Atasözleri
BÖLÜM1
1İsrailKralıDavutoğluSüleyman'ınözdeyişleri; 2Hikmetiveöğretiyibilmek;anlayışsözlerinikavramak; 3Hikmet,adalet,hükümvedoğruluköğretisinialmakiçin; 4Safadamaincelik,gençadamabilgivebasiret kazandırmak.
5Hikmetliadamdinlerveöğreniminiartırır;anlayışlı adamhikmetliöğütlereerişir:
6Atasözünüveyorumunu,bilgelerinsözlerinivekaranlık sözlerinianlamak
7RABkorkusubilgininbaşlangıcıdır;akılsızlarise hikmetiveterbiyeyihorgörürler.
8Oğlum,babanınöğüdünüdinle,anneninöğüdünü bırakma
9Çünkübunlarseninbaşınalütufsüsü,boynunazincir olacaklar
10Oğlum,eğergünahkârlarseniayartırlarsa,senonlara uyma.
11Eğerderlerseki:Bizimlegel,kandökmekiçinpusuya yatalım,suçsuzlarısebepsizyeregizlicegözetleyelim
12Onlarıölülerdiyarıgibidiridiri,çukurainenlergibi bütünüyleyutalım
13Hertürlüdeğerlimalıbulacağız,evlerimiziganimetlerle dolduracağız.
14Sendearamızdaol,hepimizinkesesibirolsun
15Oğlum,onlarınyolundayürüme;ayağınıonların yolundançekme.
16Çünküayaklarıkötülüğekoşar,kandökmeyeacele ederler
17Kuşlarıngözüönündeağboşunaserilir.
18Vekendikanlarıiçinpusuyayatıyorlar;kendicanları içingizlicepusuyayatıyorlar
19Kazançhırsınakapılanvebuhırsınsahibinincanını alanherkesinyoluböyledir
20Hikmetdışarıdahaykırıyor;sesinisokaklardaduyuruyor:
21Toplanmayerlerininbaşında,kapıaralıklarında bağırıyor;kenttesözlerinihaykırarakşöylediyor:
22Eybudalalar,budalalığınevaktekadarseveceksiniz? Alaycılaralaylarındanzevkalacaklar,akılsızlardabilgiden nefretedecekler?
23Benimuyarımüzerinesizdedönün;işte,ruhumu üzerinizedökeceğim,sözlerimisizebildireceğim
24Çünkübençağırdım,vesizreddettiniz;elimiuzattım, vekimsealdırmadı;
25Fakatsizbütünöğütlerimihiçesaydınız,veuyarılarımı dinlemediniz
26Bendefelaketinizegüleceğim,korkunuzgeldiğinde sizinlealayedeceğim;
27Korkunuzyıkımgibigeldiğinde,yıkımınızkasırgagibi geldiğinde,sıkıntıvekederüzerinizegeldiğinde.
28Ozamanbanayalvaracaklar,fakatcevapvermeyeceğim; benierkenarayacaklar,fakatbulamayacaklar
29Çünkübilgiyinefretettiler,veRABkorkusunu seçmediler:
30Benimöğüdümünhiçbirinidinlemediler,bütün uyarılarımıhorgördüler.
31Bununiçinkendiyollarınınmeyvesiniyiyeceklerve kendidüzenlerininmeyvesiyledoyacaklar
32Çünküsafinsanlarınsapkınlığıonlarıöldürecek, akılsızlarınrefahıiseonlarıyokedecektir
33Fakatbenidinleyenemniyetteoturacak,kötülük korkusundanuzakkalacaktır
BÖLÜM2
1Oğlum,eğersözlerimikabuledersen,veemirlerimi yanındasaklarsan;
2Kulağınınhikmeteyönelmesi,yüreğininanlayışa yönelmesiiçin;
3Evet,eğerbilgiyehaykırırsanveanlayışiçinsesini yükseltirsen;
4Eğeronugümüşgibiararsan,vegizlihazineleriararsan; 5OzamanRABkorkusunuanlayacaksın,VeTanrı bilgisinibulacaksın
6ÇünkühikmetRAB'dengelir;bilgiveanlayışO'nun ağzındançıkar.
7Doğrulariçinsağlambilgeliksaklar;dürüstçeyürüyenler içinbirkalkandır
8O,adaletyollarınıkorur,veazizlerininyolunukorur.
9Ozamandoğruluğu,adaleti,doğruluğuveheriyiyolu anlayacaksın.
10Yüreğinehikmetgirdiğindevebilgiruhunahoş geldiğinde;
11Tedbirsenikoruyacak,anlayışsenikoruyacak
12Senikötüadamınyolundan,çirkinsözlersöyleyen adamdankurtarmakiçin;
13Doğrulukyollarınıbırakıpkaranlığınyollarında yürüyenler;
14Kötülükyapmaktansevinçduyarlar,vekötülerin tersliğindenhoşlanırlar;
15Yollarıeğridir,vepatikalarındasapıklıkederler
16Seniyabancıkadından,sözleriylepohpohlayanyabancı kadındankurtarmakiçin;
17Gençliğininrehberiniterkeden,veTanrısınınahdini unutan
18Çünküonuneviölüme,yollarıdaölümegötürür.
19Onagidenlerinhiçbirigeridönmüyor,hayatyollarına tutunmuyorlar
20İyiadamlarınyolundayürüyesin,vedoğrularınyollarını tutasın
21Çünküdoğrularülkedeoturacak,iyileroradakalacak
22Fakatkötüleryeryüzündensilinecek,suçlularkökünden sökülüpatılacak
BÖLÜM3
1Oğlum,kanunumuunutma;yüreğinemirlerimitutsun 2Sanauzunömür,uzunömürveesenlikkatacaklar.
3Merhametvedoğrulukseniterketmesin;onlarıboynuna bağla;onlarıyüreğininmasasınayaz
4BöylecehemTanrı'nınhemdeinsanlarıngözündelütuf veiyiniyetbulacaksın
5BütünyüreğinleRAB'begüven;kendianlayışına dayanma.
6BütünyollarındaO'nutanı,Odaseninyollarını doğrultacaktır
7Kendinibilgesanma;RAB'denkork,kötülüktenuzakdur.
8Göbeğineşifa,kemiklerinedeiyilikolsun
9MalınlavebütünürünününilkmeyveleriyleRAB'bi onurlandır.
ATASÖZLERİ
10Böyleceambarlarınbolboldolacak,teknelerinyeni şaraplafışkıracak.
11Oğlum,RAB'binterbiyesinihorgörme,O'nun tedipindendeusanma.
12ÇünküRABsevdiğiniterbiyeeder;tıpkıbirbabanın hoşnutolduğuoğlunuterbiyeetmesigibi 13Hikmetibulanadammutludur,anlayışıeldeedenadam damutludur.
14Çünküonunticaretigümüşticaretindendahaiyidir,ve onunkazancısafaltındandahaiyidir
15O,yakutlardandahadeğerlidir;vedilediğinhiçbirşey onunlakıyaslanamaz
16Uzunömürsağelindedir,zenginlikveonursolelindedir.
17Onunyollarıhoşlukyollarıdır,Vebütünpatikaları esenliktir
18O,kendisinetutunanlariçinbirhayatağacıdır;veonu tutanherkesmutludur
19RABhikmetleyeryüzünükurdu,anlayışlagökleri pekiştirdi.
20Onunbilgisiylederinlikleryarılır,bulutlarçiğdamlatır 21Oğlum,onlarıgözündenayırma;sağlambilgeliğive sağduyuyukoru.
22Böylececanınahayat,boynunalütufolacaklar
23Ozamanyolundagüveniçindeyürürsün,ayağın tökezlemez.
24Yattığınzamankorkmayacaksın;yatacaksınveuykun tatlıolacak
25Ansızıngelecekkorkudan,kötülerinuğrayacağı yıkımdankorkma
26ÇünküRABseningüveninolacak,veayağınıntuzağa düşmesiniengelleyecektir.
27İyiliği,yapmayagücünyettiğisürece,hakedenlerden esirgeme
28Komşuna,"Git,yarıngel,yanındaolduğundaveririm" deme
29Komşunakötülüktasarlama,çünküoseninyanında güvenlikteoturuyor.
30Sanakötülüketmemişbirkimseylesebepsizyere çekişme
31Zalimeimrenme,onunyollarındanhiçbiriniseçme.
32ÇünküsapıkadamRAB'bingözündeiğrençtir;fakat onunsırrıdoğruadamlarladır
33RAB'binlanetikötülerinevindedir;fakatdoğruların meskeninibereketlendirir
34O,alaycılarlaalayeder;fakatalçakgönüllülerelütufta bulunur.
35Akıllılaryüceliğimirasalacaklardır;fakatakılsızlar utançiçindeyaşayacaklardır.
BÖLÜM4
1Eyçocuklar,babanınöğütlerinidinleyinveanlayışı öğrenin
2Çünküsizeiyiöğretiyiveriyorum,yasamıterketmeyin
3Çünkübenbabamınoğluydum,annemingözündebiricik veşefkatliolanıydım
4Banadaöğrettivededi:Sözlerimiyüreğindetut, emirlerimitutveyaşa
5Hikmetiveanlayışıedin;bunuunutma,ağzımdançıkan sözlerdensapma.
6Onuterketme,osenikorur;onusev,odasenikorur
7Hikmetesastır;bunedenlehikmetiedin;vebütün birikiminlebirlikteanlayışıdaedin.
8Onuyücelt,odaseniyüceltecektir;onukucakladığında senionurlandıracaktır.
9Başınalütufdolubirsüskoyacak,sanaşanlıbirtaç verecek
10Eyoğlum,dinlevesözlerimikabulet;veömrünün yıllarıuzunolur.
11Sanahikmetyolunuöğrettim,senidoğruyollara yönelttim
12Yürüdüğünzamanadımlarınsendelemeyecek,koştuğun zamantökezlemeyeceksin
13Terbiyeyisıkıtut;onubırakma;onukoru;çünküosenin hayatındır
14Kötülerinyolunagirme,kötüadamlarınyolunda yürüme.
15Ondanuzakdurun,yanındangeçmeyin,ondanyüz çevirinvegeçipgidin
16Çünkükötülüketmedikçeuyumazlar;vebirini düşürmedikçeuykularıkaçar
17Çünkükötülüğünekmeğiniyerler,vezorbalığın şarabınıiçerler.
18Fakatdoğrularınyolu,giderekdahadaparlayaraktam güneulaşanparlakışığabenzer
19Kötülerinyolukaranlıktır;neyetökezlediklerini bilmezler
20Oğlum,sözlerimedikkatet,sözlerimekulakver
21Onlarıgözündenayırma,onlarıyüreğininortasında sakla
22Çünkübunlarıbulanlariçinyaşam,bütünbedenleriiçin şifadırlar.
23Bütüngayretinleyüreğinikoru;çünkühayatın kaynaklarıondançıkar
24Ağzınıçarpık,dudaklarınıeğriltereksendenuzaklaştır.
25Gözlerinileriyebaksın,gözkapaklarınönünedoğru baksın
26Ayaklarınınyolunuiyidüşün,vebütünyollarınsağlam olsun
27Sağasolasapma;ayağınıkötülüktençek
BÖLÜM5
1Oğlum,hikmetimekulakver,anlayışımakulakver.
2Taki,sağduyuluolasınvedudaklarınbilgiyikorusun
3Çünküyabancıkadınındudaklarıpetekbalıgibidamlar, Ağzıyağdandahayumuşaktır.
4Fakatsonupelinotukadaracı,ikiağızlıkılıçkadar keskindir.
