyɛwonkorabatama,nansã foforɔbɛpaew’akoraeɛ.

11Meba,mmuAWURADEasotweanimtiaa;na mommmrɛnenteɛsoɔ;

12NeaAWURADEdɔnono,ɔteɛno;mposɛagyaɔbaa n’anigyeneho

13Anigyeneonipaaonyanyansaneonipaaonyanhumu.

14Ɛfirisɛemuaguadeɛyesenedwetɛaguadeɛ,namfasoɔ aɛwɔmunoyesenesikapa

15Ɔsombosenaboɔdenabo,nanneɛmaawobɛpɛnyinaa, ɛnsɛsɛwodetotoneho

16Nnatentenwɔnensanifamu;naahonyane animuonyamwɔnensabenkummu.

17N’akwanyɛanigyeɛakwan,nan’akwannyinaayɛ asomdwoeɛ

18Ɔyɛnkwaduamawɔnawɔkurano,naobiaraaɔkura nemunoyɛanigyeɛ

19AWURADEnamnyansasonaɔkyekyereasase;ɔnam nteasesonaɔdeɔsoroasihɔ.

20Nenimdeɛntiemudɔnoabubu,namununkumatɔ obosu

21Meba,mmawɔntwewɔnhomfiw’aniso,hwɛnyansa neadwempa

22Saaaranawɔbɛyɛnkwaamawokra,naadomamawo kɔn.

23Afeiwobɛfawokwansodwoodwoo,nawonan renhintiw

24Sɛwodaa,worensuro,aane,wobɛda,nawonnaayɛdɛ.

25Monnsurompofirimehuneɔbɔnefoɔamamfõ,sɛɛbaa

26NaAWURADEbɛyɛw’ahotoso,nawabɔwonanho bannawɔannyewo.

27Nkwatipapamfiwɔnaɛfatawɔn,bereaɛwɔwonsa tumimusɛwobɛyɛno

28Nkankyerɛwoyɔnkosɛ:Kɔnabrabio,naɔkyena mɛma;bereawowɔbiwɔwonkyɛnno

29Mmannyɛwoyɔnkohonhyehyɛebɔne,efisɛɔtewo nkyɛndwoodwoo.

30Mmawoneobinpere,sɛwanyɛwobɔnebiaraa

31Mmaw’aninnyeɔhyɛfono,nampawn’akwanmubiara

32NaAWURADEakyiwadeɛyɛakyiwadeɛ,na n’ahintasɛmwɔɔtreneeninkyɛn

33AWURADEnnomewɔɔbɔnefoɔfie,naɔhyira ɔtreneenitenabea

34Ampaara,obuanimtiaabufoɔanimtiaa,naɔma ahobrɛasefoɔadom

35Onyansafobenyaanuonyam,naaniwubɛyɛnkwaseafo anim

TI4.NKYERƐKYERƐMU

1Momma,montieagyankyerɛkyerɛ,namonhwɛna moahunhumu

2Namemamonkyerɛkyerɛpa,monnnyaememmara

3Nameyɛm’agyaba,medwodwonememaamenkoara namedɔno

4Ɔkyerɛkyerɛɛmenso,naɔkakyerɛɛmesɛ:Maw’akoma nkuramensɛmmu.

5Nyanyansa,nyanhumu,mmawowerɛmmfi;saaaranso nammpowmfim’anomnsɛmho.

6Nnyawno,naɔbɛkorawoso,dɔno,naɔbɛhwɛwo.

7Nyansaneadetitiriw;entinyanyansa,nafawonsa nyinaanyanteaseɛ

8Manoso,naɔbɛmawoso,naɔbɛmawoanuonyam,bere awoyɛnoatuuno

9Ɔdeadomahosiesiebɛmawoti,ɔdeanimuonyamabotiri bɛmawo

10Tie,Omeba,nagyemensɛm;nawonkwamfeɛbɛyɛ bebree.

11Makyerɛkyerɛwonyansakwanso;Makyerɛwokwan wɔakwanpaso

12Sɛwokɔa,w’anammɔnrenteteɛ;nasɛworetummirika a,worenhintiw

13Munkurankyerɛkyerɛmudenneennen;mmanonkɔ:sie no;ɛfirisɛɔnonewonkwa.

14Monnkɔabɔnefoɔkwanso,namonnkɔnnipabɔne kwanso

15Kwati,ntwam,danefiho,natwam.

16Nawɔnna,gyesɛwɔayɛamumɔyɛ;nawoyiwɔnnnafi hɔ,gyesɛwɔmaebinomhwease

17Nawodiamumuyɛpaanoo,nawɔnomatirimɔden bobesa

18Naɔteneneefoɔkwantesɛhannaɛhyerɛnaɛhyerɛn kɔsidaaɛyɛpɛ.

19Abɔnefoɔkwantesɛesum,wɔnnimdeɛwɔtohintidua 20Meba,hwɛmensɛmso;faw’asotomensɛmso 21Mmawɔnntwewɔnhomfiw’aniso;fawɔnsie w’akomamu

22Nawɔyɛnkwamawɔnawohuwɔn,nawɔyɛ akwahosanmawɔnhonamnyinaa.

23Fansiyɛnyinaasiew’akomaso;ɛfirisɛɛnomuna asetenamunsɛmnsɛmfirimu

24Yianoaɛyɛyawfiriwoho,naanofafaaɛntenefiriwo hokɔakyirikyiri

25Maw’aninhwɛ,naw’aniwanhwɛw’animtẽẽ

26Dwenew’anankwanho,namaw’akwannyinaanhyɛ muden

27Nnanewonsanifaanaabenkum,yiwonanfiribɔneho

TI5.NKYERƐKYERƐMU

1Meba,hwɛmenyansa,nakotoww’asomamentease.

2Nawobɛhwɛadwempa,naw’anoakoranimdeɛso

3Naɔhɔhoɔanofafatetesɛɛwoɔ,nan’anoyɛtorosene ngo

4Nanson’awieiyɛnwononwonotesɛnwansena,naano yɛnnamtesɛnkranteanofanu

5Nenansiankɔowuomu;n’anammɔngyehellgya.

6Nawoandwennwennkwakwannohoa,n’akwantutu,na worentuminhunu

7Entimontiemeseesei,Omma,namontwemohomfiri m’anomnsɛmho

8Yiwokwanfinenkyɛnkɔakyirikyiri,nammɛnnefie ponano

9Anyɛsaaawomfaw’animuonyammmaafoforɔ,nawo mfeɛmfammaatirimɔdenfoɔ.

10Naw’ahonyadebɛhyɛahɔhomã;nawobrɛwɔɔhɔhofie;

11Nawudiawerɛhowawieikoraa,bereawohonamne wonipaduaasano,. 12Nakasɛ:Ɛbɛyɛdɛnnamatannkyerɛkyerɛ,nam’akoma abuanimtiaa;

13Namantiem’akyerɛkyerɛfoɔnne,namantwem’aso ammawɔnawɔkyerɛɛmeno!

14Ɛkameayɛsɛnamewɔbɔnenyinaamuwɔasafonone asafonomu.

15Nomnsuofiriw’ankasaaburamu,nanomnsuofiri w’ankasaaburamu

16Maw’asubɔntenpetepete,nansubɔntenmmɔmmɔnten so 17Mawɔnyɛwodeanko,naɛnyɛahɔhoɔnewo.

18Manhyiranhyirawoasuburano,nawonewo mmeranteberemyerediahurusi

19Maɔnnyɛsɛɔkramanaɔwɔɔdɔneɔkramananehoyɛ fɛ;manenufummawommerɛdaa;nawɔmfanedɔnsɛe wodaa

20Naadɛnntinaɔhɔhoɔbɛbɔwo,meba,nawoayɛ ɔhɔhoɔkokom?

21NaonipaakwanwɔAWURADEaniso,naɔdwene n’akwannyinaaho.

22N’ankasanebɔnebɛfaɔbɔnefoɔnoara,nawɔdene bɔnehamaakyekyereno

23Ɔbɛwuawɔankyerɛkyerɛno;nanenkwaseasɛmkɛseɛ munaɔbɛyera

TI6.NKYERƐKYERƐMU

1Meba,sɛwoyɛawerɛhyemmaw’adamfo,sɛwode ɔhɔhoabɔwonsaa,.

2W’anonsɛmakyewoafiri,w’anomnsɛmakyerewo

3Yɛyeiseesei,meba,nagyewoho,berɛawoduru w’adamfonsamu;kɔ,brɛwohoase,nahwɛsɛwoadamfo.

4Mmaw’aninnanna,nammaw’aniwanna

5Gyewohosɛɔkramanfiɔbɔmmɔfonsam,nesɛanomaa finnomaansam.

6Kɔntɛteankyɛn,woɔkwasea;susuwn’akwanho,nayɛ onyansafo:

7Wɔnawonniakwankyerɛfo,ɔhwɛfonesodifobiara,.

8Ɔman’aduanawɔwberemu,naɔboaboan’aduanano otwaberemu

9Oɔkwasea,wobɛdaakosidabɛn?berebɛnnawobɛsɔre afiwonnamu?

10Nansonnakakra,nnakakra,nsaawobɛbobɔwkakrade ada.

11Saaaranawohiabɛbasɛobiaɔtukwan,naw’ahiadeɛ bɛbasɛonipaaɔkuraakodeɛ.

12Ɔkwasea,ɔbɔnefoɔ,den’anonantew

13Ɔden’anitwitwiw,ɔdenenankasa,ɔdenensateaa kyerɛkyerɛ;

14Nhumuwɔn’akomamu,ɔbɔmmusuodaa;ogu akasakasa

15Entin’amanehunubɛbampofirim;mpofirimara wɔbɛbubunoawɔrennyaanoaduru

16SaanneɛmansiayinaAWURADEtan,asonyɛno akyiwadeɛ.

17Ahantanani,atorotɛkrɛma,nensaaɛhwiemogyaaɛho nniasɛmgui,

18Komaaɛbɔadwemmɔne,ananaɛyɛntɛmtummirika kɔamumɔyɛmu

19Ɔdansefoɔaɔdiatoroaɔkaatosɛmnedeɛɔguanuanom ntamakasakasa.

20Meba,diw’agyammaraso,nannyaewonammara 21Fakyekyerew’akomadaa,nakyekyerewokɔnho.

22Sɛwokɔa,ɛbɛdiwoanim;sɛwodaa,ɛbɛkorawoso;na sɛwonyanea,ɛnewobɛkasa

23Naahyɛdenoyɛkanea;nammaranoyɛhann;na nkyerɛkyerɛanimkaneasetenakwan.

24Sɛwɔdebɛbɔwohobanafiɔbaabɔneho,naɔhɔho tɛkrɛmaaɛyɛfɛ

25Mman’aninnyen’ahoɔfɛwɔw’akomamu;namma ɔmfan’aniwannyewo

26Naɔbaaaguamansonawɔdeɔbarimabapaanoo asinasinmu,naɔwaresɛefoɔnobɛhwehwɛnkwaaɛsom boɔno

27Onipabetumiafaogyawɔnekokom,nanentade renhyew?

28Soobibɛfafangoaɛyɛhyewso,nanenanrenhyew?

29Entineaɔkɔneyɔnkoyerenkyɛnno;obiaraaɔdene nsabɛkanonorenyɛobianehonniasɛm

30Nnipammuowifoɔanimtiaa,sɛɔwiademanekra mmeeberɛaɔkɔmdenoa;

31Nasɛwɔhununoa,ɔbɛsandemmɔhonson;ɔdenefie nneɛmanyinaabɛma

32Naobiaraaɔneɔbaabɔawarenonninhumu,deɛɔyɛ nosɛen’ankasanekra

33Obenyakuruneanimguase;nawɔrempopan’ahohorabɔ

34Naahoɔyawyɛonipaabufuo,entiɔrenhuaweredidano.

35Ɔremmuagyedebiara;naɔrennyaahomegyeɛ,ɛwomsɛ wodeakyɛdeɛbebreemade

TI7.NKYEKYƐMU

1Meba,dimensɛmso,nafamemmaransɛmsiewo nkyɛn

2Dimemmaransɛmso,namontenaase;namemmarasɛ w’aniwaapɔmuden.

3Fakyekyerewonsateaaso,kyerɛwwɔw’akomaponso 4Kakyerɛnyansasɛ:Woyɛmenuabea;nafrɛnteaseɛfrɛ wobusuani.

5Nawɔabɔwohobanafiriɔhɔhoɔneɔhɔhoɔaɔden’asɛm din’anim

6Mehwɛɛmefiemfɛnseremu,.

7Namihuuaberantebiaonninteasewɔmmerantenomu

8Ɔnamabɔntenaɛbɛnnentweaso;naɔfaakwansokɔɔ nefie,.

