Süleýmanyň pähimleri
1-njibap
1YsraýylpatyşasyDawudyňoglySüleýmanyňnakyllary; 2Pähim-paýhasywegörkezmänibilmek;düşünmek sözlerinedüşünmek; 3Paýhas,adalat,hökümwedeňliköwütlerinialmak; 4simpleönekeýlere,ýigidebilimwepaýhasbermek.
5Akyllyadameşiderweöwrenmegiartdyrar;düşünjeli adamakyllymaslahatlaraýeter:
6Birnakylwedüşündirişedüşünmek;akyllylaryňsözleri wegaraňkysözleri
7Rebdengorkmakbilimiňbaşlangyjydyr,ýönesamsyklar paýhasywegörkezmäniýigrenýärler
8Oglum,kakaňyňgörkezmesinidiňle,ejeňiňkanunyny terketme:
9Çünkiolarkelläňizemerhemetbezegiweboýnuňyza zynjyrbolar
10Oglum,günäkärlersenialdasa,razybolma.
11“Geliň,geliň,ganagaraşalyň,bigünälerüçinsebäpsiz gizleneliň”diýseler:
12Geliň,gabyrýalydiriýuwutalyň;weçukuragirýänler ýaly:
13Bizähligymmatlyzatlarytaparys,öýlerimizioljabilen doldurarys:
14Aramyzdapaýlaşyňgeliňhemmämiziňgapjygymyz bolsun:
15Oglum,olarbilenýoldaýöreme.ýolundanaýagyňy sakla:
16Çünkiaýaklaryýamanlygagaçýarwegandökmäge howlukýar.
17Elbetde,torislendikguşuňöňündeýaýrady
18Olarözganynagaraşdylarözdurmuşlaryüçin gizlinlikdegizlenýärler.
19Peýdaaçgözbolanlaryňýollaryhemşeýledireýeleriniň janynyalýar
20Paýhasaglaýar;köçelerdesesiniaýdýar:
21Olesasyüýşmeleňde,derwezelerdeaglaýar:şäherde: «Şäherde:»
22simpleönekeýadamlar,haçanaçenlisadalygygowy görersiňiz?masgaralaýjylarmasgaralamakdanlezzet alýarlar,samsyklarbilimiýigrenýärlermi?
23Menikäýinçimeöwüriň,ine,ruhumysizedökerin, sözlerimisizeaýdaryn
24Sebäbimenjaňetdim,sizbolsaýüzöwürdiňizMen elimiuzatdym,hiçkimünsbermedi;
25Emmameniňählimaslahatymypujaçykardyň, käýinçimikabuletmediň
26Seniňbetbagtlygyňa-dagülerin;Gorkuňyzgelende masgaraederin;
27Gorkuňyzweýranbolup,heläkçiligiňiztupanýaly gelende;kynçylykwehasratsaňagelende.
28Şondaolarmeniçagyrarlar,ýönejogapbermerinmeni irgözlärler,ýönetapmazlar:
29Munuňüçinbilimiýigrenip,Rebdengorkmagy saýlamadylar
30Olarmeniňmaslahatymdanýüzöwürmediler,meniň ýazgaryşymyäsgermezliketdiler
31Şonuňüçinolarözmiwesindeniýip,özenjamlarybilen doldurarlar
32Çünkiýönekeýlerdenýüzöwürmekolaryöldürer, samsyklaryňgülläpösmegiolaryýokeder.
33Emmakimmaňagulakassa,arkaýynýaşarwe ýamanlykdangorkar
2-njibap
1Oglum,egersözlerimikabuledip,buýruklarymysen bilengizleseň;
2Şeýdip,gulagyňypaýhasaöwrüp,ýüregiňidüşünmäge gönükdir.
3Hawa,bilimdensoňaglasaňwedüşünmeküçinsesiňi çykarsaň;
4Egeronykümüşýalygözläp,gizlinhazynagözlänbolsaň; 5ŞondasizRebbiňgorkusynadüşünersiňizweHudaý hakdabilimtaparsyňyz
6ÇünkiRebpaýhasberýär,bilimwedüşünjeagzyndan çykýar
7Dogruçyllarüçinpaýhaspaýlaýar,dikgezýänlerüçin pälwan.
8Kazyýetýollarynyýöredýärwemukaddesleriňýoluny goraýar
9Soňradogrulyga,hökümewedeňligedüşünersiňiz;hawa, hergowyýol
10Pähim-paýhasýüregiňegirende,bilimkalbyňaýakymly bolar;
11Parasatlylyksenigorar,düşünmeksenisaklar: 12Senierbetadamyňýolundan,gödekgürleýänadamdan halasetmeküçin;
13Dogrulykýollarynytaşlap,garaňkylykýollaryndan ýöränler;
14evilamanlyketmekdenweerbetleriňhilegärliginden hoşalbolanlar;
15Olaryňýollaryegriweýollaryndanazaşýarlar: 16Seninätanyşaýaldan,hatdasözleribilenýalansözleýän nätanyşadamdanhalasetmeküçin;
17youthaşlygyňýolgörkezijisiniterkedip,Hudaýyňähtini ýatdançykarýan
18Çünkionuňöýiölüme,ölülerebarýanýollarameýilli
19Yzynagaýdypbaranhiçkim,ýa-dadurmuşýolundan tutmaýar
20Gowyadamlaryňýolundanýöräp,dogruçyllaryň ýollarynydowametdirersiň.
21Çünkidogruçyllarýurtdaýaşarlar,kämilliklerşolýerde galar
22theöneerbetlerýerdenýokediler,zalymlarkökurarlar.
3-njibap
1Oglum,kanunymyýatdançykarma;ýüregiň buýruklarymyberjaýetsin:
2Uzakömür,uzakömürwerahatlyksaňagoşar.
3Rehimwehakykatseniterketmesin:boýnuňadaň;olary ýüregiňstolunaýaz:
4Şeýdip,Hudaýyňweadamyňhuzuryndamerhemetwe gowydüşünjetaparsyň
5BütinýüregiňbilenRebbebilbagla;özdüşünjäňe daýanma.
6Seniňähliýollaryňdaonyykraret,ýollaryňyugrukdyrar
7Özgözüňbilenakyllybolma,Rebdengorkwe ýamanlykdandaşlaş.
8Göwrüňizesaglyk,süňkleriňizeýilikbolar
9Maddanyňyzbilenweähliartanilkinjimiweleriňizbilen Rebbişöhratlaň:
10Şeýdip,ammarlaryňyzbolçulykdandoldurylar, basyşlaryňyztäzeşerapdançykar
11Oglum,Rebbiňjezasynyýigrenme.düzedişinden ýadamaň:
12Rebsöýýäninidüzedýärhatdakakasynyňgöwnünden turýanoglyýaly
13Paýhastapýanwedüşünýänadambagtlydyr
14Çünkionuňharytlarykümüşönümlerinden,gazançlary bolsaaltyndangowudyr
15Olýakutdanhasgymmatlydyr,islänzadyňyonuňbilen deňeşdiripbolmaz.
16Günüňuzynlygysagelinde;çepelindebaýlykweabraý 17Onuňýollaryýakymlylygyňýollary,ähliýollary parahatçylykdyr.
18Olözünisaklaýanlarüçinýaşaýyşagajydyr,ony saklaýanlaryňhemmesibagtlydyr
19Rebpaýhasbilenýeriýaratdy.düşünmekbilengökleri ýaratdy
20Onuňbilişibilençuňluklarýarylýarwebulutlarçygdan aşakdüşýär.
21Oglum,gözleriňdenaýrylsynlar,paýhaswepaýhas sakla:
22Şeýdip,olarseniňjanyňüçinýaşaýyş,boýnuňa merhemetbolar
23Şondasag-amanýoluňdanýörersiň,aýagyňbüdremez 24downatanyňyzdagorkmaň,hawa,ýatarsyňyzweukyňyz süýjibolar
25Birdengelengorkudanýa-daerbetleriňgelmeginden gorkmaň.
26ÇünkiRebsiziňynamyňyzbolarweaýagyňyzyalmaz
27Haçan-daeliňedegenbolsa,özlerineberlenýagşylygy saklama.
28Goňşyňyza:GoBar,ýenegel,ertirbererin“diýme haçan-daseniňýanyňdabolsa
29Goňşyňyzaýamanlyketmäň,sebäbiolsiziňarkaýyn ýaşaýar
30Saňazyýanbermedikadambilensebäpsizçalyşma
31Zalymlaragöripliketmäňweýollaryndanhiçbirini saýlamaň
32ÇünkialdawçyRebüçinýigrenji,ýönesyrydogruçyllar bilen.
33Rebbiňnäletierbetleriňöýünde,ýöneadalatlylaryň mesgenineakpataberýär.
34Elbetde,masgaralaýjylarymasgaralaýar,peslere merhemetberýär
35Akyldarlarşöhratymirasalarlar,akmaklarbolsautanç bolar.
4-njibap
1Eý,çagalar,kakanyňgörkezmesinidiňläňwedüşünmäge gatnaşyň.
2Çünkisaňagowytaglymatberýärin,kanunlarymyterk etme
3Çünkikakamyňogly,ejemiňöňündemähirliwediňe söýgüliboldum
4Olmaňaöwretdi-de:«heartüregiňmeniňsözlerimi saklasyn,buýruklarymyýerineýetirweýaşa.
5Paýhasalyň,düşüniň:ýatdançykarmaň;agzymyň sözlerindenýüzöwürme.
6Onyterketme,olsenigorar:onysöý,senisaklar.
7Paýhasesasyzat;şonuňüçinpaýhasal,ählidüşünjäň bilendüşün
8Onybeýgeldiňwesiziösdürer,gujaklanyňyzdasizi hormateder
9Olkelläňizemerhemetbezeginiberer,şöhrattäjinisize berer
10Eý,oglum,eşit,sözlerimikabuletömrüňiňýyllaryköp bolar.
11Mensaňapaýhasýolundaöwretdim;Mensenidogry ýollaraalypbardym
12Barsaň,ädimleriňkynbolmaz;gaçsaň,büdremersiň. 13Görkezmäniberktutuň;goýbermesin:sakla;Çünkiol seniňdurmuşyňdyr
14Erbetleriňýolunagirmäňweerbetadamlaryňýolundan gitmäň
15Ondangaçaduruň,onuňýanyndangeçmäň,ondanýüz öwüriň.
16Çünkiolarerbetlikedenlerindenbaşgaýatmaýarlar käbirleriniňdüşmeginesebäpbolmasa,ukusyalynýar
17Çünkiolarerbetlikçöreginiiýýärlerwezorlukşerabyny içýärler
18theöneadalatlylaryňýoly,kämillikgününebarha ýalpyldawukyşykýalydyr.
19Erbetleriňýolygaraňkylykdyr,büdränzadyny bilenoklar
20Oglum,meniňsözlerimegulakas.gulaklarymymeniň sözlerimeýap
21Goý,olarseniňgözleriňdengitmesinlerolaryýüregiň arasyndasakla.
22Çünkiolarytapýanlarüçinýaşaýyş,ählibedenleriüçin saglyk
23heartüregiňiziyhlasbilensaklaň;durmuşdançykýan meseleler
24Açykagzyňyweýogyndodaklaryňysendenuzaklaşdyr 25Gözleriňizsagbolsun,gabaklaryňyzgönigörünsin.
26Aýaklaryňyzyňýolyhakdapikirleniňweähli ýollaryňyzberkbolsun
27Sagýa-daçepeöwrülmäň,aýagyňyzyýamanlykdan aýyryň
5-njibap
1Oglum,paýhasymagulakas,düşünişimegulakas:
2Düşünjäňizibilip,dodaklaryňyzybilipbilerýaly
3Sebäbinätanyşaýalyňdodaklarybalaryýalygaçýar, agzybolsaýagdanhasýumşakdyr:
4Emmaonuňsoňygurçukýalyajy,ikigylyçýalyýiti.