5Ayaklarıölümegider,adımlarıcehennemeulaşır
6Yaşamyolunudüşünmeyesindiye,yollarıdeğişkendir, buyüzdenonlarıbilemezsin
7Eyçocuklar,şimdibenidinleyinveağzımınsözlerinden ayrılmayın
8Onunyanındanuzaklaş,evininkapısınayaklaşma
9Şerefinibaşkalarına,yıllarınıdazalimlereverme
10Yabancılarseninservetinledoymasın,emeğinde yabancıbirininevindekalmasın.
11Vesonunda,etinvebedenintükendiğindeyas tutuyorsun
12Vedeki:Nasıloldudaterbiyedennefretettim,yüreğim azarlamadannefretetti;
ATASÖZLERİ
13Veöğretmenleriminsesineuymadım,vebana öğretenlerekulakvermedim!
14Cemaatinvetopluluğunortasındaneredeysehertürlü kötülüğüniçindeydim.
15Kendisarnıcındansuiç,kendikuyundanakarsuiç.
16Pınarlarınhertarafadağılsın,sokaklardasuırmakları aksın
17Onlaryalnızseninolsunlar,seninlebirlikteyabancı olmasınlar
18Pınarınmübarekolsun,vegençliğininkarısıylasevin
19O,sevimlibirgeyikvesevimlibirceylangibiolsun; memeleriseniherzamandoyursun;vesenherzamanonun sevgisiylemestol.
20Veoğlum,niçinyabancıbirkadınlacinselilişkiye giriyorsun,veniçinbiryabancınınkoynunagiriyorsun?
21ÇünküinsanınyollarıRAB'bingözüönündedir,ve insanbütüngidişlerinidüşünür
22Kötününkendisuçlarıonuyakalayacak,günahlarının iplerionututacaktır.
23Öğretilmedenölecek,akılsızlığınınbüyüklüğünden dolayıdasapıtacak
BÖLÜM6
1Oğlum,eğerdostunakefilolursan,eğerelinibir yabancıyaçarparsan,
2Ağzınınsözleriyletuzağadüştün,ağzınınsözleriyle tutsakoldun.
3Eyoğlum,bunuşimdiyapvedostununelinedüştüğünde kendinikurtar;git,kendinialçaltvedostunugüvencealtına al.
4Gözlerineuykuverme,gözkapaklarınadauyuklama verme
5Avcınınelindenceylangibi,kuşçununelindenkuşgibi kendinikurtar
6Eytembel,karıncayagit;onunyollarınıdüşünveakıllıol 7Hiçbirrehberi,gözetmeniveyayöneticisiolmayan, 8Yazınetinihazırlar,hasatzamanındayiyeceğinitoplar
9Eytembel,nezamanakadaruyuyacaksın?Nezaman uykundanuyanacaksın?
10Birazuyku,birazkestirme,birazellerikavuşturup uyumak:
11Böyleceyoksulluğunyolcugibi,yoksulluğundasilahlı biradamgibigelecek
12Yaramazadam,kötüadam,ağzıbozukgezer
13Gözleriylegözkırpar,ayaklarıylakonuşur, parmaklarıylaöğretir;
14Yüreğindefesatlıkvardır,durmadankötülüktasarlar; çekişmeeker
15Buyüzdenfelaketiansızıngelecek,ansızınçaresizce kırılacak
16RAB'binnefretettiğialtışeyvardır;evet,yedişeyona iğrençgelir:
17Kibirlibakışlar,yalancıdillervemasumkandökeneller, 18Kötüdüşüncelertasarlayanbiryürek,kötülüğekoşmada çabukolanayaklar,
19Yalansöyleyenyalancışahit,vekardeşlerarasında çekişmeyaratanadam
20Oğlum,babanınbuyruğunutut,anneninyasasınıterk etme.
21Onlarıdaimayüreğininüzerinebağla,veonlarıboynuna dola
22Yürüdüğünzamanseniyönlendirecek,uyuduğunzaman senikoruyacak,uyandığınzamanseninlekonuşacak.
23Çünküemirbirkandildir,şeriatışıktır,terbiyeedici azarlamalariseyaşamyoludur.
24Senikötükadından,yabancıkadınındilinin yaltaklanmasındankorumakiçin
25Onungüzelliğinegönlündeşehvetduyma,veonunseni gözkapaklarıileyakalamasınaizinverme.
26Çünküfahişebirkadınvasıtasıylabiradambirlokma ekmeğegötürülür;vezinaedenkadındeğerlicanı avlayacaktır
27Biradamkoynunaateşalırsa,elbisesiyanmazmı?
28Kızgınkömürlerüzerindeyürüyeninayağıyanmazmı?
29Böylecekomşusununkarısınınyanınagiren,ona dokunanherkimsesuçsuzsayılmaz
30Açkencanınıdoyurmakiçinçalanhırsızıinsanlarhor görmezler
31Fakatbulunursa,yedikatınıödeyecek;evininbütün malınıverecektir.
32Fakatbirkadınlazinaedeninaklıyoktur;bunuyapan, kendicanınımahveder
33Yaraveonursuzlukalacaktır;veayıbısilinmeyecektir.
34Çünkükıskançlıkinsanınöfkesidir;bundandolayı intikamgünündeacımaz
35Hiçbirfidyeyikabuletmeyecek,çokarmağanlarversen bile,tatminolmayacak
BÖLÜM7
1Oğlum,sözlerimitut,emirlerimiyanındasakla
2Emirlerimitutveyaşa;veşeriatimigözbebeğigibitut.
3Onlarıparmaklarınabağla,yüreğininlevhasınayaz
4Hikmete,"Senkızkardeşimsin"de;veanlayışlıkadınıda akrabanolarakçağır.
5Seniyabancıkadından,sözleriyleyalakalıkedenyabancı kadındankorusunlar
6Çünküeviminpenceresindenpencerepervazındandışarı baktım,
7Vesafolanlararasındagördüm,gençlerarasında anlayıştanyoksunbirgençadamgördüm,
8Sokağınköşesindengeçip,onunevinedoğruyürüdü
9Alacakaranlıkta,akşamvakti,karanlıkvekaranlık gecede:
10Veişte,fahişekılığındaki,yüreğikurnazbirkadın onunlakarşılaştı
11(O,gürültücüveinatçıdır;ayaklarıevindedurmaz: 12Şimdidışarıda,şimdisokaklarda,veherköşedepusuya yatıyor.)
13Bununüzerineonuyakaladı,öptüveküstahbiryüzle onadedi:
14Yanımdaesenlikkurbanlarıvar;bugünadaklarımı yerinegetirdim.
15Bununiçinseninlebuluşmayaçıktım,yüzünüdikkatle aradımvesenibuldum
16Yatağımıoymalıkumaşlardan,Mısır'ıninceketeninden örtülerledöşedim
17Yatağımımür,ödvetarçınlagüzelkokulandırdım.
18Gelin,sabahakadarsevgiyledoyalım;sevgilerleteselli bulalım
19Çünküiyiadamevdedeğil,uzunbiryolculuğaçıktı.
20Paradolubirkeseyiyanınaaldıvebelirlenengündeeve dönecek
ATASÖZLERİ
21Çokgüzelsözleriyleonuboyuneğdirdi,dudaklarının pohpohlamasıylaonuzorladı.
22O,biröküzünkesimegitmesigibi,yadabiraptalın tomruğagitmesigibi,hemenonunpeşindengider.
23Karaciğerinebiroksaplanıncayakadar;tuzağakoşan birkuşgibi,bununcanınamalolduğunubilmeden
24Eyçocuklar,şimdibenidinleyinveağzımdançıkan sözleredikkatedin.
25Yüreğinonunyollarınasapmasın,onunpatikalarında sapmasın
26Çünküçokyaralılarıyereserdi;evet,çokgüçlü adamlarıöldürdü
27Onunevicehennemegidenyoldur,ölümodalarınainer.
BÖLÜM8
1Hikmethaykırmazmı?Veanlayışsesiniçıkarmazmı?
2Yüksekyerlerinbaşında,yolkenarında,patikaların yerlerindeduruyor.
3Kentingirişinde,kapılarda,girenlerinkapılarında bağırıyor
4Eyinsanlar,siziçağırıyorum;sesiminsanoğullarınadır.
5Eybudalalar,hikmetianlayın;veeyakılsızlar,anlayışlı biryüreğesahipolun
6Dinleyin;çünkübengüzelşeylerdensözedeceğim;ve dudaklarımınaçılışıdoğruşeylerolacak
7Çünküağzımgerçeğisöyler,kötülükisedudaklarımın iğrençliğidir.
8Ağzımdançıkanbütünsözlerdoğruluklailgilidir;onlarda terslikyadasapıklıkyoktur
9Bunlarınhepsianlayanaaçıktır,vebilgibulaniçin doğrudur
10Gümüşyerinetalimatımı,seçmealtınıdeğilbilgiyialın 11Çünkühikmetyakuttandahadeğerlidir;vearzulanan hiçbirşeyonunlakıyaslanamaz
12Hikmet,basiretlebirlikteyaşar,veakıllıcabuluşların bilgisinibulurum.
13RABkorkusukötülüktennefretetmektir;gururdan, kibirden,kötüyoldanvetersağızdannefretederim 14Öğütbenimdir,sağlambilgelikdebenimdir.Anlayışım benim,kuvvetimbenim
15Benimsayemdekrallarhükümsürer,veprensleradaleti sağlarlar.
16Benimaracılığımlahükümdarlar,soylular,hatta yeryüzününbütünhâkimlerihükmeder
17Benisevenleribendeseverim;vebenierkenarayanlar benibulurlar
18Zenginlikveonurbenimledir;kalıcızenginlikve doğrulukdabenimledir
19Meyvemaltından,hattasafaltındandahaiyidir;gelirim seçmegümüştendahaiyidir
20Adaletyolunda,yargıyollarınınortasındaönderlik ederim
21Benisevenleriservetekavuştururum,vehazinelerini doldururum
22RAB,eskiişlerindenönce,yolununbaşlangıcındabeni elegeçirdi.
23Benezeldenberi,başlangıçtanberi,hattadünyavar olduğundanberikurulmuşum
24Enginleryokken,sularıbololanpınarlaryokkenben doğdum
25Dağlaryerleşmeden,tepeleroluşmadanönceben yaratıldım.
26Henüzyeryüzünü,tarlalarıveyeryüzündekitozunen yüksekyeriniyaratmamışken.
27Göklerihazırladığızamanbenoradaydım;derinliğin yüzünebirpusulakoyduğuzamandaoradaydım
28O,bulutlarıyukarıdakurduğunda,denizinkaynaklarını kuvvetlendirdiğinde:
29Denize,sularınbuyruğunuaşmamasıiçinfermanını verdiğinde;yeryüzününtemellerinitayinettiğinde;
30Ozamanbenonunyanındaydım,onunlabirlikte büyümüşbirigibiydimHergünonunsevinciydim,daima önündesevinçlecoşuyordum.
31Yeryüzününoturulabiliryerindesevinçiçindeydim;ve zevkleriminsanoğullarıylaberaberdi
32Eyoğullar,şimdibenidinleyin;çünküyollarımıtutanlar mutludur
33Öğüdüdinleyin,hikmetliolunvereddetmeyin
34Benidinleyen,hergünkapılarımdabekleyen,kapımın direkleriyanındabekleyenadamnemutlukişidir!
35ÇünkübenibulanhayatbulurveRAB'binlütfunu kazanır.
36Fakatbanakarşıgünahişleyen,kendicanınakötülük eder;bendennefretedenlerinhepsiölümüsever
BÖLÜM9
1Hikmeteviniyaptı,yedidireğiniyonttu.
