Turkmen - The Book of Deuteronomy

Kanuntaglymaty

1-njibap

1BusözlerMusanyňIordanderýasynyňaňyrsyndaky çölde,Gyzyldeňziňgarşysyndakydüzlükde,Paran,Topel, Laban,HazerotweDizahabyňarasyndabütinYsraýyla aýdansözleri

2(HorebdenSeirdagynyňüstibilenKadeşbarneýaçenlion birgünlükýolbar.)

3Kyrkynjyýylda,onbirinjiaýda,aýyňbirinjigüni,Musa YsraýylogullarynaRebbiňolaratabşyranzatlarynagörä gürledi

4HeşbondaýaşaýanamorlaryňşasySihonyweEdreýdäki AstarotdaýaşaýanBaşanpatyşasyOgunyöldürendensoň: 5Iordanderýasy,MowaptopragyndaMusabukanuny yglanedipbaşlady:

6HudaýymyzRebRebHorebdebizeşeýlediýdi:«Bu dagdauzakýaşadyňyz.

7Özüňiziöwrüp,syýahatediňweamorlaryňdagynawe oňaýakynähliýerlere,düzlüklere,depelere,jülgelere, günortadawedeňizkenaryna,KenganlylaraweLiwana, beýikderýa,upewfratderýasynagidiň

8Ine,menbuýurdysiziňöňüňizdegoýdum,içerigiriňwe Rebbiňata-babalaryňyzYbraýym,Yshakwe Jacobakuplaraolaraweolardansoňkynesillerineberjek ýerinialyň

9Şolwagtsaňaýüzlenip:youMenseniýekeözümgöterip bilemok“diýdim

10HudaýyňyzRebsiziköpeltdi,ine,bugünköpsanly asmanýyldyzlaryýaly.

11(AtalaryňyzyňHudaýyRebsiziözüňizdenmüňesse köpeldýärwesizewadaberşiýalyýalkasyn!)

12Özüňiziňýüküňizi,ýüküňiziwedawa-jenjeliňizinädip ýekeözümalypbilerin?

13Tire-taýpalaryňyzyňarasyndapaýhaslywedüşünjeli adamlaryalyň,menolarysizehökümdarederin.

14Sizmaňajogapberdiňizwe:«Seniňaýdanzadyňbiziň üçinpeýdaly»diýdiň.

15Şeýdip,menseniňtaýpalaryňbaştutanyny,akyldarlary alyp,tanaýardymweolaryseniňüstüňe,müňlerçeserkerde, ýüzlerçeserkerde,elliýaşaserkerde,onlarçaserkerdewe taýpalaryňarasyndaserkerdeetdim.

16Şolwagtkazylaryňyza:«Doganlaryňyzyňarasyndaky sebäpleridiňläňweherbiradambilendoganynyňwe ýanyndakynätanyşadamyňarasyndadogryhöküm çykaryň»diýdim

17Kazyýetdeadamlarahormatgoýmaň;ýönekiçini-de, ulusyny-daeşidersiňiz;adamyňýüzündengorkmaň;Çünki hökümHudaýyňkydyr,sizegatykynsebäpbolsa,maňa getiriň,menemeşiderin.

18Şolwagtnämeetmelidigiňizisizebuýurdym

19Horebdençykanymyzda,HudaýymyzRebbiňbuýruşy ýalyAmordagynyňýolundagörenbeýikweaýylganç çölüňiçindengeçdik.weKadeşbarneýageldik.

20Saňadiýdim:«HudaýymyzRebbiňbizeberýän amorlaryňdagynageldiň.

21Ine,HudaýyňyzRebRebbuýerisiziňöňüňizdegoýdy AtalaryňyzyňHudaýyRebbiňsizeaýdyşyýalyýokaryk çykyň.gorkma,ruhdandüşme.

22Siziňherbiriňizmeniňýanymagelip:«Öňümizden adamibereris,olarbizigözlärlerwehaýsyýoldan gitmelidigimiziwehaýsyşäherleregeljekdigimizihabar bererler»diýdi

23Busözmenibegendirdiwebirtaýpadanonikiadamy aldym.

24Olaryzynaöwrülip,dagaçykdylarweEşkoljülgesine gelip,onygözlediler

25Olarýeriňmiweleriniellerindenalyp,bizeeltip,bize ýenehabarberdilerwe:«HudaýymyzRebbiňbizeberen gowyýeri»diýdiler

26Muňagaramazdan,ýokarykçykmazdyňyz,Hudaýyňyz Rebbiňbuýrugynagarşyçykdyňyz

27Çadyrlaryňyzdahüňürdediňiz-de:«Rebbizi ýigrenýändigiüçinbiziamorlaryňelinebermekweýok etmeküçinMüsürtopragyndançykardy»diýdi

28Niräbararys?doganlarymyzýüregimiziruhdan düşürdiler:“Halkbizdenbeýikwebeýikdir;şäherlerbeýik wejenneteçenlidiwarlanan;üstesine-de,olýerde Anakimleriňogullarynygördük

29Soňrasizediýdim:«Gorkmaň,olardangorkmaň.

30SiziňöňüňizdeduranHudaýyňyzReb,Müsürdesiziň üçinedenzatlarynagöräsiziňüçinsöweşer.

31HudaýyňyzRebbiňsizioglunydogurşyýaly,buýurda gelýänçäňiz,nädipdograndygynygörençölde

32Emmamuňagaramazdan,HudaýyňyzRebbe ynanmadyňyz.

33Çadyrlaryňyzyoturtjak,gijelerineotda,haýsyýoldan gitmelidigiňiziwegündizbulutdaboljakýeriňizigözlemek üçinöňüňizdengidenkimbar?

34Rebseniňsözleriňiňsesinieşidip,gaharlandyweant içdi.

35Elbetde,buerbetnesliňhiçbiri-deata-babalaryňyza bermegiwadaberengowytopragygörmez

36efunnehiňoglyKalebihalaset;Olmunygörer,aýak astynaalanýeriniweçagalarynabererin,çünkiolRebbi bütinleýyzarlady

37Şeýlehem,Rebseniňüçinmaňagaharlandy:«Senhem olýeregirmersiň»

38EmmaNunuňoglyJoshuaeşuwa,seniňöňüňdedurup, olýeregirer:onyhöweslendir,çünkiYsraýylamirasgalar.

39Mundanbaşga-da,çagalaryňyzýyrtyjybolmalydiýdiler weşolgünýagşybilenýamanybilmeýänçagalaryňyzol ýeregirerler,menolarabererin,olarameýebolarlar.

40youönesenhakdaaýtsak,Gyzyldeňziňüstibilençöle git

41Soňrajogapberdiňizwemaňa:«BizRebbegarşygünä etdik,HudaýymyzRebbiňbizetabşyranzatlarynagörä söweşerisHerkimesöweşýaraglarynydakanyňyzdansoň, depäçykmagataýýardyňyz.

42Rebmaňaşeýlediýdi:«Barma,söweşmeÇünkimen siziňaraňyzdadälduşmanlaryňyzyňöňündeurulmazlygy üçin.

43Şeýdip,mensizeaýtdymeşitmersiň,Rebbiňemrine garşyçykyp,tekepbirlikbilendepäçykdyň

44Şoldagdaýaşaýanamorlylarsaňagarşyçykyp,arylar ýalykowaladylarweSeýrde,hatdaHormaçenliýoketdiler 45Yzagaýdyp,RebbiňhuzuryndaagladyňyzEmmaReb seniňsesiňegulakasmaz,gulakasmaz.

46Şeýdip,şolýerdeýaşaýangünleriňizegöräKadeşde birnäçegünýaşadyňyz

2-njibap

1Soňraöwrülip,RebbiňmaňaaýdyşyýalyGyzyldeňziň üstibilençölegitdikwebirnäçegünSeýrdagynyaýladyk.

2Rebmaňaşeýlediýdi:

3Budagyuzakwagtlapaýladyňyz,sizidemirgazyktarapa öwüriň

4Halklarabuýrukberiň:SeýrdeýaşaýanYsawyňçagalary doganlaryňyzyňkenaryndangeçiňOlarsizdengorkarlar Şonuňüçinözüňizeünsberiň:

5Olarbilenaralaşmaň;Sebäbimenolaryňýerlerini bermerin,ýok,aýakgiňligiýalydäl;SebäbiSeýrdagyny Ysawaeýeçiliküçinberdim.

6Iýmeküçinolaryňetinipulüçinsatynalarsyňyz;içmek üçinsuwunyhempulüçinsatynalarsyňyz

7ÇünkiHudaýyňyzRebRebsizeeliňiziňähliişlerindeak pataberdi:bubeýikçöldegezipýöreniňizibilýär:kyrk ýyllapHudaýyňyzRebsiziňbilenbileboldy;Sendehiçzat ýokdy

8DoganlarymyzdanSeýrdeýaşaýanYsawyňçagalary ElatdandüzlükdenweEziongaberdengeçip,Mowap çölüniňýolundangeçdik.

9Rebmaňa:«Mowaplylarygaýgyetmäňweolarbilen söweşmäň,çünkimensizeýerlerinibermerinSebäbimen LutuňçagalarynaArberdim.

10EmimlergeçmişdeAnakimlerýalybeýik,köpweuzyn birhalkdaýaşapdyrlar;

11Anakimlerýalyägirtlerhasaplandy;emmaMowaplylar olaraemimlerdiýýärler

12HorimlerSeýrdeöňýaşapdyrlar;EmmaYsawyň çagalaryolaryýokedip,olaryňýerinemesgentutanlarynda, olaryňýerinegeçdiYsraýylRebbiňolaraberenemlägine edişiýaly

13Inditur-da,seniZeredderýasynyňüstündengeçdiýdim.

BizZeredderýasynyňüstündenbardyk

14KadeşbarneýadanZeredderýasynyňüstünden gelýänçäk,otuzsekizýylboldy;Rebbiňkasamedişiýaly, söweşjeňnesilleriňhemmesigoşunyňarasyndan boşadylýança

15ÇünkiRebbiňeliýokbolýançaolaryýoketmeküçin Rebbiňeliolaragarşydy

16Şeýdip,söweşijileriňhemmesiýokbolup,halkarasynda öldi.

17Rebmaňaşeýlediýdi:

18ŞugünMowabyňkenaryndakyArdangeçmeli:

19Ammonçagalarynaýakynlaşanyňyzda,olaraazar bermäňweolarbilenaralaşmaň,çünkimenAmmon çagalarynyňýurdunysizebermerin.SebäbimenonyLutuň çagalarynaeýeçiliküçinberdim

20(Buägirtleriňýurdyhasaplandy:gadymydöwürdeol ýerdeýaşapdyrlar;ammonlarolaraZamzummimler diýýärler; 21Anakimlerýalybeýik,köpweuzynhalk;Rebolary olaryňöňündeýoketdiýerineýetdilerweolaryňýerine ýaşadylar:

22SeýrdeýaşaýanYsawyňçagalarynaedişiýaly,Horlary öňlerindenýokedende;Olaryýerineýetirdilerweşugüne çenliolaryňornundaýaşadylar:

23Hazerimde,hatdaAzzada-daýaşaýanAwimler, Kaptordançykankaptorimlerolaryýoketdiweolaryň ýerineýaşady)

24Tur-da,syýahatyňweArnonderýasynyňüstündengeç Ine,menHeşbonyňşasyamorlySihonyweonuňýurduny seniňeliňeberdim:oňaeýeçilikedipbaşlawesöweşde onuňbilensöweş.

25Bugünmensendengorkywegorkytutuşasmanyň astyndakyhalklara,seniňhabaryňyeşidip,titräp,seniň üçinhasratçekmägebaşlaryn

26MenKedemotçölündenHeşbonşasySihona parahatçylyksözleribilenhabariberdim

27yoururduňyzdangeçeliň:Menbeýikýoldanbararyn,ne sag,neçepeöwrülerin

28Maňaetüçinpulsatarsyň,iýipbileriniçmeküçinpul üçinsuwber:diňeaýagymdangeçerin;

29(SeýrdeýaşaýanYsawyňweArdaýaşaýan Mowaplylaryňmaňaedişiýaly;)Iordanderýasynyň üstündenHudaýymyzRebbiňbizeberýänýurduna geçýänçäm

30EmmaHeşbonpatyşasySihonbizeonuňýanyndan geçmägeýolbermedi,çünkiHudaýyňyzRebbugünkiýaly, onyeliňizetabşyrmagyüçinruhunyberkitdiweýüregini gysdy

31Rebmaňaşeýlediýdi:«Ine,menSihonaweonuň ýurdunyseniňöňüňdeberipbaşladym,onuňýurdunymiras alarsyň

32SoňraSihonöziweählihalkybilenJahazdasöweşmek üçinçykdy

33HudaýymyzRebonybiziňhuzurymyzdahalasetdiBiz ony,ogullarynyweählihalkynyöldürdik.

34Şolwagtonuňählişäherlerinibasypaldyk,her şäherdäkierkekleri,aýallaryweçagalarybütinleýýok etdik,hiçbirinigaldyrmadyk:

35Diňeözümiziawlamaküçinalypgidenmallarymyzwe şäherlerimiziňoljalary

36ArnonderýasynyňkenaryndakyAroerden,derýanyň ýakasyndakyşäherden,hatdaGilgadşäherineçenlibiziň üçingatygüýçlişäherýokdy:HudaýymyzRebhemmesini bizeberdi:

37DiňeAmmonçagalarynyňýurduna,Jabbokderýasynyň hiçbirýerine,daglardakyşäherlereýa-daHudaýymyz Rebbiňgadaganedenzatlarynabarypgörmediň.

3-njibap

1Soňraöwrülip,BaşanatarapýoladüşdükBaşanyň patyşasyOgöziweählihalkyEdreýdesöweşmeküçin bizegarşyçykdy.

2Rebmaňa:«Ondangorkma,menony,ählihalkynywe ýurdunyseniňeliňebererin»diýdi.weHeşbondaýaşaýan amorlaryňpatyşasySihonaedişiňizýaly,oňa-daedersiňiz 3Şeýdip,HudaýymyzRebBaşanyňpatyşasyOgyweonuň ählihalkynyelimizeberdi,hiçkimgalýançaonyöldürdik 4Şolwagtbizonuňählişäherlerinialdyk,olardanalmadyk şäherimizýokdy,otuzşäher,Argobsebiti,BaşanyňOg patyşalygy

5Buşäherleriňhemmesinibeýikdiwarlar,derwezelerwe barlarbilenberkitdilergurulmadykşäherleriňgapdalynda gatyköp.

6HeşbonyňşasySihonaedişimizýaly,olarybütinleýýok etdik,herşäheriňerkeklerini,aýallarynyweçagalaryny bütinleýýoketdik.

7allöneählimallarweşäherlerdenalnanolja,özümizi awlamaküçinaldyk

8ŞolwagtamorlylaryňikipatyşasynyňelindenIordan derýasynyňaňyrsyndakyArnonderýasyndanHermon dagynaçenliýeraldyk

9(SidonlylaryňhaýsyGermonySiriondiýipatlandyrýarlar; AmorlarbolsaŞenirdiýýärler;)

10düzlügiňählişäherleri,GilgadyňweBaşanyňähli şäheri,SalçaweEdreýşäherlerine,BaşandaOg patyşalygynyňşäherleri.

11SebäbiBaşanyňpatyşasyOg-dangalanlaryňarasynda galypdyIne,onuňdüşegidemirýatanýerdi;Ammon çagalarynyňRabbatyndadälmi?Onuňuzynlygydokuz tirsek,inidörttirsekbolup,birtirsekdensoň 12Şoldöwürdeeýebolanbutoprak,Arnonderýasynyň boýundakyAroerden,Gilgatdagynyňýarysyweonuň şäherleriRubenlilereweGaditlereberdim 13GilgadyňgalanbölekleriweBaşanyňhemmesiOg patyşalygybolup,Manaşeýarymtaýpasynaberdim GigantlaryňýurdydiýlipatlandyrylýanähliBaşanbilen Argobsebiti.

14ManaşeniňoglyairaýrArgobyňähliýurdunyGuşerwe Maachatikenarlarynaalypgitdiweşugüneçenliözady Başhanhawothjairdiýipatlandyrdy. 15MenGilgadyMachireberdim 16RubenlilereweGaditlere,GilgatdanArnonderýasyna, jülgäniňýarysyna,Ammonçagalarynyňserhedibolan ababbokderýasynaçenliberdim 17Düzlük,Iordaniýaweonuňkenarlary,Çinneretden düzlükdeňzine,hatdagündogardaAşdotpisgahyň aşagyndakyduzdeňzineçenli

18Şolwagtmensizebuýrukberdim:GodHudaýyňyzReb sizebuýerieýeledi,söweşüçinýygnananlaryňhemmesini Ysraýylogullaryňyzyňöňündeýaraglygeçiň

19Emmaaýallaryňyz,çagalaryňyzwemallaryňyz (mallaryňyzyňköpdüginibilýärin)sizeberen şäherleriňizdegalar

20Rebdoganlaryňyza,size-dedynçalýançawe HudaýyňyzRebbiňIordanderýasynyňaňyrsyndaberen topragynaeýebolýança,herkişinisizeberenemlägime gaýtarypberersiňiz

21MenşolwagtJoshuaeşuwabuýrukberdim: «HudaýyňyzRebbiňbuikipatyşaüçinedenzatlaryny gözleriňizgördiSeniňgidenählipatyşalyklaryňyRebhem eder».

22Olardangorkmaň,çünkiHudaýyňyzRebsiziňüçin söweşer

23MenşolwagtRebdenýalbardym:

24LordaRebTaňry,guluňabeýikligiňiwegudratlyeliňi görkezipbaşladyň,çünkiasmandaýa-daýerdeHudaýyň işleriňewegüýjüňegöräedipbilýänzadybarmy?

25Haýyşedýärin,Iordanderýasynyňaňyrsynda,gowy dagdaweLiwandagörmägerugsatediň

26EmmaRebseniňüçinmaňagaharlandy,meni diňlemediRebmaňa:«saňaýeterlik!mundanbeýläkmaňa gürleme

27Pisganyňdepesineçykyňwegözleriňizigünbatara, demirgazyk,günortawegündogaradikiňwegözleriňiz bilengörüň,çünkibuIordanderýasynyňüstünden geçmersiňiz

28Joshuaeşuwabuýrukberiň,onyhöweslendiriňwe güýçlendiriň,çünkibuhalkyňöňündengeçerwegörjek ýurduňyzymirasalar

29Şeýdip,jülgedeBeýtporyňgarşysyndaýaşadyk

4-njibap

1Şonuňüçin,eý,Ysraýyl,ýaşap,içerigirip,atababalaryňyzyňHudaýyRebbiňberenýurdunaeýebolmak üçinsizeöwredýänkanunlarymywehökümlerimidiňläň.

2Sizebuýurýansözümegoşmaň,ondanpeseltmäň, HudaýyňyzRebbiňbuýruklarynyýerineýetirersiňiz

3BaalpeorsebäpliRebbiňnämeedeninigözleriňbilen gördüň,Baalpeoryňyzynaeýerenleriňhemmesiüçin HudaýyňyzRebolaryaraňyzdanýoketdi

4GodöneHudaýyňyzRebbeýapyşanlar,şugünsiziňher biriňizdiri

5Ine,HudaýymRebbiňmaňabuýruşyýaly,kanunlarywe hökümleriöwretdim,eýeçiliketjekýeriňizdeşeýle etmelisiňiz

6Şonuňüçinolarysaklaňweýerineýetiriň;Çünkibu kanunlaryeşidip,“Elbetde,bubeýikhalkakyllywe düşünýänhalkdyr”diýjekhalklaryňöňündesiziň paýhasyňyzwedüşünjäňizdir.

7ÇünkiHudaýymyzRebbiňçagyrýanählizadymyzda bolşyýaly,Hudaýhemolaraýakynbolanhaýsymilletbar?

8Şugünsiziňöňüňizdegoýanbukanunlarymýaly kanunlarwehökümleradalatlyhaýsymilletbar?

9Diňeözüňeünsberwejanyňyyhlasbilensakla,ýogsam gözüňiňgörenzatlarynyýatdançykarmazweömrüňiň dowamyndaýüregiňdençykmaz,ýöneolaraogullaryňywe ogullaryňyöwret;

10Aýratynam,HorebdeHudaýyňyzRebbiňhuzurynda durangünüňizde,Rebmaňa:«Adamlarybirýerejemläň, ýerýüzündeýaşajakgünlerindemendengorkmagy öwrenerlerweçagalarynaöwredipbilerler»diýende.