5Aýaklaryölýär;ädimleridowzahadüşýär
6Durmuşýolyhakdapikiretmezliküçin,onuňýollary hereketlibolup,olarybilmersiňiz
7Eý,çagalar,indimenidiňläňweagzymdançykmaň 8wayoluňyondanuzaklaşdyr,öýüniňgapysyna ýakynlaşma:
9Başgalara,ýyllaryňyzyzalymlarabermezliküçin:
10Nätanyşadamlarbaýlygyňyzadolanmasyn;zähmetiňiz nätanyşadamyňöýündebolsun;
11Iňsoňundabolsaetiňwebedeniňýokbolanda aglaýarsyň.
12Aýt:«Mengörkezmäninädipýigrenýärin,ýüregim käýinmegiýigrenýär.
13Mugallymlarymyňsesinegulakasmadym,maňaöwüt berenleregulakasmadym!
14theygnagyňweýygnagyňarasyndaählierbetliklerdiýen ýalyboldum.
15Çukuryňyzdansuwiçiň,guýyňyzdanakýansuwlary içiň
16Çeşmeleriňizidaşaryýurtlara,köçelerdesuw derýalarynadargadyň
17Goý,olarýanyňyzdadäl-de,diňeözüňizbolsun.
18Çeşmäňýalkasyn,ýaşlygyňaýalybilenşatlan
19Goý,olsöýgüliarkaweýakymlykökeýalybolsun; döşlerisenihemişekanagatlandyrsyn;wehemişeonuň söýgüsibilenzaýalan
20Nämeüçinoglum,nätanyşbiraýalbilenjebirçekip, nätanyşadamyňgursagynygujaklaýarsyň?
21ÇünkiadamyňýollaryRebbiňhuzuryndadyrweähli işlerihakdaoýlanýar
22Erbetliklerierbetleriözialar,günäleriniňýüpleribilen tutar
23Olgörkezmesizöler;akmaklygynyňbeýikligindeazaşar
6-njybap
1Oglum,dostuňakepillikberýänbolsaň,nätanyşadam bileneliňiursaň,
2Agzyňsözleribilenduzagadüşdüň,agzyňsözleribilen aldyň.
3Oglum,munyet,dostuňyňelinegireniňdeözüňihalaset git,özüňikiçeldip,dostuňagözýetir
4Gözüňeuklama,gözgabaklaryňauklama.
5Awçynyňelindenköke,guşuňelindenguşýalyhalaset 6Erkin,garynjagit;ýollarynaserediňweakyllyboluň:
7Gollanma,gözegçiýa-dahökümdarýok, 8Tomusdaetiniüpjünedýärwehasylynyýygnaýar
9Eý,ýalta,haçanaçenliýatarsyň?ukyňdanhaçanturarsyň?
10Şeýle-debolsa,azajykuky,azajykuklamak,uklamak üçinelleriňbirnemebukulmagy:
11Şeýdip,garyplygyňyzsyýahatçyýaly,islegiňizýaragly adamýalygeler.
12Erbetadam,zalymadamagzybilenýöräpbarýar 13Gözleribilengyrpýar,aýaklarybilengürleýär, barmaklarybilenöwredýär; 14hisüregindegorkybar,olhemişeerbetlikedýär; düşünişmezlikekýär.
15Şonuňüçinonuňbetbagtlygybirdengeler;birden bejergisizdöwüler
16BualtyzadyRebýigrenýär:ýedi,ýigrenji: 17bigünägandökýänbuýsançlygörnüş,ýalandilweeller, 18Erbethyýallarydöredýänýürek,erbetligeylgaýan aýaklar, 19falsealansözleýänýa-dadoganlaryňarasynda düşünişmezlikekýänýalanşaýat
20Oglum,kakaňyňbuýrugynyber,ejeňiňkanunynyterk etme:
21themüregiňeelmydamadaňweboýnuňadaň 22Barsaň,senialypbarar;uklasaň,senisaklar; oýananyňda,seniňbilengürleşer
23Çünkibuýrukçyradyrkanunýeňilweöwüt-ündewler durmuşýoludyr:
24Senierbetaýaldan,nätanyşaýalyňdilindenýalan sözlemekdensaklamaküçin.
25heartüregiňizdäkigözelligehöwesetmäň;seni gabaklarybilenalmasyn
26Çünkibirjelepaýalyňüstibilenbirerkekçörek getirilýär,zynaedenbolsagymmatlydurmuşyawlar.
27Adamdöşüneotalyp,eşikleriýakylmazmy?
28Gyzgynkömüriňüstündenbaryp,aýaklaryýanmazmy?
29Şeýdip,goňşusynyňaýalynagirenadam;oňadegen adambigünäbolmaz
30Adamlaraçwagtyjanynykanagatlandyrmaküçin ogurlasa,ogryýigrenmez;
31heönetapylsa,ýediessedikelder;öýüniňählizatlaryny berer.
32Emmaaýalbilenzynaedenadamdüşünmez,muny edenadamözjanynyýokeder
33aarawebiabraýlykalar;masgaraçylygyýokedilmez.
34Çünkigabanjaňlykadamyňgaharydyr,şonuňüçinar aljakgününigaýgyrmaz
35Olhiçhilitölegtölemez;köpsowgatberseňem,ol kanagatlanmaz
7-njibap
1Oglum,sözlerimiberwebuýruklarymysaňaber
2Meniňbuýruklarymyýerineýetirweýaşa;kanunlarym bolsagözüňiňalmasyýaly
3Barmaklaryňyzadaňyň,ýüregiňiziňstolunaýazyň 4Akyldaraaýdyň:«Senmeniňuýam;garyndaşyňyza düşünmägejaňediň:
5Seninätanyşaýaldan,sözleribilenýalansözleýän nätanyşadamdanuzaklaşdyrmaküçin.
6Çünkiöýümiňpenjiresindejaýymyňiçineseretdim, 7simpleönekeýleriňarasyndagördüm,ýaşlaryňarasynda düşünmedikbirýigidigördüm,
8Burçunyňgolaýyndakyköçedengeçmek;öýünegitdi, 9Garaňkyda,agşam,garawegaraňkygijede:
10Ine,jelepeşigiweýüregiýukabiraýalbilenduşuşdy.
11(Gatysesliweboýnuýak;aýaklaryöýündegalmaýar: 12Indiolköçelerdeýok,herburçdagaraşýar)
13Şeýdip,aýalonytutdy-da,ogşady.
14Meniňbilenparahatçylykgurbanlarybar;Bugün kasamymyberdim
15Şonuňüçinýüzüňigözlemeküçinyhlasbilenseni garşylamagaçykdym,senitapdym
16Mendüşegimigobelenörtükleri,oýulaneserlerwe Müsüriňnepiszygyrmatasybilenbezedim
17Krowatymymirra,aloewedarçynbilenatyrladym
18Geliň,ertireçenlisöýgimizidolduralyň:söýgibilen tesellibereliň.
19Çünkiýagşyadamöýdedäl,uzakýolagitdi: 20Olözibilenbirhaltapulalyp,bellenengüniöýünegeler 21Adalatlygürlemegibilen,dodaklarynyňtekepbirligi bilenonyboýunegdirdi
22Öküzsoýmagaýa-daaksiýalarydüzetmeküçinsamsyk ýalyderrewyzyndangidýär
23Bagryndandartmaurýança;guşduzagahowlukýarwe munuňjanyüçindäldiginibilmeýär.
24Eý,çagalar,indimaňagulakasyňweagzymyň sözlerinegulakasyň
Süleýmanyňpähimleri
25heartüregiňizonuňýollaryndanýüzöwürmesin, ýollaryndanazaşmaň.
26Çünkiolköpýaralandy,haçandaköpgüýçliadam öldürildi.
27Onuňöýiölümotaglarynabarýandowzahabarýan ýoldyr
8-njibap
1Paýhasaglamaýarmy?Düşünmeksesiniçykardy?
2Olbeýikýerleriňdepesinde,ýollaryňugrundadur 3Derwezede,şäheriňgirelgesinde,gapydangirende aglaýar.
4Eý,adamlar,mensizejaňedýärinMeniňsesimynsan ogullaryna
5Eý,sadaadamlar,paýhasadüşüniň,akmaklar,düşünjeli ýürekboluň
6Eşit;Çünkiajaýypzatlarhakdaaýdaryn;dodaklarymyň açylmagydogryzatlarbolar.
7Çünkiagzymhakykatyaýdar;erbetlikdodaklaryma ýigrençdir
8Agzymyňählisözleridogrulykda;olardagödekýa-da ýoýulanzatýok
9Bularyňhemmesidüşünýänlerewebilimtapýanlara dogrydyr.
10Kümüşdäl-de,görkezmänial;wealtynsaýlamakdäl-de, bilim
11Sebäbipaýhasýakutdangowudyr;islenipbilinjek zatlaryňhemmesinideňeşdirmelidäl
12Pähim-paýhasbilenýaşap,akyllyoýlaptapyşlary bilýärin.
13Rebdengorkmakýamanlygyýigrenmekdir:tekepbirlik, ulumsylyk,erbetýolwegödekagzyýigrenýärin
14Maslahatmeniňwepaýhasly:düşünýärin;Mendegüýç bar
15Meniňüstibilenpatyşalarhökümsürýärler,şazadalar adalathökümsürýärler.
16Meniňbilenşazadalar,begler,hatdaýerýüzüniňähli kazylaryhökümsürýärler
17Menisöýýänlerisöýýärin.Meniirgözleýänlermeni taparlar
18Baýlykwehormatmeniňbilen;hawa,çydamlybaýlyk wedogrulyk.
19Miwealtyndan,hawa,altyndangowudyrwe girdejilerimkümüşdenhasköp
20Mendogrulykýoluna,hökümýollarynyňarasyndaalyp barýaryn:
21Menisöýýänleriňmaddamirasalmagynasebäpbolup bilerin;hazynalarynydolduraryn
22Rebýolunyňbaşynda,öňkiişleriniňöňüsyrasyndamaňa eýeboldy
23Menbaky,ilkibaşdanýa-daýerýüzündeýaradyldym.
24Çuňlukýokbolanda,meniçykardylarsuwbilenbaý çüwdürimlerýokwagty
25Daglaroturmazdanozal,daglarçykmazdanozal:
26Olhenizemýeri,meýdanlaryýa-dadünýäniň topragynyňiňbeýikböleginiýaratmady.
27Gögitaýýarlanda,menşolýerdedim,çuňlugyňýüzüne kompasgoýanda:
28aboveokardakybulutlaryguranda,çuňsuwçeşmelerini güýçlendirende:
29Deňzebereninde,suwuňbuýrugynyýerineýetirmezligi üçinbuýrugyberdi:ýeriňdüýbünitutanda:
30Soňraterbiýelenenýaly,menonuňýanyndadym,her günonuňhuzuryndabegenýärdim;
31hiseriňýaşapboljakböleginebegenmek;Adamlaryň ogullarybilenheziletdim
32Şonuňüçin,eý,çagalar,maňagulakasyň,meniň ýollarymysaklaýanlarbagtlydyr.
33Görkezmänidiňläň,paýhaslyboluňweretetmäň
34Menieşiden,hergünderwezelerimde,gapylarymyň başyndagaraşýanadambagtlydyr
35Çünkikimmenitapsa,ýaşaýyştaparweRebbiň merhemetineeýebolar.
36meönemaňagarşygünäedenadamözkalbynazulum edýär,meniýigrenýänleriňhemmesiölümisöýýärler
9-njybap
1Paýhasöýünigurdy,ýedisütüninikesdi:
2Olhaýwanlarynyöldürdişerabynygaryşdyrdy;stoluny hemberdi
3Gyrnaklarynyiberdi,şäheriňiňbelentýerlerineaglady, 4Kimýönekeýbolsa,şuýereýüztutsyn,düşünmek isleýänadamoňa:
5Geliň,çöregimiiýiňwegarylanşerabymyiçiň.
6Akmaklarytaşlaweýaşa;wedüşünmekýolunagit 7masgaralaýjynyýazgarýanözüniutandyrýar,erbet adamyýazgarýanbolsaözünipesegaçyrýar.
