Turkmen - The Book of 2nd Chronicles

2Chroniclesazgylar

1-njibap

1DawudyňoglySüleýmanPatyşalygyndagüýçlendi, HudaýyRebonuňbilendiweonybeýiketdi.

2SoňraSüleýmanbütinYsraýyla,müňlerçe,ýüzlerçe serkerdelere,kazylarawebütinYsraýylyňhäkimlerine, atalaryňbaştutanynaýüzlendi

3Şeýdip,SüleýmanweählijemagatGibgondakybelent ýeregitdiler.ÇünkiRebbiňgulyMusanyňçöldeýasaýan Hudaýyňýygnagynyňçadyrybardy

4EmmaHudaýyňsandygyDawudyKirjatjearimden Dawudyňtaýýarlanýerinegetirdi,çünkiIýerusalimde çadyrgurupdy

5Mundanbaşga-da,UrynyňoglyBezaleýlRebbiň çadyrynyňöňündeýasaýangurbanlyksypasy,Süleýman wejemagatonygözlediler

6SüleýmanolýereýygnagyňçadyryndakyRebbiň huzuryndakybürünçgurbanlyksypasynabaryp,oňamüň ýakmagurbanlykberdi

7ŞolgijeHudaýSüleýmanagörnüp,oňa:«Saňanäme berjekdigimisora»diýdi.

8SüleýmanHudaýaşeýlediýdi:«SenkakamDawudagaty rehimetdiňwemenionuňýerinehökümsürmägemejbur etdiň.

9LordaReb,Hudaý,kakamDawudaberenwadanyňy berkitsin,çünkimeniköptopraktopragyýalyhalkyň üstündenpatyşaetdiň.

10Indimaňapaýhaswebilimberiň,menbuhalkyň öňündegiripbilerin,çünkibubeýikhalkyňyzakimhöküm edipbiler?

11HudaýSüleýmanaşeýlediýdi:«Buseniňýüregiňdedi, baýlyk,baýlyk,hormatýa-daduşmanlaryňömrüni soramadyň,henizemuzakömürsoramadyň.EmmaÖzümi patyşaedenhalkymyhökümetmeküçinözüňdenpaýhas webilimsoradyň:

12Paýhaswebilimsaňaberildi.saňabaýlyk,baýlykwe hormatbererin,seniňöňüňdehiçbirpatyşaýokdy,senden soňbeýlezatbolmaz

13SoňraSüleýmanGibgondakybelentýere,Iýerusalime ýygnagyňçadyrynyňöňündengeldiweYsraýylyň üstündenhökümsürdi.

14Süleýmansöweşarabalarynyweatlylarynyýygnady Birmüňdörtýüzarabasy,onikimüňatlysyarabanyň şäherlerinewepatyşabilenIýerusalimdegoýdy.

15PatyşaIýerusalimdedaşýalyköpkümüşwealtyn ýasady,kedragaçlaryonyjülgedäkiagaçagaçlaryýaly ýasady.

16SüleýmanyňMüsürdenatlarywezygyrýüplükleri getirdiPatyşanyňsöwdagärlerizygyrýüplüklerigymmat bahadanaldylar.

17OlarMüsürdenaltyýüzşekelkümüşarabany,birýüz ellibiratalyp,HitleriňählipatyşalaryweSiriýapatyşalary üçinatçykardylar.

2-njibap

1SüleýmanRebbiňadyüçinjaýwePatyşalygyüçinjaý gurmagyýüreginedüwdi

2Süleýmanotuzonmüňadamaagyrýük,dörtmüňmüň adamdagda,üçmüňaltyýüzadambolsaolaragözegçilik etmegibuýurdy.

3SüleýmanTirpatyşasyHuramaiberip:«KakamDawut bilenişsalyşanyňda,oňaýaşamaküçinjaýgurmaküçin kedriberdiň,hatdameniňbilenemişsalyş.

4Ine,menonyHudaýymRebbiňadynabagyşlap,oňa ýakymlyyslytütetgiýakmak,üznüksizçörekýakmak,ertir weagşamýakmagurbanlyklary,sabatgünleri,täzeaýlarda weHudaýymyzRebbiňdabaralaryndagurýarynBu Ysraýylüçinhemişelikbirkarar

5Meniňgurýanjaýymajaýyp,çünkiHudaýymyzähli hudaýlardanbeýikdir

6Emmaasmanbilenasmanyňasmanyňsaklap bilmeýändiginigörüp,oňajaýgurupbiljekkimbar?Oňa gurbanlykbermekdenbaşga,jaýgurjakmenkim?

7Şonuňüçinmenialtynda,kümüşde,bürünçde,demirde, gyrmyzy,gyrmyzy,gökwegökdeişlemägemekiradam iberiň,bumeniňbilenJudahahudadaweIýerusalimde, kakamDawudyňberenmekiradamlarybilenmazarçylyk edipbiler.

8MaňaLiwandankedragaçlaryny,arçaagaçlarynywealg agaçlarynyiberiň,çünkigullaryňyzyňLiwandaagaç kesmägeussatdygynybilýärin;Ine,meniňgullarymseniň gullaryňbilenbilebolarlar

9Hatdamaňaköpagaçtaýýarlamaküçin,gurjaköýüm ajaýypbolar.

10Ine,mengullaryňyzaagaçkesýänlere,ýigrimimüň ölçegbugdaý,ýigrimimüňölçegarpa,ýigrimimüň hammamşerapweýigrimimüňhammamýagbererin 11SoňraTirpatyşasyHuramSüleýmanaiberenýazmaça jogapberdi,çünkiRebözhalkynysöýýändigisebäpli,seni olaryňüstündenpatyşaetdi

12Hurammundanbaşga-da:«Dawudapatyşapaýhasly ogulberen,Rebbeöýwepatyşalygyüçinjaýgurupbiljek asmanweýeriýaradanYsraýylHudaýyalkyşbolsun!» Diýdi

13Indibolsa,kakamyňHuramhakdadüşünjelibirmekir adamiberdim,

14DangyzlaryndanbiraýalyňoglywekakasyTirli adamdy,altyn,kümüş,bürünç,demir,daş,agaç,gyrmyzy, gök,nepiszygyrmatawegyrmyzyreňkdeişlemägeökde adamdyŞeýle-de,herhiligabyrýasamakweözüne,ähli mekiradamlarwejenabyňyzDawutyňmekiradamlary bilenözüneberiljekählienjamlarytapmak

15Şonuňüçinjenabymyňaýdanbugdaýy,arpa,ýagywe şerabyhyzmatkärlerineibersin.

16Liwandannäçegerekbolsa,şonykeseriswedeňizde opsopaýüzeris;senonyIýerusalimeeltipberersiň 17SüleýmankakasyDawudyňsanlarynysanandansoň, Ysraýyltopragyndaýaşaýannätanyşlaryňhemmesini sanadyýüzellimüňüçmüňaltyýüztapyldy

18Şeýdip,onaltymüňadamagyrýükgöteriji,dörtmüň müňadamdagda,üçmüňaltyýüzgözegçibelledi

3-njibap

1SoňraSüleýmanMorýadagyndaIýerusalimdeRebbiň öýünigurupbaşlady,şolýerdeRebkakasyDawudagörnüp, DawutlyýebuslyOrnanyňbosagasyndataýynlapdy

2Ikinjiaýyňikinjigüni,şalygynyňdördünjiýylyndagurup başlady.

3IndiSüleýmanaHudaýyňöýünigurmaktabşyrylanzatlar Birinjiölçegdensoňuzynlygytirsek,iniýigrimitirsekdi.

4Jaýyňöňündäkieýwanyňuzynlygyjaýyňininegörä ýigrimitirsek,beýikligibolsaýüzýigrimibolup,içini arassaaltynbilenörtdi.

5Ulyjaýybolsaaltynbilenörtüp,palmaagaçlarynywe zynjyrlarynydakdy

6Olöýigözelliküçingymmatbahalydaşlarbilenbezedi, altynlaryParwaimiňaltynlarydy

7Şeýlehem,jaýy,şöhleleri,postlary,diwarlarywe gapylarynyaltynbilenörtdidiwarlarakeruplarygabady

8Iňgiňöýi,iniýigrimitirsek,iniýigrimitirsekbolaniň mukaddesjaýyýasady.Olaltyýüztalantbolanaltynbilen örtüldi

9DyrnaklaryňagramyellishekelaltynUpperokarky otaglaryaltynbilenörtdi.

10Iňmukaddesöýdeikikerupýasadyweolaryaltynbilen örtdi

11Keruplaryňganatlarynyňuzynlygyýigrimitirsek,bir kerupyňbirganatybäştirsekbolup,jaýyňdiwaryna ýetýärdi,beýlekiganatyhembäştirsekbolup,beýleki keruplaryňganatynaýetýärdi.

12Beýlekikeruplaryňbirganatybäştirsekbolup,jaýyň diwarynaýetdi,beýlekiganatyhembäştirsekbolup, beýlekikerupyňganatynagoşuldy.

13Bukeruplaryňganatlaryýigrimitirsekýaýrady, aýaklaryndadurdular,ýüzleriiçerde

14Olgök,gyrmyzy,gyrmyzy,gyrmyzy,nepiszygyr matalaryýasadywekeruplaryýasady

15Şeýlehem,öýüňöňündebeýikligiotuzbäştirsekbolan ikisütünýasady,olaryňhersiniňýokarsyndakyotagbäş tirsekdi

16Orakdakyýalyzynjyrlarýasap,sütünleriňbaşynadakdy ýüzsanynarýasap,zynjyrlaradakdy.

17Ybadathananyňöňündesütünleribirsagda,beýlekisi çepdegaldyrdysagtarapdaadynaachaçin,çeptarapynda bolsaBowazdiýipatdakdy.

4-njibap

1Mundanbaşga-da,uzynlygyýigrimitirsek,iniýigrimi tirsek,beýikligiontirsekbolanbürünçgurbanlyksypasyny ýasady.

2Şeýlehem,gyrasyndangyrasynaçenli,tirsekdetegelek webeýikligibäştirsekeredilendeňizýasadyotuztirsek çyzykonygurşapaldy.

3Munuňaşagyndaöküzleriňmeňzeşligibardy,onygurşap aldy:ontirsek,deňziňdaşynygurşapaldy.Dökülendeiki hataröküzatyldy

4Onikiöküziňüstünde,üçüsidemirgazyga,üçüsi günbatara,üçüsigünorta,üçüsigündogara,üçüsibolsa gündogaratarapdurdy,deňizolaryňüstündegoýuldywe ählipäsgelçilikbölekleriiçerde

5Onuňgalyňlygybolsaelgiňligi,gyrasyliliýagülleri bilenbirkäsäniňgyrasyýalyüçmüňhammamaldywe saklady

6Şeýlehem,onsanyçeňňekýasady,bäşisinisageliňe, bäşisiniçepdeýuwmaküçinýuwdy;ýakmagurbanlygy üçinhödürlänzatlary;theöneruhanylarýuwulmalydy

7Olgörnüşlerinegöräonsanyşemýakyp,ybadathanada goýdy,bäşisisagda,bäşisiçepde

8Şeýlehem,onstolýasap,ybadathanada,bäşisisagda, bäşisiçepdegoýdy.Olýüztabakaltynýasady.

9Mundanbaşga-da,ruhanylarköşgüni,beýikköşgiwe kazyýetiňgapylarynyýasadywegapylarynybürünçbilen örtdi.

10Deňizigündogartarapyňsagtarapynda,günortada goýdy

11Huramküýzeleri,kürekleriweküýzeleriýasady.Huram SüleýmanpatyşaüçinHudaýyňöýiüçinetmeliişini tamamlady;

12Bilmeküçin,ikisütün,pommellerweikisütüniň ýokarsyndakybölümlerwesütünleriňýokarsyndaky bölümleriňikisanypomeliniýapmaküçinikisanywenok; 13Ikigülçemenindedörtýüznar;sütünlerdäkibölümleriň ikisanypomeliniýapmaküçinherwenokdaikihatarnar 14Şeýlehemesaslarýasady,düýbünelazerýasady; 15Birdeňiz,aşagyndaonikiöküz

16Küýzeler,kürekler,etlerweähligurallarkakasyHuram SüleýmanpatyşaýagtybürünçRebbiňöýiüçinýasady. 17Iordanderýasynda,SukotbilenZeredatanyňarasyndaky toýuntoprakdapatyşaolarytaşlady

18Şeýdip,Süleýmanbugap-gaçlaryňköpüsiniköpeltdi, çünkibürünçiňagramytapylmady

19SüleýmanHudaýyňöýiüçinähligap-gaçlary,altyn gurbanlyksypasynyweçörekbişirilenstollaryýasady. 20Mundanbaşga-da,çyralarbilenşemdanlar,päk altynlardan,gümmeziňöňündäkiýalyýakmaly; 21Güller,lampalarwedilimleronyaltyndanweajaýyp altyndanýasady

22Arassaaltyndanýasalangaplar,küýzeler,çemçelerwe senzuralar.Öýüňgirelgesi,iňmukaddesýerüçiniçki gapylaryweybadathanaöýüniňgapylaryaltyndy

5-njibap

1Şeýdip,SüleýmanyňRebbiňöýiüçinedenähliişleri gutardy.SüleýmankakasyDawudyňbagyşeden zatlarynyňhemmesinigetirdikümüş,altynweähli gurallaronyHudaýyňöýüniňhazynalarynyňhataryna goşdy.

2SoňraSüleýmanYsraýylýaşulularynywetaýpalaryň baştutanlaryny,Ysraýylogullarynyňatalarynyň baştutanynySiýonDawutşäherindenRebbiňäht sandygynyçykarmaküçinIýerusalimeýygnady

3ŞonuňüçinYsraýylhalkyýedinjiaýdatoýdapatyşanyň huzurynaýygnandy.

4YsraýylyňähliýaşulularygeldiLewilersandygyalyp gitdiler.

5Gämini,ýygnagyňçadyrynyweçadyrdakyähli mukaddesgap-gaçlaryruhanylarwelewilergetirdiler

6Şeýlehem,Süleýmanpatyşawegäminiňöňündeözüne ýygnananähliYsraýyljemagatyköpsanlyaýdypbolmajak ýa-dasanapbolmaýangoýunweöküzgurbanberdi 7RuhanylarRebbiňähtsandygynyonuňýerine,öýüňiň mukaddesýerine,hatdakeruplaryňganatynyňaşagyna-da getirdiler:

8Keruplargäminiňüstündeganatlarynyýaýyp,keruplar gäminiwetaýaklarynyýapdylar

9Gäminiňtaýajyklarynyçykardylar,taýaklaryňujuny gäminiňöňündegämidengörmekbolýar.emmaolar görünmediOlşugüneçenli

10GämideMusanyňHorebdegoýanikistolundanbaşga hiçzatýokdy.RebYsraýylogullarybilenMüsürden çykanda,ähtedipdi

11Ruhanylarmukaddesýerdençykanlarynda,(ähli ruhanylarmukaddesedildi,soňbolsagaraşmadylar: 12Şeýlehemaýdymçylarbolanlewiler,olaryňhemmesi Asafyň,Hemanyň,ededutunyňogullarywedoganlary bilenakzygyrmatadantikilen,simbaly,sazwearfaçalyp, gurbanlyksypasynyňgündogarçetindedurdularweýüz ýigrimiruhanysurnaýçalýardylar:)

13Surnaýçylarweaýdymçylarbirbolşyýaly,Rebbiwasp etmekdeweşüküretmekdebirseseşitmeküçinboldy surnaýlar,simbalarwesazgurallarybilenseslerini çykaranda,Rebbiwaspedip:«Olgowy;rehim-şepagaty bakydowameder:şondaöýbulutdan,hatdaRebbiň öýündenemdoldy.

14Ruhanylarbulutsebäplihyzmatedipbilmediler,çünki RebbiňşöhratyHudaýyňöýünidoldurdy

6-njybap

1SoňraSüleýman:«Rebgaraňkygaraňkylykda ýaşajakdygynyaýtdy

2youönemensaňamesgentutarynwebakymesgen tutaryn.

3Patyşaýüzüniöwrüp,bütinYsraýyljemagatynaakpata berdiYsraýylyňählijemagatydurdy

4Soňra:«YsraýylHudaýyRebbealkyşbolsun!Olkakasy Dawudaagzybilenaýdanzatlarynyelibilenýerineýetiren Rebbealkyşbolsun!»Diýdi

5ÖzhalkymyMüsürtopragyndançykarangünümdenbäri, Ysraýylyňählitaýpalarynyňarasyndameniňadymşol ýerdejaýgurmaküçinşähersaýlamadymYsraýyl halkymahökümdarboljakbirinisaýlamadym:

6IönemeniňadymşolýerdebolarýalyIýerusalimi saýladymDawudymeniňhalkymYsraýylyňüstünden saýlady.

7IndikakamDawudyňýüregindeYsraýylHudaýyRebbiň adyüçinjaýgurmakýüreginedüşdi

8EmmaRebkakamDawuda:«Meniňadymüçinjaý gurmagyýüregiňdebolşyýaly,ýüregiňde-degowyetdiň» diýdi

9Muňagaramazdan,jaýgurmaň;Emmaseniňbiliňden çykjakogluňmeniňüçinjaýgurar

10ŞonuňüçinRebaýdansözüniýerineýetirdi,çünkimen kakamDawudyňotagyndaturup,Rebbiňwadaberşiýaly YsraýyltagtyndaoturdymweYsraýylHudaýyRebbiňady üçinjaýgurdum.

11RebbiňYsraýylogullarybilenedenähtibolansandygy goýdum

12YsraýyljemagatynyňhuzuryndaRebbiňgurbanlyk sypasynyňöňündedurup,elleriniuzatdy.

13ÇünkiSüleýmanuzynlygybäştirsek,inibäştirsekwe üçtirsekbürünçtaýakýasap,onyhowlunyňortasyna goýdyOlüstündedurup,Ysraýyljemagatynyňöňünde dyzaçöküp,elleriniasmanatarapuzatdy

14YsraýylHudaýyReb,asmanda-da,ýerde-deseniňýaly Hudaýýokähtiňiberjaýedýänweçynýürekdengezýän gullaryňarehimdarlykedýär:

15SenözgyrnagyňDawutbilenwadaberenzadyňy sakladyňagzyňbilengürlediňweşugünkiýalyeliňbilen ýerineýetirdiň

16Şonuňüçin,eý,YsraýylHudaýyReb,guluňDawut bilenwadaberensözüňiber:«MeniňgözümdeYsraýyl tagtyndaoturjakadambolmaz;Şeýle-debolsa,çagalaryňyz meniňöňümdegezşiňizýaly,meniňkanunlarymda gezmeklerineünsbererler.

17Indi,eý,YsraýylHudaýyReb,guluňDawudaaýdan sözüňitassykla

18GodöneHudaýýerýüzündeadamlarbilenýaşarmy?Ine, asmanweasmanasmanysenisaklapbilmez;meniňguran bujaýymnäçeaz!

19Şonuňüçinguluňyňdogasynaweýalbarýandilegime hormatgoý,eý,HudaýymReb,guluňyňseniňöňündäki dileginegulakas:

20Gözüňibuöýdegije-gündiz,adyňyşolýerde goýjakdygyňyaýdýanýeriňdeaçykbolarýaly;guluňyňbu ýeredogaedendogasynydiňlemek.

21ŞonuňüçinguluňyzyňwehalkyňyzYsraýylyňbuýere etjekdileglerinegulakasyň:mesgeniňizden,hatda gökdenemeşidiň;eşideniňdebagyşla.

22Biradamgoňşusynagarşygünäetse,oňaantiçmek üçinkasamedilsewebuöýdäkigurbanlyksypanyňyzyň öňündekasamedilse;

23Soňrajennetdeneşidip,erbetleriňjezasynyçekip,öz başynaýolberip,gullaryňyhökümetwedogruçyllary aklamakbilen,dogrulygynagöräbermekbilen.