2Hayvanlarınıboğazladı,şarabınıkattı,sofrasınıda hazırladı
3Kızlarınıgönderdi;şehrinenyüksekyerlerinde haykırıyor,
4Aklıbaşındaolanburayagelsin;aklıkıtolanada, 5Gel,ekmeğimdenye,kattığımşaraptaniç.
6Akılsızlarıbırak,yaşa;veanlayışyolundayürü
7Alaycıyıazarlayankendineutançgetirir;kötüadamı azarlayankendinelekegetirir.
8Alaycıyıazarlama,yoksasendennefretederHikmetli adamıazarla,senisever
9Akıllıadamadersver,dahadaakıllıolur;doğruadama dersver,öğrenimiartar
10RABkorkusubilgeliğinbaşlangıcıdır;kutsalıbilmekise anlayıştır.
11Çünkübenimaracılığımlagünlerinçoğalacak,ömrünün yıllarıuzayacaktır
12Eğerakıllıysan,kendiniçinakıllıolursun;fakatalay edersen,cezasınıtekbaşınaçekersin
13Akılsızkadıngürültücü,safvehiçbirşeybilmeyenbir kadındır
14Çünküo,evininkapısınınönünde,şehrinyüksek yerlerindebirtahttaoturuyordu
15Yollarınadevamedenyolcularıçağırmakiçin:
16Aklıbaşındaolanburayagelsin;aklıkıtolanada, 17Çalınansutatlıdır,gizliceyenenekmekisehoştur
18Fakatölülerinoradaolduğunu,konuklarınında cehenneminderinliklerindeolduğunubilmiyor
BÖLÜM10
1Süleyman'ınatasözleri.Akıllıoğulbabasınısevindirir; akılsızoğuliseannesininsıkıntısıdır
ATASÖZLERİ
2Kötülükhazinesihiçbirişeyaramaz;fakatdoğruluk ölümdenkurtarır.
3RABdoğrukişinincanınıaçbırakmaz;fakatkötükişinin canınıdayokeder.
4Tembelelileişyapanfakirolur;fakatçalışkanlarıneli zengineder
5Yazıntoplayanakıllıoğuldur;amahasatzamanında uyuyanutançverenoğuldur.
6Bereketdoğrularınbaşınayağar,fakatzorbalıkkötülerin ağzınıörter
7Doğrularınanısıkutsanır,fakatkötülerinadıçürür 8Bilgekişiemiralır,amagevezeahmakdüşer
9Doğruyoldayürüyeneminbiryoldayürür;fakat yollarınıçarpıtanadambelliolur
10Gözkırpanüzüntüyesebepolur;fakatgevezeahmak düşer.
11Doğruadamınağzıhayatpınarıdır;fakatkötüadamın ağzınızorbalıkörter
12Nefretçekişmelerikörükler,amasevgibütüngünahları örter
13Anlayışlıolanındudaklarındahikmetbulunur;ama anlayışsızolanınsırtınadeğneksaplanır.
14Akıllıadamlarbilgibiriktirir;akılsızınağzıiseyıkıma götürür
15Zengininservetionungüçlükentidir;fakirinyıkımıise onunyoksulluğudur
16Doğrununemeğiyaşama,kötününmeyvesiisegünaha götürür.
17Öğüdütutankişiyaşamyolundadır,amaazarlamaya yanaşmayansapar
18Yalandudaklarlanefretinigizleyenveiftiraatankişi akılsızdır
19Çoksözdengünaheksikolmaz;fakatdudaklarınıtutan akıllıdır.
20Doğrunundilisafgümüşgibidir;kötününyüreğiise değersizdir
21Doğrularındudaklarıçoklarınıbesler;amaakılsızlar bilgeliktenyoksunolduklarıiçinölürler
22RAB'binbereketikişiyizengineder,veonadertkatmaz
23Akılsızınişikötülükyapmaktır;akıllıadamisehikmet sahibidir
24Kötününkorkusubaşınagelir,amadoğrunundileği yerinegelir.
25Kasırganasılgeçerse,kötülerdeöyleceyokolur;ama doğrularebedîbirtemeldir
26Dişleriçinsirke,gözleriçindumanneyse,tembeladam dakendisinigönderenleriçinöyledir
27RABkorkusugünleriuzatır;fakatkötülerinyılları kısalır
28Doğrularınümidisevinçolur;amakötülerin bekledikleriboşaçıkar
29RAB'binyoludoğrulariçinkuvvettir;fakatfesat işleyenleriçinyıkımdır
30Doğrukişihiçbirzamanyerlebirolmayacak;fakat kötüleryeryüzündeoturmayacaklar
31Doğrununağzıhikmetüretir;fakatçarpıkdilkesilir
32Doğrularındudaklarıneyinsöylenmesigerektiğinibilir; fakatkötülerinağzındankötüsözlerçıkar
BÖLÜM11
1SahteteraziRAB'bingözündeiğrençtir;fakatdoğrutartı O'nunhoşunagider.
2Kibirlebirlikteutançdagelir;amahikmet alçakgönüllülerdedir
3Doğrularındürüstlüğüonlarayolgösterecek;fakat günahkârlarınsapıklığıonlarımahvedecektir.
4Gazapgünündezenginlikfaydavermez;fakatdoğruluk ölümdenkurtarır
5Kusursuzkişinindoğruluğuyolunuaydınlatır;kötükişi isekendikötülüğüyüzündendüşer
6Doğrularındoğruluğuonlarıkurtarır;fakatsuçlularkendi kötülükleriyleyakalanırlar
7Kötüadamöldüğündeumutlarıboşaçıkar;vezalimlerin ümitleriyokolur.
8Doğrukişisıkıntıdankurtulur,veonunyerinekötükişi gelir
9İkiyüzlüağzıylakomşusunumahveder;fakatdoğrukişi bilgiylekurtulur
10Doğrulariyigeçinincekentsevinir;kötüleryokolunca dasevinççığlıklarıduyulur.
11Doğrularınbereketiylekentyükselir,fakatkötülerin ağzıylayıkılır
12Hikmettenyoksunolan,komşusunuhorgörür;anlayışlı adamisesusar
13Dedikoducusırlarıaçığavurur;fakatsadıkruhluolan, sırrınıgizler.
14Danışmanyoksa,halkdüşer;danışmanlarınçokluğuise kurtuluştur
15Yabancıyakefilolanbundandolayıacıçekecektir; kefalettennefretedeniseemindir
16Güzelkadınşerefinikorur;güçlüadamlariseservetini korur.
17Merhametlikişikendicanınaiyilikeder;fakatgaddar kişikendibedenineeziyeteder
18Kötükişihileyapar;fakatdoğrulukekeniçinkesinödül vardır
19Doğrulukyaşamahizmetettiğigibi,kötülüğünpeşinden gidendeonuölümegötürür.
20İnatçıyüreklilerRAB'bingözündeiğrençtir;fakat yolundadoğruolanlarO'nunhoşnutluğunaerer
21Eleleverilsebile,kötülercezasızkalmaz;fakat doğrularınsoyukurtulur
22Domuzunburnundakialtıntakınasılsa,sağduyudan yoksungüzelkadındaöyledir.
23Doğrularınisteğiyalnızcaiyidir;amakötülerin beklentisiöfkedir.
24Dağıtanvar,amayinedeçoğaltır;vegereğinden fazlasınıesirgeyenvar,amabudayoksulluğayolaçar
25Cömertolansemizolur;sulayanınkendisidesulanır
26Buğdayınıesirgeyenehalklaneteder;amabuğdayını satanınbaşınabereketgelir
27İyiliğigayretlearayaniyilikkazanır;amakötülüğü isteyen,kötülüğübaşınagelir
28Zenginliğinegüvenendüşecek,fakatdoğrulardalgibi gelişecek.
29Kendievinisıkıntıyasokan,yeldenmirasalacaktır; akılsızdaakıllılarınkuluolacaktır
30Doğrukişininmeyvesihayatağacıdır;vecanları kazananbilgedir
31İşte,iyileryeryüzündecezalandırılacaklar;kötülerve günahkârlariseçokdahafazlacezalandırılacaklar.
BÖLÜM12
1Tedbirisevenbilgiyisever;azarlanmaktannefretedenise budaladır
2İyiadamRAB'binlütfunukazanır;fakatkötülük tasarlayanadamıRABmahkûmeder
3Kötülükleadamsağlamlaştırılamaz;fakatdoğruların köküsökülemez
4Erdemlikadınkocasınıntacıdır;amautandırankadın kocasınınkemiklerindeçürüklükgibidir.
5Doğrularındüşünceleridoğrudur;amakötülerinöğütleri aldatıcıdır
6Kötülerinsözlerikandökmekiçinpusuyayatar;fakat doğrularınağzıonlarıkurtarır
7Kötüleryıkılır,veyokolurlar;fakatdoğrularıneviayakta kalır.
8İnsanhikmetinegöreövülür;fakatyüreğieğriolanhor görülür
9Hizmetçisiolanvehorgörülenadam,ekmeğiolmayanve kendiniyüceltenadamdandahaiyidir
10Doğrukişihayvanınıncanınaözengösterir;fakat kötülerinşefkatizalimcedir.
11Toprağınıişleyenekmeğedoyar;fakatboşadamların ardındangidenakıldanyoksundur
12Kötülerkötülerinağınıarzular;fakatdoğrularınkökü meyveverir
13Kötükişidudaklarınınsuçuylatuzağadüşer;fakat doğrukişisıkıntıdankurtulur.
14İnsanağzınınmeyvesiyleiyilikledoyar;veinsanın ellerininkarşılığıonaödenir
15Akılsızınyolukendigözündedoğrudur;amaöğüdü dinleyenakıllıdır
16Ahmağınöfkesihemenbelliolur;fakatakıllıadam utancıörter.
17Doğruyusöyleyendoğrulukgösterir;yalancışahitise aldatmaca
18Kılıçsaplanırgibikonuşanvardır;fakatbilgenindili şifadır
19Doğrulukdudağısonsuzadekkalıcıdır;yalancıdilise ancakbiraniçindir.
20Kötülüktasarlayanlarınyüreğindehilevardır;fakat barışöğütçülerinesevinçvardır
21Doğrukişiyehiçbirkötülükgelmez;amakötüler kötülükledoyar
22YalancıdudaklarRAB'bingözündeiğrençtir;fakat dürüstdavrananlarO'nunhoşnutluğunaerer
23Akıllıadambilgiyigizler;fakatakılsızlarınyüreği akılsızlığıilaneder
24Çalışkanlarınelihükümdarlıkeder;fakattembeller vergialtındakalır
25İnsanınyüreğindekikaygıonuçökertir,fakatgüzelsöz onusevindirir
26Doğrukişikomşusundanüstündür;fakatkötülerinyolu onlarısaptırır.
27Tembeladamavdatuttuğunukavurmaz;fakatçalışkan adamınmalıdeğerlidir
28Doğrulukyolundahayatvardır;onunyolundaiseölüm yoktur
BÖLÜM13
1Akıllıoğulbabasınınuyarısınıdinler;fakatalaycıoğul azarişitmez.
2İnsanağzınınmeyvesiyleiyilikyer;fakatsuçlularıncanı zorbalıkyer
3Ağzınıkoruyancanınıkorur;fakatdudaklarınıgenişaçan yıkımauğrar.
4Tembelincanıbirşeyister,amaeldeedemez;çalışkanın canıisesemizolur
5Doğrukişiyalandannefreteder;kötükişiiseiğrençtirve utancauğrar
6Doğruluk,doğruyoldaolanıkorur;kötülükisegünahkârı yıkar
7Kendinizengingösteren,amahiçbirşeyiolmayanvar; kendinifakirgösteren,amabüyükservetiolanvar.