8masgaralaýjynyýazgarma,ýogsamseniýigrenmez: akyllyadamyýazgar,olsenisöýer
9Akyldaraöwütber,şondaolhasakyllybolar:adalatly adamaöwret,şondaolbiliminiartdyrar
10Rebdengorkmakpaýhasyňbaşlangyjydyr, mukaddesleribilmekdir.
11Çünkiseniňbilengünleriňköpelip,ömrüňýyllary köpeler
12Akyllybolsaň,özüňüçinakyllybolarsyň,masgaralasaň, ýekeöziçekersiň
13Akmakaýalgygyrýar,sadawehiçzadybilmeýär
14Çünkiolöýüniňgapysynda,şäheriňbelentýerlerinde oturýar
15rightollarynadogrygidýänýolagçylaryçagyrmak:
16Kimýönekeýbolsa,şuýereýüztutsyn,düşünmek isleýänbolsa,oňa:
17Ogurlanansuwlarsüýji,gizlinlikdeiýilýänçörek ýakymly.
18Emmaölenleriňbardygynybilenok;myhmanlarynyň dowzahyňçuňlugynda.
10-njybap
1Süleýmanyňnakyllary.Akyllyogulbegenýär,ýöne akmakogulejesiniňagyrlygydyr
2Erbetlikhazynalaryhiçhilipeýdasyýok,dogrulyk ölümdenhalasedýär
3Rebdogruçyllaryňjanynyaçlygaçekmez,erbetleriň maddasynytaşlaýar.
4ackuwaşelibilenişleýängarypbolýar,ýöneyhlaslyeli baýlaşdyrýar
5Tomusdaýygnananakyllyoguldyr,ýönehasylwagtynda uklaýanutançdöredýänoguldyr
6Dogruçyllaryňkellesindebereketbar,ýönezalymlaryň agzynyzorlukýapýar.
7Dogruçyllaryňýatlamasymübärek,ýöneerbetleriňady çüýrär.
8heartürekdäkiakyllylarbuýrukalarlar,ýöneakmak samsykýykylar
9Dogryýöränhökmanýörär,ýöneýollarynyýoýýanadam bellibolar.
10Gözbilengözgamaýanadamhasratçekýär,ýöne akmaksamsykýykylar
11Dogruçyladamyňagzydurmuşguýusydyr,ýönezorluk erbetleriňagzynyýapýar
12Redigrençgüýçlenýär,ýönesöýgiähligünäleriörtýär.
13Pähim-paýhasadüşünýänadamyňdodaklaryndaduş gelýär,ýönehasasydüşünmedikleriňarkasyüçin
14Paýhaslyadamlarbilimalýarlar,akmaklaryňagzyheläk bolar
15Baýyňbaýlygyonuňgüýçlişäheridir:garyplaryýok etmekolaryňgaryplygydyr.
16Dogruçyllaryňzähmetiýaşaýşaýykgynedýär: erbetleriňmiwesigünäedýär
17Olgörkezmäniberjaýedýändurmuşýolundadyr,ýöne käýinmekdenýüzöwürýänadamýalňyşýar
18hateigrenjiýalandodaklarybilengizlän,töhmetatýan adamakmakdyr.
19Köpsözdegünäislemeýär,dodaklarynysaklaýan akyllydyr
20Dogruçyllaryňdilikümüşýalydyr:erbetleriňýüregiaz.
21Dogruçyllaryňdodaklaryköpleriiýmitlendirýär,ýöne akmaklarakylýetmezçiligiüçinölýärler
22Rebbiňýalkamagybaýlaşdyrýarweoňagynanmaýar.
23Erbetliketmeksamsyküçinsport,ýönedüşünjeli adamyňpaýhasybar
24Zalymlardangorkmakbaşynageler,ýönedogruçyllaryň islegiberler
25Tüweleýgeçipbarýarka,erbetler-deýok,dogruçyllar bakybinýatdyr.
26Dişleresirke,gözleretüsseýaly,iberenleremýalta
27Rebdengorkmakgünleriuzaldýar,erbetleriňýyllary gysgalýar.
28Dogruçyllaryňumydyşatlykbolar,erbetleriňumytlary pujaçykar
29Rebbiňýolydogruçyllaragüýçdir,zalymlarüçinheläk bolar
30Dogruçyllarhiçhaçanaýrylmaz,erbetlerýerýüzünde ýaşamazlar.
31Dogruçyllaryňagzypaýhasgetirýär,ýönedilsizdil kesiler.
32Dogruçyllaryňdodaklarynämäniňkabuledilip bilinjekdiginibilýärler,ýöneerbetleriňagzygödek gürleýär
11-njibap
1falsealandeňagramlylykRebüçinýigrenji,ýöneadalatly agramonuňgöwnündenturýar
2Tekepbirlikgelendeutançgelýär,peslerbilenpaýhasbar.
3Dogruçyllarolaraýolgörkezer,ýönehyýanatçylaryň azaşmagyolaryýokeder
4Baýlykgazapgünidäl-de,dogrulykölümdenhalasedýär.
5Kämilleriňdogrulygyoňaugrukdyrar,erbetlerbolsaöz zalymlygybilenheläkbolarlar
6Dogruçyllaryňdogrulygyolaryhalaseder,ýöne hyýanatçylarözleriniňtekepbirlikleribilenkabulediler.
7Erbetadamölse,onuňumydypujaçykar,adalatsyz adamlaryňumydypujaçykar.
8Dogruçyladamkynçylykdanhalasbolýar,erbetleronuň ýerinegelýär
9Ikiýüzliagzybilengoňşusynyýokedýär,ýöneadalatly adamlarbilimarkalyhalasediler.
10Dogruçyllarbilenoňuşsa,şäherbegenýär,erbetlerýok bolandagygyrýarlar
11Dogruçyllaryňberekedibilenşäherbeýgelýär,ýöne erbetleriňagzybilenagdarylýar
12Akyldarlygyýokadamgoňşusynyýigrenýär,ýöne düşünjeliadamrahatlygynysaklaýar
13Ertekilersyrlaryaçýar,ýönewepalyruhlyadammuny gizleýär.
14Maslahatberilmeýänýerdeadamlarýykylýar,ýöne geňeşçileriňköpüsindehowpsuzlykbar
15Nätanyşadamüçinkepillikberýänadamakyllybolar, kepilnamanyýigrenýänbolsahökmanbolar
16Merhemetliaýalabraýynysaklaýar,güýçlierkekler baýlygysaklaýarlar.
17Rehimdaradamözkalbynaýagşylykedýär,zalym adamöztenineazarberýär
18Erbetadamaldawlyişedýär,ýönedogrulykekenadam üçinhökmansogapbolar
19Dogrulykýaşaýşameýillibolşyýaly,ýamanlygy yzarlaýanhemonyözölümineçenliyzarlaýar.
20aüregedüşenlerRebüçinýigrenji,ýönedogryýola çykanlaronuňgöwnündenturýar
21Ellerbirleşse-de,erbetlerjezalandyrylmaz, dogruçyllaryňtohumyberler
22Doňuzgyrgysyndakyaltynşaý-sepleriýaly,adalatly aýal-daerkin.
23Dogruçyllaryňislegidiňegowy,erbetleriňgaraşmagy gahardyr
24Şolýerdedargap,köpelýär;kanagatlandyrmakdanhas köpzadysaklaýan,ýönegaryplygaýykgynedýänzatbar 25Liberalruhýaglanar,suwbereniňözi-desuwarylar
26Mekgejöwenisaklasa,halkoňanäleteder,ýöneony satýanadamyňbaşynabereketbolar
27goodagşylykbilenyhlasgözleýän,ýagşylykgözleýän bolsa,erbetlikgözleýänbolsaözünegeler.
28Baýlygynabilbaglaýanýykylar,dogruçyllarşahalar ýalygülläpöserler
29Öýünibiynjalykedenşemaldanmirasalar,akmakýürek akyldarlarynahyzmateder
30Dogruçyllaryňmiwesiýaşaýyşagajydyr;kalbyňy gazananakyllydyr
31Ine,dogruçyllarýerýüzündejezaalarlar,erbetlerwe günäkärlerhasköpbolar 12-njibap
1öwredişisöýýän,bilimisöýýär,ýönekäýinmegi ýigrenýänzalymdyr
2GowyadamRebbiňmerhemetinialýar,ýöneerbetadam onyýazgarar
3Erbetlikbilenadamgurulmaz,dogruçyllaryňkökleri gymyldamaz.
4Sypaýyaýaladamsynatäçdir,utanýanbolsa süňklerindäkiçüýrükdir
Süleýmanyňpähimleri
5Dogruçyllaryňpikirleridogry,erbetleriňmaslahatybolsa aldawdyr.
6Erbetleriňsözleriganagaraşmakdyr,dogruçyllaryňagzy olaryhalaseder.
7Erbetleragdaryldy,ýok,dogruçyllaryňöýidurar.
8Adampähim-paýhasynagöräöwgämynasypbolar,ýöne ýüregiazaşanadamýigreniler
9inedigrenilýänwehyzmatkäribarbolsa,özünisylaýan, çörekýetmezçiligindengowudyr
10Dogruçylhaýwanyňjanynaseredýär,ýönezalymlaryň rehimdarlygyrehimsizdir
11hiseriniekençörekbilendoýar,ýönebiderekadamlara eýerendüşünjesizdir.
12Erbetlererbetleriňtorunyisleýärler,dogruçyllaryň köklerimiweberýär
13Erbetlerdodaklarynyňbozulmagybilenduzaga düşýärler,ýöneadalatlyadamlarkynçylykdançykarlar
14Ynsanagzynyňmiwesibilenýagşylykdandoýar, adamyňeliniňjezasyoňaberler.
15Akmagyňýolyözgözündedogry,ýönemaslahatagulak asýanakyllydyr
16Akmagyňgazabyhäzirkiwagtdabelli,ýönepaýhasly adamutanjynyörtýär
17Hakykatyaýdýandogrulygygörkezýär,ýöneýalan şaýataldaýar.
18Gylyççeňňegiýalygürleýänbar,ýöneakyllylaryňdili saglykdyr
19Hakykatyňdodagybakyberkarar,ýöneýalansözbir salym
20Evilamanlygygözöňünegetirýänleriňýüregindealdaw bar,ýöneparahatçylykgeňeşçilerineşatlyk.
21Adalatlylaraerbetlikbolmaz,erbetlererbetliklerden dolarlar
22DodaklaryýalansözlemekRebüçinýigrenji,ýöne hakykatdanamişleýänleronuňgöwnündenturýarlar
23Paýhaslyadambilimigizleýär,akmaklaryňýüregi akmaklygyyglanedýär.
24Zähmetsöýeradamyňelihökümsürer,ýaltalarsalgyt salynar
25Ynsanýüregindäkiagyrlykonyegýär,ýönegowysöz onybegendirýär
26Dogruçylgoňşusyndanhasgowudyr,ýöneerbetleriň ýolyolaryazdyrýar.
27hultaadamawedenzadynybişirmeýär,yhlaslyadamyň maddasygymmatlydyr
28Dogrulykýolundaýaşaýyşdyr;ýolundaölümýok.
13-njibap
1Akyllyogulkakasynyňgörkezmesinieşidýär,ýöne masgaralaýjykäýinmeýär
2Adamagzynyňmiwesibilengowyiýer,ýöne hyýanatçylaryňruhyzorlukiýer
3Agzynysaklaýanadamjanynysaklaýar,dodaklaryny açanadamheläkbolar
4ugaltaadamyňkalbyisleýär,hiçzadyýok,ýöneyhlasly adamyňruhyýaglanar.
5Dogruçyladamýalanyýigrenýär,ýöneerbetadam ýigrenýärweutanýar
6Dogruçyladamdogryýoldasaklaýar,erbetlikgünäkäri ýokedýär
7Özünibaýlaşdyrýan,ýönehiçzadyýok:özünigaryp edýän,ýönebaýbaýlykbar.
8Ynsanömrüniňgurbanlygyonuňbaýlygydyr,ýöne garyplarkäýinmeýär.