11andakynlaşyp,dagyňaşagyndadurduňdagbolsaot bilenasmanyňortasyna,garaňkylyk,bulutlarwegaraňky garaňkylykbilenýakyldy.

12Rebotuňarasyndansizeýüzlendi:sözleriňsesini eşitdiňiz,ýönemeňzeşlikgörmediňizdiňebirseseşitdiň 13Olsize,hatdaontabşyrygyýerineýetirmegitabşyran ähtinisizemälimetdiikidaşstoluňüstündeýazdy

14ŞolwagtRebmaňakanunlarywehökümleriöwretmegi buýurdy,buýurdaeýebolmaküçingidenýurduňyzdaedip bilersiňiz

15ŞonuňüçinözüňizeünsberiňÇünkiRebbiňHorebde oduňarasyndansizeaýdangünündehiçhilimeňzeşlik görmediňiz:

16Özüňizizaýalamagyňyzweözüňizinagyşlyşekil, islendikşekiliňmeňzeşligi,erkekýa-daaýalmeňzeş bolmagyüçin, 17onerdäkihaýwanlaryňmeňzeşligi,howadauçýan islendikganatlyguşuňmeňzeşligi,

18onerdesüýrenýänislendikzadyňmeňzeşligi,ýeriň aşagyndakysuwlardakybalyklaryňmeňzeşligi: 19Gözüňiasmanadikip,Güni,aýyweýyldyzlary,hatda ähliasmangoşunynygöreniňde,olaraybadatetmägewe olarahyzmatetmägemejburedilmeli,HudaýyňyzRebReb bütinasmanyňastyndakyählihalklarabölen 20EmmaRebsizişugünkiýalymirashalkybolmaküçin demirpeçden,hatdaMüsürdençykardy. 21Mundanbaşga-da,Rebseniňüçinmaňagaharlandywe Iordanderýasynyňüstündengeçmelidäldigimi, HudaýyňyzRebbiňsizemirasberjekgowyýurda girmändigimeantiçdi

22thisönebuýurtdaölmeli,Iordanderýasynyňüstünden geçmelidäl,sengeçip,şolgowyýurdaeýebolarsyň.

23Özüňizdenägäboluň,ýogsamHudaýyňyzRebbiňsiziň bilenedenähtiniýatdançykaryp,sizenagyşlyşekilýa-da HudaýyňyzRebbiňgadaganedenzatlarynameňzeýär.

24ÇünkiHudaýyňyzRebýakýanot,hatdagabanjaň Hudaýdyr

25Çagalarweçagalardogursaňyz,buýurtdauzak galarsyňyzweözüňizizaýalap,birşekilýa-dabirzada meňzeşşekilýasap,gaharyňyzygetirmeküçinHudaýyňyz Rebbiňhuzuryndaýamanlykedersiňiz:

26Bugüngökleriweýerisizegarşyşaýatlyketmäge çagyrýaryn,basymIordanderýasynyňüstündengeçýän ýeriňizdenbütinleýýokbolarsyňyzgünleriňiziuzaltmaň, bütinleýýokedersiňiz

27RebsizihalklaryňarasyndadargadarweRebsizialyp barjakbutparazlaryňarasyndaazgalar 28Adamlaryňelleri,agaçlarywedaşlarygörýän, eşitmeýän,iýmeýän,ysbermeýänhudaýlarahyzmat edersiňiz

29EmmaolýerdenHudaýyňyzRebbigözleseňiz,ony bütinýüregiňizwebütinjanyňyzbilengözleseňiz,ony taparsyňyz

30Haçan-damuşakgatlaraduçarbolanyňda,soňky günlerde-debuzatlaryňhemmesiseniňüstüňedüşse, HudaýyňRebbeýüztutsaňwesesinegulakassaň;

31(ÇünkiHudaýyňyzRebrehimdarHudaýdyr;)olsizi terketmez,siziýoketmezweata-babalaryňyzyňberen wadasynyýatdançykarmaz

32Çünki,Hudaýyňýerýüzündeadamyýaradangününden başlap,öňkigünlerisoraňweasmanyňbirtarapyndan beýlekisinesoraň,bubeýikzadyňbardygynyýa-da eşidilendiginisoraň?

33Adamlar,eşidişiňizýaly,otuňiçindeHudaýyňsesini eşidipgördüňizmi?

34Goda-daHudaýgidip,başgabirmilletiňarasyndan synaglar,alamatlar,gudratlar,uruş,güýçlieli,uzadylan golyweulyelhençliklerbilenHudaýyňyzyRebbiň Müsürdeedenzatlarynagöräbirmilletalmagymaksat edindimi?

35RebbiňHudaýdygynybilmeküçinsaňagörkezildi ýanyndabaşgahiçkimýok

36Saňaöwütbermeküçinseniasmandaneşitdirdiweýer ýüzündesaňaulyodygörkezdiOnuňsözlerinioduň arasyndaneşitdiň

37Ata-babalaryňyzysöýýändigisebäpli,olaryňnesillerini saýladywegüýçligüýjibilensiziMüsürdençykardy

38Özüňizdenhasgüýçliwegüýçlimilletlerikowmak, içerigirmekweýerlerinimirasalmaküçinşugünkiýaly

39Şonuňüçinbugünbiliňweýüregiňizdepikirediň,Reb asmandaweaşakyýerdeHudaýdyr,başgahiçkimýok

40Şonuňüçinbugünsaňabuýrukberýänbuýruklaryny webuýruklarynyberjaýet,buseniňweyzyňdaky çagalaryňyzbilenoňatbolarýaly,HudaýyňyzRebRebbiň sizeberýänýerlerindeömrüňiziebedilikuzaldypbilersiňiz

41SoňraMusaIordanderýasynyňüçtarapyndagün dogýançaüçşäherikesdi.

42Öldürijigoňşusynybilmänöldürmeliwegeçmişde ýigrenmeýänbuýeregaçmagyüçin;webuşäherleriň birinegaçyp,ýaşapbiler:

43Bezer,çölde,düzýurtda,Rubenlilerde;Gadlylardan Ramot;weManaslylardanBaşandaGolan

44BuMusanyňYsraýylogullarynyňöňündegoýan kanuny:

45BularMusanyňYsraýylogullarynaMüsürden çykanlaryndansoňberengüwälikleri,kanunlarywe hökümleri,

46Iordanderýasynyňboýunda,Beýtporyňgarşysyndaky jülgede,AmorlaryňpatyşasySihonyňýurdunda,Musanyň weYsraýylogullarynyňMüsürdençykandansoňöldüren Heşbondaýaşaýanýeri:

47OlaronuňýurdunaweBaşanpatyşasynyňOgtopragyna, Iordanderýasynyňbutarapynda,gündogýançaikiamorly patyşaeýeboldular

48ArnonderýasynyňkenaryndakyAroerden,hatdaSion dagynaçenli,Hermon,

49Iordanderýasynyňbutarapyndakyählidüzlük, gündogara,hatdaPisgaçeşmesiniňaşagyndakydüzlük deňzineçenli

5-njibap

1MusabütinYsraýylyçagyryp,olaraşeýlediýdi:«Eý, Ysraýyl,şugüngulagyňaaýdýankanunlarywehökümleri diňle,öwrenersiňweýerineýetirersiň

2HudaýymyzRebHorebdebiziňbilenähtetdi

3Rebbuähtimiziata-babalarymyzbilendäl-de,eýsemşu günhemmämizdiribolanbiziňbilen,hatdabiziňbilen hembaglaşdy

4Rebseniňbilendagyňortasyndadagdaýüzbe-ýüz gürleşdi,

5(RebbiňsözünigörkezmeküçinşolwagtRebbilenseniň arasyndadurdum,çünkiotsebäpligorkduň,daga çykmadyň;)

6MenseniMüsürtopragyndan,gullyköýündençykaran HudaýyňyzRebdirin.

7Mendenbaşgahudaýlaryňyzbolmaz

8Seniňüçinasmanda,asmandaýa-daýerdäki,ýa-daýeriň aşagyndakysuwlardahiçhilişekilýasama.

9Olaraboýunegmäňweolarahyzmatetmäň,çünkimen siziňHudaýyňyzReb,gabanjaňHudaý,meni ýigrenýänleriňüçünjiwedördünjinesillerineatalaryň çagalarynaedenetmişlerinigörüp,gabanjaňHudaýdyryn 10Menisöýýänwebuýruklarymyýerineýetirýän müňlerçeadamarehimetmek.

11HudaýyňyzRebbiňadynybiderekalmaň,çünkiReb adynybiderekhasaplaýanonygünäkärhasaplamaz 12HudaýyňyzRebbiňbuýruşyýaly,Sabatgününi mukaddesetmeküçinsaklaň

13Altygünzähmetçekersiňweähliişiňiýerineýetirersiň: 14theöneýedinjigünHudaýyňyzRebbiňSabatgüniOnda neiş,neogluňyz,negyzyňyz,negyrnagyňyz,neöküziňiz, neeşegiňiz,nemallaryňyz,ne-dederwezäňizdäkinätanyş adametmersiňiz;gyrnagyňwegyrnagyňsenýalydynç alsyn

15Egyptadyňyzdançykarmaň,Müsürtopragyndagul bolduňyzweHudaýyňyzRebsizigüýçlieliňizweeliňiz bilenbuýerdençykardy,şonuňüçinHudaýyňyzRebsize Sabatgününibermegibuýurdy.

16HudaýyňyzRebbiňbuýruşyýaly,kakaňyweejeňi hormatlagünleriňizuzaldyp,HudaýyňyzRebbiňsize berenýurdundasiziňbilengowygeçerýaly.

17Öldürme

18Zynaetme

19Şeýlehemogurlamaň

20Goňşyňyzaýalangüwälikbermäň.

21Negoňşyňyňaýalynyisleme,ne-degoňşyňyňöýüne, ekinmeýdanyna,gyrnagyna,gyrnagyna,öküzineýa-da eşegineýa-dagoňşyňyňislänzadynaisleme.

22BusözlerRebdagdakyähliýygnagyňyzaoduň, buludyňwetümgaraňkylygyňarasyndaulysesbilenaýtdy, ýönegoşmady.Olaryikidaşstoldaýazyp,maňaberdi.

23Garaňkylygyňiçindenseseşidip,(dagotbilen ýanýardy),hatdaählitaýpalaryňbaştutanlarynawe ýaşulularyňýanynageldiň

24Siz:«Ine,HudaýymyzRebbizeşöhratynywe beýikliginigörkezdi,sesinioduňarasyndaneşitdik, Hudaýyňadambilengürleşýändiginiwediridiginişugün gördük

25Indinämeüçinölmeli?Çünkibubeýikotbiziýitirer: HudaýymyzRebbiňsesiniindieşitseköleris

26ÇünkidiriHudaýyňoduňiçindenedilbiziňýalyýaşap, ýaşapýörensesinieşidenählitenlerdenkimbar?

27Goak,ýakynlaşyp,HudaýymyzRebbiňaýdýanlaryny eşidip,HudaýymyzRebbiňsaňaaýdýanzatlarynybizeaýt eşiderisweederis.

28Senmaňasözbereniňde,Rebseniňsözleriňiňsesini eşitdiRebmaňaşeýlediýdi:«Buhalkyňsaňaaýdýan sözleriniňsesinieşitdim,aýdanlarynygowyaýtdylar.

29Käşkä,mendengorkup,ählitabşyryklarymyhemişe berjaýetsin,olarweçagalarybilenhemişelikbolsun!

30Bar,olara:«Çadyryňyzagiriň»diýiň.

31youönesenhakdaaýtsam,meniňýanymdadur,men saňaöwredipbiljekählibuýruklary,kanunlarywe hökümleriaýdaryn,olarmaňaeýebolanýerimdeederler.

32ŞonuňüçinHudaýyňyzRebbiňbuýruşyýalyýerine ýetiriň,sagýa-daçepeöwrülmäň

33HudaýyňyzRebbiňsizetabşyranähliýollaryndan ýörärsiňiz,ýaşarsyňyzwesizegowybolarýaly,eýeboljak ýurduňyzdagünleriňiziuzaldypbilersiňiz

6-njybap

1Indibular,HudaýyňyzRebbiňsizeeýeçiliketjek ýurduňyzdaýerineýetirmegiüçinsizeöwretmegibuýran buýruklar,kanunlarwehökümler:

2HudaýyňyzRebdengorkmagyňyzüçin,ömrüňiziň dowamyndasize,ogluňyzaweogluňyzyňoglunabuýurýan ählikanunlarynywebuýruklarynyberjaýetmeküçin; günleriňuzagaçeker.

3Şonuňüçin,eý,Ysraýyl,diňlewemunyýerineýetirsüýt webalakýanýurtdaata-babalaryňyzyňHudaýyRebbiň saňawadaberşiýaly,saňaýagşylykedip,güýçlenip bilersiň

4Eý,Ysraýyl,eşidiň:HudaýymyzRebbirRebdir: 5HudaýyňyzRebbibütinýüregiňiz,bütinjanyňyzweähli güýjüňizbilensöýüň

6Bugünsaňabuýurýanbusözlerýüregiňdebolar: 7Olaryçagalaryňyzayhlasbilenöwredersiňizweöýüňizde oturanyňyzda,ýoldanýöräniňizde,ýatanyňyzdawe turanyňyzdaolarhakdagürleşersiňiz.

8Olaryeliňdäkialamatüçindaňarsyň,olargözüňiňarasy ýalybolar

9Olaryöýüňiziňwederwezeleriňizeýazarsyňyz.

10HudaýyňyzRebsiziata-babalaryňyza,Ybraýyma, YshagaweJacobakubawadaberenýurdunagetirende,size gurmadykbeýikwegowyşäherleriňiziberer

11Doldurmadykähligowyzatlaryňyzdanwegazmadyk guýulardan,üzmediküzümçiliklerdenwezeýtun agaçlaryndan;iýip-içeniňde;

12Ondaägäboluň,siziMüsürtopragyndan,gullyk öýündençykaranRebbiýatdançykarmaň.

13HudaýyňyzRebdengorkup,Oňahyzmatedip,Onuň adyndanantiçersiňiz

14Başgahudaýlaryň,töweregiňizdäkiadamlaryň taňrylarynyňyzyndangitmäň;

15(ÇünkiHudaýyňyzRebsiziňaraňyzdagabanjaň Hudaýdyr)HudaýyňyzRebbiňgahar-gazabynyňsizegarşy ýanmazlygywesiziýerýüzündenýoketmezligiüçin

16Massaşäherindesynagedişiňizýaly,HudaýyňyzRebbi synamaň

17HudaýyňyzRebbiňbuýruklaryny,güwälikleriniwesize tabşyrankanunlarynyyhlasbilenýerineýetirersiňiz.

18Rebbiňhuzuryndadogryweýagşyişleriet,saňa ýagşylykedip,içerigirip,Rebbiňata-babalaryňyzawada berengowyýurdunaeýebolupbilersiň.

19Rebbiňaýdyşyýalyähliduşmanlaryňyzyöňüňizden kowmak

20Ogluňyzgeljekdesizden:«HudaýymyzRebbiňsize tabşyrangüwälikleri,kanunlarywehökümlerinämemany berýär?»Diýipsoraýar

21Soňraogluňa:«BizMüsürdäkifyrownyňgulybolduk. RebbizigüýçlielibilenMüsürdençykardy:

22RebMüsüre,fyrownaweählimaşgalasynagözümiziň öňündeulyweagyralamatlarwegudratlargörkezdi.

23Ata-babalarymyzaantiçenýerinibizebermeküçinbizi olýerdençykardy

24Rebbizeşukanunlaryýerineýetirmegibuýurdy, HudaýymyzRebdengorkmak,hemişebolşyýaly,bizişu günkiýalyhalasedipbiler

25BubuýruklaryňhemmesiniHudaýymyzRebbiň buýruşyýalyýerineýetirsek,bubiziňdogrulygymyzbolar 7-njibap

1HudaýyňyzRebsizieýeçiliketjekýurduňyzagetirip, öňüňizdenköphalky,Hititleri,Girgaşitleri,Amorlylary, Kenganlylary,Perizitleri,HiwileriweJebuslaryözlerinden hasgüýçliwegüýçliýurtlardankowupçykaranda

2HudaýyňyzRebolaryöňüňizdehalaseder.senolary urarsyňwebütinleýýokedersiň;olarbilenähtetme,olara rehimetme.

3Olarbilennikalaşmaň;gyzyňyoglunaberme,gyzyňy ogluňaalma

4Çünkibeýlekihudaýlarahyzmatetmekleriüçinogluňy meniňyzymdansowarlar,Rebbiňgazabysaňagarşy ýakylarwebirdenseniýokeder

5Emmaşeýdip,olarbilenişsalyşarsyňyzgurbanlyk sypalarynyýykarsyňyz,şekilleriniýykarsyňyz,agaçlaryny kesersiňizweoýulanşekilleriotbilenýakarsyňyz

6ÇünkisenHudaýyňyzRebüçinmukaddeshalksyňyz, HudaýyňyzRebsiziýerýüzündäkiähliadamlardanhas ýokaryadamhökmündesaýlady

7Rebsizesöýgüsinigoýmadywesizisaýlamady,sebäbi sizköpadamdanköpdüňizÇünkisenähliadamlardaniň kiçisibolduň:

8EmmaRebsenisöýýändigiweata-babalaryňyzaberen kasamynyberjaýetjekdigisebäpli,Rebsizigüýçlielibilen çykardywesizigullaröýünden,Müsürpatyşasyfyrownyň elindenhalasetdi.

9Şonuňüçinbiliň,HudaýyňyzReb,Özünisöýýänwe buýruklarynymüňnesledowametdirýänlerbilenähtwe rehimdarlygysaklaýanwepalyHudaýdyr

10Özüniýigrenýänleriýoketmeküçinýüzünegaýtaryp berer,ýigrenýänadamdanýüzöwürmez,ýüzünegaýtaryp berer

11Şonuňüçinşugünsizebuýurýanbuýruklarymy, kanunlarywehökümleriýerineýetiriň

12Şonuňüçinbuhökümleregulakasyp,olaryýerine ýetirseňiz,HudaýyňyzRebRebsizeata-babalaryňyza berenähtiniwerehim-şepagatynyberjaýeder:

13Olsenisöýer,saňaakpatabererweköpelder:garnyňyň miwesini,topragyňmiwesini,mekgejöweniňi,şerabyňy, ýagyňy,sygyrlaryňy,goýunsürüleriňiata-babalaryňyza berenwadasyndaakpataberer.

14allhliadamlardanýokarymübärekbolarsyňyz,araňyzda ýa-damallaryňyzdaönelgesizbolmaz

15RebählikeselleriýokederwebilýänMüsüriňerbet keselleriniňhiçbirinisaňaýüklemezýöneseni ýigrenýänleriňhemmesineýüklär

16HudaýyňyzRebbiňsizihalasetjekähliadamlarynyýok edersiňizgözüňolararehimetmez,hudaýlaryna-da hyzmatetmersiňÇünkibusaňaduzakbolar 17heartüregiňdeaýtsaň,buhalklarmendenköp;olary nädipkowupbilerin?

18Olardangorkmaň,HudaýyňyzRebbiňfyrownawebütin Müsürenämeedeniniýadyňyzasalyň.

19Gözleriňiziňgörenulysynaglary,alamatlary,gudratlary, gudratlyeliweuzaldylangoly,HudaýyňyzRebbiňsizi çykarmagy,gorkýanlaryňyzyňhemmesineHudaýyňyzReb şeýleeder

20Mundanbaşga-da,HudaýyňyzRebtägalanlarwe sizdengizlenýänlerýokbolýança,olaryňarasynatüýdük iberer

21Olaragorkmaň,çünkiHudaýyňyzRebsiziňaraňyzda, güýçliHudaýweelhençdir.

22HudaýyňyzRebbuhalklaryaz-kemöňüňizdençykarar, meýdanhaýwanlaryköpelmezligiüçinolarybirbadaiýip bilmersiňiz.