8İnsanıncanıservetidir;fakatyoksulazarişitmez
9Doğrularınışığıparlar;fakatkötülerinçırasısöner
10Ancakgururdançekişmedoğar;amahikmetöğüt alanlarındır
11Boşişlerlekazanılanservetazalır;emeklebiriktirenin servetiartar.
12Ertelenenümityüreğihastaeder;fakatarzugelince,o hayatağacınadönüşür
13Sözühorgörenmahvolur;fakatemirdenkorkan mükâfatlandırılır
14Akıllılarınöğüdüyaşampınarıdır,ölümtuzaklarından kurtulmayısağlar.
15İyianlayışiyilikgetirir;fakatsuçlularınyoluzordur
16Herakıllıadambilgiylehareketeder,fakatakılsız, ahmaklığınıaçığavurur.
17Kötüelçifelaketedüşer;fakatsadıkelçisağlıktır
18Terbiyeyireddedenadamayoksullukveutançgelir; fakatazarlamayıdinleyenadamonurlandırılır.
19Arzunungerçekleşmesicanatatlıgelir;fakatakılsızlar içinkötülüktenayrılmakiğrençtir
20Hikmetliadamlarlaberaberyürüyenhikmetliolur;fakat akılsızlarınarkadaşımahvolur
21Kötülükgünahkârlarıkovalar;fakatdoğrularaiyilik karşılıkverir.
22İyiadamçocuklarınınçocuklarınamirasbırakır; günahkârınservetiisedoğrukişiiçinbiriktirilir
23Fakirlerinekinindeçokürünvardır;fakatadalet eksikliğindendolayımahvolandavardır
24Değneğiniesirgeyen,oğlundannefreteder;fakatonu seven,onuzamanındaterbiyeeder.
25Doğrukişicanınınistediğikadaryer;kötükişininkarnı iseaçkalır.
BÖLÜM14
1Herakıllıkadınkendieviniyapar;akılsızkadıniseonu eliyleyıkar
2DoğruyoldayürüyenRAB'denkorkar;fakatyollarında eğriolanRAB'bihorgörür
3Akılsızınağzındakibirsopasıvardır;fakatakıllının dudaklarıonlarıkorur.
4Öküzyoksa,yemliktemizdir;fakatçokverimöküzün gücüyleolur
5Sadıkşahityalansöylemez;yalancışahitiseyalansöyler.
6Alaycıhikmetiarar,amabulamaz;amabilgi,anlayana kolaydır
ATASÖZLERİ
7Bilgidolududaklargöremediğinakılsızınyanındangit
8Akıllınınbilgeliğiyolunubilmektir;akılsızların akılsızlığıisealdatmacadır
9Ahmaklargünahlaalayederler;fakatdoğrulararasında lütufvardır.
10Yürekkendiacısınıbilir;vesevincineyabancıkarışmaz
11Kötülerineviyıkılacak,amadoğrularınçadırıgelişecek 12İnsanadoğrugörünenbiryolvardır,fakatsonuölüm yollarıdır
13Gülerkenbileyürekkederlidir;veoneşeninsonu kederdir
14Yüreğindedönenkişikendiyollarıyladoyar;iyiadam isekendikendineyetecektir.
15Safkişihersözeinanır;fakatakıllıkişigidişinedikkat eder
16Akıllıadamkorkarvekötülüktenuzaklaşır;akılsızise öfkelenirvekendinegüvenir
17Çabuköfkelenenakılsızlıkeder;kötüniyetliadamda nefretedilir.
18Safinsanlarakılsızlığımirasalırlar;amaakıllılar bilgiyletaçlandırılırlar
19Kötüleriyilerinönündeeğilir,kötülerdedoğruların kapısında
20Fakirkendikomşusutarafındanbilenefretedilir;fakat zenginindostuçoktur.
21Komşusunuhorgörengünahişler;fakatyoksula merhametedenmutluolur
22Kötülüktasarlayanlarsapmıyormu?İyilik tasarlayanlaraisemerhametvedoğrulukvardır
23Heremektekazançvardır;fakatağızdançıkansöz ancakyoksulluğagötürür.
24Akıllınıntacıservetidir;akılsızlarınakılsızlığıise ahmaklıktır
25Gerçekşahitcanlarıkurtarır;fakataldatıcışahityalan söyler
26RABkorkusundasağlambirgüvenvardır;veonun çocuklarıiçinsığınacakbiryervardır.
27RABkorkusuyaşampınarıdır,ölümtuzaklarından kurtulmayısağlar
28Halkınçokluğukralınşerefinebağlıdır;fakathalkın yokluğuprensinyıkımınayolaçar
29Öfkelenmektegecikenkişianlayışlıolur;fakatruhu aceleciolankişiakılsızlığınıyüceltir.
30Sağlamyürekbedenincanıdır;fakatkemiklerin çürüklüğünükıskan
31Yoksuluezen,Yaratıcısınahakareteder;fakat Yaratıcısınıyücelten,yoksulamerhameteder
32Kötükişikötülüğüyleuzaklaştırılır;fakatdoğrukişi ölümünüümiteder
33Anlayışlıolanınyüreğindehikmetbulunur;ama akılsızlarınarasındaolan,ancakbelliolur
34Doğrulukbirmilletiyüceltir;fakatgünahherhangibir kavminutancıdır
35Kralınlütfuakıllıkuladır;fakatgazabıutançveren kuladır
BÖLÜM15
1Yumuşakcevapgazabıyatıştırır;fakatacısözöfkeyi kışkırtır.
2Hikmetlinindilibilgiyidoğrukullanır;akılsızınağzıise akılsızlıksaçar
3RAB'bingözleriheryerdedir,hemkötülerihemdeiyileri görür.
4Güzeldilhayatağacıdır;fakatçarpıkdilruhtaçatlaktır 5Akılsızbabasınınuyarısınıhorgörür;fakatazarlamayı dinleyenakıllıdır.
6Doğrukişininevindeçokhazinevardır;fakatkötü kişiningelirindesıkıntıvardır
7Bilgelerindudaklarıbilgiyidağıtır;fakatakılsızların yüreğiböyleyapmaz
8KötülerinkurbanıRAB'beiğrençgelir;Fakatdoğruların duasıO'nuhoşnuteder
9KötülerinyoluRAB'beiğrençgelir;fakatO,doğruluğun ardındangidenisever.
10Yolunuterkedeneterbiyeağırgelir;veazarlanmaktan nefretedenölür
11RAB'binönündecehennemveyıkımvardır.İnsan oğullarınınyürekleribundançokdahabüyüktür
12Alaycıkişikendisiniazarlayanısevmez;veakıllılara gitmez.
13Şenyürek,yüzüneşelendirir;fakatyüreğinkederiruhu kırar
14Anlayışlıadamınyüreğibilgiarar;fakatakılsızların ağzıakılsızlıklabeslenir
15Mazlumunbütüngünlerikötüdür;fakatgönlüneşeli olansürekliziyafettedir.
16RABkorkusuylaazşeykazanmak,büyükhazineyle uğraşmaktaniyidir
17Sevgidolubirortamdaotyemeği,nefretdolubir ortamdaahırdakalmışbiröküzdendahaiyidir
18Öfkeliadamçekişmeyikörükler;fakatöfkelenmekte gecikenadamçekişmeyiyatıştırır.
19Tembelinyoludikenlibirçitgibidir;fakatdoğruların yoluaçıktır
20Akıllıoğulbabasınısevindirir;akılsızadamiseannesini horgörür
21Hikmettenyoksunolanadeliliksevinçverir;fakat anlayışlıadamdoğruluklayürür.
22Danışmanlıkyapılmazsaamaçlarboşaçıkar; danışmanlarınçokluğuylaamaçlarsağlamlaşır
23İnsanağzınıncevabıylasevinir;vezamanındasöylenen söznekadariyidir!
24Yaşamyoluakıllıkişiiçinyukarıdadır,böyleceo aşağıdakicehennemdenayrılabilir.
25RABkibirlilerineviniyıkacak,Fakatdulkadının sınırınısağlamlaştıracaktır
26KötülerindüşünceleriRAB'beiğrençgelir;ama temizlerinsözlerihoşsözlerdir
27Kazancadüşkünolankendievinesıkıntıverir;fakat armağanlardannefretedenyaşar
28Doğrukişininyüreğiyanıtvermeyeçalışır;fakatkötü kişininağzıkötülüksaçar
29RABkötülerdenuzaktır,fakatdoğrularınduasınıişitir.
30Gözlerinnuruyüreğisevindirir;iyisözisekemikleri semizleştirir
31Yaşamınazarınıişitenkulak,hikmetlilerinarasında kalır
32Terbiyedenkaçınankendicanınıhorgörür;fakatazar işitenanlayışkazanır
33RABkorkusuhikmetinöğretisidir;alçakgönüllülükise şereftenöncegelir.
BÖLÜM16
1İnsanınyüreğinintasarıları,dilincevabıRAB'dendir
2İnsanınbütünyollarıkendigözündetemizdir;fakat ruhlarıtartanRAB'dir.
3İşleriniRAB'bebırak,ozamandüşüncelerinsağlamlaşır 4RABherşeyikendisiiçinyaptı:Evet,kötüleribilekötü güniçinyaptı.
5YüreğindekibirolanheradamRAB'beiğrençgelir;el eletutuşsabilecezasızkalmaz
6Merhametvesadakatlekötülüktemizlenir,RAB korkusuylainsankötülüktenuzaklaşır
7BiradamınyollarıRAB'binhoşunagiderse,düşmanlarını bileonunlabarıştırır
8Doğruluklakazanılanazşey,haksızlıklakazanılanbüyük kazançtaniyidir.
9İnsanınyüreğiyolunutasarlar,fakatadımlarınıRAB yönlendirir
10İlahihükümkralındudaklarındadır;onunağzıyargıda suçişlemez
11DoğrutartıveteraziRAB'bindir;torbanınbütün ağırlıklarıonuneseridir.
12Krallarınkötülükyapmasıiğrençbirşeydir;çünkütaht doğruluklasağlamlaştırılır
13Doğrududaklarkrallarınhoşunagider;vedoğru söyleyeniseverler
14Kralınöfkesiölümhabercisigibidir;amaakıllıkişionu yatıştırır.
15Kralınyüzününışığındahayatvardır;lütfuiseson yağmurunbulutugibidir
16Altınkazanmaktançokhikmetkazanmakdahaiyidir! Gümüşkazanmaktançokanlayışkazanmakdahaiyidir!
17Doğrularınyolukötülüktenuzaklaşmaktır;yolunu koruyancanınıkorur.
18Kibiryıkımdanöncegelir,vekibirliruhdüşüştenönce gelir
19Alçakgönüllülerlebirlikteolmak,kibirlilerleganimeti paylaşmaktandahaiyidir
20Birişihikmetleyapanbaşarıyaulaşır;RAB'begüvenen mutluolur.
21Yüreğihikmetliolanaakıllıdenir;dudaklarıntatlılığı iseöğrenmeyiartırır
22Akıl,onasahipolanahayatkaynağıdır;amaakılsızların öğretisiakılsızlıktır
23Hikmetlininyüreğiağzınaöğretir,dudaklarınadabilgi katar.
24Hoşsözlerpetekbalıgibidir,canatatlı,kemiklere şifadır.