24Ysraýylhalkyňsaňagarşygünäedendikleriüçin duşmanyňöňündeerbetleşdirilse;gaýdypgelip,adyňy boýunalarwebuöýdeseniňöňüňdedogaeder;

25SoňraasmandaneşidiňweYsraýylhalkyňyzyňgünäsini bagyşlaňweolaryözlerineweatalarynaberenýurduňyza getiriň.

26Jennetýapylandaweýagyşýagmasa,olarsaňagarşy günäetdilereger-deolarbuýeredogaedip,adyňyboýun alsalarwejebirçekeniňdegünälerindenýüzöwürseler;

27Soňragökdeneşidiňwenirägitmelidiginigowy öwredeniňizde,gullaryňyzyňwehalkyňyzYsraýylyň günälerinibagyşlaň.Özhalkyňamirashökmündeberen ýeriňeýagyşýagdyr

28inerdegytçylykbarbolsa,ýokançlykbarbolsa, partlamaýa-daçygly,çekirtgeýa-dagurçukbarbolsa; duşmanlaryolaryözýurtlarynyňşäherlerindegabasa; haýsyagyryýa-dakeselbarbolsa:

29Ondaherkimözagyrysynywehasratynybilip,şuöýde eliniuzadanda,islendikadamdanýa-dabütinhalkyňyz Ysraýyldannähilidogaýa-dadilegediler:

30Soňraýaşaýanýeriňizigökdeneşidiňwebagyşlaňwe ýüreginitanaýanherkimeözýollarynagöräberiň(çünki sendiňeadamlaryňçagalarynyňýüreginibilýärsiň:)

31Atalarymyzaberenýurduňyzdaýaşasalar,senden gorkarlar

32Mundanbaşga-da,özhalkyňyzYsraýyldandäl-de, beýikadyňyzüçin,güýçlieliňizweeliňizüçinuzak ýurtdangelennätanyşhakdagelip,buöýdedogaetseler; 33Soňragöklerden,hatdaýaşaýanýeriňizdenemeşidiňwe nätanyşadamyňsizeçagyranzatlarynagöräediňýer ýüzündäkiähliadamlarseniňadyňybilip,halkyňYsraýyl ýalysendengorkup,meniňguranbuöýümiňseniňadyň bilenatlandyrylandygynybilsinler

34Egerseniňhalkyňiberjekýolybilenduşmanlaryna garşysöweşeçyksawesaňasaýlanbuşäheriňeweseniň adyňüçinguranöýümedogaetsinler

35Soňraasmandanolaryňdilegleriniwedileglerinieşidiň weişlerinidowametdiriň.

36Saňagarşygünäetseler(çünkigünäetmeýänadamýok), senolaragaharedip,duşmanlarynyňöňündetabşyrsyň, ýesirleriuzakýa-daýakynbirýurdaäkiderler.

37theyöneýesiralnanýurtdaözlerinigözöňünegetirip, ýesirdüşenýerindesaňadogaedip:«Günäetdik,erbetlik etdikweerbetişetdik»diýseler;

38Egerýesiralypgidenýerlerindebütinýüregiwejany bilensaňagaýdypgelseler,ata-babalarynaberenýurduna, saýlanşäheriňeweseniňadyňüçinguranöýümedoga etseler:

39Soňragöklerden,hatdaýaşaýanýeriňizden,dileglerini wedileglerinieşidiňweişlerinidowametdiriňwesize garşygünäedenhalkyňyzybagyşlaň

40Indi,Hudaýym,ýalbarýaryn,gözleriňaçykbolsunwe gulaklaryňyzbuýerdeokalýandileglereünsbersin 41Şonuňüçin,eý,HudaýHudaý,dynçalýanýeriňewe güýçsandygyňatur,ruhanylar,ýaRebHudaý,gutulyş geýin,mukaddesleriňýagşylygabegensin 42LORDaReb,ýaglananlaryňýüzüniöwürme,guluň Dawudyňrehiminiýadasal.

7-njibap

1Süleýmandogaedenindensoň,gökdenotinip,ýakma gurbanlyklarynywegurbanlyklaryýakdyRebbiňşöhraty öýidoldurdy.

2RuhanylarRebbiňöýünegiripbilmediler,çünkiRebbiň şöhratyRebbiňöýünidoldurdy

3Ysraýylogullaryoduňnädipinip,Rebbiňşöhratynyň öýüňüstündeduranynygörenlerinde,ýüzleriniaşakegip, asmaýoldaçöküp,RebbeybadatetdilerweRebbealkyş aýtdylar:«Olgowy;rehimdarlygybakydyr.

4SoňrapatyşaweähliadamlarRebbiňhuzurynda gurbanlykberdiler

5Süleýmanpatyşaýigrimiikimüňöküz,birýüzýigrimi müňgoýungurbanlykberdiŞeýdip,patyşaweähli adamlarHudaýyňöýünibagyşetdiler

6Ruhanylarofislerindegaraşdylar.Lewilerpatyşa DawudyňRebbiwaspetmeküçinýasaýansazgurallary bilenhemDawudyňgullugybilenöwgülibolanda, rehimdarlygybakydowamedýär.Ruhanylarsurnaý çaldylar,bütinYsraýyldurdy

7Mundanbaşga-da,SüleýmanRebbiňöýüniňöňündäki köşgüňortasynymukaddesetdi,çünkiolýerdeýakma gurbanlyklarynyweparahatçylyksadakalarynyňýaglaryny hödürledi,sebäbiSüleýmanyňýasaýangurbanlyksypasy ýakmagurbanlyklaryny,etsadakalarynyweýaglaryalyp bilmedi

8ŞolbirwagtyňözündeSüleýmanbaýramyýedigünläp, HamatyňgirelgesindenMüsürderýasynaçenlibütin Ysraýylbilenbirlikdegatyulyýygnakgeçirdi

9Sekizinjigündedabaralyýygnakguradylar,çünki gurbanlyksypasynyýedigün,baýramýedigünbellediler 10theedinjiaýyňüçýigriminjigüni,RebbiňDawuda, SüleýmanaweYsraýylagörkezenýagşylygyüçinbegenip, begenip,adamlaryçadyrlarynaiberdi

11Şeýdip,SüleýmanRebbiňöýüniwepatyşanyňöýüni tamamlady.SüleýmanyňýüregineRebbiňöýündeweöz öýündeýasamaküçinüstünlikgazandy

12RebgijeSüleýmanagörnüp,oňa:«Seniňdilegiňi eşitdimwegurbanlyköýiüçinbuýerisaýladym»diýdi. 13rainagyşyňbolmazlygyüçinjennetiýapsam,ýa-da çekirtgelereýurdyiýmegibuýursamýa-dahalkymyň arasyndaýokançkeselibersem;

14Meniňadymbilenatlandyrylanhalkymözlerinikiçeldip, dogaedip,ýüzümigözläp,erbetýollaryndanýüzöwürse; şondagökdeneşidip,günälerinibagyşlarynwe topraklarynybejererin

15Indimeniňgözlerimaçykbolarwegulaklarymbuýerde edilendilegegulakasar

16Häziradymhemişelikbolarýaly,buöýisaýladymwe mukaddesetdim,gözlerimweýüregimbakybolar.

17KakaňDawudyňýöreýşiýaly,meniňöňümdenýöräp, saňabuýranzatlarymyýerineýetirseň,kanunlarymywe hökümlerimiberjaýetseň;

18ŞondamenkakaňDawutbilenwadaberşimýaly: «Ysraýyldahökümdarboljakadambolmaz»diýşimýaly, seniňpatyşalygyňtagtynyberkararyn.

19youöneýüzöwrüp,öňümdegoýankanunlarymywe buýruklarymyterkedip,gidip,beýlekitaňrylaraybadat edip,olaraybadatetseňiz;

20ŞondaolaryöztopragymyňköklerindenalarynÖz adymüçinmukaddesedenbujaýymygözümdentaşlaryn weählihalklaryňarasyndanakylwesözbolar.

21Beýikbujaý,geçipbarýanlaryňhemmesinehaýran galarOlşeýlediýer:«NämeüçinRebbuýurdawebuöýe beýleetdi?

22Oňajogapberler:SebäbiolarMüsürdençykaran atalarynyňHudaýyRebbiterkedip,beýlekihudaýlary tutup,olaraybadatedip,olarahyzmatedipdirler,şonuň üçinbuerbetlikleriňhemmesiniözüstünealdy

8-njibap

1SüleýmanRebbiňöýüniweözöýüniguranýigrimiýylyň ahyryndaboldy.

2HuramyňSüleýmanadikeldenşäherleriSüleýmanolary gurup,Ysraýylogullarynyňşolýerdeýaşamagynasebäp boldy.

3SüleýmanHamatzobanyňýanynabaryp,ýeňişgazandy 4ÇöldeTadmoryweHamatdagurandükanşäherlerini gurdy.

5Şeýlehem,ýokarkyBethorony,aşakyBethorony diwarlar,derwezelerwebarlarbilenberkitdi

6Bagal,Süleýmanyňählidükanşäherleri,söweşarabalary, atlylarweSüleýmanyňIýerusalimde,Liwandaweähli hökümdarlykýurtlaryndagurmakisleýänzatlarynyň hemmesi

7Hitlerden,Amorlardan,Perizlerden,Hiwilerdenwe Ysraýyldanbolmadykýebuslardangalanähliadamlar baradaaýdylandabolsa,

8EmmaYsraýylogullarynyiýmedikýurtdayzyndagalan çagalaryndanSüleýmanşugüneçenlisalgyttöledi

9EmmaSüleýmanYsraýylhalkyndanözişineguletmedi Emmaolarsöweşjeňadamlar,serkerdeleriňbaştutanlary, söweşarabalarynyňserkerdeleriweatlylarydy.

10BularSüleýmanpatyşanyňserkerdeleri,hatdaikiýüz elliadamdy

11SüleýmanfyrownyňgyzynyDawutşäherindenöziüçin guranöýünegetirdi,çünkiol:«AýalymYsraýylpatyşasy

Dawudyňöýündeýaşamaz,çünkibuýerlermukaddes ýerdir,Rebbiňsandygynyňgelenýeri.

12SoňraSüleýmaneýwanyňöňündegurangurbanlyk sypasyndaRebbeýakmagurbanlyklarynyberdi.

13Hergünbellibirnyrhdansoň,Musanyňtabşyrygy boýunça,sabatgünlerinde,täzeaýlardawedabaraly baýramlardaýyldaüçgezek,hatdahamyrmaýaçöreginde, hepdelerweçadyrlarbaýramynda-dasadakaberiň.

14KakasyDawudyňbuýrugyboýunçaruhanylaryňwe lewileriňtabşyryklarynyhergüntalapedişiýaly ruhanylaryňöňündeöwmekwehyzmatetmeküçinbelledi: derwezebanlarhemherderwezedekurslarybilengeçdiler, çünkiHudaýyňadamyDawuthembuýrukberdi.

15Patyşanyňbuýrugybilenruhanylarawelewilere haýsydyrbirmeseleýa-dahazynahakdagitmediler

16SüleýmanyňähliişleriRebbiňöýüniňdüýbitutulýança wetätamamlanýançataýýarlandyŞeýdip,Rebbiňöýi kämilleşdi

17SoňraSüleýmanEziongebere,Edomdeňziniň kenaryndakyElotagitdi

18Huramonyhyzmatkärgämileriwedeňzibilýän hyzmatkärleribileniberdi.Süleýmanyňhyzmatkärleri bilenOfiriňýanynabaryp,olýerdendörtýüzellitalant altynalyp,Süleýmanpatyşanyňýanynagetirdiler

9-njybap

1ŞebanyňşazenanySüleýmanyňşöhratynyeşidip, SüleýmanyIýerusalimdegatyulybirtopar,ýakymlyysly zatlar,altyn,gymmatbahalydaşlarbilendüýelerbilen subutetmeküçingeldi.Süleýmanyňýanynageleninde, ýüregindäkizatlaryňhemmesinigürledi

2Süleýmanoňaählisoraglarynyaýtdy,ýöneSüleýmandan aýtmadykzadygizlenmedi.

3ŞebanyňşaaýalySüleýmanyňpähim-paýhasynywe guranjaýynygörüp,

4Stoluňeti,hyzmatkärleriniňoturmagy,ministrleriniň gatnaşmagyweegin-eşikleri;käseleriweegin-eşikleri; çykyp,RebbiňöýüneçykdyOndaruhýokdy

5Patyşaşeýlediýdi:«Bu,özýurduňdaedenişleriňiwe paýhasyňyeşitdim

6Şeýle-debolsa,mengelýänçäm,gözlerimonygörýänçäm, olaryňsözlerineynanmadym.Ine,paýhasyňyzyň beýikliginiňýarysymaňaaýdylmady,çünkisenmeniň eşidenşöhratymdanhasýokary

7Adamlaryňyzbagtly,huzuryňyzdahemişedurup, paýhasyňyzydiňleýängullaryňyzbagtlydyr

8Senitagtyndagoýmagy,HudaýyňyzRebüçinpatyşa bolmakdanhoşalbolanHudaýyňyzRebbealkyşbolsun, çünkiHudaýyňyzYsraýylyebedilikberkitmeküçin söýýärdi,şonuňüçinsizihökümdarlykweadalathöküm sürdi.

9Patyşaýüzýigrimitalantaltyn,ýakymlyyslyzatlar, gymmatbahalydaşlarberdiŞebanyňşaaýalySüleýman patyşaberenýalyýakymlyysýokdy

10Huramyňhyzmatkärleri,Ophirdenaltyngetiren

Süleýmanyňhyzmatkärlerialgumagaçlarynywe gymmatbahadaşlarygetirdiler

11PatyşaalgumagaçlaryndanRebbiňöýüne,patyşanyň köşgüne,aýdymçylarüçinarfawezeburýasady. Judahahudatopragyndabeýlezatýokdy

12SüleýmanpatyşaŞebanyňşaaýalynanämeislese-de, patyşagetirenzatlarynyňýanyndaähliisleginiberdi. Şeýdip,yzynaöwrülip,hyzmatkärleribilenözýurduna gitdi.

13Süleýmanabirýyldagelenaltynyňagramyaltyýüz altmyşaltynaltyaltynboldy

14Çapçylaryňwesöwdagärleriňgetirenzatlarynyň gapdalynda.Arabystanyňählipatyşalarywehäkimler Süleýmanaaltyn-kümüşgetirdiler

15Süleýmanpatyşaurlanaltydanikiýüznyşanaýasady: altyýüzşekelurlanaltynbirnyşanagitdi

16Üçýüzgalkanonyaltyndanýasady:üçgalkanaltynbir galkanagitdi.PatyşaolaryLiwantokaýynyňöýünesaldy. 17Mundanbaşga-dapatyşapilsüňkündenulytagtýasap, onysapaltynbilenörtdi

18Tagtdaaltybasgançak,tagtaberkidilenweoturýan ýeriňhergapdalyndadurýanaltynaýaklyweikisany arslan:

19Onikiýolbarsbirgapdalynda,beýlekitarapyndaalty basgançakdadurdyHiçbirpatyşalykdaedilşuňameňzeş zatýokdy

20Süleýmanpatyşanyňiçýängap-gaçlarynyňhemmesi altyndan,Liwantokaýynyňöýüniňgap-gaçlarynyň hemmesisapaltyndan,hiçbirikümüşdendäldi Süleýmanyňdöwründehiçzathasabaalynmady.

21PatyşanyňgämileriHuramyňhyzmatkärleribilen Tarşyşagitdi:üçýyldanbirgezekTarşişiňaltyn-kümüş,pil süňkü,maýmynwetawusgetirýängämilerigelýärdi.

22Süleýmanpatyşabaýlykwepaýhasbilendünýäniňähli patyşalaryndangeçdi

23eartheriňählipatyşalaryHudaýyňýüreginesalan paýhasynyeşitmeküçinSüleýmanyňýanyndaboldular 24Herkimesowgat,kümüşgap-gaçlar,altyngap-gaçlar, eşikler,eşikler,ýakymlyyslyzatlar,atlarwegatyrlarýylýyldangetirildi

25Süleýmanyňatlar,arabalarüçindörtmüňathanasywe onikimüňatlysybardy.Olarabanyňşäherlerindewe Iýerusalimdäkipatyşabilensowgatberdi

26Olderýadanbaşlap,piliştlileriňýurdunaweMüsüriň serhedineçenliählipatyşalaryňüstündenhökümsürdi.

27PatyşaIýerusalimdedaşýalykümüş,kedragaçlary bolsapesdüzlükdäkisikoragajyýalyýasady

28SüleýmanyňatlarynyMüsürdenweähliýurtlardan getirdiler

29Süleýmanyňilkinjiwesoňkyhereketleri,Natan pygamberiňkitabyndaweŞilonlyAhýapygamberliginde wegörüjiniňIddonyňNebatyňoglyoboarobgambilen görşündeýazylmadymy?

30SüleýmankyrkýyllapbütinYsraýyldaIýerusalimde hökümsürdi

31SüleýmanatalarybilenýatdywekakasyDawut şäherindejaýlandy.OnuňýerineoglyRebobamhöküm sürdi

10-njybap

1RehobgamŞekemiňýanynagitdi,çünkiŞekempatyşa etmeküçinbütinYsraýylgeldi

2Süleýmanyňpatyşasynyňhuzuryndangaçypgiden MüsürdeýaşaýanNebatyňoglyoboarobgammunyeşidip, oboarobgamyňMüsürdengaýdypgelendiginieşitdi

3Olaronyçagyryp,onyçagyrdylarOboarobgamwetutuş Ysraýylgelip,Rehabgambilengürleşdiler.

4Kakaňbiziňboýuntyrygymyzyagyrlaşdyrdy,şonuňüçin kakaňyňagyrgulçulygynywebizeçekenagyr boýuntyrygynybirnemeýeňilleşdir,bizsaňahyzmatederis.

5Isaolara:«Üçgündensoňýenemeniňýanymageliň» diýdiAdamlargitdiler

6Rehabgampatyşaýaşapýörkä,kakasySüleýmanyň öňündedurangarrylarbilenmaslahatberdi:«Maňabu halkajogapbermegimaňanämemaslahatberýärsiňiz?

7Olaroňa:«Buhalkahoşniýetlibolup,göwnündentursaň weolaragowysözleraýtsaň,olarbakygulbolarsyň» diýdiler.

8heönegarrylaryňberenmaslahatyndanýüzöwürdiwe özibilenterbiýelenenýigitlerbilenmaslahatlaşdy

9Isaolara:«Kakaňyzyňbizeçekenboýuntyrygyny birnemeýeňilleşdiriň»diýip,maňaýüzlenip,buhalka jogapbermegimizüçinsizenämemaslahatberýärsiňiz?

10Özüniterbiýelänýigitleroňa:«Şeýdip,seniňbilen gürleşenadamlarajogapberersiň:«Kakaňbiziň boýuntyrygymyzyagyrlaşdyrdy,ýönemunybiziňüçin birnemeýeňilleşdir»diýdi.Şeýdip,olara:littleKiçijik barmagymkakamyňbilindenhasgalyňbolar“diýersiňiz

11Çünkikakamsaňaagyrboýuntyrykdaksa,menseniň boýnuňahasköpgoşaryn:kakamsenigamçybilen jezalandyrdy,ýönemensenigarpyzbilenjezalandyraryn

12Şeýdip,oboarobgamweähliadamlarpatyşanyň buýruşyýalyüçünjigünRehabgamyňýanynagelip: «Üçünjigünmeniňýanymageliň»diýdi

13PatyşaolaragödekjogapberdipatyşaRehobgam garrylaryňmaslahatyndanýüzöwürdi, 14theigitleriňmaslahatyndansoňolarajogapberdi: «Kakamseniňboýuntyrygyňyagyrlaşdyrdy,ýönemenoňa goşaryn:kakamsenigamçybilenjezalandyrdy,menseni garpyzbilenjezalandyraryn

15Şeýdip,patyşahalkagulakasmady,çünkiRebbiň ŞilonlyAhijanyňelibilenNebatyňoglyoboarobgamyň aýdansözüniýerineýetirmegiüçinHudaýdanboldy

16BütinYsraýylpatyşanyňolaragulakasmajakdygyny görüp,patyşa:«Dawutdabiziňnämepaýymyzbar?»Diýip jogapberdilereyşaýyňoglundanmirasymyzýok:Ysraýyl, çadyrlaryňyzaherkim,indiDawut,özöýüňizeserediň Şeýdip,bütinYsraýylçadyrlarynagitdi.