23GodöneHudaýyňyzRebolarysizetabşyrarweýok bolýançaolarygüýçliweýraneder

24Patyşalarynyseniňeliňeberer,adynyasmanyňastyndan ýokedersiň,ýokedýänçäň,hiçkimseniňöňüňdedurup bilmez.

25Olaryňtaňrylarynyňşekilleriniotbilenýakarsyňyz, üstündäkikümüşiýa-daaltynyislemersiňizýa-daduzaga düşmezligiňiziýanyňyzaalmaň,çünkibuHudaýyňyzReb üçinýigrençdir.

26Öýüňizenejiszatgetirmersiňiz,ýogsa-daoňa näletlenersiňiz,ýöneonyýigrenersiňizwedüýbünden ýigrenersiňiz;sebäbiolnäletlenenzat 8-njibap

1Bugünsizebuýurýanählibuýruklarymyýerineýetiriň, ýaşap,köpelip,içerigirip,Rebbiňata-babalaryňyzaberen wadasynaeýeboluň

2HudaýyňyzRebbiňbukyrkýyllapçöldesizialypbaran, sizikiçeltmekweýüregiňizdäkizadybilmek,buýruklaryny ýerineýetirmekisleýändigiňiziýa-daýokdugyňyzy ýadyňyzdasaklarsyňyz.

3Olsenikiçeltdi,açlygasezewaretdiweseniňbilmeýän, ata-babalaryňyňbilmeýänmannabileniýmitlendiAdamyň diňeçörekbilendäl-de,eýsemRebbiňagzyndançykanher birsözbilenýaşaýandygynysizehabarbermeküçin.

4Bukyrkýyllapeşigiňsaňagarramady,aýagyňam çişmedi

5heartüregiňizde-deadamoglunyterbiýelänýaly, HudaýyňyzRebhemsizijezalandyrardiýippikirediň 6ŞonuňüçinHudaýyňyzRebbiňbuýruklarynyýerine ýetiriň,OnuňýollaryndanýöremeliweOndangorkuň 7ÇünkiHudaýyňyzRebsizigowyýere,suwçeşmelerine, jülgelerdenwedepelerdençykýançeşmelerweçuňluklara eltýär

8Bugdaý,arpa,üzüm,injiragaçlarywenartopragy;ýag zeýtunwebaltopragy;

9Çörekýetmezçilikedipiýjekýurduňyzdahiçzatbolmaz; daşlarydemirbolanwedepelerindenbürünçgazypbiljek ýurt.

10Iýip-içeniňdensoň,saňaberengowytopragyüçin HudaýyňRebbealkyşberersiň

11HudaýyňyzRebbiýatdançykarmaň,buýruklaryny, hökümleriniweşugünsizebuýurýankanunlarynyberjaý etmäň

12Iýip-içip,gowyjaýgurup,şolýerdeýaşasaňyz;

13Sürüleriňiz,sürüleriňizköpelende,kümüşiňizwe altynyňyzköpelendewebarzadyňyzköpelende;

14ŞondaýüregiňbeýgelýärweseniMüsürtopragyndan, gullyköýündençykaranHudaýyňyzRebbiýatdan çykarýarsyň

15Senisuwbolmadykýangynýylanlar,garpyzlarwe guraklykbolanbeýikweaýylganççöldekimalypbardy? seniçakmakgaýasyndansuwgetiren;

16Çöldeata-babalaryňyzyňbilmeýän,sizikiçeldip,sizi subutedip,soňkyahyryndasizeýagşylyketmeginiisleýän mannabileniýmitlendirenkim?

17heartüregiňde:«Meniňgüýjümweelimiňgüýjimaňabu baýlygyberdi»diýýärsiň

18GodöneHudaýyňyzRebbiýadyňyzasalyň,çünkisize ata-babalaryňyzaberenwadasynyşugünkiýalyberkitmek üçinbaýlykgazanmaküçinsizegüýçberýär

19HudaýyňyzRebbiýatdançykaryp,beýlekihudaýlaryň yzynadüşüp,olarahyzmatedip,olaraybadatetseňiz,şu günsizegarşygüwägeçerin

20Rebbiňýüzüňizdeýokedişiýaly,sizhemheläk bolarsyňyzçünkiHudaýyňyzRebbiňsesineboýun bolmazdyňyz

9-njybap

1Eý,Ysraýyl,eşit:SenşugünIordanderýasynyň üstündengeçmeli,özüňdenhasgüýçliwegüýçlihalklara, beýikwejenneteberkidilenşäherlereeýebolmaküçin, 2Ulyweuzynhalk,Anakimleriňçagalary,tanaýanwe eşidenleriňiz:"Anagyňçagalarynyňöňündekimdurup biler?"

3Şonuňüçinşugündüşüniň,HudaýyňyzRebsiziň öňüňizdengidýärOlýanýanotýalyolaryýokederwe

ýüzüňiziňöňündeýykarRebbiňsizeaýdyşyýalyolary kowupçykaryň.

4heartüregiňdegürleme,şondansoňHudaýyňRebolary seniňöňüňdenkowup,şeýlediýdi:«Meniňdogrulygym üçinRebmenibutopragyeýeledi,ýönebuhalklaryň zalymlygyüçinRebolaryseniňöňüňdenkowýar

5Dogrulygyňyzüçinýa-daýüregiňiziňdogrulygyüçin däl-de,öztopragynaeýeçiliketmeküçingidýärsiňiz,ýöne buhalklaryňzalymlygyüçinHudaýyňyzRebolary ataňyzdan,Ybraýym,YshakweJacobakupüçinberen sözüniýerineýetirmeküçinolaryöňüňizdenkowýar 6Şonuňüçindüşüniň,HudaýyňyzRebsaňadogruçyllygyň üçineýeçiliketmeküçinbugowyýeribermeýär.Çünkisen berkhalk

7HudaýyňyzRebbiçöldenädipgaharlandyrandygyňyzy ýadyňyzdançykarmaňweýatdançykarmaň:Müsür topragyndançykangünüňizdenbaşlap,buýeregelýänçäňiz, Rebbegarşybaşgöterdiňiz

8Şeýlehem,HorebdeRebbiňgaharynygetirdiň,Rebseni ýoketmeküçinsaňagaharlandy

9Daşstollaryny,hatdaRebbiňsiziňbilenbaglaşanäht tablisalarynyalmaküçindagaçykanymda,kyrkgijegündizdagdaýaşadym,neçörekiýdim,ne-desuwiçdim:

10RebmaňaHudaýyňbarmagybilenýazylanikisanydaş stolyberdi.Olaraýygnanyşykgüniotuňortasyndadagyň içindeRebbiňseniňbilenaýdansözleriniňhemmesi ýazyldy

11Kyrkgije-gündiziňahyryndaRebmaňaikidaş,hatda ähttablisalarynyberdi

12Rebmaňa:«Tur,buýerdentizdüş!»DiýdiÇünki Müsürdençykaranhalkyňözlerinibozdy.buýrukberen ýolumdanderrewsowulýarlar;eredilenşekileöwürdiler

13Mundanbaşga-da,Rebmaňaşeýlediýdi:«Buhalky gördüm,ine,gatybirhalk.

14Goý,menolaryýokedip,adynyasmanyňaşagyndan ýokedipbilerin,mensiziolardanhasgüýçliwebeýik milletederin.

15Şeýdip,öwrümedip,dagdanaşakinip,dagotýakdy, ähtiňikistolyikielimde

16Menseretdim,ine,HudaýyňyzRebbegarşygünäedip, sizieredilengöleetdiňiz

17Ikistolyalyp,ikielimdentaşladym-da,gözüňiziň öňündetormozladym.

18Ilkinji,kyrkgijewekyrkgijebolşyýaly,Rebbiň öňündeýykyldymGünäleriňizsebäpliRebbiňnazarynda erbetlikedip,gaharygetirmeküçinçörekiýmedim,suw içmedim

19ÇünkiRebsiziýoketmeküçinsizegaharedip,gahargazapdangorkýardymEmmaRebşolwagtmaňagulak asdy

20RebHarunyňözüniýokedendiginegatygaharlandy, menhemHarunadilegetdim.

21Seniňedengölüňialyp,otbilenýakyp,möhürbasdym wetozanýalykiçijikbolsa-da,topragydagdaninençeşmä taşladym

22Taberada,MassaweKibrothattaawadaRebbi gaharlandyrdyňyz.

23Edilşonuňýaly-da,RebseniKadeşbarneýadaniberende: «Bar,meniňberenýerimeeýebol!SoňraHudaýyňyz Rebbiňbuýrugynagarşyçykdyňyz,oňaynanmadyňyz, sesinegulakasmadyňyz

24MensizitanaýangünümdenRebbegarşybaşgöterdiňiz

25Şeýdip,kyrkgijewekyrkgijeRebbiňhuzurynda ýykyldym.ÇünkiRebseniýoketjekdiginiaýdypdy. 26ŞonuňüçinmenRebbedogaetdimwe:«LordaReb Hudaý,halkyňywebeýikeliňbilenMüsürdençykaran beýikligiňbilensatynalanmirasyňyýoketmediýdim. 27Hyzmatkärleriň,Ybraýym,YshakweJacobakubyýada sal;Buhalkyňboýnuna,erbetligineýa-dagünäsineseretme: 28Biziçykaranýurduňyz:Rebolarywadaberenýurduna getiripbilmediweýigrenýändigisebäpliolaryçölde öldürmeküçinçykardy

29Şeýle-debolsa,olarseniňhalkyňwemirasyň,kuwwatly güýjüňweuzangoluňbilengetirdiň

10-njybap

1ŞolwagtRebmaňa:«Birinjisinemeňzeşikisanydaşstol ýasap,dagyňýanynagelip,seniodunsandygynaöwür» diýdi

2Stollaryňüstündetormozedenilkinjistoluňyzdaky sözleriýazaryn,olarygämäsalarsyňyz

3Şittimagaçdanbirsandykýasadym-da,birinjisine meňzeşikisanydaşstolýasap,elimdäkiikistolyalyp, dagaçykdym

4Ilkinjiýazgagörä,ýygnakgüniotuňarasyndadagyň içindeRebbiňsaňaaýdanontabşyrygynyýazdyweReb maňaberdi

5Soňraözümiöwrüp,dagdanaşakinip,stollaryýasan gämäsaldym.Rebbiňbuýruşyýaly,şolýerdebolarlar.

6YsraýylogullaryanakanyňçagalarynyňBeerotyndan MoseragitdilerHarunşolýerdeöldiweşolýerdejaýlandy; oglyEleazarbolsaonuňýerineruhanynyňhyzmatynda boldy

7ŞolýerdenGudgodagitdilerweGudgodadanJotbata, suwderýalarynyňýurdy.

8ŞolwagtRebLewitaýpasynyaýyrdy,Rebbiňäht sandygynygötermek,oňahyzmatetmeküçinRebbiň huzuryndadurmakweşugüneçenliOnuňadyndanakpata bermek

9ŞonuňüçinLewiniňdoganlarybilenpaýywemirasyýok; HudaýyňyzRebbiňwadaberşiýaly,Rebonuňmirasydyr. 10IlkinjigezekkyrkgijekyrkgijedagdagaldymRebşol wagtmaňagulakasdy,Rebseniýoketmez

11Rebmaňa:«Tur,halkyňhuzuryndasyýahatet,ýogsa içerigirip,ata-babalarynaberjekýerimieýelärler»diýdi

12IndiYsraýyl,HudaýyňyzRebsendennämetalapedýär, ýöneHudaýyňyzRebdengorkmak,ähliýollardanýöremek, onysöýmekwebütinýüregiňizwebütinjanyňyzbilen HudaýyňyzRebbehyzmatetmek,

13Rebbiňbuýruklarynyweşugünsaňabuýurýan kanunlarynyberjaýetmeküçin?

14Ine,göklerweasmanlarRebbiňHudaýy,ýerweähli zatlarbilenHudaýdyr.

15DiňeRebata-babalaryňyzysöýmekdenhoşaldywe tohumlarynyşugünkiýalyähliadamlardanhasýokary saýdy

16Şonuňüçinýüregiňiziňderisinisünnetläňweberk bolmaň.

17ÇünkisiziňHudaýyňyzRebhudaýlaryňHudaýywe hojaýynlaryňRebbi,adamlaryhasaplamaýanwesylag almaýanbeýikHudaý,kuwwatlyweelhençHudaýdyr: 18Olýetimwedulaýalyňhöküminiýerineýetirýärwe nätanyşadamyiýmitweegin-eşikbermekdesöýýär

19Şonuňüçinnätanyşadamysöýüň,çünkisizMüsürde nätanyşdyňyz.

20HudaýyňyzRebdengorkuňOňahyzmatedersiň,oňa ýapyşarsyňweadyndanantiçersiň.

21Gözleriňiziňgörenbubeýikweelhençzatlarynysize edenHudaýyňyzdyr

22AtalaryňyzonaltyadambilenMüsüregitdilerIndi HudaýyňyzRebsiziköpsanlyasmanýyldyzlaryedip ýaratdy

11-njibap

1ŞonuňüçinHudaýyňyzRebbisöýüň,jogapkärçiligini, kanunlaryny,hökümleriniwebuýruklarynyhemişesaklaň 2Şugüntanaň,çünkiHudaýyňyzRebbiňjezasyny, beýikligini,kuwwatlyeliniweeliniuzatmadyk çagalaryňyzbilengürleşemok

3MüsüriňarasyndaMüsürpatyşasyfyrownawebütin ýurdaedengudratlaryweişleri.

4Müsüriňgoşunyna,atlarynawesöweşarabalarynanäme etdiGyzyldeňziňsuwunysiziňyzyňyzdankowalap,olary nädipdoldurdyweRebolaryşugüneçenlinädipýoketdi; 5Buýeregelýänçäňiz,çöldesizenämeetdi?

6RubeniňoglyEliýabyňogullaryDatanaweAbirama nämeetdi:ýerýüzüninädipaçdy,olary,öýlerini, çadyrlarynyweeýeçiligindäkiählizatlarytutuşYsraýylyň arasyndaýuwdy:

7EmmaRebbiňedenählibeýikişlerinigözleriňizgördi.

8Şonuňüçinbugünsizebuýranählitabşyryklarymy ýerineýetirersiňiz,güýçlibolarýaly,içerigirip,oňa eýeçiliketjekýeriňizeeýeçilikediň.

9Şeýdip,Rebbiňata-babalaryňyzaweolaryňnesillerine süýtwebalakýanýurtdaberjekwadasyndagünleriňizi uzaltmaküçin.

10SebäbioňaeýeçiliketmeküçingirenýeriňizMüsüriň topragyýalydäl,niredençykanyňyzdan,tohumyňyzyekip, aýagyňyzbilenösümliklerbagyýalysuwardyňyz:

11Emmaeýeçiliketmeküçinbaranýeriňizdepeleriňwe jülgeleriňülkesibolup,gökýagyşynyňsuwunyiçýär:

12HudaýyňyzRebbiňaladaedýänýurdy:ýylyňbaşyndan täýylyňahyrynaçenliHudaýyňyzRebbiňgözihemişe üstünde

13Şugünsizetabşyrýanbuýruklarymyyhlasbilen diňleseňiz,HudaýyňyzRebbisöýüňweOňabütin ýüregiňizwebütinjanyňyzbilenhyzmatetseňiz,amala aşar.

14mekgejöweniňize,şerabyňyzyweýagyňyzyýygnamak üçinözwagtyndaýeriňiziňýagyşyny,ilkinjiýagyşywe soňkyýagyşybererin

15Şeýdip,iýip-içipbilersiňiz,mallaryňyzaekin meýdanlarynaotibererin

16heartüregiňiziňaldanmazlygyüçinägäboluň,ýüz öwrüp,beýlekitaňrylarahyzmatedip,olaraybadatediň; 17SoňraRebbiňgazabysizegarşytutaşdyweýagyş ýagmazweýermiwebermezligiüçinasmanyýapdy Rebbiňberengowyýerindençaltheläkbolmazýaly

18Şonuňüçinbusözleriýüregiňizewekalbyňyzasalyň wegözleriňiziňarasyýalybolupbilerýaly,eliňizdäki alamatüçindaňarsyňyz

19Öýüňizdeoturanyňyzda,ýoldanýöräniňizde, ýatanyňyzdaweturanyňyzdaolarhakdaçagalaryňyzy öwredersiňiz

20Olaryöýüňiziňgapylarynawederwezeleriňize ýazarsyňyz:

21Günleriňizköpelip,çagalaryňyzyňgünleriRebbiňatababalaryňyzaýerýüzündäkiasmangünleriýalybermegi wadaberenýurdunda.

22Çünki,buýranbuýruklarymyňhemmesiniyhlasbilen ýerineýetirseňiz,olaryýerineýetiriň,HudaýyňyzRebbi söýüň,ähliýollaryndanýöräňweoňaýapyşyň.

23ŞondaRebbuhalklaryňhemmesiniöňüňizdenkowar wesizözüňizdenhasgüýçliwegüýçlimilletlereeýe bolarsyňyz

24Aýaklaryňyzyňaýakbasjakýerlerisiziňkibolar:çölden weLiwandan,derýadan,upewfratderýasyndanhatdaiň deňzeçenlikenarňyzbolar

25Hiçkimsiziňöňüňizdedurupbilmez,çünkiHudaýyňyz Reb,sizeaýdyşyýaly,aýakbasjakähliýurduňyzdasizden gorkywegorkynygoýar

26Ine,bugünseniňöňüňdebereketwenäletgoýdum

27HudaýyňyzRebbiňşugünsizetabşyrantabşyryklaryna boýunbolsaňyz,bereket!

28HudaýyňyzRebbiňtabşyryklarynyýerineýetirmeseňiz, näletbolsun,bugünsizebuýurýanýolumdanýüzöwüriň, bilmeýänbaşgahudaýlaryňyzyňyzynadüşüň

29HudaýyňyzRebsizieýeçiliketjekýurduňyzagetirensoň, Gerizimdagynabereket,Ebaldagyndanäletbolar.

30Iordanderýasynyňaňyrsynda,Günüňdogýanýerinde, Gilgalagarşyşampanda,Morehdüzlüginiňgolaýynda ýaşaýanKenganlylaryňýurdundadälmi?

31ÇünkiHudaýyňyzRebbiňsizeberentopragynaeýe bolmaküçinIordanderýasynyňüstündengeçersiňiz,oňa eýebolarsyňyzweşolýerdeýaşarsyňyz.

32Şugünsiziňöňümdegoýanählikanunlarymywe hökümlerimiýerineýetirersiňiz

12-njibap

1Bularata-babalaryňyzyňHudaýyRebbiňýerýüzünde ýaşaýanbütingünüňizdeoňaeýeçiliketmeküçinberjek kanunlarywehökümleri

2Özüňiziňeýeboljakhalklaryňyzyňhudaýlarynahyzmat edenähliýerlerini,beýikdaglarda,depelerdeweherbir ýaşylagajyňaşagyndaýokedersiňiz:

3Sizolaryňgurbanlyksypalarynyýykyp,sütünlerini döwüp,agaçlarynyotbilenýakyňhudaýlarynyňoýulan şekillerinikesip,atlarynyşolýerdenýokedersiňiz 4HudaýyňyzRebbebeýleetmäň.

5GodöneHudaýyňyzRebählitaýpalaryňyzdanadynyşol ýeregoýmaküçinsaýlanýerine,hatdaýaşaýanýerine gözlärsiňizweşolýeregelersiňiz:

6Şolýereýakmagurbanlyklaryňyzy,gurbanlyklaryňyzy, ondanbirini,eliňizdäkisadakalary,kasamlaryňyzy, meýletinsadakalaryňyzy,sürüleriňiziňwesürüleriňiziň ilkinjiçagalarynygetiriň:

7ŞolýerdeHudaýyňyzRebbiňhuzuryndanahariýersiňiz weHudaýyňyzRebbiňsizebereketberenöýlerinewe maşgalalarynaeliňiziberenzatlarabegenersiňiz 8Şugünbuýerdeedenähliişlerimizdensoň,herkimiňöz gözünedogryzatetmersiňiz

9ÇünkisizentekHudaýyňyzRebbiňsizeberjekgalan böleginewemirasynagelmediňiz.