25İnsanadoğrugörünenbiryolvardır,fakatsonuölüm yollarıdır
26Çalışankendisiiçinçalışır;çünküağzıonuister
27Kötüadamkötülükyaratır;dudaklarındayananateş vardır
28İnatçıadamçekişmeçıkarır,vededikoducuadambaş dostlarıayırır
29Zorbaadamkomşusunuayartırveonuiyiolmayanyola sürükler.
30O,çirkinşeylertasarlamakiçingözlerinikapar; dudaklarınıoynatarakkötülükyapar
31Ağarmışbaş,eğerdoğrulukyolundabulunursa,yücelik tacıdır
32Öfkesigeçolanadamgüçlüadamdanüstündür;ruhunu kontroledenadamdabirşehrifethedenadamdanüstündür.
33Kurakucağaatılır,fakatbütündüzenlemeRAB'bindir
BÖLÜM17
1Kurubirlokmaveonunlagelenhuzur,kavgave kurbanlarladolubirevdendahaiyidir.
2Akıllıbirhizmetkâr,utançverenbiroğulahükmedecek vekardeşlerarasındamirastanpayalacaktır
3Gümüşpotadaeritilir,altıniseocaktaeritilir;fakat yüreklerideneyenRAB'dir
4Kötülükyapanyalancıdudaklarakulakverir;yalancıda kötüdilekulakverir
5Yoksullaalayeden,Yaratıcısınıkınamışolur;vefelakete sevinencezasızkalmaz.
6Çocuklarınçocuklarıyaşlılarıntacıdır;çocuklarınövüncü isebabalarıdır
7Akılsızagüzelsözyakışmaz;yalancıdudaklariseprense hiçyakışmaz
8Birarmağan,onualankişiningözündedeğerlibirtaş gibidir;nereyedönersebaşarılıolur.
9Suçuörtbasedensevgiarar;amabirşeyitekrarlayan dostlarıayırır
10Akıllıyagelenbirazar,akılsızagelenyüzsopadandaha etkilidir
11Kötükişiancakisyanarar;buyüzdenonakarşızalim birelçigönderilecektir.
12Yavrularındanedilmişbirayı,akılsızbiradamla karşılaşmaktansa,insanlakarşılaşsın
13Kimiyiliğekötülüğünkarşılığınıverirse,onunevinden kötülükeksikolmaz
14KavganınbaşlangıcısudökmeyebenzerOhalde, karışmadanönceçekişmeyibırakın.
15Kötüyühaklıçıkaranda,doğruyumahkûmedende, ikisideRAB'bingözündeiğrençtir
16Öyleyse,akılsızınelindehikmeteldeetmekiçinneden birbedelolsunki,çünküonunbunayüreğiyoktur?
17Dostherzamansever,kardeşisesıkıntıiçindoğar
18Anlayışıkıtolanadamelvurur,vedostununyanında kefilolur
19Kavgayısevenisyanısever,Kapısınıyükseltenise yıkımıarar.
20İnatçıyüreğiolaniyilikbulamaz;eğridiliolanda kötülüğedüşer
21Akılsızıdoğuran,kendiüzüntüsünedoğurur;akılsızın babasıisesevinmez
22Neşeliyürekilaçgibiiyigelir;fakatkırıkruhkemikleri kurutur
23Kötüadam,adaletyollarınısaptırmakiçinkoynundan armağançıkarır
24Anlayışsahibiolanınönündehikmetvardır;fakat akılsızıngözleridünyanınuçlarındadır
25Akılsızoğulbabasınakeder,onudoğurankadınaacıdır
26Ayrıcadoğruyucezalandırmakdaiyideğildir,adalet yüzündenprenslericezalandırmakdaiyideğildir
27Bilgilikişidilinitutar;anlayışlıkişiiseenüstünruha sahipolankişidir
28Suskunkalanakılsızbileakıllısayılır;ağzınıtutanise anlayışlıbiradamsayılır.
BÖLÜM18
1Arzuylainsankendiniayırarakhertürlübilgeliğiararve onakarışır.
2Akılsız,anlayıştanzevkalmaz;ancakyüreğininkendisini keşfetmesiniister
3Kötülergelince,aşağılamaverezilliklebirliktehakaret degelir.
4İnsanınağzındançıkansözlerderinsulargibidir,Hikmet pınarıiseakanbirderegibidir
5Kötününşahsınıkabuletmek,doğruyuyargılamakiyi değildir
6Akılsızındudaklarıçekişmeyegirer,veağzıdayakister.
7Akılsızınağzıkendisinimahveder,dudaklarıdacanına tuzaktır
8Dedikoducununsözleriyaralargibidir,vekarnıneniç yerlerinekadariner
9İşindetembellikedende,çokisrafedeninkardeşidir
10RAB'binismigüçlübirkuledir;doğrukişionakoşarve güvenlikteolur
11Zengininservetionungüçlükentidir,Vekendikendini beğenmişliğiiçindeyüksekbirsurgibidir.
12İnsanınyüreğiyıkımdanöncekibirlidir,onurdanönce alçakgönüllülükvardır
13Birsoruyudinlemedenöncecevaplayankişi,buonun içinbirakılsızlıkveutançtır
14İnsanınruhuonunhastalığınıdestekler;amayaralıruh kimdayanabilir?
15Akıllınınyüreğibilgiedinir;bilgeninkulağıdabilgi arar
16Biradamınarmağanıonayeraçarveonubüyük adamlarınönüneçıkarır
17Kendidavasındailkolanadilgörünür;amakomşusu geliponudeler.
18Kuraçekişmelerisonaerdirirvegüçlülerarasındaayrım yapar
19Gücendirilmişbirkardeş,güçlübirşehirdendahazor kazanılırOnlarınçekişmelerikalesürgülerigibidir
20İnsanınkarnıağzınınmeyvesiyledoyar,dudaklarının ürünüylededoyar.
21Ölümvehayatdilinelindedir;onusevenlermeyvesini yerler
22BirkadınbulaniyibirşeybulurveRAB'binlütfunu kazanır
23Fakiryalvarır,zenginisesertcevapverir
24Dostlarıolanadamdostçadavranmalıdır;kardeşten dahayakındostvardır
BÖLÜM19
1Dürüstlükleyürüyenyoksul,dudaklarındaçarpıklıkolan veakılsızolandandahaiyidir.
2Ayrıca,canınbilgisizolmasıiyideğildir;veayaklarıyla aceleedengünahişler
3İnsanınakılsızlığıyolunusaptırır;veyüreğiRABBE karşıöfkelenir
4Zenginlikçokdostkazandırır;fakatfakirkomşusundan ayrılır
5Yalancışahitlikcezasızkalmaz,yalansöyleyen kurtulamaz.
6Birçokkişiprensiniyiliğiniisteyecektir;veherkeshediye verenindostudur
7Fakirlerinbütünkardeşleriondannefretediyor;dostları ondannekadardauzaklaşıyor!Onlarısözlekovalıyor,ama onlarkendisindenyoksunkalıyorlar
8Hikmetieldeedenkendicanınısever;aklınıkoruyan iyilikbulur.
9Yalancışahitlikcezasızkalmaz,yalansöyleyenmahvolur 10Akılsızazevkyakışmaz;birhizmetkârınprenslere hükmetmesiisehiçyakışmaz.
11İnsanınbasiretiöfkesinigeciktirir;vebirsuçu görmezdengelmekonunşanıdır
12Kralınöfkesiaslanınkükremesigibidir;amalütfu otlarınüzerindekiçiygibidir
13Akılsızoğulbabasınınfelaketidir;karısınınçekişmeleri isesüreklibirdamladır
14Evveservetbabalarınmirasıdır;veakıllıkadın RAB'dendir.
15Tembellikinsanıderinbiruykuyasürükler;tembel insandaaçlıkçeker
16Emritutancanınıkorur;fakatyollarınıhorgörenölür.
17Yoksulaacıyan,RAB'beborçverir;RABdeverdiğini onageriöder
18Umutvarkenoğlunuterbiyeet,veonunağlayışına canınıesirgeme
19Çoköfkelenenadamcezagörecektir;çünküonu kurtarsanbile,yineaynısınıyapmangerekir.
20Öğütdinleveöğütalki,sonundaakıllıolasın
21İnsanınyüreğindeçoktasarılarvardır;fakatRAB'bin tasarısıayaktakalacaktır.
22İnsanınarzusuiyiliktir;yalancıdanisefakirdahaiyidir
23RABkorkusuyaşamasevinciverir;onutaşıyankişitok kalır,kötülükonadokunmaz.
24Tembeladamelinikoynundasaklar,birdahadaağzına götürmekistemez
25Alaycıyıvur,bönadamsakınır;anlayışıolanıazarla,o dabilgiyianlar
26Babasınıperişaneden,annesinikovançocuk,utançve utançkaynağıolur.
27Oğlum,bilgisözlerindensapmayayolaçanöğretiyi dinlemektenvazgeç
28Kötütanıkadaletiküçümser;kötülerinağzıdakötülüğü yutar
29Alaycılariçincezalar,akılsızlarınsırtlarıiçinde kırbaçlarhazırlanmıştır.
BÖLÜM20
1Şarapalaycıdır,içkicoşturucudur;vebununlaaldatılan adamakıllıdeğildir.
2KralkorkusuaslanınkükremesinebenzerOnu öfkelendirenkişi,kendicanınakarşıgünahişlemişolur 3Biradamınçekişmedenuzakdurmasıonurdur;fakather akılsızbunakarışır.
4Tembeladamsoğuktandolayıçiftsüremez;bununiçin hasatdilenir,amabirşeyiolmaz
5İnsanınyüreğindekidüşüncederinsugibidir;ama anlayışlıadamonuçekipçıkarır
6Çoğuinsankendiiyiliğiniilaneder;amagüvenilirbir adambunubulabilirmi?
7Doğruadamdürüstlükyolundayürür;ondansonragelen çocuklarıdamutluolur.
8Hükümkürsüsündeoturankral,gözleriyleherkötülüğü dağıtır
ATASÖZLERİ
9Kim,"Yüreğimitemizledim,günahlarımdanarındım" diyebilir?
10Çeşitlitartıaletleriveçeşitliölçüaletleri,bunlarınikisi deRAB'bingözündeiğrençtir.
11Birçocukbileyaptıklarındanbelliolur;yaptığıişin temizvedoğruolupolmadığı
12İşitenkulağıvegörengözü,RABikisinideeşitlemiştir 13Uykuyusevme,yoksayoksullaşırsın.Gözleriniaç, ekmeğedoyarsın
14Alıcı,"Hiçbirşey,hiçbirşey"derAmayolunadevam edinceövünür
15Altınveyakutçokluğuvardır;fakatbilgidudakları değerlibirmücevherdir.
16Yabancıbirkadınakefilolanadamıngiysisinial; yabancıbirkadınakefilolanadamınrehininial
17Hileekmeğiinsanatatlıgelir;fakatsonradanağzı çakılladolar
18Herişöğütlesağlamlaştırılır;savaşiyiöğütleyapılır
19Dedikoduyapansırlarıaçığavurur;bunedenle dudaklarıyladalkavuklukedenleuğraşma
20Kimbabasınaveyaanasınalanetederse,onunışığı karanlıktasöner.
21Mirasbaşlangıçtaaceleyleeldeedilebilir;fakatsonu bereketliolmaz
22Kötülüğekarşılıkvereceğimdeme;amaRAB'bibekle, osenikurtaracaktır
23RAB'bingözündedeğişikağırlıklariğrençtir;vehileli teraziiyideğildir.
24İnsanınyürüyüşüRAB'dendir;öyleyseinsankendi yolununasılanlayabilir?