9Anwummere,anwummere,anadwotuntumnesummu

10Nahwɛ,ɔbaabiaɔhyɛaguamanatadeɛanekomayɛ anifereɛhyiaano

11(Ɔyɛdennanetirimyɛden,nenanntenanefie

12Afeideɛɔwɔabɔnten,seeseiɔtemmɔntenso,nawada hɔwɔbaabiara.

13Entiɔkyereeno,naɔfewn’ano,naɔdeanimtiaabuka kyerɛɛnosɛ:

14Menemewɔasomdwoeɛafɔdeɛ;ɛnnɛmatuamebɔhyɛ

15Ɛnontinamefiriiadisɛmerebɛhyiawo,na merebɛhwehwɛw’anim,namahunuwo.

16Madentamaawɔdekatamempaso,adwinineMisraim nwerapaasiesiemempaso

17Medekuro,aloenesinamonasiesiemempaso.

18Branayɛmfaɔdɔnhyɛyɛnmankosianɔpa,momma yɛmfaɔdɔnkyekyeyɛnwerɛ

19Naonipapannifie,wakɔakyirikyiri

20Ɔdesikakotokuoakɔ,naɔbɛbafiedaawɔahyɛno.

21Ɔdenekasapapiimaanogyaee,naɔden’anofafaaɛyɛ fɛhyɛɛno.

22Ɔdin’akyintɛmara,sɛdeɛnantwiekɔkumanaa ɔkwaseakɔnteɛsoɔ;

23Kosisɛagyanbɛbɔnemmerɛbomu;sɛanomaade ahoperekɔafirimu,naonnimsɛɛyɛnekranti.

24Entimontiemeseesei,Omomma,namontiem’anom nsɛm

25Mmaw’akomannkɔn’akwanso,nnyeran’akwanso

26Efisɛwatowwɔnawɔapirapirabebreeagufam,aane, mmarimaawɔnhoyɛdenbebreenawakumwɔn.

27Nefienekwanaɛkɔhellgyamu,ɛsianekɔowuoadan mu

TI8.NKYERƐKYERƐMU

1Nyansanteɛmanaa?nanteaseɛmaanenne?

2Ogyinasorɔnsorɔmmeaatifi,kwanhowɔakwannoso

3Ɔteɛmwɔaponano,kuronoanonebaabiawɔhyɛnmu wɔaponano.

4Mo,Onnipa,mefrɛmo;namenneyɛnnipamma

5Montetefoɔ,montenyansaase,namonkwaseafoɔ, monyɛnhumuakoma.

6Tie;ɛfirisɛmɛkanneɛmaaɛkyɛnsohoasɛm;na m’anofafabuebɛyɛnneɛmaaɛtene

7Nam’anobɛkanokware;naamumuyɛyɛakyiwadeɛma m’ano

8M’anomnsɛmnyinaarawɔteneneemu;biribiarannihɔ aɛyɛanimtiaabuanaasɛɛyɛakyidewɔwɔnmu.

9Wɔnnyinaadaadipefeemadeɛɔteaseɛ,naɛtenema wɔnawɔnyanimdeɛ

10Gyemenkyerɛkyerɛ,naɛnyɛdwetɛ;nenimdeɛmmom sensikakɔkɔɔawɔapaw

11Nanyansayesenaboɔdenabo;nanneɛmaaebia wɔbɛpɛnyinaarano,ɛnsɛsɛwɔdetotoho.

12Menyansatenaasetenamu,namehwehwɛnimdeɛaɛfa nneɛmaawɔdeayɛaseresɛmho

13AWURADEsuronesɛwobɛtanbɔne:ahantanne ahantanneɔkwanbɔneneanoaɛyɛaniwu

14Afotuonemedeanenyansapa:Meyɛnhumu;Mewɔ ahoɔden.

15Mesonaahenedihene,nammapɔmmahyɛatɛntrenee

16Menammapɔmmaneahemfoneasasesoatemmufoɔ nyinaadihene.

17Medɔwɔnawɔdɔme;nawɔnawɔhwehwɛmentɛmno behume.

18Ahonyaneanimuonyamkameho;aane,ahonyadeɛa ɛkyɛnetenenee

19M’abayesenesika,aane,senesikapa;nesikaaminya sendwetɛawɔpaw.

20Medetreneekwanso,atemmuakwanmu

21Namɛmawɔnawɔdɔmenoanyaahonyadeɛ;namɛhyɛ wɔnakoradeɛma

22AWURADEgyeemefiewɔnekwanmfitiaseɛ,ansana netetennwumareba.

23Wɔdemesiihɔfidaa,fimfitiaseɛ,anaaasaseaɛwɔhɔ daa

24Bereaemudɔnnihɔno,wɔdemebae;bereanansuten biarannihɔansuayɛmumano

25Ansanammepɔnoresihɔ,nawɔyiimebaeɛansana nkokoɔnoreba.

26Bereanaonnyanyɛɛasasenemfuwnewiasemfutuma aɛkorɔnsenbiarano.

27Bereaɔsiesieeɔsorono,namewɔhɔ,bereaɔde kampussiibunnoani

28Bereaɔdemununkumnosiisoro,naɔhyɛɛbunmu nsutennoden.

29Ɛberɛaɔden’ahyɛdeɛmaaɛposɛnsuonontwa n’ahyɛdeɛso

30Afeinamewɔnenkyɛntesɛobiaɔnenoteteeno,nana m’anigyen’anidabiara,nam’anigyen’animdaa;

31Ɔdiahurisiewɔn’asasesobaabiawɔtumitenamu;na m’anigyeɛnennipamma

32Entiafei,momma,montieme,ɛfirisɛnhyiranewɔna wɔdim’akwanso.

33Tienkyerɛkyerɛ,nayɛonyansafo,namommpow

34Nhyiraneonipaaɔtieme,naɔwɛnm’aponanodabiara, naɔtwɛnm’aponano.

35Naobiaraaɔbɛhunumeno,ɔnyankwa,naɔbɛnya AWURADEanimdom

36Nadeɛɔyɛbɔnetiamedeɛ,ɔyɛɔnoaranekrabɔne, wɔnawɔtanmenyinaadɔowuo

TI9.NKYERƐKYERƐMU

1Nyansaasinefie,watwan’adumnson

2Wakumnemmoa;ɔdenensaafrafra;wasiesienepon nso

3Wasomanemmabaa,naɔteɛmwɔkurono sorɔnsorɔmmeaso,.

4Obiaraanehoyɛhareno,ɔnsanmmraha,nadeɛɔmpɛ nhumuno,ɔkakyerɛnosɛ:

5Mommrammɛdimepaanoobi,nanomnsaamafranobi.

6Gyaenkwaseafo,namontenaase;nakɔnteaseɛkwanso 7Neaɔkaanimtiaabunoanimguaseɛ,nadeɛɔkaɔbɔnefoɔ animno,nehopopo.

8Nkaanimtiaabuni,nawantanwo,kaonyansafoɔanimna ɔbɛdɔwo

9Fankyerɛkyerɛmaonyansafo,naɔbɛyɛonyansafo, kyerɛkyerɛɔtreneeni,naobenyaadesuamunkɔanim

10AWURADEsuronenyansamfitiaseɛ,naakronkronneɛ honimdeɛnenhumu.

11Ɛfirisɛɛnammesonawonnabɛdɔɔso,nawonkwa mfeɛbɛdɔɔso

12Sɛwoyɛonyansafoɔa,wobɛyɛonyansafoɔamawoho, nasɛwodianimtiaaa,wonkoaranawobɛsoa

13Ɔbeakwaseabɔdede,ɔyɛɔkwasea,naonnimhwee.

14Naɔtenefieponano,nkonguabisowɔkurono sorɔnsorɔmmeaso

15Momfrɛakwantufoawɔkɔwɔnkwansopɛɛnosɛ:

16Obiaraanehoyɛhareno,ɔnsanmmraha,nadeɛɔmpɛ nhumuno,ɔkakyerɛnosɛ:

17Nsuawɔawiayɛdɛ,napaanooawodiwɔkokoamyɛ dɛ

18Nansoonnimsɛawufoɔwɔhɔ;nasɛn’ahɔhonowɔhell bunmu.

TI10NKYERƐKYERƐMU

1MmebusɛmaSalomokaeƆbaonyansafomaagyaani gye,naɔbakwaseadenemaameyɛduru

2Amumuyɛakoradeɛnyɛmfasoɔbiara,natreneegyefi owuomu.

3AWURADEremmaɔteneneenikrammaɔkɔm,naɔtow ɔbɔnefoɔahodeɛgu.

4Ɔyɛohianiaɔdenensadidwuma,nansiyɛfonsama ɔdefo

5Neaɔboaboanneɛmaanoawɔwberemunoyɛɔba onyansafo,naneaɔdaotwaberemunoyɛɔbaaɔhyɛ aniwu

6Nhyirawɔɔtreneeniti,naatirimɔdensɛmkataɔbɔnefoɔ ano

7Wɔhyiraɔtreneeninkaeɛ,naɔbɔnefoɔdinbɛporɔ

8Onyansafoawɔwɔkomamubegyemmaransɛm,na ɔkwaseaaɔyɛɔkwaseabɛhwease

9Deɛɔnantewteneneenonantewpintinn,nadeɛ ɔkyinkyimn’akwanno,wɔbɛhununo.

10Neaɔden’anitwitwiwn’aninodeawerɛhowba,na ɔkwaseaaɔyɛɔkwaseabɛhwease

11Ɔtreneenianoyɛnkwaabura,naatirimɔdensɛmkata ɔbɔnefoano

12Ɔtankanyanakasakasa,naɔdɔkatabɔnenyinaaso

13Neaɔwɔnhumunoanofafamunawohunyansa,na pomawɔneanteasennimakyi

14Anyansafoɔdenimdeɛsie,naɔkwaseaanoabɛnɔsɛeɛ

15Ɔdefoɔahonyadeɛnenekuroaɛyɛden,ahiafoɔsɛeɛne wɔnohia

16Ɔtreneeniadwumakɔnkwamu,naɔbɔnefoabakɔbɔne mu.

17Ɔwɔasetenakwansoaɔdinkyerɛkyerɛso,nadeɛɔpo animkanodimfomsoɔ

18Deɛɔdeatoroanofafasieɔtan,naɔbɔabususɛmnoyɛ ɔkwasea

19Nsɛmpiimuno,bɔnennim,nadeɛɔsin’anoyɛ onyansafoɔ.

20Ɔtreneenitɛkrɛmatesɛdwetɛpa,ɔbɔnefokomanyɛ hwee

21Atreneefoanomannipabebreeaduan,nankwaseafo wuwuesianenyansaawonninti

22AWURADEnhyiranaɛmaɔdefoɔ,naɔmfaawerɛhoɔ biarankaho.

23Ɔkwaseasɛɔbɛyɛamumuyɛtesɛagumadi,nanhumu wɔnyansa

24Ɔbɔnefoɔsurobɛbaneso,naɔtreneeniapɛdeɛbɛdiho dwuma

25Sɛahumtwamno,saaaranaɔbɔnefoɔnnihɔbio,na ɔtreneeniyɛdaafapem.

26Sɛɔkwaseamawɔnawɔsomanono

27AWURADEsuromannakyɛ,naabɔnefoɔmfeɛbɛtwa.

28Ɔtreneenianidasoɔbɛyɛanigyeɛ,naabɔnefoɔdeɛ wɔhwɛkwannobɛyera

29AWURADEkwanyɛahoɔdenmaatreneefoɔ,naɔsɛe bɛbaamumuyɛfoɔdea.

30Wɔrentuɔtreneenimfihɔda,naabɔneforentraasaseso

31Ɔtreneenianomanyansafiadi,nawɔntɛkrɛmaaɛyɛ animtiaabude,wobetwa

32Ɔtreneenianonimneaɛsɔani,naɔbɔnefoanoka animtiaabu.

TI11.NKYERƐKYERƐMU

1AtoronkariboyɛakyidemaAWURADE,naadesoaa ɛteneyɛn’anigyeɛ

2Sɛahantanbaa,ɛndeaniwuba,nanyansawɔ ahobrɛasefonkyɛn.

3Wɔnawɔteɛnomudimukurabɛkyerɛwɔnkwan,na mmaratofontetewmubɛsɛewɔn.

4Ahonyadenyɛmfasoabufuwda,natreneegyefiowumu.

5Onipaaɔyɛpɛteneneenaɛbɛkyerɛn’akwan,na ɔbɔnefoɔden’ankasaamumuyɛbɛhwease

6Atreneefotreneebegyewɔn,nammaratofode,wɔn ankasaamumɔyɛmunawɔbɛfawɔn

7Sɛɔbɔnefoɔwua,n’anidasoɔbɛyera,naamumɔyɛfoɔ anidasoɔsɛe

8Wɔgyeɔtreneenifiriamanehunumu,naɔbɔnefoɔbɛsi n’ananmu.