9Dogruçyllaryňnurybegenýär,erbetleriňçyrasyöçýär.
10Diňebuýsançbilenjedelgelýär,ýönemaslahat berlenlerbilenpaýhasbar
11Bidereklikbilengazanylanbaýlykazalar,ýönezähmet bilenýygnananköpeler
12Gijikdirilenumytýüregikeselleşdirýär,ýöneisleg gelendeýaşaýyşagajydyr
13Busöziýigrenýänadamheläkbolar,ýönebuýrukdan gorkýansylagalar.
14Akyldarlaryňkanunyölümiňduzaklaryndandaşlaşmak üçindurmuşçeşmesidir
15Gowydüşünmekhoşniýetlilikberýär,ýöne hyýanatçylaryňýolykyn
16Herbirpaýhaslyadambilimbilenişsalyşýar,ýöne akmakakmaklygynyaçýar.
17Erbethabarçybetbagtlygadüşýär,ýönewepalyilçi saglykdyr
18Buýrukdanýüzöwürenadamüçingaryplykweutanç bolar,ýönekäýinýänlerehormatgoýular
19ederineýetirilenislegkalbyňaýakymlydyr,ýöne samsyklaryňýamanlykdangitmegiýigrençdir.
20Akyldarlarbilengezenakyllybolar,samsyklaryň ýoldaşyheläkbolar
21Erbetlergünäkärleriyzarlaýarlar,ýönedogruçyllara ýagşylykberler
22Gowyadamçagalarynamirasgaldyrýar,günäkäriň baýlygyadalatlylaraberilýär.
23Garyplaryňekinmeýdanlaryndaköpiýmitbar,ýöne hökümçykarmaküçinýokedilenzatbar
24Hasasynyaýyrýanadamoglunyýigrenýär,ýöneony söýýänadamjezalandyrýar
25Dogruçyllarkalbynykanagatlandyrmaküçiniýýärler, erbetleriňgarnyislär.
14-njibap
1Herbirakyllyaýalöýünigurýar,akmaklaronyelibilen ýykýarlar
2DogrulygybilenýöränRebdengorkýar,ýöneýollaryny azaşanadamonyýigrenýär
3Akmaklaryňagzyndabuýsançhasasybar,ýöne akyldarlaryňdodaklaryolarygorar.
4Öküzýokýerindesallançakarassa,ýöneköpartmak öküziňgüýjibilenbolýar.
5Wepalyşaýatýalansözlemez,ýalanşaýatýalansözlär 6masgaralaýjypaýhasgözleýär,ýönetapmaýar,ýöne düşünýänüçinbilimaňsat
7Bilimdodaklarynyduýmasaň,akmakadamyň huzuryndangit
8Paýhaslyadamyňpaýhasy,onuňýolunadüşünmekdir, ýönesamsyklaryňakmaklygyaldawdyr
9Akmaklargünänimasgaralaýarlar,dogruçyllaryň arasyndamerhemetbar.
10heartüreközhasratynybilýär;nätanyşadamşatlygy bilenpäsgelbermeýär
11Erbetleriňöýiýykylar,dogruçyllaryňçadyrygülläpöser. 12Adamüçindogryýalygörünýänbirýolbar,ýönesoňy ölümýollarydyr
13Hatdagülkibilenýürekgamgyn;weşatlygyňsoňy agyrlykdyr.
14heartüregindäkiyzagaýdýanadamözýollarybilen doldurylarwegowyadamözündendoýar.
15simpleönekeýsözhersözeynanýar,ýönepaýhasly adamgidişinegowyseredýär
16Akyldargorkýarweýamanlykdandaşlaşýar,ýöne akmakgaharlanýarweözüneynamly.
17Tizaragaharedenadamakmaklykbilenişleýär,erbet adamýigrenilýär
18simpleönekeýsamsyklygymirasalýar,ýönepaýhaslylar bilimtäji
19Erbetlerýagşylaryňöňündebaşegýärler;erbetler dogruçyllaryňderwezesinde
20Garyplaryhatdagoňşusyýigrenýär,ýönebaýlaryňköp dostybar.
21Goňşusynyýigrenýänadamgünäedýär,ýönegaryplara rehimedenbagtlydyr
22evilamanlykedenokmy?ýöneýagşylygyoýlap tapanlararehimwehakykatbolar
23laborhlizähmetdegirdejibar,ýönedodaklaryň gürlemegidiňeýazgageçýär.
24Akyldarlaryňtäjiolaryňbaýlygydyr,ýönesamsyklaryň akmaklygyakmaklykdyr
25Hakykyşaýatadamlaryhalasedýär,ýönealdawçyşaýat ýalansözleýär
26Rebdengorkmakberkynamdyr,çagalarynagaçybatalga bolar.
27Rebdengorkmakölümiňduzaklaryndandaşlaşmaküçin ýaşaýyşçeşmesidir
28Adamlaryňköpüsindepatyşanyňabraýybar,ýöne halkyňmätäçligindeşazadanyňýokedilmegi
29Gahargazanjakadamgatygowydüşünýär,ýöneruhdan howlukýanadamakmaklygybeýgeldýär.
30Sagdynýürekteniňýaşaýşydyr,ýönesüňkleriň çüýremeginegöriplikedýär
31Garyplarasütemedenthearadanakäýinýär,ýöneözüni sylaýangaryplararehimedýär
32Erbetlererbetliklerindenkowulýarlar,dogruçyllar ölümineumytbaglaýarlar.
33Düşünjäniňýüregindepaýhasbar,ýönesamsyklaryň arasyndabolanzatmälimdir
34Dogrulykbirmilletibeýgeldýär,ýönegünäislendik adamamasgaraçylykdyr
35Patyşanyňmerhemetiakyllyhyzmatkäri,gahargazaby utandyrýanadamagarşydyr.
15-njibap
1softumşakjogapgazabyýokedýär,ýöneagyrsözler gaharygetirýär
2Akyldarlaryňdilibilimidogryulanýar,ýönesamsyklaryň agzyakmaklygydökýär
3EvilamanlarywegowylarygörýänRebbiňgözihemme ýerde
4Peýdalydilýaşaýyşagajydyr,ýöneiçindäkiýoýulmak ruhuňbozulmagydyr.
5Akmakkakasynyňgörkezmesiniäsgermezlikedýär,ýöne käýinýänadampaýhaslydyr
6Dogruçyllaryňöýündeköphazynabar,erbetleriň girdejilerindekynçylykbar
7Akyldarlaryňdodaklarybilimleridargatýar,akmaklaryň ýüregibeýleedenok.
8ErbetleriňgurbanlygyRebüçinýigrenjizat,ýöne dogruçyllaryňdogasyonuňgöwnündenturýar.
9ErbetleriňýolyRebüçinýigrençdir,ýönedogruçyllyga eýerenlerisöýýär
10theoldanýüzöwürenadamüçindüzedişagyrbolar, käýinmegiýigrenýänöler.
11JähennemweweýrançylykRebbiňhuzuryndadyr, ynsanlaryňýüreklerinäçeräk?
12masgaralaýjyözüniýazgarýanadamysöýmeýär, akyllylaryňýanynagitmez
13Şatlyklyýürekşadyýanýüzöwürýär,ýöneýüregiň hasratybilenruhdöwülýär
14Düşünjäniňýüregibilimgözleýär,samsyklaryňagzy akmaklykbileniýmitlenýär.
15Ejirçekenleriňgünlerierbet,ýöneşadyýanýürekden hemişetoýtutýar
16Rebdengorkmak,ulyhazynawekynçylyklardan gowudyr
17Söýgibolanotlaryňnahary,saklananöküzdenwe ýigrençdenhasgowudyr.
18Gahargazananadamdawa-jenjeldöredýär,ýöne gaharynygetirýänadamdawaköşeşýär
19thealtaadamyňýolytikeniňkirpiýalydyr, dogruçyllaryňýolyaçykdyr
20Paýhaslyogulbagtlyataedýär,ýöneakmakadam ejesiniýigrenýär.
21Paýhas,paýhasdanmahrumbolanadamüçinşatlykdyr, ýönedüşünjeliadamdogryýörär
22Maslahatbermezdenlapykeçbolýarlar,ýöneköp geňeşçidedöredilýär
23Adamagzynyňjogabybilenbegenýär,wagtynda aýdylýansöznähiligowy!
24Durmuşýolyakyldarlardanýokarda,dowzahdan aşmagyüçin
25Rebtekepbirleriňöýüniýykar,dulaýalyňserhedini gurar
26ErbetleriňpikirleriRebüçinýigrenji,ýönepäkleriň sözleriýakymlysözlerdir.
27Gazanyaçgözadamözöýünikynlaşdyrýarýöne sowgatlaryýigrenýänýaşar
28Dogruçyllaryňýüregijogapbermägeçalyşýar,ýöne erbetleriňagzyerbetzatlarydökýär
29Reberbetlerdenuzakdyr,ýönedogruçyllaryňdogasyny eşidýär.
30Gözleriňnuryýüregibegendirýär,gowyhabarsüňkleri ýaglandyrýar.
31Durmuşyňkäýinçlerinieşidýängulakakyllylaryň arasyndagalýar
32öwüt-nesihatdanýüzöwürýänadamözjanyny ýigrenýär,ýönekäýinýänadamdüşünýär.
33Rebdengorkmakpaýhasyňgörkezmesidirhormatyň öňündekiçigöwünlilikbar
16-njybap
1heartüregiňadamdakytaýýarlyklarywediliňjogaby Rebdengelýär
2Adamyňähliýollaryözgözündearassa;EmmaReb ruhlaryagramlaýar
3IşleriňiziRebbetabşyryň,pikirleriňizberkararbolar
Süleýmanyňpähimleri
4Rebhemmezadyöziýaratdy,hatdaerbetler-deerbetgün üçin.
5heartüregibilenbuýsanýanlaryňhemmesiRebüçin ýigrençdir.Elbilenbirleşse-de,oljezalandyrylmaz.
6Merhemetwehakykatbilenzalymlykarassalanýar, Rebdengorkmakbilenadamlarýamanlykdandaşlaşýarlar
7AdamyňýollaryRebbirazyetse,hatdaduşmanlaryny-da ýaraşar.
8Dogrulykbilenulygirdejilerdenazajykdogrulykbilen gowudyr
9Adamyňýüregiözýolunydüzýär,ýöneRebädimlerini ugrukdyrýar
10Patyşanyňagzyndaylahyhökümbar:agzyhökümdedäl.
11AdalatlyagramwedeňagramlylykRebbiňkidir: sumkanyňähliagramlaryonuňişidir
12Patyşalaraerbetliketmekýigrenjizat,çünkitagt dogrulykbilenberkidildi
13Dogrydodaklarpatyşalaryňgöwnündenturýar;we dogrygürleýänlerisöýýärler.
14Patyşanyňgazabyölümhabarçylaryýalydyr,ýöne akyllyadamonyköşeşdirer
15Patyşanyňýüzüneýaşaýyş;merhemetibolsasoňky ýagyşyňbuludyýalydyr
16Paýhasalmakaltyndanhasgowudyr!kümüşden saýlanmakdäl-de,düşünmeküçin!
17Dogruçyllaryňýolyýamanlykdandaşlaşmalydyr, ýolunydowametdirýänadamjanynygorar
18Ulumsylykheläkçiligiňöňýanynda,tekepbirruh ýykylmazdanozalgidýär
19Oljalarytekepbirlerbilenpaýlaşmakdanpesadamlar bilenkiçigöwünliliketmekhasgowudyr.
20Birmeselänipaýhaslyçözenadamýagşylyktapar,kim Rebbebilbaglasa,şatbolar
21heartürekdäkiakyllylarapaýhaslydiýler,dodaklaryň süýjüligiöwrenmegiartdyrýar
22Düşünmek,barbolanadamyňdurmuşydyr,ýöne samsyklaryňgörkezmesiakmaklykdyr.