10JordanöneIordanderýasynyňüstündengeçip, HudaýyňyzRebbiňsizemirasberjekýurdundaýaşasaňyz

Kanuntaglymaty

wehowpsuzlykdaýaşamaküçintöweregiňizdäkiähli duşmanlaryňyzdandynçalanda;

11ŞondaHudaýyňyzRebbiňadynyňşolýerde ýaşamagynysaýlar;Buýruklarymyňhemmesinişolýere getirersiň.ýakmagurbanlyklaryňyz,gurbanlyklaryňyz, ondanbiriňiz,eliňiziňagyrgurbanlygyweRebbeberen ähliwadalaryňyz:

12HudaýyňyzRebbiňhuzurynda,siz,ogullaryňyz, gyzlaryňyz,gullaryňyz,gyrnaklaryňyzwe derwezeleriňizdäkilewişatlanarsyňyzSebäbionuňsiziň bilenpaýywemirasyýok

13Görýänýeriňizdeýakmagurbanlyklaryňyzy hödürlemäň,özüňizeünsberiň:

14EmmaRebbiňtaýpalaryňyzyňbirindesaýlajakýerinde ýakmagurbanlyklaryňyzyberersiňizweşolýerdebuýran zatlarymyýerineýetirersiňiz.

15Muňagaramazdan,HudaýyňyzRebbiňberen nygmatynagörä,kalbyňyzyňislänzadynyähli derwezeleriňizdeöldüripiýipbilersiňiz.Haramlarwe arassalaronygarynjalarwegarynjalarýalyiýipbilerler

16Diňeganyiýmersiňiz;suwýalyýeredökersiň

17Derwezeleriňizdemekgejöweniň,şerabyňyzyň, ýagyňyzyň,sürüleriňiziňýa-dasürüleriňiziňondanbirini iýipbilmersiňiz,kasamedenleriňizden,meýletin sadakalaryňyzdanýa-daeliňiziňgurbanlyklaryndan: 18themöneolaryHudaýyňyzRebbiňhuzuryndaiýmeli, sen,ogluň,gyzyň,guluň,gyrnagyňwederwezäňdäkilewi, seniňeliňeberenählizadyňdaHudaýyňyzRebbiň huzuryndabegenersiň

19onerýüzündeýaşaýançaňyz,lewiterketmejekdigiňize ünsberiň.

20HudaýyňyzRebsizewadaberşiýalyserhediňizi giňelderwesiz:«Menetiýerin,çünkiruhuňyzetiýmek isleýär»diýersiňiz.kalbyňyzyňislänzadynyiýipbilersiňiz.

21HudaýyňyzRebbiňadynygoýmaküçinsaýlanýeri sizdenhasuzakdabolsa,ondaRebbiňsaňabuýruşyýaly berensürüsiňiwesürüňiöldürersiňwejanyňyňislän zadynyderwezäňdeiýersiň

22Garynjawegargaiýilişiýaly,senemolaryiýersiň, haramwearassaadamlarhemiýerler.

23Diňeganyiýmeýändigiňizegözýetiriň,çünkigan ýaşaýyşdyr;durmuşytenbileniýipbilmersiň

24Senonyiýmersiň;suwýalyýeredökersiň.

25Senonyiýmersiň;Rebbiňhuzuryndadogryzady edeniňde,seniňweyzyňdakyçagalaryňbilengowybolar ýaly.

26Diňeözmukaddeszatlaryňywewadalaryňyalyp, Rebbiňsaýlanýerinegit:

27ýakmagurbanlyklaryňyzy,etiňiziweganyňyzy HudaýyňyzRebbiňgurbanlyksypasynahödürläň, gurbanlyklaryňyzyňganyHudaýyňyzRebbiňgurbanlyk sypasynadökülerweetiiýersiňiz.

28HudaýymRebbiňhuzuryndagowywedogryzady edeniňde,saňaweyzyňdakyçagalaraebedigitmegiüçin buýurýanbusözlerimiňhemmesinegözaýlawediňle

29HaçandaHudaýyňyzReb,eýeçiliketmeküçinbaran ýeriňizdenöňmilletleriýokederwesizolaryňornuny alarsyňyzweolaryňýurdundaýaşarsyňyz

30Olaraeýermekbilenduzagadüşmäň,özüňizdenägä boluň;hudaýlaryndansorama,buhalklaröztaňrylaryna nädiphyzmatetdi?hatdaşeýdipederin

31HudaýyňyzRebbebeýleetmäň,çünkiRebbeýigrenýän herbirýigrenjiözhudaýlarynaetdi.hatdaogullarywe gyzlaryotdahudaýlarynaýakdylar 32Sizenämebuýrukbersem,şonyýerineýetiriň,oňa goşmaňweondanazalmaň.

13-njibap

1Araňyzdapygamberýa-dadüýşgörýänbiradamdöräp, sizealamatýa-datäsinlikberse, 2Bualamatýa-datäsinlikýüzeçykyp,sizeýüzlenip: «Geliň,tanamaýanbeýlekitaňrylaryňyzyňyzyndangideliň weolarahyzmatedeliň;

3Şolpygamberiňýa-dadüýşgörýänleriňsözlerinegulak asmaň,çünkiHudaýyňyzRebbibütinýüregiňizwebütin janyňyzbilensöýýändigiňizibilmeküçinHudaýyňyzReb sizisubutedýär

4HudaýyňyzRebbiňyzynaeýerersiňiz,Ondangorkuň, Onuňbuýruklarynyýerineýetirersiňiz,sesinegulak asarsyňyz,Oňagullukedip,oňaýapyşarsyňyz

5Şolpygamberýa-dadüýşgörýänadamöldüriler;Sebäbi OlsiziMüsürtopragyndançykaranwesizigullyköýünden halasedenHudaýyňyzRebdenýüzöwürmeküçingürledi, HudaýyňyzRebbiňsizegirmegibuýranýolundankowmak üçin.Şeýdip,ýamanlygyaraňyzdanaýyrarsyňyz.

6Doganyňyz,ejeňiziňogly,ogluňyzýa-dagyzyňyz,ýa-da gursagyňyzyňaýalyýa-daözjanyňyzýalydostuňyzsizi gizlinaldap,“Geliň,bilmeýänýa-daata-babalaryňyzy tanamaýanbeýlekihudaýlarahyzmatedeliň”diýýär 7elyagny,töweregiňizdäkiadamlaryňhudaýlaryndan,size ýakynýa-dasendenuzakda,ýeriňbirujundanhatdaýeriň beýlekiujunaçenli;

8Oňarazybolmaz,gulakasmagözüňoňarehimetmez, gaýgyrmaz,gizlemez:

9Emmahökmanonyöldürersiňonyöldürmeküçinilki eliň,soňbolsaählihalkyňelibolar

10Senonydaşlarbilenöldürersiň.SebäbiolseniMüsür topragyndan,gullyköýündençykaranHudaýyňyzRebden daşlaşdyrjakboldy

11BütinYsraýyleşidilerwegorkarlar,mundanbeýläk ýamanlyketmezler

12ŞäherleriňiziňbirindeHudaýyňyzRebbiňsizeşolýerde ýaşamaküçinberensözlerinieşitseňiz:

13Belialçagalary,käbiradamlararaňyzdançykyp,öz şäherleriniňýaşaýjylaryny:«Geliň,tanamaýanbeýleki taňrylaryňyzahyzmatedeliň!»Diýdiler.

14Soňrasorap,gözläp,yhlasbilensoraň;Hakykatbolsa weanykbirzatbolsa,araňyzdaşeýleýigrenjiedilendigini görüň

15Elbetde,buşäheriňýaşaýjylarynygylyçdangeçirersiň, onyweondakyählimallarywemallarygylyçdan geçirersiň.

16Oljaalnanzatlaryňhemmesiniköçäniňortasynaýygnap, şäheriweählioljalaryähliaklaryýakyp,HudaýyňHudaýy Rebüçinbakyüýşer;gaýtadangurulmaz

17Gargyşyňgazaplylygyndanýüzöwrüp,saňa rehimdarlykedip,ata-babalaryňyzakasamedişiýaly köpelipbilerýaly,näletlenenzadyhiçzateliňizebermez

18HudaýyňyzRebbiňsesinegulakasanyňyzda,şugün sizetabşyranählibuýruklarymyýerineýetirip,Hudaýyňyz Rebbiňnazaryndadogryişleriediň

14-njibap

1SizHudaýyňyzRebbiňçagalarysyňyz,özüňizikesmäň weölülerüçingözüňiziňarasyndasaçalmaň.

2ÇünkisenHudaýyňRebüçinmukaddeshalksyňweReb seniýerýüzündäkiählihalklardanhasözünemahsushalk hökmündesaýlady 3neigrenjizatiýmelidäl.

4Ine,iýjekhaýwanlaryňyz:öküz,goýunwegeçi, 5Garynja,garynja,keýik,ýabanygeçi,pygarg,ýabany öküzweçamaý

6Toýnagybölýänweýyrtyklaryikidyrnagabölüp, haýwanlaryňarasyndaçeýnänhaýwanlariýersiňiz.

7Muňagaramazdan,bularyçeýnänlerdenýa-datoýnak toýnagynybölýänlerdeniýmersiňiz;düýe,towşanwe konusýaly:sebäbiolarçeýneýärler,ýönetoýnagyny bölmeýärler;Şonuňüçinolarsizeharamdyr

8Doňuzlartoýnagynybölýänligisebäpli,çeýnemezligi üçinsizeharamdyr:sizolaryňetindeniýmersiňizýa-da ölenjesedinedegmersiňiz

9Bularsuwdakyzatlaryňhemmesiniiýersiňiz,gabyklary weterezisibolanlaryňhemmesiniiýersiňiz: 10Gap-gaçlaryweterezisibolmadykzatlaryiýip bilmersiňizbusiziňüçinharamdyr 11cleanhliarassaguşlardaniýersiňiz.

12Emmaiýmelidälzatlaryňyz:bürgüt,ossifragewe ospraý, 13Glede,keýikwegarynjalar, 14Herbirgargaözgörnüşindensoň, 15Baýguş,gijekigyrgy,towukwegyrgyözgörnüşinden soň,

16Kiçijikbaýguş,ulybaýguşweguş, 17Pelikan,beýikbürgütwesogan,

18Düwürtik,herongörnüşindensoňgeron,aýlawwe taýak

19Uçýanherbirsüýrenijizatsizeharamdyr,iýilmez 20allönearassaguşlardaniýipbilersiňiz.

21Öljekhiçzadyiýmelidäl,onyderwezäňizdäkinätanyş adamaiýersiňiz;ýa-dakesekiadamasatypbilersiň,çünki senHudaýyňRebbemukaddeshalksyň.Ejesiniňsüýdünde birçagagörmersiň

22Meýdanyňýyl-ýyldanösdüripýetişdirýäntohumyňyzyň ählihasylynyhakykatdanamberersiňiz.

23Adynyşolýerdegoýjakýerinde,mekgejöweniňden, şerabyňdan,ýagyňdan,sürüleriňdenwesürüleriňdenilkinji ornyHudaýyňRebbiňhuzuryndaiýersiň.elmydama HudaýyňyzRebdengorkmagyöwrenersiňiz 24theolgatyuzynbolsa,göteripbilmezýaly;ýa-dabuýer, HudaýyňyzRebsaňaakpatabereninde,Hudaýyňyz Rebbiňadynyşolýerdegoýmagysaýlajakýerindengaty uzakdabolsa:

25Soňraonypulaöwrüp,puluňyeliňebaglap,Hudaýyň Rebbiňsaýlanýerinebararsyň:

26Bupulykalbyňyzyňislänzadyna,öküzlere,goýunlara, şeraba,güýçliiçgilereýa-dakalbyňyzyňislänzadyna berersiňiz,şolýerdeHudaýyňyzRebbiňhuzurynda iýersiňiz,şatlanarsyňyz,öýüňizweöýüňiz.

27DerwezeleriňizdäkilewiOnyterketme;Sebäbionuň seniňbilenpaýywemirasyýok

28Üçýyldansoň,şolýylartdyrmagyňondanbirbölegini çykararsyňwederwezäňdegoýarsyň:

29Lewi,(siziňbilenpaýyýa-damirasyýok),nätanyş, ýetimlerwederwezeleriňizdäkidulaýalgelip,iýip-içer; HudaýyňyzRebbiňeliňizdäkiähliişlerindesizeýalkasyn

15-njibap

1Herýediýyldansoňboşadyň

2Bugoýberişusuly:Goňşusynakarzberenherbirkreditor onyboşadar;goňşusyndanýa-dadoganyndantalapetmeýär; sebäbiRebbiňboşadylmagydiýilýär 3Daşaryýurtlydanýenebirgezektalapedipbilersiň,ýöne doganyňbileneliňdäkizadyboşadar; 4Araňyzdagarypbolmazlygyhalasediň;Çünki HudaýyňyzRebbiňoňamirasalmaküçinberenýurdunda Rebsizeulyakpataberer:

5DiňeHudaýyňyzRebbiňsesiniünsbilendiňleseňiz,şu günsizebuýurýanählibuýruklarymyýerineýetiriň

6ÇünkiHudaýyňyzRebsizewadaberşiýalysiziýalkar, köphalkakarzberersiňiz,ýönekarzalmarsyňyz.köp milletleriňüstündenhökümsürersiň,ýöneolarseniň üstüňdenhökümçykarmaz

7AraňyzdaHudaýyňyzRebbiňberenýurduňyzdaky derwezeleriňizdedoganlaryňyzdanbirgarypadambar bolsa,ýüregiňiziberkitmäňwegarypdoganyňyzdaneliňizi ýapmaň:

8Emmaeliňioňaaçarsyňwezerurzadyüçinislänzadyna ýeterlikkarzberersiň

9evilaramazýüregiňizde:seventhedinjiýyl,boşadylanýyl golaýladydiýippikiretmäň;Seniňgözüňgarypdoganyňa garşy,oňahiçzatbermeýärsiňsaňagarşyRebbedileg edýär,busaňagünädir.

10Elbetde,oňaberersiň,oňabereniňdeýüregiňem gynanmaz,çünkibuişiňüçinweeliňiberenählizadyňda HudaýyňRebRebsaňaakpataberer.

11Çünkigaryplarhiçwagtýurtdançykmazlar,şonuňüçin sizebuýrukberýärin:eliňizidoganyňyza,garyplaryňyza wemätäçleriňizeözýurduňyzdaaçyň.

12Doganyňyz,birýewreýerkekýa-dabirýewreýaýalsize satylsawealtyýylhyzmatetse;ýedinjiýyldaonysenden azatedersiň.

13Onysendenerkinibereniňde,onyboşgoýbermersiň: 14Senonysürüňden,poluňdanweçakyrdanerkinüpjün edersiň,HudaýyňRebbiňsaňaakpataberenzadynyoňa berersiň

15MüsürtopragynyňgulydygyňyweHudaýyňRebseni halasedendiginiýadyňdançykarma,şonuňüçinbugün sizebuýrukberýärin

16Olsaňadiýse,mensendengitmerin;sebäbiolseniwe öýüňisöýýär,sebäbiolseniňbilen;

17Soňrabiraulalyp,gulagyndangapynyňagzynaatarsyň, olbakyguluňbolarSenemgyrnagyňaedilşonyet 18Onyerkinlikdenibereniňde,saňakyndüşmez;Sebäbi altyýyllapsaňahyzmatedip,saňaikiessehakynatutulan hyzmatkäriboldy,ähliişleriňdeHudaýyňRebsaňaýalkar 19Süriňizdenwesürüleriňizdengelenilkinjierkek erkekleriňhemmesiHudaýyňyzRebbemukaddesedersiňiz, öküziňiziňatylmagybilenişlemersiňizýa-da goýunlaryňyzyňilkinjigyrkymynygyrkmaň

20SenonywemaşgalaňyRebbiňsaýlanýerindeýylýyldanHudaýyňRebbiňhuzuryndaiýersiň.

21Ondamaýyp,körýa-danäsazbirkemçilikbarbolsa, onyHudaýyňyzRebbegurbanetmäň

22Onyderwezeleriňizdeiýersiňiz,haramwearassaadam onygarynjawegargaýalyiýer.

23Diňeonuňganynyiýmelidäl;suwýalyýeredökersiň

16-njybap

1AbibaýynybelläňwePesahbaýramyňyzyHudaýyňyz Rebbeberiň,çünkiAbibaýyndaHudaýyňyzRebsizigije Müsürdençykardy

2ŞonuňüçinPesahbaýramynyRebbiňadynygoýjak ýerindesürülerdenwesürülerdenHudaýyňyzRebbe gurbanberiň

3Onuňbilenhamyrmaýaçörekiýmelidäl;ýedigünüň dowamyndapetirçöregini,hatdahasratçöreginiiýersiň ÇünkiömrüňiňdowamyndaMüsürtopragyndançykan günüňiýadasalmaküçingyssaglyMüsürtopragyndan çykdyň

4sevenedigünüňdowamyndakenarýakaňyzdahamyrmaýa çöregibolmaz;Şeýlehem,ilkinjigünagşamgurbaneden etiňhiçzadygijäçenlidaňatýançagalmaz

5PesahbaýramynyHudaýyňyzRebbiňsizeberen derwezeleriniňbirindegurbanedipbilmersiňiz:

6GodöneHudaýyňyzRebbiňadynygoýjakýerinde,Pesah baýramyny,günýaşanda,Müsürdençykanmöwsümiňizde gurbanberersiňiz.

7Onybişirip,HudaýyňyzRebbiňsaýlanýerindeiýersiňiz, irdenbolsaçadyrlaryňyzabararsyňyz

8Altygünhamyrmaýaçörekiýersiň,ýedinjigün HudaýyňyzRebbedabaralyýygnakbolar,ondahiçhiliiş etmersiňiz

9Sevenedihepdesaňasanberersiň:oragymekgejöweniň içinegoýupbaşlanwagtyňdanýedihepdänisanapbaşla

10WehepdebaýramynyHudaýyňyzRebbeberşiýaly,öz eliňizbilenberlensadakasadakasybilenözHudaýyňyz Rebbetabşyrarsyňyz:

11HudaýyňyzRebbiňhuzurynda,seniň,ogluň,gyzyň, guluň,gyrnagyň,derwezäňdäkilewi,araňdakynätanyş, ýetimwedulaýal,HudaýyňRebbiniňadynyşolýerde saýlanýerindeşatlanarsyň

12Müsürdegulbolandygyňyýadyňdançykarma,bu kanunlaryberjaýet

13Mekgejöweniňizeweşerabyňyzaýygnanyňyzdansoň ýedigünçadyrbaýramynybellärsiňiz:

14Baýramyňda,sen,ogluň,gyzyň,hyzmatkäriň,gyrnagyň, derwezäňdäkilewi,nätanyş,ýetimlerwedulaýallara begenersiň.

15SevenedigünRebbiňsaýlanýerindeHudaýyňyzRebbe dabaralybaýramçylykgurarsyňyz,çünkiHudaýyňyzReb ähliişleriňizdeweähliişleriňizdesiziýalkar,şonuňüçin hökmanbegenersiňiz

16yearyldaüçgezekählierkekleriňizsaýlanýerinde HudaýyňyzRebbiňhuzuryndapeýdabolar.Petir baýramynda,hepdelerbaýramyndaweçadyrlar baýramynda,olarRebbiňhuzuryndaboşgörünmezler: 17Herbiradam,HudaýyňyzRebbiňberennygmatyna görä,mümkinboldugyçaberer

18Kazylarweserkerdeler,HudaýyňyzRebbiňsizeberen ähliderwezelerindeählitaýpalaryňyzdadöredersiňizwe halkaadalatlyhökümederler

19Senhökümçykarmaň;adamlarahormatgoýmaňwe sowgatalmaň,çünkisowgatakyllylaryňgözüniköredýär wedogruçyllaryňsözleriniýoýýar

20HudaýyňyzRebbiňsizeberenýurdundaýaşap,miras almaküçinbütinleýdogryzatlaraeýeriň.

21ÖzüňietjekHudaýyňRebbiňgurbanlyksypasynyň ýanyndaagaçnahallarynyoturtma.

22Saňa-daşekilgoýma;HudaýyňyzRebýigrenýär.