9Nyaatwomfoɔden’anosɛeneyɔnko,nanimdeɛsona wɔbɛgyeɔtreneeni

10Sɛɛyɛatreneefoɔyiea,kuronoanigye,nasɛabɔnefoɔ sɛea,nteateamba

11Ɔteneneefoɔnhyirasonawɔmakuronoso,naɔbɔnefoɔ anonaɛtugu.

12Neanyansannimnobuneyɔnkoanimtiaa,nanhumu nipadenehokomm

13Anansesɛmkyerɛwfodaahintasɛmadi,naneaɔwɔ honhomnokwafodeasɛmnosie

14Baabiaafotuonnihɔno,ɔmannohwease,naafotufoɔ bebreemuno,ahotɔwɔhɔ.

15Deɛɔgyeɔhɔhoɔbɛbɔnehoban,nadeɛɔtanaboɔden aboɔnoyɛnokorɛ

16Ɔbeaɔdomfoɔkuraanimuonyam,nammarimaawɔn hoyɛdenkuraahonyadeɛ

17Mmɔborohunufoɔyɛɔnoaranekrapapa,nadeɛɔyɛ otirimɔdenfoɔnohawnehonam.

18Ɔbɔnefoɔyɛnnaadaaadwuma,nadeɛɔguteneneeno bɛnyaakatuaaɛyɛnokware

19Sɛdeɛtreneekɔnkwamuno,saaaranadeɛɔdibɔne akyinodiakyikɔsin’ankasanewuomu

20WɔnawɔntirimyɛdennoyɛakyidemaAWURADE, nawɔnawɔteɛwɔnkwansonoyɛn’anigyeɛ.

21Sɛnsaboma,ɔbɔnefoɔrennyaasotwe,naateneneefoɔ asefoɔnawɔbɛgyewɔn

22Sɛsikakɔkɔɔaboɔdenaboaɛwɔmprakohwenemuno, saaaranaɔbeahoɔfɛfoaonniadwempate

23Ɔteneneefoɔakɔnnɔyɛpapankoara,naɔbɔnefoɔde hwɛkwanyɛabufuo.

24Ɛwɔhɔaɔpete,nansoɔdɔɔso;naɛwɔhɔaɔsiepiisene neaɛfata,nammomɛkɔohiamu

25Ɔkraaɔmanehohyeɛnobɛyɛsradeɛ,nadeɛɔguguso nsuono,ɔnoaransobɛgugusonsuo

26Deɛɔsieatokoɔno,ɔmannobɛdomeno,nanhyirabɛka deɛɔtɔnnotiriso

27Deɛɔperenehohwehwɛpapanonyaanimdom,nadeɛ ɔhwehwɛamumɔyɛnobɛbaneso

28Deɛɔdenehoton’ahonyadeɛsonobɛhwease,na ɔtreneenideɛ,ɔbɛdisɛnkorabata

29Deɛɔhawnefieno,ɔbɛnyamframa,naɔkwaseabɛyɛ akoaamaakomamunyansafoɔ

30Ɔtreneeniabayɛnkwadua;nadeɛɔdiakrasonkonim noyɛonyansafoɔ.

31Hwɛ,wɔbɛtuaatreneefoɔakatuawɔasaaseso: amumuyɛfoɔneɔdebɔneyɛfoɔpii

TI12.NKYERƐKYERƐMU

1Obiaraaɔdɔnkyerɛkyerɛnodɔnimdeɛ,nadeɛɔtan animkanoyɛatirimɔdenfoɔ.

2OnipapanyaAWURADEanimdom,naɔdebɔneyɛfoɔ naɔbɛbunofɔ

3Amumuyɛrennyaonipapintinn,naɔtreneeninhini renhinhim.

4Ɔbeapayɛabotirimanekunu,naneaɔhyɛaniwutesɛ nennompemuporɔwee

5Atreneefoadweneteɛ,naabɔnefoafotuyɛnnaadaa

6Abɔnefoɔnsɛmbɛdamogya,naɔteneneefoɔanobɛgye wɔn.

7Wɔatuabɔnefoɔagu,nawɔnnihɔ,naateneneefoɔfie bɛgyina

8Wɔbɛkamfoonipasɛdeɛnenyansateɛ,nadeɛɔwɔ akomaaɛnteneno,wɔbɛbunoanimtiaa

9Neawobunoanimtiaanaɔwɔakoanoyesenneaɔhyɛ nehoninaonniaduan.

10Ɔtreneenibuneaboankwa,naɔbɔnefommɔborohunu yɛatirimɔdensɛm

11Deɛɔfuan’asaseno,aduanebɛmeneno,nadeɛɔdi ahuhufoɔakyino,nteaseɛnnimu

12Ɔbɔnefoɔpɛnnipabɔneasau,naɔtreneeninhinisow aba.

13Ɔbɔnefoɔden’anommaratoafiri,naɔtreneenideɛ ɔbɛfiriamanehunumu

14Onipan’anoabasonapapabɛmeneno,nawɔdeonipa nsasoakatuabɛmano

15Ɔkwaseakwanteɛn’aniso,naneaotieafotunoyɛ onyansafo.

16Wɔhunuɔkwaseaabufuontɛmara,naɔbadwemmakata aniwuso

17Deɛɔkanokorɛnodatreneeadi,naatoroadansefoɔ nnaadaa

18Obiwɔhɔaɔkasatesɛnkranteawɔtow,naonyansafo tɛkrɛmayɛapɔwmuden.

19Nokwareanofafabegyinahɔdaa,naatorotɛkrɛmatena hɔberetiaabi

20Nsisiwɔwɔnawosusuwbɔnehonokomamu,na asomdwoehoafotufode,anigyewɔhɔ

21Amumɔyɛbiararensiɔtreneeniso,naamumɔyɛbɛhyɛ ɔbɔnefoma.

22AtoroanofafayɛakyidemaAWURADE,nawɔna wɔyɛnokorɛnoyɛn’anigyeɛ

23Onimdefodenimdeɛsie,nankwaseakomaka nkwaseasɛm

24Nsiyɛfoɔnsanaɛbɛsoatumi,naɔkwaseadeɛ,wɔbɛgye toɔ

25Onipakomamudurumaɛkotow,naasɛmpaman’ani gye

26Ɔtreneeniseneneyɔnko,naɔbɔnefoɔkwannaɛdaadaa wɔn

27Ɔkwaseantodeɛɔfaaabɔmmɔmu,naɔsirefoɔ ahonyadeɛboyɛden

28Teneneekwansonankwawɔ;nanekwanmuno,owuo biarannihɔ.

TI13.NKYERƐKYERƐMU

1Ɔbaonyansafotien’agyankyerɛkyerɛ,naanimtiaabufo nteanimka

2Onipaden’anomababedipapa,nammaratofokrabedi atirimɔdensɛm.

3Deɛɔhwɛn’anosono,ɔkoranekraso,nadeɛɔbuen’ano trɛwno,ɔbɛsɛeno.

4Ɔkwaseakrapɛ,naonnihwee,nansiyɛfokrabɛhyɛ srade

5Ɔtreneenikyiatorodi,naɔbɔnefoyɛakyide,nan’ani bewu.

6Treneehwɛneaɔteɛkwanso,naamumɔyɛtuɔbɔnefo gui

7Obiwɔhɔaɔmanehoyɛɔdefoɔnansoonnihwee

8Onipakraagyedenen’ahonya,naohianinteanimka

9Ɔtreneenihanndiahurusi,naabɔnefokaneanawobedum.

10Ahantannkoaranaakasakasaba,nawɔnawɔatuwɔn foyienanyansawɔ

11Ahonyadeɛaɛnamahuhudeɛsonyanosobɛtew,nadeɛ ɔnamadwumasoboaboaanonobɛdɔɔso

12Anidasoɔawɔtwentwɛnsonomaakomayareɛ,nasɛ akɔnnɔbaa,ɛyɛnkwadua.

13Obiaraaɔbuasɛmnoanimtiaano,wɔbɛsɛeno,nadeɛ ɔsuroahyɛdeɛno,wɔbɛtuanoka

14Onyansafoɔmmarayɛnkwaasubura,aɛbɛtweafiri owuoafirimu

15Nteasepamaɔdom,nammaratofoɔkwanyɛden

16Onimfoɔbiaradenimdeɛdidwuma,naɔkwaseadane nkwaseasɛmmu

17Ɔbɔfobɔnehweasewɔamumɔyɛmu,naɔnanmusifo nokwafoyɛakwahosan.

18Ohianeaniwuobɛbadeɛɔponkyerɛkyerɛ,nadeɛ ɔdweneanimtiaabuono,wɔbɛdinoanuonyam

19Akɔnnɔawɔawienoyɛdɛmaɔkra,nankwaseafode wɔnhofibɔnehoyɛakyide

20Neaɔneanyansafonantewnobɛyɛonyansafo,na nkwaseayɔnkonawɔbɛsɛeno.

21Bɔnedinnebɔneyɛfoakyi,natreneefode,wobetuapapa ka

22Onipapagyawagyapadeɛmanemmamma,nawɔde ɔdebɔneyɛfoɔahonyadeɛsiemaɔtreneeni

23Aduanbebreewɔahiafoɔkuayɛmu,naatemmuoa wɔsɛenowɔhɔ.

24Deɛɔgyanepomanotanneba,nadeɛɔdɔnono,ɔteɛ nosodaa

25Ɔtreneenididimanekraamee,naɔbɔnefoyafunubɛka.

TI14.NKYERƐKYERƐMU

1Ɔbaanyansafoɔbiarasinefie,naɔkwaseadenensatutu fam.

2Deɛɔnantewn’ateneneemunosuroAWURADE,nadeɛ ɔkyinkyimn’akwannobunoanimtiaa

3Ahantanpomawɔɔkwaseaanom,naanyansafoɔano bɛkorawɔnso.

4Baabiaanantwinnihɔno,mpanohotew,naanantwi ahoɔdensonyinpii

5Ɔdansefonokwaforenniatoro,naɔdansefoaɔyɛ ɔkwaseabɛkaatosɛm

6Fɛwdifohwehwɛnyansa,naonhu,nanimdeɛyɛmmerɛw maneaɔtease

7Fiɔkwaseaanim,bereawunhunimdeɛanofafawɔne muno.

8Onyansafoɔnyansanesɛɔbɛtenekwanase,nankwasea nkwaseasɛmyɛnnaadaa

9Nkwaseadibɔnehofɛw,naateneneefoɔmudomwɔ

10Komanimn’ankasan’awerɛhow;naɔhɔhomfaneho nhyɛn’anigyemu

11Wɔbɛbubuabɔnefoɔfie,naateneneefoɔntomadanno bɛdiyie.

12Ɔkwanbiwɔhɔaɛtesɛneaɛteɛmaonipa,nanso n’awieiyɛowuoakwan

13Ɔserewmumpokomadiawerɛhow;nasaaanigyeɛno awieeɛyɛduru

14Neaɔsann’akyiwɔnekomamuno,n’akwanbɛhyɛno ma,naonipapabɛmeeneho

15Ɔkwaseagyeasɛmbiaradi,naɔbadwemmahwɛne kwanyiye.

16Onyansafosuro,naɔtwenehofibɔneho,naɔkwasea bofuwnaɔwɔahotoso

17Neaneboafuwntɛmnodinkwaseasɛm,nawɔtanonipa aɔbɔpɔwbɔne

18Wɔnawɔnaninnyenonyankwaseasɛm,nawɔna wɔyɛaniferede,wɔdenimdeɛabotiri.

19Abɔnefoɔkotowpapaanim;naatirimuɔdenfoɔwɔ ateneneefoɔaponano

20Ohiani,neyɔnkompotan,naɔdefowɔnnamfobebree.

21Neaobuneyɔnkoanimtiaanoyɛbɔne,naneaohu ohianimmɔbɔno,anigyeneno

22Wɔnawɔbɔmmɔbɔnenonnimfomso?na mmɔborɔhununenokorɛbɛbawɔnawɔdwenepapaho

23Mfasowɔadwumadennyinaamu,naanofafakasakɔ ahohiamu.

24Anyansafoɔabotirinewɔnahonyadeɛ,nankwaseafoɔ nkwaseasɛmyɛnkwaseasɛm

25Ɔdansefonokwafogyeakra,naɔdansefonnaadaaka atosɛm

26AWURADEsuromunaahotosoɔaemuyɛdenwɔ,na nemmabɛnyaguankɔbea.