17JudahahudaşäherlerindeýaşaýanYsraýylogullary hakdabolsa,Rehabgamolaryňüstündenhökümsürdi 18SoňraRebobgampatyşanyňüstündäkiHadoramyiberdi. YsraýylogullaryonydaşlapöldürdilerEmmaRehobgam patyşaonyarabasynamündürip,Iýerusalimegaçmaküçin tizhereketetdi

19YsraýylşugüneçenliDawudyňneslinegarşygozgalaň turuzdy

11-njibap

1RehabgamIýerusalimegeleninde,Rebbamyň patyşalygynytäzedengetiripbilerýaly,Ysraýylagarşy söweşmeküçinsöweşenbirýüzdörtmüňadamdan JudahahudanyňweBenýaminiňnesliniýygnady

2EmmaRebbiňsöziHudaýyňadamyŞemaýagelip:«

3JudahahudanyňpatyşasySüleýmanyňoglyRehabgam bilen,JudahahudadakyweBenýamindäkiähliYsraýyl bilengürleşiň:

4Rebşeýlediýýär:«Barmaň,doganlaryňyzagarşy söweşmäň,herkimeöýünegaýdyň,çünkibuzatmenden edildiOlarRebbiňsözlerinegulakasdylarwe oboarobgamyňgarşysynagitdiler.

5RehabgamIýerusalimdeýaşadyweJudahahudada goranmaküçinşäherlergurdy 6HatdaBeýtullaham,EtamweTekoa-dagurdy 7Betzur,ŞokoweAdullam, 8Gat,MareşaweSif, 9Adoraim,LaçyşweAzekah, 10JudahahudadaweBenýamindeýerleşýänZora,Aýjalon weHebron

11Olberkitmeleriberkitdi,serkerdeleri,azyk,ýagwe şerapsaklady

12Birnäçeşäherdegalkanwenaýzadakdy,Judahahuda bilenBenýaminigoldaýardy.

13BütinYsraýyldabolanruhanylarwelewilerähli kenarlaryndanOňaýüztutdular

14Çünkilewilertöwerekleriniweemläkleriniterkedip, JudahahudaweIýerusalimegeldiler,çünkioboarobgamwe onuňogullaryruhanylykwezipesiniRebbetabşyrmakdan ýüzöwürdiler:

15Oňabeýikýerlere,şeýtanlarawegölelereruhanylar belledi

16ŞondansoňYsraýyltaýpalaryndanYsraýylHudaýy Rebbigözlemeküçinýüreginedüwenler,ata-babalarynyň HudaýyRebbegurbanbermeküçinIýerusalimegeldi 17Şeýdip,olarJudahahudapatyşalygynyberkitdilerwe SüleýmanyňoglyRehabgamyüçýyllapberkitdiler,üç ýyllapDawutbilenSüleýmanyňýolundagezdiler

18RehabgamDawudyňoglyimerimotyňgyzyMahalaty weeyşaýyňoglyEliýabyňgyzyAbyhaýylyaldy 19Oňaçagadogurdy;Jeuş,ŞamariýaweZaham 20SoňraAbşalomyňgyzyMaakanyaldy.oňaAbiýa, Attaý,ZizaweŞelomitdogurdy

21RebobgamAbşalomyňgyzyMaakanyähliaýallaryndan wegyrnaklaryndanhasgowygörýärdi:(onsekizaýal, altynjygyrnakalyp,ýigrimisekizogulwealtmyşgyz dünýäindi)

22RehabgamMaakanyňoglyAbyýanydoganlarynyň arasyndahökümdaretdi,çünkionypatyşaetmekisleýärdi 23Akyldarlykedip,ähliçagalarynyJudahahudanyňwe Benýaminiňähliýurtlaryna,goralýanşäherlereýaýratdy. OlarabolçulykberdiOlköpaýalisledi

12-njibap

1Rehobgampatyşalygygurup,özünigüýçlendirendensoň, RebbiňkanunlarynyweähliYsraýylyterketdi

2MüsürpatyşasyRehabgamŞişakyňbäşinjiýylynda Iýerusalimegarşyçykdylar,çünkiolarRebbegarşy çykdylar.

3Onikiýüzarabasyweotuzmüňatlysybilen,Müsürden özibilengelenadamlarsanyazdyLubimler,Sukkiimler weEfiopiýalylar

4Judahahudanyňgabalanşäherlerinialyp,Iýerusalime geldi.

5ŞemaýapygamberRebobamyňweŞişaksebäpli IýerusalimeýygnananJudahahudanyňşazadalarynyň ýanynagelip,olaraşeýlediýdi:«Rebşeýlediýýär:«Meni terketdiň,şonuňüçinmenseniŞişagyňelindegoýdum

6ŞondansoňYsraýylşazadalarywepatyşaözlerini kiçeltdiler.Olar:«Rebdogrudyr»diýdiler.

7Rebözleriniňkiçeldilendiginigörüp,ŞemaýaRebbiň sözigeldi:«Olarözlerinikiçeltdiler;Şonuňüçinolaryýok etmerin,ýöneolarahalasbolaryn;gaharymŞişagyňeli bilenIýerusalimedökülmez

8Muňagaramazdan,olaronuňgullarybolarlarmeniň hyzmatymyweýurtlaryňpatyşalyklarynyňhyzmatyny bilmekleriüçin

9Şeýdip,MüsüriňpatyşasyŞişakIýerusalimegarşyçykyp, Rebbiňöýüniňhazynalarynywepatyşanyňhazynalaryny alypgitdihemmesinialdy:Süleýmanyňýasanaltyn galkanlaryny-daalypgitdi.

10Rehobgampatyşanyňýerinebürünçgalkanýasap,olary patyşanyňöýüniňgirelgesinisaklaýangarawulbaşlygynyň elineberdi.

11PatyşaRebbiňöýünegirende,garawulgelip,olaryalyp, garawulotagynagetirdi

12Özünikiçeldende,Rebbiňgazabyonybütinleýýok etmejekdigiüçingaharlandy,Judahahudada-daýagdaý gowyboldy

13Şeýdip,RebobampatyşaIýerusalimdeözüniberkitdiwe patyşalyketdi,çünkiRebobampatyşaedipbaşlandabir kyrkýaşyndadyweRebbiňYsraýylyňählitaýpalaryndan saýlapalanşäheriIýerusalimdeonýediýylhökümsürdi. EjesiniňadyammonitNaamahdy

14OlýüreginiRebbigözlemägetaýynlamandygyüçin ýamanlyketdi.

15IndiRehabgamyňedenişleri,Şemaýapygamberiň kitabyndawegörüjiniňIddonesilşejeresihakda ýazylmadymy?Rehobgambilenoboarobgamyňarasynda yzygiderliuruşlarboldy

16RebobgamatalarybilenýatdyweDawutşäherinde jaýlandy.OnuňýerineoglyAbýapatyşalyketdi.

13-njibap

1oboarobgampatyşanyňonsekizinjiýylyndaAbyýa Judahahudahökümdarlykedipbaşlady

2Iýerusalimdeüçýylpatyşalyketdi.EjesiniňadyGibaýly UrieliňgyzyMikaýaAbyýabilenoboarobgamyňarasynda söweşboldy

3Abyýahatdadörtýüzmüňsaýlananbatyrsöweşiji goşunybilensöweşetaýýarlandy:oboarobgamhemsekiz ýüzmüňsaýlananadambilengüýçlisöweşijibolup,oňa garşysöweşgurady.

4AbyýaEfraýymdagynyňüstündäkiZemaraimdagynyň üstündedurup:«Eý,oboarobgamwetutuşYsraýyl,meni diňle!

5YsraýylHudaýyRebbiňYsraýylpatyşalygynyDawuda, hatdaözüneweogullarynaduzähtibilenberendigini bilmelidälmi?

6EmmaDawudyňoglySüleýmanyňhyzmatkäriNebatyň oglyoboarobgamýerindenturdywehojaýynynagarşy gozgalaňturuzdy

7Oňabiderekadamlar,Belialçagalaryýygnandylarwe Rehobgamýaşwemähirlibolup,olaraçydapbilmän, SüleýmanyňoglyRehabgamyňgarşysynagüýçlendiler

8IndibolsaDawudyňogullarynyňelindeRebbiň Patyşalygynagarşydurmakisleýärsiňiz.köpmähelläňiz bar,oboarobgamsizihudaýlarüçinýasaýanaltyngöleler bar

9Rebbiňruhanylaryny,Harunyňogullarynywelewileri kowup,sizibeýlekiýurtlaryňhalklaryýalyruhanyedip goýmadyňyzmy?Kimözüniöküzweýedigoçbilen mukaddesetmeküçingelenbolsa,hudaýbolmadyklaryň ruhanysybolupbiler.

10usöneRebbiziňHudaýymyzdyr,bizonyterketmedik RebbehyzmatedýänruhanylarHarunyňogullarydyr, lewilerözişlerinegaraşýarlar:

11Hergünirden,hergünagşamRebbeýakma gurbanlyklaryweýakymlyyslytütetgiýakýarlar,çörek çöreginihemarassastoluňüstündegoýýarlar;weçyralary bilenaltynşem,hergünagşamýakmaly,çünki HudaýymyzRebbiňjogapkärçiliginiýerineýetirýäris; Emmasizonyterketdiňiz

12Ine,Hudaýyňhutözibiziňkapitanymyzweruhanylary sizegarşygygyrmaküçinsurnaýçalmaküçinbiziňbilendir. Eý,Ysraýylogullary,ata-babalaryňyzyňHudaýyRebbe garşysöweşmäňçünkiüstünlikgazanypbilmersiňiz

13oboarobgamolaryňarkasyndabirgabawdöretdi,şeýdip, olarJudahahudanyňhuzuryndadylar

14Judahahudayzynaseredende,söweşöňweyzdabolup, Rebbeýalbardylar,ruhanylarsurnaýçaldylar.

15SoňraJudahahudanyňhalkygygyrdy,Judahahudanyň halkygygyranda,HudaýAbyobýamyweJudahahudanyň öňündeoboarobgamywebütinYsraýylyderbi-dagynetdi.

16YsraýyllarJudahahudanyňhuzuryndangaçdylarHudaý olaryolaryňelineberdi

17Abyýaweonuňadamlaryolaryulygyrgynçylykbilen öldürdilerŞeýdip,Ysraýyldabäşýüzmüňadamsaýlandy

18Şeýdip,şoldöwürdeYsraýylogullarytabynedildi, Judahahudahalkyýeňdi,sebäbiolarata-babalarynyň HudaýyRebbebilbaglaýardylar

19Abyýaoboarobgamyňyzynadüşdi,ondanşäherleri, Beýteli,şäherleribilenesheşananyweEfraýinişäherleri aldy

20Abybiýanyňdöwründeoboarobgamhemgüýçkuwwatynydikeltmedi,Rebonyurupöldi.

21EmmaAbyýagüýçlenip,ondörtaýalaöýlendi,ýigrimi ikiogulweonaltygyzdünýäindi

22Abyýanyňgalanişleri,ýollarywesözleriIddo pygamberiňhekaýasyndaýazyldy 14-njibap

1Şeýdip,AbyýaatalarybilenýatdyweonyDawut şäherindejaýladylar.OnuňýerineoglyAsapatyşalyketdi. Onuňdöwründeýeronýylasudabolupdyr

2AsaHudaýyRebbiňnazaryndagowywedogryişlerietdi: 3Çünkiolgeňtaňrylaryňgurbanlyksypalarynywebeýik ýerlerialyp,şekilleridöwdiweagaçlarykesdi: 4Judahahudaata-babalarynyňHudaýyRebbigözlemegi, kanunlarywetabşyryklaryýerineýetirmegibuýurdy.

5Şeýlehem,Judahahudanyňählişäherlerindenbelent ýerleriweşekilleriçykardyPatyşalykonuňöňünde ümsümdi

6Judahahudadagoralýanşäherlergurdy,çünkibuýurt rahatdy,şolýyllardauruşbolmady.ÇünkiReboňadynç berdi

7ŞonuňüçinJudahahudaşeýlediýdi:«Geliň,buşäherleri guralyňweolarhakdadiwarlar,diňler,derwezelerwe barlarýasalyňçünkiHudaýymyzRebbigözledik,Ony

2Chroniclesazgylar gözledik,OlbizehertarapdandynçberdiŞeýdip,gurdular wegülläpösdiler.

8AsanyňJudahahudadanüçýüzmüňnyşanawenaýza göterýänbirtoparybardy.galkanlaryweýaýlaryçekýän Benýamindenikiýüzdörtmüňadam:bularyňhemmesi batyradamlardy

9MüňmüňweüçýüzarabalyefiopiýalyZeraolaragarşy çykdy.Mareşanyňýanynageldi.

10SoňraAsagarşyçykdywesöweşiMarşadakyZefat jülgesinetaýýarladylar

11AsaHudaýyRebbeýalbardyweşeýlediýdi:«LORDa Reb,köpbolsunýa-dagüýjiýetmediklerekömeketmek saňahiçzatdäl:HudaýymyzReb,bizekömeket!Sebäbi bizsaňabilbaglaýarysweSeniňadyňbilenbumähelläniň garşysynaçykýarysLORDaReb,senbiziňHudaýymyz; adamsaňagarşyçykmasyn.

12Şeýdip,RebEfiopiýalylaryAsanyňweJudahahudanyň öňündeöldürdiefiopiýalylargaçdylar

13AsaweýanyndakyadamlarGeraryňyzynadüşdüler, efiopiýalylarhalasbolupbilmejekdikleriüçinagdaryldy ÇünkiolarRebbiňhuzuryndawegoşunynyňöňündeýok edildi.gatyköpoljaalypgitdiler.

14GeraryňtöweregindäkiählişäherlerigabadylarRebden gorkmakolaryňüstünegeldi,ählişäherleritaladylar Sebäbiolardagatyköpoljabardy.

15Şeýlehemmalçadyrlarynydöwüp,goýunlary,düýeleri köpalyp,Iýerusalimegaýdypgeldiler

15-njibap

1OdediňoglyAzarýanyňüstüneHudaýyňRuhygeldi:

2Asanygarşylamagaçykyp,oňa:«Asa,ähliJudahahuda weBenýaminmenidiňle!SenOnuňbilenbilebolanyňda, Rebseniňbilendir;Onygözleseň,olsendentapylar;Emma sizonyterketseňiz,olsiziterkeder

3YsraýyluzakwagtlaphakykyHudaýsyz,mugallym ruhanysyzwekanunsyzýaşady.

4EmmakynçylykçekenlerindeYsraýylHudaýyRebbe ýüztutup,onygözlänlerinde,olardantapyldy

5Şoldöwürdedaşaryçykanlara-da,girenlere-derahatlyk ýokdy,ýöneýurtlaryňähliýaşaýjylarynaagyraladalar geldi

6Milletmilletdenweşäherdenweýranboldy,çünkiHudaý olaryählikynçylyklarbilengynady

7Şonuňüçingüýçliboluň,eliňizejizlemesin,çünkieden işiňizsylaglanar.

8AsabusözleriweOdedpygamberiňpygamberligini eşidip,batyrgaýlykbilenýigrenjibutlaryJudahahudanyň, Benýaminiňähliýerlerinden,Efraýymdagyndanalan şäherlerindençykaryp,Rebbiňeýwanyndakygurbanlyk sypasynytäzeledi

9Judahahudany,Benýaminiwenätanyşadamlary Efraýymdan,ManaşeweSimýondanýygnadyÇünki HudaýyRebbiňýanyndadygynygörüp,Ysraýyldanköp boldular

10Şeýdip,Asanyňhökümdarlygynyňonbäşinjiýylynda üçünjiaýdaIýerusalimdeýygnandylar.

11ŞolbirwagtyňözündeRebbegetirenoljaýediýüzöküz weýedimüňgoýunhödürlediler

12AtalarynyňHudaýyRebbiçynýürekdenwebütinjany bilengözlemekbaradaşertnamabaglaşdylar

13KimYsraýylHudaýyRebbigözlemeýänbolsa,erkek bolsun,aýalbolsun,kiçijikbolsun,ulubolsun, öldürilmelidir

14Olargatyses,gykylyk,surnaýweburçbilenRebbeant içdiler.

15Judahahudalaryňhemmesikasamdanbegendiler,çünki olarçynýürekdenkasamedip,ähliislegleribilenOny gözlediler.Olardantapyldy,Rebolaradynçberdi.

16Şeýlehem,AsanyňpatyşasynyňejesiMaakahakda,ol birbagdabutýasandygyüçinonyşaaýalbolmakdan aýyrdyAsabutynykesdi,möhürlediweKidron derýasyndaýakdy

17EmmabelentýerlerYsraýyldanaýrylmady,ýöne Asanyňýüregibütingünajaýypdy

18Soňrakakasynyňbagyşedenzatlaryny,kümüş,altynwe gap-gaçlarynyHudaýyňöýünegetirdi.

19Asanyňhökümdarlygynyňbäşweotuzynjyýyllaryna çenliuruşbolmady

16-njybap

1YsraýylpatyşasyAsaBaaşanyňhökümdarlygynyňalty weotuzynjyýylyndaJudahahudanyňgarşysynaçykyp,hiç kimiňçykmazlygyýa-daJudahahudapatyşasyAsanyň ýanynagirmezligiüçinRamanygurdy.

2SoňraAsaRebbiňöýüniňwepatyşanyňhazynalaryndan kümüşwealtynçykaryp,DamaskdaýaşaýanSiriýanyň patyşasyBenhadadaiberdi.

3Kakambilenkakaňarasyndabolşyýaly,meniňbilen seniňarasyndabirylalaşykbar:ine,mensaňakümüş-altyn iberdim.git,YsraýylyňpatyşasyBaashabilenbileleşigiňi boz,olmendenaýrylar

4BenhadadAsanyňpatyşasynydiňlediwegoşun serkerdeleriniYsraýylşäherlerineiberdi.weIjony,Dan, AbelmaimiweNaftaliniňdükanşäherleriniöldürdiler 5Başamunyeşidip,Ramanyňbinasynytaşlap,işinibes etdi.

6SoňraAsapatyşabütinJudahahudanyaldyweRamanyň daşlarynyweBaaşanyňguranagaçlarynyalypgitdiler bilenGebaweMizpanygurdy.

7ŞolwagtgörüjiHananiJudahahudanyňpatyşasyAsanyň ýanynagelip,oňaşeýlediýdi:«SenSiriýanyňpatyşasyna bilbaglap,HudaýyňRebbebilbaglamaýandygyňüçin Siriýapatyşasynyňgoşunyseniňeliňdengaçdy

8Efiopiýalylarwelýubilergatyköpsöweşarabasywe atlysydälmi?Şeýle-debolsa,sizRebbebilbaglandygyňyz üçinolaryeliňizeberdi

9ÇünkiRebbiňgözleriýüregiözünemahsusbolanlaryň adyndanözünigörkezmeküçinbütinýerýüzüneaýlanýar Buýerdesamsyklyketdiň,mundanbeýläkuruşlarbolar

10SoňraAsagörüjägaharlandyweonytürmäsaldy sebäbibuzatsebäplioňagaharygeldi.Asaşolbirwagtyň özündekäbiradamlarasütemetdi

11Ine,AsanyňilkinjiwesoňkyhereketleriJudahahudawe Ysraýylpatyşalarynyňkitabyndaýazyldy

12Asahökümdarlygynyňotuzdokuzynjyýylynda, hassalygyaşaagyrýançaaýaklaryndakeselledi,ýöne keselindeRebbidäl-de,lukmanlarygözledi

13Asaatalarybilenýatdyweşalygynyňkyrkynjyýylynda öldi.