17-njibap

1HudaýyňyzRebbeöküzýa-dagoýun,öküzýa-dagoýun gurbanlykbermäň,çünkibusiziňHudaýyňyzRebüçin ýigrençdir

2Araňyzda,HudaýyňyzRebbiňsizeerkekýa-daaýal berjekderwezeleriniňbirinde,ähtiňizibozup,Hudaýyňyz Rebbiňhuzuryndaerbetlikedentapylanbolsa, 3gidip,beýlekihudaýlaragullukedip,güne,aýaýa-da buýrukbermedikasmanyňgoşunynaybadatetdim.

4Saňaaýdylýar,munyeşitdiň,yhlasbilensoradyň, Ysraýyldaşeýleýigrenjiňedilendigihakykatweanykbir zat:

5Ondabuerbetzadyedenşolerkekýa-daaýaly, derwezäňize,hatdaşolerkekýa-daaýalaçykarsyňyzwe ölýänçädaşlarbilendaşlarsyňyz.

6Ikişaýadyňýa-daüçşaýadyňagzyndaölümemynasyp adamöldüriler;emmabirşaýadyňagzyndaöldürilmez

7Şaýatlaryňelleriilkionyöldürer,soňbolsaähli adamlaryňelleribolarŞeýdip,ýamanlygyaraňyzdan aýyrarsyňyz

8Kazyýetde,ganbilenganyňarasynda,haýyşbilen ýalbarmagyňarasynda,insultbileninsultarasynda derwezäňizdejedelmeselesiýüzeçyksa,ýeriňizdenturup, HudaýyňyzRebbiňsaýlanýerineçykarsyňyz; 9Lewileriňruhanylarynyňýanyna,şolgünlerboljakkazy ýanynabarypsoraňsaňahökümhöküminigörkezerler: 10Rebbiňsaýlanýeriniňsaňagörkezjeksözlerinegörä ýerineýetirersiňwesaňahabarberenzatlarynagöräýerine ýetirersiň:

11Saňaöwredjekkanunlarynyňhöküminewesaňaaýdýan höküminegöräet:seniňgörkezjekhökümiňden,sagyňaýadaçepeňdenýüzöwürmersiň 12Tekepbirlikedip,olýerdeHudaýyňyzRebbiň huzuryndaýa-dakazydahyzmatetjekruhanynydiňlemez, hatdaoladamöler,ýamanlygyYsraýyldanýokedersiňiz 13allhlihalkeşidipgorkarwetekepbirliketmez.

14HudaýyňyzRebbiňsaňaberenýurdunagelip,oňa eýeçilikedip,şolýerdeýaşarsyňwetöweregimdäkiähli halklarýalymeniňüstümdenbirpatyşaguraryn.

15HerniçigembolsaonyHudaýyňyzRebsaýlajak özüňizepatyşaedersiňiz,doganlaryňyzdanbirini özüňizdenpatyşaedersiňiz,özdoganyňyzdälkeseki adamygoýupbilmersiňiz

16heöneatlaryköpeltmez,atlaryköpeltmeküçinhalky Müsüregaýdypgetirmez,Rebbiňsaňaaýdyşyýaly, mundanbeýläkgaýdypgelmersiň

17heartüregisowulmazýaly,aýallaryny-daköpeltmez, özi-dekümüş-altynköpeltmez

18Patyşalygynyňtagtyndaoturanda,oňabukanunyň göçürmesinilewileriňruhanylarynyňöňündeýazan kitabynaýazar:

19Özibilenbilebolar,ömrüniňbütindowamyndaşol ýerdeokar,şeýdip,HudaýyRebdengorkmagy,şukanunyň weşukanunlaryňählisözleriniberjaýetmegiöwrenmegi öwrener:

20heartüreginiňdoganlaryndanýokarygalmazlygywe buýrukdan,sageliýa-daçepeöwrülmezligiüçin, Ysraýylyňarasyndaözpatyşalygyndaweçagalarynda günleriniuzaltmagyüçin.

18-njibap

1LewilerruhanylaryweLewitaýpasynyňYsraýylbilen hiçhilipaýyýa-damirasybolmaz:olarRebbiňotdan gurbanlyklarynywemirasynyiýerler

2Şonuňüçindoganlarynyňarasyndamirasbolmaz,Rebbiň aýdyşyýaly,olaryňmirasydyr

3Bu,öküzýa-dagoýunbolsun,gurbanlykberýänlerden ruhanylaryňtölegibolarruhanylaraegnini,ikiýaňagyny wemaňlaýynybererler

4Şeýlehemmekgejöweniň,şerabyňyň,ýagyňyňwe goýunlaryňýüňüniňilkinjimiwesinioňaberersiň

5ÇünkiHudaýyňyzRebonyweonuňogullarynyebedi hyzmatetmeküçinählitaýpalaryňyzdansaýlady.

6EgerbirlewiýaşaýanYsraýylyňderwezelerinden haýsydyrbirindengelip,aňynyňähliislegibilenRebbiň saýlanýerinegelse;

7SoňraRebbiňhuzuryndaduranählilewilerýaly,Hudaýy Rebbiňadyndanhyzmateder

8Atasynyňsatylmagyndanbaşga-daiýmägebölekleri bolar

9HudaýyňyzRebbiňsaňaberenýurdunagireniňde,bu halklaryňnejisliklerindensoňetmegiöwrenmersiň.

10Araňyzdaoglunyýa-dagyzynyotdangeçirmägemejbur edýän,palçylygaýa-dawagtsynçysyna,jadygöýýa-da jadygöýtapylmaz.

11Ora-dajadylaýjy,ýa-datanyşruhlarbilenmaslahatçy, jadygöýýa-danekromancer

12ÇünkibuzatlaryedýänleriňhemmesiRebüçinýigrenji zat,buýigrençlersebäpliHudaýyňyzRebolaryöňüňizden kowýar

13HudaýyňyzRebbilenkämildir.

14Siziňeýeçiligiňizdäkibuhalklarwagtsynçylarynawe jadygöýleregulakasdy,ýöneHudaýyňyzRebsizebeýle jebirbermedi.

15HudaýyňyzReb,sizemeňzeşdoganlaryňyzdansize pygambergetirerOňagulakasarsyňyz

16AssemblyygnakgüniHorebdeHudaýyňyzRebbiňislän zatlarynagörä:«HudaýymRebbiňsesinieşitmesin, ölmezligimüçinbubeýikodyindigörmesin

17Rebmaňa:«Aýdanlarynygowyaýtdylar»diýdi.

18Menolaryseniňýalydoganlarynyňarasyndanbir pygamberösdürerinwesözlerimiagzynaalaryn.Olmeniň buýurjakzatlarymyňhemmesiniolaraaýdar

19Kimmeniňadymdanaýdýansözlerinegulakasmasa, menondantalapederin

20myönemeniňadymdangürlemegibuýurmadykýa-da başgahudaýlaryňadyndangürlejekbirpygamber,hatdaşol pygamberöler

21heartüregiňde:«Rebbiňaýtmadyksözüninädipbileris?» Diýseň

22BirpygamberRebbiňadyndangürläninde,buzatýerine ýetirilmeseýa-daamalaaşmasa,buRebbiňaýtmadyk zadydyr,ýönepygambermunytekepbirlikbilenaýdypdyr: Ondangorkmaň.

19-njybap

1HudaýyňyzRebRebsizeberýänýurtlarynyýokedensoň, sizolaryňornunyalarsyňyz,şäherlerindeweöýlerinde mesgentutarsyňyz.

2HudaýyňyzRebbiňoňaeýeçiliketmeküçinberen ýurduňyzyňarasyndaüçşäheriaýrarsyňyz

3Herbirganhoryňolýerdengaçmagyüçinsaňabirýol taýynlaweHudaýyňRebbiňsaňamirasbermeküçinberen ýerleriniňkenarlarynyüçbölegeböl

4Ine,ýaşamaküçinolýeregaçjakganhoryňmysaly:Kim goňşusynybilmänöldürse,geçmişdeýigrenmedi;

5Adamgoňşusybilenodunçapmaküçintokaýagirenýaly, agajykesmeküçinelipaltabilenurýarwekellesihelwadan gaçyp,goňşusynaýagtylykberýär;olşäherleriňbirine gaçypýaşar:

6Ganyňaralyjysy,ýüregiyssybolsa,ganhory yzarlamazlygyüçin,ýoluzynbolanyüçinonyöldürer; geçmişdeonyýigrenýändigisebäpliölümemynasypdäldi.

7Şonuňüçinsaňabuýrukberýärin:«Üçşäheriaýrarsyň 8HudaýyňyzRebRebata-babalaryňyzakasamedişiýaly kenaryňyzygiňeldip,ata-babalaryňyzaberjekähliýerini sizeberse

9Egerşugünsizebuýurýanbuýruklarymyňhemmesini ýerineýetirseňiz,HudaýyňyzRebbisöýüňwehemişeonuň ýollaryndanýöräňsoňbuüçüňgapdalyndasaňaýeneüç şähergoşarsyň:

10Şolbigünägan,HudaýyňyzRebbiňsizemirasbermek üçinberentopragyndadökülmez,şonuňüçingansize galsyn

11Emmakimdirbirigoňşusynyýigrenip,oňagaraşyp,oňa garşyçykyp,ölüpöldürse,buşäherleriňbirinegaçsa: 12Şondansoňşäheriniňýaşulularyonyiberip,şolýerden getirerlerweölmegiüçinganaralyjynyňelinebererler.

13Gözüňoňarehimetmez,ýöneYsraýyldanbigünäganyň günäsinisaňaöwürersiň

14Goňşyňyzyňgadymydöwürdemirasgaldyranýerini aýyrmaň,HudaýyňyzRebbiňsizeeýeçiliketjekýurdunda mirasalarsyňyz

15Birşaýatadamahaýsydyrbirgünäýa-dahaýsydyrbir günäüçingarşyçykypbilmez:ikişaýadyňagzyndaýa-da üçşaýadyňagzyndabumeseleaçylar

16Nädogryşaýatlyketmeküçinkimdirbirineýalanşaýat çyksa;

17Soňrajedelleriňikisi-deşolgünlerboljakruhanylaryň wekazylaryňöňündeRebbiňhuzuryndadurarlar.

18Kazylaryhlasbilenderňewgeçirerler,şaýatýalanşaýat bolsawedoganynaýalangüwälikberenbolsa;

19Soňradoganynaedişiýaly,oňa-daşonyedersiň, ýamanlygyaraňyzdanaýyrarsyňyz

20Galanlareşiderlerwegorkarlar,mundanbeýläk araňyzdabeýleerbetliketmezler.

21Gözüňrehimetmezýönedurmuşömür,gözüçingöz, dişüçindiş,elieli,aýagyaýakbolar

20-njibap

1Duşmanlaryňyzagarşysöweşmägeçykanyňyzda,atlary, arabalarywesizdenhasköphalkygöreniňizde,olardan gorkmaň,çünkiHudaýyňyzRebsiziMüsürtopragyndan çykaranýanyňyzdadyr

2Söweşeýakynlaşanyňyzdaruhanyhalkyňýanynabaryp gürleşer.

3Olaraşeýlediýer:«Eý,Ysraýyl,şugünduşmanlaryňa garşysöweşmeküçinýakynlaşýarsyň;ýüregiňgowşamaz, gorkma,titremesinweolarsebäpligorkma.

4ÇünkiHudaýyňyzRebsiziňbilenduşmanlaryňyzagarşy söweşmekwesizihalasetmeküçingidýär

5Ofiserlerhalkaýüzlenip:«Täzejaýgurup,onybagyş etmedikadambarmy?goý,öýünegaýdyp,ýogsasöweşde ölmezwebaşgabiradamonybagyşlar 6Üzümçilikekip,heniziýmedikadamnäme?Goý, söweşdeölmezwebaşgabiradamonyiýmezligiüçin öýünegaýdypgelsin.

7Aýaldurmuşaçykanweonyalmadykhaýsyerkekbar? Goý,söweşdeölmezligiüçinbaşgabiradamonyalyp gitmezligiüçinöýünegaýdypbersin.

8Ofiserlerhalkbilenhasgürleşerlerwe:«Gorkýanwe ýüregigysykadambarmy?»Diýerlerdoganlarynyňýüregi weýüregigowşamazýaly,öýünegaýdypbarsyn.

9Ofiserlerhalkaýüzlenipgutarandansoň,halka ýolbaşçylyketmeküçingoşunserkerdelerinidüzerler

10Oňagarşysöweşmeküçinbirşähereýakynlaşanyňyzda, oňaparahatçylykyglanediň

11Saňaparahatçylygajogapbersewesaňaaçykbolsa, ondatapylanähliadamlarsaňagoşundybolarwesaňa hyzmatederler

12Eger-deolseniňbilenýaraşykbaglaşmasa-da,saňa garşyuruşetse,onygabarsyň:

13HudaýyňyzRebmunyeliňizeberende,hererkekadamy gylyçdangeçirersiňiz

14Emmaaýallar,çagalar,mallarweşäherdäkiählizatlar, hatdaähliolja-daözüňizalarsyňyzHudaýyňyzRebbiň saňaberenduşmanlarynyňoljalarynyiýersiň

15Şeýdip,sendenuzakdaýerleşýänwebuhalklaryň şäherlerindenbolmadykählişäherleriedersiň

16EmmaHudaýyňyzRebbiňsizemirasberjekbu şäherleriniňşäherlerindendemalmaýanhiçzadyhalasedip bilmersiňiz:

17EmmasenolarybütinleýýokedersiňýagnyHititler, Amorlar,Kenganlylar,Perizler,HiwilerweJebuslar; HudaýyňyzRebbiňsizebuýruşyýaly:

18Sizehudaýlarynaedenähliýigrenjizatlaryndansoň etmezligiöwredýärler.HudaýyňyzRebbegarşygünä etmelisiňiz

19Birşäheribasypalmaküçinuzakwagtlapgabawastyna alanyňda,agaçlarynyolaragarşypaltazorbilenýok etmersiň,çünkiolaryiýipbilersiň,gabawdaişlemeküçin olarykesmersiň(meýdanagajyadamyňömri):

20Diňeetüçinagaçdäldiginibilýänagaçlaryňyzyýok edersiňiz;weseniňbilensöweşýänşähereboýunegýänçä berkitmelergurarsyň

21-njibap

1EgerHudaýyňyzRebbiňsizeeýeçiliketmeküçinberen ýerindemeýdandaýatyrka,kimonyöldürendigibellidäl:

2Soňraýaşulularyňyzwekazylaryňyzçykyp,öldürileniň töweregindäkişäherleriölçerler:

3Öldürilenadamyňgapdalyndakyşäher,hatdaşolşäheriň ýaşululary-dagurulmadykweboýuntyrygaçekilmedikbir gölealarlar

4Şäheriňýaşulularygölegulakasmaýanýa-daekilmedik gödekjülgedüşürerlerwejülgedegöleboýnundanurarlar: 5Lewiniňogullaryruhanylarýakynlaşarlarolarüçin HudaýyňyzReboňahyzmatetmegiweRebbiňadyndanak patabermegisaýlady.weolaryňsözleribilenherjedelwe herurgysynagdangeçiriler:

6Öldürilenadamyňgapdalyndakyşäheriňähliýaşululary jülgedekellesikesilengöleelleriniýuwarlar:

7Olarjogapbererler:«Ellerimizbuganydökmedik, gözlerimizemgörmedik

8LORDaReb,halasedenhalkyňYsraýylarehimetwe YsraýylhalkynagünäkärgandökmäňGanbolsa bagyşlanar.

9Şeýdip,Rebbiňhuzuryndadogryişlerietseňiz,araňyzda bigünäganyňgünäsiniaýyrarsyňyz

10Duşmanlaryňyzagarşysöweşeçykanyňyzda, HudaýyňyzRebolaryözeliňizeberdiweolaryýesir aldyňyz

11ivesesiralnanlaryňarasyndaowadanbiraýalgör,oňa aýalyňbolmagynyislemekisleýärsiň

12Soňraonyöýüňegetirersiň;Olsaçynysyrarwe dyrnaklarynysyrar;

13Olýesirlikeşiginiondançykaryp,öýüňdegalarwebir aýlapkakasynaweejesineaglar,şondansoňonuňýanyna girersiň,adamsybolarsyň,olseniňaýalyňbolar.

14Eger-desizondanlezzetalmasaňyz,ondaislänýerine goýberiň;Emmaonyaslapulüçinsatmarsyň,haryt satmarsyň,sebäbisenonypeseltdiň.

15Biradamyňikiaýalybarbolsa,birisöýgüli,beýlekisi ýigrenilseweoňasöýgülihem,ýigrenýänhemçaga dogursa;weilkinjioglyýigrenilýänbolsa:

16Soňraogullarynyözüneeýebolanzadymirasalanda, söýgüliilkinjioglunyýigrenýänogluňöňünde hakykatdanamilkinjioglyedipbilmezýalybolar:

17heöneählizadynyňikiessepaýynybermekbilen,ilkinji doglanlarüçinýigrenilýänoglunyykrareder,çünkiol güýç-kuwwatynyňbaşlangyjydyr;ilkinjiçaganyňhukugy onuňkydyr

18Egerbiradamyňkakasynyňsesineýa-daejesiniňsesine gulakasmaýan,jezaberenlerinde,olaragulakasmajak birgidenwepitneçioglybarbolsa:

19Soňrakakasyweejesionytutup,şäheriniňýaşulularyna weýerinederwezesinegetirerler.

20Olarözşäheriniňýaşulularyna:«Oglumyzbirgidenwe pitneçi,sesimizegulakasmaz;olaçgözweserhoş 21Şäheriňähliadamlaryonydaşlarlarweölerler.Şeýdip, araňyzdanýamanlygyýokedersiňizBütinYsraýyleşider wegorkar.

22Biradamölümemynasypgünäedenbolsa,ony öldürmelibolsa,onyagajaasyň:

23Jesedibütingijeagajyňüstündegalmaz,ýöneşolgün onyislendikgörnüşdejaýlarsyň;(asylanadamHudaýa näletbolsun;)HudaýyňyzRebbiňsizemirasberjekýeriňiz harambolmaz

22-njibap

1Doganyňyzyňöküziniýa-dagoýunlarynyňazaşandygyny görmersiňweolardangizlenersiň,herniçigembolsa doganyňagetirersiň.

2Doganyňyzsaňaýakynbolmasaýa-daonytanamaýan bolsaň,onyözöýüňegetirersiň,doganyňgözleýänçä, ýanyňdabolar,senonytäzedendikeldersiň

3Eşekbilenedilşonuňýalyedersiň;eşigibilenşeýle edersiň;Doganyňyzyňýitirenwetapanzatlarynyň hemmesiniýitirersiňwetaparsyň,senemşonyedersiň, gizlenipbilmersiň

4Doganyňyzyňeşeginiýa-daöküziniňýoldaýykylanyny görmersiňizweolardangizlenersiňiz,hökmanolary täzedengötermeginekömekedersiňiz

5Aýalerkekleredegişlizadygeýmez,erkekhemaýal eşiginigeýmez,çünkibuzatlaryňhemmesiHudaýyňyz Rebbeýigrenji.

6Guşlaryňhöwürtgesihaýsydyrbiragaçdaýa-daýerde, ýaşbolsun,ýumurtgabolsun,ýaşlaryňüstündeoturanbent, ýa-daýumurtgabolsa,öňüňizdebolmakmümkinçiligibar bolsa,bentleriýaşlarbilenalypgitmersiňiz:

7Emmahaýsydyrbirmanydabentgoýberip,ýaşlary ýanyňaalarsyň;saňaýagşylykedip,günleriňiuzaltmak üçin

8Täzejaýguranyňyzda,kimdirbiriolýerdengaçsa, öýüňizegangetirmezliküçinüçegiňizüçinsöweş gurarsyňyz

9Üzümçiligiňizidürlitohumlarbilenekmelidälsiňiz, ekilentohumyňyzyňmiwesiweüzümçiligiňiziňmiwesi hapalanmaz

10Öküzweeşekbilenbilelikdesürmelidäl

11ýüňwezygyrmatadandürligörnüşlieşikgeýmelidäl. 12Özüňiörtýäneşigiňdörtdendörtbölegineýapyşarsyň

13Kimdirbiriaýalalyp,içerigirip,onyýigrense, 14Oňagarşygürläň,oňaerbetatdakyňweaýdyň:«Bu aýalyaldym,ýanynabaranymdagyrnagytapmadym:

15Soňragyzjagazyňkakasyweejesiderwezedeşäheriň ýaşulularynagyzyňgyzlykalamatlarynyalyp,çykararlar: 16Gyzjagazyňkakasyýaşululara:«Mengyzymybuadama berdim,olbolsaonyýigrenýär

17Ine,oňagarşybirnäçegezekçykyşedip:«Gyzyňy gyrnaktapmadym;şonda-dabulargyzymyňgyzlyk döwrüniňnyşanydyrOlarmataşäheriňýaşulularynyň öňündeýaýlarlar.