27AWURADEsuroyɛnkwaasubura,aɛbɛtweafiriowuo afirimu

28Nnipadodoɔmunaɔheneanuonyamwɔ,nannipa ahohiamunaɔhenebasɛe

29Neaɔyɛbrɛoowɔabufuwmunowɔnhumukɛse,na neaɔdeahoperekɔhonhommunomankwaseasɛmso.

30Komapaneɔhonamnkwa,nannompeaɛporɔwho anibere

31Deɛɔhyɛohianisono,ɔbɔneYɛfoɔahohora,nadeɛ ɔhyɛnoanuonyamno,ɔhunuohianimmɔbɔ

32Wɔpamɔbɔnefoɔkɔnennebɔneyɛmu,naɔtreneenide newuohoanidasoɔ.

33Nyansadadeɛɔwɔnhumunoakomamu,nadeɛɛwɔ nkwaseamuno,wɔdanoadi.

34Treneemaɔmanso,nabɔneyɛahohoramaɔmanbiara

35Ɔheneanimdomwɔakoaonyansafoso,nan’abufuw sɔretianeaɔdeaniwubano

TI15NKYEKYƐMU

1Mmuaebrɛoodanabufuw,nansɛmaɛyɛyawkanyan abufuw

2Onyansafotɛkrɛmadenimdeɛdidwumayiye,na nkwaseafoanohwienkwaseasɛmgu

3AWURADEaniwɔbaabiara,ɛhwɛbɔnenepapa

4Tɛkrɛmapayɛnkwadua,naakyideaɛwɔmunoyɛ honhommumpaepaemu

5Ɔkwaseabun’agyankyerɛkyerɛanimtiaa,nadeɛɔdwene animtiaabuonoyɛɔbadwemma.

6Ademudeɛbebreewɔɔtreneenifie,naɔbɔnefoɔsikamu naɔhawwɔ.

7Onyansafoanohwetenimdeɛ,naɔkwaseakomanyɛsaa.

8ƆbɔnefoɔafɔrebɔyɛakyiwadeɛmaAWURADE,na ɔtreneenimpaebɔyɛn’anigyeɛ

9ƆbɔnefoɔkwanyɛakyiwadeɛmaAWURADE,naɔdɔ deɛɔditeneneeakyi

10Nteɛsoɔyɛawerɛhoɔmadeɛɔgyaekwanno,nadeɛ ɔtananimkanobɛwu

11HellneɔsɛewɔAWURADEanim,nannipamma akomadeɛɛkyɛn?

12Fɛwdifonnɔneaɔteɛnoanim,naɔrenkɔonyansafo nkyɛn

13Komaaɛyɛanigyemaanimyɛanigye,nakomamu awerɛhownaebubuhonhom

14Neaɔwɔnhumunokomahwehwɛnimdeɛ,na nkwaseafoanodinkwaseasɛm.

15Ahohiahiafoɔnnanyinaayɛbɔne,nadeɛn’anigye komanowɔdaaapontoɔ

16AWURADEsurosuaseneakoradeɛkɛseɛneɔhawa ɛwɔmu

17Anwummereaduaneawɔdenhabannurudiwɔbaabia ɔdɔwɔnoyesennantwininiawatunanehotan.

18Abufuwfokanyanntɔkwaw,naneaɔyɛbrɛoowɔ abufuwmunodwudwontɔkwaw

19Ɔkwaseakwantesɛnsɔeban,naɔtreneenikwannomu dahɔ

20Ɔbaonyansafomaagyaanigye,naɔkwaseabune maameanimtiaa.

21Nkwaseasɛmyɛanigyemaneanyansannimno,na onipaaɔwɔnhumunantewtenenee

22Afotuonnihɔa,atirimpɔwyɛabasamtuo,naafotufoɔ bebreemunawɔgyinapintinn

23Onipanyaanigyeɛwɔn’anommuaeɛmu,naasɛmaɔka wɔberɛaɛsɛmuno,ɛyɛpapabɛnara!

24Asetrakwanwɔsoromaonyansafo,sɛneaɛbɛyɛaobefi hellgyaaɛwɔasehɔnomu

25AWURADEbɛsɛeahantanfoɔfie,naɔdeokunafoɔhyeɛ besihɔ

26AbɔnefoɔadweneyɛakyiwadeɛmaAWURADE,na wɔnawɔnhotewnsɛmyɛnsɛmaɛyɛdɛ.

27Nean’aniberemfasono,ɔhawn’ankasafie;nadeɛɔtan akyɛdeɛnobɛtenaase

28Ɔtreneenikomasuadebua,naɔbɔnefoanohwie nnebɔnegu

29AWURADEneɔbɔnefoɔntamkwanware,naɔtie ateneneefoɔmpaebɔ

30Aniwahannmakomaanigye,naasɛmpamannompe yɛsrade

31Asoaɔtenkwaanimkanotenaanyansafoɔmu.

32Deɛɔponkyerɛkyerɛbun’ankasakraanimtiaa,nadeɛ ɔteanimkanonyanhumu

33AWURADEsuronenyansankyerɛkyerɛ;na animuonyamanimneahobrɛaseɛ

TI16.NKYERƐKYERƐMU

1Akomamuahosiesiewɔonipamunetɛkrɛmammuaeɛ firiAWURADE

2Onipaakwannyinaahotewn’ankasan’aniso;na AWURADEkariahonhomno.

3FawonnwumahyɛAWURADEnsa,naw’adwene begyina.

4AWURADEayɛnnoɔmanyinaaamaneho,aane, ɔbɔnefoɔmpoamabɔneda

5Obiaraaɔyɛahantanwɔnekomamyɛakyidema AWURADE,sɛnsabomde,nansowɔrentwen’aso.

6Mmɔborɔhununenokwarenawɔtewamumuyɛho,na AWURADEsurosonannipatwewɔnhofibɔneho

7SɛobiakwansɔAWURADEania,ɔman’atamfompo nenotenaasomdwoeɛmu

8Teneneekakrayesenesikakɛseɛaɛnsɛ.

9Onipaakomasusuwn’akwan,naAWURADEnaɔkyerɛ n’anammɔn

10Ɔsoroatemmuowɔɔheneano,n’anommuatɛnmu.

11NkaribonenkariboaɛteneyɛAWURADEdea, kotokuomudurunyinaayɛn’adwuma

12Ɛyɛakyiwadeɛmaahenesɛwɔbɛyɛamumuyɛ,ɛfirisɛ treneenaɛhyɛahenguanomuden

13Anofafatreneeyɛahemfoanigye;nawɔdɔdeɛɔkasa teneneeno.

14Ɔheneabufuotesɛowuoabɔfoɔ,naonyansafoɔ bɛdwudwono

15Ɔheneanimhannmunankwawɔ;nan’adomtesɛosuo aɛtwatoɔnomununkum

16Hwɛsɛneaeyesensikakɔkɔɔ!nasɛwobenyantease mmomsensɛwɔbɛpawwɔnsendwetɛ!

17Ɔtreneenikwannonaɔtwenehofibɔneho,deɛɔdi n’akwansono,ɔkoranekraso

18Ahantandiɔsɛeanim,naahantanhonhomdiasehwe anim

19Ɛyɛpapasɛwoneahobrɛaseɛbɛdaahobrɛaseɛmu,sene sɛwoneahantanfoɔbɛkyɛasademu.

20Neaodiasɛmbihodwumanyansamnobenyapapa,na obiaraaɔdenehotoAWURADEsono,anigyeɛneno

21Wɔbɛfrɛonyansafoawɔwɔkomamuɔbadwemma,na anofafaaɛyɛdɛmaadesuadɔɔso

22Nteaseɛyɛnkwaaburamadeɛɔwɔno,nankwasea nkyerɛkyerɛyɛnkwaseasɛm.

23Onyansafokomakyerɛkyerɛn’ano,naɛdeadesuaka n’ano

24Nsɛmaɛyɛdɛtesɛɛwo,ɛyɛdɛmaɔkra,na apɔwmudenmannompe

25Ɔkwanbiwɔhɔaɛtesɛneaɛteɛmaonipa,nanso n’awieiyɛowuoakwan.

26Neaɔyɛadwumadennoyɛadwumadenmaneho;ɛfiri sɛn’anokɔndɔno.

27OnipaaonsuroNyankopɔntutubɔne,nan’anowɔtesɛ ogyaaɛredɛw

28Ɔkwaseaguntɔkwaw,naɔkasafotetewnnamfo mpanyimfomu.

29Atirimɔdenfodaadaaneyɔnko,naɔdenokɔɔkwana ɛnteɛso

30Ɔkatan’anidesusuwnsɛmaɛyɛaniwuho,naɔkeka n’anonaɔdebɔneba

31Tiaɛyɛkronkronnoyɛanuonyamabotiri,sɛwohuno treneekwansoa

32Neaɔyɛbrɛoowɔabufuwmunoyesenotumfoɔ;nadeɛ ɔdinehonhomsosenedeɛɔgyekuro.

33Wɔtowntontonoguasenmu;nanenhyehyɛenyinaa firiAWURADE

TI17.NKYERƐKYERƐMU

1Aduaneaɛyɛnwununekommyɛyeseneofieaafɔrebɔ ahyɛmumaantawntawdimu.

2Akoanyansafoɔbɛdiɔbaaɔhyɛaniwuoso,naɔbɛnya agyapadeɛnobiwɔanuanommu

3Nkukuomadwetɛ,nafononooyɛsika,naAWURADE sɔakomahwɛ.

4Ɔdebɔneyɛfoɔtieatoroanofafa;naɔtorofodeasoma tɛkrɛmaaɛyɛɔkwasea

5ObiaraaodiohianihofɛwnobuneYɛfoahohora,nanea n’anigyeamanehunuhono,wɔrennyen’aso

6Mmoframmayɛmpanyimfoabotiri;namma animuonyamnewɔnagyanom

7Ɔkasapanyɛɔkwasea,naatoroanofafanyɛɔheneba

8Akyɛdeɛtesɛɔboɔaɛsomboɔwɔdeɛɔwɔnoaniso.

9Deɛɔkatammaratosohwehwɛɔdɔ;nadeɛɔsankaasɛm bino,ɔtetewnnamfopaamu

10Nteɛsoɔhyɛonyansafoɔmuseneakuturukuɔhahyɛ ɔkwaseamu

11Ɔbɔnefoɔhwehwɛatuatewnkoara,ɛnontiwɔbɛsoma ɔbɔfoɔatirimɔdenfoɔakɔneso.

12Maɔsebɔawawianemmanhyiaɔbarima,nammom ɔkwaseawɔnenkwaseasɛmmu

13Obiaraaɔdepapatuabɔnekano,bɔnerennyaemfine fie

14Apereperedimfitiaseɛtesɛberɛaobigyaensuo,enti gyaeakasakasaansanawɔdewɔnhoahyɛmu.

15Deɛɔbuɔbɔnefoɔbemnedeɛɔbuɔtreneenifɔno,wɔn mmienunyinaayɛakyiwadeɛmaAWURADE

16Adɛnntinaboɔwɔɔkwaseansamsɛɔbɛnyanyansa, ɛfirisɛonniakomabiarawɔho?

17Adamfodɔberenyinaa,nawɔwoonuamaamanehunu 18Onipaaonninhumubɔnensa,naɔyɛɔbofowɔ n’adamfoanim

19Ɔdɔmmaratoaɔdɔakasakasa,naneaɔmaneponso hwehwɛɔsɛe.

20Deɛn’akomahununonnyapapabiara,nadeɛɔwɔ tɛkrɛmaaɛntenenohweasewɔamumɔyɛmu

21Deɛɔwoɔkwaseanoyɛnoman’awerɛhoɔ,naɔkwasea agyannianigyeɛbiara

22Komaaɛyɛanigyeyɛpapasɛaduru,nahonhoma abubumannompewow.

23Ɔbɔnefoɔyiakyɛdeɛfinekokomdekyinkyim atemmuoakwan

24Nyansawɔdeɛɔwɔnteaseɛanim;naɔkwaseaaniwɔ asaseano

25Ɔbakwaseayɛawerɛhoɔman’agya,neawerɛhoɔma deɛɔwoono

26Afeinso,sɛwɔbɛtweɔtreneeniasoa,ɛnyɛpapa,nasɛ wɔbɛbɔahemfoapete

27Neaɔwɔnimdeɛkyɛnensɛm,naonipaaɔwɔnhumu wɔhonhomaɛkyɛnso

28Ɔkwaseampo,sɛɔyɛkomma,wobunosɛonyansafoɔ, nadeɛɔkatan’anono,wɔbunosɛɔyɛonyansafoɔ

TI18.NKYERƐKYERƐMU

1Ɔnamakɔnnɔsonaonipatewnehoa,ɔhwehwɛnyansa nyinaamunaɔdenehohyɛmu.