25Kutsalolanıyiyenveyeminlerediponuaraştıranadam içinbirtuzaktır
26Akıllıkralkötüleridağıtır,veonlarınüzerinetekerleği döndürür.
27İnsanınruhu,Rabbinkandilidir;karnınbütüniç taraflarınıaraştırır
28Merhametvedoğrulukkralıkorur,tahtıdamerhametle ayaktadurur
29Gençleringörkemikuvvetleridir;yaşlılarıngüzelliğiise ağarmışsaçlardır.
30Yaranınmaviliğikötülüğütemizler;karnıniç kısımlarındakiçizgilerdeaynışeyiyapar
BÖLÜM21
1KralınyüreğiRAB'binelindedir;suırmaklarıgibidir; onudilediğiyöneçevirir
2İnsanınheryolukendinegöredoğrudur;fakatRAB yürekleritartar
3Adaletveadaletiyerinegetirmek,kurbansunmaktan dahamakbuldür
4Kibirlibakışlar,gururluyürek,kötülerinçiftsürmesiise günahtır
5Çalışkanlarındüşünceleriyalnızcabolluğayönelir; acelecilerindüşünceleriiseyalnızcayoksulluğayönelir
6Yalandillehazineeldeetmek,ölümüarayanlarınileri geriattıklarıbirboşlaftır.
7Kötülerinsoygunuonlarıyokedecektir;çünküadaleti yerinegetirmektenkaçınırlar
8İnsanınyolueğrivegariptir;fakattemizolanınişi doğrudur
9Genişbirevdekavgacıbirkadınlaoturmaktansa,damın köşesindeoturmakdahaiyidir.
10Kötününcanıkötülükister;komşusunungözündelütuf bulmaz.
11Alaycıcezalandırılınca,bönadamakıllanır;bilgeadam öğretilince,bilgikazanır
12Doğrukişikötüadamınevinihikmetlegözetir;fakat Tanrıkötüadamıkötülükleriyüzündenyıkar.
13Yoksulunferyadınakulağınıtıkayan,kendisideferyat eder,fakatişitilmez
14Gizliceverilenarmağanöfkeyiyatıştırır;vekucakta verilenödülşiddetligazabıyatıştırır
15Doğrukişiiçinyargılamaksevinçvericidir;fakat kötülükişleyenleriçinyıkımolacaktır
16Anlayışyolundansapanadamölülertopluluğunda kalacaktır.
17Zevkveeğlenceyisevenfakirolur;şarapveyağıseven zenginolmaz
18Kötülerdoğrularınfidyesi,suçlulardadoğruların fidyesiolacak
19Kavgacıveöfkelibirkadınlabirlikteolmaktansa,çölde yaşamakdahaiyidir.
20Akıllınınevindearzuedilecekhazineveyağvardır; amaakılsızadamonuharcar
21Doğrulukvemerhametinardındangiden,yaşam, doğrulukveonurbulur
22Akıllıadamgüçlülerinkentinetırmanır,veonun güvendiğigücüyıkar.
23Ağzınıvedilinikoruyankimse,canınısıkıntıdankorur
24Onunadıkibirliveküstahalaycıdır,gururluöfkeyle hareketeder.
25Tembelinisteğionuöldürür;çünküelleriçalışmaktan kaçınır
26Günboyuaçgözlülüklearzular;fakatdoğrukişiverirve esirgemez
27Kötülerinkurbanıiğrençtir;kötüniyetlegetirirsedaha daiğrençtir!
28Yalancışahitmahvolur;fakatdinleyenadamdurmadan konuşur
29Kötüadamyüzünüsertleştirir;fakatdoğruadamyolunu doğrultur
30RAB'bekarşınehikmet,neanlayış,nedeöğütvardır 31Atsavaşgünüiçinhazırdır;amakurtuluşRAB'dendir.
BÖLÜM22
1Büyükservettenseiyibirisim,gümüşvealtındansasevgi velütufdahadeğerlidir.
2Zenginlervefakirlerbirarayageliyorlar;hepsinin yaratıcısıRAB'dir
3Akıllıadamkötülüğüöncedengörüpsaklanır;amasaf adamlarkaçarvecezalandırılır.
4AlçakgönüllülükveRABkorkusuzenginlik,onurve yaşamgetirir
5Dikenlervetuzaklarterslerinyolundadır;canınıkoruyan onlardanuzakolur
6Çocuğugideceğiyolagöreyetiştir;yaşlandığındada ondanayrılmaz
7Zenginfakirehükmeder,borçalandaborçverenekulluk eder.
8Kötülükekenboşlukbiçer,veöfkesinindeğneğikırılır
ATASÖZLERİ
9Gözüzenginolanmutluolur;çünküekmeğinden yoksullaraverir.
10Alaycıyıkovun,çekişmebiter;çekişmevehakaretsona erer.
11Yüreğinintemizliğinisevenin,dudaklarınınlütfu sayesindekralonundostuolacaktır
12RAB'bingözleribilgiyikorur,Odasuçlununsözlerini boşaçıkarır.
13Tembeladamderki:Dışarıdaaslanvar,sokaklarda öldürüleceğim
14Yabancıkadınlarınağzıderinbirçukurdur;RAB'bin nefretettiğikişiorayadüşer
15Akılsızlıkçocuğunyüreğinebağlanmıştır;amaterbiye değneğionuondanuzaklaştırır
16Zenginliğiniartırmakiçinyoksuluezenvezengine verenkesinlikleyoksulluğadüşecektir.
17Kulağınıeğ,hikmetlilerinsözlerinidinle,yüreğini bilgimever
18Çünküonlarıiçindetutarsanhoşolur;onlardudaklarına yerleşecektir
19GüveninRAB'beolsundiye,bugünsanabildirdim
20Sanaöğütvebilgidemükemmelşeyleryazmadımmı?
21Sanahakikatsözlerininkesinliğinibildireyimki,sana hakikatsözlerinigönderenlerecevapverebilesin
22Yoksulunyoksulolduğuiçinonusoymayın;yoksuluda kapıdaezmeyin
23ÇünküonlarındavasınıRABsavunacakveonları yağmalayanlarıncanınıyağmalayacaktır.
24Öfkeliadamlaarkadaşlıketme;veöfkeliadamlagitme
25Yoksaonunyollarınıöğrenmeyesin,vecanınatuzak kurmayasın.
26Elsıkışanlardan,borçlarakefilolanlardanolma
27Eğerödeyecekbirşeyinyoksa,nedenaltındanyatağını kaldırsın?
28Atalarınınkoyduğueskisınırıortadankaldırma
29İşindeçalışkanbiradamgörüyormusun?O,kralların önündedurur;amasıradaninsanlarınönündedurmaz.
BÖLÜM23
1Birhükümdarlabirlikteyemekyediğinzaman,önünde olanşeyidikkatledüşün
2Eğeriştahlıbiradamsan,bıçağıboğazınadaya.
3Onunlezzetliyemeklerinecanatmayın;çünküonlar aldatıcıyiyeceklerdir
4Zenginolmakiçinçabalama;kendibilgeliğindenvazgeç.
5Olmayanşeyemigözdikeceksin?Çünküzenginlikler mutlakakanatyapar,kartalgibigöğedoğruuçarlar.
6Kötügözlebakanınekmeğiniyeme,lezzetliyemeklerini deçekme
7Çünküyüreğindenedüşünüyorsa,öyledir:Sana,ye,iç, der;fakatyüreğiseninlebirliktedeğildir.
8Yediğinlokmayıkusarsınvetatlısözlerinkaybolur
9Akılsızınkulağınakonuşma;çünküo,seninsözlerinin hikmetinihorgörür
10Eskisınırıkaldırmayınveöksüzlerintarlasınagirmeyin
11Çünküonlarınkurtarıcısıgüçlüdür;onlarındavasını sanakarşıOsavunacaktır
12Yüreğiniterbiyeye,kulaklarınıdabilgisözlerinever 13Çocuğunuzdanterbiyeyiesirgemeyin;çünküonu değnekledövsenizbileölmez
14Onudeğnekledöveceksinvecanınıölülerdiyarından kurtaracaksın.
15Oğlum,eğerseninyüreğinakıllıolursa,benimyüreğim desevinir.
16Evet,dudaklarındoğruşeylersöylediğindedizginlerim sevinecek
17Günahkârlaraözenme;amabütüngünRABkorkusu içindeol.
18Çünkübirsonmutlakavardır;veseninumduğunşey boşaçıkmayacaktır
19Oğlum,dinle,akıllıolveyüreğinidoğruyoldatut 20Şarapiçenlerin,etyiyenlerinarasındaolma
21Çünküayyaşveoburadamyoksullaşır;uyuşuklukda insanapaçavragiydirir
22Senidoğuranbabanıdinle,veyaşlandığızamananneni horgörme.
23Gerçeğisatınal,amasatma;hikmeti,öğretiyive anlayışıda
24Doğrukişininbabasıçoksevinecektir;veakıllıbir çocukdoğuranonunlasevinecektir
25Babanveanansevinecek,senidoğurandamesrur olacak.
26Oğlum,yüreğinibanaver,vegözlerinyollarımıgörsün 27Çünküfahişederinbirçukurdur;yabancıkadınisedar birçukurdur.
28Odabiravgibipusudabeklerveinsanlararasında suçlularınsayısınıartırır
29Kiminvayhalivar?Kiminkederivar?Kiminçekişmesi var?Kimingevezeliğivar?Kiminsebepsizyaralarıvar? Kimingözlerikızarmış?
30Şaraptauzunsürekalanlar,karışıkşaraparamaya gidenler
31Şarabınkızılolmasına,kadehterenginivermesine, doğruakmasınabakma.
32Sonundayılangibiısırır,engerekgibisokar
33Gözlerinyabancıkadınlarabakacak,yüreğinsapık şeylersöyleyecek.
34Evet,sendenizinortasındayatan,yahutbirgemi direğinintepesindeyatanadamabenzeyeceksin
35Benivurdular,diyeceksin,vehastaolmadım;beni dövdüler,vehissetmedim;nezamanuyanacağım?Onu yinearayacağım
BÖLÜM24
1Kötüinsanlarakarşıkıskançolma,onlarlabirlikteolmayı arzulama
2Çünküonlarınyürekleriyıkımıdüşünür,dudaklarıise kötülüktensözeder
3Hikmetleevyapılır,akıllasağlamlaştırılır
4Vebilgisayesindeodalarhertürlüdeğerlivehoş zenginliklerledolacak.
5Bilgeadamkuvvetlidir;bilgiliadamkuvvetiniartırır
6Çünküsavaşınıhikmetliöğütlerleyapacaksın; danışmanlarınçokluğukurtuluşugetirir
7Akılsıziçinhikmetçokyüksektir;kapıdaağzınıaçmaz
8Kötülükyapmayıtasarlayankişi,fesatçıolarak adlandırılacaktır
9Akılsızlıkdüşüncesigünahtır;alaycıkişiiseinsanlara iğrençgelir.
10Eğersıkıntıgünündeyorgundüşersen,gücünazdır
11Eğerölümesürüklenenleriveöldürülmeküzereolanları kurtarmaktankaçınırsan;
12Eğer,"İşte,bilmiyorduk"dersen;yüreğinitartanbunu düşünmezmi?Canınıkoruyanbunubilmezmi?Ve herkeseyaptıklarınınkarşılığınıvermezmi?