18Şäheriňýaşulularyoladamyalyp,jezalandyrarlar

19Onyýüzkümüşkümüşdengysyp,gyzyňatasyna bererler,çünkiYsraýylyňbirgyzynaerbetatdakdyweol onuňaýalybolar;ömrüniňahyrynaçenlionygoýupbilmez 20thisönebuhakykatbolsawegyzüçingyzlykalamatlary tapylmasa:

21Soňragyzjagazykakasynyňöýüniňgapysynaçykararlar, şäherliadamlaronydaşlarbilendaşlarlar,çünkiol Ysraýyldaakmaklykedip,kakasynyňöýündejelepçilik ederdi,şonuňüçinaraňyzdanýamanlygyýokedersiňiz 22Egerbirerkekadamsynadurmuşaçykanaýalbilen ýatanbolsa,ondaikisi-deöler,aýalbilenýatanerkekwe aýal,şonuňüçinYsraýyldanýamanlygyýokedersiň 23Päkgyzbolanbirgyzaäridurmuşaçyksa,biradamony şäherdetapyp,onuňbilenýatsa;

24Soňraikisini-deşolşäheriňderwezesineçykararsyňyz wedaşlarbilenöldürersiňiz.gyz,şäherdebolanyüçin aglamadygyüçin;goňşusynyňaýalynykiçeldendigiüçin buadam,araňyzdanýamanlygyýokedersiňiz

25manönebiradammeýdandadurmuşaçykangyzatapsa, adamonyzorlap,onuňbilenýatsa,diňeözibilenýatan adamöler:

26EmmagyzahiçzatetmersiňGyzjagazdaölüme mynasypgünäýok,çünkiadamgoňşusynyňgarşysyna çykyp,onyöldürenýaly,bumesele-deşeýle:

27Çünkionymeýdandatapdy,durmuşaçykangyzaglady, halasetjekadamýokdy.

28Egerbiradamdurmuşaçykmadyk,gyzagyzbolup,ony tutup,onuňbilenýatsa,tapylsa;

29Soňraonuňbilenýatanadamgyzyňkakasynaelli shekelkümüşberer,olbolsaonuňaýalybolar;ony kiçeldendigisebäpli,bütinömrünigoýupbilmez

30Erkekkakasynyňaýalynyalmaz,kakasynyňetegini hemaçmaz

23-njibap

1Daşlardaýaralananýa-daşahsyagzasynykesenadam Rebbiňýygnagynagiripbilmez

2JellatRebbiňýygnagynagiripbilmez;hatdaonunjy nesline-deRebbiňýygnagynagirmez.

3Ammonlyýa-daMowaplyRebbiňýygnagynagirip bilmez;hatdaonunjynesline-deRebbiňýygnagynabaky giripbilmezler:

4SebäbiolarMüsürdençykanyňyzdaýoldaçörekwesuw bilenduşuşmadylarsaňanäletlemeküçin MesopotamiýanyňPetoryBeoryňoglyBalamsaňagarşy hakynatutandyklaryüçin

5Muňagaramazdan,HudaýyňyzRebBalamyňsözüni diňlemedi.HudaýyňyzRebsizinäletledi,çünkiHudaýyňyz Rebsizinäletledi

6Bütinömrüňdeolaryňrahatlygynyýa-daabadançylygyny gözleme.

7EdomlylaryýigrenmäňÇünkiolseniňdoganyňdyr:bir müsürliniýigrenmersiň;Sebäbisenonuňýurdunda nätanyşdyň.

8OlardandoglançagalarüçünjinesillerindeRebbiň ýygnagynagirerler

9Hostereýesiduşmanlaryňyzagarşyçyksa,sizihererbet işdensaklaň

10Araňyzdagijeözüniharamlaýanharamlyksebäpli arassabolmadykadambarbolsa,düşelgedendaşaryçykar, düşelgegirmez:

11Emmaagşamdüşendeözünisuwbilenýuwar,gün ýaşanda,ýenedüşelgegirer.

12Daşaryýurdagitjekdüşelgesizhemýeriňizbolar:

13onaragyňüstündeeňekbolar;Daşaryýurtdaözüňizi rahatlandyranyňyzda,onygazarsyňyzweyzagaýdyp, sendengelenzadyýaparsyňyz:

14ÇünkiHudaýyňyzRebsizihalasetmekwe duşmanlaryňyzyöňüňizdebermeküçindüşelgäňiziň arasyndagezýärŞonuňüçindüşelgäňizmukaddesbolar, içiňizdeharamzatgörmezligiwesendenýüzöwürmegi 15Hojaýynyndangaçypgidenhyzmatkärihojaýynyna tabşyrma:

16Ol,hatdaaraňyzda-da,derwezeleriňizdeniňgowy görýänýerindesaýlanýerindeýaşar,oňazulumetmersiňiz 17Ysraýylgyzlaryndanjelepbolmaz,Ysraýyl ogullaryndanbirjelepbolmaz.

18Jelephakynyýa-daitiňbahasynyHudaýyňyzRebbiň öýünehiçhilikasamedipgetirmäň,çünkibularyňikisi-de HudaýyňyzRebüçinýigrenji.

19Doganyňakarzberme;puluňgöterilmegi,iýmitiň göteriminiň,karzyňislendikzadynyňgöteriminiň:

20NätanyşadamakarzalypbilersiňizEmmadoganyňa karzberme,HudaýyňRebbiňeýeçiliketjekýeriňeeliňi berenählizadyňdasaňaýalkasyn

21HudaýyňyzRebbeantiçeniňizde,onytölemekdenýüz öwürmäň,çünkiHudaýyňyzRebsizdenhökmantalapeder; buseniňgünäňbolar

22Emmakasametmekdensaklasaň,günäbolmaz 23Dodaklaryňyzdançykanzadysaklarsyňyzweýerine ýetirersiňiz;hatdaagzyňbilenwadaberenHudaýyň HudaýyRebbewadaberşiňýalymeýletinsadaka 24Goňşyňyzyňüzümçiliginegireniňde,özislegiňegörä üzümiýipbilersiňýönegapyňyzahiçzatsalmaň 25Goňşyňyzyňduranmekgejöweninegireniňde,gulagyňy eliňbilenalypbilersiň;ýönegoňşyňyzyňduran mekgejöwenineorakgöçürmelidäl

24-njibap

1Erkekbiraýalalyp,oňaöýlenensoň,hiçhiliharamlyk tapanyüçin,oňahiçhilihoşniýetliliktapylmasa,oňa aýrylyşmakhatynyýazsyn,elineberiňweöýündeniberiň 2Öýündençykanda,gidipbaşgabiriniňaýalybolupbiler.

3Soňkyärionyýigrenip,aýrylyşmakhatynyýazyp,eline berip,öýündeniberenbolsa;ýa-dasoňkyäriölse,ony aýalyedipaldy;

4Onyiberenöňkiadamsy,harambolansoň,onyýene aýalyedipbilmez;ÇünkibuRebbiňhuzuryndaýigrençdir HudaýyňyzRebbiňsizemirasberjekýurdunygünä etmersiňiz

5Erkektäzeaýalalansoň,urşagitmezwehiçhiliiş gozgalmaz,ýönebirýylöýündeerkinbolarwealan aýalynybegendirer

6Hiçkimaşakyýa-daýokarkydegirmendaşynygirew almaz,çünkioladamyňjanynygirewinealýar.

7BiradamYsraýylogullaryndandoganlaryndanbirini ogurlap,oňaharytsatsaýa-dasatsa;şondaogryöler; ýamanlygyaraňyzdanaýyrarsyňyz.

8heýwerekeselindenägäboluň,yhlasbilensynlaňwe lewileriňruhanylarynyňsizeöwredýänzatlarynyýerine ýetiriň,buýruşymýalyediň.

9Müsürdençykanyňyzdansoň,HudaýyňyzRebbiň Merýemenämeedeniniýadyňyzdasaklaň

10Doganyňyzabirzatkarzbereniňizde,girewinialmak üçinöýünegirmersiňiz

11Daşaryýurtdadurarsyň,karzberenadamgirewidaşary ýurdaberer.

12Egergarypbolsa,girewibilenýatmarsyň:

13Herniçigembolsa,günýaşanda,özeşigindeuklap,saňa akpatabermegiüçingirewiberersiň,buHudaýyňHudaýy Rebbiňhuzuryndasaňadogrulykbolar

14Garypwemätäçhakynatutulanhyzmatkäri, doganlaryňyzdanýa-daderwezäňizdäkiýurduňyzdaky nätanyşadamlardansütemetmäň:

15Onuňgünündesenoňahakynyberersiň,günýaşmaz; Çünkiolgarypbolup,ýüreginioňagönükdirýär,ýogsa Rebbegarşydilegedip,saňagünäbolmaz

16Atalarçagalarüçinöldürilmez,çagalarhematalarüçin öldürilmez:herkimözgünäsiüçinöldüriler

17Nätanyşadamyňýa-daýetimleriňhöküminibozmaň; dulaýalyňeşiginigirewalma:

18Butöneýadyňyzdançykarmaň,Müsürdegulbolduňyz weHudaýyňyzRebsiziolýerdenhalasetdi,şonuňüçin sizebuişietmegibuýurýaryn

19Ekinmeýdanyndahasylyňyzykesip,meýdandakybir çöregiýatdançykaranyňyzda,onygetirmägegitmersiňiz, bunätanyş,ýetimwedulaýalüçinbolar,HudaýyňyzReb Rebeliňiziňähliişlerindesiziýalkasyn 20Zeýtunagajyňyuranyňda,şahalaryňüstünden geçmersiň,bunätanyş,ýetimwedulaýalüçinbolar 21Üzümçiligiňiziňüzüminiýygnanyňyzda,onyhasyl etmersiňiz,bunätanyş,ýetimwedulaýalüçinbolar

22Müsüriňgulydygyňyýadyňyzdançykarmaň,şonuňüçin sizebuýrukberýärin.

25-njibap

1Adamlaryňarasyndajedelbarbolsa,kazylarhöküm çykararýalyhökümçykarýarlar;şondadogruçyllaryaklap, erbetleriýazgararlar.

2Egerzalymadamurulmagamynasypbolsa,kazyony ýatyrmagynawegünäkärliginegöräbellibirmukdarda ýüzüniňöňündeurulmagynasebäpbolar.

3Kyrkzolakberipbiler,ondanhemköpbolmaz:ýogsa, onyköpzolakbilenurup,ýenjipbilmese,doganyňsaňa ýamangörüner.

4Öküziňmekgejöweninibasanda,onuňagzynydakmaň 5Doganlarbilelikdeýaşap,biriölseweçagasybolmasa, ölenleriňaýalynätanyşbirinedurmuşaçykmaz: adamsynyňdoganyonuňýanynagirerweonyaýalynaalyp bararweäriniňdoganynyňborjunyýerineýetirer

6Ilkinjidoglançagasyölendoganynyňadynaüstünlik gazanyp,adynyňYsraýyldanaýrylmazlygybolar

7Egererkekdoganynyňaýalynyalmazlygyhalasa, doganynyňaýalyýaşulularyňderwezesineçyksynwe: «husbandanýoldaşymyňdoganyYsraýyldaözadyny dakmakdanýüzöwürse,oladamymyňdoganynyňborjuny ýerineýetirmez»diýsin.

8Şondaşäheriniňýaşulularyonyçagyryp,onuňbilen gürleşerler,eger-deoňadurup:«Menonyalmaýaryn» diýse;

9Soňraagasynyňaýalyýaşulularyňhuzuryndaonuň ýanynagelip,köwşüniaýagyndanboşadyp,ýüzüne tüýkürerwejogapbererwejogapberer:«Doganynyň öýünigurmajakadamaşeýleediler»

10Ysraýyldaonuňadydakylar,Aýakgabyny boşadýanlaryňöýi.

11Adamlarbiri-biribilenyhlasedenlerinde,biriniňaýaly adamsynyurýan,eliniuzadýanwesyrlaryalýanadamyň elindenhalasetmeküçinýakynlaşanda:

12Şondasenonuňelinikesersiň,gözüňoňarehimetmez

13Torbanyňyzdaulywekiçiagramlyagramlarbolmaz 14Öýüňizdeulywekiçiölçegçäreleribolmaz.

15youöneseniňkämillikweadalatlyagramyňbolar, kämillikweadalatlyölçegbolar,HudaýyňyzRebbiňsize berenýurdundagünleriňizuzaldar

16Çünkişularýalyişleriedýänlerweadalatsyzlyk edýänlerHudaýyňyzRebüçinýigrenjizat.

17AmalekMüsürdençykanyňdaýoldasaňanämeedenini ýadyňasal;

18wayoldasaňanädipduşdywehalyswehalysbolanyňda yzyňdakyejizleriňhemmesiniurdy;OlHudaýdan gorkmady

19ŞonuňüçinHudaýyňyzRebsaňatöweregiňizdäkiähli duşmanlaryňyzdandynçalanda,HudaýyňyzRebbiňsize mirasalmaküçinberenýurdundaAmalekleriň ýatlamasynyasmanyňaşagyndanýokedersiňiz.ýatdan çykarmarsyň.

26-njybap

1HudaýyňyzRebbiňsizemirasbermeküçinberen ýurdunagireniňizde,oňaeýeçilikedip,şolýerdeýaşaýan wagtyňyzbolar

2eartherdäkimiweleriňilkinjisinialjakdygyňy,Hudaýyň Rebbiňsaňaberjektopragynygetirip,sebetesalyp,adyny şolýerdegoýjakHudaýyňRebbiňRebbinesaýlajakýerine bararsyň

3Senşolgünlerboljakruhanynyňýanynabaryp,oňa:«Bu günseniňHudaýyňRebbeaýdýaryn,Rebbiňatababalarymyzyňbizeberjekýurdunageldim»diýýärin

4Ruhanysebedieliňizdenalyp,HudaýyňyzRebbiň gurbanlyksypasynyňöňündegoýar

5HudaýyňyzRebbiňhuzuryndagürlärsiňizweheläk bolmagataýynbirsiriýalykakamdy,Müsüregitdiwe birnäçeadambilenşolýerdeýaşadyweşolýerdebeýik, kuwwatlyweilatlybirmilletboldy:

6Müsürlilerýamanlykbilenýalbardylar,gynadylarwe bizegulçulyketdiler:

7AtalarymyzyňHudaýyRebbedilegedenimizde,Reb sesimizieşidip,görgülerimize,zähmetimizewesütemimize seretdi:

8Rebbizigüýçlieli,eliniuzatmak,elhençlik,alamatlarwe gudratlarbilenMüsürdençykardy.

9Olbizibuýeregetirdiwebizebutopragy,hatdasüýtwe balakýanýurdyberdi

10Ine,indi,ýaReb,maňaberenýeriňilkinjimiwelerini getirdimOnyHudaýyňyzRebbiňhuzuryndagoýup, HudaýyňyzRebbeybadatediň:

11HudaýyňyzRebbiňsize,öýüňize,lewiwearaňyzdaky nätanyşadamaberenähligowyzatlarynabegenersiňiz

12Sizondanbirinigutaranyňyzdansoň,ondanbirbölegini, ondanbirýylynyartdyryp,derwezeleriňizdeiýip-içmekleri üçinlewä,nätanyş,ýetimwedulaýalaberdiňiz

13SoňraHudaýyňyzRebbiňhuzurynda:«Mukaddes zatlaryöýümdençykaryp,lewi,nätanyş,ýetimwedul aýalatabşyranählitabşyryklaryňyzagöräberdim, buýruklaryňyzybozmadymweýatdançykarmadym»diýdi 14mourasdaiýmedim,neharam,neölülerüçinbermedim, ýöneHudaýymRebbiňsesinegulakasdymweSeniň emrleriňiýerineýetirdim.

15Mukaddesmesgeniňizden,gökdenaşakserediňweöz halkyňyzYsraýylawesüýtwebalakýantoprakatababalarymyzawadaberşiňizýalybizeberentopragyňyzy akpataberiň.

16BugünHudaýyňyzRebbukanunlarywehökümleri ýerineýetirmegibuýurdy,şonuňüçinolarybütinýüregiňiz webütinjanyňyzbilenýerineýetiriň

17BugünRebbiHudaýyňyzbolmak,Onuňýollaryndan ýöremek,kanunlaryny,buýruklaryny,hökümleriniberjaý etmekwesesinegulakasmaküçinýüztutduň:

18Rebbugünsaňawadaberşiýalyözünemahsushalk bolmaküçinweählitabşyryklarynyýerineýetirmegiňi isledi

19Seniwaspedip,waspedip,adyndawehormatynda ýaradanählihalklardanbeýiketmek;weaýdyşyýaly HudaýyňyzRebüçinmukaddeshalkbolupbilersiňiz

27-njibap

1MusaYsraýylýaşulularybilenhalkabuýrukberdi:«Bu günsizetabşyranählibuýruklarymyýerineýetiriň.

2Şeýdip,Iordanderýasynyňüstündengeçip,Hudaýyňyz Rebbiňsizeberenýurdunagelersiňiz

3Geçendensoň,olarabukanunyňählisözleriniýazarsyň, HudaýyňyzRebbiňsizeberenýurdunasüýtwebalakýan ýurdagiripbilersiňiz.ata-babalaryňyzyňHudaýyRebsize wadaberşiýaly

4ŞonuňüçinIordanderýasynyňüstündengeçeniňizde,şu günsizebuýurýanbudaşlaryňyzyEbaldagynda gurarsyňyzweolarygipsbilenýaparsyňyz

5ŞolýerdeHudaýyňyzRebbegurbanlyksypasyny,daş gurbanlyksypasynygurarsyňyz,üstlerinedemirgural galdyrmaň

6SenählidaşlaryňHudaýyRebbiňgurbanlyksypasyny gurarsyň,ondaHudaýyňHudaýyRebbeýakma gurbanlyklarynyberersiň:

7Parahatçylykgurbanlarynyberersiň,şolýerdeiýersiňwe HudaýyňRebbiňhuzuryndaşatlanarsyň.

8Daşyňüstündebukanunyňählisözleriniaç-açan ýazarsyň

9MusawelewilerruhanylarbütinYsraýylaýüzlenip:«Eý, Ysraýyl,gulakas!bugünsenHudaýyňRebbiňhalky bolarsyň

10ŞonuňüçinHudaýyňyzRebbiňsesineboýunbolarsyňyz weşugünsizebuýurýanbuýruklarynywekanunlaryny ýerineýetirersiňiz

11ŞolgünMusahalkabuýrukberdi:

12Iordanderýasynyňüstündenbaranyňyzda,halkaakpata bermeküçinGerizimdagyndadurarlarSimun,Lewi, Judahahuda,Yshakar,JosephusupweBenýamin:

13BularnäletlemeküçinEbaldagyndadurarlarRuben, GadweAşer,Zebulun,DanweNaftali

14Lewilergürläp,bütinYsraýylhalkynagatysesbilen: 15Haýsydyrbirnagyşlyýa-daeredilenşekiliýasaýan, senetçiniňelleriniňişiniRebbeýigrenýänwegizlinýerde goýýanadamanäletbolsun!Allhlihalkjogapbererwe “Omyn”diýer

16Kakasyýa-daejesitarapyndanýagtylykberenlerenälet bolsun!Allhlihalk:«Omyn»diýer.

17Goňşusynyňbellikleriniaýyrýanlaranäletbolsun!Allhli halk:«Omyn»diýer.

18Körleriýoldanazaşdyrýanlaranäletbolsun!Allhlihalk: «Omyn»diýer

19Nätanyş,ýetimwedulaýalyňhöküminiýoýýanlara näletbolsun!Allhlihalk:«Omyn»diýer.

20Kakasynyňaýalybilenýatanadamnäletbolsun!sebäbi kakasynyňyubkasynyaçýarAllhlihalk:«Omyn»diýer

21Herhilihaýwanbilenýalansözlänlerenäletbolsun! Allhlihalk:«Omyn»diýer

22Jigisi,kakasynyňgyzyýa-daejesiniňgyzybilen ýatanlaranäletbolsun!Allhlihalk:«Omyn»diýer 23Gaýynenesibilenýatanlaranäletbolsun!Allhlihalk: «Omyn»diýer.