2Ɔkwaseaaninnyenhumuho,gyesɛnekomabehuneho

3Sɛɔbɔnefoɔbaa,naanimtiaabuoneanimguaseɛnsoba

4Onipaanomnsɛmtesɛnsuaemudɔ,nanyansaaburate sɛasubɔntenaɛsen.

5Ɛnyɛpapasɛyɛbɛgyeɔbɔnefoɔnipasuatom,atemmuo muatuɔtreneeniagu.

6Ɔkwaseaanofafakɔakasakasamu,nan’anofrɛ akuturuku

7Ɔkwaseaanoyɛnesɛe,nan’anoyɛnekraafiri

8Anansesɛmkafoɔnsɛmtesɛakuru,naɛsianekɔyafunu mu

9Neaɔyɛɔkwaseawɔn’adwumamunsoyɛneaɔsɛeade kɛsenonua

10AWURADEdinyɛabantentenaɛyɛden,ɔtreneenitu mmirikakɔmu,naɔwɔdwoodwoo.

11Ɔdefoɔahonyadeɛyɛnekuroaɛyɛden,naɛtesɛɔfasuo tentenwɔn’ankasaahomasoɔmu

12Ansanaɔsɛeɛbɛbano,onipakomayɛahantan,na ahobrɛaseɛansananidibɛba

13Deɛɔbuaasɛmbiansanawateno,ɛyɛnkwaseasɛmne aniwuomano.

14Onipahonhombɛhyɛnemmerɛwyɛmu;nansohonhom awapirahwannaobetumiagyinaano?

15Onyansafoɔakomanyanimdeɛ;naanyansafoɔaso hwehwɛnimdeɛ

16Onipaakyɛdeɛmanokwan,naɛdenokɔnnipaakɛseɛ anim.

17Neaodikanwɔn’ankasaasɛmmunotesɛneaɔteɛ;na neyɔnkobabɛhwehwɛnomu

18Ntotoeɛmaakasakasagyae,naɛkyɛwɔatumfoɔntam.

19Onuaawɔafomno,ɛyɛdensɛwobedinosonkonimsen kurowaɛyɛden,nawɔnaperepereditesɛabankɛsemu nsɔe.

20Onipayafunubɛmenen’anoaba;nan’anofafaaɛdɔɔso nobɛhyɛnoma

21Owunenkwawɔtɛkrɛmatumimu,nawɔnawɔdɔno bedineaba

22Obiaraaonyaɔyereno,onyaadepa,naonya AWURADEanimdom.

23Ahiafoɔdeapamdidwuma;naadefodebuaatirimɔden so

24Ɛsɛsɛonipaaɔwɔnnamfodanehoadisɛadamfofasu, naadamfobiwɔhɔaɔbatanehosenonua

TI19NKYEKYƐMU

1Ohianiaɔnamnemudimuyesennean’anoyɛkronnna ɔyɛɔkwasea.

2Afeinso,sɛɔkranonninimdeɛa,ɛnyɛpapa;nadeɛɔde ahoperedenenanyɛbɔne.

3Onipankwaseasɛmdann’akwan,nan’akomatwitwiw AWURADE

4Ahonyadenyannamfopii;nansoohianideɛ,wɔtetewne yɔnkoho.

5Ɔdansefoɔaɔdiatoronorennyaasotwe,nadeɛɔka atosɛmnorennyae

6Nnipapiibɛsrɛɔhenebanoanimdom,naobiarayɛ adamfomadeɛɔmaakyɛdeɛ

7Ahiafoɔanuanomnyinaatanno,nanennamfonomntwe wɔnhofinehoyie?ɔdensɛmdiwɔnakyi,nansowɔmpɛ no

8Deɛonyanyansanodɔn’ankasanekra,deɛɔkuranhumu munobɛhunupapa

9Ɔdansefoɔaɔdiatorono,wɔrentwen’aso,nadeɛɔka atosɛmnobɛyera.

10Anigyensɛmmaɔkwasea;ɛnyɛsaakoraasɛakoabenya mmapɔmmasotumi.

11Onipaadwempaman’abufuotonkyɛn;naɛyɛ n’animuonyamsɛɔbɛtwamwɔmmaratobiso

12Ɔheneabufuwtesɛgyatabobom;nan’adomtesɛ obosuwɔsareso.

13Ɔbakwaseayɛn’agyaamanehunu,naɔyereakasakasa yɛnsuoaɛtɔdaa

14Ofieneahonyadeɛyɛagyanomagyapadeɛ,naɔyerea ɔyɛɔbadwemmafiriAWURADEhɔ

15Anigyeɛtownnaaemuyɛdenmu;naɔkraaɔnyɛhwee bɛhunuɔkɔm

16Deɛɔdimmaransɛmnosono,ɔdinekraso;nadeɛɔbu n’akwananimtiaanobɛwu.

17DeɛɔhunuohianimmɔbɔboseaAWURADE;nadeɛ ɔdeamano,ɔbɛtuanokabio

18Teɛwobanosobereaanidasoɔwɔhɔ,nammawokra nnyaenesu

19Onipaaneboafuwkɛsenobenyaasotwe,efisɛsɛ wugyenoa,ɛsɛsɛwosanyɛbio.

20Tieafotu,nagyenkyerɛkyerɛ,nawoayɛonyansafowɔ w’awieiaediakyirinomu

21Mfiripiiwɔonipaakomamu;nansoAWURADE afotuo,ɛnonaɛbɛgyina

22Onipaakɔnnɔnen’adɔe,naohianiyesenɔtorofo 23AWURADEsurokɔnkwamu,nadeɛɔwɔbinobɛtena hɔamee;wɔremfabɔnentonoso

24Ɔkwaseadenensasienekokom,naɔmpɛsɛɔdebrɛ n’anombio.

25Mommobɔɔkwasea,naɔkwaseabɛhwɛyie,namotene deɛɔwɔnhumu,naɔbɛtenimdeɛase

26Neaɔsɛen’agya,naɔpamnemaamenoyɛɔbaaɔde aniwuba,naɔdeahohorabɔba

27Gyae,meba,sɛwobɛtienkyerɛkyerɛaɛmawodi mfomsoɔfirinimdeɛnsɛmho.

28ƆdansefoaonsuroNyankopɔnbuatemmuanimtiaa,na ɔbɔnefoanoweamumɔyɛ

29Wɔasiesieatemmuoamaanimtiaabufoɔ,nawɔasiesie mpaebɔamankwaseaakyi

TI20NKYEKYƐMU

1Nsãyɛodifo,nsãyɛden,naobiaraawɔdaadaanononyɛ onyansafo.

2Ɔhenesurotesɛgyatabobom,obiaraaɔhyɛnoabufuw noyɛbɔnetianekra.

3Ɛyɛanimuonyamsɛonipagyaeakasakasa,naɔkwasea biaradenehobɛhyɛmu

4Ɔkwasearenfuntumɛnamawɔwnti;ɛnontiɔbɛsrɛsrɛ otwamu,naonnihwee.

5Afotuoaɛwɔonipakomamutesɛnsuoaemudɔ;nanso onipaaɔwɔnteaseɛbɛtweafirimu

6Nnipadodownoarabɛkan’ankasapapayɛhodawuru,na ɔnokwafode,henanaobetumianya?

7Ɔtreneeninantewnemudimu,nawɔhyiranemmawɔ n’akyi

8Ɔheneaɔteatemmuoahenguasonoden’anihwetebɔne nyinaa.

9Hwannaɔbɛtumiakasɛ:Mamam’akomahoatew,me hotewfirimebɔneho?

10Nkariboahodoɔnesusuduaahodoɔ,nenyinaayɛ akyiwadeɛmaAWURADE.

11Aboframpo,wɔnamnenneyɛesohusɛn’adwumaho tew,nasɛɛteɛanaa.

12Asoaɛteasɛmneaniwaaɛhuade,AWURADEnaɔyɛɛ wɔnmmienunyinaa

13Nnɔnna,nawoankɔohiamu;buew’ani,nawobɛmene paanoo.

14Ɛnyɛhwee,ɛnyɛhwee,ɔtɔfoɔnonaɔseɛ,nasɛwakɔa, ɔhoahoaneho

15Sikakɔkɔɔneaboɔdenabobebreewɔhɔ,nanimdeɛ anofafayɛaboɔdenaboɔ

16Fan’atadeaɛyɛɔhɔhoɔno,nafanohyɛɔhɔhoɔ.

17Nsisipaanooyɛdɛmaonipa;nansoɛnoakyino,abotan bɛhyɛn’anoma

18Wɔnamafotusonaatirimpɔwbiarasihɔ,nafaafotupa diako

19Deɛɔkyinkyinsɛanansesɛmkyerɛwfoɔnodaahintasɛm adi,entimfawohonnyedeɛɔden’anofafadin’animnoho.

20Obiaraaɔdomen’agyaanaanemaameno,wɔbɛdumne kaneawɔsumkabiimu

21Wobetumideahopereanyaagyapademfiase;nanso n’awieino,wɔrenhyira

22Nkasɛ,mɛtuabɔnesoka;nansotwɛnAWURADE,na ɔbɛgyewonkwa.

23NkariboahodoɔyɛakyiwadeɛmaAWURADE;na atorokaripɛnyɛpapa

24OnipaakwantuofiriAWURADE;ɛndeɛbɛyɛdɛnna onipaatumiaten’ankasakwanase?

25Ɛyɛafirimaonipaaɔmenedeɛɛyɛkronkron,naɔhyɛ bɔakyisɛɔbɛbisabisanonsɛm.

26Ɔhenenyansafobɔabɔnefopete,naɔdentwahonanno bawɔnso

27OnipahonhomyɛAWURADEkanea,ɛhwehwɛyafunu munyinaa

28Mmɔborɔhununenokwarenaɛkoraɔheneso,na mmɔborɔhununaɛhyɛn’ahenguamu.

29Mmabunanuonyamnewɔnahoɔden,nampanyin ahoɔfɛnetifitaa

30Kurubruutewbɔneho,saaaranansɔetewyafunumu.

TI21.NKYERƐKYERƐMU

1ƆheneakomawɔAWURADEnsam,sɛnsubɔnten,ɔdan kɔbaabiaraaɔpɛ

2Onipakwanbiarateɛn’aniso,naAWURADEdwene akomamu

3AtɛntreneeneatemmuoyɛAWURADEanigyehosene afɔrebɔ

4Animhwɛaɛkorɔn,nekomaaɛyɛahantan,neɔbɔnefo afuntumyɛbɔne

5Wɔnawɔyɛnsinoadwenekɔnneɛmapiiso;nammom obiaraaɔdeahoperepɛsɛɔpɛnkoara

6Ademudeawɔdetɛkrɛmaatorosonyanoyɛahuhudea wɔnawɔhwehwɛowunotowkɔbaabiara

7Amumuyɛfoɔadwotwabɛsɛewɔn;efisɛwɔpowsɛ wɔbɛyɛatemmu.

8Onipakwanyɛanimtiaabunaɛyɛnwonwa,naneaɛho tewde,n’adwumateɛ

9Ɛyɛpapasɛwobɛtenaɔdanatifintweaso,senesɛwone ɔbaaaɔreperewohobɛtenafieaɛtrɛmu

10Ɔbɔnefoɔkrapɛbɔne,neyɔnkonnyan’animdom

11Sɛwɔtweɔkwaseaasoa,wɔmaɔtetefoyɛonyansafo,na sɛwɔkyerɛkyerɛonyansafoa,onyanimdeɛ.

12Ɔtreneenidenyansasusuwabɔnefofieho,na Onyankopɔntutuabɔnefoguiwɔnamumɔyɛnti.

13Obiaraaosiwn’asowɔohianinteɛmhono,ɔnonso bɛteɛm,nansowɔrentieno

14Akyɛdeɛaɛwɔkokoammaabufuodwudwo,naakatua wɔkokommaabufuoaanoyɛden.

15Ɔteneneefoɔanigyesɛwɔbɛbuatɛn,naɔsɛeɛbɛba amumuyɛfoɔso

16Onipaaɔkyinkyinnhumukwansonobɛtenaawufoɔ asafonomu

17Deɛɔdɔanigyeɛnobɛyɛohiani,deɛɔdɔbobesanengo rennyɛɔdefoɔ

18Ɔbɔnefoɔbɛyɛagyedeɛamaateneneefoɔ,na mmaratofoɔayɛateneneefoɔ.

19Ɛyɛpapasɛwobɛtenasareso,senesɛwoneɔbaaaɔpɛ akasakasananeboafuw

20Ademudeɛwɔhɔaɛsɛsɛwɔpɛnengowɔanyansafoɔ tenabea;naɔkwaseade,ɔsɛeno

21Deɛoditeneneenemmɔborɔhunuakyino,ɔnyankwa, teneneeneanimuonyam.