13Oğlum,balye,çünküiyidir;vepetekbalıdadamak tadınauygundur
14Böylecehikmetbilgisisenincanıniçinolacak;onu bulduğunzaman,ozamanbirmükafatolacakveumduğun şeykesilmeyecektir
15Eykötüadam,doğrularınmeskeninepusukurma;onun dinlenmeyerinibozma
16Çünküdoğruadamyedikeredüşer,yinekalkar;ama kötülerfelaketedüşer
17Düşmanındüştüğüzamansevinme,veonuntökezlediği zamanyüreğinsevinmesin.
18YoksaRABbunugörüpdeöfkelenmesin,ondan gazabınıçevirmesin
19Kötüadamlaryüzündenüzülme,kötülereözenme.
20Çünkükötüadamaödülverilmeyecek,kötününkandili söndürülecektir
21Oğlum,RAB'denvekraldankork;vedeğiştokuş yapanlarlakarışma
22Çünküonlarınfelaketiansızıngelecektir;veikisininde yıkımınıkimbilebilir?
23BunlardaakıllılarınişidirHükümverirkenkişilere saygıgöstermekiyideğildir
24Kötülere,"Sendoğruadamsın"diyenkişiyehalklanet eder,milletlerondannefreteder
25Fakatonuazarlayanlarsevinecek,veonlaraiyibir bereketgelecektir.
26Doğrucevapverenindudağınıherkesöpecektir
27Dışarıdaişinihazırla,tarladakendineuygunhalegetir; ondansonraeviniyap.
28Komşunakarşısebepsizyereşahitliketme;ve dudaklarınlakimseyialdatma
29"Bendeona,banayaptığınınaynısınıyapacağım"deme. Onayaptığınınkarşılığınıvereceğim
30Tembelintarlasından,anlayışsızadamınbağından geçtim.
31Veişte,hertarafıdikenlerlekaplanmış,ısırganlarda onunyüzünüörtmüştüvetaşduvarıdayıkılmıştı
32Sonragördümveiyicedüşündüm;onabaktımveders aldım
33Birazuyku,birazkestirme,birazellerikavuşturup uyumak:
34Böyleceyoksulluğunyolcugibigelecek;yoksulluğun dasilahlıbiradamgibi.
BÖLÜM25
1BunlardaSüleyman'ınözdeyişleridir;bunlarıYahuda KralıHizkiya'nınadamlarıyazmışlardır
2BirşeyigizlemekTanrı'nınşanıdır;fakatbirşeyi araştırmakkrallarınonurudemektir
3Gökleryükseklik,yeryüzüderinliktir,krallarınyüreğiise araştırılamaz.
4Gümüşüniçindekicüruflarıayıkla,dahaiyileriçinbir kapçıkacaktır
5Kötülerikralınönündenuzaklaştır,kralıntahtı doğruluklasağlamlaştırılacaktır
6Kralınhuzurunaçıkma,büyükadamlarınyerindedurma
7Çünküsana,'Çıkburaya!'denilmesi,gözleriningördüğü önderinönündealçalmaktandahaiyidir.
8Komşunseniutandırdığında,sonundaneyapacağını bilememekiçinaceleyleçekişme.
9Davanıkomşunlabizzatgörüş;vesırrınıbaşkasınaaçma.
10Yoksaonuişitenseniutandırmasın,verezilliğinortadan kalkmasın
11Yerindesöylenenbirsöz,gümüşçerçevelialtın elmalarabenzer
12Altınküpevesafaltındansüsneyse,itaatkarkulağada hikmetlibirazarlayıcıöyledir
13Hasatzamanındakikarınsoğuğuneyse,sadıkelçide kendisinigönderenlereöyledir;çünküefendilerinincanını ferahlatır
14Sahtearmağanlaövünenkişi,yağmursuzbulutlarave rüzgârabenzer.
15Uzunsüresabrederekbirhükümdariknaedilir, yumuşakdilisekemiğikırar
16Balbuldunmu?Sanayetecekkadaryeki,doyup kusmayasın
17Ayağınıkomşununevindençekme;yoksasendenbıkıp nefreteder.
18Komşusunakarşıyalancışahitlikedenkişibalyoz,kılıç vekeskinoktur
19Sıkıntızamanındasadakatsizbiradamagüvenmek,kırık birdişeveeklemiçözülmüşbirayağabenzer
20Soğukhavadaelbisesiniçıkaran,vekülüzerinesirke dökenadamnasılsa,kederliyüreğeşarkısöyleyenadamda öyledir
21Düşmanınaçsa,onayiyecekekmekver;susamışsa,ona içeceksuver.
22ÇünküsenonunbaşınaateşkorlarıyığacaksınveRAB sanakarşılığınıverecektir
23Kuzeyrüzgârıyağmurusavurur;öfkeliyüzdegıybetçi dildeaynısınıyapar
24Kavgacıkadınlavegenişbirevdeoturmaktansa,damın köşesindeoturmakdahaiyidir.
25Susamışbircanasoğuksuneise,uzakbirülkeden geleniyihaberdeodur
26Kötülerinönündeyıkılandoğrukişi,çalkantılıbir pınara,bozukbirpınarabenzer
27Çokbalyemekiyideğildir;aynışekildeinsanınkendi şanınıaramasıdaşandeğildir.
28Nefsinehâkimolamayankişi,yıkılmışvesurları olmayanbirkentebenzer
BÖLÜM26
1Yazınkar,hasattayağmurnasılsa,akılsızadaonur yakışmaz
2Kuşunbaşıboşdolaşmasıgibi,kırlangıcınuçmasıgibi, boşyerelanetdegelmez.
3Atakırbaç,eşeğegem,akılsızınsırtınadadeğnek
4Akılsızaakılsızlığınagörecevapverme,yoksasendeona benzersin
5Akılsızaakılsızlığınagörecevapverki,kendiniakıllı sanmasın.
6Akılsızıneliylehabergönderen,ayaklarıkeservezarar görür
7Topalınbacaklarıeşitdeğildir;akılsızınağzındaki benzetmedeböyledir
ATASÖZLERİ
8Birtaşısapanlabağlayanadamnasılsa,akılsızaonur verenadamdaöyledir.
9Sarhoşunelinedikennasılyetişirse,akılsızınağzınada meselöyleyetişir.
10HerşeyiyaratanyüceTanrı,hemakılsızlarıödüllendirir, hemdesuçluları
11Köpekkusmuğunanasıldönerse,akılsızdaakılsızlığına öyledöner.
12Kendiniakıllısananbiradamgörüyormusun?Akılsızın kendisindendahaçokumuduvardır
13Tembeladamderki:Yoldaaslanvar,sokaklardaaslan var
14Kapımenteşeleriüzerindenasıldönerse,tembelde yatağındaöyledöner
15Tembeladamelinikoynundasaklar;onutekrarağzına götürmekonaacıverir.
16Tembeladam,akılyürütebilenyedikişidendaha akıllıdır
17Yoldangeçenvekendisineaitolmayanbirkavgaya karışankişi,köpeğinkulaklarınıtutanadamabenzer
18Ateşliodunlar,oklarveölümsaçandelibiradamgibi, 19Komşusunualdatanve,"Benşakayapmıyormuyum?" diyenadamdaböyledir
20Odunyoksa,ateşoradasöner;dedikoducuyoksa,kavga dasonaerer.
21Kömürlerkorlara,odunlarateşeneise,kavgacıadamda kavgayıalevlendirmekiçinaynışeyiyapar
22Dedikoducununsözleriyaralargibidir,vekarnınen derinyerlerinekadariner
23Yakıcıdudaklarvekötüyürek,gümüşcüruflakaplı çömlekparçasınabenzer.
24Nefretedenkişidudaklarıylayalansöyler,veiçindehile saklar;
25Güzelsözsöylerseonainanmayın;çünküyüreğinde yediiğrençşeyvardır
26Nefretihileyleörtülüolanınkötülüğübütüncemaatin önündeaçığaçıkar.
27Kimbirkuyukazarsa,içinedüşer;kimbirtaş yuvarlarsa,otaşkendisinedöner
28Yalancıdil,kendisinemaruzkalanlarınefretlekarşılar; dalkavukağıziseyıkımayolaçar
BÖLÜM27
1Yarınlaövünme;çünküogününnegetireceğini bilemezsin.
2Senibaşkasıövsün,kendiağzındeğil;yabancıbiriövsün, kendidudaklarındeğil.
3Taşağırdır,kumiseyüktür;amaakılsızınöfkesi ikisindendeağırdır
4Öfkezalimdir,hiddetçirkindir;amakıskançlığınönünde kimdurabilir?
5Açıkçaazarlamak,gizlisevgideniyidir
6Dostunaçtığıyaralarsadıktır;amadüşmanınöpücükleri aldatıcıdır
7Tokcanpetekbalıbilesevmez;açcanaiseheracışey tatlıgelir.
8Yuvasındanayrılankuşgibi,yerindenayrılanadamda öyledir
9Merhemvegüzelkokuyüreğisevindirir;aynışekildebir dostuniçtenöğüdüdeyüreğisevindirir
10Senindostunuvebabanındostunuterketme;felaket günündekardeşininevinegitme;çünküyakınkomşu, uzaktakikardeşteniyidir
11Oğlum,akıllıolveyüreğimisevindirki,banasitem edenecevapvereyim.
12Akıllıadamkötülüğüöncedengörüpsaklanır;amasaf adamgeçipgidervecezalandırılır
13Yabancıbirkadınakefilolanadamıngiysisinial, yabancıbirkadınakefilolanadamınrehininial
14Sabahleyinerkendenkalkıpdostunayükseksesledua edenkişi,buduanınkendisinelanetsayılacağınıbilir
15Çokyağmurlubirgündedevamlıdamlayansuile kavgacıbirkadınaynışeydir.
16Onusaklayan,rüzgârıvesağelininmerheminisaklar;o dakendinigizler
17Demirdemiribiler,insandadostununyüzünübiler.
18İncirağacınıtutanmeyvesiniyer;efendisinehizmet edendeonurlandırılır
19Suyuniçindeyüzyüzekarşılıkverdiğigibi,insanın yüreğideinsanakarşılıkverir
20Cehennemveyıkımasladolmaz;buyüzdeninsanın gözleriasladoymaz.
21Gümüşiçinpota,altıniçinocakneyse,insandakendi övülmeyedeğerdir
22Buğdayınarasındahavanlabirakılsızıdövsenbile, akılsızlığıondanayrılmaz
23Sürülerinindurumunudikkatleöğren,sürülerineiyibak 24Çünküzenginlikebedîdeğildir,taçisekuşaktankuşağa geçermi?
25Otlarbelirdi,tazeotlarboyverdi,dağlarınotları toplandı.
26Kuzucuklarseningiysindir,keçilerisetarlanınbedelidir
27Keçilerinsütüseninyiyeceğin,evininyiyeceğive cariyeleriningeçimiiçinyeterliolacak.
BÖLÜM28
1Kötüler,kendilerinikovalayankimseolmadığıhalde kaçarlar;fakatdoğrularaslangibicesurdurlar
2Birmemleketingünahındandolayıoranınbeylerinin sayısıçoktur;fakatanlayışlıvebilgilibiradamonun durumunuuzatır
3Yoksuluezenyoksul,yiyecekbırakmayanşiddetli yağmurabenzer
4Yasayıterkedenlerkötüleriöverler;amayasayıtutanlar onlarlaçekişir.
5Kötüleradaletianlamazlar;fakatRAB'beyönelenlerher şeyianlarlar.
6Doğruyoldayürüyenfakir,zenginolduğuhalde yollarındaeğriolandandahaiyidir
7Tevrat'ıtutanakıllıoğuldur;fakatsefihlerlearkadaşlık edenbabasınıutandırır.