24Goňşusynygizlinlikbilenurannäletbolsun!Allhlihalk: «Omyn»diýer

25Bigünäadamyöldürmeküçinsylagalanadamnälet bolsun!Allhlihalk:«Omyn»diýer.

26BuKanunyňählisözleriniýerineýetirmeýänlerenälet bolsun!Allhlihalk:«Omyn»diýer.

28-njibap

1HudaýyňyzRebbiňsesineyhlasbilengulakassaňyz,şu günsizetabşyrýanählibuýruklarymyýerineýetirmekwe ýerineýetirmek,HudaýyňyzRebsizidünýäniňähli halklaryndanbelentdegoýar

2HudaýyňyzRebbiňsesinegulakassaňyz,bunygmatlaryň hemmesisizedüşerwesizeýeter.

3Şäherdebagtlybolarsyňyz,meýdandamübärek bolarsyňyz

4Bedeniňiziňmiwesi,topragyňyzyňmiwesi,mallaryňyzyň miwesi,sygyrlaryňyzyňwegoýunsürüleriňizbagtlybolar!

5Sebetiňizwedükanyňyzbagtlybolar

6Gireniňdebagtlybolarsyň,daşaryçykanyňdabagtly bolarsyň

7SaňagarşyçykýanduşmanlaryňyRebbiňýüzüňe urmagynasebäpbolar,birýoldançykyp,ýediýoldan gaçarlar

8AmmarlaryňyzdaweeliňizeberenählizatlaryňyzdaReb saňaberekellabuýrukberer.HudaýyňyzRebbiňsizeberen ýerindesaňaakpataberer

9HudaýyňyzRebbiňtabşyryklarynyýerineýetirip,Onuň ýollaryndanýöreseňiz,Rebsizekasamedişiýaly,size-de mukaddesbirhalkdöreder

10eartherýüzüniňähliadamlaryseniňRebbiňadybilen çagyrylandygyňygörerler.Olarsendengorkarlar.

11Rebseniharytlarda,bedeniňmiwesinde,mallaryň miwesindewetopragyňmiwesindebol,Rebbiňatababalaryňsaňaberjekwadasynda.

12Rebsaňaýagşyhazynasyny,özdöwründetopragyňa ýagyşýagdyrmakweeliňiňähliişlerineakpatabermek üçinasmanyaçar,köphalkakarzberersiň,karzalmarsyň. 13Rebguýrukdäl-de,başbolarsendiňeýokardabolarsyň, aşagyndabolmaz;egerşugünsaňabuýurýanHudaýym Rebbiňbuýruklarynydiňleseň:

14Şugünsizebuýurýansözlerimiňhiçbirinden,sagýa-da çepe,beýlekihudaýlaryňyzynadüşmeküçingitmeli dälsiňiz.

15GodöneHudaýyňyzRebbiňsesinegulakasmasaňyz,şu günsizebuýurýanählitabşyryklarynywekanunlaryny ýerineýetirmekislemeseňizbolar.bunäletleriňhemmesi saňagelip,saňaýeter:

16Şäherenäletbolsun,meýdandanäletlenersiň.

17Sebetiňewedükanyňanäletbolsun!

18Bedeniňiziňmiwesi,topragyňyzyňmiwesi, sygyrlaryňyzyňwegoýunsürüleriňiznäletlener!

19Gireniňdenäletlenersiň,daşaryçykanyňdanäletlenersiň.

20Rebseniňeliňiberjekählizadyňda,ýokbolýançaňwe çaltheläkbolýançaň,gargyş,gaharwekäýinçibererSen meniterkedenişleriňiňerbetligisebäpli

21Rebsiziýoketjekýeriňizdenýokedýänçä,bukeseli sizeýapyşar.

22Rebseniiýmek,gyzzyrma,çişmek,aşaýanmak,gylyç, partlamawepuşmanbilenurarwesenheläkbolýançaň seniyzarlarlar.

23Kelläňiziňüstündäkiasmanyňyzbürünçbolar, aşagyňyzdakyýerdemirbolar

24Rebtopragyňyzyňtozanynywetozanyýagdyrar,täýok bolýançaňyzgökdeniner.

25Rebseniduşmanlaryňöňündeýenjer,senolaragarşy birýoldançykyp,ýediýoldangaçarsyň,ýerýüzüniňähli patyşalyklarynaçykarylar.

26Siziňläşiňizhowanyňähliguşlarynaweýer haýwanlarynaetbolar,hiçkimolarydaşlaşdyrmaz

27RebseniMüsüriňgyrgysy,emodlar,gabyklarwe bejeripbolmaýangarynjalarbilenurar

28Rebsenidäli,körlükweýürekhaýrangaldyrar:

29Körgaraňkylykdagezipýörenýaly,günortan ýapyşarsyň,ýollaryňdaüstünlikgazanypbilmersiň,hemişe ezilerwezaýalanarsyň,hiçkimsenihalasetmez.

30Aýalyňbilendurmuşgurarsyň,başgabiradamonuň bilenýatar:öýgurarsyňweolýerdeýaşamazsyň; üzümçilikekersiň,üzüminiýygnamazsyň.

31Öküzleriňizgözüňiziňöňündeöldürilerweiýmersiňiz: eşegiňizýüzüňizdenzorbilenalynarwesizegaýtarylmaz: goýunlaryňyzduşmanlaryňyzaberler,halasetjek adamyňyzbolmaz

32Ogullaryňyzwegyzlaryňyzbaşgabirhalkaberler, gözleriňizseredip,bütingünolaryküýseýär,eliňizdegüýç bolmaz

33landurduňyzyňmiwesiweählizähmetiňiz,iýmeýän milletiňizbolar;Sendiňehemişeezilerweeziler:

34Şeýdip,görjekgözleriňüçindälibolarsyň

35Rebsenidyzlaryňyzaweaýaklaryňyza,aýagyňyzyň başyndankelläňiziňbaşynaçenlibejeripbolmajakagyry bilenurar

36Rebseniweseniňüstüňdegoýjakpatyşaňyneseniň, ne-deata-babalaryňyzyňtanamaýanmilletinegetirer.we beýlekihudaýlara,agaçlarawedaşlarahyzmatedersiň

37Rebbiňsenialypbarjakählihalklarynyňarasynda haýran,nakylwesözbolar.

38Meýdanaköptohumalyp,azýygnarsyňyz;Çigirtony iýer

39Üzümçilikekip,olarygeýersiň,ýöneşerapiçmelidäl, üzümýygnamalydälgurçuklarolaryiýer

40yourhlikenarýakaňyzdazeýtunagaçlarybolar,ýöne özüňiziýagbilenýaglamaz;Sebäbizeýtunmiwesiniberer.

41Ogul-gyzdogarsyň,ýöneolardanlezzetalmarsyň;ýesir düşerler

42yourhliagaçlaryňyzywetopragyňyzyňmiwelerini çekirtgeýokeder

43Içiňizdäkinätanyşadambeýikdenýokaryçykar;sen gatyaşakinersiň.

44Olsaňakarzberer,oňakarzbermersiň,başbolar, guýrukbolarsyň.

45Mundanbaşga-da,bunäletleriňhemmesisaňadüşerwe seniňyzyňadüşerweýokbolýançaseniyzarlarçünki HudaýyňyzRebbiňsesinegulakasmadyňyz,buýruklaryny webuýruklarynyberjaýetdiňiz:

46Olarbiralamat,täsinlikweseniňnesliňüçinbaky bolarlar

47Sebäbiählizadyňbollygyüçinşatlykweýürekşatlygy bilenHudaýyňyzRebbegulluketmediňiz

48ŞonuňüçinRebaçlyga,suwsuzlyga,ýalaňaçlygawe hemmezadamätäçlikbilenRebbiňsaňaiberjek duşmanlarynahyzmatet,seniýokedýänçä,boýnuňademir boýuntyrykdakar.

49Rebuzakdan,ýeriňujundanbürgütuçýanýalybirmillet getirerdilinedüşünmejekmillet

50Garryadamyhasaplamaýan,ýaşlaraýagşylyketmeýän gazaplymillet:

51Olweýranbolýançaňyzmallaryňyzyňmiwesiniwe topragyňyzyňmiwesiniiýer,busiziýokedýänçä, mekgejöwen,şerap,ýagýa-dasygyrlaryňyzyňýa-dagoýun sürüleriňiziňköpelmegineýolbermez

52Özüňeynanýanbeýikwegoralýandiwarlaryňyz ýykylýança,ähliderwezeleriňizdesizigabarwe HudaýyňyzRebbiňsizeberenähliýerlerindesiziähli derwezeleriňizdegabar

53Duşmanlaryňyzsizibiynjalyketjekgabawdawe bogazdaözbedeniňiziň,ogullaryňyzyňwegyzlaryňyzyň etiniiýersiňiz.

54Şeýdip,araňyzdanäzikwenäzikadamgözüne doganyna,gursagynyňaýalynawegaldyrjakçagalarynyň galyndylarynaerbetbolar.

55Şeýdip,hiçbirineiýjekçagalarynyňetinibermezligi üçin,gabawdaweduşmanlaryňyzsiziähli derwezeleriňizdekynçylykçekerýalyhiçzatgaldyrmady.

56Araňyzdakynäzikwenäzikaýal,näziklikwenäziklik üçinaýagynyňdabanynyýeregoýmagybaşarmaz,gözleri gursagynyňadamsyna,oglunawegyzynaerbetbolar.

57Aýaklarynyňarasyndançykýançagasynawegöterjek çagalaryna,çünkigabawdawebogazdahemmezady gizlinlikdeiýer,duşmanyňderwezäňdesenibiynjalykeder.

58Bukanunyňbukitapdaýazylansözleriniňhemmesini berjaýetmeseňiz,buşöhratlywegorkunçatdan,HUDA GODYRebRebdengorkmagyňyzüçin;

59ŞondaRebseniňbela-beterleriňi,tohumyňdaky betbagtçylyklary,hatdaulybela-beterleri,uzak dowamlylygy,agyrkeselleriweuzakdowameder.

60Mundanbaşga-da,Müsürdengorkanählikeselleriňizi sizeýetirersaňaýapyşarlar

61Şeýlehem,bukanunkitabyndaýazylmadykherbir keselwegyrgynçylyk,ýokbolýançaňyz,Rebsizeýetirer

62Gökdäkiýyldyzlarýalyköpbolsaňyz,azsanly bolarsyňyz.çünkiHudaýyňyzRebbiňsesineboýun bolmazdyňyz

63Rebbiňsaňaýagşylyketmekweköpeltmeküçinsaňa begenişiýaly;Şeýdip,Rebsiziýoketmekwesiziýok etmeküçinbegenereýeçiliketmeküçinbaranýeriňizden çykarylarsyňyz

64Rebsiziýeriňbirujundanbeýlekiujunaçenliähli adamlaryňarasyndadargadarweolýerdeseniňýa-daatababalaryňyzyň,hatdaagaçdanwedaşdanbaşgahudaýlara hyzmatedersiňiz.

65Buhalklaryňarasyndarahatlyktapmarsyňyz, aýagyňyzyňdabanyhemdynçalmaz,ýöneRebsize titreýänýürek,gözleriňýitmegiweaňhasratynyberer:

66Seniňdurmuşyňöňüňdeşübhebolargije-gündiz gorkarsyň,durmuşyňahiçhilikepillikbolmaz:

67Irden:GodHudaýhatdabolardy!“Diýersiň.hatda senem:«Hudaýertirbolsa!»diýersiňgorkýanýüregiňden wegörjekgözleriňdengorkmaküçin

68Rebsenigämilerbilenýene-deMüsüregetirer,saňa aýdanymda,mundanbeýläkgörmersiň,duşmanlaryňa gullarwegyrnaklarüçinsatylarsyň,hiçkimsenisatyn almaz

29-njybap

1BularRebbiňMusaYsraýylogullarybilenMowap topragyndaHorebdebaglaşanähtiniňýanyndaetmegi buýurdy.

2MusabütinYsraýylyçagyryp,olaraşeýlediýdi:«Rebbiň Müsürtopragyndafyrowna,ählihyzmatkärlerinewetutuş ýurdunaedenzatlarynygördüňiz.

3Gözleriňiziňgörenulysynaglary,alamatlaryweşol beýikgudratlar:

4Şeýle-debolsa,Rebsizeşugüneçenliduýmaküçin ýürek,görmägegöz,gulakeşitmedi

5Mensizikyrkýyllapçöldealypbardym,eşikleriňizköne däl,aýakgabyňyzaýagyňyzdakönedäl

6Çörekiýmediňiz,şerapýa-daiçgiiçmediňiz,şeýdip,men siziňHudaýyňyzRebdigimibilersiňiz.

7Buýeregeleniňizde,HeşbonpatyşasySihonweBaşan patyşasyOgbizegarşysöweşeçykdylarwebizolary öldürdik:

8Bizolaryňýerlerinialyp,rubenlilere,kadalylarawe Manaşeýarymtaýpasynamirasberdik

9Şonuňüçinbuähtiňsözleriniýerineýetiriňweeden işleriňizdeüstünlikgazanarsyňyz

10BugünhemmäňizHudaýyňyzRebbiňhuzurynda durarsyňyz;tire-taýpalaryňyzyňbaştutanlary, ýaşulularyňyzweserkerdeleriňizbilenbütinYsraýylhalky bilen,

11Çagalaryňyz,aýallaryňyzwedüşelgäňizdäkinätanyş adam,agaçdanbaşlap,suwçekişineçenli:

12HudaýyňyzRebbilenşugünweHudaýyňyzRebbiňşu günsiziňbilenbaglaşjakkasamyüçin:

13Özünibirhalküçingurupbilerwesaňaaýdyşyýaly, ata-babalaryňa,Ybraýyma,YshagaweJacobakubakasam edişiýaly,saňaHudaýbolupbiler.

14Mendiňesiziňbilenbuähtiwekasamyetmeýärin 15EmmabugünbiziňbilenHudaýymyzRebbiň huzuryndaduranlarweşugünbiziňbilenbolmadyklar bilenbilelikde:

16(ÇünkiMüsürtopragyndanädipýaşandygymyzywe geçipgidenmilletleriňüstündennädipgelendigimizi bilýärsiňiz;

17Olaryňýigrenjizatlaryny,butlary,agaçdan,daşdan, kümüşdenwealtynlardangördüňiz:)

18Araňyzdabuhalklaryňtaňrylarynahyzmatetmeküçin ýüregiHudaýymyzRebdenýüzöwürýänerkek,aýal, maşgalaýa-dataýpabolmazlygyüçin;ýogsaaraňyzdaöt wegurçukberýänkökbolmazlygyüçin;

19Bunäletiňsözlerinieşidip,ýüregineakpataberip: «heartüregimiňhyýalyndagezsemem,suwsuzlyga serhoşlykgoşmaküçinrahatlykalaryn»diýýär 20Rebonygaýgyrmaz,ýöneRebbiňgazabywe gabanjaňlygyşoladamatüsseçykarwebukitapdaýazylan näletleriňhemmesionuňüstünedüşerweRebadyny asmanyňaşagyndanýokeder 21Kanunkitabyndaýazylanähtiňnäletlerinegörä,Reb onyYsraýylyňählitaýpalaryndanerbetligebölýär: 22Şeýdip,siziňyzyňyzdangeljeknesilleriňizweuzak ýurtlardangelennätanyşadamlarbuýurduňbelabeterleriniweRebbiňçekenkesellerinigörerler 23Sodomyňagdarylmagy,Gomora,AdmaweZeboimiň Rebbiňgazabyndawegazabyndaýokedenýaly,tutuş

topragykükürdiň,duzuňweotuň,ekilmeýär,netohum,nedeotösýär.

24Hatdaählihalklar:«NämeüçinRebbuýurdabeýle etdi?»Diýer.buulygaharyňyssynäme?

25Soňraadamlar:«AtalaryHudaýyRebbiňMüsürden çykanda,olarbilenedenähtiniterkedendikleriüçin: 26Çünkiolargidip,beýlekitaňrylarahyzmatedip, tanamaýanwebermedikhudaýlarynaybadatetdiler:

27Buýurdaýazylannäletleriňhemmesiniüstünealmak üçinRebbiňgaharygeldi

28Rebolarygahar-gazap,gahar-gazapwegahar-gazap bilenözýurtlaryndankowdyweşugünkiýalybaşgabir ýurdataşlady.

29GizlinzatlarHudaýymyzRebbedegişlidir,aýanedilen zatlarbukanunyňählisözleriniýerineýetirmeküçinbize weçagalarymyzahemişelikdegişlidir.

30-njybap

1Buzatlaryňhemmesisaňagelensoň,saňaberen bereketimwenäletimbolar,senolaryHudaýyňyzRebbiň sürenählihalklarynyňarasyndaýadasalarsyňyz.

2HudaýyňyzRebbegaýdypgelersiňizweşugünsizewe çagalara,bütinýüregiňizwebütinjanyňyzbilenbuýurýan zatlarymyýerineýetirerin.

3ŞondaHudaýyňyzRebsiziňýesirligiňiziöwürerwesize rehimederwegaýdypgelip,siziHudaýyňyzRebbiň dargadýanählihalklaryndanýygnaýar.

4Siziňhaýsydyrbiriňizjennetiňiňkünjeklerinekowulsa, HudaýyňyzRebsiziolýerdenýygnarweşolýerdensizi alypbarar:

5HudaýyňyzRebsiziata-babalaryňyzyňmülkünegetirer wesizoňaeýebolarsyňyzOlsaňaýagşylykederweseni ata-babalaryňdanköpelder.

6HudaýyňyzReb,ýaşamaküçinýüregiňiziwe tohumyňyzyňýüreginisünnetlär,HudaýyňyzRebbibütin ýüregiňizwebütinjanyňyzbilensöýersiňiz.

7HudaýyňyzRebbunäletleriduşmanlaryňyzawesizi yzarlaýanlaryýigrener

8Yzyňagaýdyp,Rebbiňsesinegulakasarsyňweşugün saňatabşyranählitabşyryklarynyýerineýetirersiň

9HudaýyňyzRebsizieliňizdäkiherbirişde,bedeniňiziň miwesinde,mallaryňyzyňmiwesindewetopragyňyzyň miwesindebolçulykeder,çünkiRebata-babalaryňyza begenşiýaly,size-deýagşylykeder

10Bukanunkitabyndaýazylanbuýruklarynywe kanunlarynyberjaýetmeküçin,bütinýüregiňwebütin janyňbilenHudaýyňRebbeýüztutsaň,HudaýyňRebbiň sesinegulakassaň

11Bugünsizebuýurýanbuýrugym,olsendengizlenmeýär weuzakdadäl

12Jennetdedäl-de,eşitmeküçinmunyamalaaşyrmaküçin kimbizejenneteçykyp,bizegetirer?

13Deňziňaňyrsynda-da:“Kimbiziňüçindeňziňüstünden geçip,onyeşidipbilerýaly,bizegetirer?”Diýmeli

14Emmasözmunyýerineýetirmeküçinsaňa,agzyňdawe ýüregiňdegatyýakyn.

15Seret,bugündurmuşyweýagşylygy,ölümiweýamany goýdum

16Bugünsizebuýurýaryn,HudaýyňyzRebbisöýmegi, Onuňýollaryndanýöremegiweýaşamagyňyzwe köpelmegiňizüçinOnuňbuýruklaryny,kanunlarynywe

hökümleriniberjaýetmegiňizibuýurýarynHudaýyňyz Rebsizeeýeçiliketjekýeriňizdesiziýalkar.

17Emmaýüregiňýüzöwürse,eşitmezýaly,çekilip, beýlekihudaýlaraybadatedip,olarahyzmatet.