23Akyldaryňýüregiagzynyöwredýärwedodaklaryna öwrenişýär
24ýakymlysözlerbalaryýaly,ruhüçinsüýji,süňklere saglyk
25Adamüçindogryýalygörünýänbirýolbar,ýönesoňy ölümýollarydyr.
26Zähmetçekenöziüçinzähmetçekýär;agzyoňahöwes edýär
27Hudaýsyzadamýamanlygygazýar,dodaklaryndaot ýakýanýaly
28Garşyadamdawaekýär,pyşyrdaşbaşdostlaryny aýyrýar
29Zalymadamgoňşusynyazdyrýarweonygowydälýola alypbarýar
30Nädogryzatlaroýlamaküçingözüniýumýar: dodaklarynyhereketegetirip,ýamanlygyamalaaşyrýar
31Tüýdük,dogrulykýolundatapylsa,şöhrattäjidir
32Gahargazanjak,güýçlilerdengowudyrruhuny dolandyrýan,şäherialýanlardanhasköp
33Bijegujaklanýar;EmmaählizadyRebbedegişlidir.
17-njibap
1Jedelligurbanlardandolyjaýdanguryçörekwerahatlyk gowudyr
2Akyllyhyzmatkärutançdöredýänogluňüstündenhöküm sürerwedoganlaryňarasyndamirasyňbirböleginialar.
3Gazanyňkümüşi,ojagybolsaaltyn,ýöneRebýürekleri synapgörýär.
4Erbetadamýalandodaklaraünsberýär;ýalançygödek dilegulakasýar
5Garyplarymasgaralasa,eraradanymasgaralapbiler, betbagtlyklarabegenýänjezasybolmaz.
6Çagalaryňçagalarygarrylaryňtäji;çagalaryňşöhraty olaryňatalarydyr
7Ajaýypsözakmakdäl,ýalandodaklarşazadadäl
8Sowgatbaradamyňgözüniňalnyndagymmatlydaş ýalydyr:niräöwrülse-degülläpöser.
9Günäniörtýänadamsöýgigözleýärýönebirzady gaýtalaýanadamgatydostlarynyaýyrýar
10Birkäýinç,akmakadamaýüzzolakdanhasköpgirýär.
11Erbetadamdiňegozgalaňgözleýär,şonuňüçinoňa garşyzalymhabarçyiberiler
12Düwürtiklerindenmahrumedilenaýy,akmaklygynda samsykdäl-de,biradambilenduşuşsyn
13Kimýagşylygyýagşylygasylaglasa,ýamanlyköýünden çykmaz.
14dawa-jenjeliňbaşlangyjy,suwyçykaranýalydyr,şonuň üçindawa-jenjeligoýmazdanozalgoýuň
15Zalymlaryaklaýanweadalatlylaryýazgarýan,hatda ikisi-deRebüçinýigrenji
16Nämeüçinakmakadamyňelindeakylýokdugyny görüp,paýhasalmaküçinbahasybar?
17Dosthemişesöýýär,kynçylyküçindogandünýäinýär 18Düşünmedikadameliniurýarwedostunyňhuzurynda kepillikalýar.
19Oldawa-jenjelisöýýänýazgynygowygörýär, derwezesinibeýgeldýänbolsaheläkçiligigözleýär
20heartüregigysykadamhiçhiliýagşylyktapmaz,dilini ýoýýanadamerbetligedüşer
21Akmakdünýäinenadammunyhasratynagetirýär, akmakatanyňşatlygyýok.
22Şatlyklyýürekdermanýalyýagşylykedýär,ýöne döwülenruhsüňkleriguradýar
23Erbetadamhökümýollarynyýoýmaküçingursagyndan sowgatalýar
24Düşünjäniňhikmetihikmetdirakmakadamyňgözi bolsaýeriňujunda.
25Akmakogul,kakasynahasrat,onygöterenadama hasratdyr
26Şeýlehem,adalatlylaryjezalandyrmakýa-daadalatüçin şazadalaryurmakgowydäl
27Bilimibolanadamsözünigaýgyrmaz,düşünjeliadam ajaýypruhdur
28Hatdaakmakhemdymanda,akyllyhasaplanýarwe dodaklarynyýapýanadamdüşünjeliadamhasaplanýar
18-njibap
1Adamislegbilenözüniaýryp,ählipaýhasbilengözleýär wearalaşýar
2Akmakdüşünmekdenlezzetalmaýar,ýöneýüreginiň özüniaçmagyüçin
3Erbetlergelende,ýigrençwemasgaraçylykbilengeler
4Adamyňagzynyňsözleriçuňsuwlar,akýançeşmeýaly paýhasçeşmesi
Süleýmanyňpähimleri
5Zalymadamykabuletmek,hökümdedogruçyllary agdarmakgowydäl.
6Akmagyňdodaklaryjedelleşýär,agzyurmaküçin çagyrýar.
7Akmagyňagzyweýran,dodaklarybolsakalbynyň duzagydyr
8Ertekiniňsözleriýaraýalybolup,garnyňiçkibölegine girýär.
9Işinde-deýaltaadam,gatyisripedeniňdoganydyr
10Rebbiňadyberkdiňdir,dogruçyllaroňagirip,aman galar
11Baýyňbaýlygy,onuňberkşäheridirwebeýikdiwar ýalydyr.
12Destructionokedilmezdenozaladamyňýüregitekepbir, hormatöňemkiçigöwünlilikdir
13Birzadyeşitmezdenozaljogapberenadamüçin akmaklykweutançdyr
14Adamyňruhyejizliginidowametdirer;ýöneçydap bilýänýaralyruh?
15Paýhaslyadamyňýüregibilimalýar;akyldarlaryň gulagybolsabilimgözleýär
16Adamyňsowgadyoňaýerberýärwebeýikadamlaryň huzurynagetirýär
17Özişindebirinjibolanadamadalatlygörünýär;goňşusy geliponygözleýär.
18Bijejedelleriňbesedilmeginesebäpbolýarwe güýçlileriňarasyndabölünýär
19Göwnünedegendogan,güýçlişäherdenýeňiş gazanmakkyn,jedellerigalanyňtaýaklarynameňzeýär
20Adamyňgarnyagzynyňmiwesindendoýar; dodaklarynyňulalmagybilendolar.
21Ölümweýaşaýyşdiliňgüýjünde,onysöýýänleronuň miwesiniiýerler
22Aýaltapsa,gowyzattapyp,Rebbiňmerhemetini gazanar
23Garyplarýalbarýarlar;ýönebaýlartakmynanjogap berýärler.
24Dostlarybaradamözünidostluklygörkezmeli, dogandanhasýakyndostbar
19-njybap
1Päkligindegezýängaryplar,dodaklaryndaazaşanwe akmakadamdangowudyr
2Şeýlehem,ruhuňbilimsizbolmagygowydäl;aýaklary bilengyssanýanbolsagünäeder.
3Adamyňakmaklygyonuňýolunyýoýýar,ýüregiRebbe gaharlanýar.
4Baýlykköpdostedinýär;emmagarypgoňşusyndan aýrylýar
5falsealanşaýatjezalandyrylmaz,ýalansözleýänadam gaçmaz.
6Köplerşazadanyňhoşniýetliliginisoraýarlar,herkim sowgatberýäniňdostudyr
7Garyplaryňdoganlaryonyýigrenýärler:dostlaryondan näçedaşlaşýarlar?sözleribilenyzarlaýar,ýöneolarony isleýärler.
8Paýhasalanadamözjanynysöýýär,düşünjänisaklaýan ýagşylyktapar
9falsealanşaýatjezalandyrylmaz,ýalansözleýänadam heläkbolar
10Lezzetakmaküçindälýaly;hyzmatkäriňşazadalara hökümsürmegihasaz.
11Adamyňpaýhasy,gaharynyyzasüýşürýär; hyýanatçylykdangeçmekonuňşöhratydyr.
12Patyşanyňgazabyarslanyňgykylygyýalydyr.ýöne onuňhoşniýetliligiotlaryňüstündeçygýalydyr
13Akmakogulkakasynyňbetbagtlygydyr,aýalyňjedelleri bolsayzygiderliazalýar.
14Jaýwebaýlykatalaryňmirasydyr,paýhaslyaýal Rebden
15hultalykukagidýär;boşadamaçlygaduçarbolar
16Buýrugyýerineýetirenadamözjanynysaklaýaremma ýollarynyäsgermezlikedenadamöler.
17GaryplararehimedenRebbekarzberýärberenzady bolsaýenetölär
18Umytbarbolsaogluňyjezalandyr,aglamaküçinjanyňy gaýgyrma
19Gahargazananadamjezaçeker,egeronyhalasetseň, ýeneetmeli.
20Ahyryndaakyllybolmagyňyzüçinmaslahatdiňläňwe görkezmealyň
21Adamyňýüregindeköpenjambar;Muňagaramazdan, Rebbiňmaslahatyberjaýeder
22Adamyňislegionuňhoşniýetliligi,garypadam ýalançydangowudyr.
23Rebdengorkmakýaşaýşaýykgynedýär,kimdebolsa kanagatlanar;ýamanlykbilenbarypgörmez
24aaltaadamelinidöşünegizleýärweagzynagetirjek ýalybolmaz
25masgaralaýjynyuruň,ýönekeýlerägäbolarlar, düşünýänleriýazgararsyňyz,bilimedüşüner.
26Atasynyisripedip,ejesinikowýan,utançdöredýänwe masgaralaýjyogul
27Oglum,bilimsözlerindenýalňyşlygasebäpbolýan görkezmänidiňle
28Taňrysyzşaýathökümiýigrenýär,erbetleriňagzy zalymlygyýuwýar.
29Kazyýetlermasgaraçylarüçin,samsyklaryňarkasyüçin zolaklartaýýarlanýar
20-njibap
1Şerapmasgaralaýjy,güýçliiçgigaharlanýar,şeýdip aldananadamakyllydäldir
2Patyşadangorkmakarslanyňgykylygyýalydyr:kimony gaharlandyrsa,özjanynagarşygünäeder.
3Adamyňdawa-jenjeldenýüzöwürmegimertebedir,ýöne herbirakmakaralaşar.
4thealtasowuksebäplisürmez;Şonuňüçinhasylsorar,hiç zadybolmaz
5Adamyňýüregindäkimaslahatçuňsuwýalydyr;ýöne düşünjeliadamonyçeker.
6Adamlaryňköpüsiherkimeözýagşylygynyyglan ederler,ýönetapypbiljekwepalyadammy?
7Adalatlyadamdogruçyllygybilenýörär,çagalaryondan soňmübärekdirler
8Hökümtagtyndaoturanbirpatyşaählierbetliklerigözleri bilendargatýar
9Kimaýdypbiler:heartüregimiarassaladym,günämden sapboldum?
10Dürliagramlarwedürliölçegçäreleri,bularyňikisihem Rebüçinýigrenji
11Hatdaçagaedenişleri,işiniňarassalygyýa-da dogrudygybilentanalýar.
12Eşidýängulakwegörýängöz,Rebolaryňikisini-de ýaratdy.
13sleepatmazlygysöý,ýogsamgaryplygadüşersiň;gözüňi aç,çörekbilendoýarsyň
14Buhiçzatdäl,hiçzatdäl,alyjyaýdýar,ýöneýoldan gidensoňöwünýär.
15Altynweköpýakutbar,ýönebilimdodaklary gymmatlygymmatlykdyr
16Nätanyşadamüçinkepillikeşiginial-da,nätanyşbir aýalüçingirewal
17Aldawçöregiadamaýakymlydyr;ýöneşondansoň agzyçagylbilendoldurylýar
18Hermaksatmaslahatbilenkesgitlenýärwegowy maslahatbilenuruşediň.
19Ertekihökmündegezipýörenadamsyrlaryaçýar,şonuň üçindodaklarybilenýalansözleýänleregoşulmaň
20Kimkakasynaýa-daejesinenäletetse,çyrasy garaňkylykdaöçüriler
21Ilkibaşdamirasalmakmümkin;emmasoňybereketli bolmaz.