14OnyDawutşäherindeöziüçinýasaýanmazarlarynda jaýladylarweapotekleriňsungatytarapyndantaýýarlanan

ýakymlyyslarwedürliyslyzatlarbilendoldurylan düşekdegoýdular.Olaronuňüçingatyýakdylar.

17-njibap

1OnuňýerineoglyoshehoşapatpatyşaboldyweYsraýyla garşygüýçlendi

2Judahahudanyňgoralýanşäherleriniňhemmesinegoşun toplap,JudahahudatopragyndawekakasyAsanyňalyp gidenEfraýymşäherlerindegoşungurupdy

3RebkakasyDawudyňilkinjiýollaryndanýöräp,Baalymy gözlemeýändigiüçinoshehoşapatbilenbileboldy 4ButönekakasynyňHudaýyRebbeýüztutdywe Ysraýylyňedenlerindensoňdäl-de,Onuňtabşyryklaryny ýerineýetirdi

5ŞonuňüçinRebpatyşalygyelindeberkitdi.Judahahuda ählisowgatlaryoshehoşapatagetirdibaýlygyweabraýy köpdi

6Rebbiňýolundaýüregijoşdy,üstesine-deJudahahudadan belentýerleriweagaçlaryalypgitdi

7Patyşalygynyňüçünjiýylyndaolözşazadalaryna,hatda Benhaile,Obadiýa,Zakarýa,Netanile,Mihaýaiberip, Judahahudaşäherlerindeokatdy

8OlarbilenLewiler,Şemaýa,Netanýa,Zebadýa,Asahel, Şemiramot,ononaton,Adonýa,Tobiýa,Tobadoniýa, LewileriberdiruhanylarElishamaweoramorambilenbile boldular

9Judahahudadasapakberdiler,olarbilenRebbiňkanuny kitabybardy,Judahahudanyňählişäherleriniaýlanyp, halkaöwretdiler

10Judahahudanyňtöweregindäkiählipatyşalyklara Rebdengorkmakdüşdi,şonuňüçinolaroshehoşapata garşysöweşmediler

11Şeýlehempiliştlileriňkäbirioshehoşapatasowgatwe kümüşsowgatberdilerAraplaroňasürüler,ýedimüňýedi ýüzgoç,ýedimüňýediýüzgeçigetirdiler

12oshehoşapatgatyulaldy;Judahahudagalalaryndawe dükanşäherlerindegurdy

13Judahahudaşäherlerindeonuňköpişibardy,söweşjeň batyrlarIýerusalimdeboldular.

14Atalarynyňnesillerinegöräolaryňsanyşeýle:müňlerçe serkerdebolanJudahahuda;BaşlykAdnaweonuňbilenüç ýüzmüňbatyrýigit.

15OnuňgapdalyndakapitanYehohananweikiýüzdört müňadambardy

16SoňraZikriniňoglyAmasýaözüniRebbehöwesbilen hödürlediweonuňbilenikiýüzmüňbatyradamdy

17Benýaminhakda;Eliadabatyrbatyrweikiýüzmüňýaý wegalkanlyýaraglyadamlar

18OndansoňJehozabadbardy,özibilensöweşetaýynbir ýüzdörtmüňadambardy

19BularbütinJudahahudanyňberkitilenşäherlerinde goýlanlaryňýanyndapatyşagaraşdylar

18-njibap

1Indioshehoşapatbaýlygawehormataeýebolup,Ahap bilenýakynlaşdy

2BirnäçeýyldansoňAhabaSamariýagitdiAhapöziwe ýanyndakyadamlarüçinköpmukdardagoýunweöküz öldürdiweRamotgileadagitmägeyrdy

3YsraýylpatyşasyAhapJudahahudanyňpatyşasy oshehoşapata:«MeniňbilenRamotgileadagitjekmi?Ol oňa:«Menseniňýaly,halkymseniňhalkyňýaly»diýip jogapberdi.söweşdeseniňbilenbolarys.

4oshehoşapatYsraýylpatyşasynaşeýlediýdi:«Şugün Rebbiňsözibilensora

5ŞonuňüçinYsraýylpatyşasydörtýüzadam pygamberleriýygnap,olara:«Ramothgileadasöweşegideli ýa-dasabyretmelimi?Olar:«Bar!»DiýdilerçünkiHudaý onypatyşanyňelineberer

6Emmaoshehoşapat:«BuýerdeRebdenbaşgabir pygamberýokmy?»Diýipsorady

7Ysraýylpatyşasyoshehoşapata:«Rebdensorapbiljek ýekejeadambar,ýönemenonyýigrenýärinSebäbiol maňahiçwagtýagşylykhakdapygamberliketmedi,ýöne hemişeerbetdi:ImlanyňoglyMikaýa-daedilşonuňýaly. Oshehoşapat:«Patyşabeýlediýmesin»diýdi

8Ysraýylpatyşasyserkerdelerindenbiriniçagyryp: «ImlanyňoglyMikaýanyçaltal»diýdi.

9YsraýylpatyşasyweJudahahudapatyşasyoshehoşapat ikisini-detagtyndageýip,eşiklerinigeýip,Samarýanyň derwezesiniňgirelgesindeboşýerdeoturdylar. pygamberleriňhemmesiolaryňöňündepygamberliketdiler 10ÇenanyňoglySedekýaoňademirşahýasap,şeýlediýdi: «Rebşeýlediýýär:«BularbilenSiriýanyýokbolýança itekläň

11Pygamberleriňhemmesişeýlepygamberliketdiler: «Ramotgileadagit-deüstünlikgazan,çünkiRebony patyşanyňelineberer»

12Mikaýyçagyrmagagidenhabarçyoňa:«Ine, pygamberleriňsözleripatyşabirrazylykbilenhoşlaşýar. Goý,seniňsözüň,olaryňkyýalybolwegowygürle

13Mikaýa:«Hudaýymyňaýdyşyýaly,Rebdiridir 14Patyşapatyşanyňýanynabaranda,patyşaoňa:«Mikaýa, Ramotgileadasöweşegitmelimiýa-dasabyretmelimi?Ol: «Bar,üstünlikgazan,olarseniňeliňeberler»diýdi

15Patyşaoňa:«Rebbiňadyndanmaňahakykatdanbaşga zataýtmajakdygyňynäçegezekaýdypbilerin?

16Soňra:«BütinYsraýylyňdaglaraçopanybolmadyk goýunýalydargandygynygördüm»diýdi.Rebşeýlediýdi: «Bularyňhojaýynyýok;Goý,herkimrahatlykbilenöýüne gaýdypgelsin

17Ysraýylpatyşasyoshehoşapata:«Saňaýagşylykdäl-de, ýamanlykhakdapygamberliketjekdiginiaýtmadymmy?

18Isaýene:«ŞonuňüçinRebbiňsözünieşidiň»diýdi Rebbiňtagtyndaoturandygyny,asmanyňähligoşunynyň sagyndaweçepindeduranynygördüm

19Reb:«YsraýylpatyşasyAhabyRamotgileadaýykylmak üçinkimaldapbiler?»DiýdiBirişeýlesözledi,beýlekisi şeýlesözledi

20Soňrabirruhçykyp,Rebbiňhuzuryndadurup:«Men onyaldaryn»diýdi.Reboňa:«Nämebilen?»Diýdi.

21Ol:«Çykarynweählipygamberleriniňagzyndaýalan ruhbolaryn»diýdiReb:«Onyaldarsyň,ýeňersiň-deçyk, çyk,şeýdipet»diýdi

22Ine,Rebbupygamberleriňagzynaýalanruhgoýdywe Rebsaňaýamanlyketdi.

23SoňraÇenanyňoglySedekýagelip,Mikaýanyň ýaňagynaurdy-da:«RebbiňRuhymendensaňagürleşmek üçinhaýsyýoldangitdi?»Diýdi.

24Mikaýa:«Ine,özüňigizlemeküçiniçkiotagagirjek günüňigörersiň»diýdi

25SoňraYsraýylpatyşasy:«Mikaýanyalyp,onyşäheriň häkimiAmonawepatyşanyňoglyasowaşyňýanyna äkidiň»diýdi

26Patyşaşeýlediýýär:«Buadamyzyndanasalyň,men rahatlykbilengaýdypgelýänçäm,oňaçörekçöregiwe azapsuwybileniýmitleniň

27Mikaýa:«Elbetde,rahatlykbilengaýdypgelseň,Reb meniňbilengürleşmedi»diýdi.Ol:«Eý,adamlar!

28Şeýdip,YsraýylpatyşasyweJudahahudapatyşasy oshehoşapatRamotgileadagitdi

29Ysraýylpatyşasyoshehoşapata:«Özümigizlärinwe söweşeçykaryn»diýdieşigiňigeýYsraýylpatyşasyözüni gizledi;söweşegitdiler.

30IndiSiriýanyňpatyşasyýanyndakysöweşarabalarynyň serkerdelerineşeýlediýdi:«Kiçijikýa-daulysöweşmäň, diňeYsraýylpatyşasybilensöweşiň.

31Arabaserkerdelerioshehoşapatygörüp:«BuYsraýylyň patyşasy»diýdilerŞonuňüçinsöweşmeküçinonuň töwereginegözaýladylar,ýöneoshehoşapatgygyrdy,Reb oňakömeketdiHudaýolaryOndangitmägemejburetdi

32SebäbisöweşarabalarynyňserkerdelerimunuňYsraýyl patyşasydäldiginegözýetirenlerinde,yzyndan kowmakdanýüzöwürdiler

33Biradambirýaýdaýaýýaýyp,Ysraýylpatyşasyny jylawlaryňbogunlarynyňarasynaurdy.Şonuňüçinol söweşarabasyna:«Meniöýdençykarmaküçineliňiöwür» diýdiMenýaralandym

34Şolgünsöweşgüýçlendi:Ysraýylpatyşasysiriýalylara garşyarabasyndaagşamaçenlisaklandywegünýaşýança öldi

19-njybap

1Judahahudapatyşasyoshehoşapatrahatlykbilen Iýerusalimegaýdypgeldi

2GörýänHananiniňoglyuehuonygarşylamagagitdiwe oshehoşapatpatyşaşeýlediýdi:«Hudaýsyzlarakömekedip, Rebbiýigrenýänlerisöýmelimi?ŞonuňüçinRebbiň huzuryndasaňagahargelýär

3Şeýle-debolsa,sendengowyzatlartapyldy,sebäbi agaçlaryýurtdançykardyňweýüregiňiHudaýygözlemäge taýynladyň

4oshehoşapatIýerusalimdemesgentutdy.Ol BeýerşebadanhalkyňüstibilenEfraýymdagynaçykyp, olaryata-babalarynyňHudaýyRebbegetirdi

5Judahahudanyňgoralýanşäherleriniňhemmesinde şäherdekazylarbelledi

6Kazylara:«Edýänişleriňizeünsberiň,çünkisizadam üçindäl-de,hökümdeýanyňyzdakyRebüçinhöküm çykarýarsyňyz

7ŞonuňüçinindiRebdengorkmakgoýsunÜnsberiňwe ýerineýetiriň,çünkiHudaýymyzRebdehiçhilierbetlik ýok,adamlarahormatgoýulmaýar,sowgatalynmaýar

8Mundanbaşga-da,Iýerusalimegaýdypgelenlerinde RebbiňhökümiwejedellerüçinIýerusalimdelewiler, ruhanylarweYsraýylatalarynyňbaştutanlarybardy

9Isaolaraşeýlejogapberdi:«Rebdengorkup,wepalywe kämilýürekbilenşeýleedersiňiz

10Şäherlerindeýaşaýandoganlaryňyzdan,ganbilenganyň arasynda,kanunbilenbuýruk,kanunlarwehökümler arasyndasizenämesebäpbolar,hatdaRebbegarşy

çykmaýandyklarynyduýdurarsyňyz,şonuňüçinsizewe doganlaryňyzagahar-gazapgeler:munyediň,bozmaň.

11Ine,başruhanyAmariýaRebbiňähliişlerindesiziň üstüňizdedir.patyşanyňähliişleriüçinJudahahudanesliniň hökümdaryYsmaýylyňoglyZebadýa:Lewilerhemsiziň öňüňizdeserkerdebolarlarBatyrgaýlyket,Rebýagşylar bilenbolar

20-njibap

1ŞondansoňMowapyň,Ammonyňweammonlaryň ýanyndakybeýlekiadamlaroshehoşapatagarşysöweşe çykdylar.

2Soňraoshehoşapata:«Siriýanyňaňyrsyndakydeňziň aňyrsyndansaňaköpmähellegelýär»diýdilerIne,Engedi bolanHazazontamarda.

3oshehoşapatgorkup,Rebbigözlemägebaşladywebütin Judahahudadaagyzbekledi

4JudahahudaRebdenkömeksoramaküçinýygnandy, hatdaJudahahudanyňählişäherlerindenhemRebbi gözlemägegeldiler

5oshehoşapatJudahahudanyňweIýerusalimiň ýygnagynda,täzeköşgüňöňündeRebbiňöýündedurdy 6Onda:«LordaRebatalarymyzyňHudaýy,gökdäki Hudaýdälmi?butparazlaryňählipatyşalyklarynahöküm sürmeýärsiňmi?Hiçkimsaňagarşydurupbilmezýaly, eliňdegüýçwegüýçýokmy?

7BuýurduňýaşaýjylarynyYsraýylhalkynyňöňünde kowupçykaranHudaýyňyzdälmi?

8Olarşolýerdemesgentutdularwesaňaadyňüçin mukaddesýergurdular.

9Egergylyç,hökümýa-daýokançlykýa-daaçlykýaly erbetliklerbizegelse,buöýüňöňündedurup,seniň huzuryňda(seniňadyňşuöýde)durup,görgülerimizde saňaaglasak,eşidersiňwekömekedersiň

10Ine,Ammonyň,MowabyňçagalaryweSeýrdagy, MüsürdençykanlaryndaYsraýylyňçozmagynaýol bermeýärsiňiz,emmaolarýüzöwrüp,olaryýoketmediler 11Ine,bizemirasbermeküçinberenemlägiňizden kowmaküçinbizenähilisylagberýändikleriniaýdýaryn.

12Eý,Hudaýymyz,olaryhökümetmeýärsiňmi?sebäbi bizegarşygelýänbubeýikkompaniýagarşygüýjümizýok; nämeetmelidigimizihembilemzok,ýönegözlerimizsaňa.

13Judahahudaçagalary,aýallaryweçagalarybilenRebbiň huzuryndadurdy

14SoňraZakarýanyňoglyJahazýeliňüstüneBenaýanyň ogly,Jeyeliňogly,Asafyňogullaryndanleýtan MattanýanyňoglyJeyzaýylýygnagyňarasyndaRebbiň Ruhygeldi

15Isa:«Eý,ähliJudahahudaweIýerusalimiňýaşaýjylary, ehehoşapatpatyşa,diňläň!Rebsizeşeýlediýýär:«Buköp adamsebäpligorkmaňwegorkmaň.söweşseniňkidäl, Hudaýyňky

16Ertirolaragarşyaşakdüşüň,ine,Zizgaýasyndan çykýarlarOlaryderýanyňujunda,Jeruelçölüniňöňünde taparsyň

17Busöweşdesöweşmekgerekbolmaz:özüňizigoýuň, duruňweRebbiňgutulyşynygörüň,eý,Judahahudawe Iýerusalim:gorkmawegorkma;Ertirolaragarşyçykyň, çünkiRebsiziňbilenbolar.

2Chroniclesazgylar

18oshehoşapatbaşynyaşakegip,ähliJudahahudanyňwe IýerusalimiňilatyRebbeybadatedip,Rebbiňhuzurynda ýykyldy

19Lewiler,KohatlylaryňweKoritleriňnesilleribelentses bilenYsraýylHudaýyRebbialkyşlamaküçinýerlerinden turdular

20Irbilenturup,TekoaçölüneçykdylarDaşary çykanlaryndaoshehoşapatdurup:«Eý,Judahahudawe Iýerusalimiňýaşaýjylary,menidiňläň!HudaýyňyzRebbe imanediň,şondaberkbolarsyňyz;pygamberlerineynanyň, şondaüstünlikgazanarsyňyz

21Halkbilenmaslahatlaşandansoň,Rebbeaýdymçylar belledi,bugoşunyňöňüneçykyp:«Rebbialkyşla!»Diýip, mukaddesligiňgözelliginiwaspetmelirehimdarlygy bakydyr

22Aýdymaýdyp,öwüpbaşlanda,RebJudahahudanyň garşysynaçykanAmmon,MowapweSeýrdaglaryna hüjümetdiuruldy

23ÇünkiAmmonbilenMowabyňçagalarySeýrdagynyň ýaşaýjylarynagarşydurup,olaryöldürmekweýoketmek üçinbütinleýgarşyçykdylar,Seiriňýaşaýjylarynyýok edenlerindensoň,herkimbeýlekisiniýoketmägekömek etdi

24Judahahudaçöldegözegçilikdiňinetarapgelip,märekä gözaýlady,jesetlerýeregaçdy,hiçkimgaçypgutulmady. 25oshehoşapatweonuňhalkyoljaalmaküçingelenlerinde, jesetleribilenbirlikdebaýlygy,gymmatbahalydaşlary alypgidipbilmediklerindenhasköpzadytapdylar.Olja ýygnamaküçinüçgünboldular

26DördünjigüniBeraçajülgesineýygnandylarÇünkiol ýerdeRebbeakpataberdiler,şonuňüçinşolýeriňadyşu güneçenliBeraçajülgesidiýlipatlandyryldy

27SoňraJudahahudanyň,Iýerusalimiňweoshehoşapatyň herbirigaýdyp,şatlykbilenIýerusalimegitdiler.Çünki Rebolaryduşmanlaryndanbegendirdi

28OlarIýerusalimezebur,arfawesurnaýlarbilenRebbiň öýünegeldi.

29RebbiňYsraýylduşmanlarynagarşysöweşendigini eşidip,şolýurtlaryňählipatyşalyklaryndaHudaýdan gorkmakboldy.

30Şeýdip,oshehoşapatdöwletiasudaboldy,çünkiHudaýy oňatöwereginedynçberdi

31oshehoşapatJudahahudanyňüstündenhökümsürdi. Patyşabolandaotuzbäşýaşyndady,Iýerusalimdeýigrimi bäşýylpatyşalyketdiEjesiniňadyAzubahŞilhiniň gyzydy.

32OlkakasyAsanyňýolundanýöräp,Rebbiňhuzurynda dogryişleriedip,ondanýüzöwürmedi.

33Şeýle-debolsa,belentýerleralynmady,çünkihalk henizemýürekleriniatalarynyňHudaýynataýynlamady

34Indioshehoşapatyňgalanişleri,ilkinjiweiňsoňkusy, YsraýylpatyşalarynyňkitabyndaagzalýanHananiniňogly uehunyňkitabyndaýazyldy

35ŞondansoňJudahahudapatyşasyoshehoşapatYsraýyl patyşasyAhaziýabilenbirleşdi

36Tarşyşagitmeküçingämiýasamaküçinözibilen birleşdiwegämileriEziongeberdeýasadylar.

37SoňraMarşahlyDodawanyňoglyEliezeroshehoşapata pygamberliketdi:«AhaziýabilenbirleşeniňüçinRebseniň işleriňibozdy.GämilerTarşişegidipbilmeýändikleriüçin döwüldi

21-njibap

1Indioshehoşapatatalarybilenýatdyweatalarybilen Dawutşäherindejaýlandy.Onuňýerineoglyoramoram patyşaboldy.