18Şugünsizehökmanheläkboljakdygyňyzyweeýelik etmeküçinIordanderýasynyňüstündengeçýäntoprakda günleriňiziuzaltmajakdygyňyzyaýdýaryn

19Jennetiweýeribugünsaňagarşyýazmagaçagyrýaryn, ýaşaýyşweölümi,berekediwenäletiöňümdegoýdum, şonuňüçinseniňwenesliňiňýaşamagyüçindurmuşysaýla: 20HudaýyňyzRebbisöýmegiňizwesesinegulak asmagyňyzweoňaýapyşmagyňyzüçinçünkibusiziň ömrüňizdirweömrüňiziňuzynlygydyr.Rebbiňatababalaryňyza,Ybraýyma,YshagaweJacobakubaberen wadasyndaýaşarsyňyz

31-njibap

1Musagidip,busözleribütinYsraýylaaýtdy.

2Isaolara:«Bugünýüzýigrimiýaşymda;Indiçykyp, içerigiripbilemok:Rebmaňaşeýlediýdi:«BuIordan derýasynyňüstündengeçmersiň.

3HudaýyňyzReb,öňüňizdengeçerwebuhalklary öňüňizdenýokeder,sizolaraeýebolarsyňyzJoshuaeşuwa, Rebbiňaýdyşyýaly,siziňöňüňizdengeçer.

4RebSihonaweOgorlara,amorlaryňpatyşalarynawe weýranedenýurdunaedişiýalyeder

5Rebsizetabşyranählitabşyryklarymyýerineýetirmek üçinRebolaryýüzüňizdeberer

6Güýçliwegaýduwsyzboluň,gorkmaňweolardan gorkmaň,çünkiHudaýyňyzRebsiziňbilengidýär.olseni ýitirmezweterketmez

7MusaJoshuaeşuwanyçagyryp,bütinYsraýylyňöňünde oňa:«Güýçliwegaýduwsyzbol,çünkibuhalkbilen Rebbiňata-babalarynaantiçenýurdunagitmeli»diýdi Olarymirasalarsyň

8Reb,seniňöňüňdedurýanadamdyr.ýanyňdabolar,seni ýitirmez,terketmez:gorkma,gorkma

9Musabukanunyýazyp,Rebbiňähtsandygynygöterýän LewiniňogullarynyruhanylaraweYsraýylyňähli ýaşulularynaberdi

10Musaolaraşeýlebuýurdy:«Herýediýyldansoň, boşadylanýylyňdabarasynda,çadyrlarbaýramynda».

11IsraelhliYsraýylsaýlanýerindeHudaýyňyzRebbiň huzurynagelmägegelende,bukanunyähliYsraýyllaryň öňündediňlärsiňiz.

12Adamlary,erkekleri,aýallary,çagalarywe derwezäňizdäkinätanyşadamyýygnap,eşidipbilerýaly, HudaýyňyzRebdengorkup,bukanunyňählisözlerini berjaýetsinler

13Hiçzatbilmeýänçagalaryeşidip,Iordanderýasynyň üstündengeçýänýurduňyzdaýaşasaňyz,Hudaýyňyz Rebdengorkmagyöwrenerler

14RebMusaşeýlediýdi:«Ine,seniňölmeligünüň ýakynlaşýar:Joshuaeşuwanyçagyryňweýygnagyň çadyryndaözüňizigörkeziň,menoňajogapkärçilikbererin MusabilenJoshuaeşuwagidip,ýygnagyňçadyrynda özlerinigörkezdiler

15Rebçadyrdabulutsütünindepeýdaboldy,bulutsütüni bolsaçadyryňgapysyndadurdy.

16RebMusaşeýlediýdi:«Ine,ata-babalaryňyzbilen ýatarsyňyzBuadamlarýerlerindenturup,özaralarynda

boljakýerlerinenätanyşhudaýlaryňyzyndanjelepçilik ederler,meniterkederlerweolarbilenedenähtimi bozarlar

17Şondaolaragarşygaharymtutaşar,menolarytaşlaryn, ýüzümiolardangizlärin,olarýokediler,köperbetliklerwe kynçylyklarbaşynageler;şolgündiýerler:Hudaýymyz biziňaramyzdadäldigiüçinbuerbetliklerbaşymyza gelenokmy?

18Şolgün,beýlekihudaýlaraýüzlenmekleriüçinedenähli erbetlikleriüçinýüzümigizlärin

19ŞonuňüçinbuaýdymysizeýazyňweYsraýyl ogullarynaöwrediň,buaýdymYsraýylogullarynagarşy şaýatbolarýaly,agzynadakyň.

20Çünkiolarysüýtwebalakýanatalarynaantiçenýurda getirenimde;iýip-içip,ýagýaglar;Şondaolarbeýleki taňrylaraýüztutup,olarahyzmatedip,gaharynygetirerler weähtimibozarlar

21Köperbetliklerwekynçylyklarbaşynagelensoň,bu aýdymolaragarşyşaýatlykeder;tohumlarynyňagzyndan ýatdançykarylmaz,çünkikasamedentopragyma getirmezdenozal,olaryňhyýallarynybilýärin

22ŞonuňüçinMusabuaýdymyşolgünýazdyweoňa Ysraýylogullarynaöwretdi

23NunyňoglyJoshuaeşuwabuýrukberdi-de:«Güýçliwe gaýduwsyzbol,çünkiYsraýylogullarynywadaberen ýurdagetirersiň,menseniňbilenbolaryn»diýdi

24Musabukanunyňsözlerinikitapgutarýança,kitap gutarýançaboldy.

25MusanyňRebähtsandygynygöterýänlewilere:«

26Kanunyňbukitabynyal-da,saňagarşyşaýatlyketmek üçinHudaýyňyzRebbiňähtsandygynyňgapdalyndagoýuň.

27Çünkiseniňgozgalaňyňyweboýnuňybilýärin,ine,şu günseniňbilendirikäm,Rebbegarşybaşgaldyrdyň; ölenimdensoňnäçeräk?

28Tire-taýpalaryňyzyňähliýaşulularynywe serkerdeleriňiziýygnaň,menbusözlerigulaklarynaaýdyp bilerin,gökleriweýeriçagyryp,olaragarşyýazypbilerin.

29Çünkiölenimdensoňözüňizibütinleýbozup,size tabşyranýolumdanýüzöwürjekdigiňizibilýärinSoňky günlerdesizeýamanlykgeler.Çünkisenelleriňiňişibilen gaharynygetirmeküçinRebbiňnazaryndaýamanlyk edersiň

30SoňraMusaYsraýylyňählijemagatynyňgulagyndabu aýdymyňsözlerinigutarýançaaýtdy

32-njibap

1Eý,gökler,gulakas,mengürlärin;Eý,ýer,agzymyň sözlerinieşit

2Meniňtaglymatymýagyşkimingaçar,sözümçygýaly, näzikösümligiňüstündäkikiçijikýagyşýalyweotlaryň üstündäkiýagyşýalypeseler: 3SebäbimenRebbiňadynyçapederin,beýikligimizi Hudaýymyzabelläň

4Olgaýa,işikämildir,çünkiähliýollaryhökümdir: hakykatwezalymlykHudaýy,adalatlywedogrydyr

5Olarözlerinizaýaladylar,çagalarynyňýeridäl,olar bozukweegrinesil

6Eý,akmakadamlarweakylsyzlar,sizRebdentalap edýärsiňizmi?Olsenisatynalankakadälmi?Olseni ýaratmadymy?

7Öňkigünleriýadasalyň,köpnesilleriňýyllarynygöz öňündetutuň:kakaňyzdansoraň,olsizegörkezer; ýaşulularyňyzsaňaaýdarlar

8BeýikBiribarhalklaramiraspaýlanda,Adamogullaryny aýyranda,Ysraýylogullarynyňsanynagörähalkyňçägini kesgitledi

9ÇünkiRebbiňpaýyonuňhalkydyrJacobakupmirasyň köpbölegidir.

10Onyçöldewegygyrýançöldetapdyalypbardy,oňa görkezmeberdi,gözüniňalmasyýalysaklady

11Bürgüthöwürtgesinigüýçlendirip,çagalarynyň üstündenuçup,ganatlarynydaşarykýaýradyp,alyp, ganatlarynagöterýär:

12Şeýdip,diňeRebonyalypbardy,ýanyndageňhudaý ýokdy

13Ekinmeýdanlarynyiýmeküçinonydünýäniňbelent ýerlerinemündürdionygaýadanbal,ýalpyldawuk gaýadanýagsiňdirdi;

14Bugdaýyňböwreginiňýagybilengoýunýagy,goýun süýdü,guzularyňýagy,Başantohumynyňgoçlarywe geçiler;üzümiňarassaganynyiçdiň

15Emmaesheşurunýagýagladywedepdi:senmumy ýagladyň,galyňbolduň,ýagbilenörtdüň;soňözüni ýaradanHudaýyterketdiwegutulyşgaýasynasähelçe hormatgoýdy.

16Onygeňtaňrylarbilengabanjaňlyga,ýigrençbilen gaharlandyrmagamejburetdiler

17OlarHudaýadäl-de,şeýtanlaragurbanberdiler. tanamaýanhudaýlaryna,täzedörän,ata-babalaryňyzyň gorkmaýantäzetaňrylaryna

18Senidünýäinengaýadanpikiretmeýärsiňweseni döredenHudaýyýatdançykardyň

19MunygörenRebogullarynyňwegyzlarynyňgahargazabysebäpliolaryýigrenýärdi.

20Soňraýüzünigizlärin,soňunyňnähiliboljakdygyny görerin,çünkiolargatybirnesil,imanybolmadykçagalar 21OlarmeniHudaýbolmadykzatlarbilengabanjaňlyga iterdilerbiderekzatlarybilenmenigaharlandyrdylar, halkybolmadyklarbilengabanjaňlygaiterjek;Menolary akmakmilletbilengaharlandyraryn.

22Çünkigaharymdaotýakylýarweiňpesdowzaha ýakylýar,köpelmegibilenýeriýokederwedaglaryň düýbüniýakar.

23Olarabetbagtçylyklaryüýşürerin;Oklarymyolarasarp ederin

24Açlykbilenýakylar,otýakyp,ajyweýranbolarlar. Haýwanlaryňdişlerinitozanýylanlarynyňzäheribilenhem ibererin.

25Gylyçweiçindäkigorky,çalsaçlyadambilenemdirýän ýigidiwegyzyýokeder

26Menolaryburçlaradargadaryn,ýatlamalaryadamlaryň arasyndabesederindiýdim.

27Duşmanlaryňgahar-gazabyndangorkmadykbolsam, garşydaşlarynyňözlerinigeňalypbarmagyndanwe "Elimizbeýikdir,Rebbuzatlaryetmedi"diýmezligiüçin 28Sebäbiolarmaslahatdanmahrummillet,olardadüşünje ýok.

29Käşgäakyllybolanbolsalar,muňadüşünenbolsalar, ahyrzamanyhasaplarlar!

30Nädipmüňkowmaly,ikisionmüňadamygaçmaly, gaýalarysatyp,Rebolaryýapdy?

31Çünkiolaryňgaýasybiziňgaýamyzýalydäl,hatda duşmanlarymyzyňamkazybolýarlar.

32ÜzümleriSodomyňweGomoranyňekin meýdanlaryndan,üzümleriöriüzümidir,toparlaryajydyr: 33Olaryňşerabyaagdarhalaryňzäheridirwezalym zäherdir

34Bumeniňbilensaklanmadywehazynalarymyň arasyndamöhürlenendälmi?

35Aralyşwejezamaňadegişlidiraýaklarywagtynda süýşer,sebäbibetbagtlykgünigolaýlap,başynageljek zatlarhowlukýar

36ÇünkiRebözhalkynyňüstündenhökümçykararwe gullarynyňgüýjüniýitirendigini,hiçkimiň ýapylmajakdygynyýa-dagalmandygynygörendetobaeder

37Ol:«Olaryňhudaýlary,ynanýangaýasynirede?»Diýer

38Gurbanlyklarynyňýagynykimiýdiweiçgi sadakalarynyňşerabynyiçdi?goý,olarsaňakömeketsinler wegorasynlar

39Indiserediň,men-de,ol-da,ýanymdahudaýýok:Men öldürýärinwedirilýärin;Waraladym,bejerýärin:elimden halasedipbiljekýok

40Çünkielimijennetegaldyryp:«Menbakyýaşaýaryn» diýýärin

41Egerýalpyldawukgylyjymyalsam,elimhökümçykarsa; Duşmanlarymdanaralarynwemeniýigrenýänleresylag bererin

42Oklarymyganbilenserhoşederin,gylyjymetiýer; öldürilenleriňweýesirleriňganybilen,duşmandanar almagyňbaşyndanbäri

43Eý,milletler,özhalkybilenbegeniň,çünkiOl bendeleriniňganyndanaralar,garşydaşlaryndanaralar, ýurdunawehalkynarehimeder

44Musagelip,NunoglyHoşebilenhalkyňgulagynabu aýdymyňsözleriniaýtdy.

45MusabusözleriňhemmesinibütinYsraýylaaýtdy

46Isaolaraşeýlediýdi:«Şugünaraňyzdagüwägeçýän ählisözleriňizeýüregiňizigoýuň,çagalaryňyzaşukanunyň ählisözleriniberjaýetmegibuýruň

47Çünkibusiziňüçinbiderekzatdäl;Sebäbibuseniň durmuşyňdyrwebuzatlaryňüstibilenIordanderýasynyň üstündenbaranýeriňdegünleriňiuzaldarsyň

48RebşolgünMusabilenşeýlediýdi:

49Abarimdagyna,icerihonyňgarşysyndaýerleşýän MowaptopragyndaýerleşýänNebodagynaçykyňYsraýyl ogullarynamülkbermeküçinKengantopragynygörüň:

50Niräçyksaň,dagdaöl,halkyňaýygnan;doganyňyz HarunHordagyndaölüp,özhalkynaýygnandy

51SebäbiZinçölündeMeribah-KadeşsuwundaYsraýyl ogullarynyňarasyndamaňagarşyhyýanatçylyketdiň SebäbimeniYsraýylogullarynyňarasyndamukaddes etmediň

52Yetönebuýurdyöňüňdegörersiň.EmmaYsraýyl ogullarynaberjektopragymaolýeregitmersiň

33-njibap

1Ine,bubereket,HudaýyňadamyMusaölmezindenozal Ysraýylogullarynaakpataberdi

2Reb:«SinaýdanRebgelip,Seýrdenturdy»diýdiParan dagyndanşöhlesaçdyweonmüňmukaddesbilengeldi: sagelindenolarüçinotlykanunçykdy

3Hawa,halkysöýýärdiählimukaddesleriseniňeliňde, olarseniňaýagyňdaoturdylar.Herkimseniňsözleriňialar.

4Musabize,hatdaJacobakubyňýygnagynyňmirasyna-da birkanunberdi.

5HalkweYsraýyltaýpalaryýygnananda,esheşurunda patyşaboldy

6Rubenýaşasyn,ölmesin;adamlaryazbolsun

7BuJudahahudanyňberekedi.Ol:«Lordahudanyňsesini eşidiňweonyözhalkynagetiriň,ellerioňaýeterlik bolsun»diýdiduşmanlaryndanoňakömeket

8Lewihakdaşeýlediýdi:«ThummimweUrim,Massa şäherindesubutedenweMeribanyňsuwlaryndagöreşen mukaddesiňbilenbolsun!

9Kakasynaweejesine:«Menonygörmedim»diýdine doganlaryny,ne-deçagalarynytanady,çünkiolarSeniň sözüňiýerineýetirdilerweähtiňiberjaýetdiler.

10JacobakubaseniňhökümleriňiweYsraýylyň kanunlarynyöwrederler,ýakymlyyslytütetgiwe gurbanlyksypasynaýakmagurbanlygybererler.

11LORDaReb,onuňmaddasynaakpataberweelleriniň işinikabulet:özünegarşyçykýanlaryňweýigrenýänleriň bilindenuru,direlme.

12Benýaminhakda:«Rebbiňsöýgüliözihowpsuzýerde ýaşar»diýdiRebonybütingüngurşapalarweegninde ýaşar.

13Josephusuphakdaşeýlediýdi:«hisurdy,asmanyň gymmatlyzatlary,çyg,aşagyndakyçuňluklarüçinReb ýalkasyn!

14GünüňgetirengymmatlymiweleriweAýyňberen gymmatlyzatlaryüçin, 15Gadymydaglaryňesasyzatlarywedowamlydepeleriň gymmatlyzatlaryüçin,

16eartheriňgymmatlyzatlarywedolulygyna,gyrymsy agaçdaýaşaýanlaryňhoşniýetlierkleriüçin:bereket Josephusubyňkellesine,doganlaryndanaýrylanadamyň kellesinebolsun

17Onuňşöhratyöküziňilkinjiatyşyýaly,şahlaryýeke şahlyşahlarameňzeýär:olarbilenadamlaryýeriňujuna iteklär,onmüňlerçeEfraýymwemüňlerçeManase

18Zebulundan:«Zebulun,çykanyňyzdabegeniň!we Ysakar,çadyrlaryňyzda

19AdamlarydagaçagyrarlarOlýerdedogrulyk gurbanlarynybererler,çünkideňizleriňbolçulygynywe gumdagizlenenhazynalaryemdirerler

20Gadhakda:«Gadyulaldýanbagtlybolsun!Olarslan ýalyýaşaýarwekellesinitäjibileneliniýyrtýar»diýdi.

21Olbirinjiböleginiöziüçinberdi,sebäbikanun çykaryjynyňbirbölegindeotyrdy.Olhalkbaştutanlary bilengeldi,RebbiňadalatynyweYsraýylbilen hökümleriniýerineýetirdi

22Danhakdabolsa:«Danarslanmöjekdir,Başandan bökjek»diýdi.

23Naftalyhakda:«Eý,Naftali,merhemetdenweRebbiň ýalkamagybilendoly:günbatardawegünortadaeýebol

24Aşerhakda:«Aşereçagalarýalkasyn;doganlarynarazy bolsunweaýagynyýagdabatyrsyn

25Aýakgabyňyzdemirwebürünçbolar;Günleriňizýaly, güýjüňizhemşeýlebolar

26Siziňkömegiňizdeweasmandaajaýyplygybilen asmanamünýänesheşurunyňHudaýynameňzeýänhiçkim ýok

27BakyHudaýsiziňgaçybatalgyňyzdyr,aşagyndaebedi gollarbarweduşmanyöňüňizdenkowar;weýoketdiýer.

28SoňraYsraýyldiňehowpsuzlykdaýaşar:Jacobakubyň çeşmesimekgejöwenweşerapülkesindebolar;Gögleri çygdüşer.

29Eý,Ysraýyl,senbagtly,Rebbiňhalasedenhalky, kömegiňgalkanyweseniňbeýikligiňgylyjykim! Duşmanlaryňsaňaýalançytapylar.Senolaryňbelent ýerlerinebasarsyň

34-njibap

1MusaMowapdüzlügindenNebodagyna,icerihonyň garşysyndaýerleşýänPisganyňdepesineçykdyReboňa GilgadyňähliýeriniDanagörkezdi

2Naftali,Efraýym,ManaseweJudahahudatopragyiň deňzeçenli

3Günortadawepalmaagaçlaryşäheribolaniceriho jülgesiniňdüzlügindeZoaraçenli.

4Reboňaşeýlediýdi:«Bu,Ybraýyma,Yshagawe Jacobakubawadaberentopragym:Menonyseniňnesliňe bererin:Menonygözleriňbilengörmägesebäpboldum, ýöneolýeregitmersiň

5Şeýdip,RebbiňgulyMusaRebbiňsözünegöräMowap topragyndaöldi.

6OnyMowaptopragyndakyBeýtporyňgarşysyndaky jülgedejaýlady,ýönemazarynyşugüneçenlihiçkim bilenok.

7Musaölendeýüzýigrimiýaşyndady,gözlerigaraňky däldi,tebigygüýjipeselmedi

8YsraýylogullaryMowapdüzlügindeMusaüçinotuzgün agladylar,şonuňüçinMusaüçinaglamakweýasgünleri gutardy

9NunyňoglyJoshuaeşuwapaýhasruhundandoludy; ÇünkiMusaoňaellerinigoýdy,Ysraýylhalkyoňagulak asdyweRebbiňMusabuýruşyýalyetdi

10YsraýyldaRebbiňýüzbe-ýüzbilýänMusaýaly pygamberbolmady

11RebbiňMüsürdefyrowna,ählibendelerineweähli ýurdunaiberenählialamatlaryndawegudratlarynda.

12MusanyňähligüýçlielindeweMusanyňbütin Ysraýylyňöňündegörkezenulygorkusynda