22Diýme,ýamanlygyňöwezinidolarynRebbegaraş,Ol senihalaseder
23DürliagramlarRebüçinýigrençdir.weýalňyş deňagramlylykgowydäl
24AdamyňgidişiRebden;adamnädipözýolunadüşünip biler?
25Mukaddeszadyiýýänwederňewgeçirmägesözberen adamüçinduzakdyr
26Akyldarpatyşaerbetleridargatýarwetigiriniolaryň üstünegetirýär
27Ynsanruhy,garnyňiçkiýerlerinigözläp,Rebbiň şemidir.
28Merhemetwehakykatpatyşanygoraýar,tagty rehimdarlykbilengoralýar
29menigitleriňşöhratyolaryňgüýji,garrylaryňgözelligi çalkelle
30aaranyňgökligiýamanlygyarassalaýar,garnyňiç böleklerinihemsüpüriň.
21-njibap
1PatyşanyňýüregisuwderýalaryýalyRebbiňelindedir, islänýerineöwürýär
2Adamyňherbirýolyözgözündedogry,ýöneReb ýüreklerhakdaoýlanýar
3AdalatwehökümetmekRebdengurbanbermekdenhas makuldyr
4Beýikgörünmek,buýsançlyýürekweerbetleriňsürmegi günädir
5Zähmetsöýerleriňpikirleridiňebolçulygaýykgynedýär; ýönediňeislemägehowlukýanlaryňhemmesinden
6aalandilbilenhazynaalmak,ölümigözleýänlereatylýan bidereklikdir
7Erbetleriňtalaňçylygyolaryýokeder;höküm çykarmakdanýüzöwürýärler.
8Ynsanýolynädogrywegeň,ýönearassaadamlarhakda bolsa,onuňişidogry
9Giňjaýdajedeledýänaýalbilendäl-de,jaýyňbir burçundaýaşamakhasgowudyr
10Erbetleriňkalbyýamanlygyisleýär,goňşusyonuň göwnündenturmaýar.
11masgaralaýjyjezalandyrylanda,ýönekeýadamakylly bolýarweakyllylaragörkezmeberlendebilimalýar.
12Dogruçyladamerbetleriňöýünipaýhaslyhasaplaýar, ýöneHudaýerbetlerizalymlygyüçinýokedýär
13Garyplaryňnalasyndangulagynysaklasa,özihemaglar, ýöneeşidilmez.
14Gizlinsowgatpeşgeşiköşeşdirýär,gursakdakygazaby sylag
15Adalatlylarahökümçykarmakşatlykdyr,ýönezalymlar heläkbolarlar
16Düşünmekýolundanazaşanadamölüleriňýygnagynda galar
17Lezzetsöýýängarypbolar,şerabyweýagysöýýänbaý bolmaz.
18Erbetlerdogruçyllarüçin,dogruçyllarüçingünäbolar
19Jedelliwegaharlyaýalbilendäl-de,çöldeýaşamakhas gowudyr.
20Akyldarlaryňöýündeislenýänhazynaweýagbar;ýöne akmakadammunyharçlaýar
21Dogrulygawerehim-şepagataeýerenadamýaşaýyş, dogrulykwehormattapýar
22Akyldargüýçlileriňşäherinigiňeldýärweözünebolan ynamygüýçlendirýär.
23Kimagzynywedilinisaklasa,kalbynykynçylyklardan gorar
24Buýsançlyweulumsymasgaralaýjy,buýsançlygazap bilenmeşgullanýanady
25thealtaadamyňislegionyöldürýär;elizähmet çekmekdenýüzöwürýär.
26Olbütingünaçgözlikisleýär,dogruçyllarbermeýärwe gaýgyrmaýar
27Erbetleriňgurbanlygyýigrençdir,erbetpikirbilen getireninde,näçeräk?
28falsealanşaýatheläkbolar,ýöneeşidenadamhemişe gürleýär.
29Erbetadamýüzünigatylaşdyrýar,dogruçyllarbolsa ýolunyugrukdyrýarlar
30Rebbegarşypaýhas,düşünjeýa-damaslahatýok.
31Atsöweşgününegarşytaýyn,ýönehowpsuzlykRebden 22-njibap
1Gowyat,baýlygadäl-de,kümüşdenwealtynadäl-de, söýgülimerhemetdensaýlanmalydyr.
2Baýlarbilengaryplarbirýerejemlenýärler:Rebolaryň hemmesiniýaratýar.
3Paýhaslyadamýamanlygyöňündengörýärweözüni gizleýär,ýöneýönekeýadamlargeçýärwejezalandyrylýar 4PespällikweRebdengorkmakbaýlyk,hormatwe ýaşaýyşdyr.
5Tikenlerweduzaklargarakçylaryňýolundadyr,janyny saklaýanadamolardanuzakdabolar
6Çaganygitmeliýolundaterbiýeläň,garrybolandaol ondanýüzöwürmez
7Baýlargaryplaryňüstündenhökümsürýär,karzalyjy bolsakarzberijähyzmatedýär
8Erbetlikekenadambiderekorar,gaharhasasyşowsuz bolar.
9Gözleriköpbolanadambereketalar;çöreginigaryplara berýär
Süleýmanyňpähimleri
10masgaralaýjynykowuň,dawaçykar;hawa,dawawe masgaraçylykbesediler.
11heartüregiňarassalygynysöýýän,dodaklarynyň merhemetiüçinpatyşadostbolar.
12Rebbiňgözibilimigoraýarwehyýanatçynyňsözlerini ýokedýär
13thealtaadam:«Daşardaarslanbar,köçelerde öldürilerin»diýýär.
14Geňaýallaryňagzyçuňçukurdyr,Rebdenýigrenýän adamşolýeregaçar
15Samsyklykçaganyňýüreginebaglanýar;ýönedüzediş hasasyonyondanuzaklaşdyrar
16Baýlygynyartdyrmaküçingaryplarasütemeden, baýlaraberenadamhökmanmätäçbolar
17Gulagyňyaşakegip,akyllylaryňsözlerinieşid, ýüregimimeniňbilimimeulan.
18Çünkiiçiňdesaklasaňýakymlyzat;olardodaklaryňyza ornaşar
19Rebbebilbaglamaküçin,bugünsaňa,hatdasaňa mälimetdim
20Saňamaslahatwebilimbilenajaýypzatlar ýazmadymmy?
21Hakykatsözleriniňtakyklygynysizeýetirmeküçin; Özüňeiberýänlerehakykatsözlerinejogapberipbilersiňmi?
22Garyplarytalamaň,sebäbiolgaryp,derwezedeejir çekýänleresütemetmäň:
23ÇünkiRebolaryňişinisorarweolarytalanlaryňruhuny zaýalar.
24Gaharlyadambilendostlaşma;gaharlyadambilen gitmersiň:
25Onuňýollarynyöwrenip,kalbyňyzaduzakgurmazýaly.
26Elurýanlardanýa-dabergilerikepillendirýänlerden bolma
27Egertölemelizadyňyzýokbolsa,nämeüçindüşegiňizi aşagyňyzdançykarmaly?
28Ata-babalaryňyzyňbellängadymyýadygärligini aýyrmaň.
29Özişindeyhlaslyadamgörýärsiňmi?patyşalaryň öňündedurar;manysyzadamlaryňöňündedurmaz
23-njibap
1Hökümdarbilennahariýeniňde,öňüňdäkizatlaryüns bilengözdengeçir:
2Egerişdäaçaradambolsaň,bokurdagyňapyçakdak 3Nahariýmekisleme,çünkiolaraldawlyet.
4Baýbolmazlyküçinzähmetçekiň:özpaýhasyňyzdan ýüzöwüriň.
5Gözüňiýokzatlaradikersiňmi?baýlykelbetdeözlerini ganatedýär;jennetetarapbürgütkiminuçýarlar
6Evilamangözibolançöregiiýme,nahariýmekisleme:
7Sebäbiýüregindepikiredişiýaly,iýiň-içiň,sizediýýär; emmaýüregiseniňbilendäl
8Iýençöregiňigusarsyňwesüýjisözleriňiýitirersiň
9Akmagyňgulagyndagürleme,çünkiolseniňsözleriň paýhasynyýigrener
10Könebellikleriaýyrmaň;ýetimleriňekinmeýdanlaryna girmäň:
11Halasedijikuwwatlydyrişleriniseniňbilenaýdar 12heartüregiňiziöwüt-ündew,gulaklaryňyzybilim sözlerinedakyň
13Çagadandüzedişalmaň,çünkionytaýakbilenursaň ölmez.
14Senonyhasabilenurarsyňwejanynydowzahdanhalas edersiň.
15Oglum,ýüregiňakyllybolsa,ýüregim,hatdameniňem şatlanar
16Hawa,dodaklaryňyzdogrygürläniňde,meniňşatlygym begener.
17Günäkärlereýüregiňizegöripliketmäň,günüň dowamyndaRebdengorkuň
18Elbetde,ahyrzamanbarwegaraşýanzatlaryňyz kesilmez
19Oglum,eşit,akyllybolweýüregiňidogryýolagönükdir. 20Şerapiçýänleriňarasyndabolma;etibulaşykiýýänleriň arasynda:
21Çünkiserhoşweaçgözadamgaryplygagirer, ukusyzlykadamyeşikligeýer
22Senidünýäinenkakaňydiňle,garrybolandaejeňi ýigrenme.
23Hakykatysatynal,satma;paýhas,görkezmewe düşünişmek
24Dogruçyllaryňatasyulyşatlanar,akyllyçagadogursa, şatlanar
25Kakaňweejeňbegener,senidünýäinderenşatlanar
26Oglum,ýüregiňiber,gözleriňmeniňýollarymy synlasyn
27Çünkijelepçuňgarymdyr;geňaýalbolsadarçukur
28Şeýlehem,olýyrtyjybolupgaraşýarweerkekleriň arasyndahyýanatçylaryköpeldýär
29Kimiňbetbagtlygybar?kimiňhasratybar?Kimdejedel bar?kimgürleýär?sebäpsizýaralanankimbar?kimiň gözlerigyzarýar?
30Şerapdauzaksaklaýanlar;garyşykşerapgözlemäge gidýänler.
31Şerabagyzylreňkde,käsedereňkberende,özünidogry hereketegetirmäň
32Ahyrsoňyýylanýalydişleýärwemahabatçyýalyçişýär.
33Gözleriňizgeňaýallarygörer,ýüregiňizbolsaerbet zatlaraýdar
34Hawa,deňziňortasyndaýatanýa-damastdepesinde ýatanýalybolarsyň
35Senmenidiýdiler,menkeseldäldimmeniurdular, duýmadym:haçanoýanaryn?Menýenegözlärin.
24-njibap
1Erbetadamlaragöripliketme,olarbilenbilebolmak isleme.
2Sebäbiýürekleriweýranedýär,dodaklaryerbetlikhakda gürleýär
3Paýhasarkalygurlanjaýgurulýar;düşünmekarkaly döredilýär:
4Otaglarbilimbilenähligymmatlyweýakymly baýlyklardandoldurylar
5Akyldargüýçlidir;hawa,bilimliadamgüýçlenýär
6Sebäbipaýhaslymaslahatbilensöweşiň,köpgeňeşçide howpsuzlykbar.
7Akyldarüçinpaýhasgatyýokary,derwezedeagzyny açmaýar
8evilamanlyketmegiýüreginedüwenadamaerbetadam diýler
Süleýmanyňpähimleri
9Akmaklykhakdapikirgünädir,masgaralaýjyadamlara ýigrençdir.
10Kynçylykdaejizleseň,güýjüňazbolar
11Ölümeçekilenleriweöldürilmägetaýynbolanlaryhalas etmekdensaklasaňyz;
12“Ine,bizbilmedik”diýseňiz;theürekhakdapikirlenýän munyhasaplamaýarmy?janyňysaklaýan,muny bilmeýärmi?herkimeedenişinegöräbermezmi?
13Oglum,baliý,çünkibugowy;wetagamyňyzaýakymly balary:
14Pähim-paýhasbaradakybilimkalbyňyza-dabolar:ony tapanyňyzdasylagbolarwegaraşýanzatlaryňyzpuja çykmaz.