2oshehoşapatyň,Azarýanyň,ehehiýeliň,Zakarýanyň, Azarýanyň,MaýkliňweŞefatýanyňdoganlarybardy: bularyňhemmesiYsraýylpatyşasyoshehoşapatyň ogullarydy

3KakalaryJudahahudanyňgoralýanşäherleribilenkümüş, altyn,gymmatbahalyzatlarsowgatberdiler,ýöne patyşalykoramoramaberdiSebäbiolilkinjioguldy 4oramoramkakasynyňpatyşalygynadirelendensoň,özüni güýçlendirip,ählidoganlarynygylyçdangeçirdiwe Ysraýylşazadalarynyňderwezebanlarynyöldürdi

5oramoramşalykedipbaşlandaotuzikiýaşyndadywe Iýerusalimdesekizýylpatyşalyketdi

6AhapyňnesliýalyYsraýylpatyşalarynyňýolundanýöräp gitdi.SebäbiAhabyňgyzynyaldy,Rebbiňnazarynda ýamanlyketdi

7Şeýle-debolsa,Dawutbilenedenähtiweözünewe ogullarynaebediýagtylykberjekdiginiwadabermegi sebäpliRebDawudyňöýüniýykmazdy

8OnuňdöwründeedomlylarJudahahudanyňgolastyndaky gozgalaňdançykyp,özlerinipatyşaedipdirler.

9Soňraoramoramşazadalaryweählisöweşarabalary bilenýolaçykdyGijesibilenturup,özünigurşapalan edomlylarywesöweşarabalarynyöldürdi.

10Şeýdip,EdomlylarJudahahudanyňelindenşugüne çenligozgalaňturuzdylarŞolbirwagtyňözündeLibna eliniňaşagyndangozgalaňturuzdy;çünkiata-babalarynyň HudaýyRebbiterkedipdi

11Mundanbaşga-da,Judahahudanyňdaglaryndabelent ýerlerigurup,Iýerusalimiňilatynyzynaetmägemejburetdi weJudahahudanymejburetdi

12Ylýaspygamberdenoňa:«KakaňDawudyňHudaýy Rebşeýlediýýär:«SenkakaňoshehoşapatyňýolundanýadaJudahahudapatyşasyAsanyňýolundangitmediň»

13IsraelöneYsraýylpatyşalarynyňýolundanýöräp, JudahahudanyweIýerusalimiňýaşaýjylarynyAhabyň maşgalasynyňjelepleriýalyjelepçiligemejburetdiň, kakaňyňöýündäkidoganlaryňyözüňdengowyöldürdiň 14Ine,Rebseniňhalkyňy,çagalaryňy,aýallaryňyweähli mal-mülküňiheläkeder

15Içegekesellerisebäpliulykesellerdörär,täkesel sebäpligün-gündeniçegeleriňizgaçýar.

16Mundanbaşga-da,RebpiliştlileriňweEfiopiýalylaryň golaýyndakyaraplaryňruhunyoramoramagarşygozgalaň etdi:

17Judahahudanyňiçinegirip,içerigirip,patyşanyň öýündäkiählizatlary,ogullarynyweaýallarynyalyp gitdiler.Şeýdip,ogullarynyňiňkiçisiJehoahazdanbaşga hiçwagtogulgalmady

18ŞondansoňRebonybejeripbolmaýankeselbileniçege urdy

19Ikiýyldansoňhassalygysebäpliiçegelerigaçdywe agyrkesellerdenöldi.Halkyonuňüçinatalarynyň ýakmagyýalyýakmady

20Patyşalykedipbaşlanda,otuzikiýaşyndaka, Iýerusalimdesekizýylpatyşalyketdiweislenmängitdi. Muňagaramazdan,onyDawutşäherindejaýladylar,ýöne patyşalaryňmazarlaryndadäl

22-njibap

1IýerusalimiňýaşaýjylaryAhaziýanyonuňýerinekörpe oglyetdi,çünkiaraplarbilendüşelgegelenadamlar ulusynyňhemmesiniöldürdi.Şeýdip,Judahahudapatyşasy oramoramyňoglyAhaziýapatyşalyketdi

2KyrkikiýaşyndakaAhaziýaşalyksürüpbaşlanda, Iýerusalimdebirýylpatyşalyketdi.Ejesiniňadyhem OmriniňgyzyAtalýa

3Şeýlehem,Ahabyňneslindenýöräpgitdi,çünkiejesi erbetişlerietmeküçinonuňgeňeşçisibolupdy

4ŞonuňüçinAhabyňnesliýalyRebbiňnazarynda ýamanlyketdi,çünkikakasyölendensoňweýranboldy.

5Şeýlehem,olaryňmaslahatyndanýöräp,Ysraýyl patyşasyAhabyňoglyoramorambilenRamotgileadda SiriýanyňpatyşasyHazaýylbilensöweşmägegitdiwe siriýalylaroramoramyöldürdiler

6Ramada,SiriýanyňpatyşasyHazaýylbilensöweşeninde ýaralarysebäpliJezreýldesagaldy.Judahahudapatyşasy oramoramyňoglyAzarýakeselsebäpliAhabyňogly oramoramygörmägegitdi

7Ahazýanyňweýranbolmagyoramoramyňýanynageldi, çünkiolgelendensoň,RebAhabyňöýünikesmeküçin seçipalanNimşiniňoglyuhehunyňgarşysynaçykdy

8uehuAhabyňöýünehökümçykaranda,Judahahudanyň şazadalarynyweAhazýahyzmatedenAhaziýanyň doganlarynyňogullarynytapanda,olaryöldürdi

9Ahazýanygözledi,onytutdular,çünkiSamariýada gizlenipdiweuehunyňýanynagetirdilerOny öldürenlerindejaýladylarSebäbiolarRebbiňýüregibilen Rebbigözleýänoshehoşapatyňoglydygynyaýtdylar. Şeýdip,Ahazýanyňöýüniňpatyşalygysaklamagagüýji ýokdy

10EmmaAhazýanyňejesiAtalýaoglunyňölendigini görüp,ýerindenturdyweJudahahudanesliniňähli patyşasynyýoketdi

11EmmapatyşanyňgyzyoshehoşabatAhazýanyňogly asowaşyalyp,öldürilenpatyşanyňogullaryndanogurlady weşepagatuýasynyýatylýanotagasaldyŞeýdip,ruhany iehoýadanyňaýalyoramorampatyşanyňgyzyoshehoşabat (Ahazýanyňaýaldoganydy)onyAtaliýadangizledi,ony öldürmedi 12OlolarbilenaltyýyllapHudaýyňöýündegizlendi. Atalýabuýurdahökümsürdi

23-njibap

1Seventhedinjiýyldaiehoýadaözünigüýçlendirip, ýüzlerçeserkerdäni,JerohamyňoglyAzarýany, anohananyňoglyYsmaýyly,ObediňoglyAzarýany, AdaýanyňoglyMaaseýanyweZikriniňoglyElishapatyözi bilenbaglaşdy.

2Judahahudadaaýlanyp,lewileriJudahahudanyňähli şäherlerindenweYsraýylatalarynyňbaştutanyndan ýygnadylarweIýerusalimegeldiler

3BütinýygnakpatyşabilenHudaýyňöýündeähtbaglaşdy Isaolara:«Ine,RebbiňDawudyňogullaryhakdaaýdyşy ýaly,patyşanyňoglyhökümsürer»diýdi

4Buseniňetjekzadyň;Sabatgüni,ruhanylaryňwe lewileriňüçdenbirbölegigapyderwezebanlarybolar; 5ÜçünjibölegipatyşanyňöýündebolarÜçünjibölegi binanyňderwezesinde,ähliadamlarRebbiňköşgündebolar

6EmmaruhanylardanwelewilerdenbaşgahiçkimRebbiň öýünegirmesin.içerigirerler,çünkiolarmukaddesdir, ýöneählihalkRebbiňhüşgärliginisaklar

7Lewilerherkimelindäkiýaraglypatyşanygurşapalarlar. Kimde-kimjaýagirse,olöldüriler,ýönepatyşagireninde weçykandabileboluň

8Şeýdip,lewilerweähliJudahahudaruhanyiehoýadanyň ählitabşyryklarynyýerineýetirip,Sabatgünigirmeli adamlarynySabatgüniçykjakadamlaryalypgitdiler, çünkiruhanyiehoýadakurslaryterketmedi

9Mundanbaşga-da,ruhanyiehoýadaHudaýyňöýünde Dawutpatyşanyňpatyşasybolanýüzlerçenaýza,pyçakwe galkankapitanlarynagowşurdy.

10eliýaragybolanherbiradamyybadathananyňsag tarapyndanybadathananyňçeptarapyna,gurbanlyksypasy weybadathana,patyşatöwereginegoýdy.

11Soňrapatyşanyňoglunyçykaryp,oňatäçdakdylarwe oňagüwälikberdilerwepatyşaetdilerIehoýadawe ogullaryonyýagladylarwe:«Hudaýpatyşanyhalasetsin» diýdiler

12Atalýaylgaýanwepatyşanywaspedýänadamlaryň sesinieşidip,halkaRebbiňöýünegeldi:

13Seredip,patyşagirelgesindesütüninde,patyşanyň şazadalarywesurnaýlaryndadurdyLandurduňählihalky şatlandy,surnaýçaldy,sazgurallarybilenaýdymçylarwe öwgiaýtmagyöwretdilerSoňraAtaliýaeşiklerinikireýine aldy-da:Dönüklik,dönüklikdiýdi

14Soňraruhanyiehoýadagoşunyňüstündeoturan ýüzlerçeserkerdäniçykaryp,olara:«Onyhatardan çykaryň»diýse,kimonuňyzynadüşse,onygylyçdan öldürsin.Ruhany:«OnyRebbiňöýündeöldürme»diýdi. 15Şeýdip,elleriniuzatdylarPatyşanyňöýüniňat derwezesinegirende,onyşolýerdeöldürdiler

16iehoýadaRebbiňhalkybolmalydiýip,ählihalkbilen patyşanyňarasyndaähtbaglaşdy

17SoňraähliadamlarBagalyňöýünebaryp,onydöwüp, gurbanlyksypalarynyweşekillerinibölek-bölekedip, BagalyňruhanysyMattanygurbanlyksypasynyňöňünde öldürdiler

18ŞeýlehemiehoýadaDawudyňRebbiňöýündepaýlan lewileriňruhanylarytarapyndanRebbiňöýüniň wezipelerini,Musanyňkanunyndaýazylyşyýaly, Dawudyňbuýruşyýalybegenip,aýdymaýdyp,Rebbiň ýakmagurbanlyklarynyhödürledi

19DerwezebanlaryRebbiňöýüniňderwezesindegoýdy, hiçzatdanharamhiçkimgirmez.

20hundredsüzlerçeserkerdäni,begleri,halkhäkimlerini weählihalkyalyp,patyşanyRebbiňöýündenaşakinderdi. Olarbeýikderwezedenpatyşanyňöýünegirip,patyşany tagtdaoturdylar

21Atalýanygylyçdangeçirendensoň,şäherümsümboldy 24-njibap

1Joaşpatyşalykedipbaşlandaýediýaşyndadywe IýerusalimdekyrkýylpatyşalyketdiEjesiniňady BeýerşebanyňZibiýasydy.

2RuhanyiehoýadabütingünRebbiňhuzuryndadogry işlerietdi

3iehoýadaikiaýalaldy.ogul-gyzdogurdy.

4ŞondansoňasowaşRebbiňöýüniabatlamagyýüregine düwdi

5Ruhanylarywelewileriýygnap,olara:«Judahahuda şäherlerineçykyňweHudaýyňöýüniýyl-ýyldanabatlamak üçinähliYsraýylpullarynyýygnaňwebumeselä howlukýandygyňyzygörüň»diýdi.Lewilermuňa howlukmadylar.

6Patyşahojaýynybaştutanyçagyryp,oňa:«Nämeüçin lewilerdenRebbiňgulyMusanyňweYsraýyljemagatynyň buýrugyboýunçakolleksiýanyJudahahudadanwe Iýerusalimdençykarmagytalapetmediň?

7Atalýanyňogullary,buzalymaýalHudaýyňöýüniýykdy; RebbiňöýüniňbagyşlananzatlarynyňhemmesiniBagala berdiler

8Patyşanyňbuýrugybilensandykýasap,onyRebbiň öýüniňderwezesinegoýdular

9OlarJudahahudanyňweIýerusalimiňüstibilenHudaýyň gulyMusanyňçöldeYsraýylagoýanýygyndysynyRebbe getirmegiyglanetdiler

10Şazadalarweähliadamlarşatlandylar,soňunaçenli getirip,döşüneokladylar.

11Lewiniňelibilendöşüňhaýsywagtpatyşanyňköşgüne getirilendigiwepuluňköpdüginigörenlerinde,patyşanyň kätibiwebaşruhanyserkerdesigelip,döşüniboşadyp,alyp, ýeneözýerinealypgitdilerŞeýdip,olargün-gündenedip, bolpulýygnadylar

12PatyşaweiehoýadamunyRebbiňöýüniňhyzmatyny edenlereberdi,Rebbiňöýüniabatlamaküçinussalarwe agaçussalary,şeýlehemRebbiňöýüniabatlamaküçin demirwebürünçýalyhakynatutdy.

13Şeýdip,işçilerişlediler,işolartarapyndan kämilleşdirildiweHudaýyňöýünionuňýagdaýyna saldylarweberkitdiler.

14Munygutarandansoň,galanpullarypatyşanyňwe iehoýadanyňhuzurynagetirdilerOlardanRebbiňöýüne gap-gaçýasaldy,hatdahyzmatetmeküçingap-gaçlar, çemçe,altyn-kümüşgap-gaçlarhemberildiOlar iehoýadanyňbütindowamyndaRebbiňöýündeýakma gurbanlyklarynyberdiler.

15Emmaiehoýadagarrap,ölengünlerindendolydy ölenindeýüzotuzýaşyndady

16OnyDawutşäherindepatyşalaryňarasyndajaýladylar, çünkiYsraýyla-da,Hudaýa-daýagşylykedipdi 17iehoýadaölendensoňJudahahudanyňşazadalarygelip, patyşaseateddeetdiler.Soňrapatyşaolaryňsözünidiňledi.

18AtalaryHudaýyRebbiňöýündençykyp,agaçlarawe butlarahyzmatetdiler,bugünäleriüçinJudahahudawe Iýerusalimegahargeldi.

19YetöneRebbiňýanynagetirmeküçinpygamberleri iberdi.Olaragarşyşaýatlyketdiler,ýönegulakasmadylar.

20Halkyňüstündeduranruhanyiehoýadanyňogly ZakarýanyňüstüneHudaýyňRuhygelip,olaraşeýlediýdi: «Hudaýşeýlediýýär:«NämeüçinRebbiňbuýruklaryny bozýarsyňyz,üstünlikgazanypbilmersiňiz?Çünkisiz Rebbiterketdiňiz,Olhemsiziterketdi 21OlaroňagarşydildüwşükguradylarweRebbiň köşgündepatyşanyňemribilenonydaşladylar 22Şeýdip,patyşaasowaşkakasyiehoýadanyňözüneeden mähiriniýadasalman,oglunyöldürdi.Olölendensoň: «Reboňaseretwemunytalapet»diýdi 23endylyňahyryndaSiriýanyňgoşunyoňagarşyçykdy, olarJudahahudaweIýerusalimegelip,halkyňähli şazadalarynyýokedip,ählioljalarynyDamaskpatyşasyna iberdiler

24Çünkisiriýalylaryňgoşunyazsanlyadambilengeldi weRebbiňellerinegatyulygoşuniberdi,çünkiolaratababalarynyňHudaýyRebbiterkedipdilerŞeýdip,olar asowaşagarşyhökümçykardylar.

25Olarondanaýrylandansoň,özhyzmatkärleriruhany iehoýadanyňogullarynyňganyüçinoňagarşydildüwşük guradylarweonydüşegindeöldürdilerweöldiDawut şäherindejaýladylar,ýönepatyşalaryňmazarlarynda jaýlamadylar

26Ine,oňagarşydildüwşükguranlarAmmonlyŞimatyň oglyZabadweMowablyŞimritiňoglyJehozabad 27Indiogullary,üstüneýüklenenagyrlyklaryňwe Hudaýyňöýüniňabatlanylmagyhakda,patyşalaryň kitabyndaýazylýarOnuňýerineoglyAmaziýapatyşalyk etdi

25-njibap

1Amaziýapatyşalykedipbaşlandaýigrimibäşýaşyndady weIýerusalimdeýigrimidokuzýylşalyksürdiEjesiniň adyIýerusalimiňJehoaddan

2Rebbiňnazaryndadogryzadyetdi,ýöneýürekdendäl. 3Patyşalykgurlanda,kakasypatyşanyöldürenbendelerini öldürdi

4Emmaçagalarynyöldürmedi,ýöneMusanyňkitabynda aýdylyşyýalyetdi:Rebatalar:«Atalarçagalarüçinölmez, çagalaratalarüçinölmez,herkimözgünäsiüçinöler» diýdi.

5Mundanbaşga-daAmaziýaJudahahudanybirýere jemlediweähliJudahahudadaweBenýamindeatalarynyň öýlerinegörämüňlerçeserkerdeweýüzlerçeserkerdeetdi. Olaryýigrimiýaşdanweondanýokarysanap,naýzawe galkanalypbilýänüçýüzmüňadamytapdy

6Şeýlehem,ýüztalantkümüşüçinYsraýyldanýüzmüň batyradamyhakynatutdy

7HimöneHudaýyňbiradamygelip:«Eý,patyşa,Ysraýyl goşunyseniňbilengitmesin;ÇünkiRebEfraýymyňähli çagalarybilenYsraýylbilendäl

8goönegitjekbolsaň,söweşüçingüýçlibol:Hudaýseni duşmanyňöňündeýykar,çünkiHudaýyňkömeketmäge wezyňmagagüýjibar

9AmaziýaHudaýyňadamyna:«EmmaYsraýylgoşunyna berenýüztalantymyzüçinnämeetmeli?Hudaýyňadamy: «Rebsaňamundanhasköpzadyberipbiler»diýipjogap berdi

10SoňraAmaziýaEfraýymdanözünegelengoşunyýenedeöýlerinegaýtardy,şonuňüçinolaryňgahar-gazaby Judahahudagarşytutaşdywegaharbilenöýlerinedolandy.

11Amaziýaözünigüýçlendirip,halkynyalyp,duz jülgesinegitdiweSeýriňçagalarynyonmüňadamöldürdi 12Judahahudanyňçagalarydirigalanbeýlekionmüň adamyýesiralyp,gaýanyňdepesineeltip,gaýanyň depesinetaşladylar,hemmesibölek-bölekboldy 13EmmaAmazýanyňözibilensöweşegitmezlikleriüçin yzynaiberengoşunesgerleri,Samariýadanhatda BethoronaçenliJudahahudaşäherlerinedüşdiweüçmüň adamyöldürdiweköpoljaaldy.

14AmaziýaEdomlylaryňgyrylmagyndansoň,Seiriň çagalarynyňhudaýlarynygetirip,olaryözhudaýlaryedip goýdyweolaryňöňündebaşegip,ýakymlyyslytütetgi ýakdy

15ŞonuňüçinAmaziýaRebbiňgaharygeldiweözüne pygamberiberdiweoňa:«Nämeüçinözhalkynyseniň eliňdenhalasedipbilmeýänhalktaňrylarynygözlediň?» Diýdi.

16Onuňbilengürleşipotyrka,patyşaoňa:«Senpatyşanyň maslahatyndanýasaldyňmy?»Diýdisabyret;Nämeüçin urulmaly?Soňrapygambergadaganetdiweaýtdy: "Hudaýyňseniýoketmekkararynagelendiginibilýärin, sebäbisenmunyetdiňwemaslahatymydiňlemediň 17SoňraJudahahudanyňpatyşasyAmaziýamaslahatalyp, YsraýylpatyşasyuehunyňoglyJehohahahazyňogly asowaşaiberdiwe:«Geliň,biri-birimizigöreliň»diýdi

18YsraýylpatyşasyasowaşJudahahudanyňpatyşasy Amazýanyňýanynaiberip:«LiwandakytikenLiwandaky kedragajyna:«Gyzyňyoglumaber»diýip,Liwandabir ýabanyhaýwanyňýanyndangeçip,tikenibasdy.

19Sen:«Ine,Edomlylaryöldürdiňýüregiňseniöwünmek üçinbeýgeldýär,indiöýdegal;Nämeüçinözüňewe Judahahudaýykylmaküçinözzyýanyňagoşulmaly?