8Faizlevehaksızkazançlamalınıartırankimse,onu yoksullaraacıyankimseiçinbiriktirecektir
9Yasayıdinlemektenkulağınıçevireninduasıdaiğrenç olacaktır
10Kimdoğrukişiyikötüyolasaptırırsa,kendikazdığı kuyuyakendisidüşerDoğrukişiiseiyişeyleresahipolur 11Zenginkendikendiniakıllısanır;fakatanlayışlıfakir onuaraştırır.
12Doğrularsevinince,büyükbirşanveşerefolur;ama kötülerkalkınca,biradamgizlenir
ATASÖZLERİ
13Günahlarınıörtenbaşarılıolmaz;amaonlarıitirafedip bırakanmerhametgörür.
14Daimakorkanadammutludur;fakatyüreğini katılaştıranadamfelaketedüşer.
15Kükreyenaslanvesaldırganayınasılsa,yoksulhalkın üzerindekikötüyöneticideöyledir
16Anlayışıeksikolanönderaynızamandabüyükbir zalimdir;fakattamahkârlıktannefretedeninömrüuzun olur
17Birininkanınatecavüzedenadamçukurakaçacak;onu kimsedurduramayacak
18Doğruyoldayürüyenkurtulur;fakatyollarındaeğrilik olanhemendüşer.
19Toprağınıişleyeninekmeğibololur;fakatboş adamlarınardıncagidenyoksulluğubolbulur
20Sadıkadambollukladoyar;fakatzenginolmakiçin aceleedenmasumolmaz
21Kişileresaygıgöstermekiyideğildir;çünkübirlokma ekmekuğrunabilekişigünahişler.
22Zenginolmakiçinaceleedeningözükemdir, yoksulluğunkendisinegeleceğinidüşünmez
23Sonradanbirkimseyiazarlayan,dillepohpohlayandan dahaçoklütufbulur
24Kimbabasınıveyaanasınısoyup,"Bubirgünah değildir"derse,işteo,yıkıcınınarkadaşıdır.
25Kibirliadamçekişmeyaratır,fakatRAB'begüvenen zenginolur
26Kendiyüreğinegüvenenakılsızdır;fakathikmetle yürüyenkurtulur
27Yoksulaverenineksiğiolmaz;fakatyoksulayardım etmeyençoklanetgörür.
28Kötüleryükselince,insanlarsaklanır;amaonlaryok olunca,doğrularçoğalır
BÖLÜM29
1Çokçaazarlanan,amaboynunusertleştirenkişi,ansızın veçaresizcemahvolur
2Doğrularegemenoluncahalksevinir;kötüleregemen oluncahalkyasabürünür.
3Hikmetisevenbabasınısevindirir;fakatfahişelerle arkadaşlıkedenmalınıtüketir
4Kraladaletleülkeyikurar;fakatarmağanalanonuyıkar.
5Komşusunadalkavuklukedenadam,onunayaklarınaağ gerer
6Kötüadamınsuçundatuzakvardır;fakatdoğrukişişarkı söylervesevinir
7Doğrukişiyoksulundavasınıdüşünür,amakötükişi bunubilmez
8Alaycıadamlarşehrituzağadüşürür;amaakıllıadamlar öfkeyiyatıştırır
9Akıllıadamakılsızadamlaçekişirse,isteröfkelensin, istergülsün,rahatyoktur
10Kandökücülerdoğrulardannefreteder;fakatdoğrular onuncanınıararlar
11Akılsızherdüşündüğünüsöyler,akıllıisesonraya saklar.
12Eğerbiryöneticiyalanakulakverirse,bütün hizmetkarlarıkötüolur
13Fakirvehilekârbirarayagelir;RABikisininde gözleriniaydınlatır
14Yoksullarısadakatleyargılayankralıntahtısonsuzadek sağlamkalacaktır.
15Değnekveazarlamahikmetverir;fakatkendihaline bırakılançocukannesiniutandırır.
16Kötülerçoğalınca,isyandaartar;fakatdoğrularonların düşüşünügöreceklerdir
17Oğlunuterbiyeet,osanarahatverir;evet,osenin canınasevinçverir.
18Vizyonyoksa,halkmahvolur;fakatşeriatıtutanmutlu olur
19Birhizmetçisözleterbiyeedilmez;çünküanlasabile cevapvermez
20Sözündeaceleedenbiradamgörüyormusun?Akılsızın kendisindendahaçokumuduvardır
21Çocukluğundanberihizmetçisinişefkatlebüyüten, sonundaonunoğluolur.
22Öfkeliadamçekişmeyikörükler,vehiddetlenenadamın isyanıçoğalır
23İnsanıngururuonualçaltır;fakatalçakgönüllülerionur ayaktatutar
24Hırsızlaortakkoşan,kendinefsinekinbeslerLaneti işitirdeonukınamaz.
25İnsankorkusutuzakkurar;fakatRAB'begüvenen kurtulur
26Birçokkişihükümdarınlütfunuarar;fakatheradamın yargısıRAB'dengelir
27Kötüadamdoğruadamaiğrençgelir;veyoldadoğru olanadamkötüadamaiğrençgelir.
BÖLÜM30
1YakehoğluAgur'unsözleri,peygamberlik:Adamİtiel'e, İtiel'eveUkal'asöyledi:
2Bengerçektenherhangibiradamdandahabudalabir adamım,veinsananlayışınasahipdeğilim
3Nehikmetiöğrendim,nedekutsalınbilgisinesahibim 4Göklerekimçıktı,yadakimindi?Rüzgârı yumruklarındakimtopladı?Sularıbirgiysiiçindekim bağladı?Dünyanınbütünuçlarınıkimbelirledi?Adınedir, oğlununadınedir,eğersöyleyebilirsen?
5Tanrı'nınhersözüsaftır;O,kendisinegüvenenleriçinbir kalkandır
6Onunsözlerinebirşeyekleme,yoksaseniazarlarve yalancıçıkarsın
7Sendenikişeyistedim;ölmedenöncebunlarıbenden esirgeme.
8Bendenboşgururuveyalanıuzaktut;bananeyoksulluk ver,nedezenginlik;banakolayımagidenyiyeceklebesle.
9Yoksatokolurum,seniinkârederim,ve:RABkimdir?
derimYadayoksulolurum,çalarım,veTanrımınismini boşyereağzaalmam
10Birhizmetkârıefendisineşikâyetetme,yoksasanalanet edervesendesuçlubulunursun
11Babalarınalaneteden,annelerinesaygıgöstermeyenbir nesilvar
12Kendigözlerindetemizolan,amakötülüklerinden yıkanmamışbirnesilvardır.
13Birnesilvarki,gözlerinekadardayücedir!Vegöz kapaklarıyukarıkalkıktır
14Dişlerikılıç,çenedişleribıçakolanbirnesilvardır. Bunlaryeryüzündenyoksulları,insanlararasındanda yoksullarıyiyipbitirirler
ATASÖZLERİ
15Atsülüğü,"Ver,ver"diyebağıranikikızasahiptir Hiçbirzamandoymayanüçşeyvardır,evet,dörtşey "Yeter"demez:
16Mezar,kısırrahim,suyladolmayantoprakve"Yeter" demeyenateş.
17Babasıylaalayedenin,annesineitaatetmeyihorgören gözüvadidekikargalaroyacak,kartalyavrularıyiyecektir 18Benimiçinçokharikuladeolanüçşeyvar,evet, bilmediğimdörtşeyvar:
19Göktekikartalınyolu,kayadakiyılanınyolu,denizin ortasındakigemininyoluvegençkızlaerkeğinyolu 20Zinaedenkadınınyoludaböyledir:Yer,ağzınısilerve, "Kötülükyapmadım"der.
21Yeryüzüüçşeydenötürüsarsılmıştır,dörtşeyide kaldıramaz:
22Çünkübirkulkralolduğunda,vebirakılsızdayemekle doyduğunda,
23Evliolduğuzamançirkinbirkadına;vehanımının mirasçısıolanbircariyeye.
24Yeryüzündeküçük,fakatçokhikmetlidörtşeyvardır:
25Karıncalargüçlübirtoplulukdeğildir,yinedeyazın etlerinihazırlarlar;
26Tavşanlarçokzayıfbirtopluluktur,yinedeevlerini kayalarıniçineyaparlar;
27Çekirgelerinkralıyoktur,fakathepsibölükbölük çıkarlar
28Örümcekelleriyletutunur,vekrallarınsaraylarında bulunur.
29İyigidenüçşeyvardır,evet,gidiştegüzelolandörtşey vardır:
30Hayvanlarınengüçlüsü,hiçkimsedenyüzçevirmeyen aslan
31Birtazı;birkeçide;vekendisinekarşıayaklanılmayan birkral.
32Eğerkendiniyüceltmekteakılsızlıkettiysen,yahut kötülükdüşündüysen,eliniağzınınüzerinekoy
33Sütünçalkalanmasıtereyağınıçıkarır;burnunsıkılması kançıkarır;öfkeninzorlanmasıdakavgayıçıkarır
BÖLÜM31
1KralLemuel'insözleri,annesininonaöğrettiği peygamberliksözleri.
2Ne,oğlum?Ne,rahmiminoğlu?Ne,adaklarımınoğlu?
3Gücünükadınlara,yollarınıdakrallarımahvedenlere verme.
4EyLemuel,krallaraşarapiçmekyakışmaz;prenslerede içkiiçmekyakışmaz.
5İçipdeşeriatiunutmasınlar,vemazlumlarınadaletini çarpıtmasınlar
6Mahvolmaküzereolanaiçki,kederliolanaşarapverin
7İçsin,yoksulluğunuunutsun,sefaletinibirdaha hatırlamasın
8Mahvolmayamahkûmolanlarındavasında,dilsizleriçin ağzınıaç
9Ağzınıaç,adaletlehükmet,yoksulunvedüşkünün davasınısavun.
10Erdemlikadınıkimbulabilir?Çünküonunfiyatı yakutlardançokdahayüksektir
11Kocasınınyüreğionagüvenir,artıkganimeteihtiyacı olmaz
12Yaşamıboyuncaonaiyilikyapacak,kötülük yapmayacak.
13Yünveketenarar,veelleriyleistekleişler
14O,tüccarlarıngemilerinebenzer;yiyeceğiniuzaktan getirir.
15Gecevaktibilekalkar,evhalkınayiyecek, hizmetçilerinedepayverir
16Birtarlayıdüşünür,onusatınalır;ellerininemeğiyle kazandığıparaylabirbağdiker
17Belinikuvvetlekuşatır,vekollarınıkuvvetlendirir 18Malınıniyiolduğunubilir;mumugeceleyinsönmez 19Elleriniiğeuzattı,elleriyledeörekeyituttu
20Yoksulaeliniuzatır;evet,yoksulaelleriniuzatır.
21Evhalkıiçinkardankorkmaz;çünkübütünevhalkı kırmızıyabürünmüştür
22Kendineörtüleryapar;giysileriipekvemordur.
23Kocasıülkeninilerigelenleriarasındaoturduğuzaman, kapılardatanınır
24İnceketendokur,onusatar;tüccarakuşaklarverir.
25Güçveşerefonungiysisidir;vegelecektesevinecektir
26Ağzınıhikmetleaçar;dilindeiseiyilikyasasıvardır
27Evhalkınınyollarınadikkateder,tembellikekmeğini yemez
28Çocuklarıkalkıponukutsarlar;kocasıdaonuöver 29Birçokkızçocuğuerdemlidavrandı,amasenhepsinden üstünsün
30Lütufaldatıcıdır,güzellikboştur;fakatRAB'denkorkan kadınövülür.
31Ellerininmeyvesindenonaverin;veeserlerionu kapılardaövsün