15Eý,zalymadam,dogruçyllaryňmesgeninegaraşma! dynçalýanýerinizaýalama:
16Çünkiadalatlyadamýedigezekýykylýarwedirelýär, erbetlerbolsabetbagtlygauçrarlar
17Duşmanyňyzýykylandabegenmäň,büdreseýüregiňiz begenmesin:
18Rebmunygörmezligiüçin,gahar-gazabynyondan sowar
19Erbetadamlarsebäpliözüňizigorkuzmaň,erbetlere göripliketmäň
20Çünkierbetadamasogapbolmaz;erbetleriňşemi öçüriler.
21Oglum,Rebdenwepatyşadangork,üýtgejeklere goşulma:
22Çünkiolaryňbetbagtlygybirdenýokarlanar.ikisiniň weýranbolmagynykimbilýär?
23Buzatlarakyllylara-dadegişlidirKazyýetdeadamlara hormatgoýmakgowydäl.
24Erbetlere:«Sendogruçyl»diýýärHalknäletlär,halklar onyýigrenerler:
25himöneonyýazgarýanlarbegenerlerweolaraýagşy nygmatgeler
26Herkimdogryjogapberýändodaklarynyöpmeli
27Işiňizidaşardataýýarlaňwemeýdandaözüňizelaýyk ediň;soňbolsajaýyňygur
28Goňşyňyzasebäpsizşaýatbolmaň;dodaklaryňyzbilen aldamaň.
29Diýme,menoňaedişiýalyederin,adamaişinegörä bererin
30Menýaltameýdana,düşünjesizadamyňüzümçiligine bardym
31Ine,hemmesitikenbilenösüpdir,garynjalaronuň ýüzüniörtüpdirwedaşdiwaryýykylypdyr.
32Soňragördümwegowypikiretdim:Oňaseretdimwe görkezmealdym.
33Yetöneazajykuky,azajykuklamak,uklamaküçin elleriňbirnemebukulmagy:
34Şeýdip,garyplygyňyzsyýahatçyýalygelerýaragly adamýalyislegiň.
25-njibap
1BularJudahahudapatyşasyHizkiýanyňadamlaryndan Süleýmanyňnakyllarydyr.
2BirzadygizlemekHudaýyňşöhratydyr,ýönepatyşalaryň mertebesibirzadygözlemekdir
3Beýikliküçinasman,çuňluküçinýerwepatyşalaryň ýüregigözläpbolmaýar
4Kümüşdengalyndylaryçykaryň,hasgowyzatüçinbir gämiçykar.
5Erbetleripatyşanyňhuzuryndanaýyryň,tagtydogrulykda berkararediler.
6Özüňizipatyşanyňhuzuryndagoýmaňwebeýik adamlaryňýerinedurmaň:
7Hasgowusy,saňa:hereŞuýeregel!“gözüňigören şazadanyňhuzuryndapesbolmaly.
8Goňşyňyzsizimasgaraedeninde,nämeetjegiňizi bilmersiňizdiýip,howlukmaň
9Goňşyňyzyňözibilenjedelediň;başgabirinesyrtapmaň: 10Munyeşidenadamsenimasgaraetmez,seniňabraýyň yzynaöwrülmez.
11Göwnejaýaýdylýansözkümüşsuratlardakyaltynalma ýalydyr
12Altyngulakhalkawenepisaltynyňbezegiýaly,gulak asýanpaýhaslykäýinçdir
13Hasylýygnalandagarsowuklygyýaly,onyiberenlere wepalyhabarçyhembar,çünkihojaýynlarynyňruhuny täzeleýär
14Kimýalansowgatbilenöwünse,ýagyşsyzbulutwe şemalkimin.
15Uzaksabyretmekbilenbirşazadaynandyrylýarwe ýumşakdilsüňkünidöwýär
16Baltapdyňmy?Özüňeýeterlikmukdardaiý,ýogsa doýup,gusarsyň
17Goňşyňyzyňöýündenaýagyňyzyçykaryň;ýogsaol sendenýadamazweseniýigrener.
18Goňşusynagarşyýalanşaýatlykedenadampyçak, gylyçweýitiok
19Kynçylykdabiwepalykedýänadamabolanynam, döwülendişýalywebogunlyaýakýalydyr
20Sowukhowadaegin-eşigiwenitresirkeýaly,agyr ýüregeaýdymaýdýanadamýaly.
21Duşmanyňyzaçbolsa,oňaçörekberiň;teşnebolsa,oňa içmägesuwber:
22Çünkisenonuňkellesineotýakyp,Rebsenisylaglar.
23Demirgazykşemalyýagyşykowýar,gaharlyýüzi gürleýändilýaly
24Jedelliaýalbilenwegiňjaýdadäl-de,jaýyňbir burçundaýaşamakhasgowudyr
25Suwsuzjanasowuksuwlarýaly,uzakýurtlardanamhoş habargelýär.
26Zalymlaryňöňündeýykylandogruçyladamçeşme çeşmesiwebozukçeşmeýalydyr
27Balköpiýmekgowydäl,şonuňüçinadamlaröz şöhratynygözlemeküçinşöhratdäl
28Özruhunahökümsürmeýän,ýykylanwediwarsyz şäherýalydyr
26-njybap
1Tomusdagarýaly,hasyldaýagyşýaly,samsyküçinem hormatýokýaly
2Aýlanypýörenguşýaly,uçupýuwudýanýaly,sebäpsiz näletgelmez
3Atüçingamçy,eşegetaýakwesamsyklaryňarkasyüçin taýak
4Akmaksamsyklygynagöräjogapberme,ýogsamsenem oňameňzeýärsiň.
5Akmaksamsyklygynagöräjogapber,ýogsamözüni tekepbiredipbilmez
6Akmakadamyňelibilenhabariberenadamaýaklaryny kesýärwezyýançekýär.
7Akyllaryňaýaklarydeňdäl,samsyklaryňagzyndabir tymsalbar.
8Daşdaşynydaňýanýaly,akmakadamahormatgoýýan adamhemşeýledir
9Içgiliadamyňelinetikençyksa,samsyklaryňagzyndabir tymsalbar.
10HemmezadyemelegetirenbeýikHudaýakmaklary sylaglaýar,hyýanatçylarysylaglaýar
11Itgususynagaýdypgelşiýaly,akmakhem akmaklygynagaýdypgelýär
12Özünitekepbirhasaplaýanadamygörýärsiňmi? samsykdanondanköpumytbar
13ýaltaadam:«wayoldaarslanbar;köçelerdearslanbar
14Gapyiliklerineöwrülipbarýarka,ýaltaadamdüşegindedeşeýle
15thealtaelinidöşünegizleýär;onyýeneagzynagetirmegi gynandyrýar.
16ugalta,sebäbiniaýdypbiljekýediadamdanhas akyllydyr
17Geçipbarýanweözünedegişlibolmadykdawajenjelleregoşulanitgulakdanitalýanýalydyr
18Otýakýan,oklaryweölümitaşlaýandäliýaly, 19Şeýdip,goňşusynyaldap:«Mensportbilen meşgullanamokmy?»Diýýärmi?
20Agaçýokýerindeotöçýär,şonuňüçinertekiýok ýerindedawabesedilýär.
21Kömürýakýanýaly,odunodaýakmaly;dawaýakmak üçinjedelliadamhemşeýle
22Ertekiniňsözleriýaralarýalybolup,garnyňiçki böleginegirýär
23Dodaklarweerbetýürek,kümüşdamjalarbilenörtülen küýzeýalydyr.
24hateigrenýänadamdodaklarybilenbölünip,içinde aldawýasaýar
25Adalatlygürlände,oňaynanmaň,sebäbiýüregindeýedi nejislikbar
26Kimiňýigrenjialdawbilenörtülenbolsa,onuňerbetligi bütinjemagatyňöňündegörkeziler.
27Kimçukurgazsa,şolýeredüşer,daşoklasa,üstüne gaýdypgeler
28falsealandil,ejirçekýänleriýigrenýär.ýalansözleýän agzyweýranedýär
27-njibap
1Ertirbilenöwünmäň;birgünüňnämegetiripbiljekdigini bilmeýärsiň
2Özagzyňdäl-de,başgabiradamseniöwsünnätanyş,öz dodaklaryňdäl
3Daşagyr,gumagyr;ýönesamsyklaryňgazaby ikisindenemagyrdyr
4Gaharrehimsiz,gahargaharly;ýönegöripligiňöňünde kimdurupbiler?
5Açykkäýinç,gizlinsöýgüdenhasgowudyr
6Dostuňýaralarywepalydyr;ýöneduşmanyňöpüşleri aldawçydyr
7Bütinadambalarynyýigrenýär;ýöneaçjanaherajyzat ýakymlydyr.
8Höwürtgesindenazaşýanguşýaly,özýerindenazaşan adamhem
9melhemweatyrýüregibegendirýär,ynsandostunyň süýjüligiýürekdenmaslahatberýär.
10Özdostuňwekakaňyňdostyterketme;betbagtlyk günüňizdedoganyňyzyňöýünegirmäň,çünkiuzakdaky dogandanhasýakyngoňşygowy.
11Oglum,paýhaslybolweýüregimibegendir,şondameni kemsidýänlerejogapbererin
12Paýhaslyadamýamanlygyöňündengörýärwe gizlenýär;ýöneýönekeýgeçýärwejezalandyrylýar
13Nätanyşadamüçinkepillikeşiginial-da,nätanyşbir aýalüçingirewal
14Dostunagatysesbilenakpataberen,irdenturup,oňa nälethasaplanar.
15veryagyşlygündeyzygiderlidüşmekwejedelliaýal deňdir
16Kimonygizlese,şemalyweözüniemelegetirýänsag eliniňmelheminigizleýär
17Demirdemirýitileýär;şonuňüçinadamdostunyň ýüzüniýitileşdirýär.
18Injiragajynykimsaklasa,onuňmiwesiniiýer, hojaýynynagaraşýanadamhormatlanar
19Suwdabolşyýaly,adamyňýüregi-dejogapberýär.
20Jähennemweweýrançylykhiçwagtdolydäldir;şonuň üçinadamyňgözlerihiçwagtkanagatlanmaýar
21Kümüşdenýasalangap,altynüçinpeçýaly;öwgä mynasypadam
22Birsamsykbugdaýyňarasyndanbugdaýyňarasyna siňdirseňem,akmaklygyondanaýrylmaz.
23Sürüleriňiziňýagdaýynybilip,sürüleriňizegowy serediň
24Çünkibaýlykbakydäl,täçhernesleçydapbilermi?
25Ot-çöppeýdabolýar,näzikotlarözünigörkezýär,dag otlaryýygnalýar
26Guzularsiziňeşigiňizüçin,geçilerbolsameýdanyň bahasydyr
27Iýmitiňize,öýhojalygyňyzyňiýmitinewe gyrnaklaryňyzaidegetmeküçingeçiniňsüýdüneeýe bolarsyňyz
28-njibap
1Erbetlerhiçkimyzarlamasagaçýarlar,dogruçyllararslan ýalybatyrbolýarlar.
2Birýurduňbozulmagyüçinonuňşazadalaryköp,ýöne düşünjeliwebilimliadamtarapyndanonuňýagdaýy uzaldar.
3Garyplarasütemedýängaryp,iýmitgaldyrmaýangüýçli ýagyşýalydyr.
4Kanunyterkedenlererbetleriwaspedýärler,ýöne kanunysaklaýanlarolarbilenjedeledýärler
5Erbetadamlarhökümedüşünmeýärler,ýöneRebbi gözleýänlerhemmezadadüşünýärler.
6Özüniňdogrulygybilenýöreýängaryp,baýbolsa-da, ýollarynyazaşanlardangowudyr
7Kanunyberjaýedenakyllyoguldyr,ýöne gozgalaňçylaryňýoldaşykakasynymasgaraeder 8Salgytweadalatsyzgirdejibilenbaýlygynyartdyran bolsa,garyplararehimetjekadamüçinýygnaýar 9Kanunydiňlemekdengulakasýan,hatdadogasy-da ýigrenjibolar.