20EmmaAmaziýaeşitmediÇünkiHudaýolary duşmanlarynyňelinebermeküçingeldi,sebäbiolar Edomyňtaňrylarynygözlediler.

21Şeýdip,YsraýylpatyşasyasoaşgitdiJudahahudanyň BeýtşemşdeözibilenJudahahudanyňpatyşasyAmaziýa bilenbiri-birinigördüler.

22JudahahudaYsraýylyňöňündeerbetleşdiweherkimöz çadyrynagaçdy

23YsraýylpatyşasyasowaşJudahahudanyňpatyşasy Amaziýany,BehoşaýazyňoglyasowaşyňoglyAmaziýany Beýtşemedealyp,IýerusalimegetirdiweEfraýym derwezesindendörtýüztirsekIýerusalimiňdiwaryny döwdi

24ObededombilenHudaýyňöýündetapylanählialtynkümüşleri,gap-gaçlary,patyşaköşgüniňhazynalaryny, girewalanlaryhemalyp,Samariýagaýdypgeldi

25JudahahudapatyşasyasowaşyňoglyAmaziýaonbäş ýylYsraýylpatyşasyJehoahazyňoglyasowaşölendensoň ýaşady

26Amazýanyňgalanweilkiedenişleri,Judahahudawe Ysraýylpatyşalarynyňkitabyndaýazylmadymy?

27AmaziýaRebbeeýermekdenýüzöwürendensoň, IýerusalimdeoňagarşydildüwşükguradyLaçişegaçdy, ýöneolaronuňyzyndanLaçyşaiberdilerweonyşolýerde öldürdiler

28Onyatlaramündürip,atalarybilenJudahahuda şäherindejaýladylar.

26-njybap

1SoňraJudahahudahalkyonaltyýaşyndakyUzyalyp, kakasyAmaziýanyňotagyndapatyşaetdi

2Elotygurup,Judahahudanygaýtadandikeltdi,şondansoň patyşaatalarybilenýatdy

3Patyşalykedipbaşlanda,Uziýaonaltyýaşyndadywe IýerusalimdeelliikiýylpatyşalyketdiEjesiniňady Iýerusalimiňecolýa

4KakasyAmazýanyňedenzatlarynagörä,Rebbiň nazaryndadogryetdi

5ZekerýanyňdöwründeTaňrynyňgörüşlerinedüşünýän HudaýygözlediweRebbigözleýänçä,Hudaýonyrowaç etdi

6Soňraçykyp,piliştlilerbilensöweşdi,Gatyňdiwaryny, neabnanyňdiwaryny,AşdodyňdiwarynydöwdiweAşdod hakdawepiliştlileriňarasyndaşähergurdy

7Hudaýpiliştlilere,Gurbaaldaýaşaýanaraplarawe Mehunimleregarşykömeketdi.

8AmmonlarUzyýasowgatberdiler,adyMüsüregirýänçädedaşaryýurtlaraýaýradyözüniaşagüýçlendirýärdi

9Mundanbaşga-da,UzyIýerusalimdeburçderwezesinde, jülgäniňderwezesindewediwaryňöwrümindediňlergurup, olaryberkitdi

10Şeýlehemçöldediňlergurup,köpguýygazdy,çünki pesýurtda-da,düzlüklerde-demallaryköpdi:daýhanlar, daglardaweKarmeldeüzümtikýänlerbardy,çünki ekerançylygygowygörýärdi

11Mundanbaşga-da,Uzyýanyňpatyşanyň serkerdelerindenbiriHananýanyňelindekätipJeyeliňwe hökümdarMaaseýanyňelindäkihasaplarynagörätoparlara bölünipsöweşegatnaşýanbirtoparsöweşijibardy

12Batyrýigitleriňatalarynyňbaştutanynyňsanyikimüň altyýüzdi

13Olaryňelindeüçýüzmüňýedimüňbäşýüzgoşun bolup,patyşaduşmanagarşykömeketmeküçingüýçli güýçbilensöweşipdir

14Uzyähligalkanlary,naýzalary,kaskalary,gyrgyçlary, ýaýlarywedaşlaryatmaküçintaýynlykgördi.

15Iýerusalimdemekiradamlartarapyndanoýlanyptapylan motorlary,diňlerdewegoragmeýdançalarynda,oklarywe beýikdaşlaryatmaküçinýasady.Onuňadydaşaryýurtlara ýaýradygüýçlibolýançaoňaajaýypkömekedildi

16heönegüýçlibolandaýüregiheläkboldy,çünkiHudaýy Rebbegarşyçykyp,ýakymlyyslytütetgigurbanlyk sypasyndaýakymlyyslytütetgiýakmaküçinRebbiň ybadathanasynagirdi

17RuhanyAzarýaweRebbiňbatyrýigrimiruhanysybilen içerigirdi

18PatyşaUzyýagarşydurup,oňa:«Uzyýa,Rebbe ýakymlyyslytütetgiýakmakdäl-de,ýakymlyyslytütetgi ýakmaküçinmukaddesHarunyňogullaryruhanylara degişlidir:mukaddesýerdençyk;Çünkisenhyýanatetdiň RebHudaýdansiziňabraýyňyzbolmaz.

19SoňraUziýamuňagaharlandy,ýakymlyyslytütetgi ýakmaküçinelindesenzurabardy,ruhanylarbilen gaharlananda,heýwerekeseliniRebbiňöýündäki ruhanylaryňöňündeýakymlyyslytütetgigurbanlyk sypasynyňýanyndagaldyrdy

20BaşruhanyAzarýaweähliruhanylaroňaseretdiler, maňlaýyndaheýwerekeselidiweonyşolýerdenkowup çykardylar.Hawa,özihemçykmagahowlukdy,çünkiReb onyýenjipdi

21Uzyýapatyşaölýänçäheýwerekeselidiweheýwere keselibolupbirnäçeöýdeýaşadyÇünkiolRebbiň öýündenaýryldy,oglyototampatyşanyňköşgündebolup, ýurduňhalkynahökümçykardy

22Uziýanyňgalanişleri,ilkinjiweiňsoňkusy,Amozyň oglyIşaýapygamberýazdy

23Şeýdip,Uzyatalarybilenýatdyweonyatalarybilen bilelikdepatyşalaryňmazaryndajaýladylar.Çünkiolar heýwerekeseldiýdiler,oglyototamonuňýerinehöküm sürdi

27-njibap

1ototamşalykedipbaşlandaýigrimibäşýaşyndadywe Iýerusalimdeonaltyýylşalyksürdi.EjesiniňadyZadokyň gyzyJeruşa.

2KakasyUziýanyňedenzatlarynagörä,Rebbiňnazarynda dogryzadyetdi,ýöneRebbiňybadathanasynagirmedi Halkentekparahorluketdi.

3Rebbiňköşgüniňbeýikderwezesini,Opeliňdiwarynda bolsaköpzatgurdy

4Mundanbaşga-da,Judahahudadaglaryndaşäherlergurdy, tokaýlardagalawediňlergurdy

5Ammonlaryňpatyşasybilensöweşip,olardanüstün çykdyAmmonyňçagalaryoňaşolýylýüztalantkümüş, onmüňbugdaýweonmüňarpaberdilerAmmonyň çagalaryoňaikinjiýyl,üçünjiýylüçinköppulberdiler.

6Şeýdip,ototamgüýçliboldy,çünkiHudaýyRebbiň huzuryndaýollarynytaýynlady

7Jotamyňgalanişleri,ähliuruşlaryweýollaryYsraýylwe Judahahudapatyşalarynyňkitabyndaýazyldy

8Patyşalykedipbaşlanda,bäşýigrimiýaşyndadywe Iýerusalimdeonaltyýylhökümsürdi.

9Jotamata-babalarybilenýatdyweonyDawutşäherinde jaýladylarOnuňýerineoglyAhazhökümsürdi

28-njibap

1Ahazpatyşaedipbaşlandaýigrimiýaşyndadywe Iýerusalimdeonaltyýylpatyşalyketdi,ýönekakasy DawutýalyRebbiňnazaryndadogryzadyetmedi:

2ÇünkiYsraýylpatyşalarynyňýollaryndanýöräp,Baalym üçineredilenşekilleriýasady

3Mundanbaşga-da,RebHinomyňjülgesindeýakymly yslytütetgiýakdyweRebYsraýylogullarynyňöňünde kowupçykaranbutparazlaryňýigrençlerindensoň çagalarynyodaýakdy

4Şeýlehem,belentýerlerde,depelerdewehergökagajyň aşagyndaýakymlyyslytütetgiýakdy

5ŞonuňüçinHudaýyRebonySiriýapatyşasynyňeline berdi.Olaronyurup,ýesirleriňköpüsinialyp,Damaska getirdilerOnyYsraýylpatyşasynyňelineberdi,ony öldürdi

6RemalýanyňoglyPekaJudahahudadabirgündebirýüz ýigrimimüňadamöldürdi,olaryňhemmesibatyr adamlardySebäbiolaratalarynyňHudaýyRebbiterk edipdirler.

7EfraýymdangüýçliZikripatyşanyňoglyMaaseýany, öýüňhäkimiAzrikamywepatyşanyňýanyndakyElkany öldürdi

8Ysraýylogullaryikiýüzmüňdoganlaryny,aýallaryny, ogullarynywegyzlarynyýesiralyp,olardanköpoljaalyp, oljaSamariýagetirdi.

9EmmaşolýerdeRebbiňbirpygamberibardy,ady OdeddiSamariýagelengoşunyňöňüneçykyp,olaraşeýle diýdi:«Ine,ata-babalaryňyzyňHudaýyJudahahudanyň gaharynygetirendigiüçinolaryeliňizeberdi,gahar-gazap bilenöldürdiňiz.

10Indibolsa,gulwegyrnaklarüçinJudahahudanyňwe Iýerusalimiňçagalarynyňastyndasaklamagymaksat edinýärsiňiz,ýöneýanyňyzda,hatdaHudaýyňyzRebbe garşygünäýokmy?

11Şonuňüçinmenidiňläňwedoganlaryňyzyýesiralan ýesirleritäzedenhalasediň,çünkiRebbiňgazaplygazaby sizedüşýär

12SoňraEfraýymyňnesilleriniňkäbirianohananyňogly Azarýa,MeşillemotyňoglyBerekiýaweŞallumyňogly IhizkiýaweHadlaýyňoglyAmasasöweşdengelenlere garşydurdular

13Olara:«Buýereýesirlerigetirmäň,çünkiRebbegarşy kemsidilenbolsak,günälerimizewegünälerimizehasköp zatgoşmakisleýärsiňiz,sebäbigünälerimizuludyrwe Ysraýylagazaplygazapbar

14Şeýdip,ýaraglyadamlarýesirleriweoljalary şazadalaryňweähliýygnagyňöňündegoýdular.

15Adynymälimedenadamlarýerlerindenturup,ýesirleri alyp,oljabilenýalaňaçzatlaryňhemmesinigeýip,geýdirip, geýip,iýmäge-içmägeberdi,ejizledi,ejizlerinieşekleriň üstünegöterdiwepalmaagaçlarybolanicerihoşäherine getirdi

16ŞolwagtAhazpatyşaAşurpatyşalarynakömeketmek üçiniberdi

17Edomlylarýenegelip,Judahahudanyýençdilerwe ýesirlerialypgitdiler.

18PiliştlilerpesýurduňweJudahahudanyň günortasyndakyşäherlereçozup,Beýtşemeshi,Ajalony, Gederoty,Şoçonyweobalaryny,Timnaşäherlerini, Gimzonyweobalarynyalyp,şolýerdeýaşadylar

19ÇünkiRebYsraýylpatyşasyAhazsebäpli Judahahudanypeseltdi.ÇünkiolJudahahudany ýalaňaçladyweRebbegarşyerbetliketdi

20AşurpatyşasyTilgathpilneserýanynagelip,ony biynjalyketdi,ýönegüýçlendirmedi.

21ÇünkiAhazRebbiňöýünden,patyşanyňweşazadalaryň birböleginialyp,Aşurpatyşasynaberdi,ýönekömek etmedi.

22GynanýanwagtyRebbegarşyhasköphyýanatetdi: Ahazpatyşa

23ÇünkiözüniöldürenDamasktaňrylarynagurbanlyk berdiweşeýlediýdi:«Siriýapatyşalarynyňtaňrylaryolara kömekedýärkä,maňakömeketmekleriüçinmenolara gurbanbererin.EmmaolarwebütinYsraýylweýranboldy.

24AhazHudaýyňöýüniňgap-gaçlarynyýygnap,Hudaýyň öýüniňgap-gaçlarynybölek-bölekedip,Rebbiňöýüniň gapylarynyýapdyweIýerusalimiňherkünjeginde gurbanlyksypalarynyýasady

25Judahahudanyňbirnäçeşäherindebeýlekihudaýlara ýakymlyyslytütetgiýakmaküçinbelentýerlergurdywe ata-babalarynyňHudaýyRebbigaharlandyrdy

26Indigalanählihereketleriweähliýollary,ilkinji nobatda,JudahahudaweYsraýylpatyşalarynyňkitabynda ýazyldy

27Ahazatalarybilenýatdyweonyşäherde,hatda Iýerusalimde-dejaýladylar,ýöneYsraýylpatyşalarynyň mazarlarynagetirmedilerOnuňýerineoglyHizkiýa hökümsürdi

29-njybap

1Hizkiýabäşýigrimiýaşyndakaşalyksürüpbaşladywe IýerusalimdedokuzýigrimiýylpatyşalyketdiEjesiniň adyZakarýanyňgyzyAbyýa.

2KakasyDawudyňedenlerinegörä,Rebbiňnazarynda dogryetdi

3Patyşalygynyňbirinjiýylynda,ilkinjiaýdaRebbiň öýüniňgapylarynyaçdyweabatlady.

4Ruhanylarywelewileriýygnap,gündogarköçäýygnady 5Olara:«Eý,Lewiler,menidiňläň,özüňizimukaddesediň weata-babalaryňyzHudaýyRebbiňöýünimukaddesediň wemukaddesýerdenhapazatlaryçykaryň»diýdi 6Çünkiata-babalarymyzHudaýymyzRebbiňnazarynda hyýanatçylyklyhereketedip,onyterkedip,ýüzüniRebbiň ýaşaýanýerindenöwrüp,ýüzöwürdiler

7Şeýlehem,eýwanyňgapylarynyýapdylar,çyralary öçürdiler,ýakymlyyslytütetgiýakmadylar,mukaddes ýerdeYsraýylHudaýynaýakmagurbanlyklarynyberdiler 8ŞonuňüçinRebbiňgazabyJudahahudadawe Iýerusalimdebolup,olarygözleriňizbilengörşüňizýaly kynçylyklara,geňgaldyryjylarawepyşyrdylarahalasetdi 9Ine,atalarymyzgylyçdanýykyldy,ogullarymyz, gyzlarymyzweaýallarymyzmunuňüçinýesirlikde 10IndiYsraýylHudaýyRebbilengazaplygazabynyň bizdenýüzöwürmegiüçinähtetmekýüregimde. 11Ogullarym,indiäsgermezliketmäň,çünkiRebsizi Onuňöňündedurmagyňyzy,Oňahyzmatetmegiňiziwe Oňahyzmatetmegiňiziweýakymlyyslytütetgiýakmagy saýlady

12Soňralewiler,AmasaýyňoglyMahatweAzaratyňogly eloel,Kohatlylaryňogullary,Merariogullary,Abdyogly KişweJehaleleliňoglyAzarýaweGerşonlylarturdy ZimmanyňoglyJoahweahowanyňoglyErem:

13Elizapanyňogullaryndan;ŞimriweJeyel:Asafyň ogullaryndan;ZakarýaweMattanýa: 14HemanyňogullaryndanJehiel,Şimeý:weededutunyň ogullaryndan;ŞemaýaweUzyýel.

15Doganlarynyýygnap,özlerinimukaddesetdilerwe patyşanyňtabşyrygyboýunçaRebbiňsözleribilenRebbiň öýüniarassalamaküçingeldiler.

16RuhanylararassalamaküçinRebbiňöýüniňiçki böleginegirdilerweRebbiňybadathanasyndatapanähli haramlyklarynyRebbiňöýüniňhowlusynaçykardylar. LewileronyKidronderýasynaalypgitmeküçinalyp gitdiler

17Indimukaddesetmeküçinbirinjiaýyňbirinjigününde başladylar,aýyňsekizinjigünibolsaRebbiňeýwanyna geldiler,sekizgündeRebbiňöýünimukaddesetdiler;we birinjiaýyňonaltynjygünigutardylar.

18SoňraolarHizkiýanyňpatyşasynyňýanynabaryp: «Rebbiňähliöýüni,ýakmagurbanlyksypasyny,ähligapgaçlaryweçörekçöreginiweähligap-gaçlaryny arassaladyk»diýdiler

19Mundanbaşga-da,Ahazpatyşanyňhökümdarlygynda taşlanähligap-gaçlarynytaýýarladykwemukaddesetdik, ine,olarRebbiňgurbanlyksypasynyňöňünde

20PatyşaHizkiýairturup,şäherhäkimleriniýygnap, Rebbiňöýünegitdi.

21Patyşalyk,mukaddesýerweJudahahudaüçingünä gurbanlygyüçinýediöküz,ýedigoç,ýediguzyweýedi geçinigetirdilerOlHarunyňogullarynaruhanylaraRebbiň gurbanlyksypasyndagurbanbermegibuýurdy 22Şeýdip,öküzleriöldürdiler,ruhanylarganyalyp, gurbanlyksypasynasepdilerEdilşonuňýaly-da,goçlary öldürenlerinde,ganygurbanlyksypasynasepdiler, guzularyhemöldürdilerwegurbanlyksypasynagan sepdiler

23Günägurbanlygyüçingeçilerinipatyşanyňwe ýygnagyňöňündegetirdiler.ellerinigoýdular: 24Ruhanylarolaryöldürdilerweganybilengurbanlyk sypasynyňüstündeýaraşyp,bütinYsraýylüçingünä geçdiler,çünkipatyşaähliYsraýylüçinýakma gurbanlygynywegünägurbanlygynybermegibuýurdy 25Dawudyň,patyşanyňgörüjisiGadyňweNatan pygamberiňbuýrugyboýunçalewileriRebbiňöýünde simbalar,mezmurlarwearfalarbilengoýdy,çünkiRebbiň pygamberleritarapyndanbuýrugyşeýleboldy

26LewilerDawudyňgurallary,ruhanylarsurnaýlarbilen durdular

27Hizkiýagurbanlyksypasynyňüstündeýakma gurbanlygynybermegibuýurdyBurbanakmagurbanlygy başlanda,RebbiňaýdymysurnaýlarweYsraýylpatyşasy Dawudyňgurangurallarybilenbaşlandy.

28Bütinýygnakybadatetdi,aýdymçylaraýdymaýtdylar, surnaýçylarýaňlandy,bularyňhemmesiýakmagurbanlygy gutarýançadowametdi.

29Gurbanlykgutaransoň,patyşaweýanyndakylarbaşegip, ybadatetdiler

30Mundanbaşga-da,patyşaHizkiýaweşazadalarlewilere DawudyňwegörüjiniňAsafyňsözleribilenRebbealkyş aýtmagybuýurdyŞatlykbilenwaspetdiler,başegip ybadatetdiler.

31Hizkiýaşeýlejogapberdi:«IndiözüňiziRebbebagyş etdiňiz,ýakynlaşyp,Rebbiňöýünegurbanlykwesadakalar getiriň.Jemgyýetgurbanlykweminnetdarlyksadakalaryny getirdimugtýürekýakmagurbanlyklaryndanköpüsi

32theygnagyňgetirenýakmagurbanlyklarynyňsany altmyşonöküz,ýüzgoçweikiýüzguzydy.Bularyň hemmesiRebbeýakmagurbanlygydy

33Mukaddesedilenzatlaraltyýüzöküzweüçmüňgoýun boldy.