22Onyansafoɔsrɛakokoɔdurofoɔkuro,naɔtownemu ahotosoɔahoɔdengufam

23Obiaraaɔkoran’anonenetɛkrɛmasonobɔnekraho banfiɔhawho

24Nedinneanimtiaabufoahantanneahomasofoaɔde ahantanabufuwdidwuma.

25Ɔkwaseaakɔnnɔkumno;ɛfirisɛnensapowsɛɔbɛyɛ adwuma

26Ɔpɛadifudepɛdamũnyinaa,naɔtreneenidemana ɔmfanehonhyɛmu

27Ɔbɔnefoɔafɔrebɔyɛakyiwadeɛ,nasɛɔdeadwenebɔne debaa,ɛntesaa?

28Ɔdansefoɔatorobɛyera,naonipaaɔteasɛmnokasadaa 29Ɔbɔnefoɔpirimn’anim,naɔtreneenideɛ,ɔkyerɛne kwan.

30Nyansanenteaseɛanaaafotuobiarannihɔtia AWURADE

31Wɔasiesieɔpɔnkɔamaɔkoda,naahobammɔfi AWURADE

TI22.NKYERƐKYERƐMU

1Edinpanaɛsɛsɛwɔpawnosenahonyadekɛse,neɔdɔ muadomsendwetɛnesika.

2Adefoɔneahiafoɔhyiam,AWURADEnaɔyɛɛwɔn nyinaa.

3Onimdefoɔhunuamumuyɛ,naɔdenehosie;

4AhobrɛaseɛneAWURADEsuronaɛdeahonyadeɛne animuonyamnenkwaba

5Nsɔeneafiriwɔɔkwaseakwanmu,deɛɔkoranekraso nonewɔnntamkwanware

6Teteabofrakwanaɔfaso,nasɛɔbɔakwakoraaa,ɔremfi so

7Ɔdefoɔdiahiafoɔso,naɔdefɛmfoɔyɛakoama ɔdefɛmfoɔ.

8Deɛɔguamumuyɛnobɛtwaahuhudeɛ,nan’abufuopoma bɛtɔ

9Deɛɔwɔaniwaaɛdɔɔsono,wɔbɛhyirano;ɛfirisɛɔde n’aduanebimaahiafoɔ

10Tumodifonomfihɔ,naakasakasabefihɔ;aane, akasakasaneahohorabɔbɛgyae.

11Deɛɔdɔakomamukronn,ɛfirisɛn’anofafaadom, ɔhenebɛyɛn’adamfo.

12AWURADEaniwakoranimdeɛso,naɔbummaratofoɔ nsɛmgu

13Ɔkwaseakasɛ:Gyatabiwɔabɔnten,wɔbɛkumme mmɔntenso.

14Ahɔhommaaanoyɛamenaaemudɔ,deɛAWURADE kyinonobɛhwemu

15Wɔkyekyerenkwaseasɛmwɔabofrakomamu;nanso nteɛsoɔpomanobɛpamnoakɔakyirikyiri

16Deɛɔhyɛohianisoman’ahonyadeɛdɔɔso,nadeɛɔma ɔdefoɔno,deɛɔbɛhia

17Kotoww’aso,natieanyansafoɔnsɛm,nafaw’akoma hyɛmenimdeɛmu.

18Nasɛwodewɔnsiewomua,ɛyɛanigyeɛ;wɔbɛhyehyɛ w’ano

19SɛwodewohobɛtoAWURADEsoa,makyerɛwonnɛ, wompo

20Somenkyerɛwafotunenimdeɛmunsɛmaɛkyɛnso mmawo?

21Sɛneaɛbɛyɛamɛmawoahunokwarensɛmnomu nokware;nawoabuanokwarensɛmakyerɛwɔnawɔsoma kɔwonkyɛnno?

22Monnwiaohiani,ɛfirisɛɔyɛohiani; 23NaAWURADEbɛdiwɔnasɛm,nawafowwɔna wɔfowwɔnnokra.

24Mmawoneobianeboafuwmfaadamfo;nawoneobi aneboafuwnnkɔ

25Anyɛsaaawoansuan’akwan,nawoafawokraafiri.

26Mmawɔnyɛwɔnawɔbɔwɔnnsa,anaawɔnawɔdewɔn hotowɔnsonomubaako

27Sɛwunnihweeawobɛtuaa,adɛnntinaobeyiwompa noafiw’ase?

28Nnyiteteagyiraehyɛdeaw’agyanomdeasihɔnomfi hɔ.

29Wohuɔbarimaaɔyɛnsiwɔn’adwumamuanaa? ɔbɛgyinaahemfoanim;ɔrennyinannipaawɔyɛabɔnefo anim.

TI23.NKYERƐKYERƐMU

1Sɛwoneɔpaninbitenaadidia,susuwdeɛɛwɔw’anim nohoyie

2Nafasekantowomenewam,sɛwoyɛobiaɔpɛaduanea.

3Mman’aninnyen’aduaneho,ɛfirisɛɛyɛnnaadaa aduane.

4Mmɔmmɔdensɛwobɛyɛɔdefo,gyaew’ankasawo nyansa

5Wodew’anibesideɛɛnnihɔsoanaa?ɛfirisɛahonyadeɛ yɛnehontaban;wotukɔsɛɔkɔrekɔsoro.

6Nnideɛɔwɔaniwabɔnenopaanoo,nampɛn’aduana ɛyɛdɛ

7Nasɛdeɛɔdwenewɔn’akomamuno,saaaranaɔtesɛ: Dinanom,ɔsewose;nanson’akomankawoho

8Nnuaawoadino,wobɛfe,nawoahwerewonsɛmaɛyɛ dɛ

9Nkasanhyɛɔkwaseaasom,ɛfirisɛɔbɛbuwonsɛmmu nyansaanimtiaa.

10Monnyiasaseagyiraehyɛdededawnomfihɔ;na monnkɔnyisaamfuomu

11Nawɔngyefonoyɛɔhoɔdenfo;ɔnonaɔbɛdiwɔnasɛm akyerɛwo.

12Faw’akomahyɛnkyerɛkyerɛmu,nafaw’asohyɛ nimdeɛnsɛmmu.

13Mmaabofranonteɛsoɔ,nasɛwodepomahwenoa, ɔrenwu

14Wodepomahweno,nagyenekrafihellgyamu

15Meba,sɛw’akomayɛonyansafoɔa,m’akomabɛdi ahurisie,medeɛmpo

16Aane,m’akyibɛdiahurisie,berɛaw’anokansɛma ɛtene

17Mmaw’akomanntwennebɔneyɛfo,nammomsuro AWURADEdamũnyinaa.

18Ampaarase,awieiwɔhɔ;naw’anidasoɔnorentwa

19Tiewo,meba,nayɛonyansafoɔ,nakyerɛw’akoma kwanwɔkwanso.

20Mmamommɛkansanomfomu;wɔwɔnawodinama wɔyɛbasabasanomu:

21Naɔsadweamneodidifobɛbaohiamu,naɔdaebɛhyɛ onipantama

22Tiew’agyaaɔwoowono,nasɛwonaanyina,mmuno animtiaa.

23Montɔnokwareno,namonntɔn;nyansanenkyerɛkyerɛ nenteasenso

24Ɔtreneeniagyaanibegyekɛse,naneaɔbɛwoɔba onyansafonoanibegyeneho

25W’agyanewonaanibegye,naneaɔwoowonoani begye.

26Meba,mamew’akoma,namaw’aninhwɛm’akwan

27Naaguamanyɛaburaaemudɔ;naɔbaaɔhɔhoyɛamoa teateaa.

28Ɔdenehodahɔtesɛafumfoɔ,naɔmammaratofoɔ dɔɔsowɔnnipamu

29Henanaɔwɔnnue?henanaɔwɔawerɛhow?henana ɔwɔakasakasa?henanaɔwɔnsɛmawɔka?henanaɔwɔ akuruanteasennim?henanan’aniayɛkɔkɔɔ?

30Wɔnawɔkyɛbobesano;wɔnawɔkɔhwehwɛbobesaa wɔadiafrano

31Nhwɛbobesanobereaɛyɛkɔkɔɔ,bereaɛmanekɔla wɔkuruwanomu,bereaɛkekanehoteɛno.

32Awieikoraano,ɔkekasɛɔwɔ,naɛwesɛɔkraman

33W’anibɛhwɛahɔhoɔmmaa,naw’akomabɛkansɛma ɛntene.

34Aane,wobɛyɛsɛdeɛɔdapomfimfini,anaasɛdeɛɔda adumatifi

35Wɔabɔme,wobɛka,namannyare;wɔaborome,na mantenka:berebɛnnamɛsɔre?Mɛhwehwɛnobio

TI24.NKYERƐKYERƐMU

1Mmaw’aninnyennipabɔne,nampɛsɛwonewɔn bɛtena.

2Nawɔnkomasuaɔsɛe,nawɔnanokaamumɔyɛsɛm

3Nyansasonawɔkyekyefie;naɛnamnteaseɛsonaɛsihɔ:

4Naɛnamnimdeɛsonaahonyadeɛaɛsomboɔnaɛyɛdɛ nyinaarabɛhyɛadannoma

5Onyansafoyɛden;aane,onipaaɔwɔnimdeɛmaahoɔden dɔɔso

6Naafotuoanyansawomnawodebɛko,naafotufoɔ bebreemunaahotɔwɔhɔ.

7Nyansakorɔndodomaɔkwasea,ɔmmuen’anoponomu

8Deɛɔbɔpɔwsɛɔbɛyɛbɔneno,wɔbɛfrɛnoɔbɔnefoɔ

9Nkwaseaadweneyɛbɔne,naanimtiaabuyɛakyidema nnipa.

10Sɛwobrɛwɔamanehunudaa,w’ahoɔdensua

11Sɛwogyaesɛwubegyewɔnawɔatwewɔnakɔowumu newɔnawɔasiesiewɔnhosɛwobekumwɔnnoa;

12Sɛwokasɛ:Hwɛ,nayennim;deɛɔdweneakomahono nsusuho?naneaɔhwɛwokrasono,onnim?naɔrentua obiarakasɛdeɛnennwumateɛ?

13Meba,diɛwoɔ,ɛfirisɛeye;neɛwoɔaɛyɛdɛmawodɛ

14Saaarananyansahonimdeɛbɛyɛamawokra:sɛwuhu a,ɛnneɛnaakatuabɛba,naw’anidasoɔrentwa

15Ntwɛn,Oonipabɔne,ntiatreneefoɔtenabea;nsɛe n’ahomegyebea;

16Naɔtreneenihweasempɛnason,naɔsɔrebio,na ɔbɔnefohweasewɔamumɔyɛmu

17Sɛwotamfohweasea,mmaw’aninnye,nasɛwoto hintiduaa,mmaw’akomaaninnye

18NaAWURADEanhunu,naanyɛn’ani,nawansan n’abufuoamfirineso.

19Mmaamumɔyɛfoɔnnhawwoho,nammaw’aninnye abɔnefoɔho;

20Ɛfirisɛakatuabiararemmaonipabɔneno;wɔbɛdum abɔnefoɔkyɛnere

21Meba,suroAWURADEneɔhene,namfawohonhyɛ wɔnawɔamawɔnnsasenomu.

22Nawɔnamanehunubɛsɔrempofirim;nahwannaɔnim wɔnmmienusɛe?

23Yeinomnsoyɛanyansafoɔdea.Ɛnyɛpapasɛyebebu nnipawɔatemmumu

24Deɛɔkakyerɛɔbɔnefoɔsɛ:Woyɛɔtreneeni;ɔmanno bɛdomeno,amanamanbɛtanno.

25Nawɔnawɔkasatianonodeɛ,wɔnanibɛgye,na nhyirapabɛbawɔnso

26Obiarabɛfewn’anoaɛmammuaeaɛteɛano.

27Siesiew’adwumawɔabɔnten,nafamawohowɔafuw mu;naɛnoakyino,siwofie

28Nniwoyɔnkoadanseɛabiribiarannim;namfaw’ano nnaadaa

29Monnkasɛ,mɛyɛnosɛdeɛɔyɛɛmeno

30Mefaaɔkwaseaafuwmuneonipaaonnintease bobeturonoho;

31Nahwɛ,nansɔeayɛnenyinaa,nansɔeakatan’anim,na aboɔfasuonoabubu.