10Kimdogruçyllaryýoldanazaşdyrsa,özüniözçukuryna düşer,dogruçyllaryňgowyzatlarybolar
11Baýözünitekepbirhasaplaýar;emmadüşünýän garyplaronygözleýärler.
12Dogruçyladamlarşatlanandaulyşöhratbolýar,erbetler turandaadamgizlenýär.
13Günäleriniýapýanadamüstünlikgazanmaz,kimboýun alsaweterketse,oňarehimeder 14Hemişegorkýanadambagtlydyr,ýöneýüreginigataran adambetbagtlygauçrar.
15Gygyrýanarslanweüýtgeýänaýyýaly;garyphalkyň üstündenerbethökümdar
16Düşünmekisleýänşazada-daulysütemkärdir,ýöne açgözligiýigrenýänadamömrüniuzaldar
17Islendikadamyňganynazulumedenadamçukuragaçar; hiçkimonysaklasyn
18Kimdogryýolaçyksa,halasbolar,ýöneýolundan azaşanbirbadaýykylar.
19hisurdunyekeniňçöregiköpbolar,ýönebiderek adamlaraeýereniňýeterlikgaryplygybolar
20Wepalyadambereketlibolar,ýönebaýbolmaga howlukýanadambigünäbolmaz
21Adamlarahormatgoýmakgowyzatdäl,sebäbiadamyň bozjakçöregiüçin.
22Baýbolmagahowlukýanadamyňerbetgözibarwe garyplygyňbaşynageljekdiginipikiretmeýär
23Ondansoňadamyýazgarýan,dilbilenýalan sözleýänlerdenhasköpmerhemettapar
24Kimkakasynyýa-daejesinitalasawe:«Bugünädäldir; ýokedijiniňýoldaşyhemedilşonuňýaly.
25Ulumsyýürekdendawa-jenjelbaşlar,ýöneRebbebil baglaýansemizbolar
26hisüreginebilbaglaýanakmakdyr,akyllygezsehalas bolar
27Garyplaraberjekýetmezçilikeder,ýönegözünigizlän adamyňnäletibolar.
28Erbetlerturandaadamlargizlenýärler,ýöneheläk bolandadogruçyllarköpelýär
29-njybap
1Köplençkäýinse,boýnunygatylaşdyrsa,birdenýok edilerwebejergisiz
2Dogruçyladamlarhäkimbolanda,adamlarbegenýärler, erbetlerhökümsürende,adamlarýastutýarlar.
3Paýhassöýýänadamkakasynabegenýär,jeleplerbilen gatnaşyksaklaýanbolsa,baýlygynyharçlaýar
4Patyşahökümibilenhökümsürýär,ýönesowgatalan adamonyýokedýär
5Goňşusynytekepbiradamaýaklaryüçintorýaýýar.
6Erbetadamyňgünäsindeduzakbar,ýönedogruçyllar aýdymaýdýarlarwebegenýärler
7Dogruçyllargaryplaryňsebäbinihasaplaýarlar,erbetler munybilmeýärler.
8Masgaraadamlarbirşäheriduzagasalýarlar,ýöneakylly adamlargazabyndanýüzöwürýärler
9Akyllyadamakmakadambilenjedeletse,gaharetse-de, gülse-dedynçbolmaz
10Gandökýänlerdogryadamlaryýigrenýär,ýöne adalatlylaronuňjanynygözleýärler
11Akmakählipikiriniaýdýar,ýöneakyllyadammuny soňunaçenlisaklaýar.
12Hökümdarýalansözlese,gullarynyňhemmesierbetdir
13Garyplarwealdawçylarbirýerejemlenýärler:Reb olaryňikigözünihemýeňilleşdirýär.
14Garyplarawepalylykbilenhökümçykarýanpatyşa tagtybakyberkararediler.
15Hasawekäýinmekpaýhasberýär,ýöneözünegalan çagaejesiniutandyrýar
16Erbetlerköpelende,günälerköpelýär,ýönedogruçyllar olaryňýykylmagynygörerler.
17Ogluňydüzed,olsaňadynçberer;hawa,olseniň kalbyňybegendirer
18Görüşýokýerindeadamlarheläkbolýarlar,ýöne kanunyberjaýedenbagtlydyr
19Hyzmatkärsözlerbilendüzedilmez,çünkidüşünse-de jogapbermez
20Sözlerindehowlukýanadamygörýärsiňmi?samsykdan ondanköpumytbar.
21Hyzmatkäriniçagalykdannäzikterbiýelänadam,uzak wagtlapoglybolar
22Gaharlyadamdawa-jenjeldöredýär,gaharlyadambolsa aşaköpbolýar
23Adamyňbuýsanjyonypeselder,ýönehormat kiçigöwünlileriruhdagorar.
24Ogrybilenşärikbolanadamözjanynyýigrenýär,näleti eşidýär,ýöneýazmaýar
25Adamdangorkmakduzakdöredýär,ýönekimRebbebil baglasa,amanbolar
26Köplerhökümdaryňrazylygynygözleýärler;Emmaher kimiňhökümiRebdengelýär.
27Adalatsyzadamadalatlyadamdyr,ýoldadogryadam erbetlereýigrençdir
30-njybap
1akeakanyňoglyAguryňsözleri,hatdapygamberlik:Bu adamIthiele,hatdaIteleweUkala-daaýtdy 2Elbetde,menislendikadamdanhaszalym,adama düşünmedim.
3Mennepaýhasöwrendim,ne-demukaddeshakdabilim aldym
4Jenneteçykanýa-dainenkim?kimşemalyýumruklaryna ýygnady?suwyeşikdekimbaglady?eartheriňujunykim gurdy?aýdypbilseň,onuňadynämeweoglunyňadynäme?
5Hudaýyňhersözipäkdir,Oňabilbaglaýanlarüçin galkandyr
6Sözünegoşma,ýogsamseniýalançytaparsyň
7Mensendenikizattalapetdim.meniölmezimdenöň inkäret:
8Biderekligiweýalanyaýyryň,maňagaryplykwebaýlyk bermäň;maňaamatlyiýmitbileniýmitlen:
9doýup,seniinkäredip,Rebkim?ýa-dagarypbolup, ogurlap,Hudaýymyňadynybiderekalypbilerin
10Hyzmatkärinigünäkärlemäň,ýogsaolsizinäletlärwe günäkärbolarsyňyz
11Kakalarynynäletleýän,ejesineakpatabermeýänbir nesilbar
12Özgözleribilenarassa,hapaçylyklaryndan ýuwulmaýanbirnesilbar.
13Birnesilbar,eý,olaryňgözlerinähilibeýikdir! gabaklaryýokarygaldyrylýar
14Dişlerigylyçýaly,eňekdişleripyçakýalybirnesilbar, garyplaryýerdenwemätäçleriýoketmeküçin
15Atyňikigyzybar,aglaýar,ber,berHiçhaçan kanagatlanmaýanüçzatbar,hawa,dörtzatdiýmeýär, ýeterlik:
16Mazar;önelgesizýatgy;suwdandolmadykýer; diýmeýänot,ýeterlikdir.
17Atasynymasgaralap,ejesineboýunbolmakdanýüz öwürýängöz,jülgäniňgargalaryonysaýlarweýaş bürgütleronyiýer.
18Meniňüçingatyajaýypüçzatbar,hawa,bilmeýändört zat:
19Bürgüdiňhowadakyýoly;ýylanyňgaýadakyýoly; deňziňortasyndakygäminiňýoly;gyrnagybolanadamyň ýoly.
20Zynaedenaýalyňýolyşuduriýýär,agzynysüpürýär wemenhiçhiliýamanlyketmedimdiýýär 21threeerüçzadybiynjalykedýär,dörtzadyçydap bilmeýär:
22Hyzmatkärpatyşabolanda;etbilendoldurylanda samsyk;
23Öýlenenindeýigrenjiaýalüçin;hojaýynynyň mirasdüşeribolangyrnak
24eartherýüzündekiçijik,ýönegatyakyllydörtzatbar: 25Garynjalargüýçlidäl,ýönetomusdaetinitaýýarlaýarlar; 26Garynjalarejizhalk,ýöneolarygaýalardajaýlaýarlar; 27Çigirtleriňpatyşasyýok,ýönehemmesinitoparlara bölýärler;
28Öýjükelleribilentutup,patyşalaryňköşgünde
29Gowygidýänüçzatbar,hawa,dörtzatajaýyp:
30Haýwanlaryňarasyndaiňgüýçliwehiçkimdenýüz öwürmeýänarslan; 31Garaguş;birgeçi;garşyçykmajakbirpatyşa.
32Özüňiýokarygötermekdesamsyklykedenbolsaňýa-da erbetpikiredenbolsaň,eliňiagzyňagoý
33Elbetde,süýdüňdökülmegiýaggetirýär,burnuň gysylmagygançykarýar,şonuňüçingazabyňzorlanmagy dawadöredýär
31-njibap
1Lemuelpatyşanyňsözleri,ejesiniňöwreden pygamberligi
2Oglum,näme?Garnymyňoglynäme?kasamymyňogly näme?
3Güýçüňiaýallara,patyşalaryýoketjekýollaryňyberme
4Eý,Lemuwel,patyşalarüçindäl,patyşalarşerapiçmeli däldirler.ýa-daşazadalarüçingüýçliiçgi:
5Içip,kanunyýatdançykarmazlykweejirçekenleriň höküminiýoýmazlyküçin.
6ishokbolmagataýynadamagüýçliiçgi,ýüregiagyrlara şerapberiň
7Içsin,garyplygynyýatdançykarsyn,görgüleriniindi ýadasalmasyn.
8Destructionokedilmeküçinbellenenleriňhemmesinelal üçinagzyňyaç
9Agzyňyaç,adalatlyhökümçykarwegaryplaryňwe mätäçleriňişiniçöz
10Sypaýyaýalkimtapypbiler?sebäbionuňbahasy ýakutdanhasýokary
11husbandriniňýüregioňaynamlybolar,şonuňüçinolja mätäçbolmaz.
12Ömrüniňahyrynaçenlioňaýagşylykeder,ýamanlyk etmez
13Olýüň,zygyrgözleýärweelibilenhöwesbilenişleýär 14Oltäjirleriňgämilerinemeňzeýär;naharynyuzakdan getirýär
15Gijesibilenturup,öýhojalygynaet,gyrnaklarynabir bölekberdi.
16Olekinmeýdanyhasaplaýarweonysatynalýar:eliniň miwesibilenüzümçilikekýär
17Olbiliniberkitdiwegollarynyberkitdi.
18Harytlarynyňgowydygynadüşündi,şemgijesibilen öçmeýär
19Ellerinipyçagagoýdy,elleribolsatutawaçtutdy 20Garyplaraeliniuzatdy;Hawa,mätäçlereeliniuzadýar 21Öýhojalygyüçingardangorkmaýar,çünkiähli maşgalasygyrmyzydonly
22Olgobelenörtükleriniýasaýar;eşikleriýüpekwe gyrmyzy.
23Adamsyýurduňýaşulularynyňarasyndaotyrka, derwezedetanalýar
24Olnepiszygyrmatadantikýärwesatýar.söwdagäre guşaklarygowşurýar
25Güýçwehormatonuňeşigi;wegeljekdebegener
26Paýhasbilenagzynyaçýar;dilindehoşniýetlilikkanuny bar
27Öýhojalygynyňýollarynagowyseredýär,işsizlik çöreginiiýmeýär.
28Çagalaryýerlerindenturup,onymübärekdiýýärler adamsy-daonyöwýär
29Gyzlaryňköpüsiýagşylyketdi,ýönesenolaryň hemmesindenýokary
30Hoşniýetaldawçydyr,gözellikbiderekdir,ýöneRebden gorkýanaýalwaspediler.
31OňaelleriniňmiwesiniberiňÖzeserlerionyderwezede waspetsin