34theöneýakmagurbanlyklarynyňhemmesinialyp bilmejekbolupruhanylargatyazdy,şonuňüçindoganlar lewilerkömekgutardy,täişgutarýançawebeýleki ruhanylarözlerinimukaddesedýänçäler,çünkilewiler özleriniruhanylardanhasmukaddeshasaplaýardylar 35Şeýlehemýakmagurbanlyklary,parahatçylyk gurbanlyklarynyňýagyweherýakmagurbanlygyüçiniçgi sadakalaryköpboldyŞeýdip,Rebbiňöýüniňhyzmaty tertipleşdirildi.

36HizkiýaweähliadamlarHudaýyňhalky taýýarlandygynabegendiler,çünkibuişbirdenedildi

30-njybap

1HizkiýabütinYsraýylaweJudahahudanyiberdiwe EfraýymbilenManaşehatýazyp,YsraýylHudaýyRebbe PesahbaýramynybellemeküçinIýerusalimdäkiRebbiň öýünegelmeginiisledi.

2ÇünkipatyşaikinjiaýdaPesahbaýramynybellemeküçin patyşa,şazadalaryweIýerusalimdäkiählijemagatbilen maslahatlaşdy

3Sebäbiolarşolwagtsaklapbilmediler,sebäbiruhanylar özleriniýeterlikmukaddesetmediler,ne-deadamlar Iýerusalimeýygnandylar

4Buzatpatyşanyweähliýygnagybegendirdi

5Şeýdip,BeýerşebadanhatdaDanaçenlibütinYsraýylda IýerusalimdeYsraýylHudaýyRebbePesahbaýramyny

2Chroniclesazgylar

bellemeküçingelmelidigibaradakararberdiler,çünkibu ýazylyşyýalyköpwagtlapetmediler.

6Şeýdip,ýazgylarbütinYsraýyldaweJudahahudada patyşanyňweonuňşazadalarynyňhatlarybilenýazylyp, patyşanyňbuýrugybilen:«Eý,Ysraýylogullary,Ybraýym, YshakweYsraýylHudaýyRebbeýüztutuň,olAşur patyşalarynyňelindengalangalyndylaryňyzagaýdypgeler

7Ata-babalaryňyza,ata-babalaryňyzyňHudaýyRebbe garşyhyýanatedendoganlaryňyzýalybolmaň,şonuňüçin olarygörşüňizýalyharabalygaberdi

8Indiata-babalaryňyzýalyberkbolmaň,Rebbeboýun boluňwebakymukaddesedenmukaddesýerinegiriň, gazabyňyzyňgazaplylygysizdenýüzöwürerýaly HudaýyňyzRebbegullukediň

9Çünkisizýene-deRebbeýüztutsaňyz,doganlaryňyzwe çagalaryňyzýesirdüşenleriňöňünderehimdarlykederler webuýurdagaýdypgelerler,çünkiHudaýyňyzReb rehimdarwerehimdardyr,eger-desizoňagaýdypgelseňiz, ýüzünisowmaz.

10Şeýdip,ýazgylarşäherden-şähere,EfraýymweManaşe ýurtlaryndanhatdaZebuluna-dageçdi,ýöneolar masgaralapgülüpdirler.

11Şeýle-debolsa,Aşer,ManaşeweZebulunyň çümdürijileriözlerinikiçeldip,Iýerusalimegeldiler

12ŞeýlehemJudahahudadaHudaýyňeliRebbiňsözibilen olarapatyşanyňweşazadalaryňtabşyryklarynyýerine ýetirmeküçinbirýürekbermekdi

13Iýerusalimdeikinjiaýdahamyrmaýaçöreginibellemek üçinköpadamýygnandy,gatyulyýygnak

14Olarýerlerindenturup,Iýerusalimdäkigurbanlyk sypalarynyalypgitdiler,ýakymlyyslytütetgiüçinähli gurbanlyksypalarynyalyp,Kidronderýasynataşladylar 15SoňraikinjiaýyňondördünjigüniPesahbaýramyny öldürdiler.Ruhanylarwelewilerutandylar,mukaddes etdilerweýakmagurbanlyklarynyRebbiňöýünegetirdiler 16HudaýyňadamyMusanyňkanunynagörä,tertipdüzgüniboýunçaözýerlerindedurdular:ruhanylar lewileriňelindenalanganynysepdiler

17Çünkiýygnakdamukaddesedilmediklerköpdi,şonuň üçinlewilerarassadälleriňhemmesineRebbiňhatyrasyna mukaddesetmeküçinPesahöldürmekjogapkärçiligini berdiler

18Çünkiköpadam,hatdaEfraýym,Manase,Ysakarwe Zebulunýalyköpadamlarözleriniarassalamadylar,ýöne PesahýazylyşyndanbaşgaiýdilerEmmaHizkiýaolarüçin dogaetdi:«GowyRebhemmeleribagyşla 19Hisüreginimukaddesýeriňarassalanmagynagörä arassalanmasa-da,ata-babalarynyňHudaýyHudaýy gözlemägetaýýarlaýar

20RebHizkiýanydiňlediwehalkysagaltdy

21IýerusalimdebolanYsraýylogullaryýedigünläppetir baýramynyulyşatlykbilenbellediler,lewilerweruhanylar Rebbegünbatardaaýdymaýdyp,gün-gündenRebbiwasp etdiler

22HizkiýaRebbiňhoşniýetliliginiöwredenählilewilere rahatlykbilengürlediOlarbaýramyňdowamyndaýedi günläpnaharberdiler,parahatçylykgurbanlyklaryny berdilerweata-babalarynyňHudaýyRebbeboýunaldylar

23Bütinýygnakýedigünsaklamagymaslahatberdi, beýlekiýedigünşatlykbilensakladylar.

24JudahahudapatyşasyHizkiýaýygnagamüňöküzwe ýedimüňgoýunberdiŞazadalarýygnagamüňöküzweon

müňgoýunberdiler,köpruhanylarözlerinimukaddes etdiler.

25Judahahudanyňähliruhanylary,ruhanylar,lewilerwe Ysraýyldançykanählijemagatlar,Ysraýyltopragyndan çykanweJudahahudadaýaşaýannätanyşadamlarşatlandy.

26Şeýdip,Iýerusalimdeulyşatlykboldy,çünkiYsraýyl patyşasyDawudyňoglySüleýmandöwründenbäri Iýerusalimdebeýlezatýokdy.

27Lewilerruhanylarýerlerindenturup,halkaakpata berdiler,seslerieşidildi,doga-dileglerimukaddes mesgenine,hatdajennete-deýetdi

31-njibap

1Buzatlaryňhemmesigutaransoň,ýygnananähliYsraýyl Judahahudanyňşäherlerineçykyp,şekilleribölek-bölek edip,agaçlarykesdi,beýikýerleriwegurbanlyk sypalarynyJudahahudanyň,Benýaminiň,Efraýymyňwe Manaşäniňhemmesiniýokedýänçätaşlady.SoňraYsraýyl ogullarynyňhemmesiözşäherlerinedolandy

2Hizkiýaruhanylaryňwelewileriňkurslarynybelledi,her kimözgullugynagörä,ruhanylarwelewilerýakma gurbanlyklary,parahatçylykgurbanlyklary,gulluketmek, şüküretmekweRebçadyrlarynyňderwezelerindeöwmek üçinbellediler.

3Şeýlehem,patyşanyňbirböleginiýakmagurbanlyklary, ertirweagşamýakmagurbanlyklary,Sabatgünleri,täze aýlarwebellenilenbaýramçylyklarüçinRebbiň kanunlaryndabellendi

4Mundanbaşga-da,IýerusalimdeýaşaýanlaraRebbiň kanunlaryndahöweslendirilmegiüçinruhanylaryňwe lewileriňpaýynybermegibuýurdy

5Buýrukdaşaryýurdagelenbadyna,Ysraýylogullary mekgejöweniň,şerabyň,ýagyň,balyňweekin meýdanlarynyňilkinjimiwelerinibolbolboldularähli zadyňondanbiribolbolgetirdi

6JudahahudaşäherlerindeýaşaýanYsraýylwe Judahahudalarhakdaöküzleriň,goýunlaryňondanbirini, mukaddeszatlaryňondanbiriniHudaýyRebbebagyşlap, üýşüripgetirdiler.

7Üçünjiaýdaüýşmeleriňdüýbünitutupbaşladylarwe ýedinjiaýdatamamladylar

8Hizkiýaweşazadalargelip,üýşmelerigörüp,Rebbewe halkyYsraýylaakpataberdiler

9SoňraHizkiýaruhanylarwelewilerbilenüýşmekhakda sorady.

10ZadokyňbaşruhanysyAzariýaoňaşeýlejogapberdi: «AdamlarsadakalaryRebbiňöýünegetiripbaşlalybäri, iýmägeýeterlikboldukweköpzatgoýduk,çünkiReböz halkynaakpataberdi;galanzatbuajaýypdükan

11HizkiýaRebbiňöýündeotaglarytaýýarlamagybuýurdy Olarytaýýarladylar, 12Sadakalary,ondanbiriniwebagyşlananzatlary wepalylykbilengetirdi:LewiniňKononiýasyhökümdarlyk etdi,doganyŞimeý

13eheheýel,Aziýa,Nahat,Asahel,Jerimot,ozozabad, Eliel,Ysmahýa,MahatweBenaýaHizkiýapatyşanyňwe HudaýyňöýüniňhökümdaryAzarýanyňtabşyrygy boýunçagözegçilerdi

14GündogaratarapderwezebanLewiYmnanyňoglyKore Rebbiňsadakalarynyweiňmukaddeszatlarypaýlamak üçinHudaýyňisleglerindenýokarydy

15OndansoňruhanylaryňşäherlerindeErembagy, Miniamin,esheşua,Şemaýa,AmariýaweŞekanýabardy, doganlarynakurslarboýunça,ululara-daulularasowgat bermeküçin:

16Erkekleriňnesilşejeresindenbaşga-da,üçýaşdanwe ondanýokary,hatdaRebbiňöýünegirenleriňhemmesine, okuwynagörätölegleriüçingündelikpaýy;

17Ruhanylaryňnesilşejeresine,atalarynyňöýiboýunça, ýigrimiýaşdanweondanýokarylewilerözokuwlary boýunça;

18allhliçagalarynyň,aýallarynyň,ogullarynyňwe gyzlarynyňnesilşejeresinebütinýygnakarkaly,çünki bellenenwezipelerindemukaddesliketdiler;

19Harunyňogullaryndan,şäherleriniňetegindäkiekin meýdanlarynda,herbirnäçeşäherderuhanylaryňarasynda erkekleriňhemmesinewelewileriňnesilşejeresi hasaplanylýanzatlarapaýbermeküçinadynygöterýän adamlarruhanylardy

20HizkiýabütinJudahahudadaşeýleetdiwegowy,dogry wehakykatyHudaýyRebbiňhuzuryndaetdi

21Hudaýyňöýünehyzmatetmekde,kanundawe buýruklardaHudaýynygözlemeküçinbaşlanherbirişinde, munyçynýürekdenetdiweüstünlikgazandy

32-njibap

1Buzatlardansoň,AssiriýanyňpatyşasySenakeribgelip, Judahahudanyňiçinegirdiwegoralýanşäherleredüşelge gurup,olaryöziüçingazanmagypikiretdi

2HizkiýaSenakeribiňgelendiginiweIýerusalimegarşy söweşmekniýetiniňbardygynygörüp, 3Şazadalarywebatyradamlarybilenşähersizçeşmeleriň suwlarynyduruzmagymaslahatberdi,olaroňakömek etdiler.

4Şeýdip,suwçüwdürimleriniweýurduňiçindenakýan derýanysaklaýanköpadamýygnandy:«NämeüçinAşur patyşalarygelip,köpsuwtapmaly?

5Şeýlehem,özünigüýçlendirip,döwülendiwarlaryň hemmesinigurup,minaralarawebaşgabirdiwaraçykardy weDawutşäherindäkiMillonyabatladyweboltwegalkan ýasady

6Adamlaryňüstündensöweşserkerdelerinibelläp,olary şäheriňderwezesiniňköçesindeýygnadyweolararahatlyk bilengürledi:

7Güýçliwegaýduwsyzboluň,Aşurpatyşasyýa-da ýanyndakyählimähelleüçingorkmaňwegorkmaň,çünki biziňbilenonuňbilendäl-dehasköpzatbar: 8Onuňbilenbirelibar.ýönebiziňbilensöweşmekwe söweşmeküçinHudaýymyzRebbiziňbilenAdamlar JudahahudapatyşasyHizkiýanyňsözlerinedaýanýardylar 9ŞondansoňAşurpatyşasySenakeribözhyzmatkärlerini Iýerusalimeiberdi(ýöneöziLaçyşyweähligüýjüniözi bilen)JudahahudapatyşasyHizkiýaweIýerusalimdäkiähli Judahahudaiberdi

10AşurpatyşasySenakeribşeýlediýýär:«Iýerusalimdäki gabawdagalýandygyňyzanämäynanýarsyňyz? 11Hizkiýaaçlykwesuwsuzlykdanölmeküçinözüňizi bermägerazydälmi?

12ŞolHizkiýabelentýerleriniwegurbanlyksypalaryny alyp,JudahahudaweIýerusalime:«Birgurbanlyk sypasynyňöňündeybadatedip,ýakymlyyslytütetgi ýakmalymy?»Diýmedimi?

13Meniňweatalarymyňbeýlekiýurtlaryňählihalkyna nämeedeninibilmeýärsiňizmi?şolýurtlaryňhalklarynyň taňrylaryözýerlerinimeniňelimdenhalasedipbilermi?

14Atalarymyňbütinleýýokeden,halkynymeniňelimden halasedipbiljekHudaýyňyzyňhudaýlarynyňarasyndakim bar,Hudaýyňyzsizimeniňelimdenhalasedipbiler?

15ŞonuňüçinHizkiýasizialdatmasynýa-dasizibuýol bilenynandyrmasynýa-daoňaynanmaň,çünkihiçbir milletiňýa-dapatyşalygyňhudaýyözhalkynymeniň elimdenweatalarymyňelindenhalasedipbilmedi Hudaýyňyzsizimeniňelimdennäçeräkhalaseder?

16HyzmatkärleriRebHudaýwehyzmatkäriHizkiýagarşy hasköpgürlediler.

17Şeýlehem,YsraýylHudaýyRebbiňüstündengülmek weoňagarşygürlemeküçinhatýazyp,şeýlediýdi: «Beýlekiýurtlaryňtaňrylaryözhalkynymeniňelimden halasetmänsoň,HizkiýanyňHudaýyhemözhalkyny meniňelimdenhalasetmez

18SoňraýewreýleriňdiwardakyIýerusalimiňhalkyna edençykyşyndagatysesbilengygyrdylar,olary gorkuzmakwebiynjalyketmek;şäherialypbilerler

19IýerusalimiňHudaýyna,ynsanlaryňelibilenişleýänýer ýüzüniňtaňrylarynagarşygürlediler

20ŞolsebäpdenpatyşaHizkiýaweAmosyňoglyIşaýa pygamberdogaedipjenneteagladylar.

21Rebperişdeiberdi,olählibatyrýigitleri,Aşur patyşasynyňdüşelgesindäkiýolbaşçylaryweserkerdeleri ýoketdi.Şeýdip,utançbilenözýurdunagaýdypgeldi.Ol hudaýynyňöýünegirende,içegesindençykanlaronygylyç bilenöldürdiler

22Şeýdip,RebHizkiýanyweIýerusalimiňýaşaýjylaryny AşurpatyşasySenakeribiňelindenwebeýlekiadamlaryň elindenhalasetdiweolaryhertarapaugrukdyrdy

23KöpadamlarRebbeIýerusalimesowgatberdiler, JudahahudapatyşasyHizkiýasowgatberdiler,şondanbäri ählihalklaryňöňündeşöhratlandy

24ŞolgünlerHizkiýaölümeçenlisyrkawlap,Rebbedoga etdiIsaoňagürlediweoňaalamatberdi

25EmmaHizkiýaözüneberlenpeýdanyýenebirgezek bermedi.ýüregijoşdy,şonuňüçinoňa,Judahahudawe Iýerusalimegahargeldi

26Muňagaramazdan,HizkiýaÖzüniňweIýerusalimiň ýaşaýjylarynyňýüreginiňbuýsanjyüçinözünikiçeltdi, HizkiýanyňdöwründeRebbiňgazabyolaryňüstüne düşmezdi

27Hizkiýanyňbaýlygyweabraýygatyköpdi.Olözüni kümüş,altyn,gymmatbahadaşlar,ýakymlyyslyzatlar, galkanlarweherdürliýakymlyşaý-seplerüçinhazynaetdi.

28Mekgejöwen,çakyrweýagköpeltmeküçinammarlar; weherdürlihaýwanlarüçinotaglar,sürülerüçinotaglar

29Mundanbaşga-da,oňaşäherler,köpsürülerwesürüler berdi,çünkiHudaýoňaköpzatberdi.

30HizkiýahemGihonyňýokarkysuwakymynysaklady wegöniDawutşäheriniňgünbatartarapynagetirdi Hizkiýaähliişlerindeüstünlikgazandy

31Şeýle-debolsa,Wawilonşazadalarynyňbuýurtdabolup geçentäsinligisoramaküçinözüneiberenilçileriniňişinde, ýüregindäkizatlaryňhemmesinibilmeküçinHudaýony terketdi

32Hizkiýanyňgalanişleriweýagşylygy,ine,Amozyň oglyIşaýapygamberiňgörnüşindeweJudahahudawe Ysraýylpatyşalarynyňkitabyndaýazyldy

33HizkiýaatalarybilenýatdyweonyDawudyň ogullarynyňmazarynajaýladylar,ölendeähliJudahahuda weIýerusalimiňýaşaýjylaryoňahormatgoýdularOnuň ýerineoglyManaşehökümsürdi.

33-njibap

1Manaşepatyşalykedipbaşlandaonikiýaşyndadywe Iýerusalimdeellibäşýylşalyksürdi:

2EmmaRebbiňnazaryndaýamanlyk,RebYsraýyl ogullarynyňöňündekowupçykaranbutparazlaryňýigrenji ýalyetdi

3ÇünkikakasyHizkiýanyňýykanbelentýerlerinitäzeden gurup,Baalimüçingurbanlyksypalarynyösdürip ýetişdirdi,agaçlarýasadyweasmanyňähligoşunyna ybadatetdiweolarahyzmatetdi.

4Şeýlehem,Rebbiňöýündegurbanlyksypalarygurdy, Rebbiň:«Iýerusalimdemeniňadymbakybolar»

5Rebbiňköşgüniňikihowlusyndaähliasmangoşunlary üçingurbanlyksypalarygurdy

6Hinnomyňoglunyňjülgesindäkiçagalarynyňoda geçmeginesebäpboldy,şeýlehemwagtlarysynlady, jadygöýliketdi,jadygöýliketdi,tanyşruhwejadygöýler bilenişsalyşdy,gahar-gazapüçinRebbiňhuzuryndaköp ýamanlyketdi.

7SoňraHudaýyňDawudaweoglySüleýmanaaýdan Hudaýyňöýündeýasalanbuty,Ysraýylyňähli taýpalarynyňöňündesaýlanbuöýdeweIýerusalimde goýdum

8MundanbeýläkYsraýylyňaýagynyata-babalaryňyzüçin belläntopragymdanaýyrmaryn.Şeýdip,Musanyňelibilen ählikanunlara,kanunlarawebuýruklaralaýyklykda buýruklarymyňhemmesiniýerineýetirerler

9Şeýdip,ManaseJudahahudanyweIýerusalimiň ýaşaýjylarynyýalňyşmagaweRebbiňYsraýylogullarynyň öňündeýokedenbutparazlaryndanhaserbetişetmäge mejburetdi.