32Afeimehunuu,namedwenehoyie,namehwɛeɛ,na menyaankyerɛkyerɛ

33Nansonnakakra,nnakakra,nsaawobɛbobɔwkakrade ada

34Saaaranawohiabɛbasɛobiaɔtukwan;newohiasɛ onipaaokuraakode

TI25.NKYERƐKYERƐMU

1YeinomnsoyɛSalomommɛaYudaheneHesekia mmarimanosuasua

2ƐyɛOnyankopɔnanuonyamsɛwɔdebiribisie,naahene anuonyamnesɛwɔbɛhwehwɛasɛmbimu

3Ɔsoromaɔsorokɔ,naasaseyɛbun,naahenekomayɛ neawontuminhwehwɛmu

4Yidwetɛnomunwurano,naanwennebibɛfiriadiama deɛɛyɛfɛ.

5Yiɔbɔnefoɔfiriɔheneanim,nan’ahennwabɛsim teneneemu

6Mmawohonkɔɔheneanim,nannyinannipaakɛseɛ ananmu.

7Naeyesɛwɔbɛkaakyerɛwosɛ:Foroha;senesɛwɔde wobɛbafamwɔɔhenebaaw’aniahunonoanim.

8Mfaahoperenkɔaperepere,nawoanhunudeɛwobɛyɛwɔ n’awieɛ,berɛawoyɔnkoahyɛwoaniwuo

9Wonewoyɔnkoankasagyew’asɛm;nanhuahintasɛm biarammaobifoforo:

10Nadeɛɔtenoamfawoaniwuo,naw’ahohohoraansan ankɔ

11Asɛmawɔkanoyiyetesɛsikaakutuawɔdedwetɛ mfoniniayɛ

12Sɛsikakɔkɔɔasomuadenesikakɔkɔɔfɛfɛɛfɛafɛfɛdeɛno, saaaranaɔkasatiafoɔnyansafoɔteɛwɔasoaɛyɛosetieso

13Otwaberemusɛsukyerɛmmaawɔwno,saaarana ɔbɔfonokwafoyɛmawɔnawɔsomano,efisɛɔmane wuranomkradwo

14Obiaraaɔdeatoroakyɛdehoahoanehonotesɛ mununkumnemframaaosuntɔ.

15Abodwokyɛrenawɔdaadaaɔheneba,natɛkrɛmabrɛoo bubudompe

16Woanyaɛwoanaa?didodowaɛdɔɔsomawo,naanyɛ woma,nawoafe

17Twewonanfiwoyɔnkofie;nawammrɛwonawatan wosaa.

18Onipaaodiatoroadansetianeyɔnkonoyɛakuturuku nenkranteneagyanaanoyɛnnam

19Ahotosoɔaobiwɔwɔonipaaɔnninokorɛmuwɔɔhaw berɛmunotesɛɛseaabubu,nenanaafirinkwaamu

20Sɛneaoyiatadewɔawɔwberemu,naoyinsãwɔnitre sono,saaarananeaɔtodwommaakomaaemuyɛdurute.

21Sɛɔkɔmdewotamfoa,manoaduane;nasɛsukɔmde noa,manonsuomfannom

22Nawobɛboaboaogyafangoanoagunetiso,na AWURADEatuawoka

23Atififammframapamosu,saaaranaanimaabufuwde tɛkrɛmaaɛbɔakuturuku.

24Ɛyɛpapasɛwobɛtenaɔdanatifintweaso,senesɛwone ɔbaaaɔreperepereneofieaɛtrɛmubɛtena

25Sɛnsuonwinimaɔkraasukɔmdenono,saaarana asɛmpaaefiakyirikyiriasasesote

26Ɔtreneeniaɔhweasewɔɔbɔnefoanimnotesɛasubura aasɛeneasuburaaaporɔw.

27Ɛnyɛpapasɛwobediɛwopii,entisɛnnipabɛhwehwɛ wɔnankasaanuonyammua,ɛnyɛanuonyam

28Neaonninehonhomsotuminotesɛkurowawɔabubu aenniafasu

TI26.NKYERƐKYERƐMU

1Sɛsukyerɛmmawɔahohuruberemu,naosutɔwɔotwa muno,saaarananidimfataɔkwasea.

2Sɛanomaaaɔkyinkyin,sɛneaɔmenenamtuno,saaara nannomeanteasennimremma

3Ɔpɔnkɔmpire,afunumuaso,neɔkwaseaakyipoma

4Mmuaɔkwaseasɛneanenkwaseasɛmte,nawonso worenyɛsɛɔno.

5Buaɔkwaseasɛneanenkwaseasɛmte,nawanyɛ onyansafowɔn’ankasaahomasomu

6Deɛɔdeɔkwaseansasomaasɛmnotwitwanenan,na ɔnomɔsɛeɛ

7Mpakyenannyɛpɛ,saaaranamfatohoaɛwɔnkwasea anomnsote.

8Sɛobiaɔkyekyereɔboɔwɔatɛkyɛmuno,saaaranadeɛ ɔhyɛɔkwaseani.

9Sɛnsɔekɔɔsadweamnsamno,saaaranamfatohowɔ nkwaseaanom

10Onyankopɔnkɛseaɔbɔɔnneɛmanyinaanotuaɔkwasea ka,naɔmammaratofoakatua.

11Sɛneaɔkramansankɔnefemuno,saaaranaɔkwasea sankɔnenkwaseasɛmmu

12Wohuonipaaɔyɛonyansafowɔn’ankasaahomasomu? ɔkwaseahoanidasoɔdɔɔsoseneno

13Ɔkwaseakasɛ:Gyatabiwɔkwanmu;gyatabiwɔ mmɔntenso

14Sɛdeɛɔponnodanenehono,saaaranaɔkwaseaaɔte nempasoyɛ.

15Ɔkwaseadenensasienekokom;ɛyɛnoawerɛhowsɛ ɔdebɛsanaban’anom

16Ɔkwaseayɛonyansafowɔn’ankasaahomasomusen mmarimabaasonawotumisusuwnneɛmaho

17Deɛɔtwamnaɔdenehohyɛakasakasaaɛnyɛnedea munotesɛdeɛɔkyereɔkramanaso.

18Sɛɔbɔdamfoaɔtowgyaframa,agyanneowu

19Entionipaaɔdaadaaneyɔnkonaɔkasɛ:Ɛnyɛmena merediagorɔanaa?

20Baabiannuannihɔno,ɛhɔnaogyadum,entibaabia anansesɛmkyerɛwfonnihɔno,akasakasanogyae

21Sɛneafangoyɛfangoaɛredɛw,nannuayɛogya;saaara naɔbarimaaɔpɛakasakasatesɛɔbɛsɔntawntawdi

22Anansesɛmkafoɔnsɛmtesɛakuru,naɛsianekɔyafunu mu.

23Anofafaaɛredɛwnekomabɔnetesɛkukuawɔde dwetɛnwuraakataso

24Deɛɔtannoden’anofafayɛahokeka,naɔdennaadaa sienemu;

25Sɛɔkasapaa,munnyenonni,naakyiwadeɛnsonna ɛwɔnekomamu.

26Neannaadaaakatanetansono,wɔbɛdan’amumuyɛadi asafononyinaaanim

27Obiaraaɔtuamenanobɛhwemu,nadeɛɔbobɔɔboɔno bɛsanabaneso

28Atorotɛkrɛmatanwɔnaɛhawwɔn;naanoaɛyɛ adɛfɛdɛfɛsɛe.

TI27.NKYERƐKYERƐMU

1Nhoahoawohowɔɔkyenaho;ɛfirisɛwunnimdeɛdabi bɛtumideaba.

2Maobifoforonkamfowo,naɛnyɛw’ankasaw’ano; ɔhɔho,naɛnyɛw’ankasaw’ano

3Ɔbomuyɛduru,naanhweamuyɛduru;naɔkwasea abufuwmuyɛdurusenwɔnbaanunyinaa.

4Abufuwyɛatirimɔdensɛm,naabufuwyɛabufuw;nanso henanaotumigyinaahoɔyawanim?

5Nkamawofiadipefeeyesenkokoamdɔ

6Nokwarediyɛadamfoapirakuru;nansoɔtamfoatuuyɛ nnaadaa.

7Ɔkraaayɛmakyiɛwo;naɔkraaɔkɔmdenodeɛ, biribiaraaɛyɛnwononwonoyɛdɛ

8Sɛanomaaaɔkyinkyinneberebuwmuno,saaarana onipaaɔkyinkyinfinetenabeate

9Nsõnennuhuammakomaanigye,saaaranaonipa adamfodɛdɛdenamafotuaefikomamso.

10W’ankasaw’adamfonew’agyaadamfo,nnyae;nannkɔ wonuafiewoamanehunudano,nayɔnkoaɔbɛnnoye senonuaaɔwɔakyirikyiri.

11Meba,yɛonyansafoɔ,namam’akomaaninnye,na mabuadeɛɔbɔmeahohorano

12Obiaonimnyansahubɔne,naɔdenehosie;nansowɔn awɔnyɛmmerɛwnotwam,nawɔtwewɔnaso

13Fan’atadeɛaɛyɛɔhɔhoɔbɔhyɛ,nafanobɔɔhɔhoɔ

14Deɛɔdennekɛseɛhyiran’adamfoaɔsɔreanɔpatutuutu no,wɔbɛbunosɛnnome

15Nsuoaɛtɔdaawɔdaaosutɔpaaneɔbaaaɔyɛ akasakasayɛpɛ

16Obiaraaɔdenosienodemframanenensanifasradea ɛhyerɛnnosie.

17Dadesewdade;saaaranaonipasewn’adamfoanim

18Obiaraaɔhwɛborɔdɔmaduanobedineaba,nadeɛ ɔtwɛnnewurano,wɔbɛhyɛnoanuonyam.

19Sɛneansumuanimbuaanimno,saaaranaonipakoma maonipa

20Hellneɔsɛenhyɛmada;entionipaaninnyeda.

21Sɛdwetɛnkukuonefononoomasika;saaaranaonipa tewɔayeyi

22Sɛwodeatɛkyɛbɛbɔɔkwaseawɔatokomuwɔawimu de,nansonenkwaseasɛmremfinenkyɛn

23Yɛmmɔdensɛwubehuwonnwantebea,nahwɛwo anantwininiyiye.

24Naahonyadennihɔdaa,naabotirinotenahɔmaawo ntoatoasonyinaa?

25Sarepue,nasareaɛyɛnwunudanehoadi,nammepɔw sonhabannuruaboaboaano

26Nguammaayɛwontadeɛ,nampaponsoyɛafuomuboɔ 27Nammirekyinufusuoaɛdɔɔsomaw’aduanenewo fiefoɔaduanenewommabaaaduane

TI28.NKYERƐKYERƐMU

1Abɔnefoɔdwaneberɛaobiaranniakyire,naateneneefoɔ deakokoɔdurotesɛgyata.

2Naasasesoamumɔyɛfoɔbebreenesommapɔmma,na ɛnamonipaaɔwɔnhumunenimdeɛsonanetebeabɛkyɛ

3Ohianiaɔhyɛohianisonotesɛosuaɛprapraaennya aduane

4Wɔnawogyawmmaranokamfoabɔnefo,nawɔnawodi mmarasononewɔndiasi.

5Nnipabɔnenteatemmuoase,nawɔnawɔhwehwɛ AWURADEnawɔtebiribiaraase.

6Ohianiaɔnamnetreneemuyesenneaɔyɛɔkwaseawɔ n’akwanmu,ɛwomsɛɔyɛɔdefode

7Obiaraaodimmarasonoyɛɔbaonyansafo,naneaɔyɛ basabasayɔnkonohyɛn’agyaaniwu.

8Deɛɔnammfɛntomnemfasoɔaɛntenesoman’ahodeɛ dɔɔsono,ɔbɛboaboaanoamadeɛɔbɛhunuahiafoɔmmɔbɔ

9Deɛɔdann’asofirimmaraaɔbɛtieno,nempaebɔmpo bɛyɛakyiwadeɛ

10Obiaraaɔmaɔtreneenikɔɔkwanbɔnesono,ɔnoara bɛhwen’ankasaamenamu,naɔtreneenidebenyanneɛma pa

11Ɔdefoyɛonyansafowɔn’ankasaahomasomu;na ohianiaɔwɔnhumuhwehwɛnomu

12Sɛatreneefodiahurusia,anuonyamkɛsewɔhɔ,nasɛ ɔbɔnefosɔrea,onipadeahintaw.

13Deɛɔkatanebɔnesorennyɛyie,naobiaraaɔkana ɔgyaeno,wɔbɛhununommɔbɔ.

14Anigyeneonipaaosurodaa,nadeɛɔpirimnekomano bɛtɔamumɔyɛmu

15Sɛgyataaɔbobomneɔsebɔaɔtukwan;saaarana sodifobɔnetewɔnnipaawodihianoso.