10RebManaşeweonuňhalkynaýüzlendi,ýöneolargulak asmadylar

11ŞonuňüçinRebAşurpatyşasynyňgoşunynyň serkerdelerinigetirdi,Manasetikenleriňarasyndanalyp, zynjyrbilendaňyp,Wawilonaäkitdi

12Olhasratçekende,HudaýyRebdenýalbardywe atalarynyňHudaýynyňöňündeözünikiçeltdi

13Oňadilegetdi,Ondandilegetdi,ýalbarýansesinieşidip, ýeneIýerusalimeözpatyşalygynagetirdi.SoňraManaşe RebbiňHudaýdygynybildi

14ŞondansoňGihonyňgünbatartarapynda,jülgede,hatda balykderwezesinegirýänçäDawutşäheribolmazdandiwar gurup,Opeliňdaşynygabadywebeýikbelentligeçykardy weJudahahudanyňgoralýanşäherlerindesöweş kapitanlarynygoýdy.

15SoňraoltäsintaňrylarywebutlaryRebbiňöýünden, RebbiňöýündeweIýerusalimdegurangurbanlyk sypalarynyalyp,şäherdenkowdy

16Rebbiňgurbanlyksypasynyabatlady,şolýerde parahatçylykgurbanlyklarynyweminnetdarlyk gurbanlarynyberdiweJudahahudaYsraýylHudaýyRebbe hyzmatetmegibuýurdy

17Muňagaramazdan,adamlarbelentýerlerdegurbanlyk berdiler,ýönediňeHudaýyRebbegurbanberdiler

18IndiManaşäniňgalanişleri,HudaýynaedendogadilegleriwegörýänleriňYsraýylHudaýyRebbiňadyndan oňaaýdansözleri,Ysraýylpatyşalarynyňkitabynda ýazyldy.

19Şeýlehem,dogasy,Hudaýdannädipdilegedilendigi, ähligünäleri,günäleriwebeýikýerleriguranýerleri, kiçeldilmänkäagaçlarwenagyşlysuratlargurupdy:ine, görýänleriňarasyndaýazylýar.

20Şeýdip,Manaşeatalarybilenýatdyweonyözöýünde jaýladylar,onuňýerineoglyAmonhökümsürdi

21Amonşalykedipbaşlandaikiýigrimiýaşyndadywe Iýerusalimdeikiýylpatyşalyketdi

22heönekakasyManaşeýalyRebbiňnazaryndaýamanlyk etdi,çünkiAmonkakasyManaşeniňoýupýasalanähli şekillerinegurbanberdiweolarahyzmatetdi

23KakasyManaşeözünikiçeldişiýaly,Rebbiňöňünde özünikiçeltmediemmaAmonbarhaköpbozuldy

24Hyzmatkärlerioňagarşydildüwşükgurup,onyöz öýündeöldürdiler.

25EmmaýurduňilatyAmonpatyşagarşydildüwşük edenleriňhemmesiniöldürdiýurduňilatyonuňýerineogly Josoşyýanypatyşaetdi.

34-njibap

1Josoşyýapatyşalykedipbaşlandasekizýaşyndadywe Iýerusalimdebirotuzýylpatyşalyketdi

2RebbiňnazaryndadogryzadyetdiwekakasyDawudyň ýolundanýöräp,nesag,neçepeýüzöwürdi

3Patyşalygynyňsekizinjiýylynda,entekýaşwagtynda kakasyDawudyňHudaýynygözläpbaşladyweonikinji ýyldaJudahahudanyweIýerusalimibelentýerlerden, agaçlardan,oýulanşekillerdenweeredilenşekillerden arassalapbaşlady.

4Baalimiňgurbanlyksypalarynyonuňhuzurynda döwdülerüstündebelentdäkişekillerikesdi;agaçlar, oýulanşekillerweeredilenşekillerbölek-bölekedip,tozan ýasap,gurbanberenleriňmazarlarynazyňdy

5Ruhanylaryňsüňklerinigurbanlyksypalaryndaýakdy, JudahahudanyweIýerusalimiarassalady.

6Manaseşäherlerinde,Efraýymda,Şimgonda,hatda Naftalyda-dategelekleribilenşeýleetdi

7Olgurbanlyksypalarynyweagaçlarydöwüp,oýulan şekilleriporoşokedip,bütinYsraýyltopragyndabutlary kesip,Iýerusalimegaýdypgeldi

8Patyşalygynyňonsekizinjiýylynda,ýeriwejaýy arassalap,AzalýanyňoglyŞafany,şäheriňhäkimi MaaseýanyweýazgyçyJoahazyňoglyahowanyHudaýy Rebbiňöýüniabatlamaküçiniberdi

9BaşruhanyHilkýanyňýanynabaranlarynda,gapylaryny saklaýanlewileriňManaşebilenEfraýymyň,Ysraýylyň ähligalyndylarynyň,ähliJudahahudaweBenýaminiň HudaýyňöýünegetirenpullarynyberdilerOlar Iýerusalimegaýdypgeldiler

10MunyRebbiňöýünegözegçilikedýänişçileriňeline berdilerwejaýyabatlamakweüýtgetmeküçinRebbiň öýündeişleýänişçilereberdiler:

11Hatdasenetçilerewegurluşykçylaradaşydaş,agaç satynalmakweJudahahudapatyşalarynyňweýraneden jaýlarynypolbermeküçinberdiler.

12AdamlarbuişiwepalylykbilenýerineýetirdilerOlara gözegçilikedýänlerMerariniňogullarybolanLewatlarwe

Obadýa;KohatlylaryňogullaryndanZakarýaweMeşullam onyöňesürmeküçin;sazgurallarynyňussatlygybolan beýlekilewiler

13Şeýlehem,olarýükgöterijileriňüstündenbardylarwe herhilihyzmatedenleregözegçilikedýärdiler.Lewilerde kanunçylar,serkerdelerwederwezebanlarbardy

14Rebbiňöýünegetirilenpullaryçykaranlarynda,ruhany HilkiaMusanyňberenRebbiniňkanunykitabynytapdy.

15HilkiýajogapberdiwekätipŞafana:«Kanunkitabyny Rebbiňöýündetapdym»diýdiHilkiýakitabyŞafana gowşurdy

16Şafankitabypatyşanyňýanynaalypgitdiwepatyşa sözüniýene-deyzynagetirdi:«Gullaryňyzaberlenzatlaryň hemmesiýerineýetirilýär»

17OlarRebbiňöýündetapylanpullaryýygnap, gözegçileriňweişçileriňelineberdiler.

18SoňrakätipŞafanpatyşa:«RuhanyHilkiamaňakitap berdi»diýdiŞafanonypatyşanyňhuzuryndaokady

19Patyşakanunyňsözlerinieşidip,eşikleriniýyrtdy.

20PatyşaHilkiýany,ŞafanyňoglyAhikamy,Mikanyň oglyAbdony,kätipŞafanywepatyşanyňgulyAsaýa buýurdy.

21Bar,Rebden,YsraýyldaweJudahahudadagalanlardan tapylankitabyňsözlerihakdasoraÇünkibizeatylan Rebbiňgazabyuludyr,çünkiata-babalarymyzRebbiň sözüniberjaýetmediler,bukitapdaýazylanlaryň hemmesiniýerineýetirmeli

22Hilkiýawepatyşanyňbellänleri,şkafyňsakçysy HasranyňoglyTikwatyňoglyŞallumyňaýalyHulda pygamberiňýanynagitdiler(indiolkollejdeIýerusalimde ýaşaýardy:)weşonuňüçinoňagürleşdiler.

23Isaolaraşeýlejogapberdi:«YsraýylHudaýyRebşeýle diýýär:«Meniiberenadamaaýdyň»

24Rebşeýlediýýär:«Ine,menbuýereweonuň ýaşaýjylarynaerbetlikgetirerin,hatdaJudahahuda patyşasynyňöňündeokankitaplaryndaýazylannäletleriň hemmesi:

25Sebäbiolarmeniterkedip,elleriniňähliişleribilen gaharymygetirmeküçinbeýlekitaňrylaraýakymlyysly tütetgiýakdylar.Şonuňüçingaharymşuýeredökülerwe söndürilmez

26RebdensoramaküçiniberenJudahahudapatyşasy hakdabolsa,oňa:«YsraýylHudaýyRebseniňeşiden sözleriňhakdaşeýlediýýär»diýersiň

27Sebäbiýüregiňnäzikdi,buýereweonuňýaşaýjylaryna garşyaýdansözlerinieşidip,Hudaýyňöňündeözüni kiçeltdiň,eşigiňiýyrtyp,meniňöňümdeagladyňMenseni hatdaeşitdim-diýýärReb.

28Ine,mensiziata-babalaryňyzyňýanynaýygnaryn,siz bolsarahatlykbilengabryňyzaýygnanarsyňyz,buýerewe şolbirýaşaýjylaraýetirjekählierbetliklerimigözleriňiz görmez.Şeýdip,patyşasözüniýenegetirdiler.

29SoňrapatyşaJudahahudanyňweIýerusalimiňähli ýaşulularynyýygnady

30PatyşaRebbiňöýüne,Judahahudanyňähliadamlaryna, Iýerusalimiňýaşaýjylaryna,ruhanylara,lewilerewe ululara-kiçägitdi.Rebbiňöýündetapylanähtkitabynyň ählisözlerinigulaklarynaokady

31Patyşaözýerindedurup,Rebbiňhuzuryndaýöremek, buýruklaryny,wesýetlerini,kanunlaryny,bütinýüregiwe bütinjanybilenbukitapdaýazylansözleriýerineýetirmek üçinRebbiňöňündeähtetdi

32IýerusalimdeweBenýamindebolanlaryňhemmesini oňaberkitdi.Iýerusalimiňýaşaýjylaryata-babalarynyň HudaýybolanHudaýyňähtinelaýyklykdahereketetdiler 33JosoşyýaYsraýylogullarynadegişliähliýigrençleriýok etdiweYsraýyldabarbolanlaryhatdaHudaýyRebbe-de hyzmatetmeküçinetdiBütinömründeatalarynyňHudaýy Rebbeeýermekdenýüzöwürmediler

35-njibap

1Mundanbaşga-da,JosoşyýaIýerusalimdeRebbePesah baýramynybellediwePesahbaýramynybirinjiaýyňon dördünjigüniöldürdiler.

2RuhanylaryjogapkärçiligeçekdiweolaryRebbiňöýüne hyzmatetmägeçagyrdy

3RebüçinmukaddesbolanbütinYsraýylyöwreden lewilere:«MukaddessandygyYsraýylpatyşasyDawudyň oglySüleýmanyňguranöýünegoýuň!busiziňegniňize agyrdüşmez:indiHudaýyňyzRebbewehalkyYsraýyla hyzmatediň,

4YsraýylpatyşasyDawudyňýazgysynaweogly Süleýmanyňýazgylarynagörä,kurslaryňyzdansoňatababalaryňyzyňöýleribilentaýynlaň

5Doganlaryňyzyňatalarynyňmaşgalalarynyňbölünişigine welewileriňmaşgalalarybölünendensoňmukaddesýerde duruň

6ŞonuňüçinPesahbaýramynyöldüriň,özüňizimukaddes ediňwedoganlaryňyzyMusanyňelibilenRebbiňsözlerine göräýerineýetirerýalytaýýarlaň

7Josoşyýaadamlara,sürülerden,guzulardanwe çagalardanPesahgurbanlygy,oturanlaryňsanyüçinotuz müňweüçmüňöküzberdiBularpatyşanyň ygtyýaryndady

8Şazadalarhalka,ruhanylarawelewilerehöwesbilen berdiler:HudaýyňöýüniňhökümdarlaryHilkiýa,Zakarýa weehehiýelikimüňaltyýüzownukmalweüçýüzöküz gurbanlykbermeküçinruhanylaraberdiler.

9Konanýa,doganlaryŞemaýaweNetaniýel,Haşabiýa, Jeyelwelezileriňbaştutanyozozabad,Pesahbaýramyüçin bäşmüňownukmalwebäşýüzöküzberdi.

10Şeýdip,hyzmattaýýarlandy,patyşanyňbuýrugy boýunçaruhanylar,lewilerözýerlerindedurdular

11Pesahbaýramynyöldürdiler,ruhanylarellerindengan sepdiler,lewilerbolsaolaryöldürdiler

12Adamlaryňmaşgalalarynyňbölünişiginegörä,Musanyň kitabyndaýazylyşyýalyRebbesadakabermeküçinýakma gurbanlyklarynyaýyrdylarÖküzlerbilenemşeýleetdiler

13Pesahbaýramynydüzgünegöräotbilenýakdylar, beýlekimukaddessadakalaryküýzelere,gazana,gazana atyp,çaltlykbilenählihalkarasyndaböldi

14Şondansoňolarözleriweruhanylarüçintaýynlyk gördüler,sebäbiHarunyňogullaryruhanylarýakma gurbanlyklarynyweýaglarynygijelerinehödürlediler ŞonuňüçinlewilerözleriweHarunyňogullaryruhanylar üçintaýýarlandy

15AsafyňogullaryDawudyň,Asafyň,Hemanyňwe patyşanyňgörüjisiededutunyňbuýrugyboýunçaöz ýerlerindeboldularderwezebanlarherderwezede garaşýardylarhyzmatyndançykypbilmezler;Lewiler özleriüçintaýynlandy.

16Şeýdip,JosoşyýapatyşanyňbuýrugybilenPesah baýramynybellemekweRebbiňgurbanlyksypasynda

ýakmagurbanlyklarybermeküçinRebbiňählihyzmatyşol güntaýýarlandy.

17YsraýylogullaryşolwagtPesahbaýramynywepetir baýramynyýedigünbellediler.

18ŞamuwelpygamberiňdöwründenbäriYsraýylda bellenilenPesahbaýramybolmadyYsraýylyňähli patyşalaryJosoşyýanyň,ruhanylaryň,lewileriň,ähli JudahahudabilenYsraýylyňweIýerusalimiňýaşaýjylary ýalyPesahbaýramynygeçirmediler

19Josoşyýanyňhökümdarlygynyňonsekizinjiýylyndabu Pesahbaýramygeçirildi

20Bularyňhemmesindensoň,Josoşyýaybadathana taýýarlansoň,MüsüriňpatyşasyNeçoupewfratderýasynyň KarkemişinegarşysöweşmägegeldiweJosoşyýaoňa garşyçykdy

21heöneJudahahudapatyşasy,saňanämeetmeli?Menbu günsaňagarşydäl-de,söweşýänöýümegarşygelýärin, çünkiHudaýmaňahowlukmagybuýurdy:ýanymdaky Hudaýbilenaralaşmakdansakla,seniýoketmez.

22Şeýle-debolsa,Josoşyýaýüzüniöwürmedi,özibilen söweşmeküçinözünigizlediweNeçonyňsözlerini HudaýyňagzynagulakasmadyweMegiddojülgesine söweşmägegeldi

23OkçularJosoşyýapatyşanyatdylarPatyşa hyzmatkärlerine:«Menialypgit!Menagyrýaralanýaryn.

24Şonuňüçinhyzmatkärlerionyşolarabadançykardylar weikinjiarabasynasaldylarOnyIýerusalimegetirdiler,ol öldiweatalarynyňmazarlarynyňbirindejaýlandy.

JudahahudanyňweIýerusalimiňhemmesiJosoşyýaüçin ýastutdy

25Jeremiahermeýaiahoşiýaüçinaglady,aýdymaýdýan erkekleriňweaýdymaýdýanaýallaryňhemmesişugüne çenliiahoşiýahakdaagladylarweYsraýyldabuýruk berdiler,ine,olaraglaýar.

26IndiJosoşyýanyňgalanişleriweýagşylygy,Rebbiň kanunlaryndaýazylanlaragörä

27Ilkibilenedenişleri,YsraýylweJudahahuda patyşalarynyňkitabyndaýazyldy

36-njybap

1SoňraýurduňilatyJosoşyýanyňoglyJehoahazanyalyp, Iýerusalimdäkikakasynyňýerinepatyşaetdi.

2Jehohahazpatyşalykedipbaşlandaýigrimiüçýaşyndady weIýerusalimdeüçaýpatyşalyketdi

3MüsürpatyşasyonyIýerusalimdegoýdyweýüzteňňe kümüşwebiraltynaltynbilenýurdyýazgardy

4MüsürpatyşasyEliakimiJudahahudanyňwe Iýerusalimiňpatyşasyedip,adynyiehoýakimeöwürdi NehodoganyJehoahazanyalyp,Müsüreäkitdi

5iehoýakimpatyşalykedipbaşlandaýigrimibäş ýaşyndady,Iýerusalimdeonbirýylpatyşalyketdi.Hudaýy Rebbiňnazaryndaerbetliketdi

6WawilonyňpatyşasyNebukadnesaronuňgarşysyna çykyp,onyWawilonaäkitmeküçindaňdy

7NebukadnesarRebbiňöýüniňgap-gaçlarynyWawilona alyp,Wawilondakyybadathanasynasaldy. 8Indiiehoýakimiňgalanişleri,edenýigrençleriwe içindäkizatlar,YsraýylweJudahahudapatyşalarynyň kitabyndaýazyldy.Onuňýerineoglyiehoýakinhöküm sürdi

9iehoýahinpatyşalykedipbaşlandasekizýaşyndaka, IýerusalimdeüçaýongünpatyşalyketdiweRebbiň nazaryndaýamanlyketdi

10yearylgutarandansoň,Nebukadnesarpatyşaiberip, Rebbiňöýüniňgowygap-gaçlarybilenWawilonagetirdi weSedekiýanydoganyJudahahudanyňweIýerusalimiň patyşasyetdi

11Sedekiýapatyşaedipbaşlandabirýigrimiýaşyndady weIýerusalimdeonbirýylhökümsürdi

12HudaýyRebbiňnazaryndaýamanlyketdi,Rebbiň agzyndangürleýänJeremiahermeýapygamberiňöňünde özünikiçeltmedi

13Şeýlehem,HudaýdanantiçenpatyşaNebukadnesara garşygozgalaňturuzdy,ýöneboýnunyberkitdiweYsraýyl HudaýyRebbeýüzlenmekdenýüreginiberkitdi

14Mundanbaşga-da,ruhanylaryňbaştutanlarywehalk butparazlaryňähliýigrençlerindensoňaşaköpbozuldywe IýerusalimdemukaddesedenRebbiňöýünihapalady

15AtalarynyňHudaýyRebözhabarçylarytarapyndan iberip,wagtlarynyturup,iberdihalkynaweýaşaýanýerine rehimedýärdi:

16EmmaolarHudaýyňpygamberlerinimasgaraladylar, Onuňsözleriniäsgermezliketdilerwepygamberlerinden hyýanatçylyklypeýdalandylar,täRebbiňhalkynagarşy gazabyçykýança,täbejergitapylýança.

17Şonuňüçinolözýigitlerinimukaddesöýündegylyç bilenöldüren,ýaşýigide,gyza,garryýa-dagarryeglen adamarehimetmeýänbabyllylaryňpatyşasynygetirdi, hemmesinielineberdi

18Hudaýyňöýüniňuly-kiçigap-gaçlary,Rebbiňöýüniň hazynalary,patyşanyňweşazadalaryňhazynalary;bularyň hemmesiniWawilonagetirdi

19OlarHudaýyňöýüniýakyp,Iýerusalimiňdiwaryny ýykdylar,köşkleriniňhemmesiniotbilenýakdylarweähli gowygap-gaçlarynyýykdylar

20GylyçdangaçypgidenleriWawilonaalypgitdilerPars patyşalygyhökümsürýänçä,oňaweogullarynahyzmat edipdirler:

21RebbiňsözüniJeremiahermeýanyňagzybilenýerine ýetirmek,täSabatgünleriheziledýänçä,çöldeotyrka,otuz onýyllapSabatgününitutdy

22ParspatyşasyKiriňbirinjiýylynda,Jeremiahermeýanyň agzybilenaýdansözüniňýerineýetirilmegiüçin,Pars patyşasyKiriňruhunyoýardy,bütinpatyşalygyndayglan etdiwemunyhemýazdy

23ParspatyşasyKirşeýlediýýär:«heavenerdäkiähli patyşalyklarmaňaGökleriňHudaýyRebberdiOlmaňa JudahahudadakyIýerusalimdejaýgurmagytabşyrdy. Peoplehlihalkynyňarasyndakimbar?HudaýyRebonuň bilenbolsunweýokaryçyksyn