16Ɔhenebaaɔmpɛnhumunsoyɛɔhyɛfoɔkɛseɛ,nadeɛ ɔtananibereɛdeɛ,nennabɛkyɛ

17Onipaaɔyɛbasabasawɔobiaramogyahono, ɔbɛdwaneakɔamenanomu;mmaobiaransiwnokwan

18Obiaraaɔnantewteneneemuno,wɔbɛgyenonkwa,na deɛɔkyinkyimn’akwannobɛhweaseprɛkopɛ

19Deɛɔfuan’asasenobɛnyaaduanebebree,nadeɛɔdi ahuhufoɔakyino,ɔbɛdihia.

20Ɔnokwafoɔdenhyirabɛdɔɔso,nadeɛɔperenehokɔyɛ ɔdefoɔnorenyɛobianehonniasɛm

21Nnipaawobuwɔnnonyɛpapa,efisɛabodooasinasin naonipabɛyɛmmarasobu

22Deɛɔperenehokɔyɛɔdefoɔnowɔaniwabɔne,na onsususɛohiabɛbaneso.

23Deɛɔteɛɛonipasoakyiriyino,ɔbɛnyaadomasendeɛ ɔdetɛkrɛmakaaneho

24Obiaraawian’agyaanaanemaamenaɔkasɛ:Ɛnyɛ mmarato;saaaranaɔsɛefoɔhokafoɔteɛ

25Neaɔwɔkomaahantannokanyanntɔkwaw,naneaɔde nehotoAWURADEsono,ɔbɛyɛsradeɛ.

26Deɛɔdenehoton’ankasanekomamunoyɛɔkwasea, naobiaraaɔnamnyansamuno,wɔbɛgyeno

27Deɛɔmaahiafoɔdeɛ,ɔrenhia,nadeɛɔden’anisieno, nnomebebree

28Sɛabɔnefoɔsɔrea,nnipadewɔnhosie,nasɛwɔyeraa, ateneneefoɔdɔɔso.

TI29.NKYERƐKYERƐMU

1Neawɔtaakanekɔnmudenno,wɔbɛsɛenompofirim, naneawonnianoaduru

2Sɛɔtreneeniditumia,ɔmannoanigye,nasɛɔbɔnefodi tumia,ɔmannodiawerɛhow

3Obiaraaɔdɔnyansano,n’agyaanigye,naneaɔne nguamanbɔno,ɔsɛen’ahonyade.

4Ɔhenenamatemmuososiasasenopintinn,nadeɛɔgye akyɛdeɛnogui

5Onipaaɔbɔneyɔnkofɛfɛɛfɛnotrɛwasaumumanenan.

6Ɔbɔnefoɔmmaratomunaafiriwɔ,naɔtreneenitodwom naɔdiahurisie.

7Ɔtreneenidweneahiafoɔasɛmho,naɔbɔnefoɔdeɛ,ɛnsɛ sɛɔhunu

8Animtiafoɔdekurotoafirimu,naanyansafoɔdane abufuo.

9Sɛonyansafoneɔkwaseasiakasakasa,sɛnebofuw anaasɛɔserewa,ɔhomebiarannihɔ

10Mogyasukɔmdenotanɔtreneeni,naɔtreneenihwehwɛ nekra

11Ɔkwaseakan’adwenenyinaa,naonyansafodesiekosi akyiriyi

12Sɛsodifoɔtieatosɛma,nenkoanyinaayɛabɔnefoɔ

13Ohianineɔdaadaafoɔhyiam,AWURADEmawɔnani soyɛhare

14Ɔheneaɔdenokwaredibuahiafoatɛnno,wɔde n’ahenguabesihɔdaa.

15Pomaneanimkamanyansa,naabofraawɔagyawno amanemaameaniwu.

16Sɛabɔnefoɔdɔɔsoa,mmaratodɔɔso,naateneneefoɔ deɛwɔbɛhunuwɔnasehweɛ 17Teɛwobanoso,naɔbɛmawohome;aane,ɔbɛmawo kraaniagye.

18Baabiaanisoadehununnihɔno,ɔmannosɛe,nadeɛ ɔdimmarasono,anigyeɛneno

19Wɔremfansɛmnnteɛakoa,ɛfirisɛɔteaseɛdeɛ, ɔremmua

20Wohuonipaaɔdeahoperekanensɛm?ɔkwaseaho anidasoɔdɔɔsoseneno

21Deɛɔteten’akoafiriaboframuno,ɔbɛmawayɛneba 22Ɔbarimaaneboafuwhyɛnntɔkwaw,naneaneboafuw demmaratodɔɔso

23Onipaahantanbɛbrɛnoase,nanidibɛkura ahobrɛasefoɔhonhommu.

24Obiaraaɔneowifoɔyɔnkonotann’ankasakra,ɔte nnome,naɔnkaho

25Onipasurodeafiriba,naobiaraaɔdenehobɛto AWURADEsono,nehobɛtɔno

26Nnipapiihwehwɛɔhenenoanimdom;naobiara atemmufiAWURADEhɔ.

27Ɔtreneeniyɛakyidemaɔtreneeni,naneaɔteɛwɔkwan sonoyɛakyidemaɔbɔnefo

TI30NKYEKYƐMU

1YakebaAgurnsɛm,nkɔmhyɛno,ɔbarimanokakyerɛɛ ItielneItielneUkal

2Ampaarameyɛatirimɔdenfoɔseneonipabiara,naminni onipanhumu.

3Mansuanyansa,naminnikronkronnohonimdeɛ 4Henanawaforoakɔsoroanaawasiane?henana waboaboamframaanowɔnensam?hwannaɔdeatadeɛ kyekyerensuono?hwannaɔdeasaseanonyinaaagyina? nedinnedɛn,nanebadinnedɛn,sɛwobɛtumiakyerɛa?

5Onyankopɔnasɛmbiarahotew,ɔyɛɔkyɛmmawɔna wɔdewɔnhotonoso

6Mfankanensɛmho,nawankawoanim,nawɔahuwosɛ woyɛɔtorofoɔ.

7Nneɛmammienunamahwehwɛafiriwohɔ;monnmpa wɔnansanamawu;

8Yiahuhudeneatosɛmmfimenkyɛnnkɔakyiri,mmame ohianeahonyade;faaduanaɛyɛmmerɛwmamemame: 9Anyɛsaaamɛmenenamapawo,namakasɛ:Henane AWURADE?anaasɛmanyɛohiani,namawiaade,na mamfameNyankopɔndinkwa

10Mmaakoasobonewura,nawannomewo,nawɔabu wofɔ.

11Awoɔntoatoasobiwɔhɔawɔdomewɔnagya,na wɔnhyirawɔnmaame

12Awoɔntoatoasobiwɔhɔawɔnankasaanisotew,nanso wɔnhohorowɔnmfiwɔnefĩho

13Awontoatoasobiwɔhɔ,Ohwɛsɛneawɔnanisokorɔn! nawɔamawɔnaniso

14Awoɔntoatoasobiwɔhɔawɔnsẽtesɛnkrante,nawɔn afonosẽtesɛnnade,sɛwɔbɛmeneahiafoafiasaseso,na ahiafoafinnipamu

15Ɔpɔnkɔsotefoɔwɔmmammaammienuawɔteɛmsɛ: Ma,ma!Nneɛmammiɛnsawɔhɔaɛnmemeeda,aane, nneɛmannannkasɛɛnsɛsɛɛdɔɔso

16Ɔdamoano;neawotwaaaɛyɛobonin;asaseansunhyɛ muma;naogyaaɛnkasɛ:Ɛdɔɔso.

17Aniwaaodin’agyahofɛw,naobuosetieaotiene maamenoanimtiaano,bonmuakramanbɛtetew,naakɔre mmaadi.

18Nneɛmammiɛnsawɔhɔaɛyɛnwonwadodomame, aane,nnanamennim

19Ɔkɔrekwanwɔwim;ɔwɔkwanaɔnamɔbotanso; ɔkwanahyɛnbifasowɔɛpomfimfini;neɔbarimabia ɔwɔabaawakwan.

20Saanaɔbaaawaresɛefoɔkwanteɛ;odidi,naɔpopa n’ano,naɔkasɛ:Menyɛɛbɔnebiara

21Nneɛmammiɛnsanaasaseayɛbasaa,naanannaentumi nnyinaano

22Sɛakoadihenea;naɔkwaseabereaaduanahyɛnoma no;

23Ɔbeaakyiwadeɛ,sɛwawarea;neabaawabiaɔyɛ n’awuraaɔdedifo

24Nneɛmaanannaɛyɛnketewawɔasaseso,nansoɛyɛ nyansaboroso

25Nwansenayɛɔmanawɔnhonyɛden,nansowɔsiesie wɔnaduanewɔahuhuroberɛmu;

26Nkokoaayɛnnipaawɔyɛmmerɛwarakwa,nansowɔyɛ wɔnafiewɔabotanmu;

27Mmoadabinniɔhene,nansowɔnnyinaakɔakuwakuw;

28Akɔredenensakuramu,naɔwɔahemfie

29Nneɛmammiɛnsanaɛkɔyie,aane,anannaɛyɛfɛ

30Gyataanehoyɛdenwɔmmoamu,naɔnsann’akyi mmaobiara;

31Ɔkramanaɔyɛgreyhound;anheabirekyinso;neɔhene aobiaransɔrentiano.

32Sɛwoayɛnkwaseasɛmwɔwohoso,anaasɛwoadwene bɔnea,fawonsatow’ano

33Ampaarasɛnufusuoawɔyarenodebɔtaba,nahwene mutwitwiwmamogyaba,saaaranaabufuoawɔhyɛnode ntawntawdiba

TI31.NKYERƐKYERƐMU

1ƆheneLemuelnsɛm,nkɔmhyɛanemaamekyerɛkyerɛɛ no

2Dɛn,meba?nadɛn,meyafunumuba?nadɛn,mebɔhyɛ ba?

3Mfaw’ahoɔdenmmammaa,namfaw’akwanmmanea ɛsɛeahene.

4Ɛnyɛahenedea,OLemuel,ɛnyɛahemfodeasɛwɔbɛnom nsa;saaaransonammapɔmmannompe;

5Nawɔanomnsanawɔnwerɛamfimmarano,na wɔakyinkyimamanehunufoɔnomubiaraatemmuo.

6Maneawayɛkradosɛɔbɛyeranoanonne,namomma wɔnawɔnkomamuyɛdurunobobesa

7Maɔnnom,nanewerɛmfirinehia,naɛnnkae n’amanehunubio

8Buew’anomamumwɔwɔnawɔayiwɔnsɛwɔnsɛeno nyinaamu

9Buew’ano,buatɛntrenee,nadiahiafoɔneahiafoɔasɛm 10Henanaobetumianyaɔbeapa?ɛfirisɛneboɔboro aboɔdenaboɔsokoraa

11Nekunukomadenehotonosodwoodwoo,maenti ɔrenhiaasade.

12Ɔbɛyɛnopapanaɔnyɛbɔnenenkwannanyinaa 13Ɔhwehwɛnwinenwi,naɔdenensayɛadwuma.

14Ɔtesɛaguadifoahyɛn;ɔden’aduanfiakyirikyiriba. 15Ɔsɔrebereaɛdasoarayɛanadwo,naɔmanefiefo aduannenemmabaakyɛfa

16Ɔhwɛafuonaɔtɔ,naɔdenensaabanaɔduabobeturo.

17Ɔdeahoɔdenbɔn’asen,naɔhyɛn’abasamuden

18Ohusɛn’aguadiye,nanekyɛnerendumanadwo

19Ɔdenensatoahamanoso,nanensakurapomano 20Ɔteɛnensakyerɛahiafoɔ;aane,ɔtenenensakɔahiafoɔ nkyɛn.

21Ɔnsurosukyerɛmmammanefiefoɔ,ɛfirisɛnefiefoɔ nyinaaahyɛntadeɛkɔkɔɔ

22Ɔdentamakataneho;n’atadeyɛsirikyinekɔkɔɔ.

23Wohunekunuwɔaponano,sɛɔteasasenoso mpanimfoɔmua

24Ɔyɛnwerapa,naɔtɔn;naɔdeabɔsomaoguadini.

25Ahoɔdenneanimuonyamnen’atadeɛ;nan’anibegye wɔbereaɛrebanomu

26Ɔdenyansabuen’ano;nanetɛkrɛmamunaadɔeɛ mmarawɔ

27Ɔhwɛnefiefoɔakwanyie,naɔnnniɔkwaseapaanoo

28Nemmasɔrefrɛnonhyirafoɔ;nekununso,naɔkamfo no

29Mmabeabebreeayɛpapayɛ,nansowoborowɔnnyinaa so.

30Adomyɛnnaadaa,naahoɔfɛyɛɔkwa,naɔbaaaosuro AWURADEdeɛ,wɔbɛkamfono

31Fanensaabanobimano;naman’ankasannwumanyi noayɛwɔaponano

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.